hangjongeren Wat is de beste aanpak tegen hangjongeren?

Kim Verhage, 00046071, SW1AOverlast in de buurt; hangjongerenWat is de beste aanpak tegen hangjongeren?Je ziet ze tegenwoordig op bijna elke hoek van de straat, bij elk basketbalpleintje en bijelke supermarkt voor de deur staan: hangjongeren. Deze interessante doelgroep is hetonderwerp van mijn essay dat ik schrijf voor de course ‘Oriëntatie Veiligheid’.Hangjongeren zijn op zichzelf geen groot probleem, maar het wordt vaak een probleemals omwonenden en mensen met een bestemming in een bepaalde buurt overlast hebbenvan deze groepen. Dit kan bijvoorbeeld komen door geluidshinder en vandalisme, maarook kan een groep jongeren het veiligheidsgevoel van omwonenden aantasten, doordatde aanwezigheid van deze als dreigend ervaren kan worden. Buurtbewoonster AnjaWester verteld aan een journalist van De Trouw (Pronk, 2008) dat de jongeren uit haarbuurt veel verschillende dingen doen: ‘Ze gooiden zwaar vuurwerk door mijn brievenbus,waardoor alle ramen klapten.’ Ook bij Hanneke zeilde om tien uur ’s avonds opeens eenbaksteen door het huiskamerraam (Pronk, 2008).Als de nood echt zo hoog is en men wil het probleem goed aanpakken, wat is dan de besteaanpak tegen hangjongeren? Allereerst moet er duidelijkheid gesteld worden in wat erprecies aangepakt moet worden. Hangjongeren zijn groepen jongeren die, zonder ‘geldig’doel, op straat verzamelen en rondhangen. Toch is het vaak de overlast, die dezejongeren met zich mee brengen, de spreekwoordelijke druppel die de emmer bij debuurtbewoners doet overlopen. Dus misschien is dat het punt waar de aanpak opgeconcentreerd zal moeten worden. Hier zijn de meningen sterk over verdeeld. De éénvindt dat het bestrijden van symptomen juist helpt en de ander vindt dat dit alleen maarzonde van de moeite is en is er dan ook een groot voorstander van om op een anderemanier het ‘echte’ probleem op te lossen. Wat vinden jongeren zelf dan van het probleemen wat moet er volgens hen opgelost worden? Voor Mohammed is dat duidelijk: ‘Overlastmoet je tegengaan, maar om alleen de jongeren de schuld te geven van alles wat ermisgaat, ben ik niet mee eens. Er moet ook gekeken worden waarom het misgaat ofwaarom jongeren rondhangen. Er moeten naar oplossingen gekeken worden.’ (van denBerg, 2008)Zo’n drie jaar geleden is in Nederland de verkoop van de ‘Mosquito’ begonnen. DeMosquito is een metalen kastje met een ‘ultrasoon geluidssysteem’, dat een continuehoog zoemend geluid verspreidt. De frequentie van het apparaat is zo afgesteld datalleen mensen beneden de 25 jaar dit geluid kunnen waarnemen. Na het 25 ste levensjaarneemt het gehoor in een dergelijke mate af, dat men minder gevoelig wordt voor hogetonen. Het kastje wordt op populaire hangplekken opgehangen in de hoop dat groepenjongeren snel genoeg hebben van het geluid en van de plek vertrekken. Inmiddelshebben honderden gemeenten en politiekorpsen gebruik gemaakt van het kastje en zijnzij er doorgaans enthousiast over, omdat de resultaten, van overlast op bepaaldeplekken, flinke verbetering laten zien. Minister Ter Horst, van Binnenlandse Zaken, iser minder enthousiast over. ‘De minister verbiedt het apparaat niet, maar wijst ernadrukkelijk op dat een rechter zou kunnen oordelen dat de Mosquito grondrechtenschendt als bewegingsvrijheid en onaantastbaarheid van het menselijk lichaam’(Sitalsing, 2008). In 2008 zocht de SP steun voor een verbod van het apparaat, maarkreeg deze, afgezien van GroenLinks en de Partij voor de Dieren, nauwelijks. Ook hetEuropees Parlement heeft zich eerder verzet tegen de invoering van de Mosquito, maardit zonder enig resultaat.

Hans Kaldenbach geeft als advies: ‘Leer jezelf de judoaanpak aan’ (Pronk, 2008). Als hetprobleem dan niet aan te pakken valt, dan moeten we er maar mee zien te leven.Kaldenbach ziet dat als dé oplossing voor het probleem wat betreft de Nederlandsehangjongeren. Zijn boek met 99 tips voor het omgaan met jongeren in de straatcultuurgaat dan ook als warme broodjes over de toonbank. In zijn boek staat veel nuttigeinformatie over de straatcultuur en over de burgerlijke cultuur en hoe deze twee metelkaar in aanraking komen en af en toe kunnen botsen. Er wordt vooral gericht opsituaties waarin sociale vaardigheden centraal moeten staan. Kaldenbach heeft destraatcultuur grondig bestudeerd en beschrijft in zijn boek veel belangrijke kenmerkenvan hangjongeren, zoals: hun voortdurende antigezag-houding, ze voelen zich vaakrespectloos behandeld, ze zetten zich continue af tegen de maatschappij en zij zienzichzelf als eerlijk en zij zien andere burgers als huichelaars. Deze opsomming is eenkleine greep uit de uitgebreide beschrijving van de straatcultuur en de bijbehorendehangjongeren, maar geeft al een goed beeld van het feit dat zowel de ‘gewone’ burgers alsde hangjongeren negatief over de ander denken en zichzelf ‘superieur’ vinden. NuKaldenbach een zodanig goed beeld heeft gekregen van deze cultuur, heeft hij een goedeaanpak kunnen opstellen. Er zijn volgens hem twee methodes om hangjongeren aan tepakken: de judomethode en de karatemethode.De karatemethode is confronterend en gaat in tegen de kracht van de jongeren. Bij judomaakt de vechter juist gebruik van de bewegingen en eigenschappen van detegenstander en benut die voor zijn eigen doel. (Kaldenbach, 2005) En die tweedeaanpak is volgens Kaldenbach dan ook de meest effectieve aanpak. Om het verschil vande twee verschillende methodes duidelijker te maken, geeft Kaldenbach het volgendevoorbeeld:Zegt de jongere ‘Ik maak je dood’, dan antwoordt de karatebeoefenaar: ‘Dit is eenbedreiging. Als je dat nog een keer zegt, ga ik naar de politie.’ (…) Een judoka reageertop dezelfde uitspraak meer ontspannen en als het even kan met humor. Hij beweegteerst met de jongere mee.(…) ‘Joh, doodmaken is meteen zo definitief. Dat kan je maaréén keer doen, en dat geeft een hoop ellende.’ (Pronk, 2008) De reactie van dekaratebeoefenaar is volgens Kaldenbach erg begrijpelijk, maar niet realistisch. Dezeaanpak zal alleen maar averechts werken, tenzij je een flink postuur hebt en overwichtop de jongere hebt. De judoaanpak werkt volgens hem veel beter. Op deze manier wordtde hangjongere ontwapend en heeft de bewoner meer grip op de puber.Om alle partijen rondom deze kwestie tevreden te houden, is het van belang dat er naarelkaar geluisterd wordt en dat men elkaar met respect behandeld. De overheid kanallerlei maatregelen treffen om het probleem proberen aan te pakken, maar vaak gaatdit dan alleen over het bestrijden van symptomen. Buurtbewoners weten als de bestewat er omgaat in hun buurt en zijn dus eigenlijk de experts in dit geval. Met behulp vande 99 tips van Hans Kaldenbach zijn er al veel goede resultaten geboekt. Deze positievebenadering naar hangjongeren toe, heeft veel potentie om alle problemen rondomhangjongeren op te lossen.U kunt de wind niet veranderen, maar hoe de zeilen staan bepaalt u zelf.

ReferentiesBerg, M. van den (2008, 12 maart). Mosquito veroorzaakt overlast bij hangjongeren.Radio Nederland Wereldomroep. Opgehaald 9 mei 2009, vanhttp://www.wereldomroep.nl/actua/nl/samenleving/080312_mosquitoJong, J. de, Karyotis, S. , & Masson, K. (2002). De straat aan de jeugd. Amsterdam:Aksant.Kaldenbach, H. (2005). 99 tips voor het omgaan met jongeren in de straatcultuur.Amsterdam: Prometheus.Noorda, J. , Veenbaas, R. (2000). Hangplekken, een nieuwe rage? Amsterdam: VUUitgeverij.Pronk, I. (2008, 1 februari). Hangjongeren/ Geplaagde bewoners leren omgaan methangjongeren. De Trouw. Opgehaald 9 mei 2009, vanhttp://www.trouw.nl/onderwijs/article1769819.eceSitalsing, S. (2008, 21 november). Mosquito tegen hangjongeren heeft zijn langste tijdgehad. Volkskrant. Opgehaald 9 mei 2009, vanhttp://www.volkskrant.nl/binnenland/article1096310.ece/Mosquito_tegen_hangjongeren_ heeft_zijn_langste_tijd_gehadWitte, R. F. (2009, 18 april). Beter dan op straat rondhangen. Algemeen Dagblad.Opgehaald 9 mei 2009, vanhttp://www.ad.nl/groenehart/gouda/3158155/lsquoBeter_dan_op_straat_rondhangenrsquo.htmlZiehlke, K. (2007). Hangjongeren in Berlin and The Hague: what are the characteristicsof youngsters hanging around in the cities of Berlin and The Hague and how dothey relate to the concept of social cohesion? Opgehaald 9 mei 2009, vanhttp://hbo-kennisbank.uvt.nl/cgi/hh/show.cgi?fid=1538