Welzijn Nieuwe Stijl & de 3D's - Gemeente Leeuwarden

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisatiesverdergaande professionalisering en specialisering. Dat heeft zowel geleid tot degroei van de 2elijn als tot steeds meer fragmentering in de 1elijn. Dieontwikkeling willen we keren door de versterking van het zelf oplossendvermogen van mensen zelf en van de 1elijn. (Minder doorverwijzen en meersamenwerken)De gangbare aanpak voor het terugdringen van de 2elijn is veelal hetaanscherpen van wet- en regelgeving en toezicht. Dat vertaalt zich dan instrengere vormen van indicering of zelfs het schrappen van voorzieningen. Depakketmaatregelen in de AWBZ in 2009 zijn hiervan een voorbeeld. Ook deaanpassing van de IQ grens van 85 naar 70 in de AWBZ en het meetellen(inkomen en vermogen) van alle gezinsleden bij het vaststellen van de hoogtevan de bijstand in plaats van alleen van de partner zijn hiervan voorbeelden.Een andere aanpak gericht op hetzelfde doel is het versterken van de basis: dezogenaamde 0e- en 1elijn. In de uitgangspunten van Welzijn Nieuwe Stijl zienwe dat terug bij de eerste twee uitgangspunten:• Eigen regie en eigen verantwoordelijkheid staan voorop, en• ondersteuning wordt eerst gezocht in het eigen netwerk.Ook de andere uitgangspunten van Amaryllis, met name één huishouden-éénplan-één hulpverlener, sluiten aan op de beoogde ontwikkeling om de basis teversterken en het beroep op de 2elijn terug te dringen.Zorg voor de jeugd.In de discussie over een betere werking van de jeugdzorg wordt grote betekenisgehecht aan de versterking van de pedagogische infrastructuur. Daarmee wordtbedoeld de versterking en ondersteuning van de opvoeding van ouders en heterkennen van de opvoedkundige verantwoordelijkheden van maatschappelijkeorganisaties, zoals scholen, die direct met jongeren werken. Het uitgangspunt uitWelzijn Nieuwe Stijl om zo nodig gebiedsgebonden en vindplaatsgericht tewerken sluit hier direct op aan. De doelstelling is het doorbreken van het te snelopschalen van een vraag of probleem door ouders en door 1e lijns medewerkersnaar de specialistische zorg (2e lijn). Deze opgave heeft naast eencultuurdimensie ook een systeemdimensie. Het systeem bevat onvoldoendeprikkels voor oplossingen in de 0e en 1e lijn.AWBZ/Wmo/ begeleiding.De Wmo wordt met ingang van 2013 uitgebreid met de verantwoordelijkheidvoor de begeleiding van kwetsbare mensen. In essentie is dat een begeleidingvoor mensen die onvoldoende zelfredzaam zijn en onvoldoende regie over hunleven kunnen voeren. De doelgroep bestaat vooral uit mensen metpsychiatrische problematiek, mensen met verstandelijke beperkingen, ouderenmet een somatische of psychogeriatrische problematiek en jongeren met eenpsychiatrische problematiek in combinatie met opgroeiproblemen.Het bestaande aanbod vanuit verschillende zorgaanbieders voor de begeleidingwordt gevormd door 2e lijns voorzieningen. Het zijn vormen van specialistischedienstverlening. De uitdaging op dit terrein is te verkennen voor welke cliëntenen op welke wijze die specialistische dienstverlening verminderd kan worden tengunste van algemene voorzieningen en beter kan aansluiten op het zelforganiserend vermogen van cliënten en van mensen in hun directe omgeving.We noemen dat ook wel „ontzorgen‟. De mogelijkheden hiervoor zullen van mensGemeente Leeuwarden Pagina 4

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisatiestot mens sterk verschillen. Ook op landelijk niveau wordt de opgave verbondenmet Welzijn Nieuwe Stijl. De wettelijke vormgeving van de nieuweverantwoordelijkheid door de uitbreiding van de compensatieplicht geeft ook deruimte voor een eigen gemeentelijke aanpak.Wet werken naar vermogen.Met de Wwnv wordt een cluster van verschillende wijzigingen rond de Wwb, deWajong en de SW ingezet. De rode draad hierin is dat mensen op basis van hunloonwaarde (productiviteit) aan het reguliere arbeidsproces moeten kunnendeelnemen. Daarnaast bestaat er voor mensen voor wie dit niet mogelijk is,„beschut‟ werken in SW-verband. Voor mensen die volledig en duurzaamarbeidsongeschikt zijn bestaat het recht op een Wajong uitkering.Ook in de aanpak van de Wwnv is een ontwikkeling van de 2elijn, despecialistische dienstverlening, naar de 0e- en 1elijn te onderkennen. Hetzelfstandig vinden van een baan op basis van de vraag en aanbod op dearbeidsmarkt zouden we de 0elijn kunnen noemen. De gemeente heeft hiervooreen faciliterende taak; bv een vacatureoverzicht. De directe bemiddeling en debegeleiding van mensen naar een reguliere arbeidsplaats op basis van deloondispensatie-regeling vormen 1elijns dienstverlening. Het organiseren vanbeschut werk en andere mogelijke activiteiten voor mensen die laag op departicipatieladder scoren kan ook gezien worden als specialistischedienstverlening. In het visiedocument „dienstverlening werkplein‟ is met deprioritering van doelgroepen hiertoe al een aanzet gegeven.Gemeenschappelijke doelstelling.In termen van de transities betekent dit dat het de ankers voor het beleid zijn,dat mensen zelf primair verantwoordelijk zijn voor:• Het vinden van een baan (Wwnv)• Het opvoeden van kinderen (Jeugdzorg)• De zelfredzaamheid en regie ( AWBZ/Wmo/ begeleiding)Het terug dringen van de 2elijn en het versterken van het zelf oplossendvermogen van mensen en van de 1elijn vormen daarmee de gemeenschappelijkedoelstelling van de drie transities.Deze gemeenschappelijke doelstelling helpt bij het bepalen van de aanpak vanafzonderlijke transities; wat is gemeenschappelijk en wat is specifiek? Welkemensen hebben met meerdere transities tegelijk te maken? Ook omdat detransities de komende jaren een verschillende fasering kennen en daarmeeverschillende momenten van besluitvorming kennen, biedt eengemeenschappelijk kader houvast voor de noodzakelijke samenhang.Daarnaast zal voor de transities nog nader gezocht worden naar een mogelijkecompartimentering in de besluitvorming. Daarmee wordt bedoeld welkeafzonderlijke onderdelen binnen de transities kunnen zodanig onderscheidenworden dat daarover aparte besluitvorming mogelijk is. Hierbij is zeker ook éénvan de vragen wat de sociale wijkteams voor de vormgeving van de drietransities al dan niet kunnen betekenen.Sturing.Specifieke aandacht zullen we geven aan het sturingsvraagstuk. Het is belangrijkom inzicht te hebben in de bereikte resultaten met de ingezette middelen.Gemeente Leeuwarden Pagina 5

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie DecentralisatiesOp dit moment is productfinanciering nog het meest gangbaar. Deze vorm vanfinanciering brengt met zich mee, dat aanbieders een prikkel hebben om zicheenzijdig te richten op het zo goedkoop mogelijk aanbieden van de gevraagdeproducten. Cliënten hebben in de huidige financieringssystematiek een prikkelhun recht (indicatie) op bepaalde vormen van dienstverlening te maximeren. Deoverheid is hiermee gedwongen met regelgeving en toezicht de aanspraken endaarmee de kostenbeheersing te reguleren.Het zoeken is daarom gericht op vormen van resultaatfinanciering, waarbij eenprikkel aanwezig is het zelf oplossend vermogen maximaal in te zetten.Verdere aanpak.De vertaling van de gemeenschappelijke doelstelling naar de afzonderlijketransities, de fasering en compartimentering in de besluitvorming zal uitgewerktworden in een samenhangende visie op de drie transities en in drie afzonderlijkeprojectplannen.De ambtelijke projectorganisatie ter voorbereiding hebben wij hierop ingericht.Zodra meer duidelijkheid is over de wijzigingen in wet- en regelgeving leggen wiju op basis van de hier geschetste gemeenschappelijke visie de keuzes voor diegemaakt moeten worden voor een goede invoering van de onderscheidentransities. Voor de overname van de Begeleiding uit de AWBZ verwachten wij uin mei 2012 de keuzes ter besluitvorming voor te kunnen leggen.Voor ons blijft hierbij de samenloop van verschillende bezuinigingen een grootpunt van zorg. Niet alleen gaan de genoemde decentralisaties gepaard met somsforse financiële taakstellingen, ook het wegvallen van de Montfransgelden is vaninvloed op ons sociaal beleid.Onze beleidsplannen Wmo en Gezondheidsbeleid hebben een looptijd van 2008t/m 2011. Vanaf 2013 wordt met de genoemde decentralisaties de gemeentelijkeverantwoordelijkheid op deze terreinen aanmerkelijk groter. Wij vinden het danook weinig zinvol om voor 2012 nog nieuwe beleidsplannen te schrijven en aan uvoor te leggen. Wij blijven voor 2012 dezelfde uitgangspunten hanteren alsbeschreven in de bestaande beleidsnota‟s en formuleren voor 2013 ev. nieuwintegraal beleid. Wel zullen wij u voor het terrein van de Maatschappelijkeopvang ca. een nieuw Stedelijk Kompas aanbieden.4. Welzijn nieuwe stijl in de praktijk gebracht.Samenwerkingsovereenkomst.Op 21 maart jl. hebben de directeuren/bestuurders van Sinne Welzijn, WelzijnLeeuwarden, het Vrijwilligersservicepunt, MEE-Friesland, Fier Fryslân, Zienn,Limor, het Leger des Heils, Verslavingszorg Noord-Nederland, GGZ Friesland ende gemeente Leeuwarden een samenwerkingsovereenkomst ondertekend met alsdoel het Amaryllisconcept in de praktijk vorm te geven. Partijen zijn daarin o.a.overeengekomen (een deel van) hun werknemers beschikbaar te stellen voor deteams. In een overlegplatform worden zaken besproken om de samenwerkingverder vorm te geven.Sociale wijkteams.Vanaf begin 2011 zijn de volgende sociale wijkteams operationeel:1. Het al enkele jaren bestaande frontlijnteam voor Heechterp/Schieringen;Gemeente Leeuwarden Pagina 6

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisaties2. Een team (toegevoegd aan het frontlijnteam, vanaf 2013 samen wijkteamNieuw Oost) voor de Schepenbuurt en Wielenpôlle;3. Een team Oud Oost voor de Vlietzone, Cambuursterhoek, Tjerk Hiddes,Bloemenbuurt en Oldegalileen;4. Een team Noord voor de Mondriaanbuurt en de Vrijheidswijk.De teams worden gevormd, met inbreng en behoud van eigen specialisme enandere competenties, uit breed inzetbare professionals (sociale werkers).De teams bestaan uit jongerenwerkers, opbouwwerkers, ouderenwerkers,maatschappelijk werkers, sociale raadslieden, MEE-consulenten,woonbegeleiders, consulenten inkomen, consulenten werk en financiëledeskundigen (schuldhulpverlening en schuldsanering).Vooraf zijn geen blauwdrukken gemaakt voor de werkwijze. Wel is in deafgelopen jaren ervaring opgebouwd in het frontlijnteam en in deMondriaanbuurt. Effectieve werkwijzen worden overgedragen aan de socialewijkteams. Al doende werken en leren is het parool. Langzamerhand ontwikkeltzich een profiel van een allround sociaal werker als een soort „sociale huisarts‟die op alle leefgebieden ondersteuning kan bieden.Het frontlijnteam in Heechterp/Schieringen wordt tenminste tot eind 2012 nogapart gefinancierd uit de „Vogelaargelden‟ en heeft een specifieke opdracht. Naafronding daarvan wordt dit team omgezet in een sociaal wijkteam net als alleandere uit de bestaande formaties van de deelnemende organisaties.Wijkactieplannen, sociale index en sociale kaart/stadsgids.De inzet van de sociale wijkteams wordt ingekaderd door de sociale index van desociale problematieken van wijken en de daarop gebaseerde wijkactieplannenvan sociaal en fysiek. De wijkactieplannen voor de 6 ISV-wijken zijn door de raadvastgesteld in de vergadering van 27 juni 2011. De actieplannen Wielenpôlle,Mondriaanbuurt en Vrijheidswijk zijn gemaakt in samenspraak met de bewonersen instellingen. De sociale index hebben wij u gepresenteerd op 5 juli jl.. Voorburgers en organisaties is sinds juni 2011 een sociale kaart/stadsgids via dewebsite van de gemeente beschikbaar.(Buurt-)Servicepunten en vrijwilligerswerk/Maatschappelijk nuttig werk.Samen met verschillende vrijwilligersorganisaties en instellingen zijn in Noord (inde Mozaïek) en Oud Oost (in de Verbinding) buurtservicepunten ingericht voorinformatie en advies aan wijkbewoners. In Heechterp-Schieringen fungeerde hetfrontlijnteam in nauwe samenwerking met vrijwilligersorganisaties al als eensoort informatiepunt. Deze buurtservicepunten worden ondersteund door destedelijk functionerende sociale winkel van Sinne Welzijn, hetVrijwilligersservicepunt en het informatiecentrum van MEE. Deze infrastructuurvoor informatie en advies wordt in de toekomst verder gestroomlijnd met alswenkend perspectief één stedelijk servicepunt en buurtservicepunten in wijkenwaar wijkbewoners behoefte hebben aan persoonlijke informatie „om de hoek‟.Interventieteams.Voor burgers met zeer complexe problemen zijn begin 2011 „interventieteams‟ingericht. Interventieteams bestaan uit zeer ervaren beroepskrachten dieoverwegend afkomstig zijn van Zienn, Limor, Leger des Heils, Fier Fryslân,Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) en GGZ Friesland.Gemeente Leeuwarden Pagina 7

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie DecentralisatiesIn eerste instantie gaat het om twee teams: een team dat zich richt op deoverlast gevende, veelal verslaafde en psychisch gestoorde alleenstaandedaklozen in en rond Leeuwarden. In dit team concentreren zich activiteiten vanVNN, GGZ en opvangsector.Het tweede team richt zich op huishoudens of „systemen‟ (bijvoorbeeld families)uit Leeuwarden en de provincie Fryslân met zeer complexe problemen.Voor beide teams geldt dat zij enerzijds nauwe relaties onderhouden met desociale wijkteams (in Leeuwarden) en de sociale teams (vooral in de provincie).Dit om te zorgen dat de cliënten snel kunnen worden toegeleid naar deinterventieteams, maar na verloop van tijd ook weer terug kunnen naar debasisteams. Anderzijds onderhouden de interventieteams ook een goede relatiemet het Veiligheidshuis. In situaties dat sprake is van geweld en wetsovertredingkan in samenwerking met het Veiligheidshuis worden opgetreden.De interventieteams werken met de zelfde basisfilosofie als de wijkteams:gemeenschappelijk verantwoordelijk voor de casussen, maar één hulpverlenerdie het contact met de cliënt onderhoudt.Alle deelnemende organisaties hebben ook een „behandelaanbod‟, zowelambulant als binnen de omgeving van een woonvoorziening. Dit aanbod wordtgefinancierd op basis van de Zorgverzekeringswet, de AWBZ of door Justitie. Metde instellingen zijn afspraken gemaakt over een snelle doorstroming van deinterventieteams naar het behandelaanbod.In de nog relatief korte periode van bestaan van de interventieteams zijn alpositieve ervaringen opgedaan door snelle en directe interventie in crisissituatiesen het kunnen uitoefenen van doorzettingsmacht. Bij de aanpak van dakloosheidblijft de snelle beschikbaarheid van geschikte huisvesting een probleem.5. Doorontwikkeling in 2011 en 2012Fusie Welzijnsinstellingen.Deze zomer hebben de raden van toezicht van Sinne Welzijn en WelzijnLeeuwarden en het bestuur van het Vrijwilligersservicepunt besloten te fuserentot één brede welzijnsinstelling. Deze fusie heeft op 5 oktober 2011 zijn beslaggekregen. De instellingen bundelen hun dienstenpakket onder de naam WelzijnCentraal.Financieel kader.Met Welzijn Centraal zullen meerjarenafspraken worden gemaakt zoals deze ookal zijn gemaakt met de maatschappelijke opvang instellingen Zienn en Limor. Indie meerjarenafspraken is de omvangrijke bezuiniging op de maatschappelijkopvang verwerkt. Door de vorming van sociale wijkteams en een stedelijk teamvan sociaal werkers door de gezamenlijke welzijnsinstellingen, de sector SocialeZaken, MEE-Friesland en de Kredietbank Nederland (KBN) wordt op depersoneelsformatie van Welzijn Centraal bezuinigd. In de verleningsbeschikkingover 2012 en 2013 wordt dit verwerkt. Daarmee wordt debezuinigingstaakstelling van € 221.000,- in 2012 en voor een zelfde bedrag in2013 gerealiseerd op de „loketfunctie‟(verzamelterm voor verschillende vormenGemeente Leeuwarden Pagina 8

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisatiesvan toegang tot ondersteuning) zoals deze is opgenomen in degemeentebegroting.Vorming van stedelijk team(s).Nog dit jaar zullen één of meerdere stadsteams worden gevormd met eenzelfdesamenstelling als de sociale wijkteams. Deze sociale werkers zullen op dezelfdewijze aan de slag gaan voor de rest van de stad, waaronder de twee ander ISVgebiedenNylân en Valeriuskwartier. Voor alle teams worden naderesamenwerkingsafspraken gemaakt met andere instellingen en organisaties zoalswoningcorporaties, buurtbeheer, politie en het Veiligheidshuis. Wij verwachtendat hiermee de oude overlegstructuur in sociale teams in Leeuwarden overbodigwordt.Schuldhulpverlening.Op dit moment neemt de Kredietbank Nederland (KBN) al deel aan hetfrontlijnteam en vanaf het najaar ook aan de andere sociale wijkteams. Preventieen integrale hulpverlening worden hiermee nadrukkelijk belegd in hetwelzijnsterrein. De KBN beperkt zich op deze wijze tot de corebusiness van„schulddienstverlener‟ voor het regelen/saneren van schulden en het technischebudgetbeheer. Mede vanwege gewijzigde wetgeving komen wij hierop terug ineen aparte nota over de herijking van het schuldhulpverleningsbeleid.Methodiekontwikkeling.Zoals gezegd ontwikkelt zich zo langzamerhand een profiel van een allroundsociaal werker met verschillende methodieken voor ondersteuning. Cruciaal ishet vinden van het juiste evenwicht tussen de inzet van eigen kracht/ de socialesteunstructuur, de integrale ondersteuning („de sociale huisarts‟) en despecialistische ondersteuning. Samen met de hogescholen in onze stad werkende welzijnsorganisaties aan de verdere ontwikkeling van methodieken,beschrijven ze dit nieuwe profiel van de sociaal werker en ontwerpen zeopleidings- en trainingsprogramma‟s.Facilitaire ondersteuning.Voor een goed efficiënt functioneren van het samenwerkingsverband is ICTondersteuningonontbeerlijk. Nader onderzocht wordt welke systemen dezeintegrale werkwijze het beste kunnen faciliteren. Ook onderzoeken wij of dedigitale informatievoorziening en toegankelijkheid van voorzieningen verbeterdkan worden. De in Almere ontwikkelde „EigenKrachtWijzer‟(www.eigenkrachtwijzer.nl) is daarvoor in beeld.De privacyaspecten vormen een apart aandachtspunt. Doel is een juist evenwichttussen eerbiediging van de privé sfeer en het voorkomen van maatschappelijkongewenste situaties.Opdrachtverlening en resultaatmeting.In het collegeprogramma hebben wij de volgende opdracht verwoord:“De invoering van vernieuwend welzijnsbeleid vereist een krachtige sturing vande gemeente. Daarvoor zullen wij het relatiebeheer concentreren bij een beperktaantal ambtenaren en zorgdragen voor een helder omschrevenopdrachtgeverschap op hoofdlijnen, zoveel mogelijk in termen van reële enhaalbare resultaten in meerjarenplannen. Wij maken langlopende afspraken metwelzijnsinstellingen en bieden ruimte voor professionals”.Gemeente Leeuwarden Pagina 9

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie DecentralisatiesDe ambtelijke organisatie is hierop aangepast. Voor 2012 e.v. wordenmeerjarenafspraken gemaakt met de welzijnsinstellingen zoals deze al eerderzijn gemaakt met Zienn en Limor.Wij beschouwen de sociale index als een mooi instrument om de inzet van onssociaal beleid te monitoren. De medio dit jaar gepresenteerde sociale index kangezien worden als een nulmeting. Over 2 jaar worden de eerste resultatenzichtbaar in een volgende meting. Daarnaast onderzoeken wij in Heechterp-Schieringen of de door het ministerie van Binnenlandse Zaken enKoninkrijksrelaties ontwikkelde methode van Maatschappelijke Kosten Batenanalyse een goede manier is om de resultaten zichtbaar te maken.In het collegeprogramma spreken wij over „reële en haalbare resultaten” omdatwij ons bij het monitoren en meten er terdege van bewust zijn dat er grenzenzijn aan de maakbaarheid van de samenleving en dat ondanks een effectieveinzet van sociale ondersteuning er altijd sociale problemen zullen blijven.6. Verkenning van aansluiting op 1e lijn gezondheidszorg en 1e lijnverzorging/verpleging.De sociaal werker in de wijkteams en stedelijke teams kan gezien worden als een1elijnswerker op het terrein van welzijn en maatschappelijke ondersteuning, aleerder in deze rapportage en ook in „Burgerkracht‟ van de RMO getypeerd alseen „sociale huisarts‟. Gezondheid, zorg, welzijn, ondersteuning zijn voor deburger onlosmakelijk aan elkaar verbonden.Het ligt dan ook in de rede om deze 1elijnswerker op het sociale terrein teverbinden met de 1elijnswerkers op het terrein van gezondheid en zorg: dehuisarts en de wijkverpleegkundige.Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan. Door de hybride publiek-privatestructuur van ons zorgstelsel acteren veel partijen op dit terrein, soms insamenwerkende verbanden maar ook veel in elkaar concurrerende posities.Daarom zijn wij verkenningen gestart om de beste wijze van verbinding tezoeken ten einde onze burgers met onlosmakelijke problematiek op al dezeterreinen ook een zo integraal mogelijk aanbod te kunnen doen.Aansluiting bij 1 e lijn zorg.Experiment wijkverpleegkundige.De huidige wijkverpleegkundigen van de verschillende zorgaanbieders in onzestad worden gefinancierd uit de AWBZ op basis van productie. Dit betekent datde zorgaanbieders onderling concurreren om de zorg te leveren en dat in dewijken verschillende wijkverpleegkundigen hun werk verrichten. Vanuit de socialewijkteams zijn er in concrete gevallen wel contacten met dezewijkverpleegkundigen maar van afstemming van integraal aanbod in de wijk isop deze wijze geen sprake. De Stichting Palet heeft van het ministerie van VWSvia Zon MW subsidie ontvangen om te experimenteren met productieonafhankelijke wijkverpleegkundigen. Deze zijn werkzaam in Westeinde, in hetNoorden van de stad en in Heechterp/Schieringen. Op basis van de opgedaneervaringen kan daarna bekeken worden op welke wijze het beste in de toekomstafstemming tussen zorg en ondersteuning kan worden geregeld.Gemeente Leeuwarden Pagina 10

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie DecentralisatiesOnderzoek „wijkthuiszorgteam‟.Het Frieslab heeft vorig jaar met het uitbrengen van het rapport „Keten of Kartel‟in kaart gebracht op welke wijze zorgaanbieders in de ogen van de NederlandseMededingingsautoriteit (NMA) wel en niet mogen samenwerken. In vervolgdaarop heeft wederom de Stichting Palet van VWS een subsidie ontvangen omsamen met het Frieslab nader te onderzoeken op welke wijze concreet in hetWesten van onze stad vorm gegeven kan worden aan samenwerking tussenzorgaanbieders. Onze gemeente is hier ook bij betrokken omdat het niet alleengaat om het aanbod van verzorging/verpleging uit de AWBZ maar ook omondersteuning uit de Wmo en het welzijnswerk nieuwe stijl. Daarbij zal zomogelijk ook gebruik gemaakt worden van de recent door VWS gebodenmogelijkheid van „regelarme instellingen‟. Wij verwachten in het najaar van 2011duidelijkheid of en in welke vorm de zorgaanbieders met ons in dit stadsdeelmogen experimenteren met een integrale dienstverlening op het terrein van zorgen ondersteuning.Ketenzorg dementie.De zorgaanbieders werken in Friesland op het terrein van zorgverlening aandementerenden samen in Tinz. Op basis van een tijdelijke beleidsregel in deAWBZ hebben zorgaanbieders via het Zorgkantoor middelen ontvangen omcasemanagers dementie aan te stellen. Op ambtelijk niveau vertegenwoordigtonze gemeente de Friese gemeenten in de stuurgroep Ketenzorg dementie omde juiste aansluiting te zoeken tussen de gemeentelijke taak van informatie,advies en cliëntondersteuning en de ketenzorg dementie door de casemanagers.Het rapport „Casemanagement: van idee naar model‟ van het Frieslab biedt eengoed uitgangspunt voor vormgeving van deze aansluiting tussen gemeenten enzorgaanbieders op het specifieke terrein van dementie. Met name door deverwachte grote stijging van het aantal dementerenden in de toekomst (inLeeuwarden van ruim 1500 nu naar 2100 in 2030) is het van groot belang deondersteuning en zorg goed af te stemmen en in te richten.Aansluiting bij 1elijn gezondheidszorg.De sociaal werkers hebben in individuele situaties wel contacten met huisartsenen/of praktijkondersteuners in huisartsenpraktijken. Van een vaste structuur isnog geen sprake. Met een enkele huisartsenpraktijk wordt wel eens overleggevoerd hoe hieraan het beste vorm gegeven kan worden. Dit is echter nieteenvoudig door de vrije keus voor de huisarts en de verschillende invulling vande functie van huisarts.De zorgverzekeraar „De Friesland‟ heeft de huisartsen recent de mogelijkheidgeboden extra aandacht te bieden aan de kwetsbare oudere. Tevens ziet dezorgverzekeraar het belang in van sport en beweging voor het behoud van eengoede gezondheid. Wij zien hierin aanknopingspunten voor het gemeentelijksociaal beleid en zijn met de zorgverzekeraar aan het verkennen op welke wijzewij hier concreet inhoud en vorm aan samenwerking kunnen geven. Naast deincidentele contacten met huisartsenpraktijken vanuit de sociale wijkteams kanwellicht via de zorgverzekeraar daar meer structuur aan gegeven worden.Daarbij wordt ook gekeken naar uitbreidingsmogelijkheden van de collectieveziektekostenverzekering AV Frieso tot een „gemeentepolis‟ voor minima op hetterrein van armoede, zorg en re-integratie.Gemeente Leeuwarden Pagina 11

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisaties7. In het kader van Welzijn Nieuwe Stijl opgezette experimentenvooruitlopend op de decentralisaties.AIn relatie tot de nieuwe Wet werken naar vermogen:Dienstverlening werkplein.Onlangs hebben wij het Visiedocument dienstverlening Werkplein vastgesteld. Inhet visiedocument is gekozen voor een heldere prioritering in klantgroepenwaarbij alle inzet gericht is op werk of maatschappelijke nuttig werk met behoudvan uitkering, met daarbij zelfredzaamheid als sleutelwoord. Werken is het doel,participeren de norm. Hierbij wordt zo nodig handhaving als instrument ingezet.De inzet is gericht op het verhogen van het zelf organiserend vermogen van dewerkzoekende. Het actuele perspectief op werk en de mate van motivatie zijnhierbij belangrijke uitgangspunten. Actief wordt de verbinding gezocht met zorg,de wijkaanpak en bijvoorbeeld een terrein als schuldhulpverlening. Er wordtdaarnaast actief partnerschap gezocht met partijen rondom de arbeidsmarkt. HetWerkplein zal toegroeien naar een netWerkplein.Dit net kan alleen goed sluiten als er een goede interactie tussen Werkplein ende wijkaanpak tot stand komt. Het Werkplein diagnosticeert (multi-)problematieken draagt deze over aan de sociale wijkteams. Andersom worden de thema‟swerk en participatie als prominente domeinen in de wijkaanpak ingebed. DeParticipatieladder zal ook in de wijkaanpak overgenomen worden.Maatschappelijk nuttig werk.In april jl. hebt u de beleidsnota „Maatschappelijk nuttig werk‟ vastgesteld. Dedaarin genoemde acties hebben wij in uitvoering genomen.Op grond van het door ons op 19 juli 2011 vastgestelde Visiedocumentdienstverlening Werkplein is een prioriteitsstelling gemaakt van(Wwb)klantgroepen waaraan we dienstverlening bieden.Voor de toeleiding naar maatschappelijk nuttig werk komen vooral inaanmerking:- Mensen met en zonder ontheffing van de arbeidsplicht en weinig actueelperspectief op werk. Dit moet nader uitgewerkt worden op de aspectenvan wettelijke verplichtingen waaraan wel voldaan moet worden;- Inburgeringsbehoeftigen met weinig kans op slagen voor hetinburgeringsexamen. Zij zullen geen traject meer krijgen aangebodenmaar richting werk of maatschappelijk nuttig werk geleid worden.De (vrijwilligers)-organisaties leggen hiervoor verbindingen aan met hetwerkplein, aansluitend aan de al eerder genoemde infrastructuur voor informatieen advies in buurtservicepunten en een stedelijke servicepunt.Daarnaast is in onderzoek genomen op welke wijze premies enervaringscertificaten de vrijwillige inzet kunnen versterken. Vanaf 2012 stellenwij ook een faciliteringsbudget beschikbaar aan de nieuwe welzijnsorganisatie.We willen hiermee op algemeen niveau een bepaalde vorm van ondersteuningbieden aan vrijwilligersorganisaties. Deze organisaties kunnen zonderbureaucratische procedures een beroep op dit budget doen als het gaat om hetwegnemen van kleine financiële belemmeringen bij de inzet van vrijwilligers,Gemeente Leeuwarden Pagina 12

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisatieszoals onkostenvergoedingen, kosten verklaring omtrent gedrag en specifiekecursussen.Start experiment „Buurtonderneming‟.In onze eerste voortgangsrapportage hebben wij u gemeld met Caparis eenonderzoek te doen naar de mogelijkheden van een „buurtonderneming‟ voor deuitvoering van dienstverlening in en aan huis van burgers. In juni van dit jaar isin Bilgaard en de Vrijheidswijk de „buurtonderneming‟ van start gegaan. In eersteinstantie wordt begonnen met de uitvoering van eenvoudige onderdelen uit deindividuele hulp bij het huishouden uit de Wmo. De „buurtonderneming‟ biedtdeze hulp aan als een algemene voorliggende voorziening in die huishoudenswaar dit mogelijk en verantwoord is. Met de zorgaanbieders wordt door de„buurtonderneming‟ nauw overleg gevoerd voor een juiste afstemming met dehulp van deze organisaties.In vervolg op deze dienstverlening kan de „buurtonderneming‟ ook de uitvoeringvan andere werkzaamheden aanbieden zoals:- Particulier huishoudelijk werk- Extra periodieke schoonmaak, grote schoonmaak- Tuinklussen- Kleine klussen aan huis zoals dakgoten reinigen- Kleine reparaties in en aan huis en tuin- Hulp bij boodschappen doen.BIn relatie tot de overname van Begeleiding uit de AWBZ in de Wmo:Optimaal indiceren.Voor het verkrijgen van overheidsvoorzieningen is vaak een indicatiestellingnoodzakelijk. Wij kennen in Nederland een grote hoeveelheid en verscheidenheidaan indicatiestellingen. De burger zet de bureaucratie rondom indicatiestellingsinds jaar en dag bijna altijd bovenaan in de top tien van ergernissen op hetgebied van administratieve lasten. Vooral voor burgers met beperkingen dieaangewezen zijn op meer dan één voorziening vormen indicatiestellingen eengrote (en tijdrovende) bron van ergernis.Al in ons beleidsplan Wmo hebben wij ons uitgesproken voor vereenvoudigingvan en differentiatie in indicatiestelling. Wij willen de procedures ontdoen vanonnodig wantrouwen. Daarom zijn wij in 2007 al gestart met ons zogenaamdeAPK-model voor Wmo-voorzieningen.In vervolg hierop heeft de gemeente Leeuwarden in 2008 en 2009 meegedaanaan de pilot „Gezamenlijke beoordeling indicatieprocessen in zorg en socialezekerheid”. Uit de evaluatie bleek deze werkwijze voor burgers eenaanmerkelijke verbetering. De gegevensuitwisseling – uiteraard mettoestemming van de cliënt – tussen het Uitvoeringsorgaan WerknemersVerzekeringen (UWV),Centraal Indicatieorgaan Zorg (CIZ), Bureau Wmo, MEE-Friesland en de sector Sociale Zaken voorkwam het veelvuldig beantwoorden vandezelfde vragen op verschillende formulieren bij verschillende loketten. Wel bleekde gezamenlijke beoordeling door de indicatiestellers van de samenwerkendeorganisaties een tijdrovende bezigheid, vooral ook omdat iedere organisatie deeigen besluitvormingsprocedures moest blijven hanteren na degegevensverzameling.Gemeente Leeuwarden Pagina 13

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie DecentralisatiesOp grond van de alom beoordeelde bewezen meerwaarde van deze gezamenlijkeaanpak van indicatiestelling heeft het ministerie van VWS wederom (relatiefbeperkte) middelen beschikbaar gesteld voor vervolgpilots.Samen met het bureau Wmo-voorzieningen van MO-zaak en MEE-Friesland heeftde gemeente Leeuwarden een nieuw project opgezet om de indicatiestelling teverbeteren voor de verschillende voorzieningen. In het project „OptimaalIndiceren‟ wordt in enkele sociale wijkteams geëxperimenteerd met nieuwevormen van indiceren in aansluiting op de ervaringen in de eerdere pilots en mettoepassing van de principes van Welzijn nieuwe stijl.Kort samengevat behelst de pilot:- Verbetering van de vraagverheldering bij de aanvraag van voorzieningen- Bij relatief eenvoudige aanvragen zonder onderzoek en/of metmandatering aan professionals zo snel mogelijk en met zo weinig mogelijkbureaucratie de noodzakelijke voorziening toekennen- In complexe gevallen integraal indiceren in één keer voor meerderevoorzieningen uit verschillende wetten en regelingen.De ervaringen die met deze pilot worden opgedaan kunnen ook gebruikt wordenbij de drie decentralisaties. De toegang tot voorzieningen uit de over te dragentaken wordt nu geregeld door verschillende indicatieorganen, met name UWV,CIZ en bureau Jeugdzorg. Nu al deze taken in gemeentelijke handen komen, ligthier een grote kans voor vereenvoudiging en onderlinge afstemming.Waar mogelijk gezamenlijke Friese aanpak.Het ministerie van VWS en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG)hebben voor de overname van Begeleiding in de Wmo een transitiebureauingericht. Dit bureau heeft op 4 juli jl. in de Harmonie in Leeuwarden deregeringsplannen gepresenteerd aan de Friese gemeenten en zorgaanbieders.Vanwege de grote kwetsbaarheid van de burgers die thans Begeleidingontvangen, dient de overname uiterst zorgvuldig te geschieden en in goedoverleg met de huidige AWBZ-aanbieders. Deze opereren lokaal, regionaal,provinciaal en soms landelijk. Waar mogelijk zullen wij dan ook de overname opprovinciaal niveau met andere gemeenten afstemmen. Op ambtelijk niveauonderhouden wij nauwe contacten met het transitiebureau.Nieuwe vormen van dagbesteding.Vanwege de invoering van de zogenaamde pakketmaatregel AWBZ per 2009krijgen mensen met lichte beperkingen minder of helemaal geen begeleiding ofdagbesteding meer. Zoals gemeld in de met u in de commissie Welzijn in juli2011 besproken voortgangsrapportage Wmo 2010 bieden wij zorgaanbieders enwelzijnsinstellingen de gelegenheid nieuwe vormen van dagbesteding teontwikkelen om te voorkomen dat sommige mensen tussen wal en schip vallen.CIn relatie tot de overname van de gehele Zorg voor de Jeugd:Ook waar mogelijk gezamenlijke Friese aanpak.Grote delen van de Zorg voor de jeugd vallen nu nog onder deverantwoordelijkheid van de provincie. Daarom hebben de gemeenten en deprovincie op 1 juli jl. een eerste werkconferentie georganiseerd om zicht tekrijgen op de omvangrijke operatie. Ook hier is voor een goede regeling van deoverdracht afstemming op provinciaal niveau noodzakelijk; zowel inhoudelijk alsbestuurlijk.Gemeente Leeuwarden Pagina 14

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie DecentralisatiesAfstemming zorg voor de jeugd en sociale wijkteams.Eén van de belangrijkste uitgangspunten van ons concept Welzijn Nieuwe Stijl isde integrale aanpak door één hulpverlener. Het ligt dan ook voor de hand dat wijbij de verdere vormgeving van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)samenwerking en afstemming zoeken met de sociaal werkers van dewijkteams(en straks ook van het stedelijke team) en met de 2elijszorg voorjeugdigen zoals jeugdzorg en jeugd-GGZ. In enkele wijken experimenteren wijhiermee zoals het project Kind in Fryslân in Heechterp/Schieringen.In dit project vindt de voorbereiding plaats om ouders/kinderen die 2elijnszorgnodig hebben te faciliteren met een gezamenlijk diagnostisch kader vanuitjeugdzorgaanbieders. De 2elijns zorgaanbieders stemmen hun programma‟shierop af. Resultaat van deze samenwerking is dat ouders/kinderen vroegtijdigtoegang hebben tot snelle en brede diagnostiek.Wanneer specialistisch hulp nodig is hoeven zij slechts op 1 plek hun verhaal tevertellen en werken de aanbieders niet naast elkaar maar met elkaar.Doelstelling ook hier is 1 kind, 1 dienstverlener, 1 plan. Hulp waar nodig, thuiswaar mogelijk. Resultaten worden gepresenteerd in juni 2012.In een volgenderapportage komen wij hier uitgebreid op terug.Ook worden contacten gelegd met de (brede) scholen in de wijken om deondersteuning en hulpverlening aan schoolkinderen beter af te stemmen met deondersteuning en hulpverlening aan de huishoudens.Via de Stichting Tjallingahiem wordt in wijkteam Nieuw Oost orthopedagogischeexpertise ingezet om zonder bureaucratische procedures en indicatiestelling(-en)snel te kunnen vaststellen wat met een kind in een gezin aan de hand is enwelke hulp of ondersteuning daarbij onmiddellijk kan worden geboden.School als werkplaats.Eind vorig jaar zijn we samen met het Friesland College en de provincie Fryslânhet project „ School als werkplaats‟ gestart.Doel van „School als werkplaats‟(SAW) is het terugdringen van het schoolverzuimen/of vroegtijdige schooluitval ten gevolge van maatschappelijke problemendoor:• het efficiënter en integraler organiseren van zorg- en hulpverlening met alsuitgangspunt één jongere/huishouden, één plan, één hulpverlenero door inzet van specialisten ter ondersteuning van deeerstelijnswerkers;o door een vereenvoudigde indicatie;o door eerdere signaleringo door inzet zorg op school• ontwikkeling en verbetering van de pedagogische taken van dedocenten(coaches) waardoor eerdere en betere signalering van problemenplaatsvindt door deskundigheidsbevordering docenten en/of doorvernieuwing lerarenopleidingen.Gemeente Leeuwarden werkt er samen met het ROC Friesland College en deProvincie Friesland aan dat meer cursisten met een startkwalificatie de MBOafronden. Het project SAW werkt met hulpverleners die als generalisten ingezetworden op de school en aansluiten bij het pedagogisch handelen van de docent(coach). Hij heeft een coachende functie en is de brug naar eventuelespecialistische vormen van hulp. Schooluitval kan betekenen maatschappelijkeGemeente Leeuwarden Pagina 15

Voortgangsrapportage Welzijn Nieuwe Stijl en de drie Decentralisatiesuitval en daarom zet het traject SAW in op aansluiting van specialisten diegeneralist zijn op school. Het traject SAW moet handvatten opleveren om dezemanier van werken ook op de andere Mbo‟s en het Voortgezet onderwijs teintroduceren. Tevens wordt het gezien als opmaat voor de nieuwe manierwaarop jeugdzorg in de toekomst georganiseerd gaat worden.Ook hier komen wij in een volgende rapportage uitgebreid op terug.Gemeente Leeuwarden Pagina 16