schoolplantekst schrijfonderwijs.pdf

DEELSCHOOLWERKPLAN; SCHRIJVENINHOUDSOPGAVE;5.3.2.0. omschrijving vakgebied5.3.2.1. visie op schrijven5.3.2.2. bijdrage van het leergebied aan de integrale doelen5.3.2.3. beginsituatie5.3.2.4. globale doelstellingen na 8 jaar basisonderwijs5.3.2.5. globale doelstellingen per bouw5.3.2.6. leerstof en activiteiten per bouw5.3.2.7. werkwijze5.3.2.8. relaties met andere vakken5.3.2.9. continuiteit door de hele school5.3.2.10. evaluatie, registratie en rapportage5.3.2.0. OMSCHRIJVING VAN HET VAKGEBIEDIn het dagelijkse leven verstaan we onder schrijven:het gebruiken van een systeem van grafische symbolen dat dient om (gesproken) taal vast te leggenmet het doel om te communiceren of om gedachten "öp te slaan", te bewaren.Op school verstaan we onder schrijven:a. hetzelfde als wat we er in het dagelijkse leven onder verstaan ( ook wel genoemd: functioneletaalactiviteiten)b. het leren schrijven ( ook wel genoemd: ondersteunende taalactiviteiten). Dit leren schrijven isonder te verdelen in:

- schrijven als motorische activiteit-schrijven als spellen-schrijven als stellen-verzorging van de tekstIn dit deelschoolwerkplan beperken we ons tot:1. de motorische activiteit2. de verzorging van de tekst5.3.2.1. VISIE OP HET SCHRIJVENHet methodisch schrijven staat in onze school ten dienste van andere aktiviteiten, het betreft eenondersteunende activiteit.De kinderen leren schrijfvaardigheden om zodoende op een verantwoorde wijze b.v. teksten tekunnen schrijven.We realiseren ons, dat schriftelijke vaardigheden slechts in beperkte mate later in de maatschappijbenut hoeven te worden. Toch hechten wij er waarde aan, dat kinderen die schrijfvaardigheden zogoedmogelijk eigen maken.De kinderen zijn vrij in het kiezen van de schrijfhand. Het materiaal, dat de kinderen wordtaangeboden, is afhankelijk van de gekozen schrijfhand.Wij kiezen ervoor de kinderen eerst met potlood te laten werken, vervolgens wordt de vulpengehanteerd.Het werken met potlood sluit in de beginfase beter aan bij de fijnmotorische ontwikkeling vankinderen. Per kind wordt bekeken op welk moment de vulpen aangeboden wordt. Bij de afwegingvan het schrijven met balpen of vulpen, hebben wij gekozen voor de vulpen.Met vulpen wordt o.i. de beste schrijfresultaten behaald. ( glijdt beter over het papier)De methode heeft in het programma opgenomen, dat kinderen in de bovenbouw een eigenhandschrift gaan ontwikkelen. Eerst moet echter de basis gelegd worden, voor tot keuze gekomenkan worden.5.3.2.2. BIJDRAGE AAN DE INTREGRALE DOELENMethodisch schrijven levert een bijdrage aan de volgende integrale doelen:a. Zintuiglijke ontwikkelingb. Motorische ontwikkelingc. Orientatie in ruimte

d. Bevordering van het taalgebruikc. Zelfstandigheid en sociale redzaamheidDe integrale doelen staan beschreven in hoofdstuk 4.0.5.3.2.3. BEGINSITUATIEDe kinderen die hier op 4- of 5-jarige leeftijd op school komen, vertonen verschillen in hun spreekenluistervaardigheid. Dit komt o.m. door verschillen in ontwikkeling, verschillen in milieu, erndoor het al of niet bezocht hebben van de peuterspeelzaal.Ondanks die verschillen kunnen we, met het nodige voorbehoud, zeggen dat de kinderen:- kunnen spreken en luisteren-ervaringen hebben opgedaan met schrijfmateriaal ( pen, potlood,papier)-kennis hebben gemaakt met symbolen ( letters, beeldtaal zoals op stations of in het verkeer wordtgebruikt)-kennis hebben gemaakt met het (voorlees)boek en met het schrift ( zowel door omgang met hetboek als doordat ze volwassenen zien schrijven).De methode geeft duidelijke aanwijzigingen ( in de handleiding) om kinderen metschrijfproblemen te helpen.BASISONDERWIJS5.3.2.4. GLOBALE DOELSTELLINGEN NA ACHT JAARNa acht jaar basisonderwijs:schrijven de kinderen in een duidelijk leesbaar, vlot geschreven en goed verbonden hellendhandschrift. Een handschrift van goede kwaliteit kenmerkt zich o.i. door:a. goede leesbaarheid: de letters zijn daarbij op de juiste plaatsen, al naar hun specifieke vormen,hoekig of rond.b. een vlotte schrijfbeweging; de verbindingen vertonen geen lassen en de letters zijn in kleinegroepjes van vier of meer letters soepel aan elkaar verbondenc. een ritmische afwisseling in drukd. een goede ruimteverdeling tussen de letters onderling en tussen de woorden in de zinnene. een goede indeling van de ruimte binnen het formaat van het papier.f. het goed gebruiken van het blokschrift.5.3.2.5. GLOBALE DOELSTELLINGEN PER BOUW

ONDERBOUW;A. De ontwikkeling van de grove motoriekB. De ontwikkeling van de fijne motoriekC. Het oefenen van de schrijfpatronenMIDDENBOUW;De kinderen werken in oefenschriften. In de delen, die in de middenbouw behandeld worden ( 1 t/m5) worden de kleine letters ingeoefend: los en met verbindingen. Hierbij dienen hulplijnen totsteun.De hoofdletters worden in deze bouw aangeleerd.De methode geeft per deel een overzicht van de te behandelen stof.c. BOVENBOUWIn de bovenbouw vindt een verdere verfijning van de middenbouwdoelstellingen plaats: de juisterichting en de juiste lettergrootte hanteren vormen de accenten. Kinderen ontwikkelen op het eindvan de bovenbouw een eigen handschrift.Ook in de bovenbouw wordt met oefenschriften gewerkt. De delen 6 t/m 8 komen aan de orde,evenals twee delen van schrijf verder.De methode geeft een overzicht van de leerstof.5.3.2.6 LEERSTOF EN AKTIVITEITEN PER BOUW;a. ONDERBOUWVoordat de kindereen de schrijfpatronen gaan oefenen, vinden velerlei oefeningen plaats:- vingerspelletjes-oefenen met potlood, kwast,lijmstrijker-maken van schilderwerk, van groot naar klein-werken met dikke en dunne potloden-werken met grote en kleine vouwblaadjes-oefeningen op het gebied van ruimtelijke orientatie: links/rechts-oefeningen op het gebied van de grove en fijne motoriek: hinkelen en huppelen-omgang met ontwikkelingsmateriaal

.MIDDENBOUWDe kinderen werken met de methode schrijven in de basisschool.Als voorbereidende oefeningen komen aan de orde:-schrijven met devinger in de lucht en op tafel-schrijven met een natte kwast op het bord-overtrekken-oefenen met letters van schuurpapier-c. BOVENBOUWIn de bovenbouw wordt enkel geschreven in de oefenschriften.5.3.2.7. WERKWIJZEa. ONDERBOUWDe voorbereidende schrijfactiviteiten komen aan de orde:-bij arbeid naar keuze-groepswerk-thematisch werkenDe oudste kleuters krijgen regelmatig op de middag een instructieprogramma over deschrijfpatronen.b.MIDDENBOUWMinstens een keer per week komt het methodisch schrijven aan bod. Alle kinderen schrijven dantegelijkertijd aan een schrijfopdracht. Het schrijven valt buiten de blokperiode.-c. BOVENBOUWOok in de bovenbouw wordt wekelijks gewerkt aan schrijfopdrachten. De kinderen werken na eeninstructie aan een opdracht.5.3.2.8. RELATIES MET ANDERE VAKKEN

Doordat schrijven een ondersteunende activiteit is, staat het ten dienste van veel vakken.Taal, rekenen en wereldorientatie zijn met name de onderdelen, waarbij het schrijven aan de ordekomt.Bij dans en de bewegings;lessen komen met name motorische aspecten om de hoek kijken.5.3.2.9. CONTINUITEIT DOOR DE HELE SCHOOLWe gebruiken een methode voor het schrijven: schrijven in de basisschool.Tijdens overlegsituaties tussen teamleden: bouwoverleg wordt in dien nodig overleg gepleegd overhet schrijven.Het team overlegt jaarlijks over de ontwikkelingen op schrijfgebied.5.3.2.10. EVALUATIE, REGISTRATIE EN RAPPORTAGEJaarlijks bespreken team en werkgroep onderwijsontwikkeling de voortgang op schrijfgebied.De groepsleiders hebben een eigen wijze van registratie.In het verslag komen de volgende observatiepunten voor:onderbouw:schrijfpatronenpotloodhanteringschrijfhoudingmidden/bovenbouw:hanteren van pen potloodregelmatig schrifttemposchrijfhoudingverzorgingrechts/linkshandigBRONNEN

- de methodehandleiding schrijven in de basisschool-Schrijven als oefenvak op de basisschool - drs. A van Engen