13.07.2015 Views

Jaargang 112, nummer 3 - Theosofische Vereniging in Nederland

Jaargang 112, nummer 3 - Theosofische Vereniging in Nederland

Jaargang 112, nummer 3 - Theosofische Vereniging in Nederland

SHOW MORE
SHOW LESS
  • No tags were found...

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

THEOSOFIAnr 3 • augustus 2011jaargang <strong>112</strong>In dit <strong>nummer</strong>:Zelfbeheers<strong>in</strong>g enbeschav<strong>in</strong>g • Radha BurnierParsifal van Wagner(deel 3 van 3) • Alan SeniorDe weg van de Boeddha • Bhupendra R. VoraWaarom is er eenTheososche <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>? • Fay van IerlantHet mysterie en de heiligheidvan het getal zeven • Helena PetrovnaBlavatskyDe slapende Boeddha • Hans van Aurich


THEOSOFIA<strong>Jaargang</strong> <strong>112</strong> • nr. 3, augustus 2011Driemaandelijks tijdschrift van deTheoso sche <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>ISSN 0040-5868Redactie:Anne Myrthe Iken,Els Rijneker (hoofdred.)Peter J. SmitSecretariaat redactie:Toltraat 154,1074 VM AmsterdamAbonnementen:<strong>Nederland</strong> en Belgiëvoor 2011: € 25,-Daarbuiten wordenverzendkosten extra <strong>in</strong>reken<strong>in</strong>g gebracht.Adm<strong>in</strong>istratiekosten bij her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gbedragen € 5,-Losse <strong>nummer</strong>s € 7,–excl. evt verzendkosten.Zetwerk:Willy van VledderOmslag en kleur:Richard van DijkDruk: A-D Druk bv / Zeist© 2011Theoso sche <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong><strong>Nederland</strong> / AmsterdamInhoudZelfbeheers<strong>in</strong>g en beschav<strong>in</strong>gRadha BurnierParsifal van Wagner (deel 3 van 3)Alan SeniorDe weg van de BoeddhaBhupendra R. VoraWaarom is er een<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>?Fay van IerlantHet mysterie en de heiligheid van hetgetal zevenHelena Petrovna BlavatskyDe slapende BoeddhaHans van Aurich<strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>snieuwsAdressen <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>9196102107113117123131Niets uit deze uitgave mag wordenverveelvoudigd en/of openbaarworden gemaakt door middel vandruk, fotokopie, of op enig anderewijze, zonder voorafgaandetoestemm<strong>in</strong>g van de uitgever.De Theoso sche <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> is niet verantwoordelijk voorenigerlei men<strong>in</strong>g <strong>in</strong> dit tijdschrift tot uit<strong>in</strong>ggebracht, tenzij vervat <strong>in</strong> een of cieel document.


The Theosophical SocietyDe Theosophical Society (waarvan de Theoso sche <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong> de<strong>Nederland</strong>se afdel<strong>in</strong>g is) is op 17 november 1875 te New York opgericht doorH.P. Blavatsky, H.S. Olcott en anderen. Zij heeft haar <strong>in</strong>ternationale hoofdkwartierte Adyar, Chennai, India en 49 afdel<strong>in</strong>gen over de gehele wereld.De Theosophical Society bestaat uit studenten die bij eender welke religie aangeslotenkunnen zijn of bij geen enkele. De leden hebben met elkaar gemeen dat zede drie doele<strong>in</strong>den van de verenig<strong>in</strong>g (zie achterkant omslag) onderschrijven, datze religieuze tegenstell<strong>in</strong>gen willen oplossen, dat ze mensen van goede wil bijeenwillen brengen ongeacht hun religieuze overtuig<strong>in</strong>g en dat zij religieuze waarhedenwillen bestuderen en de resultaten van die studie met anderen willen delen. Zijzijn niet door een gemeenschappelijk geloof met elkaar verbonden, maar door hetgezamenlijk zoeken en streven naar Waarheid. Zij zijn van men<strong>in</strong>g dat Waarheidgevonden kan worden door studie, door re ectie, door zuiverheid van leven endoor toegewijd te zijn aan hoge idealen. Zij zien de Waarheid als dat wat de moeitewaard is om naar te streven, niet als een dogma opgelegd door een autoriteit.Zij v<strong>in</strong>den dat een overtuig<strong>in</strong>g het resultaat zou moeten zijn van <strong>in</strong>dividuele studieof <strong>in</strong>tuïtie, en niet daaraan vooraf zou moeten gaan, en gebaseerd zou moeten zijnop kennis, niet op aanname. Zij zijn tolerant jegens allen, ook jegens hen die<strong>in</strong>tolerant zijn, niet als een voorrecht om te verlenen, maar omdat ze dat als hunplicht beschouwen.Zij trachten onwetendheid weg te nemen <strong>in</strong> plaats van deze af te straffen.Zij zien elke religie als een uitdrukk<strong>in</strong>g van de Goddelijke Wijsheid. Zij geven er devoorkeur aan om religies te bestuderen <strong>in</strong> plaats van deze te veroordelen, omGoddelijke Wijsheid <strong>in</strong> praktijk te brengen <strong>in</strong> plaats van mensen ertoe te bekeren.Zoals Waarheid het doel is, is Vrede het wachtwoord.Theoso e is de belicham<strong>in</strong>g van waarheden die aan de basis liggen van elke religieen waarop geen enkele godsdienst het alleenrecht kan doen gelden.Theoso ebiedt een loso e die het leven begrijpelijk maakt en die laat zien dat de evolutiegeleid wordt door rechtvaardigheid en liefde. Zij geeft de dood haar juiste plek,als een steeds terugkerende gebeurtenis die de poort opent naar een voller enstralender bestaan <strong>in</strong> een leven dat geen e<strong>in</strong>de heeft. Theoso e geeft de wereldde Wetenschap van de Geest terug, door de mens te Ieren de Geest te zien alszijn werkelijk zelf en zijn denkvermogen en het lichaam als de dienaren daarvan.Theoso e verheldert de geschriften en ler<strong>in</strong>gen van religies door hun verborgenbetekenis te ontsluieren, en aldus de juistheid ervan aan het denkvermogen aan tetonen zoals de gegrondheid ervan altijd bewezen is <strong>in</strong> de ogen van de <strong>in</strong>tuïtie.Leden van de Theoso sche <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> bestuderen deze waarheden en theosofentrachten ernaar te leven. Iedereen die bereid is te studeren, tolerant te zijn,naar het hoogste te streven en volhardend te werken, is welkom als lid.Het is aan elk lid zelf om een ware theosoof te worden.


Zelfbeheers<strong>in</strong>g en beschav<strong>in</strong>g– Radha BurnierHet pr<strong>in</strong>cipe van zelfbeheers<strong>in</strong>g isoveral <strong>in</strong> de natuur, <strong>in</strong> de groei vanhet lichaam en van het denkvermogen<strong>in</strong> werk<strong>in</strong>g te zien. Het manifesteertzich als beperk<strong>in</strong>gen, <strong>in</strong>gestelddoor de natuur om orde en evenwichtte bewaren.De wetenschapper E.W. S<strong>in</strong>nott wijsterop <strong>in</strong> zijn boek, getiteld The Biologyof the Spirit: Worteltjes aan een stekjeblijven niet onbeperkt doorgroeien, maaralleen tot de normale ratio van wortel totstek hersteld is. Op een of andere manierligt er <strong>in</strong> dit kle<strong>in</strong>e uitbottende puntje hetontstaan van het geheel <strong>in</strong> m<strong>in</strong>iatuurvormbesloten, maar dit vermogen manifesteertzich nooit, tenzij het puntje geïsoleerdwordt van de rest. Wat het gaatdoen hangt af van waar het zich bev<strong>in</strong>dt,maar steeds en volhardend is het resultaatgeen heterogeen mengsel van blaadjesen stelen en wortels, maar een reeksordelijke volledige planten. Net als elkesoldaat <strong>in</strong> het leger van Napoleon <strong>in</strong>potentie het stokje van een maarschalk<strong>in</strong> zijn knapzak droeg, zo draagt iedertakje van een geranium de mogelijkheidvan een hele plant <strong>in</strong> zich.Hieruit leren wij dat de wortel enelke tak en deel van, laten we zeggeneen geranium, energie of kracht bevatom te groeien en uit te breiden, maardie kracht wordt op een heel geheimz<strong>in</strong>nigemanier beperkt tot het nodig isdat zij <strong>in</strong> actie komt.Wij worden omr<strong>in</strong>gd door vele anderevoorbeelden van beperk<strong>in</strong>gen dieTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 91


door de natuur worden opgelegd, maarhet wonder ontgaat ons vaak, omdathet verschijnsel ons te vertrouwd is. Dekokospalm en andere bomen die heelhoog worden blijven niet dóórgaan metgroeien, maar stoppen op een bepaaldpunt, voordat zij het risico lopen hunevenwicht te verliezen en om te vallen.In feite zouden wij, telkens als wij eenkokospalm recht de lucht <strong>in</strong> zien groeientot zelfs tien meter hoog, ertoe gebrachtmoeten worden ons af te vragenhoe die er <strong>in</strong> slaagt zijn zwaartepunt tebehouden. Wanneer en hoe communiceertde natuur met de boom: ‘Numoet je ophouden met groeien’? Alleswat groeit, houdt daarmee op wanneerdit ‘het verstandigste is’, als we dezefrase mogen gebruiken.Het systeem van de natuur reguleertalle leven en onderl<strong>in</strong>ge relaties opaarde. Dit brengt evenwicht teweeg,waarover natuurlijk veel gesproken is.Wanneer een soort overal voorkomt enzich te snel voortplant, komt er eennatuurlijke oploss<strong>in</strong>g en beg<strong>in</strong>t de bevolk<strong>in</strong>gvan deze soort om een of anderereden af te nemen. Als bijvoorbeeldratten, eekhoorns, slangen enandere dieren die zich <strong>in</strong> grote getalevoortplanten <strong>in</strong> toom gehouden wordendoor roofdieren, profiteren overhet algemeen zowel het roofdier als deprooi daarvan. Meestal gaat het evenwichtechter verloren wanneer mensentussenbeide komen, vol zelfvertrouwenover hun superieure kennis.Eén van de verscheidene dr<strong>in</strong>gendebehoeften die <strong>in</strong> het lichaam zijn <strong>in</strong>gebouwdvoor het overleven van het<strong>in</strong>dividu, en door het <strong>in</strong>dividu voor hetoverleven van de soort, is honger. Allewilde dieren hebben <strong>in</strong>gebouwde remm<strong>in</strong>gendie deze behoefte <strong>in</strong>perken enschade aan het milieu voorkomen.Zelden eten dieren teveel; zij weten<strong>in</strong>st<strong>in</strong>ctief wanneer ze moeten stoppen,zelfs als er meer dan genoeg voedselvoorhanden is. Zij lijden niet onderverleid<strong>in</strong>g, zoals mensen die zichzelfvolproppen <strong>in</strong> deze tijd van uitgebreideen gevarieerde voedselproductie. Erwordt wel gezegd dat overgewicht epidemischevormen aanneemt, vanwegede ongecontroleerde eetgewoontenvan mensen. De behoefte aan geslachtsverkeeris ook een noodzakelijkdeel van het overlev<strong>in</strong>gssysteem, maar<strong>in</strong> voormenselijke schepselen wordt ditbeperkt tot een bepaald seizoen. Zijzijn geen slachtoffer van de wredeproblemen die de menselijke samenlev<strong>in</strong>gteisteren: onnatuurlijke seksueleomgang, mensenhandel, ziekten enzovoort.Ofschoon er veel meer te zeggen valtover de natuurlijke orde die evenwichtschept tussen groei en beperk<strong>in</strong>g, gaanwij nu over naar de kwestie van cultuuren beschav<strong>in</strong>g die een hoog cultureelniveau laat zien. Cultuur is niet synoniemmet talent of genialiteit. Kunstenaarsen genieën op het vlak van wetenschapof literatuur kunnen lomp encultuurloos zijn. Dit komt omdat cultuurzelfbeperk<strong>in</strong>g impliceert. Zelfbeperk<strong>in</strong>gmoet voortkomen uit zelfobservatieen bewustzijn, wat hen ontbreekt.De mens is de enige vrij handelendepersoon, verklaarde mevrouwBlavatsky. Deze vrijheid kan ongecontroleerdzijn, onwijs en destructief.Wanneer zij correct met beheers<strong>in</strong>ggebruikt wordt, kan het een waardevolleeigenschap voor de ontwikkel<strong>in</strong>gvan het <strong>in</strong>dividu en de maatschappijblijken.In de mens, die zich tijdelijk vervreemdheeft van de natuur, is er geen<strong>in</strong>st<strong>in</strong>ctieve zelfbeperk<strong>in</strong>g. Deze moetdoor zelfbewustzijn aangekweekt worden.De culturele mens weet hoe hij92 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


moet spreken, handelen, omgaan metanderen en daarom is hij attent, nietgeneigd tot debatteren, noch zijn familie,de samenlev<strong>in</strong>g of het milieu <strong>in</strong>het algemeen te kwetsen.De em<strong>in</strong>ente wetenschapper CharlesBirch zegt <strong>in</strong> zijn boek Confront<strong>in</strong>g theFuture: Als wij door willen gaan met deaarde bewonen, zal er een omwentel<strong>in</strong>gmoeten komen <strong>in</strong> de relatie van mensenmet de aarde, en van mensen met elkaaren met andere soorten die de aarde metons delen. Een samenlev<strong>in</strong>g die denktdat groei de enige oploss<strong>in</strong>g is voor haarproblemen, stelt zich niet alleen lijnrechtop tegen de natuurlijke wereld, maar zetook mensen tegen mensen op, vanwegede <strong>in</strong>herent competitieve aard van deervar<strong>in</strong>g.De hele mensheid moet leren zich tebeheersen, wat <strong>in</strong>houdt dat de <strong>in</strong>dividuendie deel uitmaken van de menselijkesamenlev<strong>in</strong>g waarlijk cultureelmoeten zijn en niet moeten veranderen<strong>in</strong> roekeloze zoekers naar genot enprofijt, zelfvoldaan en tevreden overhun vermogen tot uitv<strong>in</strong>den en genieten.Onze zogenaamd moderne beschav<strong>in</strong>gmoedigt zelfbeperk<strong>in</strong>g niet aan.Integendeel, er zijn ontelbare <strong>in</strong>itiatievenontplooid om begeerten vanelke soort op te wekken – naar eten,amusement, opw<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g, geld, macht enandere d<strong>in</strong>gen en bijna ieder middelwordt <strong>in</strong>gezet om de begeerten te vervullen.Daarom wordt er op een ongekendeschaal wreedheid begaan, wordthet milieu vernietigd en wordt de verscheidenheidop aarde snel gedecimeerd.De acute problemen die tegenwoordigbestaan zijn <strong>in</strong> hoge mate hetgevolg van het niet willen accepterenvan ‘grenzen aan de groei’. ‘Hebzucht’is het wachtwoord van de tegenwoordigemenselijke samenlev<strong>in</strong>g en het istwijfelachtig <strong>in</strong> hoeverre wij de huidigecompetitieve tijd als een beschaafdeperiode kunnen kenschetsen.Het is ook de moeite waard ons teher<strong>in</strong>neren dat een basis van cultuur,dat wil zeggen, zoals wij al opgemerkthebben, het beperken van onszelf omorde en aangenaam gedrag <strong>in</strong> relatieste ervaren, essentieel is voor spirituelevooruitgang. Veel van onze religieuzeteksten beschouwen zelfbeperk<strong>in</strong>g alseen belangrijke kwalificatie om vooruitgangte boeken op het spirituelepad. In de Vedanta is dama (onderwerp<strong>in</strong>gvan de z<strong>in</strong>nen, redactie) éénvan de zes spirituele gaven of sampatti’s.Ook <strong>in</strong> de Dhammapada wordtde nadruk gelegd op zelfbeperk<strong>in</strong>gvoor het betreden van het Pad. Soortgelijkeverklar<strong>in</strong>gen bestaan <strong>in</strong> allegrote geschriften en religieuze teksten.Zelfbeperk<strong>in</strong>g begiftigt ons met tallozevoordelen, daar zij belangrijk is voorhet <strong>in</strong> stand houden van het evenwicht<strong>in</strong> de natuur, voor het opbouwen vaneen culturele maatschappij en hetfunctioneren <strong>in</strong> een beschav<strong>in</strong>g waar<strong>in</strong>spiritueel leven kan bloeien.De klimaatcrisisIn Adyar is de temperatuur <strong>in</strong> de zomervan 2006 tot boven de 40 gradenCelsius gestegen. Wij ervaren de impactvan de Agni Nakshatram (VurigeSter) waarvan traditioneel gezegdwordt dat zij ieder jaar zeer warm weermet zich meebrengt om deze tijd. Maarde Vurige Ster was vroeger veel milder.Bij de <strong>in</strong>troductie van een fotoboekvan Adyar met foto’s, genomen doorKrishnamurti als jongen, vroeg C.W.Leadbeater zich af waarom mensen deheuvels <strong>in</strong> g<strong>in</strong>gen terwijl de zomer zoaangenaam was <strong>in</strong> Adyar, met temperaturendie zelden boven de 100 gradenFahrenheit kwamen: Het klimaatTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 93


van Adyar kent niet de extreme temperaturenvan Noord India. Soms wanneeronze president <strong>in</strong> Benares is, schrijft zijons ontroerende brieven die haar gevoelensbeschrijven nadat de thermometerdrie weken achtereen 118 graden Fahrenheitheeft aangewezen; en wij, genietendvan de stevige zeebries, verheugenons, omdat karma ons lot geworpenheeft <strong>in</strong> het zuidelijk deel van dit machtigeschiereiland. Wij zijn <strong>in</strong> feite buitengewoongunstig gelegen, want bij veelgelegenheden deze zomer hebben wijvastgesteld dat onze temperatuur hier <strong>in</strong>Adyar 10 of 12 graden lager is dan <strong>in</strong> hetcentrum van Madras…Het regenseizoen duurt twee maanden,van half oktober tot half december; gedurendede rest van het jaar regent hetmeestal helemaal niet, behalve soms eenpaar buien <strong>in</strong> april. De hele w<strong>in</strong>ter doorstijgt de thermometer nooit boven 80graden en het is tamelijk kil <strong>in</strong> de vroegeochtend… Over het algemeen stijgt onzezomertemperatuur nooit boven 93 gradenen zit zij er vaak onder.Hogere temperaturen en zwakkeremoessons zijn nu al een aantal jarennormaal <strong>in</strong> Adyar. De verander<strong>in</strong>gheeft onze watervoorraad zowel kwalitatiefals kwantitatief beïnvloed.Watertekort voor irrigatie beïnvloedtnatuurlijk de vegetatie. Ouderen wetenhoe het weer voortdurend aan het veranderenis; anderen kunnen moeilijkgeloven dat Adyar vroeger het helejaar door gematigd weer kende!Opwarm<strong>in</strong>g van de aarde lijkt eenfeit te zijn en nieuwsverslagen meldendat de gletsjers <strong>in</strong> de Himalaya aan hetsmelten zijn en dat de ijskap op de polendunner wordt. Vorig jaar registreerdeSydney <strong>in</strong> het zuidelijk halfrond45 graden Celsius midden <strong>in</strong> dezomer. Het geweld van de orkanenRita en Katr<strong>in</strong>a zou, volgens sommigebekende wetenschappers, de mensenbewust hebben moeten maken van hetgevaar van klimaatverander<strong>in</strong>g, maarer zijn mensen die weigeren te gelovendat menselijke activiteiten het klimaatkunnen veranderen en zij willen deverschijnselen graag toeschrijven aancyclische schommel<strong>in</strong>gen, wat kan duidenop de spreekwoordelijke struisvogelpolitiek.De Europese Commissie maaktechter werk van landen die de klimaatverander<strong>in</strong>gswetgev<strong>in</strong>g<strong>in</strong> de EU enhet Kyoto- protocol schenden. De Telegraph<strong>in</strong> Londen citeert professor SirJohn Lawton, voorzitter van de RoyalCommission on Environmental Pollution:Wij kunnen redelijkerwijs de conclusietrekken dat opwarm<strong>in</strong>g van deaarde, voor een substantieel deel veroorzaaktdoor mensen (dat weten wij),zorgt voor toegenomen temperaturen vanhet zeeoppervlak en daarom de gewelddadigekracht van orkanen doet toenemen.De <strong>in</strong>tensiteit van orkanen is naarmen zegt <strong>in</strong> de afgelopen 35 jaar toegenomen,blijkt uit onderzoeksresultatendie gepubliceerd werden <strong>in</strong> Science.Andere mensen die Sir JohnLawton steunen bij het doen uitgaanvan een waarschuw<strong>in</strong>g en de oproepom onverwijld actieplannen te makenzijn Lord May, president van de RoyalSociety en professor Sir David K<strong>in</strong>g, dewetenschappelijk hoofdadviseur van dem<strong>in</strong>ister-president. Ook van de anderekant van de wereld komt de waarschuw<strong>in</strong>gdat wij, als wij te we<strong>in</strong>ig doen omde huidige trend tegen te gaan, balancerenop de rand van de afgrond: dekoraalriffen worden beschadigd en defauna die afhankelijk is van de riffenneemt af. Bezoekers die tegen 2050naar Queensland reizen, zien misschienwel de ‘Great Stumpy Reef’,94 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


zegt Dr. Tim Flannery, directeur vanhet South Australian Museum. Menverwacht dat de helft van de regenwoudenvan Australië vernietigd wordtals de temperatuur op aarde ook maarmet één graad toeneemt.Het doen kenteren van deze verontrustendetrend betekent onze behoefteaan comfort te verm<strong>in</strong>deren – enormeauto’s die benz<strong>in</strong>e slurpen, meer toeristischluchtvaartverkeer, vervuilendefabrieksuitstoot enzovoort. Eenvouden opoffer<strong>in</strong>g zijn niet <strong>in</strong> de mode. Erzijn altijd onscrupuleuze elementen diegraag w<strong>in</strong>st willen maken, niet goedschiksdan wel kwaadschiks. Toen eenenorm aantal mensen leed onder deorkaan die New Orleans deed overstromen,haastte een aantal jagers zichom krokodillen die <strong>in</strong> het gebied vastzatente doden om modehuizen dierekenden op een overvloed aan huiden,daarvan te voorzien. Profiteurskunnen uitzien naar het vergroten vanhun bankreken<strong>in</strong>gen wanneer ernstigeklimaatrampen de wereld teisteren.Uit: The Theosophist, juni 2006Vertal<strong>in</strong>g: A.M.I.Mijn broeders, u en ik kunnen, als wij dat willen, vandaag nog beg<strong>in</strong>nenmet de grote verzak<strong>in</strong>g.Als wij er niet <strong>in</strong> het dagelijks leven aan beg<strong>in</strong>nen, <strong>in</strong> ons van uur tot uuromgaan met onze medemensen, wees er dan van overtuigd dat wij dat nietkunnen wanneer wij op de top van de berg staan. De gewoonte vandagelijkse opoffer<strong>in</strong>g, van nadenken, van altijd geven en niet nemen, alleendan leren wij wat de uiterlijke wereld de grote verzak<strong>in</strong>g noemt…Het is niet één enkele daad die de wereld verbaast welke het warediscipelschap vormt, anders waren de held of de martelaar grootser dan dediscipel. Het leven van de discipel wordt thuis geleefd, <strong>in</strong> de stad, opkantoor, op de markt, temidden van gewone mensenlevens. Het ware levenvan opoffer<strong>in</strong>g is dat wat zichzelf volkomen vergeet, waar<strong>in</strong> verzak<strong>in</strong>g zogewoon wordt dat het geen moeite kost, dat het iets vanzelfsprekends wordt.Als wij dat leven van opoffer<strong>in</strong>g leiden, als wij dat leven van verzak<strong>in</strong>g lijden,als wij ons dagelijks voortdurend wijden aan anderen, zullen wij eens op detop van de berg aankomen en zullen wij ontdekken dat wij de groteverzak<strong>in</strong>g hebben verricht, zonder zelfs maar te dromen dat er enige anderehandelwijze bestond.Annie Besant <strong>in</strong>: The Laws of the Higher LifeVertal<strong>in</strong>g: A.M.I.Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 95


Parsifal van Wagner(deel 3 van 3)– Alan SeniorDit is het derde en laatste deel vaneen artikel over Wagner en diensopera Parsifal. De delen I en IIstonden respectievelijk <strong>in</strong> het zomerenhet herfst<strong>nummer</strong> 2010 vanTheosofia.Tweede BedrijfHet magische kasteel van Kl<strong>in</strong>gsor ligtop de hell<strong>in</strong>g tegenover de berg vanMonsalvat. De tovenaar is geen gewoneboosdoener, maar iemand die erdoor zijn <strong>in</strong>nerlijke egoïsme niet <strong>in</strong>slaagde zijn verlangen om heilig teworden te realiseren. Wanneer hijParsifal naderbij ziet komen, van wiehij vermoedt dat hij wel eens de bevrijdervan Amfortas zou kunnen worden,smeedt de tovenaar het plan omhem naar de ondergang te lokken. Hijroept daartoe Kundry op die, zoals weweten, staat voor het beg<strong>in</strong>sel vanMaterie, Vorm en Afgescheidenheid.Zij verzet zich hiertegen, maar Kl<strong>in</strong>gsorsuggereert dat de naderende ridderwel eens degene zou kunnen zijn diehaar van haar vloek zou kunnen bevrijden,dus ze gaat zich klaarmaken.Parsifal maakt nu kennis met de Tu<strong>in</strong>der Lusten en de wellustige ‘bloemenmeisjes’van Kl<strong>in</strong>gsor die mooier zijndan bloemen en hun best doen hem teverlokken. Hier kunnen we even denkenaan De Stem van de Stilte: De96 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


WIJZEN vertoeven niet <strong>in</strong> de lusthovenvan de z<strong>in</strong>nen. De WIJZEN slaan geenacht op de zoetgevooisde stemmen vande begoochel<strong>in</strong>g (fragment I: 30-31,UTVN Drie Wegen, één Pad, blz. 39).Deze bloemenmeisjes komen <strong>in</strong> deoorspronkelijke bronnen niet voor enzijn ontleend aan Die Sieger. Zij staanvoor de subtiele krachten van begoochel<strong>in</strong>g,die ons onze zelfbeheers<strong>in</strong>g enons onderscheid<strong>in</strong>gsvermogen doenverliezen en ons beoordel<strong>in</strong>gsvermogenversluieren met de aantrekkelijkesluiers van z<strong>in</strong>tuiglijke <strong>in</strong>drukken envurige verlangens (maya en kama) diemen ten onrechte voor de werkelijkheidkan houden.Parsifal is echter <strong>in</strong> staat weerstandte bieden aan hun omhelz<strong>in</strong>gen enweigert zich te laten <strong>in</strong>pakken door dituiterlijk vertoon. Kundry, die nu tentonele verschijnt als een betoverendknappe jonge vrouw, stuurt de bloemenmeisjesweg en probeert hem methaar eigen erotische charme <strong>in</strong> haarban te krijgen, maar zulke passieshebben geen blijvende of b<strong>in</strong>dendekracht over hem, dus vertelt Kundryhem over zijn vroege jaren, waarbij zeal haar verleid<strong>in</strong>gskunsten <strong>in</strong> de strijdgooit. Ze spreekt over de dood van zijnvader, hoe zijn moeder probeerde hemte beschermen tegen elk leed doorhem af te schermen van de wereld(hier ligt een verband met het verhaalover het vroege leven van Boeddha) enhoe zij stierf aan een gebroken harttoen hij haar verliet. Zij biedt haarliefde aan om hem te verlossen van deschuld van zijn moeder’s dood en zijkust hem hartstochtelijk, maar Parsifalspr<strong>in</strong>gt ontzet op, omdat hij de pijn vande speerwond van Amfortas voelt enwordt niet <strong>in</strong> verleid<strong>in</strong>g gebracht. Inplaats daarvan krijgt hij een visioenvan de Graal, ervaart ‘het grote leedvan de mensheid’ en wordt vervuld vanonmetelijk mededogen. Om het uit tedrukken met de woorden van Sri Sankaracharya:Wanneer alle verlangensvolledig zijn uitgedoofd, kan atman ongeh<strong>in</strong>derdgerealiseerd worden.Hier zien we opnieuw de <strong>in</strong>vloed vanSchopenhauer en de oosterse filosofieën<strong>in</strong> het concept van ‘niet-afgescheidenheid’– dat wat we anderenaandoen, doen we onszelf aan. Deschok van Kundry’s kus heeft de sluiervan maya verwoest (wat Schopenhauerde illusie noemde die ons het zichtontneemt op de ‘wereld- als- wil’).Parsifal weet nu dat hij één is metAmfortas, hij ervaart diens pijn, verleid<strong>in</strong>gen wond, alsof hij die zelf heeftopgedaan.Hebben onze moderne media onsgeholpen om onszelf evenzo te zien <strong>in</strong>de context van een groter geheel, opeen planeet die steeds kle<strong>in</strong>er wordt?De pijn en het verlies van oorlogen diehier en nu uitgevochten worden <strong>in</strong> verschillendedelen van de wereld wordendagelijks <strong>in</strong> geur en kleur onze huiskamersb<strong>in</strong>nengevoerd. We zijn getuigenvan de uitbarst<strong>in</strong>gen van conflicten,folter<strong>in</strong>gen, verwond<strong>in</strong>gen en vaakhongersnood, die ons woedend kunnenmaken, maar die ons ook diep b<strong>in</strong>nen<strong>in</strong>onszelf de grote angst en het groteleed van die mensen, ver weg, kunnenlaten voelen. Dit wekt zeker mededogen,een verschuiv<strong>in</strong>g <strong>in</strong> bewustzijn eneen gevoelen van één te zijn, verbondente zijn – een begrijpen dat alleswat bestaat onderl<strong>in</strong>g verbonden is.Wat één van ons raakt, dat raakt onsallemaal, een reactie die zo sterk is datmen gretig naar gerechtigheid gaatverlangen en waardoor velen ertoegedreven worden om iets te doen omhet lijden te helpen verlichten. Wezeiden al dat het antwoord op de vraagTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 97


‘aan wie staat de Graal ten dienste?’kan zijn:‘aan hen die dienen’. Daarmeebedoelen we dan <strong>in</strong>dividuen die, zoalsParsifal, door de sluier van onwetendheid,afgescheidenheid, hebzucht, endogma’s heen breken en er, <strong>in</strong> plaatsdaarvan, voor kiezen om tot <strong>in</strong>strumentenvan genez<strong>in</strong>g en heelword<strong>in</strong>gte worden – afgestemd op één wereld,één hart, één denkvermogen. Parsifalhoeft de vraag dus niet meer te stellen,want hij is nu <strong>in</strong> staat om onzelfzuchtigedienst te verlenen, om niet alleende kon<strong>in</strong>g, maar ook een wegkwijnendeBroederschap van de Graal te genezen.De Graal staat ten dienste aan<strong>in</strong>dividuen die, zoals Parsifal, ervoor kiezen om tot <strong>in</strong>strumenten vangenez<strong>in</strong>g en heelword<strong>in</strong>g te worden –afgestemd op één wereld, één hart,één denkvermogen.Alle pog<strong>in</strong>gen om de missie vanParsifal te dwarsbomen zijn afgeslagen.Met heldere visie hoort hij de oproepvan de goddelijke wil tot verloss<strong>in</strong>g*.Er heeft een transformatie plaatsgevonden,die het resultaat is van zijnlevendige bewustword<strong>in</strong>g van het universelelijden. Kundry realiseert zichook dat hier e<strong>in</strong>delijk iemand is dietegen haar charmes bestand is, dusroept ze Kl<strong>in</strong>gsor om hulp. Deze verschijntterstond en sl<strong>in</strong>gert de Speernaar Parsifal, maar het is verboden omdeze heilige Speer – de Wil – voor hetzelf te gebruiken en, <strong>in</strong> plaats van doelte treffen, blijft hij hangen boven hethoofd van Parsifal. Een vergelijkbaarverhaal v<strong>in</strong>den we <strong>in</strong> oude boeddhistischevertell<strong>in</strong>gen waar<strong>in</strong> Mara, degrote verleider of Heer van Illusie,probeert hetzelfde te doen om Boeddha’sverlicht<strong>in</strong>g te voorkomen. Parsifalmaakt het kruisteken en steltdaarmee de Wil <strong>in</strong> dienst van zijn heiligdoel. Nu is er geen verlangen datillusoire objecten versterkt, wantParsifal is volledig ontwaakt. Nu hij deultieme staat van heiligheid bereiktheeft, is hij onverschillig gewordenvoor lust en pijn (<strong>in</strong> het Sanskrietaangeduid als viraga). Alleen de waarheidwordt waargenomen, en Parsifalkan niet langer geraakt worden doorkwade aanvallen. Er v<strong>in</strong>dt een hevigeaardbev<strong>in</strong>g plaats en het kasteel vanKl<strong>in</strong>gsor stort <strong>in</strong>, terwijl de Tu<strong>in</strong> vanMaya verdort tot de woestijn die hijaltijd is geweest. De beproev<strong>in</strong>g isvoorbij; Kundry z<strong>in</strong>kt ter aarde enParsifal krijgt het beheer over de Speeren de controle over de situatie, waarbijde muziek van Wagner zowel de vergankelijkeaard van het materiële, alshet blijvende van de geest tot uitdrukk<strong>in</strong>gbrengt.Derde BedrijfIn het voorspel tot het derde bedrijfkl<strong>in</strong>ken opnieuw veel van de motievendoor uit het werk als geheel, waarmee<strong>in</strong> muzikale termen de ervar<strong>in</strong>gen vanParsifal vanaf het beg<strong>in</strong> van zijn zoektochtgeschilderd worden. We horenook een nieuw motief dat het themavan Verlatenheid genoemd wordt enwaar<strong>in</strong> de droefheid van de riddersgeschilderd wordt, veroorzaakt doordatAmfortas hen niet kan voorgaan <strong>in</strong>de Graalceremonie; daardoor wordt deGraalmuziek gefragmenteerd en vervormd.Er is echter ook een muzikaalherkenbaar thema van Belofte, helderen triomfantelijk, dat de onoverw<strong>in</strong>nelijkegeest van de held verbeeldt diede kracht en de moed heeft om alleobstakels te overw<strong>in</strong>nen.98 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Enige jaren later is het Goede Vrijdagen een gevoel van vrede doordr<strong>in</strong>gthet landschap. Nu is Parsifal tenvolle afgestemd ‘op het grote hart endenken van de gehele mensheid’; is hijvoortgegaan om <strong>in</strong> eenzaamheid zijnzelfopgelegde missie te volbrengen.Gurnemanz is een kluizenaar geworden,die <strong>in</strong> een hut bij een heilige bronleeft. Amfortas heeft geweigerd deGraal te onthullen vanwege de pijn diehem dat veroorzaakt. Met anderewoorden: het lagere denken is zich bewustvan zijn eigen onzuiverheid enonwaardigheid en schrikt terug vooriedere pog<strong>in</strong>g om het spirituele tevoorschijnte roepen, omdat het beperktepersoonlijke zelf machteloos is.Gurnemanz beklaagt zich erover datde ridders geen leider hebben en passiefzijn, wanneer hij plotsel<strong>in</strong>g Kundrybeweg<strong>in</strong>gloos <strong>in</strong> haar boetekleed <strong>in</strong> hetstruikgewas ziet liggen. Langzaambrengt hij haar weer bij bewustzijn. Zijroept uit: “Laat mij dienen! Laat mijdienen!” Iedere keer dat zij haar loyaliteitsverb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gveranderd heeft, is zij<strong>in</strong> een toestand van verstarr<strong>in</strong>g terechtgekomen.Dit verwijst naar Laya (ontb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g)of, <strong>in</strong> De Geheime Leer, hetLaya-Punt of Laya-Centrum, de toestandwaar<strong>in</strong> substantie (Prakriti) homogeenis, niet <strong>in</strong> staat te handelen ofte onderscheiden. Kundry moest altijddoor deze kritische toestand gaan omte kunnen dienen, maar nu de machtvan Kl<strong>in</strong>gsor over haar verbroken is, iszij werkelijk vol berouw en weer wakkergeworden om trouw te kunnenzweren aan de Graal.Parsifal komt b<strong>in</strong>nen <strong>in</strong> wapenrust<strong>in</strong>g(die voor Wagner de actieve wil symboliseert)en hij draagt de heiligeSpeer. Gurnemanz verwijt hem eenwapen te dragen op Goede Vrijdag,maar wanneer Parsifal de wapenrust<strong>in</strong>gaflegt en <strong>in</strong> stil gebed voor deSpeer neerknielt, herkennen de ouderidder en Kundry hem en de Speer.Parsifal hoort nu van de droevige staatvan de Broederschap en van de doodvan Titurel; hij voelt <strong>in</strong>tens verdriet enmededogen voor het lijden van Amfortas.Kundry wast zijn voeten en wrijftze met olie <strong>in</strong>, ze afdrogend met haarlang golvend haar. Dit her<strong>in</strong>nert weeraan Maria Magdalena die de voetenvan Christus oliet. Dit is om het denkente zuiveren en Parsifal tot het vollebewustzijn te doen ontwaken van detaak die vóór hem ligt. Alles wat hemte doen staat – de situatie <strong>in</strong> het GraalKasteel te vernieuwen, te regenererenen te veranderen – moet volbrachtworden op een hoger niveau dan hetniveau van het op de z<strong>in</strong>tuigen gebaseerdedenken (gesymboliseerd doorde voeten die de aarde raken). Hetvermengen van dit laatste niveau vanhet denken met dat van de HogerDenkvermogen kan niet leiden tottranscendentie of tot een verhevenniveau van waarheid – de stoffelijkemens kan zich niet identificeren met degeestelijk-spirituele mens. Parsifalvraagt Gurnemanz om hetzelfde metzijn hoofd te doen (het Hoger Manas).Dan, als ridder van de Graal en bewusteverlosser – sterk, mededogenden zelf-verlicht – , giet hij bronwaterover het hoofd van de berouwvolleKundry; dit is haar uite<strong>in</strong>delijke verloss<strong>in</strong>gen heilig<strong>in</strong>g, zodat haar verlangenverbonden wordt met het HogerZelf. Prakriti, getranscendeerd, bestaatnu werkelijk alleen om te dienen.Parsifal ziet alles met nieuwe ogen,voelt zich één met de Natuur om hemheen, die vervuld lijkt te zijn van magie,en hij maakt hier een opmerk<strong>in</strong>gover. Gurnemanz vertelt hem dat ditkomt door de betover<strong>in</strong>g van GoedeTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 99


Vrijdag. Een gevoel van volmaakte rustis <strong>in</strong> Parsifal’s ziel <strong>in</strong>getreden en eengezegende kalmte lijkt te zijn nedergedaaldover de Natuur; rust heerstover woud en weide. De muziek vanWagner voor deze betover<strong>in</strong>g vanGoede Vrijdag ademt ‘de vrede vanGod die elk begrip te boven gaat’, Zijsymboliseert het grote transformerendeproces van Kundry’s verzoen<strong>in</strong>g(éénword<strong>in</strong>g) met het spirituele (Parsifal),een alchemistisch proces dat deaspirant tot het niveau van Meesterheeft verheven. Nu heerst overal devisie van het ene leven – buddhischbewustzijn, dat zegenrijk het Zelfonthult – een bewuste en blije uitstort<strong>in</strong>gvan leven, zodat anderen er deelaan mogen hebben. Het gelui van klokken<strong>in</strong> de verte leidt hen naar deGraal-Tempel waar de ridders de lijkkistdragen van de heilige Titurel, gevolgddoor de draagbaar met de lijdendeAmfortas.Een prachtig licht schijnt enverspreidt zich door de hele Halwanneer hij de Speer op zijn juisteplaats teruglegt; occulte krachtwordt weer verbonden met occultekennis, bij degene die bevrijd<strong>in</strong>gbereikt heeft.De ridders smeken Amfortas om deGraal een laatste keer te onthullen,maar hij kan het niet, toont zijn wondeen smeekt de ridders hem te doden. Zijde<strong>in</strong>zen terug en Parsifal treedt naarvoren om de zij van Amfortas met zijnheilige Speer aan te raken, een dramatischehandel<strong>in</strong>g van Wagner die sterkerwerkt dan de eenvoudige procedurevan het stellen van de vraag. Hoewelde Wil vermengd was met Begeerte,kan zij nu het lager bewustzijn helen,wanneer het zich heeft overgegevenaan het spirituele bewustzijn.Alleen zij die volkomen onzelfzuchtigzijn en beschikken over het fijnste onderscheid<strong>in</strong>gsvermogenbeschikkenover het spirituele vermogen dat wordtgesymboliseerd door de Speer; daaromis Parsifal <strong>in</strong> staat te genezen. Hij bestijgtde treden van het heiligdom enneemt de Graal uit zijn kist, onthulthem en knielt ervoor <strong>in</strong> gebed. Eenprachtig licht schijnt en verspreidt zichdoor de hele Hal wanneer hij de Speerop zijn juiste plaats teruglegt; occultekracht wordt weer verbonden met occultekennis, bij degene die bevrijd<strong>in</strong>gbereikt heeft. Hierover werd gesproken<strong>in</strong> Openbar<strong>in</strong>g: Hij die overw<strong>in</strong>t zalik tot een pijler maken <strong>in</strong> het huis vanmijn God: hij zal daaruit niet meervoortgaan. Hoewel hij ‘de andereoever’ bereikt heeft, heeft Parsifal erechter als bewaker van de Graal voorgekozen om op aarde te blijven, alsboddhisattva of nirmanakaya, metrecht een boeddha van Mededogen,een boddhisattva uit vrije keus, die <strong>in</strong>de wereld blijft en <strong>in</strong> staat is alle levendewezens te dienen. Het nederigkleed van Nirmanakaya aannemen betekenteeuwige gelukzaligheid voor hetZelf verzaken om te helpen met deverloss<strong>in</strong>g van de mens (fragment II,145, De Stem van de Stilte, UTVN DrieWegen, één Pad, blz. 61). Parsifal hadde gelukzaligheid van Nirvana bereikten opgegeven, de laatste stap op hetPad van Verzak<strong>in</strong>g.De Graal gloeit steeds stralender eneen witte duif (het Atma) daalt neerom boven het hoofd van Parsifal teblijven zweven. De Drie-eenheid is nu<strong>in</strong> manifestatie <strong>in</strong> het bewustzijn vande volmaakte mens (Speer, Graal enDuif), alle verenigd als Kracht, Wijs-100 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


heid, en Liefde. Kundry, kijkend naarParsifal, valt levenloos op de grond;het materiële beg<strong>in</strong>sel is metaforischgedood nu de hogere beg<strong>in</strong>selen zichten volle manifesteren. Parsifal houdtde graal <strong>in</strong> een zegenend gebaar bovende ridders, terwijl Amfortas (nu verlosten verenigd met het Hoger Manas) enGurnemanz, die stond voor het Antahkarana– de brug tussen het lagerManas [Amfortas] en het Hogere ofBuddhi-Manas [Parsifal] – beiden <strong>in</strong>eerbetoon voor hem knielen. De cyclusvan verlicht<strong>in</strong>g wordt tot een e<strong>in</strong>degebracht met de betoverende schoonheidvan het Graalmotief. Zo is Parsifalvan Wagner het hoogtepunt van devele uitdrukk<strong>in</strong>gen van esoterischewaarheid van de componist, gegevenvoor ‘hen die oren hebben om te horen’,een stroom licht werpend <strong>in</strong> hetbewustzijn van zoekers. Wagner werkteop het niveau van het Hoger Zelf envoegde verhelderende details toe aanoude mythen en aan de oude esoterischetradities uit de middeleeuwen. Hijzei hier zelf over: Ik werk voor degenendie bezig zijn te ontwaken!*Erlösung (verloss<strong>in</strong>g) betekent letterlijk‘loslaten,’‘losmak<strong>in</strong>g’ of ‘bevrijd<strong>in</strong>g’.In het geval van Amfortas betekenthet bevrijd<strong>in</strong>g van zijn doodstrijdof afgescheidenheid van het hogere,one<strong>in</strong>dige Zelf (attavada). Bij Kundrybetekent het de bevrijd<strong>in</strong>g van de vloekvan e<strong>in</strong>deloze wedergeboortes, zowelals verleidster als boetedoenster; envoor het kon<strong>in</strong>krijk van de Graal betekenthet dat er weer vruchtbaarheid enwelzijn zal komen voor het land en zijnbewoners. Voor Parsifal, tenslotte, betekenthet de bevrijd<strong>in</strong>g van alle illusies(pratyahara), wat hij <strong>in</strong> dit stadiumheeft bereikt.Verwijz<strong>in</strong>gen en meer lezen:Wolfram von Eschenbach, Parzival, ed.André Lefevere, Cont<strong>in</strong>uum, New York,1991.A.S. Banks, Parsifal, a Study and Interpretation.Theosophical Publish<strong>in</strong>g Society,1908.Max He<strong>in</strong>del: Mysteries of the GreatOperas, Rosicrucian Fellowship, Mt.Ecclesia, Oceanside, CA USA, 1921.Gustav Kobbé, ‘Parsifal’ <strong>in</strong> Wagner’sMusic-Dramas Analysed, Putnam, London,1927.Cor<strong>in</strong>ne Hel<strong>in</strong>e, Esoteric Music ofRichard Wagner, New Age and PhilosophyCenter, Santa Monica, CA USA, 1986.J. Head/S.L. Cranston, compilers, Re<strong>in</strong>carnation:The Phoenix Fire Mystery, JulianPress/Crown Publishers Inc, N.Y. 1977, pp.294-296, 327-330.Clement A. Harris: ‘The Religion ofRichard Wagner; <strong>in</strong> The Theosophist, TPH,Adyar, december 1914.Christ<strong>in</strong>e Hartley; The Holy Grail, <strong>in</strong>TheTheosophist, TPH, Adyar, aug. 1984.Jean<strong>in</strong>e Miller: Holy Vessel, Holy Grail, <strong>in</strong>The Theosophist, TPH, Adyar, oktober ennovember 1989.I.M. Oderberg, ‘The Quest: From SimpleFool to Grail Servant’, <strong>in</strong>Sunrise, TheosophicalUniversity Press, november 1978.Rolf May, Wagner’s Parsifal, <strong>in</strong>Sunrise,TUP, oktober 1992- januari 1993.Zie ook het lemma Monsalvat opwww.montsalvat.nl, de Parsifal Internetpag<strong>in</strong>a,met artikelen geschreven en geselecteerddoor Derick Everett, 1996-2004.Uit: The Theosophist, augustus 2008Vertal<strong>in</strong>g: Louis GeertmanTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 101


De weg van de Boeddha– Bhupendra R. VoraIn wezen is boeddhisme eenlevenswijze, gebaseerd op deler<strong>in</strong>gen van de stichter ervan engedemonstreerd door zijn voorbeeld.Bhupendra R. Vora islangjarig lid en voormaligvoorzitter van deTheosophical Society(TS) <strong>in</strong> Oost en CentraalAfrika.Er zijn prachtige legenden ontstaanrond de geboorte, de jeugd en de adolescentievan Siddhartha Gautama.Hier<strong>in</strong> wordt verhaald hoe hij, ondankszijn gelukkige en beschermde levenb<strong>in</strong>nen de paleismuren, ontdekte datverdriet, ziekte en dood universeelzijn; hoe hij op 29-jarige leeftijd zijnwon<strong>in</strong>g, vrouw en pasgeboren zoonverliet en <strong>in</strong> zijn eentje het woud <strong>in</strong>g<strong>in</strong>gom te ontdekken hoe er een e<strong>in</strong>dgemaakt kon worden aan het lijden vande mensheid. In de zes jaar als kluizenaardie daarop volgden, experimenteerdehij met uiterste zelfkastijd<strong>in</strong>g,waaronder uithonger<strong>in</strong>g, maar omdathij geen antwoord kreeg op zijn vraag,gaf hij die weg op en begon hij weerwat te eten om zijn verzwakte lichaamte doen aansterken. Toen hij <strong>in</strong> meditatieverzonken zat op de dag van de vollemaan <strong>in</strong> mei (wesak of vaisakha),vond hij het antwoord en werd hij eenSammâsamboeddha – de alwetende,ontwaakte, of verlichte mens. Daaropvolgden 45 jaar actief leraarschap,waar<strong>in</strong> hij door het land trok en demensen liet zien hoe zij een e<strong>in</strong>d kondenmaken aan alle ziektes, disharmonieen lijden, en hoe zij dezelfde onver-102 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


stoorbare vreugde konden v<strong>in</strong>den diehijzelf bereikt had.Er zijn heel wat vertelsels <strong>in</strong> deJatakaverhalen over de vorige levensvan de Boeddha die aantonen dat hijleven na leven trachtte deugden teontwikkelen en zichzelf geleidelijk tevervolmaken. Elk van deze verhalenheeft een moraal en leert ons iets overhet pad van de bodhisattva.Toen de Heer Boeddha de laatstevan vele geboorten aanvaardde alsGautama, leek hij aanvankelijk nietvan plan geweest te zijn om een nieuwereligie te stichten. Hij leek eenvoudigeen hervormer van het h<strong>in</strong>doeïsme tezijn – een geloof dat al een aanzienlijkeouderdom bezat en daardoorsterk was afgeweken van zijn oorspronkelijkevorm, zoals alle religies na verloopvan tijd plegen te doen. Het geloofhad zich op veel manieren verharden was star geworden met betrekk<strong>in</strong>gtot vormen en ceremonies. Bij ritualenwerden dieren geofferd. Toen kwam deheer Gautama en door zijn ler<strong>in</strong>gengooide hij de poorten van de zoete wetvan gerechtigheid wijd open. Hij leerdede mensen de religie van mededogenen liefde, van de middenweg, en datgaf de massa’s hoop dat er een hogerleven mogelijk is, zelfs voor hen dienog <strong>in</strong> de wereld zijn. Hij verklaardedat de twee uitersten van enerzijds eenleven van plezier en comfort en anderzijdseen leven van ascetisme, irrationeelzijn; dat mensen, als ze maar demetafysica en haarklovende argumentenzouden vermijden, de grote waarhedenvan het leven als leidraad zoudenkunnen bevatten.Eén van de mooiste boeken over hetleven van Gautama de Boeddha, Hetlicht van Azië, toont ons de geest vanzijn tijd en zijn wonderbaarlijke levensloop.Zijn triomfantelijke woorden bijhet bereiken van verlicht<strong>in</strong>g luidden alsvolgt:Door e<strong>in</strong>dloos leven schreed Ik,zwervend door veel vormen van bestaan,Zoekende hem, die v<strong>in</strong>g het bouwen aan.Elke geboorte was vol van leed.Maar nu,Bouwer van het huis, ontdekte ik u.Gij zult het niet optrekken wederom,De wanden van smart rondomMet de nok van bedrog en geenNieuwe balken plaatsen op leem;Het huis is verbroken, de vorstbalkgekraakt;Begooch’l<strong>in</strong>g had het gemaakt.Veilig trek ik van hier naar bevrijd<strong>in</strong>gheen.’ 1In Het licht van Azië luiden de viernobele waarheden die de Boeddhauitsprak, als volgt:De eerste spreekt van ’t lijden. ’t Leven,datGij prijst is lange doodstrijd. Enkel blijftHet leed. Zijn vreugde zijn als voog’lenschuw,Die snelle schrik verdrijft.De tweede waarheid meldt hoe ’t lijdenkomt.Welk Leed uit zich, en niet uit lustenspruit?…Aldus brandt Trishna, lust en dorst naard<strong>in</strong>gen.Waar gij naar haakt, slechts dromen,schimmen zijn. …De derde spreekt van ’s lijdens e<strong>in</strong>d. ’tBrengt vreeZelfzucht te delgen en des levens lust.Begeerte scheurende uit haar borst, zobrengtDe ziel haar strijd tot rust.De vierde waarheid is de Weg, die wijdEn vlak, nabij voor allen openstaat,’t Achtvoudig edel Pad, dat recht naarvredeEn veil’ge toevlucht gaat.Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 103


NB Voor de vertal<strong>in</strong>g is gebruiktgemaakt van Het licht van Azië, of degrote verzak<strong>in</strong>g, door Edw<strong>in</strong> Arnold,vertaald door J.A. Blok, uitgeverijKluwer, DeventerHet nobele achtvoudige padAlle ler<strong>in</strong>gen van de Gezegende wordengekenmerkt door hun beknoptheiden eenvoud, zodat gewone mensen zezouden kunnen begrijpen. Zelfs de taaldie hij <strong>in</strong> die tijd gebruikte was Pali engeen Sanskriet, want Pali was de taalvan de gewone mensen. Ofschoon zijbeknopt zijn, zijn de ler<strong>in</strong>gen vervuldvan wijsheid en er kunnen boekdelenvolgeschreven worden, zowel over deVier Edele Waarheden als over hetNobele achtvoudige pad. Iedereen kaner betekenis aan ontlenen, al naar gelangzijn of haar begripsniveau. Bovendienzijn de ler<strong>in</strong>gen logisch gerangschikten gemakkelijk te onthouden.Als een spiritueel aspirant dit pad zouvolgen en de acht aanwijz<strong>in</strong>gen zouopvolgen, dan zou hij de drempel naarArhatschap overgaan en zich voorbereidenop bevrijd<strong>in</strong>g.Laten we daarom deze acht stappenof beg<strong>in</strong>selen van de Arya AshtangaMarga eens onderzoeken. Elk daarvanheeft betrekk<strong>in</strong>g op het dagelijks leven,elk daarvan heeft de bedoel<strong>in</strong>g demenselijke lotsbestemm<strong>in</strong>g vorm tegeven: juiste kennis, juiste gedachte ofdoelstell<strong>in</strong>g, juist spreken, juist handelen,juiste broodw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g, juiste <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>g,juist her<strong>in</strong>neren en juiste concentratie.De eerste vijf worden soms gezienals zijnde voor de gemiddeldemens bestemd en de laatste drie voorde serieuzere aspirant die zijn of haarevolutie wil bespoedigen.Deze beschouw<strong>in</strong>gen over elke stapzijn noodgedwongen maar kort, en veeldiepere betekenissen dienen door deserieuze student ontdekt te wordendoor dieper te graven:1. Juiste kennis of leerDe eerste trap is recht geloof. Zo wandelIn vreze Dharma’s, alle zonden mijd,Hoed u voor Karma, leidend ’s mensenlot.Beheers de z<strong>in</strong>lijkheid.Wij kunnen <strong>in</strong> het kort opsommenwat kennis is, gebaseerd op en <strong>in</strong> overeenstemm<strong>in</strong>gmet de feiten van hetleven en van het universum, de wet vanoorzaak en gevolg. Als iemand handeltvanuit een staat van avidya (gebrek aankennis), dan nog zou het gevolg na deoorzaak komen en dan zouden wegeen enkele levensleidraad hebben. DeBoeddha gaf eenvoudige voorbeeldenvan zijn ler<strong>in</strong>gen zodat zelfs een pachtboerhem kon begrijpen. Hij legde dewet van karma als volgt uit:Als een mens handelt vanuit een slechtegedachte, dan wordt die handel<strong>in</strong>ggevolgd door pijn, zoals het wiel de pootvolgt van de os die de kar trekt. Precieszo volgt geluk een man even onafscheidelijkals zijn schaduw, wanneer hij vanuiteen zuivere gedachte handelt.De Boeddha leerde ook dat haat nietophoudt door haat, maar door liefde.Volgens de wet van tegengesteldennemen trill<strong>in</strong>gen van een bepaald typetoe met trill<strong>in</strong>gen van hetzelfde type enworden ze geneutraliseerd door dievan het tegengestelde type.2. Juiste gedachteAls men de juiste kennis heeft, komtmen tot juist denken of doelstell<strong>in</strong>g.Het Licht van Azië zegt hierover:Rechte gez<strong>in</strong>dheid is de tweede. WeesGoedschiks voor al wat leeft. Doe wreedheid,bl<strong>in</strong>d, Begeerte weg en toorn.Uw leven wordeAls koelend zachte w<strong>in</strong>d.104 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Wanneer de gedachte juist, goed, volmaaktis, komt daaruit juist sprekenvoort, en uit spreken komt handelenvoort. Iemand die verkeerd denkt,handelt verkeerd. Iemand die juistdenkt, handelt juist. Daarom zijn denkenen doelstell<strong>in</strong>g, die vaak veronachtzaamdworden, veel belangrijkerdan spraak of handel<strong>in</strong>g. Onzorgvuldigheid<strong>in</strong> denken veroorzaakt eenverkeerde handelwijze. Daarom moetjuist denken gebouwd worden op hetfundament van juiste kennis. Zorgvuldigheid<strong>in</strong> denken is noodzakelijk.Ernst, zei de Boeddha, is leven; gedachteloosheidis dood. Gedachten bouwende toekomst; gedachten vormen hetkarakter. Zoals iemand vandaag denkt,zo handelt hij onvermijdelijkerwijsmorgen. Gedachten scheppen ookneig<strong>in</strong>gen die opnieuw belichaamdworden <strong>in</strong> de volgende <strong>in</strong>carnatie.3. Juist sprekenDe derde is ’t rechte spreken. Hoed uwlippenAls waren het van ’s kon<strong>in</strong>gs burcht depoort,Als spraakt gij tegen hem, laat rustig, nobelEn hoflijk zijn uw woord.Alle lege leugens die de mensen zogemakkelijk uitspreken – deze wordenallemaal veroordeeld en buitengeslotendoor juist spreken, dat volkomenwaar is en toch vriendelijk en beleefd.Harde taal, wrede woorden, bittereaanvallen – geen van deze d<strong>in</strong>gen ismogelijk voor iemand die het nobeleachtvoudige pad betreedt. Op een dagwas een bepaalde man de Gezegendeaan het uitschelden, die geduldig luisterdetot hij klaar was en vriendelijkantwoordde: Mijn zoon! Wanneeriemand een cadeau aanbiedt zonder<strong>in</strong>achtnem<strong>in</strong>g van de regels der beleefdheid,is het gebruikelijk te zeggen,“Houdt uw geschenk maar. Zoon! Ikkan uw gescheld niet verdragen. Houdhet maar en neem het maar terug!” Deslechte man die een deugdzaam iemandaanvalt is als iemand die naar de hemelkijkt en omhoog spuugt. Hij kan dehemel hierdoor niet bevuilen, maarbevuilt zichzelf daar het spuug op hemzelfterugvalt.Boze woorden doen u geen kwaad,tenzij u antwoordt met boze woorden.Door liefde te geven wanneer bozewoorden vallen, wordt het kwaadteruggeketst en blijven we ongekwetst.4. Juist gedragDe vierde is juist gedrag. Door elke daadWorde uw verdienste groter; de ondeugdsl<strong>in</strong>k’.Als zilvren draad door een kristallensnoerLiefde door daden bl<strong>in</strong>k.Als eenmaal controle over het denkvermogenen de tong is verkregen,volgt juist handelen vanzelf. De vijfvoorschriften van de Boeddha gaanover juist handelen: niet doden, geenhebzucht koesteren, geen alcoholdr<strong>in</strong>ken, enzovoort.5. Juiste broodw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>gBij het verdienen van zijn brood magde aspirant anderen niet kwetsen enhen ook niet tekort doen. Mensen denkenmaar zelden: ‘Verdien ik wat ik nodigheb op de juiste manier?’ Achterde succesverhalen en de vergaarde fortu<strong>in</strong>enzien we gebroken gez<strong>in</strong>nen,wanhopige mensen en velen die <strong>in</strong>ellendige omstandigheden verkeren.Deze ler<strong>in</strong>g spoort mensen aan omwaakzaam te zijn over hun manier vanbroodw<strong>in</strong>n<strong>in</strong>g.Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 105


6. Juiste <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gHij die expres doet wat goed is, doethet twee keer zo goed als iemand diemaar wat doet. We moeten zowel verstandigzijn als goed en voorzichtig zowelals gedreven om het goede na testreven, want veel van het kwaad en deellende <strong>in</strong> de wereld komen voort uitonnadenkende goede bedoel<strong>in</strong>gen.7. Juist her<strong>in</strong>nerenVanuit het wereldse standpunt betekentdit dat een vriendelijke daad jegensiemand gewaardeerd wordt en <strong>in</strong>dankbaarheid <strong>in</strong> de her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>g blijft,terwijl een verkeerde daad vergetenwordt. Dit is het juiste her<strong>in</strong>neren datwij moeten ontwikkelen. Door al hetgoede dat we ontvangen hebben teonthouden en al het verkeerd gedanete vergeten worden vrede en vreugdeveilig gesteld en verliest de her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gaan ‘onrecht’ zijn kwellend vermogen.Vanuit een esoterisch oogpunt betekentjuist her<strong>in</strong>neren ook de her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>gaan alle voorbije geboorten enervar<strong>in</strong>gen en het begrijpen van dewetten van reïncarnatie en karma.8. Juiste concentratieVoor de man van de wereld betekentdit het tra<strong>in</strong>en van het denkvermogenbij de verplicht<strong>in</strong>gen van het alledaagseleven: het vestigen van de aandacht opwat hij doet, zodat het zo volmaaktmogelijk gebeurt. Het denkvermogenmoet leren niet af te dwalen, weg tedrijven of afgeleid te worden door d<strong>in</strong>genvan buitenaf. Dit is de eerste stapop weg naar de hogere concentratievan meditatie. Vanuit een esoterischoogpunt betekent dit het tra<strong>in</strong>en vanhet denkvermogen voor meditatie omhet denkvermogen <strong>in</strong> staat te stellen dewerkelijkheid van het hoger leven teleren kennen.Deze ler<strong>in</strong>gen over het Nobele achtvoudigepad zijn zo logisch dat het gemakkelijkis ze te onthouden en tebegrijpen. De Boeddha vermeed allenodeloze speculatie over de ultiemebron en aard van de mens, God en hetuniversum, en sprak over wat belangrijkwas, opdat de mensen de dagelijkseproblemen konden oplossen. In Hetlicht van Azië staat:Meet niet met het woord’t Onmeetbre. Peil met denken het gebiedVan grondeloosheid niet. Wie vraagt, diedoolt,Wie antwoordt ook. Spreek niet.Dit betekent niet dat het boeddhismegeen esoterische ler<strong>in</strong>g heeft, die heeftzij wel. Voor de gewone man is het oplossenvan de problemen van alledagechter veel belangrijker dan theoretiserenover de aard van de ultiemerealiteit.De volledige leerstell<strong>in</strong>g van deBoeddha kan worden opgesomd <strong>in</strong> ééncouplet:Ophouden met alle verkeerdehandel<strong>in</strong>gen,Alles teweegbrengen wat goed is,Ons denkvermogen re<strong>in</strong>igen.’Dit is het constante advies van deBoeddha’s.Uit: The Theosophist, december 2005Vertal<strong>in</strong>g: A.M.I.106 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Waarom is er een<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>?– Fay van IerlantInleid<strong>in</strong>gVoor de beantwoord<strong>in</strong>g van dezevraag is het z<strong>in</strong>vol om eens te kijkenwat H.P. Blavatsky (HPB) zelf overdit thema heeft gezegd en geschreven.Hierover staat bijvoorbeeld eentoelicht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de Sleutel tot de Theosofie,een boek dat H.P. Blavatsky <strong>in</strong>1888 schreef nadat zij vele verzoekenhad gekregen om theosofie ende <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> duidelijkeren eenvoudiger uiteen te zetten.Ze doet dat <strong>in</strong> de vorm vanvraag en antwoord zoals <strong>in</strong> een <strong>in</strong>terview.Dit artikel is een schriftelijkebewerk<strong>in</strong>g vaneen voordracht op 10oktober 2009 voor deAmsterdamse Loge vande <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong><strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>.Op pag<strong>in</strong>a 9 van dat boek wordt devraag gesteld of men de ‘GeheimeWijsheid’ eenvoudig door studie kanverwerven. Haar antwoord luidt: Hetone<strong>in</strong>dige kan niet door het e<strong>in</strong>dige wordengekend. Dat wil zeggen dat het one<strong>in</strong>digeniet zo maar door het e<strong>in</strong>digezelf kan worden waargenomen, maardat de goddelijke essentie zich <strong>in</strong> bepaaldetoestanden wel aan het hogeregeestelijke Zelf kan doen kennen. Directdaarop citeert zij dan de filosoofPlot<strong>in</strong>us, om aan te geven wat er danwel mogelijk is. Plot<strong>in</strong>us omschreefdeze staat van <strong>in</strong>zicht als, en HPBciteert hier: De bevrijd<strong>in</strong>g van het denkenvan het e<strong>in</strong>dig bewustzijn waardoorhet één wordt en zich vereenzelvigt methet one<strong>in</strong>dige.One<strong>in</strong>dig en e<strong>in</strong>digDat is eigenlijk hetgene waar het bijalle geïnstitutionaliseerde religies omgaat: het zich kunnen vereenzelvigenmet het one<strong>in</strong>dige. Vervolgens legtmen echter helaas het one<strong>in</strong>dige vaakvast <strong>in</strong> het e<strong>in</strong>dige beeld, <strong>in</strong> een e<strong>in</strong>-Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 107


dige voorstell<strong>in</strong>g, of probeert men hetone<strong>in</strong>dige <strong>in</strong> e<strong>in</strong>dige begrippen te beschrijven.Het one<strong>in</strong>dige wordt omschrevenen benoemd, zodat er bijvoorbeeldeen geloofsartikel kan ontstaandat te bevatten is met het e<strong>in</strong>dige,fragmentarische denkvermogen vande mens. Het one<strong>in</strong>dige wordt dane<strong>in</strong>dig ‘gemaakt’. Dat wordt echterdoor sommigen <strong>in</strong> die religies als eenduidelijk tekort ervaren.Op zoek naar het one<strong>in</strong>dige zullende grenzen van het e<strong>in</strong>dige steedsmoeten worden verlegd.Misschien zijn er daarom ook vanuitde gevestigde religies strom<strong>in</strong>genontstaan die zich bezig willen houdenmet het doorbreken van hetvastgelegde e<strong>in</strong>dige. Met anderewoorden: de mens kan er achterkomen dat het bewustzijn niet e<strong>in</strong>digis. Het bewustzijn kan e<strong>in</strong>dige beeldendoorbreken en verder zoeken, menhoeft niet te blijven hangen <strong>in</strong> ler<strong>in</strong>gendie door anderen worden aangegevenen soms zelfs door hen wordenopgelegd. Zo ontstonden bij voorbeeldde Soefi’s <strong>in</strong> de islam en deRozekruisers <strong>in</strong> het christendom. Alsmen echter blijft uitgaan van de verkondigdeler<strong>in</strong>gen van een religie, kandie bepaalde religie als elitair en superieurworden gezien, <strong>in</strong> vergelijk<strong>in</strong>gmet andere religies en kan er geenuniverseel zoekproces ontstaan. Idealenvallen dan <strong>in</strong> een vastgelegde ideologieen worden daar<strong>in</strong> vastgezet.Doel <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>Dat was de reden waarom de oprichtersvan de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>die gevestigde religieachtergrond, gerichtop de <strong>in</strong> een bepaalde vorm gegotenler<strong>in</strong>g, vanaf het beg<strong>in</strong> af aanwilden vermijden en wilden aantonendat de mens van zijn eigen staat vanbewustzijn afhangt, voor wat zijn geestelijkezoektocht naar het one<strong>in</strong>digebetreft. Zij gaven aan dat men zichvoor geestelijke ontwikkel<strong>in</strong>g nooit kanneerleggen bij bepaalde verworven,doorgegeven of door studie of waarnem<strong>in</strong>gverkregen begrippen.Zij gaven aan dat men steeds demoed op moet brengen om die begrippenweer te doorbreken en zo het bewustzijnsveldvan het eigen denkvermogensteeds verder te verruimen. Demens moet aan de slag met het ontdekkenvan zijn eigen geestelijke mogelijkhedenzoals het derde doele<strong>in</strong>de vande <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> aangeeft:Het onderzoeken van de vermogens die<strong>in</strong> de mens latent aanwezig zijn.Op zoek naar het one<strong>in</strong>dige zullen degrenzen van het e<strong>in</strong>dige steeds moetenworden verlegd.H.P. Blavatsky schrijft op pag<strong>in</strong>a18/19 van De Sleutel tot de Theosofiedat leden van de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>al dan niet theosoof de facto kunnenworden. Ze zijn weliswaar lid,maar de verenig<strong>in</strong>g kan geen theosoofvan hen maken, dat moeten ze zelfdoen. Hun geestelijk onderzoek kanleiden naar <strong>in</strong>zicht <strong>in</strong> de eenheid van alhet leven dat zich e<strong>in</strong>deloos uitdrukt <strong>in</strong>diverse vormen. Hun leven kan daardoortotaal veranderen. Het zijn nietmeer de vormen die voor waarheidworden aangezien. Kennis gaat over <strong>in</strong><strong>in</strong>zicht en <strong>in</strong>zicht wordt getransformeerd<strong>in</strong> compassie. Wie de mystiekevedische formule Tat tvam asi, ‘Dat zijtgij’, begrijpt, gaat zichzelf <strong>in</strong> de anderherkennen en wordt vatbaar voor enmogelijk aangeraakt door mededogen.Natuurlijk is iedereen daar vrij <strong>in</strong>, anderswerkt het niet.108 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Overgave aan waarheidHet eerste vereiste om iets te kunnenmet theosofie, dat als een vrije zoektochtnaar waarheid los staat van degevestigde religies, is dan ook: eentotale devotie voor, een overgave aanWaarheid. Deze zoektocht naar Waarheidis het meest essentiële werk vooreen theosoof.Radha Burnier, de huidige InternationalePresidente van de TheosophicalSociety geeft op p. 76 van haarboekje: No Other Path to Go, over ditonderwerp onder andere aan: Elkerealisatie van waarheid, ook al is hetmaar een gedeeltelijke realisatie van diewaarheid, moet door observatie wordengetest en ervaren, omdat het illusionairzou kunnen zijn, ofwel gebaseerd opvalse veronderstell<strong>in</strong>gen.Onderscheid<strong>in</strong>gsvermogen is duszeer belangrijk. Het nodige zuivereonderscheid<strong>in</strong>gsvermogen beg<strong>in</strong>t methet juiste waarnemen van een feitelijkewaarheid. Men gaat zien dat een emotionelewaarheid niet rijmt met eenfeitelijke waarheid. Men kan gaan ziendat emotionele waarheden kunnenleiden naar complotdenken bijvoorbeeld,een vorm van paranoia die vaniets uitgaat dat er niet is. We kennenhet gezegde: De mens lijdt het meestdoor het lijden dat hij vreest en dat nooitop komt dagen. De motivatie van datlijden ligt dan <strong>in</strong> de om aandacht vragendepersoonlijkheid, maar de menskan meer. Het naar waarheid zoekendebewustzijn kan dat lijden, of dievalse gedachten, ontmaskeren. Door tekijken naar het leven zelf, zonder reactiedaarop, zonder aantrekk<strong>in</strong>g of afstot<strong>in</strong>gte voelen. Het denken wordtdan getuige. Het ziet wat er werkelijkgebeurt. Niet alleen ziet het denkendan het gevolg, maar vooral ook deoorzaak. De oorzaak die niet wordtondergesneeuwd door persoonlijke<strong>in</strong>vull<strong>in</strong>g.Beperk<strong>in</strong>gen door staat van bewustzijnH.P. Blavatsky en haar medeoprichtersvan de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> begrependat het <strong>in</strong> de materie brengen (hetverspreiden van ler<strong>in</strong>gen en het oprichtenvan een verenig<strong>in</strong>g daarvoor) vaneen groot geestelijk ideaal grote beperk<strong>in</strong>genmet zich meebrengt, omdat hetafhangt van de staten van bewustzijnvan de ontvangers en uiteraard ookvan de doorgevers. Die beperk<strong>in</strong>genzijn op zich <strong>in</strong>herent aan een staat vanbewustzijn.Deze zoektocht naar Waarheid ishet meest essentiële werkvoor een theosoof.Zij zegt daarover op pag<strong>in</strong>a 232 vanDe Sleutel tot de Theosofie <strong>in</strong> haar antwoordop de vraag of de <strong>Theosofische</strong><strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> ook regels heeft: Vele, maarhelaas zijn geen van alle dw<strong>in</strong>gend. Zevertolken het ideaal van onze organisatie,maar de praktische toepass<strong>in</strong>g vandergelijke zaken moeten wij aan het oordeelvan de leden zelf overlaten. Jammergenoeg is de geestelijke toestand van demensen <strong>in</strong> deze eeuw zo, dat geen manof vrouw het zou wagen zich bij de Societyaan te sluiten als wij niet hadden toegestaandat die regels als het ware <strong>in</strong> onbruikwaren geraakt. Daarom juist voelik mij gedwongen zoveel nadruk te leggenop het verschil tussen ware Theosofieen haar hardwerkende en goed bedoelendemaar nog onwaardige voertuig, de<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>.Met andere woorden: Het doel istheosofie, de weergave van de Wijsheidsreligiedie ooit de hele mensheidverenigde door middel van haar spiri-Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 109


tuele gedachten en de <strong>Theosofische</strong><strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> is het middel, omdat zijafhangt van de geestelijke ontwikkel<strong>in</strong>gvan de leden en die hangt weer af vanhet voortdurend onderzoek van dieleden <strong>in</strong> de ler<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong> het leven.Het doel is theosofie, de weergavevan de Wijsheidsreligie die ooit dehele mensheid verenigde doormiddel van haar spirituelegedachten en de <strong>Theosofische</strong><strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> is het middel.Het voortdurende onderzoek <strong>in</strong> deler<strong>in</strong>gen en <strong>in</strong> het toepassen daarvangebeurt <strong>in</strong> theosofische loges en op<strong>in</strong>ternationale en nationale bijeenkomsten,<strong>in</strong> samenwerk<strong>in</strong>g met elkaar.Vergelijken met een opendenkvermogenIn De Mahatma Brieven aan A.P. S<strong>in</strong>nett,geschreven door de leraren vanH.P. Blavatsky wordt, naar aanleid<strong>in</strong>gvan men<strong>in</strong>gsverschillen <strong>in</strong> de LondenseLoge <strong>in</strong> 1884, daarover <strong>in</strong> Brief 85 aangegeven(Brief 120 <strong>in</strong> de chronologischeEngelse uitgave): Misleide slachtoffersvan verm<strong>in</strong>kte waarheden als zijzijn, vergeten zij, of hebben zij nooit geweten,dat de harmonie van het Heelalwordt gevormd door tegenstell<strong>in</strong>gen. Zovolgt <strong>in</strong> de Theosophical Society, evenals<strong>in</strong> de prachtige fuga’s van de onsterfelijkeMozart, het ene deel voortdurend op hetandere, <strong>in</strong> een harmonieuze disharmonieop het pad van de Eeuwige vooruitgang,om samen te komen en zich ten slotte opde drempel van het beoogde doel op telossen <strong>in</strong> één harmonieus geheel, degrondtoon <strong>in</strong> de natuur.Het samen zoeken en steeds dieper<strong>in</strong>gaan op de mogelijk bereikbare <strong>in</strong>zichtenvan het moment, door hetdoorbreken van de eigen en elkaarsmen<strong>in</strong>gen, totdat die men<strong>in</strong>gen zichoplossen <strong>in</strong> het op dat moment mogelijke<strong>in</strong>zicht, is noodzakelijk <strong>in</strong> al hetwerk van de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>.Dat is makkelijker gezegd dan gedaanomdat het sektarisme altijd op de loerligt. Ook een waarheid als de eenheidvan alle leven kan verdogmatiseerd enverkondigd worden als bl<strong>in</strong>d geloofsartikel,als men het niet dagelijks onderzoekten toepast, maar alleen verkondigt.Du choque des op<strong>in</strong>ions jaillitla vérité, zeggen de Fransen: ‘Uitdebots<strong>in</strong>g van men<strong>in</strong>gen spr<strong>in</strong>gt de waarheidplotsel<strong>in</strong>g op’. Dan moeten weechter wel bereid zijn die waarheid eenkans te geven om op te spr<strong>in</strong>gen. Daarvooris een open denkvermogen nodigen dat is nooit gemakkelijk, omdat hetom een voortdurend zoeken naarevenwicht gaat. Evenwicht tussen datwat men kàn geven en dat wat het bewustzijnkàn ontvangen.Noodzaak broederschapWe kennen de uitspraak dat een profeet<strong>in</strong> eigen land niet wordt gewaardeerd.Dat overkwam niet alleen Jezus vanNazareth. Als men teveel wijsheid prijsgeeft aan een ontluikend bewustzijnkan die waarheid totaal verkeerd‘vallen’ en dan vangen ‘hoge bomenveel w<strong>in</strong>d’. H.P. Blavatsky en H.S. Olcotten hun opvolgers ondervonden enonderv<strong>in</strong>den dat ook. In 1875, bij deopricht<strong>in</strong>g van de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>,werd er nog geleefd <strong>in</strong> eenwereld waaruit de slavernij nog nietwas verdreven, waar de koloniale overheers<strong>in</strong>gvan een land over een anderland, met alle gevolgen van elitaireuitbuit<strong>in</strong>g, nog een gewone zaak wasen waar<strong>in</strong> gevestigde religies grotemacht en rijkdom bezaten.110 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Er is moed voor nodig om dan tekomen met een boodschap van: ‘hetvormen van een kern van broederschapder mensheid’ en met: ‘er is geen religiehoger dan waarheid’ en dat ook nog tebewijzen met <strong>in</strong> die tijd veelal onbekendeler<strong>in</strong>gen. Die boodschap uitdragen,<strong>in</strong> een tijd waar<strong>in</strong> auto’s, vliegtuigen,telefoons, elektriciteit, radio en tvof computers niet bestonden, was danook een bijna hopeloze ondernem<strong>in</strong>gdie toch werd doorgezet. De stichtersen de verenig<strong>in</strong>g hebben veel bereikt,zoals het uitgeven en verspreiden vanler<strong>in</strong>gen van Eeuwige Wijsheid die totdan toe onbekend waren <strong>in</strong> het westenof als heidens werden verworpen. Devedische filosofie, de yoga filosofie, hetboeddhisme en het Tibetaans boeddhismezijn daar voorbeelden van.Urgentie wijsheidsler<strong>in</strong>genAls we zien wat er nu allemaal aan geschriftenover wereldreligies en filosofieënte krijgen is <strong>in</strong> de gewone, nietgespecialiseerde, boekhandel en als webedenken dat dat aanbod <strong>in</strong> mijn jeugdbestond uit een bijbel en een catechismus,dan weten we dat de <strong>Theosofische</strong><strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> daar wereldwijd bijbetrokken was en is. Het uitgeven enverspreiden van wijsheidsliteratuur enhet geestelijk onderzoek daaromheenblijft een urgente zaak. Vooral nu, nuwe leven <strong>in</strong> een wereld van adverteren,consumeren, enterta<strong>in</strong>en en mechaniseren.Als we serieus bezig blijven metgeestelijk onderzoek, verandert elkeler<strong>in</strong>g steeds door onze verdiep<strong>in</strong>g enje kunt dan nooit zeggen: dat weet iknu wel. Sprekers <strong>in</strong> de theosofischebeweg<strong>in</strong>g weten dat dezelfde lez<strong>in</strong>ggeen twee keer ongewijzigd kan wordengebruikt en daar<strong>in</strong> ligt ook dekracht van de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>:de mogelijkheid geven tot hetvrije vergelijkende onderzoek. Hetonderzoek van de soms unieke aangebodenwijsheidsler<strong>in</strong>gen uit religies enfilosofieën, maar ook uit de wetenschappen.Zo kunnen we proberen omhet eigen bewustzijn te verwijden,nieuwe hersenpaden te doen ontstaan.Als ons dat lukt, kunnen onze omgev<strong>in</strong>gen de maatschappij waar<strong>in</strong> wijleven daar spiritueel van profiteren.Dat is het altruïstische ideaal. Somskunnen we anderen <strong>in</strong>zichten aanreiken,anderen <strong>in</strong>spireren.In De Sleutel tot de Theosofie, pag<strong>in</strong>a251 spreekt H.P. Blavatsky bij voorbeeldover opvoed<strong>in</strong>g: Aan k<strong>in</strong>derenmoet bovenal zelfvertrouwen wordengeleerd, liefde voor alle mensen, altruïsme,onderl<strong>in</strong>ge verdraagzaamheiden <strong>in</strong> de allereerste plaats zelfstandig enlogisch denken. Wij zouden het zuivermechanisch geheugenwerk tot een volstrektm<strong>in</strong>imum willen terug brengen endie tijd besteden aan de ontwikkel<strong>in</strong>g enoefen<strong>in</strong>g van de <strong>in</strong>nerlijke z<strong>in</strong>tuigen,vermogens en latente capaciteiten. (...)We zouden ons richten op het vormenvan vrije mannen en vrouwen, <strong>in</strong>tellectueelvrij, moreel vrij, <strong>in</strong> alle opzichtenonbevooroordeeld en bovenal onbaatzuchtig.Open denken versus afgescheidenheidIk noemde al dat, historisch gezien, de<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>, juist doorhaar open en democratische karakter,door een veelbewogen verleden is gegaan,aangevallen van buitenaf en aangevallenvan b<strong>in</strong>nenuit, al vanaf 1875.Tot aan de Tweede Wereldoorlog functioneerdeonze verenig<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een tijdvan koloniaal denken. Het zich afgescheidendenken van andere culturenen volken is ook nu nog steeds de grotehandicap en bl<strong>in</strong>de vlek van grote delenvan de mensheid. Het is een ma-Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 111


nier van fragmentarisch denken diegrote gevolgen heeft, doordat het bewustzijngaat werken door een zichsteeds verder vernauwend bre<strong>in</strong> datgericht is op het ‘ik’ en het ‘mijn’. Alhet andere wordt bedreigend. We zijnook nu nog bezig met de eigen ‘stam’.Het werk van de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>gaat over het nastreven vaneen fundamentele verander<strong>in</strong>g <strong>in</strong> mensen maatschappij, via het altruïstischeideaal van totale onbaatzuchtigheid.Het <strong>in</strong>ternationale theosofische wereldcentrumAdyar <strong>in</strong> India speelt eencruciale rol <strong>in</strong> het zich richten op dekern van de Universele Broederschapder mensheid, het eerste doele<strong>in</strong>de vande <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>.Taak nationale afdel<strong>in</strong>genDe nationale afdel<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> veel landenvan de wereld hebben de taak om bewustdeel te nemen aan dat netwerk,door het vertalen en uitgeven van somszeer unieke en geestelijk diepgaandeteksten, die de mogelijkheid geven tothet doorbreken van bewustzijnsgrenzen.Zoals bijvoorbeeld: H.P. Blavatsky’sGeheime Leer en de letterlijkewoorden van de Mahatma’s <strong>in</strong> hunbrieven. Verder zijn er de Yoga Sutra’smet het commentaar van Dr. Taimni,een wereldbestseller. Daarnaast kennenwe Taimni’s buitengewone besprek<strong>in</strong>genvan teksten als de Narada Sutrasen Siva Sutras, maar er zijn natuurlijkook <strong>in</strong>leidende brochures enboeken die daaraan vooraf gaan. Aandit heel diepe onderzoek en wat eruitvoort kan komen, als men voor ditonderzoek en zelfonderzoek openstaat.Eigentijdse verhelderende commentarenen <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>gen horen daar natuurlijkook bij. Daarom hebben de meestenationale afdel<strong>in</strong>gen van de theosofischewereldverenig<strong>in</strong>g uitgebreidebibliotheken, naar het voorbeeld vande wereldberoemde bibliotheek <strong>in</strong>Adyar, zodat het gedachtegoed vooriedereen bereikbaar is en blijft, op elkniveau, doordat er voor vele verschillendeniveaus publicaties voorhandenzijn. De nationale loges kunnen daaruitputten voor hun bijeenkomsten omsamen het vergelijkende onderzoek ende dialoog van leden onderl<strong>in</strong>g aan tegaan. Een onderzoek zoals is aangegeven<strong>in</strong> het tweede doele<strong>in</strong>de van de<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>.Door dat onderzoek worden de latentevermogens van bewustzijnsuitbreid<strong>in</strong>gvan het derde doele<strong>in</strong>de ontdekten uite<strong>in</strong>delijk zal de waarheid van dekern van de broederschap der mensheidvan het eerste doele<strong>in</strong>de zich gaanontsluieren. Zo hangen de drie doele<strong>in</strong>denvan onze verenig<strong>in</strong>g nauw metelkaar samen en zijn zij, <strong>in</strong> de waarstez<strong>in</strong> des woords, gericht op het voortdurenddoorbreken van grenzen, degrenzen <strong>in</strong> onze menselijke constitutieen grenzen van afgescheidenheid tussen<strong>in</strong>dividuen onderl<strong>in</strong>g. Geen kle<strong>in</strong>e,maar wel de meest uitdagende taakvoor een mens.Wees een lamp voor jezelf.De Boeddha<strong>112</strong> www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Het mysterie en de heiligheidvan het getal zeven– Helena Petrovna BlavatskyAls het Egyptische dogma van de metempsychosisof de zielsverhuiz<strong>in</strong>g onsleerde dat er zeven stadia van zuiver<strong>in</strong>gen voortschrijdende volmak<strong>in</strong>gwaren, is het ook waar dat de boeddhistenhun idee van zeven stadia vanvoortschrijdende ontwikkel<strong>in</strong>g vande ziel zonder lichaam, die allegorischvorm kregen <strong>in</strong> de zeven verdiep<strong>in</strong>genen draaghemels die geleidelijkkle<strong>in</strong>er werden naarmate ze hogerop hun pagodes stonden, overnamenvan de Ariërs van India enniet uit Egypte.In de geheimz<strong>in</strong>nige verer<strong>in</strong>g vanMithra waren er ‘zeven poorten’, zevenaltaren, zeven mysteries. De priestersvan vele oriëntaalse naties waren onderverdeeld<strong>in</strong> zeven graden; zeventreden leidden naar de altaren en <strong>in</strong> detempels brandden kaarsen <strong>in</strong> zevenarmigekandelaren. Verscheidenemaçonnieke loges hebben zelfs tegenwoordignog zeven en veertien treden.De zeven planetaire sferen diendenals model voor staatsafdel<strong>in</strong>gen enorganisaties. Ch<strong>in</strong>a was verdeeld <strong>in</strong>zeven prov<strong>in</strong>cies; het aloude Perzïe <strong>in</strong>zeven satrapieën. Volgens de Arabischelegende koelen zeven engelen de zonmet ijs en sneeuw, opdat hij de aardeniet tot as verbrandt; en zevenduizendengelen w<strong>in</strong>den de zon op en brengenhem elke ochtend <strong>in</strong> beweg<strong>in</strong>g. Detwee oudste rivieren van het Oosten –de Ganges en de Nijl – hadden iederzeven mond<strong>in</strong>gen. In de oudheid hadhet Oosten zeven hoofdrivieren (deNijl, de Tigris, de Euphraat, de Oxus,de Jaxartes, de Arax en de Indus);zeven beroemde schatten, zeven stedenTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 113


vol goud; zeven wereldwonderen, enzovoort.Precies zo speelde het getal zeven eenprom<strong>in</strong>ente rol <strong>in</strong> de architectuur vantempels en paleizen. De beroemde pagodevan Chur<strong>in</strong>gham wordt omgevendoor zeven vierkante muren, beschilderd<strong>in</strong> zeven verschillende kleuren en<strong>in</strong> het midden van iedere muur staateen piramide van zeven verdiep<strong>in</strong>gen;net zoals <strong>in</strong> voorwereldlijke tijden detempel van Borsippa, nu de Birs-M<strong>in</strong>rud,zeven platforms had, symbool voorde zeven concentrische cirkels van dezeven sferen, elk gebouwd van tegels enmetalen die overeenkomen met dekleur van de heersende planeet van degesymboliseerde sfeer.Dit zijn allemaal ‘overblijfselen vanhet heidendom’, zo wordt ons verteld –sporen ‘van oeroud bijgeloof, dat, netals de uilen en vleermuizen <strong>in</strong> eendonkere onderaardse [grot], wegvloog,om niet terug te keren <strong>in</strong> het schitterendelicht van het christendom’ – eenbewer<strong>in</strong>g die maar al te gemakkelijk teweerleggen is. Als de auteur van hetartikel Cultuurhistorisch Essay honderdenvoorbeelden verzameld heeft omaan te tonen dat niet alleen de vroegechristenen, maar zelfs de modernechristenen het getal zeven <strong>in</strong>tact gehoudenhebben, even heilig als het vroegerooit was, dan zijn er <strong>in</strong> werkelijkheidduizenden te v<strong>in</strong>den. Te beg<strong>in</strong>nen metde astronomische en religieuze bereken<strong>in</strong>guit vroeger tijd, tot aan de heidenseRome<strong>in</strong>en die de week verdeeldhadden <strong>in</strong> zeven dagen en de zevendedag beschouwden als de heiligste, desol of zondag van Jupiter, waaraan allechristelijke naties – vooral de protestanten– tot de dag van vandaag eerbewijzen. Als wij misschien ten antwoordkrijgen dat wij dit niet van deheidense Rome<strong>in</strong>en hebben, maar vande monotheïstische joden, waaromwordt dan niet de zaterdag of de echte‘sabbat’ gehouden <strong>in</strong> plaats van dezondag, of solsdag?Alser<strong>in</strong>deRamayana zeven tu<strong>in</strong>engenoemd worden bij de residenties vande Indiase kon<strong>in</strong>gen; en dat zevenpoorten meestal leidden naar de beroemdetempels en steden van heelvroeger, waarom zouden dan de (Oost)Friezen <strong>in</strong> de tiende eeuw na Christuszich strikt gehouden hebben aan hetgetal zeven bij het verdelen van hunprov<strong>in</strong>cies en erop gestaan hebbenzeven ‘pfenn<strong>in</strong>g’ contributie te betalen?Het Heilige Roomse en ChristelijkeKeizerrijk had zeven keurvorsten ofelectors. De Hongaren emigreerdenonder leid<strong>in</strong>g van zeven hertogen enstichtten zeven steden, thans genaamdSemigradye (Transsylvanië). Als hetheidense Rome gebouwd werd opzeven heuvels, had Constant<strong>in</strong>opelzeven namen – Byzantium , Antonia,Nieuw Rome, de stad van Constantijn,De scheider van de werelddelen, Deschat van Islam, Stamboel – en werd zijook de stad van zeven heuvels en destad van zeven torens als adjunct vanandere (steden) genoemd. Door demoezelmannen ‘werd zij zeven maalbelegerd en <strong>in</strong>genomen na zeven wekendoor de zevende der Osmaansesultans.’Volgens de ideeën van de Oostersevolkeren worden de zeven planetairesferen voorgesteld door de zeven r<strong>in</strong>gen,gedragen door de vrouwen opzeven lichaamsdelen – het hoofd, denek, de handen, de voeten, <strong>in</strong> de oren,<strong>in</strong> de neus en rond het middel – endeze zeven r<strong>in</strong>gen of cirkels worden totop heden door oosterse huwelijkskandidatenaangeboden aan hun bruid; deschoonheid van de vrouw bestaat <strong>in</strong> de114 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Perzische liederen uit zeven bekor<strong>in</strong>gen.Daar de zeven planeten steeds opgelijke afstand van elkaar blijven en <strong>in</strong>dezelfde baan ronddraaien ontstondhet idee, gesuggereerd door deze beweg<strong>in</strong>g,van de eeuwige harmonie vanhet universum. In dit verband werd hetgetal zeven bijzonder heilig voor hen enbehield het eeuwig zijn belang bij astrologen.De Pythagoreërs beschouwden hetgetal zeven als het beeld en model vande goddelijke orde en harmonie <strong>in</strong> denatuur. Het was het getal dat tweemaalhet heilige getal drie bevatte van de‘triade’, waaraan de ‘een’ of de goddelijkemonade werd toegevoegd:3+1+3. Zoals de harmonie van denatuur kl<strong>in</strong>kt op het toetsenbord vande ruimte, temidden van de zeven planeten,zo v<strong>in</strong>dt de harmonie van hoorbaargeluid op kle<strong>in</strong>ere schaal plaatsb<strong>in</strong>nen de muzikale toonladder van desteeds terugkerende zeven tonen.Vandaar zeven pijpen <strong>in</strong> de syr<strong>in</strong>x(panfluit) van de god Pan (oftewel denatuur), waarbij de geleidelijk kle<strong>in</strong>erwordende proportie van de vorm staatvoor de afstand tussen de planeten entussen de planeten en de aarde – enook de zevensnarige lier van Apollo.Daar hij bestaat uit een verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gtussen het getal drie (het symbool vande goddelijke triade met ieder volk,christenen zowel als heidenen) en hetgetal vier (het symbool van de kosmischekrachten of elementen), verwijsthet getal zeven symbolisch naar de verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>gvan de Godheid met het universum;dit Pythagorese idee werd toegepastdoor de christenen – vooral tijdensde middeleeuwen – die het getalzeven voornamelijk gebruikten <strong>in</strong> desymboliek van hun heilige architectuur.Zo vertonen bijvoorbeeld de beroemdekathedraal van Keulen en de Dom<strong>in</strong>icanenkerk<strong>in</strong> Regensburg dit getal tot<strong>in</strong> de kle<strong>in</strong>ste architectonische details.Van niet m<strong>in</strong>der belang is dit mystiekegetal <strong>in</strong> de wereld van <strong>in</strong>tellect enfilosofie. Griekenland had zeven wijzen,de christelijke middeleeuwenzeven vrije kunsten (grammatica, retoriek,dialectiek, rekenkunde, meetkunde,muziek en sterrenkunde). De (mohammedaanse)Sheik-ul-Islam raadpleegdebij heel belangrijke bijeenkomstenzeven ‘oelema’s’. In de middeleeuwendiende een eed gezworen teworden voor zeven getuigen en degenedie dit moest doen werd zeven maalmet bloed besprenkeld. De processiesg<strong>in</strong>gen zeven keer rond de tempels ende volgel<strong>in</strong>gen moesten zeven maalknielen voordat zij een gelofte aflegden.De mohammedaanse pelgrimslopen zeven keer rondom de Kaaba bijhun aankomst. De heilige vaten warengemaakt van goud en zilver dat zevenmaal gezuiverd was. De districten vande oude Duitse rechtbanken werdenaangegeven door zeven bomen, waaronderzeven rechters zaten die zevengetuigen eisten. De misdadiger werdgedreigd met een zevenvoudige straf eneen zevenvoudige belon<strong>in</strong>g werd toegezegdaan de deugdzamen.Iedereen kent het grote belang dat <strong>in</strong>het westen wordt toegekend aan dezevende zoon van een zevende zoon.Alle mythische personages wordenmeestal begiftigd met zeven zonen. InDuitsland kon de kon<strong>in</strong>g en later dekeizer niet weigeren peter te wordenvan een zevende zoon, zelfs al was hijeen bedelaar. In het oosten wisselen deheersers zeven of negenenveertig (7 x7) cadeaus uit bij het goedmaken vaneen ruzie of het ondertekenen van eenvredesverdrag.Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 115


Er zou een hele bibliotheek nodigzijn om te trachten alle d<strong>in</strong>gen op tenoemen die omvat worden <strong>in</strong> dit mystiekegetal. Wij sluiten dit af door ernog een paar te citeren uit het demonischgebied. Volgens de autoriteiten<strong>in</strong> dat soort zaken – de vroegchristelijkegeestelijkheid – moest een contractmet de duivel zeven al<strong>in</strong>ea’s tellen.Het gold voor zeven jaar en werdzeven keer getekend door de contractant;alle toverdranken, gemaakt metbehulp van de vijand van de mens bestondenuit zeven kruiden; het lot valtop het loterijbriefje dat getrokkenwordt door een zevenjarig k<strong>in</strong>d.Legendarische oorlogen duurdenzeven jaar, zeven maanden en zevendagen; en de strijdende helden teldenzeven, zeventig, zevenhonderd, zevenduizenden zeventigduizend <strong>in</strong> aantal.De pr<strong>in</strong>sessen <strong>in</strong> de sprookjes blevenzeven jaar <strong>in</strong> de ban van een betover<strong>in</strong>g,en de laarzen van de beroemdekat – de markies van Carabas – warenzevenmijls. De alouden verdeelden hetmenselijk lichaam <strong>in</strong> zeven delen; hethoofd, de borst, de maag, twee handenen twee voeten; en het leven van demens was verdeeld <strong>in</strong> zeven tijdperken.Een baby beg<strong>in</strong>t met tanden krijgen <strong>in</strong>de zevende maand; een k<strong>in</strong>d beg<strong>in</strong>t tezitten na veertien maanden (2 x 7); telopen na eenentw<strong>in</strong>tig maanden (3 x 7);te praten na achtentw<strong>in</strong>tig maanden (4x 7); houdt op met zuigen na vijfendertigmaanden (5 x 7); met veertien jaar (2x 7) beg<strong>in</strong>t hij zich e<strong>in</strong>delijk te vormen;met eenentw<strong>in</strong>tig (3 x 7) houdt hij opmet groeien. De gemiddelde lengtevan een mens, voordat de mensheiddegenereerde, was zeven voet; vandaarde oude westerse wetten die voorschrevendat tu<strong>in</strong>muren zeven voet hoogmoesten zijn. De opvoed<strong>in</strong>g van dejongens begon bij de Spartanen en deoude Perzen op de leeftijd van zevenjaar. In de christelijke religies – bij derooms katholieken en de Grieken –wordt het k<strong>in</strong>d niet verantwoordelijkgehouden voor enige misdaad tot hijzeven is en hij de juiste leeftijd heeftom te gaan biechten.Als de h<strong>in</strong>does aan hun Manoe denkenen bedenken wat de oude Sastra’sbevatten zullen zij ongetwijfeld de oorsprongvan al deze symboliek ontdekken.Nergens heeft het getal zeven eenzo prom<strong>in</strong>ente rol gespeeld als bij deoude Aryas <strong>in</strong> India. Wij hoeven maarte denken aan de zeven wijzen – deSapta-Rishis; deSaptas-Lokas –dezeven werelden; de Sapta-Puras –dezeven heilige steden; de Sapta-Dvipas –de zeven heilige eilanden; de Sapta-Samudras –dezeven heilige zeeën; deSapta-Parvatas –dezeven heilige bergen;de Sapta-Arynyas –dezeven woestijnen;de Sapta-Vrikshas –dezevenheilige bomen; enzovoort, om de waarschijnlijkheidvan de hypothese te zien.De Aryas leenden nooit iets, evenm<strong>in</strong>als de Brahm<strong>in</strong>s, die daar te trots en teexclusief voor waren. Vandaar dus hetmysterie en de heiligheid van het getalzeven.Uit: The Collected Writ<strong>in</strong>gs ofH.P. Blavatsky,Vol.II, p.408;Insight, Voorjaar 2005Vertal<strong>in</strong>g: A.M.I.116 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


De slapende Boeddha– Hans van AurichDit symposium, De verborgen schatvan het <strong>in</strong>nerlijk leven, voldoet aan dedrie doele<strong>in</strong>den van de TVN (zieachterzijde Theosofia, redactie).Deze voordracht gaat <strong>in</strong> het bijzonderover de latente vermogens vande mens en kennis over het zelf.Hans van Aurich is lid s<strong>in</strong>ds 1985 enbekleedde diverse functies b<strong>in</strong>nenLoge Den Haag. Hij maakt deel uitvan het hoofdbestuur s<strong>in</strong>ds 2007;s<strong>in</strong>ds 2009 is hij vicevoorzitter.Deze <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g hield hij op 19 maart2011 bij het Symposium De verborgenschat van het <strong>in</strong>nerlijk leven,waar hij de TVN vertegenwoordigdeop de dag dat <strong>in</strong> Naarden devoorjaarsdag van de TVN werdgehouden over het boekje Aan devoeten van de meester.Omdat Hans <strong>in</strong> zijn <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> DenHaag eveneens dit boekje als leidraadgebruikte, geven we hier zijnlez<strong>in</strong>g weer. Voor de exacte citatenverwijzen we graag naar dit boekje,<strong>in</strong> de uitgave Drie Wegen, één Padvan de UTVN.IntroductieDe mens wordt <strong>in</strong> deze drukke tijdengeleefd door de waan van de dag. Eengoede baan is de basis van zijn bestaan.Spiritualiteit komt zeker niet op deeerste plaats. Hij stelt zich regelmatigde vraag: Verdien ik nog genoeg, kan ikde studie van mijn k<strong>in</strong>deren betalen,moet ik een nog grotere auto kopen danmijn concurrent of moet ik rianter gaanwonen? Al deze stoffelijke begeertenhouden zijn denken bezig en houdenhem af van het pad van kennis over hetzelf. Het houdt zijn <strong>in</strong>nerlijk daardoorals het ware <strong>in</strong> slaap, maar toch geeftdat <strong>in</strong>nerlijk steeds signalen af. Kan hijhet leven anders <strong>in</strong>richten, kan hij hetPad gaan? Is hij <strong>in</strong> staat te luisterennaar de Stille Woorden die <strong>in</strong> zijn diepste<strong>in</strong>nerlijk weerkl<strong>in</strong>ken en is hij <strong>in</strong>staat te handelen naar deze woorden?Want het aanhoren van deze woordenis niet genoeg; het gaat om de wegnaar b<strong>in</strong>nen, het gaat om het gaan vanhet pad.Voor de vereisten om het pad tegaan, gaan we bij Krishnamurti te rade:onderscheid<strong>in</strong>gsvermogen, begeerteloosheid,juist gedrag en liefde. Dezekenmerken geven de levenshoud<strong>in</strong>gTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 117


een andere richt<strong>in</strong>g, de weg naar b<strong>in</strong>nen;naar het ontwaken, <strong>in</strong> de wetenschapdat er geen afgescheidenheid bestaaten het leven uit één bron voortkomt.Potentiële BoeddhaDe titel van de voordracht is De slapendeBoeddha. Ik doel hier niet op de <strong>in</strong>het boeddhisme bekende afbeeld<strong>in</strong>gvan de zieke Boeddha, maar meer opde latente Boeddha: het aller-diepstebeg<strong>in</strong>sel <strong>in</strong> onszelf dat contact heeftmet de kosmos, maar waar we onsmeestal niet bewust van zijn.Wie goed luistert, ontwikkelt ookhet vermogen om waarheid vanonwaarheid te onderscheiden.Sogyal R<strong>in</strong>poché (1) legt <strong>in</strong> zijn onderricht<strong>in</strong>genuit dat, als wij mediterenover de veranderlijkheid en over onzedood nadenken, er beetje bij beetjeeen transformatie kan optreden (2).Het is alsof het vliegtuig dat eerst doorde wolken vloog, daar bovenuit stijgten je plotsel<strong>in</strong>g <strong>in</strong> een blauwe hemelterechtkomt. Op dat moment ervaar jeiets waar geen woorden voor zijn, geenbegrippen; iets wat boven dood en geboortestaat. Dat iets is het onsterfelijkeen one<strong>in</strong>dige wezen van de geest,het fundamenteel goede dat <strong>in</strong> iederwezen onaangetast blijft, want niets zalhet ooit kunnen ontluisteren.Het doel van de boeddhistische praktijkis uit te stijgen boven de geest vanalle dag, ons te bevrijden van het ego,van alles wat onze gevoelens en gewonegedachten vorm geeft, om de zuiverehemel te ontdekken, waar onzeboeddha- natuur (buddhi) schittert.De kabbalisten kennen het begrip“the Sleep<strong>in</strong>g Pr<strong>in</strong>cess” (3). Dit begripverwijst naar de essentie van ons wezen.Van dit hoge niveau is de gemiddeldemens zich doorgaans niet bewust.De gemiddelde mens stelt zichtevreden met de dagelijkse beslommer<strong>in</strong>genvan het ego die het ontwakenvan de Sleep<strong>in</strong>g Pr<strong>in</strong>cess vanzelfsprekendtegenhouden.Om de weg van het ontwaken gaan,moet de mens, zoals wij theosofenzeggen, het Pad gaan en voor de voorbereid<strong>in</strong>gdaarvan gelden de nodigevereisten. Krishnamurti legt <strong>in</strong> Aan devoeten van de Meester (4) uit wat dievereisten <strong>in</strong>houden.Onderscheid<strong>in</strong>gsvermogenHet ontwikkelen van onderscheid<strong>in</strong>gsvermogenof <strong>in</strong>zicht is nodig om tot heteerder genoemde ontwaken te komen.Dit is complexer dan op het eerste gezichtwordt aangenomen. Als we onsop het Pad begeven, verrichten wij <strong>in</strong>spann<strong>in</strong>gendoor onszelf voortdurendvragen te stellen of onze handel<strong>in</strong>genof men<strong>in</strong>gen gerechtvaardigd zijn en ofde <strong>in</strong>formatie die wij krijgen waarachtigis of niet. Hierbij is niet van belangtot welke godsdienst of tot welk ras jebehoort. Alleen de ware kennis telt.We worden echter constant van onsdoel afgehouden door de diverse lichamenwaaruit de mens bestaat.Het stoffelijke lichaam houdt ons vaakaf van de werkelijkheid, want wanneerer werk moet worden gedaan, wil hetstoffelijk lichaam rusten, televisie kijken,gaan eten of dr<strong>in</strong>ken. Je hebt jelichaam echter gekregen om het werkte laten doen. Daarom moet je het welgoed behandelen, er goed voor zorgenen het niet overbelasten, je moet hetbehoorlijk voeden en met zuiver voedselvolkomen re<strong>in</strong> houden.Het astrale lichaam heeft zijn begeerten,het wil dat je kwaad wordt, scher-118 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


pe woorden spreekt, jaloezie voelt enbegerig bent naar geld en meer. Mededogenis hierbij het kernbegrip, hetmiddel om deze negatieve gevoelens teontstijgen. De woede die <strong>in</strong> je opkomtals iemand je aanvalt, je probeert tevernederen, is een grotere vijand dande persoon met wie je de confrontatieaangaat. Jij wilt echter geen van dezed<strong>in</strong>gen en daarom moet je onderscheidmaken tussen wat je werkelijk wil enwat je astrale lichaam wil. Gemakkelijkgezegd, maar voortdurende oefen<strong>in</strong>gen meditatie over mededogen zalvruchten afwerpen.Je mentale lichaam wenst zich hooghartigaf te scheiden van anderen. Hetwil een hoge dunk van zichzelf hebbenen anderen ger<strong>in</strong>gschatten. Zelfs wanneerje het van wereldse zaken hebtafgekeerd, probeert het nog steedsnaar zich toe te rekenen. Wanneer jemediteert, zal het je proberen je telaten denken aan de d<strong>in</strong>gen waar hetbehoefte aan heeft, maar je bent nietdat denkvermogen; het is aan jou omhet te gebruiken.Een goede remedie hiertegen is hetluisteren. Luisteren is geen passievehoud<strong>in</strong>g, maar een actieve houd<strong>in</strong>g.Luisteren naar jezelf, naar die ander,luisteren naar het luisteren. Wie goedkan luisteren, kan ook goed waarnemen.Luisteren is het richten van aandacht.Wie goed luistert, ontwikkelt ook hetvermogen om waarheid van onwaarheidte onderscheiden. Een kle<strong>in</strong>e leugenof een leugentje om bestwil is óókeen onwaarheid.Krishnamurti zegt (5): Tracht na tegaan wat de moeite waard is om tedoen. Iets kle<strong>in</strong>s kan veel waardevollerzijn dan een grootse daad. Het voedtde ziel en de ziel voeden is waardevollerdan het lichaam voeden. Je moetonderscheid maken tussen waarheid enleugen. Je moet leren door en doorwaar te zijn <strong>in</strong> gedachte, <strong>in</strong> woord en <strong>in</strong>daad.Je denkbeeld over anderen moetwaar zijn, je moet niets van hen denkenwat je niet weet. Als iemand ietsdoet waarvan je denkt dat het je zalschaden, denk dan niet meteen “hijprobeert mij kwaad te doen”. Het staatniet vast dat de kwaadheid van deander doelbewust op jou is gericht.Je moet ook waar zijn <strong>in</strong> je spreken,nauwkeurig en zonder overdrijv<strong>in</strong>g.Wees waaracht<strong>in</strong>g <strong>in</strong> je handelen endoe je nooit anders voor dan je bent,want schijn is een belemmer<strong>in</strong>g voorhet zuivere licht van de waarheid, datdoor jou zou moeten schijnen als zonlichtdoor helder glas.BegeerteloosheidIn De legende van de Baalsjém laatMart<strong>in</strong> Buber een Tsaddíek aan hetwoord. Onderscheid<strong>in</strong>gsvermogenheeft je laten zien dat datgene dat demeeste mensen begeren, zoals rijkdomen macht, het bezitten niet waard is.Als dit echt wordt ervaren en niet metde mond beleden, houdt elke begeertenaar deze zaken op. Maar is dit ookzo? Wanneer alle begeerten voor hetzelf verdwenen zijn, kan er misschientoch een verlangen zijn om het resultaatvan je werk te zien. Als je iemandhelpt, wil je zien <strong>in</strong> welke mate je hemgeholpen hebt en misschien wil je zelfswel dat hij het ook ziet en je er voordankbaar is.Dit is nog steeds begeerte en eengebrek aan vertrouwen. Je moet dushet goede doen omwille van het goede,niet omdat je hoopt op een belon<strong>in</strong>g:De gedachten die niet het gedachte beogen,maar zichzelf en haar glans, zijnschaduwen. De daad, die niet z<strong>in</strong>t op hetTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 119


doel, maar op waarder<strong>in</strong>g, heeft lichaamnoch oppervlak, bestendigheid nochverschijn<strong>in</strong>g. Wie vervuld is van zichzelf,<strong>in</strong> hem is geen plaats voor God (6).Deze uitleg laat duidelijk zien wat degrootste blokkade is.Krishnamurti gaat <strong>in</strong> dit verband nog<strong>in</strong> op kle<strong>in</strong>e valkuilen. Je moet op jehoede zijn voor kle<strong>in</strong>e begeerten die <strong>in</strong>het dagelijkse leven veelvuldig voorkomen.Verlang nooit uit te bl<strong>in</strong>ken, ofvoor knap te worden aangezien. Begeerniet te spreken. Het is goed omwe<strong>in</strong>ig te spreken. Nog beter is omniets te zeggen tenzij je er redelijk zekervan bent dat wat je wenst te zeggenwaar, vriendelijk en behulpzaam is.Een andere veel voorkomende begeerteis om je te bemoeien met andermanszaken. Wat iemand doet of zegt,is jouw zaak niet. Je moet leren hemhelemaal zijn eigen gang te laten gaan.Voor je zelf eis jij de vrijheid op om tedoen wat je gepast acht; diezelfde vrijheidmoet je die ander dan ook gunnen.Die wederzijdse vrijheid houdt geenwetteloosheid <strong>in</strong>, want je bent verplichtje aan de wetten van het land te houden.Het houdt meer respect voor elkaar<strong>in</strong>.Juist gedragHet boek Aan de voeten van de Meestergeeft de volgende gedragskenmerkenaan: zelfbeheers<strong>in</strong>g <strong>in</strong> denken; zelfbeheers<strong>in</strong>g<strong>in</strong> handelen; verdraagzaamheid;blijmoedigheid; op-één- puntgerichtheid;vertrouwen.Zelfbeheers<strong>in</strong>g van denkenWaar begeerteloosheid betrekk<strong>in</strong>gheeft op het onder beheer staan vanhet astrale lichaam, gaat het bij denkenover het mentale lichaam. Het betekentbeheers<strong>in</strong>g van je humeur, beheers<strong>in</strong>gvan het denken zelf. Die beheers<strong>in</strong>gstreeft naar evenwichtigheid;het is een pog<strong>in</strong>g om je voor te bereidenop het Pad. Een kalm denkvermogenbetekent ook de moed de beproev<strong>in</strong>genvan het Pad onbevreesd te ondergaan.Sta je zelf niet toe bedroefdof neerslachtig te zijn, want het werktaanstekelijk op anderen. Gebruik jegedachtekracht dagelijks voor goededoele<strong>in</strong>den; wees een kracht die metde evolutie meewerkt. Houd je denkenvrij van trots, want trots komt slechtsuit onwetendheid voort.Zelfbeheers<strong>in</strong>g <strong>in</strong> handelenAls het denken is zoals het behoortte zijn, zul je we<strong>in</strong>ig moeite met je handelenhebben. Bedenk dat denken totdaden moet leiden. Er moet geen luiheidzijn, maar voortdurende activiteit<strong>in</strong> goed werk. Maar het moet je eigentaak zijn die je volbrengt, niet die vaniemand anders. Laat iedereen zijneigen werk op zijn eigen manier doen.Wees steeds bereid hulp te biedenwaar dit nodig is, maar dr<strong>in</strong>g jezelf nietop.VerdraagzaamheidJe moet volmaakte verdraagzaamheidvoelen voor alles en iedereen. Dieverdraagzaamheid bereik je alleenmaar als je zelf vrij bent van dweepzuchten bijgeloof. Beschouw ieder metwelwillendheid, vriendelijkheid en verdraagzaamheid.Aanvaard kritiek. DeDalai Lama zegt <strong>in</strong> dit verband: Menkan niet veranderen wat men weigertte zien. Als iemand kritiek heeft, luisterdan met de grootste aandacht.BlijmoedigheidJe karma blijmoedig dragen, vanwelke aard dit ook moge zijn. Het isniet gemakkelijk het als een eer tebeschouwen dat je leed te verdurenkrijgt. Leed bewijst dat de heren vanKarma jou waardig achten om te wordengeholpen.120 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Op- één- punt- gerichtheidHet enige dat je steeds voor ogenmoet houden is het werk van de <strong>in</strong>nerlijkemeester te doen, want er is maaréén weg naar verlicht<strong>in</strong>g. Op- éénpunt-gerichtheid betekent ook datniets je ook maar voor één ogenblik zalmogen afhouden van het Pad dat jehebt betreden. Het is alsof je het padmoet wórden om het te gaan.VertrouwenJe moet vertrouwen <strong>in</strong> je <strong>in</strong>nerlijkemeester hebben; je moet vertrouwenhebben <strong>in</strong> jezelf. Als je hem al hebtleren kennen, dan heb je vertrouwen <strong>in</strong>hem. Als je hem nog niet kent, danmoet je toch vertrouwen hebben. Zolanger geen volmaakt vertrouwen is,kan er geen volmaakte stroom vanliefde en kracht zijn. Je moet vertrouwen<strong>in</strong> jezelf hebben, want jij bent eenvonk van het Universum. Je hebt toegangtot alle kracht van het Universum.Daarom is er niets dat je nietkunt doen.LiefdeLiefde is de wil tot eenheid, tot eenheidmet God. Een ander aspect is datLiefde ook het verlangen is tot bevrijd<strong>in</strong>guit de eeuwige kr<strong>in</strong>gloop van geboortenen dood. Het is niet zozeerverlangen als wil, wilsbesluiten, vastbeslotenheid.Om tot resultaat te komenmoet deze je hele wezen vervullen,zodat er geen ruimte over blijftvoor enig ander gevoel.Dit is lastig, maar Krishnamurti doeltop een onvoorwaardelijke vorm vanliefde. Deze vorm van liefde is er éénzonder eigenliefde. Eigenliefde isvooral bezitsgerichte liefde en verlangtaltijd iets terug. Daardoor is de persoonaltijd onzeker.Erich Fromm zegt m<strong>in</strong> of meer hetzelfde<strong>in</strong> het boek Een kwestie van hebbenof zijn <strong>in</strong> deel II – analyse van detwee bestaanswijzen (7). De onvoorwaardelijkeliefde echter, is niet opbezit gericht. Deze liefde bestaat <strong>in</strong> dezekerheid van het zijn.Van theorie naar praktijk: <strong>in</strong> het dagelijkseleven kan je er op twee manierenmee omgaan. Ten eerste: je moeter voor zorgen geen enkel levend wezente kwetsen.Ten tweede: je moet altijd uitkijkennaar een mogelijkheid anderen tehelpen. Wat het eerste betreft, nietkwetsen, liggen er veel valkuilen op deloer. Er zijn zeker drie valkuilen diemeer schade toebrengen dan al hetandere <strong>in</strong> de wereld: roddel, wreedheiden bijgeloof.Kijk maar eens wat roddel aanricht:je vult je omgev<strong>in</strong>g met slechte gedachten,<strong>in</strong> plaats van met goede gedachten.Je omgev<strong>in</strong>g neemt dit direct waar– al is het maar <strong>in</strong> een gevoel van onbehagen.Gesteld dat <strong>in</strong> die mens echthet kwade aanwezig is, dat je voorstelt,dan voed je het en versterk je het juist.Je vult je eigen verstand met slechtegedachten en zo belemmer je jouweigen groei.Met wreedheid gaat het evenzo. Eenveel gehoord excuus is dat het de gewoonteis om zo te handelen. Bijvoorbeeldde z<strong>in</strong>loze jacht op wilde dieren.Wreedheid is echter een misdaad eneen misdaad houdt niet op een misdaadte zijn, omdat velen haar begaan.Bijgeloof heeft ook aspecten vanwreedheid <strong>in</strong> zich. Denk bijvoorbeeldaan het slachten van tijgers, omdat detanden geneeskracht zouden hebben.Bijgeloof zet niet aan tot juist waarnemenen kritisch nadenken.Krishnamurti zegt: Wil, wijsheid enliefde (8) zijn de drie aspecten van deLogos. Degenen die het Pad willengaan om te dienen, moeten deze aspec-Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 121


ten <strong>in</strong> de wereld laten zien. De wijsheidstelt je <strong>in</strong> staat om te helpen; de wilgeeft richt<strong>in</strong>g aan de wijsheid; de liefde<strong>in</strong>spireert de wil. Dat zijn de vereisten.Afsluit<strong>in</strong>gDe woorden van Krishnamurti zijn <strong>in</strong>deze tijd nog steeds van toepass<strong>in</strong>g.Wie de Boeddha <strong>in</strong> zich zelf wil latenontwaken, wie kennis wil maken metde Sleep<strong>in</strong>g Pr<strong>in</strong>cess, zal zich <strong>in</strong> moetenspannen en de weg moeten gaan.Waar de oude boeddhistische leer zegtdat je het Ego moet overw<strong>in</strong>nen, zeggenandere esoterische ler<strong>in</strong>gen dat hetEgo ons juist is gegeven om te leren!Ik sluit af met een citaat:Voor hen die aankloppen:Leid mij uit het onwerkelijke naar hetWerkelijkeLeid mij uit de duisternis naar hetLichtLeid mij uit de dood naar deOnsterfelijkheid[Brihadaranyaka Upanishad I, 3.28]Voetnoten1 Zie onder andere Het Tibetaanseboek van leven en sterven – SogyalR<strong>in</strong>poché2 Pag 54 Boeddhisme <strong>in</strong> het dagelijksleven – Nathalie Chassérieau – ISBN978-90-438-2092-93 Hoofdstuk 29 uit Adam and theKabbalistic Tree – Ze’v ben ShimonHalevi. ISBN 0-09-119501-24 Drie wegen, één pad – Uitgeverij der<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>.ISBN 90-6175-088-15 Aan de voeten van de Meester -Alcyone6 Pag. 39 De legende van de Baalsjém –Mart<strong>in</strong> Buber – Uitgeverij N. Kluwer19687 Een kwestie van hebben of zijn – ErichFromm Uitgeverij Bijleveld ISBN90-613-156-468 In het rituaal van de InternationaleOrde van de Tafelronde worden dezebegrippen aangeduid met Liefde,Wijsheid en Kracht.Je moet volmaakte verdraagzaamheid voelen vooralles en iedereen, en een grote en warmebelangstell<strong>in</strong>g koesteren voor degeloofsovertuig<strong>in</strong>gen van hen die tot een anderegodsdienst behoren, evenveel als voor die vanjezelf. Want hun godsdienst is een pad naar hethoogste, net zo goed als de jouwe en om allen tekunnen helpen, moet je allen begrijpen.(Aan de Voeten van de Meester)122 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


V e r e n i g i n g s n i e u w sVoorjaarsdag 19 maart2011 - 100 jaar Aan deVoeten van de MeesterHet boekje Aan de Voeten vande Meester is bij de meestetheosofen, maar ook buitende <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>goed bekend. Het werdgeschreven <strong>in</strong> 1909 door detoen 13-jarige Jiddu Krishnamurtien is een weergave vanhet onderricht dat hij als adolescentontv<strong>in</strong>g van een vande Meesters van Wijsheid.De tekst verscheen voor heteerst <strong>in</strong> 1910. Vandaar dat deTVN deze voorjaarsdag stelde<strong>in</strong> het teken van dit 100jaar oude boekje en hiervoorChristian Vandekerkhoveuitnodigde, van wie op19-03-2011 het Werkboek“Aan de Voeten van deMeester” <strong>in</strong> de boekhandelverscheen. In dit werkboek,net zoals tijdens deze voorjaarsdag,toont Christian aanop welke manieren dezetekst opgevat kan worden,als werkboek voor dagelijksgebruik.Inderdaad, de reden waaromdit boekje nog steeds <strong>in</strong>omloop is, heeft vooral temaken met het feit dat hetonderricht dat er <strong>in</strong> beschrevenis uiterst toepasbaar isvoor mensen van alle tijden,dus ook voor mensen van nu.Dit heeft Aan de Voeten dangemeen met de twee andereethische klassiekers die vaak<strong>in</strong> één adem genoemd worden:Licht op het Pad (1886)van Mabel Coll<strong>in</strong>s en De Stemvan de Stilte (1889) door HelenaP. Blavatsky.Tijdens de voorjaardag,waarvan het dagschemaenigsz<strong>in</strong>s wijzigde door tussenkomstvan de engelen vanhet verkeer, maakten we <strong>in</strong>de ochtend opnieuw kennismet een gedeelte van detekst dat ons kundig werdvoorgelezen door Els Rijneker,voorzitster van de TVN.Na de lunch kon het programmadan aanvangen metChristian waarbij eerst enigetoelicht<strong>in</strong>g werd gegevenomtrent de figuur van Krishnamurtien vervolgens hetboekje Aan de Voeten van deMeester werd gesitueerdb<strong>in</strong>nen wat we zouden kunnennoemen de theosofische<strong>in</strong>wijd<strong>in</strong>gsliteratuur van dieperiode.In het Werkboek heeftChristian de verschillende<strong>in</strong>structieverzen opgevat alsaanknop<strong>in</strong>gspunt voor hetuitwerken van een behoorlijkaantal oefen<strong>in</strong>gen die onskunnen helpen bij het werkenaan onszelf. Daarbij gaatde aandacht <strong>in</strong> de eersteplaats naar het leven vanalledag. Immers, het is juistdit leven van alledag dat hetware strijdtoneel vormt vanhet menselijk bestaan. Deconcrete oefen<strong>in</strong>gen diewerden voorgesteld, zijn ervoornamelijk op gericht omons zoveel als mogelijk, zoniet voortdurend, rekenschapte geven van onze dadenen de motieven waarmeewe die daden stellen.Agenda <strong>Nederland</strong>september 201117 Amsterdam, nationalestudiegroep De GeheimeLeeroktober 20118 en 9 oktober 2011,najaarsweekend TVN DeEeuwige Moeder metAnn<strong>in</strong>e van der Meer enSab<strong>in</strong>e van Osta13 t/m 16 Silent Retreat -Thema: Discover<strong>in</strong>g Silenceand its Deeper Aspects; AMeditation Retreat basedon HPB Diagram of Meditation.Met Tran-Thi-Kim-Diêu.22 Amsterdam, nationalestudiegroep De MahatmaBrievennovember 201119 Amsterdam, nationalestudiegroep De GeheimeLeerDe nationale studiegroepenv<strong>in</strong>den plaats <strong>in</strong> de Tolstraat teAmsterdam.Voor nadere <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen overalle genoemde activiteiten kuntu contact opnemen met deT.V.N.: 020-6765672.Zie ook www.theosofie.nl.Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 123


V e r e n i g i n g s n i e u w sHet wordt al snel duidelijkdat de oefen<strong>in</strong>gen niet deeenvoudigste zijn, ook al lijktdat op het eerste zicht zo.De opmerk<strong>in</strong>g werd gemaaktdat het misschien tochniet zo’n goed idee is omzichzelf voortdurend gade teslaan, maar om het levenveeleer op zich af te latenkomen als een spontaangebeuren waarop ook spontaangereageerd kan worden.De ene benader<strong>in</strong>g hoeftdaarom echter de andereniet uit te sluiten. Uiteraard ishet niet de bedoel<strong>in</strong>g, vangeen enkele beoefen<strong>in</strong>g trouwens,dat men er dermatedoor geobsedeerd raakt, dathet leven niet meer leefbaarwordt. Voor ieder <strong>in</strong>dividuzal dat verzadig<strong>in</strong>gspunt ookergens anders liggen. Eengezonde mate van zelfreflectiemet betrekk<strong>in</strong>g tot heteigen handelen, kan echterniet anders dan de persoonlijkegroei en ontwikkel<strong>in</strong>gten goede komen. En dat isnu net een van de redenenwaarom de Meesters vanWijsheid achter de TheosophicalSociety teksten alsAan de Voeten van de Meesteraan de wereld schonken.Het “sacraliseren van dedag” (= het tot iets gewijdsmaken) is waarschijnlijk hetmeest bekend en deze oefen<strong>in</strong>gkan waarschijnlijk ookmet de meest stabiele regelmaatbeoefend worden dooriedereen. Een aantalonderdelen van dezeoefen<strong>in</strong>g, zo niet alle onderdelenervan, zijn wellicht opeen of andere manier terugte v<strong>in</strong>den <strong>in</strong> de verschillendereligies die onze planeet rijkis.Zo kunnen we ‘s ochtendsbij het ontwaken bijvoorbeelddanken voor de dag dievoor ons ligt en deze telkensweer leren beschouwen alseen gelegenheid voor deelnameaan en ondersteun<strong>in</strong>gvan het Goddelijk Plan, <strong>in</strong>welke bewoord<strong>in</strong>gen we ditook voor onszelf wensen uitte drukken. Of overdag, zoalsChristian het heeft genoemd“het <strong>in</strong>lassen van hetmoment van Sadhana” datwil zeggen het <strong>in</strong> de loop vande dag <strong>in</strong>lassen van een ogenblikvan <strong>in</strong>keer, om ons toe testaan om onze aandacht teverheffen tot op het zielenniveaudoor middel van gebedof meditatie. Of hetveelal <strong>in</strong> onbruik geraaktedankgebed voor iederemaaltijd dat eveneens eenmoment kan zijn om stil testaan… En tenslotte is er nogde avondschouw of retrospectie,de <strong>in</strong>nerlijke oefen<strong>in</strong>gvoor het slapengaanwaarbij we opnieuw dankenAgenda buitenlandoktober 20116-12 London, EuropeanSchool of Theosophy, AMaster Key to the EsotericTradition, Studies <strong>in</strong> TheMahatma Letters, met J.Gordon, dr. D. Roef en dr.P. Sendernovember 20111-11 Adyar, Meditation andIts Practice, met prof. V.V.Chalam14 november – 2 decemberAdyar, The Path of theSpiritual Aspirant, metprof. C.A. Sh<strong>in</strong>dedecember 20115-16 Adyar, School of theWisdom, Astrology andthe Wisdom Tradition,met R. L<strong>in</strong>demannjanuari 20129 januari – 2 februari 2012Adyar, School of theWisdom, Explorations <strong>in</strong>the Rig Veda, met dr. R.Rav<strong>in</strong>draWist u dat <strong>in</strong> de Tolstraat 154 te Amsterdam niet alleen het het hoofdkantoor van de TVNis gevestigd, maar ook de ‘theosofische boekhandel Adyar’ en de ‘theosofische bibliotheek’met een unieke collectie theosofische, religieuze en esoterische literatuur?124 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


V e r e n i g i n g s n i e u w svoor de dag die achter onsligt en er de bijzondere ofvoor ons frappante momentenvan uithalen en nagaan ofwe steeds vanuit de juistemotivatie hebben gehandeld.De Antwerpse dichteres entheosofe Alice Nahon verwoorddedit als volgt:’t Is goed <strong>in</strong> ’t eigen hert tekijkenNog even vóór het slapen gaan,Of ik van de dageraad totavondGeen enkel hert heb zeergedaan.Of ik geen ogen heb doenschreien,Geen weemoed op een wezenlei;Of ik aan liefdeloze mensenEen woordeke van liefde zei.En v<strong>in</strong>d ik <strong>in</strong> het huis mijnsherten,Dat ik één droefenis genas,Dat ik mijn armen hebgewondenRondom één hoofd, dateenzaam was…;Dan voel ik op mijn jongelippen,Die goedheid lijk eenavondzoen…’t Is goed <strong>in</strong> ’t eigen hert tekijkenEn zó z’n ogen toe te doen.Uite<strong>in</strong>delijk is hetWerkboek doorspekt met nogtalloze andere concreteoefen<strong>in</strong>gen, gebaseerd op deverzen van wijsheid <strong>in</strong> Aan deVoeten van de Meester. Dezevoorjaarsdag van de TVNheeft alvast opnieuw het potentieelkunnen aantonen vanzowel het 100-jarig basiswerkals het Werkboek dat talvan krachtige <strong>in</strong>valshoekenbiedt om vanuit een vernieuwdeimpuls zelf aan deslag te gaan.Sab<strong>in</strong>e Van OstaGeheim Den HaagOp 10 juni 2011 was er <strong>in</strong> deKon<strong>in</strong>klijke Bibliotheek <strong>in</strong>Den Haag een lez<strong>in</strong>genmiddagmet PowerPo<strong>in</strong>t- presentatiester gelegenheid van hetverschijnen van het boekGeheim Den Haag, Vrijmetselaarstempelsen andere esoterischegebouwen <strong>in</strong> Den Haagrond 1900 (ISBN 978-94-6010-053-6, 14,95). Hetboek is geschreven door dekunsthistorici drs. AudreyWagtberg Hansen en drs.Andréa A. Kroon. Het is hettweede deel van de ZakboekjesreeksDen Haag rond 1900.Eerder verscheen De spel<strong>in</strong>gvan het licht. Glas- <strong>in</strong> -lood <strong>in</strong>Den Haag rond 1900. (NBBeide boekjes zijn te leen <strong>in</strong>onze bibliotheek <strong>in</strong> de Tolstraat.)Bij de lez<strong>in</strong>genmiddagvan 10 juni waren de bibliothecarisRenger Dijkstra endrie hoofdbestuursleden vande TVN aanwezig. Onzevicevoorzitter Hans vanAurich heeft een bijdragegeleverd aan het onderzoekbij de totstandkom<strong>in</strong>g van ditboekje.Audrey Wagtberg Hansengaf de lez<strong>in</strong>g CommunicatieAgenda loges en centraVoor nadere <strong>in</strong>licht<strong>in</strong>gen kunt ucontact opnemen met debetreffende loges/centra(zie adressenpag<strong>in</strong>a).september 2011Amersfoort26 Leven <strong>in</strong> de werkelijkheid,<strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g over ditjaarthemaAmsterdam17 School of the Wisdom’ –Adyar, verslag, Ferry vanZalen24 Inleidende theosofie,gespreksgroep24 Yoga sutra’s van Patanjali,groepsstudieArnhem5 De Geheime Leer,studiegroep, Ineke Vrolijk12 Hoe leef je theosofie?,lez<strong>in</strong>g, Guus Brohm19 Hoe leef je jouwovertuig<strong>in</strong>g?, ledenavond21 Oude Wijsheid, modernInzicht, studie, WP Walleren W Lammers26 What k<strong>in</strong>d of bra<strong>in</strong> isneeded for meditation, filmKrishnamurti en dialoog,PJ SwagermanAssen14 Geheime Leer, studieochtend,Bianca KickenDen Haag10 Meditatiediagram vanBlavatsky, <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g metmeditatie, Ineke Vrolijk10 De Geheime Leer, cursus,Ineke Vrolijk12 Open<strong>in</strong>g vh seizoen;alleen voor leden19 Al Khemet en het GroteWerk, presentatie, TomKrijgsmanTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 125


V e r e n i g i n g s n i e u w smet de “andere zijde”, Spiritualisme<strong>in</strong> Den Haag rond1900. Ze schetste het tijdsbeeldvan de periode rond1900 dat men veelal met behulpvan mediums op onderzoekg<strong>in</strong>g naar moeilijk verklaarbareverschijnselen:magnetisme, spiritisme, klopgeesten,levitaties, reïncarnatie.Er waren <strong>in</strong>vloeden uitde Verenigde Staten, HetVerenigd Kon<strong>in</strong>krijk en Indië(de ‘stille kracht’). De grenzenvan esoterie, vermaak encommercie / fraude lagensoms dicht bij elkaar. (NBOverigens ontmoetten tweevan de oprichters van deTheosophical Society, de TS,namelijk H.S. Olcott en Mw.Blavatsky elkaar bij hun gezamenlijkonderzoek naardeze paranormale verschijnselen;<strong>in</strong> 1875 volgde de opricht<strong>in</strong>gvan de TS.)Anne van Marion van deInternationale Orde derGemengde Vrijmetselarij ‘LeDroit Huma<strong>in</strong>’ belichtte <strong>in</strong>haar lez<strong>in</strong>g Vrijmetselarij <strong>in</strong>Den Haag rond 1900. Mannenen vrouwen <strong>in</strong> de loge het ontstaanvan de vrijmetselarij,aanvankelijk een mix vanchristendom en esoterie /gnosis. Annie Besant (die van1907 tot 1933 <strong>in</strong>ternationaalpresident van de TS was) isheel belangrijk geweest voorde gemengde vrijmetselarij.Alle leden van de eerste vrijmetselaarsloges<strong>in</strong> Den Haagwaren eveneens lid van de<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>.De kunsthistorica MartyBax, onder meer bekend vanHet Web der Schepp<strong>in</strong>g, Theosofieen Kunst <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>,van Lauweriks tot Mondriaan,sprak over Jacoba van Heemskerck:vrouwen, kunst, vrijmetselarijen antroposofie <strong>in</strong> DenHaag rond 1900.Andréa Kroon sloot de lez<strong>in</strong>genaf met een vurig betoogvoor het behoud vanesoterische monumenten,vaak sluitpost op de begrot<strong>in</strong>g,waardoor uniek materiaalvoor het nageslachtverloren gaat: Van theosofentempeltot Museum voor Communicatie.Esoterische monumenten<strong>in</strong> Den Haag rond1900.Daarna werd het eersteexemplaar van dit fraai geïllustreerdeboekje aangebodenaan prof. dr. WouterHanegraaff, hoogleraar geschiedenisvan de Hermetischefilosofie en verwantestrom<strong>in</strong>gen aan de Universiteitvan Amsterdam en26 De Geheime Leer (I),nieuwe studiegroep, WimLeysE<strong>in</strong>dhoven (Heeze)Start <strong>in</strong>troductie tot detheosofie, cursus, Georgesvd Boorn en Hans v Hout17 De Geheime Leer,studiebijeenkomstGron<strong>in</strong>gen12 De wetenschap van de ziel(Ste<strong>in</strong>er), studie, PieterMellema26 De wetenschap van de ziel,studieNaarden6 Pot-luck d<strong>in</strong>ner (St.Michael’s House), studieHet mysterie van het Zelf -Upanishaden, <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g,Willy van Vledder20 Isha Upanishad, studieRotterdam20 Al Khemet en het grotewerk, voordracht metfilm, Tom KrijgsmanZwolle Lanoe13 Oude beschav<strong>in</strong>gen(Eufraat, Tigris) enGilgamesj epos, <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g,Wies Kuiperoktober 2011Amersfoort10 Siva Sutra’s, lez<strong>in</strong>g, RonaldEngelse17 Studieavond24 Meditatieve avondAmsterdam22 Het waarnemen bijKrishnamurti, dvd metdialoog, M. van KalmthoutArnhem3 De Geheime Leer,studiegroep, Ineke Vrolijk10 Esoterisch Christendom,lez<strong>in</strong>g, Peter JanSwagerman126 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


V e r e n i g i n g s n i e u w svoorzitter van de EuropeanSociety for the Study ofWestern Esotericism. (NBOnze bibliothecaris RengerDijkstra ontvangt regelmatigstudenten van deze studiericht<strong>in</strong>g<strong>in</strong> onze uniekebibliotheek <strong>in</strong> de Tolstraat.)Els RijnekerNajaarsweekend TVNDe Eeuwige MoederNaarden, 8 en 9 oktober2011 met dr. Ann<strong>in</strong>e vander Meer en Sab<strong>in</strong>e vanOstaDe eeuwige moeder, gewikkeld<strong>in</strong> haar onzichtbare gewaden,had opnieuw zeven eeuwighedenlang gesluimerd (H.P.Blavatsky, De Geheime Leer,Stanza I, sloka 1 van KosmischeEvolutie).Op zaterdag 8 oktober2011 zal Ann<strong>in</strong>e van derMeer de dag verzorgen. Hiervolgt de titel van haar dag enhaar <strong>in</strong>troductie.De Eeuwige Moederontsluiert zich, een naderekennismak<strong>in</strong>g <strong>in</strong> woord enbeeld.Laat ik me eerst even aan uvoorstellen: mijn voornaam isAnn<strong>in</strong>e en ik ben vernoemdnaar mijn twee grootmoedersvan moeders- en vaderskant:de ene heette Annaen de andere Ine. Ik ben eenwetenschapper met driespecialismen of bijzondereliefdes.Als eerste ben ik een godsdiensthistoricusdie een academischleven lang de gnosisen de gnostisch-christelijkeVrouwe Wijsheid of Sophiabestudeerde. Van het éénkwam het ander, want degnostische Sophia bleek eenmystieke (verborgen) en esoterische(<strong>in</strong>nerlijke) kant tehebben, die het oerchristendomkleurt en die geworteldblijkt <strong>in</strong> tempeltradities vanhet joodse christendom enhet oude Jodendom. Degnostisch- christelijke Sophiais mijn eerste grote liefde.Wat aanvankelijk een academischeliefde was, werd eenliefde voor het leven...19 Oude Wijsheid, modernInzicht, studie, WP Walleren W Lammers21 Een Elektrisch Universum,lez<strong>in</strong>g, M<strong>in</strong>tze van derVelden31 Ledenvergader<strong>in</strong>gAssen12 Geheime Leer, studieochtend,Bianca KickenDen Haag1 Inleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de theosofie,cursus, Wim Leys3 Mens sana <strong>in</strong> corporesano, lez<strong>in</strong>g, Ab Straatman8 Meditatiediagram vanBlavatsky, <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g metmeditatie, Ineke Vrolijk8 De Geheime Leer, cursus,Ineke Vrolijk10 Giordano Bruno, lez<strong>in</strong>g,Sab<strong>in</strong>e van Osta15 Inleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de theosofie,cursus, Wim LeysE<strong>in</strong>dhoven (Heeze)15 De Geheime Leer,studiebijeenkomstGron<strong>in</strong>gen10 De wetenschap van de ziel,studie24 De wetenschap van de ziel,studieLeeuwarden (Drachten)10 De mens zichtbaar enonzichtbaar, studie24 De mens zichtbaar enonzichtbaar, studieNaarden2 lez<strong>in</strong>g18 Kena Upanishad, studieRotterdam11 De Geheime Leer,studieavond, Ineke VrolijkU kunt schenk<strong>in</strong>gen doen aan de TVN, aftrekbaar voor uw aangifte <strong>in</strong>komstenbelast<strong>in</strong>g.Ook belast<strong>in</strong>gvrij legateren aan de TVN is een mogelijkheid.Voor meer <strong>in</strong>formatie kunt u contact opnemen met de penn<strong>in</strong>gmeester van de TVN.Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 127


V e r e n i g i n g s n i e u w sOmwille van de iconografieen universele symbooltaalvan het goddelijk vrouwelijkemoest ik me begeven <strong>in</strong> dekunstgeschiedenis en devergelijkende symboolkundevan god<strong>in</strong>nen van oost enwest. Toen g<strong>in</strong>g er letterlijkeen wereld van samenhangendesymbolen voor mijopen. Ik ontdekte een oerouden consistent samenhangendsymboolsysteem vanhet goddelijk vrouwelijke. Ikontdekte dat achter Maria enSophia, verder terug <strong>in</strong> detijd, de Eeuwige Moederstaat.Bij deze pionierende zoektochtterug <strong>in</strong> de tijd stuitteik op een nieuwe sociale en<strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire wetenschapder matriarchaatstudie, mijntweede liefde. Via onder anderearcheologie, kunstgeschiedenisen ook het (neo-)Jungiaans gedachtegoed overde bewustzijnsontwikkel<strong>in</strong>gvan de mens, wordt nieuwlicht geworpen op vergetenaspecten van ons manvrouwelijkecollectieve verleden.Op dit moment maakik deel uit van een <strong>in</strong>ternationaalnetwerk van ‘goddesssscholars’ die bijeenkomen opcongressen en publiceren.God<strong>in</strong>- culturen zijn veelalmatriarchaten (egalitaireculturen of ‘societies ofpeace’) waar het vrouwelijke<strong>in</strong> partnerschap met hetmannelijke gerespecteerdwordt. Moeder aarde wordtals goddelijk ervaren.Tot slot wil ik mijn derdeen oudste liefde met u delen.Naast godsdiensthistoricusen matriarchaatonderzoekerben ik ten diepste esotericus.Ik heb ontdekt dat er <strong>in</strong> wezengeen groot verschil zittussen die laatste twee, want<strong>in</strong> matriarchaten draait hetom de ziel, de beziel<strong>in</strong>g ende verb<strong>in</strong>d<strong>in</strong>g tussen hemelenen aarde. Ik ga er vanuitdat de goddelijke Wijsheid demensheid collectief leidt ophet pad naar volledig en geïndividualiseerdBewust Zijn.Bewust Zijn is: je bewust tezijn van je Ziel. Dat is iets deoude moeders (matres) vanhet beg<strong>in</strong> (archè), die leidstersder mensheid, wistenen waar ze mee werkten.Matriarchaten (mater enarchè) zijn culturen waar demoeders centraal staan. Hetzijn culturen waar<strong>in</strong> menwerkt(e) vanuit het bewustzijneen ziel te zijn die opaarde op doorreis is. Voormij is Wijsheid Bewustzijn <strong>in</strong>manifestatie. Ik leef om Bewustte Worden van BewustZijn, de Moeder van het Al,onze Eeuwige MoederAls matriarchaatonderzoekeren esotericus ga ik ervanuit dat er een lange wijsheidstraditieis die naarmatede tijden patriarchaliseerdenen materialiseerden ondergrondsmoest gaan en <strong>in</strong> hetgeheim moest worden overgeleverd.Er was en bleeflicht <strong>in</strong> de duisternis. Aan hete<strong>in</strong>d van die donkere tunnelstaat dan een illustere dochtervan Wijsheid die <strong>in</strong> deUtrecht7 De Geheime Leer,studiegroep, Ineke Vrolijk21 Muziek en Mystiek, lez<strong>in</strong>g,Martie VelthuisZwolle Lanoe11 Ecologie, studie25 De Geheime Leer,studieavond, Wies Kuipernovember 2011Amersfoort14 Studieavond21 Ledenavond28 Muziek en Mystiek, lez<strong>in</strong>g,Martie VelthuisAmsterdam19 Mysterie van het zevental,lez<strong>in</strong>g theosofischeonderwerpen26 Inleidende theosofie,gespreksgroep26 Yoga sutra’s van Patanjali,groepsstudieArnhem7 De Geheime Leer,studiegroep, Ineke Vrolijk14 De vrije mens: realiteit ofillusie? (1), lez<strong>in</strong>g, DickBlokker16 Oude Wijsheid, modernInzicht, studie, WP Walleren W Lammers21 De vrije mens: realiteit ofillusie? (2), lez<strong>in</strong>g, PieterMellema28 How can the bra<strong>in</strong> transformitself, filmKrishnamurti en dialoog,PJ SwagermanAssen16 Geheime Leer,studieochtend, BiancaKickenDen Haag5 Inleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de theosofie,cursus, Wim Leys128 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


V e r e n i g i n g s n i e u w sVictoriaanse mannenmaatschappijwaar<strong>in</strong> zij leeft,spreekt vanuit haar eigen<strong>in</strong>nerlijke wijsheid, die zij -<strong>in</strong>dienst staand van de bemiddelendefunctie van het goddelijkvrouwelijke- doorgeeftzoals zoveel orakelende ensjamaniserende priesteressenuit de oude wijsheidstraditievoor haar: ik spreek overHelena Petrovna Blavatsky.Als dochter van Sophia legtzij, en na haar Annie Besanten Alice Bailey, de grondslagvoor haar androgyne en manvrouwelijkek<strong>in</strong>d, haar zoondochterTheo-Sofia en dieandere tak aan de bloeiendeboom van Wijsheid: de Anthropos-Sofia.Zij legt eenbelangrijke grondslag voorhet spirituele bewustzijn vande Nieuwe Tijd waar<strong>in</strong> wij nuleven. Daarmee heeft zij hetzich ontwikkelende BewustZijn van de mensheid eenreuze dienst gedaan. Zij heeftopnieuw de evolutie van deziel centraal gesteld, reïncarnatiewordt een nieuw thema.De grondlegsters vanTheo-Sofia staan <strong>in</strong> een moederlijke,ja sacraal- matriarchaletraditie. Zij moederenover ons zielenheil... Zoalsop de achtergrond de Moederder moeders VrouweWijsheid of Sophia dat doet<strong>in</strong> het grote geheel... Wijsheiddenkt <strong>in</strong>clusief en werktorganisch, procesmatig enholistisch. Zij staat aan dedrempel van een nieuwe wereldvan vernieuwd en verruimdBewust Zijn. Haarwens is om zich opnieuwbekend en bem<strong>in</strong>d te makenen ons een boekje open tedoen over de potentie van deziel. Laat u door Haar <strong>in</strong>spirerenen bezielen... Dan kanZij zich aan u ontsluieren...Het programma op 8 oktober2011 ziet er als volgtuit:10.35-11.35 De EeuwigeMoeder als Vrouwe Wijsheid(Sophia) of Bewust Zijn, belichtvanuit het gnostischechristendom en de nieuwe<strong>in</strong>terdiscipl<strong>in</strong>aire wetenschapder moderne matriarchaatstudie.Haar vele verschijn<strong>in</strong>gsvormenbijvoorbeeld Isisvan Egypte, Tara uit Tibet,Quan Y<strong>in</strong> uit Ch<strong>in</strong>a, PachaMama uit Latijns- en MiddenAmerika en de Zwarte Madonnavan over de hele wereld.Wij kijken naar hunbeelden en reciteren hunmantra’s. Meditatief moment.Wij bouwen de cirkel.Het gaat van Beg<strong>in</strong> tot Nu.Over de nul, de een, detwee, en de drie. Over Zijn<strong>in</strong> het hier en nu. BewustZijn. Bewust Zijn is universeel.Hier en Nu. Wij bouwensamen bewustzijn naarde Eeuwige Moeder. Decirkel en het kruis met devier hemelricht<strong>in</strong>gen en viercont<strong>in</strong>enten: oost, zuid, westen noord.12.00-13.00 Vrouwe Wijsheid<strong>in</strong> de kosmos. Sophia als Archèof Beg<strong>in</strong> <strong>in</strong> o.a. de gnostisch-christelijkekosmologie.Over gnosis, androgynie ende zogenaamde Val of deSprong <strong>in</strong> duaal bewustzijn.Over Sophia, Eva en Maria12 Meditatiediagram vanBlavatsky, <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g metmeditatie, Ineke Vrolijk12 De Geheime Leer, cursus,Ineke Vrolijk19 Inleid<strong>in</strong>g <strong>in</strong> de theosofie,cursus, Wim LeysE<strong>in</strong>dhoven (Heeze)19 De Geheime Leer,studiebijeenkomstGron<strong>in</strong>gen7 De wetenschap van de ziel,studie21 De wetenschap van de ziel,studieLeeuwarden (Drachten)7 De mens zichtbaar enonzichtbaar, studie21 Lez<strong>in</strong>g, Ellen de GrijsNaarden1 Shvetashvatara Upanishad(I,II), studie15 Shvetashvatara Upanishad(III,IV), studie29 Shvetashvatara Upanishad(V,VI), studieRotterdam1 Welke handleid<strong>in</strong>g voorons leven v<strong>in</strong>den wij <strong>in</strong> detheosofie, voordracht,Hugo Verbrugh8 De Geheime Leer,studieavond, Ineke Vrolijk15 De wereld ben jij en jijbent de wereld,voordracht, Guus BrohmUtrecht4 De Geheime Leer,studiegroep, Ineke Vrolijk18 De relatie tussen licht enkleur, lez<strong>in</strong>g, PieterMellemaZwolle Lanoe8 De Levensboom, <strong>in</strong>leid<strong>in</strong>g,Harry Nijhof22 De Geheime Leer,studieavond, Wies KuiperTheosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011 www.theosofie.nl 129


V e r e n i g i n g s n i e u w sals brengsters van BewustZijn. Vrouwe Wijsheid opaarde; over god<strong>in</strong>culturen enmatriarchale samenlev<strong>in</strong>genen hun diepe verbondenheidmet het Leven <strong>in</strong> alle dimensies.Meditatief moment.Uitwisselen van ervar<strong>in</strong>gen.14.05-15.30 Vrouwe Wijsheid<strong>in</strong> de overgang van matriarchaatnaar patriarchaat. Dejoodse Sophia van de Eerstetempel en de Oude Wijsheidstraditie.Van Sophia naarMaria en overeenkomsten <strong>in</strong>hun iconografie. Wij reciterenhun mantra’s.16.00-17.00 Vrouwe Wijsheidgaat ondercover <strong>in</strong> de exoterischewereldgodsdiensten.Maar...haar verborgen symbolenwijzen de weg... Overde verborgen symbooltaalvan Vrouwe Wijsheid <strong>in</strong> hetKali Yuga. Vrouwe Wijsheidb<strong>in</strong>nen de wijsheidstraditietijdens het patriarchaat. Hoezij zich ontsluiert <strong>in</strong> de 19 e ,20e en 21e eeuw. Wijsheiden Helena Blavatsky; eerherstelaan Theo-Sofia, missieen toekomst.17.00-17.30 Ervar<strong>in</strong>gen uitwisselenrond Theo-Sofia.20.05-21.30 Film As it is <strong>in</strong>Heaven.Op zondag 9 oktober 2011zal Sab<strong>in</strong>e van Osta, voorzittervan de Belgische LogeWitte Lotus te Antwerpen,het thema De Eeuwige Moederbenaderen vanuit theosofische<strong>in</strong>valshoek. Hier volgenhaar woorden. In detheosofische literatuur, zoalsvoorgesteld door Helena P.Blavatsky en haar tijdgenotenten tijde van de TheosophicalSociety van het eerste uur ennadien ook door haar opvolgers,v<strong>in</strong>den we de EeuwigeMoeder vanzelfsprekend metde regelmaat van een klokterug. Er wordt teruggegaantot aan het oerbeg<strong>in</strong>, hetEne, nog voor er sprake wasvan manifestatie en dualiteitzoals de mens die bekendzijn, en waarvan we <strong>in</strong>derdaaddoor alle tijden en beschav<strong>in</strong>genheen de weerslagv<strong>in</strong>den <strong>in</strong> myriaden aan expressievormen.Wat wordt er bedoeld metMûlaprakriti, die notie uit hetH<strong>in</strong>doeïsme? En is er dan eenverband met Svabhavat, de“plastische essentie” uit hetesoterisch boeddhisme?Vanwaar de associatie met“ether” en “water” als hetgaat over het Moederpr<strong>in</strong>cipe?Dit zijn slechts enkeleelementen die de revue zullenpasseren <strong>in</strong> een pog<strong>in</strong>g deEeuwige Moeder te naderen<strong>in</strong> haar meest abstractekleed. Op zondag nemen wedus als het ware een bad <strong>in</strong>dat abstracte, datgene waaruitde manifestatie is voortgekomen,<strong>in</strong> een periodiekewervelw<strong>in</strong>d. We ronden ookdeze dag af met een meditatiefmoment, op zoek naarde Eeuwige Moeder. Noemhet een evenwichtsoefen<strong>in</strong>gtussen <strong>in</strong>tellect en <strong>in</strong>tuïtie,het gouden span waarmeehet de mens gegeven is omboven iedere dualiteit uit testijgen. Uitgangspunt vormenonder meer The Secret Doctr<strong>in</strong>e,The Classic Work by H.P.Blavatsky, Abridged & Annotatedby Michael Gomes ende geschriften van T. SubbaRow, maar ook latere theosofischeauteurs zullen nietontbreken.Als alles gezegd is over het universum, als de gehele wereldop basis van wetenschappelijke kennis is omgevormd toteen hiërarchische structuur van steeds grotere systemen,blijven we toch achter met een diep gevoel van mysterie.Chaudhuri130 www.theosofie.nl Theosofia <strong>112</strong> / nr 3 - augustus 2011


Drie Wegen, één PadDe Stem van de Stilte,Licht op het Pad,Aan de Voeten van deMeesterH.P. Blavatsky, M. Coll<strong>in</strong>s,Alcyone (J. Krishnamurti)UTVN 2006; 224 blz., geb.ISBN 978 90 6175 088 8Prijs € 20,50De Yoga-Sutra’s vanPatañjaliDr. I.K. TaimniUTVN, 2010 - 6e geheelherziene drukISBN 978 90 6175 075 8516 blz. <strong>in</strong>cl. verklarendewoordenlijstGebonden. Prijs € 22,50nieuw!De Mens, Zichtbaaren OnzichtbaarC.W. Leadbeater / A. BesantUTVN, 20092e geheel herziene drukISBN 978 90 6175 090 1144 blz.+ katernmet 30 kleurenplatengebonden, voorzienvan leesl<strong>in</strong>t. Pijs € 20,50Illusie en WerkelijkheidJ.J. van der LeeuwUTVN 2011. Een uniekboek over de noodzaakvan het overw<strong>in</strong>nen vanillusies en over de toenader<strong>in</strong>gvan de werkelijkheid.Voor het eerst <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>severtal<strong>in</strong>g.Oorspronkelijke titel:The Conquest of Illusion.Nadere gegevens omtrentISBN en de prijs komen <strong>in</strong>een volgende Theosofia.verschijnt<strong>in</strong> het najaarDe Chakra’sC.W. LeadbeaterUTVN 2007- 7e druk, metverbeterde illustraties126 blz., paperback;ISBN 978 90 6175 074 1Prijs: € 15,75


Theososcheboekhandel AdyarTolstraat 154, 1074 VM Amsterdamtel. (020) 676 56 72; fax (020) 675 76 57e-mail: books@theosofie.nl; website: www.theosofie.nlopen<strong>in</strong>gstijden: di. t/m vr. 13.00-17.30, za. 13.00-17.00 uureen boekenlijst wordt u op aanvraag toegestuurdHet Innerlijke Leven van KrishnamurtiAryel SanatUTVN 2005; 416 blz., paperbackISBN 978 90 6175 085 7Prijs: € 19,50Een boek voor iederegeïnteresseerde <strong>in</strong> de ler<strong>in</strong>gen ende persoon van Krishnamurti.Het werpt een verrassendlicht op zijn verhoud<strong>in</strong>g tot het werkvan de <strong>in</strong>spirators van de<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>.Zelfrealisatie door liefdeDe Bhakti Stra van NradaI.K. TaimniUTVN 2002; 83 blz. paperbackISBN 978 90 6175 076 5Prijs: € 13,50Een boek waar<strong>in</strong> de omtrekkenworden geschetst van enkeletreffende kenmerken van hetpad van toewijd<strong>in</strong>g of liefde. Eenhandleid<strong>in</strong>g voor hen die Godwillen realiseren door middelvan de kracht van de liefde. In81 aforismen wordt uiteengezetdat het pad van devotie voor dehuidige tijd het eenvoudigst is.Het geheim van ZelfrealisatieI.K. TaimniUTVN 1997; 94 blz. paperbackISBN 978 90 6175 073 4Prijs: € 11,00Op de Drempel vanhet Heilige PadEen psychologisch commentaarop Licht op het PadJoy MillsUTVN 2004; 188 blz.,paperbackISBN 978 90 6175 086 4Prijs € 13,50Het idee van een heilig pad is <strong>in</strong>alle religieuze tradities te v<strong>in</strong>den.Het gaat uit van een doel dat talvan benam<strong>in</strong>gen heeft:Zelfrealisatie, verlicht<strong>in</strong>g, moksha,satori, bevrijd<strong>in</strong>g of redd<strong>in</strong>g.Mills spreekt helder, met ernsten met psychologisch <strong>in</strong>zichtover zaken die gericht zijn op deserieuze zoeker naar spiritualiteit.Zij laat zien dat de oude wijsheidnog altijd actueel is.Een bijzonder geschikt boek bij het leren van de kunst van meditatie.In tw<strong>in</strong>tig korte aforismen worden diepz<strong>in</strong>nige begrippen uitgelegdomtrent de ultieme werkelijkheid, haar zelfrealisatie <strong>in</strong> het geopenbaardeuniversum, het proces van <strong>in</strong>perk<strong>in</strong>g van one<strong>in</strong>dig bewustzijn<strong>in</strong> e<strong>in</strong>digheid, de weg van begrenz<strong>in</strong>g naar vrijheid, en daarmeeverband houdende kwesties.Deze titels zijn ook verkrijgbaar bij boekhandel Au Bout du Monde, S<strong>in</strong>gel 313, 1021 WJ Amsterdam, tel. (020) 625 13 97


Doele<strong>in</strong>den van de <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong>:Het vormenvan een kern van deuniversele broederschap der mensheidzonder onderscheid van ras, geloof,geslacht, kaste of huidskleur.Het aanmoedigenvan de vergelijkende studievan godsdienst, wijsbegeerteen wetenschap.Het onderzoeken van deonverklaarde wetten <strong>in</strong> de natuuren van de vermogens die <strong>in</strong> de menslatent aanwezig zijn.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!