Het accountantsrapport en uw onderneming - Accountantskantoor Hoff

Het accountantsrapporten uw onderneming

1. InleidingElke onderneming heeft belanghebbenden. Denk bijvoorbeeldaan personeelsleden, crediteuren en de overheid (de fiscus,subsidieverlenende instanties). Net als eigenaren willendeze belanghebbenden kunnen beoordelen of – en zo ja, inhoeverre – de verschillende ondernemingsdoelstellingenworden gerealiseerd. Daarvoor ontvangen zij graaginformatie over het (financiële) reilen en zeilen van deonderneming.Dergelijke informatie kunt u opnemen in eenaccountantsrapport. Het doel van het accountantsrapport –en vooral van de jaarrekening – is het geven van informatieover de financiële positie van uw onderneming aan het eindvan het verslagjaar en over de resultaten die in dat jaarzijn behaald. Met een accountantsrapport kan eenonderneming aan meerdere doelgroepen verantwoordingafleggen over het gevoerde beleid.Deze brochure is vooral bedoeld voor kleine ondernemingen:eenmanszaken, vof’s, bv’s, enzovoorts. Voor ondernemingenzonder rechtspersoonlijkheid reiken de verplichtingenminder ver dan voor rechtspersonen. Rechtspersonenhebben namelijk te maken met wettelijke verplichtingen.Voor ondernemers vormt het in deze brochure beschrevenaccountantsrapport vaak een nuttig hulpmiddel bij hetfinanciële beleid.Het spreekt voor zich dat deze brochure slechts dehoofdlijnen van het accountantsrapport kan behandelen.Uiteraard is uw AA-Accountant altijd bereid u meerinformatie te geven en gedetailleerder op de materie in tegaan.

2. WerkzaamhedenVoordat we ingaan op het accountantsrapport behandelenwe enkele werkzaamheden waar ondernemers een accountantvoor inschakelen.SamenstellenZelfs als u geen controleplicht hebt, dan kan het voor deverantwoording nuttig zijn om uw accountant te vragen omeen jaarrekening samen te stellen. Als ondernemer houdt ueen administratie bij waarin alle bezittingen, schulden enfinanciële transacties van uw bedrijf (bijvoorbeeld deinkopen, de verkopen, de ontvangsten en de betalingen)worden geregistreerd. Deze gegevens vormen de basis voorde jaarrekening. Om tot een jaarrekening te komen, moetennog enkele werkzaamheden worden uitgevoerd. Denkbijvoorbeeld aan het nagaan of de transacties op een juistewijze in de administratie zijn verwerkt. Uw AA-Accountantkan u vertellen welke werkzaamheden er nog meer moetenplaatsvinden.Voor het opstellen van de jaarrekening gelden somswettelijke voorschriften. Omdat deze werkzaamhedenspecifieke deskundigheid vereisen en veel ondernemers hetbelangrijk vinden dat een onafhankelijke deskundige vanbuiten de eigen organisatie naar de cijfers kijkt, kan deAA-Accountant worden ingeschakeld om een samenstellingsopdrachtuit te voeren. Naar aanleiding van dieopdracht brengt de accountant een rapport uit waarin hij ofzij behalve de jaarrekening vaak nog een aantal analysesopneemt. Met deze analyses brengt de accountant relevanteontwikkelingen uit de jaarrekening in kaart.De accountant voegt bij de jaarrekening een samenstellingsverklaring.In deze verklaring geeft de accountantte kennen dat hij of zij een jaarrekening heeftsamengesteld die voldoet aan de van toepassing zijndeeisen. In de verklaring staat duidelijk dat de accountantgeen opdracht tot beoordeling of controleopdracht heeftuitgevoerd.SamenstellingsverklaringDe verklaring van een accountant over een door hem ofhaar samengestelde jaarrekening. In deze verklaringbrengt de accountant tot uitdrukking dat de jaarrekeningis samengesteld in overeenstemming met de voorschriftendie daarvoor gelden.BeoordelenEen ondernemer kan besluiten om een accountant eenbeoordelingsopdracht te geven. Kenmerkend voor eenbeoordelingsopdracht is dat de accountant zich op basisvan een relatief beperkte hoeveelheid werkzaamheden eenoordeel vormt over de informatie in de jaarrekening. Dewerkzaamheden bestaan met name uit het inwinnen vaninlichtingen bij medewerkers van de onderneming, maar ookuit het kennisnemen van de administratieve organisatie(AO) en de maatregelen van interne beheersing.Als de accountant tot de conclusie komt dat er geentekortkomingen zijn in de jaarrekening, dan zal hij of zij ditin de (beoordelings)verklaring tot uitdrukking brengen. Omte voorkomen dat er onjuiste verwachtingen ontstaan, zalde accountant in de beoordelingsverklaring vermelden dataan zijn of haar werkzaamheden minder zekerheid kanworden ontleend dan wanneer een controleopdracht zou zijnuitgevoerd.BeoordelingsverklaringDe verklaring van een accountant over een door hem ofhaar beoordeelde jaarrekening. In de beoordelingsverklaringbrengt de accountant een beperkte mate vanzekerheid tot uitdrukking door aan te geven dat hem vanonjuistheden in de jaarrekening niets is gebleken.

ControlerenOok ondernemingen die niet controleplichtig zijn kunnenervoor kiezen om hun jaarrekening door een accountant telaten controleren. Leden van een vereniging of stichtingkunnen bijvoorbeeld zoveel waarde hechten aan de kwaliteitvan de verslaggeving dat in de statuten is opgenomen dateen accountant de jaarrekening moet controleren.Hoewel de accountant niet alle boekingen en facturen uitde administratie kan bekijken, worden werkzaamheden zoingericht dat de accountant met een redelijke mate vanzekerheid kan bevestigen dat de jaarrekening een goedeafspiegeling vormt van de feitelijke situatie binnen eenonderneming. In de verklaring die de accountant bij dejaarrekening afgeeft, wordt dit oordeel zeer expliciet totuitdrukking gebracht. De accountant verklaart in eendergelijke situatie dat de jaarrekening ‘een getrouw beeld’geeft (de zogenaamde goedkeurende accountantsverklaring).Als een accountant dit niet kan vaststellen,bijvoorbeeld bij manco’s in de Administratieve Organisatieen Interne Beheersing (AO/IB), dan kan de accountant dittot uitdrukking brengen in zijn verklaring.AccountantsverklaringDe verklaring van een accountant over een door hem ofhaar gecontroleerde jaarrekening. In de accountantsverklaringwordt een uitspraak gedaan over de vraag ofde jaarrekening een getrouw beeld geeft inovereenstemming met de grondslagen die van toepassingzijn voor de verslaggeving.De wetgever heeft voor middelgrote en grote rechtspersoneneen controleplicht ingevoerd. De controleplicht vloeitvoort uit de functie die de jaarstukken hebben voor deexterne belanghebbenden. Deze moeten erop kunnenvertrouwen dat de jaarrekening een getrouw beeld geeftvan de financiële positie. De controleplicht houdt in dateen bevoegde onafhankelijk deskundige - een AA-Accountant of een registeraccountant - opdracht krijgt omde jaarrekening op juistheid en volledigheid te controlerenen te toetsen aan de wettelijke voorschriften. Op basisdaarvan doet de accountant verslag aan het bestuur (enindien aanwezig ook de Raad van Commissarissen) van deonderneming. Ook zal hij of zij de bevindingen over debetrouwbaarheid en continuïteit van de geautomatiseerdegegevensverwerking bij de onderneming rapporteren.

3. Het accountantsrapportHet accountantsrapport kan uit de volgende onderdelenbestaan:● het accountantsverslag;● het directieverslag (alleen verplicht bij rechtspersonen);● de jaarrekening (opgebouwd uit de balans en de winsten-verliesrekeningmet toelichtingen);● de overige gegevens (alleen verplicht bij rechtspersonen).Het accountantsverslagIn het accountantsrapport geeft een accountant eenverklaring af over een door hem of haar samengestelde ofbeoordeelde jaarrekening. Een accountantsverslag bevatook vaak analyses en interpretaties, bijvoorbeeld eenmeerjarenoverzicht en kengetallen. Door die extrainformatie krijgt de gebruiker een duidelijker beeld van desituatie waarin de onderneming zich bevindt en van deontwikkelingen die zich voordoen. Dit kan belangrijkestuurinformatie voor het management vormen. Vergelijkendeoverzichten maken ook voor andere belangstellenden,waaronder vermogensverschaffers, inzichtelijkhoe de onderneming er voor staat en hoe deze zich in deloop der tijd heeft ontwikkeld.Doordat uw accountant met veel facetten van uw bedrijf temaken krijgt, ziet hij of zij wellicht ook zaken die nog nietoptimaal functioneren. Zo kan het zijn dat de wijze waaropbinnen uw bedrijf de administratie is georganiseerd of dewijze waarop intern controles worden uitgevoerd, kanworden verbeterd. Uw accountant wordt hier tijdens zijn ofhaar werkzaamheden mee geconfronteerd en zal u daaroverinformeren. Vaak gebeurt dit met een afzonderlijke brief,de zogenoemde management letter.Management letterDe brief van de accountant aan de directie van deonderneming waarin de accountant melding maakt vandoor hem of haar geconstateerde onvolkomenheden oftekortkomingen binnen de organisatie. In de managementletter staan adviezen voor het bestuur.Kortom: uw AA-Accountant controleert niet alleen, maaradviseert ook in de meest brede zin van het woord. Hij ofzij zal u, daar waar mogelijk, helpen uw bedrijfsvoeringverder te optimaliseren.Het directieverslagIn het directieverslag, dat u alleen schriftelijk hoeft op testellen als u een middelgrote of grote BV hebt, geeft deondernemingsleiding haar visie op de jaarrekening en op degang van zaken binnen de onderneming in het verslagjaar.In de toekomstparagraaf in het directieverslag wordenverwachtingen uitgesproken over hoe de onderneming zichin de nabije toekomst ontwikkelt. Voor een deel betreft ditinschattingen over de externe omgeving waarin deonderneming zich beweegt.Het directieverslag gaat in op de voorgenomen investeringenen de financiering daarvan, op de personelebezetting en op de (markt)omstandigheden die van invloedzijn op de omzet en de winstgevendheid. Op grond van dewet- en regelgeving mag het directieverslag niet in strijdzijn met de jaarrekening. Dit moet de accountant dan ookverklaren.De jaarrekeningDe jaarrekening toont de financiële situatie van uwonderneming op een bepaald moment en de veranderingendaarin die in de periode daarvoor (de verslagperiode) zijnopgetreden. De jaarrekening bestaat uit de balans en dewinst-en-verliesrekening, beide voorzien van een toelichting.De balans geeft de waarde van de bezittingen (activa) en dewaarde van de schulden en het eigen vermogen (passiva) opde balansdatum weer. Het eigen vermogen is het verschiltussen de bezittingen en de schulden. Op de balans wordende bezittingen en de schulden meestal geplaatst in volgordevan toenemende liquiditeit. Onder de bezittingen worden deduurzame activa (die gedurende langere tijd noodzakelijkzijn voor de bedrijfsuitoefening) dan ook bovenaangeplaatst. Tot de duurzame activa worden bezittingengerekend als het bedrijfsterrein, het bedrijfspand, deinventaris en de machines.

Vervolgens worden de vlottende activa (activa met eenlooptijd korter dan een jaar) gespecificeerd. Bij vlottendeactiva kan het bijvoorbeeld gaan om voorraden, vorderingenop debiteuren, kasgeld en andere liquide middelen.De passiva vormen het vermogen waarmee de activa zijngefinancierd. Het kan gaan om eigen vermogen (ingebrachtdoor de ondernemer of aandeelhouders, vermeerderd metingehouden winsten), om vreemd vermogen (bijvoorbeeldbankleningen, obligatieleningen, leverancierskredieten) ofom voorzieningen. Denk daarbij aan voorzieningen diebedoeld zijn om te kunnen voldoen aan toekomstigeverplichtingen. Hierbij kunt u denken aan pensioentoezeggingenaan medewerkers.Ook de passiva worden in volgorde van toenemendeliquiditeit op de balans vermeld. De eerste passiefpost ishet eigen vermogen. Het eigen vermogen - ook welrisicodragend vermogen genoemd - staat de ondernemingpermanent ter beschikking. De vergoeding die deverschaffers van eigen vermogen ontvangen, hangt af vanhet resultaat.Vreemd vermogen (geldleningen, bankkrediet) staat vooreen overeengekomen periode ter beschikking van deonderneming. Deze periode kan variëren van een grootaantal jaren (langlopende schulden) tot een periode vanminder dan een jaar (kortlopende schulden).Verschaffers van vreemd vermogen krijgen doorgaans eenvooraf overeengekomen vergoeding in de vorm van rente(interest). De winst-en-verliesrekening bevat een overzichtvan de opbrengsten en kosten gedurende een bepaaldeperiode (veelal een kalenderjaar) en daarmee van hetbehaalde resultaat.Overige gegevensOnder overige gegevens worden zaken opgenomen als deverdeling van de winst en eventuele relevantegebeurtenissen die zich na de datum van de eindbalanshebben voorgedaan. Als de onderneming gecontroleerd is,dan staat onder de overige gegevens de accountantsverklaring.De accountantsverklaring heeft betrekking opalle onderdelen van de jaarrapportage. Als er geencontroleplicht is, moet expliciet worden aangegeven waaropde vrijstelling gebaseerd is.Onderstaand schema illustreert uit welke elementen externe verslaggeving bestaat.Accountantsrapport (zoals die geldt voor rechtspersonen)Accountantsverslag Directieverslag Jaarrekening Overige gegevens● Samenstellings- ofbeoordelingsverklaring● Analyses/interpretaties● Gang van zaken boekjaar● toekomstparagraaf● Balans● Winst-en-verliesrekening● Toelichting op balans enwinst-en-verliesrekening● Accountantsverklaring ofvrijstelling controle● Voorgesteldewinstbestemming● Gebeurtenissen nabalansdatumMeer informatie nodig? Neem dan contact op met uw AA-Accountant.

postbus 84291 2508 AG Den Haag telefoon (070) 338 36 00 www.novaa.nl