Werelwijd denken.pdf - Theosofische Vereniging in Nederland
Werelwijd denken.pdf - Theosofische Vereniging in Nederland
Werelwijd denken.pdf - Theosofische Vereniging in Nederland
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ken <strong>in</strong> bijvoorbeeld teken<strong>in</strong>gen voor hij debouwers aan het werk kan zetten.In De Geheime Leer staat dat die processeneen directe afspiegel<strong>in</strong>g zijn van hetEne Licht. Iedere religie gebruikt ookwoorden als het Absolute, of het Zijnde, ofLicht of Energie of wat dan ook, dat opeen zeker moment het werk <strong>in</strong> gang zet.Deze Energie moet vele malen getransformeerdworden totdat de snelheid van detrill<strong>in</strong>gen zover gedaald is dat het het materiëleniveau bereikt.Het begrip Karma is al genoemd; wenoemen het de Wet van Harmonie, of deWet van Oorzaak en Gevolg. Het is dezewet die er de oorzaak van is dat wij lijdenonder de gevolgen waarvan de oorzakenmogelijk <strong>in</strong> het voorafgaande universumzijn ontstaan. Het is eigenlijk net als <strong>in</strong> hetgewone dagelijkse leven: als ik gisteren begonnenben mijn huis te verven maar hetniet afgemaakt heb, zal ik het vandaagmoeten doen, of, als ik gisteren mijn klerenniet gewassen heb, heb ik vandaaggeen schone kleren. We weten allemaal welwat over de term Karma. Maar ik denk dathet niet alleen gaat over het al of nietdoen van d<strong>in</strong>gen, maar dat het ook gaatover gevoelens en gedachten.We moeten ons realiseren datgevoelens en gedachten ook energievormenzijn, zelfs als zij nooituitmonden <strong>in</strong> een daad.We moeten ons realiseren dat gevoelensen gedachten ook energievormen zijn, zelfsals zij nooit uitmonden <strong>in</strong> een daad. Vooral<strong>in</strong> ons <strong>denken</strong> zijn we vaak heel erg creatiefen helaas niet altijd even liefdevol.We verspillen veel van onze dagelijkseenergie met gedachten van boosheid, jaloezie,haat enzovoort. Gelukkig wordendie gedachten niet allemaal omgezet <strong>in</strong> daden,maar vergeet niet, <strong>in</strong> de kosmos zijngeen vuilnisbakken voor al onze slechte gedachten.De vraag is dan: hoe komen wedaar dan van af? Waar blijven ze?Mogelijk zweven ze als zwarte wolkenrond de aarde, misschien klonteren ze samenmet andere slechte gedachtewolken,en dat vormt ook een deel van het Karma.Laten we dus voorzichtig zijn met wat we<strong>denken</strong> en onderzoeken of het waar, eerlijken liefdevol is. Als dat niet zo is, laatdie gedachte dan los. Die gedachte is danonze aandacht niet waard. Laat onze gedachtenzuiver, helpend en liefdevol zijn.Met gedachtekracht kunnen we genezenen verwonden. Iedere daad beg<strong>in</strong>t oorspronkelijkmet een gedachte, dus laten wevoorzichtig zijn met wat we <strong>denken</strong>, gedachtenzijn geen speelgoed...Zoals ik al aangaf, ontstaat de heleschepp<strong>in</strong>g door middel van het collectieveKarma, dat opgebouwd is <strong>in</strong> een voorgaandeperiode van bestaan. Dat is hetstartpunt van het werk van de Lipika’s.Zij scheppen een basispatroon waar<strong>in</strong>het Leven zich kan uitdrukken, waar<strong>in</strong> hetWoord gesproken kan worden.Hier wordt alleen maar gesproken over‘Leven’, niet over mijn of uw leven. Datonderscheid brengen wij, mensen er <strong>in</strong>,omdat we <strong>in</strong>dividuen zijn geworden. Datmaakt dat we ons onderscheiden van elkaaren van het geheel. Die afscheid<strong>in</strong>g bestaatechter alleen maar <strong>in</strong> ons <strong>denken</strong>.We kunnen onszelf vergelijken met eenv<strong>in</strong>ger, die vast zit aan de hand en de handaan de arm en de arm aan het lichaam,waarvandaan hij gevoed wordt door hetbloed en de gevoeligheid ontleent aan dezenuwen. Maar wij <strong>denken</strong> dat we allemaalzelfstandige v<strong>in</strong>gers zijn.Natuurlijk zijn die v<strong>in</strong>gers belangrijkwant zij moeten het werk <strong>in</strong> de werelddoen en het is ook goed dat ze naar buitenwijzen, maar als we ons niet bewust zijnvan, of zelfs ontkennen dat de spieren ende zenuwen, die de signalen geleiden vande hersenen en het hart, zal er een grotechaos ontstaan, een ongestructureerd iets.In fysieke termen een spasme en er kangeen sprake zijn van het uitvoeren van eennormale handel<strong>in</strong>g met zo’n hand.De Wet van Karma is niet, of althans nietalleen, een persoonlijke wet, maar ik denkvooral een collectieve wet. Karma zou112 Theosofia 106/3 juni 2005
nier die je niet makkelijk zult vergeten.Dat maakt dat je steeds zult proberen datgevoel opnieuw te beleven.Ik spreek nu alleen maar over het gevoelvan eenheid <strong>in</strong> een kle<strong>in</strong>e groep. En natuurlijkkan dit ook gebeuren <strong>in</strong> een studiegroepwaar de leden het <strong>in</strong>tuïtieveniveau gezamenlijk bereiken.Er is een prachtig stukje <strong>in</strong> het boekjevan Mabel Coll<strong>in</strong>s Licht op het Pad, deel 2regel 8:Gij kunt nu rechtop staan, vast als eenrots temidden van de brand<strong>in</strong>g, de krijger gehoorzamend,die uzelf en uw vorst is; onbekommerdom de strijd, tenzij om de bevelenuit te voeren; geen zorg meer koesterend omtrentde uitslag van de strijd; want één d<strong>in</strong>gslechts is van belang; dat de krijger zal w<strong>in</strong>nen;en gij weet, dat hij niet verslagen kanworden; gebruik, aldus staande, koel en wakker,het gehoor dat gij door smart en doorvernietig<strong>in</strong>g van smart verkregen hebt. Alleenfragmenten van het grootse lied treffen uwoor, zolang gij nog slechts mens zijt. Doch alsgij er naar luistert, bewaar dan de her<strong>in</strong>ner<strong>in</strong>ggetrouwelijk, zodat niets, van hetgeen uheeft bereikt, verloren gaat en tracht daaruitde z<strong>in</strong> te leren van het geheimenis om u heen.Zo zult gij mettertijd geen leraar meer vannode hebben. Want, evenals de enkel<strong>in</strong>g eenstem heeft, zo heeft datgeen, waar<strong>in</strong> de enkel<strong>in</strong>gzijn leven heeft, er een. Het leven zelfkan spreken en zwijgt nooit. En wat het uit,is niet zoals gijzelf, die doof zijt, wellichtdenkt, een kreet; het is een lied. Leer dandaaruit dat gij een deel zijt van de samenklank;leer dan daaruit gehoorzaamheid jegensde wetten van de samenklank.In deze tijd, waar<strong>in</strong> verschillende culturen<strong>in</strong> Europa <strong>in</strong>tegreren, moeten we aandit probleem werken.In de meeste landen is het <strong>in</strong>woneraantalal eeuwenlang stijgend. Van kle<strong>in</strong>e familiegroependie samen leven, tot dorpen waariedereen elkaar kent, waar men allemaaldezelfde culturele achtergrond heeft enmeestal ook dezelfde godsdienst, waardoorhet gemakkelijk was een sociale structuur<strong>in</strong> stand te houden. De <strong>in</strong>teresse <strong>in</strong> godsdienstnam af bij het ontstaan van grotesteden, tenm<strong>in</strong>ste <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>. Religie ofgodsdienst heeft nu geen grote <strong>in</strong>vloedmeer en <strong>in</strong> steden met een gemengde culturelebevolk<strong>in</strong>g is de sociale samenhangbijna geheel verdwenen.Aan de ene kant voelt de mens de behoefteaan besloten plaatsen, want de one<strong>in</strong>digeruimte is een te groot begrip voorons en maakt ons bang. Aan de anderekant lijkt het of wij verplicht zijn om onsleven <strong>in</strong> die one<strong>in</strong>dige wereld, zonderschuilplaatsen, te moeten leven omdat wijons alleenstaande <strong>in</strong>dividuen voelen.Door ervar<strong>in</strong>g weten we dat als vluchtenniet meer mogelijk is, als we met de rug tegende muur staan, dat er dan iets ongebruikelijkskan gebeuren <strong>in</strong> ons leven, erontstaat een keerpunt. En op dat punt zijnwe aangekomen.Laten we het nu eerst even hebben overde vermogens die we nodig hebben. Als ikaan vermogens denk word ik altijd getrokkennaar de Bhagavad Gita, en <strong>in</strong> dit gevalnaar het 14 e gesprek.Laat ik u een aantal z<strong>in</strong>nen hieruit voorleggen.“Het lichte deel, het aandrijvende deel enhet starre deel, dus Sattvam, Rajas en Tamas,zij b<strong>in</strong>den <strong>in</strong> het lichaam de onvergankelijkebelichaamde.”(5)Het lichte deel b<strong>in</strong>dt geluk en wijsheid, hetaandrijvende deel b<strong>in</strong>dt hartstocht en werkzaamheid,maar het starre deel b<strong>in</strong>dt nalatigheid,traagheid en waan.Als het lichtende deel het sterkst is overheersengeluk en wijsheid, als het aandrijvendedeel overheerst is er hebzucht,werkzaamheid en hartstocht. En als hetstarre deel overheerst is er duisternis, onachtzaamheid,hebzucht, traagheid en waan.“Als de belichaamde deze drie hoofddelen,de oorsprong van het lichaam, te bovenis gekomen, verkrijgt hij, bevrijd vangeboorte, dood, ouderdom en leed, onsterfelijkheid.”(20)Dan was er nog de vraag van Arjuna envan ons: Hoe kunnen wij zo iemand her-114 Theosofia 106/3 juni 2005
kennen? En hoe heeft hij zich deze vermogenseigen gemaakt?Krishna zegt dan: “Noch helderheid nochwerkzaamheid, noch ook waan haat hij alszij aanwezig zijn, noch verlangt hij deze alszij afwezig zijn.” (22)Zulk een persoon wordt dus niet meeruit zijn evenwicht gebracht door de parenvan tegenstell<strong>in</strong>gen en is stevig geworteld<strong>in</strong> het Zelf. “En <strong>in</strong>dien hij Mij met niet afwijkendeEenheidsstrev<strong>in</strong>g door toewijd<strong>in</strong>gdient, is hij geschikt om God te worden.”(26)Dus als wij naar globalisatie kijken zoalsdit zich nu aan ons voordoet, is dit m<strong>in</strong> ofmeer te benoemen als “Het aandrijvendedeel, Rajas,” en nog ver van “Het lichtendedeel, Sattvam”. Globaliser<strong>in</strong>g moet dus ge<strong>in</strong>spireerdworden door of getransformeerdworden tot Sattvam.Welke gereedschappen of vermogenshebben we daarvoor? Misschien is het basisvermogenof gereedschap dat we nodighebben wel “Vrijheid”. Maar vrijheid isniet voor lafaards, want alleen al de angstvoor iets kan je <strong>in</strong>perken, en dan kun jeniet langer objectief naar iets kijken en <strong>in</strong>vrijheid handelen. Domme daden behorentot het werkzame deel, Rajas.In haar boek Het Heelheids Pr<strong>in</strong>cipe steltAnna Lemkow dat vrijheid betekent demogelijkheid hebben om te kiezen, maarhet maken van keuzes moet gebaseerd zijnop kennis. Dus zou iedereen vrijheid moetenverwerven door de hogere wetten vanzijn of haar natuur te volgen en deze totuitdrukk<strong>in</strong>g te brengen. Dat betekent hetlichtende deel, Sattvam.Dan zijn er nog de onderwerpen vanKrishnamurti <strong>in</strong> Aan de Voeten van deMeester.Ik weet dat sommigen van u <strong>denken</strong>, ohja, dat boekje heb ik gelezen, tweemaalzelfs, maar laat ik u vertellen, dat is nietgenoeg.Als we vrije mensen zijn, zijn we <strong>in</strong> staatOnderscheid<strong>in</strong>gsvermogen, Belangeloosheid,Goed Gedrag en Liefde te ontwikkelen.In het voorwoord van Aan de Voetenvan de Meester zegt de schrijver :Het is niet genoeg om te zeggen dat dezekwalificaties waar en mooi zijn, wat we hieruitmoeten begrijpen is dat we ons levenhiernaar moeten richten. Als wij zeggen”dat is mooi en waar”, dan kijken we ervanaf de buitenkant naar, als een waarnemer,maar we moeten deze woorden <strong>in</strong>weven<strong>in</strong> ons leven, ze voelen, leven, een deelvan ons zelf laten worden.Deze vermogens of gereedschappen hebbenwe nodig om te komen tot de gedachtenen gevoelens dat de gehele wereld, degehele aardbol, met alles wat leeft op, bovenof <strong>in</strong> de aarde een levende eenheid is.Ik wil graag afsluiten met woorden vanSri Ram, uit Thoughts for Aspirants:De muren van de tempel der mensheidkunnen slechts geheeld worden door het toenemenvan de gedeelde en gevarieerde schattenvan gedachten en schoonheid van allemensen gezamenlijk.Literatuur:Sri Ram, Thoughts for Aspirants I en II, TheTheosophical Publish<strong>in</strong>g House, Adyar.E.Laszlo, Kosmische Visie, Ankh Hermes,Deventer.H.P.Blavatsky, De Geheime Leer IenII,Algemene Boekcentrale en Antiquariaat J.J.Couvreur, Den Haag.Bijbel, <strong>Nederland</strong>s Bijbelgenootschap,Amsterdam.Mabel Coll<strong>in</strong>s, Licht op het Pad, UitgeverszaakGnosis, Amsterdam.Dra. C.Keus, Bhagavad Gita, Ankh Hermes,Deventer.Anna Lemkow, Het heelheidspr<strong>in</strong>cipe, Uitgeverij<strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> <strong>in</strong> <strong>Nederland</strong>,Amsterdam.Alcyone, Aan de voeten van de Meester,Uitgeverij <strong>Theosofische</strong> <strong>Verenig<strong>in</strong>g</strong> <strong>Nederland</strong>,Amsterdam.Theosofia 106/3 juni 2005 115