GELOOF IN BEVRIJDING<strong>CMC</strong> DE HOOP DIE IN ONS LEEFT JAARVERSLAG 200611‘ Ik heb goede<strong>hoop</strong> dat geloof<strong>in</strong> bevrijd<strong>in</strong>g dedrijvende geestkrachtblijft’] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]<strong>De</strong> CLAR (Conferentie van de Religieuzen <strong>in</strong> Latijns-Amerikaen de Caraïben) stuurde <strong>CMC</strong>/AMA <strong>een</strong> uitnodig<strong>in</strong>gom van 22 tot 28 juni 2006 haar driejaarlijkse GeneraleAssemblee bij te wonen. <strong>De</strong> CLAR en <strong>CMC</strong>/AMA hebben alvele jaren <strong>een</strong> warme band. Jaarlijks schenken de Nederlandsereligieuzen via AMA €30.000 voor het secretariaatvan de CLAR en de ondersteun<strong>in</strong>g van haar nationaleconferenties van religieuzen. Een niet onaanzienlijk bedrag,waarmee AMA voor CLAR, na het Duitse Adveniat,de op <strong>een</strong> na belangrijkste donor is. Boven<strong>die</strong>n steunt<strong>CMC</strong>/AMA ook de nationale Conferenties van Religieuzenop de Antillen, <strong>in</strong> Brazilië, El Salvador, Guatemala, Haïti,Nicaragua en Peru. <strong>CMC</strong>/AMA v<strong>in</strong>dt deze ondersteun<strong>in</strong>gbelangrijk. Niet all<strong>een</strong> om het werk van de religieuzenmondiaal te versterken, maar ook om te horen wat eronder religieuzen elders <strong>leeft</strong>.] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ] ]<strong>De</strong> uitnodig<strong>in</strong>g van de CLAR voor de Generale Assemblee werddoor <strong>CMC</strong>/AMA <strong>in</strong> dankbaarheid aanvaard. <strong>De</strong> voorzitter van deAMA-commissie, pater Cees Bartels (o.carm.), toog <strong>in</strong> juni dan ookals waarnemer naar het conferentiecentrum van de paters Salesianen<strong>in</strong> Yaparacaí, Paraguay. Tachtig hogere oversten en bestuursledenvan ordes en congregaties uit 22 landen namen aan de CLAR-Assemblee deel. Het was de zestiende keer dat men op dit niveausamenkwam. Doel van de bij<strong>een</strong>komst was <strong>een</strong> actieplan te makenvoor de komende drie jaar. Pater Bartels kreeg de gelegenheid omaan alle activiteiten mee te doen. In ID Woord en Wederwoord, hetblad voor en van missionarissen, deed hij <strong>in</strong> <strong>een</strong> <strong>in</strong>terview verslag.Het artikel kreeg de kop: ‘Religieuzen dreigen hun strijdbaarheidte verliezen’.Van <strong>die</strong> kop schrok ik wel <strong>een</strong> beetje.‘Ik ook. Toen ik dat las, dacht ik <strong>met</strong><strong>een</strong>: hoho, wacht even!! OnzeNederlandse missionarissen <strong>in</strong> het buitenland zouden door zo’ntitel op het verkeerde b<strong>een</strong> gezet kunnen worden. Maar ik snap hetwel: zo’n kop trekt de aandacht, maar beter had er <strong>een</strong> vraagtekenachter kunnen staan. Pas las ik <strong>in</strong> voorbereid<strong>in</strong>g op de CELAMconferentie,waar <strong>in</strong> mei 2007 de Latijns-Amerikaanse bisschoppensamenkomen, <strong>een</strong> artikel uit Peru. Ik werd daar door geraakt.Kijk, dacht ik, zie je wel, <strong>die</strong> strijdbaarheid is er nog steeds bij dereligieuzen! Daar sprankelde weer de Geest. Daar sprak de boodschapvan de theologen als boodschappers van de strijdbaarheidvan mensen aan de basis, het bevrijd<strong>in</strong>gskarakter weer uit. In Paraguaymerkte ik daar m<strong>in</strong>der van, helaas. Maar ja, bij de CLARwaren voornamelijk bestuurders aanwezig. Die zijn mogelijk watvoorzichtiger dan de mensen aan de basis.’v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v
12<strong>CMC</strong> DE HOOP DIE IN ONS LEEFT JAARVERSLAG 2006GELOOF IN BEVRIJDINGv v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v vWat verwachtte u te v<strong>in</strong>den tijdens de CLAR?‘Ik <strong>hoop</strong>te daar iets te v<strong>in</strong>den van spiritualiteit als geestelijke weerbaarheid.Een zoeken, <strong>een</strong> zoeken ook naar richt<strong>in</strong>g daar<strong>in</strong>. Ik<strong>hoop</strong>te <strong>een</strong> bepaalde gedrevenheid te ervaren bij de deelnemers.Het is de ambitie van de CLAR de religieuzen van het cont<strong>in</strong>ent tehelpen ‘hartstochtelijk gedreven leerl<strong>in</strong>gen van Jezus te zijn temiddenvan het Volk van God’, trouw aan hun keuze voor de armenen de uitgestotenen ‘opdat zij leven, en leven hebben <strong>in</strong> overvloed’zoals Johannes zegt. ‘Vrede en Gerechtigheid kwamen uite<strong>in</strong>delijkbij de deelnemers wel ter sprake, maar zijn <strong>in</strong> het e<strong>in</strong>ddocumentniet écht terug te v<strong>in</strong>den. Daar was ik zeer verbaasd over. Ik hadverwacht dat gerechtigheid, onrecht, vrede, dat soort zaken, sterkerzouden leven bij de deelnemers.’Religieuzen stonden toch ooit voor gerechtigheid op debarricades?‘Het was opvallend hoe we<strong>in</strong>ig er bij de CLAR-vergader<strong>in</strong>g overpolitiek werd gesproken. Een afgevaardigde uit Venezuela meldde,bijna terloops, dat hun president Chávez 30.000 kalashnikovs vanRusland had ‘gekregen’. <strong>De</strong> Venezolaanse afgevaardigden lieten opg<strong>een</strong> enkele manier blijken enige sympathie op te kunnen brengenvoor president Chávez. Integendeel: ze maakten hem belachelijk.Nu hoeven ze natuurlijk ook niet alles goed te keuren wat Chávezdoet. Maar hij staat wél aan de zijde van armen en je mag toch vande religieuzen verwachten dat ze óók aan <strong>die</strong> kant staan. Gelukkigsprak de Braziliaanse delegatie over hoe de religieuzen daar participeerden<strong>in</strong> de mars van de landloze boeren. En betreurde de Cubaansedelegatie het dat religieuzen all<strong>een</strong> maar b<strong>in</strong>nen de murenvan het kerkgebouw actief mogen zijn. Verder werd <strong>in</strong> de wandelgangenwel <strong>een</strong>s gepraat over <strong>een</strong> of ander politiek thema, maar<strong>een</strong> duidelijke politieke stell<strong>in</strong>g kwam er niet. Ook dus niet <strong>in</strong> dealgemene slotverklar<strong>in</strong>g van de Assemblee. Ik miste de strijdbarefiguren <strong>die</strong> de kerk van Latijns-Amerika zo rijk is.’Een van <strong>CMC</strong>’s thema’s is Geloof <strong>in</strong> Bevrijd<strong>in</strong>g. Gaat datom strijdbaarheid?‘In de projecten van <strong>CMC</strong>/AMA is aandacht voor de strijdbaarheidvan mensen van belang. Ik noem bijvoorbeeld projecten van landlozen<strong>in</strong> Brazilië, de kastelozen <strong>in</strong> India. Het gaat om het strijden,het bevorderen van de rechten van <strong>die</strong> medemensen, het gaat om destrijd voor <strong>een</strong> lapje grond voor landloze boeren. Het zijn projecten<strong>die</strong> de strijdbaarheid willen bevorderen. Daarnaast dekt het themaGeloof <strong>in</strong> Bevrijd<strong>in</strong>g ook de bewustword<strong>in</strong>g, het zelfkritisch denken,de vorm<strong>in</strong>g van de religieuzen en van degenen <strong>die</strong> <strong>die</strong> vorm<strong>in</strong>gop zich nemen. Het mogelijk maken dat mensen worden opgeleid<strong>die</strong> op hun beurt anderen vormen. Vooral aan de opleid<strong>in</strong>g van ledenvan het eigen <strong>in</strong>stituut <strong>die</strong> de kandidaten en de nieuwe ledenmoeten vormen blijkt <strong>een</strong> enorm gebrek. In Chili en <strong>in</strong> Colombiazijn er goede <strong>in</strong>stituten, maar het kost religieuzen uit de buurlandenhanden vol geld om hun mensen daarh<strong>een</strong> te sturen.’v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v v<strong>CMC</strong> geeft boek Ivone Gebara uit‘We zijn de e<strong>in</strong>deloze, moraliserende verhalen moe, de leugenachtigebekentenissen, de verontschuldig<strong>in</strong>gen, de schaamteloze straffeloosheid.We hebben genoeg van de woorden van rechtvaardigheid, de verzoekenom gerechtigheid en de onrechtvaardige rechters.We willen over God en Jezus Christus niet meer horen spreken doormensen <strong>die</strong> hun gefaalde <strong>in</strong>stell<strong>in</strong>gen overe<strong>in</strong>d houden en verdedigen.We hebben genoeg van de Bijbel <strong>die</strong> te pas en te onpas wordt gebruiktdoor <strong>in</strong>ternationale organisaties <strong>die</strong> <strong>ons</strong> <strong>met</strong> hun holle excuses willenliefhebben.Is er onder de mensheid <strong>een</strong>sgez<strong>in</strong>dheid? Of zal <strong>die</strong> er nooit zijn?V<strong>in</strong>dt ze <strong>een</strong> uitweg? Of loopt ze langs wegen <strong>die</strong> nergens h<strong>een</strong>leiden?Het was <strong>een</strong> fout van de schepp<strong>in</strong>g! Een onherstelbare fout! Het heeftg<strong>een</strong> z<strong>in</strong> om <strong>een</strong> stap terug te doen, het heeft g<strong>een</strong> z<strong>in</strong> om opnieuw teworden geboren, om opnieuw te beg<strong>in</strong>nen, <strong>ons</strong> opnieuw <strong>in</strong> te zetten.Er is iets verkeerd gegaan <strong>in</strong> <strong>die</strong> ene seconde vóór de Big Bang. <strong>De</strong>Schepper moest even niezen. Toen werden we tot wat we zijn geworden.’Uit: Ivone Gebara, Omdat de Schepper even moest niezen; Postpatriarchaleoverweg<strong>in</strong>gen <strong>in</strong> uren van twijfel. In dit boek, door <strong>CMC</strong> uitgegeven<strong>in</strong> het kader van haar 75-jarig bestaan, vertelt Ivone Gebara,fem<strong>in</strong>istisch theologe, <strong>in</strong> <strong>een</strong> aantal overweg<strong>in</strong>gen hoe haar theologiebeïnvloed wordt door haar persoonlijke ervar<strong>in</strong>gen <strong>met</strong> de armsten <strong>in</strong>Brazilië.