kwartaal 2

QuadrifoliaAfd. Deventer________________________________________________________________________________AgendaZondag 9 april 2006 Excursie naar Voorstondeno.l.v. Harry Weimer (tel. 055 – 5342380)Tussen Voorst en Brummen ligt het 179 ha. grote landgoedVoorstonden. Naast het met een brede gracht omgeven landhuisVoorstonden bestaat het landgoed uit een parkachtig deel met veel oudeloofbomen (o.a. Kastanje uit ±1650) en natte graslanden. Voorstondenligt in het overgangsgebied van de droge zandgronden van de Veluwe ende klei van het IJsselgebied.In het gevarieerde landschap komt een grote verscheidenheid voor vanplanten en dieren waaronder Aronskelk en Gevlekte orchis terwijl deWielewaal en de Zwarte specht hier broeden.Onder begeleiding van Harry Weimer verkennen we dit gebied met eenwandeling van ongeveer 3 uur.Daar het hier ook gaat om zeer natte graslanden is enige aandacht voorhet schoeisel op zijn plaats.We verzamelen ons om 09.30 uur aan de weg Zutphen – Voorst (N345)in de bocht bij afslag Empe.Zondag 23 april 2006 Excursie naar hetReestdalo.l.v. Dick Steenstra en Koos AnemaHet Reestdal is een veelzijdig natuurgebied, gelegen op de grens vanDrenthe en OverIJssel en behoort tot de meest gave beekdalen van NO-Nederland.Vroeger was het een veengebied, maar door afgraving is het veenverdwenen. De Reest heeft nog wel een veenbodem, maar is nu vooraleen zandbeek die door kwelwater wordt gevoed.Plaatselijk zijn fraaie natuurontwikkelingsprojecten gerealiseerd. Denatte hooilanden worden laat gemaaid en er wordt geen kunstmestgebruikt.De excursie duurt ruim een halve dag, dus brood en koffie meenemen.We verzamelen om 9 uur bij het Mercurehotel in Deventer.- zondag 9 april: Voorstonden- zondag 23 april: Reestdal- donderdag 27 april: Wilpseklei- zondag 7 mei: Tichelgaten bijWindesheim- donderdag 18 mei: 't Joppe- zaterdag 20 mei:Springendalsebeek- donderdag 1 juni:Avondwandeling IJssel- zaterdag 10 juni: Gewestelijkethemadag Ossenwaard- donderdag 15 juni: Velhorst- zondag 25 juni: Appense veldDonderdag 27 april2006 Kleine excursienaar de Wilpse kleio.l.v. Jelle Algra ( tel. 0570 –643410).Vanmiddag lopen we over dezomerdijk op de WilpseKlei langs de IJssel. Om deze tijdvan het jaar zijn hier veelweidevogels; grutto en wulp zijnvaak te zien en te horen. Ook dewatervogels zijn in de poelen enwatergangen meestal in grotegetale aanwezig. Wellicht zien wede IJsvogel weer. We verzamelenons om 14.00 uur bij hetIJsselhotel bij het pontje op deWorp in Deventer.KNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 1

________________________________________________________________________________AgendaZondag 7 mei 2006 Tichelgaten bij Windesheim brood en koffie meenemen. Weo.l.v. Harry Groenink (tel. 0570 – 544983)worden om 10.30 verwacht bij deWe gaan met Harry Groenink naar de Tichelgaten bij Windesheim. We bedrijfsgebouwen van SBB,hopen dat er dan alweer wat zang- en rietvogels terug zijn en dat de Hooidijk 64 in Hezinge.Ineerste bloemen bloeien. Laarzen zijn aan te bevelen, want het kan er best Deventer verzamelen we om 9 uurwel nat zijn. We verwachten rond het middaguur terug te zijn. Vertrek bij het Mercurehotel.8.00 uur vanaf het Mercurehotel in Deventer.Donderdag 18 mei 2006 Kleine excursie naar ’t Joppeo.l.v. Koos Anema(foto RvS)Het Joppe bestaat uit een parkbos, akkers, weiden met mooie solitairebomen, kleine percelen naald- en loofbos en enkele vijvers. Dewandeling duurt ongeveer 1 ½ uur. We verzamelen om 14.00 uur op deparkeerplaats aan de Dortherdijk in Joppe (bij de “ V1-lanceerplaats”).Zaterdag 20 mei 2006 Excursie Springendalse beekHet Springendal ligt in Noordoost-Twente, tussen Vasse en Ootmarsum.Het is een natuurgebied van ruim 300 ha, dat zo’n 150.000 jaar geledenontstaan is bovenop een stuwwalcomplex.Van oudsher komen in hetSpringendal veel bronnen voor, die uitmonden in bronbeken.Zoals op zoveel plaatsen is in de tweede helft van de vorige eeuw doordrainage en egalisering ten behoeve van de landbouw veel van hetoriginele landschap verdwenen. In 1996 kon Staatsbosbeheer deSprengen, een maisakker, aankopen. Het brongebied van deSpringendalsebeek kon nu weer in de natuurlijke staat wordenteruggebracht. Het gevolg is dat er weer een fraai beekdal is ontstaanmet o.a.het voor bronbossen kenmerkende Paarbladig goudveil Ookkomen in het water weer interessante dieren voor zoals bijzonderesoorten Platwormen en de Beekprik. Staatsbosbeheer heeft voor ons eenexcursieleider kunnen vinden (ook KNNV-er) die uitstekend bekend isin het gebied. De wandeling duurt normaal ca 2 uur, maar als er veel tezien is zullen we zeker langer onderweg zijn. Reken dus maar op eenhele dagexcursie. Het is niet bekend of er een horeca gelegenheid is, dusDonderdag 1 juni 2006Avondwandelinguiterwaardeno.l.v. Dick Steenstra (0570-619176)In de uiterwaarden ten noordenvan Deventer zullen we veleplanten kunnen aantreffen zoals deWilde Bertram en de Kleine Ruit.Ook de grote gele kwikstaartwordt hier regelmatigwaargenomen. We verzamelen om19.00 op de Grondbergseweg, ditis een zijweg op de IJsseldijk vanDeventer naar Olst. Deze weg ligtvanuit Deventer plusminus 100meter na de afslag naar “NieuwRande” aan de linkerkant van dedijk. De wandeling zal plusminusanderhalf uur duren.Donderdag 15 juni 2006Kleine excursie Velhorsto.l.v. Herman ten Grotenhuis(tel. 0573 – 401077)Vanmiddag gaan we onder leidingvan Herman ten Grotenhuis eenkorte wandeling houden op deVelhorst. Hoewel we er al eenseerder geweest zijn, is er steedsweer wat nieuws te zien.Misschien bloeien de orchideeënwel, of we gaan kijken wat er totnu toe geworden is van deomleiding van de Berkel. Om kortte gaan: het zal zeker de moeitewaard zijn weer eens op deVelhorst rond te kijken. Start om14.00 uur vanaf de parkeerplaatsaan de Lage Lochemseweg.KNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 2

________________________________________________________________________________Basiscursus Amfibieën enReptielenIn opdracht van het Ministerie van LNV / VOFF organiseert RAVON opeen drietal plaatsen in Nederland een basiscursus Amfibieën enReptielen.De regio Zwolle-Deventer vormt een min of meer ”witte vlek” op deherpetologische kaart, dat wil zeggen dat er uit die regio relatief weinigwaarnemingen bekend zijn. Het is daarom van belang in dit gebiednieuwe vrijwilligers te werven en te behouden, zodat in de toekomstregelmatig meer waarnemingen van amfibieën en reptielen aan RAVONzullen worden doorgegeven. Deze waarnemingen worden opgeslagen inde landelijke databank. Hierdoor kan RAVON in situaties waarbij hetleefgebied van deze dieren in het gedrang komt, bijvoorbeeld doordreigende planologische ingrepen, adequate en actuele informatieverstrekken aan overheden of particuliere organisaties. Deze kunnen bijhun beleid of planning dan rekening houden met de aanwezigheid vankwetsbare soorten en hun plannen hierop aanpassen.Maar buiten dit “goede doel” vormen de reptielen en amfibieën vooraleen boeiende groep met een buitengewoon interessante ecologie. Hetvinden van amfibieën en reptielen in het veld blijkt altijd weer eenbijzondere ervaring!De –compacte- cursus behandelt de in deze regio voorkomendeamfibieën en reptielen en de inventarisatiemethoden.De cursisten ontvangen een cursuspakket met daarin een geactualiseerdveldgidsje met alle kenmerken van de Nederlandse amfibieën- enreptielensoorten en een handleiding over de werkwijze van hetinventariseren. Het veldgidsje is nog in voorbereiding en zal ten tijdevan deze cursus nog niet gereed zijn, maar het wordt achteraf aan alledeelnemers verstuurd.Plaats en dataHet theoretisch gedeelte is gepland op vrijdagavond 9 juni in hetEcodrome te Zwolle. Het praktijkdeel zal plaatsvinden op zaterdag 10juni. Dit wordt een velddag met:• een excursie naar reptielengebied (excursiegebied nog nader tebepalen).• een poelenexcursie waarbij amfibieën uit het water wordengeschept (excursiegebied nog nader te bepalen).Omdat deze voor ons bestemde dag samenvalt met de Gewestelijkethemadag, is het nuttig om te weten dat de RAVON – cursus ook inAgendaDoetinchem wordt gegeven, nl opresp. 11 en 13 mei.Donderdagavond 11 mei eentheoretisch gedeelte in het NME(Regionaal centrum Natuur enMilieu-Educatie in Doetinchem)en zaterdag 13 mei een velddag.Opgave op hetzelfde adres (mevr.Flohr); zie hieronder.Daar het Ministerie van LNVopdrachtgever is, zijn er voor decursisten geen kosten aandeze cursus verbonden.Cursusleidster is Annemarie vanDiepenbeek, projectleider bijRAVON (Reptielen AmfibieënVissen Onderzoek Nederland) teNijmegen. Meer informatie overde doelsoorten is te vinden oponze website: www.ravon.nl.(”soorten”); van enkeledaarvan zijn ook de geluiden tehoren.Maximum aantal deelnemers: 25personen.Nadere informatieRAVON Nijmegen, Annemarievan Diepenbeek (024-36.53.250;a.v.diepenbeek@ravon.nl)De cursusadministratie wordtuitgevoerd door HeliconOpleidingen te Velp. Deelnemersontvangen nadere details,routebeschrijving e.d. Via Helicon.Aanmeldingen dienen te wordengestuurd aan Helicon Opleidingen,t.a.v. mw. C. FlohrPostbus 109 – 6880 AC VELPemail: c.flohr.mv@hcln.nlKNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 3

________________________________________________________________________________Ronald Groenink over de vogels vanKazachstan12 januari - Deze avond volgden 30 aanwezigen Ronald Groenink opzijn vogelreis naar Kazachstan.Kazachstan is een oude sovjetrepubliek. Er zijn moerassigegebieden, steppen, steenwoestijnen en tot 3000 meter hoge bergen. Delaatste jaren begint zich hier ecotoerisme te ontwikkelen.We kregen enkele vogelsoorten te zien, die er nét iets anders uitzagendan we gewend zijn maar de meeste waren typisch voor deze streken.We maakten kennis met de Zwartkruinbuidelmees, Jufferkraanvogel,Zwartbuikzandhoen en Steenortolaan. Een Gewone nachtzwaluw alsverkeersslachtoffer kom je ook niet dagelijks tegen. Bonte tapuit,Citroenvink, Indische mus en Vorkstaartplevier zijn zo maar een paarvogelsoorten die we leerden kennen. Heel bijzonder was een kolonieRosse spreeuwen onder de grond, onder stenen. Verder bleek eenbegraafplaats een favoriete plek voor sommige vogels. Op dehalvemaanvormige ornamenten vonden ze een prachtig uitzichtpunt (envoor de fotograaf was dit een mooie gelegenheid ze vast te leggen).Inhet berggebied komen o.a. Rotskruiper, Rode fluithaas enWitkruinroodstaart voor. Naast vogels zagen we ook reptielen, zoals deSteppenrenner en Paddenkopagaam. Verder passeerden een Krekel metrugzak en een Steppenschildpad de revue. Tenslotte bezochten we nogeen moeras in het laagland, waar o.a. Een Woudaapje werd betrapt.Ronald is hier nog niet uitgekeken. We zullen hem vast nóg eensuitnodigen want deze avond smaakte naar meer.Het Russisch poolgebied door Ko de Korte8 december 2005 - Deze avond nam Ko de Korte ons mee naar hetnoordpoolgebied. Eerst liet hij zien welke enorme ijsbrekers er nodigzijn om bepaalde gebieden voor de scheepvaart bereikbaar te houden.Vervolgens kregen we een indruk van de behuizing waarin men daarleeft en ook de troep die op sommige plekken achterblijft. We maakteneen tocht langs verschillende gebieden en kregen een goede indruk vande enorme wijdheid van de poolstreken. Met name vanuit het vliegtuigziet het er adembenemend uit. Doordat er gebieden zijn waar zeldenmensen komen, zijn de dieren er helemaal niet schuw en kun je ze tot openkele meters benaderen.Lemmingen zijn een basisvoedsel en bij een goed lemmingenjaar zijn erook veel predatoren als Poolvossen en Sneeuwuilen. Omdat dePoolvossen ook vogelkolonies belagen broeden bv Drieteenmeeuwen opsteile rotswanden, soms op grote afstand van de kust. Door devoedingsstoffen uit de uitwerpselen kunnen Korstmossen zich hiervestigen, waardoor de rotsen fraaie kleuren vertonen. Grondbroedersverplaatsen regelmatig hun kolonies om rovers te misleiden.Per jaar is de groei- en bloeitijd van de planten slechts 2 maanden.Daardoor groeien boomsoorten, zoals de Poolwilg zeer langzaam enblijven ze maar klein.Zo kan een wilgje van tien cm hoog wel 120 jaaroud zijn. Eénjarige planten komen hier niet voor. Tijdens Stalin was deTerugblikjacht verboden waardoor er nogveel Walrussen, IJsberen enRobben zijn. Hiervan zagen wemooie voorbeelden. Tenslottekregen we nog de resten van hetBehouden Huis op Nova Zemblate zien. Een boeiende avond metveel achtergrondinformatie.Nieuwjaarsbijeenkomst8 januari - In ongedwongen sfeerwaren 27 leden dezezondagmiddag in Almen bijeenom het nieuwe jaar in te luiden.Het was fijn dat ook enkelesenioren van de partij konden zijn.Een korte wandeling door HetElger naar de Berkel gaf een frisseonderbreking. We konden gezelligbijpraten en ook werd er overtoekomstige activiteiten vangedachten gewisseld. Een zéérgeslaagde middag!AfrondinginventarisatieVerwoldeIn mei hopen we hetinventarisatierapport aanGeldersch Landschap teoverhandigen. Het is de bedoelingdeze gebeurtenis een feestelijktintje te geven, waarbij alle ledenwelkom zijn. Zodra meer bekendis zullen we dat op de excursiesbekend maken. Ook kun je altijdbij Roel, Koos of de anderewerkgroepleden terecht voor meerinformatie.Quadrifolia in pdfVanaf nu kunt u naast de papierenversie ook de pdf-versie van deQuadrifolia ontvangen (in kleur!).Voor meer informatie: mail naarroelvanschaik@xs4all.nlKNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 5

________________________________________________________________________________TerugblikKerkepad in Voorst29 januari - Op deze stralende winterdag verzamelden zich 15 mensenachter de kerk van Voorst. Onder luidruchtig gekakel van een groepkauwen vertelde Marcel Wissink ons iets over het Kerkepad, dat door denatuurwerkgroep “De Spaanse Ruiter” zo goed mogelijk in de oude staatis teruggebracht. Er ligt hier nog een prachtig gaaf weidegebied, metheggen en op terpen gelegen oude boerderijen. In de muur van de kerkzagen we het gat waarachter een Kerkuilenkast is geplaatst.De wandeling voerde langs heggen met een gevarieerde samenstellingvan o.a. Meidoorn, Sleedoorn en Kardinaalsmuts. Ook heeft men hier endaar gaten opgevuld met stukjes vlechtheg. In de poelen kun je ’szomers Groene en Bruine kikkers en Salamanders aantreffen. Ook deKnoflookpad komt hier voor. Al wandelend zagen we een groepjeSijsjes en ook een Barmsijsje.DE KNNV'er enzijn TuinSinds mensenheugenis zijn ertuinen. Dit vastgesteld hebbendkunnen we ons afvragen wat voor(al dan niet maatschappelijk) nut,we leven tenslotte in eencalvinistisch land, dat heeft.Voor we kunnen nadenken overhet antwoord op die vraag moetenwe eerst vaststellen of hetgevonden antwoord ookbetrekking zal hebben op degemiddelde KNNV tuin.De historische functie van een tuinals plaats om een deel van hetdagelijkse voedsel te vergaren isop een enkele uitzondering na nietmeer aan de orde.Veelal doet de term kamer gerichtetuin vermoeden dat er sprake isvan het vergroten van hetterritorium van de betreffendebewoner. Deze conclusie wordtgestaafd door het afschermen vandat territorium voor metershogeschuttingen en coniferenhagen.Zwanen boven het Kerkepad (foto RvS)Op het ijs van een oud klei- en zandgat wandelde een rij Meerkoeten alsPinguins achter elkaar. Plotseling verscheen een Buizerd en de helegroep stoof weg. In de verte zaten twee Grauwe ganzen en ook eenGroenlandse kolgans. Een Sperwer met prooi schoot voorbij, maar hetwas niet goed te zien wat hij had gevangen. Vermoedelijk een muis.Ook trokken 5 zwanen over. Je hoorde het zoeven van de vleugels.Verder werd nog een Appelvink gesignaleerd.Tenslotte zagen we hetblad van Vogelmelk. In het voorjaar kun je hier ook de Weidegeelstervinden.Deze winterexcursie was een experiment, maar door het enthousiasmevan Marcel Wissink en Wim ten Hove, gecombineerd met het prachtigeweer, werd het een succes. We gaan dit weer eens vaker doen.Zo anders de tuin van de KNNVer.Het is een reservaat voor“gevonden”planten, waarvan dejaarlijkse terugkeer nog wel eenstwijfelachtig wil zijn doordat debiotoop niet klopt.Natuurlijk wil de KNNVer ookeen vijver. 2006 is het jaar van dewaterbeestjes!De schoffel en de hark kunnennaar de kringloopwinkel en wewieden met de hand en nugenieten we van ieder lenteklokjeen boerenkrokus die ons vertelt dathet voorjaar toch echt komt.Herman ten GrotenhuisKNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 6

________________________________________________________________________________VerenigingszakenLijst van archiefstukken KNNV-afdeling Deventerdoos nrIsinds februari 2006 in het Stadsarchief in Deventer.Jaarverslagen, notulen en kasboeken.1. Jaarverslagen.( Jaarverslagen 1917 - 1950 zie onder I.2.).( Jaarverslagen 1941 - 1945 zie onder II.3.).1. Jaarverslagen, inclusief notulen ledenvergaderingen1950 - 1966.2. Jaarverslagen, inclusief notulen ledenvergaderingen1966 - 19833. Notulen ledenvergaderingen 1984 - 19952. Notulen bestuursvergaderingen 1917 - 1996..3. Kasboeken.Kasboek 1917 -1922 en 1946 - 1948.II Diverse archiefstukken 1917 - 1995.1.Stukken betreffende de oprichting van de afdeling.Oprichtingsdatum: 14 mei 1917.1 Stukken betreffende de oprichting.2. Huishoudelijk reglement, vastgesteld 14 mei 1917.2. Jubilea.1. Stukken betreffende het 60-jarig jubileum, 1977.2. 60 jaar KNNV Deventer, 1917 - 1977.3, 75 jaar KNNV Deventer, 1917 - 1992.4. Dwalen en verhalen, 1992.3. Stukken uit de periode 1918 - 1979.4. Stukken uit de periode 1987 - 1992.5. Afdelingskampen, 1979 t/m 1995.III Convo's 1946 - 1996.IV.Inventarisatierapporten en stukken Landelijk bestuur.1. Rapporten Floristische Werkgroep IJsselstreek 1982 - 2001.2. Rapport Paddestoelenwerkgroep.1. 1999. Diverse terreinen.3. Enkele stukken betreffende het landelijk Bestuur.1. Statuten.2. Diversen 1901 - 1990.3. KNNV 90 jaar.KNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 7

________________________________________________________________________________ColofonQuadrifolia in pdfVanaf nu kunt u naast de papierenKNNV inversie ook de pdf-versie van deAfdeling DeventerQuadrifolia ontvangen (in kleur!).vogelvluchtProgramma's waarmee u op uwcomputer pdf-bestanden kunt Secretarisbekijken of afdrukken zijn te Koos Anema-Roelevelddownloaden vanaf vele lokaties op Blauwedijk 12internet. Wie Quadrifolia in het 7218 BK Almenvervolg ook in pdf wil ontvangen, 0575 – 431821kan een mailtje sturen naar j.anema-roeleveld@hetnet.nlroelvanschaik@xs4all.nlSluitingsdata voor de kopij- nr 2 (verschijnt half juni). Kopijbij Koos Anema inleveren voor 8mei- nr 3 (verschijnt half september).Kopij bij Koos Anema inleverenvoor 1 augustus- nr 4 (verschijnt begin december).Kopij bij Koos Anema inleverenvoor 1 november.Penningmeester enledenadministratieHerman ten GrotenhuisMolenbeek 217425 BD Laren0573 – 401077grotenhuis@planet.nlOpmaak en layoutRoel van Schaikroelvanschaik@xs4all.nl- zondag 9 april: Voorstonden- zondag 23 april: Reestdal- donderdag 27 april: Kleineexcursie naar de Wilpse klei- zondag 7 mei: Tichelgaten bijWindesheim- donderdag 18 mei: Kleineexcursie naar 't Joppe- zaterdag 20 mei:Springendalsebeek- donderdag 1 juni:Avondwandeling langs de IJssel- zaterdag 10 juni: Gewestelijkethemadag met excursie naar deOssenwaard- donderdag 15 juni Kleineexcursie naar de Velhorst- zondag 25 juni: Appense veldAfz. KNNV Afdeling Deventerp/a Stationsweg 47429 AD Colmschate KNNV Deventer 20e jrg, nr. 2 2006- 8