Dionysus en Apollo volgens Nietzsche - Kabk

More documents

Recommendations

Info

Nietzsches voetspoor de kunstgeschiedenis trachten te duiden als een proces, waarinDionysische en Apollinische perioden elkaar afwisselden.Voor veel kunstenaars heeft Nietzsche nog steeds een grote aantrekkingskracht, juist ookomdat hij de kunst boven de filosofie stelde, en filosofeerde vanuit het standpunt van eenkunstenaar.Kritiek op Nietzsche is natuurlijk ook in overvloed aanwezig: behalve op zijn radicalestandpunten in morele, religieuze en politieke aangelegenheden, is hem ook verweten dat hijal te literair filosofeerde, en te weinig aandacht had voor de systematiek van zijn denken.Zo wordt, wanneer men Nietzsches werk zeer nauwkeurig probeert te lezen, nooit helemaalduidelijk wat voor hem nu precies het verschil is tussen het Dionysische en het Apollinische,waardoor het uiteindelijk moeilijk toepasbaar is op concrete kunstwerken.Nietzsche en de Nazi’sElisabeth Nietzsche (1846-1935) sympathiseerde met het opkomend Duits nationalisme en,aan het eind van haar lange leven, met de Nazipartij. Na Nietzsches geestelijke collaps in1989 ontfermde zij zich over haar broers filosofische nalatenschap. Ze wist de uitgavedaarvan zodanig te beïnvloeden, dat Nietzsche daaruit opdoemt als een ideologische vadervan het Nationaal Socialisme. Dat had tot gevolg dat de Nazi’s Nietzsches filosofieannexeerden. Hitler zelf bezocht de begrafenis van Elisabeth in 1935 en in 1938 werd inWeimar een monument gebouwd voor de Filosoof met de Hamer.De bewondering van Nietzsche door de Nazi’s stelt hem in een kwaad daglicht. Maar wie degeschriften van Nietzsche goed leest, vindt daarin niet zo maar de grondslagen voor hetDerde Rijk terug. Het begrip Übermensch bijvoorbeeld is weliswaar afkomstig vanNietzsche, maar heeft weinig te maken met de Übermensch van Hitler. Nietzsches breukmet Wagner was behalve van filosofische opvattingen óók en vooral een gevolg van zijnafkeer van Wagners nationalisme en zijn felle antisemitisme. Deskundigen verschillen vanmening over de mate waarin Nietzsches denken overeenstemt met Nazi-gedachtengoed, ofop het ontstaan daarvan invloed heeft uitgeoefend. Maar een feit is dat Nietzsche lang voorde oprichting van de Nazipartij stierf. En gezien zijn onafhankelijke karakter, is het nieterg waarschijnlijk, dat hij zich ooit voor die kar zou hebben laten spannen.- 8 -
5. SamenvattingFriedrich Nietzsches kunstbeschouwing kan worden gezien als een synthese tussen deexpressietheorie en het formalisme.Voor Nietzsche waren filosofie, kunst en biografie inwisselbare begrippen.Nietzsche ontwikkelde denkbeelden over kunst vanuit zijn belangstelling voor de klassiekeGriekse tragediekunst, en onderging daarbij de invloed van Arthur Schopenhauer en RichardWagner. Nietzsche zag de Griekse tragedie als de meest wezenlijke vorm van kunst, zoalsuiteengezet wordt in zijn eerste boek, 'De Geboorte van de Tragedie'.Tragische kunst is voor Nietzsche kunst die de tragiek van het leven beklemtoont, en diedaardoor hevig ontroert. Die tragiek van het leven is ons verlangen naar eeuwig leven,geconfronteerd met de onmogelijkheid daarvan - kortom: het noodlot van de mens.De Griekse tragedie is ontstaan uit de cultus van Dionysus en Apollo en belichaamt volgensNietzsche de 'amor fati' van de Grieken.Dionysus is de god van de onbegrensde hartstocht, het gevoel, de oneindigheid. Apollo is degod van de wijsheid, de beheersing en de verbeeldingskracht.De Griekse tragediekunst was bijzonder door zijn gecombineerde gebruik van muziek entheatrale verbeelding van mythologische noodlotsverhalen.Muziek is essentieel voor de tragische kunst: muziek roept beelden op. Die beeldenroepen een verhevigde gewaarwording op van het Dionysische en het Apollinische.Deze gewaarwording maakt de beelden tot symbolen van ons tragische bestaan, hetgeen opzijn beurt de gewaarwording van ons bestaan verhevigt. De symbolische verbeelding van delevenstragiek maakt het mogelijk om het noodlot te aanvaarden en heroïsch te leven.Nietzsche is de vader van een aantal invloedrijke concepten, zoals het 'filosoferen met dehamer', de Umwertung aller Werte, de Übermensch en 'God is dood' en de Wille zur Macht.Voor kunstenaars is hij een belangrijke bron van inspiratie.Nietzsche is door de Nazi’s geannexeerd als ideologische vader, maar de denkbeelden vanNietzsche verschillen zeer van de denkbeelden van Hitler.- 9 -
Page 1: Dionysus en ApolloNietzsches synthe
Page 6 and 7: als ervaren dat wij leven, in het b
Page 10: 6. Verder lezenA. van den Braembuss

Dionysus en Apollo volgens Nietzsche - Kabk

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template ?