BOOMEN EN HEESTERS

. IN DE TUINEN EN HET PARK VAN

HET KASTEEL ttDE SYPESTEYN"

TE NIEUW LOOSDRECHT

•

UITGAVE VAN DE VAN SYPESTEYN~STICHTING

NIEUW LOOSDRECHT

---

Historjsche Kring_!.oosdrecht

.A.rchief/Verz. . ................................................. - .... .

tnv.nr ......... 1../..&..~ .......... Reg.nT ......................... .

Datum ........ 1./e ...... J. ....... .kj .. Ji..L.t ..................... - ..

}

---

VOORWOORD

De toenemende belangstelling in de tuinen en het park van het

kasteel_de Sypesteyn heeft het bestuur der van Sypesteyn Stich~

ting doen besluiten een lijst samen te stellen van de aanwezige

soorten boomen en opgaande heesters, met aanduiding van de

plaats waar ze staan, daar het onmogelijk is steeds iemand be~

schikbaar te hebben om de bezoekers in te lichten, zooals dit

voor het museum het geval is. Het vertrouwt daarom dat deze

gids, met bijbehoorenden plattegrond, in de behoefte zal voor~

zien. V erder zullen enkele inlichtingen over de streek en plaats

misschien welkom zijn.

De streek waarin het kasteel de Sypesteyn gebouwd werd, heette

de Sype en was een rechtsgebied, dat reeds in de 13de eeuw

genoemd wordt. Het terrein waarop het kasteel de Sypesteyn

in 1288 gebouwd werd, was doorsneden door wijken of slooten,

die het water van de hoogten van het Gooi naar lager terrein

brachten en dus stroomend water hadden. Waar die wijken

bijeen kwamen ontstond de rivier de Drecht. De Sypesteyn werd

door zes van zulke wijken doorsneden. Op de stukken grond,

tusschen die wijken in, stonden bet kasteel, de bijgebouwen op

bet voorplein, de moestuin, twee singels en de boomgaard.

De boomgaard lag, zooals bijna altijd bet geval was, achter bet

kasteel. Terzijde van bet kasteel lag de rozentuin (rosier). daar~

achter bet park en daarachter bet bosch.

Aile soorten van boom en zijn op de lijst genummerd: de be~

langrijkste boomen zelf hebben die nummers ook. Bovendien

staan bij de nummers op de lijst hoofdletters. die de vakken

aanduiden waar die boomen staan. Deze letters vindt men ook

op de kaart. C. H. C. A. v. S.

---

VERKLARING VAN DE KAART

A = Open hof om 't kasteel.

B = Grondstuk v66r den muur, naast 't kasteel.

C = Boschage v66r 't kasteel. over de gracht.

D = Boschage v66r den rozentuin.

E = Rozentuin.

F = Singel met hondenkerkhof.

G = Voorplein.

H = Acerboschje.

I = Dames kolfbaan met berken.

J = Conifeerenboschje.

K = Kastanjelaan.

L = Groote lindenlaan.

M = (Niet op de kaart te zien).

N = (Niet op de kaart te zien).

0 =Park.

P = Boomgaard (achtergedeelte rechts, diverse eiken, enz.).

Q = Boomgaard (achtergedeelte links, diverse beuken, enz.).

R = Boomgaard (voorgedeelte links, diverse conifeeren: rechts

diverse boomsoorten).

S = Tuin met verschillende boompjes en opgaande heesters.

T = Gele laantje.

U = Bij de poort.

VERKLARINGEN DER AFKORTINGEN

E. =Europa.

Am. = Amerika.

Az. = Azie.

Au. = Australie.

Af. = Afrika.

L. = Linnaeus.

L.f. = Linnaeus filius.

De jaartallen beteekenen de jaren van de ontdekking of de eerste

beschrijving der soorten.

2

---

LIJST DER NAMEN

1 H Acer Campestre. . . Veld~eschdoorn of Spaansche Aak. E.

L. 1753

2 H Acer Pseudoplatanus. Gewone eschdoorn. In 't Oosten Sy~

comore. E. L. 1753

3 H Acer Pseudoplatanus Leopoldi. Bonte A. 1864

4 H Acer Dasycarpum . . Zilver-Ahorn. N. Am. 1789

5 H Acer Dasycarpum albo varieg. Witbonte A. 1901

6 H Acer Platanoides Schwedleri. Roode A. 1869

7 H Acer palmatum atropurpureum 1857

8 H Acer Negundo . . . Eschbladerige A. Canada. L. 1753

9 H Acer Negundo fol. aureo varieg. Goudbonte A. 1864

10 H Acer Negundo lutescens. Geelboeiende A. L. 1893

11 H Acer Japonicum. . . Japansche A. Japan. 1784

12 H Acer Ginnala. . Siberische A. 1857

13 H Acer Lobelii striatum. Gestreepte A. Siberie. 1893

14 K Aescules Hippocastanumt Gewone Paarde K. N. Griekenland.

L 1753

15 K Aescules Hippocastanum flore albo plenot Dubbelbloemige K.

16 K Aesculus rubicunda . Roodbloeiende P. K. 1822

17 F Aesculus rubicunda roseo varieg. Roodbloeiende bonte P. K.

18 J Ailanthus Glandulosa. Hemelboom. Japan, China. 1786

19 J Alnus glutinosa . . . Gewone zwarte els. E. L. 1753

20 Alnus incana glabra . Gladde els. Finland.

21 S Alnus incana laciniata lngesneden grijze els. E. 1892

22 S Altus glutinosa aurea Gele els.

23 S Alnus incana microphylla, Kleinbladerige els. Finland. L.1781

3

---

24 D Amelanchier Botryapium, Bergmispel. N.O. Am.

25 I Betula alba Witte berkeboom. E. 1791

26 I Betula nigra Zwarte berk. Canada. L. 1735

27 I Betula pubescens Zachte berk. E.

1793

28 0 Betula verrucosa pendula, Treur berk. E.

1791

29 M Betula fastigiata Zuilvormige berk. E. 1791

30 M Betula lutea . . Gele berk. N. Am.

1812

31 S Broussonetia papyrifera, Papier Moerbezie.

1794

32 S Buddleya variabilis . Zomer~sering. China 1894

33 S Buxus sempervirens arborescens, Buxusboom. E.

34 S Callicarpa Geraldiana Schoonstruik.

35 S Caragana arborescens Erwtenboom. Siberie

L. 1753

L. 1737

L. 1753

36 S Caragana pendula

37 0 Carpinus Betulus . . Haagbeuk. E.

L. 1753

38 M Carpinus Betulus fastigiata, Zuilvormige. C.

39 M Carpinus Betulus pyramidalus

40 F Carya alba. . . . . Witte hickorynoot N.O. Am. 1818

41 G Castanea vesca . . . Tamme Kastanje. Z. E. 1788

42 T Castanea vesca argenteo varieg, Bonte C.

43 A Catalpa speciosa (siringifol.), Prachtige C. Ohio. 1853

H EB Catalpa Bungei China. 1837

45 A Catalpa Kaempferi. Japan. 1846

46 S Cedrela Chinensis .

47 U Celtis Occidentalis.

China.

Lotus~ of netelboom. N. Am.

1830

48 Cerasus avium . . Kerseboom.

49 EQ Cerasus rosea Hore pleno, Dubbelbloemige kers.

4

---

50 Q Cerasus Hisakura pendula, Treurkers. Japan.

51 T Cerasus lauro~cerasus. Laurierkers.

52 C Cercidiphyllum Japonicum, Japansche broodboom.

53 Cercis Siliquastrum . Judasboom. Z. E.

1846

L. 1753

54 S Chaenomeles Japonica var. Wilsonii. Kweepeer. Japan en

China.

55 S Chionanthus Virginica Sneeuwklokjesboom. Virginia. N .Am.

L. 1753

56 S Cissus quinquefolia. Wilde Wijngaard. N.Am. 1809

57 S Citrus trifoliata. . Citroenboompje. Japan. L. 1763

58 S Colutea arborescens Blaasboom. Midden E. L. 1753

59 S Colutea Orientalis cruente, RoodbloeiendeC. Hongarije 1772

60 S Cornus Mascula fol. arg. var., Zilverbonte C.

61 S Cornus Mas .

62 S Cornus Kousa

63 S Corylopsis Spicata .

64 0 Corylus A vellana

65 0 Corylus Colurna

Gewone C. E. en 't Oosten. L. 1753

Japan 1835

Schijnhazelaar. Japan. L. 1753

Gewone Hazelnoot. Middel en Z. E.

Turksche Hazelnoot. Zuid E. L. 1753

66 S Cotoneaster Franchetti Dwergmispel. Himalaya. 1897

67 S Cotoneaster arborescens.

68 S Cotoneaster horizontalis. 1879

69 S Cotoneaster praecox Vroegbloeiende C.

70 S Crataegomespilus . Bastard Mispel.

71 S Crataegus Oxyacantha Gewone doorn. Meidoorn, wit en

rood. E.

72 S Crataegus horizontalis.

73 F Crataegus Carrierei . Grootvruchtige C.

5

---

74 E Crataegus Coccinea . Roodvruchtige C. L. 1753

75 Q Crataegus Oxyacantha flore pleno, Dubbelbloeiende C. Z.E.

L. 1753

76 S Cydonia vulgaris . . Kweepeer. Z.O. E. 1807

77S Cytisus Laburnum vulgare, Gouden regen. Z. Middel E.

78 s Cytisus Adami Driekleurige gouden regen.

79 s Davidia ivolucrata . China.

80 s Diervilla floribunda Rijkbloeiende D. Japan.

81 s Diervilla florida . China.

82 D Dimorphantus Mandschurica, Engelenboom. Japan.

83 Eleagnus angustifolia . Smalbladerige olijfwilg.

M Eleagnus multiflora Rijkbloeiende E. Japan.

85 Erica arborea Boomachige heide.

86 s Evodia (syn. van Orixa) Hupepense. Japan.

87 s Evonymus Europasas. Papenmuts.

88 N Fagus Silvatica . Gewone Beuk. Geheel E.

89 Q Fagus silv. pendula Gewone treurbeuk.

90 Q Fagus silv. Purpurea Bruine Beuk. E.

91 Q Fagus silv. Purp. pendula, Bruine treurbeuk.

92 G Fagus silv. cristata. . Krulbladerige beuk.

93 GQ Fagus silv. rotundifolia, Rondbladerige B.

94 G Fagus silv. rotund. minor, Kleinbladerige B.

1835

1856

L.f. 1763

1784

L. 1753

1836

95 Q Fagus silv. tricolor. . Driekleurige B. 1896

96 D Fagus silv. heterophylla asplenifolia, Verschillend blade~

rige B. L. 1836

97 D Fagus silv. heteroph. Carpinifoliis.

98 Forsythia suspensa . China. 1804

6

---

99 D Fraxinus Excelsior. Gewone Esch. E. L. 1759

100 Q Fraxinus Exc. pendula Treuresch.

101 0 Fraxinus Exc. aurea.

102 U Fraxinus ornus . . . Bloemesch. Zuid E. en 't oosten.

L. 1753

103 0 Fraxinus Exc. arg. variegt Zilverbonte esch.

104 S Fraxinus Nigra crispa Zwarte krulesch. Am. 1785

105 C Fuchsia gracilis. . . Sierlijke Fuchsia. Mexico. 1824

106 S Fuchsia globosa. . Bolvormige Fuchsia. Mexico. 1857

107 0 Gleditschia triacanthos, Driedoornige Booneboom. 0. Am.

108 U Gleditschia sinensis (horrida), Eendoornige B.

109 S Gleditschia inermis.

110 D Gymnocladus dioca

111 S Halesia tetraptera .

Ongedoornde B.

Doodsbeenderenboom. N.Am. 1829

Viervleugelige klokjesboom. Florida.

L 1759

112 S Hamamelis Virginica . Tooverhazelaar. Virginia. L. 1762

113 S Hamamelis Japonica arborea, Boonachtige H. Japan. 1846

1H C Heliotroop. .

. Zonnewende. Am.

115 F Hibiscus Syriaca Gewoon Althea boompje. Japan en

't Oosten, L. 1753

116 F Hibiscus Syriaca flore pleno, Dubbelbloemige H. Japan.

117 V Hibiscus Syriacus Gewone H.

118 Hortensia rosea. . . Japan. 1893

119 S Hydrangeaarborescens Boomachtige H. N.Am. L. 1753

120 S Hydrangea paniculata grandiflora, Gepluimde H. Japan. 1829

121 S ldesia polycarpa

122 D Ilex Aquifolium .

Veelvruchtige oranjekers. 1866

Gewone Hulst. Zuid en middel E.

L. 1753

7

---

L

1'7'2

1'7'1

·10

258

---

l

IKI

~ .146

·'"'0"'

.l~S

.235 .2:1S

. .

51 51 51

J

~4 ~9 2.34 ' 173 74

176

,

176t16t76

. . .

t76

. G

l.qit

-it~

41·

~

G 41.·

41 41

41.

.

-

-

41 "41 41

?2 G

9:3

---

123 D Ilex Aquif. marginata aureo, Goudgerande I.

124 D Ilex Aquif. arg. varieg. Zilverbonte I.

125 D Ilex Aquif. arg.

126 D Ilex Aquif. trapeziformis.

127 D Ilex cornuta Gehoornde I. N. China. 1850

128 D Ilex crenata Japan.

1784

129 D Ilex aqui. angustifolia. Ananas hulst.

130S Jasminum officinale. Echte Jasmijn.

131F Juglans Regia Gewone okkernoot. 0. Japan. L. 1753

132F Jug laos Regia fruticosa Roodvruchtige noot 1892

133F Juglans Mandschurica 1859

134 Jug laos

135S Koelreuteria paniculata Zeepboom. China. 1772

136 F Laburnum vulgare . Gouden regen. Middel E.

137 Laurus Laurier. Virginia. L.f. 1780

138 Laurus Sassafras Virginia, Florida. L. 1737

139 s Lespedeza bicolor Tweekleurige L. Japan. 1867

140S Leycesteria formosa Bevallige L. Himalaya, Nepal.

141S Ligustrum vulgare . Gewone L. Kaukasus. L. 1753

142S Ligustrum albo varieg. Goudbonte L.

143 D Liquidambar Styraciflua, Amberboom. Am. L. 1742

144 G Liriodendron tulipifera Tulpenboom. 0. en N. Am. L. 1753

145 S Lonicera nitida (arborea), Rechtopgaande L. Kamperfoelie.

146 B Magnolia Soulangeana Bever boom. Japan. L. 1735

147 B Magnolia Alexandrina.

148 J Magnolia acuminata . N. Am.

L. 1762

10

---

~

~

I

)

149 A Magnolia Stellata

150 F Malus T orin go

151 D Malus baccata.

152 F Malus Eleyi.

153 F Malus floribunda.

154 R Mespilus Germanica

155 U Morns Alba pendula

156 A Morns Nigra.

157 S Myrica cerifera .

Japan

Kerstappel

Gewone mispel. Middel E.

1872

1859

Witte moerbezie. (treurvorm).

N. China. L. 1753

Gewone moerbezie, Kaukasus L. 1753

Wasboom. N. Am.

158 S Orixa Japonica (syn.) Evodia, Japan.

159 D Parrotia Persica. . . Perzie

160 J Paulownia tomentosa (imperialis). Japan.

161 K Pavia glabra . Gladde P.

162 K Pavia lutea . Gele P. N.Am.

L. 1753

1781

1831

1835

L. 1753

163 S Philadelphus communis Boerenjasmijn. Zwitserland en Oos~

tenrijk. L. 1753

164 S Philade1phus grandiflorus.

165 F Pirus salicifolia . . . Wilgbladerige P.

166 S Phillyrea latifolia . Breedbladerige steenlinde. Zuid E.

L.1753

167 0 Platanus OrH~ntalis. Gewone breedboom. Zuid E. 1753

168 0 Platanus Occidentalis. N.Am. L. 1753

169 Populus alba . Witte abeel. E. L. 1753

170 Populus nigra L. 1753

171 P Populus lasiocarpa.

172 P Populus nigra Italica . ltaliaansche P. 1783

11

---

173 E Prunus Pissardii

174 S Prunus serrulata

175 S Prunus triloba

Bloedpruim. Azie.

China en Japan.

Drielobbige P. China.

1882

176 G Pterocarya Caucasica Vleugelnoot. Kaukasus. 1865

177 S Pyracantha crenulata taliensis, Vuurdoorn. Himalaya. 1847

178 N Quercus pedunculata . Steeleik. E.

179 P Quercus ped. fastigiata Zuileik.

180 D Quercus Sessiliftora . Wintereik. Zuid E.

181 0 Quercus Sessil. heterophylla, Oost Noord Am.

182 Quercus pubescens.

183 0 Quercuspalustrisrubra Roode Moeraseik. Oost Noord Am.

184 J Quercus cerris . . Moseik. Zuid E.

185 B Quercus Mongolica Mandschoerije.

186 P Quercus llex . . Hulsteik. 't 0. en Z. van Frankrijk.

187 P Quercus Phellos Wilgbladerige eik, oostelijk N. Am.

188 P Quercus macranthera. Grootbladerige eik. Kaukasus.

189 Quercus cerris austriaca sempervirens, 't Oosten en Zuid E.

190 Quercus coccinea . . Scharlaken eik. N. Am.

191 S Rhododendron arborescens, Boomachtige R.

192 S Rhus Typhina . Fluweelboom. Canada en 0. N. Am.

L. 1756

193 U Rhus typhina Looymanzi, Roodverbloeiende R.

194 S Rhus glabra . Kale R. N oord Am.

195 S Rhus cotinus .

196 C Robinia pseudacacia

197 Robinia hispida . .

198 C Robinia Bessoniana.

12

Pruikeboom. Zuid E.

Gewone A. Noord Am.

Ruige R. Noord Am.

L. 1753

---

199 Robinia inermis.

200 E Rosa canina . . Hondsroos.

201 A Rosa rubiginosa (Sweet Briar), Egelantier. E.

202 E Rosa Chinensis virid.

203 S Rosa damascena varieg ata.

204 S Rosa Gallica (Provincieroos).

205 E Rosa multiflora.

206 P Salix alba pendula .

207 C Salix Babylonica

208 P Salix magnifica.

Gewone treurwilg. E.

Echte treurwilg. China en Japan.

209 0 Sambucus nigra . . . Gewone Zwarte vlier. E. en Az.

210 S Sambucus nigra laciniata, Pieterselievlier.

211 S Sambucus nigra monstrosa, Japan en China.

212 B Sophora Japonica . . Honingboom.

213 A Sophora Japonica pendula, Honingboom. (Treurvorm).

214 I Sorbus Aucuparia . . Gewone lijsterbes. E. en Noord Az.

215 0 Sorbus Aria majestatica.

216 S Sorbus intermedia

217 S Staphylea Colchica

218 S Staphylea pinnata

219 S Sycopsis Sinensis.

Pimpernoot. Kaukasus.

1807

Vinbladerige S. Middel E .• Kaukasie

en klein Az.

220 S Symphoricarpus Occidentalis Heyeri, Sneeuwbes. N oord Am.

221 S Symphoricarpus racemosa, Radijsboompje. Oost en N. 0. Am.

222 S Syringa vulgaris . . Gewone blauwe sering. L. 1753

223 S Syringa alba . . . Witte sering. 1796

124 S Tamarix arborea Boomachtige T. Zuid E. L. 1753

13

---

225 0 Tilia vulgaris

226 Tilia Americana.

. Gewone Iinde. E. 1819

221 Tilia grandfolia . . . Grootbladerige T. 1790

228 Tilia tomentosa argentea, Zilverlinde. Hongarije en Zuid Rus~

land. 1813

229 0 Ulmus campestris . . Gewone veldiep. E. L. 1753

230 J Ulmus campestris monumentalis.

231 Ulmus campestris suberosa.

232 J Ulmus campestris angustifolia, Smalbladerige U.

233 0 Ulmus montana Dampieri aurea, Goudbonte U.

234 E Ulmus montana crispa aurea.

235 J Ulmus montana fastigiata, Zuiliep.

236 Q Ulmus montana tricolor, Driekleurige U.

237 Ulmus plumosa (exoniensis). Pluimiep.

238 U Virgilia lutea (Cladrastis), Geelhoutboom. Am.

239 S Viburnum opulus sterile, Gewone V.

S W eigelia (Zie Diervilla).

240 Yulan (Magnolia) conspicua

1832

1869

1806

CONIFEEREN

241 R Abies pectinata . Zilverspar.

242 R Abies Nordmanniana. Nordman's edelden.

243 J Abies Douglasii . . Douglasspar.

244 R Araucaria imbricata Apenboom.

245 R Cedrus Deodara. . Voor~lndie.

246 R Cedrus Atlantica verticillata glauca.

14

---

247 0 Cedrus Libani . . . Libanon ceder.

248 R Chamaecyparis var. Lawsonia monumentalis glauca.

249 S Chamaecyparis pisifera filifera.

250 R Cryptomeria elegans . Japansche ceder.

251 R Cupressus Lawsonia monumentalis, Californie.

252 U Ginkgo biloba (Salisburia adiantifolia) Jap. noteboom.

253 J Juniperus sinensis

254 J Juniperus aurea .

255 R Picea excelsa . .

Chineesche jeneverbes. China en

Japan.

Gulden jeneverbes. China en Japan.

Fijnspar. E.

256 R Picea pungens var. glauca. ,Koster", Blauwspar van Koster.

(Boskoop).

257 R Pinus Cembra . . . Cembra Pijnboom.

258 S Retinospora sqarrosa . Japan.

259 R Sequoia gigantea (Wellingtonia), Mammouth den. Calif.

260 R Scindopitys verticillata Parasol spar. Japan.

261 R Taxodium distichum . Moeras cypres. Noord Am.

262 R Taxodium distichum pendulum.

263 S Taxus baccata .

264 S Taxus fastigiata

265 R Tax us Hibernica.

Gewone Taxus.

Zuilvormige T.

266 C Thuja Lobbii. . . . Levensboom. Noord Am.

15

---

E R R A T A.

No. l4 Aeacules moet zijn Aeaculua.

No. 15 Aeaculee rooet zijn Aeeculue.

No .. 22 ..h 1 tus moet zijn .l1.l.nun.

No. ~9 pyramidalus moet zijn pyramidalis.

No. 43 siringifol. moat zijn eyl:i:ne;~~:tc1.

Wo. 79 ivolucrata :maet. zi.in inToh;cre.tn.

No. &7 Europaaa.a moet zijn Europaea •

.No. 192 Looymanzi moet zijn Looym,:tn'3i.

No. ~27 graudfolia moet ~1Jn grn~ll~~lla.