Loosdrecht in de Bataafs-Franse tijd

More documents

Recommendations

Info

Loosdrecht, de patriotten en de Pruisen, 1787-1788. De patriottentijd was als bet ware bet voorspel op de Bataafs-Franse tijd. Het waren roerige jaren met verschillende machtswisselingen, want in de Republiek vond een strijd plaats tussen de patriotten en de Oranje- of prinsgezinden. Tussen 1783 en 1787 namen de patriotten op verschillende plaatsen de macht over. Zij stuurden stadhouder prins Willem V van Oranje weg uit de Staten-Generaal, waarna hij en zijn vrouw Wilhelmina vanuit Gelderland toekeken hoe de machtsstrijd zich verder ontspon. Wilhelmina wilde niet lang werkloos toezien en besloot in 1787 naar Den Haag te reizen om daar orde op zaken te stellen en haar man weer aan de macht te brengen. Zij werd echter bij Goejanverwellesluis door patriotten tegengehouden en vastgehouden. Hier kwam een krachtig antwoord op! Op 13 september 1787 staken Pruisische troepen, 20.000 man sterk, bij Nijmegen de Waal over en bestreden de patriotten. Zij waren gestuurd door Frederik Wilhelm II, koning van Pruisen en broer van Wilhelmina. De Pruisische inval betekende een grate militaire steun voor de kant van de Ora~es. Een groot aantal patriotten vluchtte naar Frankrijk. Door deze interventie werd de stadhouder in zijn macht hersteld, de Pruisische intocht wordt daarom ook wei de Oranje-restauratie genoemd. In Loosdrecht trokken in bet jaar 1787 achtereenvolgens patriottische en Pruisische troepen binnen. In maart 1787 werd in bet register voor de dorpslasten voor bet eerst melding gemaakt van de komst van de patriotten. Er werd een rnilitaire ruiterafdeling gelegerd. Diverse inwoners van Loosdrecht voerden taken voor hen uit, zoals bet lopen van de wacht, bet repareren van materieel en bet leveren van goederen als brood en zadels. Dit betekent echter niet dat heel Loosdrecht patriottisch gezind was, want de inwoners werden keurig betaald voor alle diensten. Dat binnen bet dorp verschillende politieke gezindheden bestonden, blijkt uit een geschrift dat in 1785 op de kerkdeur geplakt werd. Hierop stood dat de Loosdrechtse regenten rnisdadigers waren en dat bet met hen gedaan zou zijn als de stadhouder weer in zijn functie hersteld zou worden. Hun huizen zouden dan afgebrand worden terwijl zij aan de galg zouden bungelen. Het Baljuwschap, de overkoepelende overheid waar Loosdrecht onder viel, loofde tweehonderd gulden uit voor degene die kon vertellen wie dit 'vuilaardig en oproerig geschrift' geschreven had. Deze reactie laat zien dat het Baljuwschap aan de patriottische zijde stond. Toen de Pruisische troepen in september 1787 ons land binnentrokken en de stadhouder in ere hersteld werd, werd er in Loosdrecht wei een aantal huizen geplunderd, maar de voorspelling over de dorpsbestuurders aan de galg kwam niet uit. Op 15 september werden Pruisische troepen in Loosdrecht gelegerd. Ook aan deze troepen, de tegenstanders van de patriotten, werden door de dorpelingen diensten geleverd. Ook dit keer werden zij hiervoor betaald. Het lijkt er dus op dat het dorpsbestuur en de inwoners samen werkten met de heersers van dat moment, of dit nou patriotten of Pruisen waren. Zowel in de patriottentijd als na de komst van de Pruisen ontstonden er geen grate veranderingen in de samenstelling van bet dorpsbestuur. Verschillende bestuurders bezaten zowel een ambt v66r september 1787, als na de komst van de Pruisen, als na de instelling van de patriottisch gezinde bestuur (de municipaliteit) in 1795! Zij regeerden dus zowel tijdens patriottische als Oranjegezinde tijden. Deze continuiteit is gedurende de gehele Bataafs-Franse tijd bij bet dorpsbestuur te zien. Het dorp en bet groepje elite dat het dorp bestuurde waren te klein om een diepgaande strijd mogelijk
te maken. Waarschijnlijk werd de leefbaarheid van Loosdrecht belangrijkcr gevonden dan de politieke kleur. Voor de overheersers was de politieke kleur van Loosdrecht ook niet van zulk groOl belang als van grote steden zoals Amsterdam, Nijmegen en Groningen. Loosdrecht zou loch nauwelijks een bovenlokale of landelijke rol kunnen spelen. Zodoende zagen qe Loosdrechtse regenten waarscbijnlijk meer beil in een pragmatische manier van handelen dan in een politieke stellingname. Patrick van Vegchel ~~~ ~~
Page 3 and 4: In Ieiding Niet aileen de Bataafs-F
Page 5: gang van zaken. Aileen inzake de ve
Page 9 and 10: kleine en persoonlijk gerichte geme
Page 11 and 12: voorgelezen. Een andere voorziening
Page 13 and 14: Dienstplicht in Nederland & Loosdre
Page 15 and 16: invloed op de kwaliteit van het ond
Page 17 and 18: Bijllaardt sLOnden rechl tegenover

Loosdrecht in de Bataafs-Franse tijd

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?