11.05.2017 Views

Child Health magazine

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

‘Ethiek en innovatie zijn<br />

Moet alles wat kan? De ontwikkelingen gaan snel, de ene innovatie volgt de andere op. Komen<br />

die innovaties tot hun recht en nemen we voldoende tijd om over de ethische consequenties<br />

hiervan voor patiënten en maatschappij na te denken? Hoogleraar Verplegingswetenschap<br />

Marieke Schuurmans (rechts) en hoogleraar Ethics of Biomedical Innovation Annelien<br />

Bredenoord bevragen elkaar hierover.<br />

Vragen van Marieke aan Annelien:<br />

Worden ethische vragen tijdig gesteld bij innovaties,<br />

of is het eerst innoveren en dan pas naar de ethische<br />

kwesties kijken? ‘Wij bestuderen de ethiek van<br />

biomedische innovatie in de gehele onderzoekscyclus.<br />

De overlappende vraag die we in ieder stadium stellen, is:<br />

hoe kan je op een ethisch verantwoorde manier een nieuw<br />

idee in het lab ontwikkelen, testen bij patiënten, en uiteindelijk<br />

introduceren in ziekenhuis en maatschappij? In basaal<br />

wetenschappelijk onderzoek in het laboratorium, of in<br />

epidemiologisch onderzoek, spelen talloze ethische vragen.<br />

Denk aan proefdieronderzoek of het gebruik en de opslag van<br />

lichaamsmateriaal. Ook in het opzetten van klinisch<br />

onderzoek is ethiek onmisbaar. Wanneer heb je bijvoorbeeld<br />

genoeg bewijs voor een first-in-man-studie?’<br />

Kan je schetsen hoe dat gaat? ‘Ja, wij werken<br />

bijvoorbeeld nauw samen met klinisch genetici, kinderartsen,<br />

oncologen en patiënten als het gaat om next generation DNA<br />

sequencing. Hierbij wordt het gehele exoom of genoom van<br />

patiënten in kaart gebracht. Deze nieuwe techniek biedt<br />

mooie kansen voor diagnostiek of behandeling op maat,<br />

maar geeft ook vele ethische uitdagingen. Samen hebben we<br />

onderzoek gedaan en proactief beleid ontwikkeld voor het<br />

terugkoppelen van DNA-resultaten of het opstellen van een<br />

informed consent.’<br />

Hoe kan die ethiek nog beter op de agenda komen?<br />

‘Feitelijk zou je willen dat artsen en onderzoekers altijd in een<br />

vroeg stadium nadenken over de ethische en maatschappelijke<br />

impact van hun innovatie. Dat betekent dat er een zeker<br />

moreel bewustzijn moet zijn, wat je kunt trainen in de<br />

opleidingen. Juist in een vroeg stadium kunnen ethici en<br />

patiënten nog meedenken over het ontwerp van de techniek<br />

en medevormgevers worden.’<br />

Dus ethiek en innovatie hoeven elkaar niet te bijten?<br />

‘Ik zie ethiek en innovatie als natuurlijke partners, en niet als<br />

elkaar belemmerend.’<br />

36 <strong>Child</strong>

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!