ZiZo-Magazine 139

WRITTEN AND DIRECTED BY ROBERT LEPAGE

8 SEPT- 8 OCT

UNDER THE BIG TOP

B R U S S E L S E X P O

CIRQUEDUSOLEIL.COM/TOTEM

LGBTQ OP

FILM FEST GENT VERWELKOMT OPNIEUW FILMS

MET HOLEBI- EN TRANSGENDERTHEMA’S OP DE

44STE EDITIE VAN FILM FEST GENT.

DE VOLGENDE FILMS STAAN ALVAST OP HET PROGRAMMA:

CALL ME BY YOUR NAME

De nieuwe film van Luca Guadagnino, de regisseur van ‘A Bigger Splash’, is een verfilming

van de gevierde roman van André Aciman. Armie Hammer speelt een Amerikaanse

professor die tijdens een slome Italiaanse zomer het hart sneller doet slaan van de zoon

van de familie bij wie hij logeert.

TOM OF FINLAND

De Finse oorlogsheld Touko Laaksonen maakte naam met zijn spannende homo-erotische

tekeningen van mannen in leer. Tom of Finland groeide uit tot een gay icoon en een

symbool voor seksuele vrijheid. Regisseur Dome Karukoski maakt een meeslepende biopic

over de man achter de legendarische tekeningen.

Het volledige LGBTQ-programma wordt eind september bekendgemaakt.

DE 44STE EDITIE VAN FILM FEST GENT LOOPT VAN

10 TOT EN MET 20 OKTOBER IN KINEPOLIS GENT,

STUDIO SKOOP, SPHINX, VOORUIT, KASKCINEMA EN

CAPITOLE GENT.

SABAM for culture

loGotYPe And

corPorAte identitY

INHOUDSTAFEL

VOORSPEL

COLOFON 06

MUNDO VERO 06

EDITO 07

CIJFERS & LETTERS 08

DOSSIER SOLONAISE

LIFE HACKS VOOR SINGLES 10

Het is niet moeilijk! Het is gemakkelijk! Deze handige

tools maken het leven van een single gemakkelijker.

PRO’S EN CONTRA’S VAN SINGLE-ZIJN 12

De voor- en nadelen van het vrijgezellenbestaan zijn

een populair gespreksonderwerp, vaak doorspekt met

clichés en vooroordelen. ZiZo zet schijnbaar vanzelfsprekende

pro’s en contra’s op losse schroeven.

“ONZE MAATSCHAPPIJ IS EEN BEETJE 14

OVERSEKST, HÉ”

Soms ben je zelfs in een relatie alleen in je seksuele

geaardheid. Bijvoorbeeld wanneer je aseksueel bent.

Fluffy kent de situatie. Het neemt niet weg dat hij heel

gelukkig samen is met zijn vriendin.

SINGLES VOOR SINGLES 16

Nee, hoor! We gaan niet beweren dat iedereen een lief

moet vinden of dat singles zielig zijn. Maar toch! Zet de

doos Kleenex al maar klaar bij deze hartverscheurende

singles voor singles.

COMME ILS DISENT 18

Charles Aznavour bezingt met torenhoge clichés het

vrijgezellenbestaan van een homo in Parijs.

TINDER: TOPFORMULE OF TIJDVERLIES? 20

Dating-app Tinder is populair bij holebi’s en transgenders.

Zoeken naar relaties staat er niet voor alle gebruikers

centraal. Is het doel van Tinder al voorbijgeschoten?

ALLEEN ALLEEN? 23

Kunnen we op basis van wetenschappelijke studies

uitspraken doen over hoeveel singles er in België zijn? En

hoe zit dat specifiek bij holebi’s? ZiZo brengt de beperkt

beschikbare cijfers samen.

SAMENWONEN ALS GEMEENSCHAP 24

Single-zijn betekent niet noodzakelijk alleen wonen.

Co-housing is in opmars. Elsie (25), Karel (27) en Hanna

(25) vertellen over de geneugten en smarten van cohousing.

TUSSENSPEL

COLUMN TRANSHISTORISCH 27

SNEL BEZORGD 28

COLUMN DE GEILIGE OORLOG 32

POËZIE ZOEKERTJE 33

HOREN, ZIEN EN GENIETEN

LGBT HALL OF FAME 34

We halen de verborgen parel ‘Children of God’ boven

water. Deze romantische, doch genadeloze film uit de

Bahama’s roept kritische vragen op over holebifobie.

74 40

ONTLUISTERDE INTIMITEIT 36

Rafaël kreeg in zijn leven meermaals te maken met seksueel misbruik.

Hij werd door de Rooms-Katholieke Kerk erkend als slachtoffer.

Hij hoopt ook dat de expertise rond erkenning van slachtoffers in de

Kerk toegepast zal worden in andere maatschappelijke domeinen.

ZUHAL DEMIR 40

Zuhal Demir (N-VA) maakte een opmerkelijke entree als federaal

staatssecretaris voor Gelijke Kansen. De kritiek op Unia, de parlementaire

goedkeuring van de nieuwe Transgenderwet en nieuwe

plannen: stof genoeg voor een gesprek.

MISTER LEATHER BELGIUM 2017 44

Sandro Cossero heeft lak aan clichés over leermannen. In leer dansen

op Madonna-hits? Moet kunnen!

ANTWERP QUEER ARTS FESTIVAL 46

Gregory Frateur, de zanger van Dez Mona, loodst als curator van

het Antwerp Queer Arts Festival diversiteit binnen in de gevestigde

cultuurhuizen. Hij gaat voor ‘same, same, different’.

MET HIV UIT DE KAST 50

Sensoa trekt met de slogan ‘Haal hiv uit de kast’ naar de parades van

The Belgian Pride en Antwerp Pride. Is zeggen dat je hiv-positief bent

vergelijkbaar met een coming-out?

AMSTERDAM ANDERS 54

Dat Amsterdam een gay capital is, is niet nieuw. We lieten ons echter

verrassen door het gaygehalte van dierentuin Artis en het Rijksmuseum.

ANTWERP PRIDE 60

Antwerp Pride bestaat 10 jaar! Antwerp Pride-voorzitter Bart Abeel

kijkt naar de evolutie van het voorbije decennium.

10 JAAR #LOVEUNITED 62

Antwerp Pride blaast 10 kaarsen uit. Wat vond plaats, waar en wanneer?

We helpen je falende langetermijngeheugen een handje met

een foto-overzicht.

ZOEKTOCHT NAAR EEN EIGEN PLEK 66

Herman Cools geeft al meer dan vijfentwintig jaar workshops en

trainingen voor mannen die van mannen houden. Voor zijn boek

‘Lust en littekens’ interviewde Herman meer dan vijftig mannen met

wie hij heeft gewerkt.

“EMANCIPATIE IS GEEN ONE-ISSUESTRIJD!” 68

De holebi- en transgendergmeenschap wordt vaak gezien als een

veilige haven waarin iedereen zichzelf kan zijn. Maar stemt dit beeld

overeen met de werkelijkheid? Heeft het racisme diep wortel geschoten

in de LGBT-wereld?

MAARTJE WORTEL 74

Nederlands schrijfster Maartje Wortel liet het schrijven een jaar lang

liggen. We spreken haar op een moment dat ze net herbegonnen is

en vragen haar het hemd van het lijf.

VERENIGINGEN - HOLEBIPASTORES 78

Ze namen een paar jaar geleden nog deel aan de Pride met het

spandoek ‘gezegend de liefde van de holebi’s’. De Holebipastores

weten waarover ze spreken.

UITSMIJTER

WEDSTRIJDEN 80

FLIKKERZICHT 80

ZIZO ACTIEF 83

LGBT QUOI? 89

COLUMN WAST ROTTERDAM HET ROZE? 90

COLOFON

Verantwoordelijke uitgever: Yves Aerts

Hoofdredactie: Dennis De Roover

Eindredactie: Jeroen Borghs, Mark Querton,

Nicolas Janssen

Vormgeving: Nicolas Todts, Virginie Soetaert

Administratie: Nicole De Neve

Advertentiewerving: Olivier Deschodt

Redacteurs politiek: Katrien Vanleirberghe, Paul

Borghs

Redacteur muziek: Mark Coel

Redacteur film: Hannelore Goossens

Redacteur human interest: Thierry Hanan Scheers

Redacteur toerisme: Geert De Weyer

Redacteur fashion & lifestyle: Jasper Vanpoucke

Columnisten: David Schoenmaekers –

Isha Van Alsenoy – Piya Deseure

Cartoonisten: Vero Beauprez – Tom Bouden

Cover: iStockphoto.com

Fotografen: Andy Huysmans, Image by Mira

Photography, Jasper Groen, Sophie Nuytten

Werkten verder mee aan dit nummer: Bert Deben –

Cristina Vanlook – Elisa Schanzer – Hanne Aerts

– Jasper Vanpoucke – Mark Sergeant – Timothy Junes

Rugcitaat Schrijver Oscar Wilde maakt duidelijk hoe hij

denkt over vrijgezellen.

Inzendingen: teksten: zizo@cavaria.be

Bureau: Kammerstraat 22 – 9000 Gent – 09 223 69 29

zizo@cavaria.be – www.zizo-online.be

Postabonnement: 15 euro voor verzending onder plastic

folie (rek nr. BE41-0682-1596-8810)

Gratis verkrijgbaar via verschillende afhaalpunten (check

www.zizo-online.be)

ZIZO IS EEN ONAFHANKELIJK BLAD DAT WORDT

UITGEGEVEN DOOR ÇAVARIA.

mundo vero door vero beauprez

edit

De druk vanuit de samenleving om een vaste relatie te hebben is groot, zeer groot. Singles worden vaak bejegend

als arme schapen. De formulering ‘happy single’ probeert in te gaan tegen het hardnekkige beeld van de

mistroostige vrijgezel. Hardnekkige denkbeelden verander je echter niet in een nacht.

Zelden of nooit merkt iemand op dat je ook in een vaste relatie eenzaam kan zijn. Bovendien verklaren velen

oprecht dat ze geen relatie zoeken, maar de omgeving wil dit niet altijd aannemen. En ja, de burgerlijkheid

heeft ook haar intrede gedaan in de LGBT+gemeenschap.

Toch zit er beweging in het denken over singles. Het besef groeit dat vrijgezellen een grote groep mensen

in onze samenleving vormen. En dat singles ook best een sociaal leven kunnen leiden, en niet noodzakelijk

eenzaam zijn. ZiZo juicht deze bredere kijk op singles toe! We dansen de solonaise. Danspartner niet vereist!

Je vasthaken evenmin.

Onze redactie doet je twijfelen aan de voordelen en de nadelen die vaak worden toegeschreven aan singlezijn.

Is ieder voordeel geen nadeel? Cristina Vanlook presenteert life hacks voor singles. Je weet wel, handige

tools die het leven gemakkelijker maken.

Nog een denkbeeld dat mag sneuvelen: singles wonen niet per se alleen. Co-housing wint aan populariteit.

Hanne Aerts polst bij enkele ervaringsdeskundigen hoe ze co-housing beleven. Hun ervaringen zijn uiteenlopend.

Paul Borghs stoft voor ons dan weer een oude plaat van Charles Aznavour af. Het lied ‘Comme ils disent’

schept een ongelofelijk clichébeeld van een alleenstaande homo in Parijs. Het wordt heerlijk gruwen! We doen

er gekscherend nog een schepje bovenop met een lijstje ‘singles voor singles’, vergezeld van een menusuggestie

voor comfort food.

Als single ga je wel eens op date. Tinder is bijzonder populair bij holebi’s en transgenders. Redacteur Jasper

Vanpoucke stelt zich de vraag of die app geen puur tijdsverlies is. De verwachtingen van de gebruikers ervan

blijken zeer uiteenlopend te zijn. Zelfs Sean Rad, de medeoprichter van Tinder, geeft toe dat de app haar doel

vaak voorbijschiet.

Verderop in deze editie van ZiZo-Magazine duiken we de zomer in. In onze filmrubriek bespreken we een opmerkelijke

film uit de Bahama’s: ‘Children of God’. Met Bart Abeel blikken we vooruit op Antwerp Pride, het festival

dat deze zomer z’n tiende verjaardag viert. Marcia Poelman en Gregory Frateur vertellen op hun beurt wat

we van het Antwerp Queer Arts Festival mogen verwachten. Geert De Weyer kiest voor Amsterdam. Een expeditie

naar de LGBT-kant van Amsterdam leidt hem vreemd genoeg naar dierentuin ARTIS en het Rijksmuseum.

In Nederland gaan we ook op bezoek bij schrijfster Maartje Wortel. Een jaar na haar relatiebreuk is Maartje

herbegonnen met schrijven. Terug in België willen we weten hoe Mister Leather Belgium 2017 Sandro Cossero

zijn titel gaat invullen.

ZiZo schuwt ook de maatschappijkritische onderwerpen niet. We hebben een ferm gesprek met kersvers

staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA). Daarnaast vragen we ons af of er parallellen te trekken

zijn tussen uitkomen voor je seksuele oriëntatie en vertellen dat je hiv-positief bent. Rachida Aziz, Fourat

Ben Chikha, Jana Miah en Abellah Bijat maken voor ZiZo dan weer een haarscherpe analyse van racisme in de

LGBT+gemeenschap. Tot slot vertelt Rafaël, een man die meermaals te maken kreeg met seksueel misbruik,

hoe hij daarmee omging. Hij vindt dat de erkenning van slachtoffers van seksueel misbruik in verscheidene

maatschappelijke domeinen beter kan.

Toegegeven: een heel uiteenlopende mix van zachte en harde onderwerpen. Over mixen gesproken: onze

cocktail staat warm te worden. Veel leesplezier en tot weldra. Ergens op een terrasje of in de hangmat?

ZiZo-Magazine is er graag bij. Zo ben je zelfs als single nooit echt alleen!

Dennis De Roover

Cijfers en letters beheersen de media en boeien de lezers. In deze rubriek verzamelen

we enkele cijfers en letters die de voorbije maanden in de LGBT-actualiteit opdoken.

Samenstelling: Timothy Junes

72-76

104

114

2020

25000

Omdat België geen vernieuwd nationaal actieplan tegen

holebifobie en transfobie heeft en omdat andere

landen wel vooruitgang boeken, zakt België van de

tweede naar de vierde plaats in de Rainbow Index

van ILGA-Europe.

VN-onafhankelijk expert over seksuele oriëntatie en

genderidentiteit Vitit Muntarbhorn ziet vijf basisvoorwaarden

voor een LGBTI-inclusieve samenleving:

(1) homoseks mag niet strafbaar zijn; (2) er moeten

antidiscriminatiewetten zijn, ook op stedelijk niveau;

(3) transgenders mogen niet verplicht worden een medische

ingreep te ondergaan om hun geslachtsregistratie

te kunnen wijzigen; (4) er moeten maatregelen

komen om het stigma op te heffen; (5) er is nood aan

socioculturele inclusie.

Jaimie Deblieck is 18 jaar. De student tuinbouw uit

Roeselare is Mister Gay Belgium 2017.

Negentien landen in Europa laten pas een wijziging

van geslachtsregistratie toe indien de betrokkene

ook lichamelijk van geslacht verandert, leert de Trans

Rights Europe Map 2017 van Transgender Europe

ons.

In Tsjetsjenië zouden al 26 mannen vermoord zijn in

illegale gevangenissen omdat ze homo of bi zijn of

zouden zijn. In de Russische deelrepubliek woedt een

ware klopjacht op homo- en bimannen.

72 tot 76 landen bestraffen homoseks. 72 tot 76? Het

verschil zit in wat je als ‘land’ omschrijft.

Unia opende in 2016 in totaal 104 dossiers over mogelijke

discriminatie op grond van seksuele oriëntatie,

een stijging in vergelijking met 2015.

Lokale Politie Antwerpen telde in 2016 114 transgender

sekswerkers. De politie heeft een vernieuwd

prostitutieteam.

Brussel is kandidaat om de EuroPride 2020 te organiseren.

De stad neemt het op tegen Bergen (Noorwegen),

Hamburg (Duitsland) en Thessaloniki (Griekenland).

In september verkiest de European Pride

Organisers Association de gaststad voor 2020.

De Franse mediaregulator CSA ontving 25.000 klachten

over een homofobe grap op tv, waarbij presentator

Cyril Hanouna homo’s op een datingplatform

beetnam. Er is een onderzoek gestart.

Moeilijk

Een vrouw die vals flauwvalt voor Fanny Kiekeboe? “Het

gaat om een grap en we vonden dat je die grap onmiddellijk

moest doorhebben. Als je een grap moet beginnen

uitleggen, dan is een grap om zeep. Het is ook heel moeilijk

om een lesbisch meisje te tekenen, daar staat niet op dat ze

lesbisch is. Het was allemaal een beetje verwarrend. Vandaar

dat we voor het klassieke man-vrouwbeeld zijn gegaan. Voor

álle duidelijkheid: het Rode Kruis is pro-diversiteit”, verklaarde

Ann Luyten van Rode Kruis-Vlaanderen op Radio 1. Geen

lesbische toets op de Rode Kruisstickers dus.

Fundamentele waarden

“Iedere vorm van discriminatie, intolerantie of geweld op

basis van genderidentiteit druist regelrecht in tegen de fundamentele

waarden van de Europese Unie”, zegt Europees

commissaris van Werk en Sociale Zaken Marianne Thyssen.

Uit de boot vallen

“Hoe achterhaal je iemands geaardheid? Dat is niet zo simpel.

De ambtenaren stellen open vragen over de beweerde

holebirelaties van de asielzoeker of over de kennis van

het holebimilieu. Maar niet elke holebi heeft al liefdevolle

relaties gehad of begeeft zich graag in het holebimilieu.

Veel mensen vallen zo uit de boot.” Volksvertegenwoordiger

Wouter De Vriendt (Groen) werpt in een opiniestuk

in De Morgen kritische vragen op over de erkenning van

LGBT-vluchtelingen.

Persmisdrijven

“Het is moeilijk te begrijpen dat iemand die vandaag

op papier of via het internet aanzet tot haat, geweld of

discriminatie van holebi’s in de feiten niet vervolgd wordt.

In tegenstelling tot racistische uitspraken die aanzetten tot

haat, discriminatie of geweld, zijn soortgelijke homofobe

uitspraken op papier niet gecorrectionaliseerd en blijft

het de bevoegdheid van het hof van assisen. Dit beperkt

de slagkracht van de antidiscriminatiewetgeving.” Els

Keytsman van Unia keurt de straffeloosheid van holebifobe

persmisdrijven in België af.

Voldoende bewijs

“Er is inmiddels ruim voldoende bewijs uit internationaal en

Belgisch onderzoek dat PrEP, het toedienen van hiv-medicatie

aan hiv-negatieve personen, een effectieve aanvulling

is voor de preventie van hiv.” Sensoa is tevreden dat PrEP

vanaf 1 juni wordt terugbetaald aan mensen die geen hiv

hebben, maar die wel een verhoogd risico lopen om geïnfecteerd

te raken.

SUNDAY 1 OCTOBER

SPORTPALEIS ANTWERP

TICKETS & INFO: PROXIMUSGOFORMUSIC.BE • LIVENATION.BE

Life hacks om tijd te besparen

Life hacks, je ziet ze steeds vaker

opduiken op websites zoals

BoredPanda, maar wat voor raar

beestje is een life hack? De definitie

van een life hack is een tool

of techniek die een aspect van je

leven makkelijker of efficiënter

maakt. Alles wat lastige karweien

aangenamer kan maken, gaan

we uiteraard met open armen

ontvangen. Wij delen graag enkele

life hacks voor singles.

Tekst: Cristina Vanlook

VETTIG HAAR

Gisteren een leuke date of een goed feestje

gehad? De wekker gaat af en je blijft die

heerlijke snooze-knop indrukken, je doucht

je wel na het werk. Vervolgens moet je toch

echt uit bed. Je gaat naar de badkamer en

kijkt in de spiegel. Je ziet onmiddellijk dat

je gisteren toch wel hebt overdreven met

dat haarproduct. Geen tijd meer om te

douchen, maar wat nu? Droogshampoo!

Eigenlijk zou iedereen dit in huis moeten

hebben. Natuurlijk moet je niet stoppen met

je te douchen, maar voor die extra drukke

dagen heb je weer deftig haar. Alleen even

de spuitbus uit de kast halen en sprayen

maar.

SUPERMARKT APP

Naar de supermarkt gaan, door de gangen

lopen, aan de kassa aanschuiven… Het

neemt allemaal absurd veel tijd in beslag.

Die ene vrije dag wil je er liever niet aan

opofferen. Tegenwoordig hebben veel supermarkten

een app. Hiermee kan je online

je boodschappen doen en deze aan het

ophaalpunt oppikken. Heerlijk vanuit je luie

zetel of handig vanop de trein bestellen en

alles wordt voor je klaargezet. Wat kan het

leven toch makkelijk zijn!

CONDENS IN DE AUTO

In België is het meestal slecht en vochtig

weer. ‘s Ochtends als je dan naar je auto

gaat, zie je het al. Heel de voorruit is vol condens.

Je wil gewoon rustig en op tijd naar

je werk en plots zit je met een handdoek je

voorruit droog te deppen. Neem volgende

keer gewoon een oude sok en stop hier kattenbakkorrels

in, wel liefst ongebruikte. Leg

deze sok op het dashboard. De korrels zijn

gemaakt om vocht te absorberen en zo zal

je voorruit gespaard blijven.

dossier solonaise

ONAANGENAME GEUREN

Sportsokken, vochtige handdoeken,

bezwete kleren van een avond uit, allemaal

geuren die samen een niet zo prettig aroma

in je wasmand vormen. Je woont alleen dus

blijven deze kleren wat langer in de mand

liggen, tot de geur onhoudbaar wordt. Het

wordt zo walgelijk dat zelfs de kat niet meer

terug naar huis komt. Vaker wassen? Niet

nodig! Koop een stuk zeep met een geur

die je lekker vindt en leg deze bovenop de

wasmand. Kies een sterke geur, zodat deze

kan winnen van al die andere geuren.

DE OTTOMANE

Zoek je een simpele manier om je ZiZo-

Magazine, rekeningen, kortingsbonnen,

papieren van het werk, je pornocollectie en

dat pamflet over chronisch masturberen

snel op te ruimen voor het geval er onverwacht

bezoek komt? Één woord, ottomane.

Een mooie, strakke poef waar je spullen in

kan opbergen. Het is niet alleen makkelijk,

het is ook nog modieus.

ONVERWACHT BEZOEK

De vreugde van het single leven, vrienden

over de vloer. Je zit rustig in de zetel naar

je favoriete serie te kijken en plots gaat de

deurbel. Wat een rustige avond ging worden

is nu een gezellig onderonsje met je maat.

Twee glazen worden op tafel gezet en je

neemt een lekkere fles witte wijn. Stom,

Life hacks voor in huis

deze stond niet koud en het is erg faux pas

om warme witte wijn te serveren. Wat nu? Je

kan toch niet een blokje ijs in die dure wijn

gooien? Zorg ervoor dat je altijd een hoopje

witte druiven in de diepvries hebt liggen.

Deze bevroren druiven doe je bij de wijn.

De druiven koelen de wijn af maar verliezen

geen vocht waardoor de wijn zijn kwaliteit

behoudt. Niet alleen superslim, maar het ziet

er ook nog superstijlvol uit. Je zal de talk of

the town zijn.

MAGNETRON MAG

Soms moet je twee dingen opwarmen in de

magnetron. Dat is zo onhandig, want met

twee dingen tegelijkertijd warmt dat ding

zo ontzettend traag op. Deze truc werkt

echt heel goed. Je plaatst een bord in de

magnetron, dan een mok ernaast en het

tweede bord plaats je hoger op deze mok.

Door het niveauverschil van de twee borden

zal je eten al met de gewone bereidtijd

opgewarmd zijn.

WEEK ZONDER AFWASSEN

Je appartement heeft wel een afwasmachine,

maar je woont alleen. De machine

gaat vaak maar één keer per week aan, want

vroeger krijg je het niet vol en een halve

machine laten draaien is ook zonde. Sommigen

zouden in dat geval zeggen dat je beter

meteen je bord kan afwassen. Wij zeggen

neen! Een simpele truc, plaats wat plastic

folie in een bord. Op de folie leg je je eten

en na het eten kan je de folie gewoon weggooien.

Je bord blijft proper. Toegegeven:

niet de meest afvalbesparende life hack, en

het eet ook niet erg gezellig.

HOUTEN LEPEL

Je zet even een kookpot met water op het

vuur. Ondertussen doe je nog wat werk of

zit je nog wat op Tinder. Zodra het water

kookt, stop je de pasta in het water en kan

je weer verder tinderen. Maar zoals altijd let

je niet voldoende op en de kookpot loopt

over. Al dat water blijft op je kookplaat

kleven en nu heb je dubbel werk. Vreselijk!

Een tip die echt werkt, is een houten lepel

boven de kookpot plaatsten. Dan duurt het

langer vooraleer het water overkookt.

ZAK CHIPS

Veel singles kopen geen zakken chips. De

zak is zo groot en chips die te lang open

zijn, verliezen hun smaak. Hierdoor zou je

snel heel die zak opvreten waardoor al die

uren fitness voor niets zijn geweest. Behalve

dan om die knapperd te zien trainen. Toch

kopen, en neem tijdens het shoppen

meteen een mini kleerhanger mee. Mini

kleerhangers hebben knijpers. Haal het stuk

om te hangen eraf en je hebt een handige

tool om je zak chips dicht te houden. Nu

alleen nog de wilskracht om te stoppen met

chips vreten! Helaas hebben we daar geen

life hack voor.

Dating life hacks

SLECHTE DATE

Daten kan erg leuk zijn, maar ook een ware

hel. Als single heb je lieve vrienden die je

aan iemand koppelen. Plots zit je een hele

avond opgescheept met een hersendodend

persoon. Er bestaat nu een app die je opbelt.

Je kan dan doen alsof je moeder van de trap

is gevallen en je er dringend naartoe moet.

Technologie, je redding.

FAVORIETE JEANS

Iedereen heeft ze wel, die jeans waarin je

kontje er toch echt wel onweerstaanbaar

uitziet. Deze wil je liever niet kwijt maar

hij begint zijn schoonheid te verliezen. De

jeans ziet er even afgeleefd uit als een Brit

op Ibiza. Wat kan je hieraan doen? Met een

scheermes over de broek gaan en de broek

ziet er weer als nieuw uit. En het verlengd

zelfs de levensduur van je jeans.

Pro's en contra's van single-zijn

of hoe nadelen ook voordelen kunnen zijn

De voor- en nadelen van

single-zijn zijn een populair

gespreksonderwerp, vaak

doorspekt met clichés en

vooroordelen. ZiZo zet enkele

‘voordelen’ en ‘nadelen’ van

single-zijn naast elkaar, maar

haalt de geloofwaardigheid

van die voorbeelden ook

meteen onderuit. Verwacht

niet wijzer te worden van dit

artikel, maar wel om uitgedaagd

te worden om niet van

evidenties uit te gaan! Want

‘een lief moeten hebben’ is

toch maar weer een zoveelste

dwingende norm waaraan je

gerust je kont kunt vegen.

Tekst: Dennis De Roover

VOORDELEN VAN SINGLE-ZIJN

Er is geen overleg nodig over wat we vanavond

eten en om hoelaat.

MAAR: Je hebt ook geen partner die je waarschuwt

voor je slechte reukzin en je er attent

op maakt dat de wijnazijn op je salade al lang

vervallen is.

Je betaalt misschien meer belastingen,

maar je geld besteed je helemaal aan jezelf!

MAAR: Hebben koppels dan nooit gescheiden

rekeningen?

Je hoeft met niemand rekening te houden.

Je kunt gerust eens het huishouden laten

aanslepen.

MAAR: In een relatie kan een huis sneller vuil

worden als je partner een sloddervos is.

Je wordt wakker en gaat slapen wanneer je

wilt. Je nachtrust is wellicht beter dan mensen

in een relatie.

MAAR: Sommige koppels kiezen ervoor om

elk in ander bed of zelfs een andere kamer te

slapen, net om hun nachtrust te verzekeren.

Daar is niets mis mee.

Je kunt toegeven aan alle verleidingen, want

je bent single. Als je alleen woont, kan je je

huis omdopen tot 'mansion' of 'womansion'.

MAAR: In relaties kan je ook afspreken dat

seksuele contacten met anderen tot de mogelijkheid

behoren.

Sommige beslissingen kan je alleen nemen.

MAAR: Wil je alle beslissingen wel alleen

nemen?

Je bent de koning van de afstandsbediening.

MAAR: Misschien ben je wel een besluiteloos

persoon en is het handig om een partner

te hebben die voor jou kiest. Zo zie je ten

minste één film of één serie uit zonder doelloos

te zappen.

Crocs aandoen als pantoffels? Niemand die

het ziet!

MAAR: Wie zegt dat partners altijd tirannen

zijn die je kledingkeuze bekritiseren? Misschien

moedigt je lief je awel aan om minder

je hoofd te breken over hoe je overkomt op

anderen in je vrije tijd.

Een lief kost geld. Geld dat je nu aan jezelf

kan uitgeven, of opsparen.

MAAR: Misschien heeft je lief wel Facebook

ontwikkeld of is je partner een beleggingsgenie.

Zo hou je meer geld over voor

beiden.

Je kunt lekker alleen reizen, avonturen beleven

die je niet had gepland en nieuwe mensen

ontmoeten.

MAAR: Als koppel samen reizen is een norm

waaraan niet alle koppels zich houden. Een

relatie hoeft je niet te verhinderen zaken alleen

te doen. Een goede partner biedt je die

ruimte en dat vertrouwen.

Minder sociale verplichtingen. Geen vervelende

familiebezoekjes op zonnige dagen

waarop je gewoon in de tuinstoel wil zitten.

MAAR: Je eigen ouders claimen je meer vanuit

de veronderstelling dat je single bent en

niets beter te doen hebt dan de steeds terugkerende

verhalen over de incontinentie van

hun hond te aanhoren.

Geen eindeloze discussies over de stijl van

de woonkamer en de geliefkoosde kleur van

de gordijnen. Je gaat voor je eigen smaak.

MAAR: Misschien had je die discussie beter

wel met een partner gehad, want meteen na

de nieuwe inrichting besef je dat iemand je

had moeten hoeden voor je slechte smaak.

dossier solonaise

NADELEN VAN SINGLE-ZIJN

Je hebt geen klankbord. Op de moeilijke momenten

in je leven, heb je geen partner die

je steunt.

MAAR: Wie zegt dat partners hun geliefde

altijd steunen? En wie weet heb je een partner

die je constant onderuit haalt en angsten

aanpraat.

Mensen gaan ervan uit dat je altijd wel tijd

hebt.

MAAR: Je wordt uitgenodigd op leuke activiteiten

waar anderen niet op uitgenodigd

worden vanuit de veronderstelling: “die zullen

het te druk hebben met hun gezin/

relatie”.

Geen lief dat je komt vertroetelen wanneer

je ziek bent.

MAAR: Je moet je plannen ook niet afzeggen

wanneer je lief nog maar eens ziek is en

verzorgd moet worden.

Er is niemand die je eraan herinnert dat

het afval zondagavond buitengezet moet

worden. Je hebt een groter geheugen nodig,

want je hebt geen back-upgeheugen.

MAAR: Misschien is dit wel een goede zaak!

Single zijn vergroot je zelfredzaamheid. Een

kwaliteit die ook in je voordeel speelt buiten

een relatie.

Gezaag van familie/vrienden over wanneer je

nu eindelijk eens iemand gaat meebrengen!

MAAR: Geen gezaag van familie/vrienden

dat je nooit meer tijd voor hen maakt, steevast

gevolgd door de beschuldiging dat jullie

een asociaal koppel zijn.

Pauzes bij toneel, ballet, opera zijn echt niet

leuk wanneer je alleen op stap bent.

MAAR: Wie zegt dat je alleen op stap moet?

Daarvoor zijn vrienden, familie en verenigingen.

Bovendien is een partner die in slaap

valt en begint te snurken tijdens het ballet

ook behoorlijk gênant.

Je krijgt als single vaker te maken met slutshaming

door zowel hetero’s als andere holebi’s.

MAAR: Je krijgt tenminste niet de domme

opmerking of je dat soort ‘uitnodigende kleding’

nog wel hoort te dragen eens je van

straat bent.

Je moet omgaan met de verwachting dat je

een lief hoort te hebben.

MAAR: Je kunt wel genieten van de hilarische

terrasgesprekken met andere singles

over wat voor klungels – wat zeg ik, masochisten

- mensen in een relatie wel niet zijn!

Je moet je verantwoorden waarom je geen

lief hebt.

MAAR: Je moet je niet verantwoorden voor

het vreemde gedrag van je lief.

De hormonen duiken soms op en er is niet

altijd iemand bereid om je booty calls of hormonale

noodkreten te beantwoorden.

MAAR: In sommige relaties is de seks totaal

uitgestorven. Veel singles halen meer voldoening

uit hun seksleven dan koppels, ook

omdat je als single misschien minder in een

stramien vervalt.

Je krijgt het verwijt dat je te veel naar gay

bars gaat. Koppels hebben daar misschien

minder behoefte aan, jij wel. Dat lijken ze niet

te begrijpen.

MAAR: Je amuseert je kostelijk in die bars. Je

partner probeert er je niet weg te houden,

terwijl iemand in een relatie daar misschien

ook graag naartoe gaat.

Die strijk strijkt zichzelf niet.

MAAR: Wie strijkt er tegenwoordig nog? Als

je dan toch zo’n hekel aan strijken hebt, zijn

er nog altijd strijkcentrales. Trouwens: jij leert

tenminste strijken, want je partner komt niet

meteen het strijkijzer uit je handen trekken

omdat je het ‘verkeerd’ doet.

Wanneer je wordt aangeklampt op familiefeestjes

en bruiloften door iemand vervelend,

heb je geen reddingsboei in de vorm

van je partner.

MAAR: Doordat je partner die rol niet vervult,

leer je assertiever zijn. Misschien zijn er

ook wel leuke mensen op een bruiloft met

wie je lange gesprekken wilt voeren en je

partner kan je niet komen opeisen.

Ga je alleen op reis, moet je ook alles zelf in

orde brengen, zelf researchen, ...

MAAR: Je kiest wel zelf je programma.

Nutsvoorzieningen moet je zelf betalen. Internet

voor 1 of 2: hetzelfde tarief, maar je

mag het zelf ophoesten.

MAAR: Jij gaat nooit de gokverslaving, chronische

werkloosheid of wilde foliën van je

partner moeten financieren.

Onze maatschappij is een

beetje oversekst, hé

EEN OPENHARTIG GESPREK MET ASEKSUEEL 'FLUFFY'

Ik ontmoet Fluffy op een mooie

lentedag in Gent. Zijn bijnaam

heeft hij van zijn vrienden gekregen.

Hij staat erom bekend van

knuffels te houden. Fluffy is aseksueel,

wat betekent dat hij geen

seksuele aantrekkingskracht of

seksueel genot voelt. Hij kan

echter wel verliefd worden,

en houdt van zijn lief dat hem

geholpen heeft om zichzelf te

aanvaarden zoals hij is. We hebben

een zeer open gesprek over

aseksualiteit, en wat het voor

hem betekent.

Tekst: Elisa Schanzer

Fluffy: “Aseksualiteit betekent het gebrek

aan seksueel verlangen of seksueel genot. Er

zijn vrij veel variaties in aseksualiteit, al ben

ik een uitzondering. Ik kan wel zin hebben

in seks, maar ik voel er gewoon niets bij; bij

de daad niet en bij het masturberen niet. Ik

geniet enkel van het genot van mijn partner,

voor de rest heb ik er bitter weinig aan.”

Is aseksualiteit een seksuele geaardheid?

Fluffy: “Ja, je bent zo geboren, net zoals

je als hetero of holebi geboren wordt. Ik

veronderstel dat sommige mensen door

een trauma zo zijn geworden, maar bij de

overgrote meerderheid van de mensen is

het aangeboren.”

Bevindt aseksualiteit zich op een spectrum?

Fluffy: “Ja, je hebt aseksuelen die absoluut

geen seksuele opwinding ervaren: je kunt

hen porno of eender welke kink voorschotelen,

dat gaat hen niets doen. Sommige mensen

vinden masturberen leuk maar hebben

niets aan seks met een partner. Daarnaast

heb je mensen zoals ik die in extase geraken

van bepaalde seksuele handelingen maar

niets voelen. Het hangt zo sterk af van persoon

tot persoon.”

Maar jij bent een van de uitzonderingen

die wel seks kan hebben als man?

Fluffy: “Ja, alles werkt perfect, wat vaak een

misconceptie is bij ons. Ik masturbeer af

en toe, maar puur omdat het mij ontspant.

Persoonlijk heb ik de lichamelijke drang wel,

maar ontbreekt de connectie in mijn hoofd.

Al ervaart niet iedereen die lichamelijke

drang zoals ik.”

dossier solonaise

Seks doet niets bij mij. Ik ben letterlijk

Erik Van Looy tijdens De Slimste

Mens ter Wereld: ‘Ja, ‘t is gebeurd’,

en verder niets

Hoe ervaar je seks?

Fluffy: “Ik ga puur af op de reacties van mijn

partner, omdat ik er zelf weinig van voel.

Wanneer ik merk dat ze van iets geniet, ga ik

op die manier verder. Ik vind het interessant

wanneer ze me aanwijzingen geeft, omdat

ik op die manier bijleer.”

tempo aan te houden. Haar begrip hielp me

om me comfortabel te laten voelen. Mijn

beste maat dacht: dat gaat nog wel beteren.

Ik heb het gevoel dat vrouwen het beter

verstaan dan mannen, maar misschien is dat

enkel mijn eigen ervaring.”

De maatschappij is dus zeer seksgericht.

Hoe voelt dat voor jou?

Fluffy: “Het is een beetje ongemakkelijk.

Overal waar ik om me heen kijk, zie ik

uithangborden met vrouwenborsten of

blote mannentorso’s. Dan denk ik: allez zeg,

het gaat anders ook wel verkopen, hoor.

Je hoeft dit niet zo hard in mijn gezicht te

smeren. Het is niet echt seks, maar dan nog.

Kijk maar naar tv: ik heb bij mijn weten nog

nooit een serie gezien waarin een aseksueel

een rol speelt. Ik zou dolgraag een romantische

komedie zien met een aseksueel personage.

Er is een groot gebrek aan aandacht

voor aseksuelen.”

Kom je ook vooroordelen tegen?

Fluffy: “Ja, zoals ‘je kunt hem gewoon niet

recht krijgen’. Bij mij is dat niet waar, al zijn er

aseksuelen bij wie dat wel het geval is. Aseksualiteit

is zo’n brede term. Het is moeilijk te

definiëren.”

Hoe geraak je opgewonden?

Fluffy: “Ik heb zelf veel informatie over seks

opgezocht. Vroeger dacht ik dat ik misschien

mijn goesting niet had gevonden, dus heb

ik heel veel naar dingen online gekeken. Het

lag daar duidelijk niet aan. Toen heb ik seks

gehad met meerdere mensen, maar besefte

dat ik er niets aan had. Nu heb ik eindelijk

een partner gevonden die me aanvaardt

zoals ik ben en heel geduldig met me is. Zij

doet het rustig aan met me en zorgt ervoor

dat ik me op mijn gemak voel, wat ik fantastisch

vind. Vroeger voelde ik mezelf soms

een beetje verplicht om seks te hebben, wat

bij haar niet meer het geval is. Mijn lief heeft

me geleerd mezelf te aanvaarden. Daarvoor

had ik het er veel moeilijker mee. Ik ben haar

daar echt dankbaar voor!”

Zijn er mensen geweest die verwachtten

dat je seks met hen had?

Fluffy: “Ja, toen ik uitging waren er vaak

meisjes die dat meteen van me wilden, al

was ik daar absoluut niet in geïnteresseerd.

Casual seks is niets voor mij. Elke keer dat

ik seks had, zat ik in een relatie die meestal

minstens een half jaar duurde.”

Accepteren mensen je aseksualiteit?

Fluffy: “Buiten mijn partner en een kleine

groep andere mensen weet niemand dat ik

aseksueel ben. Op mijn werk denken ze dat

ik de grootste womanizer ooit ben. (lacht)

Mijn huidige partner gaat er heel goed mee

om. Ze had respect voor me toen ze me

leerde kennen, ze kuste me zelfs niet als

eerste voordat we samen waren. Ik wist hoe

seksueel ze was, en toch besloot ze om mijn

Je best aseksueel, maar je bent niet

aromantisch?

Fluffy: “Neen, ik word wel verliefd en voel

me aangetrokken tot mensen, maar meestal

spreekt vooral iemands karakter me aan.”

Val je altijd op vrouwen?

Fluffy: “Ja, altijd op vrouwen. Ik ben heteroromantisch

aseksueel, als we de beschrijving

nog langer willen maken. (lacht)”

Doet uiterlijk iets voor jou?

Fluffy: “Het oog wil ook wel wat, zal ik zeggen.

Maar als ik kijk naar iedereen op wie ik

ooit verliefd was of een crush op heb gehad,

is er geen enkele uiterlijke overeenstemming.

Ik val echt op karakter.”

Vind je affectie wel leuk?

Fluffy: “Ja! Ik knuffel doodgraag. Ik krijg graag

aaitjes en ik kus zo graag. Gewoon in slaap

vallen terwijl je iemand vasthoudt, is het

beste gevoel ter wereld.”

Dus de affectie voel je wel, het is puur

vanaf het moment dat het seksueel

wordt…

Fluffy: “Seks doet niets bij mij. Ik ben letterlijk

Erik Van Looy tijdens De Slimste Mens ter

Wereld: ‘Ja, ‘t is gebeurd’, en verder niets.”

Hoe reageert de maatschappij?

Fluffy: “Onze maatschappij is een beetje

oversekst, hé. Vooral bij mannen wordt er

een beetje verwacht dat je op bepaalde

vlakken presteert. Maar zo zit ik niet in

elkaar.”

Aseksualiteit is het ontbreken van seksuele

aantrekking en seksuele verlangens. Het is

een seksuele geaardheid, en volgens een

vaak aangehaalde studie zou 1% van de

bevolking zo geboren zijn. Het verschilt

van vrijwillige seksuele onthouding, aangezien

het geen keuze is.

Aseksualiteit bestrijkt een breed spectrum,

gaande van mensen die nooit enige seksuele

aantrekking ervaren en ook niet van

seksuele handelingen genieten, tot mensen

die zelden seksuele aantrekking of verlangens

ervaren.

Aseksualiteit en aromantiek zijn twee verschillende

zaken. Bij aseksualiteit voel je

geen seksuele aantrekking of genot, bij

aromantiek geen romantische aantrekking.

Aseksualiteit en aromantiek komen niet

noodzakelijk samen voor. Zo kan je geen

seksuele aantrekking voelen, maar wel romantische

aantrekking.

Dat is ook het geval bij onze geïnterviewde:

seks doet Fluffy niet veel, maar hij is wel

smoorverliefd op zijn lief. Ze zijn gelukkig

samen.

MEER INFO

Wie meer informatie zoekt over aseksualiteit,

kan op het Nederlandstalige forum

Aven terecht: du.asexuality.org.

Soundtrack van het alleen-zijn

Nee, hoor! We gaan niet beweren dat iedereen een lief moet vinden en we gaan singles al helemaal niet

Jani Kazaltzis-gewijs aanspreken met ‘dutske’. Maar toch! Muziek verzacht de zeden. Eens lekker huilen

met een hartverscheurend deuntje op de achtergrond kan deugd doen. Daarom ging de ZiZo-redactie op

zoek naar de ideale singles voor singles. We suggereren bij ieder nummer een passend stuk comfort food.

'Ne me quitte pas’ - Jacques Brel

Tekst: Dennis De Roover

Oh nee! De liefde van je leven staat op het punt

je te verlaten. De strijd, de nijd, de snijdende

woorden… Je zou ze het liefst ver achter je

laten. Kon je maar je geliefde kronen tot queen

van een koninkrijk waar de liefde troont. Het

liefst van al zou je opgaan in de schaduw van je weldra

ex-partner. Verlatingsangst slaat je om het hart en

je klampt je vast aan de gedachte: zelfs het vuur van

een oude vulkaan kan weer opflakkeren. Je smeekt je

geliefde om je niet te verlaten. Je wilt alles doen. Nee, je

zal niet meer huilen, maar terwijl je het zingt, voel je je

oogvijvers overstromen.

Comfort food: twee flessen wodka en een reep pure

chocolade

'Nothing compares to you’

- Sinead o'Connor

Zeven uur en vijftien dagen geleden

maakte je lief genadeloos een einde aan

de relatie. Je vertoeft al dagen in bed.

Wat heb je toch in godsnaam misdaan?

Je analyseert, maar vindt geen antwoorden.

Eigenlijk ben je vrij om te doen wat

je wilt, maar de goesting in eender wat ontbreekt. Je

smeekt de dokter om te genezen van deze hartzeer,

maar die idioot antwoordt: “Probeer toch wat plezier

te beleven, wat je ook doet.”

‘You Don’t Own Me’

– Lesley Gore

Je bent al een tijdje happy single, maar

je slaat een leuke date niet af. Je datingpartner

blijkt echter een irritante vlegel

te zijn die je meteen als pronkstuk wil

opvoeren. Hij wil je manier van doen veranderen.

Wie denkt die vlegel wel niet te zijn? Je bijt

van je af met de woorden van lesbisch icoon Lesley

Gore: “You don’t own me. Don’t tie me down ’cause

I’d never stay. I don't tell you what to say! I don’t tell

you what to do! So just let me be myself! That’s all I

ask of you!”

Comfort food: pannenkoeken met esdoornsiroop

'Living on my own'

- Freddy Mercury

Je woont alleen en de eenzaamheid lonkt

om de hoek. Soms zou je in huilen kunnen

uitbarsten. Je weet niet wat te doen met

je tijd. Toch lijkt de kostbare tijd in dit

mensenleven je te ontglippen. Je wordt

zot, vlucht in een droomwereld en vrienden

komen je niet meteen van die wolk plukken. Er ligt

zeker nog een mooie tijd in het verschiet. Toch verlies je

jezelf in anonieme seks. In the heat of the moment voel

je alleen nog het gebonk van zware clubmuziek in je linkeroor

en het hijgen van je verse vangst in je rechteroor.

Gelukkig zit je aan de PreP!

Comfort food: chocoladetaart versierd met Prozacpillen

‘I will survive’

– Gloria Gaynor

Je hebt doodsangsten doorstaan in de

veronderstelling dat je het niet alleen

zou redden na de breuk, maar hebt je

liefdesverdriet intussen wel verwerkt. Je

bent ijzersterk en dopt je eigen boontjes.

Net wanneer je fabuleuze leven als single kan beginnen,

komt je ex met z’n staart tussen z’n benen

opduiken. Daar heb je geen boodschap aan! Je

trapt dat stuk ongedierte de deur uit, vervangt alle

sloten en bouwt een wild feestje met vrienden.

Comfort food: rainbow cake met een fles

champagne

Comfort food: PreP-pillen gehuld in scones

dossier solonaise

'Girls just wanna have fun’

- Cyndi Lauper

Het cliché wil dat meisjes die van meisjes

houden al na de tweede date intrekken bij

hun kersvers lief. Jij hoegenaamd niet! Je

moeder klaagt steen en been over je wilde

uitgaansgedrag. Je vader zeurt wanneer je

in het holst van de nacht nog aan de telefoon hangt. Begrijpen

ze dan niet dat je gewoon uit bent op vertier? Je

hebt geen zin in de verplichtingen van een relatie en de

zoveelste jongen die in jou zijn toekomstige huisvrouw

ziet, want je bent lesbisch zonder dat je je daarvoor moet

verontschuldigen. Een vaste relatie kan later. Je hele

leven ligt nog voor je!

'I don't want a lover’

- Texas

Hoe meer energie je steekt in het redden

van je relatie, hoe meer je je geliefde

verliest. Er lijkt geen plaats meer voor

je te zijn in het leven van de persoon

die je nog steeds dolgraag ziet. Liefde is

eenrichtingsverkeer geworden. Toch wil je nog even

vasthouden aan je partner. Je hebt wat tijd nodig om

van de schok te bekomen. Intussen hoop je dat jullie

getweeën goede vrienden kunnen blijven.

Comfort food: een hamburger met een dikke schijf

kommer, correctie: komkommer.

Comfort food: muffins met bosbessen

'Ain't got no - I got life’

- Nina Simone

Je lijkt helemaal niets te hebben: geen

schoenen, geen thuis, geen klasse, geen

rokjes, geen sweater, geen parfum,

geen bier, geen vent, geen geloof, geen

moeder, geen vader, geen broers, geen

kinderen, geen cultuur, geen vrienden,

geen opleiding, geen thuisland, geen liefde…

Je zit in een bedrukte situatie, maar weigert het

hoofd te laten hangen. Het allerbelangrijkste

nemen ze je immers niet af: je hart en je glimlach.

Jouw ziel krijgt niemand kapot! Je zet je aan de

piano en citeert Nina Simone: “I’ve got life. I've got

my freedom.”

Comfort food: een brood en een glas water

'One of us’

- ABBA

Je moest wel weg bij je partner, want

hij hield je weg van alles wat heet en aantrekkelijk

is. Je ex stelde zich aan als een

verkeerd begrepen kind, zo eigenwijs!

De oplossing leek zo simpel: weggaan.

Nu lig je alleen in bed en staart naar het

plafond. Een van jullie barst in huilen uit, een van

jullie is eenzaam, en hoopt opgebeld te worden. Was

je maar nooit weggegaan!

Comfort food: köttbullar met donkerbruine saus

'Nobody's wife'

- Anouk

Nee, je bent geen doetje. Je

loog tegen je partner, sloeg

zijn wereld aan diggelen

en liet hem strompelen. Je

kwam niet thuis, liet hem

alleen in z’n bed achter en verkende de wijde

wereld terwijl hij je troost kon gebruiken. Nou

ja, zo ben je nu eenmaal. Hij was verdomme

een blok aan je been! Je hebt geprobeerd jezelf

te veranderen maar bent nog altijd dezelfde

persoon als voorheen. Alles wat hij mispeutert,

krijgt hij nadien zelf gepresenteerd. Je bent

niemands vrouw!

Comfort food: rumsteak met veel rum

ROZE ALARMSCHIJF!

'Laissez-moi danser (Monday, Tuesday)’

- Dalida

Voor jou is het leven één onophoudelijke discoschijf waar je als een

blonde god(in) doorheen walst. Je wordt graag omgeven door getalenteerde

choreografen die je de voorloper van de kniezwengel

aanleren. Je bent een dramaqueen en op al je partners staat een

beperkte houdbaarheidsdatum. Je leeft alsof je altijd op vakantie

bent en het eeuwige leven geschonken kreeg. Liefde en risico’s

nemen, houden je scherp. Je blijft altijd een vrije vogel die wil zingen

en dansen. “Laissez-moi danser, laissez-moi”, schreeuw je vol

overtuiging. “Laissez-moi danser. Chanter en liberté, tout l'été!”

Comfort food: Voedsel? Je kunt je je laatste volwaardige

maaltijd niet eens herinneren! Misschien moet je toch

eens de goede raad van vrienden opvolgen en wat meer

aandacht aan je gezondheid besteden.

het document comme ils disent

In Het Document duiken we in de rijke collectie holebi- en transgenderdocumenten

van redacteur Paul Borghs. We vissen een merkwaardig

document op en onthullen de onthutsende inhoud.

Paul Borghs

In ‘Comme ils disent’, een hit uit 1972, bezong Charles Aznavour toch wel

echt hét cliché van de alleenstaande homo. Die woonde in een oud appartementje

in de Rue Sarasate in Parijs en had, naast van maman, nog het gezelschap

van een schildpad, twee kanaries en een kat. Het lied was nochtans goed

bedoeld. Aznavour was getroffen door de eenzaamheid van enkele homoseksuele

mannen uit zijn omgeving. Groot was de verbazing toen de Franse artiest

hen aankondigde dat hij een lied zou uitbrengen over een homo … en dat ook

nog eens zelf zou zingen in de ik-vorm. Jawel, “Je suis un homme, oh! Comme ils

disent.” ’s Nachts ontpopt de eenzame homo zich – alweer zo’n cliché – tot een

zelfbewuste travestiet. De progressieve homo’s vonden het lied van Aznavour

maar niets. Niettemin werd het een van de grootste successen van Aznavour.

Enkele jaren later kreeg een Frans boek over homo’s de titel ‘Comme ils disent’.

Nog vele jaren later nam de Franse zanger Renaud het nummer ‘Petit Pédé’ op

dat rechtstreeks geïnspireerd was op het succesnummer van Aznavour.

Iedereen anders,

altijd

van dienst.

10 jaar Antwerp Pride,

dat vieren we samen!

Lokale Politie Antwerpen zet al

10 jaar in op een goed partnerschap

met de LGTBQIA gemeenschap.

Hoe kan je ons contacteren?

Niet-dringende oproepen: 0800 123 12

Dringende hulp: 101

Maak een afspraak online:

www.politieantwerpen.be/afspraak.

Volg ons op Twitter, @LPAntwerpen.

Wie nog nooit van Tinder heeft

gehoord, moet dringend wat

meer buitenkomen. De online

dating-app is in België al

zodanig ingeburgerd, dat we

er ieder moment van de dag

mee geconfronteerd worden.

Van twee giechelende meisjes

op de bus die druk bezig

zijn met swipen tot een gezelschap

jonge mannen die op

café met hun nieuwe matches

pronken, Tinder is overal. Ook

in de holebigemeenschap

wint de app aan terrein, maar

staat het zoeken naar relaties

niet altijd centraal. Zo zijn er

ook Tindergebruikers op zoek

naar seks, of simpelweg naar

sociaal contact. In hoeverre is

de app dan nog efficiënt? Of

is het doel van Tinder al voorbijgeschoten?

Tekst: Jasper Vanpoucke

Topformule of tijdverlies?

De Amerikaanse dating-app werd in 2012

gelanceerd, en werd al snel wereldwijd

gedownload. Dit snelle succes is vooral te

wijten aan het laagdrempelige en discrete

karakter van de app. Andere dating-apps

brengen uitgebreide profielen van singles

naar voren, waarbij gebruikers vaak ellenlange

teksten moeten lezen vooraleer

ze kunnen achterhalen of er een potentiële

match tussen het aanbod vrijgezellen

zit. Ook aanmelden brengt een heleboel

enquêteachtige vragen en diepe analyses

met zich mee. En wie heeft daar vandaag

de dag nog tijd voor? Tinder speelt echter in

op het snelle tempo van de hedendaagse

maatschappij, en stelt slechts één vraag aan

de gebruikers: links of rechts?

Aanmelden op Tinder gebeurt via

Facebook, en na het instellen van enkele

basiscriteria zoals seksuele geaardheid,

locatie en leeftijdsgrenzen start de stroom

aan potentiële matches vrijwel meteen. Op

het scherm verschijnt een foto, de naam en

de leeftijd. Geen interesse? Dan kan de foto

makkelijk naar links worden geveegd – of

geswipet – en krijg je de persoon in kwestie

niet meer te zien. Verschijnt er iemand die je

interesse wel weet te grijpen? Dan kan deze

naar rechts worden geswipet. Op het moment

dat die persoon hetzelfde doet met

jouw foto, verschijnt er een matchmelding

en opent er een chatvenster. Bij twijfel kan je

ook meerdere foto’s van en basisinformatie

over je potentiële match raadplegen, zoals

interesses of een levensmotto.

HOLEBI-VRIENDELIJK

Tinder is ook gebruiksvriendelijk voor de

LGBT-gemeenschap. Na het selecteren

van een seksuele geaardheid zoekt de app

uitsluitend binnen deze categorie. Dit is

een geruststelling voor jonge holebi’s die

soms nog worstelen met hun seksuele

geaardheid en liever geen bekenden uit hun

heterovriendenkring zien voorbijkomen. Al

gebeurt het steeds vaker dat hetero’s hun

seksuele geaardheid aanpassen tijdens een

avondje onder vrienden, “om eens te kijken

welke homo’s er op Tinder zitten”. Gelukkig

heeft de app voor dergelijke scenario’s

ook een ingebouwde veiligheidsdrempel.

Tinder heeft namelijk toegang tot de

Facebookvrienden van iedere gebruiker, en

zorgt ervoor dat deze niet voorkomen in de

ellenlange lijst met potentiële matches. Je

komt dus geen familie en vrienden tegen,

en ook jouw profiel blijft onzichtbaar voor

hen. Dit om ongemakkelijke situaties of zelfs

accidentiële coming-outs te voorkomen.

Vrienden van Facebookvrienden zijn wel

zichtbaar, en het aantal gemeenschappelijke

Facebookvrienden van beide gebruikers

wordt ook aangegeven. Dit als extra

stimulans om even naar rechts te swipen

en de persoon in kwestie wat beter te leren

kennen.

Deze discrete en tegelijk directe manier van

online daten heeft al tot vele succesverhalen

geleid, zowel bij hetero’s als holebi’s.

Tinder telt wereldwijd meer dan vijftig

miljoen gebruikers, van wie er tien miljoen

dagelijks actief zijn op de online dating-app.

Op één dag wordt er ongeveer 1,4 miljard

keer geswipet, goed voor zo’n tien miljard

matches sinds de lancering van de app in

2012. Er wordt geschat dat reeds 12 procent

van alle Tindergebruikers via de app een

nieuwe partner gevonden heeft. Specifieke

cijfers over de holebigemeenschap op

Tinder worden niet vrijgegeven, maar op

andere sociale mediakanalen zoals YouTube

delen homoseksuele Tinderkoppels maar al

te graag hun verhaal.

VALSE SINGLES

Al zijn niet alle Tindergebruikers op zoek

naar een relatie. Net als andere populaire

apps trekt Tinder veel nieuwsgierigen aan,

die het nieuwe concept maar al te graag

eens uitproberen. Zo blijkt dat slechts 54

procent van de huidige Tinderpopulatie

echt single is.

Volgens Sean Rad, medeoprichter en

gewezen CEO van Tinder, zijn er verschillende

redenen waarom zoveel niet-singles

de dating-app geregeld gebruiken. “Tinder

heeft een hoge entertainmentwaarde voor

mensen die niet echt op zoek zijn naar een

relatie”, onthulde Rad in een interview met

Business Insider. Samen met je vrienden

een flesje wijn kraken en een avondje

swipen op Tinder kan heel wat stof doen

opwaaien: zo kan je tot groot jolijt elkaars

exen zien voorbijkomen. Of die knappe

sportleraar waar je in de middelbare school

een oogje op had.

“Tinder wordt ook gebruikt door mannen en

vrouwen van wie het ego een boost nodig

heeft”, gaat Rad verder. Vooral mannen, die

al enige tijd een partner hebben, polsen

geregeld of ze nog goed in de markt liggen.

Alle matches die ze krijgen zijn voor hen

een bevestiging dat ze er nog steeds goed

uitzien. “Zo kan Tinder verslavend gaan

werken”, legt Rad uit. “Door die constante

zoektocht naar zelfbevestiging kan men

niet meer stoppen met swipen.” Sommige

gebruikers gaan nog een stap verder, en

maken er zelfs een wedstrijd van: de man

of vrouw met de minste matches van de

groep betaalt op het einde van de avond

een rondje! Voor de singles aan de andere

kant van de match zijn dergelijke spelletjes

minder amusant, want hun chatberichten

blijven (vaak) onbeantwoord.

Tinder wordt ook gebruikt

door mannen en vrouwen

van wie het ego een boost

nodig heeft

GRINDR 2.0

Er is geen ontkomen aan: ook seks is een

belangrijk motief dat vele singles naar online

dating-apps drijft. Op zoek gaan naar seksuele

contacten of een onenightstand wordt

op apps zoals Tinder erg makkelijk gemaakt,

maar doet af aan de kwaliteit van de app en

zo gaat de initiële doelstelling als relatiezoeker

snel verloren. Zo is het ook Grindr

vergaan. Grindr werd gelanceerd in 2009, en

was de eerste online dating-app gespecialiseerd

voor homoseksuele mannen. Met

als leuze “ga op zoek naar een leuke date,

een soulmate of je toekomstige partner”

maakte Grindr zich sterk dat het dé app bij

uitstek zou worden om single homoseksuele

mannen te helpen in hun zoektocht naar de

ware liefde.

Het draaide echter enigszins anders uit.

Grindr werd al snel overspoeld door

gebruikers die de applicatie inschakelen

om andere homo’s te spotten die wel te

vinden zijn voor anonieme seks, gaande van

vluggertjes bij hun thuis tot een neukpartij

op openbare plaatsen. Profielfoto’s van

gebruikers tonen weinig gezichten, met een

parade van afgetrainde torso’s en het

occasionele geslachtsdeel tot gevolg. Ook

de basisinformatie van gebruikers laat niets

aan de verbeelding over. Naast de gebruikelijke

ASL (Age, Sex, Location of Leeftijd,

Seksuele Rol en Locatie) worden vaak giftige

opmerkingen toegevoegd zoals “ga weg,

dikkerds”, “geen sixpack = geen contact” of

“verwijfde homo’s verdoen hier hun tijd”.

Ook de gesprekken op Grindr, als het al

gesprekken genoemd kunnen worden,

bestaan meestal uit suggestieve zinnetjes en

de bijna obligatoire dick pic (vrij vertaald als

pikfoto). En zo verandert een online datingapp

al snel in een ordinaire vleeskeuring.

Vele homomannen blijven wijselijk weg

van het wespennest dat Grindr geworden

is, en gaan op zoek naar relaties op andere

kanalen.

De oudere, meerontwikkelde single homo

gaat vaak te rade bij gespecialiseerde

websites zoals GayParship.be, terwijl jonge

homo’s eerder Tinder uitproberen. Tinder

biedt hen een discrete omgeving, waar ze

hun seksualiteit kunnen ontdekken, contact

kunnen zoeken met andere homo’s en

leren om te flirten. Zo worden ze ook niet

geconfronteerd met het discriminerende

taalgebruik dat op Grindr gehanteerd wordt,

wat het reeds kwetsbare zelfbeeld van jonge

homo’s negatief kan beïnvloeden. Al gebruiken

homo’s steeds vaker Tinder om op

Door de constante zoektocht

naar zelfbevestiging kan

men niet meer stoppen met

swipen

zoek te gaan naar seksdates. Ook het grove

taaltje en expliciete beeldmateriaal maken

stilaan de oversteek. En hoewel Tinder de

profielfoto’s en basis-informatie van zijn

leden verifieert, heeft het geen controle op

de taal of eventuele naaktfoto’s die in privéchats

worden uitgewisseld. Dreigt Tinder

mettertijd de nieuwe Grindr te worden?

VRIENDSCHAPSZOEKERS

Naast amusement en de zoektocht naar

seks speelt Tinder ook een sociale rol. Het

overgrote deel van de Tindergebruikers, al

dan niet single, is simpelweg op zoek naar

vriendschappelijke contacten. Dit aspect

is ook het management van de app niet

ontgaan. “We ondervinden al enige tijd dat

het karakter van Tinder verschuift van een

dating-app naar een sociale netwerk-app”,

bevestigt Sean Rad. Ook voor jonge LGBT’s

is de app handig om een eerste contact te

maken met de holebigemeenschap. Tinder

fungeert als gaydar, en vergemakkelijkt de

zoektocht naar mensen in de buurt die dezelfde

seksuele geaardheid hebben. Zonder

homobars te moeten afschuimen, iets waar

niet iedereen zich comfortabel bij voelt.

Tinder is en blijft wel een online dating-app,

en de vele vriendschapszoekers brengen

deze originele doelstelling in het gedrang.

Niets is frustrerender dan een leuke match

te hebben, als achteraf blijkt dat de persoon

in kwestie helemaal niet geïnteresseerd is

in daten of niet openstaat voor een relatie.

Om de relevantie van Tinder als dating-app

te beschermen werd vorig jaar een nieuw

concept gelanceerd: Tinder Social. Dit

kleine zusje is volledig gewijd aan sociale interacties

en moedigt haar leden aan om met

elkaar af te spreken. Via Tinder Social kunnen

gebruikers verschillende vriendengroepjes

creëren, en hun plannen voor de avond

delen. Daarna kunnen individuen of andere

vriendengroepjes uitgenodigd worden, via

het vertrouwde ‘swipe en match’-systeem

dat op Tinder gebruikt wordt. Een perfect

alternatief voor niet-singles die hun vriendenkring

verder willen uitbreiden, terwijl

singles op de originele applicatie kunnen

verdergaan met hun zoektocht.

EFFECTIEF OF ERGERLIJK?

Tinder kan dus wel degelijk een efficiënte

online dating-app zijn voor single holebi’s,

al moeten gebruikers wel rekening houden

met bepaalde soorten ruis. Niet iedereen

meldt zich aan op Tinder met dezelfde

bedoelingen, wat soms voor frustrerende of

verwarrende situaties kan zorgen.

Toegegeven: op basis van enkele foto’s en

een korte introductie weet je niet meteen

welk vlees je in de kuip hebt, maar in het

gesprek dat volgt op een match gaan er al

snel enkele belletjes rinkelen. Gebruikers die

op zoek zijn naar casual seks of een erotisch

avontuurtje vallen al snel door de mand,

maar het is minder makkelijk om te spotten

of de persoon aan de andere kant van de

app op zoek is naar een nieuwe liefde of

eerder vriendschap.

Het goede nieuws is dat Tindermatches vaak

beginnen communiceren op vriendschappelijke

basis, wat daarna toch kan uitgroeien

tot een liefdesrelatie. Elkaar berichten via de

app is een mooie aanzet, maar de werkelijke

magie van Tinder komt uiteindelijk tot

stand tijdens een eerste of daaropvolgende

Tinderdate(s). Krampachtig op zoek gaan

naar andere relatiezoekers, en daarbij geen

oog hebben voor potentiële vriendschappelijke

contacten, draait vaak uit op een

fiasco. Gelijkgestemde singles met dezelfde

seksuele geaardheid en interesses leren

kennen en onverwachts de liefde van je

leven tegenkomen: dat is waar het bij Tinder

echt om draait!

dossier solonaise

Er zijn geen statistieken die meten hoeveel homo’s, lesbiennes, biseksuelen

en/of transgenders alleen zijn of alleen wonen. Wel zijn er

enkele indicaties.

Tekst: Timothy Junes

AANTAL EENPERSOONSGEZINNEN

HOLEBIMANNEN IN RELATIES

De helft van de Belgische homo’s en biseksuele

mannen is single. 46% heeft een relatie met een (of

meerdere) man(nen). 4,5% heeft een relatie met een

vrouw. Dat blijkt uit de European MSM Internet Survey

(EMIS) bij 180.000 mannen die seks hebben met mannen

(MSM) in Europa. Net geen 4000 MSM in België

vulden deze enquête in.

In België bestaat 34% van de gezinnen

uit één persoon. In Vlaanderen is dat 31%,

in Wallonië 35% en in Brussel 46%. We

spreken hier over de economische eenheid,

niet over de relatiestatus. Deze alleenwoners

zijn singles, weduwen en weduwnaars,

echtgescheiden personen en mensen die

een lief hebben maar niet samenwonen.

% AANTAL MENSEN SAMEN-

WONEND

In 2016 organiseerde de VRT een

enquête over relaties. 26% van de

Vlamingen is single, 74% heeft dus

een relatie. Van de personen in een

relatie woont 63% samen met zijn

of haar partner.

SAMENWONEN

ALS

GEMEENSCHAP

De geneugten en smarten van co-housing

“Sometimes I feel I'm gonna break down and cry. I get lonely, so lonely,

living on my own.” Eenendertig jaar geleden zong Freddie Mercury

al over de smarten van het alleen wonen. Niet iedereen kan immers

even goed om met de afzondering en eenzaamheid die in je

zelfstandige leven kunnen binnensluipen. Daarnaast baart ook het

financiële aspect van alleen wonen vele mensen zorgen. Meer en

meer wordt daarom voor alternatieve vormen van leven en (samen)

wonen gekozen. Laten ons het concept ‘co-housing’ nader bekijken.

Tekst: Hanne Aerts

Elsie (25), Karel (27) en Hanna (25) vertellen

over de voordelen, frustraties en hoe

co-housing hen gevormd heeft. “Het was

een ervaring die ik nooit had willen missen”,

aldus Hanna.

WAT IS CO-HOUSING?

“Een woonproject met private eenheden gecombineerd

met uitgebreide gemeenschappelijke

functies. Het project vormt ruimtelijk,

architecturaal en juridisch één geheel. De architectuur

van een co-housingproject biedt

een verhoogde kans op sociale interactie.”

Dat is de ietwat droge juridische definitie

van het concept co-housing. Achter deze

definitie schuilt een boeiend en vernieuwend

sociaal concept dat een alternatief

biedt voor de conventionele manieren van

wonen en samenleven. Co-housing gaat

verder dan het huren van een flat of huis

met kamergenoten, die je vervolgens enkel

ziet als ze je komen zeggen dat de vuilnis

zich al zes maanden opstapelt of als Taylor

Swift te luid wordt afgespeeld. Co-housing

impliceert dat je deel uitmaakt van een

gemeenschap en je hier volop voor inzet.

Iedere bewoner heeft nog altijd zijn eigen

privéruimte (eigen huis, appartement of

kamer), zodat je privacy gevrijwaard blijft.

Daarnaast deel je gemeenschappelijke

ruimtes: een keuken, berghok en/of tuin, net

zoals bij andere vormen van samenleven. Bij

co-housing wordt wél verwacht dat je deze

keuken, tuin ... samen gebruikt, zoals een

kerngezin ook doet.

dossier solonaise

De toekomst hou je niet

tegen en co-housing is

volgens mij de toekomst

Elsie, Hanna en Karel zijn drie enthousiaste

twintigers uit Gent die reeds enkele jaren

ervaring hebben met co-housing (weliswaar

niet met elkaar). Hoewel ze alle drie een

soortgelijke motivatie gaven om voor deze

vorm van wonen te kiezen, is hun oordeel

hierover toch uiteenlopend.

Waarom kozen jullie voor co-housing?

Hanna: “Natuurlijk speelt het financiële

aspect een rol: je kan een ruimer huis of een

mooiere locatie bewonen. Voor mij is echter

belangrijker dat co-housing gewoon leuk

is, zeker met gelijkgezinden! Het helpt je te

relativeren en niet enkel voor jezelf te leven.

(glimlacht)”

Karel: “Voor mij geldt dat financiële en sociale

aspect natuurlijk ook. Daarnaast wou ik iets

groter wonen, wat in een stad niet altijd

evident is. Dankzij co-housing is de fysieke

ruimte van mijn ‘thuis’ veel groter. En alleen

wonen is doorgaans maar saai (lacht). Zeker

als je vrijgezel bent.”

Elsie: “Goh, ik ben dan wel in een relatie, maar

mijn vriend was er nog niet klaar voor om

samen te gaan wonen. Maar ik ben iemand

die veel nood heeft aan sociaal contact, om

thuis te komen waar mensen zijn, waar je

met anderen samen kan eten, over je dag kan

vertellen ... In het weekend heb je ook altijd

anderen om te ontspannen, een spelletje

te spelen. Je bent nooit eenzaam, hebt een

‘netwerk’ om op terug te vallen.”

Heb je nooit behoofte aan tijd en ruimte

voor jezelf?

Hanna: “Afspraken, afspraken, afspraken.

Communicatie is echt heel belangrijk. Ik vind

het bijvoorbeeld leuk spontaan te beslissen

samen iets te doen, maar heb inderdaad ook

nood aan me-time, dus als dat gerespecteerd

wordt, is dat heel fijn. Mijn huisgenoten - die

ik trouwens via Facebook ontmoet heb -

dachten daar hetzelfde over. Als je naar een

huis gaat kijken, is het belangrijk daar eerst

met de andere huisgenoten over te praten.”

Elsie: “Ja, alles moet bespreekbaar zijn, ook

de situatie met de partner bijvoorbeeld.

Mijn vriend had er eerst wat moeite mee om

altijd anderen te zien wanneer hij bij mij op

bezoek kwam. Nu vindt hij het leuk om met

die mensen samen te zijn, hoewel hij nog

altijd meer nood aan privacy heeft dan ik.

In onze eigen privéruimtes kunnen we wel

alleen zijn, maar in de toekomst verkiest hij

toch om in een huisje van enkel ons tweeën

te wonen.”

Op welke criteria selecteer je potentiële

huisgenoten?

Hanna: “Hun zin om echt samen te leven.

Soms eens dingen samen doen, spontaan

en ongedwongen. Maar natuurlijk is ook

respect voor privacy belangrijk! Mijn huisgenoten

zijn ook vegetarisch, wat fijn is.”

Elsie: “Het karakter van die persoon is

belangrijk. Past hij of zij wel in ons huishouden?

We proberen milieubewust te leven,

rekening te houden met elkaar en elkaar ook

ruimte te geven waar nodig. Iemand nieuw

moet zich daarom wel kunnen aanpassen

aan de manier waarop wij ons leven leiden.”

Hoe ga je ermee om als er zich conflicten

voordoen?

Hanna: “Wel, tijdens mijn eerste cohousingproject:

slecht. Die mensen

schreven op wat je fout deed en dan

confronteerden ze je daarmee op een soort

van ‘vergadering’. Vreselijk! Maar anders, gewoon

praten, een beetje zoals in een relatie.

Communicatie is heel belangrijk.”

Elsie: "Wow! Zo’n tirannie is het bij ons

gelukkig niet. (lacht) Bij conflicten proberen

we altijd persoonlijk met die persoon en

vanuit een ik-standpunt te praten over wat

er scheelt. Als een van mijn huisgenoten de

wasmachine opzet voor één onderbroek,

zal ik daar wel even boos om worden, maar

samen proberen we daar een oplossing

voor te vinden. Niet altijd gemakkelijk, maar

ook dat maakt deel uit van samenleven met

andere mensen.”

Vormt homoseksualiteit vandaag nog

een probleem bij co-housing?

Elsie: “Een van mijn huisgenoten is lesbisch.

Niemand heeft daar ooit een probleem van

gemaakt. Haar partner is hier altijd welkom.

Een tijdje geleden begon een andere

huisgenoot een relatie met een strenggelovige

moslim. Er zijn toen wel bepaalde

spanningen ontstaan, maar die zijn intussen

uitgepraat. Iedereen respecteert de privacy

en vrijheid van de ander.”

Karel: “Bij mij was het iets moeilijker toen ik

uit de kast kwam. Ze hebben er doorgaans

geen problemen mee en zijn nog altijd

even vriendelijk tegen me, maar ik merk

wel dat het soms vrij ongemakkelijk wordt

wanneer ik een jongen mee naar huis neem.

Meteen ook de voornaamste reden om in

de toekomst naar een huisje van mezelf te

verhuizen.”

Hanna: “Bij ons zou dit zeker geen probleem

vormen, iedereen die zich kan aanpassen

aan het leven in huis is welkom. Karel, verhuis

gewoon naar ons huis! (lacht)”

Willen jullie blijven samenwonen met

andere gezinnen?

Hanna: “Eigenlijk moet ik hier nee op antwoorden.

Ik heb nooit echt alleen gewoond

en soms denk ik wel dat het een ervaring is

die ik moet beleven. Ik heb echter geen spijt

van aan co-housing te doen: alles wat ik de

voorbije jaren heb meegemaakt, had ik voor

geen geld willen missen.”

Elsie: “In de toekomst wil mijn vriend een

eigen huisje van ons tweeën. Toch ben ik

van mening dat co-housing de toekomst

is, zeker voor mensen die eenzaam zijn: je

geeft je privacy deels op, maar krijgt er een

warme gemeenschap voor in de plaats.

Sociaal contact in het huis kan zo verrijkend

werken.” Karel: “Voor sommigen kan het

inderdaad de perfecte vorm van wonen

betekenen. Voor anderen, zoals ik, zal de traditionele

‘eigen stek’ nog altijd de voorkeur

genieten. Vooral dan inzake privacy, je eigen

ding kunnen doen wanneer je maar wilt.

Mijn tevredenheid over co-housing nu, geef

ik een vijf op tien. (lacht)”

Elsie en Hanna: “Oei, dan geven wij toch iets

meer!”

Hanna: “De toekomst hou je niet tegen en

co-housing is volgens mij de toekomst. Binnen

enkele jaren zullen we elkaar misschien

nog tegenkomen in een co-housingproject!”

-66%

korting

PROEFAANBOD

MAAK KENNIS MET HET NIEUWSBLAD

VOOR MAAR 16 EURO

magazine

9xhet

snelstegerecht

vandechef

DeBV-kapper

legtallesover

extensionsuit

VéroniqueLeysen

elegantin

instappers

DinaTersago

“Zwanger

voel ik me

op mijn

sexyst”

W 13 mei 2017 • 384

Het Nieuwsblad is trotse partner van de The Pride en daar laten we jou graag mee van genieten.

Lees nu één maand lang Het Nieuwsblad voor maar € 16 i.p.v. € 47 (prijs in de winkel).

Niet enkel op papier, maar ook digitaal op smartphone, tablet en pc.

Het Nieuwsblad. Lees mee, leef mee.

www.nieuwsblad.be/pride

column 3gender, the grassroots t-movement

TRANSHISTORISCH

piya deseure

Transgenders schrijven geschiedenis ... Maar wie schrijft onze

geschiedenis?

Najaar 2005. Een klein groepje verzamelt in een groezelig

kroegje in de buurt van de Gentse Vrijdagmarkt, naar aanleiding

van het wetsvoorstel over transseksualiteit. Alle pogingen

om met steun van de Genderstichting alle Nederlandstalige

en Franstalige transgenderverenigingen op dezelfde lijn te

krijgen zijn mislukt. Een persbericht wordt opgesteld om

onze kritiek te laten horen. Het is onze bedoeling om door te

dringen tot de hoorzitting in de Kamer van Volksvertegenwoordigers.

Het bericht verschijnt

via een journalistieke connectie

in enkele kranten. Een wanhoopskreet

met resultaat: Deborah

Lambillotte mag haar stentorstem

laten horen in het politieke

halfrond. Louter symbolisch,

weliswaar. Onze impact op de

definitieve wettekst is zo goed

als nihil.

Wie waren de

echte

transgenderpioniers?

Transgenders hebben geen eigen

geschiedenis. Eeuwenlang lijken

we slechts een marginale bijrol te

hebben vervuld, als muurbloempjes

in de coulissen van een verhaal dat vooral door blanke

mannen werd gedomineerd en opgetekend.

Wie kent er nog de namen van de transgenderverenigingen

die tien, vijftien of twintig jaar geleden actief waren? Wie herinnert

zich de allereerste vrijwilligers die hun nek uitstaken om

transgenders te ondersteunen? Wie waren de echte transgenderpioniers,

die hun werk verloren, gemarginaliseerd werden,

en maar al te vaak enkel via de prostitutie de financiële middelen

konden bijeenharken voor een dure, risicovolle geslachtsoperatie?

Maar die ondanks alle vernederingen, bedreigingen

of fysieke geweld doorzetten en zo het pad voor ons geëffend

hebben? Hooguit dertig tot veertig jaar terug in de tijd! Geen

wonder dat zovele transgenderpersonen vaak decennialang

‘in de kast bleven’. Tot de tijdsgeest opeens veranderde, het internet

alles opengooide, en de media ons in het vizier kregen.

Sindsdien hebben talrijke transgenders interviews gegeven,

meegewerkt aan documentaires en films, boeken geschreven,

op de planken gestaan, om ons hun levensverhaal te vertellen.

Sommigen hebben zelfs prestigieuze theater- en filmprijzen

gewonnen. Toch lijkt het soms alsof de media ons verhaal niet

meer dan een voetnoot waard acht. Hebben wij wel

zelf de regie in handen?

Uit het debacle van de wet van 10 mei 2007 trokken

alle betrokkenen hun conclusies. Onze stem moest

gehoord worden. De oprichting van het Transgender

Infopunt was het resultaat van jarenlang volgehouden

lobbywerk in het kader van het gelijkekansenbeleid.

Maar om onze politieke eisen kracht bij te zetten hadden

we een megafoon nodig. De Vlaamse Genderkring

was een van de allereerste

transgenderverenigingen die

zich had aangesloten bij de

Holebifederatie. Om gratis

gebruik te kunnen maken van

een zaaltje in het Roze Huis.

Maar toen ‘ontdekte’ de politiek

een nieuwe doelgroep. De

LGB-koepel kreeg er een T bij

en werd çavaria.

Op 24 mei werd een nieuwe

wet aangenomen in verband

met de geslachtsregistratie van

transgenders. Een stap vooruit.

Maar de overheid lijkt het nog niet helemaal begrepen

te hebben. Onze eis blijft van kracht. Erken toch het feit

dat niet iedereen zich eenduidig man of vrouw voelt!

Via deze weg wil ik allen bedanken die bijgedragen

hebben tot onze ontvoogding. Maar onze taak is niet

af. Dit is een warme oproep om het verhaal van onze

emancipatiegeschiedenis eigenhandig op te tekenen.

Concreet wil ik het idee lanceren om een projectvoorstel

in te dienen. Om de levensverhalen te verzamelen,

het vele beelden andere bronnenmateriaal te conserveren.

Het verhaal te vertellen van een groep moedige

individuen, die ernaar streefden om zichzelf te mogen

zijn. En dit streven deelden met anderen, zich verenigden.

Om de samenleving te dwingen om met andere

ogen naar genderidentiteit te kijken. Louter en alleen

door de kracht van onze overtuiging. Het verhaal hoe

een half procent van de bevolking de meerderheid ten

goede kan veranderen. Een verhaal dat niet af is, maar

dat elke generatie transgenderpersonen opnieuw

moet opschrijven. Om zo ons bestaansrecht af te

dwingen.

Piya Deseure is geboren

in Ieper. Ze studeerde

geografie en werkte in

de industrie. Piya is actief

lid van verscheidene

transgenderorganisaties

en schrijft ook regelmatig

gedichten.

snel bezorgd

NIEUWS UIT DE

BEWEGING

SNEL BEZORGD

be visible

be inspired

Meer info en inschrijven:

www.cavaria.be/Bcurious

CURIOUS

3HOOG 23/9 LEUVEN

be yourself

EVENT IN HET TEKEN VAN BISEKSUALITEIT EN

SEKSUELE FLUÏDITEIT

Op zaterdag 23 september 2017 organiseert de

werkgroep biseksualiteit van çavaria samen met Wel

Jong Niet Hetero en Holebihuis Vlaams-Brabant het

allereerste evenement in Vlaanderen dat volledig

draait rond biseksualiteit en seksuele fluïditeit: B

Curious. Niet toevallig is het net dan International Bi

Visibility Day.

“Ben je bi, pan, queer, omni, poly of heteroflexibel? Hou

je wel van het begrip bi+? Of ben je dat hokjesdenken

net helemaal beu? Dan ben je bij B Curious aan het

juiste adres!”, luidt de uitnodiging. B Curious vindt plaats

op International Bi Visibility Day, de Internationale Dag

voor Bi-Zichtbaarheid op 23 september.

Via creatieve werkwinkels wordt er nagedacht over wat

seksuele fluïditeit eigenlijk betekent. “We onderwerpen

de Kinsey-schaal aan een kritische blik, zoeken naar

originele en frisse manieren om biseksualiteit zichtbaar

te maken en laten ons betoveren door de muziek die de

queer wereld voor eens en voor altijd heeft veranderd.”

Bovendien is B Curious een ideale dag voor holebi- en

transgenderverenigingen die hun communicatie en

werking willen aanscherpen om meer bi+personen te

bereiken. Inschrijven gebeurt via cavaria.be/bcurious.

PREP VOORTAAN TERUGBETAALD DOOR RIZIV

Sinds 1 juni wordt PrEP-middel Truvada terugbetaald

door het RIZIV. Truvada werd al terugbetaald

aan wie hiv heeft, maar wordt voortaan ook terugbetaald

als preventiemiddel tegen hiv bij homo- en

biseksuele mannen.

PrEP is een pil die een hiv-infectie kan voorkomen. Ze

is bedoeld voor tijdelijk gebruik door mensen die geen

hiv hebben, maar die wel een verhoogd risico lopen om

geïnfecteerd te raken. Minister van Volksgezondheid

Maggie De Block (Open Vld) besliste om PrEP-pillen te

laten terugbetalen. De preventieve medicatie wordt

enkel voorgeschreven door aidsreferentiecentra, waar

de nodige expertise beschikbaar is en de opvolging

gegarandeerd kan worden.

PrEP-pillen zijn duur. Zonder terugbetaling is het middel

voor velen onbetaalbaar. De Block voorziet voor 2017

ruwweg een miljoen euro voor de terugbetaling ervan.

Een doosje Truvada met dertig pilletjes (ongeveer een

maandelijkse dosis) zal de patiënt 11,9 euro kosten. Wie

recht heeft op een verhoogde tegemoetkoming betaalt

7,9 euro.

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde, Vlaams

expertisecentrum voor seksuele gezondheid Sensoa en

çavaria zijn tevreden met de terugbetaling. Ze benadrukken

dat condoomgebruik belangrijk blijft, omdat

PrEP geen bescherming biedt tegen andere soa's.

ÇAVARIA PRESENTEERT EXPOSITIE OVER

LGBT-GESCHIEDENIS

Çavaria heeft een tentoonstelling over de geschiedenis

van de LGBT-gemeenschap in Vlaanderen

voorgesteld: ‘Hoekstenen’. Çavaria viert haar veertigste

verjaardag. ‘Hoekstenen’ belicht meer dan

alleen de LGBT-beweging. Er is ook aandacht voor

de vele medestanders van de beweging en voor de

toekomst.

“We bekijken in ‘Hoekstenen’ vooral wat mensen kunnen

doen om op te komen voor holebi- en transgenderrechten.

Onderwerpen als hiv, de diversiteit binnen de

LGBTI+-gemeenschap enzovoort komen daarbij expliciet

aan bod”, vertelt Nicolas Janssen die voor çavaria de

tentoonstelling mee samenstelde.

“We willen verduidelijken hoe çavaria is ontstaan en

waarom we vandaag nog steeds actief zijn. Met deze

tentoonstelling willen we iedereen bedanken die heeft

bijgedragen aan de emancipatie van LGBT’s, en iedereen

die zich vandaag blijft inzetten.”

Vanaf 1 juli tot en met 13 augustus is de tentoonstelling

te zien in Bibliotheek Permeke in Antwerpen. Organisaties

kunnen hun locatie aanbieden om de tentoonstelling

op te stellen. Daarvoor mailen ze naar hoekstenen@

cavaria.be. Çavaria zoekt vooral locaties waar veel volk

voorbijkomt. ‘Hoekstenen’ kwam tot stand met de steun

van Vlaams minister van Cultuur Sven Gatz (Open Vld).

ORGANISATIES ONDERTEKENEN ENGAGEMENTS-

VERKLARING VOOR LGBT-RECHTEN

Tijdens de Internationale Dag Tegen Holebi- en

Transfobie hebben verscheidene individuen, politici

en middenveldorganisaties zich geëngageerd voor

de rechten en het welzijn van holebi’s en transgenders.

Ze ondertekenden een verklaring op het

toekomstcongres van çavaria in BOZAR.

“De bedoeling van het toekomstcongres is om na te

denken over waar we binnen 10 jaar willen staan”, lichtte

çavaria-woordvoerder Jeroen Borghs toe. Federaal

staatssecretaris voor Gelijke Kansen Zuhal Demir (N-VA)

en haar Brusselse collega Bianca Debaets (CD&V) ondertekenden

de engagementsverklaring.

De ondertekenaars:- engageren zich om samen werk

te maken van de aanvaarding van seksuele en genderdiversiteit

en het welzijn van LGBTI+-personen en om

zich solidair te tonen met LGBTI+-personen binnen en

buiten de grenzen;- bevestigen dat seksuele oriëntatie,

genderidentiteit, genderexpressie en geslachtskenmerken

integraal deel uitmaken van een persoon en nemen

zelfbeschikking als uitgangspunt;- roepen organisaties

en individuen op om vanuit hun eigen rol in de maatschappij

mee ons utopia te realiseren. Iedereen kan een

verschil maken. Deze verklaring is hiervoor het startpunt.

Bozar, Vooruit, Stad Gent, Stad Kortrijk, IGVM, Unia, het

LGBTQ-forum, de Nederlandstalige Vrouwenraad, de Gezinsbond

en Vluchtelingenwerk Vlaanderen engageerden

zich al. Je kunt ook zelf de verklaring ondertekenen

op cavaria.be/2027.

NIEUW REGENBOOGACTIEPLAN VOOR GENT

Gent heeft een nieuw Regenboogactieplan dat van

de Arteveldestad een holebi- en transgendervriendelijkere

omgeving moet maken.

Het Regenboogactieplan voor 2017-2018 werd voorgesteld

door de Stad Gent in Casa Rosa, het Oost-Vlaams

holebi- en transgenderhuis. Het plan bevat 26 acties en

werd opgemaakt in afstemming met het Regenboognetwerk

Gent, een permanent overlegforum.

“Gent is goed bezig. De stad werkt op verschillende

vlakken tegelijk aan het welzijn en de rechten van

holebi’s en transgenders. Ze hanteert een totaalvisie die

tot stand komt in samenspraak met de doelgroep”, zegt

Jeroen Borghs, de woordvoerder van çavaria.

Het vorige actieplan wierp duidelijk vruchten af: het

opleiden van referentiepersonen in asielcentra, genderneutrale

briefwisseling en vacatures en aandacht

voor het LGBT-thema binnen de diensten Onderwijs

en Inburgering. Met zichtbare acties zoals de regenboogvlaggenactie,

de herdenkingsmars Ihsane Jarfi en

het congres Pride & Privilege werd ook sterk ingezet op

beeldvorming.

Het nieuwe Regenboogactieplan voorziet onder andere

een onthaalwerking in Casa Rosa en middelen om de

verbouwingen in het Oost-Vlaamse regenbooghuis af

te ronden.

47%

Iceland

EUROPE

MAY 2017

Reflecting the legal and policy human rights situation

of lesbian, gay, bisexual, trans and intersex (LGBTI)

people in Europe

How did we calculate these scores?

Have a look at www.rainbow-europe.org

100%

95%

respect of human rights,

full equality

90%

Malta

69%

Portugal

52%

Ireland

67%

Spain

76%

United

Kingdom

71%

France

35%

Andorra

64%

The

Netherlands

78%

Norway

68%

Denmark

27%

60%

Sweden

Croatia

31%

Bosnia&

Herzegovina

68%

Finland

33%

17%

72% 54%

Germany

18%

Poland

Belgium

46%

Luxembourg

29%

Czech

Republic

28%

Slovakia

18%

Liechtenstein 56%

Austria 45%

31%

Hungary

Switzerland 44%

Slovenia 62

10% 12%

Monaco

30%

San

Marino

Italy

Estonia

Latvia

Lithuania

39% 30%

Kosovo

16%

33%

Montenegro

Serbia

FYR Macedonia

Albania

47%

Greece

21%

Romania

13%

Belarus

23%

Bulgaria

13%

Moldova

19%

Ukraine

Turkey

Russia

26%

Georgia

Azerbaijan

Armenia

85%

80%

75%

70%

65%

60%

55%

50%

45%

40%

35%

30%

25%

20%

15%

10%

Norway

United Kingdom

Belgium

France

Portugal

Finland, Denmark

Spain

The Netherlands

Croatia

Sweden

Austria

Germany

Ireland

Greece, Iceland

Luxembourg

Hungary

Slovenia

Montenegro

Andorra

Estonia, Albania

Bosnia&Herzegovina, Switzerland

Kosovo*, Serbia

Czech Republic, Cyprus

Slovakia

Italy

Georgia

Bulgaria

Romania

Ukraine

Poland, Liechtenstein

Lithuania, Latvia

FYR Macedonia

Belarus, Moldova

San Marino

Monaco

Turkey

Armenia

Russia

Azerbaijan

Co-funded by the Rights Equality

and Citizenship (REC) programme

2014-2020 of the European Union.

88%

Malta

29%

Cyprus

gross violations of human rights,

discrimination

BELGIË OP VIERDE PLAATS IN RAINBOW INDEX

België zakt naar de vierde plaats in de Rainbow

Index. Vorig jaar stond België nog op een gedeelde

tweede plaats achter Malta. Jaarlijks publiceert de

Europese holebi- en transgenderorganisatie ILGA-

Europe een Rainbow Index die alle Europese landen

rangschikt naar hoe holebi- en transgendervriendelijk

hun wetgeving en beleid is.

Er zijn verschillende redenen waarom België twee plaatsen

zakt. Zo lag het wetsontwerp voor de Transwet nog

in het parlement ter stemming toen de gegevens aan

ILGA-Europe bezorgd werden. Het nieuwe wetsontwerp

telde dus nog niet mee in de rangschikking. Bovendien

ging het wetsvoorstel tot Transwet niet uit van het

principe van zelfbeschikking. Andere landen, zoals Noorwegen,

passen dat principe wel toe in hun wetgeving.

Momenteel is er evenmin een interfederaal actieplan

tegen holebifobie en transfobie. Het vorige plan onderving

een gebrek aan regelgeving om gelijke kansen te

waarborgen en discriminatie te voorkomen op het vlak

van genderidentiteit en intersekse.

Sommige Europese landen verankerden hun antidiscriminatiewetgeving

in de grondwet, België nog niet.

Malta versterkte zijn leiderspositie in de Rainbow Index

nog door bekeringstherapieën voor holebi’s en transgenders

bij wet te verbieden.

ÇAVARIA PEILT NAAR SCHOOLERVARINGEN VAN

HOLEBI- EN TRANSGENDERJONGEREN

Çavaria is gestart met een schoolenquête. De organisatie

wil te weten komen hoe jongeren die homo,

lesbisch, bi en/of transgender zijn hun schoolomgeving

ervaren.

In de VS voert het Gay, Lesbian, & Straight Education

Network (GLSEN) en Columbia University al jaren

onderzoek naar het schoolklimaat voor LGBT-jongeren.

Jongeren krijgen verscheidene vragen voorgeschoteld.

Zijn ze out op hun school? Worden ze gepest? Hoe veilig

voelen ze zich op school? Hebben ze al les gekregen

over LGBT-onderwerpen?

Dit jaar vroegen GLSEN en Columbia University een

aantal West-Europese landen om zich aan te sluiten bij

de enquête. Çavaria ging hierop in. De organisatie wil

immers al langer een beter beeld krijgen op hoe LGBTjongeren

zich op school voelen en wat hun ervaringen

zijn. De laatste relevante onderzoeken in Vlaanderen

zijn intussen al een aantal jaar oud. De ervaringen van

holebi- en transgenderjongeren zullen inzichten bieden

die de onderwijswerking van çavaria kunnen versterken.

Zo kan er immers beter worden ingespeeld op de

noden en behoeften van deze jongeren.

Vul de enquête in op cavaria.be/schoolenquete. De

enquête is volledig anoniem en als je je niet gemakkelijk

voelt bij bepaalde vragen, kan je die gewoon overslaan.

gsavlaanderen

gsa_vlaanderen

GSAVlaanderen

10 mei 2017

Kunsthumaniora Brugge

Alles wat je altijd al wilde weten over

GAY-STRAIGHT ALLIANCES!

Een dag vol meet and greets,

activisme, regenbogen,

spel en fun voor je GSA!

Gratis workshops voor leerkrachten

en professionals,

inclusief GSA-startpakket!

Win een

smartphone

met de perfecte

rainbowselfie!

Meer info bij de educatief medewerker van çavaria: lozano.lafertin@cavaria.be of het nummer 0473 13.04.29.

www.gaystraightalliance.be / gsa@cavaria.be

DE ROZE MERKEN VAN 2017 ZIJN BEKEND!

In Antwerpen zijn tijdens Pink Brand of the Year

2017 prijzen uitgereikt voor merken die LGBTinclusief

zijn. Het is een initiatief van Brandhome in

samenwerking met Cargo Club, OUTtv en KliQ vzw.

Pink Brand of the Year moedigt merken aan die

diversiteit promoten binnen de kantoormuren en

daarbuiten. Er werden bronzen, zilveren en gouden

onderscheidingen uitgereikt in drie categorieën. Alle

winnaars ontvingen een award in de vorm van een

knalroze pinguïn.

In de categorie LGBTQ friendly company award wonnen:

Brons: Rainbow Cops Belgium

Zilver: consumptie-ijsmerk Ben & Jerry’s

Goud: consultingbureau Accenture

In de categorie Diversity Ambassador award wonnen:

Brons: Rainbow Cops Belgium

Zilver: Bank en verzekeraar BNP Paribas Fortis

Goud: Radioprogramma Generation M van zender MNM

In de categorie LGBTQ Advertisement wonnen:

Brons: Google

Zilver: Flair, het weekblad voor jonge vrouwen

Goud: LGBT-blog Pink In Our Lives

GAY-STRAIGHT ALLIANCE-DAG INSPIREERT HET

ONDERWIJS

Op 20 mei zijn meer dan 100 leerlingen en leerkrachten

samengekomen voor de GSA-dag. GSA

staat voor Gay-Straight Alliance, een groep leerlingen

en leerkrachten die ervoor willen zorgen dat

iedereen op school zichzelf kan zijn, ongeacht z’n

seksuele oriëntatie, genderidentiteit of genderexpressie.

De deelnemers van de GSA-dag kwamen naar de

Kunsthumaniora in Brugge om van elkaar te leren en

nieuwe ideeën op te doen. GSA-ambassadeur Senne

Misplon duidde het belang van GSA’s. “Als ik aan mijn

vrienden vraag hoe het was om uit de kast te komen

in het middelbaar, dan sprak men vaak over een sociaal

isolement”, vertelt Senne. “Mijn lesbische vriendinnen

en ik kregen vreemde en vaak seksuele opmerkingen.

Het was alsof lesbisch zijn iets ongelofelijks sexy was,

dat een lesbienne gewoon een of ander seksobject was.

Mijn homovrienden hadden het nog veel harder te verduren.

Ze waren slachtoffer van zowel verbale als fysieke

pesterijen. Ze werden gezien als iets verkeerds of zieks.

Het is toch niet de bedoeling dat leerlingen zich zo dag

in dag uit moeten voelen?”

Een GSA wil alles wat te maken heeft met seksuele

diversiteit en genderdiversiteit bespreekbaar maken op

school. De leerlingen zelf nemen het initiatief om van

de school een plaats te maken waar iedereen zichzelf

kan zijn.

De opstart van GSA’s in West-Vlaanderen en de

bijhorende #RainbowYourSelfie-campagne zijn een

groot succes. Çavaria kon dit verwezenlijken met de

ondersteuning van de provincie West-Vlaanderen. De

bevoegdheid voor dergelijke projecten verschuift door

de hervorming van de provincies naar het Vlaamse beleidsniveau.

Çavaria ambieert de GSA’s verder uit te rollen

en in heel Vlaanderen ingang te doen vinden, maar

wil hiervoor ook de budgettaire mogelijkheid krijgen.

Ben je zelf geïnteresseerd om een GSA op te richten?

Ben je op zoek naar materiaal om acties te organiseren

bij jou op school? Neem dan snel een kijkje op www.

gaystraightalliance.be. Op schooluitdekast.be vind je alle

informatie over seksuele diversiteit en genderdiversiteit

voor het onderwijs.

column meer man

DE GEILIGE OORLOG

David Schoenmaekers

Waar een klein land groot in kan zijn: België behoort tot

de topleveranciers van buitenlandse IS-strijders in Syrië

en Irak. Sinds begin dit jaar is, voor zover geweten, nog

maar één landgenoot met de zwarte vlag vertrokken. Het

nieuwsbericht is enkele weken oud, schiet me niet dood

als het er intussen twee zijn. Zoiets houd ik niet even

nauwgezet bij als het aantal likes wanneer ik mijn profielfoto

op Facebook vernieuw. Een mens moet prioriteiten

stellen in het leven.

Graag zou ik die ene bijkomende Belgische aanwinst voor

IS interviewen. De oorlog is al enkele jaren aan de gang en

IS is fors terrein aan het verliezen.

Toch besluit iemand alsnog de

troepen te vervoegen. Is dat niet

als het veld oprennen voor de

laatste minuut?

Nu ben ikzelf ook niet altijd van

de rapste. Gisteren nog keek

ik op de trein recht in de ogen

van een hoogst aantrekkelijke

medereiziger. Pas toen hij bij

het uitstappen een roze sjaal

omknoopte, drong het tot me

door dat we behalve de trein

ook onze seksuele geaardheid

deelden. Waarop ik hem

achterna wou lopen. Ik zag dat

hij zijn handtas was vergeten,

grabbelde die nog gauw mee,

Iemand die alsnog

de troepen

van IS vervoegt.

Is dat niet als het

veld oprennen

voor de laatste

minuut

maar zag hoe de deuren zich voor mijn neus sloten. Eens

aangekomen op mijn eindbestemming gaf ik de handtas

netjes (oké, lichtjes bepoteld) bij de verloren voorwerpen

af en pas bij thuiskomst bedacht ik me dat zijn adres erin

op mij lag te wachten als een piano op Jef Neve.

Ik glijd af. De vraag is dus waarom iemand zo laat naar

Syrië trekt, wanneer het kalf al bijna verdronken is. Een blijk

van overmoed, genre “oei oei, IS is zwaar aan het verliezen,

nu wordt het de moeite dat ik ze kom versterken”? Een intense

vorm van broederliefde? “Mijn broer is er gestorven,

ik zal zijn plaats op het slagveld innemen.” Nood aan frisse

buitenlucht na al die jaren in duffe klaslokalen?

Misschien is de betrokkene wel op de vlucht geslagen.

Heeft hij geveinsd naar Syrië te vertrekken, maar is hij in

Turkije van het rechte pad afgeweken en in Griekenland

terechtgekomen. Alwaar hij de zwarte vlag heeft geruild

voor één met de bekende kleuren van de regenboog en

hij aan een nieuwe missie begonnen is. Voor

de bevrijding van een onderdrukte groep en het in ere

herstellen van de nationale geschiedenis. De authentieke,

Griekse tradities.

Zijn familie hier zou het niet begrijpen. Tranen met tuiten

hebben ze gehuild om zijn vertrek. Jammer, maar ze konden

hem niet aanvaarden zoals hij is. Met veel spijt heeft

hij de banden doorgeknipt om in een ver, vreemd land

een nieuw leven te beginnen. Net als hij hebben de mannen

er een mooi bruin kleurtje, dat maakt het aanpassen

wat gemakkelijker.

Hoe het leven aan het front

is? Vergis u niet, ook onder de

Griekse zon is het niet allemaal

rozengeur en maneschijn. De kogels

fluiten je er niet om de oren,

dat is waar. Zelfs als het misloopt,

moet je evenmin zo’n spuuglelijk

oranje pak aandoen. Toch blijft

het een riskante evenwichtsoefening.

Je mag niet in een Gouden

Dageraad trappen en tegelijk via

de sociale media de boodschap

aan de man zien te brengen. De

boodschap of het mediageniekste

lid, want woorden wekken,

voorbeelden strekken. En als je

eigen lid zich volop strekt, moet

je toch weer op je kleding letten

of je hebt alsnog jezelf verraden.

De regenboogstrijders voeren ook allerhande acties uit.

Nee, ze gaan niet op straat paraderen, dat is te riskant.

De politie is uw vriend niet. Het zijn gesloten activiteiten,

enkel voor de gelijkgestemden, waar zowel aan vorming

als aan groepsbinding wordt gedaan. Het liefst knopen ze

aan bij de oorspronkelijke waarden door de organisatie

van een soort Olympische Spelen naar origineel model.

Sportkledij wordt ritueel verbrand en dat iconische beeldhouwwerk

van de discuswerper is nu eindelijk door een

foto vervangen. Naar verluidt is hij een Fransman.

Trouwens, waarom ga ik er – zo stereotiep – bij een ISstrijder

meteen vanuit dat het een man betreft? Volgens

VTM Nieuws is één op vijf van de Belgische Syriëstrijders

vrouw. Die éne van dit jaar? Lieve ouders, maak u geen

zorgen. Ze stelt het prima op Lesbos.

Davids zoektocht naar

het schone en het

goede mondt uit in de

kunsten, de natuur en

natuurlijk in mensen,

van de onbekende tot

de meest nabije.

Foto: Nicolas Todts

poëzie { bert deben

ZOEKERTJE

Een tafel met vier stoelen er omheen

en nog wat extra stoelen hier opzij

en allemaal die stoelen zijn van mij

ik zet ze hoe ik wil, ik woon alleen!

ook mijn salon biedt plaats aan meer dan één

en daarenboven oogt het heel gastvrij

en telkens ik me in mijn zetel vlij

leg ik mij hoe ik wil, ik woon alleen!

ik heb een dubbel bed, voor twee personen

een badkamer, met zelfs twee lavabo’s

ik heb overigens ook twee bureaus

ik heb haast alles om met twee te wonen

de ruimte, het verlangen, de hormonen …

gezocht: lieve kerel, mag ook dakloos.

Bert Deben

LGBT MOVIE HALL OF FAME

CHILDREN OF GOD(2010)

Een moedige filmmaker durft een verhaal

voor te schotelen waarvoor zijn eigen

publiek (of een groot deel ervan) nog niet

klaar is. Dat is exact wat de Bahamaanse

filmmaker Kareem Mortimer doet met

‘Children of God’. Daarin wordt een witte

kunstenaar verliefd op een zwarte man

in het homofobe klimaat in de Caraïben.

Geen evidentie, als je weet dat in de Bahama’s

onder andere het gay liefdesdrama

‘Brokeback Mountain’ uit de cinemazalen

geweerd werd.

In ‘Children of God’ dreigt de homoseksuele

Johnny Roberts (Johnny Ferro)

zijn schooltoelage te verliezen. Johnny

is introvert en krijgt in zijn buurt af te

rekenen met homofoob geweld. Doordat

hij zichzelf emotioneel afsluit, missen zijn

kunstwerken een ziel. Zijn lerares is teleurgesteld

in hem, omdat hij zijn potentieel

niet benut. Ze biedt hem een reddingsboei

aan. De lerares raadt Johnny aan om

het broeierige Nassau te verlaten en geeft

hem de sleutels van haar buitenverblijf

op het kleine eiland Eleuthera. Daar kan

Johnny artistiek herbronnen. Het is echter

geen vrijblijvende vakantie: Johnny moet

het moeilijk bereikbare Lighthouse Point

in het zuidoosten van het eiland zien te

vinden om daar een schilderij met gevoel

te maken. Op Eleuthera ontmoet hij Romeo

Fernander (Stephen Tyrone Williams), een

zelfverzekerde en knappe man die Johnny

wel wil helpen om naar Lighthouse Point

te gaan. De twee mannen worden verliefd

op elkaar maar hun relatie is allerminst

vanzelfsprekend. Romeo’s familie blijft

aandringen dat hij zou trouwen met zijn

vriendin en zou terugkeren naar Nassau.

Zijn ouders lijken Romeo’s subtiele hints dat

hij niet verlangt naar een heterohuwelijk te

negeren. In de Bahama’s woedt intussen een

haatvolle campagne tegen homorechten.

Lena Mackey (Margaret Laurena Kemp) is

samen met predikant Ralph Mackey (Mark

Ford). Hij gebruikt homofobie als machtsinstrument,

maar leidt ook een dubbelleven

waarin hij homobars bezoekt. Lena loopt

zo een geslachtsziekte op van haar man. Ze

vlucht met haar zoon naar Eleuthera om te

bezinnen over haar relatie. Hun emotionele

zoektocht brengt verscheidene personages

samen.

‘Children of God’ ontroert, maar is allesbehalve

een klef liefdesverhaaltje. De regisseur

en scenarist gaat de homofobie in zijn land

niet uit de weg. In het begin van de film

toont hij beelden van een echte manifestatie

in Nassau tegen homorechten. Op

een van de belangrijke filmlocaties werden

luttele maanden voor het filmen nog verscheidene

homomannen vermoord. In 2004

stonden de Bahama’s in rep en roer door de

komst van een cruise voor homoseksuele

ouders en hun gezin, georganiseerd door

comédienne en filmster Rossie O’Donnell

en haar partner. De leden van de cruise

stootten in Nassau op protest van christenen,

hoewel lang niet alle inwoners van het

eiland problemen hadden met holebi’s en

transgenders. ‘Children of God’ is trouw aan

de realiteit. Door bijvoorbeeld een jonge

geestelijke op te voeren die Lena confronteert

met de dubbelzinnigheid van haar

haatdragende discours, toont Mortimer dat

in de Bahama’s holebi’s en transgenders

ook op medestanders kunnen rekenen.

Achter wat op het eerste gezicht een ietwat

moralistisch drama lijkt, gaat een vernuftig

verhaal schuil.

In deze rubriek bespreken we

films uit het heden, het verleden

en de toekomst. Er staat steeds

een ‘Classic Motion Picture’ in

de spotlights: een klassieker die

zich op een of ander vlak wist

te onderscheiden én die ook

zonder zijn LGBT-thema overeind

blijft als deel van het betere

filmwerk. Gedaan met waardeloze

recensies, amateuristische

projecten en het uitmelken van

meesterwerken die we al allemaal

hebben gezien. Welkom in

de LGBT Movie Hall of Fame!

Tekst: Dennis De Roover

De idyllische beelden van prachtige stranden

en de strijd die de personages in hun

privéleven moeten voeren, vormen een fel

contrast. Bovendien merk je aan alles dat de

film doorleefd is. Zelden krijgen we in Europa

een authentieke blik op LGBT-rechten

in de Caraïben voorgeschoteld. Zelden zijn

de mensen die er bericht over uitbrengen

immers zelf inwoners van de Caraïben. “De

Bahama’s zijn een prachtige plek. Het land

is mooi, de mensen zijn heel vriendelijk en

genereus. Alleen hebben we met deze ene

kwestie problemen. Het is een zaak die een

smet werpt op wie we zijn”, meent Mortimer.

De manier waarop hij die smet verbeeldt

en de vele dimensies ervan verkent, levert

unieke cinema op.

Verscheidene scènes blijven bij. Een scène

waarin een zwarte man zich in de toiletten

van een bar laat verleiden tot anale seks met

Ralph Mackey maar de predikant wel eerst

de vraag krijgt waarom hij tegen homo’s

is. “Dat is niet zo”, antwoordt de geestelijke

doodleuk. “Maar je moet mensen iets bieden

wat ze kunnen haten. Dat verenigt ze.”

‘Children of God’ is misschien geen film die

veel weerklank kreeg buiten de Caraïben,

maar heeft zijn plek in de LGBT Movie Hall of

Fame zeker niet gestolen!

ONTLUISTERDE

INTIMITEIT

Getuigenis van seksueel misbruik

Rafaël kreeg in zijn leven meermaals

te maken met seksueel

misbruik. Zowel in de familie als

binnen de Kerk werd zijn lichamelijke

integriteit geschonden.

Hij werd door de Rooms-Katholieke

Kerk erkend als slachtoffer.

Rafaël getuigt in ZiZo om andere

personen die seksueel misbruikt

werden aan te moedigen melding

te doen. Hij hoopt ook dat

de expertise rond erkenning van

slachtoffers in de Kerk toegepast

zal worden in andere maatschappelijke

domeinen.

Tekst: Dennis De Roover

Foto's: Sophie Nuytten

Rafaël kan niet met zekerheid zeggen wanneer

het eerste misbruik heeft plaatsgevonden.

Hij sluit niet uit dat er al sprake was van

misbruik voor zijn verste herinneringen. “Het

oudste misbruik moet ongeveer vijfenveertig

jaar geleden gebeurd zijn door een pater. Hij

was een ‘vriend des huizes’, een studiegenoot

van een oom-missionaris. Ik ben nu 55 jaar. Ik

was tussen de 5 en 10 jaar. We zaten met de

familie samen in de tuin bij zonnig weer. In

het weekend, in een ogenschijnlijk ontspannen

sfeer, mocht ik op de schoot van die

pater gaan zitten. Hij zat de hele tijd seksuele

bewegingen te maken met zijn onderbuik

terwijl ik daar zat. Zo wou hij zich bevredigen.

Het was een ernstige aantasting van mijn

eerbaarheid.”

Nadien was er nog misbruik door

anderen.

Rafael: “Tussen mijn 8 en 10 jaar heeft een

oudere broer, die op dat moment zelf nog

niet meerderjarig was, mij misbruikt. Hij

verstopte een muntstuk in zijn geslachtszone

en dwong mij het te zoeken. Op een

ander ogenblik maakte ik iets gelijkaardigs

mee met een vriend van hem. We woonden

landelijk, aan een rivier. Daar dwong hij me

om hem te masturberen. Ik beschouw die

daden niet echt als criminaliteit, aangezien

zowel mijn broer als zijn vriend nog minderjarig

waren, maar eerder als een jeugdzonde.

Het gebeurde niet met veel fysiek geweld,

maar vormde wel degelijk een aantasting

van mijn integriteit. Die gevallen lijken misschien

futiel, maar ik taxeer ze als misbruik,

omdat die daden duidelijk verzwegen

moesten worden.”

Hoe ging het misbruik samen met je

seksuele ontwikkeling?

Rafael: “Ik beschouw mezelf vandaag als biseksueel

met een grote aantrekkingskracht

naar mannen. Mijn relaties als adolescent

waren echter eerder platonisch. Mijn seksuele

belangstelling in vrouwen was niet al te

groot. Mijn seksuele interesses in mannen

verdrong ik als kind en tiener volledig. Ik

kwam uit een zeer katholiek gezin. Daardoor

dacht ik dat een roeping misschien iets

voor mij was. Ik werd daarin gesteund door

mijn diepgelovige moeder. Toen ik mijn

postulaat begon, was ik nog minderjarig. De

leeftijd van meerderjarigheid lag toen nog

op eenentwintig in België. Ik ben misbruikt

geweest door een broeder, iemand anders

dan bij het eerdere misbruik door een geestelijke.

Dit misbruik gebeurde op een zeer

dominante manier. Ik had het gevoel dat ik

er niet aan kon of mocht weerstaan. Door

mijn opvoeding was ik ook niet heel assertief.

Daardoor was er niet veel nodig om mij

te misbruiken. Ik had tijdens mijn studies te

maken met mensen met autoriteit, met een

zeker spiritueel en moreel gezag. De dader

tijdens mijn postulaat was een kabinetsmedewerker

van een toenmalige minister.

Daardoor had ik niet meteen de reflex om

te protesteren. Het misbruik kwam neer

op regelrechte verkrachting. Ik voelde een

enorme afkeer tegen wat er toen gebeurde.

In diezelfde periode werd ik mij bewust van

mijn seksualiteit, maar dat zie ik los van het

misbruik. Door het misbruik ben ik wel mijn

eigen celibaat in vraag gaan stellen. Als het

celibaat bij bepaalde mensen tot dergelijke

seksuele frustraties leidt, deugt er iets niet. In

minder dan een jaar tijd ben ik uitgetreden.

Kort nadien kwam nog een andere broeder

mij thuis opzoeken. Hij kwam gewoon om

mij op een listige manier te misbruiken. Ik

had in mijn opvoeding nooit meegekregen

hoe je moet reageren op ongewenst

seksueel gedrag. Over seksualiteit werd er

in de jaren zeventig niet of zeer onhandig

gesproken.”

Overwoog je toen om klacht in te

dienen?

Rafael: “Dat is pas veel later gekomen. Je

mag het zeer letterlijk nemen wanneer ik

zeg dat ik geen ad rem persoonlijkheid heb.

Het misbruik vond ook plaats in een tijdperk

voor het schandaal Dutroux, voor de oprichting

van Child Focus. Vanuit mijn katholieke

opvoeding werd ik aangemoedigd om

mensen hun zonden te vergeven. Ook later,

in 2010, bleek de Rooms-Katholieke Kerk

nog niet over de instrumenten te beschikken

om adequaat met seksueel misbruik

om te gaan. Uit gelekte geluidsopnames

met kardinaal Godfried Danneels bleek dat

hij het seksueel misbruik door de gewezen

Brugse bisschop Roger Vangheluwe geheim

wilde houden. Hij zette tijdens een gesprek

met het slachtoffer zelfs aan tot vergiffenis.

Ik was al in de vijftig toen ik volledig onder

ogen begon te zien dat er sprake was van

seksueel misbruik. Daarvoor heb ik het

misbruik lange tijd geminimaliseerd. Al vrees

ik dat voor veel slachtoffers dat ook vandaag

nog het geval is.”

Is het moelijker om misbruik te melden

als het incest betreft?

Rafael: “Ja. Loyaliteit, gebrek aan autonomie

en religie zijn sterke hinderpalen om

seksueel misbruik te beteugelen, zeker in

de context van incest. Ik leef al lang in een

spreidstand van houden van personen

die ook dader zijn geweest. Rechtvaardigheid

komt vaak op de laatste plaats in het

rijtje loyaliteit-gebrek aan autonomiereligie-justitie.

Ik kom uit een grote familie

waarvan ik weet dat talrijke familieleden

zijn misbruikt. Ik merk dat onze contacten

zeer kwetsbaar waren en nog steeds zijn.

Het verhaal van de ander weegt door op

mijn eigen verhaal. Wie heeft immers het

zwaarst geleden onder het misbruik? Waar

plaats je je eigen leed tussen het leed dat

anderen is overkomen? Daarnaast was ik

een indirecte getuige van misbruik van

anderen. Mijn psychiater zei me dat je als

getuige van misbruik ook zelf een stuk slachtoffer

wordt. Een dierbaar familielid heeft een

euthanasieaanvraag gedaan op basis van

ondraaglijk psychisch lijden op haar zestigste.

Die euthanasie is haar toegestaan. Ik ben

ervan overtuigd dat het seksueel misbruik dat

haar overkomen is daarin een grote rol heeft

gespeeld. Incest heeft onze familie als het

ware uit elkaar gehaald. We kunnen nog wel

oppervlakkige gesprekken met elkaar voeren,

maar het seksueel misbruik, incest incluis, ligt

heel moeilijk. Ik vind wel dat het mij helpt in

mijn herstelproces om erover te spreken, met

toch het nodige respect voor hun privacy.”

Ervoer je schaamte over het misbruik?

Rafael: “Ik heb me te lang beschaamd

gevoeld. Misbruik gaat over een van de

intiemste zaken van jezelf, je seksualiteit. Die

intimiteit wordt zomaar ontluisterd. Ik heb

lang gedacht dat ik het misbruik heb uitgelokt

of op z’n minst de situatie heb toegelaten.

Door therapie heb ik natuurlijk het inzicht

verworven dat ik helemaal niet het misbruik

heb toegelaten. Mij niet verzetten, is geen

vergoelijking van de gepleegde feiten.”

Denk je dat daders vaak zelf slachtoffer

zijn van misbruik?

Rafael: “Ik hoor vaak in getuigenissen dat seksueel

misbruik reproductief gedrag is van wat

men zelf heeft meegemaakt. Van mijn broer

heb ik persoonlijk vernomen dat hij misbruikt

is door een religieuze man.”

Heeft het misbruik, achteraf bekeken,

een invloed gehad op je seksuele ontwikkeling?

Rafael: “Zeker. Het patroon van misbruik heeft

zich in mij genesteld door het feit dat ik als

object werd behandeld. Daardoor ben ik in

mijn seksualiteitsbeleving vooral mannen als

loutere lustobjecten gaan zien, zelfs in mijn

intiemste relaties. Vanuit mijn humanistische

visie heb ik voor de goede orde geen enkel

oordeel over vormen van seksualiteitsbeleving,

inclusief homoseksualiteit. Ik kijk dan

ook niet neer op mannen die er genoegen

in scheppen elkaar te gebruiken als fetisj of

object, want daar is er sprake van twee volwassenen

die wederzijds instemmen. In mijn

situatie ging het echter over een onvrijwillige

objectivering van een minderjarig persoon.

Ik ben een groot deel van mijn leven zeer

dwangmatig en zeer extreem met seks omgegaan.

Ik geloof dat het mijn antwoord was

om te ontsnappen aan het leed. Intimiteit in

relaties toelaten was een worsteling. Ik wou

controle over de seks en de intimiteit. Seks

is voor mij lange tijd overgoten geweest

met een dwangmatige en obsessieve saus.

Door therapie te volgen, is dat gebeterd. Het

misbruik heeft ook een grote impact gehad

op mijn zelfbeeld. Ik twijfelde enorm aan

mijn mannelijkheid, omdat ik mij niet had

verzet tegen het misbruik. Ik maakte daar een

karakterkwestie van.”

Zocht je de hulp van therapeuten om

het trauma te verwerken?

Rafael: “Ik ben van mijn vijfentwintigste

tot nu in therapie, weliswaar met onderbrekingen.

Mijn vorige huisarts had ook

een opleiding tot psychiatrisch verpleger

genoten. Hij was zeer begripvol. Ik bezocht

hem met klachten die ik niet kon benoemen.

Ik was in feite depressief. Dat heeft tot

mijn vijftigste geduurd. Ik besprak niet al

het misbruik met hem. Wel praatte ik over

het misbruik van het familielid dat op basis

van een euthanasieaanvraag gestorven is.

Zij heeft in haar leven talrijke zelfdodingspogingen

ondernomen. Die problematiek

was zeer prominent aanwezig. Pas na haar

overlijden werd ik geconfronteerd met mijn

eigen misbruik. Daarvoor werd mijn leed

ondergesneeuwd door haar leed. Rond

mijn vijftigste ben ik pas echt bewust mijn

misbruik gaan verwerken. De zaak rond

Roger Vangheluwe heeft er ongetwijfeld

ook een rol in gespeeld. In 2015 begon een

psychiater me er systematisch op te wijzen

dat ik toe was aan traumaverwerking. Dat

SGG

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

(SGG) verwijst naar elke situatie waarin een

persoon gedwongen wordt om seksuele

handelingen te stellen of te ondergaan

tegen zijn wil in. SGG kan verschillende

vormen aannemen. Zo kan het gaan van ongewenste

seksuele opmerkingen tot ernstig

lichamelijk geweld.

ONDERZOEK

Prevalentiecijfers over het ervaren van SGG

bij holebi’s en transgenders (LGBT’s) verschillen

erg per onderzoek. Wel is er

eenduidigheid over het feit dat SGG in alle

onderzoeken beduidend meer voorkomt bij

niet-heteroseksuelen en transgenders dan

bij hetero's en cisgenders.

Zeker is ook dat de gevolgen van het

ervaren van SGG erg zwaar doorwegen. Uit

meerdere onderzoeken (Vlaams en internationaal)

blijkt dat het ontwikkelen van mentale

gezondheidsproblemen zoals depressie

en suïcidaliteit meer voorkomt bij LGBT's

die slachtoffer zijn van SGG dan niet-LGBT

slachtoffers. De omstandigheden waarin dit

geweld plaatsvindt spelen immers ook een

rol. Is de dader gekend of niet? Is er sprake

van een holebifoob motief? Versterkt het

de geïnternaliseerde holebifobie van het

slachtoffer? ...

Uit Sexpert, een bevolkingsonderzoek naar

de seksualiteitsbeleving in Vlaanderen, blijkt

dat 27 procent van de 2400 ondervraagde

holebi’s zegt voor zijn achttiende geconfronteerd

te zijn geweest met SGG. Specifiek

1 op de 5 mannen en 2 op de 5 vrouwen.

Dat gaat van ongepaste aanrakingen tot

gedwongen masturbatie en (poging tot)

verkrachting. Na 18 jaar zakt het percentage

tot 15,4 procent of 1 op de 10 mannen en 1

op de 5 vrouwen. Deze cijfers liggen dubbel

zo hoog dan bij hetero’s. (Buysse, 2013)

Uit een onderzoek naar het voorkomen

van holebifoob geweld in Vlaanderen bleek

dat 40 % van de holebirespondenten ooit

in aanraking kwam met seksueel geweld

(D’Haese, 2013). Zo’n 30 procent van de

transgenders zou al een vorm van seksueel

geweld meegemaakt hebben volgens het

onderzoek naar geweldservaringen bij

transgender personen. (Motmans, T’Sjoen &

Meier, 2015)

zette mij ook aan om mijn getuigenis neer

te schrijven, de aanzet tot dit interview.

Het mag misschien paradoxaal klinken,

maar ik heb mijn verhaal met veel goesting

uitgeschreven. Wanneer het verhaal was

uitgeschreven en ik het herlas, maakte het

echter keer op keer bijzonder veel verdriet

los. Nu wordt het verdriet echter gekaderd,

daarvoor was ik alleen met mijn verdriet. Ik

deelde het zelfs niet met mijn partner.”

Bepaald misbruik waarmee je te maken

kreeg werd gepleegd door geestelijken.

Er zijn binnen de Rooms-Katholiek Kerk

structuren opgericht ter erkenning van

slachtoffers. Ben je erkend als slachtoffer?

Rafael: “Ja. Er was het Centrum voor Arbitrage

inzake Seksueel Misbruik binnen de

Kerk. Dat Centrum is intussen opgedoekt,

maar er zijn nog wel meldpunten binnen

de Kerk waarop slachtoffers nog steeds

beroep kunnen doen. Slachtoffers moeten

goed beseffen dat zij erkend en gecompenseerd

kunnen worden, zelfs als de daders al

overleden zijn en er geen fysiek bewijs is. Er

is natuurlijk geen garantie dat zij erkend zullen

worden. Veel hangt af van de coherentie

en de reconstructie van hun verhaal. Voor

mezelf vond ik erkenning vragen belangrijk,

omdat ik uiteindelijk gedurfd heb die stap te

zetten ten aanzien van de Kerk. Voor de Kerk

vond en vind ik het nog steeds heel belangrijk

dat zij verantwoordelijkheid draagt voor

de schade die haar bedienaars hebben aangericht

aan slachtoffers, vroeger en nu. Ook

voor de maatschappij vind ik mijn erkenning

belangrijk. Met dit interview hoop ik op een

verantwoorde manier bij te dragen aan de

erkenning van anderen.”

De Kerk staat ver in haar structuren

voor de erkenning van slachtoffers. In

veel andere organisaties is dat niet het

geval. Vallen daardoor veel slachtoffers

uit de boot?

Rafael: “Men weet dat de Kerk een mondiaal

gestructureerd instituut is, met andere

woorden in vele opzichten pakbaar en

aanspreekbaar. In andere sectoren, bijvoorbeeld

op het werk en in de sport, recent

nog veelvuldig in het nieuws, worden ook

slachtoffers gemaakt. Daar is erkenning

veel minder evident. Het huidige Belgische

rechtssysteem heeft onvoldoende uitwegen

voor slachtoffers van wie de daders reeds

overleden zijn, of voor zaken waarbij geen

fysiek bewijs is. Afwezigheid van fysiek bewijs

dient niet uit te sluiten dat het misbruik

toch bewezen kan worden aan de hand

van, ik herhaal, betrouwbare coherente

reconstructies van getuigenissen van de

slachtoffers en hun entourage. Aangezien

ons rechtssysteem onvoldoende uitwegen

voorziet, dringen er zich nieuwe maatregelen

op. De politiek en de Belgische Kerk

nemen daarin best als eerste het initiatief. Ik

pleit onverkort voor de implementering van

de expertise van het ondertussen opgedoekte

Centrum voor Arbitrage en de nog

bestaande opvangpunten in de Kerk in alle

segmenten van onze maatschappij. Ik heb

als slachtoffer van seksueel misbruik in de

Kerk een voorkeursbehandeling genoten

tegenover alle andere slachtoffers. Solidair

meen ik dat andere slachtoffers niet gediscrimineerd

mogen worden! Een aanpassing

en modernisering van onze rechtspraak is

daarvoor noodzakelijk. Dit kan, met goede

wil, verwezenlijkt worden door synergie tussen

alle betrokken actoren.”

Kan je met de nodige begeleiding en

traumaverwerking opnieuw ongedwongen

leren genieten van seks?

Rafael: “Natuurlijk. Je bent niet alleen een

slachtoffer of alleen een overlever van seksueel

misbruik. Mits begeleiding, erkenning

en met de nodige wil om zelf in het reine te

komen met het misbruikverleden, kan je het

misbruik voor een stuk overstijgen. De pagina

volledig omslaan is voor mij persoonlijk

heel moeilijk. Vergelijk het met een vaas die

is gevallen. Je lijmt de scherven en kunt ze

terug gebruiken. Toch is de vaas niet meer

zo solide als ervoor en je ziet dat de vaas

hersteld is. De vergelijking gaat niet volledig

op omdat daarin de schade zichtbaar is. Bij

misbruik is de schade aan de ziel onzichtbaar.

Een mens is echter meer dan een

slachtoffer van seksueel misbruik. Ik heb een

beroep, hobby’s, vrienden, een echtgenoot

… Reduceer me niet tot slachtoffer!”

NOOD AAN EEN

LUISTEREND OOR?

Bij De Holebifoon kan je anoniem in gesprek

gaan. Bel gratis naar 0800 99 533, neem

contact op via vragen@holebifoon.be

of surf naar www.holebifoon.be.

Bel ook gratis naar het Meldpunt Geweld

op 1712 of neem contact op via

www.1712.be

Minderjarigen kunnen anoniem terecht op

www.nupraatikerover.be

Wie met vragen zit over zelfdoding kan op

eender welk moment gratis en anoniem

bellen naar 1813. Chatten of mailen kan via

www.zelfmoord1813.be

Neem als slachtoffer van seksueel geweld

contact op met je huisarts, de politie of

een Centrum Algemeen Welzijnswerk in je

buurt.

Nuttige informatie is ook te vinden bij:

De werkgroep Mensenrechten in de Kerk:

www.mensenrechtenindekerk.be

Wij spreken voor onszelf, waar slachtoffers/

overlevers van seksueel geweld zelf het

woord nemen:

www.wijsprekenvooronszelf.be

“We mogen niet op onze

lauweren rusten!”

Zuhal Demir gretig in de weer voor Gelijke Kansen

Zuhal Demir (N-VA) is sinds dit

voorjaar Federaal staatssecretaris

voor Gelijke Kansen. Ze verving

haar partijgenote Elke Sleurs

zodat die Gentse politica zich

volledig kan toeleggen op haar

lijsttrekkerschap in de Arteveldestad

voor de gemeenteraadsverkiezingen

van 2018. Demir

liet zich meteen opmerken met

de parlementaire afhandeling

van de nieuwe Transgenderwet

en haar scherpe kritiek aan het

adres van het interfederaal gelijkekansencentrum

Unia. Veel stof

tot gesprek met de kersverse

staatssecretaris.

Tekst: Dennis De Roover

“Ik ben blij met de goedkeuring van de

nieuwe Transgenderwet in het Parlement”,

steekt Zuhal Demir van wal. “De eis om

eerst medische ingrepen te ondergaan en

je vruchtbaarheid op te geven alvorens je

je geslachtsregistratie kon laten wijzigen,

was behoorlijk absurd. Er zijn kwaadsprekers

die beweren dat we alleen die wet hebben

goedgekeurd omdat het Europees Hof voor

de Rechten van de Mens ons land daartoe

aanmaande. Onzin natuurlijk! We hebben

deze wet gestemd omdat de regering

vindt dat iedereen moeten kunnen zijn wie

men is. Er is een hoorzitting geweest in de

Commissie Justitie waarin het wetsontwerp

werd besproken. Ik was daar ook een voorstander

van. Betrokken organisaties, onder

andere de holebi- en transgenderbeweging,

konden hun mening over het wetsontwerp

geven. Zij hebben een aantal bezorgdheden

geuit. Een punt van kritiek was bijvoorbeeld

de informatieplicht bij transgenderorganisaties.

In het wetsontwerp stond dat wie

z’n geslachtsregistratie wou laten wijzigen

zich eerst moest laten informeren door een

transgendervereniging, maar na de input

in de Commissie hebben we dat stuk laten

vallen. We kwamen daarin de gehoorde

organisaties tegemoet. De sprekers hadden

de terechte feedback gegeven dat transgenders

die hun geslachtsregistratie willen

laten wijzigen doorgaans al alle mogelijke

informatie hebben ingewonnen. Enkele

andere grendels zijn wel behouden in de

Transgenderwet. Zo wordt de procureur

des Konings gevraagd om een advies uit te

brengen om fraude bij geslachtsregistratie

tegen te gaan. Er is immers misbruik van de

mogelijkheid tot geslachtsregistratiewijziging

mogelijk. Denk daarbij aan een man

die zich laat registreren als vrouw om in een

vrouwengevangenis terecht te komen, en

niet in een mannengevangenis. In die zin

vind ik het goed dat het Openbaar Ministerie

even de achtergrond van de persoon

nagaat. Ook terroristen en Syriëstrijders

zouden misbruik kunnen maken van de

wet. Ik ben licentiaat in de rechten en weet

hoe belangrijk het is om de achterpoortjes

meteen te sluiten wanneer je nieuwe wetten

goedkeurt. Aanvragers zullen dus wel

minimum drie maanden moeten wachten

voor hun geslachtsregistratiewijziging

effectief kan plaatsvinden. Maar je weet

vanwaar we komen, hé! De PS, sp.a en Ecolo

hadden veel commentaar op het wetsontwerp

tot Transgenderwet in de Commissie.

Ik vind het vooral een schande dat de vorige

regeringen geen werk hebben gemaakt

van een Transgenderwet die de mensenrechten

verzekert! Deze regering heeft dat

wel gerealiseerd. Je kunt vanaf nu naar het

gemeentehuis gaan en vanaf 16 jaar je

geslachtsregistratie laten wijzigen. Als die

niet strijdig is met de openbare orde, zal de

procureur des Konings na drie maanden een

positief advies verstrekken. Meer is er niet

aan, hé! De realisatie van de Transgenderwet

is een kleine stap voor de Belgische politiek,

maar een grote sprong voorwaarts voor de

transgendergemeenschap.”

Er is wel geen sprake van volledige

demedicalisering. Jongeren vanaf 16

jaar tot hun volwassenheid moeten een

verklaring van een kinderen jeugdpsychiater

voorleggen die bevestigt

dat de wilsuiting tot wijziging van de

geslachtsregistratie volledig bewust en

vrij van enige druk gebeurt. Toch weer

een psychiater die het laatste woord

heeft.

Zuhal: “De kinderen jeugdpsychiater stelt

geen diagnose. Die persoon moet alleen nagaan

of het onderscheidingsvermogen van

de jongere oké is. Ik sprak voor de goedkeuring

van de Transgenderwet met personen

die mij vertelden dat ze onder druk worden

gezet door hun ouders om hun geslachtsregistratie

te laten wijzigen. Sommigen willen

enkel van voornaam veranderen. Ik wil druk

door derden vermijden. Daar hamerden de

middenveldorganisaties toch op? Zelfbeschikkingsrecht.”

Een derde moet oordelen of de persoon

kan doorgaan met de geslachtsregistratiewijziging.

Tast dat de zelfbeschikking

net niet aan?

Zuhal: “De psychiater gaat niet zeggen of je

al dan niet jouw geslachtsregistratie mag

wijzigen. Hij gaat alleen een uitspraak doen

of de jongere volledig zelf tot die beslissing

is gekomen. Het is een basisbescherming

van de jongere in kwestie.”

Geslachtsregistratiewijziging is één

aspect. Het aantal personen dat

geslachtsoperaties ondergaat, is een

ander. Is onze transgenderzorg klaar

voor een eventuele stijging van het

aantal geslachtsoperaties?

Zuhal: “Mijn collega in de federale regering,

minister van Volksgezondheid Maggie De

Block, heeft 1.170.000 euro vrijgemaakt

voor een betere begeleiding van personen

die worstelen met hun genderidentiteit. Ik

ga ook met het Genderteam van UZ Gent

bekijken of het voorbereid is op de vraag

die er zal komen. De bedoeling is dat we de

Transgenderwet na een aantal jaren gaan

evalueren. Ik ben er echter van overtuigd

dat dit een zeer goede wet is.”

Bij uw aantreden, had u meteen kritiek

op Unia. U vond dat de organisatie te

veel bezig is met racismebestrijding

in verhouding met de andere discriminatiegronden

waarvoor zij bevoegd

is. Waar stuurt de N-VA op aan? Een

Vlaams centrum naar analogie met wat

ook al met de Vlaamse genderkamer is

gebeurd? Of wil uw partij Unia hervormen?

Zuhal: “Ik vind voor alle duidelijkheid dat er

een onafhankelijke instantie moet zijn die

bevoegd is voor alles wat met discriminatie

te maken heeft. Ik vind dat zo’n instantie alle

vormen van discriminatie moet bestrijden. Ik

stelde en stel met mijn kritiek vast dat Unia

met een perceptieprobleem zit. Een studie

die Unia zelf had besteld, haalde dat ook

aan. Een studie uit 2015 formuleerde twee

opvallende besluiten: 75 procent van de

personen die geconfronteerd worden met

discriminatie weten niet waar ze naartoe

moeten en bijna 51 procent vond dat het

Centrum (dat intussen is omgedoopt tot

Unia, n.v.d.r.) te veel bezig was met allochtone

issues.”

Tussen de publicatie van die studie en

uw aantreden als staatssecretaris is het

aantal discriminatiemeldingen bij Unia

al gestegen, en niet alleen meldingen

op basis van afkomst.

Zuhal: “Al een geluk! Het is goed dat er meer

discriminatiemeldingen binnenkomen.

Je kunt niet ontkennen dat Unia in het

publieke debat vooral aan bod komt als het

gaat over discriminatie op basis van afkomst.

Dat ene actieplan

tegen holebifobie

en transfobie moet

er komen

Ik vind het niet in evenwicht met haar andere

bevoegdheden, denk aan discriminatie

op vlak van seksuele oriëntatie, handicap,

leeftijd …”

Redacties bepalen wat er in kranten en

nieuwsberichten komt, niet Unia.

Zuhal: “Ik denk dat vooral Unia die focus wil

leggen. Federaal ben ik tot 2019 gebonden

door de samenwerkingsovereenkomst

met Unia. Ik leef dit na. Ik wil wel in het

Parlement met alle andere partijen het

debat voeren naar wat voor centrum we

willen gaan, met het oog op de volgende

legislatuur. Unia kost veel geld. Vanuit het

federale niveau alleen al krijgt Unia zes miljoen

euro. Dat is allemaal geld van u en mij.

Beantwoordt het Unia van vandaag wel aan

wat de samenleving ervan verwacht? Unia

heeft onder andere tien jaar geprocedeerd

bij het Europees Hof van Justitie om te zien

of de vraag in een intern werkreglement

om geen hoofddoek te dragen geen vorm

van discriminatie is. Dat is bijzonder lang.

Daarmee beheers je het publieke debat!

Het overgrote aandeel van meldingen bij

Unia gaat over discriminatie op basis van

afkomst.”

Unia behandelt onder andere klachten

over discriminatie op basis van seksuele

oriëntatie. Transgenders die discriminatie

op basis van genderidentiteit

en genderexpressie willen aanklagen,

moeten zich een weg banen in een

ingewikkelder kluwen. Voor Vlaamse

bevoegdheden moeten ze daarvoor

naar de genderkamer van de Vlaamse

Ombudsdienst. Voor federale bevoegdheden

moeten ze daarvoor naar het Instituut

voor de gelijkheid van mannen

en vrouwen. Zou het niet gemakkelijker

zijn als ze op één plek terecht kunnen

voor alle klachten?

Zuhal: “Er is veel versnippering. Als we

spreken over discriminatie op basis van

verscheidene gronden heb je het Instituut

voor Gelijkheid van Mannen en Vrouwen,

Unia, Myria, het steunpunt voor Armoedebestrijding

... Het is mijn intentie om binnen

die versnippering een instelling te creëren

die duidelijkheid schept voor de bevolking.

Ik denk dat men vanuit het veld hierover

moet gaan nadenken.”

Het veld kan zich niet herorganiseren

als de politieke bevoegdheden niet

geharmoniseerd zijn.

Zuhal: “Nee. Dat klopt. We leven natuurlijk

in de huidige context. We zitten nog niet

in een confederaal model of een andere

staatsinrichting. Daardoor ga je nog een tijd

complexe structuren hebben. We moeten

nagaan hoe we alles transparanter en eenvoudiger

kunnen maken voor burgers die

discriminatie willen melden. De evaluatie

van de antidiscriminatiewetgeving is een

ideale gelegenheid om te bekijken wie wat

gaat doen.”

België is dit jaar gedaald op de Rainbow

Index van ILGA-Europa, een jaarlijks

rapport dat de LGBT-wetgeving en het

LGBT-beleid in alle Europese landen

evalueert volgens dezelfde criteria

om vergelijkingen mogelijk te maken.

De Transgenderwet was nog niet van

kracht toen dat rapport werd opgemaakt

en gaat ook onvoldoende uit

van zelfbeschikking om daarmee hoog

te scoren. Het interfederaal actieplan

tegen holebifoob en transfoob geweld

is niet tijdig verlengd. Wat vindt u

daarvan?

Zuhal: “Het is jammer dat de Transgenderwet

nog niet eerder gestemd was. We hebben

twee interfederale actieplannen: een

plan tegen holebifoob en transfoob geweld,

en een plan tegen holebifobe en transfobe

discriminatie. In 2014 waren die plannen

afgelopen. Mijn voorgangster heeft veel tijd

en energie gestoken in de totstandkoming

van de Transgenderwet, waardoor andere

prioriteiten zijn ondergesneeuwd. Ik wil

deze actieplannen updaten en integreren in

één actieplan. Ik ga daarvoor samenzitten

met andere ministeries: Binnenlandse Zaken

en Justitie. Ik hoop binnen deze legislatuur,

hopelijk al vrij snel, met één plan met een

duidelijke focus te komen. Als we daarin

slagen, zal België komend jaar wel weer

voorop staan in de Rainbow Index.”

U treedt in het midden van een legislatuur

aan als staatssecretaris. Wat acht u

nog mogelijk binnen deze legislatuur?

Zuhal: “Dat ene actieplan tegen holebifobie

en transfobie moet er komen! Daarnaast

gaan we de Transgenderwet goed opvolgen.

Ik wil ook een algemene bevraging bij

de bevolking laten doen over de regenbooggemeenschap.

Mijn kritiek op de linkse

regeringen is dat ze te veel met wetten

bezig zijn geweest. Die wetten zijn goed,

maar daarmee verander je attitudes niet. Ik

wil de harten en het verstand van mensen

winnen voor een inclusieve samenleving.

Daarom plan ik een bevraging om na te

gaan hoe er over holebi’s en transgenders

wordt gedacht in België. Attitudeveranderingen

teweegbrengen is veel minder evident

dan wetten stemmen. Tot slot zal ik in samenspraak

met de middenveldorganisaties

een aantal sensibiliseringscampagnes doen.

We mogen niet op onze lauweren rusten!

Alertheid is van groot belang.”

In Leer dansen op

madonna-hits

Sandro Cossero blijft trouw aan zichzelf

Leerkracht en choreograaf Sandro Cossero werd tijdens Leather

& Fetish Pride Belgium verkozen tot Mister Leather Belgium

2017. Hij volgt Georges Peeters op. Een jaar lang zal Cossero de

leather community in België vertegenwoordigen in binnen- en

buitenland. De titel betekent echter een grote verantwoordelijkheid

en torenhoge verwachtingen.

Tekst: Dennis De Roover

Foto: Jasper Groen

“Een paar jaar geleden hadden enkele mensen me al aangesproken met de vraag of

Mister Leather Belgium niets voor mij zou zijn”, herinnert Sandro Cossero zich. “Ik was toen

nog niet zo bezig met de competitie. Vorige zomer zag Georges Peeters me voor het eerst in

leren kostuum. Hij moedigde me aan om deel te nemen aan de verkiezing. Ik zag toen niet

in welke meerwaarde ik kon hebben voor de leather community. Iedere keer dat Georges

me zag, polste hij: ‘En? En? Ga je meedoen?’ Na verloop van tijd begon ik me af te vragen

waarom ook niet. Als Georges zo in mij geloofde, waarom zou ik dan niet in mezelf geloven?

Ik heb me vervolgens kandidaat gesteld en ben via sociale media verscheidene campagnes

gestart.”

Waarom besloot je om deel te nemen?

Sandro: “Toen ik mijn coming-out deed als

leerman, vonden veel vrienden dat ik niet in

het plaatje van de leather community paste.

Ze gaven daarbij een hele uitleg waarin ik

me totaal niet kon vinden. Dat was een van

de redenen om deel te nemen. Velen denken

dat de leather community alleen maar

hard en ruig is. Dat alles er alleen maar om

seks en drugs draait. Het zit er natuurlijk in

verweven, maar het is niet het volledige

verhaal. De leather community is ook een

broedergemeenschap.”

Met welke ingesteldheid nam je deel?

Sandro: “Ik ben competitief ingesteld en

deed dus wel mee om te winnen. Mister

Leather Belgium 2016 ken ik al enkele jaren.

Ik was me ervan bewust dat de lat hoog zou

liggen, indien ik zou winnen. Wie me feliciteerde,

voegde er steevast aan toe: je hebt

grote schoenen te vullen. Georges heeft

inderdaad veel gedaan. Hij is ook vandaag

nog mijn mentor. Ik kan me geen betere

raadgever voorstellen dan hij.”

Maak je al lang deel uit van de leather

community?

Sandro: “Ik ga al zo’n achttien jaar uit in

het gay milieu. Ik vond leermannen altijd al

stoer en opwindend. Ongeveer zeven jaar

geleden heb ik een koppel leren kennen in

Red&Blue dat zelf van leer hield. Zij hebben

mij de weg naar de leather community

getoond. Vanaf het begin wist ik dat leer

me het meest aantrekt, eerder dan andere

fetisjen.”

De verkiezing vindt plaats tijdens

Leather & Fetish Pride Belgium. Zou de

verkiezing zoveel volk aantrekken moest

het elders plaatsvinden?

Sandro: “Ik zie niet in waarom ze de Mister

Leather Belgium-verkiezing apart zouden

laten plaatsvinden. De verkiezing zelf is

inderdaad maar een onderdeel van het

Leather & Fetish Pride Belgium-weekend,

maar ik vind dat het daar gewoon bij hoort.

Organisator Jeroen Van Lievenoogen heeft

prachtig werk geleverd. Het evenement is

qua omvang fors uitgebreid.”

Hoe moeten kandidaten zich bewijzen

tijdens een Mister Leather Belgiumverkiezing?

Sandro: “Er zijn vier rondes. In de eerste

ronde heb je voor de show een gesprek

met de juryleden. Je krijgt ongelooflijk

uiteenlopende vragen op je afgevuurd.

Over jou persoonlijk, maar ook vragen om

je kennis te testen. De tweede ronde is een

vraag-antwoordgesprek op het podium. In

de derde ronde stel je een project voor dat

je graag zou willen uitvoeren. In de laatste

ronde voer je een vrije act op. Aangezien ik

al lang dans, koos ik daarvoor.”

Je liet je inspireren door de videoclip met

sexy rodeocowboys van het lied ‘Don’t

Tell Me’ van Madonna.

Sandro: “(lacht) Ja. Ik wist dat ik alles uit de

kast moest halen. Ik had een remix gemaakt

met verschillende nummers van Madonna.

Sommigen vroegen zich af of een Mister

Leather Belgium wel hoort te dansen. Maar

dat ben ik, een danser. Ik moest dat doen!

Ik wou het zo aantrekkelijk mogelijk maken

met een mix van videobeelden.”

Mister Leather Belgium zijn betekent veel

reizen op een jaar. Hoe bekostig je dat?

Sandro: “Ik had gelukkig wel wat spaargeld.

Le Baroque en Stamm Bar Brussels gaven

elk 200 euro. Buiten die 400 euro bekostig je

het allemaal zelf, tenzij je natuurlijk sponsors

vindt. Je bent trouwens niet verplicht om

zoveel te reizen. Van een Mister Leather

Belgium wordt eigenlijk alleen verwacht

dat hij meedoet aan The Belgian Pride,

Antwerp Pride en de Mister Leather Europeverkiezing.

Georges Peeters was de eerste

runner-up bij die Europese verkiezing. Ik ga

uiteraard proberen even goed of zelfs beter

te doen. Wanneer je Mister Leather Belgium

wordt, kom je meteen op een Facebookpagina

met alle titelhouders van Europa.

Je leert meteen iedereen kennen en krijgt

honderden berichten. Natuurlijk krijg je veel

uitnodigingen. Je kijkt naar je budget en

ziet wat mogelijk is. Ik ga dit jaar naar Berlijn,

Parijs, Wenen, Madrid, Amsterdam, Finland,

opnieuw Berlijn, Londen, Nice en Rome.”

Je staat in het onderwijs. Heb je met je

werkgever je deelname op voorhand

besproken?

Sandro: “Nee. Mijn collega’s weten alles

over mij. Ik ben voor hen een open boek.

Achteraf is er wel in de krant een artikel

verschenen dat voor wat wrevel heeft

gezorgd. Het artikel was vervormd. De vrij

provocerende toon was niet bevorderlijk

voor mijn werksituatie. Ik heb onder eigen

naam deelgenomen. Mijn Facebookpagina

heeft wel een andere naam. Anders vinden

mijn leerlingen me natuurlijk meteen op

Facebook. Dat is zo overeengekomen met

mijn werkgever. Dat volstond voor hen. De

kinderen aan wie ik lesgeef, weten dat ik

homo ben. Veel van mijn leerlingen hebben

buitenlandse roots. Ik had wel wat schrik van

reacties van de ouders, maar die angst bleek

ongegrond. Ik geef les aan kinderen in het

derde leerjaar lager onderwijs. Ze zijn acht

à negen jaar. Sommigen onder hen hebben

de foto’s van de Mister Leather Belgiumverkiezing

gezien. Ze zeggen dan wel dat

ze mij op internet hebben gezien. Ik ga daar

niet te veel op in, maar ze mogen gerust vragen

stellen over mijn seksuele geaardheid.”

Met welke projecten ben je bezig?

Sandro: “Enkele dagen na mijn overwinning

heb ik op Facebook een groep gemaakt:

‘amalgamation of communities’. De bedoeling

daarvan is om iedereen, ongeacht tot

welke ‘community’ ze behoren, te verenigen

en zo elkaar te steunen. Er zitten al heel wat

leden in die Facebookgroep. Mensen delen

er hun evenementen en acties. Tegelijk ben

ik begonnen met de voorbereiding van

Mister Leather Europe. Naar aanleiding

van de verjaardag van de Europese Unie

heb ik samen met Mister Bear Belgium een

filmpje gemaakt. Daarvoor zijn we knuffels

gaan uitdelen op de Grote Markt in Brussel,

omdat we vinden dat er meer eenheid moet

komen in Europa. We betreuren immers ontwikkelingen

zoals de brexit. We hebben in

Berlijn ook actie gevoerd tegen de marteling

van homo’s in Tsjetsjenië.”

Ben je niet bang voor uitputting?

Sandro: “Ik heb drie jobs. In de week ben

ik overdag onderwijzer en ‘s avonds geef

ik les als stinstructeur in de fitness. In het

weekend werk ik als danser en choreograaf.

De kans op vermoeidheid zit er dus in,

maar ik ben graag bezig. Ik wil de komende

maanden mijn titel zo volwaardig mogelijk

invullen!”

Gregory Frateur (Dez Mona) gaat voor ‘same, same, different’

Het Antwerp Queer Arts

Festival (AQAF) vindt

gekoppeld aan Antwerp

Pride plaats. Gregory

Frateur, de zanger van Dez

Mona, loodst als curator

van het festival diversiteit

binnen in de gevestigde

cultuurhuizen. Dat levert

een indrukwekkend programma

op dat zelf ook

superdivers is. Maskers af,

hokjes weg en allen naar

Antwerpen van 5 tot 13

augustus!

Tekst: David Schoenmaekers

Antwerp Pride bestaat sinds 2007. Op initiatief

van Het Roze Huis – çavaria Antwerpen

kwam er in 2014 een cultureel luik bij,

het Antwerp Queer Arts Festival (AQAF).

Bezieler Thomas Jans heeft door zijn werk

voor vzw KliQ, gegroeid uit çavaria, moeten

afhaken. Gelukkig heeft Marcia Poelman,

voorzitster van Het Roze Huis, een ideale

partner in arts gevonden in de persoon

van Gregory Frateur. De frontman van

Dez Mona maakte vorig jaar diepe indruk

met zijn optreden op het Closing Festival

van Antwerp Pride en met een heel intiem

optreden voor AQAF in Antwerp Tower.

Sindsdien schoolde hij zich artistiek om. Hij

toert momenteel internationaal met een

dansvoorstelling van het gezelschap WArd/

waRD. Niet getreurd: nieuw muzikaal werk

komt er volgend jaar aan.

AQAF is het werk van een bende creatievelingen.

In vaktermen heeft Marcia Poelman

de functie van productieleider en Gregory

Frateur die van curator. Een curator stelt

het programma van een tentoonstelling

of festival samen, maar hier stelt Gregory

Frateur niet het hele programma zelf samen.

Wat is dan wel zijn rol? “Ik zie me eerder als

the vessel, in het Engels, de drager eigenlijk.”

De bescheidenheid zelve wuift hij die term

meteen weer weg, want drager klinkt wel

erg gewichtig. De vessel, een schip dat alle

onderdelen, lading en bemanning, tot een

geheel samenbrengt en het schip vaarklaar

maakt. Hmm… Dan toch maar curator? Na

een levendig gesprek van twee uur met

Gregory en Marcia staat één ding vast: met

dit duo kan het AQAF-schip alle getijden van

de Schelde aan.

Gregory, wat is voor jou queer art?

Gregory: “Het is het heel simpel: out of the

box. Er zijn geen grenzen en je komt los van

het hokjesdenken. Uiteraard vertrekken we

van de LGBT-community, maar dat wil niet

zeggen dat we alleen die community willen

aanspreken. We moeten veel breder kunnen

gaan. We willen aantonen dat met kunst

veel gedaan en veranderd kan worden.

Dus denken we los van de hokjes, maar

wel vanuit het standpunt van de LGBTQIcommunity.”

Zien jullie AQAF als een tegengewicht

voor het feestgedruis van Antwerp

Pride?

Marcia: “Bij Het Roze Huis leefde al langer

het idee dat er een enorme opportuniteit

lag om ons thema op een andere manier

aan een veel breder publiek te brengen. We

doen grotendeels sociaal-cultureel werk,

waar niets mis mee is, maar niet iedereen

heeft daar een boodschap aan. Veel van

de betrokkenen bij AQAF zijn niet eens

vrijwilliger bij Het Roze Huis. Dat alleen al

toont aan dat we er andere mensen mee

bereiken. Ik zou het geen tegengewicht

voor Antwerp Pride noemen, maar een aanvulling.

Die pride is veel diverser dan wordt

gedacht, ook daar zit een boodschap in. De

parade wordt eigenlijk tekortgedaan, want

de samenstelling is heel divers. Het brede

platform van Antwerp Pride en alles wat zij

doen, daar kunnen we aankoppelen.”

Gregory, je trad tweemaal op tijdens de

vorige editie. Is daar het idee ontstaan

om zelf actief te worden voor AQAF?

Gregory: “Nee, de wil om me te engageren

is eigenlijk veel vroeger ontstaan: bij de

geboorte van mijn dochtertje. Toen is het

me opgevallen dat wat al heel mijn leven

een evidentie was, het gay-zijn, sneller werd

aanvaard in mijn omgeving dan het feit dat

ik papa ging worden. Ik stelde me er geen

vragen bij, tot ik merkte dat er in onze samenleving

veel mensen dat niet zo evident

vonden. Ik had die complexiteit daarrond

niet verwacht. Plotseling kreeg ik het gevoel

dat ik me moest engageren, net omdat ik

het probleem niet zag. Om te tonen dat we

niet altijd van iets een probleem moeten

maken. We kunnen ook de mogelijkheden

zien en de opportuniteiten blootleggen in

plaats van de restricties. Telkens als ik over

mijn situatie discussieerde met mensen,

zagen zij problemen. Ik dacht: bekijk het

eens vanuit het andere standpunt, zie wat

de mogelijkheden zijn! We leven in een

enge wereld, maar we hebben allemaal

de mogelijkheid als individu om daar iets

aan te veranderen. Dat begint bij jezelf.

Waar ik daarvoor niet de noodzaak zag om

me daarover uit te spreken, zie ik dat nu

des te meer, ook omdat ik soms een stem

krijg vanuit mijn werk. Het is een soort van

engagement, een activisme dat vanuit mijn

kunst vertrekt. Als ik de zwijger ben, heb

ik niets te vertellen. Dan zorg ik ervoor dat

er een situatie is waarin onrecht heerst en

diversiteit niet aanvaard wordt. Ik moet me

engageren. Het was een gevoel dat begon

op te borrelen en toen leerde ik Marcia

kennen. Het gaat stap voor stap. Ik had nooit

van mijn leven gedacht dat ik op het Closing

Festival van Antwerp Pride zou staan. Mijn

muziek staat haaks op wat er op dat podium

gebeurt en ik wil daar niet denigrerend over

doen, maar ik zag het nooit gebeuren. Toen

ik die vraag kreeg, was ik heel verbaasd. Ik

ben er niettemin op ingegaan. Velen zullen

dat verschrikkelijk hebben gevonden,

maar anderen zullen gedacht hebben: aha,

goed dat het daar ook een plaats krijgt. We

prediken diversiteit. Laat ons dat dan in zijn

geheel doen en niet zelf in de val trappen,

want dat doe je heel snel.”

Gregory wil diversiteit volop uitspelen in

AQAF. Er is dit jaar geen thema, zoals in

vorige edities. “Er is geen behoefte aan een

thema, queer is het thema op zich. Het

voelde voor mij heel onnatuurlijk aan om

mezelf te beperken tot een bepaald thema.”

Hij koos echter wel een ondertitel: ‘same,

same, different’. “Die formulering zit al een

tijdje in mijn hoofd. Het komt uit een liedje

van een bevriende groep. Daar gaat het

festival over: de diversiteit in de gelijkheid.

Hoe gelaagd en hoe diep dat kan gaan. Voor

mij zegt dat heel veel: je kan er alle beelden

aanplakken. Ik vind dat een aanzet tot

nadenken. Dat is superbelangrijk, het geeft

zo’n kracht aan het queer- of gay-zijn: we

maken allemaal deel uit van één groot ding

en we proberen allemaal gelijk te zijn, maar

op onze eigen manier. Dat weerspiegelt

voor mij helemaal wat we als festival zouden

moeten zijn.”

Hoe zal het programma eruitzien?

Gregory: “Een groot verschil met vorige

edities is dat we dit jaar aanzienlijk meer

partners hebben vanuit de culturele wereld

die het festival ondersteunen: het MAS,

het MoMu, het Felix Pakhuis, Galerie

Verbeeck-Van Dyck, Pedrami Gallery, café

Bagger op het Kattendijkdok en Permeke

(de hoofdbibliotheek van Antwerpen,

n.v.d.r.). De grote cultuurhuizen zetten er dus

mee hun schouders onder. Ze willen een

plek zijn op AQAF. Dat voelt heel goed. Ik

vind het sowieso belangrijk dat die huizen

zich engageren, maar je kunt dat niet

zomaar verwachten. We hebben ook een

aantal premières, zoals een dansvoorstelling

gecreëerd door Ann Van den Broek

(WArd/waRD) die gedanst zal worden door

Frauke Mariën. Frauke is niet gay, maar

heel androgyn en toont de verschillende

werelden van genderdiversiteit.”

“We hebben een avant-première van een

kortfilm van Guido Verelst in Cartoon’s.

Die kortfilm gaat over dating via sociale

media en de vluchtelingenthematiek. In

het verhaal komt een homo via een app in

contact met een Kameroense man die naar

België vluchtte omwille van zijn seksuele

oriëntatie, omdat homoseks in zijn thuisland

nog steeds strafbaar is.”

Marcia: “We zijn er best trots op dat we een

aantal producties zelf tot stand brengen, die

we speciaal voor AQAF maken. ‘Het Kanaal’,

waarvan we in februari de try-outs hebben

gedaan, brengen we nu in het Fakkelteater,

in samenwerking met onder andere muziektheater

Transparant. Onze openingsavond

wordt grootser: het wordt een olievlek

op het Eilandje. We beginnen met een

tentoonstelling in het Felix Pakhuis en gaan

vervolgens naar drie video-installaties die

getoond zullen worden in de wandelboulevard

van het MAS. Bij Galerie Verbeeck-Van

Dyck en Pedrami Gallery starten we een

feestje dat zal eindigen in café Bagger,

waar een tentoonstelling van vinylplaten te

bezichtigen zal zijn.”

Gregory: “Er is ook een solo-opera. Zelf ga ik

ook een performance doen, evenals dj’en. In

Permeke doen we de eerste zondag een literaire

voormiddag waarop Maud Vanhauwaert

de hoofdgast zal zijn.”

Marcia: “Op de Draakplaats voor Het Roze

Huis staat het holebi-monument. Ik vind die

brug heel mooi, zeker ’s avonds wanneer

de lichtjes in regenboogkleuren aangaan.

Er wordt echter weinig context gegeven,

niet eens een plakkaatje. Daarom hebben

we bij Stad Antwerpen gepolst of we er een

stadsgedicht aan kunnen wijden. Misschien

landt dat idee wel tijdens de Midsummer

Party, het openingsfeest van Antwerp Pride

op de Draakplaats.”

Gregory: “Er komt ook een wandelroute

waarbij de verschillende locaties van AQAF

worden bezocht. Tijdens Antwerp Pride zijn

er veel buitenlandse gasten. We kunnen hen

de stad op een andere manier tonen.”

Ik hoorde dat je al ideeën aan het uitwerken

bent voor volgend jaar.

Gregory: “Ik vind het gewoon heel fijn om

hieraan mee te werken en ik zie alleen

maar toekomstperspectieven. Welke vorm

mijn engagement zal aannemen, staat nog

niet vast. Het kan ook interessanter zijn om

volgend jaar met een andere kunstenaar

te werken die zijn eigen dynamiek aan het

festival kan geven. Laat ons vooral blijven

groeien en een ruimer publiek bereiken!”

Proberen jullie alle mogelijke drempels

weg te werken? Bijvoorbeeld voor een

publiek dat geen band heeft met de

LGBT-gemeenschap of drempels voor

holebi’s in armoede.

Marcia: “We hebben de voorbije jaren

nagedacht over hoe we een breed publiek

konden bereiken, bijvoorbeeld via cultuurhuizen.

Hoe kunnen we kunst naar de

straat brengen? We hebben al eens een

dag georganiseerd op het De Coninckplein

en zo kan je een heel ander publiek kennis

laten maken met de holebi- en transgendergemeenschap.

We komen niet alleen in het

historisch centrum.”

Gregory: “Een interessante vraag, want

Cocaine Piss komt optreden. Dat is een

band uit Luik die hedendaagse punk brengt.

In de punk-community identificeren veel

personen zich als queer. Dat is keiharde

muziek. De frontvrouw engageert zich net

rond genderdiversiteit, maar vanuit een

compleet andere invalshoek. Welk festival

is beter geplaatst dan AQAF om zo’n groep

een podium te bieden?”

Marcia: “Er zitten qua publieksverbreding

al heel interessante elementen in het

programma, maar wat mij boeiend lijkt, is

het gesprek over de Antwerpenaar van de

toekomst. Mensen met een migratieachtergrond

vormen nu de meerderheid van de

jongste generaties. Ik denk dat wat we in

deze editie ook iets doen voor mensen met

een migratieachtergrond, maar de realiteit is

wel dat de kunsten cultuurwereld nog erg

PROGRAMMA

ZONDAG 6 AUGUSTUS

literaire middag in Permeke

’s avonds: avant-première ‘Skai blue’ in Cartoon’s

WOENSDAG 9 AUGUSTUS

Danssolo WArd/waRD en opera-performance Benjamin

Meirhaeghe in AMUZ

DONDERDAG 10 AUGUSTUS

openingsreceptie ModeMuseum

Midsummer Party Den Draak

VRIJDAG 11 AUGUSTUS

colloquium over de voorstelling van kansengroepen in de

media en de kunsten in Permeke

muziektheaterstuk ‘Het Kanaal’ In Fakkeltheater

lank en middenklasse is. Dat blijft voor mij

een uitdaging en een ambitie.”

Gregory: “Ja, dat moet jarenlang de leidraad

en ambitie kunnen zijn: hoe werken we dat

verder uit? Waarom is cultuur zo blank? Al

die cultuurhuizen raken geen kleur. Ik denk

dat - welke kleur of achtergrond je ook

hebt - je naar cultuurhuizen blijft gaan als je

er van jongs af mee in contact komt. Ik heb

niets tegen elitair, maar je moet de diversiteit

in de maatschappij kunnen bereiken.

Waarom lopen cultuurhuizen leeg? Omdat

ze niet mee zijn met die diversiteit.”

Marcia: “Het heeft met communicatie te

maken, maar ook met nieuwe kunstvormen.

Disciplines zoals stand-up comedy, street

art, graffiti … Ik zou het heel plezant vinden

om die kunstvormen in het festival mee te

nemen. We gaan ook iets doen rond body

and mind encounters. Naast kunst willen we

mensen samenbrengen en hen iets laten

doen dat gezond is voor lichaam en geest.

Dat kan een sessie yoga of dans zijn. Het

Roze Huis wil met AQAF verder gaan dan

kunst en al onze activiteiten zo organiseren

dat ze open zijn, ook voor wie niemand

kent.”

Gregory: “Absoluut. Dus is er nog veel werk

voor de boeg! We trachten meer steun te

krijgen. Zo kunnen we een veel kleurrijker

festival worden dan we nu al zijn. Er zijn

minder en minder mensen die zich willen

verstoppen achter een masker, dus laten

wij dat festival zijn.”

Bij het ter perse gaan van dit nummer

stond het programma nog niet volledig

vast. Raadpleeg de website voor eventuele

wijzigingen en aanvullingen. Voor

sommige voorstellingen moet je vooraf

inschrijven. Alle info vind je op de website

www.queerarts.be

AQAF wil groeien en kan daarbij alle

financiële hulp goed gebruiken. Storten

kan op rekeningnummer IBAN BE95 0013

5550 3258 (BIC GEBA BE BB) van Het Roze

Huis - çavaria Antwerpen, met vermelding

van ‘AQAF’.

Op ZiZo-Online gaat Gregory

Frateur dieper in op zijn werk en zijn

leven. Het artikel is een aanrader voor

wie meer wil weten over zijn visie op

kunst en samenleving en waarom hij

zich voor AQAF engageert.

Surf naar www.zizo-online.be en

gebruik zoekterm ‘Frateur’.

Foto: Tom Vaes

Uit de kast met hiv

Twee mannen en een moeder over de tweede coming-out

Met deze actie vergelijkt Sensoa je comingout

als holebi met het vertellen dat je hiv

hebt. Klopt die parallel? We legden ons oor

te luisteren bij twee homomannen met hiv:

de één is er zeer open over dat hij hiv heeft,

de ander is behoedzaam aan wie hij het

vertelt. Ook een moeder die twee keer een

coming-out op haar bord kreeg van haar

zoon, als homo en later als persoon met hiv,

deelt haar ervaring.

‘Haal hiv uit de kast’ luidt de slogan waarmee Sensoa deelneemt

aan de parades van The Belgian Pride en Antwerp Pride. “Anno 2017

kan je goed leven met hiv. Dankzij de behandeling zijn mensen met

hiv nu ondetecteerbaar en dus niet meer besmettelijk. Er is daarom

steeds minder reden om het voor jezelf te houden. Leven met een

geheim doet niemand goed. Tijd dus voor een coming-out met hiv”,

stelt Patrick Reyntiens van Sensoa.

Tekst: Mark Sergeant

Foto's: Sensoa

GEERT (44)

“Vooraf was ik erg bang voor mijn comingout

thuis. Meer dan nodig, bleek achteraf. Ik

was toen 18 jaar. Dat is 25 jaar geleden, toch

nog een andere tijd qua aanvaarding van

homoseksualiteit dan nu. Een deel van het

probleem was ook dat het zo lang geduurd

heeft voor ik er zeker van was dat ik homo

was. Ik heb twee jaar getwijfeld. Dat was

een sombere periode, waarin ik voelde dat

er met mij iets niet klopte, zonder dat ik het

kon verwoorden of plaatsen. Mijn moeder

was fan van Bart Kaëll en zei eens: ‘Hij is

dan misschien wel zó, maar hij is toch een

verzorgde man.’ Tot daar mijn rolmodellen.

Tegen mijn beste vriendin flapte ik er op een

moment uit dat ik misschien wel homo was.

Ze reageerde met: ‘Dan kunnen we samen

jongens checken.’ Daar moesten we keihard

om lachen. Ik had uiteindelijk wel het gevoel

dat het mee zou vallen om het te zeggen.”

“Toch vond ik het altijd erg lastig om erover

te beginnen; het was telkens een enorm

emotioneel moment. Bij mijn ouders viel de

coming-out best mee. Mijn moeder heeft

het nieuws gewoon geïncasseerd, zonder er

veel over te zeggen. Mijn vader kon er slechter

mee om. Dat liet hij een paar jaar regel-

Pascal: "Je selecteert natuurlijk

de mensen aan wie je het

zegt. Je kiest wie je het best

kan vertrouwen"

matig blijken, tot mijn moeder hem duidelijk

maakte dat haar geduld met hem op aan

het geraken was. Met de zussen liep dat een

stuk vlotter, uiteindelijk zijn zij al een andere

generatie. Achteraf gezien had ik veel meer

angst dan nodig was, want ik kreeg enkel

positieve reacties. Nadien werd de relatie

met de mensen aan wie ik het vertelde ook

beter, ze stonden nu dichter bij mij.”

GAT IN DE BOTER

“Vertellen dat ik hiv heb, voelde aan als een

tweede coming-out. Ik heb mijn diagnose

gekregen toen ik 21 jaar was, dus een paar

jaar nadat ik mijn ouders had verteld dat ik

homo was. Ik heb mijn diagnose thuis twee

jaar verzwegen. Gelukkig had ik toen een

relatie. Ik moet besmet zijn voor we elkaar

leerden kennen.”

“Mijn vriend heeft me na mijn diagnose

enorm gesteund. We hebben ons samen

geïnformeerd. Meteen nadat ik het hem

verteld had, hebben we allebei ook een

goede vriend ingelicht. We voelden instinctief

aan dat dit iets was dat te groot was

voor onze relatie. We moesten de druk van

onze schouders nemen. Zijn ouders wisten

het ook al snel, en die hebben me altijd

aanvaard. Er zijn nooit verwijten uitgesproken.

Op dat vlak ben ik met mijn gat in de

boter gevallen.”

AL EENS GEOEFEND

“Nadien ben ik stelselmatig anderen beginnen

inlichten: vrienden en collega’s. Telkens

bleek achteraf dat ik niets te vrezen had.

Bij mijn ouders bleef het moeilijk, omdat

ik dacht: nu ook dat nog. Ik schaamde me.

Maar toen ik die tweede keer uit de kast

kwam, stond ik sterker dan bij mijn comingout

als homo. Alsof ik al eens geoefend had.”

“Ik vond het noodzakelijk om te kunnen

vertellen dat ik hiv had. Ik kon het ook niet

verbergen. Het was 1996 en hiv was nog

een dodelijke ziekte. De arts die me mijn

diagnose gaf, zei me vlakaf dat ik nog tien

jaar te gaan had. Zoiets kan je niet geheim

houden. Ik begrijp dat de kaarten anders

liggen voor mensen die vandaag hun

diagnose krijgen. Met de huidige medicatie

kan je hiv onder controle houden en ben je

perfect gezond. Ik begrijp mannen die redeneren:

oké, ik neem dagelijks mijn pillen en

verder is er niets aan de hand, waarom zou

ik aan anderen moeten vertellen dat ik hiv

heb? Maar als er iets niet in de haak is, heb je

niemand bij wie je terecht kan.”

“Omdat ik een relatie had en goed werd

opgevangen door mijn vriend, had ik

aanvankelijk weinig behoefte om andere

mensen met hiv te ontmoeten. Door vrijwilligerswerk

te doen bij hiv-verenigingen

heb ik toch veel anderen leren kennen.

Sommigen zijn goede vrienden geworden.

Anderen hebben misschien geen contacten

met lotgenoten nodig, maar voor mij zijn ze

erg verrijkend geweest.”

PASCAL (37)

“Mijn coming-out verliep allesbehalve

gemakkelijk. Ik was 13 jaar toen ik begon te

vermoeden dat ik op mannen viel, maar het

heeft geduurd tot mijn 25 voor ik het zelf

thuis vertelde. Religie heeft altijd een sterke

rol gespeeld in mijn familie. Er waren veel

dogma’s. Toen ik 19 jaar was, ontdekte ik het

internet en legde ik online contact met een

Amerikaanse man. Door de afstand tussen

ons kon ik voor het eerst open over mijn

homoseksualiteit praten. Op een bepaald

moment heeft mijn vader mijn computer

gekraakt en enkele van mijn e-mails laten

lezen aan mijn moeder. Zij was zwaar

gechoqueerd. Dat was een moeilijke tijd en

mijn vertrouwen was volledig geschonden.”

“Mijn ouders hebben me ingeprent om

het aan niemand te vertellen. Ze speelden

in op mijn angst dat ik vrienden zou verliezen

en problemen zou krijgen op mijn

werk. Ik durfde daar niet tegenin te gaan

en zat opnieuw in de kast. Er is nooit een

warme band geweest thuis en over onderwerpen

zoals seks werd nooit gepraat. Ik

voelde me wereldvreemd en ging weinig

uit. Al mijn vrienden hadden een lief. Mijn

grootste schrik was dat mensen zouden

roddelen dat ik ‘abnormaal’ was, omdat

ik op mijn vierentwintigste nog geen lief

had. Ik wist dat ik op mannen viel maar

ik wilde niet doen alsof en spelen met de

gevoelens van een meisje. Een getrouwde

homo, dat was wel het laatste dat ik wilde

zijn. Naarmate ik de 24 naderde, ging ik

me meer isoleren.”

“Uiteindelijk nam ik contact op met een

holebi-jongerengroep uit Gent. Daar heb

ik enorm veel aan gehad. Ik kreeg adviezen

en concrete tips. Ik hoorde de verhalen

over de coming-outs van anderen. Door

al dat praten en denken, beland je in een

flow, waardoor je eigen coming-out evidenter

wordt. Voor mijn coming-out was ik

heel angstig. De positieve reacties nadien

bleken een enorme bevrijding. Andere

homo’s leren kennen, heeft ervoor gezorgd

dat ik mijn eigen situatie meer ben gaan

relativeren.“

ASSERTIEF

“Ik weet sedert twee jaar dat ik hiv heb. De

diagnose was een zware klap. Ik voelde me

heel klein en kwetsbaar. Ik ben dan ook

even gecrasht. Via internet vond ik Sensoa,

die me een fantastische opvang bood. Mijn

familie weet nog steeds niet dat ik hiv heb.

Mijn moeder heeft zware gezondheidsproblemen

en piekert vaak over de dood. Het

zou haar belasten als ik haar nu vertel dat ik

hiv heb.”

“Enkele vrienden en collega’s weten het.

Je selecteert natuurlijk de mensen aan

wie je het zegt. Je kiest wie je het best kan

vertrouwen. Maar het blijft toch een sprong

in het duister, waarvan je de gevolgen nooit

helemaal kan inschatten. De grootste schrik

is afgewezen te worden. Dat is ook de angst

die je in de kast houdt als homo. Om uit die

negatieve spiraal te stappen, moet je aanvaarden

dat je afgewezen kan worden. Dat

is niet gemakkelijk. Je moet assertief genoeg

zijn om dat te kunnen.”

Evelyne: "Zodra je het aan één iemand

kan vertellen, zal het al een stuk eenvoudiger

zijn bij de volgende"

GEZOND LEVEN MET HIV

“Ik heb zelf vaak de vergelijking gemaakt

tussen uit de kast komen als homo en met

hiv. Vooraf heb je een beperkt referentiekader

en weinig rolmodellen. Je kan niet eisen

dat de ander het niet doorvertelt, anders

zadel je hem op met een geheim. Net als

bij homo zijn, is hiv iets waarover je leert te

praten.”

“Je staat er niet alleen voor. Dat is belangrijk

om weten, want anders barst vroeg of laat

de bom. Het was confronterend om andere

mannen met hiv te leren kennen, maar

het bevestigde me dat je een gezond en

normaal leven kan leiden met hiv. Nog een

gelijkenis met homo zijn: ik heb veel gehad

aan het internet om mijn hiv een plaats te

geven, onder meer door de vlog ‘The Poz+

Life of Patrick’ op YouTube te volgen.”

MOEDER EVELYNE

Evelyne is de moeder van Thierry, een van

de deelnemers aan de VRT-realityreeks ‘Hiv+’.

“Dat Thierry homo is, had ik van jongs af

aan gezien. Er is een grote variëteit onder

homo’s, van madammen met sacochen tot

leermannen met motorfiesten, en Thierry zit

daar ergens tussenin. Hij heeft mij ooit eens

gevraagd: ‘Mama, als ik mijn mond hou en

stil sta, lijk ik dan niet op een hetero?’ Maar

hij staat nooit stil en zwijgen doet hij ook

niet veel.”

“Toen hij er brutaalweg uitflapte dat hij

homo was – hij was 16 of 17 jaar – schrok ik

toch. Ik was bezorgd. Wat zou hij op zijn weg

krijgen? Zou hij het moeilijker hebben? Het

was midden jaren tachtig, dat was toch wat

anders dan nu. Ik heb de openheid sterk zien

evolueren. In de jaren zestig was homo zijn

nog onbespreekbaar. Je wist dat er homo’s

bestonden, maar je had geen idee waar die

mensen samenkwamen. Ze leken achter het

behang te verdwijnen. Later wist ik wel van

een aantal gelegenheden in ’t Stad.”

“We hebben het nieuws samen verwerkt,

zou je kunnen zeggen. We hebben het

allebei stapsgewijs verteld aan vrienden.

Eerst in directe kring, vanzelfsprekend. Ik

vond niet dat Thierry zich voor iemand

moest inhouden, niet toen hij me vertelde

dat hij homo was en ook niet wat betreft

hiv. Je moet het ook niet in de gazet zetten,

natuurlijk. Al heeft hij dat wel gedaan door

mee te werken aan dat tv-programma. Maar

dat kan ook geen kwaad, soms mag je wel

eens je nek uitsteken.”

“Ik denk dat je het toch altijd aan iemand

moet kunnen vertellen als je hiv hebt. Er is

altijd iemand aan wie je het kan vertellen.

Als je niemand in vertrouwen neemt, heb

je een triestig leven, vind ik. En van zodra je

het aan één iemand kan vertellen, zal het al

een stuk eenvoudiger zijn bij de volgende.

Iemand kan natuurlijk slecht reageren, ook

als je je coming-out doet. Maar dan weet je

meteen wat die mensen waard zijn.”

JE NEK UITSTEKEN

“Thierry is eind 2004 geïnfecteerd geraakt.

Kort daarna had hij een keelontsteking die

niet overging. Uiteindelijk besloot hij zijn

amandelen te laten knippen. Vlak voor zijn

operatie kwam een arts de kamer binnen

met de resultaten van het bloedonderzoek.

Hij zei hem vlakaf dat hij seropositief was.

En was meteen daarna weer weg. Dat was

natuurlijk een enorme klap. Vlak daarna

kwam ik zijn kamer binnen. Ik wist het dus

ook meteen.”

Wil je praten over hiv?

Interesse om mee te werken

voor The Antwerp Pride?

Sensoa Positief

078 151 100

www.levenmethiv.be

“Wilt je

seksbuddy het

zonder condoom?

Dan doet hij dat met

anderen ook.”

Geert - 26

lees zijn verhaal op ikweetwatikdoe.be

Hoerenlopers, cannabisgebruikers,

Madame Tussauds, de Dam,

de grachten … Hoe relatief klein

Amsterdam ook is, het is een

wereldstad geworden met een

reputatie om U tegen te zeggen.

ZiZo zette zijn roze bril op

en verkende de LGBTQ-kant van

Amsterdam. Zelfs monumentale

toeristische attracties als het

Rijksmuseum of Artis blijken er

gayer te zijn dan je ooit voor

mogelijk had gehouden. Een

citytrip als geen ander!

Tekst: Geert De Weyer

AMSTERDAM

WAAR ZELFS FLAMINGOKOPPELS TOT ‘DE SCENE’ BEHOREN

de weyde wereld

Zijn naam is Kees Kaldenbach. Hij is

ergens in de zestig. En hetero. Zijn grote

held: Gerard Reve. Ik ontmoet Kees bij het

Amsterdamse Homomonument, een plek

waar ik al ontelbare keren ben langsgelopen.

Uitgerekend een hetero van goede

komaf zal mij er nog iets over leren. Het Homomonument

is opgericht in 1987 en was

’s werelds eerste publieke gedenkteken

opgedragen aan (de discriminatie en vervolging

van) homo’s? Klaar! Klaar? Niet echt,

zo zal blijken. Nog voor we in het midden

van het monument staan, komt Reve weer

ter sprake. Niet voor het eerst die dag, maar

ook niet voor het laatst. “Ondanks dat ik

hetero ben, heeft die man met zijn boeken

zoveel voor mij én de homogemeenschap

betekenD. Mijn broer was homo,

dus ik weet wat ik zeg.” Reve’s boeken ‘Op

weg naar het einde’ en ‘Nader tot U’

worden vernoemd. “In het ene schrijft hij

een soort brieven aan lezers waarbij je op

een gegeven moment denkt dat hij het

tegen jou persoonlijk heeft. In het andere

boek blijkt hij een vurig verdediger van

homoseksualiteit. Straf, want we spreken

over publicaties uit 1963 en 1966. Voor de

toenmalige maatschappij was hij vooral

een oproerkraaier die een zwaar taboeonderwerp

wilde opdringen. Dat maakt

hem van geweldig belang. Daarom is hij

mijn held, ook al werd ie later wat racistisch

en vervelend.” Wat dit met het monument

te maken heeft? Veel, meent Kees. Het

zijn mensen als Reve die zo’n monument

mogelijk maakten door de vele nationale

achterhoedegevechten. Kees vertelt over

de grote herdenking in de jaren zeventig

op de Dam. Hoe publiek en ordediensten

kransen weghaalden, betogers sloegen.

“Het was de overgangstijd: van een autoritaire

naar een meer open maatschappij.”

“Ik wil niets over homo’s horen”, beet een

Amerikaanse hem enkele jaren geleden toe

toen hij over het Homomonument begon

te vertellen. “De strijd is nog niet gestreden.”

Kees wijst naar de dichtregel op het monument

die geschreven is door de joodse

homo Jacob Israël de Haan. “Ergens in die

regel staat het woord ‘verlangen’. Toen hij

het schreef, moest hij extreem voorzichtig

zijn, want je mocht niet homo zijn.” Kees

draait zich een kwartslag om en wijst naar

een oud urinoir dat bijna een eeuw oud is.

“Het is niet voor niets dat je er bijna door

kan kijken. De politie kon aan de onderkant

zien of twee mannen net niet te dicht bij

elkaar stonden. Was dat zo, dan werd de

knuppel bovengehaald.”

AFGEKNIPTE DASSEN

In de jaren zestig sloeg in Amsterdam de

roze beweging met de vuist steeds harder

op tafel. “ Andreas Burnier (1931-2002)

was een schrijfster en criminologe, zeer

actief in de lesbobeweging. Een van haar

beroemde citaten is: ‘Het is een ramp om

als vrouw geboren te worden.’ Ze bedoelde

niet eens zozeer het geslacht, maar de

plaats van de vrouw in de samenleving.”

Zij was hoogstwaarschijnlijk een klant van

’t Mandje op de Zeedijk, het enige café

waar tussen 1927 en 1983 homo’s, hetero’s,

lesbiennes, hoeren, pooiers, zeelui

en artiesten samenkwamen. Ze mochten

er van de uitbaatster aanvankelijk een heel

jaar door niet zoenen, tenzij op Koninginnedag.

De bezoekers verzuimden die regel

na te leven. Het was niet Amsterdams

eerste LGBTQ-café, wel het bekendste. Dit

café is zo belangrijk geworden voor de

LGBTQ-beweging, dat een vrijwel exacte

replica van het originele interieur te zien

is in het Amsterdams Museum. Opvallend:

aan het plafond van het café hangen

allemaal afgeknipte dassen. “Wanneer

mannen te veel praatjes maakten, knipte

de beroemd geworden eigenares Bet van

Beeren (1902-1967), die zelfs in een gedicht

van Reve voorkomt, hun das doormidden.

Bet was een monument op zich.

Ze was zeer sociaal voelend en huurde

zelfs bussen in om arme wijkkinderen naar

het strand te kunnen laten gaan”, vertelt

Kees. Wie naar de Zeedijk wil om te kijken

wat er nu in de plaats van het café staat:

wel, hetzelfde café, maar volgens Kees is

het een exacte replica. En vandaag? De

Reguliersdwarsstraat was tot enkele jaren

geleden dé homo-uitgaansstraat van Amsterdam.

Op enkele bars en clubs na, lijkt

die tijd voorbij. “Ik denk dat je het overal

ziet gebeuren. De zogenaamde homostraten

verdwijnen stilaan. Ook hier. Ik merk

bij homo’s en lesbiennes niet langer de

noodzaak om in bars gelijkgestemden te

ontmoeten, mede door al die apps, terwijl

hetero’s steeds vaker naar homobars gaan

omdat ze dat prettig vinden. Op zich is dat

misschien niet slecht, maar wat weet ik

daarvan? (lacht)”

Borstbeeld van koning-stadhouder Willem III Cornelis Evertsen Willem II, koning der Nederlanden

ZWAVEL EN VUUR

LOLLEPOTTEN

Het Rijksmuseum slikt sinds de heropening

in 2013 jaarlijks zo’n drie miljoen bezoekers

en is daarmee de topattractie van

Amsterdam. Niet alles valt echter onder

de noemer ‘kunsthistorisch’, klinkt het hier.

Ook de (roze) historiek van Nederland en

Amsterdam zit verborgen in de kaders.

En hoe?! “Toen ik dat doorhad, besloot

ik een artikel te schrijven voor tijdschrift

Winq waarbij ik de geschiedenis van de

homoseksualiteit in Nederland aan de hand

van de kunstvoorwerpen in het Rijksmuseum

wilde aantonen”, zegt gids Arnout

van Krimpen. Kort daarop kwam van het

museum de vraag om die info te verwerken

in een roze rondleiding. Nu belicht Arnout

voor wie dat wil de roze wolken die vanaf

de zestiende eeuw over het Koninkrijk der

Nederlanden neerdaalden. Van de Gouden

Eeuw (Rembrandt van Rijn, Johannes

Vermeer, Frans Hals) tot de negentiende

eeuw (Vincent van Gogh, George Hendrik

Breitner). “Rond 1532, ten tijde van Keizer

Karel, was homoseks strafbaar. Dat werd

op schrift gesteld. Sodomieten moesten

ter dood worden gebracht met zwavel

en vuur. Sodomie sloeg trouwens op alle

vormen van seks die niet op voortplanting

waren gericht. En ook: wie geneukt werd,

werd zwaarder gestraft dan wie neukte. Hoe

‘vrouwelijker’ men zich opstelde, hoe zwaarder

de straf. In de zeventiende eeuw gingen

veel rechtszaken over sodomie”, zegt Arnaut

wanneer we in de zaal arriveren met het

beroemde groepsportret ‘De Nachtwacht’.

“Tegelijk regende het geruchten over prominente

homoseksuelen.” Hij wijst naar een

vreemd uitziende man op een schilderij.

“Van Dirck de Goyer, de burgemeester van

Utrecht, vermoedde men dat hij een relatie

had met Jan Cornelis, een jongen van tien

jaar. Ontmoeting In die tijd met was een dat bever relatief normaal.

Men kon het niet bewijzen, tot ze betrapt

werden tijdens een triootje. De Goyer kon

ontsnappen, de jongen werd geëxecuteerd.”

Het waren zware tijden voor homo’s. “Er

waren veel verhalen over op zee betrapte

mannen. Soms werden ze in zee gegooid,

anderen moesten dagenlang in de brandende

zon staan.” De zeventiende eeuw

stond ook voor verandering. Pracht en

praal, rijkdom en weelde stonden centraal

in gebruiksvoorwerpen, kunst, schilderijen

… Pure kitsch lijkt het, althans bekeken met

een paar hedendaagse ogen. “Tja, het werd

steeds wufter”, zegt Arnaut. “Deze periode

is omgeven door een wolk van parfum.” Een

schilderij van koning-stadhouder Willem

III van Oranje duikt op. Hij lijkt wel een

dragqueen. “In deze periode begon men

steeds vaker pruiken te dragen, de ene al

opzichtiger dan de andere. Poeder voor het

gezicht is ook zo’n element van de hogere

klasse.” Er volgt een verhaal over de relatie

die Willem III gehad zou hebben met zijn

luitenant-generaal Cornelis Evertsen. Ik

weet niet zeker wat Arnauts definitie van

‘wufter’ is, maar het wordt er alleen maar

‘wufter’ op in de daaropvolgende zalen die

de achttiende eeuw belichten. Wat een

poseurs. Als het maar blinkt! “Nederland was

op dat moment het rijkste land ter wereld,”

klinkt het. “Vooral Amsterdam boerde goed.”

Hoewel de stad rijk was, werd ze steeds

minder belangrijk. De rijken waren er aan

het rentenieren. Men werkte niet langer,

men genoot. Iedereen was tot in de puntjes

verzorgd. “Vanuit een gay perspectief is het

natuurlijk zo nichterig als wat, maar tegelijk

werd er heel lelijk gedacht over sodomie.

Honderden rechtszaken volgden. Men ging

sodomie vergelijken met de pest. Die moest

uiteraard met wortel en tak uitgeroeid

worden.”

Het gevolg was dat de gay scene underground

werd. Zo ontstond in Amsterdam de

‘Lollepottencultuur’. “Dat waren lesbiennes

die elkaar ontmoetten in de Jordaan, in het

arbeidersmilieu. Neukten ze echt? Rapporten

uit die tijd hebben het over wat strelen

en knuffelen. Dat was het zowat. Andere

rapporten spreken dan weer eerder over travestieten

dan over lesbiennes. Het staat wel

vast er stilaan steeds meer vrouwencafés

openden.” Een schilderij van Napoleon luidt

een nieuw tijdperk in. “Sodomie verdween

rond 1810 uit het strafwetboek, waardoor de

kijk op sodomie veranderde. Plots kon het

wel, achter gesloten deuren. Daar kon de

politie weinig aan doen. Op die manier werd

Nederland een soort van vrije enclave in

Europa. Ten opzichte van andere landen

waren er hier veel vrijheden. Ik denk dat

zulke voorgeschiedenis ertoe heeft geleid

dat we altijd een voorvechter van de homoemancipatie

zijn geweest. Laten we nog een

stapje verder gaan. Koning Willem II

(1792-1849), een wat slanke man die in

zijn jeugd de bijnaam ‘Slender Billy’ kreeg,

was praalziek. Hij gooide geld in het water.

Hij trouwde weliswaar, maar zou homo

of op z’n minst bi geweest zijn. Volgens

een biografie uit 2013 werd hij daarmee

gechanteerd. Petrus Janssen, de man aan

wie hij zich had opgedrongen, chanteerde

hem nadien zelfs vanuit de gevangenis.” Die

controversiële kennis werd gretig gebruikt

door media en politici die dreigden met

een outing wanneer de koning niet bereid

was tot verregaande politieke concessies.

Een en ander leidde ertoe dat de koning

zou instemmen met de grondwetsherziening

van 1848 die de basis legde voor de

parlementaire democratie in Nederland. Het

was in zekere zin een vreedzame revolutie

waardoor Nederland in tegenstelling tot

de weyde wereld

andere Europese landen de monarchie niet

afschafte. “Heel erg kort door de bocht kan

je zeggen dat Nederland nog een monarchie

is, omdat Willem II der Nederlanden

biseksueel was”, meent Arnout.

EEN ZOOTJE

Als een toeristische dienst je als antwoord

op de vraag om een LGBTQ-citytrip te

organiseren naar de plaatselijke dierentuin

stuurt, dan weet je dat je goed zit.

Als een biologe bij je aankomst in de zoo

haar rondleiding omschrijft als “Alles wat je

biologieleraar vroeger in de klas zorgvuldig

vermeed”, dan weet je dat het helemaal snor

zit. Op de tweede dag in Amsterdam sta ik

met mijn oren te klapperen. Natuurlijk wist

ik wel dat homoseksualiteit in de dierenwereld

voorkomt, maar dat Artis barst van de

LGBTQ-genoten, dat is iets helemaal anders.

Biologe Charlotte Vermeulen werkt in Artis

op de afdeling Educatie. Ze lacht geheimzinnig

wanneer ik haar vraag of homoseksualiteit

vooral voorkomt bij primaten of, meer

algemeen, bij zoogdieren. Het antwoord

in een notendop: het hele dierenrijk, van

insecten over reptielen en vogels tot zoogdieren,

baadt in een roze wolk. En wat meer

is: soortgenoten maken daar geen probleem

van. In het eerste verblijf, waar leguanen,

luiaards en kleine vogeltjes samenhokken,

wijst ze naar de vleerhonden. “Die leven

in harems, en de mannetjes zijn niet vies

om met hun mannelijke soortgenoten te

seksen.” Buiten wijst ze op een troep Japanse

makaken. “Drie vierde van de vrouwtjes

heeft zo nu en dan lesbische contacten,

enkele anderen hebben uitsluitend seksueel

contact met vrouwtjes. Bij primaten zie je in

het algemeen veel homoseksueel gedrag

opduiken. Soms heeft het te maken met

dominantie, soms met voorkeuren of gelegenheden.

Een dominant wijfje dat een in

rang lagere soortgenoot bestijgt is geen uitzondering.”

Ze besluit glimlachend met: “Het

is een zootje hier.” In elke hoek van de zoo zit

wel een homo- of lesbiennekoppeltje. Zoals

bij de zwartvoetpinguïns, de vlinders, de

alpensteenbokken, de giraffen of de gorilla’s.

“Wanneer ze ongeveer zeven jaar zijn, worden

mannetjesgorilla’s door hun vader uit

de groep gejaagd. De verstotenen zoeken

elkaar op en een vierde van hen heeft seks

met elkaar. Wanneer ze veertien worden

en, in het beste geval, een groep vrouwtjes

onder zich krijgen, zakt het seksueel contact

tussen de mannetjes naar twee procent.”

Leeuwinnen bepalen dan weer wie ze als

koning willen, terwijl de mannetjes zonder

harem hun lusten durven botvieren op

andere mannetjes. En olifanten, hun penis is

zo groot (tot anderhalve meter) en moeilijk

in te brengen bij de vrouwtjes, dat ze in hun

tienertijd alvast oefenen op mannetjes met

wrijvingen allerhande.”

Als een biologe bij je aankomst in de zoo haar rondleiding

'Homoseksualiteit in het dierenrijk' omschrijft als “Alles wat

je biologieleraar vroeger in de klas zorgvuldig vermeed”,

dan weet je dat het helemaal snor zit.

Foto's: © ARTIS, Ronald van Weeren

PRAKTISCH

HOTEL

ZiZo overnachtte in Lloyd Hotel & Culturele

Ambassade , Oostelijke Handelskade

34, 1019 BN, Amsterdam. lloydhotel.com

Voor het eerst zorgt een koppel mannelijke vale gieren voor een kuiken in ARTIS

Homoseksualiteit in het dierenrijk

CLICHÉS: OOK BIJ DIEREN

Het regent LGBTQ-clichés in Artis, zo blijkt.

Travestie? Transgenders? Interieurarchitecten?

Sneaky fuckers? Check, check en

check, maar uiteraard ‘op z’n diers’. Charlotte

licht het toe: “Sommige reptielsoorten

komen wat kleiner dan hun soortgenoten

uit het ei. Ze lijken op vrouwtjes, maar zijn

het niet. Ze gedragen zich vervolgens niet

als mannetjes, en doen niet mee aan de gevechten

om de wijfjes voor zich te winnen.

Wat ze wel doen tijdens die gevechten?

De vrouwtjes bevruchten. We noemen hen

‘sneaky fuckers’.” De biologe wijst naar twee

flamingo’s. “Je kan bij sommige dieren, zoals

kemphanen en flamingo’s, slecht zien of

het mannetjes dan wel wijfjes zijn. Kijk eens

naar dat koppeltje daar, op hun nest. Dat

is een homokoppeltje! Hoe we dat weten?

Wel, de mannetjes zijn betere nestenbouwers.

Wanneer dus twee mannetjes

samenzijn, resulteert dat altijd in een netter

en groter nest. Dat is ook hier zo.” De Rode

vlagbaars dan. In een klein aquarium zitten

acht kleine visjes. Een exemplaar is groter

en struiser, en gedraagt zich dominant ten

opzichte van de vrouwtjes. “Dat mannetje

was eerst een vrouwtje”, klinkt het. “Vorig

jaar stierf het mannetje, de leider van deze

groep. In zo’n geval ontwikkelt het sterkste

vrouwtje zich fysiek langzaamaan tot een

mannetje.” Volgens Charlotte moeten mensen

eens beseffen dat wij aan homoseks

denken op basis van seks. Bij dieren is dat

niet zo. “Het gaat vaak om saamhorigheid,

of hoe goed ze zijn voor hun nakomelingen.”

Homofobe mensen die argumenteren

dat een homostel geen kroost zou mogen

hebben omdat een moeder beter voor de

opvoeding van het kind zou zijn, moeten er

de wetenschappelijke publicaties van biologen

eens op naslaan, klinkt het droog. “Homostelletjes

bij dieren zijn prima ouderstellen.

In Australië heeft men een onderzoek

gedaan bij zwanen. Daaruit bleek dat 80

procent van de kuikens van een homokoppel

overleeft, terwijl dat normaliter maar 30

procent is.” We passeren de kooi met vale

gieren waarin een homokoppeltje huist. Ze

zijn samen sinds 2009. “Ze willen echt wel

broeden. Vorig jaar hebben we hen een

kunstei gegeven om te zien hoe dat liep.

Ze waren voorbeeldige ouders in spe. Ze

staan nu op de lijst voor pleegouderschap.”

In 2008 werd tijdens Pride Amsterdam

voor de eerste keer een rondleiding rond

LGBTQ’s in het dierenrijk georganiseerd.

Charlotte moet wel oppassen wat ze zegt

en schrijft. Wanneer ik opmerk dat zulke

info in de biologieklassen van de lagere

school een mooie inleiding in de thematiek

zou zijn, vertelt ze over twee vrouwen

die tijdens een rondleiding in woede zijn

uitgebarsten bij het aanhoren van al die

perversiteiten. “In een dossier voor de lagere

school wordt er wel degelijk een opmerking

over gemaakt, maar heel voorzichtig. Veel

scholieren komen uit allochtone of streng

gereformeerde gezinnen, en de ouders

zouden er niet mee opgezet zijn mochten

we té duidelijk zijn.”

RIJKSMUSEUM

Via rozerijks@gmail.com of

+31 619 60 44 24 kan je een roze tocht

doorheen het Rijksmuseum reserveren.

De tour duurt zo’n negentig minuten.

De kostprijs voor een groep tot 15 personen

bedraagt 112,50 euro, exclusief de

inkomtickets voor het museum. Specifieke

info op www.rozerijks.nl.

Algemene info op www.rijksmuseum.nl.

ARTIS

Een roze tour kan je boeken via het

algemeen mailadres van Artis:

info@artis.nl.

Scholen kunnen terecht op

scholen@artis.nl.

Algemene info op www.artis.nl.

Hebt U de wens...

Uniek te zijn

Vormgeven in edele metalen

Kerkplein 7 9840 De Pinte 09 282 42 14

Koestraat 2 9000 Gent 09 233 66 10

www.edelgedacht.be

BOEK

VANDAAG

EUR 99*

JUNIOR SUITE

BOEKINGSCODE

WEEKEND

ONTDEK BRUSSEL EN

VERBLIJF IN STIJL

CROWNE PLAZA BRUSSELS - LE PALACE

Een weekendje shoppen in Brussel? Het historische Crowne Plaza

Brussels - Le Palace is de uitgelezen uitvalsbasis! Gelegen in het

hartje van Brussel, op wandelafstand van het Noordstation, en op

slechts enkele passen van de bekendste winkelstraat in onze hoofdstad,

de Nieuwstraat. Boek vandaag nog aan een promotioneel tarief!

* EUR 99 per nacht, ontbijt inbegrepen, city tax niet inbegrepen (EUR 4,24 per nacht). Aanbod

geldig op vrijdag- en zaterdagavond, upgrade naar Junior Suite volgens beschikbaarheid.

Ginestestraat 3, 1210 Brussel, België

T: +32 2 203 62 00 E: reservations@cpbxl.be

www.crowneplaza.com/brusselsbel

VAN EXCUUS OM TE FEESTEN

TOT OPEN STADSFESTIVAL

Antwerp Pride bestaat 10 jaar

Antwerp Pride viert zijn tiende

verjaardag. Verleden, heden en

toekomst vormen het thema van

deze editie. Wat begon in 2007

als een excuus om te feesten,

is uitgegroeid tot een inclusief

stadsfestival. ZiZo sprak met

voorzitter Bart Abeel.

Tekst: Timothy Junes

Foto: Elisa Schanzer

In 2007 zocht NaviGAYtion, het legendarische

botenfeest van Red&Blue, de steun van

Stad Antwerpen. De dienst toerisme had er

wel oren naar, maar het bestuur wilde niet

zomaar een commerciële party subsidiëren.

Er moest een omkadering komen die het

commerciële aspect wat oversteeg. Zo

ontstond in 2008 Antwerp Pride.

2010

In 2010 hield NaviGAYtion echter op te

bestaan. Organisator Ludo Smits kreeg geen

sponsoring meer van een tabaksmerk en

annuleerde het feest. Antwerp Pride moest

snel een alternatief zoeken. De timing was

vervelend, want net dat jaar organiseerde de

International Gay and Lesbian Travel Association

(IGLTA) in Antwerpen een congres. Dat

moest samenvallen met NaviGAYtion, dat

wel wat buitenlanders naar de koekenstad

lokte. “We haalden The White Party naar

Antwerpen”, vertelt Antwerp Pride-voorzitter

Bart Abeel. “Dat was op zich een flop maar

het leerde ons dat we niet meer afhankelijk

mochten zijn van derden.”

Antwerp Pride werd bij wijze van spreken

volwassen. “Dit was een kantelmoment. We

beseften dat Antwerp Pride een andere richting

moest uitgaan, met meer diepgang.”

STADSFESTIVAL

In 2010 waren er meerdere nieuwigheden.

Er was niet alleen The White Party, maar voor

het eerst ook een slotconcert(je) op zondag

op de Grote Markt. Het Roze Huis - çavaria

Antwerpen en holebi-sportvereniging

Active Company werden partners.

In de komende jaren zou Antwerp Pride flink

veranderen. In 2012 werd de eerste parade

gehouden. Om samen te vallen met de

worldOutgames 2013 verhuisde Antwerp

Pride van juni naar augustus. Later, in 2014,

kwam het Antwerp Queer Arts Festival erbij.

Activisme kreeg gaandeweg meer gewicht.

In 2013 was er de mensenrechtenconferentie

van de worldOutgames, in 2014 was er

de NOH8-campagne in het MAS, in 2015

was het centrale thema China en in 2016

het Midden-Oosten en Noord-Afrika.

“De verdieping en verbreding gaan door”,

zegt Bart. “Antwerp Pride is een stadsfestival

geworden waarvan het draagvlak toeneemt

bij het stadsbestuur, de middenstand, het

middenveld, de cultuur- en sportverenigingen

en het grote publiek. We zijn een open

feest waar iedereen welkom is.”

Het thema dit jaar is de 10-jarige geschiedenis,

het heden en de toekomst over 10

jaar. Naar analogie van de tentoonstelling

‘Hoekstenen’ over veertig jaar çavaria komt

er een overzichtstentoonstelling in samenwerking

met Fonds Suzan Daniel, ATV, Gazet

van Antwerpen en Universiteit Antwerpen.

“Hoe was het tien jaar geleden? Hoe kwam

Antwerp Pride in de media?”

IN DE AGENDA

Antwerp Pride is feesten, Antwerp Pride is

cultuur en Antwerp Pride is activisme. De

agenda van tien dagen Antwerp Queer

Arts Festival en Antwerp Pride staat te

vol om helemaal op te sommen, maar

onthoud alvast:

- De culturele opening in verschillende musea

waaronder het MAS, het Felix Pakhuis

en het MoMu;

- Midsummer Party, het officiële openingsfeest

van Antwerp Pride aan Het Roze Huis

en Café Den Draak;

- De conferentie ‘From Strangers to Allies. A

common strive for equality in a hyperdiverse

society’ in Permeke, de hoofdbibliotheek

van Antwerpen;

- LGBT-films in Cartoon’s;

- De parade op zaterdag, met belangrijke

sportclubs die deelnemen;

- Het nieuwe Love United Festival met

voor ieder wat wils op het Steenplein, na

de parade;

- Het Closing Festival, het slotconcert op

de Grote Markt.

De volledige agenda vind je op

www.antwerppride.com

en in het Antwerp Pride Magazine.

Op www.zizo-online.be zullen we

in juli en augustus verslag uitbrengen

van de hoogtepunten.

Als holebi's en transgenders

hebben we een verleden als outcasts

en we mogen niet in de

verleiding komen om anderen

weg te duwen

TOEKOMST

Bart ziet de toekomst rooskleurig in, maar

wil niet zelfvoldaan zijn. “We moeten

opletten voor een zekere gewenning. Als

holebi's en transgenders hebben we een

verleden als outcasts en we mogen niet in

de verleiding komen om anderen weg te

duwen”, zegt Bart. “Hoe voorkomen we dat

we voor de politieke kar worden gespannen

van politieke bewegingen die ons intrinsiek

niet zo genegen zijn?”

Bart wikt zijn woorden. “Er is een verruwing

binnen de eigen gemeenschap die leidt tot

een gebrek aan empathie met de ander. Er

zijn nog altijd groepen in de samenleving

die het moeilijk hebben. Als we niets doen

en we ons nestelen in onze comfortzone,

kan onze eigen positie in gevaar komen.”

GEDEELDE EMANCIPATIESTRIJD

“Laten we de kennis die we hebben opgedaan

in onze emancipatiestrijd delen met

anderen.”

Daarnaast merkt Bart op dat ook voor

holebi's en transgenders in België niet alles

rozengeur en maneschijn is. Zo botst hij nog

vaak tegen een muur bij bedrijven wanneer

steun concreet - en financieel - wordt. “Er is

goede wil, tot een hoger niveau erover moet

beslissen. Dan botsen we tegen een muur.

Er is toch nog een drempelvrees.”

DIVERSITEIT

De wereld is divers en wordt diverser. Het is

een vaststelling uit het heden en een uitdaging

voor de toekomst. Bart ziet genderfluïditeit

en transgenderisme als blijvende

‘nieuwe’ thema’s.

Maar ook culturele verschillen vormen een

uitdaging. Bart erkent dat Antwerp Pride

nog heel blank is. “Dat is een werkpunt, maar

we komen er. De uitdaging is drempels

te verlagen voor mensen van een andere

origine. Laten we vanuit Antwerp Pride

een factor van verbinding zijn en blijven

die uitdrukking geeft aan de rijkdom aan

verscheidenheid, talent en creativiteit die

onze stad huisvest.”

AANTREKKINGSPOOL

Bart is ervan overtuigd dat Antwerp Pride

een mooie toekomst in en voor Antwerpen

heeft. “We zijn een aantrekkingspool. De

Antwerp Pride is een reden voor mensen

uit Tel Aviv, Berlijn of Amsterdam om naar

Antwerpen te komen. Er is voor elk wat wils:

cultuur, feestjes en engagement.”

“Ik stel een groeiend engagement voor

de pride in de stad vast. We zijn een echt

stadsfestival geworden”, zegt Bart. “Ik merk

ook dat jongeren weer interesse tonen voor

activisme. Er zal ook altijd een plaats zijn

voor LGBT-gerichte zaken en activiteiten.

Niet uit een gevoel van segregatie, maar

omdat het leuk, handig en comfortabel is

om onder gelijkgezinden te zijn.”

Hij noemt Pannekoek en DeLux, maar ook

Twilight, Cups & Plates, Den Draak, Santos,

Hessenhuis en Bianco als voorbeelden.

“Holebihorecazaken zijn geen getto’s meer,

maar wel open biotopen van gezellig samenzijn

waar holebi’s en transgenders zich

goed voelen. Voor zulke initiatieven zal er

altijd plaats zijn.”

“Tevens vergeten we soms hoe ontzettend

rijk en creatief het Antwerpse uitgansleven is

met concepten als Red & Blue, Extravaganza,

H.I.M., Café De Love, Padam, Unicorn, Le Zoo,

Woodpop, Juice Berry, Spek, Leahterpride, A

Hard Night en ga zo maar door. Veel grotere

steden kunnen hier een puntje aan zuigen.”

10 jaar

#LoveUnited

Een decennium Antwerp Pride in foto's

Antwerp Pride bestaat 10 jaar! Je raakt de tel kwijt en je herinnert je

misschien niet meer wanneer welk evenement plaatsvond. Daarom

schieten we je falende langetermijngeheugen te hulp met wat foto’s van

het voorbije decennium.

Tekst: Dennis De Roover

Foto: Dennis De Roover, Delia Vermant, Peter De Vos, Timothy Junes en Tom Vaes

NaviGAYtion 2009

is een komen en gaan van feestboten.

The White Party 2010

moest in 2010 het wegvallen

van NaviGAYtion goedmaken.

In 2012 trekt er tijdens Antwerp Pride voor

het eerst een parade door de stad.

De kar van Het Roze Huis tijdens de eerste

parade van Antwerp Pride.

Toenmalig Antwerps burgemeester Patrick

Janssens (sp.a) wacht bij de regenboogvlag

voor het vertrek van de eerste parade van

Antwerp Pride.

Sporters geven het beste van zichzelf tijdens de worldOutgames 2013.

Bijna 1000 manifestanten houden tijdens de

worldOutgames 2013 een gigantische kissin

voor het Russisch Consulaat in Antwerpen

tegen het verbod op homopropaganda in

Rusland.

In 2014 neemt voor de eerste keer een

groep politieagenten in uniform deel aan de

prideparade: een Belgische primeur!

Dichteres Maud Vanhauwaert treedt op

tijdens de eerste editie van het Antwerp

Queer Arts Festival in 2014. Ze brengt er

gedichten uit de bundel ‘Wij zijn evenwijdig’

waarmee ze een jaar later de Herman de

Coninckprijs wint.

De NOH8-campagne siert de deelnemers

van Antwerp Pride 2014.

Het Closing Festival van Antwerp Pride brengt door de jaren

heen heel wat binnenlandse en internationale artiesten naar

de Grote Markt.

Antwerp Pride 2016, samen deelnemen aan de parade blijft een groot feest.

Al meer dan vijfentwintig jaar

geeft Herman Cools workshops

en trainingen voor mannen die

van mannen houden. Bij Lingam,

een centrum voor vorming,

psychotherapie en research voor

homo-, biseksuele en transmannen,

werkt hij samen met zijn

echtgenoot Johan De Groof

en zijn vriend Ronny Ranson.

Voor zijn boek ‘Lust en littekens’

interviewde Herman meer dan

vijftig mannen waarmee hij

heeft gewerkt. Zij vertelden hem

over hun zoektocht naar aan een

eigen plek.

“Er zijn volgens mij drie verschillende motieven

om naar de mannengroepen van

Lingam te komen”, vertelt Herman Cools.

“Er komen mannen die ervaren dat hun

leven vastloopt of stagneert. Er komen

mannen die intense vriendschappen en

verbindingen zoeken. Tot slot zijn er ook

mannen die bewust met persoonlijke

ontwikkeling bezig willen zijn en willen

groeien in intimiteit en seksualiteit. Mijn

eerste workshop heb ik in 1991 gehouden.

Ik had toen zelf behoefte aan een

plek voor mannen die van mannen houden.

Ik was geïnspireerd door een gedicht van

de Amerikaanse dichteres Adrienne Rich:

‘Er moet een plek zijn waar we kunnen

neerzitten, lachen, samen zijn, vechten,

huilen, verwonderd zijn…’ Haar beslistheid

inspireerde me nog meer: ‘Als er zo’n plek

niet bestaat, dan zullen we die moeten

creëren als we onszelf niet willen verraden.’

Ik had daarvoor veel rondgezworven in het

milieu en veel eenzaamheid bij mezelf en

anderen gemerkt.”

Tekst: Dennis De Roover

Foto: Andy Huysmans

Wat motiveerde je om ‘Lust en littekens’

te schrijven?

Herman: “Een van mijn cursisten merkte

op dat ik wel veel verhalen moest hebben

na zoveel jaar groepen begeleiden. Hij

vroeg zich af waarom ik die verhalen niet

bundelde. Kort na die aanzet werd ik zwaar

ziek en raakte in een coma. Daarin had ik

een vreemde hallucinatie. Ik droomde dat

ik mijn haar knalgroen liet verven en voelde

me er extatisch over. Mijn durf om een

dergelijk bizar kapsel aan te nemen maakte

me gelukkig. Ik werd ziek in het kapsalon

en een gespierde man bracht me zogezegd

naar het ziekenhuis. In feite kwam ik terecht

in een bordeel met een vrouw die me er

probeerde te verleiden. Achteraf bekeken

ging die hallucinatie over een soort comingout.

Ik vond het een sterk beeld.”

“Ik realiseerde me dat ik in de loop van mijn

werk talloze verhalen gehoord had over hoe

mannen die op mannen vallen zich vaak

vreemd voelen op de plek waar ze leven.

Jongens uit kleine dorpen die er wegtrokken

omdat ze er zich beklemd voelden.

Een Amerikaan die me vertelde dat hij naar

Europa was getrokken omdat hij geen blijf

wist met zijn seksualiteit in het conservatieve

milieu waarin hij zich bevond. En tal

van andere vervreemdingsverhalen heb ik

uitgeschreven en aan elkaar geregen. Het is

een behoorlijk werkstuk geworden.”

In het eerste deel spreek je over het

verzwijgen van homoseksualiteit.

Herman: “De aanvaarding van homoseksualiteit

is in de voorbije jaren toegenomen.

Subtiel is het verzwijgen van homoseksualiteit

echter nog sterk aanwezig. Zo

denk ik aan het homokoppel in Arnhem

dat werd aangevallen omdat die mannen

hand in hand over straat liepen. Dat het

om homofobie zou gaan, werd meteen in

alle toonaarden ontkend. Op basis van mijn

werk met tal van gay mannen kan ik zeggen

dat er onderhuids nog zeer veel homofobie

leeft. Wie het aankaart, krijgt te horen: waar

klagen jullie toch over? Holebi’s hebben

toch rechten verworven.”

“Dat verzwijgen, die subtiele ontkenning

vind ik vaak lastiger om te verdragen dan de

openlijke afkeuring. Bij openlijke afkeuring

heb je een tegenstander met wie je kan

botsen. Bij negerende stiltes is er zogezegd

‘niets aan de hand’. Dan lijkt het alsof je met

spoken aan het vechten bent. Vele holebi’s

en transgenders die ik ontmoet heb zijn

gewend aan onzichtbare ontkenning. Ik

vind die ontkenning een heel geraffineerd

mechanisme, waar je moeilijk verhaal tegen

hebt, en die veel van ons als gemeenschap

vraagt.”

Je vindt dat homo’s best hun eigen

verhalen, sprookjes en mythologieën

gaan creëren, omdat ze anders niet aan

bod komen.

Herman: “Ik heb voor mijn boek een vijftigtal

mannen geïnterviewd. Ik voelde me als een

fotograaf, die zorgvuldig uitzoekt welke lens

hij zou gebruiken. Meteen ook de uitdaging

van dit boek. Ik zocht naar de ‘soul’ van de

holebicultuur. Ik probeerde door een ‘gay

window’ te kijken en de kleuren die daaruit

voortkomen te vangen. Ik kon de persoonlijke

geschiedenissen van de geïnterviewde

mannen natuurlijk niet helemaal uitwissen,

maar toch was dat niet de focus van waaruit

ik luisterde naar die mannen. Ik zocht naar

een rode draad in die verhalen, naar elementen

die de verhalen verbonden.”

Begeleid je ook groepen voor een langere

tijd?

Herman: “Ja. Vroeger organiseerde we

veel losse weekends en een zomerweek.

Tegenwoordig werken we bij Lingam vaak

met groepen die een jaar doorgaan. Je kunt

op die manier procesmatiger en dieper

werken. Zo’n aanpak vergt ook wel meer

van de deelnemers. Op zo’n weekend kan

je wel iets opbouwen, het is kort en intens.

Het risico daarvan is dat zo’n weekend

een vorm van consumeren wordt en dat

deelnemers nadien terugvallen in dagelijkse

routine. Op vlak van persoonlijke ontwikkeling

of traumaverwerking, verkies ik een

langduriger proces. Zo’n boek is ook een

manier om te tonen waar we mee bezig zijn,

want het werk dat we doen is complex en

kan best vreemd overkomen op wie er niet

vertrouwd mee is.’

Brengen de workshops bij jezelf nog iets

teweeg?

Herman: “Ja. Als begeleider ben ik altijd mee

in het geding. Dat maakt mijn werk ook zo

boeiend. Je kan mensen niet uitdagen en

vragen dat ze zich kwetsbaar opstellen als je

het zelf niet doet. Dat werkt niet. Ik moet zelf

telkens ook weer door een ontwikkelingsproces.

Net zoals kinderen ten aanzien van

ouders, of studenten ten aanzien van leraars

pikken deelnemers aan zo’n groep vooral

op wat je doet, niet zozeer wat je zegt. Als

je woorden en handelingen niet congruent

zijn, houden de deelnemers je meteen

een spiegel voor. In de loop der jaren ben

ik daarin gegroeid. In het begin focuste ik

vooral op de deelnemers, wanneer ik merkte

dat er weinig flow was in een groep. Er zat

zelfs een soort arrogantie in. (lacht) Nu stel

ik me sneller de vraag waaraan een groep

mij herinnert. Stroomt er iets niet in mij? Of

tussen mij en de andere begeleiders?”

Vaak wordt in de therapeutische wereld

gemakshalve verondersteld dat de

situatie tussen hetero’s en homo’s zeer

gelijkaardig is. Steekt je dat tegen?

Herman: “Ja. Een bevriende heteroseksuele

therapeute gaf na het lezen van het

boek toe dat ze van sommige verhalen

geschrokken was. ‘Ik vind die gay wereld

wel een heel andere wereld, Herman’, zei ze.

Ze vroeg zich af of ze al die verhalen over

schaamte of seksverslaving wel wou horen.

Er komen namelijk niet alleen verhalen van

Magische Tweelingen aan de orde, maar ook

schaduwverhalen. Het is mijn ervaring dat

vele heteroseksuele therapeuten holebi’s

begeleiden en weinig kennis van hun leefwereld

hebben.”

“Ik hou ervan dat de verschillen zichtbaar

worden, liever dat dan uit te gaan van

zogezegde vanzelfsprekendheden. Gelijk

behandeld willen worden betekent nog

niet dat we gelijk zijn. Onderscheid is de

moeder van alle denken en het begin van

de waarneming. Ruimte voor differentiatie,

daar pleit ik voor.”

‘Lust en littekens’ van Herman Cools

verscheen bij Uitgeverij London Books.

Meer info over Lingam vind je op www.

lingam-workshops.be

“Emancipatie is geen one-issuestrijd!”

Racisme in de LGBT-gemeenschap ontleed

De holebi- en transgender-gemeenschap wordt vaak gezien

als een veilige haven waarin iedereen zichzelf kan zijn. Maar

stemt dit beeld overeen met de werkelijkheid? Wanneer er

wordt gesproken over holebi’s en transgenders, denken we

bijna automatisch aan blanke mensen. Hoe komt dat? Heeft het

racisme diep wortel geschoten in de LGBT-wereld? ZiZo peilt in

een panelgesprek met enkele persoonlijk betrokkenen naar hun

ervaringen.

Tekst: Dennis De Roover

Foto's: Image by Mira Photography

Een van onze panelleden is Rachida Aziz. Zij

bouwde in Brussel haar winkel om tot een

coworkingspace en ontmoetingsruimte

voor wie werkt rond duurzaamheid en sociale

vernieuwing: ‘Le Space’. Abdellah Bijat,

die als eerste Marokkaanse man deelnam

aan Mister Gay Belgium en intussen zijn

eigen mediaplatformen creëerde, schuift

ook mee aan tafel. Hij wordt vergezeld door

Fourat Ben Chikha, die professioneel actief

was binnen Sensoa en momenteel werkt

voor çavaria. Jana Miah, masterstudent

gender en diversiteit, vervolledigt de groep.

Zij heeft buitenlandse roots, maar wordt op

basis van haar huidskleur vaak niet gepercipieerd

als persoon die behoort tot een

etnisch-culturele minderheid. Fourat en Jana

spreken in dit interview in eigen naam. Hun

uitspraken zijn geen officiële standpunten

van de organisatie(s) waar ze voor werk(t)en.

Welke situaties komen

jullie in het dagelijkse

leven tegen die op

racisme duiden?

Rachida: “We moeten racisme niet herleiden

tot anekdotes van wat iemand persoonlijk

meemaakt. Racisme gaat over machtsrelaties,

een groep mensen die wordt onderdrukt

op basis van een onderdeel van hun

identiteit. Racisme speelt zich steeds af in

een specifieke context. In Europa ligt de

macht bij de witte klasse. Zij onderdrukt

mensen met een andere huidskleur. De

situaties waar je naar vraagt, noem ik daily

racism. Wij strijden vooral tegen structureel

en institutioneel racisme. Daily racism

wordt mee gevoed door de politieke wil

om een kapitalistisch systeem overeind te

houden. Dat systeem heeft onderdrukking

nodig om te overleven. Het wordt op een

populistische manier gebruikt om bevolkingsgroepen

tegen elkaar uit te spelen. Bij

holebifobie en seksisme gelden trouwens

dezelfde mechanismen. Om de oorsprong

van het racisme te begrijpen moet je naar

de geschiedenis kijken. Vooral de Verlichting

heeft racisme in de betekenis van het

classificeren van mensen in klassen op

basis van ras doen ontstaan. De Westerse

Verlichtingstheorie heeft rassen opgedeeld

in beschaafde en onbeschaafde rassen. De

geschiedenis van het racisme is echter een

complexe materie waar honderden boeken

over geschreven zijn.”

Jana: “Racisme is een dominant discours

dat binnen een bepaalde samenleving

wordt gevoerd. Wat er verteld wordt

over een bepaalde groep gaat daarbij de

omgang tussen mensen beïnvloeden of

zelfs bepalen. Doordat er een elite is in de

samenleving, krijgt zij de mogelijkheid om

zich op een bepaalde manier uit te spreken

over bepaalde minderheidsgroepen. Die

geprivilegieerde positie van een elite houdt

volgens mij racisme in stand.”

Fourat: “Ik begrijp waarom Rachida de

klemtoon legt op het systeem. Daily racism

is echter belangrijk. De racismewetgeving

in België is helemaal niet efficiënt.

Daarom zijn die anekdotische gevallen van

racisme belangrijk. Zij maken het probleem

tastbaar. Ik spreek even persoonlijk als

homoman die zijn coming-out deed toen

hij achttien was. Ik had toen een romantisch

idee van de homowereld. Daarin kan

je zijn wie je wilt, dacht ik. Toen ik voor het

eerst uitging in het milieu, stond ik op de

dansvloer van discotheek Red&Blue. De

aanwezigen daar vonden het kennelijk zeer

normaal dat onbekenden zomaar aan mijn

lijf zaten. Toen ik hen duidelijk maakte dat

ik het niet oké vond dat ze mij aanraakten

zonder mijn toestemming, kreeg ik te

horen: ‘Je bent een Arabier, je bent een

gemakkelijke jongen.’ Binnen de blanke homowereld

krijgen holebi’s en transgenders

met een migratieachtergrond een andere

status toebedeeld. Dat is het fundamentele

probleem. Hetzelfde gebeurt wat betreft

de legitimiteit van de seksuele identiteit die

we aannemen. In het verenigingsleven zien

we dat personen met een andere etniciteit

dan de blanke vernauwd worden tot hun

etniciteit. Daarnaast wordt homofobie

geculturaliseerd. Vaak word ik wanneer

ik uitga in het gay milieu en wanneer ik

iemand voor het eerst ontmoet aangesproken

als een vertegenwoordiger van

de allochtone gemeenschap. Ik heb van

die gemeenschap deels afstand genomen

en voel me er als zoon van Tunesische

ouders tegelijk deels in thuis, maar draag

er natuurlijk niet de verantwoordelijkheid

voor! We gaan van een blanke heteroman

toch ook geen verantwoording vragen

Er wordt hier in het Westen veel gewicht aan

coming-out gegeven. In de Marokkaanse

gemeenschap is echter vooral de coming-in

belangrijk Abdellah

voor de daden van Marc Dutroux? Als je dat

mechanisme probeert aan te kaarten, word

je echter meteen nog meer in de rol van

dader geduwd. Als je vanuit een oprechte

verontwaardiging het debat voert, krijg je

meteen te horen: zie je wel hoe opvliegend

die persoon is! Als je racisme aankaart, krijg

je vaak de dooddoener: ‘Ja maar, bij jullie

is er ook veel homofobie. Dus wat is het

probleem?’ Voor we mogen deelnemen

aan het maatschappelijke debat, moeten

we verantwoording afleggen en helemaal

afgekraakt worden. We moeten eerst het

evenbeeld van de blanke elite worden,

voor we spreekrecht krijgen!”

Jana: “Ik ervaar dat persoonlijk minder. Ik

word dan ook al heel mijn leven als een

blanke persoon gezien. Daardoor word ik

zelden of nooit geconfronteerd met racisme

dat tegen mij gericht is. Mensen polsen

heel af en toe wel eens naar mijn achtergrond.

Als ik spreek over racisme en daarbij

vertel dat ik zelf tot een etnisch-culturele

minderheid behoor, wordt dat vaak meteen

geminimaliseerd. Doordat ik niet meteen

afstand moet doen van mijn afkomst om op

gelijke hoogte met iemand te komen staan,

kan ik vaak als brugpersoon tussen culturen

optreden.”

Rachida: “Racisme is geënt op uiterlijke

kenmerken, hé. Ik was onlangs in Eritrea. Ik

sprak daar met activisten over racisme in

Europa. Zij begrepen niet dat blanke mensen

een onderscheid kunnen maken tussen

hen en mij. Zij zagen het verschil in kleur

niet! Wanneer je onderdrukt wordt omwille

van je huidskleur treden er zogenaamde

copingmechanismen op. Het zijn de manieren

waarop je omgaat als individu met de

onderdrukking die je ervaart omwille van je

identiteit of een deel daarvan.”

Fourat: “Om een voorbeeld te geven. Mijn

moeder uit zich zeer welbespraakt om zo

weinig mogelijk de indruk te geven dat ze

een migratieachtergrond heeft. In de opvoeding

merk je dat ook. Mijn moeder was

bereid om driedubbel te werken om ervoor

te zorgen dat ik er even goed uitzag als mijn

klasgenootjes. Zelfs als we gingen ravotten

in het bos, moesten we bij wijze van spreken

een duur polohemdje van Lacoste dragen.

Je probeert met andere woorden te beantwoorden

aan wat acceptabel is binnen een

samenleving met een dominante elite.”

Rachida: “Depressie is ook een copingmechanisme.

Of afhaken, jezelf verliezen in

alcohol of drugs. Op straat hangen is nog

een mechanisme. Ook radicaliseren kan

je als copingmechanisme beschouwen. Ik

beschouw mezelf als geradicaliseerd op activistisch

vlak. Radicaal activisme is nodig! Als

er geen mensen zijn die de lat hoog leggen,

komen we er niet.”

Fourat: “Het besef dat je minderheidsstress

kunt ombuigen in iets constructiefs, is boeiend.

We hebben immers meer activisten

nodig. We zitten hier aan tafel met twee

generaties. Rachida en ik behoren tot een

generatie die al jaren de lat vrij hoog legt.

Abdellah en Jana behoren hopelijk tot de

generatie die de lat nog hoger gaat leggen.

Onze ouders waren vooral bezig met

overleven, waardoor wij de ruimte hebben

moeten claimen om maatschappelijke eisen

te stellen.”

Abdellah: “Copingmechanismen is iets waar

je niet bij stilstaat. Doordat je zo vaak in het

verdomhoekje wordt geduwd, ga je jezelf

automatisch verdedigen zonder jezelf er

nog bewust van te zijn.”

Fourat: “Je moet het spel van de dominante

elite wel voor een stuk meespelen om

ruimte op te eisen. Je bereikt na een tijd

echter een bepaald punt waarbij je zelf gaat

bepalen met welke stem je spreekt, zonder

dat het nog een negatieve weerslag heeft

op de kansen die je krijgt. Zo koos Abdellah

tijdens zijn deelname aan Mister Gay Belgium

voor een thema dat zeer gevoelig lag.”

Abdellah: “Ik wilde met mijn deelname tonen

dat homoseksualiteit bestaat binnen de

Marokkaanse gemeenschap en spreken over

homo-zijn en geloof. Ik heb de verkiezing

gebruikt omdat ik anders dat platform niet

had gekregen. De organisatoren van Mister

Gay Belgium dachten natuurlijk dat ik zou

meelopen in het gelid. Ik ben echter trouw

gebleven aan mijn thema en dat heeft voor

frictie met de organisatie gezorgd. Bovendien

genereerde mijn deelname enorm veel

media-aandacht en dat leidde de aandacht

af van de titelvoerende Mister. De organisatie

heeft op een gegeven moment afstand

van mij gedaan. Toen ze zich distantieerden,

wilden ze me afschilderen als de luie

kandidaat. Ik gaf nochtans altijd respons op

hun berichten, tijdens en na de verkiezing.

Ik wou met mijn deelname vooral ingaan

tegen de veronderstelling dat er in de Koran

staat dat homoseksualiteit zondig is en

bestraft moet worden. In de Koran bestond

het woord homoseksualiteit zelfs nog niet.

Ik wou jongeren aanmoedigen om niet

zomaar te geloven wat er over homoseksualiteit

en de islam gezegd wordt. Zoek het

zelf op!”

Fourat: “Feitelijkheid en terminologie zijn

twee verschillende zaken. Seksuele diversiteit

is in de Arabische cultuur uitvoerig beschreven.

Denk aan het werk van de dichter

Abu Nawas, die in de achtste en negende

eeuw na Christus leefde. Hij leverde het

sterkste bewijs dat seksuele diversiteit sterk

aanwezig was in de Arabische maatschappij

en niet gecriminaliseerd werd. Homoseks

werd in de Arabische wereld pas gecriminaliseerd

wanneer het gebied gekolonialiseerd

werd. Daarvoor was dat niet het geval, hé!

Tot de veertiende eeuw waren er in Turkije

en Irak mannenharems.”

Abdellah: “Hou ook rekening met de stromingen

binnen de islam: het soefisme en

Fourat: “Ik raad iedereen aan om het boek

‘Superdiversiteit: hoe migratie onze

samenleving verandert’ van Dirk Geldof

te lezen. In Brussel worden meer dan 120

talen gesproken. Ik hoop dat er een dag

komt waarop we zullen aanvaarden dat we

met tal van minderheden samenleven. De

Vlaamse cultuur zal geïnterculturaliseerd

worden. Ik hoop dat onze kinderen de

vruchten kunnen plukken van een samenleving

die het maatschappelijk debat niet

meer voert vanuit een meerderheidsdenken,

maar vanuit een inclusief perspectief. ‘Je

kunt niet holebifobie bestrijden en tegelijk

racist of seksist zijn’, zei Hassan Jarfi heel trefvlnr:

Fourat, Rachida, Abdellah en Jana

het wahabisme. Wahabisme is een politieke

stroming binnen de islam, een fundamentalistische

conservatieve vertakking van

het soennisme die homoseksualiteit sterk

veroordeelt. Saoedi-Arabië heeft zijn rijkdom

gebruikt om het wahabisme, een verkeerde

vorm van de islam, te verspreiden.”

Fourat: “Homofobie in de Arabische wereld

is vooral toe te schrijven aan een patriarchale

machocultuur, niet aan het geloof.

De vrouw doet er dienst voor het sociaal

kapitaal, de eer, en alles wat bij mannen naar

vrouwelijkheid neigt, wordt als problematisch

ervaren. Die machocultuur beperkt

zich ook niet tot de Arabische wereld, hé!

Holebifobie culturaliseren is problematisch.

Mijn lief komt uit een klein West-Vlaamse

dorp. Voor hem was het evenmin gemakkelijk

om zijn coming-out te doen. Als je

vandaag uit de kast komt, zijn daar verschillende

strategieën voor. Veel moslims hebben

hun eigen manier ontwikkeld om met

de complexiteit aan seksuele diversiteit binnen

hun eigen gemeenschap om te gaan.

Volgens het dominante, blanke denken zijn

er slechts twee scenario’s: je doet je comingout

of je doet het helemaal niet.”

Abdellah: “Er wordt hier in het Westen

veel gewicht aan coming-out gegeven. In

de Marokkaanse gemeenschap is echter

vooral de coming-in belangrijk. Holebi’s en

transgenders met die achtergrond willen

zich gewaardeerd voelen binnen de LGBTgemeenschap,

waardoor ze daar zichzelf

kunnen zijn. Wanneer ze de stap zetten is de

druk echter heel groot om ook meteen een

coming-out te doen. Blanke holebi’s kunnen

niet altijd correct inschatten wat er op het

spel staat bij een coming-out voor holebi’s

die moslim zijn.”

Rachida: “In iedere emancipatiestrijd komt

dit voor. Ook binnen de minderheid is er

een elite die op een bepaald niveau de strijd

voert en dat emancipatiemodel oplegt aan

de rest van de wereld. Mensen willen hun

lokale context opleggen aan de rest van de

wereld. In elke emancipatiestrijd is het echter

belangrijk dat de betrokkenen de strijd

bepalen. Ik zal als activiste nooit een mening

uiten, een analyse maken of oordelen vellen

over een emancipatiestrijd waarin ikzelf niet

betrokken ben. In de strijd tegen holebifobie

wordt er vaak verondersteld dat er een

soort etnisch-culturele specificiteit is aan

homo-zijn. Die aanpak werkt stigmatiserend

en contraproductief. Lokale groepen gaan

binnen een lokale context hun strijd tegen

onderdrukking voeren. Ik kan alleen maar

hopen dat we al die verschillende strijden

steunen zonder elkaar een model op te leggen.

Anders verval je in koloniaal LGBT-activisme.

De bevolking in onze steden is heel

divers, zowel qua cultuur, origine als religie.

In Brussel is er eigenlijk geen meerderheid

meer. Er is nog wel een meerderheidsdiscours.”

Nakomelingen van migranten zijn onze landstalen

gaan associëren met de onderdrukker

Rachida

fend over een inclusieve samenleving. Mijn

oma verwoordde dat idee nog algemener:

‘We zitten allemaal op dezelfde boot, we

moeten allemaal door dezelfde stormen en

we willen allemaal heelhuids op een mooi,

tropisch eiland aankomen.’”

Rachida: “Van die realiteit staan we nog

ver af. Nu gooien we mensen overboord

wanneer ze niet meer de noden van de

meesters kunnen dienen. Migranten waren

vroeger nodig in België om de mijnen en de

fabrieken van mankracht te voorzien. Eens

de kolencentrales sloten, werd er gesproken

van deportatie en ‘die bruinen’ opnieuw

wegkrijgen. Het land waarin wij geboren

zijn, voert nu het debat over hoe ze zich van

ons kunnen ontdoen.”

In het publieke debat

worden migranten en

hun nakomelingen vaak

afgeschilderd als een

bedreiging van ‘onze

welvaartstaat’.

Rachida: “Kennis van onze geschiedenis is

belangrijk. De meeste Belgische migranten

zijn hier gekomen op vraag van de Belgische

overheid zelf. Zij was in het buitenland op

zoek naar goedkope arbeidskrachten. Plaats

het in de bredere, globale context. Slavernij

was nodig om het kapitalisme op te starten.

Vervolgens was er kolonisatie. Na de onafhankelijkheidsstrijd

van de gekoloniseerde

landen, is het kapitalisme gaan nadenken

over een andere strategie om aan goedkope

arbeidskrachten te geraken. Migranten uit

de ontwikkelingslanden via akkoorden aantrekken

om in de zware industrie te werken,

was een van de strategieën. Bovendien zit

je met een gekleurde bevolking in België

die nooit migrant is geweest, mensen van

mijn generatie. Nochtans wordt er nog

steeds over integreren gesproken wanneer

het gaat over personen van mijn generatie.

Hoe kan het dat wie hier geboren is de taal

van het land niet spreekt? Daarin draagt de

maatschappij toch ook een verantwoordelijkheid!

Zij heeft hen niet geïntegreerd.

De vijandige context waarin personen van

de tweede en derde generatie opgroeien

wordt in maatschappelijke debatten zelden

of nooit aangehaald. Er treden natuurlijk

copingmechanismen op, een manier om

met een samenleving om te gaan die jou

eigenlijk niet in haar rangen wil. Wanneer je

in het maatschappelijk debat vaak hoort de

ze jou niet willen, ga je de landstalen ook

associëren met de onderdrukker. Je kunt

de vergelijking maken met het Duits, een

taal die we na de Tweede Wereldoorlog

zijn gaan associëren met het nazisme. Veel

Belgen zullen zich herkennen in die haat

jegens de Duitse taal. Het is belangrijk om

de haat tegen de Nederlandse en Franse taal

weg te nemen door mensen met een buitenlandse

afkomst als volwaardige personen

binnen onze samenleving te beschouwen.

Anders ga je de taalachterstand niet kunnen

wegnemen!”

Fourat: “Er is veel hypocrisie in de benadering

van migranten en onze economie.

Enerzijds behoren mensen met een migratieachtergrond

tot de onderbouw van de

samenleving en worden ze gecriminaliseerd

omwille van onderdrukkingsmechanismen.

Anderzijds wordt de fiscale amnestie telkens

verder uitgediept en heb je personen zoals

Patoch Sjodijev die de Belgische nationaliteit

krijgen omwille van hun economische

status. Sjodijev is nooit geproblematiseerd

geweest als migrant. Als ik naar mijn moeder

van 60 jaar kijk, zie ik haar handen krom

staan van de reuma die ze heeft opgelopen

als kuisvrouw. Hoewel ze 40 jaar haar

rug krom heeft gewerkt in België, krijgt

ze nog regelmatig met dezelfde denigrerende

houding te maken als de dag dat ze

aankwam in ons land. Dat is het voorbeeld

dat mijn generatie kreeg. Mijn moeder is

godzijdank heel optimistisch ingesteld

en heeft me er altijd op gewezen dat niet

iedereen zo negatief tegenover mensen

met een migratieachtergrond staat. Ik moest

echter veel wantrouwen van me afgooien

om dat punt te bereiken. Op die manier

verspeel je veel tijd en energie om tot waar

geluk te komen. We krijgen al meer ruimte

in de samenleving, maar vooral qua politiek

discours heb ik de indruk dat we ons nog

in 1991 bevinden, aan de vooravond van

Zwarte Zondag.”

We hebben in Vlaanderen

geen recente cijfers

over hoeveel procent

van de holebi’s en transgenders

voor extreemrechtse

partijen stemt,

maar we weten dat het

gebeurt. Bij de voorbije

Franse presidentsverkiezingen

overwoog

20% van de Franse

homo’s op Marine Le

Pen te stemmen. Waaraan

schrijf je dat toe?

Rachida: “Ik heb veel moeite om te begrijpen

waarom holebi’s op extreemrechtse

partijen stemmen, terwijl net die partijen

holebifoob zijn. Ik was in 2013 door çavaria

uitgenodigd op het congres ‘Opvallen en

rechtslaan’ over homofobe en transfobe

agressie. Ik kwam spreken tijdens een workshop

en ben toen door andere deelnemers

weg gejouwd. Het racisme in de zaal kwam

aan als een harde klap. Ik vraag mij af hoe

het komt dat er zo weinig kennis is over

onderdrukking bij de achterban van de

holebi- en transgenderbeweging.”

Jana: “Een bepaalde identiteit of identiteitsaspecten

hebben, betekent nog niet dat je

daarover kennis hebt.”

Rachida: “Ik begrijp wel dat je je eigen

sociale context niet steeds kunt analyseren.

Als je bijvoorbeeld geen hogere studies

hebt kunnen doen, doordat je uit de lagere

klasse komt, heb je geen toegang tot kennis

over je eigen maatschappelijke positie. Vaak

gaan mensen die onrecht wordt aangedaan

denken dat ze zelf in een slachtofferrol

kruipen. Dat hun achtergestelde positie in

de samenleving aan henzelf ligt. Misschien

moet çavaria harder inzetten op de politieke

opvoeding van haar achterban? Zodat

We mogen ons als minderheidsgroep niet laten

instrumentaliseren. Holebi’s en moslims worden

door politici vaak tegen elkaar uitgespeeld Fourat

sympathisanten van de LGBT-beweging een

scherper inzicht krijgen in de redenen van

maatschappelijke onderdrukking.”

Fourat: “Het huidige politieke discours doet

weinig om islamofobie te tackelen, of legitimeert

het zelfs. Dit is haast een uitnodiging

voor de holebi- en transgenderbeweging

om haar achterban te herinneren aan de

eigen strijd. We zijn kennelijk vergeten dat de

Belgische politiek lange tijd holebi’s en transgenders

zelf heeft onderdrukt. Een deel van

de traditionele partijen heeft tegen gelijke

rechten gestemd wanneer het ertoe deed.”

Rachida: “Er zijn vandaag nog verscheidene

volksvertegenwoordigers actief die heel actief

tegen homorechten hebben gepleit. Zij

claimen vandaag homorechten als ‘Westerse

waarde’ terwijl ze zich er jarenlang tegen

verzet hebben. Mensen van kleur herkennen

die hypocrisie en kijken erdoorheen. De

holebi- en transgendergemeenschap lijkt

zich daar veel minder van bewust.”

Fourat: “We mogen ons als minderheidsgroep

niet laten instrumentaliseren. Holebi’s

en moslims worden door politici vaak tegen

elkaar uitgespeeld. Denk aan de insinuatie

dat Belgische moslims er gebrand op zijn

om holebi’s in ons land hun rechten af te

nemen. Laat me duidelijk wezen: nagenoeg

iedere holebi met een migratieachtergrond

in België heeft meer last gehad van racisme

dan van homofobie! Dat spanningsveld

wordt in het huidige discours niet onderschreven.

De beweging zal nog intensiever

bondgenoten moeten zoeken, want het

is moeilijk om mensen van een alternatief

discours te overtuigen. Laat ons vooral het

bestaan van bondgenoten niet miskennen.

Ik moedig iedereen die dit interview leest

en die tot een bepaalde minderheidsgroep

behoort aan om er zich bewust van te zijn

dat de strijd nog niet gestreden is.”

Abdellah: “Rolmodellen blijven noodzakelijk

de dag van vandaag, ook binnen de moslimgemeenschap,

waar er nog altijd veel te

weinig zijn. Die zichtbaarheid hebben ze

nodig om zich vertegenwoordigd te voelen.

Ik denk dat de media een positievere rol

kunnen spelen dan ze momenteel doen. Zij

kunnen discriminatie tegengaan door mensen

die behoren tot een minderheidsgroep

een platform te geven. Zo zien anderen ook

dat mensen die behoren tot etnisch-culturele

minderheden vertegenwoordigd worden

in de LGBT-gemeenschap. Dat leidt hen dan

weer in de richting van de georganiseerde

LGBT-beweging. Ik kreeg naar aanleiding

van de berichtgeving over Mister Gay

Belgium trouwens weinig open vragen van

de mainstream media. Ik wilde me vooral

profileren als de eerste Marokkaanse finalist,

terwijl de media het interessanter vonden

om van mij de ‘moslimkandidaat’ te maken.

Die media-aandacht heeft wel geholpen om

m’n eigen verhaal te brengen, op m’n eigen

platform. Via YouTube en m’n blog.”

Rachida: “Mainstream media hebben

zich gepositioneerd aan de kant van het

establishment. Ik geloof dat maintream

media deel van de onderdrukking zijn en

niet de oplossing ervan. Wanneer personen

die behoren tot etnisch-culturele minder-

Een bepaalde identiteit of identiteitsaspecten

hebben, betekent nog

niet dat je daarover kennis hebt Jana

heden worden uitgenodigd om te spreken,

gebeurt dat alleen met de framing die mainstream

media voorzien en om bepaalde

belangen te dienen. You can’t use the mainstream

media, because they will use you!

Ik ben ervan overtuigd dat we maar een

platform gaan krijgen in de eigen, alternatieve

media. Mijn hoop rust bij Kif Kif, MO*

Magazine, DeWereldMorgen, Apache en

onafhankelijke kanalen op de sociale media.

Laten we hen samen groot maken!”

Kunnen we nog wel

spreken van meerderheden

en minderheden

in de huidige maatschappelijke

context?

Rachida: “In de grootsteden alleszins niet

meer. Daar is sprake van hybride culturen.

De multiculturele aanpak is eigenlijk voorbijgestreefd,

want die verankert cultuur nog

te veel in hokjes, terwijl samenleven in eenzelfde

stad en de cultuurvormen in die stad

elkaar wederzijds beïnvloeden. De culturen

waaraan mensen worden blootgesteld hebben

meerdere lagen. Er ontstaan daardoor

hybride culturen.”

Fourat: “Terecht punt. Edwin Hoffman,

een belangrijk persoon als het gaat over

deelidentiteiten, herinnert ons eraan dat je

als persoon nooit één deelidentiteit bent. Je

bent niet alleen hetero, homo, bi of lesbisch,

cisgender of transgender. Je bent ook

iemands broer, iemands werkgever, iemands

buur enzovoort.

Rachida: “Of om het met de woorden van

de activiste Audre Lorde te zeggen: ‘There

is no such thing as a single-issue struggle,

because we don’t lead single-issue lives.’”

Schrijvers hebben

niet alle antwoorden”

Maartje Wortel begint opnieuw te schrijven na haar relatiebreuk

Een jaar liet ze het schrijven

liggen. Even geen zin in, en al

helemaal niet na haar relatiebreuk.

Toen ZiZo met de Nederlandse

schrijfster Maartje Wortel

sprak, was ze echter net opnieuw

begonnen met schrijven.

Een ideaal moment om haar het

hemd van het lijf te vragen. Zo

gezegd, zo gedaan.

Tekst: Cristina Vanlook

Foto: Keke Keukelaar

Ik vraag de schijfster nogal direct wie Maartje

Wortel is. “Clarice Lispector gaf daar ooit

een goed antwoord op. Zij is een fantastische

schrijfster en eigenlijk ben ik verliefd op

haar, maar ze is dood. Zij antwoordde nogal

chagrijnig op die vraag dat ze het ook allemaal

niet wist. En dat is zo, ik weet het ook

niet, ik weet niet wie ik ben. Er wordt vaak

gedacht dat schrijvers alle inzichten hebben,

een antwoord hebben of zo, maar dat is

niet zo. Dus wie is Maartje Wortel, wel dat is

iemand die het ook allemaal niet weet.”

Zie je jezelf dan niet als schrijfster?

Maartje: “Ik hou eigenlijk niet van hokjes. Ik

ben vrouw, ik ben schrijfster, ik ben lesbienne.

Ja, dat is allemaal zo en dat maakt het

voor anderen makkelijker om te begrijpen

wie ik ben, maar het maakt mij niet zoveel

uit. Dat soort uitspraken zijn van belang

voor een ander, maar voor mezelf vind ik

het niet zo interessant. Als je jezelf te veel

beschrijft dan vervalt de nieuwsgierigheid

naar jezelf en kan je binnen een kader niet

meer groeien. Je zet jezelf onnodig klem en

dat doet de wereld al genoeg, dus maak ik

het liever zo vrij mogelijk. Als ik te luid zeg

dat ik vrouw ben, krijg ik wellicht snel het

label feminist.”

Ben je een feminist?

Maartje: “Deels wel. Als je vrouw bent, ben je

vaak automatisch feminist. Ik hou alleen niet

van dat label omdat er iets negatiefs rond

gegroeid is. In Nederland maakt feminisme

nu wel een opmars. Er zijn veel meer sterke

vrouwen en die krijgen heel veel aandacht.”

Heb je momenteel een vriendin?

Maartje: “Nee. Ik ben nu een jaar single na

een relatie van 7 jaar, maar ik ben wel aan

het daten.”

Hoe date Maartje Wortel?

Maartje: “Tinder gebruik ik niet, want ik zou

er onrustig van worden. Niet dat ik ertegen

ben voor anderen maar het is niet iets voor

mij. Ik zou dan de nood voelen om te gaan

kijken of iemand me wil. Daten doe ik in de

kroeg of ik ontmoet mensen op lezingen.”

Ga je wel eens naar een pride of iets

dergelijks?

Maartje: “Als ik in de buurt ben en tijd heb,

ga ik wel. Ik ga er niet speciaal tijd voor

vrijmaken maar als het lukt, waarom niet? Ik

maak wel graag tijd vrij om in Amsterdam

naar de herdenkingsceremonie bij het Homomonument

op Bevrijdingsdag te gaan.

Dit vind ik altijd heel leuk.”

Hoe begin je aan een boek?

Maartje: “Mijn romans begin ik met een idee,

iets waar ik lang verder op kan werken. Dit

idee komt uit een artikel dat ik lees, uit de

filosofie of de dingen die ik interessant vind.

Zo kwam het idee voor het boek ‘Halfmens’

uit een artikel dat ik las over de ziekte body

integrity identity disorder, de drang om van

een lichaamsdeel af te willen. Iets dat te

aanwezig is. In relaties kan ook iets te aanwezig

zijn, waar je dan vanaf wil. ‘Halfmens’ is

wel een beetje een mislukt boek. Ik heb de

lezer misschien met wat te veel vragen laten

zitten. (lacht)”

“De verhalenbundels komen vanuit een

beeld. Elk kortverhaal dat ik geschreven heb,

is begonnen met een beeld. Dit kan iets heel

simpel zijn. We zagen net kunstenaar en

avonturier Joost Conijn voorbijfietsen met

een bakfiets en lakens in de bak. Dit beeld

neem ik mee en verander ik in een verhaal.”

En bij het boek ‘Goudvissen en beton’?

Maartje: “Bij ‘Goudvissen en beton’ was dat

heel anders. Dit boek was een liefdesbrief

aan een vrouw. Daarmee wou ik haar voor

me winnen. ‘Goudvissen en beton’ is van

mijn eigen werk mijn lievelingsboek.”

Hoe schrijf je jouw boeken?

Maartje: “Ik schrijf alles eerst met de hand.

Nu ja, niet alles, maar ik heb wel notitieboeken

waarin ik ideeën, zinnen en hele scènes

schrijf. Niet het hele boek, want zo’n stuk typ

ik uit op de computer en schrijf dan verder.

De notitieboeken zijn dus als het ware een

blauwdruk van het boek. Pen en papier

dwingen me rust te nemen. Je moet beter

kijken, want je wilt niet alle onzin opschrijven.

Op de computer lijkt elke zin goed,

maar dat is helemaal niet zo. Notitieboeken

hebben nadelen. Ik liet eens op een

trein een notitieboek liggen waarin ik een

toneelstuk aan het schrijven was. Dat is nu

helemaal weg. Ik moest erom huilen.”

Word je wel eens wakker met een idee

dat je meteen wilt neerpennen?

Maartje: “Voortdurend. De nacht is zo

anders, zo bijzonder. Het duister kweekt

ideeën. Ik word vaak wakker met een idee

en schrijf dit dan onmiddellijk op. Midden

in de nacht lijkt elk idee een meesterwerk.

Als ik ‘s ochtends wakker word en het in het

daglicht zie, is de magie echter vaak weg.

Dan transformeert het idee van een meesterwerk

naar gewoon een notitie.”

Schrijf je elke dag?

Maartje: “In principe wel. Elk dag wel een zin

of een idee, maar nu heb ik een gans jaar

niet geschreven. Na mijn relatiebreuk heb ik

even een vakantie genomen. Boeken lezen,

met vrouwen daten, korte liefdes enzovoort.

Toch heb ik het gevoel dat, al heb ik niet

geschreven, ik wel gewerkt heb. Al die ervaringen

neem ik natuurlijk mee. Als je schrijft,

verwerk je veel en daar was ik nog niet klaar

voor. Sinds gisteren ben ik terug begonnen

met actief schrijven.”

Heb je nog half afgewerkte boeken

liggen?

Maartje: “Ik maak verhalen altijd af. Het kan

wel dat ik eerst een idee heb, maar dit idee

kan tijdens het schrijven enorm evolueren.

De vorm verandert wel eens.”

Wat is het leukst aan schrijfster zijn?

Maartje: “Ik kan niet om met hiërarchieën.

Bazen en ik, dat gaat niet samen. Dus dacht

ik erover om taxichauffeur of kunstenaar te

worden. Schrijven komt dus goed uit, dat

Het boek ‘Goudvissen en beton’

was een liefdesbrief aan een

vrouw. Daarmee wou ik haar

voor me winnen

Als je jezelf te veel beschrijft dan

vervalt de nieuwsgierigheid naar

jezelf en kan je binnen een kader

niet meer groeien

vind ik het leukst. Schrijven is verrassend.

Je begint aan een boek en komt ergens uit

waar je het niet van verwacht had. Je neemt

jezelf mee op reis.”

Wat is het minst leuk aan schrijfster zijn?

Maartje: “Tijd. Nu ja, tijdsbesef. Niemand

vraagt me om op te staan, buiten te komen

of te eten. Het is soms een hele opgave om

mezelf te dwingen deze dingen te doen.

Ik kom ook dagen niet buiten en doe niets

anders dan eten en in mijn pyjama zitten.”

Hoe heb je een uitgever gevonden?

Maartje: “Meestal vindt de uitgever de

schrijver. Dit was ook bij mij het geval. Ik

nam deel aan een jeugdwedstrijd en won.

Hierna namen uitgevers contact op met mij.

Ook door mijn opleiding: mijn docent nam

contact met uitgevers om hen over mij te

vertellen.”

Heb je al eens een writer’s block gehad?

Maartje: “Niet echt. Ik heb wel een jaar niet

geschreven, zoals ik vertelde, maar dat was

niet omdat het niet lukte. Ik had er gewoon

even geen zin in. Een echte writer’s block heb

ik nog nooit gehad. Ik geloof er wel in. Het is

een soort verkramping, zoals je ook in je leven,

in de liefde en op seksueel vlak wel eens

verkrampt kunt zijn. Ik ben er ook te bang

voor om te zeggen dat ik er niet in geloof.”

Heb je nog een beroep naast het schrijven?

Maartje: “Neen, ik leef van het schrijven. Niet

alleen van mijn boeken. Ik schrijf ook voor

een kunstmagazine en doe veel lezingen.”

Met welke mensen heb je contact over

een boek dat je aan het schrijven bent?

Maartje: “Terwijl ik het schrijf met niemand.

Wanneer het af is met mijn agent, met de redacteur

en met twee vrienden. Vijf mensen

lezen het dus.”

Laat je je familie of vrienden soms

boeken lezen voor ze naar de uitgever

gaan?

Maartje: “Die twee vrienden over wie ik

sprak, lezen het voor de uitgever. Ze veranderen

er ook veel aan. Een van die twee

vrienden, moet het echt lezen voor ik het

naar de uitgever breng. Hij maakt het altijd

beter.”

Schrijft er nog iemand in je familie?

Maartje: “Niet als beroep, maar mijn vader

is wel amateurschrijver. Hij is namelijk onze

dorpsdichter. (lacht)”

Krijg je veel reacties op je boeken?

Maartje: “Ik krijg brieven, mails en vreemde

verzoeken. Mensen zijn ook vaak boos en

teleurgesteld. Dit heb je vaak in leesclubs.

In België zijn de mensen in zo’n leesclub lief

maar in Nederland kunnen ze hard en direct

zijn. Toch zijn deze reacties wel nuttig, want

als schrijver zit je vaak te veel in je eigen

hoofd. Een klankbord doet je dan even nadenken

over hoe de lezer een boek ervaart.”

Heb je in Amsterdam een schrijversscene

waar je mee omgaat?

Maartje: “Er zijn in Amsterdam wel veel

kunstenaars en schrijvers die elkaar kennen.

Een echte scene is het niet, want dat vind

ik niet zo leuk, maar vooral jonge schrijvers

trekken met elkaar op. Niet dat we elkaar

steeds tegen het lijf lopen, want daar is

Amsterdam te groot en te verdeeld voor.

We kennen elkaar echter allemaal en gaan

naar elkaars feestjes. Critici geven hier vaak

commentaar op. Ze vinden namelijk dat we

allemaal te lief zijn voor elkaar. Er zijn geen

vetes meer of zo.”

Wat is je favoriete boek?

Maartje: “Als ik moet kiezen, dan ga ik voor

de kortverhalen van Anton Tsjechov. Zijn

verhalen zijn in een mooie taal geschreven,

heel complex, intelligent en grappig.”

Zou je willen dat je boeken verfilmd

worden?

Maartje: “Ja. Sommige schrijvers zijn

ertegen, omdat het dan iets anders wordt.

Maar ik vind het prima. Dan leven je verhalen

weer.”

Wie zou jou dan mogen spelen?

Maartje: “Ik ben een beetje verliefd op Rifka

Lodeizen. Ze lijkt helemaal niet op mij, maar

ze mag mij wel spelen. Daar zou ik trots op

zijn.”

Zie je jezelf als een rolmodel?

Maartje: “Ik was pas éénentwintig jaar toen

ik erachter kwam dat ik op vrouwen viel. Je

gaat dan op zoek naar mensen die zoals jij

zijn. Ik keek naar programma’s zoals ‘The L

Word’, op zoek naar rolmodellen. Het voelde

fijn om te weten dat er overal lesbiennes

zijn. Zelf ben ik er namelijk erg trots op dat

ik op vrouwen val. Vrouwen die zeggen

dat ze liever hetero zouden zijn, vind ik erg

irritant. Die hebben niet door hoe fijn het

is, vrouwen zijn namelijk zo lekker. Ik lees

voor op scholen en vaak merk ik op dat er

jonge meisjes bij zijn die erg naar me zitten

te kijken. Meisjes die ook voelen dat ze op

vrouwen vallen. Op zo’n middelbare school

voel ik me wel een rolmodel.”

Mogen wij binnenkort je volgende boek

verwachten?

Maartje: “Ik werk momenteel aan een boek,

een roman. Hierin zal nog wel een jaar werk

kruipen voor het boek uitkomt. Ik weet nog

niet hoe dik het wordt, maar het zal geen

verhalenbundel zijn.”

We zijn alleszins zeer benieuwd! Iets om

naar uit te kijken.

MAN ZOEKT MAN

VROUW ZOEKT VROUW

VOOR SERIEUZE RELATIE...

DOE DE

LIEFDESTEST!

Al dat gefladder moe?

Eindelijk toe aan een serieuze relatie met je soulmate?

Iemand die je met een half woord begrijpt, die je lichaamstaal blindelings kan lezen en die je door dik en dun steunt.

Eindelijk de betekenis van “ware liefde” mogen ervaren?

Doe de liefdestest op WWW.GAY-MATCHMAKER.COM en ontdek welk liefdestype je bent. Vraag nadien je

vrijblijvende kennismakingsgesprek aan in je regio en ontdek hoe wij werken. Wij gaan ervoor, en we zullen hem of

haar voor jou vinden!

NR. 1 MATCHMAKER BENELUX UITGEROEPEN EU DATING AWARDS 2016-2017

+32 474 263 751 ı info@gay-matchmaker.com ı www.gay-matchmaker.com ı Actief in BE en NL!

vereniging in de kijker: HOLEBIPASTORES

De katholiek geïnspireerde groep Holebipastores bestaat al bijna

veertig jaar. Deze groep werd in 1980 opgericht door een viertal

priesters die steun bij elkaar zochten. Momenteel is de groep heel

wat groter. Niet iedereen binnen de groep is pastoor, maar het zijn

wel allemaal mensen met een pastorale opdracht binnen de kerk.

ZiZo sprak af met Rik Beckers van Holebipastores.

Tekst: thierry hanan scheers

“37 jaar geleden is de groep opgericht om

steun te vinden bij elkaar, om elkaar te

bemoedigen en elkaar te ondersteunen in

het priester-zijn en het gay-zijn”, zegt Rik.

“Op die manier creëerden we ook een

vrijplaats om te kunnen spreken over je

eigen beleving en je eigen seksualiteitsbeleving.

Zo vonden we steun bij elkaar.”

Begin jaren tachtig was het helemaal nog

niet zo eenvoudig om als priester uit de kast

te komen. Dat was toen een enorm taboe.

Heden ten dage is de kerk al opener, maar

de groep is nog steeds noodzakelijk.

hebben in het verleden ook holebikoppels

gezegend. Om hen te bevestigen in hun

relatie.” Nu houden ze ieder jaar samen met

de protestanten aan het begin van de pride

in Brussel een religieuze viering.

De Holebipastores komen een vijftal keer

per jaar samen rond een bepaald thema.

“Een thema kan bijvoorbeeld zijn ‘wat

betekent trouw voor mij’”, haalt Rik aan.

“Trouw aan mijzelf, trouw aan mijn roeping,

trouw aan mijn geaardheid … Daarover

met elkaar praten is heel nuttig. En in die zin

blijven we bij de kern.”

OPSTAPPEN IN DE PRIDE

NAAR BUITEN TREDEN

Een aantal jaren is de groep ook mee

opgestapt in de pride. “Wij hadden dan een

spandoek mee waarop stond ‘gezegend de

liefde van de holebi’s’. We wilden zo een

duidelijk statement maken”, zegt Rik trots.

“Holebi’s moeten ook aanvaard worden in

de kerk om wie ze zijn. Ook hun relaties

verdienen erkenning. Vele van onze collega’s

Aan de andere kant willen ze ook nog

steeds naar buiten treden. “Naar aanleiding

van uitspraken van aartsbisschop Léonard

stuurden wij regelmatig persberichten rond

en zorgden wij voor een tegenstem binnen

de kerk. Maar nu komen er regelmatig

positieve boodschappen van bijvoorbeeld

paus Franciscus, bisschop Bonny en

Trouw aan mijzelf, trouw aan mijn roeping,

trouw aan mijn geaardheid … Daarover

met elkaar praten is heel nuttig

kardinaal De Kesel. Ook hierover sturen we

dan een persbericht rond. Hiermee willen

we hen tonen dat we daar blij om zijn. Dat

we daarin partner willen zijn met hen.”

Achttien jaar geleden publiceerden

de Holebipastores al de map ‘Mag ik

je een roze tuin beloven?’. Met dit

dossier probeerde men een stimulans

te geven binnen de kerk. Men kon

in deze map suggesties vinden voor

vriendschapsvieringen en zegeningen

van holebirelaties. “We proberen natuurlijk

ook, ieder op zijn manier, om holebi’s

en transgenders te laten aanvaarden

binnen de geloofsgemeenschap. Door

een positief klimaat te creëren, kom je ook

tegemoet aan de aanvaarding van holebi’s

en transgenders. Zowel maatschappelijk

als kerkelijk. Temeer omdat wij natuurlijk

ook botsten op een negatieve houding

tegenover en het negatieve beeld rond

homoseksualiteit dat in het verleden in de

kerk werd verkondigd”, zegt Rik.

VAKANTIE-UITSTAPPEN

Buiten de thematische bijeenkomsten

komen de Holebipastores ook een keer per

jaar samen in de vakantie. “Dan doen we

een vakantie-uitstap om te ontspannen”,

vertelt Rik. Zo is de groep bijvoorbeeld al

eens naar het dierenpark Planckendael

gegaan en dit jaar gaan ze samen naar

Hasselt. “Meestal houden we het luchtig

en gaan we een beetje wandelen, iets

bezoeken, samen tafelen …”

Ieder jaar komen ze ook samen met hun

Nederlandse collega’s. Afwisselend in België

en Nederland. “Dat noemen we dus een binationale

dag”, zegt Rik. “We kiezen dan een

thema, en daar werken we een ganse dag

rond met een begeleider.” Volgens Rik is het

belangrijk dat ze grensoverschrijdend zijn.

“De Nederlanders zitten vaak in een heel

andere situatie dan wij. Onze Vlaamse kerk

is veel opener dan de Nederlandse kerk”,

meent Rik. Op die manier willen ze een

steun zijn voor elkaar. Twee jaar geleden

toen de Holebipastores en de Nederlandse

groep 35 jaar bestonden, hebben ze dat

samen een hele dag gevierd. “Dat was dus

fantastisch leuk om te doen”, concludeert

Rik met een enorme glimlach op zijn

gezicht.

MEER INFO

Voor meer informatie over de vereniging,

surf naar www.holebipastores.be

Mailen kan naar

holebipastores@hotmail.com

zizo geeft weg

WIN!

Totem Zizo magazine_Opmaak 1 16/02/17 14:36 Pagina 1

SUNDAY 1 OCTOBER

TICKETS SPORTPALEIS VOOR ANTWERP

TICKETS & INFO: PROXIMUSGOFORMUSIC.BE • LIVENATION.BE

LADY GAGA’S JOANNE WORLD TOUR

Na meer dan 30 miljoen verkochte albums,

heeft Lady Gaga zich met ‘Joanne’ opnieuw

uitgevonden. Op haar nieuwe album komen

de vocale kwaliteiten van de zangeres helemaal

tot hun recht door de soft rock zonder

overbodige opsmuk. Haar Joanne World

Tour brengt de zangeres ook naar Antwerpen.

ZiZo geeft je de kans om je gratis aan

te sluiten bij de roedel little monsters die het

Sportpaleis op z’n grondvesten gaat doen

daveren!

Meer info: livenation.be

WRITTEN AND DIRECTED BY ROBERT LEPAGE

8 SEPT- 8 OCT

UNDER THE BIG TOP

TICKETS

VOOR

R U S

TOTEM

S E L S

VAN

E X P O

CIRQUE

CIRQUEDUSOLEIL.COM/TOTEM

DU SOLEIL

TOTEM van Cirque du Soleil voert je mee op

de fascinerende reis van de menselijke soort:

van aanvankelijk een amfibie tot de ultieme

wens van de mens om te vliegen. Met een

acrobatische voorstelling over het evolutieverhaal,

verkent TOTEM de banden van de

mens met andere soorten op onze planeet,

zijn dromen en zijn oneindige mogelijkheden.

Sinds de wereldpremière in 2010

raakten al meer dan 4,8 miljoen toeschouwers

in de ban van TOTEM. Met een cast van

46 acteurs, circusartiesten, muzikanten en

zangers, vestigt TOTEM de aandacht op een

verzameling van spectaculaire, acrobatische

toeren, doorheen een reeks van komedie

en ontroerend theater. Zin om in de Grand

Chapiteau, de iconische kathedraaltent van

Cirque du Soleil, in Brussel te gaan genieten

van het spektakel? Neem dan zeker deel aan

onze wedstrijd!

Meer info: cirquedusoleil.com

EEN ZOMERAVOND VOL OPKOMEND

TALENT

Zin in een zomeravond waarbij je overspoeld

wordt door opkomend talent? Dan

moet je op 15 juli in OLT Rivierenhof zijn!

Lucky Chops en Delv!s maken er hun opwachting.

Lucky Chops is een Amerikaanse

brassband die onweerstaanbare instrumentale

covers brengt van hits zoals ‘Hello’ van

Adele, ‘Stand By Me’ van Ben E. King en ‘I

Want You Back’ van de Jackson 5. Een Zuid-

Amerikaanse toerist zag het olijke zestal op

straat spelen en maakte er een YouTubefilmpje,

het begin van Lucky Chops’ internationale

carrière. Niels Delvaux, aka Delv!s, is

dan weer een beloftevolle artiest van eigen

bodem. Zijn ‘future soul’ scoort momenteel

bijzonder goed in België. Zijn funky single

‘Come My Way’ werd meteen tot Hotshot

gebombardeerd op Studio Brussel. Kom in

Deurne ontdekken waaraan deze artiest zijn

WIN!

reputatie van aanstormend talent te danken

heeft!

Meer info: oltrivierenhof.be

flikkerzicht door tom bouden

SURF NAAR WWW.ZIZO-ONLINE.BE

EVENEMENTEN

Casa Rosa – C’est party! (Gentse Feesten) - GENT

vrij 14/07: SheSheBar ‘Talk to the girls’ @ Salons Casa Rosa, 21u

vrij 14/07: Soirée Boutique @ A-Pluss, 23u

za 15/07: Cocktailavond Shake ‘n Stir van Verkeerd Geparkeerd en

Roundabout30 @ Salons Casa Rosa, 20u30

zo 16/07: Love Boat Party – Gentse Feesten Edition @ A-Pluss, 23u

ma 17/07: SheSheBar café @ Salons Casa Rosa, 21u Y

ma 17/07: Soirée Boutique @ A-Pluss, 23u

di 18/07: Pink Pop Party @ A-Pluss, 23u

woe 19/07: Love Boat Party @ A-Pluss, 23u

do 20/07: Exotica van Casa Rosa @ Salons Casa Rosa, 22u

vrij 21/07: Mali Medo – Velvet Bar @ Salons Casa CMYRosa, 23u

za 22/07: LYNX Gentse Feesten van Acantha @ Salons Casa Rosa

zo 23/07: Mali Medo – Velvet Bar @ Salons Casa Rosa, 23u

vrij 21/07 - BRUSSEL

La Démence (voor homomannen) @ Fuse, 22u

vrij 21/07 - HASSELT

Gateway13 @ Ritmo Studio’s, 22u-05u

vrij 18/08 - HASSELT

Gateway13 @ Ritmo Studio’s, 22u-05u

vrij 01/09 - BRUSSEL

La Démence (voor homomannen) @ Fuse, 22u

vrij 15/09 - HASSELT

Gateway13 @ Ritmo Studio’s, 22u-05u

Word nu lid via cavaria.be/steun

PLACES TO BE

A-Pluss: Belfortstraat 39, Gent

Casa Rosa: Kammerstraat 22, Gent

Fuse: Blaesstraat 208, Brussel

Het Roze Huis: Draakplaats 1, Antwerpen

Ritmo Studio’s: Ekkelgaarden 13, Hasselt

MEER INFO

A-Pluss: a-pluss.be

Acantha: acantha.be

Casa Rosa: casarosa.be

Gateway13: gateway13.be

Het Roze Huis: hetrozehuis.be

La Démence: lademence.com

Mali Medo: facebook.com/malimedogent

RoundAbout30: roundabout30.be

SheSheBar : sheshebar.be

Verkeerd Geparkeerd: verkeerdgeparkeerd.be

zizo actief

ACTIVITEITEN JULI-AUGUSTUS-SEPTEMBER

ANTWERPEN

Van 31 juli 2017 tot 8 augustus 2017

Min19 zomerkamp (lgbt+ jongeren), De

Hoge Rielen, Molenstraat 62, 2460 Tielen

zaterdag 12 augustus 2017 van 13u

tot 18u

Met Youth4Equality naar the Antwerp Pride!

van Wel Jong Niet Hetero, Vlaamse Kaai, 1,

2000 Antwerpen

zaterdag 26 augustus 2017

Rab30 gaat naar de maan of toch naar

Maanrock! van RoundAbout30, Stadscentrum

Mechelen, 2800 Mechelen

zondag 2 juli 2017 van 10u tot 18u

Min19 prepares for the summer, Station

Gent-Sint Pieters, Koningin Maria Hendrikaplein,

1, 9000 Gent

vrijdag 7 juli 2017 om 20.30u

RAb30's Baywatch Café van RoundAbout30,

Casa Rosa, Kammerstraat 22, 9000 Gent

vrijdag 14 juli 2017 van 21.15u tot 02u

SheSheBar Café 'Talk to the girls', Casa Rosa,

Kammerstraat 22, 9000 Gent

zaterdag 15 juli 2017 om 20u

Shake 'n Stirr Cocktailnight by VG & RAb30,

Casa Rosa, Kammerstraat 22, 9000 Gent

VLAAMS-BRABANT

zondag 16 juli 2017 om 14u

VERJAARDAGSwandeling van Hallelesbienne,

Taverne In de kleine Ardennen, Frans

Daysstraat 10, 1501 Buizingen (Halle)

Van 21 juli 2017 tot 23 juli 2017

Sea(battle) weekend van Mixed, Jeugdcentrum

De Klinker, Demervallei 14, 3200

Aarschot

zaterdag 29 juli 2017

VERJAARDAGSFEEST van Hallelesbienne,

Taverne Start 65, Octaaf de Kerchove

d'Exaerdestraat 214, 1501 Buizingen (Halle)

LIMBURG

zaterdag 8 juli 2017 van 22.30u tot 05u

Summer Party van Regenbooghuis Limburg,

Meldertstraat 38, 3500 Hasselt

zondag 16 juli 2017

KUBBtoernooi van SPELent, Cultuurcentrum

Hasselt, Kunstlaan 5, 3500 Hasselt

NAMEN

zaterdag 19 augustus 2017

T-jong Survivalweekend van Wel Jong Niet

Hetero, Terrein Ardennen, Rue de France,

5570 Felenne

OOST-VLAANDEREN

Van 30 juli 2017 tot 5 augustus 2017

Camp Z 2017 van Wel Jong Niet Hetero,

Wel Jong Niet Hetero vzw, Kammerstraat 22,

9000 Gent

vrijdag 11 augustus 2017 om 20.30u

RAb30's Arabian Night van RoundAbout30,

Casa Rosa, Kammerstraat 22, 9000 Gent

vrijdag 8 september 2017 om 20.30u

RAb30 goes nineties van RoundAbout30,

Casa Rosa, Kammerstraat 22, 9000 Gent

zaterdag 9 september 2017 van 10u tot

18u

Min19 reunited van Wel Jong Niet Hetero,

Kammerstraat 22, 9000 Gent

vrijdag 25 augustus 2017 om 19u

Mixed @ Kermisvuurwerk, Jeugdcentrum

De Klinker, Demervallei 14, 3200 Aarschot

zondag 24 september 2017 om 13u

Verzusteringswandeling Vlaams Brabant van

Lesbiennevereniging Labyrint (Holebi), Het

Holebihuis - Café Rocco, Diestsesteenweg

24, 3010 Kessel-Lo

WEST-VLAANDEREN

zondag 20 augustus 2017 om 13u

Daguitstap Brugge van Hallelesbienne,

Stationsplein, Stationsplein 5, 8000 Brugge

zaterdag 1 juli 2017 om 12.45u

T-jong BBQ van Wel Jong Niet Hetero,

Provinciaal Domein Het Leen, Gentsesteenweg

80, 9900 Eeklo

pottenkijken door vero beauprez

= Roze huizen

zizo actief

BRUSSEL

Rainbowhouse vzw (RO-NO)

Brusselse koepelvereniging voor LGBTQI's

en hun sympathisanten

Kolenmarkt 42

1000 Brussel

info@rainbowhouse.be

T: 02 503 59 90

woe, do, vr en za Café-avond

laatste donderdag Rainbows United

laatste zondag Hiv-café

Basta!

holebi-jongerengroep tot 26 jaar

www.bastabrussel.be

2de woensdag Bastacafé

BHS 40+

Culturele vereniging voor oudere holebi's

vanaf 40 jaar

bhs40plus@gmail.com

1ste of 2de zaterdag Cultuur-praatcafé

Brussels Gay Sports

Sportieve en culturele activiteiten voor

holebi

www.bgs.org

Sacha Dilbeek

Holebiwerking voor Brussel en Vlaams-

Brabant

www.sacha-holebi.be

2de zaterdag Kookavond

Homo Toch Getrouwd

3de woensdag Bijeenkomst

VLAAMS-BRABANT

Holebihuis Vlaams-Brabant vzw

Diestsesteenweg 24

3010 Leuven

hallo@holebihuis.be

&of

Holebi-jongerengroep tot 30 jaar

www.enof.be

1ste dinsdag &of-café (tot 30 jaar)

3de dinsdag çeci n'est pas enough

Aarschot.link Aarschot

Socio-culturele vereniging voor 30+'ers

www.aarschot.link

1ste dinsdag Praatcafé

Break Out Leuven

Sportgroep voor mannen & sympathisanten

- badminton en volleybal

www.break-out.be

dinsdag Volleybal

dinsdag & zondag Badminton

Cantarelli

SOGI-Mannenkoor

www.cantarelli.be

zondag Notenleer & Repetitie

De Roze Ballon

Vereniging voor holebi's met een

verstandelijke beperking in Vlaams Brabant

holebihuis.be/werkingen/derozeballon

Driekant

Homo's uit Leuven en omstreken

www.driekant.be

zaterdag Praatcafé

HALLElesbienne Halle-Buizingen

Groep voor lesbiennes

www.hallelesbienne.be

M: 0496/14.40.11

Holebifilmfestival Vlaams-Brabant

Vereniging die jaarlijks het filmfestival

Vlaams-Brabant organiseert.

www.holebifilmfestival.be

Homo en Geloof Vlaams-Brabant -

Gerust Geweten

Gelovige holebi's Vlaams-Brabant

www.holebihuis.be/werkingen/groep/

gerust_geweten

M: 0479 82 55 72

3de zaterdag Samenkomst

Homo Toch Getrouwd

Praatgroep voor homemannen in een

heterorelatie

www.holebihuis.be/werkingen/groep/

hotog

M: 0486/751395

1ste donderdag Bijeenkomst

Labyrint vzw

Leuvense vereniging voor holebitra's

www.labyrint-vzw.be

M: 0487/36.21.13

dinsdag Badminton

woensdag Volleybal

3de vrijdag Vrouwen aan de toog

3de vrijdag Onthaalbox

4de zaterdag Kaartavond

Jola

Onderdeel van Labyrint, richt zich op jongere

lesbiennes

www.facebook.com/jola.labyrint

Kaya60+

Onderdeel van Labyrint, richt zich op oudere

lesbiennes

www.labyrint-vzw.be/Kaya_60_plus.html

1ste woensdag K.O. Kaffee

Leonardo

Leonardo International LGBT

www.holebihuis.be/werkingen/groep/

leonardo_international_lgbt

T: 016/60.12.63

1ste & 3de donderdag Leo-café

Mixed Aarschot

Holebi-jongerengroep tot en met 30 jaar

www.mixedonline.be

1ste & 3de donderdag Mixedcafé

3de donderdag Instapmoment voor

Mixedcafé

1ste & 3de woensdag Facebook-onthaal

OHO

Groep voor oudere homo's

www.holebihuis.be/werkingen/oho

1ste woensdag K.O. Kaffee

Sacha Dilbeek

Holebiwerking voor Brussel en Vlaams-

Brabant

www.sacha-holebi.be

2de zaterdag Kookavond

Spot On

Amateurtoneelvereniging met focus op

holebithematiek

www.spotontoneel.be

Transgenderkring Vlaams-Brabant

Vereniging voor transgenderpersonen

www.transgenderkring-vlaams-brabant.be

1ste donderdag Transcafé

3de zaterdag Queercafé (even maanden)

Zensationeel

Toneelgroep met een roze knipoog

www.facebook.com/zensationeel

ANTWERPEN

Het Roze Huis - çavaria Antwerpen vzw

Antwerps roze huis

Draakplaats 1

2018 Antwerpen

info@hetrozehuis.be

T: 032880084

donderdag Onthaal, informatie en opvang

laatste vrijdag Spellenclub

Active Company vzw

Holebi-sportvereniging en -koor

www.activecompany.be

M: 0495221152

maandag Koor, Badminton en Zwemmen

dinsdag Active Running, Active Workout en

Volleybal

woensdag Tennis, Zwemmen

donderdag Active Running, Waterpolo, Yoga

zondag Tennis en Badminton

2de zondag Wandelen

3de zondag Nordic Walking

laatste zondag Fietsen

Antar vzw

Vereniging voor cultuur en vrije tijd

antar.vzw@gmail.com

M: 0486 66 67 01

3de donderdag

Ledenvergadering (niet in aug)

Antwerp Pride vzw

Jaarlijks evenement in

Antwerpen voor holebi's en

transgenders

www.antwerppride.be

Atthis vzw

Vereniging voor vrouwen die van vrouwen

houden

www.atthis.be

1ste vrijdag Dansavond

2de & 4de vrijdag Poolavond

3de vrijdag Oude caféspelen

Boysproject

Organisatie voor mannelijke en transgender

sekswerkers/escorts

www.boysproject.be

M: 0475 75 30 63

woensdag Drop-In + SOA-testing

VERENIGINGEN EN VASTE ACTIVITEITEN

Vrijdag 14 juli

café “Talk to the girls” (sheshebar)

vanaf 21u

zaterdag 15 juli

Cocktailavond Shake ‘n Stir

(RoundAbout30, verkeerd geparkeerd)

vanaf 20u30

Maandag 17 juli

café (sheshebar)

vanaf 21u

donderdag 20 juli

exotica (casa rosa)

vanaf 22u

Vrijdag 21 juli

Velvet bar (Mali Medo)

vanaf 23u

zaterdag 22 juli

LYNX Gentse feesten ( Acantha )

vanaf 22u

zondag 23 juli

velvet bar (Mali medo)

vanaf 23u

LGBT Quoi?

lgbt quoi?

Zoek de familienaam van de zangers in het rooster. Al deze personen waren of zijn homo, lesbisch,

Zoek bi de of familienamen transgender. van De de voornaam schrijvers in van het rooster. de zangers Al deze staan personen tussen waren haakjes of zijn homo, ter info. lesbisch Er wordt of bi. De echter voornamen

van alleen de schrijvers naar de staan familie(artiesten)naam tussen haakjes ter info. Er wordt gezocht. echter De alleen oplossingen naar de familienamen zitten horizontaal, gezocht. De verticaal familienamen

zitten diagonaal horizontaal, in het verticaal rooster en diagonaal verstopt, in het alleen rooster in de verstopt, leesrichting alleen in (van de leesrichting links naar (van rechts). links naar rechts).

TE Te ZOEKEN: zoeken:

(LESLEY) (LESLEY) GORE GORE - (WILL) - (WILL) FERDY FERDY - (DUSTY) - (DUSTY) SPRINGFIELD SPRINGFIELD - (KOEN) CRUCKE - (KOEN) - (SARAH) CRUCKE BETTENS - (SARAH) - (BARRY) BETTENS MANILOW - (BARRY) -

(MARIANNE) WEBER - (DAVID) BOWIE - (MARGRIET) HERMANS – (GUIDO) BELCANTO

MANILOW - (MARIANNE) WEBER - (DAVID) BOWIE - (MARGRIET) HERMANS – (GUIDO) BELCANTO

R I R G F I E L O W T T E N S

G M R M E E M A N C R U C K E

N O C T N S R I N G F I E L S

G B T C R U M D E R M A N S I

W E U B E T A E Y B I T T B G

B T C O M A N I L O W E B E L

C T K W E W I D B W D E I L F

I E E I O R L C A I R T B C R

A N F L D E S B E E N S Y A U

C S S I I N W K B E T T E N L

I A N F A T C E B O W I R T N

Y A G M T U W Y B Y W O L O W

M S R I N G F I E L D F A N S

R E C R U O K E Y G O R E B E

H S F E Y R E L C A N T O Y N

Koen Crucke David Bowie Sarah Bettens Margriet Hermans

column isha werpt op

WAST ROTTERDAM

HET ROZE?

isha van alsenoy

Rotterdam, een van de grootste steden van Nederland,

startte eind mei een campagne over vrije partnerkeuze.

De campagneposters tonen zoenende koppels voor

de Erasmusbrug, een iconische plaats in de havenstad.

Wethouder (wat we in België schepen noemen) voor

integratie Ronald Schneider (Leefbaar Rotterdam) gaf

de aftrap voor de campagne met het ophangen van

een ‘prikkelende' poster in de abri voor het Centraal

Station. “Dit beeld zou doodnormaal moeten zijn,

maar is het niet. De gemeente wil uitdragen dat wij

in Nederland pal staan voor vrije partnerkeuze. Een

moslima die verliefd wordt op een joodse jongen zou

zich niet geremd moeten voelen om bij hem thuis

te komen, hand in hand met

hem over straat te gaan, met

hem te zoenen.” In nauwe

samenwerking met Femmes

for Freedom en Dona Daria,

organisaties die strijden voor

het zelfbeschikkingsrecht van

vrouwen, heeft Schneider vier

beelden uitgekozen van stelletjes

die problemen kunnen

verwachten in hun sociale

omgeving. Er zijn ook posters

van zoenende lesbiennes, van

een moslima met een witte

man en van een zwart-getint

koppel. “Veel kleur, weinig wit”,

schrijft de Volkskrant op 25

mei. De campagne, die met

de #zelfbeschikking ook op

sociale media wordt gevoerd,

valt niet overal in goede aarde.

Zij zou stigmatiserend zijn en

de onderdrukte doelgroep niet bereiken. “Ha, ha, een

Leefbaar-wethouder die campagne voert voor diversiteit.

Geloof je het zelf? Dit is een campagne van een

etnocentrische witte wethouder. Dit is een campagne

voor: onze cultuur is de beste cultuur. ‘Wij hier in

Nederland zijn zo vrij. Poeh, poeh’”, twitterde Nourdin

el Ouali, fractievoorzitter van NIDA Rotterdam. Is wat

el Ouali de wereld in floot juist, en kunnen we hier

Laat ons

overeenkomen

dat

we niet

overeenkomen

spreken van pinkwashing?

Pinkwashing is het fenomeen waarbij iemand

LGBT-rechten luid proclameert om de aandacht

van de echte problemen af te wenden. Bijvoorbeeld,

luidkeels de nadruk leggen op het feit dat in België

mannen met mannen mogen trouwen en dat iedereen

dit moet aanvaarden, en zeker diegenen die hier

asiel aanvragen. Zo gaat er meer aandacht naar ons

zogenaamd pluralisme en de mogelijkheid dat dit bij

de asielzoekende moslims moeilijk ligt, dan naar de

opvang van die asielzoekers.

Een vriendin van me heeft beroepshalve contact met

asielzoekers en nieuwkomers. Ze vertrouwde me toe

dat ze soms echt schrikt van

de holebifobe uitspraken

die ze hoort. We hebben

inderdaad nog een lange

weg te gaan, wereldwijd,

om te blijven ijveren voor

keuzevrijheid, openheid en

aanvaarding van mensen

die niet hetero zijn en die

een andere genderbeleving

hebben dan de klassieke

man-vrouwopdeling.

Maar het gebruiken van onze

‘vooruitstrevende’ mentaliteit

als vingerwijzing voor zij die

in een andere cultuur zijn

opgegroeid, met andere gewoonten,

een andere religie

en hun eigen geschiedenis,

vind ik moreel oneerlijk.

Is echte diversiteit niet juist

het feit dat we ook van elkaar

aanvaarden dat we sommige maatschappelijke fenomenen

niet aanvaardbaar vinden? Dat je door gesprek

en contact met elkaar in openheid van gedachten kan

wisselen? Laat ons met andere woorden overeenkomen

dat we niet overeenkomen. Want waar houdt het

maatschappelijk brainwashen op? Gelijke rechten voor

iedereen, zonder probleem. Iedereen kan trouwen met

wie hij of zij wil. Ben je dan ook verplicht dat te doen?

Op de website zelfgekozen.nl vind je meer informatie

over de Rotterdamse campagne.

Isha is een enthousiaste wereldburger

met een hardnekkige

schrijfmicrobe. Ze houdt van ontdekkingen

en uitdagingen, blijft

immer kritisch en verwonderd.

Foto: Gaea Schoeters

Niet op zoek

naar een avontuurtje,

maar naar een

serieuze relatie?

ZiZo-Magazine 139

products

Features

Resources

Developer

Company

Pro Features

Help & Support

Integrations

Plans & Pricing

Company

ZiZo-Magazine 139

Delete template?

Save as template?

products

Features

Resources

Developer

Company

Pro Features

Help & Support

Integrations

Plans & Pricing

Company