Zorggids Antwerpen 2017-2018
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
OORZAKEN<br />
VAN HAARUITVAL<br />
REDACTIONEEL<br />
HAARUITVAL KENT<br />
VELE OORZAKEN<br />
Haaruitval is een vervelende<br />
aandoening. Helaas is er geen<br />
universeel middel om haarverlies<br />
tegen te gaan, omdat er<br />
verschillende oorzaken aan ten<br />
grondslag kunnen liggen. Elke<br />
vorm van haaruitval vraagt om<br />
een andere aanpak. Daarom is<br />
het erg belangrijk – bij voorkeur<br />
met ondersteuning van een arts<br />
– om de precieze oorzaak vast te<br />
stellen. Vaak speelt één van de<br />
volgende factoren een rol:<br />
ERFELIJKE FACTOREN<br />
Volgens vele wetenschappers is<br />
haaruitval voor een (groot) deel<br />
genetisch bepaald. In dit geval<br />
wordt gesproken van alopecia<br />
androgenetica of androgenetische<br />
haaruitval. Alopecia androgenetica<br />
ontstaat onder invloed<br />
van androgenen, de ‘mannelijke’<br />
hormonen. Voor de duidelijkheid:<br />
dit soort haaruitval komt zowel<br />
bij mannen als vrouwen voor, zij<br />
het bij vrouwen in lichtere mate.<br />
Het wordt veroorzaakt doordat<br />
het hormoon dihydrotestosteron<br />
(DHT) zich hecht aan de cellen<br />
van de haarfollikels, waardoor<br />
het verloop van de groeifase<br />
van het haar sneller is en de<br />
schacht van het haarzakje wordt<br />
verkleind. De verkorte groeifase<br />
van het haar en verschrompelde<br />
haarzakjes zorgen ervoor dat er<br />
bij mannen sprake is van kaalheid<br />
en dat vrouwen vaak te maken<br />
krijgen met een diffuse vorm<br />
van haaruitval. Bij mensen met<br />
erfelijke aanleg voor alopecia<br />
androgenetica is het genetisch<br />
bepaald dat alleen de haren aan<br />
de bovenkant van het hoofd zijn<br />
uitgerust met androgeenreceptoren.<br />
Dit verklaart waarom het<br />
haar aan de zijkant en achterkant<br />
(nek) van het hoofd niet verloren<br />
gaat met het ouder worden,<br />
maar haarverlies vaak bij de inhammen,<br />
het voorhoofd en de<br />
kruin plaatsvindt. De typische<br />
terugwijkende haarlijn – ook wel<br />
inhammen genoemd – zijn typerend<br />
voor androgenetische alopecia.<br />
Overigens komt dit vooral<br />
bij mannen op deze manier<br />
voor – bij vrouwen begint deze<br />
vorm van haaruitval meestal bij<br />
de haarscheiding en verloopt het<br />
meer diffuus.<br />
EEN VERSTOORD<br />
IMMUUNSYSTEEM<br />
Iets minder bekend van naam<br />
is de aandoening alopecia areata<br />
(de zogeheten ‘pleksgewijze<br />
kaalheid’). Na androgenetische<br />
alopecia is dit echter de meest<br />
voorkomende vorm van haaruitval.<br />
Het is een aandoening<br />
waarbij er vrij plotseling ronde<br />
of ovaalvormige kale plekken<br />
ontstaan in de behaarde gebieden.<br />
Alopecia areata kan op elke<br />
leeftijd optreden, bij zowel mannen<br />
als vrouwen. Over de mogelijke<br />
oorzaken van alopecia areata<br />
zijn de wetenschappers het<br />
nog niet helemaal eens. Mogelijk<br />
bestaat ook hier een erfelijke<br />
factor. Men vermoedt ook dat<br />
bepaalde auto-immuunziekten<br />
(ziekten die veroorzaakt worden<br />
door de productie van antistoffen<br />
tegen onderdelen van het eigen<br />
lichaam, in dit geval de haarwortels)<br />
een rol kunnen spelen.<br />
HAARUITVAL<br />
ALS GEVOLG VAN STRESS<br />
Ingrijpende emotionele gebeurtenissen<br />
of periodes van verhoogde<br />
stress kunnen ook leiden<br />
tot haaruitval. Hoewel wetenschappers<br />
het in het geval van<br />
alopecia areata nog niet helemaal<br />
eens zijn over dit verband,<br />
geldt dit voor verschillende andere<br />
vormen van haaruitval al<br />
wel als onomstotelijk bewezen.<br />
Zo heeft alopecia diffusa, diffuse<br />
haaruitval, een wetenschappelijk<br />
vastgesteld verband met psychologische<br />
factoren zoals extreme<br />
stress. Telogeen effluvium<br />
– de meest voorkomende vorm<br />
van alopecia diffusa – blijkt door<br />
stress zowel te kunnen ontstaan<br />
als te worden versterkt.<br />
HAARUITVAL ALS GEVOLG VAN<br />
EEN VOEDINGSSTOFFENTEKORT<br />
Vrijwel overal in de natuur zijn<br />
voedingsstoffen essentieel voor<br />
groei. Het haar vormt hierop<br />
geen uitzondering. De haren<br />
hebben niet alleen vitamines nodig<br />
– waarbij vooral de B-complex<br />
vitamines heel belangrijk<br />
zijn – maar ook sporenelementen<br />
en aminozuren, zoals arginine,<br />
glutamine en cysteïne. Een<br />
tekort aan deze voedingsstoffen<br />
kan leiden tot haaruitval. Bekende<br />
voorbeelden in dit verband<br />
zijn biotine en het sporenelement<br />
zink. Tekorten ontstaan<br />
vaak bij te eenzijdige voedingspatronen<br />
of diëten.<br />
HAARUITVAL ALS<br />
INDICATOR VAN ZIEKTE<br />
Plotseling haarverlies kan duiden<br />
op een onderliggende aandoening<br />
of ziekte. Er zijn echter<br />
zoveel verschillende aandoeningen<br />
die haaruitval kunnen triggeren,<br />
dat het lastig is om hier<br />
een volledige opsomming van<br />
te geven. Opvallend is echter<br />
dat plotseling verlies van haren<br />
vaak in combinatie met infecties<br />
voorkomt (alopecia parvimaculata<br />
of alopecia symptomatica).<br />
Voorbeelden hiervan zijn<br />
zweren, abcessen, gordelroos<br />
en wondroos. Andere mogelijke<br />
boosdoeners kunnen muzinose<br />
(alopecia mucinosa) en syfilis<br />
(alopecia specifia ) zijn, evenals<br />
stofwisselingsziekten of een<br />
slecht functionerende schildklier.<br />
Omdat haaruitval een indicatie<br />
kan zijn van een ziekte of aandoening,<br />
is het raadzaam om bij<br />
de dokter langs te gaan om een<br />
goede diagnose te stellen.<br />
HAARUITVAL ALS BIJWERKING<br />
VAN MEDICIJNGEBRUIK<br />
Soms is niet een ziekte zelf, maar de<br />
behandeling hiervan verantwoordelijk<br />
voor haaruitval. Dit komt vooral<br />
voor bij de behandeling van kanker<br />
(chemotherapie), schildklieraandoeningen<br />
en bloedstolling-remmende<br />
middelen (bloedverdunners<br />
en anti-trombosemiddelen). Bij<br />
vrouwen kunnen anticonceptiemiddelen<br />
zorgen voor haarverlies.<br />
ZORGGIDS ANTWERPEN | 241<br />
<strong>Zorggids</strong> <strong>Antwerpen</strong> <strong>2018</strong> OK.indd 241 26/10/17 14:22
Change language