ZiZo-Magazine 141 - Dossier Geluk

ADVERTENTIE

Respect, daar draait het om.

Punt aan de lijn.

De N-VA plaatst een diverse samenleving bovenaan de agenda. In het verleden zetten we onze schouders

onder het homohuwelijk en maakten we adoptie door homokoppels mee mogelijk. In weinig landen wordt de

LGBTI-gemeenschap beter juridisch beschermd dan hier. Daar zijn we trots op. Maar we moeten de lijn van respect,

begrip en aanvaarding verderzetten. Daarom klinkt onze stem voor gelijke rechten ook internationaal luider dan ooit.

En daarom zet de N-VA in op veilige steden en gemeenten, waar geen plek is voor homofoob en transfoob geweld.

Want in een veilig en welvarend Vlaanderen moet je vooral jezelf kunnen zijn.

Veilig thuis in een welvarend Vlaanderen

VOORWOORD

Zit geluk in

de genen?

Foto: Sarah Van Looy

Aan het begin van een nieuw jaar vliegen de gelukwensen in het rond. “Een gelukkig nieuwjaar.

Dat al je wensen mogen uitkomen”. Een inspiratieloze, maar vaak gehoorde wens die in feite

tegenstrijdig is. Hij impliceert dat je pas gelukkig kan worden als al je wensen uitkomen. Ik leef

niet in sprookjesland en besef maar al te goed dat het een utopie is te hopen dat al mijn wensen

verwezenlijkt zullen worden. Is het niet beter om gelukkig te zijn met wat je hebt dan ongelukkig

te zijn om wat je niet hebt?

Geen beter thema voor ons winternummer dan geluk. Terwijl in 2017 de cijfers van depressies

en burn-outs de pan uit rezen, de wachtlijsten bij psychologen en psychiaters langer werden en

steeds meer Belgen hun depressieve gevoelens of angststoornissen wegslikten met medicatie,

proberen we bij ZiZo met dit nummer op zoek te gaan naar geluk.

Volgens ‘professor in geluk’ Florence Servan-Schreiber bestaat het recept voor een gelukkig leven

uit veertig procent genetisch materiaal, tien procent externe factoren (geld, gezondheid, weersomstandigheden…)

en vijftig procent ingesteldheid. Als er al een recept voor geluk zou bestaan, dan

zou dat recept waardevoller zijn dan dat van Coca-Cola. Voorts stelt ze dat, wie met een positieve

houding door het leven gaat, gelukkiger is dan wie dat met een negatieve doet. Klinkt heel aannemelijk

maar zo simpel is de realiteit helemaal niet.

Je mentaliteit hangt af van je karakter. De basis krijg je bij je geboorte mee en het wordt in de

loop van je leven verder gevormd en bijgeschaafd door allerlei gebeurtenissen, ontmoetingen en

externe factoren.

De zoektocht naar geluk verschilt van persoon tot persoon. Er bestaat geen ultiem stappenplan.

Je kan geen blik geluk in de supermarkt kopen. Wat voor mij werkt, werkt voor jou misschien niet.

Of omgekeerd. Bij de een gaat de zoektocht naar geluk al wat vlotter dan bij de ander. Dat is

helemaal oké, want we sleuren allemaal een verschillende rugzak met bagage met ons mee, en

bij LGBTI’s zit er vaak nog wat extra vulling in die rugzak.

Een open blik, zonder direct een oordeel over de ander te vellen, dat wil ik dit jaar vaker zien.

Daar zou ik in 2018 gelukkiger van worden. Jij ook? Ik hoop dat ZiZo je daar met dit nummer

alvast een eind mee op weg helpt, met artikels over o.a. zelfzorg, weerbaarheid en inclusie op

de werkvloer. Geena Lisa brengt een eerbetoon aan Yasmine, trans*personen Eefje en Ghislaine

getuigen over hun transitie en we onderzoeken de maakbaarheid van geluk aan de hand van

enkele gelukstips. Veel leesplezier!

PROUD.

REVOLUTIONAIR.

De Toyota C-HR springt eruit met zijn scherpe en

eigentijdse design. Door middel van strakke

lijnen volgens het motief van geslepen kristal

wordt de crossover heruitgevonden. Ga je voor

stoere schoonheid? Dan is de Toyota C-HR

helemaal jouw ding.

HYBRIDE.

In functie van de omstandigheden schakelt de

Toyota C-HR Hybride vlot om tussen zijn

benzine- en elektrische motor. Zo ben je meer

dan 50% van de tijd elektrisch onderweg!

Onze hybride moet je bovendien nooit

opladen. Zo draag je bewust bij tot een

schoner milieu zonder tijd te verliezen.

MUSIC, MAESTRO.

Ben je niets zonder je favoriete playlist en wil

je je muziek intens beleven? Kies dan resoluut

voor de kwaliteit en connectiviteit van het

JBL® premium audiosysteem met 9 luidsprekers.

Deze biedt je een ongeëvenaarde

geluidskwaliteit, dat klinkt als muziek in de oren!

COMFORT EN VEILIGHEID.

De Toyota C-HR gaat zonder compromis voor

comfort en veiligheid: geniet van zijn zalige

interieur en voel je veilig met Toyota Safety

Sense (met Adaptive Cruise Control,

Pre-Collision System, Lane Departure Alert,

Automatic High Beam en Road Sign Assist)

3,8-3,9 L / 100 KM | 86-87 G / KM (volgens de NEDC-normen) | www.toyota.be

Milieu-informatie (K.B.19.03.2004): www.toyota.be

INHOUD

RUBRIEKEN

74 38 35

Fotoreeks

Geluksplekken26

Cijfers & Letters10

Vereniging in de kijker 62

Snel bezorgd 64

De vijftien 70

Lifestyle72

Queer arts 98

DOSSIER GELUK

Levensvragen

Wat is zelfzorg? Dat bepaal je zelf! 12

Interview

Fleur Pierets en Julian Boom over 'Project 22' 16

Interview

Leonie Nelissen over weerbaarheid 20

Interview

Het gezin Van Goethem over coming-out 22

Levensvragen

Hoe je jezelf en anderen kan beschermen tegen suïcide 32

Interview

Geena Lisa brengt eerbetoon aan Yasmine 35

Levensvragen

Hoe maakbaar is geluk? 38

Reportage

Hoe bedrijven werken aan inclusie op de werkvloer 40

Reportage

Genderdysfoor of gendereuforisch? 42

Getuigenis

Yoga, de sleutel tot het geluk? 46

Interview

Vrijwilligers Zelfmoordlijn en Holebifoon 49

52 32 92

Blog

Foodblogger Michael Ternoot aka VEG&Tables 52

MENSEN EN DINGEN

Column

Piya Deseure 67

Getuigenis

Out For The Win & Oshin 68

Boek

Fotoboek Eric* - Jasper Van Groen 74

Film

Regisseur Eytan Fox 78

Film

Philadelphia: 25 jaar later 82

Reportage

Regenboogmerken: LGBT in marketing 84

Column

Fernand Van Damme 89

Muziek

Waarom blijven same sex love songs zo’n big deal?90

Boek

Fotoboek 'Butch' - Meg Allen 92

Column

Selm Wenselaers 97

EN OOK

Voorwoord03

Colofon08

Mundo Vero 08

Wedstrijden54

Evenementen55

ZiZo Actief 56

COLOFON

Verantwoordelijke uitgever: Yves Aerts

Hoofdredactie: Stijn Depoorter

Eindredactie: Anne Denis | Hanne Aerts |

Mark Querton

Vormgeving: Virginie Soetaert

Administratie: Nicole De Neve

Advertentiewerving: Olivier Deschodt

Redactie: Cristina Vanlook | David Schoenmaekers

| Dennis De Roover | Elisa Schanzer | Filip Tielens

| Inke Gieghase | Jasper Vanpoucke | Laura Liems

| Misha Verdonck | Peter De Vos | Thierry Hanan

Scheers | Timothy Junes | Tristan Bons

Columnisten: Fernand Van Damme | Piya Deseure

| Selm Wenselaers

Coverfoto: Farida Lemeatrag

Fotografen: Dries Verhelst (Roeselare Sport) |

Farida Lemeatrag | Femke Van Hettema | Image

by Mira Photography | Jasper Groen | Kevin Wuyts

(Studioworks) | Mahdi Aridj | Meg Allen |

Nienke Van Amelsfort | Sandra Mermans | Sarah

Van Looy | Sophie Nuytten | Trui Hussein Hanoulle

| VEG&Tables

Illustratoren: Agnes Loonstra | Julie Van Wezemael

| le coeur à marée basse | Sabien Clement |

Valérie Van Den Eynden

Cartoons: Vero Beauprez

Rugcitaat: Lyrics uit het nummer ‘Happy’ van

Marina & The Diamonds

Inzendingen: teksten: zizo@cavaria.be

Bureau: Kammerstraat 22 | 9000 Gent |

09 223 69 29 zizo@cavaria.be | www.zizomag.be

Postabonnement: 15 euro voor verzending onder

plastic folie (rek nr. BE41-0682-1596-8810)

Gratis verkrijgbaar via verschillende

afhaalpunten (check www.zizo-online.be)

ZIZO IS EEN ONAFHANKELIJK BLAD DAT WORDT

UITGEGEVEN DOOR

VOLG ONS! facebook.com/zizomagazine @zizomag @zizomag

MUNDO VERO | VERO BEAUPREZ

PUBLIREPORTAGE

“Op voorhand had ik niet kunnen dromen

dat alles zo positief zou uitdraaien.”

17 jaar geleden ging Eddy aan de slag bij NMBS als technicus

in de werkplaats van Merelbeke. Intussen is er heel wat veranderd.

Niet alleen de werkomgeving; Merelbeke is Brussel geworden,

en de functie, Eddy is opgeklommen tot technisch sectorchef,

maar ook haar voornaam: Eddy is Elly geworden. Elly getuigt

over haar moedige stap en de warme reacties van collega’s

bij de Spoorwegen.

“Van kindsbeen af voel ik me al een vrouw

in een mannenlichaam, maar ik heb dat

gevoel steeds onderdrukt omdat de

maatschappij er niet klaar voor was.

Op het moment dat ik iemand ontmoette die

de hele transitie doorlopen had, heb ik voor

mezelf een klik gemaakt. Een jaar geleden

heb ik me voor het eerst ge-out als vrouw.

Op voorhand had ik niet kunnen dromen dat

alles zo positief zou uitdraaien.”

Stap voor stap

“Bij je outing is het belangrijk om

stapsgewijs te werk te gaan. In mijn

privéleven heb ik gekozen voor een plotse

ommezwaai. Ik ben me als vrouw beginnen

kleden bij familie en vrienden.

Ook boodschappen doen of muziek spelen

in de harmonie deed ik vanaf dan als vrouw.

Hoewel ik daarbij ook wat negatieve reacties

kreeg, voelde het voor mezelf vooral

positief aan.

Op dat moment leidde ik een dubbelleven.

Op het werk was ik een man, thuis een

vrouw. Ik wilde dan ook zo snel mogelijk

mijn werkomgeving op de hoogte brengen.

De huisarts gaf me de raad om van bovenaf

van start te gaan en dat heeft me enorm

geholpen. Ik lichtte eerst twee

leidinggevenden in. Zij leken zelfs opgelucht!

Ze hadden het gevoel dat ik aan het

wegzakken was in een negatieve spiraal

en reageerden met de woorden “als het dat

maar is”. Dat gaf me een enorm fijn gevoel.

Trainbow, de vereniging voor LGBT’s bij de

Belgische Spoorwegen, effende verder het

pad door me in contact te brengen met

andere transgenders binnen de Spoorwegen

en de cel Diversiteit.

Ik begon geregeld oorringen naar het werk

te dragen of lakte mijn nagels. Ik wachtte

dus bewust de vragen van collega’s af.

Zij gingen met hun vragen naar de chef,

waarop zij besliste om een vergadering

te organiseren waarin ik het aan het hele

team kon vertellen. Veel collega’s

reageerden positief. Vanaf dan word ik ook

als Elly aangesproken.”

Voldoening

“Elke stap is belangrijk, van de eerste keer

make-up dragen tot een medische ingreep.

Voldoening voel ik momenteel al, maar ik

kan niet ontkennen dat mijn gevoel nóg beter

zal worden. De transitie is een lange weg.

Wat ik vooral als tip wil meegeven?

Wees jezelf en sluit je vooral niet op.

Maak consequente keuzes en blijf de

activiteiten doen die je daarvoor ook deed.

Focus niet op het eindresultaat maar geniet

van elke stap, hoe klein die ook is”.

Gisteren je droom.

Vandaag je job.

Wil jij ook een job waarin je jezelf kan zijn? Solliciteer nu via

de spoorwegen werven aan.be

CIJFERS & LETTERS

Cijfers en letters beheersen de media en boeien de lezers. In deze rubriek verzamelen

we enkele cijfers en letters die de voorbije maanden in de LGBT-actualiteit

opdoken.

Samenstelling: Timothy Junes

Het Hooggerechtshof van Duitsland

verplicht de overheid om tegen 2018

transgenders en niet-binaire personen

een derde optie bij geslachtsregistratie

aan te bieden. Nu is enkel

de term 'man' of 'vrouw' mogelijk.

260 transgenders,

niet-binaire mensen

en sympathisanten

kwamen

op 19 november

naar T-day in

Antwerpen.

Çavaria is lid geworden

van 11.11.11. Het

thema in 2017 was

asiel en migratie. Met

Safe Havens heeft

çavaria een project dat

zich richt op LGBTasielzoekers.

160 regisseurs uit 38 landen stuurden

een kortfilm in voor de wedstrijd

Holebikort van het Holebifilmfestival.

'Calamity' van Maxime Feyers en Séverine

De Streyker kwam als winnaar uit de bus.

"Wanneer gaan wij als moslimgemeenschap

eens beseffen dat andere

minderheden onze bondgenoten zijn

in onze strijd voor rechtvaardigheid en

onze strijd tegen racisme en discriminatie?

Ik heb veel vrienden uit de holebigemeenschap,

en ik schaam mij als

Belg van Marokkaanse afkomst wanneer

ik zo'n uitspraak lees”. Hicham

El Mzairh is districtsraadslid in Wilrijk

voor sp.a en was diversiteitsambtenaar

bij de stad Antwerpen. Hij reageerde

op de uitspraken van Mustafa Rabid,

minister voor Mensenrechten in Marokko.

Die noemde homo's “afval”.

VRT NWS, 19 oktober.

SAMEN

7.817.247 kiesgerechtigde Australiërs zeiden ja

tegen de openstenstelling van het huwelijk voor

holebikoppels. Dit komt neer op 61,1 procent dat

‘ja’ stemde in een volksraadpleging per post.

HOOR OOK DE ANDERE PARTIJ

"Dit zijn mensen van wie we iets willen horen en

ze zullen niet meer het zwijgen worden opgelegd",

verklaarde Amerikaans president Donald Trump.

Hij keurde een richtlijn goed die discriminatie van

holebi's en transgenders op grond van geloof toelaat.

Family Research Council's Values Voter Summit,

13 oktober.

DIVERSITEIT

BENOEMEN

Ik ben in elk geval geen aanhanger van het idee

dat je persoonlijkheidskenmerken als seksuele

geaardheid (als mensen daarvoor uitkomen) of

een migratieachtergrond alleen mag vermelden

wanneer ze “ertoe doen”. Het grote risico daarvan

is dat je ze dan alleen vermeldt wanneer ze een

deel van het probleem zijn. Ze alleen dán vermelden

is juist stereotyperen” stelt nieuwsombudsman

Tim Pauwels op 1 december op VRT.be.

KONING VAN ALLE BELGEN

Koning Filip heeft zichtbaar contact met jongeren, en dat was en is nodig, maar

het koningshuis besteedde nog geen of weinig aandacht aan holebi's en transgenders.

"Ik zou hem de tip geven om nog wat meer aandacht te besteden aan

homo's, lesbiennes en transgenders in dit land. Tot nu toe is dat een groep die in

België vergeten is. En het zijn ook 9 procent van de Belgen. Dus ik zou zeggen:

Sire, nog een klein beetje werk aan de winkel wat dat betreft", zegt Brigitte Balfoort

in het Nederlands televisieprogramma 'Blauw Bloed' op 25 november 2017.

Wegkijken helpt

de waarheid niet

vooruit. Inzicht in

de feiten wel.

Zelden was de nood aan juiste berichtgeving zo groot als vandaag. De Morgen

gaat vandaag nog meer dan vroeger op zoek naar de feiten. We laten geen antwoord

nog onbevraagd, hoe oncomfortabel de antwoorden ook mogen klinken.

Maak nu kennis met De Morgen, tijdelijk 6 maanden

voor maar 10 euro /maand op demorgen.be/cavaria

DOSSIER GELUK

Wat is zelfzorg?

Dat bepaal je zelf!

Steeds meer mensen kampen

met psychologische problemen.

Jongeren omschrijven

zich als de prestatiegeneratie

en combineren vaker verschillende

jobs waarbij ze met de

hashtag #nevernotworking

hun ongezonde werkbalans

verkondigen op sociale media.

De burn-outs swingen de pan

uit. We leven in een zorgstaat,

maar zorgen we wel genoeg

voor onszelf of moeten we wat

meer aan zelfzorg doen?

Tekst: Stijn Depoorter

Illustraties: Valérie Van Den Eynden

Zelfzorg, wat is dat nu precies? Hoe ga

je daar zelf mee aan de slag en hoe

kunnen we er als LGBT-gemeenschap

baat van hebben? ZiZo vroeg het aan

Marjan Braspenning, voormalig coördinatrice

van RainbowHouse Brussels en

Merhaba. Eind 2016 richtte ze L Coaching

op, een coachingspraktijk die zich

richt tot vrouwen die (ook) van vrouwen

houden. Op de recentste L-week gaf ze

de workshop ‘Selfcare is sexy’.

“Zelfzorg is in de eerste plaats jezelf een

prioriteit vinden. Kom aan je eigen noden

en behoeften tegemoet en zorg voor

jezelf op een manier die voor jou het

meest ondersteunend is”, zegt Braspenning.

Na het gesprek met coach Marjan

ging ZiZo met een rugzak zelfzorginfo

naar huis.

VERSCHILT VAN PERSOON TOT

PERSOON

Zelfzorg is voor iedereen verschillend.

Elke persoon is uniek en heeft z’n eigen

noden waar hij zelf een invulling aan kan

geven. Zogenaamde standaardlijstjes

kunnen als inspiratiebron dienen maar

laat je er zeker niet door limiteren. Zelfzorg

is het krachtigst als je de antwoorden

bij jezelf zoekt. Er is dus niet één

juiste manier om als LGBT-gemeenschap

gezamenlijk aan zelfzorg te doen. De

invulling van zelfzorg is immers bij iedereen

anders. Wat we als gemeenschap

wel samen kunnen doen, is afleren om

een ander met de vinger te wijzen, omdat

hun ‘oplossing’ niet de onze is.

HET ZIT IN DE KLEINE DINGEN

Van nature uit weten we eigenlijk heel

goed wat we nodig hebben, maar door

het drukke leven dat we leiden (of is

het lijden?) geraakt dat vaak ondergesneeuwd.

Af en toe eens met jezelf

aftoetsen wat je nodig hebt, is zeker

aangeraden. Dat kan tot nieuwe inzichten

leiden. In principe hoeft dat niet

meer dan een paar minuten te duren;

het antwoord kan heel spontaan komen.

Na een drukke werkdag even de smartphone

opzij leggen, een wandeling in

de natuur maken, een cursus volgen…

Het is zelfs mogelijk dat je plots beseft

dat je al aan zelfzorg doet, maar er nog

niet bij stilstond.

LUISTER NAAR JEZELF

We leven in een maatschappij waar direct

over alles een oordeel wordt geveld,

ook over zelfzorg. Bij zelfzorg bestaat

er geen goed en slecht. Waar voel jij je

beter door? Of dat nu joggen is, even in

de zetel hangen of jezelf creatief uiten;

wat vooral telt, is dat jij je nadien meer

"Wat voor jou goed voelt, is

vaak wat jij op dat moment

nodig hebt"

opgeladen voelt. Dus hou niet te veel

rekening met het oordeel van anderen.

Durf ‘nee’ te zeggen tegen een avond

stappen als je er geen zin in hebt. Sla

een uitnodiging voor een restaurantbezoek

af als je dat budget liever voor

een massage of een therapiesessie zou

gebruiken. Wat voor jou goed voelt, is

vaak wat jij op dat moment nodig hebt.

HET BESTE PLAN, IS HET PLAN DAT JE

EFFECTIEF UITVOERT

Als zelfzorg nog nieuw voor je is, is

het goed om te oefenen. Het is een

leerproces. We zitten het liefst in onze

comfortzone. Breng verandering aan bij

jezelf op een manier die werkbaar blijft.

Zo evolueer je op je eigen tempo van de

comfortzone naar de groeizone. Als je té

snel wilt gaan, bestaat het risico dat je in

de paniekzone belandt en het leerproces

abrupt stopt. Dus leg in het begin de

lat niet te hoog. Zeg niet: “Ik moet elke

avond om half elf naar bed.” Zeg liever:

“Ik kijk ernaar uit elke dag voor middernacht

in bed te liggen.” Sta ook eens stil

bij de voordelen die de verandering met

zich meebrengt. Zo zorgt meer slaap

voor een fitter gevoel, minder ochtendhumeur

en meer energie.

WAPEN JEZELF TEGEN TE VEEL

PRIKKELS

Onze grootouders hadden geen smartphone

met een niet-aflatende stroom

aan meldingen en informatie.

Hun populariteit hing niet af van likes.

De omgeving is enorm veranderd.

"Het is een kwestie van

onszelf en de anderen te

trainen dat het oké is

om soms eens een

slechte dag hebben"

Laten we onze houding ook aanpassen

om met al die prikkels om te gaan. Hoe

je daar het best mee omgaat, is opnieuw

afhankelijk van hoe je in elkaar zit en

hoe je optimaal functioneert. Wat zeker

kan helpen, is nagaan welke waarden

je belangrijk vindt in je leven. Als minder

bezig zijn met sociale media daar een

uiting van is, is het zeker de moeite om

daarmee aan de slag te gaan. Minstens

even belangrijk zijn de achterliggende

motieven waarom je voor iets kiest. Zo

is het eten van een ijsje omdat je er

simpelweg zin in hebt, een vorm van

zelfzorg. Als je dat ijsje eet omdat je je

slecht voelt, dan neem je je toevlucht tot

comfort food en verdoof je jezelf op dat

moment. Zo’n vluchtgedrag is helemaal

geen zelfzorg.

ACCEPTEER JEZELF EN DE ANDER

Je mag jezelf een prioriteit vinden. Heel

wat holebi’s en transgenders worstelen

daar nog mee; ze accepteren nog niet

volledig wie ze zijn. Daardoor is er ook

veel discriminatie binnen de LGBTgemeenschap.

Als iemand aan shaming

doet, neem dan aan dat dit komt doordat

die persoon nog niet optimaal voor

zichzelf zorgt. Er bestaat nog steeds veel

pijn en verdriet binnen de beweging. Het

is een kwestie van onszelf en de anderen

te trainen dat het oké is om soms eens

een slechte dag hebben. Erken dat die

persoon het moeilijk heeft in plaats van

een oordeel te vellen. Probeer eens een

keer onbevooroordeeld te luisteren, zon-

der meteen jouw advies te geven, want

vaak wil die persoon gewoon gehoord

worden. Geef die persoon het gevoel

dat je er voor hem bent. Die open houding

geeft het signaal dat het oké is om

een mindere dag te hebben. Ook dat is

zelfacceptatie.

VERRUIM JE BLIK

Deze factor is zeker van belang in de

LGBT-gemeenschap, die vaak in contact

komt met discriminatie, holebifobie en

transfobie. Hoe zorg je dat je niet ten

onder gaat aan negatieve berichten?

Door letterlijk en figuurlijk je blik te

verruimen. Focus niet op de negatieve

dingen maar heb ook oog voor de positieve.

Neem eens een moment om stil

te staan bij de dingen die wel al goed

zijn. Dezelfde tactiek kun je toepassen

als je met een persoon praat die een

zwaar verhaal vertelt. Focus je blik niet

enkel op die persoon, maar breid je

blik uit naar wat zich nog in je gezichtsveld

bevindt, naast, boven, onder... die

persoon. Hierdoor geef je een signaal

aan je onderbewuste: er zijn nog andere

dingen. Deze techniek wordt ook vaak

door hulpverleners gebruikt om hun

eigen grenzen te bewaken.

Een hapklare handleiding om met zelfzorg

te beginnen bestaat niet, een concreet

stappenplan evenmin. Toch helpt

dit artikel je al goed op weg. Ga je mee

de uitdaging aan om beter naar jezelf te

luisteren en jezelf beter te leren kennen?

Hoe de regenboogbeweging

aan zelfzorg

kan doen

Mensen zijn sociale wezens. We hebben

mekaar nodig om ons goed te

voelen. Opdat we kunnen groeien,

en bijdragen. Toch blijkt het lang niet

altijd even gemakkelijk om die fundamentele

behoeften vervuld te krijgen.

Hoe dat komt? De eerste persoon met

wie we verbinding moeten maken, is

onszelf. Wat je niet hebt, kan je immers

niet geven aan een ander. Net

daarom is zelfzorg zo cruciaal. Niet

alleen op individueel niveau, maar

ook als groep, als vereniging, als

beweging. Zoals mensen die op zoek

zijn naar antwoorden op hun vragen

rond hun seksuele oriëntatie of hun

genderidentiteit terecht kunnen bij de

Holebifoon, het Transgender Infopunt

of bij een van de vele holebien transgenderverenigingen

die zich inzetten

voor de regenbooggemeenschap, is

het ook een kwestie van jezelf een

luisterend oor te bieden. Stilstaan bij

jezelf is nodig. Waarom denk je wat je

denkt, voel je wat je voelt, en doe je

wat je doet? Waar krijg je energie en

levenslust van? Waar droom je stiekem

van, maar heb je (nog) geen tijd

voor gemaakt? Door jezelf de nodige

tijd, aandacht en zorg te geven, krijg

je hier een antwoord op. Door er te

zijn voor jezelf, kan je er ook zijn voor

anderen. Zo gaan we er als regenboogbeweging

samen op vooruit.

- Michael Van Roosbroeck,

bewegingsmedewerker çavaria

Say yes

to new adventures

Hebben jullie

ook huizen

voor genieters?

Verliefd op vakantie

www.belvilla.be

Maak je klaar voor

het nieuwe jaar!

€7 .50

KORTING *

bij aankoop van

min. € 65 op het

volledig assortiment

bij ICI PARIS XL

WEB CODE:

BEL-ZIZO

* Aanbod geldig bij afgifte van deze kortingsbon op het volledige

assortiment in alle ICI PARIS XL-parfumerieën in België en in

de e-shop met de code BEL-ZIZO t.e.m. 31/01/2018 zolang de

voorraad strekt in de parfumerie. De korting wordt onmiddellijk

verrekend aan de kassa. Deze kortingsbon is niet uitbetaalbaar

in contanten en is niet geldig bij aankoop van My Color

Passport, Bobbi Brown, Urban Decay en/of Gift Cards. Aanbod

niet cumuleerbaar met andere bonnen, acties, promoties,

solden en/of voordelen. 1 kortingsbon per persoon.

Fleur en Julian

trouwen 24 keer

Omdat ze willen dat iedereen overal kan trouwen

Het Belgisch-Nederlandse koppel

Fleur Pierets en Julian Boom

is aan een wereldtournee van

de liefde bezig: ze leggen hun

huwelijksgeloften af in alle landen

waar het homohuwelijk is

toegelaten. Dat klinkt misschien

als een onmogelijke opdracht,

totdat je beseft dat amper 24

van de 196 internationaal

erkende onafhankelijke staten

het homohuwelijk erkennen. In

bijna 90% van de landen is het

dus niét toegelaten. Met hun

‘Project 22’ trekken Fleur en

Julian de wereld rond om mensen

aan het denken te zetten.

Tekst: Inke Gieghase

Foto’s: Femke Van Hettema en Mahdi Aridj

Zeven jaar geleden was het liefde op

het eerste gezicht voor Fleur en Julian.

Vrijwel meteen doopten ze zichzelf om

tot kunstenaarsduo JF Pierets. In 2012

trouwden ze, voor het eerst. Vijf jaar

later begonnen ze aan hun symbolische

huwelijksmarathon, die ongeveer anderhalf

jaar zal duren. Toen ze startten was

het homohuwelijk in 22 landen goedgekeurd,

vandaar de naam ‘Project 22’.

Inmiddels zijn er drie landen bijgekomen,

wat voor Fleur en Julian betekent

dat ze zeker 25 huwelijkslocaties zullen

aandoen. Recent werd Australië toegevoegd

aan hun lijstje.

Na ceremonies in New York en Amsterdam

trouwden ze vorige maand ook in

Antwerpen. Redactrice Inke Gieghase

was erbij en concludeerde: hun liefde

voor elkaar spatte er vanaf toen ze weer

het ja-woord gaven voor een ontroerd

publiek van familie en medestanders.

Inke sprak met hen de dag voor het feest.

Fleur en Julian, hoe reageren mensen

op jullie project?

Fleur: “In New York zijn mensen heel

trots dat holebikoppels er nu ook mogen

trouwen. Daar mag het pas sinds twee

jaar. In België en Nederland staan mensen

er onverschilliger tegenover. ‘Dat

mag hier toch al lang’, klinkt het vaak.

Als het homohuwelijk is toegelaten,

wil dat echter niet automatisch zeggen

dat mensen verdraagzaam zijn of het

toejuichen. Buiten de Randstad is in

Nederland de tolerantie soms ver zoek.

DOSSIER GELUK

Julian: “Dat betekent ook dat als je

in een klein dorpje in Ierland hand in

hand loopt, de kans veel groter is om

geaccepteerd te worden. Daar gaat het

uiteindelijk om. Die interactie met mensen.

Dat politiek handjes schudden zegt

me niet zoveel.”

Daarom zijn we in New York gestart:

daar heerst een trotse vibe en voel je de

ambitie. Die energie rond het homohuwelijk

wilden we gebruiken om het

project te lanceren.”

Voor wie doen jullie dit?

Fleur: “Toen we het project bedachten,

zeiden we: het zou geweldig zijn als

één persoon ervan zou horen. Dat doel

is alvast meer dan bereikt (lacht). We

halen voortdurend de pers en steeds

meer mensen weten ervan. 170 landen

waar een huwelijk tussen twee vrouwen

of mannen niet mag: dat is toch

ongelooflijk? Veel mensen buiten de

holebigemeenschap zijn daar niet van

op de hoogte. Dat willen we veranderen.

Ik denk niet dat we mogen dromen

dat het effect gaat hebben op politiek

vlak. Dat is vaak ook een spelletje. Kijk

naar Angela Merkel; zij heeft 31 keer

het homohuwelijk tegengehouden in

Duitsland. En dan is zijzelf een vrouw

die moet knokken om haar plaats te

bemachtigen. Ik geloof dan ook niet

dat ze er persoonlijk tegen is, het paste

gewoon niet in haar beleid.”

Julian: “En zo werkt het waarschijnlijk

in de meeste landen. Het homohuwelijk

gaat over mensenrechten, maar wordt

herleid tot een electoraal issue, een

manier om meer stemmen te verzamelen.

Als minderheidsgroep moet je blijven

communiceren. Je kan achter je computer

zitten en blijven zagen tegen iedereen

over hoe oneerlijk het is, maar je kunt

ook naar buiten komen en je verhaal vertellen.

Dat is wat wij willen doen: mensen

een manier geven om zich met ons te

identificeren. We willen dat hetero’s zich

gaan afvragen hoe het zou zijn als zijzelf

niet zouden kunnen trouwen.”

“Ik ben opgegroeid in een klein dorpje

op het platteland. Als Henk van op de

hoek homo was, was dat oké. Maar

van andere homo’s moest men niks

weten. Als je een Henk bent, vind ik dat

je een functie hebt binnen die gemeenschap.

Je kunt een verschil maken voor

andere holebi’s. Het is de bedoeling dat

de Henken van de wereld naar buiten

komen en praten. Je moet blijven communiceren.”

Willen jullie met het project ook politici

aanspreken?

Julian: “We hebben met het project

geen politiek activistische plannen voor

ogen. Het is in de eerste plaats een

kunstproject. Alles wat daaruit volgt

op politiek vlak is meegenomen. Het

moet van binnenuit komen. Als plots 90

procent van de mensen op de hoogte

is van de problematiek en erover gaat

nadenken, ga je op den duur vanzelf

een kantelpunt in de samenleving

zien.”

Fleur: “Het is een beetje zoals in Ierland.

Daar heeft de Equality Movement het

homohuwelijk zelf op de agenda gezet.

Zij zijn van deur tot deur gegaan in heel

Ierland, 20 jaar lang. En daar is het

ook gelukt. De mensen hebben het zelf

gedaan. Dat is prachtig.”

Fleur: “Kunst opent ook de geest van

mensen. In New York zagen wij een

tentoonstelling van Kara Walker, een van

onze favoriete artiesten. Zij werkt rond

slavernij in haar werk. Je hart breekt als

je het ziet. Je kijkt daarnaar en denkt:

‘Hoe kan het dat mensen dit ooit hebben

toegelaten en goedgekeurd?’ Een kunstwerk

komt soms directer bij je binnen

dan bijvoorbeeld een tekst. Als je gaat

schreeuwen ‘dit mag niet en dat mag

niet’, dan voelen mensen zich aangevallen

en schieten in de verdediging. Met

kunst kun je de grenzen van wat mogelijk

is oprekken door een probleem te tonen

en mensen aan het denken te zetten.”

Hoe krijgen jullie dit project

financieel en praktisch voor elkaar?

Fleur: “Het is financieel niet altijd even

gemakkelijk om het project rond te

krijgen. We zijn met sponsors aan het

praten. We geven geen dure trouwfeesten,

maar het transport, het verblijf

en de documentaire die we rond ons

project maken kosten wel veel geld.

We doen heel veel zelf. De ceremonies

worden gefilmd met een camera

vanuit één standpunt. Ik heb ook lang

voor televisie gewerkt, dus ik kan een

documentaire maken. Maar het editen

achteraf, dat moeten we laten doen.

Wat de praktische zaken betreft: we

zoeken steeds een officiële trouwlocatie

en een ambtenaar. Mocht er een feest

zijn dan is dat leuk, maar geen must.

Het blijft wel symbolisch, want we zijn

al getrouwd. Het gebeurt ook in de taal

van het land. Hopelijk gaat het steeds

duidelijk zijn waar we nu precies ja op

zeggen (lacht).”

Julian: “Soms moeten we ook langer op

een plek blijven om alles rond te krijgen.

Dat kost natuurlijk veel geld. Maar soms

moet je gewoon ergens aan beginnen

en vertrouwen dat het goed komt. ”

Fleur: “Het is de perfecte tijd om dit

te doen. Er hangt iets in de lucht dat

aanzet tot conversatie. Je merkt dat ook

aan de reacties van mensen. Die in ons

gezicht dan toch, want comments lezen

"Alles draait rond optimisme, anders hadden

we net zo goed een werk kunnen maken over

de 170 landen waar we niet mogen trouwen"

we niet. Ook niet de goede. Iemand die

achter zijn computer in de anonimiteit

zegt: ‘die 2 onnozele lesbiennes’, wat

heb ik daaraan? Alles draait rond optimisme,

anders hadden we net zo goed

een werk kunnen maken over de 170

landen waar we niet mogen trouwen.”

Toch even over mensen die er negatief

tegenover staan. Wat doet dat met

jullie?

Fleur: “Het is toch raar om een verbod

uit te vaardigen tegen de liefde? Want

dat is waar het hier om draait.”

Julian: “Het blijft voor mij een heel

raar concept dat je als vrouw niet kunt

trouwen met een vrouw. Waarom zou

ik niet van Fleur mogen houden? Dat

wil ik duidelijk maken. Je kan als holebi

niet constant blijven vechten op de barricades.

Ik wil geen zeurende lesbienne

zijn. Ik moet kunnen zijn wie ik ben. Niet

iedereen ziet daar de charme van in of

snapt wat je zegt, maar iedereen snapt

wel het concept van liefde. Daarmee

hopen we mensen te raken.”

dat het al snel gewoon ‘werk’ zou zijn.

Maar we zijn al elke keer helemaal

volgeschoten (lacht). Tranen met tuiten.

Zeker in New York toen ze zeiden: ‘by

the power vested in me’. Dan lijkt het

alsof je in een Hollywoodfilm zit. Het

moment dat je ‘ja’ mag zeggen, is gewoon

ongelooflijk emotioneel, hoe vaak

je het ook doet.”

Ondertussen zijn Fleur en Julian ook

al in Parijs getrouwd. Maar er lijkt een

abrupt einde te komen aan hun project.

Fleur heeft recentelijk op Facebook

meegedeeld dat Julian terminaal ziek

is. "Mijn mooie vrouw, de liefde van

mijn leven, is stervende." Ze vernamen

het nieuws in Frankrijk nadat Julian

onder de scanner moest omdat ze was

flauwgevallen. Ze prijzen zichzelf wel

gelukkig dat ze het niet eerder wisten.

Nu hebben ze nog kunnen genieten van

een mooi leven samen, zonder te weten

dat het noodlot zou toeslaan. Onze

redactie wenst Fleur en Julian heel veel

sterkte toe.

Deze tekst verscheen ook op

Charlie Magazine.

Wat kunnen we de komende tijd van

jullie verwachten?

Fleur: “We maken een tentoonstelling,

boek en documentaire. De tentoonstelling

gaat een reflectie zijn op wat we

aan het doen zijn. De documentaire

gaat over waar we onderweg tegenaan

lopen. Het boek draait puur rond verhalen

van gelijkheid van het huwelijk.

Het heeft allemaal een andere invalshoek.

Als we zoveel mogelijk mensen

willen bereiken, doen we dat best ook

via verschillende media.”

Julian: “We mikken momenteel op

de World Pride 2019 in New York als

eindpunt. Maar dat staat niet in steen

gebeiteld. Het kan nog veranderen. Als

we het laatste land vieren, is het afgerond.

Je kan niet bezig blijven.”

Laatste vraag: wordt trouwen ooit

saai?

Fleur: “Dat hadden we wel verwacht,

Hebt U de wens...

Uniek te zijn

AFF Logotipo HOLA AMOR

Vormgeven in edele metalen

DE PINTE Kerkplein 7 09 282 42 14 www.edelgedacht.be

DE PINTE Kerkplein 7 +32 9 282 42 14

GENT GENT Koestraat Koestraat 2 09 233 266 10 +32 www.edelgedacht.be 9 233 66 10

info@edelgedacht.be www.edelgedacht.be

Jezelf oké vinden

en dat laten zien

Leonie Nelissen over weerbaarheid

Dit artikel gaat niet over

zelfverdediging. Hooguit een

beetje. Het gaat over weerbaarheid.

Volgens Van Dale is

dat het vermogen tot verdediging.

Door er ‘geestelijke’ aan

toe te voegen, wordt duidelijk

dat het om meer gaat dan het

fysieke. Weerbaarheid heeft

ook te maken met gedachten

en gevoelens.

Tekst: David Schoenmaekers

Illustratie: le coeur à marée basse

Leonie Nelissen is

weerbaarheidscoach

en doet haar werk met

passie. Mensen begeleiden

en ze sterker zien

buitenkomen dan ze

binnenkwamen, dat moet wel voldoening

geven. Het innemen van ruimte is net wat

ze anderen aanleert in haar trainingen

over weerbaarheid. Ons gesprek over

weerbaarheid begint met de link met het

thema van deze editie van ZiZo: geluk.

”Het is moeilijk om dat voor anderen in

te vullen, maar ik kan pas gelukkig zijn

als ik mezelf mag zijn. Weerbaar zijn

betekent dat je ruimte maakt voor jezelf

en dat vervolgens ook aan anderen laat

zien: ik neem deze ruimte in.”

Weerbaarheid is iets anders dan assertiviteit:

“Assertiviteit heeft te maken

met tegenwerking, want het gaat ervan

uit dat je de ruimte moet claimen. Als je

weerbaar bent, veronderstel je dat je wel

ruimte hebt. Het gaat erom hoe je ze

inneemt. Assertiviteit gaat meer over het

bewaken van je grenzen. In mijn trainingen

leer je allebei, zowel de ruimte

innemen als hoe te reageren als mensen

over je grens gaan.”

TRAININGEN IN WEERBAARHEID

Leonies weerbaarheidstraining kan heel

verschillende vormen aannemen. Er zijn

zowel individuele als groepstrainingen.

In dat laatste geval is de groep beperkt

tot een vijftal personen.

“Je kunt geen twintig mensen tegelijk

trainen. Zo gaat het wel als je een cursus

zelfverdediging volgt. Na een aantal

sessies ken je enkele basistechnieken,

die je dan na een half jaar alweer kwijt

bent, omdat je ze niet herhaalt. Ik kan je

ook leren hoe je zonder geweld iemand

op de grond krijgt. Daar bestaat een

heel gemakkelijk trucje voor. Thuis kan

"Weerbaarheid gaat over

het innemen van ruimte"

je dat nadoen met je partner, geen enkel

probleem. Tot je in een stresssituatie

komt. Dan ben je alles kwijt en heb je er

helemaal niets aan. Wat ik kan doen, is

jou leren hoe je kan kalmeren wanneer

je in een stresssituatie belandt, zodat je

die zelfverdedigingstechnieken nog wel

kan toepassen.”

Leonie biedt een antwoord op verscheidene

vragen in haar groepstrainingen.

Hoe kan je steviger in je schoenen

staan? Hoe geef je grenzen aan? Hoe

spreek je je uit tegenover iemand, zodat

je niet meer bang hoeft te zijn op straat?

“De meeste trainingen zijn sterk gericht

op ‘hoe vind ik rust in mezelf?’, want

weerbaarheid begint met: kan ik vanbinnen

voelen wat ik vanbuiten wil laten

zien? Hoe leer ik, als ik bang ben, mij

zo zeker mogelijk te voelen?”

DOEN IS LEREN

“In mijn werk combineer ik altijd het

denken met gevoelens en het fysieke.

Ons lichaam geeft ons constant signalen.

Als je in een donker steegje loopt,

begin je te transpireren, je hart gaat

sneller slaan… Dat is het fysieke. Je kan

dat veranderen, bijvoorbeeld door te

leren hoe je ‘niet met mij’ kan uitstralen.

In een weerbaarheidstraining gaan we

drie vaardigheden trainen: je ander

gedrag, andere gedachten en andere

gevoelens eigen maken.”

“Er zijn veel mensen die het lastig vinden

om grenzen aan te geven. Ik hoor vaak:

‘ik weet niet hoe ik nee moet zeggen

tegen mijn baas’ of ‘mijn collega blijft

opmerkingen maken over mijn seksuele

geaardheid. Ik wil niet als zeur overkomen,

maar ik wil dat

het stopt’. In een beperkt

aantal sessies bespreken

we dat dan en intussen

krijg je opdrachten mee.

Met vertellen alleen kom

je er niet, want er moet

ook iets veranderen. Als je schrik hebt

om over straat te lopen, neem dan vijf

keer per dag een andere houding dan

je gewoon bent aan. Vervolgens kom je

terug om te kijken of het gewerkt heeft.

Zo ondervind je wat helpt.”

ANGST VOOR GEWELD

Leonie geeft trainingen aan holebi’s en

transgenders. “Er is geen enkel verschil

tussen vrouwen die bang zijn om ’s

avonds alleen op straat te zijn en homomannen

die angst hebben om hand

in hand op straat te lopen. De reden is

heel anders, maar het probleem is gelijk.

Ook de oplossing is dezelfde, want je

kunt de wereld rondom jou niet veranderen.

Je kunt alleen jezelf veranderen.

Het gaat over wat je denkt. Als iemand

jou fysiek wil aanvallen omdat je homo,

vrouw of allochtoon bent… De angst, de

boosheid, de frustratie en het gevoel van

onmacht die zulke situaties veroorzaken,

zijn menselijk. Daarmee werk ik.”

“Je ben jezelf bewuster van de angsten

DOSSIER GELUK

als je zelf lesbisch bent en zeker als je

veel mensen kent in de holebien transgenderbeweging.

Bijvoorbeeld als het

gaat over agressiebeheersing: er komt

redelijk veel geweld voor in lesbische

relaties. Iemand die niet uit ‘het wereldje’

komt, weet dat niet en kan er niet op

dezelfde sensitieve manier mee omgaan.

Als je nooit een coming-out hebt gedaan,

begrijp je niet wat dat teweegbrengt.”

WEERBAAR ZONDER COMING-OUT

Weerbaarheid gaat over het innemen

van ruimte. Is een coming-out ook een

manier om ruimte in te nemen? Leonie

nuanceert: “Maar hoe vaak doe je dat?

Als ik met jongeren werk, stellen ze altijd

de vraag of ik hetero of lesbisch ben.

Ruimte innemen gaat over zeggen wat

je voelt wanneer iets niet oké is. Bijvoorbeeld

flauwe grapjes over homo of

lesbisch zijn op je werk. Je reageert: ‘Ik

vind dit niet oké, denk eens na over wat

je eigenlijk zegt.’ Ruimte innemen is een

breed begrip en je kiest er zelf voor. Ook

coming-out: je hoeft je coming-out niet te

doen of je kan het maar doen bij enkele

mensen die je kent. Het gaat erom dat je

de keuze hebt.”

“De basis is wel dat je jezelf kan accepteren

zoals je bent. Dat is een proces dat

lang duurt. Je kan dat deels oplossen met

weerbaarheid, maar deels ook niet. Er

zijn mensen die meer hulp nodig hebben

dan wat ik hen als coach kan bieden:

als je worstelt met je genderidentiteit of

je seksuele geaardheid, moet je naar

de hulpverlening. Ik kan je wel helpen

als het gaat over: ik ben er voor mij wel

uit, maar ik vind het lastig om dat te

poneren.”

”Weerbaarheid gaat naar twee kanten:

naar binnen, de zelfacceptatie, en naar

buiten, de ruimte innemen die van jou is.

Voor holebi’s en transgenders is dat niet

alleen een persoonlijk thema, maar ook

collectief: wij mogen hier zijn en het is

oké. Ik heb respect voor mensen die vinden

dat The Belgian Pride een verkeerd

beeld geeft over holebi’s en transgenders,

maar tegelijk zie je hoeveel gelukkige

mensen er zijn, gewoon omdat ze samenkomen.

Nu, dat is ook voor een stuk

omdat je die dag in de meerderheid bent,

maar het is eigenlijk hetzelfde: dit is mijn

ruimte, dit is wie ik ben, dit is van mij.”

Meer info op www.weerbaar.be

DOSSIER GELUK

Hoe een ‘gewoon’

coming-outverhaal heel

wat teweeg kan brengen

De coming-out van Joos Van

Goethem gebeurde al vele

jaren geleden, maar beroerde

onlangs nog de Vlaamse

media. Joos is de zoon van

professor Herman Van Goethem,

rector van de Universiteit

Antwerpen. Toen zijn comingoutverhaal

bekend raakte,

bleek deze op zich gewone

gebeurtenis bij velen een gevoelige

snaar te raken.

Herman en Lisbeth, Joos' ouders, waren

aanwezig bij de eerste activiteit van

Trotse Ouders van Holebi's. Daar kregen

ze veel reacties op de gemediatiseerde

coming-out van Joos. "Blijkbaar maakt

het op zich gewone verhaal veel los",

vertelt Herman.

"Nu ik rector ben, krijgt dit verhaal veel

aandacht", verbaast Herman zich. Ik krijg

hier nog altijd veel positieve reacties over,

tot van Vlaams minister Hilde Crevits

toe. En ook de bisschop van Antwerpen,

Johan Bonny is het helemaal eens."

Herman en Lisbeth stonden hier echter

niet bij stil. Als kind was Joos gefascineerd

door zijn poppen en maakte hij

modeontwerpen. "Ik vroeg wel eens een

kinderarts om advies, maar die zag er

geen graten in en ik dus ook niet", vertelt

Lisbeth. "Joos wou als kind later een prins

worden en daar hoorden prinsessen bij."

Terwijl Lisbeth wel wat vermoedens had,

hadden broer Pieter-Jan en papa Herman

geen vermoeden. In tegendeel. "Voor

Herman betekende Joos' interesse in barbiepoppen

dat hij meisjes leuk vond."

Tekst: Timothy Junes

Foto’s: Sandra Mermans

Het was het weekblad Knack dat de kat

de bel aanbond. Vooraleer het verhaal

daar belandde, heeft het wel echter wat

voeten in de aarde gehad om de media

te bereiken.

Het begon met een mailtje van de beginnende

vereniging Trotse Ouders van

Holebi's naar Herman Van Goethem met

de vraag of hij ambassadeur wilde worden

van hun vereniging. "Ik kreeg een

lange, aandoenlijke mail van de initiatiefnemers",

vertelt Herman. "Ik stuurde

hem door naar Joos, want ik wist niet

wat we hiermee moesten aanvangen.

Het verbaasde me dat er nog nood was

aan een oudervereniging."

"De vraag bleef liggen. Aanvankelijk

vond ik dat ik er geen tijd voor had.

Maar toch vond ik het moeilijk om te

weigeren. En dus zegde ik toe. Toen

Knack al na twee dagen belde om te

getuigen, besefte ik wat dat ambassadeurschap

zou betekenen."

Na Knack volgden de andere media al

snel. Het verhaal werd massaal gedeeld.

"Speelgoed kan zo gender

definiërend zijn. Als kind

ontvang je vroeg signalen

over wat kan en niet kan" - Joos

BARBIE

Wat bleef hangen in het coming-outverhaal

van Joos Van Goethem zijn de

barbiepoppen. Als kind wilde Joos graag

een barbiepop, wat hij uiteindelijk ook

zou krijgen voor Sinterklaas.. Daar is een

foto van: Joos die op de grond poseert

met zijn cadeau. "Dat herinner ik me nog

goed. Toen ik poseerde met Barbie zie je

aan mijn gezichtsuitdrukking dat ik besef

dat het ingaat tegen de verwachtingen.

Je ziet twijfel in mijn blik", vertelt Joos.

"Speelgoed kan zo gender definiërend

zijn. Als kind ontvang je vroeg signalen

over wat kan en niet kan."

"Dat en de vele vriendinnen die over de

vloer kwamen, waren voor velen een

hint dat iemand homo is, maar niet voor

mijn vader", lacht Joos.

CURIOSUM

Joos was 16 jaar toen hij zijn comingout

deed. "In de eerste jaren van het

middelbaar zat ik in een nogal machoklasgroep

waar veel gevoetbald werd

en daar voelde ik me niet zo op mijn

gemak. Maar toen ik me in het vijfde

middelbaar outte, werd dat goed onthaald.

Jongens van mijn leeftijd vonden

"Voor Herman betekende Joos' interesse in

barbiepoppen dat hij meisjes leuk vond"

- Lisbeth

TIJDLIJN

maakte geen probleem van Joos' geaardheid.

"Openheid wordt vaak gelinkt

aan geloof, maar dat is niet per se zo",

stelt Herman. "Ik weet niet of het in een

Franstalige liberale familie per se zoveel

makkelijker is om uit te kast te komen."

SYMBOOL

dat moedig, tot mijn eigen verbazing,

maar ik bleef wel een curiosum", zegt

Joos.

Joos is leerkracht in het secundair

onderwijs. Hij ziet relatief weinig tieners

uit de kast komen. "Ik heb dit niet

wetenschappelijk onderzocht, maar

durf toch stellen dat elke homo - bij

meisjes weet ik het niet zo zeker - in

zijn kindertijd ooit werd aangesproken

of nageroepen omwille van zijn

geaardheid, vaak door leeftijdsgenoten.

Je eerste reactie is dan bijna

altijd manifeste ontkenning. Door je te

outen, geef je je pestkoppen van toen

gelijk. Leerlingen zitten vaak zes jaar

lang op mekaars lip. Daarom wachten

velen tot na hun middelbaar om uit de

kast te komen."

Joos is out op school. "Veel tieners

kennen geen homo's, behalve van op

televisie of een verre oom. Daarom

benoem ik mijn geaardheid. Voor die

enkele holebi's maakt dat volgens mij

weinig verschil, maar het is vooral een

signaal voor zijn of haar hetero-klasgenoten

dat homo's erg normaal zijn."

Joos vindt de vooruitgang in de tijd

erg relatief. "De uitspraak dat het anno

2017 dit en dat is, gaat niet op. Het is

niet de tijd waarin je leeft of de culturele

achtergrond die acceptatie bepaalt,

maar wel de gezinscultuur", vindt Joos.

"Mama gaf ons bijvoorbeeld steeds

mee: wees lief voor iedereen.”

Herman is het niet eens met die stelling.

"Was je opgegroeid in de jaren vijftig

of zestig, zou je situatie anders zijn. Het

is voor mensen van mijn generatie bijvoorbeeld

geen uitzondering dat holebi's

toch trouwden, kinderen hadden en pas

op latere leeftijd, nu, zichzelf durven

zijn."

"We hebben een ideaalbeeld van

wat coming-out moet zijn", zegt Joos.

"Coming-out bij familie en vrienden en

dan aan de grote klok. Maar dat is geen

wetmatigheid. Coming-out kan ook in

beperkte kring en ook dat kan voor die

persoon de ideale situatie zijn".

Joos' grootvader was redelijk conservatief

en erg katholiek. Hij had altijd

een paternoster op zak. Maar ook hij

De context van tijd en plaats is niet betekenisloos,

stelt Herman. "Homoseksualiteit

is een symbooldossier geworden.

Openlijk holebi zijn is in het oosten wat

de hoofddoekenkwestie in het westen is:

een bron van polarisatie."

Tegen die polarisatie wil Herman strijden.

Als rector van de UAntwerpen wil

hij mensen en ideeën samenbrengen,

liet hij optekenen in Kerk & Leven. Ook

in dat artikel kwam het coming-outverhaal

weer aan bod.

Intussen probeert Herman hier met beetjes

te helpen. In zijn openingscollege

aan de Universiteit Antwerpen sprak hij

over 'studenten (M/V/X)'.

De Universiteit Antwerpen nam dit jaar

ook deel aan de Antwerp Pride met een

wagen. "De opkomst bij de studenten

was niet zo groot omdat de beslissing

laat viel. Volgend jaar zal onze aanwezigheid

zichtbaarder zijn."

Herman heeft ook een Facebookpagina

waar hij zijn standpunten deelt. Zo krijgt

zijn en Joos' verhaal meer bereik.

MAN ZOEKT MAN

VROUW ZOEKT VROUW

VOOR SERIEUZE RELATIE...

DOE DE

LIEFDESTEST!

Al dat gefladder moe?

Eindelijk toe aan een serieuze relatie met je soulmate?

Iemand die je met een half woord begrijpt, die je lichaamstaal blindelings kan lezen en die je door dik en dun steunt.

Eindelijk de betekenis van “ware liefde” mogen ervaren?

Doe de liefdestest op WWW.GAY-MATCHMAKER.COM en ontdek welk liefdestype je bent. Vraag nadien je

vrijblijvende kennismakingsgesprek aan in je regio en ontdek hoe wij werken. Wij gaan ervoor, en we zullen hem of

haar voor jou vinden!

NR. 1 MATCHMAKER BENELUX UITGEROEPEN EU DATING AWARDS 2016-2017

+32 474 263 751 ı info@gay-matchmaker.com ı www.gay-matchmaker.com ı Actief in BE en NL!

CATERING WITH A HEART

WWW.COEURCATERING.BE

Geluksplekken

Wat is jouw geluksplek? Die vraag stelde ZiZo aan vijf lezers. Een plek waar ze tot rust komen.

Waar ze inspiratie opdoen. Waar ze energie van krijgen. Waar ze simpelweg zichzelf kunnen zijn.

Tekst: Stijn Depoorter

Foto’s: Farida Lemeatrag

Quinn (24)

zij/haar

“Sinds ik schilder heb ik een plekje voor mezelf gecreëerd op canvas, heel kleurrijk,

en ietwat naïef. Om er even in te verdwalen, soms zelfs te verdwijnen. Als een tegengif

tegen de grijze alledaagsheid, het helaas nog te courante dagelijkse seksisme en

holebien transfobie. Waar we soms op straat nog te veel onze kleuren moet verstoppen,

ons moeten aanpassen naar een vale standaard, vind ik het fijn om een soort intieme

ruimte te creëren waarin de kleuren en figuren in mijn werken zichzelf kunnen zijn.”

DOSSIER GELUK

Naomi (26)

zij/haar of die/hun

“Wanneer ik tot rust wil komen of me wil afsluiten van de buitenwereld, kruip ik op mijn

kamer. Ik woon en werk in centrum Gent, waardoor buitenkomen steeds gepaard gaat

met onnoemelijk veel prikkels die op me afkomen. Thuiskomen en met een boek of

een Netflix serie in bed kruipen doet me dat allemaal eventjes vergeten. Mijn kat komt

me dan steeds gezelschap houden. Hem horen spinnen wanneer ik hem aai, doet dan

ook de laatste stress helemaal verdwijnen als sneeuw voor de zon.”

"From the troubles of the world,

I turn to birds"

Filiep (44)

hij/zijn

“From the troubles of the world, I turn to birds. Als ik vogels kijk, dan vind ik rust,

energie, afleiding, schoonheid, spontaan geluk, verwondering, bewondering, euforie…

Een waaier aan emoties. Alleen, met vrienden of met gelijkgestemde vreemden

met wie mijn pad toevallig kruist. Overal en nergens. Het kan en mag altijd en gebeurt

spontaan op allerlei plaatsen. Ik kan het niet uitschakelen, ik wil het ook niet uitschakelen

en dat is goed zo.”

DOSSIER GELUK

Carmen (71)

zij/haar

"45 jaar lang ben ik caféuitbaatster geweest. Daarnaast heb ik ook jarenlang opgetreden

als revueartiest. Dat was een zeer drukke periode waarin ik zelden tot rust kon

komen of mijn emoties kon uiten. Sinds drie jaar heb ik eindelijk een eigen thuis waar

ik tot rust kan komen. “

Sofie (41)

zij/haar

"Op mijn fiets ben ik gelukkig. De voorbereiding is telkens een ritueel op zich. Nadenken

over wat je meeneemt. Je ketting en kuiten insmeren. Een banaan in je achterzak

steken. Inklikken en weg. De natuur in, langs het water racen of over de kasseien

kletteren. Gedachten uitzetten. Ook de piste maakt rustig. Het hout van de piste voelen

leven. Focussen op de lijnen. Je aandacht richten op het wiel voor je. Trappen.

Stoempen. Zalig."

Gent

vanaf 31.03.18

Foniadakis - Nijinski - Clug - Lock

Antwerpen

vanaf 14.04.18

seloN DésiR

v.u.: Bart Van der Roost, Kunsthuis Opera Vlaanderen Ballet Vlaanderen vzw

beeld: © Kati Heck, Courtesy Tim Van Laere Gallery, Antwerpen

grafisch ontwerp: Sang Vandenbosch

www.operaballet.be

Horen, zien en.....

vooral niet zwijgen

Hoe je jezelf en anderen kan beschermen tegen suïcide

Waarom is er bij holebi’s en

transgenders een groter risico

op suïcidaal gedrag? Vanwaar

komt die kwetsbaarheid en hoe

kunnen we als LGBT-gemeenschap

daarmee omgaan?

Door beschermende factoren

tegen suïcide toe te passen.

Maar wat betekent dat concreet?

Veel vragen, weinig antwoorden.

Hoog tijd voor een

gesprek met Eva Dumon van

het VLESP, het Vlaams Expertisecentrum

Suïcidepreventie.

Tekst: Stijn Depoorter

Illustraties: Agnes Loonstra

Een onderzoek van het VLESP uit 2016

toonde aan hoe slecht het gesteld was

met het psychisch welzijn in de Vlaamse

LGBT-gemeenschap. Niet minder dan

22 procent van de bevraagde holebi’s

ondernam al een poging tot zelfdoding,

bij transgenders liep dat cijfer zelfs op

tot 38,7 procent.

Zorgwekkende cijfers voor Vlaanderen,

waar het klimaat voor holebi’s en

transgenders toch een pak positiever is

in vergelijking met andere landen: het

huwelijk werd opengesteld, partners

van hetzelfde geslacht kunnen kinderen

adopteren, er zijn antidiscriminatiewetten

en holebi’s en transgenders duiken

steeds vaker op in de overheid, de

sportwereld, de media… Toch blijven

stigma’s over holebi’s en transgenders

en discriminatie tegen hen bestaan. Die

laten hun sporen na.

Neurobiologisch: bijvoorbeeld de mate

waarin serotonine, het zogenaamde

gelukshormoon, aanwezig is in de hersenen.

Een hogere concentratie van dat

hormoon zorgt ervoor dat we veerkrachtiger

zijn, dat we goed in ons vel zitten

en dat er minder kans is op depressieve

gedachten.

Psychologisch: een zwart-witdenker

of iemand die impulsief is van aard is

kwetsbaarder dan iemand die er een

genuanceerdere blik op nahoudt.

Deze elementen bepalen mee hoe

kwetsbaar een persoon is. Personen die

weinig serotonine aanmaken en zeer

impulsief zijn, hebben van nature uit

een verhoogde kwetsbaarheid. Zij lopen

een groter risico suïcidaal gedrag te

vertonen, ongeacht hun genderidentiteit

of geaardheid.

KWETSBAARHEID

(ON)BEWUSTE STRESSFACTOREN

“Er zijn verschillende factoren die een rol

spelen in de ontwikkeling van suïcidaal

gedrag. Voor we ons kunnen toespitsen

op de LGBT-gemeenschap, is het belangrijk

om te zien hoe suïcidaal gedrag

ontstaat in de algemene populatie”, zegt

Eva Dumon. Zowel neurobiologische als

psychologische factoren dragen bij tot de

mate waarin een persoon kwetsbaar is.

Holebi’s en transgenders worden,

veel vaker dan hetero’s en cisgender

personen, geconfronteerd met

bijkomende stressoren. Denk daarbij

aan de worsteling met zelfaanvaarding

en het anticiperen op en omgaan met

reacties uit de omgeving. Dat kunnen

bijvoorbeeld reacties op een comingout

zijn.

DOSSIER GELUK

Daarnaast zijn holebifobie en transfobie

een van de grootste risicofactoren. Een

factor die niet onderschat mag worden,

omdat holebifobie en transfobie

veel meer inhouden dan verbaal en

fysiek geweld. “In vragenlijsten duiden

mensen vaak aan dat ze er nog nooit

mee in aanraking kwamen, maar als

je doorvraagt, merk je toch dat ze het

onbewust wel ervaren. We onderschatten

de impact die dat op ons heeft”, zegt

Dumon.

“Ben je al eens nageroepen op straat?

Vermijd je soms om in het openbaar

hand in hand te lopen? Als je ‘ja’ op

deze vragen kan antwoorden, dan hebben

holebifobie en transfobie onbewust

een impact op jou.”

VLUCHTROUTE

Suïcidaal gedrag komt niet vaak voor

zonder psychiatrische problematiek.

Holebi’s en transgenders hebben ook

hier een groter risico, tot anderhalf keer

meer, op het ontwikkelen van depressieve

gedachten, angststoornissen of

alcohol- en middelenmisbruik.

Vooral dat laatste is sterker aanwezig in

de LGBT-gemeenschap. “Vaak nemen

holebi’s en transgenders hun toevlucht

tot alcohol of verdovende middelen om

hun problemen even te vergeten. Die

vluchtroute is helaas geen oplossing, in

tegendeel, ze verhoogt het risico op suïcidaal

gedrag alleen maar”, stelt Dumon.

UTOPIE

De combinatie van een verhoogde

kwetsbaarheid met de aanwezigheid

van stressfactoren zorgt ervoor dat het

percentage van suïcidale gedachten

en gedrag hoger ligt in de LGBT-gemeenschap.

Daarbij ligt de nadruk op

het woord combinatie. Beide factoren

moeten aanwezig zijn. Dat alle holebi’s

een groter risico op suïcidaal gedrag

vertonen, is een fabel. Enkel diegenen

die van nature uit ook een verhoogde

kwetsbaarheid hebben, behoren tot de

risicogroep.

“De kans is groot dat het suïcidecijfer

van holebi’s en transgenders in een

wereld waarin seksuele geaardheid en

genderidentiteit niet gepaard zouden

gaan met stigma’s en discriminatie, niet

anders zou zijn dat van de algemene

populatie”, aldus Dumon. Tot dan

moeten we ons beroepen op factoren

die ons beschermen tegen suïcide en

die verschillen naargelang de rol die je

inneemt: Heb je zelf hulp nodig? Ben je

bezorgd om iemand? Moet je verder als

nabestaande?

1. Ik heb zelf hulp nodig

Praten kan helpen

Worstel je met suïcidale gedachten?

Hou die gedachten niet voor

jezelf, maar praat erover met iemand

in je omgeving. Alleen al het

delen van je gevoelens met iemand

die je vertrouwt, kan voor opluchting

zorgen. Soms zien mensen die

wat meer afstand kunnen nemen

misschien dingen, verbanden of

oplossingen die je zelf op dat moment

niet meer ziet.

Is de drempel te hoog om met een

bekende te praten, bel of chat dan met

een deskundige vrijwilliger van de Zelfmoordlijn

of zoek professionele hulp.

Gebruik de zelfhulptools

Het VLESP ontwikkelde een aantal online

tools die mensen inzicht doen krijgen

in hun suïcidegedachten en die ze leert

hoe ze ermee moeten omgaan. Zo kan

je online een Safety plan opmaken met

een aantal tips om signalen te herkennen,

rustig te worden of afleiding te

zoeken. Een andere tool is BackUp, een

mobiele app die je kan helpen om met

je zelfdodingsgedachten om te gaan.

Verder is er de online zelfhulpcursus

Think Life, waarbij je enkele probleemoplossende

inzichten en vaardigheden

krijgt aangeleerd.

Wachttijden

Houd er rekening mee dat er een lange

wachttijd kan zijn voordat je terecht

kan bij een professionele hulpverlener.

“We merken vaak dat

mensen pas laat professionele

hulp zoeken, als ze

al heel diep zitten. Dan

zijn wachttijden problematisch.

We hopen dat

onze online zelfhulptools

de patiënten helpen om

die wachttijd te overbruggen”,

zegt Dumon. “Verder

hoop ik dat de wachttijden

in de welzijnssector aangepakt

kunnen worden om zo de drempel

naar hulpverlening te verlagen.”

2.Ik ben bezorgd om iemand

Herken signalen

De overgrote meerderheid van mensen

met suïcidaal gedrag geeft daarover

signalen. Sterke gedragsveranderingen,

zich terugtrekken, zeggen dat het

niet goed met hen gaat, vaker geïrriteerd

of boos zijn, minder fut hebben,

huilbuien… Hiermee trekken ze aan

de alarmbel. Neem deze signalen altijd

ernstig!

Luister en blijf luisteren

Oordeel en minimaliseer niet, maar ga

begripvol in op de gevoelens van wanhoop,

hopeloosheid en hulpeloosheid.

Zo creëer een gespreksklimaat waarin

je naaste open durft te praten over het

verdriet en de pijn.

Durf ook te polsen naar eventuele

zelfdodingsgedachten, zo kan je samen

de ernst van de situatie inschatten en

eventueel samen op zoek gaan naar

professionele hulp.

Bied alternatieven

Vaak zien mensen met suïcidale gedachten

geen enkele uitweg meer. Stimuleer

toekomstgericht denken, laat hen plannen

maken, wijs hen op alternatieven.

Zo creëer je het ‘Papageno-effect’.

Dat effect is genoemd

naar de opera van

Mozart waarin

Papageno

na het verlies van zijn geliefde afziet

van zelfdoding nadat anderen hem op

alternatieven hebben gewezen.

3. Ik moet verder als

nabestaande

Iedereen verwerkt verlies op zijn eigen

manier. Je moet een rouwproces door

waarbij je geconfronteerd wordt met

verschillende emoties, zoals boosheid

en onbegrip. Vaak blijf je met veel

vragen achter. Het is belangrijk dat

je jezelf tijd en ruimte gunt om te

rouwen en dat je, indien nodig, hulp

durft te vragen. Sommige nabestaanden

vinden steun bij lotgenoten in de

Werkgroep Verder.

ROL VAN DE MEDIA

Media spelen een belangrijke rol in

de berichtgeving over suïcide. Over

zelfdoding berichten houdt een risico

in voor mogelijk kopieergedrag bij

suïcidale kijkers of lezers. “Zeker als ze

zich identificeren met het slachtoffer,

omdat ze bijvoorbeeld tot dezelfde leeftijdscategorie

behoren”, zegt Dumon.

“Toen Yasmine stierf, werd er nog geen

onderzoek naar kopieergedrag gedaan,

maar ik vermoed dat haar dood een

impact had op het aantal suïcidepogingen

in de daarop volgende periode. Bij

de suïcide van politicus Steve Stevaert,

zagen we dat vermoeden wel bevestigd

in de onderzoekscijfers.”

Voor de Vlaamse media gelden er

al langer richtlijnen over hoe er best

bericht wordt over zelfdoding. Correcte

berichtgeving kan preventief werken,

terwijl onvoorzichtige berichtgeving

suïcidaal gedrag kan versterken. Op

25 november 2017, de Dag van de

Nabestaanden, werden er adviezen geformuleerd

over hoe Vlaamse fictie het

thema zelfdoding correct in beeld kan

brengen in series en films. Meer over

deze mediarichtlijnen vind je op

www.zelfmoord1813.be/media.

Wie vragen heeft over zelfdoding kan

terecht op het nummer 1813 of op

zelfmoord1813.be. Op deze site vind je

advies en alle tools.

DOSSIER GELUK

Dood ben je pas

echt als niemand nog

aan je denkt

Geena Lisa brengt eerbetoon aan Yasmine

25 juni 2009, een datum die bij velen in het geheugen gegrift staat als de dag waarop zangeres,

presentatrice en LGBT-icoon Yasmine uit het leven stapte. Het nieuws van haar overlijden sloeg in als

bom. Niet in het minst bij Geena Lisa, die met Yasmine niet alleen een collega maar ook een goede

vriendin verloor. Acht jaar later staat Geena op de planken met een muzikaal eerbetoon aan haar

soulmate. Tijd voor een openhartig gesprek over verdriet, herinneringen en vriendschap.

Tekst: Stijn Depoorter

Foto's: Sophie Nuytten

DOSSIER GELUK

"Ik heb geleerd om haar keuze te

aanvaarden, ook al was het niet

de juiste keuze"

Waar was je toen je het nieuws over

de zelfdoding van Yasmine vernam?

“Ik had die dag een cursus gevolgd en

was net thuisgekomen toen ik telefoon

van de radio kreeg. Ze vroegen

me live on air een reactie op haar

overlijden terwijl ik het op dat moment

zelf nog niet wist. Een vervelende en

pijnlijke situatie. Het nieuws sloeg bij

me in als een bom.”

“Ik wist wel dat ze het moeilijk had en

had haar verschillende keren aangeboden

om werk over te nemen, zodat

ze wat meer tijd voor zichzelf had,

maar op dat aanbod ging ze zelden

in. Veel woorden maakten we er niet

aan vuil. Tegen andere vrienden was

ze wel duidelijker geweest en had ze

gezegd dat het voor haar allemaal niet

meer hoefde. Het cliché dat mensen

die erover praten, het niet doen, klopt

helaas niet altijd.”

Heb je advies voor mensen die merken

dat iemand in hun omgeving het

moeilijk heeft?

“Blijf hulp aanbieden. Vraag hoe het

met hen gaat en luister naar wat ze te

zeggen hebben. Begin niet direct over

iets banaals als het weer, ook al is het

geen evident gesprek. Yasmine had

verschillende mensen in haar omgeving

die haar die schouder om op te

steunen gaven en toch volstond dat

voor haar niet. Ze had geen levensvreugde

meer.”

“Had ik meer kunnen doen? Ik heb me

die vraag wel eens gesteld. Ik weet het

eerlijk gezegd niet. Het heeft weinig

nut om met een schuldgevoel te blijven

zitten. Ik heb geleerd om haar keuze

te aanvaarden, ook al was het niet de

juiste keuze. Ik gun haar de rust die ze

opzocht.”

Aan die aanvaarding ging waarschijnlijk

een rouwproces vooraf?

“Dat klopt, in eerste instantie was ik

in shock. Er werd zo veel over haar

dood geschreven. Iedereen huilde op

tv, maar ik kon niet huilen. Ik kon zelfs

niet naar haar begrafenis gaan door

de shock. De tranen kwamen pas als

ik terug ging werken en in het lokaaltje

zat waar we altijd zaten. Het werd

plots zo reëel dat ze er niet meer was.

Er volgde een stortvloed aan verdriet.”

“Dat verdriet heeft lang aangesleept.

De eerste jaren na haar dood begon

ik spontaan te huilen als ik haar op de

radio hoorde. In het begin vond ik het

wat vreemd, maar ik heb dat verdriet

zijn tijd gegeven, want verdriet verwerk

je niet. Je kunt dat niet na een tijdje

opzijzetten. Je moet een manier vinden

om de droefheid een plaats te geven.”

“Ik heb ook lang naar haar voicemail

gebeld om haar stem nog eens te

horen. Eerst is dat raar maar na een

tijdje deed dat wel deugd. Dan deed

ik heel even alsof er niets gebeurd was

en ze er nog steeds was.”

Ervoer je nog andere emoties in dat

rouwproces?

“Naast het verdriet was er ook boosheid.

Ik voelde me in de steek gelaten.

Als vriendin en als soulmate. Ze was

als een zus voor me. Dit was niet het

plan dat we afgesproken hadden.”

“Nu ervaar ik een vorm van gewenning.

Ze is er niet meer en dat zijn

de feiten maar ‘echt weg’ is ze nooit

gegaan. Daarvoor zijn er teveel herinneringen

aanwezig die ons na haar

dood blijven verbinden met elkaar.”

Op SPARKLE breng je een eerbetoon

aan Yasmine. Hoe voelt het om haar

nummers te brengen?

“Dat is het schoonste en het intenste

wat ik ooit al gedaan heb. Tussen de

nummers vertel ik anekdotes over

Yasmine. Ik heb al mooie reacties

gekregen van haar fans; ze vinden het

fijn om de nummers van hun idool nog

eens te horen.”

“Door de shows komen er herinneringen

naar boven. Wij hingen na een

optreden vaak aan de toog te tetteren.

Iets alledaags, maar als ik daarop terugkijk,

dan is dat gevoel veel intenser

geworden. Het zijn dingen waar je

vaak niet bij stilstaat tijdens de rat race

die het leven soms is.”

“Op SPARKLE breng ik een intieme

akoestische set. Bij andere optredens

is ook Kate Ryan van de partij en brengen

we eveneens nummers van Ann

Christy. Waarom Kate? Kate heeft een

prachtige stem, maar het belangrijkste

was dat ik dit zou doen met iemand

die Yasmine een toffe zou gevonden

hebben.”

Yasmine was een rolmodel voor de

LGBT-wereld. Hoe ging ze daarmee

om?

“Yasmine was een artieste pur sang.

Ze maakte muziek omdat dat haar

levensdoel was, niet om in de belangstelling

te staan. Voor haar was het

feit dat ze lesbisch was de normaalste

zaak van de wereld. Doordat ze er

zo gewoontjes over deed, sloot het

Vlaamse publiek haar in het hart en

was er geen taboe meer.”

Hoe blijf je Yasmine koesteren?

“We waren soulmates; zowel privé als

professioneel hebben we hetzelfde

parcours afgelegd. Gewoon is dat

parcours op een bepaald moment

abrupt gewijzigd. Af en toe heb ik het

gevoel dat ik daardoor nu voor ons

tweeën moet leven. Al ben je pas echt

dood als niemand nog aan je denkt of

je liedjes zingt en dat zal in haar geval

nog niet snel gebeuren.”

Denk je aan zelfdoding? Wil je praten?

Bel dan gratis en anoniem naar 1813.

Hoe maakbaar is geluk?

Cristina somt enkele gelukstips op

Je ziet dagelijks beelden passeren van gelukkige

mensen: in films, op Facebook, op Instagram...

Vraag je je wel eens af hoe mensen dat doen?

Waarom je niet even gelukkig kunt zijn? Wil je

graag delen in het geluk? Wij geven je gelukstips,

die je leven gelukkiger kunnen maken. Deze tips

zijn geen wondermiddel. Het is belangrijk er

kritisch tegenover te staan en er niet van uit te

gaan dat ze bij iedereen werken.

Tekst: Cristina Vanlook

Illustratie: Julie Van Wezemael

Geluksgevoel wordt gemeten met de Steen Happiness Inventory

(SHI), een maat die internationaal veel gebruikt wordt om geluk

en welzijn na te gaan. Onderstaande gelukstips zijn uitvoerig

gemeten in verschillende studies. De resultaten werden aan de

hand van de SHI bekeken. En wat bleek? De tips hebben wel

degelijk effect op ons geluksgevoel, zowel op korte als op lange

termijn. Ze maken ons bewuster van hoe we ons leven leiden en

van wat ons daarin gelukkig of ongelukkig maakt. Deze suggesties

zijn als het ware handvatten om dingen te veranderen.

Je stemming en persoonlijkheidskenmerken hebben in belangrijke

mate effect op de gelukstips.

AUTONOMIE

Als we het effect van de gelukstips zouden vergelijken met een

dieet, dan zouden we twee tot zes kilogram gewicht verliezen.

We weten allen dat alleen maar lezen over een dieet je niet zal

doen afvallen. De gelukstips alleen maar lezen en ze niet toepassen

zou dus ook weinig effect hebben. Om gelukkiger te worden

moet je de tips dus gaan gebruiken in je leven. Exact deze tips

opvolgen is minder belangrijk. Ermee op je eigen manier aan de

slag gaan is des te belangrijker. Autonomie speelt een grote rol in

geluksbevordering. Het is een centrale dimensie in geluk. Je moet

het gevoel krijgen dat je zelf het heft in handen kunt nemen.

INSTANT TIPS

De resultaten van studies naar geluk en welzijn suggereren dat

geluk vooral samenhangt met de capaciteit om stil te staan bij

je leven en je keuzes. Bouw dus geregeld een adempauze in en

denk na over de basiscomponenten van geluk, zijn ze in balans?

Je hebt je geluk voor een deel zelf in handen, maar ook genetische

en omgevingsfactoren spelen een rol. Zo heb je bijvoorbeeld

als ouder invloed op het (toekomstige) geluk van je kinderen en

als kind op dat van je ouders. Een warm nest legt de basis voor

de capaciteit om veilige hechting aan te gaan en anderen te leren

vertrouwen. De mensen op school, op het werk, op de bus…

allen kunnen helpen je geluk te bepalen.

WIL JE METEEN AAN DE SLAG?

HIER ZIJN TIEN CONCRETE

TIPS DIE JE METEEN KUNT

UITVOEREN

Zoek een foto op uit je kindertijd.

Als kind had je bepaalde positieve

eigenschappen. Vraag je af hoe je ze

onderweg bent verloren. Pak ze weer

op.

Houd vandaag van uur tot uur bij wat

je precies doet. Hoeveel procent van

je tijd zou je eigenlijk anders willen

besteden? Wat houdt je tegen?

Laat je vandaag van je sterkste kant

zien: vraag eens iemand om hulp.

Ga vandaag op zoek naar het allereenvoudigste

dat je gelukkig maakt.

Roddel vandaag met plezier over de

goede eigenschappen van mensen

die je kent.

Vervang jaloezie door ambitie en

formuleer minstens één persoonlijke

ambitie in één zin.

Voel je weerstand tegen iets wat je wilt

ondernemen? Bekijk die weerstand

als een kracht om je plan door te

voeren.

Maak het vandaag ergens tien minuten

volledig stil. Luister naar je eigen

stem.

Door welke dringende zaken laat jij

je deze week opjagen? Neem even

de tijd voor jezelf om een stap terug

te zetten.

Zoek naar vijf kleine dingen die jou

gelukkiger maken.

Nog meer geluktips?

Redactrice Cristina baseerde zich op

Leo Bormans’ boeken: Geluk, The World

Book of Happiness, Een jaar vol geluk,

Een schatkist vol geluk.

WEEKTIPS

WEEK 1: DE KRACHT VAN DANK-

BAARHEID

Neem de tijd om eens na te denken over

iemand die je dankbaar bent, maar die

je nog niet werkelijk bedankt hebt. Het

kan iemand zijn die je nog vaak ziet, of

iemand met wie je misschien het contact

wat verloren hebt. Het kan gaan om

iemand die iets heel concreets voor je

gedaan heeft, of iemand die meer algemeen

een belangrijke rol in jouw leven

heeft gespeeld. Denk aan die persoon en

volg je eigen stijl! Schrijf een brief, maak

een tekening of zing een lied. Het is vooral

belangrijk om contact op te nemen

met die persoon. Denk achteraf na over

wat dit met jou heeft gedaan.

WEEK 2: EEN POSITIEVE KIJK

Vaak staan we niet echt stil bij de goede

dingen in ons leven en focussen we ons

enkel op de zaken die fout gaan. Uit

onderzoek blijkt dat mensen die gelukkiger

zijn niet meer positieve dingen

ervaren, maar er wel meer aandacht

aan besteden. Sta deze week stil bij

je eigen houding. Focus op de goede

dingen in je leven. Dit moeten geen

grote gebeurtenissen zijn, geluk zit soms

in kleine dingen. Schrijf elke dag drie

positieve zaken op. Kijk op het einde

van de week eens terug naar al je positieve

ervaringen. Denk na over hoe dit je

week veranderd heeft.

WEEK 3: EEN EILAND VAN RUST

Agenda’s staan steeds bomvol afspraken.

We komen tijd en energie tekort. Ons

eigen pauzemoment schuiven we vaak

opzij. Tijdens de middagpauze nog snel

een boodschap doen of denken aan de

dingen die we nog in orde moeten brengen.

We geven onszelf geen rust en dit

leidt tot piekeren, een burn-out en soms

zelfs tot een depressie. Haast en spoed

is zelden goed. Dit motto zou hoogtij

moeten vieren in onze tijd. Bedenk even

voor jezelf wanneer de laatste keer was

dat je een moment volledig voor jezelf

nam? Plan deze week elke dag tien

minuten in voor stilte, rust, een wandeling,

yoga… Of probeer elke dag van de

week een ander rustmoment te voorzien.

Aanvankelijk kan dit moeilijk zijn, maar

verplicht jezelf ertoe. Gun jezelf een

eiland waarop je je kan terugtrekken.

DOSSIER GELUK

PERSOONLIJKHEIDSKENMERKEN

Er zijn grote verschillen tussen mensen.

Voor sommigen zijn de effecten veel

groter dan gemiddeld terwijl ze voor

anderen kleiner zijn. Onze persoonlijkheidskenmerken

spelen een grote

rol. Sommige kenmerken maken het

moeilijker om gelukkig te zijn en gelukkiger

te worden. Bijvoorbeeld mensen

met een sterke neiging tot perfectionisme,

onveilig gehechte mensen, mensen met

bindingsangst, sterk afhankelijke mensen

en mensen die moeilijk over gevoelens

kunnen spreken en minder goed in staat

zijn om te reflecteren.

Toch kunnen de gelukstips ook bij deze

mensen helpen. De negatieve invloed

van de persoonlijkheidskenmerken kan

namelijk aan de hand van de tips omgebogen

worden. Als je je focust en de tips

gebruikt kan je geluk vinden. Het gaat

niet om het veranderen van je persoonlijkheidskenmerken,

want veranderen

moet niet, maar om gelukkiger te leren

zijn met.

CONCLUSIE

Elk mens ervaart geluk anders en dat

verschilt bovendien naargelang waar je

je in je leven bevindt. Er zijn een aantal

basisingrediënten die kunnen zorgen

voor meer geluk. Toch is geluk maar

gedeeltelijk maakbaar, heel veel andere

factoren spelen een rol in de geluksbeleving.

Luister naar de wijze woorden van

Franciscus van Assisi; “Geef me de moed

om te veranderen wat ik kan veranderen.

De wijsheid om te accepteren wat ik niet

kan veranderen. Het inzicht om het verschil

tussen beide te zien.” Vaak willen we

meteen voor de grote winst gaan, onmiddellijke

bevrediging is iets wat intrinsiek

aan het worden is in onze maatschappij.

We willen alle tussenstappen overslaan

en beter zijn dan anderen. Ik kan tijdens

een etentje iedereen omver blazen door

saliepesto in mijn pompoensoep te doen,

maar als ik niet eerst pompoen leer

snijden is het gewoon water met kruiden.

Aan geluk moet je nu eenmaal werken,

zelf zie ik de basisingrediënten als een

goede plek om te starten.

Als jezelf,

gaat niet vanzelf

Hoe bedrijven werken aan inclusie

Als we computers zouden

zijn, dan zouden we onze

seksualiteit en genderidentiteit

kunnen uitschakelen

tijdens de werkuren. Om

ten volle mens te zijn, is het

echter noodzakelijk om de

werkvloer LGBTI-inclusief te

maken. Thomas Jans van

KliQ vzw, Ann-Sophie Baeken

van de Vlaamse Overheid en

Sven Vandyck van consultancybedrijf

Accenture vertellen

ons hoe je daaraan kunt

werken.

Tekst: David Schoenmaekers

Illustratie: iStock.com/ Cathal Stadler

Sven Vandyck leidt Pride@Accenture, het

LGBT-bedrijfsnetwerk van de Belgische

en Luxemburgse afdeling van Accenture.

Hij staat ons te woord met een LGBT-AL-

LY-lanyard om zijn nek. (LGBT staat voor

lesbisch, gay, biseksueel en transgender,

ally betekent medestander). Vandyck

moet niet lang nadenken waarom hij

zich inzet voor een LGBT-inclusieve

werkvloer. “Een diverse werkomgeving is

voor ons echt een kernwaarde. Accenture

wil een werkcultuur en werkomgeving

creëren waarin iedereen zichzelf

kan zijn. We vinden dat mensen zich

goed moeten kunnen voelen op de

werkvloer, en als dat zo is, gaan ze ook

beter presteren. Dat is de balans die je

nastreeft als bedrijf: tevreden klanten en

tevreden werknemers.”

Bij Ann-Sophie Baeken horen we

eenzelfde geluid: “Elke werknemer zou

zich thuis moeten kunnen voelen op het

werk, ongeacht zijn achtergrond, zijn

voorkeuren... Dus ook holebien transcollega’s.

Het is ook voor de organisatie

goed dat een werknemer zichzelf kan

zijn, niet alleen voor het personeelslid

zelf. Een open en veilige werkomgeving

zorgt immers voor meer en betere

ideeën, een hogere productiviteit, meer

innovatie, een betere verstandhouding

met de burger… Bovendien wil de

Vlaamse overheid een weerspiegeling

zijn van de diverse samenleving

waarin we leven. Met een holebien

transvriendelijke werksfeer versterkt de

Vlaamse overheid haar voorbeeldrol

als vooruitstrevende, open en zorgzame

werkgever.”

KliQ maakt sinds enkele jaren deel uit

van çavaria. De vzw wil bedrijven en

andere sociaal en politiek betrokkenen

vormen en haar expertise delen. “Gelukkig

zijn op het werk is zichzelf kunnen

zijn, temeer daar werk een van de plekken

is waar mensen het grootste deel

van hun tijd spenderen”, stelt Thomas

Jans van KliQ vzw. “Uit onderzoek weten

we dat werknemers zich na een comingout

vaak gelukkiger voelen op het werk.

Dan voelen ze zich meer verbonden

met de bedrijfscultuur en gaan ze beter

presteren. Mensen willen niet constant

in vermijdingsstrategieën denken. Het

coming-outdilemma is zo’n oefening.

Stel je voor: een lesbische collega is

met haar partner gaan feestvieren en

de eerste vraag op maandagmorgen

is: ‘Hoe was je weekend?’ Er komt dan

een gedachtestroom op gang: weet die

persoon dat ik lesbisch ben? Zo ja, hoe

heeft hij erop gereageerd? Enzovoort.

Zo gaan mensen hun gedrag aanpassen

aan wat ze denken dat van hen

verwacht wordt.”

LGBT-NETWERKEN

“Bedrijven kunnen verscheidene acties

ondernemen om een inclusievere cultuur

te verkrijgen”, weet Jans. “Een netwerk

oprichten is één daarvan. Meestal

groeien netwerken van onderuit, op

initiatief van de werknemers zelf. Ze

hebben daar goede redenen voor. Door

te netwerken leg je contacten en kan je

elkaar versterken. Zo gaan mensen zich

gemakkelijker thuis voelen op het werk.”

Sinds 2010 bestaat bij de Vlaamse overheid

Overuit, een personeelsnetwerk

DOSSIER GELUK

"Elke werknemer zou zich thuis moeten

kunnen voelen op het werk, ongeacht zijn

achtergrond, zijn voorkeuren..."

voor holebi’s en transgenders en iedereen

die geïnteresseerd is in het thema.

Tot 2015 waren er nog bijeenkomsten,

maar sindsdien leeft Overuit verder als

onlinenetwerk. Het personeelsnetwerk

telt 123 leden.

Bij Accenture heet het personeelsnetwerk

Pride@Accenture. Die naam maakt

duidelijk dat je trots kan zijn, dat je jezelf

kan zijn binnen het bedrijf. Accenture is

een wereldwijd concern. Het voordeel

daarvan is dat de leiders van de netwerken

in de verschillende landen good

practices kunnen uitwisselen.

Accenture werkt samen met Kliq en BNP

Paribas Fortis aan Open@Work, een

initiatief waarvan het doel is om LGBTnetwerken

van verschillende bedrijven

samen te brengen. Ze steunen elkaar en

geven elkaar advies, bijvoorbeeld over

nieuwe netwerken oprichten. Bijeenkomsten

van Open@Work beginnen vrij

formeel; er komt een onderwerp aan

bod, met een getuigenis of uiteenzetting.

Voor het informele deel, het netwerken,

wordt de meeste tijd voorzien. Zo’n bijeenkomst

is een ideale gelegenheid om

elkaar te ontmoeten, bijvoorbeeld voor

een netwerk als Overuit dat zelf geen

ontmoetingen in levenden lijve meer

organiseert.

Sven Vandyck is medeoprichter van

Open@Work. “Het breidt een beetje

vanzelf uit. De vraag wordt altijd groter.

Het aantal aanwezige bedrijven groeit,

net als de diversiteit van de deelnemers.”

Open@Work was aanwezig met

een stand tijdens de voorbije editie van

The Belgian Pride. Ook dit jaar zullen ze

erbij zijn.

SENSIBILISERING

Vandyck benadrukt dat je soms heel

veel kan bereiken met kleine gebaren.

“Als je bijvoorbeeld op de Internationale

Dag tegen Holebifobie en Transfobie de

regenboogvlag uithangt en daarover

communiceert via de beeldschermen

in het gebouw, dan creëer je heel veel

bewustwording. Dat merk ik aan de

positieve reacties.”

Interessant is voorts het concept ‘LGBT-

Ally’ bij Accenture. “Als je dat steunt, kan

je met een lanyard rondlopen of je registreert

je digitaal zodat op je profielpagina

een vermelding verschijnt. Ik schat dat

zowat de helft van wie dit doet, zelf niet

holebi of transgender is. Personeelsleden

op alle niveaus binnen de organisatie

steunen het initiatief, van de analist die

pas binnenkomt tot de manager.”

De positie van leidinggevenden is volgens

Jans essentieel: “Een topmanager

die zich uitspreekt voor inclusie brengt

een heel belangrijke boodschap die

veel invloed heeft op de werkvloer. De

directe teamcoach kan nog meer invloed

uitoefenen.”

Om de sensibilisering te bevorderen,

ook als signaal naar andere bedrijven,

heeft KliQ een charter opgesteld. Enkele

grote bedrijven en publieke instellingen

ondertekenden dit charter al.

De Vlaamse overheid neemt om de paar

jaar een enquête af bij al haar personeelsleden

over de attituden ten aanzien

van holebi’s en transgenders. “Dit blijft

belangrijk om te weten te komen wat

er leeft binnen onze organisatie en hoe

attituden evolueren”, stelt Baeken.

AUDIT EN TOOLKIT

KliQ werkt voor een project samen met

Vlerick Business School. Ze ontwikkelden

samen een audit die het hele gamma

van acties om de LGBT-inclusie in

bedrijven te bevorderen in kaart brengt.

De audit behandelt onder meer de bedrijfsvisie

en -strategie, de medewerking

van leidinggevenden, het hr-beleid met

een vertrouwenspersoon en een klachtenprocedure,

de communicatie… Zelfs

de werking naar andere bedrijven wordt

bekeken: als goed voorbeeld, maar ook

in hoeverre de boodschap overkomt op

klanten en leveranciers.

Op basis van die audit stelt KliQ een

traject voor met behulp van een aantal

tools. Zo biedt de vzw trainingen aan,

zowel op teamniveau als voor geïnteresseerde

individuele werknemers. Die

individuele trainingen zijn erop gericht

het vertrouwen te vergroten dat je ook

als holebien transgender persoon

jezelf kan zijn op de werkvloer. Er wordt

bijvoorbeeld besproken hoe je kan

reageren op foute grapjes.

De Vlaamse overheid zal dit jaar meedoen

aan die audit en liet zich in 2015

al eens screenen door het Transgender

Infopunt, wat leidde tot aanbevelingen

om haar beleid transgendervriendelijker

te maken. Intussen haalde de Vlaamse

overheid de pers met het feit dat ze haar

toiletten genderneutraal maakt.

Waarmee tot in het kleinste kamertje

wordt aangetoond hoe uitgebreid de acties

zijn om de werkvloer LGBT-inclusief

te maken. Meer informatie over de audit

of het charter, vind je op www.kliqvzw.

be/werkvloer.

“In een bedrijf werken dat haar kernwaarden

bouwt rond inclusie maakt dat

je al van bij de start van de aanwervingsprocedure

je erbij voelt horen. Ik

voel me heel gesteund en geïntegreerd

door de prachtige en gepassioneerde

mensen van het LGBT-netwerk. Dat

gevoel van veiligheid en inclusie, met

zulke fijne collega’s, maakt natuurlijk

dat ik me gelukkig voel op het werk.”

- Vitali, werkt bij Accenture

Genderdysfoor of

gendereuforisch?

Transitie, een breed begrip

Wanneer er over transgenders wordt gesproken, is het woord ‘transitie’ niet veraf. Een transitie is

vaak een belangrijke stap die iemand neemt om de levenskwaliteit te vergroten. Er bestaan echter

heel wat misverstanden over het begrip. We zoeken opheldering bij Eefje van der Meer en Ghislaine

Bonetto van Transgenderkring Vlaams-Brabant, en bij Els Elaut, de coördinator van het genderteam

van UZ Gent.

Tekst: Dennis De Roover

Foto’s: Image by Mira Photography

DOSSIER GELUK

Veel transgenders spreken over het

begin van hun transitie als het moment

waarop ze beseften dat er ‘iets niet

klopte’. “Eens je beseft dat er iets niet

klopt in de samenhang tussen lichaam

en geest, ben je al bezig met je transitie.

Hoewel je het op dat moment nog

niet beseft, omdat je het nog niet kan

plaatsen”, zegt Ghislaine Bonetto. “Een

transitie start met zelfontdekking. Waar

plaats je jezelf? Je gaat jezelf proberen

te benoemen.”

"We zien bij gendervariante

kinderen dat ze vaak op

vakantie hun gewenste rol

gaan beleven" - Eefje van der Meer

In het beginstadium gaan transgender

personen vaak niet meteen over tot

andere kleding dragen of medische ingrepen.

Dat is ook de ervaring van Els

Elaut, de coördinator van het genderteam

van UZ Gent. “Het genderteam is

een plek waar mensen naartoe komen

om samen te exploreren hoe zij zich op

het genderspectrum kunnen positioneren.

Soms hebben ze nog geen

woorden voor wat ze voelen. Genderidentiteit

is iets anders dan hoe je je

genderexpressie wenst vorm te geven,

en dat is nog iets anders dan welke medische

interventies je eventueel wenst te

ondergaan. In gesprekken gaan we die

begrippen vrij snel uit elkaar halen, om

het onderscheid te maken. Ik heb de

indruk dat de maatschappij die concepten

vaak op één hoop gooit. Daardoor

worden transgender personen al snel

in een bepaald hokje geduwd waarin

ze zich niet helemaal thuis voelen, wat

ook een deel van de verwarring is.

Wij kijken vooral naar de persoon als

individu. De vragen die onze psychologen

stellen, zullen heel hard afhangen

van de situatie waar de persoon zich

op dat moment in bevindt. We vragen

wat voor de persoon al duidelijk is, hoe

men zich heeft ontwikkeld doorheen

de jaren… Gewoon door daar over te

praten gaan we vaak al heel wat zaken

helderder krijgen.”

WEL OF GEEN OPERATIES

Een groot misverstand over transities

is dat alle transgenders medische

ingrepen ondergaan. “Uit gesprekken

kan duidelijk worden dat iemand

een andere genderidentiteit heeft dan

het geslacht dat bij de geboorte werd

toegekend. Dat betekent niet dat daaruit

een medische behandeling moet

voortkomen. Het genderteam zal nooit

een plek worden die een transitie reduceert

tot iets medisch”, benadrukt Elaut.

“Daarom komen mensen die zich bij

het genderteam aanmelden ook altijd

eerst bij een psycholoog of een psychiater

terecht. Een transitie is niet louter

een medische stap; het is ook een grote

sociale stap. Mensen hebben het recht

om daar ondersteuning in te krijgen.

De gesprekken bij de psycholoog(-

seksuoloog) of psychiater gaan echter

over meerdere zaken. Ten eerste stellen

internationale richtlijnen dat er een assessment

moet gebeuren. Dit is slechts

een klein onderdeel van het zorgtraject.

Meestal is nogal duidelijk of iemand

transgender is of zoals het officieel

heet: ‘genderdysforie’ heeft. Ten tweede

willen we vooral informatie bieden.

Dankzij de website transgenderinfo.

be zijn velen al beter geïnformeerd en

hoeven we niet al te veel Google-verhalen

meer te ontkrachten. Dit wil nog

niet zeggen dat je die informatie op

jezelf kan toepassen. Deze site bevat de

theorie, maar we kunnen dan samen

op zoek gaan wat nu voor jou wel of

niet van toepassing is.”

BREED BEGRIP

Vaak wordt bij transitie enkel gedacht

aan transseksuelen en medische ingrepen.

“De meeste mensen verwachten

dat alle transgender personen van het

vakje m naar v of omgekeerd gaan,

omdat ze vertrouwder zijn met de

verhalen van transseksuelen en het idee

dat men van het ene uiterste naar het

andere gaat”, zegt Eefje van der Meer.

“De grootste groep van transgenders zit

daar echter tussenin, bijvoorbeeld transgenderisten

en non-binaire personen.

Voor ons is transitie een breed begrip

dat zich in verschillende onderdelen van

je leven uit en dat een invloed heeft op

je omgeving en de maatschappij. Het

gaat dus niet louter om de medische

veranderingen.”

Ghislaine Bonetto is zelfs gekant tegen

‘transgender’ als overkoepelende term:

“Het zet mensen op het verkeerde

been. Ik ondervind dat tijdens de infosessies

die ik op school geef. Bij trans

leggen mensen meteen het verband

met transseksualiteit, iemand die fysiek

van geslacht verandert. We spreken

als vereniging liever over de gendervariante

familie of over gendervariante

personen.”

COMING-OUT

Een belangrijke sociale afweging is of

de persoon in kwestie zijn eigen omgeving,

of een deel daarvan, gaat vertellen

dat hij transgender is. Sommige transgenders

vrezen dat een coming-out zal

resulteren in afwijzing door hun familie.

“Veel hangt af van hoe aanvaardend je

omgeving is. Als je gezin al vrij conservatief

is, ga je een coming-out misschien

moeilijker vinden dan wanneer je een

vrije opvoeding hebt gehad”, merkt van

der Meer op. Uiteraard reageren familieleden

ook vaak positief.

“De steun van familie en vrienden is

heel belangrijk”, weet Elaut. “Hun

steun kan een beschermende factor zijn

tegen depressieve gedachten tijdens de

transitie. Het is echter niet aan ons als

psycholoog om te beslissen of er een

coming-out komt en hoe deze gebeurt.

De transgender persoon zelf kent de

eigen omgeving het beste. Uiteindelijk

neemt de transgender persoon zelf de

beslissing, want hij moet wel met de

beslissing verder leven. Het is wél onze

taak om samen met deze persoon af te

wegen wat de mogelijke voor- en nadelen

van een coming-out zijn. Uiteindelijk

is de psycholoog of psychiater vaak

een klankbord: cliënten horen zichzelf

praten, en trekken zelf hun conclusie,

nog voor wij één woord hebben gezegd.

Soms wordt onderschat hoe zinvol het

"Tijdens je zelfontdekking groei je echter en

krijg je meer zelfvertrouwen" - Ghislaine Bonetto

kan zijn om op een neutrale, veilige plek

bepaalde zaken uit te spreken in plaats

van alsmaar rondjes te blijven draaien

in je hoofd.”

KEUZE

Je coming-out als transgender heeft niet

alleen een invloed op je eigen leven,

maar ook op je omgeving. “Tijdens

onthaalgesprekken merken we dat sommige

personen heel snel willen gaan.

Ze zeggen: ik wil dit en dat, terwijl ze

er eigenlijk geen rekening mee houden

dat hun omgeving ook mee moet in

die transitie”, licht van der Meer toe.

“Voor ons is een transitie vergelijkbaar

met een scheiding, een huwelijk of het

moment dat je favoriete voetbalclub

promoveert. Ik maak die vergelijking

omdat veel mensen weten hoe zo’n

momenten aanvoelen. Er zijn veranderingen,

nieuwe verwachtingen, maar

mogelijk ook verdriet.”

Soms voelen transgenders zich schuldig

tegenover hun omgeving. “Er wordt

in deze context vaak gesproken over

‘keuze’. Je hebt er uiteraard niet voor

gekozen om transgender te zijn”, stelt

de coördinator van het genderteam.

“Toch wordt er op een bepaald niveau

een keuze gemaakt om een transitie te

doorlopen. Sommigen plaatsen schuld

op hun schouders. Ze zeggen: ‘ik ben

degene die mensen in mijn omgeving

voor een uitdaging plaatst.’ De omgeving

moet de transitie ook in hun vriendenkring

verkocht krijgen. Ze krijgen

misschien ook reacties te verwerken.

Bij ons kunnen transgender personen

over alle mogelijk scenario’s en emoties

praten. Dat wil echter niet automatisch

zeggen dat daardoor het schuldgevoel

verdwijnt.”

ZELFVERTROUWEN KRIJGEN

Tijdens een transitie gaan mensen vaak

hun expressie veranderen om deze te

doen aansluiten bij hoe ze zich voelen.

Genderexpressie gaat onder andere

over je haarstijl, lichaamstaal, manieren,

spraak en gedrag. Soms gebeuren die

veranderingen eerst thuis of op vakantie,

waar ze niet worden blootgesteld aan

de reacties van bekenden. “We zien bij

gendervariante kinderen dat ze vaak op

vakantie hun gewenste rol gaan beleven”,

geeft van der Meer als voorbeeld.

“Daar kennen ze dan toch niemand. Het

helpt soms om de vertrouwde omgeving

achter je te laten.”

“Toen Transgenderkring Vlaams-Brabant

pas opgericht was, gingen we vaak op

stap in Hasselt, Antwerpen en andere

plekken omwille van herkenning. We

gingen niet uit in Leuven”, herinnert Bonetto

zich. “Sommigen van onze leden

waren bang om herkend te worden door

iemand uit hun omgeving. Tijdens je

zelfontdekking groei je echter en krijg

je meer zelfvertrouwen. Nu gaan we op

vrijdag op stap in Leuven.”

DOSSIER GELUK

"Een transitie

is niet louter

een medische

stap; het is

ook een grote

sociale stap"

- Els Elaut

“Vaak gaan transgender personen de

eerste keer in hun gewenste genderrol

in de openbare ruimte op stap met hun

beste vriend of vriendin. Of met een

familielid met wie ze een goede relatie

hebben”, vertelt van der Meer. “Met een

persoon die hen steunt, een vertrouwenspersoon.

Iemand die achter hen

staat en die hen ook zal beschermen

tegen mogelijke haatdragende verwensingen.”

GENDEREUFORISCH

In artikels over transities wordt vaak

gesproken over de lichamelijke en

psychische klachten die met een transitie

gepaard kunnen gaan.

“Hormoonbehandelingen brengen

natuurlijk wel wat ongemakken met zich

mee, zoals veranderingen in het libido

of stemmingswisselingen”, legt van der

Meer uit. “Transgender personen kampen

ook vaak met zelfdodingsgedachten

of een laag zelfbeeld, omdat ze zich

niet aanvaard weten of moeilijkheden

ondervinden bij hun transitie die dan

resulteren in lichamelijke klachten.”

“Sommige transgenders kennen periodes

van genderdysforie, een onbehagen

over het verschil dat iemand ervaart

tussen de genderidentiteit en het lichamelijk

geslacht. Niet iedere transgender

ervaart echter genderdysforie”, verzekert

Bonetto ons. “Ik ben zelf genderqueer

en ik leef genderfluïde. Ik leef mijn leven

zoals ik wil. Ik ben eerder gendereuforisch

dan genderdysfoor. Ik ken heel wat

mensen die de transitie hebben doorlopen

zonder depressies of beduidende

fysieke problemen.”

EINDPUNT?

Wanneer is een transitie voltooid? “Een

transitie is niet steeds blijvend. Ik beleef

dagelijks een transitie. Wanneer ik in

de spiegel kijk, verschiet ik soms dat er

baardstoppels staan. Ik scheer me en

dan is mijn transitie voor die dag weer

achter de rug”, vertrouwt Bonetto ons

toe. “Als transgender persoon besef je

op een gegeven moment wel wat je

genderidentiteit is. Ik heb mijn identiteit

ook gaandeweg ontdekt. Deze identiteit

krijgt dan vorm en dan ga je verder met

je leven.”

Meer informatie over de zorgverlening

voor transgender personen vind je op

www.transgenderzorg.be

Denk je aan zelfdoding? Wil je praten?

Bel dan gratis en anoniem naar het

nummer 1813.

Yoga,de sleutel tot het geluk?

Redactrice Cristina rolde haar yogamatje uit

Yoga wordt steeds populairder en dat zie je om ons heen. De studio’s schieten als paddenstoelen

uit de grond, steeds meer winkels verkopen leuke yoga-items en geregeld vinden er yoga-events plaats.

Yoga bestaat al duizenden jaren en wordt tegenwoordig ook populair onder de niet-yogi. Overal hoor je

woorden vol lof over yoga en de effecten ervan op je geluk. Kan yoga iemand echt gelukkiger maken?

Tekst: Cristina Vanlook

Illustratie: Sabien Clement

DOSSIER GELUK

Ik ging een maand lang eenmaal per

week naar een yogales. Omdat ik niet

eerder yoga beoefend had, zou niet

alles even makkelijk gaan in het begin.

Daarom wou ik mezelf de kans geven

om meer ervaringen op te doen.

WAAROM YOGA?

Yoga is interessant omdat je er een

sportief lichaam mee kunt kweken, maar

er zijn veel andere sporten waarmee dit

ook kan. Waarom dan de yogagekte?

Zou dit te maken hebben met al die

subliminale boodschappen in films en

tv-series? Volgens yogi, een term voor

mensen die aan yoga doen, spreekt

yoga de meeste mensen aan omdat

het veel meer oplevert dan een sportief

lichaam. Je leert enerzijds jezelf kennen,

en anderzijds hoe je de balans

in je leven kunt vinden en waarom je

ademhaling belangrijk is. Het mentale,

innerlijke aspect van je lichaam is dus

even belangrijk als het fysieke. Doordat

je met beide bezig bent, zou yoga kunnen

bijdragen aan je geluk.

NIET-YOGI

Als niet-yogi van wie de aangeboren

lenigheid ver onder nul ligt, was de

drempel om naar een yogales te gaan

hoog. Als je een yogi over deze drempel

aanspreekt, krijg je steeds hetzelfde antwoord,

namelijk dat het leuke aan yoga

is dat je het nooit fout kunt doen zolang

je ervoor zorgt dat je bewust bezig bent

met je ademhaling, je houding en je gedachtegang.

Helaas voelde het wel alsof

ik vele bewegingen niet juist aan het

doen was. Zeker op het moment dat de

begeleiding aanwijzingen kwam geven.

Ik geraakte niet in de gewenste positie

waardoor ik gefrustreerd raakte en de

beloofde balans steeds verder buiten bereik

bleef. Wat ik ook deed, yoga bleef

aanvoelen als een vrouw die ik niet kon

bevredigen. Na vele gesprekken met

yogi, was de conclusie dat ik de juiste

yogaoefeningen nog niet gevonden had.

Het lag dus niet aan mij, maar aan de

oefening.

HARE HARE

Yoga is een eeuwenoude traditie uit

India, net als de Hare Krishna mantra

trouwens. Elke yogi, je krijgt zelfs een

naam om jezelf af te zonderen van het

plebs, heeft een bepaalde yogaoutfit.

Niemand droeg tijdens de yogalessen

die ik bijwoonde, een lekkere losse

broek met oversized T-shirt. Neen,

stuk voor stuk een typische yogaoutfit.

Moet je bij Hare Krishna ook niet

een bepaalde outfit dragen? Vreemd.

Wederom hebben ze iets gemeen. Ja,

de yogaoutfits zijn wel wat aantrekkelijker,

alleszins onthullender. Vandaar

het groter succes? Ze hebben nog meer

gemeen. Wist je dat bepaalde christelijke

groepen helemaal tegen yoga zijn?

Yoga en het christelijk geloof staan op

gespannen voet. Christenen voelen zich

namelijk niet geroepen om de geest

leeg te maken of het menselijk lichaam

te zien als een middel om verbinding

te maken met het goddelijk geweten.

Gelovigen worden opgeroepen om te

mediteren op basis van Gods woord.

Een lijflied kan je het niet noemen, maar

toch werd er tijdens het mediteren bizar

veel ge-ooooomd.

NIET MIJN DING

Yoga, wel ja, zeg maar dat het niet

echt mijn ding is. Na een enkele sessie

merkte ik al snel dat buiten de lichamelijke

problemen ook het mentale

aspect me niet ligt. Mijn neurotisch brein

haperde tijdens de yogabeoefening

waardoor functioneren moeilijker werd.

Geluk werd dus allesbehalve bevorderd.

Dit wil niet zeggen dat hierdoor het

tegendeel bewezen is. De focus op de

ademhaling heeft me overtuigd. Bewust

zijn van je eigen ademhaling is iets dat

we zelden doen. Tijdens stresserende

momenten zoals op het werk, in een

relatie, op straat en noem maar op, kan

het even tot jezelf komen en je ademhaling

bijsturen een groot verschil maken.

Bij korte ademhaling blijft de stress in

je lichaam zitten, alsof je een knoop

voedt. Wanneer je lang en rustig in- en

uitademt, bemerk je onmiddellijk een

rust in jezelf.

EVEN EEN LES YOGA

Yoga kan enkel werken als je er de

tijd voor neemt, en jezelf werkelijk de

tijd gunt. Even een lesje yoga te midden

van alle drukte is niet het meest

ideale plaatje. Bedenk wanneer je wilt

beginnen, schrap iets uit je agenda en

reserveer een moment om in alle rust

aan de slag te gaan. Yoga is niet iets

dat je even tussen de soep en de patatten

kan doen. Je hebt nu fysieke tijd ingepland,

neem ook mentaal de tijd. Dit

is een belangrijke tool in het leven: het

moment dat je voor jezelf neemt, moet

helemaal daar om draaien. Tijdens de

yoga denk je best niet aan alles wat je

erna nog moet doen. Dit schept geen

rust noch balans.

WETENSCHAP

De National Center for Complementary

and Integrative Health heeft een studie

opgezet naar de helende effecten van

yoga. Dit overheidsinstituut in de VS

verricht wetenschappelijk onderzoek

naar ‘het nu’ en de veiligheid van aanvullende

en alternatieve geneeswijzen.

Een studie toonde aan dat zorgvuldig

geselecteerde yogaposes lage rugpijn

kunnen verminderen, maar dat regelmatig

rek -en strekoefeningen doen

hetzelfde effect heeft. Een andere studie

ging iets dieper in op het ontspannende

effect van yoga, in relatie tot

angststoornissen en depressie. Overmatige

angst of stress wordt door yoga

getemperd, met gunstige gevolgen

voor de bloeddruk en de hartslag. De

kalmerende effecten zijn vergelijkbaar

met die van andere rustgevende

activiteiten als ontspanningstechnieken,

sporten of gewoon gezellig samen zijn

met vrienden.

CONCLUSIE?

Kan één persoon tot de conclusie komen

of yoga iets voor jou is? Neen, dat

is alsof ik moet beslissen of je graag

rode kool eet. Is het goed voor je? Natuurlijk.

Het blijft een sport, en sporten

is goed voor lichaam en geest. Dat

is basketbal ook. Zoals bij elke sport

moet je wel opletten dat je het goed

uitvoert en dat de begeleiding goed is.

Het zweverige gedeelte van yoga, zoals

veel niet-yogi het noemen, kan ook

goed zijn voor een persoon. Wat kan er

slecht zijn aan bewust nadenken over je

ademhaling, balans zoeken in je leven

en jezelf leren kennen? Helemaal niets.

Let wel op! Het mag niet opgedrongen

worden. Helaas zijn er een aantal

yogi die doen alsof ze de wijsheid in

pacht hebben. Wat voor mij werkt, is

misschien helemaal niets voor jou. Ben

ik nu een yogi? Of zijn een maand yogalessen

met scepticisme en een hoop

lastige vragen onvoldoende? Laten we

maar concluderen dat ik het niet ben.

Namasté!

“Het is oké als

mijn partner een

open relatie wil.”

Sven - 29

bekijk zijn clip op Ikweetwatikdoe.be

DOSSIER GELUK

Vooral luisteren,

geen problemen oplossen

Vrijwilligers bij Zelfmoordlijn en Holebifoon

Tom en Catherina, respectievelijk

een frisse dertiger en een

studente van twintig, zijn beiden

ongeveer drie jaar actief

als vrijwilliger bij een hulplijn.

Tom zet zich in voor de Zelfmoordlijn

en Catherina voor

de Holebifoon. Ze geven ons

hun visie op geluk en vertellen

hoe ze mensen uit het dal

helpen.

Tekst: Peter De Vos

Foto's: ZiZo

Disclaimer: om de anonimiteit van deze

vrijwilligers bij hulplijnen te garanderen

wordt er in dit artikel gebruik gemaakt

van pseudoniemen. Dit voorkomt dat

vrienden, kennissen en familie een drempel

zouden ervaren wanneer ze een hulplijn

wensen te contacteren.

Wat is de reden dat je bij een hulplijn

vrijwilliger bent geworden?

Tom: “Ik heb psychologie gestudeerd,

maar doe in mijn professionele leven

niets met mijn diploma. Ik liep rond

met een gemis, want ik wil iets kunnen

betekenen voor mensen. Vanuit mijn

persoonlijke ervaring, waarbij ikzelf

ben geconfronteerd met zelfdoding en

suïcidepogingen, wou ik daar vrijwilligerswerk

rond doen.”

Catherina: “Ik studeer psychologie

en miste de praktijkervaring. Om de

theoretische achtergrond te kunnen

kaderen, heb ik besloten om vrijwilliger

te worden. Daarom ben ik bij de

Holebifoon gekomen. Ik ben hetero en

opgegroeid bij twee moeders. Aangezien

ik die wereld wel wat ken, stapte ik

niet in het niets.”

Moet je bepaalde achtergrondkennis

hebben?

Tom: “Neen. Ik denk dat de voornaamste

skills een stevig inlevingsvermogen

en goed kunnen luisteren zijn. De andere

specifieke vaardigheden rond het

thema zelfdoding, zoals crisisgesprekken

voeren, worden via een intensieve training

met rollenspelen aangeleerd.”

“Ik denk zelfs dat het een grotere

meerwaarde is om als vrijwilliger met

een blanco pagina te beginnen. In mijn

opleiding werd ik getraind in het herkennen

van problemen. Die voorkennis

kan soms het echt luisteren naar iemand

in de weg staan. Bellen naar de Zelfmoordlijn

is anoniem en ‘hier en nu’.

Deze gesprekken zijn in principe eenmalig,

dus bouw je geen therapeutische

relatie op. Je kan ook onmogelijk alles

te weten komen wat een rol speelt in het

verhaal. Soms kan die achtergrondkennis

belemmerend werken.”

Hoe verloopt een gesprek?

Catherina: “Eerst en vooral luisteren we

naar het verhaal zelf. Mensen bellen

bijvoorbeeld voor info, maar dat kan

ook een instapvraag zijn waarachter een

heel ander verhaal schuilgaat. Er zijn

bijvoorbeeld ouders die bellen voor hun

zoon die homoseksueel is. Nadat we de

info hebben gegeven, vragen we door

over het gevoel van de persoon zelf die

belt. Diegene die je aan de lijn hebt,

is je cliënt. Op dat moment is dus de

ouder mijn cliënt en niet de zoon.”

Tom: “We hebben drie media: telefoon,

chat en e-mail. Ik doe enkel de chatgesprekken.

Ieder medium heeft zo zijn

eigenheden, maar het stramien is wel

hetzelfde. Meestal wordt er gestart met

een openingszin. Dit kan heel accuut

zijn waarbij duidelijk wordt dat die persoon

op het punt staat om uit het leven

te stappen. In andere gevallen kunnen

het verdoken vragen zijn; mensen die

bijvoorbeeld zeggen dat ze zich niet

goed in hun vel voelen. Als je het taboe

doorbreekt, kan je een gesprek voeren.”

“De ernst kan fluctueren van iemand

die er af en toe aan denkt tot iemand

die concrete plannen heeft. Op basis

daarvan pas je jouw gesprek aan. Vaak

is iemand er al maanden of jaren tegen

aan het vechten. Dan is het belangrijk

dat er voldoende ruimte wordt geboden

voor dat verhaal.

crisismoment. Stel dat je merkt, hoort of

denkt dat iemand effectief op het punt

staat om er een einde aan te maken,

dan neem je contact op met je coördinator

en hoef je zelf de verantwoordelijkheid

niet te dragen over wat er dient

te gebeuren.”

Hoe is dat ene gesprek over zelfdoding

bij de Holebifoon verlopen?

Catherina: “Het was de eerste keer dat

deze persoon belde. Daarvoor had die

al veel contact opgenomen via e-mail.

E-mails zijn bij ons vaak kettingmails

waarbij telkens verschillende vrijwilligers

antwoorden. Ik had nog niets over deze

persoon gelezen waardoor ik nog geen

enkele keer had moeten meestappen

in het verhaal. Hierdoor kon ik zonder

enige voorkennis naar het verhaal

luisteren.”

Op welke manier luister je?

Tom: “Luisteren is een vaardigheid

apart. Je moet je kunnen inleven in

de leefwereld van een ander en jouw

eigen waardenkader naar achteren

schuiven. Als je iets hoort, speel je dat

terug. Vanuit een onwetendheid stel je

vragen. Je toetst af en je bent nieuwsgierig.

Dan komt dat verhaal bij die

persoon wel vanzelf los. Mensen kunnen

heel nuchter spreken over miserie

en af en toe geef ik daarbij aan wat

voor gevoel dit bij mij opbrengt. Dat zet

vaak mensen aan tot nadenken over

hun situatie.”

Catherina: “Mensen zijn vaak heel aarzelend

in het begin of hebben zodanig

veel emoties waarbij ze aan het huilen

zijn en niet uit hun woorden kunnen

komen. Wat ik dan altijd zeg is: ‘Neem

maar je tijd. Begin maar te vertellen op

het moment dat je er klaar voor bent.’

Meestal zorgt dat ervoor dat de emotie

zakt en ze niet te gestresseerd zijn om

te praten.”

Tom: “Samenvatten geeft aan dat je

hebt gehoord wat die persoon heeft

verteld en dat er stukken zijn die je zijn

bijgebleven.”

"Midden in het gesprek haakte

de persoon de telefoon in. Toen

was ik heel erg van slag. Ik

was bang dat ik iets verkeerd

had gezegd of gevraagd"

“Op het einde kunnen we de vraag

stellen wat de zelfdoding als betekenis

kan hebben. Is het om een signaal te

geven dat het niet goed gaat? Om rust

te krijgen? Op basis daarvan kunnen we

zoeken naar wat als vervanging voor die

zelfdoding kan dienen. Dan kunnen we

bijvoorbeeld doorverwijzen naar de externe

hulpverlening. Voor sommigen kan

het volstaan om hun verhaal te doen en

op die manier terug wat ademruimte

te krijgen om enkele weken verder te

komen. Het zijn kleine stapjes die gezet

worden naar een inzicht in de situatie.”

Heb je bij de Holebifoon ook gesprekken

die over zelfdoding gaan?

Catherina: “Dat is heel zeldzaam. Ik

heb wel één gesprek erover gehad. We

krijgen een opleiding met rollenspelen

waarbij verschillende onderwerpen aan

bod komen zoals identiteit, uit de kast

komen, suïcide en wat te doen in een

“We trachten vooral niet-oplossingsgericht

te werken en louter te luisteren. Dat

is moeilijk omdat je je toch onbewust

inleeft in de situatie. Midden in het

gesprek haakte de persoon de telefoon

in. Toen was ik heel erg van slag. Ik was

bang dat ik iets verkeerd had gezegd of

gevraagd. Twee minuten later belde die

terug en zei dat die vragen veel hadden

losgemaakt en dat het even moeilijk was

om erover praten. Ik voelde me toen

heel blij.”

Wat zijn jullie tips om geluk te vinden?

Tom: “Ik denk dat mensen goed moeten

beseffen dat geluk geen eindbestemming

is. Het is geen doel waarna je

voor altijd op een roze wolk zal zitten.

Geluk is iets waar je altijd naartoe moet

werken. Dat is een proces van pieken

en dalen. Bij de Zelfmoordlijn is het aan

ons om bij mensen die ons contacteren

mee in de put te gaan staan en samen

te kijken naar de berg waar ze op moeten

klimmen.”

Catherina: “Van kleine dingen genieten

kan ervoor zorgen dat je je beter voelt.

Als er iets gebeurt kan je dat op heel

veel verschillende manieren bekijken. Af

en toe kan je je bewust worden dat je

het wel eens helemaal anders kan zien.

Genieten van de kleine elementen in het

leven en tijd nemen voor jezelf zijn dan

heel erg belangrijk.”

DOSSIER GELUK

"Een goede ondersteuning

hebben is

heel belangrijk om

je engagement te

kunnen blijven

volhouden"

Tom: “Het is ook belangrijk dat mensen

beseffen wat de kleine dingen zijn die

hen gelukkig maken. In veel gevallen

denken we dat wat veel van mijn leeftijdsgenoten

doen mij ook wel gelukkig

zal maken, maar dat is niet per se zo.

Iedere persoon heeft zijn eigen kader

van dingen die hem gelukkig maken.”

Denk je nadien nog vaak aan die

gesprekken?

Catherina: “We kunnen thuis permanentie

doen, maar ik verkies om het in het

kantoor van de Holebifoon zelf te doen.

Ik had verwacht dat ik die verhalen mee

naar huis zou nemen. Ik doe echter op

het einde de deur toe en laat het daar

achter. Over dat specifieke gesprek heb

ik me wel vaak afgevraagd hoe het

verder zou zijn gegaan.”

Tom: “Ik doe de chats thuis. Soms blijf

ik met enkele gesprekken in mijn hoofd

zitten. Nadat ik een wacht heb gedaan,

haal ik een frisse neus door een grotere

wandeling met mijn hond te maken. Ik

tracht daardoor mijn hoofd terug leeg te

maken en het een plaats te geven, zodat

ik goed kan slapen en de dag nadien

terug aan de slag kan gaan.”

Catherina: “Als ik met een gevoel zit dat

er iets zwaar op mij weegt, kan ik het

lossen doordat ik weet dat ik er tijdens de

intervisie over kan praten. De intervisie is

het moment dat we een keer per maand

met de coördinator hebben en waarbij

je kan praten over waartegen je gebotst

bent en hoe je je erbij hebt gevoeld.”

Tom: “We worden goed ondersteund

doordat er permanent iemand bereikbaar

is naar wie we kunnen bellen

om te praten over een gesprek waar

je mee zit. Net zoals jij dan een hele

avond tijd hebt genomen om naar

het verhaal van iemand te luisteren,

nemen zij tijd voor jou. Een goede ondersteuning

hebben is heel belangrijk

om je engagement te kunnen blijven

volhouden.”

We hebben het de hele tijd gehad

over de do’s van vrijwilliger zijn bij

een hulplijn, maar wat zijn de grote

don’ts?

Tom: “Jezelf in de spotlight zetten. Als

iemand naar jou toekomt, antwoorden:

‘Ahja, dat is heel herkenbaar’ en

dan heel jouw eigen verhaal beginnen

te doen. Dat is de dooddoener van

elk goed gesprek. Ook minimaliseren

is uit den boze. Uitspraken zoals ‘Dat

komt wel goed, dat is maar tijdelijk’,

‘Slaap er eens over’ of ‘Kom maar

gewoon uit de kast’. Het is ook not

done om meteen een oplossing aan te

reiken waarbij je zoals op een voorschriftje

van een dokter zou zeggen:

‘Ga drie keer joggen en alles komt

goed.’”

Catherina: “Willen helpen is een heel

natuurlijke reactie. Iemand komt naar

jou en je gaat meteen denken hoe die

beter kan worden. Dat is een zeer positieve

motivatie, maar het zorgt ervoor

dat die persoon niet het gevoel krijgt

gehoord te zijn.”

HULPLIJNEN BEREIKEN

Wie nood heeft aan een goed gesprek

kan steeds contact opnemen met de

Zelfmoordlijn of de Holebifoon.

Contact opnemen met de Holebifoon

kan via www.holebifoon.be, 0800 99

533 of vragen@holebifoon.be.

De Zelfmoordlijn is bereikbaar via

www.zelfmoord1813.be, telefoonnummer

1813, of verstuur een e-mailbericht

via de website.

Daarnaast zijn deze hulplijnen steeds

op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Via de

website kan je je kandidaat stellen.

Ik wil mijn levensstijl

tonen, niet alleen

eten, maar het totale

concept is belangrijk

ZiZo ging op bezoek bij foodblogger Michael Ternoot.

Wat twee jaar geleden begon als een hobby is ondertussen uitgegroeid

tot een regelrechte hit. Zijn blog en bijhorende Instagram

VEG&Tables kan rekenen op volgers van over de hele wereld.

De vegetarische recepten die je op zijn blog kan vinden, zijn

eigen recepten of creatieve interpretaties van bestaande recepten.

Na afloop van ons gesprek kregen we exclusief een uniek

comfortfood-recept voor de lezers van ZiZo.

Tekst: Thierry Hanan Scheers

Foto’s: VEG&Tables

Michael Ternoot – VEG&Tables

Blog: vegandtables.com

Instagram: vegandtables

DOSSIER GELUK

Een jaar lang zocht Michael naar een

goed uitgangspunt voor zijn blog. Hij

wilde er een rode draad doorheen

weven. “In het begin gooide ik alles op

mijn blog: van heel gezonde dingen

tot gerechten met superveel suiker en

boter. Maar dat paste niet bij mijn levensstijl,”

zegt Michael. Dus besloot hij

een jaar geleden om uitsluitend vegetarische

recepten te publiceren. Zelf eet

hij af en toe nog vlees, maar niet vaak.

“Thuis kook ik bijna alleen vegetarisch,

omdat ik groenten superbelangrijk

vind. Ik kan met groenten ook veel

creatiever aan de slag dan met vlees,”

geeft hij nog mee.

De recepten op zijn blog zijn van eigen

hand: “Af en toe haal ik mijn inspiratie

ook wel uit kookboeken -daar heb ik

er enorm veel van- of andere blogs.

Ik probeer echter altijd om anders uit

de hoek te komen dan de meesten. Zo

ben ik bijvoorbeeld erg geïnteresseerd

in fermentatie en pas dit proces toe op

granen: gefermenteerde granen zijn niet

alleen veel voedzamer, maar ook beter

en lichter verteerbaar. Zo kom ik dan tot

een soep of risotto. Dat zijn dingen die

de meeste mensen nog niet echt kennen.

En het is ook niet supermoeilijk,”

legt Michael uit.

Op zijn Instagram worden niet alleen

foto’s van gerechten geplaatst. Hij

post er ook foto’s van zichzelf en van

zijn interieur. “Ik wil mijn levensstijl

tonen, niet alleen eten, maar het totale

concept is belangrijk. Ik ben dan ook

enorm geïnteresseerd in de noordse

levensstijl. Het hygge-gevoel. (Hygge

spreek je uit als hoo-gaa en staat voor

de Deense cultuur: goed leven, gezelligheid

en samenzijn. Het wordt vaak

gezien als de reden dat het Scandinavische

land een van de gelukkigste

landen ter wereld is, n.v.d.r.). Ook sport

ik veel. Al die elementen wil ik bunde-

len tot een geheel plaatje zodat alles

in het juiste perspectief komt te staan,”

vertelt hij ons.

En dat zijn Instagram een hit is, dat

bewijst het aantal volgers. Ondertussen

heeft hij er maar liefst meer dan

22.000. De meesten van zijn volgers

komen uit het buitenland, wat ervoor

gezorgd heeft dat je zijn blog ondertussen

ook in het Engels kan lezen.

“In het begin wou ik 10.000 volgers

en ineens waren die daar,” zegt hij al

lachend. “Instagram moet je echter nuanceren,”

vult hij aan. “Op het moment

dat je er de noemer influencer opplakt,

krijg je precies ineens heel wat volgers.

Ik vraag mij dan af: ‘wanneer ben je

een echte infuencer?’. Ik wil vooral niet

zijn zoals al de rest. Wat volgens mij belangrijk

is: de juiste zaken op het juiste

moment posten. En daarbij natuurlijk zo

eerlijk mogelijk zijn.”

Muhammara

2 personen

Muhammara is een soort van dip o.b.v. geroosterde

paprika, afkomstig uit de Arabische keuken. Meteen

ook vrij verslavend, want je kan er van blijven eten,

al maakt dat voor dit gezond tussendoortje niet echt

uit.! In combinatie met wat kikkererwten, yoghurt

en platbrood is dit een supersnel en voedzaam gerecht.

Bovendien is het zoet, pittig en licht tegelijk!

Ingrediënten

Voor de dip: 500g geroosterde rode paprika |

125g walnoten | 2 theelepels gemalen komijn |

sap van 1/2 citroen | ½ theelepel chilivlokken |

2 eetlepels honing | peper | zeezout |

4-6 eetlepels extra vergine olijfolie

Voor het platbrood: 125g volkorenmeel |

1/2 theelepel zout | 1 theelepel bakpoeder |

100-120g yoghurt

Voor erbij: 4 eetlepels kikkererwten |

4 eetlepels yoghurt | 4 eetlepels granaatappelpitjes

| verse koriander | verse basilicum

Werkwijze

Rooster de walnoten met de komijn in de grillpan

tot de komijn- en walnotengeur sterk naar boven

komt (1 min). Snijd de geroosterde paprika in

blokjes. Doe de geroosterde en gekruide walnoten

vervolgens in de foodprocessor en maal alles

fijn. Voeg de geroosterde paprika toe, alsook alle

andere ingrediënten, behalve de olie. Pulse op

middelhoge stand tot de paprika's grof gemalen

zijn. Schraap de randen af. Zet de foodprocessor

opnieuw aan op lage stand en voeg de olie lepelsgewijs

toe, met de motor aan.

Doe het brood, meel, bakpoeder en zout in een

mengkom. Maak een kuiltje in het midden en doe

de yoghurt hierin. Kneed met de handen het deeg

tot een samenhangende deegbal. Indien te plakkerig,

voeg extra meel toe. Maak van het deeg een

worst en verdeel deze in 4 gelijke delen. Rol, op

een met bloem bestoven werkvlak, elk deel met de

deegroller uit tot een plat brood. Grill het brood

in een grillpan of in de oven tot het zwarte strepen

vertoont.

pinx2018_zizo_magazine.indd 1 17/12/17 23:39

ZIZO GEEFT WEG

HUISJE TUINTJE BOOMPJE

BUTCH VAN MEG ALLEN

TICKETS VOOR SPARKLE

Je kiest er niet voor om lesbisch te zijn.

Je moet gewoon geluk hebben. Vroeger

stiekem in het nonnenklooster of onder

het mom van oude vrijster, daarna luid

brullend op de barricades van het feminisme,

vandaag gelukkig getrouwd met

de vrouw van je leven… Huisje Tuintje

Boompje geeft de lezer een interessante

kijk op de wereld van de lesbiennes.

Vero Beauprez tekent al jaar en dag

cartoons voor ZiZo.

De Amerikaanse Meg Allen fotografeerde

mensen uit de butchcommunity

in de Bay Area in San Francisco. Ze publiceerde

die fotodocumentaire in haar

boek ‘Butch’. ZiZo sprak met Meg Allen,

het resultaat van dat gesprek lees je op

pagina 94. ZiZo mag een gesigneerd

luxe-exemplaar van BUTCH weggeven.

Maak kans op een duoticket voor

SPARKLE 2018 op zaterdag 28 januari

in Gent! Optredens van Geena Lisa,

die een eerbetoon aan Yasmine brengt,

Isabelle A en Trinxx staan garant voor

een knallend feest in de Concertzaal van

Vooruit. Deejays Bernard Gavilan, Ilse

Liebens en Sadziky laten bovendien hun

beste mixes op de feestvierders los. Een

feestje om niet te missen!

meer info: kartonnendozenlgbt.be

meer info: megallenstudio.com/butch

meer info: sparkle-event.be

24-28 JANUARI 2018

HOLEBIFILMFESTIVAL

#PINX2018

TICKETS VOOR PINX

Een initiatief van

St. Michielshelling 3 - Gent - contact@sphinx-cinema.be - www.sphinx-cinema.be - /sphinxcinema - /sphinxcinema

MIJN VADER IS EEN VIS

YOUR DAILY MALE 2018

Tijdens het Pinx Festival is iedereen welkom!

Sphinx Cinema vertoont van 24 tot

en met 28 januari een reeks kwaliteitsvolle

holebien transgenderfilms. Het

Duits-Israëlisch drama ‘The Cakemaker’

trapt het festival af. Het Amerikaanse

‘Saturday Church’ sluit de film vijfdaagse

af. ZiZo verloot duotickets voor het

filmfestival.

meer info: sphinx-cinema.be

Basti is al dertien jaar gelukkig met

zijn twee moeders. Maar als ze hem

meenemen naar een huisje aan zee

‘om gezonde lucht op te doen’, vindt

hij dat maar niks. Er valt daar niets te

beleven en hij zal zich dood vervelen. Al

heel gauw merkt hij dat hij zich vergist.

Mensen waar hij het nooit van zou verwachten

worden zijn vrienden. Als een

van zijn moeders op een dag het huis

verlaat en hijzelf hopeloos verliefd wordt

op de zus van een vriend, krijgt Basti

het moeilijk… Maak kans op het nieuwe

jeugdboek van Gil vander Heyden.

Voor de derde maal brengt Galerie

MooiMan male-art de enige scheurkalender

ter wereld uit met de man als

thema: Your Daily Male 2018 is een

uniek samenwerkingsproject van 52

nationale en voornamelijk internationale

kunstenaars met een voorliefde voor

de man in de kunst. Een gevarieerd

en breed aanbod van kunstenaars niet

alleen uit Europa maar ook uit Canada,

Amerika en zelfs Rusland. Win jouw

exemplaar.

meer info: yourdailymale.nl

meer info: kartonnendozenlgbt.be

SURF NAAR WWW.ZIZOMAG.BE

ZIZO EVENEMENTEN

JAN|FEB|MA 2018

EVENEMENTEN

ma 01/01 - BRUSSEL

La Démence (voor homomannen)

@ Fuse, 22u

vrij 23/02 - LEUVEN

Smooch-party van &of en Driekant

@ Rumba & Co, 22u30

za 27/01 - GENT

SPARKLE 2018 van çavaria vzw (LGBT-event ten

voordele van de Holebifoon met zaalshow en

afsluitend feest met grootste tombola)

@ Theaterzaal en Concertzaal van Kunstencentrum

Vooruit, 19u-05u

vrij 02/02 - BRUSSEL

La Démence (voor homomannen)

@ Fuse, 22u

za 03/02 – HASSELT

OMG XL Holebi Party - Verjaardagseditie -

Celebrate in White met DJ Ward en een optreden

van Absolom en Astroline, OC Stokrode, 22u

vrij 02/03 - BRUSSEL

La Démence (voor homomannen)

@ Fuse, 22u

vr 16/03/18 – GENT

LUSH (30 jaar VG!) van Verkeerd Geparkeerd vzw

@ Balzaal Kunstencentrum Vooruit, 23u

za 17/03 - HASSELT

Gateway13 Exclusive Saturdays

@ Ritmo Studio’s, 22u-05u

PLACES TO BE

Fuse: Blaesstraat 208, Brussel

OC Stokrode: St-Amandusstraat 18, Hasselt

Ritmo Studio’s: Ekkelgaarden 13, Hasselt

Rumba & Co: Kiekenstraat 6, Leuven

Vooruit: Sint-Pietersnieuwstraat 23, Gent

MEER INFO

Gateway13: www.gateway13.be

OMG: www.facebook.com/OMGlimburg

La Démence: www.lademence.com

Smooch: www.smoochparty.be

SPARKLE : www.sparkle-event.be

Verkeerd Geparkeerd: www.verkeerdgeparkeerd.be

PSSST! Leden van çavaria krijgen met hun çavariapas korting op deze evenementen.

Nog geen lid? Word lid op www.cavaria.be/steun.

POTTENKIJKEN DOOR VERO BEAUPREZ

Je erfenis goed voor elkaar.

Neem een goed doel op in je testament.

Bouw mee aan een betere wereld

en laat je erfgenamen meer na.

Alle info in de gratis gids “Goed Geregeld Goed Gegeven” te bestellen op www.goedgeven.be

ZIZO ACTIVITEITEN

JAN|FEB|MA 2018

ACTIVITEITEN

ANTWERPEN

za 06/01 van 20u tot 00u

Nieuwjaarsreceptie van Het Roze Huis -

Antwerpse Regenboogkoepel, Draakplaats

1, 2018 Antwerpen 18

zo 14/01 van 13.30u tot 15u

Holebibib: Leesclub Susan Faludi - In

de donkere kamer van Het Roze Huis -

Antwerpse Regenboogkoepel

za 20/01 van 20u tot 22u

Gratis film: Strike a pose van Het Roze

Huis - Antwerpse Regenboogkoepel,

za 17/02 van 20u tot 22u

Gratis film: Departure van Het Roze Huis

- Antwerpse Regenboogkoepel

za 24/02 van 10u tot 17u

De Min19 Voorjaarsactiviteit, Centraal

Station Antwerpen, Koningin Astridplein

27, 2000 Antwerpen

BRUSSEL

za 10/03

Ctrl-T Filmavond van Wel Jong Niet

Hetero, Het Regenbooghuis - regionale

antenne çavaria Brussel, Kolenmarkt 42,

1000 Brussel

OOST-VLAANDEREN

za 06/01

T-birds & T-squad Schaatsen van Wel

Jong Niet Hetero, Ijsbaan Kristallijn,

Warmoezeniersweg 20, 9000 Gent

za 27/01 van 19u tot 22u

FemiXX - Schaatsen, Ijsbaan Kristallijn,

Warmoezeniersweg 20, 9000 Gent

za 03/02

Ctrl-T Lasershoot van Wel Jong Niet

Hetero, The Zone, Voskenslaan 135,

9000 Gent

zo 25/02 van 11u tot 15u

FemiXX - Brunch van FemiXX, Casa

Rosa, Kammerstraat 22, 9000 Gent

zo 18/03 van 13.30u tot 18u

FemiXX - Oude Kale valleiwandeling

van FemiXX, Sint-Radegundiskerk,

Merendreedorp 22b, 9850 Merendree

VLAAMS-BRABANT

za 17/02 van 15u tot 16.30u

Holebi film in & out van HijZijZo,

Ontmoetingscentrum De Meerloop,

Begijnhof 6, 2300 Turnhout

woe 10/01 van 20u tot 22.30u

Nieuwjaarsreceptie van GenderExpress,

Casa Rosa, Kammerstraat 22, 9000

Gent

do 04/01 van 19u tot 23u

New years drink café van Mixed, Jeugdhuis

De Klinker, Demervallei 14, 3200

Aarschot

CMY

= Regenbooghuizen

VERENIGINGEN EN VASTE ACTIVITEITEN

BRUSSEL

Rainbowhouse vzw (RO-NO)

Brusselse koepelvereniging

voor LGBTQI's en hun

sympathisanten

Kolenmarkt 42

1000 Brussel

www.rainbowhouse.be

T: 02 503 59 90

woe, do, vr en za

Café-avond

laatste donderdag

Rainbows United

laatste zondag Hiv-café

Basta!

holebi-jongerengroep tot 26j

www.bastabrussel.be

2de woensdag Bastacafé

BHS 40+

Culturele vereniging voor

oudere holebi's vanaf 40 jaar

bhs40plus@gmail.com

1ste of 2de zaterdag

Cultuur-praatcafé

Brussels Gay Sports

Sportieve en culturele

activiteiten voor holebi

www.bgs.org

Sacha Dilbeek

Holebiwerking voor Brussel

en Vl-Brabant

www.sacha-holebi.be

2de zaterdag Kookavond

VLAAMS-BRABANT

Holebihuis Vlaams-Brabant

vzw

Vlaams-Brabants open huis

voor seksuele oriëntatie en

genderidentiteit

Diestsesteenweg 24

3010 Leuven

www.holebihuis.be

&of

Holebi-jongerengroep tot 30j

www.enof.be

1ste dinsdag &of-café

3de dinsdag çeci n'est pas

enough

Aarschot.link Aarschot

Socio-culturele vereniging

voor 30+'ers

www.aarschot.link

1ste dinsdag Praatcafé

Break Out Leuven

Sportgroep voor mannen &

sympathisanten

badminton en volleybal

www.break-out.be

dinsdag Volleybal

dinsdag & zondag

Badminton

Cantarelli

SOGI-Mannenkoor

www.cantarelli.be

zondag Notenleer & Repetitie

De Roze Ballon

Vereniging voor holebi's met

een verstandelijke beperking

in Vlaams Brabant

www.holebihuis.be/werkingen/derozeballon

Driekant

Homo's uit Leuven en

omstreken

www.driekant.be

zaterdag Praatcafé

HALLElesbienne

Halle-Buizingen

Groep voor lesbiennes

www.hallelesbienne.be

M: 0496/14.40.11

Holebifilmfestival

Vlaams-Brabant

Vereniging die jaarlijks het

filmfestival Vlaams-Brabant

organiseert.

www.holebifilmfestival.be

Homo en Geloof

Vlaams-Brabant - Gerust

Geweten

Gelovige holebi's Vlaams-

Brabant

www.holebihuis.be/werkingen/groep/gerust_geweten

M: 0479 82 55 72

3de zaterdag Samenkomst

Homo Toch Getrouwd

Praatgroep voor homomannen

in een heterorelatie

www.holebihuis.be/

werkingen/groep/hotog

M: 0486/751395

3de woensdag Bijeenkomst

Jola

Onderdeel van Labyrint, richt

zich op jongere lesbiennes

www.facebook.com/jola.

labyrint

Kaya60+

Onderdeel van Labyrint, richt

zich op oudere lesbiennes

www.labyrint-vzw.be/

Kaya_60_plus.html

1ste woensdag K.O. Kaffee

Labyrint vzw

Leuvense vereniging voor

lesbiennes en bi-vrouwen

www.labyrint-vzw.be

M: 0487/36.21.13

dinsdag Badminton

woensdag Volleybal

3de vrijdag Vrouwen aan

de toog

3de vrijdag Onthaalbox

4de zaterdag Kaartavond

Leonardo

Leonardo International LGBT

www.holebihuis.be/werkingen/groep/

leonardo_international_lgbt

T: 016/60.12.63

1ste & 3de donderdag

Leo-café

Mixed Aarschot

Holebi-jongerengroep t.e.m.

30j

www.mixedonline.be

1ste & 3de donderdag

Mixedcafé

3de donderdag

Instapmoment voor Mixedcafé

1ste & 3de woensdag

Facebook-onthaal

OHO

Groep voor oudere homo's

www.holebihuis.be/werkingen/oho

1ste woensdag K.O. Kaffee

Sacha Dilbeek

Holebiwerking voor Brussel

en Vlaams-Brabant

www.sacha-holebi.be

2de zaterdag Kookavond

Spot On

Amateurtoneelvereniging met

focus op holebithematiek

www.spotontoneel.be

Transgenderkring

Vlaams-Brabant

Vereniging voor

transgenderpersonen

www.tgkvb.be

1ste donderdag Transcafé

3de zaterdag Queercafé

(even maanden)

Zensationeel

Toneelgroep met een roze

knipoog

www.facebook.com/zensationeel

ANTWERPEN

Het Roze Huis - çavaria

Antwerpen vzw

çavaria Antwerpen vzw -

Antwerps roze huis

Draakplaats 1

2018 Antwerpen

www.hetrozehuis.be

T: 03/2880084

donderdag Onthaal,

informatie en opvang

laatste vrijdag Spellenclub

Active Company vzw

Holebi-sportvereniging en

-koor

www.activecompany.be

M: 0495221152

maandag Koor, Badminton

en Zwemmen

dinsdag Active Running,

Active Workout en Volleybal

woensdag Tennis, Zwemmen

donderdag Active Running,

Waterpolo en Yoga

zondag Tennis en Badminton

2de zondag Wandelen

3de zondag Nordic Walking

laatste zondag Fietsen

Antar vzw

Vereniging voor cultuur en

vrije tijd

antar.vzw@gmail.com

M: 0486 66 67 01

3de donderdag

Ledenvergadering

(niet in aug)

Antwerp Pride vzw

Jaarlijks evenement in

Antwerpen voor holebi's en

transgenders

www.antwerppride.be

Atthis vzw

Vereniging voor vrouwen die

van vrouwen houden

www.atthis.be

1ste vrijdag Dansavond

2de & 4de vrijdag

Poolavond

3de vrijdag Oude caféspelen

Boysproject

Organisatie voor mannelijke

en transgender sekswerkers/

escorts

www.boysproject.be

M: 0475 75 30 63

woensdag Drop in + SOAtesting

VERENIGINGEN

De Flamingo's

Holebi-studentenclub tot 30j

www.studentenclubdeflamingos.be

De Klaproos Westerlo

Praatgroep voor holebi's

klaprooskempen@msn.com

M: 0494760302

3de vrijdag Praatgroep

De Roze Wapper

Vereniging voor holebi's met

een verstandelijke beperking

hetrozehuis.be/node/517

Diversiteitsnetwerk Lokale

Politie Antwerpen

www.politieantwerpen.be

Dubbelzinnig

Praatgroep voor bi's

www.dubbel-zinnig.be

1ste donderdag Praatgroep

El Mismo Lier

holebigroep 26+

www.elmismo.be

M: 0468179279

Enig Verschil vzw

Antwerpse holebi-jongeren

(tot 30 jaar)

www.enigverschil.be

Dinsdag EV-café

Gay Business Antwerp

(GBA)

Belangengroep voor roze

ondernemers

www.gaybusinessantwerp.be

M: 0477 40 24 20

GenderFlux

Vereniging voor transgenders

www.genderflux.org

2de zaterdag Bijeenkomst

Gewoon Doorgaan

Vereniging rond

genderthematiek

www.gewoon-doorgaan.com

M: 0484122138

3de vrijdag Praatavond

HijZijZo! Turnhout

Turnhoutse holebiwerking

www.hijzijzo.be

Holebi40plus

een initiatief voor holebi's

ouder dan 40

holebi40plus@gmail.com

M: 0492715708

laatste zondag

Ontmoetingsmoment

Homo en Lesbienne

Werking Mechelen

Mechelse holebiwerking

www.hlwm.be

vrijdag Babbelkroeg

Jongensdromen

Vereniging voor transmannen

www.jongensdromen.

strikingly.com

M: 0486624784

1ste zaterdag Praatcafé

Pimpernel40plus

Vereniging voor lesbische

40-plussers

www.pimpernel40plus.be

1ste zondag Bijeenkomst

QT4M

(Quality Time For Me)

QT4M is een vereninging

voor HoLeBi's

www.QT4M.be

M: 0486974635

2de zondag Babbelkroeg

Shouf Shouf

multiculturele holebiorganisatie

T: 0483/41.60.84

laatste vrijdag Soirée

Stavazah

Recreatief voetbal voor

holebi's, transgenders en

sympathisanten

stavazah.wordpress.com

woensdag Training

VREAK holebitheater

Theaterwerkgroep

www.vreak.be

WAVVH

wandelgroep voor

LBT-vrouwen

natuurwandelingen.wordpress.com

M: 0495686423

Werkgroep Homofilie

Kempen Turnhout

Turnhoutse holebiwerking

www.whk.be

M: 0486882236

dagelijks Onthaal- en

informatiemogelijkheid

WIJ

Een vereniging voor alle vrouwen

die van vrouwen houden

www.wijdames.be

M: 0476346619

LIMBURG

Regenbooghuis Limburg

vzw

Meldertstraat 38

3500 Hasselt

www.regenbooghuislimburg.be

Anders Gewoon

Voor transgenders en hun omgeving.

Iedereen is welkom.

www.anders-gewoon.be

M: 0486134690

2de vrijdag AG-Praatcafé

4de zaterdag AG-BIS

BiHomLes Leopoldsburg

Vereniging voor holebi's in

Leopoldsburg en omstreken

bihomles@gmail.com

M: 0474/55.93.99

De Madam vzw - vrouwen

en lesbocentrum

Vrouwen- en lesbocentrum

www.demadam.be

T: 011252294

1ste donderdag Filmavond

2de zondag Wandeling

maandag en vrijdag

Onthaal

Gratis juridisch advies na

afspraak

ertussenin

Limburgse vereniging voor

biseksuelen

ertussenin.wordpress.com

2de woensdag Bijeenkomst

Hij

Vereniging voor 30+ mannen

www.hijlimburg.be

3de zondag afwisselende

activiteit

Inderdaad vzw

Voor en door holebi-jongeren

in Limburg tot 30j

www.inderdaad.be

1ste maandag Activiteit

(+ instapmoment)

3de maandag Jongerencafé

Limburgs Actiecentrum voor

Holebi's (LACH vzw)

Limburgse holebiwerking

www.lachvzw.be

M: 0494413383

3de zaterdag LACH café

4de dinsdag LACH filmavond

OGWA (Ook Genks Wel

Anders) Genk

Genks holebien

transgendernetwerk

www.facebook.com/Ook-

GenksWelAnders

T: 089 65 42 44

1ste woensdag open

moment

Ouders Limburg

Vereniging voor ouders van

holebi's

ouderslimburg.wordpress.com

donderdag Praatavond

Roze Bink

Limburgse vereniging voor

lgbt's met een beperking

www.facebook.com/derozebink

M: 0471626954

SPELenT

Spelletjesvereniging voor

iedereen

www.facebook.com/Spelent

M: 0474691510

1ste woensdag Spelletjesavond

3de zondag Spelletjesnamiddag

3de zondag Bestuursvergadering

3de zondag Onthaalmoment

Zij!

Limburgse vereniging voor

lesbische en biseksuele

vrouwen

www.facebook.com/ZijLimburg

1ste vrijdag Zij! Café

OOST-VLAANDEREN

Casa Rosa vzw

Regenbooghuis Oost-Vl

Kammerstraat 22

9000 Gent

T: 09 2692812

www.casarosa.be

AA De Eerste

Anonieme Alcoholisten Groep

voor Holebi's

bit.ly/eerste_info

M: 0485596261

donderdag Bijeenkomst

Acantha

Gentse LGBT-studentenclub

www.acantha.be

M: 0472242775

dinsdag Clubavond

Auricula vzw

Holebisportgroep

www.auricula.be

M: 0472 72 10 04

maandag & zaterdag

Badminton

dinsdag & donderdag

Running

woensdag Zwemmen

De Roze Joker

praat - en ontmoetingsgroep

voor holebi's met een

beperking

www.derozejoker.be

T: 09/261.57.50.

derUIT! Sint-Niklaas

Holebi-jongerengroep tot 26j

www.deruit.be

M: 0474/969 208

Famba

Lesbisch-feministische sambaband

www.famba.be

M: 0473 76 71 89

FemiXX

Activiteiten- en ontmoetingsgroep

voor vrouwen

www.femixx.be

Gehuwd en toch Anders

Gehuwde holebi's in heterorelatie

Gent

www.geta.be

M: 0486 61 84 98

2de vrijdag Praatavond

GenderExpress

Transgendervereniging in Gent

www.facebook.com/Gender-

Express

2de woensdag Bijeenkomst

Goed Gestemd

Vrouwenkoor

goedgestemd@hotmail.com

tweewekelijks op

donderdag Repetities

Holebi Spirit

Holebiwerking Meetjesland

www.holebi-spirit.be

M: 0486/394.172

Holebi9100 Sint-Niklaas

holebigroep uit Sint-Niklaas

www.holebi9100.be

vrijdag Café Trouvé

HoLeMee Eeklo

vereniging voor holebi´s van

elke leeftijd

www.facebook.com/HoLe-

Mee-707448162628207

3de vrijdag Praatavond

Joen vzw

een advies, informatie- en

doorverwijscentrum voor

jongeren

www.joen.be

Liever Spruitjes Aalst

Holebi-jongerengroep tot -30j

www.lieverspruitjes.be

M: 0488825263

1ste vrijdag Babbelcafé

Mali Medo

Culturele evenementen voor

LGBTQ in Gent

www.facebook.com/malimedogent

Ongehoordt De Pinte

Toneelgroep voor holebi's

www.ongehoordt.be

M: 0478292982

RoundAbout30

Gentse holebigroep voor

jongeren van 24 tot 34

www.roundabout30.be

2de vrijdag RAb30-café

SheSheBar

maandelijkse ontmoetingsplaats

voor vrouwen

www.sheshebar.be

1ste zaterdag SheSheBar

(niet in juli en aug)

Tiszo

Holebirechtenvereniging

www.tiszo.org

Toeterniettoe Ronse

LHBT-jongerenorganisatie

tot 30j

www.toeterniettoe.be

T: 055580155

Verkeerd Geparkeerd vzw

Holebi-jongerengroep tot 30j

www.verkeerdgeparkeerd.be

maandag VG-Café

Werkgroep Ouders Holebi's

Gent

Werkgroep voor ouders van

holebi's

www.wohg.be

T: 0496.81.01.45

1ste woensdag Bijeenkomst

WEST-VLAANDEREN

REBUS

Regenbooghuis W-Vl

Torhoutsesteenweg 123

8400 Oostende

www.rebuswvl.be

T: 059439617

2de zaterdag Filmavond

3de vrijdag Praatcafé

B4Gay

vereniging voor holebi’s in

Brugge en omstreken

www.b4gay.be

M: 0484 598851

De Roze Maks

Vereniging voor mensen met

een (verstandelijke) beperking

in West-Vlaanderen

www.rozemaks.be

M: 0492945538

Gender Contact West-

Vlaanderen Brugge

Vereniging voor transgender

personen en eenieder met

een gezonde interesse

www.facebook.com/Gender.

Contact.WVL

T: 0470 / 02 94 01

4de vrijdag Praatavond

Go Out!

Vereniging voor holebi's en

transgenders van 25 t.e.m. 40j

www.go-out.be

M: 0487451528

Jong & Holebi in Brugge vzw

Jongerenbeweging gespecialiseerd

in educatie over het

zelfbeeld

www.j-h.be

Liever Gelijk Kortrijk

Socio-culturele holebi-vereniging

voor West-Vlaanderen.

www.lievergelijk.be

Sisters & Brothers

Holebi of hetero, trans- of

cisgender, jong of oud, Sisters

& Brothers brengt mensen

bijeen!

www.facebook.com

groups/1543371869059517/

Stukje Anders (praatgroep)

Brugge

Groep voor lesbische vrouwen

die in een heterohuwelijk zitten

of zaten

www.stukje-anders.be

Think Different

Holebigroep West-Vlaanderen

www.thinkdiff.be

Trozelientje

Leesclub van boeken met een

"roze lijntje" voor lesbische,

biseksuele en transvrouwen.

www.facebook.com/Trozelientje

LANDELIJK

't Kwadraat

Vereniging voor holebi-ouders

www.tkwadraat.be

Accenture BeLux LGBT

network

Lokale tak van Accenture’s

Global LGBT netwerk

www.accenture.com

Belgian Business Association

Holebi's met een

managementsfunctie

www.belgianbusinessassociation.be

2de dinsdag BBA Diner met

gastspreker

Belgium Bears

Belgium Bears is dé bearcommunity

in België

www.belgiumbears.be

M: 0495630896

Berdache België

Vereniging voor ouders van

jonge en oudere/volwassen

genderkinderen

www.berdache.be

BGMC Knalpijp

Holebi motorclub +500cc

met ritten in alle provincies.

www.bgmc-lgbt.be

3de zondag Motorrit

CD&V-regenboognetwerk

Netwerk binnen CD&V dat

werkt rond holebien transgenderthema’s

www.cdenv.be

Folia - L-day

Organiseert de jaarlijkse

L-day / lesbiennedag

www.l-day.be

Groen LGBT netwerk

Holebi- en transgenderwerkgroep

van Groen

www.groen.be

M: 0485035566

Holebi-pastores

Werkgroep voor holebipastores

www.holebipastores.be

M: 0479 82 55 72

Lingam

Werkgroep rond levens- en

relatievragen

www.lingam-workshops.be

Merhaba vzw

beweging voor holebi's en

transgenders uit ECM

www.merhaba.be

M: 0483091007

laatste donderdag MerhaBar

Mikpunt

Actiegroep tegen extreemrechts

mikpunt175.skynetblogs.be

Mix Brussel

LGBT in PVDA-PTB

mix.pvda.be

Jaarlijkse prides in Brussel

en Antwerpen, activiteit op

ManiFiesta

VERENIGINGEN

Mr. Gay Belgium

Mister verkiezing voor homo's

en transmannen.

www.mrgaybelgium.be

N-VA Holebinetwerk

Netwerk voor holebi's en

transgenders actief binnen

de N-VA

www.n-va.be

Natuurlijk Holebi!

een vriendengroep voor

holebi's die houden van de

natuur

users.skynet.be/natuurlijkholebi

OUT of the Blue

Werking van holebi's en transgenders

binnen Open Vld

www.openvld.be

T: 02/5524358

Planet Gender

Actiegroep rond de

genderthematiek

www.planetgender.com

T: 09 231 01 58

Polyamory Belgium

Vereniging voor mensen

geïnteresseerd in ethische

non-monogamie

www.facebook.com/

polyamorybelgium

1ste zondag Baravond

(Gent)

3de dinsdag Baravond

(Brussel)

3de vrijdag en laatste

maandag

Baravond (Antwerpen)

Rainbow Cops Belgium vzw

Vereniging van en voor

holebien transgendermedewerkers

van de geïntegreerde

politie

rainbow-cops-belgium.be

Sensoa vzw

Vlaams expertisecentrum

voor seksuele gezondheid

www.sensoa.be

T: 03 238 68 68

Sex Positive Belgium

Activiteiten in consent,

diversiteit en exploratie voor

een betere wereld zonder

veroordeling

www.meetup.com/sex-positive-belgium

Trainbow Belgium

Vereniging voor LGBT's die

werkzaam zijn binnen de

Belgische spoorwegmaatschappijen

www.trainbowbelgium.be

Wel Jong Niet Hetero

Nationale jongerenvereniging

voor holebi's en transgenders

www.weljongniethetero.be

T: 09 335 41 87

Why Me

Vereniging voor holebi's en

transgenders uit Sub-Saharaans

Afrika

www.why-me.be

M: 0493980962

WISH2.be (Werkgroep

Internationale Solidariteit

Holebi's)

Werkgroep internationale

solidariteit met holebi's en

transgenders

www.wish2.be

HULPLIJNEN

Verbonden in harmonie

Op zondagavond kan je de

mensen van Mannenkoor

Cantarelli steevast terugvinden

in het Holebihuis Vlaams-

Brabant. “Cantarelli verenigt

mannen in een grenzeloos

koor vol ambities en diversiteit,

met een link naar de

regenboogvlag”, staat op hun

website te lezen. ZiZo ging

eens langs en polste hoe dat

nu zit.

Tekst: Thierry Hanan Scheers

Foto's: Cantarelli

Een zondagavond in Leuven.

De mensen van Cantarelli sijpelen

een voor een binnen in het Holebihuis

Vlaams-Brabant. Niet veel later zit ik

aan tafel met vijf diehards: Jo Robbelein,

Gino Schoeters, Steven Gilis,

Sam Verlinden en Dimitri Cools. Het lijkt

meteen een gezellige boel te worden.

Iedereen vertelt honderduit over Cantarelli.

Je merkt meteen dat al deze mannen

veel zin in het interview hebben. Een

lach, met soms ook een serieuze stilte,

vol respect voor elkaar.

ONTSTAAN MANNENKOOR

Cantarelli is gestart vanuit een workshop.

Driekant, een andere Leuvense

vereniging, organiseerde enkele zangworkshops.

Toen nog met een vrouwelijke

dirigente. “Oorspronkelijk waren

daar ook vrouwen bij”, zegt Jo. “Dat

gaf natuurlijk soms problemen omdat

je een koor opbouwt met sopraan, alt,

tenor en bas. Met twee à drie vrouwen

per repetitie kon je niet zoveel sopraanen

altpartijen creëren. Op een gegeven

moment hebben we er om artistieke

redenen voor gekozen om enkel met

mannen verder te gaan. Mocht er morgen

plots een horde vrouwen voor onze

deur staan, dan gaan we daar natuurlijk

geen neen tegen zeggen. Maar die was

er niet, en die is er nu ook niet, dus zijn

we een mannenkoor. We hebben ons

daar een beetje op toegelegd”, voegt hij

er nog aan toe.

Artistiek is alles in handen van de

dirigent. Momenteel is dat Sam, een

voormalig koorlid van Cantarelli. Hij is

leerkracht in het muzikaal onderwijs.

Naar eigen zeggen baseert hij zijn artistieke

keuzes op wat hij zelf mooi vindt

en op wat beschikbaar is. “We moeien

ons daar in theorie niet mee en hebben

er ook geen klachten over”, verneem ik

meteen van Steven. “Als ze vaak genoeg

een nummer repeteren, vinden de koorleden

uiteindelijk mijn keuze ook wel

mooi”, zegt Sam. Ik zie iedereen meteen

jaknikken.

“Een mannenkoor is geen evidentie.

A-capellagroepen beginnen vaker op

te komen. Het begon met dingen zoals

Glee (2009-2015, een televisiereeks

over een groep jongeren die, onder

leiding van hun leerkracht, een koor beginnen

op school, n.v.d.r.) en Pitch Perfect

(2012, een humoristische film over

twee rivaliserende a-capellagroepen bestaande

uit uitsluitend vrouwen, n.v.d.r.).

In de Verenigde Staten bestaan er ondertussen

grote a-capellagroepen. Het

voordeel hiervan is dat er nu veel meer

muziek bewerkt wordt en dat er composities

beschikbaar zijn die voordien niet

beschikbaar waren”, deelt Sam mede.

Soms maakt hij ook zijn eigen bewerkingen

van een bestaand nummer. “Maar

als ik dat een schijtnummer vind, dan

doe ik dat niet”, voegt hij er al lachend

aan toe. “Dat is veel te veel moeite voor

iets dat ik niet eens mooi vind.”

LEUKE MIX

“Toen we begonnen als koor, zongen we

nog veel kerkliederen. Die zijn geschikt

als stemoefening en om samen te leren

zingen. Later zijn we geëvolueerd naar

iets moderner en nog iets klassieker,

eigenlijk twee uitersten. Nu zingen we

VERENIGING IN DE KIJKER CANTARELLI

Heb je ook goesting gekregen

om te zingen? De vaste

repetitieavond van Cantarelli

is op zondag, van acht

tot tien uur in het Holebihuis

Vlaams-Brabant. Op cantarelli.be

vind je alle info.

Je kan ook een mailtje sturen

naar info@cantarelli.be.

praktisch alles, van Gregoriaans tot een

aantal klassieke stukken, en ook best wel

wat popmuziek. Die mix houdt het leuk.

Af en toe moet je ook composities leren

zingen, en met klassieke werken leer je

soms meer. Klassieke muziek is daarvoor

geschreven”, legt Steven uit. “Met

popmuziek is dat veel moeilijker. Pop lijkt

evident, maar is het eigenlijk niet.”

“Iedereen zingt graag popmuziek.

Maar het is soms moeilijk om die goed

te krijgen in een koor”, aldus Jo.

Het holebithema komt altijd wel naar

voren in hun optredens. Hun laatste

koorconcert gaf de levenswandel van

een homoman weer. “Herkenbare

thema’s zoals deze stoppen we in een

concert,” hoor ik van Jo. “We steken

het niet weg. Maar komt het prominent

naar voren? Niet noodzakelijk. We zeggen

wel dat we uit dit huis (Holebihuis

Vlaams-Brabant, n.v.d.r.) komen. We

zijn wie we zijn. We zijn hier one big

family en het koor is daar ook gewoon

een onderdeel van.”

KOORLEDEN BEHOUDEN

Dit seizoen probeert Cantarelli maximum

twee concerten te geven. Vorig seizoen

gaven de koorleden geen enkel concert,

omdat ze hun energie investeerden in

het integreren van de groep en het versterken

van het koor. “Om terug aan de

basis te werken en dat heeft zijn vruchten

afgeworpen”, vertelt Gino.

Momenteel heeft Cantarelli een vijftiental

koorleden. “We hebben er ooit tien

gehad, maar ook twintig. De realiteit is

dat Leuven een studentenstad is”, legt Jo

uit. “Studenten zijn vaak maar tijdelijk in

Leuven. Andere Leuvense verenigingen

hebben hetzelfde probleem”, vult Steven

hem aan. “Er zijn echter een paar diehards.

Het zijn vaak mannen die hier al

een tijdje wonen en blijven.” Ik heb een

sterk vermoeden dat de meesten onder

hen hier bij mij rond de tafel zitten.

MEEDOEN

Nieuwe koorleden zijn steeds welkom bij

Cantarelli. Leden moeten geen lidgeld

betalen. “We willen de drempel bewust

laag houden. Het idee ‘het moet leuk

zijn om erbij te komen en iedereen

kan meedoen’ is het belangrijkste”,

vertelt Steven. “Het is de bedoeling dat

iedereen mee kan zingen en dat willen

we ook zo houden. Dat betekent ook dat

hetero’s mogen meedoen. Maar ze zijn

hier nog niet komen aanwaaien”, hoor

ik Jo hardop lachend zeggen.

“Iemand nieuw stuurt soms een mailtje

en komt vervolgens meestal op zondagavond

even langs om te komen

luisteren. Sommigen komen eens een

paar weken proberen. Er zijn geen

verplichtingen”, zegt Steven. “De enige

voorwaarde is dat ze min of meer

kunnen zingen. Maar je leert hier ook

wel zingen. Je kan natuurlijk niet vanaf

nul beginnen, maar onze dirigent kent

wel de technieken om mensen te leren

zingen”, vult Jo aan.

Een aantal koorleden heeft muziekschool

gevolgd en kan noten lezen,

maar dat is geen vereiste. “Je moet

vooral goesting en een goede spirit hebben.

En willen zingen. We willen plezier

maken”, hoor ik van Steven. Dat is ook

wat ik merk. Ik zie een enthousiaste,

goedlachse groep die enorm veel plezier

beleeft aan samen zingen.

“Cantarelli is altijd al een groep geweest

van mensen die elkaar gevonden hebben

in Holebihuis Vlaams-Brabant.

Ze willen samen zingen en dat creëert

een hechte band, waardoor je heel

wat enthousiasme opwekt. Eigenlijk is

Cantarelli een atypisch koor, omdat je

het meer als een holebien transgendervereniging

kan beschouwen. We zijn

immers door iets met elkaar verbonden.

Onze muzikaliteit is niet bijkomstig,

maar een tweede aspect, naast het

holebi-zijn”, zegt Dimitri. Iedereen wordt

stil van zijn woorden. “Mooi gezegd”,

sluit Steven af. De harmonie in deze

groep is overduidelijk.

850 SPORTERS UIT 48 LANDEN VOOR

ANTWERP BRILLIANT GAMES 2017

Meer dan 850 sporters uit 48

verschillende landen zijn begin

november afgezakt naar de

Scheldestad voor de Antwerp

Brilliant Games 2017. Daarmee

overtrof het sportieve holebievenement

de verwachtingen.

De Antwerp Brilliant Games 2017 is

een internationaal sporttornooi dat

georganiseerd wordt door Active

Company, de Antwerpse sportorganisatie

voor holebi's en hun vrienden. Op

het programma stonden badminton,

squash, tennis, volleybal, zwemmen en

waterpolo.

850 sporters namen deel aan één van de

zes disciplines. Aanvankelijk hoopte de

organisatie op 600 deelnemers. De atleten

kwamen uit 48 landen: van Japan tot

Venezuela en van IJsland tot Madagaskar.

Niet enkel holebi's streden voor een

medaille. Ook heteroploegen steunden

het evenement met hun deelname.

Wat is de aantrekking van LGBT-sportclubs

of tornooien? "Dit is voornamelijk

de gemoedelijke, amicale sfeer die er

meestal is op zulke tornooien", zegt Harre

Vandenbulcke, voorzitter van Active

Company. "Iedereen kan er zichzelf zijn.

Naast het sportieve gedeelte zijn er ook

randactiviteiten, zoals de brunch en de

feestjes. Door deze tornooien worden

ook oude banden aangehaald en nieuwe

banden gesmeed tussen de verschillende

LGBT-sportverenigingen."

ÇAVARIA LID GEWORDEN VAN

11.11.11

11.11.11 strijdt tegen onrecht

en voor duurzame verandering.

Dit jaar stelde de organisatie

migratie en vluchtelingen

centraal in haar campagne.

Çavaria is sinds kort lid van 11.11.11

om beter te kunnen inspelen op de

noden van holebi's en transgenders in

het buitenland.

“Asielzoekers vluchten niet voor hun

plezier.

Hun thuissituatie werd onhoudbaar en

ze doorstonden veel moeilijkheden op

hun tocht naar België”, zegt çavariawoordvoerder

Jeroen Borghs. “Eens

aangekomen in ons land moeten we

hen dan ook zo goed mogelijk opvangen,

begeleiden en op weg helpen in

een nieuw hoofdstuk in hun leven.”

Holebi- en transgender asielzoekers

hebben vaak moeite om asielinstanties

te overtuigen van hun seksuele oriëntatie

of genderidentiteit.

Çavaria zet zich met het project Safe

Havens in voor LGBT-vluchtelingen.

“We organiseren gezamenlijke activiteiten

zodat ze hun (mogelijke) nieuwe

thuisland en de holebien transgendergemeenschap

leren kennen”, legt

Borghs uit. “Ze leren ook elkaar kennen

en bouwen een netwerk van vrienden

uit. Dat is heel belangrijk omdat gevluchte

holebi’s en transgenders vaak

niet kunnen terugvallen op ondersteuning

van landgenoten.”

ILGA-EUROPE ANNUAL CONFERENCE

2018 IN BRUSSEL

In november 2018 ontvangt

Brussel de 22ste ILGA-Europe

Annual Conference. Rainbow-

House Brussels, çavaria en

Arc-en-Ciel Wallonie kregen de

vlag overhandigd op de laatste

dag van het ILGA-congres in

Polen.

ILGA-Europe organiseert de algemene

vergadering zelf maar de lokale holebien

transgenderbeweging is verantwoordelijk

voor het sociale luik. Voor

België betekent dit dat RainbowHouse

Brussels, çavaria en Arc-en-Ciel Wallonie

de handen in elkaar zullen slaan.

De drie koepels ontvingen in Warschau

de ILGA-Europe-regenboogvlag.

Tijdens de conferentie werd de gaststad

voor 2019 ook al aangeduid. Dat wordt

Praag in Tsjechië. De plaatselijke LGBTorganisatie

Jsme fér kon de Europese

collega's overtuigen door te wijzen op

de druk die LGBT-rechten in Tsjechië

ondervinden. Het campagnefilmpje

'Make Czechia Gay Again', een parodie

op de Amerikaanse president Trump,

was de kers op de taart.

Verder kreeg ook Piet De Bruyn (N-VA),

Vlaams parlementslid en algemeen

verslaggever over de rechten van

holebi's, transgenders en mensen met

een intersekse-conditie bij de Raad van

Europa, de kans zijn werk voor intersekse

personen uiteen te zetten.

SNEL BEZORGD NIEUWS UIT DE BEWEGING

260 DEELNEMERS VOELEN ZICH

THUIS OP T-DAY 2017

De T-Day is dé jaarlijkse trefdag

voor trans*personen en

hun omgeving. Op zondag 19

november woonden meer dan

260 personen dit evenement

bij. Dit jaar was het thema

‘mentaal welbevinden’. De

focus lag op zelfzorg, aanvaarding

en mentaal zelfbewustzijn.

De dag ging van start met een pleidooi

van Ines Rombouts van Het Roze Huis

- çavaria Antwerpen tegen het binaire

hokjesdenken. "Het is zwart. Of het is

wit. Maar vaker dan dat is het grijs",

vertelde Rombouts. "Al die hokjes brengen

vaak ongemakken met zich mee.

Van vragenlijsten tot toiletbezoeken. Van

daten tot cafégesprekken." Afsluitend

nodigde die alle aanwezigen uit om op

de T-Day vooral zichzelf te zijn.

Via de verschillende workshops werd

er aandacht gegeven aan het thema

mentaal welbevinden. Daarnaast waren

er ook meer praktische workshops over

het stemgebruik en verzekeringen/terugbetalingen

bij transgenderzorg.

"Vandaag zag ik verschillende mensen

openbloeien. In het dagelijkse

leven voelen deze mensen zich vaak

nergens thuis. Vandaag voelden ze

zich ergens thuis, sommigen zelfs

voor de eerste keer. De T-Day is dus

zeker nodig", aldus een tevreden Yves

Aerts van çavaria.

WEST-VLAAMSE STEDEN EN GEMEEN-

TEN VERSTEVIGEN REGENBOOGBELEID

Verscheidene West-Vlaamse

steden en gemeenten kwamen

op coming-outdag samen in

Brugge. Er vond een congres

plaats over lokaal regenboogbeleid.

34 van de in totaal

64 West-Vlaamse steden en

gemeenten engageerden zich

om in te spelen op de noden

van inwoners die holebi en/of

transgender zijn.

Het congres ‘Lokaal regenboogbeleid’

was een initiatief van REBUS, Regenbooghuis

West-Vlaanderen, in samenwerking

met provincie West-Vlaanderen.

Alle Vlaamse steden en gemeenten

waren welkom om bij te leren en ervaringen

uit te wisselen over hoe ze het

best aan de slag gaan met een lokaal

regenboogbeleid.

“Het doel van ons project was om in

te spelen op de noden van holebien

trans*personen. Steden en gemeenten

kunnen een grote impact hebben op

het dagelijkse leven van hun holebien

trans*inwoners.” vertelt Cathy Heyman,

coördinator van REBUS. “In de praktijk

blijkt dat we hiermee ook inspelen op

een nood van steden en gemeenten, die

zaten te wachten op een partner om hen

hierbij te ondersteunen.”

Ze ondertekenden een regenboogcharter

om zich daar formeel toe te

verbinden.

AANTAL NIEUWE HIV-DIAGNOSES IN

BELGIË DAALDE OPNIEUW IN 2016

Het aantal nieuwe hiv-diagnoses

daalde met 9,8 procent in

vergelijking met 2015 en met

25 procent in vergelijking met

2012. Het Wetenschappelijk

Instituut Volksgezondheid (WIV)

registreerde 915 gediagnosticeerde

hiv-infecties in 2016, wat

overeenstemt met gemiddeld

2,5 nieuwe diagnoses per dag.

De verderzetting van de dalende trend is

voor het WIV een bemoedigend teken.

Toch blijft waakzaamheid geboden

omdat het aantal nieuwe hiv-diagnoses

in België hoog blijft.

Homo- en biseksuele mannen blijven

de grootste risicogroep wat betreft hiv,

stelt het Jaarrapport hiv/aids 2016. Het

aantal nieuwe hiv-diagnoses bij mannen

die seks hebben met mannen (MSM)

daalde met 8 procent ten opzichte van

2015, en met 21 procent in vergelijking

met 2013, toen de hoogste piek werd

waargenomen.

"Deze daling is het resultaat van jarenlang

informeren, sensibiliseren en

inzetten op verschillende preventiestrategieën",

verklaart çavaria-woordvoerder

Jeroen Borghs.

"MSM zijn zich meer bewust van het risico

dat onveilig vrijen met zich meebrengt",

reageert Borghs. “In België leeft 1 op 20

MSM met hiv, de kans is dus veel groter

dat ze in contact komen met het virus.”

VERBLIJF TIJDENS HET

SPARKLE EVENT OP 27 JANUARI

IN GHENT MARRIOTT HOTEL

EN ONTVANG 10€ KORTING

OP UW HOTELOVERNACHTING

(alleen op vertoon van een festivalkaartje)

TRAVEL BRILLIANTLY

Boek snel op WWW.MARRIOTTGHENT.COM

via special rate met de promotional code: FVJ

Sponsoring_Multibrand_Affiche_NL_A5_Landscape.pdf 1 22/08/2017 14:50

I NFO@MARRIOTTGHENT.CO M +32 9 269 77 22

COLUMN PIYA DESEURE

BLADE RUNNER

‘Ga je mee naar de film? Naar de sneak-preview.’

Een verrassingsfilm dus. Normaliter zette ik nooit

een voet in de cinema. Maar dankzij mijn studiegenoten

geografie, heb ik per toeval

‘Blade Runner’ gezien. Misschien wel

de meest iconische postmoderne

cultfilm uit de jaren 80. Zelden

werden een film nadien zoveel

verschillende gelaagdheden

en betekenissen toegedicht.

Vijfendertig jaar later ben ik

met mijn zoon en dochter, de

opvolger ‘Blade Runner 2049’

gaan zien. Doorgaans onthullen

sciencefictionverhalen verrassend

weinig over de toekomst, en vertellen

ze meer over onze eigen tijd. Of over de

angsten en fantasieën van de filmmakers. Het leuke

aan beide Blade Runners-films is in elk geval dat er

geen aliens aan te pas komen. Meer verklap ik niet.

Ga kijken en verzin er zelf je eigen uitleg bij. Zo iets

als dit: Stel dat er twee

soorten mensen zijn?

De normalen en de anderen?

Het maakt niet

uit over welke uitzonderlijke

eigenschapen

die anderen ook mogen

beschikken. Ze worden

door de normalen als inferieur gezien, en als slaven

behandeld. Ze beschikken zelfs niet eens over het

fundamentele levensrecht om zich volgens eigen

inzicht en voorkeur voort te planten. De normalen

zouden dit te bedreigend vinden. Tja, het is maar

film, hé! Wie het recht, de rijkdom en de macht aan

zijn zijde weet, behoudt liever het status-quo. Gun

de anderen geen kansen op een gelijke behandeling.

Waar hebben we dit machiavellistisch discours

nog gehoord? Ik verzin maar wat, toch?

Een visie die in scherp contrast staat met het zo

door ons gekoesterde wereldbeeld, het geloof in de

vooruitgang, de maakbaarheid van de samenleving,

de overtuiging dat wij mensen in staat zijn om een

steeds betere, humanere, zorgzamere maatschappij

uit te bouwen. Maar is dat wel zo? Het is niet

omdat wij ons streven om betere mensen te worden,

ons verlangen om het goede te zien zegevieren, als

een moreel superieur doel beschouwen, dat ons

automatisch een nobeler toekomst toelacht. Geluk

of welzijn krijgen we niet zomaar in onze schoot

geworpen. Niets is voorbestemd. We moeten waakzaam

blijven.

Waar zijn we bang voor? Wat zijn onze angsten?

Wat bedreigt ons? Een samenleving kan net zoals

"Geluk of welzijn krijgen

we niet zomaar in onze

schoot geworpen"

een wielerpeloton bij forse zijwind in waaiers, in

diverse deelgroepen uiteenvallen. De winnaars zitten

vooraan. In de kopgroep is het begrip voor al wie

anders is, voor wie afwijkt van de norm, in

de loop der jaren gegroeid. Holebi’s,

transgenders e.a. worden niet langer

stelselmatig uitgestoten. Ze worden

geduld, soms zelfs gerespecteerd.

Bij de achterblijvers ligt het

moeilijker. Uit sommige waaiers

worden ze zonder pardon

gedumpt.

Iedereen weet dat de eenzame

fietser kansloos is. Om te overleven

als individu plooien we ons naar de normen

en waarden van onze directe omgeving:

familie, klasgenoten, collega’s, de eigen religieuze,

sociale of etnische groep. Zonder dit hecht netwerk

van amicale en familiale banden kunnen we ons

in ons eentje noch materieel noch psychologisch

staande houden in deze

hectisch evoluerende

wereld. Maar zonder

die steun blijven ook

onze wettelijke rechten

als individu dode letter.

De vooruitgang die we

op papier geboekt hebben

als samenleving is nooit definitief verworven.

We moeten er elke dag opnieuw over waken dat

onze samenleving niet uiteenvalt in losse wij-zijverbanden.

In de Blade Runner-films komen er geen wielrenners

voor. Wel vliegende mobielen. Het is tenslotte

sciencefiction. De samenleving lijkt er keihard,

inhumaan, met meer losers dan winnaars. Filmisch

verzinsel? Als we naar het globale plaatje kijken,

dan vrees ik dat er meer Blade Runner-achtige plekken

op onze planeet bestaan, dan wij die knusjes

in de kopgroep zitten durven toegeven. We moeten

alert blijven, als we onze vrijheden en voorrechten,

onze welvaart niet willen verliezen. Als we willen

voorkomen dat het wereldbeeld waarin wij zo graag

geloven, straks niet meer blijkt te zijn dan een mooie

zeepbel vol dure herinneringen.

Wat er ook van zij, fantasie, verzinsel of toch ook

een stukje werkelijkheid. Over vijfendertig jaar

mogen mijn kleinkinderen mij altijd uitnodigen. Ik

blijf benieuwd.

Piya Deseure is geboren in Ieper. Ze studeerde geografie

en werkte in de industrie. Piya is actief lid van

verscheidene transgenderorganisaties en schrijft ook

regelmatig gedichten.

Alles uit de kast,

op en naast het veld

Arlena en Sharon willen met

Out For The Win (OFTW) de

zichtbaarheid van holebi’s,

transgenders, queers en intersekse

personen in de sportwereld

verhogen. Ze vinden

het belangrijk dat elke atleet

zichzelf kan zijn. Op en naast

het veld. Buiten en binnen de

sportlijnen. Met dit initiatief

streven ze naar meer acceptatie

en openheid binnen de

sportwereld.

Tekst: Stijn Depoorter

Foto: Trui Hussein Hanoulle

Wat doet Out For The Win precies?

“We verzamelen de verhalen van allerlei

holebien transgenderatleten om jongeren

te tonen dat ze niet alleen zijn. Om

hen te laten zien dat je kan sporten én

jezelf kan zijn, wat je seksuele geaardheid

of genderidentiteit ook is.”

Waarom zijn er vandaag nog steeds

weinig atleten uit de kast?

“Er zijn veel verschillende redenen

waarom atleten beslissen om te zwijgen.

De macho-omgeving binnen de sport,

de reacties van supporters, de afhankelijkheid

van sponsors... dat alles

kan atleten verhinderen om uit de kast

te komen. We hebben ook gemerkt

dat professionele sporters vaak enkel

gefocust zijn op hun sportprestatie.

Terwijl ze tijdens hun carrière een platform

hebben om mensen te bereiken.

Helaas gebeurt dit amper omdat atleten

enerzijds angst hebben, en anderzijds

niet de nood voelen om dit platform te

gebruiken, waardoor ze de kans missen

om vele andere sporters te helpen.

Wij zijn alle atleten die aan OFTW

meewerkten, zowel profs als amateurs,

dan ook bijzonder dankbaar dat ze hun

ervaringen durfden meedelen. Hopelijk

leiden hun verhalen tot meer acceptatie

en openheid binnen de sportwereld.”

Welk verhaal heeft het meest indruk

op jullie gemaakt?

“Je kan nu al meer dan 25 verhalen op

onze site lezen en er zijn aangrijpende

aspecten in elk verhaal. Wat ons vooral

bijblijft, is de angst die sporters hebben

voor ze uit de kast zijn, maar ook de

vele, en vaak onverwachte, steun die ze

krijgen. Zoals Oshin die vertelt over hoe

bang ze was om zich te outen bij haar

islamitische trainer, hoe Daan geen enkel

probleem meer heeft om te douchen

met zijn teamgenoten, het zelfvertrouwen

dat Laura en Hannah uitstralen, en

hoe Melissa en Schuyler na een periode

van zelfacceptatie en transitie terug

konden sporten. We hebben echt al veel

fantastische personen ontmoet.”

Wat zijn jullie nabije toekomstplannen?

“In september lanceerden we onze

nieuwe website. Naast de verhalen van

de atleten posten we ook blogposts en

interviews. Elke maand verschijnt er

ook een getuigenis op de site van ZiZo.

Er komt ook nog een webshop, zodat

mensen onze missie kunnen steunen

en OFTW in hun eigen sportomgeving

kunnen brengen. We willen daarnaast

sportclubs, wedstrijden, prides en

LGBTQI-organisaties bezoeken om zo

meer bondgenoten te vinden. Bovenal

hopen we natuurlijk nog veel meer

inspirerende atleten te ontmoeten,

hun verhalen te delen en jongeren te

bereiken.”

www.outforthewin.com

GETUIGENIS OSHIN

"Ik vond dat

mijn trainer

moest weten

dat ik

lesbisch ben,

ik kan niet

werken met

iemand die

mij niet kent"

- Oshin, 29

Tekst: Out For The Win

Foto: Dries Verhelst, Roeselare Sport

“Al sinds mijn veertiende weet ik dat ik

meisjes verkies boven jongens. In mijn

boksclub in Lichtervelde, waar ik op

m’n negentiende begon, ben ik er altijd

vrij open over geweest. Ik heb er nooit

problemen ervaren. Toen ik nog zoekende

was naar mezelf, kreeg ik soms

wel eens reacties over mijn uiterlijk. ‘Je

bent precies een man’, klonk het dan.

Dat kwetste me. Het is niet omdat je gespierd

bent, dat je een man bent. Je kan

perfect vrouwelijk én gespierd zijn. Maar

daar had ik nooit het gevoel dat ik mijn

geaardheid verborgen moest houden.”

“Toen ik daarna in Frankrijk ging

trainen, heb ik het in het begin wel

verzwegen. Frankrijk is iets conservatiever

dan België. Bovendien is mijn trainer

een 62-jarige moslim en trainen er in

onze club nog veel andere moslims.

Daarom tastte ik in het begin af in

hoeverre ik er mezelf kon zijn. Toen ik

besliste om volledig bij mijn Franse club

te trainen, waardoor ik elke dag met

mijn trainer moest samenwerken, heb ik

het hem uiteindelijk toch verteld. Ik vond

dat hij het moest weten, ik kan niet met

iemand samenwerken die mij niet kent.

Ik kon niet iemand anders zijn. Maar hij

maakte er geen enkel probleem van. Hij

wil gewoon dat ik doe wat mij gelukkig

maakt. Ik vond dat heel frappant,

want ik verwachtte de tegenovergestelde

reactie.”

“Nadat ik me geout had, voelde ik

dat ik beter presteerde op training

omdat ik volledig mezelf kon zijn.

De andere boksers met wie ik samen

train, deden er niet vreemd over.

Maar ik merk wel dat ze er vragen

over hebben. Ze aanvaarden

het, maar begrijpen niet hoe je op

iemand van hetzelfde geslacht kan

vallen.”

“Ik denk dat het belangrijk is om jezelf

te zijn en te doen wat je wilt. Ben

je verliefd op iemand van hetzelfde

geslacht, go for it. Je kan er niet tegen

vechten. Dan word je ongelukkig

en daarvoor is de liefde te belangrijk

en te mooi.”

DE VIJFTIEN TRUUS DRUYTS

De 15 van

TRUUS DRUYTS

In oktober 2017 sleepte

radiopresentatrice Truus Druyts

op de L-Day de allereerste

L-award in de wacht. De award

wordt uitgereikt aan een vrouw

die een belangrijke rol speelt

in de LesBTQ-gemeenschap en

heeft bijgedragen tot de zichtbaarheid

ervan in België. ZiZo

vuurde vijftien korte vragen op

haar af.

Tekst: Stijn Depoorter

Foto: Kevin Wuyts, Studioworks

WAARMEE HEB JE RECENT HARD

KUNNEN LACHEN?

"Eigenlijk lach ik veel en graag. Gisteren

waren mijn lief en ik op bezoek bij onze

beste vrienden die midden in hun verbouwingen

zitten. Het was een dag vol

cement, tegels kappen, samen lunchen

op de werf aan de tuintafel, elektriciteitskabels

trekken, je hoofd stoten en op je

vingers kloppen. Groezelig en onder het

stof trokken we aan het einde van de

dag naar de frituur, warm van verbondenheid

en melig van vermoeidheid. Op

zo’n moment rol je om van het gieren

om grapjes die niemand begrijpt en die

nergens op slaan."

WIE BEWONDER JE EN WAAROM?

"Mijn lief, om haar vermogen tot liefhebben,

het zien van het beste, het mooiste.

Haar snelle geest en observatievermogen.

Haar pen. Haar talent om te

genieten en gezelligheid te creëren."

WAT IS HET BESTE MEDICIJN DAT JE

NIET BIJ DE APOTHEKER KAN KRIJ-

GEN?

"Liefde."

WIE WAS DE EERSTE PERSOON BIJ

WIE JE UIT DE KAST KWAM?

"Mezelf. Daarna mijn oudste broer.

Die werd eerst een beetje bleek rond

zijn neus, daarna begreep hij waarom

hij steeds vond dat hij ‘een broer met

borsten’ had."

BEN JE EEN KATTEN- OF HONDEN-

MENS?

"Van nature ben ik een hondenmens en

gaandeweg zijn katten ook onmisbaar

geworden."

WELKE FILM HEEFT JE VOOR HET

LAATST ONTROERD?

"De Netflix-documentaire Miss-representation

heeft me erg geraakt. Ik denk

dan dat er nog zo veel werk aan de

winkel is. Elke keer dat iemand #metoo

aan zijn/haar/hun levensverhaal moet

toevoegen is er een te veel. Dat zegt

veel over een maatschappelijk klimaat

waar we allemaal verantwoordelijkheid

voor dragen."

WAT VIND JE DE MOOISTE EIGEN-

SCHAP VAN JE PARTNER?

"Zonder twijfel: haar absurde vermogen

tot liefhebben."

HOE KAN JE OPVROLIJKEN OP EEN

MINDERE DAG?

"Met een stappenplan. 1. Erkennen

dat ik een mindere dag heb. 2. Inzicht

krijgen waarom ik me slecht voel. 3.

Voor mezelf daar aandacht aan geven.

4. Ombuigen tot een plan. Hoe kan

ik de toekomst beter maken, ook voor

mezelf?"

HOU JE VAN HET LGBT-UITGAANS-

LEVEN?

"Absoluut. Al nam ik er de laatste jaren

te weinig aan deel."

WAAR ZOU JE GRAAG EENS DE

LIEFDE BEDRIJVEN?

"Op het dak van mijn huis, tijdens een

warme zomeravond."

WAAROM DOE JE (AL DAN NIET) MEE

AAN EEN PRIDE?

"Als ik kan, dan ga ik want ik vind het

een belangrijk event. De zichtbaarheid

van de community maakt dat er fijne

toekomstperspectieven zijn voor wie

worstelt met zijn/haar geaardheid. Vrijheid

van meningsuiting, vrijheid om je

geluk actief te mogen nastreven, vrijheid

om jezelf te mogen uiten, verbondenheid…

dat zijn fundamentele waarden

voor mij."

WAT IS HET MOOISTE COMPLIMENT

DAT JE GEKREGEN HEBT?

"“Dit zijn mijn laatste woorden, wil jij ze

geven aan de mensen die ik het meeste

lief heb gehad in dit leven?” Die woorden

vergeet ik nooit…"

WELKE MUZIEK MAAKT JE BLIJ?

"Dat varieert van Schubert tot Pharrell

Williams. Van het nummer dat toevallig

op mijn iPhone opspringt, tot een

nummer dat geboren wordt aan mijn

piano…"

WANNEER IS DE LIEFDE OP HAAR

SCHOONST?

"Als het niet mooi is, is het geen liefde."

KOMT UITEINDELIJK ALLES GOED?

"Ja. Straffer nog: het wordt alleen maar

beter."

Mode- en lifestyleredacteur

Jasper Vanpoucke heeft een oog

voor regenboogkleurige trends

en dat in de breedste zin van het

woord. Van internationaal modenieuws

tot Belgische merken

en beautytips, deze pagina is de

ultieme checklist voor modebewuste

en trendgevoelige LGBT's.

Tekst: Jasper Vanpoucke

Mode

VOOR MOOIE KONTJES

Wie nog geen kijkje heeft genomen in de

nieuwe boetiek van ex-Gay Mister Belgium

Skelte Willems, moet daar dringend

eens werk van maken. De rekken van

SKELTE zijn gevuld met trendy ondergoed

en swimwear van ronkende namen zoals

Diesel, Calvin Klein, Andrew Christian

en Addicted. Ook het ruime assortiment

comfortabel loungewear doet je meteen

zin krijgen om het weekend gezellig met

je partner in de zetel door te brengen.

Skelte, Aalmoezeniersstraat 3A,

2000 Antwerpen

OP Z’N BUNNIES

INSTAGRAM:

@DOITBUNNYSTYLE

De toffe baseball caps van het Londense

merk Bunny.Style ontdekten we vorig jaar

op Rotterdam Pride! Bedenker en oprichter

Matt Orzel showt de zes verschillende Pride-

Bunny-petten op zijn website en Instagram

account, en is druk in de weer om ook

sokken en rugzakken toe te voegen aan

het assortiment. Onze favoriet is uiteraard

het WeHo model, geïnspireerd op het bruisende

West-Hollywood, met regenboogmotief

aan de binnenkant van de klep.

www.bunny.style

MAAK KENNIS MET

MR. P

Modelovers kennen natuurlijk de website

Mr. Porter al langer, waar de meest

premium designermerken voor mannen

verzameld zijn. Het kleine broertje van

Net-A-Porter heeft nu ook een eigen kledinglijn

uitgebracht, dat de naam MR. P

kreeg. De nadruk van deze eigen collectie

ligt vooral op tijdloze basics. Kledingstukken

die iedere man in zijn kast moet hebben,

en makkelijk te combineren zijn met

statement pieces. Sobere ontwerpen met

hier en daar een ingenieus detail.

www.mrporter.com

ZEG HET MET

PAILLETTEN

Ashish Gupta, een Londense ontwerper

met Indische roots, heeft één doel voor

ogen: de wereld verbeteren door middel

van pailletten! De uniseks-ontwerpen van

ASHISH zijn deels of volledig uit pailletten

gemaakt, en brengen altijd duidelijke

boodschappen, zoals antiracisme (‘Love

Sees No Colour’) en antidruggebruik

(‘Say No To Drugs’). Ook de holebigemeenschap

krijgt geregeld aandacht.

Zo bevatte de herfst- en wintercollectie

2017 een denimjasje gemaakt van

regenboogpailletten, en stuurde Ashish

ook een bear de catwalk op. Op zijn

blauwe T-shirt stond te lezen ‘Why be blue

when you can be gay?’. Josje Huisman

en stylist Jody Van Geert zijn alvast fan!

www.ashish.co.uk

REGENBOOG

MOCCASINS

Het schoenenmerk FIamme werd in

2015 opgericht door Elisa Mol. Na haar

studies in het Italiaanse Firenze streek

de ontwerpster neer in Antwerpen. De

specialiteit van Fiamme zijn sporty chic

sneakers, maar sinds dit seizoen werd het

assortiment ook aangevuld met laarsjes,

pumps en moccasins. Wij lieten ons oog

meteen vallen op de V015 mocassins met

glossy reptielprint en parelapplicaties,

verkrijgbaar in een waaier aan regenboogkleurtjes.

De V015 mocassins kosten 169 euro

en zijn verkrijgbaar via de online shop

www.fiammefootwear.com of in geselecteerde

verkooppunten.

lifestyle JASPER VANPOUCKE

Lifestyle

DRIES BLIKT TERUG

Dries Van Noten startte als één van

de Antwerpse Zes, en dertig jaar later

bestaat zijn mode-imperium uit meer dan

vijfhonderd verkooppunten wereldwijd.

De perfecte gelegenheid om even over

de schouder te kijken, en zijn honderd

collecties te bundelen in een luxueuze

boekenbox. Een unieke kijk in hoe de creaties

van Dries Van Noten- en daarmee

ook de mode-industrie- geëvolueerd zijn,

van 1992 tot nu.

2000 Antwerpen

TRENDY PUSSIES

Voor kattenliefhebbers met een verfijnde

smaak is Design For Pussies een geschenk

uit de hemel. Bedenkster Delphine

Courier wil definitief komaf maken met

kitscherige kattenmeubels en oerlelijke

halsbandjes, en bedacht een collectie

kattenaccessoires met een hoog designgehalte.

De minimalistische ontwerpen

uit pure materialen passen perfect in een

modern interieur, zonder in te boeten op

het comfort van uw pluizige metgezel.

De grappige oneliners op de halsbandjes

zorgen bovendien voor de nodige

hilariteit!

www.designforpussies.com

Technologie

HERMES x APPLE

De Series 3 Apple Watch in samenwerking

met het Franse lederhuis Hermès

is uit, en voldoet opnieuw aan alle

verwachtingen! De Series 3 combineert

het Apple-klokje met vijf nieuwe lederen

polsbandjes, ontworpen en vervaardigd

door Hermès. Zo is er een sportieve

versie, geïnspireerd op de rallysport, en

een bandje met Eperon d’Or-motief. Het

absolute paradepaardje van de Series 3

heeft een innovatieve vouwsluiting, geïntegreerd

in de gesp aan de buitenkant.

Zo kan je het uurwerk in een wip aan- en

uittrekken.

www.apple.com | www.hermes.com

"Op zijn blauwe T-

shirt stond te lezen

‘Why be blue when

you can be gay?’"

Beauty

EEN ZOMERSE GLOED

Tijdens de koude wintermaanden moeten

we allemaal hulpeloos toekijken hoe onze

bruine zomertint langzaam vervaagt.

Gelukkig brengt Clinique redding, in de

vorm van een nieuwe face bronzer voor

heren. Dankzij de innovatieve geltextuur

van deze zelfbruiner krijg je altijd een

egaal en streepvrij resultaat. Bye bye

wintervel!

Clinique For Men Face Bronzer

60 ml – 27 euro |www.clinique.be

VETIVER VOOR

HEM & HAAR

De reeds legendarische Vetyverio-geur

van Diptyque is nu ook uitgebracht in Eau

de Parfum. Deze houtachtige geur bevat

subtiele, rokerige toetsen in combinatie

met bloemige accenten en frisse citrus.

Een complexe geur, die zich niet laat

labelen als een uitsluitend mannen- of

vrouwenparfum. Fans van Hawaïaanse

vetiver en Amalfi citroen zullen zich volledig

verliezen in dit sublieme geurtje!

Dyptique Vetyverio Eau de Parfum 75 ml

– 115 euro |www.diptyqueparis.eu

Een intieme blik die de

kwetsbaarheid en kracht

van genderidentiteit naar

de voorgrond schuift

Eric* brengt activisme in fotograaf Jasper Groen naar boven

Eric* vertelt in beeld en woord het verhaal van een Spaanse

trans* man. De Nederlandse fotograaf Jasper Groen creëert met

dit project een zeer mooi fotoboek waarin hij Eric op de gevoelige

plaat legt. Het resultaat: een intieme blik die de kwetsbaarheid en

kracht van genderidentiteit naar de voorgrond schuift.

Tekst: Misha Verdonck

Foto’s: Jasper Groen

Het boek begint met een brief van Eric

aan Jasper. Of hij nog steeds in het

project kan meestappen. De eerste foto

is Erics hand: halfopen vuist, zwartgelakte

nagels, een tatoeage op de pols.

Daarna volgen portretten, evoluerend

van afwachtend naar introspectief tot

ostentatief eigenzinnig.

Jasper laat Eric aan het woord in brieffragmenten

waarin hij vertelt over zijn

familie in een conservatief dorpje in

Spanje, over zijn leven in Berlijn en

vooral over de aarzelende aanvaarding

van zijn lichaam. De briefwisseling is

intens; “we gaven ons allebei,” zegt

Jasper. “Het boek toont vooral brieven

die over Eric gaan, omdat het boek nu

eenmaal over hem gaat, maar ik stel mij

ook kwetsbaar op.” En de diepe band

die voortkomt uit wederzijdse kwetsbaarheid

merk je doorheen het boek.

Dankzij die band slaagt Jasper erin om

een veilige ruimte te creëren voor Erics

stem, wat resulteert in een openhartig

schrijven. Eric denkt in de fragmenten

hardop na over zijn relatie tot eten, een

verhaal dat je wel vaker hoort bij nonbinaire

trans* personen en dan vooral

bij personen die een vrouwelijk geslacht

toegewezen krijgen (AFABs - Assigned-

Female-At-Birth).

Hier speelt niet enkel het magere

vrouwelijke schoonheidsideaal mee dat

AFABs net als trans* en andere vrouwen

moeten slikken, maar ook wat Eric

noemt het “je lichaam vormgeven door

wat je eet.” Hij heeft het over de valse

belofte van controle die diëten geeft,

en dat genieten van eten makkelijk van

een zelfzorgende naar een zelfdestructieve

relatie verschuift.

Zijn verhouding met eten is niet de enige

evenwichtsoefening in Erics leven. Ook

de relatie met zijn moeder en de rest

van de familie is ingewikkeld. Acceptatie

door familie en vrienden gebeurt

niet voor alle trans* personen vanaf het

begin en is zeker niet lineair. Eric heeft

het over hoe zijn moeder aarzelend

zijn trans* identiteit accepteert. Hoe ze

probeert te praten over transities en

transgender issues en zo per ongeluk

transfobe vragen stelt. Hoe ze aan de

ene kant met hem gaat shoppen voor

mannenkleren, maar aan de andere

kant hoopt dat de hormonen hem niet al

te zichtbaar veranderen. En ook hoeveel

pijn het hem doet om te zien hoe zijn

"In aanraking

komen met

mensen uit

de queer community

zorgt

voor meer

respect en

aanvaarding"

moeder worstelt, hoewel hij weet dat zijn

transitie noodzakelijk is om verder te leven

als zichzelf, “een gelukkige en trotse

queer persoon, met prachtige mensen in

(zijn) leven.”

Die ‘prachtige’ slaat ook op zijn familie.

De angst die hij voelde om uit de kast

te komen tegenover zijn vader bleek

niet nodig. Erics vader accepteerde zijn

'nieuwe' zoon met open armen en zijn

moeder verontschuldigde zich voor haar

kwetsende woorden.

Daarmee was het tijd voor verandering:

Eric scheert zijn hoofd bros. De ommezwaai

in gemoed zie je weerspiegeld

in de portretten. Van een bedrukte,

vertwijfelde blik in de verte langs de camera

gaan we naar een confronterende

full-frontal met vleugje clair-obscur. Het

voelt als een keerpunt in de fotoreeks.

Waar Eric voorheen vastberaden, maar

timide en rusteloos overkwam, straalt

hij nu vastberaden kalmte uit. Met de

aanvaarding door zijn familie vielen een

paar stukjes op hun plaats die al lang

wrongen.

Eric wijt het moeizame parcours met zijn

familie aan “het gebrek aan voorlichting

in de maatschappij en het transfobe

systeem waarin we leven ” in het

algemeen en het gebrek aan steun en

begrip in de directe omgeving van zijn

familie specifiek. In dat opzicht is dit ook

een interessant boek. De combinatie

van Erics verhaal in zijn eigen woorden

en de evolutie in zijn portretten zorgt

voor een gevoelige benadering van een

onderbelicht thema. Jasper zegt dat dit

zijn vorm van activisme is. “Niet iemand

die de hele tijd op de barricades klimt,

maar (hij) geloof(t) wel in het belang van

zichtbaarheid.” In aanraking komen met

mensen uit de queer community zorgt

voor meer respect en aanvaarding, weet

hij ons te vertellen. “Daarnaast ervaren

transgender jongeren soms iets van

erkenning voor hun bestaan en hun

schoonheid door mijn drive hen te fotograferen.

Aan dat groeiend zelfbewustzijn

lever ik graag een bijdrage.”

Als je het boek niet in huis haalt voor

zijn esthetische waarde en interessante

benadering van non-binaire genderidentiteiten,

haal het dan in huis om

je grootvader of nichtje kennis te laten

kennismaken met de wondere wereld

van het genderspectrum.

Eytan Fox verzoent

zich met macho’s

Succesregisseur werkt aan webserie ‘The Bar Mitzvah’

Regisseur Eytan Fox is een gevestigde naam in de filmwereld in het Midden-Oosten. Zijn films ‘Yossi

& Jagger’ (2002) en ‘The Bubble’ (2006) werden snel klassiekers. Ze werpen een kritische blik op het

hedendaagse Israël. Fox was te gast op Film Fest Gent als jurylid. Hij werkt aan een humoristische

televisieserie ‘The Bar Mitzvah’. Daarover wilde ZiZo het fijne weten.

Tekst: Tristan Bons

Foto’s: Trui Hussein Hanoulle

Wat was je rol tijdens Film Fest Gent?

“Ik was dit jaar uitgenodigd als jurylid,

wat ik als een grote eer beschouw. Het

was wel een druk schema, omdat de

juryleden natuurlijk enorm veel films te

zien krijgen. Het is overigens al de derde

keer dat ik Gent bezoek. Tijdens één

van mijn vorige bezoeken was ik hier

met de Israëlische acteur Lior Ashkenazi.

We hebben hier toen ook genoten van

het uitgaansleven.”

Je hebt zelf een nieuw project op de

agenda staan. Wat kun je daar al over

vertellen?

“Ik werk aan de webserie ‘The Bar Mitzvah’.

Dat is een gloednieuwe format voor

het nieuwe streaming-platform Blackpills.

De serie gaat over twee joodse-Amerikaanse

mannen die samen een zoon

hebben. Voor zijn bar mitswa hebben zij

een reis naar Israël gepland, en op die

reis gebeurt er een en ander. De serie is

eerder licht en humoristisch dan gevuld

met zware thema’s en problematieken. Ik

probeer de zaken er wat om te keren. Zo

is de zoon van de twee mannen hetero

en hij zal naar hen toe hierover uit de

kast moeten komen, dus een beetje de

wereld op zijn kop. Verder kan ik nog niet

zoveel zeggen over dit nieuwe project.

Het is leuk en energiek, maar niemand

heeft het nog gezien. We moeten het er

volgend jaar nog eens over hebben als

iedereen het heeft gezien.

Normaal raak je met je films nogal

zware thema’s aan. Dit wordt wellicht

je eerste werk waarbij we ook geen

mannen in uniform zullen zien.

“Mijn laatste film ‘Cupcakes’ was ook al

iets lichter, meer een musical, maar het

klopt dat ik normaal de zware thema’s

en taboes niet schuw. Ik hou van de

frictie tussen het beeld van de harde,

ruwe machoman die in Israël een lange

tijd werd vooropgesteld, en mannen vandaag.

Deze machomannen hadden zeker

“We moeten elkaar benaderen

in begrip, dat kan niet

door de ene kant als slecht

af te schilderen”

een plek in de zware tijden die we als land

achter de rug hebben. Onze mannen

waren hard en wisten hun emoties weg te

cijferen. Ze zijn onze vaders en grootvaders,

en velen onder hen verwachten van

ons dat wij net zo zouden worden. Als

homoseksuele man heb ik hier zelf een

innerlijke strijd over gevoerd, en velen

met mij. Enerzijds wil je natuurlijk graag

voldoen aan het toekomstperspectief dat

je familie en de samenleving voor jou

hebben bedacht, anderzijds is er iets in je

dat dit pertinent weigert.”

Ondanks de interne strijd met de

ouderwetse machomannen, zijn deze

mannen in jouw films juist vaak wel

sympathieke types. Je portretteert hen

totaal niet als extreem vijandig of iets

dergelijks.

“Dat is ook nooit mijn bedoeling

geweest. Ik probeer wederzijds begrip

te creëren. Deze mannen stoppen hun

emoties vaak enorm ver weg en vinden

dat zichtbare emoties niet horen bij

het man-zijn. In mijn films wil ik hen

enigszins openbreken, zodat ze leren

dat het niet verplicht is, en dat je uiteindelijk

dingen zult moeten verwerken.

De homoseksuele mannen in mijn films

maken dat voor hen soms gemakkelijk,

doordat zij opener zijn of juist wél over

emoties durven praten. Het wederzijdse

begrip vindt vaak plaats via kleine

dingen, die later kunnen uitgroeien tot

iets groters.”

Alle Israëli’s zijn verplicht een aantal

jaren dienstplicht te vervullen. Zorgt

dit voor een zekere clash?

“Ja, zeker in mijn tijd. Toen ik de film

‘Yossi & Jagger’ maakte, was homoseksualiteit

in het leger nog een enorm

taboe. We vroegen het leger of ze mee

wilden werken aan de film, maar ze

weigerden. Alle uniforms en accessoires

waren uiteindelijk van de acteurs en

crew zélf.”

“Als homoseksuele man word je verplicht

om een aantal jaren van je leven door

te brengen in een enorm harde, mannelijke

wereld. Die confrontatie resulteert

soms in een clash. Er valt ook iets te

zeggen voor deze geforceerde samenkomst,

namelijk dat ze ook daadwerkelijk

gebeurt. We kunnen er niet voor

weglopen, ook al zouden we dat vaak

graag willen. Daardoor moeten we er

op de een of andere manier met elkaar

uitkomen. ‘Yossi & Jagger’ ging over

“Toen ik opgroeide in Israël bestond het woord ‘homoseksueel’

zelfs niet, zelfs niet als scheldwoord.

Er bestond geen woord voor”

twee mannen die tijdens hun dienstplicht

verliefd op elkaar worden. Na

de release kwam er enorm veel kritiek

op mijn film. Er werd een nationaal

debat gevoerd, maar de boventoon was

uiteindelijk wel dat mensen ontroerd

waren door de liefde en het persoonlijke

verhaal.”

“Vijftien jaar later durf ik zeggen dat

we enorme stappen vooruit hebben

gezet en ben ik trots dat ik daar mijn

bijdrage aan heb kunnen leveren. ‘Yossi

& Jagger’ wordt tegenwoordig door het

leger getoond op hun georganiseerde

culturele samenkomsten. Ze hebben me

zélf aangeboden om samen te werken

aan mijn latere films. We staan zelfs

zover dat er in het leger absoluut geen

problemen meer bestaan zijn rond

homoseksualiteit. Het is zelfs een plek

geworden waar jongens en meisjes uit

conservatieve plaatsen in Israël naartoe

gaan om uit de kast te kunnen komen.

Het is jammer dat de dienstplicht er nog

moet zijn, maar op vlak van aanvaarding

van homoseksualiteit is er een

enorme verbetering.”

Je slaagt erin taboes te doorbreken.

Wat kunnen filmmakers van jouw

aanpak leren?

“Als je een (maatschappelijk) probleem

wil aanpakken of er begrip voor wil

kweken, is het gemakkelijker wanneer

het gaat over iets dat dicht bij jezelf

ligt. Zo kun je bestaande nuances goed

verwerken in het totaalbeeld. Ik denk dat

het goed is om te focussen op individuele

relaties en belevingen die passen

in de problematiek die je wil behandelen.

Als het gaat om de acceptatie van

homoseksualiteit, heb ik altijd geprobeerd

om op de persoonlijke verhalen te

focussen door beide kanten te belichten

en niemand zwart te maken. Dat bevordert

de toenadering.”

Alhoewel veel mensen Israël associëren

met religie lijkt hiervoor geen

grote rol weggelegd in jouw films.

Waarom?

“In mijn films is er natuurlijk altijd het

kader van de joodse cultuur, veel meer

dan een religieus kader. Israël heeft een

zeer eigen cultuur en geschiedenis. Sociale

druk en conservatieve houdingen

spelen daarin soms een rol. Bijvoorbeeld

‘The Bubble’ speelt zich af in Tel Aviv,

een stad die te vergelijken is met andere

Westerse grootsteden. Religie speelt

daar maar een kleine rol.”

“In mijn nieuwe reeks ‘The Bar Mitzvah’

heeft religie wel een lichte invloed. Een

joodse familie gaat naar Israël om hun

kind een bar mitswa te laten meemaken.

Ze zijn wel Joods, maar ook twee

homoseksuele mannen met een zoon.

De serie gaat meer over de familie, de

banden, en bevat veel humor. Niet eens

specifiek mijn humor! Mijn partner heeft

het scenario geschreven, samen met

een bekende Israëlische comedian. En ik

regisseer de serie.”

Voel je de behoefte om ooit een film te

maken over een religieus onderwerp?

“Ik heb wel eens overwogen om een film

of serie te maken over een zeer bekende

rabbijn in Israël. Mijn eigen vader was

ook een rabbijn.

Het onderwerp ligt

mij dus vrij nauw

aan het hart. Deze

bekende rabbijn en

leider met elf kinderen

was ook een

groot schrijver en poëet.

Dus had hij veel

aanzien. Sommigen

zagen hem bijna als

een profeet. Plots

werd hij aangeklaagd

voor seksuele

intimidatie en de

hele bevolking was

in shock. Leden van

de overheid waren in

shock, bekende Israëli’s

waren in shock.

Het was een enorm

schandaal. Mij lijkt

dat een enorm interessant

verhaal is,

met een conflict en

mogelijkheden. Het

zou interessant zijn

om daar een script

over te schrijven,

waarin ook het religieuze aspect aan bod

komt, los van het schokkende verhaal.”

Hoeveel van je eigen ervaringen zijn

terug te vinden in jouw werk?

“Wat aan bod komt is het opgroeien

als homoseksueel en het conflict tussen

wie ik was, hoe de mannen om mij

heen waren, en hoe de cultuur was.

Daarnaast gaat mijn werk over de man

die ik moest worden: macho, sterk,

stoer en hetero. Dat was niet eens een

vraag. Dat was gewoon duidelijk, zo

moest ik ook zijn.

Dat conflict zal je vaak terugzien

in mijn werk: de twee verschillende

mannen die er met elkaar uit moeten

komen. Toen ik opgroeide in Israël

bestond het woord ‘homoseksueel’

zelfs niet, zelfs niet als scheldwoord. Er

bestond geen woord voor. Homoseksuelen

bestonden misschien in de VS of

in Nederland, maar niet in mijn land.

Dat kwam daar gewoon niet voor. Dus

hadden we er ook geen woord voor nodig.

Als je er op jongere leeftijd achter

komt dat je homoseksueel bent, zorgt

dat voor enorm veel drama en conflict.

Wie je bent, wordt dan enorm moeilijk

te verzoenen met wie de samenleving

en je ouders verwachten dat je bent of

wordt.”

24-28 JANUARI 2018

HOLEBIFILMFESTIVAL

#PINX2018

Een initiatief van

St. Michielshelling 3 - Gent - contact@sphinx-cinema.be - www.sphinx-cinema.be - /sphinxcinema - /sphinxcinema

Philadelphia:

25 jaar later

Wat zijn de verschillen met 120 Battements Par Minute?

In 2018 zal het ondertussen

vijfentwintig jaar geleden zijn

dat Philadelphia op het witte

doek verscheen. Je vraagt je

misschien af: “wat?” Philadelphia

is de film waarin Tom

Hanks de rol speelt van een

jonge, ambitieuze advocaat

die ontslagen wordt nadat zijn

advocatenfirma lucht krijgt van

zijn aidsdiagnose. Wat is er

ondertussen veranderd? Of net

niet?

Tekst: Laura Liems

Foto's: filmstills uit '120

Philadelphia is uitgebracht in 1993

en was zeker niet de eerste film die

homoseksualiteit en de aidsepidemie

van de jaren 80 en 90 in beeld bracht.

Het was wel de eerste mainstream Hollywoodfilm

die dit deed.

Met Tom Hanks en Denzel Washington

als sterren, twee Oscars en Bruce

Springsteen als zanger op de soundtrack,

kon het grote publiek Philadelphia

moeilijk te negeren.

ANGST EN VOOROORDELEN

De film portretteert redelijk compromisloos

homofobie en de torenhoge

vooroordelen tegen hiv-positieve personen

en tegen wie een aidsdiagnose

kreeg. Dat verschil werd toen overigens

minder gemaakt dan nu. In die zin is

de film een tijdcapsule naar een decennium

waarin men nog veel minder van

de ziekte afwist. Het is eveneens een

pijnlijke herinnering aan de tijd waarin

een hiv-besmetting bij gebrek aan goede

medicatie de facto een doodsvonnis

was. Naast de puur fysieke gevolgen,

vermeldt de film ook de ‘sociale dood’

van een persoon met het virus, het

stigma dat leidt tot maatschappelijke

uitsluiting.

Wanneer Andrew Beckett, het personage

van Hanks, bij Joe Miller, het

personage van Washington, aanklopt

om een rechtszaak aan te spannen, is

de eerste reactie walging. We zien de

paniek die Miller voelt wanneer Beckett

niest of zijn bureau aanraakt. Na hun

ontmoeting gaat hij stante pede naar

zijn huisarts, met de vraag of er een

risico bestaat om zijn babydochtertje te

besmetten. Onwetendheid, vooroordelen

en angst drijven de personages in

Philadelphia.

Hoewel het hoofdpersonage seropositief

is, is er nog altijd een afstand tussen

hem en de kijkers. De aidspatiënt

is ‘de ander’. We moeten er medeleven

mee betonen, maar het is toch vooral

een ver-van-ons-bedshow.

ANDERE TIJDSGEEST

In die zin is Philadelphia op vele vlakken

een compromis voor iemand die

er in 2017 op terugkijkt. Beckett wordt

geportretteerd als een hypercompetente

professional, die succesvol was in een

blanke, heteroseksuele mannenwereld,

totdat zijn ziekte dat onmogelijk

maakte. Een ‘aangepaste’ homo dus:

hij ziet er zo niet uit en vermeldt zijn

partner niet aan mensen buiten zijn

familie- en vriendenkring. Die partner,

gespeeld door een jonge Antonio Banderas,

heeft overigens maar een kleine

rol en meer dan dansen doen ze niet

op het scherm.

Volgens Hanks zelf was er een scène

met de twee mannen in bed, maar die

werd er voor de uiteindelijke versie

uitgeknipt. Niet verbazingwekkend misschien,

want de afkeer bij de modale,

heteroseksuele man wordt in de film

gezien als een ‘normale’ reactie tegen

homoseksualiteit. Nochtans draait

Miller een beetje bij naarmate de film

vordert.

Bovendien draait de hele film rond het

concept van wettelijke discriminatie,

want dat is uiteraard het punt van de

FILM PHILADELPHIA

“Wat doe je in

het leven?”

“Niets, ik ben

seropositief”

vraagt wat hij in het leven doet, antwoordt

hij: “Niets, ik ben seropositief.”

Het is een veelzeggend antwoord over

de kansen die hij in zijn leven heeft

gekregen.

Er is in de film geen nood meer aan

een personage als Miller, dat langzaam

een beetje bijdraait en een klankbord

voor de niet-homoseksuele kijker is.

Alles gaat uit van de activistische groep

mensen die leven met hiv. Veel series

hebben tegenwoordig één of meerdere

personages die onder de LGBT-paraplu

vallen. Hoewel het nog steeds meer en

beter kan, is dat al een heel verschil

met een decennium geleden.

KANSHEBBERS BIJ DE OSCARS

Hoewel de Academy Award voor Tom

Hanks indertijd een verrassing was,

rechtszaak. Persoonlijkere onderwerpen

aansnijden durfden de filmmakers

minder aan.

Het is in die zin interessant om Philadelphia

te vergelijken met een recentere

film die zich afspeelt in dezelfde

periode met dezelfde thematiek: 120

Battements Par Minute.

Deze Franse film gooit de kijker in het

midden van bijeenkomsten van de

activistische groep Act Up-Paris, ook in

de jaren 90. De situatie is schrijnend:

de hiv-medicatie is op dat moment

pijnlijk ontoereikend en niemand lijkt

er een prioriteit van te willen maken.

“Omdat het gaat om homo’s, hoeren

en druggebruikers”, weet een van de

personages te zeggen. Het is een wanhopig

soort activisme, gedreven door

mensen die vaak letterlijk niets meer te

verliezen hebben, maar dolgraag willen

overleven.

HOMOSEKSUALITEIT TONEN

Het seropositieve hoofdpersonage,

Sean, is in vele opzichten de tegenpool

van Beckett. Besmet op zijn zestiende,

flamboyant en openlijk activist. Wanneer

Nathan, de nieuweling, hem

zelf. 120 Battements Par Minute toont

homoseksualiteit ook op een visuele

manier, of het nu gaat om liefdesscènes,

provocatieve posters of meelopen

in de pride. Op die manier homoseksualiteit

tonen zou Philadelphia nooit

hebben kunnen of willen doen.

DE AFGELEGDE WEG

Het is uiteraard moeilijk om twee films

die een kwarteeuw uit elkaar liggen

eerlijk met elkaar te vergelijken. Zowel

wat betreft het scenario, als het doel

om een breed publiek te bereiken, blijft

Philadelphia de betere film. Het was in

zijn eigen tijd een baanbrekend, moedig

verhaal dat los gebaseerd was op

twee echte rechtszaken. Niet onterecht

wordt het nog steeds door velen gezien

als dé film die aids bespreekbaar

maakte. Zonder Philadelphia waren

films die erna zouden komen misschien

onmogelijk geweest, of zouden ze langer

op zich hebben laten wachten.

Daarom is de vijfentwintigste verjaardag

ook een goed moment om terug

te blikken op hoeveel vooruitgang er

is geboekt op het vlak van de voorstelling

van zowel LGBT-personages, als

lijkt er met recentere Oscars voor zowel

Dallas Buyers Club uit 2013 (waarin

een man bij wie hiv wordt vastgesteld

er alles aan doet om te overleven) als

Moonlight uit 2016 (een drama dat

een blik werpt op homoseksualiteit in

de Afro-Amerikaanse gemeenschap)

een nieuwe weg ingeslagen. Er wordt

niet meer aangenomen dat films met

bepaalde thematieken enkel voor een

nichepubliek bedoeld zijn en ze blijken

ook inderdaad volle zalen te trekken.

Ook in 2018 zouden er wel eens Oscars

kunnen gaan naar films met een

LGBT-thematiek. 120 Battements Par

Minute wordt beschouwd als een kanshebber

in de categorie Best Foreign

Language Film, samen met de Taiwanese

film Small Talk (die de relatie schetst

tussen een lesbische, taoïstische priesteres

en haar dochter) en de Chileense

film A Fantastic Woman (die gaat over

een transvrouw die beschuldigd wordt

van de moord op haar minnaar).

In elk geval staat de deur open voor

meer LGBT-films, met grotere budgetten

en voor een breder publiek. Misschien

brengt 2018 een nieuw pareltje voort.

De toekomst van de film zou wel eens

rooskleurig kunnen zijn.

Regenboogmerken

Een combinatie van idealisme en kapitalisme?

Merken hebben een nieuwe doelgroep in het vizier: homo’s! Vooral homokoppels, met twee hoge

inkomens en doorgaans geen kinderen, lijken plotseling een onaangeroerde goudmijn te zijn voor

marketeers van multinationals. Bijgevolg duiken homomannen en –koppels steeds vaker op in

reclame, en komen steeds meer bedrijven met een regenboogkleurig beleid naar buiten. Maar in

welke mate heeft deze nieuwe wending effect, en hoe gaan merken om met negatieve reacties?

Tekst: Jasper Vanpoucke

BRANDS LOVE GAYS

Tijdens Antwerp en Amsterdam Gay

Pride kon je er onmogelijk naast

kijken: de Levi’s Pride T-shirts waren

overal aanwezig. Homomannen gingen

gekleed in het witte T-shirt met het

iconische Levi’s® logo, dat voor de

gelegenheid werd ondergedompeld in

de kleuren van de regenboogvlag. Ook

Belgische en Nederlandse gay iconen en

Instagram influencers paradeerden met

Levi’s regenboogballonnen, en hadden

petten en denim jasjes uit de Levi’s Pride

collectie aan. Een slimme marketing zet,

want in de weken volgend op de Pride

parades ging deze collectie als zoete

broodjes over de toonbank. Al is Levi’s

niet het enige modemerk dat z’n pijlen

specifiek op de holebigemeenschap

richt. Het brillenmerk Ray Ban en juwelier

Tiffany’s brachten in het verleden

al reclamecampagnes uit waarin een

homokoppel stond afgebeeld, en ook

het modelabel Dolce & Gabbana is niet

vies van een beetje gay innuendo.

Ray-Ban

"Reclame, hoe vooruitstrevend en ruimdenkend

ook, is en blijft een middel om

producten te verkopen en winst te maken"

hetero-ouders, die niet opgezet waren

met de ‘homopropaganda’ op hun

beeldbuis. Ook het chipsmerk Doritos

kreeg een heleboel haatmails na de

lancering van hun regenboogkleurige

Rainbow Doritos.

REGENBOOGMARKETING

ROZE KOOPKRACHT

Een verklaring voor dit groeiende fenomeen

is te vinden in een enquête van

het onderzoeksbureau Intomart GfK, dat

peilde naar de levensstijl en het bestedingspatroon

van homomannen in de

Lage Landen. In een groep van 74.000

mannen werden homo’s en hetero’s

bevraagd over hun opleiding, relatie,

huisvesting en (besteedbaar) inkomen.

Met enkele opmerkelijke resultaten als

gevolg. Zo blijkt dat homomannen in

alle sociale lagen van de bevolking

voorkomen, maar over het algemeen

toch iets hoger opgeleid zijn dan hun

hetero tegenhangers. Homo’s wonen

vaker in de stad, in een koopwoning

of -appartement. Ze zijn vaker alleenstaand

dan heteromannen, maar toch

blijkt 64 procent van de ondervraagde

homo’s een relatie te hebben.

Uit de enquête bleek ook dat het

besteedbaar inkomen van homomannen

vaak gespendeerd wordt aan

luxeartikelen. 1 op 3 ondervraagde

homo’s gaven aan dat merkkleding en

cosmetische producten bovenaan hun

lijstje staan. Ook op vlak van technologie

moeten hetero’s het onderspit

delven. Zo blijkt dat Apple producten,

zoals de iMac en iPad, twee keer zoveel

aan homo’s verkocht worden. Nog een

opvallend verschil is het drinkgedrag:

hetero’s drinken op café gemiddeld 7,1

glazen bier per week, homo’s slaan tot

8 glazen wijn of gedistilleerde dranken

achterover in iets chiquere en dus ook

prijzigere clubs. En terwijl het resterende

stuk van het besteedbare inkomen van

een heteroman opgaat in de zorg voor

zijn nageslacht, gaan homo’s tot drie

keer per jaar op vliegvakantie. Welke

bedrijf begint van zo’n cijfers nu niet

spontaan te watertanden?

HOMOSEKSUELE SOEP

Tiffany's

Toegegeven, de resultaten van het

Intromart GfK onderzoek zijn enigszins

gegeneraliseerd, en zeker niet van toepassing

op elke homoman. Toch spelen

merken steeds vaker in op het hogere

spendeergedrag van de homogemeenschap.

Maar hoe begin je daar als merk

concreet aan? De homocultuur blijft

namelijk een niche, en homoseksueel

getinte reclamecampagnes worden

niet altijd gesmaakt door bestaande

(heteroseksuele) klanten. Zo ontketende

het Amerikaanse soepmerk Campbell’s

vorig jaar een onlinerel. Oorzaak was

een ludieke reclamespot waarin een

homokoppel met behulp van Star Wars

geluiden hun zoontje tomatensoep leert

eten (“Luke, I am your father”. “No, I

am your father”). De Facebookpagina

van Campbell’s werd overspoeld door

negatieve reacties van conservatieve

Het is dus erg lastig voor merken om de

homogemeenschap te bereiken zonder

andere segmenten van hun doelgroep

op de kast te jagen. “Het vinden van

een gulden middenweg is hierbij

cruciaal”, onthullen topmarketeers Tom

McNamara en Irena Descubes. Dit Amerikaanse

duo onderzocht de valkuilen

van holebimarketing, en ontwikkelde

een reeks aandachtspunten voor merken

die hun product aan de (homo)man

willen brengen. “De makkelijkste manier

om homo’s te bereiken is met community

marketing, waarbij je adverteert via

kanalen die enkel door homomannen

gebruikt worden”. Een strategie die succesvol

bleek voor het wodkamerk Absolut

Vodka, dat na het sponsoren van de

eerste twee seizoenen van RuPaul’s Drag

Race een piek in z’n verkoopscijfers zag.

Doritos

"Wodkamerk Absolut Vodka

zag na het sponsoren van de

eerste twee seizoenen van

RuPaul’s Drag Race een piek

in z’n verkoopscijfers"

Absolut Vodka

“Een nadeel is wel dat je slechts een

deel van de homogemeenschap bereikt.

Niet iedere homo leest homomagazines

of kijkt naar homotelevisie”, verduidelijken

McNamara en Descubes.

Merken die het toch wagen om advertentiecampagnes

met een homothema

de wijde wereld in te sturen, houden

best rekening met enkele factoren.

“Het is belangrijk om de nadruk op

het merk of het product te blijven leggen,

en het homoseksuele aspect een

aanvullende rol te geven”, verduidelijkt

het marketingduo. “Het is nadrukkelijk

aanwezig, maar dringt zich niet op. En

bij een goede reclamespot zorgt het

ook voor een leuke, soms humoristische

kwinkslag”. Een goed voorbeeld is de

‘Pool Boy’ reclamespot van Coca Cola,

waarin broer en zus strijden om de

aandacht van een aantrekkelijke pool

boy in hun achtertuin. Na een hilarische

achtervolging door het huis, met

uiteraard een flesje Coca Cola in de

hand, blijkt dat moederlief haar zoon en

dochter reeds voor is. De spot werd deze

zomer doorlopend getoond in Amerika

en Europa, en kreeg over het algemeen

positieve feedback.

THE L BRAND

En hoe zit het eigenlijk met lesbiennes?

Marketingmachines richten hun pijlen

volop op homomannen en –koppels,

maar reclamecampagnes met lesbiennes

zijn zo goed als onbestaand.

“Advertenties voor lesbiennes bestaan

wel degelijk, maar zijn minder expliciet

dan die voor homomannen”, verklaren

McNamara en Descubes. “Lesbiennes

voelen zich meer aangesproken door

subtiele reclamecampagnes, en bouwen

ook sneller een merkaffiniteit op met

merken die pro-LGBT zijn”. Marketeers

houden het lesbische thema in advertenties

dus bewust vaag, met hier en daar

een knipoog of detail die lesbiennes

herkennen en aanspreken. Zo bevatte

de meest recente kerstreclame van Starbucks

ook een lesbisch koppel. Op het

eerste gezicht verraadt de geïllustreerde

reclamespot de relatie van de vrouwen

niet, maar oplettende kijkers konden

zien dat de vrouwen dezelfde Starbucks

beker vasthouden.

Het Japanse automerk Subaru heeft

in de jaren ’90 ook een straf staaltje

nichemarketing laten zien. De verkoop

van Subaru liep destijds niet goed in

Amerika, tot het merk ontdekte dat een

verrassend groot deel van hun vrouwelijk

klantenbestand uit alleenstaande

lesbiennes bestond. De Subaru was hun

op het lijf geschreven: de auto’s waren

perfect voor buitenactiviteiten, hadden

veel kofferruimte en hun design was

functioneel en niet al te opzichtig. Maar

in het Amerika van de beginjaren ‘90

was lesbisch getinte reclame natuurlijk

niet zo evident. Om deze nichegroep

toch te kunnen bereiken, verborg Subaru

lesbische referenties in de nummerplaten

van de auto’s in hun advertenties.

Zo stond ‘XENA LVR’ voor ‘Xena Lover’,

een referentie naar de populaire reeks

Xena: Warrior Princess’. Of ‘P-TOWN,

de afkorting voor Provincetown, destijds

een populaire vakantiebestemming voor

lesbiennes.

WERELDVERBETERAAR

OF WINSTBEJAG?

Na één of meerdere occasionele reclamecampagnes

met een homothema

wordt een merk al snel tot regenboogmerk

gebombardeerd. Een status waarbij

marketeers zich in de handen wrijven,

maar niet altijd terecht is. Reclame, hoe

vooruitstrevend en ruimdenkend ook,

is en blijft een middel om producten te

verkopen en winst te maken. En achter

de roze façade staat niet altijd een even

open en ruimdenkend management.

Toch gaan sommige bedrijven een stapje

verder, en incorporeren een doordacht

regenboogbeleid in de waarden en doelstellingen

van hun merk. Zo ontwikkelde

Levi’s de ‘Fight Stigma’ capsulecollectie

om de stigmatisering van de LBGTQIgemeenschap

onder de aandacht te

brengen. Het merk doneert ook alle

opbrengsten van deze collectie aan stichtingen

zoals de Harvey Milk Foundation

en de Stonewall Community Foundation.

Ook Ben & Jerry’s is een opmerkelijk

regenboogmerk, en pleit al jaren voor

de rechten van holebi’s in de Verenigde

Staten. De roomijsfabrikant is een actieve

voorstander van het homohuwelijk, en

vertaalde deze boodschap op een originele

manier in twee van hun producten.

Op de verpakking van hun ‘Apple-Y Ever

After’ appeltaartijs staan twee bruidegoms

op een huwelijkstaart afgebeeld,

en hun iconische ‘Chocolate Chip Cookie

Dough’ ijs kreeg even de naam ‘I Dough,

I Dough’ toen het Amerikaanse Hooggerechtshof

in 2015 het homohuwelijk in

alle Staten goedkeurde.

PINK BRAND OF THE YEAR

Ook op Belgische bodem zijn verschillende

regenboogmerken te vinden. Een

keer per jaar, tijdens de Pink Brand of

the Year Awards, worden die bedrijven

in de bloemetjes gezet. In 2017 mocht

onder andere het internationale adviesbureau

Accenture een roze pinguïn

in ontvangst nemen, dankzij hun LGBT

Ally Program. Dit initiatief garandeert

LGBT-medewerkers van Accenture een

veilige en onbevooroordeelde werkomgeving.

“De kracht van Accenture ligt in

onze diversiteit”, aldus Pierre Nanterme,

de CEO van Accenture. “Daarom

zorgen wij voor een open en inclusieve

omgeving waarin zelfexpressie actief

gestimuleerd wordt”.

Accenture hoopt zijn visie over gelijkheid

op de werkvloer ook uit te dragen

naar andere Belgische bedrijven.

Daarom organiseert Accenture samen

met BNP Paribas Fortis en de vzw

KliQ geregeld evenementen onder de

naam ‘Open@Work’. Het doel van dit

initiatief is om LGBT-werknemers van

verschillende bedrijven met elkaar in

contact te brengen, en hun ervaringen

of initiatieven voor een regenboogbeleid

op de werkplaats met elkaar te

delen. Zo hopen Accenture en partners

om een breed netwerk van LGBTvriendelijke

bedrijven uit te bouwen in

België.

DE GENDERNORM VOORBIJ

Terwijl de meeste merken nog volop de

grenzen van homomarketing aan het

aftasten zijn, staat de Amerikaanse supermarktketen

Target al een heuse stap

verder. In 2015 besliste de megaketen

om een genderinclusieve weg in te

slaan, en het speelgoed in hun rekken

niet langer te labelen als jongens- of

meisjesspeelgoed. Een opmerkelijke

beslissing, die positief werd onthaald

door progressieve ouders en voor een

schokgolf zorgde in conservatieve

gezinnen. Na vele dreigbrieven en onlinepetities

blijft Target tot op vandaag

dezelfde koers varen, met vele andere

bedrijven in hun kielzog. “Wij willen

niet dat geslachtsstereotypen de keuze

van kinderen belemmert”, klinkt het bij

Target. “Waarom zouden we een kleine

jongen het gevoel moeten geven dat

er iets niet klopt als hij een barbiepop

boven een autoracebaan verkiest?”

Genderinclusieve marketing wint dus

aan terrein, en dat is mede te danken

aan de percepties van de opkomende

generatie Z. Deze generatie, geboren

tussen 1992 en 2010, wordt dagelijks

blootgesteld aan een digitale wereld

waarin geen taboes meer heersen.

Via kanalen zoals YouTube hebben ze

toegang tot een wereld waarin diversiteit

wordt gevierd, en omarmen ze het

idee dat gender en seksualiteit steeds

"In 2015 besliste de

megaketen Target om

een genderinclusieve

weg in te slaan,

en het speelgoed in hun

rekken niet langer te

labelen als jongens- of

meisjesspeelgoed"

vloeibaarder worden en een individu

niet definiëren. Deze stroming bezorgt

marketeers een nieuwe uitdaging, en

spoort hen aan om niet langer in hokjes

te denken. Zo zal het kledingmerk Zara

in de toekomst bepaalde kledingstukken

op zowel mannelijke als vrouwelijke

modellen fotograferen. Ook het

make-upmerk CoverGirl heeft sinds

kort een mannelijke merkambassadeur:

CoverBoy James Charles. De 18-jarige

homo raakte bekend op YouTube door

zijn indrukwekkende make-upvideo’s,

en maakt nu deel uit van CoverGirl’s internationale

reclamecampagne. En wie

weet, misschien krijgt Ronald McDonald

binnenkort ook een make-over?

Starbucks

WWW.FOODSIE.BE

COLUMN FERNAND VAN DAMME

VOOR HOMO'S IS ER GEEN UIT-

GESTIPPELD PAD NAAR GELUK

“Er valt in de lege en onbestemde

plekken van het homoseksuele

bewustzijn veel in te vullen, maar

wanneer de invulling geschiedt door

imitatie van en concurrentie met de hetero,

houdt dat bewustzijn op homoseksueel te zijn.

Homoseksualiteit is, naast het geheimzinnige en

verrukkelijke, ook een zaak van gemis, lasten en

onmogelijkheden.”

Tot op vandaag heeft niemand

homoseksualiteit treffender

beschreven dan de Nederlandse

auteur Gerrit Komrij in

dit citaat.

Geluk wordt in onze maatschappij

op een piëdestal

geplaatst, en we kunnen

niet om met het feit dat ook

ongeluk deel uitmaakt van

een mensenleven. We jagen

levenslang dat gelukzalige gevoel

na, vinden het (veelal achteraf

bekeken), raken het kwijt

en zoeken het dan opnieuw.

Homo’s ervaren die zoektocht

nog intenser.

Voor hetero’s gaat het vinden van geluk nu

eenmaal gemakkelijker. Er ligt een uitgestippeld levenspad

voor hen open, dat er ongeveer zo uitziet:

de man of vrouw van je leven vinden, trouwen,

kindjes krijgen, en later opa en oma spelen.

Als je dat pad volgt, zal niemand je keuzes ter

discussie stellen. En daar ligt alvast één sleutel

tot geluk: weten dat er een pad bestaat dat geen

vragen oproept. Wijk je van dat pad af, leef je als

single of blijf je als koppel kinderloos, dan krijg je

het harder te verduren.

Voor homo’s geldt dat des te meer. Als je ervoor

kiest om als single door het leven te gaan, zal ie-

"Wat je ook doet,

het zal nooit goed

genoeg zijn. Je

kiest jouw manier

van leven maar

iedereen zal altijd

denken: het is

niet juist"

dereen daar vragen bij hebben.

Hoe kan je nu gelukkig zijn als

alleenstaande? Of ook: hoe kan je

nu gelukkig zijn als je steeds andere

partners hebt?

Als je dan toch een vaste partner hebt, zal iedereen

vragen: hoe kan je nu gelukkig zijn zonder kinderen?

En in het geval je dat heteronormatieve ideaal

toch bereikt, zullen mensen nog steeds honderden-één

manieren vinden om

je geluk in vraag te stellen. Is

het wel ethisch verantwoord

om kinderen te adopteren?

Hoe zit dat met het draagmoederschap?

En kunnen

homo-ouders überhaupt wel

een kind opvoeden?

En dan is er nog de homogemeenschap

zelf. Ook zij

zullen je keuzes bekritiseren.

Waarom moet je je zo hetero

gedragen? Je bent saai, not

one of ours. Of de andere

helft: waarom kan je je niet

meer conformeren met

hetero’s? Je stelt ons in een

slecht daglicht.

Wat je ook doet, het zal nooit goed genoeg zijn.

Je kiest jouw manier van leven maar iedereen zal

altijd denken: het is niet juist.

In die pessimistische gedachte ligt voor homo’s

misschien de sleutel tot geluk: laten we niet wachten

op het moment dat we ons niet meer moeten

verantwoorden. Voor homo’s is er geen uitgestippeld

pad.

Fernand Van Damme is journalist bij De Morgen.

Zijn column verschijnt driemaandelijks.

Foto: Patrik Hermanssonmattis

Girls who like girls /

Boys who like boys

Waarom blijven same sex love songs zo’n big deal?

Foto: Billboard

Sam Smith

Halsey

Hermitage

Mannen die complexloos hun

liefde voor andere mannen

bezingen, of vrouwen die hun

gevoelens voor een andere

dame met zoveel woorden vereeuwigen

in een song: het blijven

uitzonderingen. Hoe komt

dat toch? Is er verandering

op komst? En waar blijven de

Belgische LGBTQ-rolmodellen

in de muziek?

Tekst: Filip Tielens

‘She doesn’t kiss me on the mouth anymore’,

zo luidt de eerste zin uit pophit

Strangers. Melodrama van dertien

popliedjes uit een dozijn? Niet als je

weet dat dit nummer gezongen wordt

door Halsey, een populaire 23-jarige

zangeres. Een vrouw die zonder complexen

haar liefdesverdriet bezingt over

een andere vrouw: in de muziekwereld

is dit bàànbrekend. Dat Strangers een

duet is met Lauren Jauregui van meidengroep

Fifth Harmony, die vorig jaar

in een open brief aan Trump uit de kast

kwam als biseksueel, maakt het extra

pittig. Want kent u misschien één ander

liefdesduet tussen twee vrouwen?

Dit jaar waagden ook twee bekende

zangers zich aan een duet over mannelijke

begeerte. ‘When I catch your

old perfume, it takes me back to nights

of passion in your room’, zingen Kele

Okereke (Bloc Party) en Olly Alexander

(Years & Years) ongegeneerd romantisch

in Grounds for resentment. Okereke

beseft hoe uitzonderlijk dit is. ‘Ik kan me

geen twee gay musicians herinneren die

een liefdeslied brengen zonder zich te

verbergen achter bepaalde codes. De

meeste homoseksuele artiesten vermijden

woorden als ‘he’ of ‘him’ wanneer

ze over hun verlangens zingen. Dat is

een barrière die we dringend moeten

doorbreken.’

Dat same sex love songs anno 2017 nog

een big deal zijn in de muziekwereld, is

frappant. In de jaren tachtig waren er

heel wat bekende artiesten zoals George

Michael, Boy George, Michael Stipe,

Freddie Mercury, David Bowie en Prince

die (ook) op mannen vielen. Toch was

het pas later in hun carrière dat ze zich

durfden outen (of werden geout), laat

staan dat ze toen expliciet over hun gay

lover zouden zingen.

Omfloerste verwijzingen waren er des te

meer, natuurlijk. Queens I want to break

free, bijvoorbeeld. Of Nikita van Elton

John, een mannennaam in Rusland.

Ook de nummers van de altijd mysterieuze

Morrissey bevatten heel wat hints

naar zijn ‘humaseksualiteit’. In Rolling

Stone verklaarde de zanger van The

Smiths ooit dat de genderambiguïteit in

zijn teksten, het zingen over een neutrale

you dus, intentioneel was. ‘Wanneer je

alles onthult, bevries je de verbeelding

van de luisteraar. Dan valt er niets meer

te ontrafelen.’

Hoe universeler, hoe liever: dat lijkt ook

het motto bij nieuwe popiconen als Max

Colombie van Oscar and the Wolf en

Oliver Sim en Romy Madley Croft van

The XX. Zelden of nooit zal je uit hun

lyrics (of interviews) hun geaardheid

kunnen afleiden. Van Sam Smith weten

we wél allemaal dat hij homo is, maar

toch durfde hij op zijn debuutalbum

In the lonely hour nergens met zoveel

woorden benoemen dat de plaat ging

over een jongen die hij niet kon krijgen.

‘Mijn muziek moet universeel zijn’, zei

Smith daarover in 2014. ‘Ik schreef de

songs zo dat ze over alles en iedereen

kunnen gaan – of het nu een man, een

vrouw of een geit is.’ Klinkt nobel, maar

zo kleurt de meest succesvolle homoseksuele

artiest sinds Elton John in zijn lyrics

wel héél braaf binnen de (commerciële)

lijntjes.

DE NIEUWE ROLMODELLEN

Smiths zelfcensuur is dezelfde als die

van vele holebi’s die het liever ontwijkend

hebben over hun ‘lief’ of ‘partner’

dan over hun ‘vriend(in)’. Gelukkig lijkt

er een nieuwe generatie artiesten opgestaan

die hier niet langer stiekem over

wil doen. In de videoclip bij Desire van

Years & Years mogen ook holebi’s vrijuit

flirten. Over zanger Olly Alexander

maakte de BBC onlangs zelfs de docu

Growing up gay. De hyperpopulaire

Troye Sivan is ook zo’n rolmodel. In zijn

clips kust en kietelt de 22-jarige Australiër

heel wat af met andere knappe

kerels.

Daar mogen Katy Perry en Demi Lovato

gerust een cherry chap stick aan zuigen:

want songs brengen over stiekem

zoenen (I kissed a girl and I liked it) of

flirten (Cool for the summer) en je daarin

meteen ook distantiëren van lesbische

gevoelens, ruikt vooral naar goedkope

commerciële recuperatie.

"De meeste homoseksuele

artiesten vermijden woorden

als ‘he’ of ‘him’ wanneer ze

over hun verlangens zingen"

de identificatie extra groot, net omdat ze

“van bij ons” zijn.’

En laat daar nu net het schoentje knellen:

de grootste hits van Yasmine en

Sarah Bettens zijn ondertussen al twintig

jaar oud. Alle meisjes aan de macht

en Sister gingen niet letterlijk over

lesbische liefde. En Yasmine is al meer

dan acht jaar dood. Zijn er sindsdien

dan geen nieuwe Belgische artiesten

opgestaan die openlijk homoseksueel

zijn en dat ook durven bezingen?

Schlagerzanger Christoff wil geen

rolmodel zijn. Gregory Frateur van

Dez Mona praat wel over het kind dat

hij opvoedt, maar is niet bekend bij

het brede publiek. En Max Colombie

blijft – alle boys in the water nog aan

toe – liefst een enigma (wat uiteraard

zijn volste recht is, maar misschien wel

een gemiste kans).

Liever wat minder (media)geil en persoonlijker?

Dan moet je bij indie-lievelingen

als Perfume Genius, John Grant,

Anohni, Rostam (ex-Vampire Weekend)

en Villagers zijn. Die laatste zong op

het wondermooie Courage al over zijn

recente coming-out, terwijl Perfume Genius

na songs over het misbruik uit zijn

jeugd revanche nam op zijn haters in

het prachtige Queen (‘No family is safe

when I sashay’) en met Alan zelfs een

nummer schreef over zijn lief.

Ook de vrouwen komen overtuigend uit

de kast. De laatste tijd duiken er nieuwe

iconen op: popdiva’s als Sia, Miley

Cyrus en Christine and the Queens die

zich als queer identificeren, lesbiennes

als Beth Ditto (The Gossip) en Austra (te

ontdekken!) en biseksuele zangeressen

zoals St. Vincent, Soko en Halsey zijn

slechts het topje van de ijsberg. In vergelijking

met oudere lesbiennes als Melissa

Etheridge en de Indigo Girls, beschouwen

zij hun gender of seksualiteit meer

als een fluïde continuüm en profileren ze

zich er ook minder op.

Met haar catchy refrein ‘Girls like girls

like boys do, nothing new’ scoorde

Hayley Kiyoko een dikke hit. In de clip

bij Only a girl wordt de ‘sapphische’

liefde onbeschaamd gevierd (denk:

mooie meiden die elkaar verblijden

in het zwembad), terwijl zangeres Gia

ondertussen zingt ‘It's getting better,

nothing like two girls sticking together’.

Toch komen de nieuwste LGBTQ-helden

niet uit de pop maar uit de hiphop – dat

ooit zo homofobe genre (ja, voel je

maar aangesproken, Eminem!). Uit het

eveneens grofgebekte collectief Odd

Future hebben met Frank Ocean, Tyler

the Creator en Syd drie rappers zich

geout. Met Same love leverden straight

rappers Macklemore & Ryan Lewis hét

strijdlied voor het holebihuwelijk. En op

zijn laatste album bezong Jay-Z krachtig

de coming-out van zijn moeder: ‘Had

to hide in the closet, so she medicate.

Society shame and the pain was too

much to take. Cried tears of joy when

you fell in love. Don’t matter to me if it’s

a him or her.’

LA LA LANOYE

Marion Wasserbauer, die aan de Universiteit

Antwerpen werkt aan een doctoraat

over muziekbeleving bij LGBTQ’s, juicht

deze evoluties toe. ‘Muzikanten die zich

publiek en in hun muziek uitspreken

over hun gender of geaardheid, zijn

zéér belangrijk. Holebi’s kunnen zich

met hen identifceren, maar tegelijk zorgen

ze ook voor meer zichtbaarheid bij

hetero’s. Eén van mijn geïnterviewden

vertelde me dat Sarah Bettens (zangeres

van K’s Choice, n.v.d.r.) de eerste vrouw

met kort haar en de eerste lesbienne

was die ze kende. Ook Yasmine, een

mooie en getalenteerde vrouw die niet

beantwoordde aan het cliché van de

lesbienne, was zo’n rolmodel. Bij hen is

In het Nederlandstalige circuit denken

we enkel aan David Van den Hende,

de zanger van de straffe Gentse groep

Hermitage. Op hun net verschenen EP

Winter staat Lieve Maarten. ‘Langs de

velden heb ik met je haar gespeeld, al

wandelend langs de Schelde heb jij vaak

mijn rug gestreeld’, zingt de verteller

daarin over zijn romance met een

zekere Maarten. Eerder zette hij ook al

een gedicht van Tom Lanoye op muziek,

waarin de mannelijke hoofdpersoon in

het huwelijk wil treden met een tuinierszoon.

‘Veel van onze fans herkennen

zich in die nummers’, vertelt Van den

Hende. Ze gaan niet over coming-outs

of struggles, het zijn ook geen Hey hey

I’m gay-songs, maar ze gaan net over

dezelfde dingen als liefdesliedjes voor

hetero’s.’

Van den Hende geeft toe dat hij tien

jaar geleden nog vooral in de jij-vorm

schreef. ‘Dat leek me toen een veilige

optie. Als beginnende groep hoop je

op een grote doorbraak en wil je zo’n

breed mogelijk publiek bereiken. Niet

dat ik ooit over meisjes heb gezongen,

zoals Get Ready of Will Ferdy (diens

nummer Christine ging eigenlijk over

Raf, een echt bestaande verloren liefde

van de zanger, red.), maar ik ben wel

pas gaandeweg vaker over jongens

beginnen schrijven – het is er gewoon

ingeslopen. Ik wil niet per se op de barricaden

staan, maar zal mijn liefde voor

mannen niet uit de weg gaan in mijn

nummers.’

Hou je niet aan de

oude standaarden!

Meg Allen over haar fotoboek 'Butch'

De Amerikaanse Meg Allen fotografeerde mensen uit de butchcommunity

in de Bay Area in San Francisco. Ze publiceerde die fotodocumentaire

in haar boek ‘Butch’. ZiZo sprak met Meg Allen tijdens

de L-day in Antwerpen, waar haar werk tentoongesteld werd.

Tekst: Elisa Schanzer

Foto’s: Meg Allen

Wat betekent butch voor jou?

“Voor mij verwijst butch naar iedereen

die zich op de ononderbroken lijn tussen

mannelijkheid en vrouwelijkheid begeeft,

en die meer naar mannelijkheid

overhelt. Maar zoals in alles is butch

een spectrum: van soft butch (iemand

die de stereotiepe kenmerken van

butch en lesbiennes vertoont, zonder te

voldoen aan het mannelijk stereotype

waarmee lesbiennes worden geassocieerd,

n.v.d.r.) tot bulldagger (een

lesbienne die zichzelf als zeer mannelijk

beschouwt, n.v.d.r.).”

Hoe ben je met je fotografieproject

‘Butch’ gestart?

“Ik ben met het project gestart omdat

in de Bay Area, waar ik woon, er steeds

minder butchmensen lijken te zijn. Veel

mensen verhuisden of hebben een transitie

ondergaan, dus wou ik butchvrouwen

en de butchcultuur conserveren en

vieren.”

Wat voor mensen heb je gefotografeerd?

“De eerste dertig mensen die ik fotografeerde

waren mijn vrienden en de

eerste zeventig gefotografeerde personen

kwamen uit mijn gemeenschap.

De overige mensen ontmoette ik tijdens

feestjes, prides of andere evenementen.

Ik was heel open over mijn project, dus

als ik mensen zag die ik wou fotograferen,

vroeg ik het hen gewoon.”

Heb je iets geleerd tijdens dit

project?

“Natuurlijk! Toen ik mijn project startte,

wou ik enkel mensen fotograferen

die zich als vrouw identificeren en die

bijvoorbeeld geen borstverwijderingsoperaties

ondergaan hadden. Toen ik

foto’s begon te nemen, besefte ik dat

ik me moest focussen op wat butchmensen

doen, omdat ik een documentaire

aan het maken was: sommigen

onder hen wilden hun borsten laten

verwijderen, anderen wilden dat niet,

en nog andere mensen waren een

transitie aan het ondergaan en identificeerden

zichzelf als transgender. Ik

wou de butchcultuur zien, wat mensen

aan het doen zijn. Ik heb geleerd dat

het nu anders is dan vroeger. Dertig à

veertig jaar geleden was er nog geen

technologie of hormonen om een

transitie te ondergaan. Toen leefde het

idee dat butch altijd vrouwen waren.

Nu denk ik dat er een overgang

is tussen transgenders, mannelijke

vrouwen en vrouwen die zich ergens

in het midden van het genderspectrum

begeven.”

Hoe zie je de toekomst van butch?

“Ik denk niet dat je je de vraag moet

stellen wat de toekomst van butch is,

maar wel wat de toekomst van jongeren

is. Ik denk dat jongeren, millenials en

jonger, veel fluïder omgaan met hun

genderexpressie en met hun seksualiteit.

Mensen moeten niet meer volledig

mannelijk of vrouwelijk, hetero of holebi

zijn. Er bestaan veel overlappingen,

waar ik heel blij om ben. Het moet voor

iedereen mogelijk zijn om mannelijk of

vrouwelijk te zijn en om flexibel te zijn in

zijn seksualiteit. Of juist niet, als ze dat

niet willen. (lacht)”

INTERVIEW MEG ALLEN

"Het is nog steeds een groot taboe om

een mix van genderidentiteiten

te belichamen, wanneer je niet volledig

vrouwelijk of niet volledig mannelijk bent"

Hoe ben je als fotograaf begonnen?

“Ik ben als kind gestart. Ik heb een verschrikkelijk

geheugen. Ik wou vooral zaken

onthouden die ik zag en mooi vond;

daarom ben ik fotograaf geworden.

Voor mij is fotografie zaken bestuderen,

ook als die zaken mensen zijn zoals ik.

Ik zoek naar de waarheid of de schoonheid

in zaken. Dan fotografeer ik ze. Ik

bestudeer ze en vervolgens fotografeer

ik ze.”

Waarom toon je in je foto’s mensen in

hun thuisomgeving?

“Het maakte me eigenlijk niet uit waar

ik de mensen fotografeerde; ik had de

foto’s evengoed voor een witte achtergrond

kunnen maken. Ik merkte echter

dat mensen zich comfortabeler voelen

wanneer ze op een plaats worden gefotografeerd

waarmee ze een connectie

hebben. Ik liet hen dus zelf een plek

kiezen, en voor veel mensen was dat

hun huis.”

“Het is nog steeds een groot taboe om

een mix van genderidentiteiten te belichamen,

wanneer je niet volledig vrouwelijk

of niet volledig mannelijk bent.

Deze butchmensen willen niet altijd

gezien worden, omdat ze bang zijn: ze

zijn bang van geweld, ze zijn bang om

hun rechten te verliezen, ze zijn bang

om hun werk te verliezen. Het was soms

moeilijk om mensen te overtuigen om

foto’s van hen te laten nemen, omdat

ze het zo gewend zijn om niet gezien te

worden. Ze zoeken de spotlights niet op.

Wanneer ze op een plaats gefotografeerd

werden waar ze zich comfortabel

voelden, konden ze zich kwetsbaarder

opstellen en zich blootgeven. Ik deed

mijn best om hun menselijkheid te tonen

in plaats van de façade dat ze altijd

sterk en ondoordringbaar moeten zijn.”

Waarom is dit project zo belangrijk?

“Ik ben opgegroeid in een tijd waarin

je geen butchvrouwen zag. Wanneer

je Vogue of Vanity Fair opende, zag je

vrouwelijke vrouwen. En dat is fantas-

"Ik vind het belangrijk voor

butchmensen om zichzelf

als mooie, sterke en trotse

mensen te zien"

tisch, ik hou van vrouwelijke vrouwen,

maar ik heb nog nooit mensen gezien

die op mij lijken en die gevierd en verheerlijkt

(glamourized) worden. Ik vind

het belangrijk voor mijn gemeenschap

en voor mensen zoals ik om zichzelf als

mooie, sterke en trotse mensen te zien.

Zo ervaar ik immers mijn gemeenschap.”

Wanneer ben je opgegroeid?

“Ik ben geboren in 1978, dus ben

ik een beetje oud. (lacht) Ik ben 39

jaar oud en ik groeide op in de jaren

negentig in de Amerikaanse staat Californië.

Het was er een groot taboe om

holebi te zijn. Je wou niet holebi zijn.

Op jonge leeftijd vroeg mijn moeder

me of ik lesbisch was. Ik bevestigde.

Ze begon te huilen en maakte er een

big deal van. Toen ik uiteindelijk uit de

kast kwam voor iedereen, kon ze ermee

leven. Nu is ze natuurlijk zo trots op

mij. Mijn foto’s worden tentoongesteld

in Antwerpen! Ze vindt dat fantastisch.

Weet je, tijden veranderen.”

Je bent dus van de VS. Hoe is de situatie

daar, met president Trump aan

het roer?

“Het is verschrikkelijk! Niemand die

LGBT is, houdt van Trump. Niemand

met gezond verstand houdt van Trump,

laat ik het zo stellen. Ik denk dat hij

een ‘approval rating’ (vrij vertaald:

aanvaardingsscore, n.v.d.r.) heeft van

minder dan 10 procent in de Verenigde

Staten. Hij is een verschrikkelijk

persoon. Ik ben als inwoner uit de VS

ontsteld, ik weet niet wat er tijdens de

verkiezingen is gebeurd. Het goede

aan de VS is, is dat we ‘checks and

balances’ (machtsspreiding, n.v.d.r.) in

het systeem hebben, zodat hij en vicepresident

Mike Pence niet alles zo snel

teniet kunnen doen als ze zouden willen.

Er zijn momenteel veel regeringsleden

die ‘alt right’ en rechts zijn. Ze

willen er alles aan doen om de rechten

van vrouwen, holebi’s, transgenders en

andere minderheden af te pakken. Ze

willen alles voor zichzelf houden. Het

zijn verschrikkelijke mensen.”

Probeert de holebien transgendergemeenschap

zich tegen Trump te

verzetten?

“Ik denk dat veel mensen proberen

zich tegen Trump te verzetten, maar

ik weet niet wat de druppel gaat zijn

die de emmer doet overlopen. Het is

nu al 11 maanden een hel. Nochtans

woon ik in een heel liberale stad,

Oakland. Ik vind het verschrikkelijk.

Donald Trump is een miljardair. We

leven in een heel kapitalistische samenleving,

dus denk ik dat er gewoon

veel bedrijven zijn die hem aan de

macht willen houden om hun geld te

houden.”

Heb je advies voor jonge butches?

“Ik wil hen meegeven dat ze geluk

hebben, omdat ze in een wereld leven

die het meest open is sinds het begin

der tijden en dat is fantastisch! Je zou

elk aspect van je identiteit moeten

verkennen totdat je vindt wat voor

jou werkt. Hou je niet aan de oude

standaarden!”

COLUMN SELM WENSELAERS

LUIE TRANSGENDER

Even voorstellen: ik ben Selm,

een luie transgender. Dat was

althans de kop boven een interview

met mij in de Nederlandse

krant NRC Handelsblad. Ik zei

het omdat ik niet echt mijn best

doe om er heel vrouwelijk uit te

zien. Dat was ooit anders, maar gaandeweg

had ik de rol gelost om een ‘goede

transgender’ te zijn.

Geboren als jongen, raakte ik al snel vertwijfeld

over mijn genderidentiteit. Met voorbeelden als

Dana International en Kelly van der Veer wist ik

dat ik mocht dromen van een transformatie tot een

mooie vrouw. Het was enkel een kwestie van er vol

voor te gaan. Dat duurde zijn

tijd: ik was 27 jaar oud toen ik

eindelijk de moed vond om me

aan te melden bij het Genderteam

van het UZ in Gent. Nog

een jaar later begon ik aan

een hormoontherapie die mijn

testosteronniveau drastisch

verlaagde en oestrogeenpeil

optrok. Vol enthousiasme begon

ik aan logopedie om mijn

stem anders te leren gebruiken.

Minder enthousiast was ik

over de pijnlijke laserbehandeling.

Maar hey, ik was op de

goede weg.

Tot ik stilaan het gevoel kreeg dat ik van de ene

kast in de andere aan het kruipen was. Mijn poging

om zo ‘passable’ mogelijk te zijn als vrouw,

zorgde ervoor dat ik overbewust raakte. Zat ik wel

vrouwelijk genoeg, sprak ik wel vrouwelijk genoeg,

lachte ik wel vrouwelijk genoeg? Dat het nooit

genoeg zou zijn, dreigde een levenslange frustratie

te worden. De uitnodiging van het genderteam om

alvast een kennismakingsgesprek te voeren met

de chirurg, sloeg ik steeds af. De geslachtsaanpassende

operatie leek steeds minder noodzakelijk.

Wat maakte het anderen nu uit wat er wel of niet in

mijn broek zat. Of ik wel of niet als vrouw gezien

werd, was een complex samenspel van factoren

waar ik weinig vat op had. Hoe meer ik mijn best

deed om zo vrouwelijk mogelijk over te komen,

hoe minder het leek te werken. Ik besefte dat de

meeste van mijn vriendinnen zich androgyn kleden,

"Hoe meer ik mijn

best deed om zo

vrouwelijk

mogelijk over te

komen, hoe minder

het leek te

werken"

met afgewassen jeansbroek en

houthakkershemdjes en dat

mijn stem er vooral is om te

communiceren.

Ik besloot uiteindelijk om

'gewoon te zijn', in plaats van iets

willen worden of niet te zijn. Ik wil niet

langer kiezen tussen man of vrouw zijn en

doe dat dan ook niet. Ik hoef niets meer te spelen

en dat voelt als een bevrijding.

Vorig jaar werd ik door de Nederlandse documentairemaakster

Sophie Dros gevraagd om mee te

werken aan de docu ‘Genderbende’. Daarin worden

vijf jonge mensen gevolgd die zich man noch

vrouw voelen. De vier andere

personages zijn een stuk jonger

dan ik en kijken anders

tegen gender aan. Lichter,

met minder complexen. Zo is

er de tweeling Anne en Lisa

die voor de documentaire

nooit eerder had nagedacht

over de term en of ze wel of

niet transgender zouden zijn.

Nadat de film was uitgekomen,

werd mijn verhaal

geframed als genderfluïde

en genderqueer. De luie

transgender die achterop

hinkte werd plots een voorloper, iemand die de

non-binaire genderidentiteit verbeeldde. Genderinclusieve

toiletten, de aanspreking van treinreizigers

en voornaamwoorden: gender is de laatste

maanden niet uit de actualiteit weg te branden. De

toegenomen aandacht moeten we toejuichen, want

het zorgt voor meer kennis en een breder begrip.

Gek genoeg dreigt daarmee het klassieke verhaal

van transgenders onder te sneeuwen, alsof genderfluïditeit

en -neutraliteit de nieuwe norm vormt.

Hulde voor de genderdiverse samenleving, waarin

(trans)mannen mannen en (trans)vrouwen vrouwen

mogen zijn. En sommigen te lui voor wat dan ook.

Selm Wenselaers (1983) woont in Amsterdam

en werkt als dramaturg en theaterprogrammator.

Hen schrijft een wisselcolumn met Gaea Schoeters.

Foto: Anneke Hymmen

QUEER ARTS NEAL LEEMPUT & DANNY DE JONG

In welke mate bepaalt de blik van de

ander hoe we naar onszelf kijken?

Neal Leemput en

Danny De Jong zijn

twee jonge makers

uit Antwerpen.

Neal studeerde

woordkunst aan het

Koninklijk Conservatorium

Antwerpen,

School of Arts van

de AP Hogeschool.

Hij inspireerde

daarmee Danny die

momenteel in het

derde jaar van de

opleiding zit.

Tekst: Stijn Depoorter

Foto: Nienke Van Amelsfort

In augustus 2017 stond hun video-installatie

Selfless Dreams/Queer Confessions in het Antwerpse

Museum aan de Stroom (MAS) tijdens het

Antwerp Queer Arts Festival. In deze video-installatie

bevragen Leemput en De Jong in welke mate

de blik van de ander bepaalt hoe we naar onszelf

kijken. Bestaat 'het ware ik' of is genderidentiteit

altijd louter performance?

“Het leuke aan de locatie van het MAS was dat

we een publiek bereikten dat anders niet naar de

voorstelling zou komen. Voor een keer hoefden we

onze eigen crowd niet te overtuigen”, zegt Leemput.

In het najaar van 2017 stonden ze in De Singel

op de planken met het toneelstuk Everything I've

Always Wanted - And More. De jonge makers lieten

zich hiervoor inspireren door het theaterstuk De

bittere tranen van Petra von Kant van de Duitse

regisseur R.W. Fassbinder.

“Fassbinder maakte een toneelstuk over liefdesverdriet,

dat toevallig ook over twee lesbische vrouwen

ging. In de korte inhoud schreven we dat de voorstelling

over eenzaamheid gaat, dat het stuk ook over

genderfluïditeit gaat, doet er niet meteen toe”, stelt

De Jong.

Het is een verhaal over de drang om geliefd te zijn,

begeerd en erkend te worden. Een verhaal over

de existentiële angst om alleen te zijn. Een verhaal

over liefde over alle grenzen heen. De voorstelling

kadert in het artistieke onderzoeksproject van

Leemput naar 'De leesbaarheid van niet-normatieve

lichaamsbeelden'.

Leemput en De Jong zijn al bezig met een nieuw

toneelstuk, dat de werktitel The Good People meekreeg.

Hun inspiratie haalden ze bij Fassbinders

film Fox and his Friends.

Het LGBT-thema komt er terug onrechtstreeks in

aan bod. “Het hoofdthema van het stuk is hoe

moeilijk het is om uit je eigen maatschappelijke

cirkel te klimmen. Daarnaast komt het cruisen in de

homoscene er ook bij kijken”, zegt Leemput.

Dat belooft…

www.nealleemput.com

Niet op zoek

naar een avontuurtje,

maar naar een

serieuze relatie?

ZiZo-Magazine 141 - Dossier Geluk

products

Resources

Company

ZiZo-Magazine 141 - Dossier Geluk

Delete template?

Save as template?

products

Resources

Company