Opmaak_Jaarverslag_2016_2017
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
vergroot mogelijkheden<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong>
2 Stichting Aanzet<br />
"Met ons aanbod vergroten we de kansen op<br />
ontwikkeling van de talenten van alle kinderen."
Inhoudsopgave<br />
Voorwoord 4<br />
De Gouden Driehoek 6<br />
Toeleiding 8<br />
Peuterconsulenten 8<br />
Thuis 10<br />
Instapje/Opstapje 10<br />
Opvoedondersteuning 12<br />
VoorleesExpress 13<br />
Voorlichting@huis 16<br />
Consultaties Centrum voor Jeugd en Gezin 18<br />
Onderwijs 19<br />
Oudergroepen 19<br />
Fieperdepiep festival 21<br />
Ouderkamers 22<br />
Moeders weerbaar maken tegen radicalisering 24<br />
Oudercursus voor nieuwkomers op de Globe 25<br />
Opstap 26<br />
Nederlandse taallessen 28<br />
Zomerschool 30<br />
Verhalenlab 33<br />
Beste Boeken Quiz 34<br />
In de wijk 35<br />
Tanchi en Lela 35<br />
Schakelklassen 37<br />
Taalachterstand in het basisonderwijs 37<br />
Scholing Professionals 39<br />
TINK 39<br />
VVE-programma Startblokken 40<br />
Nederlandse taaltraining 41<br />
Training & Begeleiding 42<br />
Invoering taal- en leesmethoden 43<br />
Aanzet betrokken bij 44<br />
Petje af 44<br />
Sponsoren 46<br />
Colofon 47<br />
vergroot mogelijkheden<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
3
Voorwoord<br />
Voor u ligt het jaarverslag <strong>2016</strong>-<strong>2017</strong> van Stichting Aanzet.<br />
Vanuit onze missie:<br />
"ALLE kinderen benutten hun talenten optimaal met het oog op een mooie toekomst"<br />
hebben we ook dit jaar weer veel activiteiten opgezet en<br />
uitgevoerd. In samenwerking met de ouders, pedagogisch<br />
medewerkers, leerkrachten, intern-begeleiders en directies<br />
van scholen. Trots waren we toen we eens gingen tellen<br />
waar de deelnemers aan onze activiteiten dit jaar allemaal<br />
vandaan kwamen. We telden méér dan 50 verschillende<br />
herkomstlanden!<br />
Ook dit schooljaar gebeurde er weer veel in de wereld.<br />
Gebeurtenissen die hun weerslag ook op de verhoudingen<br />
tussen de verschillende groepen in Nederland hadden. Nog<br />
steeds zijn veel ouders en kinderen op de vlucht voor de<br />
gevolgen van oorlog, armoede en uitsluiting. Ouders en<br />
kinderen zochten een veilig thuis en kwamen naar Vlaardingen.<br />
Wij hebben ons ingezet om deze gezinnen en kinderen<br />
zoveel mogelijk te verbinden met onze samenleving.<br />
Ook nu weer gedreven door onze missie.<br />
Daarbij prijzen we ons gelukkig met de goede samenwerking<br />
met voorschoolse voorzieningen, scholen, IKC’s (Integraal<br />
Kindcentrum), de bibliotheek, logopedisten, jeugdverpleegkundigen,<br />
het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG)<br />
en andere maatschappelijke partners. Deze samenwerking<br />
is van groot belang om gezinnen te ondersteunen. Met elkaar<br />
kunnen we zorgen voor een preventief netwerk rond<br />
de jeugd.<br />
Tegelijkertijd was dit ook een jaar waarin wij onze activiteiten<br />
in de buurgemeenten hebben uitgebreid. Immers<br />
investeren in de ontwikkeling van kinderen en ouders<br />
houdt niet op bij gemeentegrenzen. Bovendien was er<br />
vanuit regiogemeenten veel vraag naar onze programma’s:<br />
vanuit scholen, kinderopvang, scholen, CJG’s en<br />
van ouders die ons zelf, om uiteenlopende redenen,<br />
hebben opgezocht.<br />
Daarom zijn we blij dat er ook afspraken liggen met de<br />
gemeenten Schiedam en Maassluis over onze inzet in<br />
deze steden.<br />
Met ons aanbod vergroten we de kansen op ontwikkeling<br />
van de talenten van alle kinderen. Aanzet ondersteunt<br />
en motiveert ouders, pedagogisch medewerkers en leerkrachten<br />
om een stapje verder te gaan, waardoor kinderen<br />
en jongeren meer kansen krijgen.<br />
4 Stichting Aanzet
ALLE kinderen benutten hun talenten optimaal<br />
met het oog op een mooie toekomst.<br />
Naast de inzet van onze 18 professionele medewerkers<br />
zijn er ook ruim 40 vrijwilligers actief. De inzet van vrijwilligers<br />
bij projecten als de VoorleesExpress en de Vlaardingse<br />
Zomerschool is voor ons onmisbaar! Zo kon dankzij vijf<br />
vrijwillige docenten voor het 6 e jaar op rij de Vlaardingse<br />
Zomerschool worden georganiseerd.<br />
Ook op andere terreinen is een aantal vrijwilligers voor ons<br />
actief bezig geweest. Wij zijn heel blij met deze inzet van<br />
vrijwilligers die zich, samen met onze professionals, inzetten<br />
om onze programma’s goed uit te voeren.<br />
Onze speciale dank gaat uit naar de gemeente Vlaardingen<br />
en de verschillende fondsen en donateurs die onze<br />
programma’s financieel mogelijk maken.<br />
Ik wens u veel plezier met het lezen van ons jaarverslag.<br />
Marry Broek<br />
directeur Stichting Aanzet<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
5
De Gouden Driehoek<br />
Aanzet heeft als missie: alle kinderen hun talenten optimaal laten ontwikkelen met het oog op een mooie<br />
toekomst! Een belangrijk aandachtspunt hierbij is een goede, gelijkwaardige samenwerking van leerkrachten<br />
en ouders. Deze samenwerking wordt weergeven in De Gouden Driehoek.<br />
Resultaten uit diverse onderzoeken laten zien dat kinderen<br />
zich beter ontwikkelen wanneer hun ouders zich bij het<br />
leerproces betrokken voelen. Zij leren gemakkelijker en<br />
gaan met meer plezier naar school. De mate waarin en de<br />
manier waarop ouders hun kinderen thuis steunen, blijkt<br />
zelfs een belangrijkere factor dan sociale klasse of opleidingsniveau.<br />
Daarom hecht Aanzet veel waarde aan het<br />
stimuleren van een goede samenwerking tussen ouders<br />
en leerkrachten.<br />
Vanuit de missie om alle kinderen hun talenten optimaal te<br />
laten ontwikkelen, vervult Aanzet met veel van haar projecten<br />
een intermediërende rol tussen school en ouders. De<br />
consulenten van Aanzet weten op een laagdrempelige manier<br />
contact te leggen met ouders. Zij bieden hen informatie<br />
en vaardigheden, waardoor ouders hun kind thuis beter<br />
kunnen stimuleren en kunnen toewerken naar een goede<br />
samenwerking met de school, kinderopvangorganisatie of<br />
het IKC.<br />
Ouders die hun kind thuis goed begeleiden, hebben informatie<br />
nodig over de ontwikkeling van hun kind op school.<br />
Echter, niet alle ouders zoeken gemakkelijk contact met de<br />
pedagogisch medewerker of leerkracht van hun kind.<br />
De redenen hiervoor zijn divers, bijvoorbeeld:<br />
Slechte (eigen) ervaringen met onderwijs;<br />
Onbekendheid met het Nederlandse onderwijssysteem;<br />
Taalproblemen.<br />
6 Stichting Aanzet
Kind<br />
Ruimte om<br />
te ontwikkelen<br />
Ouders<br />
Leerkracht<br />
Samen leren vergroot op duurzame wijze de groeiruimte van<br />
het kind door positieve beïnvloeding van de gouden driehoek!<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
7
Toeleiding<br />
Peuterconsulenten<br />
Van de gemeente Vlaardingen heeft Aanzet de opdracht gekregen om het proces van de toeleiding van<br />
doelgroepkinderen naar Voorschoolse- en Vroegschoolse Educatie (VVE) voorzieningen tot aan de plaatsing te<br />
realiseren en coördineren. Aanzet zet hiervoor 'peuterconsulenten' in. En met succes, want vorig schooljaar is<br />
99% van het bereikte aantal kinderen met een VVE-indicatie ingeschreven of geplaatst op een VVE-voorziening!<br />
Wat zijn peuterconsulenten?<br />
Peuterconsulenten zijn professionals van Aanzet die ouders<br />
met een VVE-indicatie ondersteunen, begeleiden en motiveren<br />
om hun kind op een VVE-peuterspeelzaal of -kinderdagverblijf<br />
te plaatsen. Daarnaast geven zij informatie<br />
over projecten in de stad die gericht zijn op het stimuleren<br />
van taalontwikkeling bij jonge kinderen. Verder checken<br />
de peuterconsulenten elk kwartaal of de geplaatste doelgroepkinderen<br />
daadwerkelijk vier dagdelen aanwezig zijn<br />
op de peuterspeelzaal. Ouders die de Nederlandse taal niet<br />
goed beheersen worden zoveel mogelijk begeleid door<br />
een consulent die hun eigen taal spreekt.<br />
Prachtig resultaat<br />
In de periode augustus <strong>2016</strong> tot en met juni <strong>2017</strong> kregen<br />
317 Vlaardingse kinderen een VVE-indicatie. De peuterconsulenten<br />
wisten maar liefst 314 van deze gezinnen<br />
te bereiken, met als resultaat dat 99% van de kinderen is<br />
ingeschreven/geplaatst op een VVE-voorziening!<br />
8 Stichting Aanzet
Leuke feitjes<br />
129 ouders hebben zich ingeschreven voor of<br />
deelgenomen aan het project Instapje/Opstapje;<br />
60 ouders zijn ingeschreven bij de Bibliotheek;<br />
22 ouders zijn doorverwezen naar Nederlandse les;<br />
19 ouders hebben zich opgegeven voor<br />
opvoedingsondersteuning;<br />
23 ouders zijn doorverwezen naar de VoorleesExpress;<br />
17 ouders hebben informatie over het wijkteam<br />
gekregen naar aanleiding van diverse problemen;<br />
12 ouders zijn doorverwezen naar sportactiviteiten.<br />
“Ik wou mijn kind eerst<br />
niet inschrijven, want hij is<br />
nog zo jong. Nu weet<br />
ik zeker dat ik het<br />
moet doen!”<br />
“Ik zou het zelf<br />
zonder de hulp niet<br />
kunnen regelen.”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
9
Thuis<br />
Instapje<br />
Opstapje<br />
Instapje en Opstapje zijn stimuleringsprogramma’s voor kinderen uit moeilijk bereikbare of geïsoleerde gezinnen.<br />
De wekelijkse bijeenkomsten zijn gericht op de (spel)ontwikkeling en leerhouding van kinderen en het<br />
overdragen van kennis en vaardigheden aan ouders, met als resultaat een betere ouder-kind interactie.<br />
Instapje/Opstapje<br />
Instapje (vanaf 1 jaar) en Opstapje (vanaf 1,5 jaar) zijn eenjarige<br />
programma's voor kinderen van 1 tot 2 jaar. Beiden zijn<br />
erkend als goed onderbouwde interventies en als zodanig<br />
opgenomen in de databank effectieve interventies. Het<br />
doel van deze projecten is:<br />
Ouders stimuleren om te spelen met hun kinderen<br />
en het vergroten van hun kennis over de waarde<br />
van spelen;<br />
Het mogelijk maken voor kinderen om samen met<br />
andere kinderen te spelen en voor ouders om met<br />
elkaar in contact te komen;<br />
Het optimaliseren van de kwaliteit van de interactie<br />
tussen ouder en kind;<br />
Het bevorderen van het bezoeken van VVE-locaties om<br />
de algehele ontwikkeling van het kind te stimuleren;<br />
Toeleiding naar de VVE-locatie;<br />
Het vergroten van onderwijskansen van kinderen in<br />
achterstandssituaties.<br />
Afgelopen schooljaar deden 82 kinderen mee, van ouders<br />
met wel 28 verschillende nationaliteiten. Meer dan 68%<br />
van de deelnemende ouders heeft niet meer dan een<br />
vmbo-opleiding genoten. In totaal vonden 245 bijeenkomsten<br />
plaats en werden 77 verschillende spelactiviteiten<br />
aangeboden. De voortgang verliep soepel, mede doordat<br />
de ouders elkaar stimuleerden.<br />
Dankzij dit project hebben alle deelnemende ouders hun<br />
kinderen ingeschreven op de peuterspeelzaal!<br />
10 Stichting Aanzet
“Mijn kind kan<br />
nu Nederlandse<br />
liedjes zingen.<br />
Dat is echt leuk<br />
om te zien!”<br />
“Ik stel nu<br />
meer regels.”<br />
“Ik geniet nu<br />
van de tijd die<br />
ik met mijn kind<br />
besteed.”<br />
Dit overzicht geeft de culturele achtergrond van de<br />
ouders weer:<br />
28<br />
Afghanistan 5<br />
Angola 1<br />
Antillen 2<br />
Bosnië 1<br />
Chili 1<br />
China 2<br />
Congo 1<br />
Curaçao 1<br />
Eritrea 1<br />
Griekenland 1<br />
Hongarije 1<br />
India 2<br />
Irak 4<br />
Iran 1<br />
Marokko 9<br />
Nederland 1<br />
Palestina 1<br />
Panama 1<br />
Polen 3<br />
Portugal 1<br />
Roemenië 1<br />
Rusland 1<br />
Senegal 1<br />
Somalië 4<br />
Sudan 2<br />
Syrië 1<br />
Turkije 31<br />
Vietnam 1<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
11
Opvoedondersteuning Maassluis en Schiedam<br />
De kennis en kwaliteiten van Aanzet blijven zeker niet alleen binnen de Vlaardingse stadsgrenzen. In toenemende<br />
mate maken ook andere steden gebruik van de mogelijkheden. Zo geeft Aanzet in Schiedam en Maassluis<br />
opvoedondersteuning aan ouders met een migratieachtergrond. Hierdoor wordt het zelfvertrouwen en de<br />
zelfredzaamheid van ouders versterkt.<br />
Ouders met een migratieachtergrond maken over het algemeen<br />
minder gebruik van het reguliere aanbod aan opvoedingsondersteuning,<br />
terwijl zij wel vaak moeilijkheden<br />
ervaren als het gaat om het opvoeden van hun kind in een<br />
ander land. Omdat Aanzet bekend is met deze doelgroep,<br />
sluiten de opvoedondersteuningsprogramma’s aan bij de<br />
behoeften en verwachtingen van de ouders.<br />
De aangeboden cursussen heten ‘Opvoeden zo!’ en ‘Beter<br />
omgaan met pubers’. Ook organiseert Aanzet huiskamerbijeenkomsten,<br />
waarbij ouders met vertrouwde mensen in<br />
een vertrouwde aangeving kunnen praten. Daarbij worden<br />
opvoedthema’s aangeboden die aansluiten bij vragen van<br />
de deelnemende ouders.<br />
Het versterken van de eigen kracht, het zelfvertrouwen<br />
en de zelfredzaamheid van ouders;<br />
Het tot stand brengen van een goede en effectieve verbinding/samenwerking<br />
tussen ouders en wijkteams;<br />
Het bevorderen van een stimulerende pedagogische<br />
en fysieke omgeving.<br />
Tevens begeleidt en ondersteunt Aanzet gezinnen in<br />
Maassluis en Schiedam op individuele basis. Dit zijn vooral<br />
families die door de reguliere hulpverlening – om welke reden<br />
dan ook – niet geholpen kunnen worden.<br />
De activiteiten zijn gericht op:<br />
Specifieke vragen die ouders hebben over de opvoeding<br />
van kinderen;<br />
Het voorkomen van opvoedproblemen bij ouders en<br />
gedragsproblemen bij jeugdigen.<br />
Met als doel:<br />
Het vroeg signaleren en aanpakken van beginnende<br />
problemen;<br />
12 Stichting Aanzet
VoorleesExpress<br />
Een stimulerende taalomgeving is belangrijk voor een kind. Maar wat nu als die er niet<br />
is, omdat je ouders bijvoorbeeld slecht Nederlands spreken of moeite hebben met voorlezen?<br />
Voor deze gezinnen is er het project de VoorleesExpress.<br />
Wat is de VoorleesExpress?<br />
De VoorleesExpress is bedoeld voor kinderen van twee tot<br />
en met acht jaar, die een taalachterstand hebben of lijken te<br />
ontwikkelen. Gedurende twintig weken komt een vrijwilliger<br />
uit de wijk bij de gezinnen thuis voorlezen en spelletjes<br />
spelen die de taalontwikkeling stimuleren. Zo krijgen kinderen<br />
spelenderwijs een schat aan nieuwe woorden aangeboden!<br />
Ouders worden betrokken bij de activiteiten en krijgen<br />
handvatten om zelf ook met het stimuleren van voorleesplezier<br />
en de taalontwikkeling aan de slag te gaan.<br />
Daarnaast is er goed contact met pedagogisch medewerkers<br />
en de leerkrachten van de kinderen, zodat<br />
wederzijdse ervaringen en resultaten worden gedeeld.<br />
De VoorleesExpress is door het Nederlands Jeugdinstituut<br />
erkend als een effectieve interventie.<br />
Het doel van dit programma is om boeken en (voor)leesplezier<br />
een vaste plek in het gezin te geven. Bovendien zorgt<br />
de koppeling met vrijwilligers uit de wijk ervoor dat Vlaardingers<br />
met verschillende sociaal-culturele achtergronden<br />
met elkaar in contact komen.<br />
Afgelopen schooljaar is er heel wat voorgelezen:<br />
34 vrijwilligers lazen voor aan doelgroepkinderen uit<br />
47 gezinnen!<br />
Professionalisering<br />
Aanzet werkte al drie jaar met het zelf ontwikkelde<br />
programma ‘VoorleesPlezier’. Deze interventie was qua<br />
opzet vergelijkbaar met het landelijke programma<br />
de VoorleesExpress. Sinds januari <strong>2017</strong> is Aanzet overgestapt<br />
op de landelijke interventie. Dit heeft tot verdere<br />
professionalisering en uitbreiding van het Vlaardingse<br />
netwerk geleid.<br />
Afgelopen schooljaar zijn twee voorlezersbijeenkomsten<br />
georganiseerd. Tijdens de eerste bijeenkomst kregen de<br />
nieuwe voorlezers uitleg over het traject en een training<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
13
interactief voorlezen. Hierbij werd aandacht besteed aan de<br />
richtlijnen voor tweetalig opvoeden. Daarnaast vertelden de<br />
ervaren voorlezers over hun ervaringen en de knelpunten.<br />
Natuurlijk schroomden zij niet om ook tips te geven.<br />
De tweede bijeenkomst ging over spellen en materialen<br />
die gebruikt kunnen worden bij het stimuleren van de taalontwikkeling.<br />
De voorlezers wisselden ideeën uit over de<br />
inzet van geschikte materialen en spellen.<br />
Daarnaast hebben twee derdejaars hbo-studenten van de<br />
studies Sociaal Pedagogische Hulpverlening en Pedagogiek<br />
een belangrijke rol gespeeld in de coördinatie van dit<br />
project. Hierdoor heeft Aanzet extra kunnen inzetten op:<br />
Het versterken van de contacten met de sociale wijkteams;<br />
Het langsgaan bij de basisscholen om de bekendheid<br />
van het project te vergroten;<br />
Het verdiepen en verbreden van de samenwerking<br />
met de Hogeschool Rotterdam en Hogeschool<br />
InHolland;<br />
Het opzetten van de pilot Samen Leren<br />
Succes<br />
Dankzij de VoorleesExpress hebben ouders ervaren hoe<br />
leuk het is om voor te lezen en zijn alle kinderen lid geworden<br />
van de Bibliotheek!<br />
De vrijwilligers hebben op hun beurt genoten van het voorlezen<br />
en zijn blij met hun bijdrage aan de taalontwikkeling<br />
van deze kinderen. Zij zijn begin februari bedankt voor hun<br />
uitstekende inzet met een diner in restaurant LEF in het<br />
Geuzencollege in Vlaardingen.<br />
14 Stichting Aanzet
Dit overzicht geeft de culturele achtergrond van de<br />
ouders weer:<br />
16<br />
Afghanistan 1<br />
Angola 1<br />
Armenië 1<br />
China 1<br />
Curaçao 2<br />
Irak 1<br />
Jordanië 2<br />
Marokko 6<br />
Pakistan 1<br />
Polen 8<br />
Portugal 1<br />
Roemenië 1<br />
Somalië 2<br />
Sudan 1<br />
Syrië 3<br />
Turkije 15<br />
“Mijn meisjes zijn<br />
een stuk beter<br />
Nederlands gaan<br />
praten.”<br />
“In die twintig<br />
weken zie ik mijn<br />
voorleeskind op het<br />
gebied van taal zo<br />
hard groeien. Daar<br />
word ik ongelofelijk<br />
blij van!”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
15
Voorlichting@huis<br />
Voor doelgroepouders van kinderen tussen 0 en 4 jaar die niet bereikt worden door reguliere opvoedingsondersteuningsactiviteiten<br />
geeft Aanzet in samenwerking met het CJG Voorlichting@huis. De bijeenkomsten vinden<br />
plaats bij gastouders thuis. De kracht van dit project ligt in de laagdrempeligheid die de vertrouwde, huiselijke<br />
omgeving biedt. Hierdoor kan een moeilijk bereikbare doelgroep bereikt worden!<br />
Afgelopen schooljaar<br />
De huiskamerbijeenkomsten hebben als doel voorlichting geven over opvoedthema’s en<br />
toeleiding naar een VVE-voorziening. De thema’s sluiten aan bij de vragen van de ouders.<br />
Behandelde thema’s zijn bijvoorbeeld:<br />
Taalontwikkeling en tweetalig opvoeden<br />
Mondverzorging<br />
Omgaan met koppige kinderen<br />
Drukke kinderen<br />
Dienstverlening van het CJG<br />
Omgaan met driftbuien<br />
Zindelijkheid<br />
Informatie over zorginstellingen<br />
“Zeker een<br />
zinvolle<br />
ontmoeting.”<br />
Er zijn in totaal 12 huiskamerbijeenkomsten georganiseerd, waarbij 90<br />
doelgroepouders bereikt werden!<br />
Vluchtelingen<br />
Uniek aan Voorlichting@huis is dat vier van de huiskamerbijeenkomsten plaatsvonden bij vluchtelingengezinnen.<br />
Aanzet heeft ook bij deze groep een goede ingang en vertrouwen, mede dankzij<br />
de inzet van professionals die de taal en cultuur van de mensen kennen.<br />
16 Stichting Aanzet
De belangstelling voor de voorlichtingsbijeenkomsten was erg groot,<br />
onder andere doordat deze groep veel vragen heeft over het leven in<br />
Nederland. Aanzet en het CJG hebben zich beperkt tot onderwerpen<br />
die te maken hebben met opvoeding, taalontwikkeling, het onderwijsstelsel,<br />
vacci naties en de rol van het CJG. Over andere thema’s is<br />
informatie gegeven of doorverwezen naar instanties waar ouders een<br />
beroep op kunnen doen.<br />
Bijzonder was de openheid van deze groep. Zo blijken de ouders te<br />
zoeken naar een balans tussen de eigen waarden en die van Nederland.<br />
Ook willen zij dat hun kinderen snel Nederlands leren, maar<br />
tegelijkertijd zijn zij bang dat hun kinderen dit sneller onder de knie<br />
hebben dan zijzelf en communiceren daardoor moeilijker wordt.<br />
“Gelukkig ben ik niet<br />
de enige die zoveel<br />
vragen heeft.”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
17
Consultaties Centrum voor Jeugd en Gezin<br />
Aanzet heeft veel ervaring met het bereiken van moeilijk bereikbare ouders. De Centra voor Jeugd en Gezin<br />
(CJG) in Maassluis en Schiedam schakelen Aanzet regelmatig in om bij gezinnen 'binnen te komen'.<br />
Als de professional van het CJG er niet in slaagt in contact te<br />
komen met een gezin, komt Aanzet in beeld. In het schooljaar<br />
<strong>2016</strong>-<strong>2017</strong> heeft Aanzet in zowel Schiedam als Maassluis<br />
100 uur besteed aan het bereiken van moeilijk bereikbare<br />
gezinnen.<br />
De redenen waarom het CJG geen contact kan leggen zijn<br />
divers. Soms voelen ouders zich niet begrepen of speelt<br />
de taalbarrière een rol. Doordat Aanzet medewerkers en<br />
ouders met eenzelfde culturele achtergrond aan elkaar<br />
koppelt, kan er naar wens in de eigen taal of het Nederlands<br />
gecommuniceerd worden en voelen ouders zich beter<br />
begrepen. In veel gevallen zorgt deze aanpak ervoor dat<br />
ouders de hulp van het CJG wél accepteren.<br />
De werkwijze wordt per casus goed afgestemd door<br />
Aanzet en het CJG. Soms biedt Aanzet zelf hulp aan de<br />
gezinnen, in andere gevallen worden zij op weg naar hulpverlening<br />
geholpen.<br />
18 Stichting Aanzet
Onderwijs<br />
Oudergroepen in de voorschoolse periode<br />
Betrokkenheid van ouders bij de peuterspeelzaal en de ontwikkeling van hun kind is heel belangrijk. Het heeft<br />
namelijk een positief effect op de ontwikkelingskansen en latere schoolprestaties van kinderen. Veel ouders willen<br />
graag betrokken zijn (of worden). Aanzet geeft hen door middel van ‘oudergroepen’ de handvatten om hun<br />
kind optimaal te begeleiden zodat zij thuis ook met VVE-activiteiten aan de slag kunnen gaan.<br />
Wat zijn oudergroepen?<br />
Alle peuterspeelzalen in Vlaardingen organiseren in samenwerking<br />
met Aanzet maandelijks activiteiten voor<br />
ouders met doelgroepkinderen in de voorschoolse periode.<br />
De bijeenkomsten zijn erop gericht om ouders te helpen<br />
bij het (verder) ontwikkelen van onderwijsondersteunend<br />
gedrag. Dit wordt bereikt door hen te leren over de ontwikkeling<br />
van kinderen, de VVE-activiteiten die hun kind op de<br />
peuterspeelzaal krijgt aangeboden en wat zij thuis met de<br />
VVE-activiteiten kunnen doen. Bovendien krijgen zij meer<br />
zelfvertrouwen door het uitwisselen van (opvoed)ervaringen<br />
met andere vaders en moeders en is er tijd en aandacht<br />
voor specifieke thema’s die bij de ouders leven.<br />
Welke thema’s worden behandeld?<br />
Elke oudergroep behandelt verschillende thema’s over taal,<br />
opvoeding en ontwikkeling, zoals:<br />
De ontwikkeling van peuters op alle gebieden<br />
Tweetalig opvoeden<br />
Belang van voorlezen<br />
Mediagebruik bij jonge kinderen<br />
Positief opvoeden<br />
Spel- en speelmateriaal<br />
Woordenschatprogramma LOGO3000<br />
Vakantieactiviteiten<br />
Verkeersveiligheid<br />
Omgaan met angstig of lastig gedrag<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
19
Afgelopen schooljaar<br />
In de periode augustus <strong>2016</strong> tot en met juli <strong>2017</strong> zijn voor<br />
33 peuterspeelzaalgroepen bijeenkomsten georganiseerd.<br />
Hier deden 206 ouders aan mee, afkomstig uit wel 26 verschillende<br />
landen!<br />
Zowel ouders als pedagogisch medewerkers zijn positief<br />
over de bijeenkomsten.<br />
“Ik voel me<br />
zekerder.”<br />
Landen van herkomst van deelnemende ouders:<br />
26<br />
Afghanistan 4<br />
Antillen 4<br />
Brazillië 1<br />
Chili 1<br />
China 3<br />
Congo 1<br />
Dominicaanse<br />
Republiek 4<br />
Engeland 2<br />
Eritrea 1<br />
India 1<br />
Irak 6<br />
Kaapverdië 1<br />
Letland 2<br />
Libië 1<br />
Marokko 33<br />
Nederland 23<br />
Nigeria 3<br />
Polen 15<br />
Portugal 2<br />
Rusland 1<br />
Somalië 18<br />
Sri Lanka 1<br />
Suriname 1<br />
Syrië 2<br />
Tunesië 1<br />
Turkije 74<br />
20 Stichting Aanzet
Fieperdepiep festival<br />
Op woensdagmiddag 24 mei organiseerde Stichting Aanzet het Fieperdepiepfestival in de Vlaardingse Stadsgehoorzaal<br />
voor alle ouders met jonge kinderen (2-6 jaar), die mee hebben gedaan aan Aanzetprojecten.<br />
Veel kinderen waren nog nooit in de Stadsgehoorzaal geweest en hebben hiermee kennis gemaakt met deze<br />
culturele kant van Vlaardingen.<br />
Tijdens het Fieperdepiepfestival waren er in de kleine en<br />
grote zaal voorstellingen en werd de foyer veranderd in<br />
een interactieve theaterspeeltuin, die de zintuigen prikkelde.<br />
De peuters en kleuters konden zich creatief uiten<br />
en heerlijk verder spelen met wat ze hadden gezien en beleefd<br />
tijdens de voorstellingen Fiep, fiep vogeltje en Pim &<br />
Pom fieperdepiep! En als klap op de vuurpijl was er de vrolijk<br />
gedecoreerde dubbeldekker die buiten klaar stond: de<br />
Fiepbus, waarmee ook ritjes gemaakt konden worden. De<br />
kinderen genoten van dit rondritje in de bus.<br />
Wethouder Bert van Nieuwenhuizen arriveerde met de Fiepbus en opende<br />
vervolgens het festival.<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
21
Ouderkamers<br />
De thuisbetrokkenheid van ouders is ontzettend belangrijk voor de motivatie, het wel bevinden en de<br />
leerprestaties van kinderen. De mate waarin en manier waarop ouders hun kinderen thuis steunen, is zelfs een<br />
belangrijkere factor dan sociale klasse of opleidingsniveau. Via de ‘ouderkamers’ op basisscholen stimuleert<br />
Aanzet ouders om hun thuisbetrokkenheid en onderwijsondersteunend gedrag te vergroten.<br />
Wat zijn ouderkamers?<br />
Op acht basisscholen in Vlaardingen is er een ouderkamer.<br />
Hier zijn de ouderconsulenten van Aanzet wekelijks één of<br />
twee dagdelen aanwezig. Er worden activiteiten georganiseerd<br />
en uitgevoerd aan de hand van opgestelde doelen<br />
met betrekking tot ouderbetrokkenheid en onderwijsondersteunend<br />
gedrag. Dit programma wordt in overleg met<br />
de school en de ouders vormgegeven.<br />
De volgende basisscholen beschikken over een<br />
ouderkamer:<br />
OKC Het Breinpaleis<br />
Vlaardingse Dagschool Erasmus<br />
De Klinker<br />
Kindcentrum Prins Willem Alexander<br />
De Schakel<br />
Het Visnet<br />
OKC De Wereldwijzer<br />
Avonturijn<br />
Dit wordt op de volgende manieren bereikt:<br />
Ouders informeren over onderwijs en<br />
onderwijsondersteunend gedrag;<br />
Praten met ouders over opvoeding en de<br />
ontwikkeling van kinderen;<br />
Ouders met elkaar in contact brengen, zodat zij<br />
ervaringen kunnen delen;<br />
Ouders stimuleren om deel te nemen aan activiteiten<br />
op school;<br />
Ouders informeren over (en eventueel leiden naar) de<br />
verschillende instanties in de wijk;<br />
Gastlessen door diverse professionals op het gebied<br />
van onderwijs en opvoeding, zoals een diëtist,<br />
logopedist of gezinsspecialist.<br />
Informeren en stimuleren<br />
De ouderkamers zijn bedoeld om de thuisbetrokkenheid<br />
en het onderwijsondersteunend gedrag van ouders te stimuleren.<br />
22 Stichting Aanzet
De activiteiten gingen onder andere over de volgende<br />
thema’s:<br />
Het belang van ouderbetrokkenheid;<br />
Woordenschat vergroten;<br />
CITO-toetsen;<br />
Tweetalig opvoeden;<br />
Weerbaar opvoeden;<br />
Social media en internetgebruik;<br />
Voorlezen;<br />
Voeding en beweging, waaronder een leuke workshop<br />
over gezonde traktaties maken;<br />
Actualiteiten en algemene (maatschappelijke)<br />
onderwerpen;<br />
Huiselijk geweld, verslaving, drugsgebruik (in samenwerking<br />
met de wijkagent).<br />
“Veel<br />
interessante<br />
en duidelijke<br />
informatie.”<br />
“Door de<br />
informatie begrijp<br />
ik mijn kind beter.”<br />
Dit overzicht geeft de culturele achtergrond van de<br />
ouders weer:<br />
16<br />
Afghanistan<br />
Angola<br />
Armenië<br />
China<br />
Curaçao<br />
Irak<br />
Jordanië<br />
Marokko<br />
Pakistan<br />
Polen<br />
Portugal<br />
Roemenië<br />
Somalië<br />
Sudan<br />
Syrië<br />
Turkije<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
23
Moeders weerbaar maken<br />
tegen radicalisering<br />
In de media komen regelmatig verhalen over kinderen uit<br />
moslimgezinnen die op steeds jongere leeftijd – 10 jaar en<br />
jonger – radicale ideeën hebben. De jongeren voelen zich<br />
niet erkend en niet gewaardeerd in de westerse samenleving<br />
en zijn op zoek naar zichzelf. Tijdens die zoektocht raken<br />
sommige jongeren zichzelf of de aansluiting met de samenleving<br />
kwijt. Dat kan ertoe leiden dat zij radicaliseren.<br />
Moeders voelen vaak aan dat hun kinderen radicaliseren.<br />
Ze hebben een onderbuikgevoel, maar weten niet hoe<br />
hiermee om te gaan en wat te doen. Omdat moeders als<br />
geen ander in staat zijn om vroegtijdig signalen bij hun kinderen<br />
te ontdekken is door Aanzet in samenwerking met<br />
Oumnia Works een zevental bijeenkomsten georganiseerd.<br />
Het programma helpt moeders hiermee om te gaan en radicalisering<br />
te voorkomen. In de interactieve training wordt<br />
kennis overgebracht, maar krijgen moeders ook vaardigheden<br />
mee. De deelneemsters leren van de trainster, maar<br />
ook en vooral van elkaar.<br />
Belangrijke thema’s die werden behandeld zijn:<br />
Contact met je kind / puber<br />
Social media opvoeding<br />
Waar vind ik hulp<br />
Identiteit & Burgerschap<br />
Door de juiste snaar te raken kunnen moeders worden<br />
ingezet als krachtig instrument in de strijd tegen<br />
radicalisering en terrorisme.<br />
Ouders in dialoog over opvoeding aan de hand van een educatief spel<br />
24 Stichting Aanzet
Oudercursus voor nieuwkomers<br />
op de Globe<br />
Neveninstroom De Globe vangt nieuwkomers in<br />
Vlaardingen op. Afgelopen schooljaar werd hier een<br />
cursus voor ouders gegeven, waarin thema's als het<br />
Nederlandse schoolsysteem, kinderen helpen in de<br />
thuissituatie en plekken waar men terecht kan als het<br />
even wat moeilijker gaat, centraal stonden.<br />
Bij de start in september waren veel ouders aanwezig.<br />
Uiteindelijk bleef er een gemotiveerde groep van tien<br />
ouders over. Gedurende vijftien bijeenkomsten kregen zij<br />
veel informatie. Om de stof te verduidelijken werd gebruik<br />
gemaakt van veel beeldmateriaal en pictogrammen.<br />
Ook werden relevante gastsprekers uitgenodigd. Zo kwamen<br />
professionals van Vlaardingen Werkt en de sociale<br />
wijkteams op bezoek om te vertellen over hun organisatie<br />
en de eventuele hulp die zij kunnen bieden. Door deze kennismakingen<br />
is de drempel om de organisaties zelfstandig<br />
te benaderen verlaagd.<br />
Het was mooi om te zien dat naarmate de cursus vorderde<br />
de groep steeds hechter werd en ouders elkaar begonnen<br />
te helpen en adviseren.<br />
Door deze cursus zijn sommige ouders vrijwilligerswerk<br />
gaan doen. Ook heeft een aantal van hen zich opgegeven<br />
voor de VoorleesExpress van Aanzet en de weg gevonden<br />
naar taallessen/studies.<br />
Dit overzicht geeft de culturele achtergrond van de<br />
ouders weer:<br />
Brazilië 1<br />
Bulgarije 1<br />
Colombia 1<br />
Italië 2<br />
Marokko 1<br />
Portugal 1<br />
Spanje 1<br />
Syrië 2<br />
8<br />
“Taal, gezelligheid,<br />
voorlichting…<br />
Alles zit erin!”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
25
Opstap<br />
Via het tweejarige stimuleringsprogramma Opstap worden zowel kinderen als hun ouders spelenderwijs<br />
voorbereid op het leren in groep 3.<br />
Voor ouder en kind<br />
Opstap is een tweejarig stimuleringsprogramma voor<br />
kinderen in de kleuterleeftijd. Door samen met hun ouders<br />
te spelen, kijken en lezen, bereiden zij zich spelenderwijs<br />
voor op het leren in groep 3. Daarnaast leren ouders hoe<br />
zij de ontwikkeling van hun kind kunnen stimuleren, een<br />
actieve leerhouding bij hun kind kunnen bevorderen en<br />
verbeteren zij de interactie met hun kind. Opstap is door de<br />
onafhankelijke Erkenningscommissie Interventies erkend<br />
als een goed onderbouwde interventie.<br />
Afgelopen schooljaar namen 42 kinderen deel aan Opstap<br />
en vonden in totaal 90 bijeenkomsten plaats. Enkele resultaten<br />
van dit project zijn:<br />
Ouders geven meer aandacht aan hun kind;<br />
Ouders creëren thuis een rustig klimaat waardoor het<br />
kind met plezier kan spelen;<br />
Ouders praten meer met hun kind en laten meer<br />
interesse zien voor wat het kind doet;<br />
Ouders bieden hun kind regels en grenzen;<br />
Ouders hebben meer contact met school.<br />
Landen van herkomst van de 42 deelnemende ouders:<br />
13<br />
Bulgarije 1<br />
China 4<br />
Congo 2<br />
Dominicaanse<br />
Republiek 2<br />
Irak 1<br />
India 1<br />
Letland 1<br />
Marokko 4<br />
Nederland 2<br />
Polen 3<br />
Suriname 2<br />
Syrië 2<br />
Turkije 17<br />
26 Stichting Aanzet
“Jammer dat<br />
ik dit project<br />
niet met mijn<br />
eerste kind<br />
heb gedaan.”<br />
“Dankzij<br />
Opstap weet<br />
ik hoe ik mijn<br />
kind kan<br />
steunen.”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
27
Nederlandse taallessen<br />
Ouders die het Nederlands onvoldoende beheersen, kunnen taallessen volgen op de basisschool van hun kind.<br />
De lessen worden wekelijks verzorgd door docenten van Aanzet. Afgelopen schooljaar deden 129 ouders mee!<br />
Werkwijze<br />
Op acht basisscholen in Vlaardingen verzorgen docenten<br />
van Aanzet wekelijks taallessen voor negen groepen.<br />
Ouders worden doorverwezen door scholen, de ouderkamers<br />
van Aanzet of andere organisaties. De cursisten<br />
zijn ingedeeld op niveau en werken aan alle taaldomeinen<br />
(spreken, luisteren, schrijven en lezen). De nadruk ligt op de<br />
luister- en spreekvaardigheid.<br />
Daarnaast wordt onderwijsondersteunend gedrag gestimuleerd<br />
door het belang van voorlezen en spelletjes spelen<br />
uit te leggen, te oefenen met het voeren van gesprekken<br />
met een leerkracht en het bespreken van de nieuwsbrieven<br />
en activiteiten die op de school plaatsvinden.<br />
Ook komen maatschappelijke onderwerpen aan bod, zoals<br />
kinderbijslag, zorgverzekering en woningbouwvereniging.<br />
Hier wordt niet alleen over gesproken, maar ook mee<br />
geoefend in rollenspellen. Op deze manier wordt de zelfstandigheid,<br />
zelfredzaamheid en maatschappelijke betrokkenheid<br />
van ouders vergroot.<br />
Tot slot dragen de taallessen bij aan het vergroten van<br />
de kennis van de Nederlandse samenleving. Nationale<br />
thema’s, zoals het Nederlands kiesstelsel, worden<br />
afgewisseld met lokale onderwerpen zoals het Vlaardingse<br />
RepairCafé en de Fluisterboot.<br />
“Wat José mij<br />
leert is voor<br />
mij gelukt.<br />
Nu durf ik zelf<br />
te bellen naar<br />
Waterweg<br />
Wonen.”<br />
“Ik vind de<br />
les leuk en ik<br />
leer veel.”<br />
28 Stichting Aanzet
Resultaten<br />
Afgelopen schooljaar hebben de docenten van Aanzet<br />
40 weken taallessen verzorgd voor totaal 111 ouders van<br />
27 verschillende nationaliteiten! Een aantal ouders stopte<br />
vroegtijdig met de lessen, vanwege werk, studie of privéproblemen.<br />
Materialen<br />
Er wordt gebruik gemaakt van de Stap-boeken van Intertaal,<br />
het grammatica-aanbod Klare taal, de beeldboeken-serie,<br />
leesboeken, de Startkrant, Nieuwsbegrip, informatie over<br />
wijkactiviteiten, nieuwsbrieven en andere communicatiemiddelen<br />
van de school.<br />
Het effect van de taallessen is zeer positief. De deelnemers:<br />
Voelen zich zekerder over hun Nederlandse<br />
taalgebruik;<br />
Voeren zelf gesprekken met de leerkracht van<br />
hun kind;<br />
Krijgen van buitenstaanders complimenten over<br />
hun taalgebruik;<br />
Zijn beter geworden in correcte zinsopbouw en<br />
uitspraak;<br />
Begrijpen de nieuwsbrieven van de school beter;<br />
Hebben kennis van de maatschappelijke<br />
gebeurtenissen.<br />
Landen van herkomst van de 129 deelnemende ouders:<br />
27<br />
Afghanistan 5<br />
Brits Guyana 1<br />
Bulgarije 1<br />
China 4<br />
Colombia 2<br />
Egypte 2<br />
Eritrea 3<br />
Ierland 1<br />
Irak 7<br />
Iran 1<br />
Letland 1<br />
Marokko 11<br />
Nigeria 3<br />
Oeganda 1<br />
Palestina 1<br />
Polen 13<br />
Portugal 2<br />
Rusland 1<br />
Sierra Leone 2<br />
Somalië 6<br />
Spanje 2<br />
Sri Lanka 1<br />
Suriname 2<br />
Syrië 11<br />
Tanzania 1<br />
Turkije 25<br />
Venezuela 1<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
29
Zomerschool<br />
De Vlaardingse Zomerschool heeft als doel leerlingen met meer zelfvertrouwen aan het eerste of tweede leerjaar<br />
van het middelbaar onderwijs te laten starten. Aanzet organiseert de Zomerschool en maakte er tijdens de<br />
Olympische Spelen in <strong>2016</strong> twee bijzondere weken van!<br />
De Vlaardingse Zomerschool wordt sinds 2010 georganiseerd<br />
door Aanzet (met een trouwe groep van samenwerkingspartners,<br />
zie p.46). De Zomerschool is bedoeld voor<br />
kinderen uit groep 8 van het basisonderwijs of klas 1 van<br />
de middelbare school. Leerlingen kunnen om verschillende<br />
redenen deelnemen:<br />
<br />
Extra uitleg en het opfrissen van kennis op het<br />
gebied van rekenen en taal (om een leerachterstand<br />
te voorkomen);<br />
Kennismaken en vriendschappen sluiten met andere<br />
kinderen (sociale vaardigheden);<br />
Deelnemen aan afwisselende activiteiten (talentontwikkeling);<br />
Kennismaken met docenten van de middelbare school<br />
(drempel verlagen).<br />
Gedurende twee weken volgden de 26 kinderen een<br />
educatief ochtendprogramma. Het middagprogramma<br />
bestond uit sport, spel, kunst en cultuur.<br />
30 Stichting Aanzet
Leuke feitjes<br />
26 leerlingen vonden de Zomerschool ‘zeer leuk’ tot<br />
‘geweldig’;<br />
16 leerlingen vonden Engels het leukste ochtendvak;<br />
21 leerlingen vonden surfen de leukste<br />
middagactiviteit;<br />
25 leerlingen gaven aan volgend jaar weer te willen<br />
deelnemen aan de Zomerschool.<br />
Olympische Spelen<br />
In <strong>2016</strong> had de Zomerschool voor het eerst een<br />
thema: Olympische Spelen. De Zomerschool viel namelijk<br />
in dezelfde periode als de Spelen in Rio de Janeiro. De<br />
activiteiten bevatten diverse wedstrijdelementen, zoals<br />
een quiz over de Spelen, een spel over volksliederen en<br />
vlaggen en een ‘echte’ honkbalwedstrijd in het Vlaardingse<br />
park ’t Hof.<br />
Het hoogtepunt was het bezoek van twee echte Olympische<br />
sporters: honkballer Mike Duursma en waterpolospeelster<br />
Danielle de Bruijn. Ook onderhielden de kinderen<br />
contact met Martijn Berghman, die aanwezig was bij de<br />
Olympische Spelen en vier filmpjes voor de Zomerschool<br />
maakte.<br />
De Zomerschool werd feestelijk afgesloten met alle leerlingen,<br />
ouders en docenten. Alle leerlingen ontvingen een<br />
certificaat en drie leerlingen wonnen een Olympische prijs:<br />
een gouden, zilveren en bronzen plak!<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
31
Alle docenten werden door de leerlingen met 4 of 5 punten<br />
op de vijfpuntschaal beoordeeld;<br />
16 leerlingen gaven aan dat de Zomerschool ‘wel iets’ heeft<br />
bijgedragen aan het met een goed gevoel naar de “gewone<br />
school” gaan. 7 leerlingen gaven ‘veel’ aan.<br />
Onderzoek<br />
Onderzoeksbureau Oberon heeft in opdracht van Aanzet<br />
onderzoek gedaan naar de sociaal-emotionele ontwikkeling<br />
van de Zomerschoolleerlingen. De vragen hadden<br />
betrekking op de domeinen zelfvertrouwen, motivatie,<br />
zelfstandig werken en samenwerken. De uitkomsten geven<br />
een indicatie voor de ontwikkeling die de leerlingen hebben<br />
doorgemaakt. Leerlingen gaven aan de grootste vooruitgang<br />
te hebben geboekt op motivatie, gevolgd door<br />
zelfvertrouwen. 70% van de ouders gaf ook aan dat zij na<br />
de Zomerschool bij hun kind vooruitgang hebben waargenomen<br />
op zelfvertrouwen.<br />
32 Stichting Aanzet
Verhalenlab<br />
Aanzet hecht waarde aan het stimuleren en verder ontwikkelen van talenten, zeker op het gebied van taal.<br />
Daarom werd in <strong>2016</strong> in samenwerking met de Vlaardingse schrijfdocent Marleen Bos Het VerhalenLab uitgevoerd.<br />
Basisschoolleerlingen uit groep 7 en 8 leerden hoe zij met lef en inspiratie kunnen schrijven en<br />
schreven vervolgens hun eigen verhaal!<br />
Het Verhalenlab werd uitgevoerd in november en december<br />
<strong>2016</strong> op OBS De Singel en CBS Het Anker. Onder begeleiding<br />
van schrijfdocent Marleen Bos gingen de leerlingen<br />
aan de slag met leuke, creatieve en laagdrempelige schrijfopdrachten<br />
die hen op weg hielpen om met plezier een<br />
eigen verhaal te schrijven.<br />
Verhalenboek<br />
Om te laten zien hoe leuk het is om je eigen verhaal terug<br />
te lezen op papier, werden alle verhalen per klas gebundeld<br />
in een mooi verhalenboek. Ieder verhaal was voorzien van<br />
een portret van de auteur. Tijdens de uitreiking van dit boek<br />
lazen de kinderen vol trots hun eigen verhaal voor.<br />
Volgens leerkrachten van de deelnemende scholen is het<br />
schrijven van verhalen en werkstukken voor veel leerlingen<br />
een hele klus. Het was daarom erg leuk om te zien dat álle<br />
leerlingen een eigen verhaal hadden geschreven!<br />
Voor de leerlingen was dit project een trigger om vaker te<br />
gaan schrijven en voor de leraren een waardevolle aanjager<br />
voor het schrijven van verhalen binnen het reguliere<br />
taalonderwijs.<br />
“Een echt<br />
verhalenboek<br />
maakte het<br />
helemaal ‘af’!”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
33
Beste Boeken Quiz<br />
Scholieren op een speelse manier in aanraking met lezen en literatuur brengen, dat is het doel van de Beste Boeken<br />
Quiz (BBQ). Aanzet organiseerde de BBQ - in samenwerking met Iris de Ruiter - begin <strong>2017</strong> voor vijf klassen<br />
uit de onderbouw van het Lentiz Geuzencollege in Vlaardingen en op een drietal basisscholen in Den Haag.<br />
Boeken zijn niet saai, je moet alleen een boek vinden dat<br />
over een onderwerp gaat dat je aanspreekt. Door middel<br />
van de BBQ konden scholieren spelenderwijs ontdekken<br />
wat voor spannende, leuke en ontroerende boeken er zijn<br />
en daardoor niet alleen het plezier in lezen maar ook hun<br />
woordenschat vergroten.<br />
Iedere klas kreeg een kist met daarin verschillende boeken,<br />
luisterboeken en films van boeken. Nadat de boeken en<br />
films gelezen, beluisterd en bekeken waren, werd de kennis<br />
van de leerlingen getest door middel van een leuke quiz op<br />
basis van het spel Triviant.<br />
De klassen werden verdeeld in groepjes en elk groepje<br />
speelde de Beste Boeken Quiz. Het winnende groepje<br />
mocht door naar de finale. Dit wedstrijdelement zorgde<br />
ervoor dat leerlingen in de weken voorafgaand aan de quiz<br />
steeds vaker op eigen initiatief een boek uit de kast pakten.<br />
Zelfs de leerlingen die nooit wilden lezen!<br />
Op het Geuzencollege werden tijdens het spannende finalespel<br />
op 16 februari de overige leerlingen als hulptroepen<br />
ingezet. Het werd een close finish, maar uiteindelijk won<br />
klas 1A de BBQ editie <strong>2017</strong>!<br />
34 Stichting Aanzet
In de Wijk<br />
In de wijk: Tanchi en Lela<br />
De gemeente Schiedam heeft te maken met problematiek van de Antilliaanse bevolkingsgroep. Om deze problemen<br />
effectief aan te pakken, heeft Aanzet het Tanchi-project opgestart en uitgevoerd in de wijken Groenoord en<br />
Nieuwland. Een bijzondere aanpak!<br />
Tanchi betekent tante in het Papiaments. In Schiedam zijn<br />
verschillende vrouwen van Antilliaanse afkomst als Tanchi<br />
aan de slag gegaan. Zij bieden een luisterend oor, praktische<br />
hulp en vriendschappelijk contact aan gezinnen met<br />
kinderen die behoefte hebben aan ondersteuning. Tanchi's<br />
kunnen ook worden ingeschakeld door de school als er<br />
geen contact met ouders gelegd kan worden of als kinderen<br />
te vaak afwezig zijn.<br />
Daarnaast richten de Tanchi’s zich op het bespreken van de<br />
problematiek en de achtergronden gezien vanuit de Antilliaanse<br />
cultuur met scholen en andere organisaties. Door de<br />
culturele kennis die de instellingen hierdoor opdoen, kunnen<br />
zij beter omgaan met de moeilijkheden die zij ervaren.<br />
Doelstellingen:<br />
Contact maken met Antilliaanse ouders;<br />
Bevorderen van een vertrouwensrelatie tussen<br />
ouders en instanties;<br />
Antilliaanse ouders ondersteuning bieden bij<br />
de opvoeding;<br />
Antilliaanse ouders meer betrekken bij het onderwijs<br />
van hun kinderen;<br />
Antilliaanse ouders laten instromen in bestaande<br />
trajecten en cursussen;<br />
Trajecten/cursussen organiseren die aansluiten bij de<br />
behoeften van de groep;<br />
Signaleren en doorverwijzen.<br />
Resultaten<br />
De Tanchi’s zijn wekelijks op de scholen aanwezig. Hierdoor<br />
wordt een vertrouwensrelatie opgebouwd met de<br />
Antilliaanse ouders en durven zij open te zijn over<br />
hun problemen.<br />
Het blijkt dat de ouders zeer weinig gebruik maken van<br />
hulpverlenende instanties. De angst om hulp te vragen is<br />
groot. De Tanchi’s helpen hen daarom op weg. Ook onder-<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
35
houden de Tanchi’s nauwe contacten met organisaties<br />
zoals het WijkOndersteuningsTeam.<br />
Lela-project Schiedam<br />
Het Lela-project is vergelijkbaar met het Tanchi-project,<br />
maar dan gericht op de Bulgaarse gemeenschap in<br />
Schiedam. Sleutelfiguren (Lela’s) die met de cultuur en<br />
problematiek van de groep bekend zijn, vervullen als het<br />
ware een sociale wegwijzerfunctie.<br />
Het Lela-project wordt uitgevoerd in de Schiedamse Oostwijk.<br />
Het doel is het bevorderen van de betrokkenheid van<br />
Bulgaarse ouders bij het onderwijs en de opvoeding van<br />
hun kinderen. Daarnaast worden gezinnen met problemen<br />
vertrouwd gemaakt met en doorverwezen naar hulpverlenende<br />
instanties. Het project streeft ernaar een bijdrage te<br />
leveren aan de versterking van de eigen kracht van (kwetsbare)<br />
Bulgaarse ouders en hen te laten participeren in de<br />
Schiedamse samenleving.<br />
Voor dit project hebben de Lela’s, peuterspeelzalen, scholen<br />
en andere instellingen in de wijk samengewerkt. In totaal<br />
werden meer dan 50 gezinnen bereikt. Dat is ongeveer<br />
80% van het totale aantal Bulgaarse gezinnen in Schiedam!<br />
36 Stichting Aanzet
Schakelklassen<br />
Taalachterstand in het basisonderwijs<br />
Voor kinderen met een grote taalachterstand in het basisonderwijs zijn er in Vlaardingen schakelklassen. In deze<br />
klassen krijgen leerlingen gedurende één schooljaar in een kleine groep les, zodat zij daarna op hun eigen niveau<br />
kunnen deelnemen aan het reguliere onderwijs. Aanzet coördineert, organiseert en begeleidt de schakelklassen<br />
in Vlaardingen.<br />
In Vlaardingen zijn drie varianten schakelklassen.<br />
Een voltijd schakelklas (10-15 leerlingen)<br />
Een deeltijd-groep waarbij kinderen deels als schakelklas<br />
(10-15 leerlingen) apart zitten en deels in de<br />
reguliere groep<br />
De verlengde schooldag, waarbij kinderen na- of<br />
tussenschools extra taalaanbod volgen (maximaal 20<br />
leerlingen per school)<br />
Het intensieve taalonderwijs wordt op zeven Vlaardingse<br />
basisscholen gegeven. Daarnaast is er Neveninstroomproject<br />
De Globe, waar jonge nieuwkomers in Vlaardingen<br />
onderwijs genieten. Na een jaar (tot anderhalf jaar) stromen<br />
deze leerlingen uit naar een reguliere basisschool.<br />
Afgelopen schooljaar hebben in totaal 238 basisschoolleerlingen<br />
onderwijs in een Vlaardingse schakel klas gevolgd!<br />
Werkgroep Schakelklassen<br />
De Vlaardingse werkgroep Schakelklassen wordt gevormd<br />
door vertegenwoordigers van de gemeente Vlaardingen,<br />
de vier gemandateerden van de schoolbesturen, de directeur<br />
van De Globe, de begeleider vanuit Aanzet, de notulist<br />
(Aanzet) en de coördinator/voorzitter (Aanzet).<br />
De werkgroep houdt zich bezig met de voorwaarden en selectiecriteria<br />
voor de schakelklassen en de evaluaties. Ook<br />
formuleert de werkgroep nieuwe ideeën ten aanzien van<br />
de vormgeving en inhoud van schakelklassen.<br />
In het schooljaar 2015-<strong>2016</strong> is er een evaluatie schakelklassen<br />
uitgevoerd. De uitkomst is besproken in de werkgroep<br />
en heeft geresulteerd in aanbevelingen voor het nieuwe<br />
beleidskader Schakelklassen, dat op 28 maart <strong>2017</strong> door het<br />
college van Burgemeester en Wethouders is vastgesteld.<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
37
Inspiratie en informatie<br />
Aanzet en De Globe organiseren jaarlijks een middag vol inspiratie<br />
en informatie met betrekking tot het Nederlands als<br />
tweede taalonderwijs (NT2-onderwijs) voor pedagogisch<br />
medewerkers en leerkrachten in het basisonderwijs.<br />
“Feest van<br />
herkenning.”<br />
Op 11 januari <strong>2017</strong> was het thema van deze studiemiddag<br />
‘Elkaar verstaan is meer dan NT2-onderwijs’. Ruim 70 personen<br />
hadden zich aangemeld.<br />
Hans Kaldenbach, bekend van diverse boeken op het gebied van<br />
jongeren en cultuurverschillen, liet op humoristische wijze horen,<br />
zien en ervaren hoe cultuurverschillen verdwijnen door met<br />
andere ogen naar elkaar te kijken. Vervolgens waren er boeiende<br />
workshops over de aanpak van moeilijk gedrag, ouderbetrokkenheid,<br />
speltherapie, logopedie en meertaligheid.<br />
“Mooie<br />
toepasbare inhoud,<br />
zeer relevant!”<br />
De middag werd afgesloten met een actieve plenaire workshop.<br />
Deelnemers ervoeren hoe het is om als niet-Nederlander deel te<br />
nemen aan de Nederlandse maatschappij.<br />
“Interessant en<br />
praktijkgericht.”<br />
38 Stichting Aanzet
Scholing professionals<br />
TINK<br />
Aanzet is een gecertificeerd aanbieder van de TINK-training. In het schooljaar <strong>2016</strong>-<strong>2017</strong> heeft Aanzet<br />
pedagogisch medewerkers van kinderopvangorganisaties in Schiedam en Rotterdam getraind.<br />
Wat is TINK?<br />
TINK staat voor Taal- en Interactievaardigheden in de<br />
Kinderopvang. De training is specifiek bedoeld voor pedagogisch<br />
medewerkers en legt de focus op het toepassen<br />
van goede interactievaardigheden.<br />
De volgende zes interactievaardigheden staan centraal:<br />
1. Sensitieve responsiviteit<br />
2. Respect voor autonomie<br />
3. Structureren en grenzen stellen<br />
4. Praten en uitleggen<br />
5. Ontwikkelingsstimulering<br />
6. Begeleiden van interacties<br />
Tijdens de training krijgen de pedagogisch medewerkers<br />
feedback op hoe zij deze vaardigheden nu inzetten en<br />
kunnen verbeteren.<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
39
VVE-programma Startblokken<br />
Startblokken van Basisontwikkeling is een landelijk erkend pedagogisch werkplan om de ontwikkeling van<br />
baby’s, peuters en jonge kleuters optimaal te stimuleren.<br />
Aanzet is gecertificeerd aanbieder van dit VVE-programma<br />
en heeft het afgelopen schooljaar trainingen gegeven aan<br />
pedagogisch medewerkers van kinderopvangorganisaties<br />
in Vlaardingen, Schiedam en Maassluis.<br />
Brede Zorg<br />
Onder de noemer Brede Zorg biedt Aanzet een zorgvuldig<br />
samengesteld VVE-totaal-programma voor pedagogisch<br />
medewerkers, managers en directie in de kinderopvang.<br />
Met dit programma leren zij:<br />
Betrokkenheid van kinderen vergroten;<br />
Thematisch werken;<br />
Een betekenisvol en gericht aanbod ontwerpen en<br />
aanbieden;<br />
Samen met kinderen activiteiten uitvoeren;<br />
Kinderen begeleiden in de zone van naaste<br />
ontwikkeling.<br />
Reflecteren op eigen handelen en plannen maken;<br />
Systematisch observeren en registreren;<br />
Communiceren met ouders;<br />
Het werkplan Startblokken van Basisontwikkeling wordt<br />
aan de hand van dit programma aangeboden. Praktijkbezoeken<br />
aan de deelnemers zijn een essentieel onderdeel<br />
van de training, want er wordt getraind en gecoacht op<br />
inhoud én praktijk.<br />
Na afloop van de training ontvangen de deelnemers<br />
het landelijk erkende VVE-certificaat ‘Startblokken in<br />
de kinderopvang’.<br />
40 Stichting Aanzet
Nederlandse taaltraining<br />
Pedagogisch medewerkers werkzaam in de VVE worden geacht bepaalde taalniveaus te behalen.<br />
Voor deze groep verzorgt Aanzet taaltrainingen.<br />
Van pedagogisch medewerkers wordt verwacht dat ze de<br />
Nederlandse Taal beheersen op niveau 3F voor spreken en<br />
lezen, en niveau 2F voor schrijven en taalverzorging. Aanzet<br />
is gecertificeerd aanbieder van de methode Allemaal Taal<br />
en geeft trainingen aan pedagogisch medewerkers in de<br />
kinderopvang en op de peuterspeelzaal.<br />
Afgelopen schooljaar werden series van drie tot zes<br />
bijeenkomsten georganiseerd. De aangeboden onderdelen<br />
waren: (begrijpend) lezen, taalverzorging (spelling),<br />
schrijven, spreken en luisteren. Afgelopen schooljaar hebben<br />
alle door Aanzet geschoolde deelnemers het gewenste<br />
certificaat behaald!<br />
“Als je als pedagogisch medewerker met kinderen werkt,<br />
dan ben je de hele dag met de Nederlandse taal bezig.<br />
Hoe meer taal kinderen thuis en in de kinderopvang leren,<br />
hoe meer succes zij later op school zullen hebben en hoe<br />
kleiner de kans is op een taalachterstand.”<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
41
Training en begeleiding<br />
Aanzet traint en begeleidt pedagogisch medewerkers en locatiemanagers op het gebied van VVE. Na een inventarisatie<br />
met de locatiemanagers wordt per peuterspeelzaal ingezet op het versterken en borgen van de<br />
benodigde vaardigheden.<br />
“Wat leuk en leerzaam om goed te kijken<br />
naar je huishoek en het spel wat daarin<br />
plaats kan vinden! Echt fijn om weer<br />
eens ‘opgefrist’ te worden!”<br />
Aanzet heeft een jarenlange ervaring opgebouwd in het<br />
trainen van professionals. Steeds meer peuterspeelzalen<br />
maken hier gebruik van, waardoor de kwaliteit van het<br />
voorschoolse onderwijs in de gemeente ook steeds consistenter<br />
wordt. Aanzet voert de training en begeleiding uit<br />
in overleg met Un1ek, Wijzer in opvang en Onderwijs<br />
en Komkids.<br />
Trainingen<br />
Op 16 maart <strong>2017</strong> was er een scholingsmiddag<br />
over taalontwikkelingsstoornissen<br />
bij jonge kinderen. Hier waren<br />
pedagogisch medewerkers van elf<br />
peuterspeelzalen bij aanwezig. De<br />
medewerkers kregen infomatie<br />
over en voorbeelden van mogelijke<br />
taalontwikkelingsstoornissen.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Op 12 april en 7 juni <strong>2017</strong> vonden de scholingsbijeenkomsten<br />
‘Peuters laten spelen is een vak’ plaats.<br />
Deze werden gevolgd door medewerkers van vier<br />
peuterspeelzalen. Het doel van deze module was het<br />
opfrissen en verdiepen van de kennis van spel en spelbegeleiding<br />
en het versterken van het eigen handelen<br />
van de pedagogisch medewerker. Iedere deelnemer<br />
kreeg persoonlijke feedback, onder andere door<br />
video-opnames te maken, bekijken en bespreken.<br />
omgeving<br />
en<br />
materiaal<br />
kind<br />
speelleeractiviteit<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
Pm’er<br />
Verkennen<br />
Verbinden<br />
Verrijken<br />
42 Stichting Aanzet
Invoering taal- en leesmethode<br />
Goed taalonderwijs is erg belangrijk voor de ontwikkeling van een kind. Aanzet begeleidt scholen bij het<br />
invoeren en implementeren van nieuwe taal- en leesmethoden.<br />
Aanzet kan worden ingezet bij:<br />
1. Invoering leesmethode<br />
Aanzet begeleidt scholen bij het op de juiste wijze invoeren<br />
van een nieuwe methode zodat er optimaal geprofiteerd<br />
wordt van wat de methode te bieden heeft. Vragen als ‘Is<br />
er voldoende kennis van de leerlijnen’ en ‘Worden de handleidingen<br />
juist gelezen en in samenhang begrepen’ komen<br />
hierbij aan bod. Hierdoor kennen leerkrachten de leerlijnen<br />
van de methode en behalen zij een optimaal resultaat.<br />
2. Aanvankelijk en voortgezet technisch lezen<br />
Aanzet geeft het leesonderwijs op scholen een impuls, zodat<br />
hogere opbrengsten worden behaald. Onvoldoende<br />
vlot en vloeiend lezen belemmert namelijk niet alleen het<br />
leren op school, maar heeft ook een enorme impact op de<br />
buitenschoolse ontwikkeling. Kinderen die goed leren lezen<br />
profiteren meer van het aanbod op school én wat de<br />
wereld om hen heen te bieden heeft.<br />
3. Begrijpend lezen<br />
Begrijpend lezen is een van de moeilijkste vaardigheden<br />
die kinderen op school leren, terwijl kinderen die een<br />
goede begrijpend leesvaardigheid hebben het op vervolgscholen<br />
ook beter zullen doen. Daarom begeleidt Aanzet<br />
scholen om het begrijpend leesonderwijs goed op de kaart<br />
te zetten en optimale opbrengsten te generen.<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
43
Aanzet betrokken bij<br />
Petje af<br />
Weekendschool Petje af is een landelijk concept dat op initiatief van Aanzet sinds september <strong>2016</strong> ook in de Waterwegsteden<br />
actief is. Met een gratis en afwisselend programma van gastsprekers, activiteiten en bezoeken aan<br />
bedrijven en instellingen, worden leerlingen uit groep 7 en 8 geprikkeld om over hun toekomst en talenten na te<br />
denken én ermee aan de slag te gaan.<br />
Petje af ontvangt 28 zondagen per jaar nieuwsgierige<br />
kinderen in de leeftijd van 10-14 jaar en inspirerende<br />
gastdocenten. In blokken van vier weken maken de<br />
kinderen kennis met zeven verschillende beroepen. Petje<br />
af opereert bijvoorbeeld in het ziekenhuis, neemt plaats<br />
in het verdachtenbankje, bezoekt het museum en bekijkt<br />
theatervoorstellingen. In het weekend staan praktijkervaring<br />
rondom de beroepen en de ontmoeting tussen/<br />
met onze gastdocenten centraal. De Petje af-methode<br />
stimuleert de ontluikende talentonwikkeling van kinderen.<br />
De kinderen komen in aanraking met nieuwe ervaringen,<br />
verfrissende ideeën en inspirerende rolmodellen.<br />
Jolien van der Marel, locatiemanager Petje af Waterweg:<br />
''Als ik op een basisschool vraag wat de kinderen later<br />
willen worden, krijg ik vaak profvoetballer of vlogger als<br />
antwoord. Bij dat soort beroepen zien ze alleen de leuke<br />
kanten, terwijl zij bij een beroep als fysiotherapeut geen<br />
beeld hebben. Door Petje af gaan deuren die normaal<br />
gesloten blijven voor hen open.”<br />
“Ik vind mijn toekomst<br />
belangrijker dan spelen.<br />
Je wilt later toch een<br />
beroep hebben dat je<br />
echt leuk vindt”<br />
44 Stichting Aanzet
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
45
Sponsoren<br />
De VoorleesExpress is mede mogelijk gemaakt door:<br />
De Zomerschool is mede mogelijk gemaakt door:<br />
Petje af is mede mogelijk gemaakt door:<br />
46 Stichting Aanzet
Colofon<br />
Hoofdredactie<br />
Stichting Aanzet<br />
Tekstredactie<br />
Dappere Britt<br />
Vormgeving, opmaak en realisatie<br />
The MindOffice<br />
Copyright Stichting Aanzet, december <strong>2017</strong><br />
vergroot mogelijkheden<br />
Van Beethovensingel 126<br />
3133 EA Vlaardingen<br />
010 - 23 22 111<br />
info@stichtingaanzet.nl<br />
www.stichtingaanzet.nl<br />
<strong>Jaarverslag</strong> <strong>2016</strong> <strong>2017</strong><br />
47
48 Stichting Aanzet<br />
vergroot mogelijkheden