298 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen
heifamilie 299 Cranberry (Vaccinium macrocarpon) Cranberry stond in het verleden ook bekend als Lepeltjeheide en Amerikaanse veenbes. De lang gesteelde bloemen doen wel wat denken aan een Kraanvogel, Crane in het Engels. De vroegere naam Craneberry werd later Cranberry. Aangespoeld De soort behoort tot het geslacht Bosbes (Vaccinium) van de Heifamilie (Ericaceae) en is inheems in Noord-Amerika. Het verhaal gaat dat als gevolg van een schipbreuk een vat met bessen op Terschelling zou zijn aangespoeld. Twee boeren zouden het vat hebben meegenomen en in het binnenduin hebben opengemaakt. Tegenwoordig is de Cranberry algemeen op de Waddeneilanden, vooral op natte zure gronden in de duinvalleien, ook wel plakken genoemd. In de winter komt de vegetatie daar regelmatig onder water te staan en is zo redelijk beschermd tegen de vorst. Bloei aan scheuten van vorig jaar Cranberry is een wintergroene dwergstruik met kruipende, wortelende takken. De planten vormen een dichte mat. Deze is zo compact dat de individuele planten niet meer te onderscheiden zijn. Uit de kruipende takken groeien opgaande stengels. De kort gesteelde ellipsvormige bladeren staan onregelmatig verspreid langs de takken. De bloemen verschijnen aan één jaar oude scheuten. Ze gaan open in de morgen en zijn dan wit of lichtroze. Wanneer bestuiving uitblijft, worden in twee tot drie weken donkerroze. De bloemen hebben een onderstandig vruchtbeginsel. De vier kroonslippen zijn sterk teruggebogen. Met uitzondering van de nerven reflecteren ze zwak ultraviolet. Bij het opengaan van een bloem is de rechte stijl iets korter dan de meeldraden. Als het stuifmeel vrijkomt is de stempel nog droog. Een dag na het opengaan wordt de stijl langer en steekt de stempel ver boven de meeldraden uit. Na bestuiving valt de bloemkroon af. Stuifmeel uit een strooibusje De helmhokken zijn aan hun top kokervormig verlengd en vormen samen een ‘strooibusje’. Het stuifmeel komt vrij als de helmknoppen in trilling worden gebracht. Diverse soorten hommels kunnen, hangend aan de naar beneden gebogen bloemen, de helmknoppen door hun indirecte vliegspieren in trilling brengen. Ze maken daarbij een zoemend geluid (‘buzzen’), dat ontstaat door de botsing van het borststuk tegen de omringende lucht. Honingbijen moeten voor het puren van nectar met de tong tussen de helmknoppen door, waardoor deze ook in trilling worden gebracht en stuifmeel op de onderzijde van de bij valt. Opmerkelijk is dat de bijen daarbij niet buzzen. Het stuifmeel van de Cranberry is relatief zwaar (teraden!) en wordt daarom niet door de wind verspreid. Experimenten in Amerika hebben uitgewezen dat voor de vruchtvorming insectenbezoek vereist is. In cultuur Op een aantal plaatsen is de Cranberry in cultuur. Zo is op Terschelling een aantal hectaren terrein verdiept en voorzien van een regeninstallatie voor de nodige bevloeiing. Uit Amerika zijn cultivars met extra grote bessen ingevoerd. Een plaatselijke imker wordt zo nodig te hulp geroepen voor het plaatsen van bijenvolken, want Cranberry’s zijn voor een goede oogst gebaat bij veel bestuivers. De bessen hebben een paar maanden nodig om rijp te worden. Op Terschelling is de oogst van in het wild groeiende Cranberry’s verpacht. Tijdens de oogst is het plukken van bessen verboden en strafbaar. De bessen worden geoogst met zogenaamde harkbakken. plaat 137. Cranberry A deel van bloeiende plant; B bloemknop; C bloem; D meeldraad; E pakketje van vier stuifmeelkorrels (tetrade); F stamper; G bessen; H zaad.
Bijenplanten: nectar en stuifmeel v
Inhoudsopgave Voorwoord ...........
6 bijenplanten: nectar en stuifmeel
8 bijenplanten: nectar en stuifmeel
10 bijenplanten: nectar en stuifmee
12 bijenplanten: nectar en stuifmee
14 bijenplanten: nectar en stuifmee
16 bijenplanten: nectar en stuifmee
18 bijenplanten: nectar en stuifmee
20 bijenplanten: nectar en stuifmee
22 bijenplanten: nectar en stuifmee
24 bijenplanten: nectar en stuifmee
26 bijenplanten: nectar en stuifmee
28 bijenplanten: nectar en stuifmee
30 bijenplanten: nectar en stuifmee
32 bijenplanten: nectar en stuifmee
34 bijenplanten: nectar en stuifmee
36 bijenplanten: nectar en stuifmee
38 bijenplanten: nectar en stuifmee
40 bijenplanten: nectar en stuifmee
42 bijenplanten: nectar en stuifmee
44 bijenplanten: nectar en stuifmee
46 bijenplanten: nectar en stuifmee
48 bijenplanten: nectar en stuifmee
50 bijenplanten: nectar en stuifmee
52 bijenplanten: nectar en stuifmee
54 bijenplanten: nectar en stuifmee
56 bijenplanten: nectar en stuifmee
58 bijenplanten: nectar en stuifmee
60 bijenplanten: nectar en stuifmee
62 bijenplanten: nectar en stuifmee
64 bijenplanten: nectar en stuifmee
66 bijenplanten: nectar en stuifmee
68 bijenplanten: nectar en stuifmee
70 bijenplanten: nectar en stuifmee
72 bijenplanten: nectar en stuifmee
74 bijenplanten: nectar en stuifmee
76 bijenplanten: nectar en stuifmee
78 bijenplanten: nectar en stuifmee
80 bijenplanten: nectar en stuifmee
82 bijenplanten: nectar en stuifmee
84 bijenplanten: nectar en stuifmee
86 bijenplanten: nectar en stuifmee
88 bijenplanten: nectar en stuifmee
90 bijenplanten: nectar en stuifmee
92 bijenplanten: nectar en stuifmee
94 bijenplanten: nectar en stuifmee
96 bijenplanten: nectar en stuifmee
98 bijenplanten: nectar en stuifmee
100 bijenplanten: nectar en stuifme
102 bijenplanten: nectar en stuifme
104 bijenplanten: nectar en stuifme
106 bijenplanten: nectar en stuifme
108 bijenplanten: nectar en stuifme
110 bijenplanten: nectar en stuifme
112 bijenplanten: nectar en stuifme
114 bijenplanten: nectar en stuifme
116 bijenplanten: nectar en stuifme
118 bijenplanten: nectar en stuifme
120 bijenplanten: nectar en stuifme
122 bijenplanten: nectar en stuifme
124 bijenplanten: nectar en stuifme
126 bijenplanten: nectar en stuifme
128 bijenplanten: nectar en stuifme
130 bijenplanten: nectar en stuifme
132 bijenplanten: nectar en stuifme
134 bijenplanten: nectar en stuifme
136 bijenplanten: nectar en stuifme
138 bijenplanten: nectar en stuifme
140 bijenplanten: nectar en stuifme
142 bijenplanten: nectar en stuifme
144 bijenplanten: nectar en stuifme
146 bijenplanten: nectar en stuifme
148 bijenplanten: nectar en stuifme
150 bijenplanten: nectar en stuifme
152 bijenplanten: nectar en stuifme
154 bijenplanten: nectar en stuifme
156 bijenplanten: nectar en stuifme
158 bijenplanten: nectar en stuifme
160 bijenplanten: nectar en stuifme
162 bijenplanten: nectar en stuifme
164 bijenplanten: nectar en stuifme
166 bijenplanten: nectar en stuifme
168 bijenplanten: nectar en stuifme
170 bijenplanten: nectar en stuifme
172 bijenplanten: nectar en stuifme
174 bijenplanten: nectar en stuifme
176 bijenplanten: nectar en stuifme
178 bijenplanten: nectar en stuifme
180 bijenplanten: nectar en stuifme
182 bijenplanten: nectar en stuifme
184 bijenplanten: nectar en stuifme
186 bijenplanten: nectar en stuifme
188 bijenplanten: nectar en stuifme
190 bijenplanten: nectar en stuifme
192 bijenplanten: nectar en stuifme
194 bijenplanten: nectar en stuifme
196 bijenplanten: nectar en stuifme
198 bijenplanten: nectar en stuifme
200 bijenplanten: nectar en stuifme
202 bijenplanten: nectar en stuifme
204 bijenplanten: nectar en stuifme
206 bijenplanten: nectar en stuifme
208 bijenplanten: nectar en stuifme
210 bijenplanten: nectar en stuifme
212 bijenplanten: nectar en stuifme
214 bijenplanten: nectar en stuifme
216 bijenplanten: nectar en stuifme
218 bijenplanten: nectar en stuifme
220 bijenplanten: nectar en stuifme
222 bijenplanten: nectar en stuifme
224 bijenplanten: nectar en stuifme
226 bijenplanten: nectar en stuifme
228 bijenplanten: nectar en stuifme
230 bijenplanten: nectar en stuifme
232 bijenplanten: nectar en stuifme
234 bijenplanten: nectar en stuifme
236 bijenplanten: nectar en stuifme
238 bijenplanten: nectar en stuifme
240 bijenplanten: nectar en stuifme
242 bijenplanten: nectar en stuifme
244 bijenplanten: nectar en stuifme
246 bijenplanten: nectar en stuifme
348 bijenplanten: nectar en stuifme
350 bijenplanten: nectar en stuifme
352 bijenplanten: nectar en stuifme
354 bijenplanten: nectar en stuifme
356 bijenplanten: nectar en stuifme
358 bijenplanten: nectar en stuifme
360 bijenplanten: nectar en stuifme
362 bijenplanten: nectar en stuifme
364 bijenplanten: nectar en stuifme
366 bijenplanten: nectar en stuifme
368 bijenplanten: nectar en stuifme
370 bijenplanten: nectar en stuifme
372 bijenplanten: nectar en stuifme
374 bijenplanten: nectar en stuifme
376 bijenplanten: nectar en stuifme
378 bijenplanten: nectar en stuifme
380 bijenplanten: nectar en stuifme
382 bijenplanten: nectar en stuifme
384 bijenplanten: nectar en stuifme
386 bijenplanten: nectar en stuifme
388 bijenplanten: nectar en stuifme
390 bijenplanten: nectar en stuifme
392 bijenplanten: nectar en stuifme
394 bijenplanten: nectar en stuifme
396 bijenplanten: nectar en stuifme
398 bijenplanten: nectar en stuifme
400 bijenplanten: nectar en stuifme
402 bijenplanten: nectar en stuifme
404 bijenplanten: nectar en stuifme
406 bijenplanten: nectar en stuifme
408 bijenplanten: nectar en stuifme
410 bijenplanten: nectar en stuifme
412 bijenplanten: nectar en stuifme
414 bijenplanten: nectar en stuifme
416 bijenplanten: nectar en stuifme
418 bijenplanten: nectar en stuifme
420 bijenplanten: nectar en stuifme
422 bijenplanten: nectar en stuifme
424 bijenplanten: nectar en stuifme
426 bijenplanten: nectar en stuifme
428 bijenplanten: nectar en stuifme
430 bijenplanten: nectar en stuifme
432 bijenplanten: nectar en stuifme
434 bijenplanten: nectar en stuifme
436 bijenplanten: nectar en stuifme
438 bijenplanten: nectar en stuifme
440 bijenplanten: nectar en stuifme
442 bijenplanten: nectar en stuifme
444 bijenplanten: nectar en stuifme
446 bijenplanten: nectar en stuifme
448 bijenplanten: nectar en stuifme
450 bijenplanten: nectar en stuifme
452 bijenplanten: nectar en stuifme
454 bijenplanten: nectar en stuifme
456 bijenplanten: nectar en stuifme
458 bijenplanten: nectar en stuifme
460 bijenplanten: nectar en stuifme
462 bijenplanten: nectar en stuifme
464 bijenplanten: nectar en stuifme
466 bijenplanten: nectar en stuifme
468 bijenplanten: nectar en stuifme
470 bijenplanten: nectar en stuifme
472 bijenplanten: nectar en stuifme
474 bijenplanten: nectar en stuifme
476 bijenplanten: nectar en stuifme
478 bijenplanten: nectar en stuifme
480 bijenplanten: nectar en stuifme
482 bijenplanten: nectar en stuifme
484 bijenplanten: nectar en stuifme
486 bijenplanten: nectar en stuifme
488 bijenplanten: nectar en stuifme
490 bijenplanten: nectar en stuifme
492 bijenplanten: nectar en stuifme
494 bijenplanten: nectar en stuifme
496 bijenplanten: nectar en stuifme
498 bijenplanten: nectar en stuifme
500 bijenplanten: nectar en stuifme
502 bijenplanten: nectar en stuifme
504 bijenplanten: nectar en stuifme
506 bijenplanten: nectar en stuifme
508 bijenplanten: nectar en stuifme
510 bijenplanten: nectar en stuifme