Bijenplanten_web

422 bijenplanten: nectar

422 bijenplanten: nectar en stuifmeel voor honingbijen

kamperfoeliefamilie 423 Beemdkroon (Knautia arvensis) De Beemdkroon behoort tot het geslacht Knautia (Knautia) van de Kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae). Dit telt ongeveer 50 soorten, die inheems zijn in Europa en in het Middellandse-Zeegebied. In ons land komt de soort algemeen voor in graslanden in het zuiden van Zuid-Limburg. Elders is zij een (vrij) zeldzame verschijning. knoppen ver buiten de bloemkroon. Nadat het stuifmeel is vrijgekomen vallen de helmknoppen af en verwelken de helmdraden. De stamper is intussen langer geworden en steekt de stempels ook ver buiten de kroon. Insectenbezoek De bloemen worden door diverse insecten bezocht, want de nectar die onder in de bloem wordt afgescheiden is ook toegankelijk voor insecten met een korte tong. Honingbijen verzamelen zowel nectar als stuifmeel. De stuifmeelklompjes hebben een prachtige oranjerode kleur. De nectar heeft een gemiddeld suikergehalte van 19,5%. De drie hoofdsuikers fructose, glucose en saccharose komen in gelijke hoeveelheden voor. Bij experimenten prefereren honingbijen die samenstelling, maar in de natuur is die voorkeur niet aan het bijenbezoek af te lezen. Vermeerdering Beemdkroon vermeerdert zich door zaad. In een vruchtbeginsel komt één zaad tot ontwikkeling. De vrucht is een schijnvrucht. Het nootje in de schijnvrucht wordt omsloten door het verdroogde en hard geworden bijzonder omwindsel. Aan de voet daarvan heeft zich een oliehoudend aanhangsel gevormd. Dat is gewild bij mieren, die de vrucht verslepen en zodoende voor de verspreiding zorgen. Dankzij het ruwe oppervlak hechten de schijnvruchten zich ook gemakkelijk aan langslopende dieren. De op de vrucht staande verdroogde bloemkelk laat gemakkelijk los. Bloemen met twee kelken Onderaan de plant zijn de bladeren veerdelig tot veerlobbig. Langs de bloeistengels zijn ze smal met een lange eindlob. De Beemdkroon bloeit van juni tot in de herfst. De bloemen staan in platte hoofdjes op stevige, dicht behaarde stengels. Ze worden omgeven door twee kransen van schutbladen. De bladen van de onderste krans zijn driehoekig en hebben een dichtbehaarde rand. De bloemen hebben een onderstandig vruchtbeginsel. Onderaan het vruchtbeginsel bevindt zich het bijzondere omwindsel: een ‘buitenkelk’ die het vruchtbeginsel omsluit. Het is ruw behaard en kort getand. Bovenaan het vruchtbeginsel staan acht lange smalle tanden, die de eigenlijke bloemkelk vormen. De buisvormige bloemkroon is vierlobbig. De bloemen langs de rand van een hoofdje hebben langere naar buiten gerichte lobben, waardoor het hoofdje meer opvalt voor bezoekende insecten. De kleur van de bloemkroon varieert van roze tot licht lila. Lila hoofdjes hebben een zwakke maar heerlijke geur; de roze hoofdjes geuren weinig. De bloemen zijn proterandrisch. De vier meeldraden, die aanvankelijk opgerold in de pas geopende bloem liggen, komen achtereenvolgens tot ontwikkeling en steken na strekking de helmplaat 199. Beemdkroon A bloeiwijze; B blad; C onderzijde bloemhoofdje; D randbloem; E bloem uit centrum van een hoofdje; F meeldraden; G stuifmeelkorrel (tricolpaat/triporaat): 1 polair aanzicht, 2 equatoriaal aanzicht; H stempels; I vrucht; J zaad.