Juist 52 - preview

oktober 2018 – jaargang 6 – nummer 52 – 6,95
MEER WERELD, MEER WETEN
AP
HOOGLERAAR
ANDREA EVERS
‘Straks kan ons
lichaam zichzelf
repareren’
Blakend: actrice
BLAKE LIVELY
SUN CITY!
In Florida verrijst een
energieneutrale stad
WAY OF LIFE
Hoe wielrennen
meer dan een
sport wordt
MAGNIFIEKE
SAHARA
DE 5 MOOISTE ROUTES
DOOR DE MACHTIGE
WOESTIJN
5 LEVENS-
LESSEN
VOOR NU
van de filosofen
van toen
OEHOE
Fascinerende
uilensoort

JUIST
INHOUD
De June Oven heeft zeven
functies. Het apparaat
weet wat voor eten je erin
stopt en stelt zelf de tijd
en temperatuur in.
24
16
20
‘Laat je
lichaam de
pilletjes
overbodig
maken’
Hoogleraar gezondheidspsychologie
Andrea Evers is ervan
overtuigd dat het
lichaam veel meer van
zichzelf kan repareren
dan wij denken.
32 54
1 - 60
008 Van de redactie, Colofon
010 Reacties, medewerkers
CHECK IN
012 Het seizoen
Amsterdam Dance Event
014 In de gaten houden...
Mariah Mansvelt Beck
016 Div./kort
Win een dvd, June Oven, Scriba
018 Div./infographic
Auto’s
019 ONTDEK
020 INTERVIEW
Liesbeth Wytzes in
gesprek met hoogleraar
gezondheidspsychologie
Andrea Evers
024 Binnenkijken in Frankrijk
De familie Duplan in Crouzilles
028 Column Elif Isitman
Over de man die zogenaamd zijn
innerlijke mankracht kwijt is
030 Wereldburger
Florine van Wulfften Palthe in
Boston
BINNENKIJKEN BIJ
FAMILIE DUPLAN
IN FRANKRIJK
Parijs is onbetaalbaar, dus
trokken de Duplans naar het
platteland. Ze hebben nu veel
ruimte, al is het café wel ver.
OP REIS DOOR EEN
IMPONERENDE
ZANDBAK
De Sahara trekt steeds meer
toeristen. Gerbert van der Aa
reist op vijf manieren door de
grootste woestijn ter wereld.
BABCOCK RANCH:
DE GROENSTE STAD
VAN AMERIKA
In Florida wordt vanuit het niets
een stad gebouwd die volledig
draait op zonne-energie. Is
Babcock Ranch de toekomst?
48
032 DE SAHARA
De vijf mooiste routes door de
grootste zandwoestijn op aarde
041 WEET
042 Profiel
Alexandria Ocasio-Cortez,
socialistische ster van de
Verenigde Staten
046 Alledaagse wijsheid &
Taalsignaal
048 Het gebouw
De Lee Towers in Rotterdam
052 Moderne tijden
3D-printen gaat de wereld
veranderen
De Lee Towers in Rotterdam
De vernieuwde Europoint I en II heten voortaan Lee Towers, een naam die ze te danken hebben aan
het tv-programma van Arjen Lubach. ‘You have the Trump Towers, we have Lee Towers.’ Met 76.000
vierkante meter zijn de torens het grootste transformatieproject van Nederland.
054 WERELD VAN MORGEN
Babcock Ranch is een
duurzame droomstad in
Florida, Amerikacorrespondent
Emile Kossen
nam er een kijkje
4

INHOUD 61 - 114
BEDRIJF BELICHT:
NUON GAAT
VOOR GROEN
Over twintig à dertig jaar wil
Nuon alleen nog duurzame
energie leveren. Het energieconcern
werkt er hard aan om
dat doel te verwezenlijken. Van
megawindparken in zee tot
losse plakjes kaas in de kantine.
LEVEN IN BEELD:
ACTRICE
BLAKE LIVELY
6
68
Blake Lively brak door als de
verwende New Yorkse tiener
Serena van der Woodsen in
Gossip Girl. Na een korte pauze
gaat deze maand haar nieuwste
film in première, A Simple Favor.
88
72
96
‘ Deugden
aanleren
is fouten
afleren’ – en
vier andere
levenslessen
van de oude
wijsgeren
Adviezen voor succes
zijn echt niet alleen
in Amerikaanse
zelfhulpboeken te
vinden. Het genre
bestond al in
de Oudheid.
Wielrennen in stijl
In een stijlvolle outfit op een snelle fiets, alleen, met vrienden of in
een peloton: steeds meer Nederlanders zijn aan het wielrennen.
‘Lekker buiten zijn, nergens aan denken en gedachteloos blijven
trappen.’ Een kijkje in de wereld van het amateurwielrennen.
IN DE BAN VAN
DE OEHOE, DE
FASCINERENDE UIL
De oehoe is de grootste uilensoort
van Europa. In Nederland
wordt de uil niet beschermd, al
is hij heel zeldzaam.
90 112
GEHEIME
HOTSPOT
BREMEN
Bremen, een van Duitslands’
meest onderschatte steden,
vormt de ideale citytrip voor wie
er deze herfst nog tussenuit wil.
061 VERDIEN
062 Start-up van de maand
Stampwallet
064 Wereldeconomie
Waarom metropolen als
Londen en Tokio leeglopen,
maar Amsterdam voorlopig
(nog) niet
066 Column Fleuriëtte van de
Velde
Blijf niet dromen, ga voor
de carrièreswitch
068 Bedrijf belicht
Nuon gaat voor groen
072 LEREN VAN FILOSOFEN
Vijf levenswijsheden van
oude wijsgeren
079 BELEEF
080 Non-fictie
Roelof Bouwman over
Noord-Korea
084 Boeken
Irene Start selecteert
boeken op komst
086 Wereldkeuken
Wim Severein bereidt eend
088 Leven in beeld
Beeldschone actrice
Blake Lively
090 In de ban van de oehoe
Een vogel zonder vijanden
092 The Fast Lane
De vernieuwde Renault Alpine
096 WIELRENNEN
Een kijkje in de wereld van
het amateurwielrennen en
de economie eromheen
CHECK OUT
106 Stijl
Wielerspullen
108 Cultuuragenda
Selectie uit wereldwijd
aanbod
110 Wijn
Nicolaas Klei over de
ampelograaf
112 Hidden secret
Bremen
113 Reis om de wereld
Inspirerende tips

TEKST: EVA SEGAAR
HET SEIZOEN
CHECK IN
Amsterdam Dance Event is
het grootste muziekfestival
ter wereld, met locaties
door de hele stad. Zelfs in
de voormalige Bijlmerbajes
kan dit jaar worden gedanst
12

DAG EN NACHT DANSEN
De felgele posters in abri’s geven aan
dat het Amsterdam Dance Event,
kortweg ADE, weer voor de deur
staat. In oktober wordt Amsterdam
omgetoverd tot de internationale
hoofdstad van de elektronische muziek. ADE
begon in 1995 als netwerkevenement voor
medewerkers uit de muziekindustrie – en dan
vooral dance – en is uitgegroeid tot het grootste
muziekfestival ter wereld. Afgelopen jaar
waren er 395.000 bezoekers, 2.500 artiesten en
500 feesten op 160 locaties. De verwachting is
dat deze aantallen dit jaar opnieuw worden
overtroffen. Grote namen als Claptone, Paul
Kalkbrenner, David Guetta en Martin Garrix
komen naar Amsterdam om nieuwe muziek te
laten horen. Ook zijn er veel festivals ter ere van
het dance-evenement, zoals DGTL, Awakenings
en ZeeZout. Maar ADE is meer dan alleen feesten.
Voor producers en beginnende deejays is
het nog steeds dé plek om te netwerken. Tijdens
de conferenties vertellen medewerkers uit de
muziekindustrie wat ze bezighoudt, delen ze
tips en kan het publiek vragen stellen. Met een
ADE-pas heb je toegang tot alle evenementen,
conferenties en feesten. Bezoekers die naar één
feest willen, kunnen een kaartje kopen voor die
avond, mits dat niet is uitverkocht. Want dat
gaat meestal snel.
→ Amsterdam Dance Event, 17 tot en met 21
oktober, www.amsterdam-dance-event.nl
ANP/Piroschka van de Wouw

ONTDEK
TEKST: LIESBETH WYTZES
FOTO’S: OLIVIER MIDDENDORP
ANDREA EVERS
‘Laat je lichaam
de pilletjes
overbodig maken’
Hoogleraar gezondheidspsychologie Andrea Evers (50) is ervan
overtuigd dat het lichaam zichzelf meer kan repareren dan wij
denken. Als dat zo is, biedt het twee voordelen: een groter gevoel
van autonomie voor de patiënt en een forse kostenbesparing
Sinds er mensen zijn, zijn er ziektes,
in allerlei vormen. En dus zijn er ook
manieren om die ziektes te bestrijden.
Met kruiden, met pillen, met homeopathie
of andere alternatieve methodes.
Wat zou het fijn zijn als het lichaam de werking
van geneesmiddelen een beetje kon overnemen,
zoals een oven die zichzelf reinigt! Dan hoefde
je niet meer zo vaak je toevlucht te nemen tot
producten van ‘Big Pharma’, zoals de farmaceutische
industrie wel wordt genoemd, of tot allerlei
kwakzalvers. In elk geval zou dat ons allemaal een
hoop geld besparen.
Het klinkt als een ambitieus toekomstvisioen,
maar er zijn al belangrijke stappen in die richting
gezet, zegt Andrea Evers, hoogleraar gezondheidspsychologie
aan de Universiteit Leiden. Voor haar
onderzoek kreeg ze in 2017 een Vici-beurs van 1,5
miljoen euro. Als een van de weinige onderzoekers
in de wereld houdt zij zich bezig met de invloed
die de geest kan hebben op het lichaam. ‘En of dat
onbewust gaat, of dat we er zelf ook nog iets over
te zeggen hebben. Dat kan leiden tot een enorme
kostenbesparing, en dat is een van mijn belangrijkste
motivaties. Als je het lichaam zelf iets kunt
laten doen, heb je minder pilletjes nodig.’
Maar dat niet alleen. ‘Ik kijk ook vanuit het indi-
vidu. Wie wil er nou geen invloed hebben op zijn
eigen lichaam en zijn eigen leven? Dat is iets menselijks,
iets natuurlijks. Je wilt liever niet afhankelijk
zijn van iets wat van buiten komt. Gek dat we
zoveel investeren in de farmaceutische industrie
en in allerlei technieken, terwijl ons lichaam zelf
zoveel kan.’ Dat lichaam is tenslotte ook samengesteld
uit allerlei chemische stofjes.
Wat is conditionering? Het bekendste voorbeeld
is dat van de hond van Pavlov, die een belletje
hoorde als hij eten kreeg. Na een tijdje begon hij
te kwijlen bij het horen van dat belletje, omdat hij
anticipeerde op dat eten.
Evers doet onderzoek naar kinderen met reuma.
‘Kinderen ontwikkelen extra veel bijwerkingen bij
bepaalde middelen. Iedereen kan daar misselijk
van worden, maar kinderen zijn er extra gevoelig
voor. Ze moeten dat middel nemen op dinsdag,
maar dan worden ze op maandag al misselijk, ze
moeten zelfs overgeven. Dat gebeurt dus vóór ze
dat middel hebben ingenomen.
‘Dat vind ik een mooi voorbeeld van mentale en
fysieke conditionering. Jonge kinderen gaan soms
gillen als ze iets geels zien omdat hun pilletjes
geel zijn. Alle reumatologen kennen zulke voorbeelden.’
Conditionering kan vreemde vormen
aannemen.
ANDREA EVERS
1967 Geboren in Arnsberg,
Duitsland
1994 Master klinische
psychologie,
Bielefeld (Duitsland),
masterscriptie
Universiteit
Amsterdam
2003 Promotie Radboud
Universiteit Nijmegen
(cum laude)
2004 NWO Veni-Beurs
2006 Opgenomen als
klinisch psycholoog
in BIG-register
2009 NWO Vidi-beurs
2011 Hoogleraar
Universiteit Leiden
2013 NWO Vici-beurs
2014 Hoofd afdeling
Gezondheids-,
Medische en
Neuropsychologie
2017 ERC Grant
(Europese subsidie)
20

Andrea Evers:
‘Wie wil er nou geen
invloed hebben op zijn
eigen lichaam en
zijn eigen leven?’
21

WEET
TEKST: GERBERT VAN DER AA IN DE SAHARA
FOTO’S: GERBERT VAN DER AA
32
SAHARA
MACHTIG
MOOI:
DE SAHARA
Het toerisme naar de Sahara leeft op. Door
beter functionerende veiligheidsdiensten is
de situatie in veel landen verbeterd. Gerbert
van der Aa over de vijf mooiste routes door
de grootste woestijn ter wereld

De machtige kloof
van Guelta Archei
in Tsjaad

Boven:
De afgelopen jaren
moesten westerse
Sahara-liefhebbers
zich inhouden
vanwege
terroristisch gevaar. Maar door
beter functionerende veiligheidsdiensten
is de situatie
in een aantal Sahara-landen
recent verbeterd. De Franse regering
versoepelde eind vorig
jaar het reisadvies voor Mauritanië,
en ook Niger en Algerije
openen weer voorzichtig de
poorten naar de Sahara. Om Staten. Op andere momenten
34
toerisme te promoten, was doorkruisen reizigers eindeloze
vlaktes, bezaaid met
De Ubari-zandduinen
in Libië
de regering van Tsjaad vorig
Rechts: Wild
seizoen zelfs shirtsponsor van gravel en keien. Honderden
kamperen in de
de Franse voetbalclub Metz. meters hoge zandduinen, die
buurt van Guelta
Alleen in Libië en Mali is de zich door de wind langzaam Archei in Tsjaad
situatie onveranderd slecht. verplaatsen, vormen natuurlijke
Onder:
Ontvoeringen vormden de
afgelopen jaren het grootste
gevaar. Sinds 2003 gijzelden
extremisten gelieerd aan
barrières. Soms zijn ze
zo hoog dat je er vanaf zou
kunnen skiën. Slechts eens in
de paar jaar valt er wat regen,
Militairen in
Tsjaad voor hun
kazerne. Een
tulband biedt in
Al-Qa’ida meer dan vijftig zodat nomaden net genoeg
de woestijn
westerse toeristen in de weidegrond vinden om hun
veruit de beste
bescherming
Sahara. De meesten kwamen geiten en kamelen te laten
tegen zon en stof
vrij na betaling van miljoenen grazen.
euro’s losgeld, waardoor westerse
regeringen een van de
belangrijkste financiers van
Al-Qa’ida in de Sahara waren.
Sommige gegijzelde toeristen,
zoals de Nederlander Sjaak
Rijke, zaten meer dan drie jaar
vast. Alleen Marokko bleef
gevrijwaard van ontvoeringen,
maar daar komen echte
woestijn fanaten niet aan hun
trekken. Daarvoor is de Sahara
er niet desolaat genoeg.
Skiën
De Sahara is de grootste woestijn
ter wereld. De woestijn,
die is verspreid over twaalf
landen, heeft een oppervlakte
van 9.200.000 vierkante kilometer
en is 221 keer zo groot
als Nederland. Soms bestaat
het landschap uit bizarre
rotsformaties met diepe kloven,
die doen denken aan de
Grand Canyon in de Verenigde
Saharareizigers zijn er in
allerlei soorten en maten.
Sommigen trekken wekenlang
met kamelen lopend door de
woestijn, net zoals vroeger de
handelskaravanen. Anderen
verplaatsen zich liever op wielen.
Opmerkelijk veel toeristen
rijden met hun eigen auto of
motor vanuit Europa op en
neer naar landen als Mauritanië
of Algerije. Vanuit Frankrijk
of Spanje steken ze met
een veerboot de Middellandse
Zee over. Hun vaak peperdure
SUV’s zijn voorzien van alles
wat ze onderweg maar nodig
denken te hebben.
Bijna alle self drive-toeristen
rijden in een Toyota. Andere
merken hebben in de Sahara
jaren geleden al afgedaan.
Ook de lokale bevolking
zweert bij Toyota. Populair
zijn de oudere types met weinig
elektronica, die nog steeds
nieuw te koop zijn. Geen enkel
ander merk is zo goed bestand
tegen de extreme klimatologische
omstandigheden als deze
japanner. Ook zijn ze relatief
eenvoudig te repareren. Reizigers
die zich met een moderne
Range Rover of Volkswagen
Touareg in de Sahara wagen,
riskeren hun auto na een
mankement nooit meer aan de
praat te krijgen.
Reizen door de woestijn is vergelijkbaar
met zeilen op zee.
In landen als Mauritanië en
Tsjaad kom je vaak dagenlang
geen anderen tegen. Navigeren
gebeurt met gps en Google
Maps, of door een gids. Net als
lokale nomaden kunnen toeristen
vrijwel overal hun bivak
opslaan. Rondom een kampvuur
koken ze een maaltijd
en genieten van de stilte en
de sterrenhemel, die vrijwel

WEET
TEKST: EMILE KOSSEN IN WASHINGTON
Politicus
Alexandria
Ocasio-Cortez
Socialistische
ster van de
States
De Amerikaanse Alexandria Ocasio-Cortez (28)
noemt zichzelf een socialist en wint er nog
stemmen mee ook. Kan ze het land veranderen?
Rode
lippenstift
is
haar
handelsmerk
Elke maand
portretteert Juist
een internationaal
kopstuk
NR: 31
In het najaar van 2017 is het leven van
Alexandria Ocasio-Cortez weinig glamoureus.
Ze werkt als serveerster en barvrouw
in een Mexicaans restaurant in het centrum
van New York. Het is hard werken en geen
vetpot. Vrijwel niemand in de Verenigde Staten
kent haar naam, met uitzondering van de stamgasten.
Die weten dat de goedlachse, zwarthartige
latina een prima cocktail margarita maakt.
Minder dan een jaar later is Ocasio-Cortez op weg
om de jongste vrouw ooit in het Huis van Afgevaardigden
te worden. Bij de voorverkiezingen in New
York verslaat ze onverwacht het Democratische
zwaargewicht Joe Crowley. Opeens is ze een ster
in de Democratische Partij. Vrijwel elk televisieprogramma
wil haar als gast en politici in het hele
land hengelen naar een steunbetuiging. Als ze zelf
naar het restaurant gaat, klampen fans haar aan.
Het is moeilijk te bevatten voor het middelpunt
van alle belangstelling. ‘Ik weet nog goed dat ik me
openlijk afvroeg: waar moet ik beginnen met deze
campagne?’ zegt ze in een interview in The New
Yorker. ‘Hoe ga ik kiezers vertellen dat ik, een serveerster,
hun nieuwe Congreslid moet worden?’
Ocasio-Cortez heeft geen typisch levensverhaal
voor een politicus. Ze groeit op in het zuiden van
de Bronx, een wijk waar armoede en criminaliteit
overheersen. Vader Sergio – een architect – is daar
geboren, moeder Blanca verhuisde erheen vanuit
Puerto Rico. Haar ouders hebben het niet breed,
toch vechten ze voor een betere toekomst voor hun
twee kinderen. Met hulp van familieleden schrapen
ze geld bijeen voor een huis in een blanke buitenwijk
van de stad.
Haar moeder gaat er met de twee kinderen wonen,
zodat ze naar een goede school kunnen. Haar vader
blijft achter in de Bronx wegens zijn werk. Ocasio-
Cortez kan gaan studeren in Boston, in tegenstelling
tot veel vrienden uit de Bronx. Het doet haar
beseffen dat de postcode van de wijk waar een kind
woont, veel invloed heeft op zijn of haar toekomst.
Haar vlucht uit de Bronx is tijdelijk. Nadat ze een
studie economie heeft afgerond, keert ze terug naar
haar geboortehuis. Dat is meer uit noodzaak dan
uit vrije wil. Haar vader overlijdt in 2008 aan kanker.
Haar moeder heeft schulden en raakt het huis
bijna kwijt. Ocasio-Cortez verdient als barvrouw
extra geld voor het gezin. De grootste problemen
zijn voorbij als haar moeder het huis weet te verkopen
en naar Florida verhuist.
Dol op debatteren
Ocasio-Cortez blijft achter en besluit haar politieke
ambities verder te verkennen. ‘Als tiener was ze al
bezig met de politiek,’ zegt moeder Blanca in de
New York Post. Ze leest boeken over politiek, houdt
van debatteren en gaat graag naar demonstraties.
Als ze negentien is, belt Ocasio-Cortez kiezers op
om ze te vertellen waarom ze op Barack Obama
moeten stemmen. Ze loopt stage bij Senator Ted
Kennedy, de broer van president John F. Kennedy.
In 2016 helpt ze de socialistische presidentskan-
GettyImages/Mario Tama
42

didaat Bernie Sanders in New York en leert ze invloedrijke
linkse activisten in de stad kennen.
Als Sanders verliest van zijn rivaal Hillary Clinton,
richten die activisten een organisatie op om nieuwe
kandidaten te werven die het werk van Sanders willen
voortzetten. Haar jongere broer Gabriel geeft
Ocasio-Cortez een duwtje in de goede richting. Hij
vraagt Alexandria of hij haar bij de activistengroep
mag introduceren als mogelijke politicus. Ocasio-
Cortez lacht er nu om. ‘Het was zo’n moment waarop
ik dacht: ach, wat maakt het ook uit? Doe maar.’
Totale verrassing
Voor ze het weet, voert ze officieel campagne om
een kiesdistrict in de Bronx te vertegenwoordigen
in het Huis van Afgevaardigden. Daarnaast blijft ze
barvrouw. Ze krijgt mediatraining, leert hoe campagnefinanciering
werkt en bedenkt een strategie
om te winnen. Haar achtergrond – een jonge latina
die de politiek van binnenuit wil veranderen – kan
een voordeel zijn in een district waar 50 procent
van de inwoners een Latijns-Amerikaanse achtergrond
heeft.
Vaak is een voorverkiezing waarin een zittend Congreslid
meedoet een formaliteit: hij of zij wint zonder
tegenstand. Dat Crowley, die sinds 1999 in het
Congres zit, denkt dat er geen vuiltje aan de lucht
is, helpt zijn gretige concurrent juist. Ocasio-Cortez
en haar campagneteam kloppen in één jaar aan bij
120.000 huizen en vertellen een idealistisch en progressief
verhaal. ‘Deze race gaat tussen het volk en
het grote geld. Wij hebben de mensen, zij het geld,’
zegt ze in een gelikt reclamespotje. Ze belooft op te
komen voor de armeren in de samenleving, te vechten
voor gratis onderwijs en gratis zorg. Ze spreekt
met trots de woorden ‘democratisch socialisme’ uit
– een beladen term in de Verenigde Staten.
Op de verkiezingsdag verslaat ze Crowley met vierduizend
stemmen verschil, vooral door een hoge
opkomst van jonge kiezers. Het was een overwinning
die weinigen zagen aankomen. De beelden
waarop ze te horen krijgt dat ze heeft gewonnen,
gaan viral: ze komt te laat binnen op haar eigen
verkiezingsbijeenkomst, heeft haar mobiele telefoon
uitstaan en moet op televisie vernemen dat
ze Crowley heeft verslagen. Haar blik is er een van
totale verbazing.
Officieel heeft ze alleen de voorverkiezingen gewonnen,
maar in dit linkse kiesdistrict is een overwinning
bij de Congresverkiezingen in november
min of meer zeker. Opeens is ze een landelijke bekendheid.
‘Ik had verwacht dat ik een paar dagen
in het nieuws zou zijn en dat mijn leven daarna
weer normaal zou worden,’ zegt ze tegen Rolling
Stone. ‘Maar dat gebeurde niet.’
43

seren. ‘Dit is maar één kiesdistrict.’ Anderen zijn
feller. Oud-Senator Joe Lieberman zegt dat Ocasio-Cortez
met haar ideeën ‘de partij en Amerika
beschadigt’. Alcee Hastings, binnenkort een partijgenoot
in het Congres, waarschuwt dat ‘elke meteoriet
ooit zal neerkomen’.
GettyImages/MediaPunch/Bauer-Griffin
Alexandria Ocasio-Cortez wordt gepresenteerd als symbool van modern feminisme.
Ze is als Bernie Sanders, maar met meer flair en uitstraling
Ocasio-Cortez wordt in linkse media gepresenteerd
als het symbool van modern feminisme en als de
voorbode van een mogelijk succesvolle opkomst
van vrouwelijke politici. Ze ontketent af en toe
hysterie, met aanhangers die haar overal in New
York aanspreken. Felrode lippenstift wordt haar
handelsmerk. Wanneer fans erachter komen wat
het merk van haar lippenstift is, is die binnen de
kortste keren uitverkocht. Ongevraagd belt Hillary
Clinton haar op en zegt dat ze haar altijd om advies
mag vragen.
Bernie Sanders met flair
De weken erna wordt de latina het gezicht van het
verzet tegen de excessen van kapitalisme. Ze is als
Bernie Sanders, maar met meer flair en uitstraling.
Haar belangrijkste punt is: hoe kan er zo veel armoede
bestaan in zo’n rijk land? Amerikaans kapitalisme,
zegt ze met grote ogen en veel handgebaren,
verkeert in een crisis: ‘Mensen werken zestig,
soms tachtig uur per week en kunnen hun familie
niet eens te eten geven. Daarom staan mensen
open voor verandering.’
Socialistische kandidaten zijn aan een opmars bezig.
Ocasio-Cortez voert campagne met politici als
James Thompson in de conservatieve staat Kansas
en de islamitische kandidaat Rashida Tlaib in Michigan.
Tientallen gelijkgestemde politici hopen
in november naar het Huis van Afgevaardigden te
worden gestuurd. Het succes van Ocasio-Cortez
leidt tot verdeeldheid in de Democratische Partij.
Nancy Pelosi, partijleider in het Huis, probeert de
opkomst van activistische krachten te bagatelli-
1) Jong en
welbespraakt
2) Goede campagne
3) Behorend tot een
minderheid
1) Extreem voor
Amerikaanse
begrippen
2) Onervaren
3) Ongeduldig
Doelwit voor Republikeinen
Waarom is de partij zo kritisch? Haar jeugdig idealisme
sprak kiezers in haar district wellicht aan,
maar veel Amerikanen zouden haar ideeën als extreem
bestempelen. Ze zegt af te willen van federale
immigratiedienst ICE, eist dat de overheid banen
en huizen voor iedereen garandeert en streeft naar
een veel hoger minimumloon. Hoe dat in de praktijk
kan worden behaald en betaald? Ocasio-Cortez
ontwijkt vragen daarover. Wel wil ze kwijt dat de
belastingen flink omhoog moeten.
Zo is ze verworden tot een makkelijk doelwit voor
Republikeinen die bibberen bij elke verwijzing naar
een socialistische overheid. ‘Ze is aantrekkelijk en
het is goed dat ze de wereld wil verbeteren, maar ik
ben het op geen enkel punt met haar eens,’ schamperde
de rechtse talkshowhost Laura Ingraham op
Fox News. ‘Ze lijkt Eva Perón wel,’ de omstreden
Argentijnse first lady van 1946 tot 1952. Maar ook
de krant The Washington Post opent na haar verkiezingsoverwinning
met een waarschuwing: ‘Rood
alarm’, een historische verwijzing naar de Amerikaanse
angst voor het communisme.
Door alle aandacht die Ocasio-Cortez krijgt in de
media is het niet gek dat ook de president haar inmiddels
heeft opgemerkt. Donald Trump noemde
haar ‘een jonge vrouw met een hoop energie’. Het
is niet duidelijk of hij weet hoe kritisch ze op hem
is. Onlangs zei ze een afzettingsprocedure tegen
hem te steunen, mocht die worden voorgesteld. Ze
meent dat Trump het presidentschap misbruikt ten
faveure van zijn zakenimperium en walgt van zijn
strenge immigratiebeleid.
Als Ocasio-Cortez in november naar Washington
vertrekt, zijn de verwachtingen van haar aanhangers
torenhoog. Maar ze is piepjong. Als journalisten
lastige vragen stellen, is haar onervarenheid
zichtbaar. Bovendien is ze ongeduldig, niet altijd
een handige eigenschap in de politiek.
Vanaf november moet ze het spel in Washington
gaan meespelen. Dat betekent dat ze ten minste
een paar jaar moet bewijzen dat ze niet alleen campagne
kan voeren, maar ook politiek weet te bedrijven
en compromissen kan sluiten. Pas daarna is
het doorgaans tijd voor een grotere rol.
Blanca zegt dat haar dochter altijd al enthousiast
was. Van jongs af aan zou ze een einddoel voor
ogen hebben gehad. ‘Haar grootste wens is om president
van de Verenigde Staten te worden.’ ←
44

Boven:
The Lee Towers
zijn met 76.000
vierkante meter
het grootste
transformatieproject
van
Nederland
Rechts:
Verwacht wordt
dat het
Rotterdamse
havengebied een
flinke impuls
krijgt door de
opknapbeurt

ARCHITECTUUR
TEKST: KIRSTEN HANNEMA
WEET
H
ET
GEB
OUW
Kenmerkend zijn de hoge plafonds en gigantische ramen
Lex de herder
Europoint I en II zijn gebouwd in de jaren
zeventig. Toen was het interieur muffe
bedoening, met tl-licht en systeemplafonds
→ Gebouw: Europoint II en III
alias De Marconitorens alias
The Lee Towers
→ Bouwjaar: 1971-1975
→ Oorspronkelijke architect:
Skidmore, Owings and
Merrill (SOM)
→ Oorspronkelijke opdrachtgever:
Handelmaatschappij
v/h Overbeek & Co, OGEM
→ Renovatie: 2016-2018
→ Architect renovatie:
diederendirrix architectuur
& stedenbouw (Eindhoven,
Rotterdam)
→ Opdrachtgevers renovatie:
City Pads, Bakkers Hommen
Waerdevast
→ Was: kantoor
→ Is: fullservice-appartementencomplex
→ Vloeroppervlak: 76.000 m²
→ Hoogte: 95 meter
→ Adres: Marconiplein,
Rotterdam
Lee Towers. Deze naam danken
de Rotterdamse woontorens aan
Arjen Lubach, die nog niet was
geboren toen Europoint I en II als
kantoren werden neergezet
NR: 26
Karakters zijn het,
die drie jarenzeventigtorens
aan
het Rotterdamse
Marconiplein:
strakke, moderne figuren met
gevels van beige natuursteen
en enorme vierkante ramen,
voorzien van bronskleurig
glas. Of je ze nu mooi vindt of
lelijk, ze zijn niet meer weg te
denken uit het stadsbeeld.
De eerste kennismaking met
het Europoint-complex, in
1998, was niet onverdeeld positief.
Een studentenbijbaantje
bij uitzendbureau Multec,
gevestigd in een van de torens.
Het was een weinig opbeurende
werkomgeving – van
de aankomst vanuit de metro
op het vieze verkeersplein
tot het muffe interieur met
de steevast gesloten luxaflex.
Het enige licht kwam van de
tl-balken in het systeemplafond.
Het was de taak van de
werkstudent om urenbriefjes
in te voeren in de computer.
Hoe anders is deze nieuwe
ontmoeting met wat tegenwoordig
The Lee Towers heten,
naar de bekende Rotterdamse
zanger – een idee van
zijn naamgenoot, projectontwikkelaar
Lee Foolen, die zich
49

FLORIDA
TEKST EN FOTO’S: EMILE KOSSEN
WEET
SUN CITY!
In Florida wordt vanuit het niets een stad gebouwd
die volledig draait op zonne-energie, en dat moet nog winstgevend
zijn ook. Wordt Babcock Ranch een voorbeeld voor de rest van
de wereld? Emile Kossen nam er een kijkje
Gratis huurfietsen en 80 kilometer aan
fiets- en wandel paden moeten inwoners
stimuleren de auto vaker te laten staan

Boven: Inwoner Donna Aveck krijgt instructies in de gemeenschappelijke moestuin
Onder: Veel van de huizen die al af zijn, kosten circa 1 miljoen dollar
Op het eerste oog lijkt Babcock
Ranch een willekeurige luxe
wijk in Florida. De grote
houten huizen zijn gebouwd
in de typisch Amerikaanse stijl
uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, met
grote veranda’s. Ze bieden uitzicht op een
paar donkerblauwe meren. Langs de weg
staan talloze palmbomen. De zon schijnt,
zoals eigenlijk het hele jaar in dit gebied.
Maar wie wat beter kijkt, ziet wel dat dit
niet zomaar een stad in aanbouw is in
Florida, de staat die elke dag duizend
nieuwe inwoners verwelkomt en waar
in een enorm tempo huizen worden
neergezet. Hier en daar zie je busjes met
zonnepanelen op het dak die geheel op
elektriciteit blijken te rijden. Naast echte
palmbomen zijn er ook grote groene stalen
‘bomen’ waarvan de boomkruin bestaat
uit zonnepanelen. Een man loopt naar een
van de metalen palmen toe en steekt zijn
iPhone-stekker in de stam. Het is dus een
oplaadboom.
Babcock Ranch – in de buurt van Fort
Myers, in het zuiden van Florida – moet
de meest duurzame stad van Amerika worden,
waar alles loopt op zonne- energie.
In een naburig park, dat zo groot is als
tweehonderd voetbalvelden, zijn meer
dan 340.000 zonnepanelen geplaatst. De
75 megawatt die daar wordt opgewekt, is
ruim voldoende om de meer dan negentienduizend
huizen die in dit gebied zullen
worden gebouwd, van energie te voorzien.
Verhuiswagens
Zo ver is het voorlopig nog niet. Babcock
Ranch is begin 2018 officieel geopend,
maar er staan pas enige tientallen huizen
– minder dat het aantal bouwvoertuigen
dat je er ziet. Twee verhuiswagens verraden
wel dat de toeloop groot is. Aan het
eind van het jaar moeten er tweehonderd
gezinnen wonen. Elk jaar erna moeten dat
er minimaal duizend meer zijn.
Ondanks het lage inwonertal is het druk
op Founders Square, het centrale plein.
Er zijn een biologische supermarkt, een
fitnesscentrum en een bedrijfje dat kajaks
verhuurt. Op het terras van het restaurant
zitten dagjesmensen die komen kijken hoe
de stad van de toekomst eruitziet.
’s Middags staat er een lange rij auto’s te
wachten, met ouders die hun kinderen
van school komen ophalen. Er was al een
56

WEET
TEKST: SEBASTIEN VALKENBERG
AFORISMEN
Leren
van
de oude
wijsgeren
Vijf adviezen voor succes. Het zijn beloften die we
associëren met zelfhulpboeken uit Amerika. Maar
het genre bestond al in de Oudheid. De Grieken en
Romeinen waren meesters in het formuleren van
levenswijsheden, doceert Sebastien Valkenberg
Waar Amerikaanse zelfhulpauteurs
dikke pillen schrijven,
wisten klassieke filosofen hun
complete filosofie te vangen in één pakkend
aforisme. Ze moesten wel, omdat
de schriftcultuur destijds nog nauwelijks
was ontwikkeld. Papyrus bestond
weliswaar al, maar de drukpers liet
nog eeuwen op zich wachten. Inzichten
vertélde je door aan anderen. Des te belangrijker
dat de formulering puntig was.
Aforismen beklijven nu eenmaal beter.
Welke zijn zo goed dat ze nog steeds
actueel zijn?
72

Aloude aforismen kunnen
nog altijd inspireren