Klankjuweel 2019

Status
Het succes van deze klus verklaart waarom Schnitger vervolgens in de hele provincie aan de slag
ging. Niet alleen was zijn werk van topkwaliteit, hij wist ook nog eens tegen een sterk concurrerend
tarief orgels te leveren. De Groninger landadel, die -zoals iedere rechtgeaarde Groninger- niet ongevoelig
was voor dit argument, liet Arp Schnitger naar ‘hun’ dorpen komen om zijn wonderwerken
te verrichten. Als een familie veel geld had, zoals de familie Alberda van Menkema, kon het gunstig
uitpakken voor Schnitger. In Uithuizen zette hij zodoende het grootste dorpsorgel van de toenmalige
Nederlanden neer! Als de familie iets minder geld had, zoals in Pieterburen, kon het gebeuren
dat het orgel er wel heel groot en indrukwekkend uitzag, maar in werkelijkheid slechts een bescheiden
hoeveelheid orgelpijpen bezat. En status was ook toen erg belangrijk: welke familie had de
hoogste kerktoren of het grootste orgel…..
Bloeiende orgelschool
Het is grotendeels aan de landadel te danken dat Schnitger een stempel heeft gedrukt op het
Groninger orgellandschap. En dat niet alleen: via zijn zoon Frans Caspar Schnitger en diens opvolger
Albertus Anthonie Hinsz, ontstond er een bloeiende orgelschool in Noord-Nederland, die tot in
de negentiende eeuw voortduurde. Daardoor werd de provincie Groningen een orgelpatrimonium
waar nog steeds orgelliefhebbers uit de hele wereld op afkomen. Het orgel van de Martinikerk blijft
daarbij het onbetwiste vlaggenschip; ik ben dan ook een gelukkig mens omdat ik ’s zondags dit
groene monster mag temmen.
Sietze de Vries is organist van de Martinikerk in Groningen en schreef op verzoek van de redactie
deze bijdrage.
2 0 1 9
g r o n i n g e n
o r g e l z o m e r
16-20
oktober
2019
Muziekfestival
in de binnenstad
van Groningen
Met onder andere:
Arvid Gast
Daniel Lohues
Northern Consort
Bart Jacobs
Tenebræ Choir
40
Schnitger
www.schnitgerfestival.nl