Máxima Magazine maart 2019 Je leefstijl als medicijn

PATIËNT AAN HET WOORD
‘Ik gebruik nu drie keer
zo weinig medicatie’
VIJF VRAGEN OVER
Het doorbreken
van gewoontes
PREHABILITATIE
Zelf een bijdrage
leveren aan je herstel
Je leefstijl
als medicijn
1 Máxima MC

8
12
PATIËNT AAN HET WOORD
'Ik gebruik drie keer
zo weinig medicatie'
IN HET KORT
Hartrevalidatie redt
levens
14 24
SPECIALIST VERTELT
'Als je ziek bent, is
trainen nog niet zo
makkelijk'
VIJF VRAGEN OVER
Het doorbreken van
gewoontes
Stoppen met roken:
wat levert het op?
22
28
PATIËNT AAN HET WOORD
'In de operatiekamer
besefte ik: nu begint
mijn nieuwe leven'
EN VERDER
Je leefstijl als medicijn 4
Een kinderwens 7
Diabetesteam 10
Ik zorg voor 11
Hart- en longrevalidatie 13
Patiënt aan het woord: COPD 14
De kunst van het bewegen 16
Specialist vertelt 17
Patiënt aan het woord: prehabilitatie 18
Prehabilitatie 20
In het kort 23
Specialist vertelt 27
Persoonlijke zorg op afstand 30
Een goede nachtrust 31
COLOFON
Tekst: Afdeling communicatie | Eindredactie en coördinatie: Afdeling communicatie | Fotografie: Bram Saeys, Tom van Limpt, afdeling
communicatie | Redactieadres: Máxima MC Postbus 7777, 5500 MB Veldhoven, T (040) 888 91 40, communicatie@mmc.nl
Uitgever, advertentie en druk: Media Advies Eindhoven T (040) 843 12 16
2 Máxima MC

VOORWOORD
Voorkomen is beter
dan genezen
Gezond zijn én blijven, en dat zo lang mogelijk. Dat is
waar Máxima MC (MMC) dagelijks naar streeft. We
leveren hoogwaardige zorg, maar werken er ook hard
aan dat mensen niet naar het ziekenhuis hoeven komen.
Het wordt steeds duidelijker dat veel ziekten ons niet door pech
overkomen, maar dat ze te maken hebben met de manier
waarop wij leven: onze ‘leefstijl’. We leven in een welvarende
omgeving, waar we weinig lichamelijke arbeid meer hoeven te
verrichten en waar continu en overal voedsel ter beschikking
staat. Bij ons thuis was er vroeger alleen de koekjestrommel, die
angstvallig door mijn moeder werd bewaakt, maar tegenwoordig
beschikken veel gezinnen over een waar arsenaal aan snacks,
tussendoortjes en frisdranken. Moeilijk om daar vanaf te blijven.
Veranderende samenleving
Van nature is de mens een heel efficiënt machientje dat eigenlijk
niet zoveel nodig heeft. Dat leidt in de moderne tijd tot een
epidemie van overgewicht en te weinig lichamelijke beweging.
Hierdoor ontstaan ziekten en klachten die een grote impact
hebben op de gezondheid van onze samenleving, zoals
obesitas, diabetes en hoge bloeddruk. Zonder deze
aandoeningen leeft een mens minstens zes jaar langer en in
betere gezondheid. Maar niet alleen ons lichaam is bedreigd
door de veranderde maatschappelijke omstandigheden; onze
geest is dat ook. Denk bijvoorbeeld aan de continue druk om te
presteren.
Onze zorg
Ziekenhuizen zijn van oudsher goed in het ‘repareren’ van
afwijkingen in ‘gezondheid’. Een ontstoken blindedarm, een
gebroken enkel, een al dan niet kwaadaardige zwelling: typisch
zaken die in een ziekenhuis thuishoren. Dat gaat niet veranderen.
Maar in ziekenhuizen is ook heel veel kennis van het voorkómen
van ziekten, en dat is tegenwoordig minstens zo belangrijk. In
Máxima MC helpen we je om gezond en positief te blijven door het
bieden van begeleiding bij een gezonde leefstijl. Als je toch een
ziekte krijgt, kunnen wij helpen die zo goed mogelijk onder controle
te houden en (herhaling van) een ziekenhuisopname te voorkomen.
Dat doen we bijvoorbeeld door middel van onze hart-, long- en
oncologische revalidatie programma’s. Wij helpen ook om een
operatie beter te doorstaan door je lichamelijke en geestelijke
conditie van tevoren te verbeteren. Omdat preventie zo belangrijk is
geworden en een gezonde leefstijl ziekten kan voorkomen, is onze
medisch specialistische kennis daar steeds meer op gericht. We
zien het als onze taak om jou daar deskundig bij te helpen.
Jan Harm Zwaveling
voorzitter raad van bestuur
Máxima MC MC 3

Voeding
Je leefstijl als medicijn
Voeding
slaap
Zo lang mogelijk zo gezond mogelijk leven. Dat willen we
natuurlijk allemaal. We leven steeds langer en ook steeds meer
jaren in goede gezondheid. Uit onderzoek blijkt dat er nog veel
meer te behalen is als we de grootste risicofactoren aanpakken,
die de meeste eigentijdse chronische ziekten veroorzaken.
Áls we dan ziek worden, hebben we minder ziekten tegelijkertijd. Ben je al ziek, dan kan een
gezondere leefstijl dit soms terugdraaien, voor een sneller herstel na een behandeling zorgen of
verergering slaap van de ziekte voorkomen of uitstellen. Tel uit je winst!
Jouw rol
Natuurlijk: we worden allemaal
ouder en krijgen hoe dan ook waarschijnlijk
te kampen met ziekte.
Pech, geluk en genetische aanleg
spelen daarbij zeker een rol. We
Alcohol
kunnen niet veranderen dát we
doodgaan of waar we aan overlijden.
Het goede nieuws is, dat we
wél de kans op een langer leven in
goede gezondheid kunnen beïnvloeden.
Het addertje onder het
gras? We zullen er zélf aan moeten
werken. Onze Westerse leefstijl is
namelijk in veel gevallen de boosdoener.
En je leefstijl aanpassen, dat
kun je alleen zelf. Nou ja, met de
nodige hulp natuurlijk.
lRoken
Alcohol
Matig met alcohol
Wat is leefstijl?
De manier waarop je leeft. Je stijl van
leven. Dat omvat veel. Of je werkt, wat
voor werk je doet, hoe je naar je werk
toe gaat, of je lekker in je vel zit in je
thuissituatie, wat je eet en hoeveel, hoe
goed je slaapt, of je veel alcohol drinkt
en of je rookt, of je sport en hoe vaak...
en ga zo maar door. Met een gezonde
leefstijl voel je je fit en energiek en slaap
je goed. Kortom: je zit lekker in je vel.
Voorkomen van leefstijlziekten
Leef je niet zo gezond, dan loop je het
risico op één van de zogenoemde leefstijlziekten.
De bekendste zijn diabetes,
obesitas, aderverkalking en hartaandoeningen.
De risicofactoren die we
zelf kunnen beïnvloeden om te voorkomen
dat deze ziekten zich vroegtijdig
aandienen zijn inmiddels wel
bekend: roken, overgewicht en een te
hoge bloeddruk. Uit onderzoek blijkt
dat we zes jaar langer kunnen leven en
maar liefst negen jaar minder ziek zijn
als we deze risicofactoren weten te
vermijden.
lRoken
Niet roken
4 Máxima MC

Bewegen
Meer aandacht voor leefstijl in de zorg
Ook de gezondheidszorg blijft zich ontwikkelen naar de nieuwste inzichten.
Vroeger waren de meeste ziekten het gevolg van een infectie. Die kun je te lijf
met medicijnen. Dat lukt Voeding niet met ziekten die veroorzaakt worden door onze
manier van leven. Daarbij kunnen we met medicijnen hoogstens wat corrigeren
of de symptomen aanpakken. De volgende stap die we op steeds meer
terreinen zetten, is het samen aanpakken. De (huis)arts kan het niet alleen
oplossen maar kan je, samen met tal van andere zorgverleners, ondersteunen
om zelf bij te dragen aan een langer gezonder leven.
Leefstijlziekte te lijf
Vroeger wisten we veel minder van de grote
risico’s waaraan we onszelf blootstelden.
De verleidingen liggen nog slaap steeds overal op
de loer. Niet vreemd dus dat al veel mensen
kampen met één of - steeds vaker - met
meerdere leefstijlziekten tegelijk. Ook voor
deze mensen is het echter nog steeds heel
zinvol om hun leefstijl aan te passen. In
sommige gevallen is het mogelijk om met
een aangepaste leefstijl de ziekte helemaal
ongedaan te maken. Ook als dat niet kan,
levert een gezondere manier van leven
meestal meteen een verbetering van de
gezondheidssituatie op. Minder klachten,
minder medicijnen (en dus ook minder
bijwerkingen) zijn voorbeelden van de te
Alcohol
behalen winst.
Goed slapen
Leefstijlhulp
In Máxima MC ontwikkelen we steeds
meer programma’s die mensen met
chronische ziekten ondersteunen, zoals
ons hart- en longrevalidatieprogramma,
leefstijlhulp na en/of bij
obesitaschirurgie en diabetes. Via het
patiëntenportaal MijnMMC kun je
bovendien zelf een belangrijke rol
spelen bij je behandeling. Je hebt
zelf inzicht in je medische gegevens,
waardoor je je bijvoorbeeld thuis goed
kunt voor bereiden op een gesprek met
je arts. Bewegen
Leefstijl helpt bij
behandeling van ziekte
In het ziekenhuis besteden we ook
steeds meer aandacht aan de
leefstijl van patiënten die een
behandeling, zoals een operatie
ondergaan. Of die behandeling nu
te maken heeft met een
leefstijlziekte of een heel ander
gezondheidsprobleem: hoe fitter je
bent voor de behandeling, hoe
sneller je daarna weer op de been
bent. Dat klinkt logisch. Met
wetenschappelijk onderzoek in het
ziekenhuis laten we zien hoeveel dit
onze patiënten oplevert.
lRoken
Gezonde voeding
Voldoende bewegen
Máxima MC 5

LERARES: ‘ACUPUNCTUUR
HIELP ME BIJ MIJN
OVERGANGSPROBLEMEN,
FIBROMYALGIE, HOOFDPIJN,
SLAPELOOSHEID EN
DEPRESSIEVE KLACHTEN.’
Veel mensen, zeker boven
de 50, hebben niet één aandoening
maar meerdere.
Het mooie is dat je die met
verschillende acupunctuurtechnieken
tegelijk en in
samenhang kunt behandelen,
dikwijls met bevredigend
resultaat.
Ook mevrouw De Vries (gefingeerde
naam) had verschillende
aandoeningen, die op
het oog weinig met elkaar te
maken hadden. Met 52 jaar
was ze al enige tijd in de
overgang. Daar had ze veel
last van: opvliegers en een
overwegend somber humeur.
Daarnaast leed ze aan fibromyalgie.
Ze had nauwelijks
energie, veel hoofdpijn en pijn
in haar gewrichten. Ze moest
op school veel verzuimen. Dat
vond ze vreselijk.
Haar huisarts had haar pijnstillers
en hormoonpreparaten
voorgeschreven, maar ze
vond de bijwerkingen akeliger
dan de kwalen. Verder was ze
naar een naar een psycholoog
verwezen. Daar voerde
ze fijne gesprekken, maar met
haar klachten kwam ze niet
echt verder.
Via een vriendin, kwam ze
bij mij terecht. Direct na de
eerste behandeling voelde
ze zich al veel prettiger. Ze
was voor het eerst sinds tijden
weer eens ontspannen.
Dat goede gevoel bleef de
volgende zes behandelingen
toenemen. Ze werd ook energieker
en de pijn nam steeds
verder af. Daarnaast ging ze
steeds beter in- en doorslapen.
Na zeven weken van iedere
week een behandeling, gingen
we naar een frequentie
van eens in de twee, later
naar eens per drie weken en
zo bouwden we het af.
Mevrouw De Vries vertelde
me aan het einde van de
behandelreeks dat ze nu
veel energieker en vrolijker
was: ‘ik ben mezelf weer,’ zei
ze. Haar pijn- en overgangsklachten
waren praktisch verdwenen.
Ze kon nu op school
weer fijn aan de slag. Ook
vond ze zichzelf prettiger in
de omgang: zoals vanouds.
Verder had ze weer zin om
nieuwe dingen te ondernemen.
Kortom, ze was weer blij
met haar leven.
Inmiddels is door tal van
goed uitgevoerde, moderne
wetenschappelijke studies
aangetoond dat acupunctuur
effectief is bij veel heel uiteenlopende
klachten en aandoeningen.
Daarom heeft de
World Health Organisation
van de VN (WHO) een lijst
met meer dan 100 aandoeningen
gepubliceerd waarvoor
zij acupunctuur adviseert.
Depressie, fybromyalgie,
hoofdpijn, reumatische artritis
en slapeloosheid staan
ook op die lijst.
Praktijk dokter Lieveld
Dokter Lieveld is arts voor
medische acupunctuur,
acupressuur en ortho-manuele
technieken in Nuenen en Eindhoven.
De WHO (World Health
Organisation van de VN) publiceerde
een lijst met meer dan
100 aandoeningen waarvoor
zij acupunctuur aanraadt: veel
allergische, chronische,
huid-, pijn-,
ontstekings-,
psychische
en vruchtbaarheidsklachten.
www.acupunctuur-lieveld.nl
Belt u gerust om advies:
040-2837612
DE VOETWINKEL
laat u ook lekker lopen als het even niet zo fijn gaat
Voor de voet die wat meer aandacht nodig
heeft, hebben wij fijn lopende schoenen
Of je voeten ten gevolgen diabetes, een medicinale behandelingen
schade heeft geleden. In beide gevallen kunt u last hebben
van neuropathie, dan is een schoen die dempt en steunt van
groot belang. Maar ook voor een reumatische voet, die wel
een steun gevende schoen nodig heeft, maar geen knellende
schoen kan verdragen heeft De Voetwinkel fijne schoenen.
Daarnaast verzorgen onze medisch pedicure uw voeten graag.
Onze podoloog kan eventueel een steunzool voor u verzorgen.
En door een betere houding loopt u
prettiger.
Dus u ziet, ook hiervoor bent u bij
De Voetwinkel op het juiste adres.
Tarwelaan 60 | 5632 KG Eindhoven | Tel: 040-8446452 | www.devoetwinkel.nl
6 Máxima MC

‘Een kinderwens?
Denk aan je leefstijl’
Heb je een zwangerschapswens?
Dan is het zeker belangrijk om te
letten op een gezonde leefstijl.
Gynaecoloog Carolien Koks is
gespecialiseerd in voortplantingsgeneeskunde
en geeft tips.
“Als je zwanger wil worden is het vooral
belangrijk na te gaan hoe je leeft. Denk
hierbij aan gezonde voeding. Roken is
uiteraard uit den boze en ook overgewicht
werkt nadelig. Niet alleen kunnen overtollige
kilo’s effect hebben op je menstruatiecyclus,
ook geven zij een hoger risico op zwangerschapsdiabetes
of een te hoge bloeddruk
tijdens de zwangerschap. Alcohol kun je ook
beter laten staan. Deze leefstijladviezen
gelden overigens ook voor de man; van
roken is bijvoorbeeld wetenschappelijk
bewezen dat het een negatief effect heeft op
de zaadkwaliteit.”
Foliumzuur
“Verder is het raadzaam om direct te starten
met inname van foliumzuur en vitamine D.
Als je geen ziekten onder de leden hebt,
geen medicatie slikt en er in de familie geen
erfelijke ziekten zijn, hoef je geen verdere
maatregelen te treffen. Als dat wel het geval
is, is het goed om een afspraak bij de
huisarts of verloskundige te maken. Je kunt
dan terecht voor zogenaamd pre -
conceptioneel advies bij de gynaecoloog.”
Menstruatiecyclus
“Ook wanneer je menstruatiecylcus na het
stoppen met anticonceptiemiddelen erg
onregelmatig blijft, is een afspraak bij de
huisarts aan te raden. Als je cyclus
regelmatig is, kun je het gerust een jaar de
tijd geven. Mocht het uiteindelijk niet lukken
om spontaan zwanger te raken, dan kan de
huisarts een eerste vruchtbaarheidsonderzoek
uitvoeren en eventueel
doorverwijzen naar de fertiliteitspolikliniek
van Máxima MC voor medische begeleiding.
Mogelijk kom je dan bij mij terecht. Ik zie
vrouwen en hun eventuele partner, die vaak
een hele diepe wens hebben om moeder of
vader te worden. Soms zo diep dat zij er
alles aan zouden doen om die wens uit te
laten komen. Dat maakt hen kwetsbaar. Ik
help graag door oprechte informatie te
delen. Welk onderzoek en welke behandeling
zijn zinvol in hun situatie? Het geeft me
voldoening om een bijdrage te leveren aan
deze diepgewortelde kinderwens.”
MEER INFORMATIE? MMC.NL/GEBOORTEZORG
> IK WIL ZWANGER WORDEN
App ZwangerHap
Als je zwanger bent, dan blijft gezonde
voeding belangrijk. Met de gratis app
ZwangerHap van het Voedingscentrum
kun je simpel en snel
opzoeken of je een product wel of niet
kunt eten tijdens je zwangerschap. Zo
niet, dan laat de app zien wat je
allemaal nog wél kunt nemen.
Máxima MC 7

PATIËNT AAN HET WOORD
‘Ik gebruik drie keer
zo weinig medicatie'
Als Henk Scholten naast diabetes type 2, overgewicht en een
longembolie óók onverklaarbare rugpijn krijgt, is voor hem de
maat vol. Volledig op eigen kracht valt hij in één jaar 36 kilo af.
“Ik heb geen rugpijn meer en veel minder diabetesmedicatie
nodig. Maar het belangrijkste is dat ik me fitter voel. Ik beweeg
veel makkelijker.”
8 Máxima MC

Diabetespatiënt Henk (70)
ging in een jaar tijd van
kledingmaat 66 naar 54 en
van weinig beweging naar
iedere dag sporten. Hij
wandelt voortaan iedere
dag een uur door zijn wijk.
Zelf zegt hij meer
bewegingsvrijheid te
ervaren én meer controle
over zijn leven.
“Ik had vorig jaar een doel gesteld: in 2019
wilde ik negentig kilo wegen. In totaal zou ik
dan ruim dertig kilo lichter zijn. Familie en
bekenden lachten dat idee weg. Dat haal je
nooit, was hun reactie. Ik wilde het tegendeel
bewijzen”, zegt Henk met een glimlach. “Dat
is gelukt.” Zijn belangrijkste motivatie was
zijn rugpijn. “Daar wilde ik vanaf. Bovendien
word ik steeds ouder en werden dagelijkse
handelingen, zoals het strikken van mijn
veters, vanwege mijn overgewicht steeds
moeilijker.” Ruim een jaar geleden kwam
Henk bij een pijnspecialist terecht voor
behandeling van zijn rugpijn. Injecties
verlichtten de pijn tijdelijk, maar een structurele
oplossing lag bij gewichtsverlies. “De
pijnspecialist was daarmee al de vijfde
deskundige die me aanraadde om af te
vallen. Mijn huisarts, longarts, internist en
diabetesverpleegkundige gingen hem voor.
Ik dacht: als zij allemaal gelijk hebben, dan
mogen ze hun gelijk ook krijgen. Ik ga
afvallen.”
Volhouden
Henk besloot met kleine stapjes te beginnen.
“Ik at minder. In plaats van vier sneeën
brood nam ik er drie, in plaats van drie aardappels
nam ik er twee, enzovoorts. Na een
paar weken zag ik het verschil op de weegschaal.
Dat motiveerde om door te gaan.”
Steun kreeg hij van een vriendin, Thea. “Zij
weet veel van gezonde voeding en hielp me.
Dat deed ze niet alleen door haar ideeën te
delen, maar ook door er te zijn op momenten
dat ik het moeilijk had.” Als na een aantal
maanden zijn rugpijn verdwijnt, besluit Henk
meer te bewegen. “Dat deed ik erg weinig. Ik
had al zeker vijftig jaar geen fiets meer
aangeraakt en moest zelfs opnieuw leren
fietsen. Nu sport en wandel ik iedere dag.”
Minder medicatie
Sinds Henk 31 jaar oud is, weet hij dat hij
diabetes type 2 heeft, de meest voorkomende
vorm van diabetes. Al die tijd is hij
onder controle bij een internist van Máxima
MC. “Ik besef nu pas wat diabetes voor
schade kan aanrichten aan je lijf, bijvoorbeeld
aan je nieren. Daar hield ik me eerder
eerlijk gezegd niet mee bezig. Net als het feit
dat mijn leefstijl zoveel invloed heeft op mijn
medicatiegebruik. Voorheen was mijn
bloedsuikerwaarde schandalig hoog, met
enorme pieken en dalen. Ik moest vaak een
hoge dosis insuline spuiten. Nu gebruik ik
nog maar heel weinig medicatie. Voordat ik
afviel, was dat drie keer zoveel.” Toch heeft
de ziekte nog veel invloed op zijn nieuwe
eetpatroon. “Ik blijf natuurlijk diabeet en
moet erop letten dat ik niet te weinig suikers
binnenkrijg. Dan kan ik een hypo krijgen,
waardoor ik vermoeid en duizelig raak en
begin te zweten en trillen.
Daarom controleer ik mijn bloedsuikerwaarde
intensief.”
Longembolie
De klacht die Henk het meest liet schrikken,
was een longembolie, die in 2017 - nog
voordat Henk besluit om af te vallen - in
MMC wordt ontdekt. Een longembolie houdt
verband met onder andere overgewicht,
weinig beweging en diabetes. “Mijn vrouw
was eerder in dat jaar gestorven aan een
longembolie. De moed zakte me in mijn
schoenen. Einde verhaal, dacht ik.” Met
medicatie lukt het hem echter om de
longembolie weg te krijgen. Nu wil hij zijn
familie behoeden voor dezelfde klachten.
“Mijn dochters hebben ook overgewicht. Ik
heb hen gewaarschuwd voor diabetes en
vermoeidheid. Ik probeer duidelijk te maken
dat afvallen echt alleen maar voordelen
heeft en dat iedereen het in feite kan. Je
hebt alleen een dosis discipline nodig en
mensen om je heen die je steunen.”
ZELF OVERZICHT HOUDEN OVER JE
(DIABETES)MEDICATIE?
DAT KAN VIA ONS PATIËNTENPORTAAL:
MIJNMMC.NL
Máxima MC 9

'Bij diabetes speelt leefstijl een belangrijke rol'
Pleun Wouters-
Van Poppel
internist
“Diabetes beheerst vaak het leven van onze
patiënten. Bij alles wat zij doen of eten,
moeten ze rekening houden met de ziekte.
Voor mij is het een uitdaging om samen met
de patiënt te zoeken naar een behandeling
die het beste bij hem of haar past. Er zijn
veel behandelingen en er komt steeds meer
medicatie op de markt. Daarom vind ik het
extra belangrijk om in gesprek te blijven met
de patiënt. Waar wil hij of zij het komende
jaar naartoe werken? Wat gaan we stap voor
stap verbeteren?”
Samenwerking
“Ik begeleid de patiënt samen met de
diabetesverpleegkundige, diëtist en
podotherapeut. De diabetesverpleegkundige
houdt zich onder andere bezig met de
bloedsuikerregulatie en het welbevinden van
de patiënt. De diëtiste geeft adviezen over
gezonde voeding en de insulinedosering per
maaltijd en de podotherapeut wordt
betrokken indien er sprake is van
diabetescomplicaties aan de voeten. Ik als
internist bekijk naast de bloedsuikerregulatie
het grotere geheel, waarbij ik bijvoorbeeld
ook eventuele risicofactoren en andere
aandoeningen behandel. We hebben
wekelijks overleg over onze patiënten en
werken erg nauw samen.”
Leefstijl
“Bij diabetes speelt leefstijl een belangrijke
rol. Ik heb meerdere patiënten begeleid die
door leefstijlaanpassingen hun medicatie
hebben verminderd of er volledig vanaf zijn
gekomen. Dit geldt alleen voor patiënten met
diabetes type 2. Bij diabetes type 1 ligt dat
anders. Die vorm is niet te genezen. Toch is
een gezonde leefstijl ook bij deze patiëntengroep
van belang. Overgewicht kan er
namelijk voor zorgen dat diabetespatiënten
– ook met type 1 – minder goed reageren
op insuline, waardoor zij meer insuline
moeten spuiten."
Programma
“Patiënten die hulp nodig hebben bij het
verbeteren van hun leefstijl kunnen dat doen
via een individueel traject of via ons
insulineresistentie-programma. Daarbij
wordt in groepsverband gewerkt aan het
verbeteren van het leefpatroon om
insulineresistentie (het niet goed reageren
op insuline) te verminderen. Patiënten
worden vier dagen lang opgenomen en op
het gebied van voeding, beweging en het
doorbreken van gewoontes intensief
begeleid door een gespecialiseerd team,
bestaande uit een internist, diëtist,
fysiotherapeut en diabetesverpleegkundige.
Daarna worden zij nog één jaar lang
begeleid, zodat de kans op blijvend
gewichtsverlies zo groot mogelijk wordt.”
Jouw diabetesteam
Diabetes doet een groot beroep op het
zelfmanagement van een patiënt om de
ziekte dagelijks in goede banen te leiden.
Gelukkig staan er verschillende teams
klaar om hun steentje bij te dragen.
Diabeteszorg is teamwork: er zijn
meerdere zorgverleners bij zijn betrokken,
ieder met hun eigen specifieke
deskundigheid. Zij leren en helpen je om
diabetes zelf te managen.
Huisartsenteam
De huisarts is het eerste aanspreekpunt,
meestal met hulp van de praktijkondersteuner.
De huisarts kan ook taken
delegeren aan speciaal opgeleide
zorgverleners, zoals een verpleegkundige
van de thuiszorg.
Ziekenhuisteam
Indien nodig verwijst de huisarts je door
naar het ziekenhuis. Mensen met diabetes
kunnen op de langere termijn te maken
krijgen met complicaties. Het gaat dan om
aandoeningen aan bijvoorbeeld hart en
bloedvaten, zenuwen, ogen, nieren en
voeten. Deze complicaties hebben invloed
op elkaar en kunnen elkaar verergeren.
Daarom is het belangrijk om de
bloedsuikerwaarden stabiel te houden. De
internist onderzoekt welke invloed diabetes
en de andere aandoening op elkaar hebben.
Hij of zij kan ook doorverwijzen naar een
andere specialist, bijvoorbeeld een oogarts
in het geval van oogproblemen.
10 Máxima MC

IK ZORG VOOR
‘Ik leer patiënten hoe ze zelf
gezonde keuzes kunnen maken’
Carla van Mensvoort is diëtiste en houdt spreekuur op de polikliniek
interne geneeskunde. Haar aandachtsgebieden zijn onder andere diabetes
en hartrevalidatie. Coachen is een belangrijk onderdeel van haar werk. “Ik
laat patiënten zelf benoemen welke voordelen ze kunnen ervaren als ze
hun voedingspatroon aanpassen.”
“Bij de eerste afspraak probeer ik een goed beeld te krijgen van de patiënt.
Daarbij is er aandacht voor alle aspecten van leefstijl: voeding, bewegen,
slapen, roken en stress. Daarna kijk ik samen met de patiënt wat hij of zij wil
bereiken. Als diëtiste kun je namelijk wel vertellen wat jij nodig vindt, maar
patiënten moeten zelf een hulpvraag hebben om aan een doel te kunnen
werken. Daarbij is het belangrijk om te achterhalen in hoeverre ze openstaan
voor verandering. Er zijn namelijk ook mensen die met veel weerstand bij me
binnenkomen. Sommigen denken dat een diëtiste alleen vertelt wat je niet
meer mag. In dat geval probeer ik die weerstand weg te nemen. Coachen is
dan ook een belangrijk onderdeel van mijn werk."
Eetdagboek
“Na de intake vullen mensen vaak een eetdagboek in om meer inzicht te
krijgen. Zo’n dagboek ziet er bij iedereen anders uit. Zo kijk je bij een persoon
met diabetes type 2 vooral naar de inname van koolhydraten (suikers) en het
medicijngebruik. In de vervolgconsulten leer ik mensen hoe ze zelf gezonde
keuzes kunnen maken. Ik geef bijvoorbeeld advies over hoe ze in de
supermarkt kunnen beoordelen of een product geschikt voor ze is en waar
ze op moeten letten bij een etiket. Ook geef ik tips over hoe je gezond én
lekker kunt koken en hoe je daarbij rekening kunt houden met het gezin.”
Medicatie afbouwen
“Uiteindelijk is het heel mooi om te zien als het een patiënt lukt om zijn
doelen te behalen en om telkens weer te ervaren wat je met voeding kunt
bereiken. Bijvoorbeeld als een patiënt in het hartrevalidatietraject daardoor
goede resultaten ziet bij zijn cholesterolwaarde. Of als bij een patiënt met
diabetes type 2 de medicatie niet onnodig verhoogd hoeft te worden of zelfs
afgebouwd kan worden.”
E-COACHING
Binnen het hartrevalidatietraject kunnen patiënten ervoor kiezen om een
e-coachingsprogramma te volgen. Naast gesprekken met de diëtiste
ontvangen ze 12 weken lang informatie en opdrachten per mail,
bijvoorbeeld over motivatie, doelen, emotie-eten en diverse aspecten
van gezonde voeding zoals zoutgebruik en vet-, eiwit- of
koolhydraatinname. De diëtiste kan dit inzien en geeft adviezen.
LEES MEER OVER HARTREVALIDATIE >>
11
Máxima MC 11

IN HET KORT
Hartrevalidatie redt levens
Patiënten die een hartinfarct hebben gehad of een dotterprocedure
en/of een open hart operatie hebben ondergaan,
kunnen deelnemen aan het hartrevalidatieprogramma van
Máxima MC. Onderzoek heeft aangetoond dat hartpatiënten die
een hartrevalidatieprogramma volgen na een operatie 35 procent
minder kans hebben om in de jaren erna te overlijden. Ongeacht
leeftijd, diagnose, type interventie en aard van de klachten.
Bovendien voorkom je er (nieuwe) ziekenhuisopnames mee én
ervaren de deelnemers na de revalidatie een betere kwaliteit van
leven.
Hartrevalidatieprogramma
Het revalidatieteam bestaat uit sportartsen, longartsen, cardiologen,
oncologen, psychologen, gespecialiseerd verpleegkundigen,
diëtisten en fysiotherapeuten. Afhankelijk van de doelen
die je wilt bereiken, maken zij samen met de patiënt een
programma op maat. Onderdelen van dat totaalpakket zijn onder
andere een informatieprogramma over diverse aspecten van de
ziekte, een beweegprogramma én een ontspanningsprogramma
onder begeleiding van de fysiotherapeut. Eventueel worden nog
individueel programma’s gestart om risicofactoren weg te nemen
en waar nodig de leefstijl aan te passen.
De rol van
psychologische factoren
Lichamelijke risicofactoren die de kans op een hartziekte
vergroten, zijn vaak wel bekend. Voor psychologische
risicofactoren ligt dat anders: de gevolgen van emoties krijgen
vaak minder aandacht.
Bang om te bewegen
Wie plotseling geconfronteerd wordt met een hartinfarct kan
bang raken om te bewegen. Ook bij patiënten met een chronische
aandoening is die angst soms aanwezig. Zo kunnen
zij bang zijn voor verergering van de klachten door (te intensief)
bewegen of angst hebben dat er iets kapot gaat.
Maar het vermijden van lichamelijk activiteit kan juist negatieve
gevolgen hebben voor de aandoening. Voor veel genezingsprocessen
is beweging één van de belangrijkste factoren.
Bewegingsangst kan door middel van goede uitleg van en
behandeling door de fysiotherapeut verholpen worden. Als het
om een ernstigere vorm van bewegingsangst gaat, kan een
psycholoog begeleiding bieden.
Beweegroute
In MMC willen we angst voor bewegen voorkomen. Daarom
streven we ernaar om patiënten al tijdens hun opname zo
mobiel mogelijk te houden. Op de verpleegafdeling cardiologie
en interne geneeskunde wordt hier extra aandacht aan
gegeven, door middel van beweegroutes.
Deze factoren, zoals depressie, angst, stress en spanningen in relatie
tot de hartziekte, spelen echter een belangrijke rol bij het herstellen
van een hartziekte en het verminderen van het risico op een nieuwe
hartaandoening. Daarnaast kunnen psychologische factoren een rol
spelen in het maken van een gedragsverandering, zoals het willen
veranderen van je voedingspatroon of anders omgaan met
spanningen.
PEP
Psycho Educatieve Preventie (PEP) kan daarbij helpen. Dit is
onderdeel van het hartrevalidatieprogramma in MMC en wordt in
groepsverband aangeboden aan de patiënt en zijn of haar partner.
Gedragsverandering staat centraal; op welke manier kan deze het
beste plaatsvinden en wat is nodig om een gewenste verandering te
maken?
Een belangrijk onderdeel is het (h)erkennen en hanteren van
negatieve gevoelens, zoals stress, angst en onzekerheid. Met behulp
van praktische technieken werk je aan het ombuigen van storende
gedachten en negatieve emoties.
KIJK VOOR INFORMATIE OP
MMC.NL/FLOW > HARTREVALIDATIE
12 Máxima MC

Natalie Vorstenbosch
verpleegkundig specialist i.o.
‘Samen met de patiënt
stel ik doelen op’
Natalie Vorstenbosch is verpleegkundig
specialist in opleiding en begeleidt harten
longpatiënten tijdens hun revalidatieprogramma.
Dit op maat gemaakte
programma geeft (chronische) hart- en
longpatiënten inzicht in hun ziekte en
verbetert hun kwaliteit van leven.
“Ik ben het aanspreekpunt voor hart- en
longpatiënten tijdens hun revalidatieprogramma.
Het zijn met name patiënten
met een hartincident, COPD en/of
chronisch hartfalen die dit programma
volgen. Dat gebeurt binnen Flow, ons
centrum voor preventie, telemedicine en
revalidatie. Als je deze patiëntengroepen
een recept zou geven, dan zou het
‘bewegen’ zijn. Vandaar dat een
beweegprogramma, onder leiding van een
fysiotherapeut, altijd onderdeel is van de
revalidatie. Maar als je het per individu
bekijkt, dan zijn er misschien heel andere
zaken belangrijk. De één heeft bijvoorbeeld
ontspanning nodig en een ander meer
inzicht in zijn of haar voedingspatroon.
Daarom zijn onze revalidatieprogramma’s
op maat gemaakt, aan de hand van doelen
van de patiënt. Ik ga samen met de patiënt
op zoek naar deze doelen. Wat is écht
belangrijk voor hem of haar? En hoe
kunnen wij daarbij helpen?”
Persoonlijke doelen
“Het opstellen van persoonlijk doelen heeft
een belangrijk voordeel: door te streven
naar een eigen doel zijn patiënten eerder
geneigd hun leefstijlaanpassing vol te
houden. Een doel kan bijvoorbeeld zijn om
het (vrijwilligers)werk weer op te pakken of
juist om een goed voorbeeld te zijn voor de
(klein)kinderen. Zeker in het geval van een
chronische ziekte kan de patiënt vasthouden
aan het feit dat hij of zij niet meer
beter wordt en revalideren dus geen zin
heeft. Ik probeer hem of haar te laten inzien
dat ziekteklachten wel degelijk kunnen
verminderen. Dat vind ik de leukste
uitdagingen. Als patiënten zich vervolgens
tijdens het revalidatieprogramma steeds
beter voelen, raken ze vaak sterk
gemotiveerd. Succes stimuleert het
zelfvertrouwen.”
Shiny eyes
“Jaren geleden – toen ik nog longverpleegkundige
was – schreven we onder andere
medicijnrecepten voor en legden we uit hoe
een inhalator werkt. In feite blusten we toen
brandjes. Nu kijken we veel dieper, door alle
lagen van de patiënt heen. Daarom werkt
het revalidatie programma ook zo goed.
Veel patiënten zijn aan het begin van het
eerste gesprek afwachtend, soms zelfs
sceptisch. Door in gesprek te gaan,
proberen we hen in te laten zien wat ze zelf
kunnen doen om winst te behalen. Als zij
dit inzicht krijgen, zie ik dat in hun ogen.
Shiny eyes noem ik het. Soms is één
opmerking al voldoende. Zo zette ik een
patiënt aan het denken door te vertellen dat
hij niet de luxe had om op dezelfde manier
door te leven. Hij nam de regie in handen
en had weer hoop. Een van mijn vele
kippenvelmomenten."
Máxima MC 13

PATIËNT AAN HET WOORD
‘Ik heb zelf
invloed op mijn
COPD-klachten’
14 Máxima MC

Na de longrevalidatie blijft
Roel (63) dagelijks in
beweging: op de fiets of
wandelend. Ook komt hij
regelmatig bij de
fysiotherapeut. “Beweeg ik
een paar dagen niet, dan
merk ik dat direct. Ik hoest
veel meer. Voor mij een
motivatie om te blijven
bewegen.”
Wanneer blijkt dat COPD-patiënt Roel
Hagen nog maar 36 procent longcapaciteit
heeft, schrikt hij daar flink van. Het longrevalidatieprogramma
van Máxima MC geeft
hem niet alleen zijn longcapaciteit, maar
ook zijn leven terug.
“Zelfs twintig meter lopen, was nog te
zwaar”, vertelt Roel. “Mijn tuinpad kon ik niet
meer aflopen zonder buiten adem te raken.”
Anderhalf jaar geleden merkt de Eindhovenaar
dat zijn COPD-klachten verergeren.
“Ik was kortademig en hoestte veel slijm op.
Mijn conditie ging razendsnel achteruit. De
huisarts wist niet wat de oorzaak was. Ik
was bang dat ik longkanker had.” Na meerdere
prednisonkuren en een antibioticakuur
wordt Roel door de huisarts verwezen naar
zijn longarts Van Henten. Uit een longscan
en longfunctietest blijkt dat hij géén longkanker
heeft. “Ik was enorm opgelucht. Pas
thuis besefte ik wat de arts nog meer zei.
Mijn longcapaciteit was in een jaar tijd met
30 procent gedaald. Nog zo’n zelfde jaar en
ik zou niets meer over houden.”
Invloed
Bij de CT-scan worden ook bronchiëctasieën
ontdekt, een bijkomstige chronische longziekte
met veel hoesten - vaak met slijm -
en een hoog risico op infecties tot gevolg.
Extra medicatie weet dit onder controle te
houden. Van Henten stelt het longrevalidatieprogramma
voor van Flow, centrum voor
preventie, telemedicine en revalidatie van
MMC. “Als de longarts zegt dat je zelf wat
kunt doen aan je klachten door middel van
een revalidatieprogramma, dan grijp je dat
toch met twee handen aan? Die keus was
niet moeilijk. Ik heb het mogelijk aan mezelf
te wijten dat ik COPD heb – ik was een
stevig roker – maar het prettige is dat ik óók
invloed heb op het verloop van mijn ziekte.”
Groepstrainingen
Op basis van Roels eigen doelen wordt een
op maat gemaakt programma samengesteld,
wat gericht is op leefstijlverbetering.
Dat het pittig zou worden, verwacht hij op
dat moment al. “Tijdens één van onze
gesprekken klopte Van Henten op mijn
schouder en zei: je zult er tegenaan moeten.
Recht voor zijn raap, daar houd ik van.”
Hoewel Roel geen sportfanaat was, horen
groepstrainingen met andere longpatiënten,
onder begeleiding van een fysiotherapeut of
bewegingsagoog, tot zijn revalidatie. “Al snel
hoefde de bewegingsagoog me niet meer
aan te sporen, maar juist af te remmen”,
zegt Roel. “Samen met twee andere
patiënten was ik erg fanatiek. We stimuleerden
elkaar. Dat was het fijne van de
groepstrainingen.”
Zelfmanagement
Daarnaast zijn ademhalingsoefeningen,
voedingsadvies, voorlichting en persoonlijke
gesprekken met het revalidatieteam onderdeel
van Roels programma. “Ik leerde
bijvoorbeeld een nieuwe manier van ademen
aan, wat best lastig is als je dat al zestig jaar
op dezelfde manier doet. Wanneer het wat
slechter met me gaat, let ik meer op mijn
ademhaling en merk ik dat de klachten
daadwerkelijk afnemen.” Roel noemt het
‘geruststellend’ dat er een groot team aan
(para)medici bij de revalidatie betrokken zijn.
“Zij stonden allemaal voor me klaar en nog
steeds als dat nodig is; daar ben ik hen heel
dankbaar voor. Het complete programma zit
bovendien puik in elkaar. De nadruk ligt
vooral op zelfmanagement. Wat kun je zelf
doen om je situatie te verbeteren? En hoe
herken je bepaalde klachten? Ik leerde
bijvoorbeeld om longaanvallen te herkennen
en niet in paniek te raken.”
Vooruitzicht
Aan het eind van het longrevalidatieprogramma
voelt Roel zich naar eigen
zeggen lichamelijk en mentaal opgekrikt.
“Ik heb een betere conditie, veel meer kracht
in mijn armen en benen en ik ben minder
kortademig. Het mooiste van alles is dat
mijn longcapaciteit naar 62 procent is
gestegen. De revalidatie, in combinatie met
de juiste medicatie, heeft me mijn leven
teruggegeven. Dat klinkt zwaar, maar zo
voelt het echt. Ik heb weer goede vooruitzichten.”
MEER WETEN?
MMC.NL/FLOW > LONGREVALIDATIE
Máxima MC 15

De kunst van het bewegen
ADVIES
Kies activiteiten waar je plezier
aan beleeft
Door een bewegende activiteit te
kiezen die je leuk vindt, is het
makkelijker om het bewegen vol
te houden.
Inbouwen in het dagelijks leven
Niet iedereen kan tijd vrijmaken
om te bewegen. Toch is het
goed in te bouwen in het
dagelijks leven. Neem
bijvoorbeeld de fiets in plaats
van de auto om boodschappen
te doen, of loop in je pauzes een
rondje. Dat maakt al een groot
verschil.
Betrek je omgeving
Familie, vrienden en collega’s
kunnen een positieve invloed
hebben op je motivatie om te
bewegen. Samen afspreken om
bijvoorbeeld een rondje te lopen,
is voor de meeste mensen al
een goede motivator om
voldoende te bewegen.
Gebruik een stappenteller
Op je stappenteller of een app
op je telefoon of horloge kun je
een beweegdoel instellen.
Hierdoor word je gemotiveerd
om dit te halen. Bovendien
maakt het inzichtelijk hoeveel je
daadwerkelijk loopt op een dag.
Dat in beweging blijven goed is voor het lichaam, is
algemeen bekend. Bij mensen met een chronische
ziekte is dit geen uitzondering. Sterker nog, bewegen
kan voor deze mensen zelfs hun klachten
verminderen en is daarom van groot belang.
“Voor chronisch zieke patiënten is het
extra belangrijk om de conditie te
optimaliseren”, vertelt Janneke Meewis.
Zij is fysiotherapeut en begeleidt onder
andere patiënten die het long- en
hartrevalidatieprogramma van MMC
volgen. “Zo kunnen chronisch zieken,
zoals longpatiënten, door een goede
conditie iets van de tekortkomingen van -
in dit geval - de longen compenseren.
Daarnaast kunnen kun klachten
verminderen. Hierbij is spierkracht ook erg
belangrijk. Dankzij een optimale
spierkracht worden mensen minder snel
moe of kortademig en functioneren zij
beter. We zien vaak dat zij ook weer meer
van het leven genieten.”
Trainen en bewegen
Maar hoeveel beweging is geschikt voor
deze patiënten? “Ons advies aan long- en
hartrevalidatiepatiënten is om na de
revalidatie iedere dag minimaal dertig
minuten te bewegen en twee à drie keer
per week te trainen. Door te trainen
verbeter je je conditie. Met bewegen
gebruik en onderhoud je dit. Het
onderscheid maken tussen bewegen en
trainen is voor sommige mensen best
lastig. Het kan zomaar zijn dat iemand die
dagelijks met de fiets naar het werk gaat
– zoals hij altijd gewend is – vóór zijn
ziekte aan het bewegen was, maar nu aan
het trainen is. Dat heeft met de
belastbaarheid (wat het lichaam aankan)
van het lichaam te maken. Deze is nu
lager dan vóór zijn ziekte. Daar proberen
we mensen bewust van te maken. We
leren hen hoe te bewegen en hoe te
trainen. Als je het verschil niet doorhebt,
dan loopt je gevaar om jezelf te
overbelasten. Het lichaam heeft ook
hersteltijd nodig. Dosering is dus erg
belangrijk. Anders kan trainen zelfs een
averechts effect hebben.”
Balans vinden
De balans vinden in het bewegen is één
van de moeilijkste zaken waar chronisch
zieke patiënten mee te maken krijgen.
“Het is niet gemakkelijk om te accepteren
dat je een stapje terug moet doen, terwijl
je voorheen allerlei activiteiten moeiteloos
kon uitvoeren. Maar door activiteiten
anders uit te voeren – bijvoorbeeld op een
lager tempo – kun je uiteindelijk vaak
meer dan voorheen. De fysiotherapeuten
van MMC helpen je om de juiste dosering
te bepalen.”
Binnen MMC begeleiden de fysiotherapeuten
patiënten bij een long-, hartof
oncologische revalidatie. Ook zien zij
diabetespatiënten en patiënten die een
maagverkleinende ingreep hebben
ondergaan.
16 Máxima MC

SPECIALIST VERTELT
‘Als je ziek bent, is trainen nog niet zo gemakkelijk’
Sportarts Goof Schep begeleidt zowel professioneel sporters als chronische zieke patiënten.
Op het eerste gezicht lijken zij weinig gelijkenis te tonen. Toch is er een belangrijke overeenkomst.
“Mijn werk kent twee kanten. Enerzijds
begeleid ik sporters met blessures of andere
problemen, om goed te kunnen blijven
sporten en eventueel hun grenzen te
verleggen. Anderzijds zie ik patiënten die
door hun ziekte – bijvoorbeeld kanker – veel
hebben moeten inleveren.”
Conditie
“Vaak kun je door te trainen je fitheid en
daarmee je kwaliteit van leven verbeteren.
Fitheid kan helpen om je beter staande te
houden bij alles wat je overkomt en bij het
verwerken van de ziekte. De ziekte zelf en
behandelingen zoals chemotherapie en
bestraling hebben een afbrekend effect op
de spieren, wat conditieachteruitgang verder
versterkt. Door rust verlies je ook conditie en
hierdoor ondergaat het lichaam een versneld
verouderingsproces. Onderzoek heeft
inmiddels aangetoond dat door middel van
training, zelfs tijdens chemotherapie, in
plaats van conditie achteruitgang,
vooruitgang kan worden geboekt.”
Begeleiding
“Maar als je ziek bent, is trainen nog niet zo
gemakkelijk. Begeleiding door een sportarts
is nodig bij patiënten met lage belastbaarheid
(wat het lichaam aankan) of waarbij
verwacht wordt dat de conditie erg achteruit
zal gaan door het behandeltraject. Het kan
ook nodig zijn als er andere problemen
meespelen waardoor trainen ingewikkelder
is. Als sportarts breng ik, zo nodig met
inspanningsonderzoek zoals een fietstest,
in kaart waar beperkingen liggen, wat wel
mogelijk is en wat kan verbeteren. Ik kan
advies geven over hoe iemand zelf de
training op kan pakken en kan ook gericht
verwijzen naar de fysiotherapeut om eerst
een periode begeleid te trainen.”
Overeenkomst
“De twee kanten van de sportgeneeskunde
komen wat mij betreft op één punt overeen.
Zowel de sporters als de patiënten die ik zie,
zijn vaak erg gemotiveerd om (weer) fit te
worden. Bovendien is er vaak veel
ver betering mogelijk. Dat maakt mijn werk
zo leuk.”
Máxima MC 17

PATIËNT AAN HET WOORD
'Ik ben intensief
voorbereid op mijn
darmoperatie’
Bij het bevolkingsonderzoek darmkanker wordt er bloed
in de ontlasting van Theo Claessens gevonden. Het
blijken twee kwaadaardige poliepen te zijn. De ene kan
meteen weggehaald worden. De ander wordt later
operatief verwijderd.
In de periode vóór de darmoperatie gaan
patiënten in Máxima MC onder begeleiding
een aantal weken actief trainen binnen het
prehabilitatieprogramma. Dit om patiënten
fit te maken voor de operatie, zodat ze
sneller herstellen na de operatie. Zo ook
Theo. Voor de operatie werd hem gevraagd
of hij deel wilde nemen aan het prehabilitatieprogramma.
Daar hoefde hij geen
moment over na te denken. Hij zag meteen
de meerwaarde in van het traject. Vijf weken
lang, drie keer per week trainde hij intensief
onder begeleiding in het ziekenhuis. In zo’n
korte tijdspanne tussen de diagnose darmkanker
en de operatie is het mogelijk de
conditie en voedingstoestand sterk te verbeteren.
Dat heeft Theo ook zo ervaren. De
prestaties werden beter naarmate de weken
vorderden. In het begin had hij moeite om
180 kilogram weg te duwen op de footpress;
uiteindelijk eindigt hij met 200 kilogram, en
dat vijf keer. Het motiveert hem om door te
gaan. “Achteraf blijkt dat ik veel baat heb
gehad bij de intensieve voorbereiding op de
darmoperatie.”
Voorspoedig herstel
In april van 2018 werd Theo geopereerd. Op
een dinsdag. Zijn herstel liep zo voorspoedig
dat hij donderdag al naar huis mocht. “Ik
ben geen bankzitter. Dus ik heb het bewegen
meteen weer opgepakt. Ik ben veel blijven
lopen en heb zelfs een stappenteller
gekocht, zodat ik bij kan houden hoeveel
stappen ik zet.”
Na de operatie volgden nog vier chemokuren
in de vorm van een infuus en tabletten.
Vooral het infuus gaf vervelende bijwerkingen.
“Ik heb meer geleden van de chemokuren
dan van de operatie.” Maar ziek was
hij gelukkig niet. Dat zorgde ervoor dat hij
18 Máxima MC

In huize Claessens wordt bewust
geleefd. Daar hoort ook gezonde
voeding bij. In het weekend is de
keuken dan ook het domein van
Theo (60). Dan wordt er
uitgebreid gekookt, het liefst uit
de Aziatische keuken.
zijn dagelijkse bezigheden, ook tijdens de
chemokuren, kon blijven doen. “Eén dag na
de chemokuur telde de stappenteller al
10.000 stappen. En een week na elke
chemokuur ging ik weer halve dagen
werken.”
Positieve instelling
De positieve instelling en nuchtere blik
waarmee Theo en zijn vrouw de strijd tegen
darmkanker zijn aangegaan, is bewonderenswaardig.
De kanker was er, maar ze
leefden het leven. Dat was het motto. “Het
is zoals het is. We gaan er voor vechten. En
als we de strijd gestreden hebben, sluiten
we dit hoofdstuk weer af.” En dat hebben
ze gedaan. Een week voordat wij Theo
spraken, kreeg hij de bloeduitslagen van
chirurg Gerrit Slooter. Hij ontving goed
nieuws: alle bloedwaardes waren goed.
Wat is prehabilitatie?
Prehabilitatie is een aanpak om patiënten al vóór een darmkankeroperatie
fitter te maken en ze op deze manier een
voorsprong te geven. Dit versnelt het herstel na de operatie én
verkleint de kans op complicaties. Al voor de operatie krijgt de
patiënt intensieve training, gecombineerd met optimale voeding,
mentale ondersteuning en indien van toepassing stoppen met
roken.
In plaats van zenuwachtig thuis te wachten, kan de patiënt de tijd
nuttig gebruiken om intensief te trainen. Met een goede conditie is
de patiënt beter in staat om de operatie goed te doorstaan, is de
kans op complicaties en bijwerkingen van de behandeling kleiner
en gaat het herstel vlotter. Daarnaast heeft de patiënt op deze
manier meer regie over zijn eigen gezondheid.
KIJK VOOR MEER INFORMATIE OP
MMC.NL/CHIRURGIE > PREHABILITATIE
Máxima MC 19

‘Patienten leveren zelf een
bijdrage aan het herstel
na hun operatie’
Bij verrassend veel patiënten kan vooruitgang in conditie worden
geboekt als zij voorafgaand aan een operatie onder begeleiding
een aantal weken actief trainen. Daarom zet Máxima MC vol in op
prehabilitatie: het fit maken van de patiënt voor de operatie, zodat
ze na de operatie sneller herstellen.
Charlotte Molenaar is als promovendus betrokken bij het prehabilitatieprogramma.
Onder andere bij de grote internationale PREHAB
studie, waar in totaal 714 patiënten aan deel zullen nemen, verdeeld
over ziekenhuizen in zes verschillende landen. Deze studie hoopt aan
te tonen dat prehabilitatie het aantal complicaties kan verminderen,
dat het leidt tot een beter en sneller functioneel herstel en zorgt voor
een betere kwaliteit van leven. Binnen MMC begeleidt Charlotte alle
patiënten die het prehabilitatietraject volgen. “Patiënten zijn razend
enthousiast over het programma. Het geeft hen de mogelijkheid om
zelf bij te dragen aan de behandeling.”
Actieve rol voor patiënt
“De diagnose darmkanker is heel heftig voor de patiënt, met alles
wat daarbij komt kijken. De druk om de patiënt snel te opereren is
hoog. Vijf weken na het stellen van de diagnose moet de patiënt
geopereerd worden. Normaal gesproken wacht de patiënt thuis tot
de operatie wordt uitgevoerd. Het prehabilitatieprogramma geeft
patiënten de mogelijkheid om tijdens die periode zelf een bijdrage te
leveren aan de voorbereiding op de operatie en daarbij ook aan hun
eigen herstel. ”
Het begin van een leefstijlaanpassing
“Na de operatie hebben patiënten helaas soms complicaties, ervaren
zij stress en moeten zij herstellen van de operatie. Daarom is het
juist verstandig om het trainen al vóór de operatie te starten. De
vitaliteit van patiënten bepaalt voor een groot deel hoe het zorgproces
verloopt. Je merkt als mensen eenmaal fit zijn voor de
operatie, ze het sporten na de operatie sneller oppakken. Ze vinden
het fijn om conditioneel vooruit te zijn gegaan en voelen zich na de
operatie fitter. Wat er voor zorgt dat zij hun leefstijl aanpassen en
ook na de operatie blijven bewegen.”
Iedereen fit voor de operatie
“De ontwikkelingen rondom prehabilitatie hebben niet stil gestaan.
Naast darmkankerpatiënten krijgen nu ook blaas-, prostaat-, en
leverkankerpatiënten de mogelijkheid om te trainen voor de operatie.
Maar dan in de eigen omgeving: bij de fysiotherapeut in de buurt, in
plaats van in het ziekenhuis. Er is een pilot gestart met vier fysiotherapiepraktijken
in de regio.”
“Ook longkankerpatiënten kunnen voortaan prehabiliteren. Voor hen
ziet het traject er net iets anders uit. Zij trainen nog wel in MMC.
Hierbij bestaat het programma ook uit adviezen over hoe patiënten
zich voor de operatie kunnen voorbereiden. Zij krijgen naast het trainingsschema
en de voedingsadviezen, ook ademhalingsoefeningen
en longfysiotherapie. Het doel is om prehabilitatie ziekenhuisbreed in
te zetten, zodat alle patiënten uiteindelijk gebruik kunnen gaan
maken van een op maat gemaakt programma.”
20 Máxima MC

Máxima MC 21

IN HET KORT
9%
50%
Een jaar na het stoppen met roken is de
kans op een hartinfarct met 50% gedaald.
Bron: De Hartstichting
Bij het longrevalidatieprogramma van
MMC kunnen patiënten hulp krijgen bij
het stoppen met roken. Uit
patiëntonderzoek blijkt dat 25% van de
deelnemende patiënten vóór de
revalidatie rookte. Eén jaar na de
revalidatie was dat nog maar 9%.
Goed voor de longen!
MEER WETEN?
MMC.NL/FLOW >
KWALITEITSCIJFERS
Stoppen: wat levert het op?
Stoppen met roken levert veel lichamelijke en mentale voordelen op, zoals:
Gezondere longen
Minder kans op hart- en vaatziekten
Minder kans op longkanker
Als je vóór je dertigste levensjaar stopt met roken, heb je op je
vijftigste dezelfde kans op longkanker als iemand die nog nooit een
sigaret heeft aangeraakt. Ook wanneer je longkanker hebt, is het nog
steeds zinvol om te stoppen met roken. De behandeling slaat vele
malen beter aan en bovendien is het bewezen dat je je behandeling
fitter uitkomt. Andere voordelen van stoppen met roken zijn
bijvoorbeeld: een betere conditie, sneller herstel na een operatie, meer
energie en een beter slaappatroon.
Rookvrije start
Een rookvrije zwangerschap zorgt er onder andere voor dat de kans
daalt op een miskraam, vroeggeboorte, wiegendood, astma en een
verstoorde groei en ontwikkeling van de baby. In Máxima MC zijn we
aangesloten bij de landelijke Taskforce Rookvrije Start. Doel is dat
zoveel mogelijk (aanstaande) ouders rookvrij worden en blijven. De
Taskforce traint zorgverleners in het begeleiden van zwangere
vrouwen of vrouwen met een kinderwens die willen stoppen met
roken.
85-90%
Bij patiënten met longkanker is roken in 85 tot
90% van de gevallen de oorzaak.
22 Máxima MC

IN HET KORT
Aneurysma: een leefstijlkwestie?
Wanneer een slagader in het lichaam plaatselijk verwijd is,
spreken we van een aneurysma. In de meeste gevallen treedt de
verwijding op in de buikslagader, de aorta. Deze verwijding
ontstaat bijna altijd door aderverkalking. Vaatchirurg Bas
Govaert vertelt over de behandelmogelijkheden:
“Omdat opereren risicovol is, kiezen we in eerste instantie zoveel
mogelijk voor het aanpakken van de risicofactoren, zoals roken,
overgewicht, een hoge bloeddruk, diabetes en een te hoog
cholesterolgehalte. Hoewel erfelijkheid ook een rol speelt, kan een
gezonde leefstijl zeker helpen om de kans op een aneurysma
aanzienlijk te verkleinen.” Vaak ervaren mensen in eerste instantie
nog geen klachten en wordt het aneurysma niet of per toeval bij
een ander onderzoek van de buik opgemerkt. Als er sprake is van
een gescheurde aneurysma ontstaat er wel flinke buik- en
rugpijn. Als de kans op een scheur groot is, of de verwijding snel
groeit, is er een operatie nodig om de zwakke plek te herstellen.”
Nieuwe operatietechnieken
In MMC locatie Veldhoven is eind 2018 een hypermoderne
hybride operatiekamer in gebruik genomen die hiervoor uitermate
geschikt is. Hybride opereren betekent het combineren van open
vaatchirurgie met dotteren en stents plaatsen op geleide van
röntgenbeelden. Groot voordeel is dat twee ingrepen
gecombineerd worden. Patiënten liggen hierdoor korter in het
ziekenhuis en kunnen sneller naar huis.
Blijf in balans
Dagelijkse handelingen kunnen veranderen als gevolg van een
medische ingreep of door ziekte. Zo kunnen activiteiten simpelweg
meer energie en tijd kosten. Hoe richt je dan je dag in? De
ergotherapeut kan je hierbij begeleiden.
Gevolgen van een (chronische) ziekte beïnvloeden soms de
zelfstandigheid en/of zelfredzaamheid – in hoeverre iemand zich in
het dagelijks leven kan redden. Een ergotherapeut begeleidt mensen
met lichamelijke en/of cognitieve problemen om hun dagelijkse
activiteiten zo goed mogelijk uit te kunnen voeren. Er wordt samen
met jou gekeken naar je dagelijkse activiteiten en gewoontes en naar
de mogelijkheden in je (sociale) omgeving. Zo krijg je inzicht in jouw
belasting en belastbaarheid, zodat de dag ingericht kan worden op
een voor jouw passende manier.
Voor iedereen
Overigens is het niet alleen voor chronisch zieke patiënten, maar
voor iedereen die een gezonde leefstijl wil, belangrijk om stil te staan
bij wat je op een dag doet en op welke manier. Hoe is de balans
tussen energiegevende en energievragende activiteiten? Wat doe je
uit gewoonte? En is je planning realistisch ten opzichte van
beschikbare energie en tijd?
Máxima MC 23

Vijf vragen over
het doorbreken van gewoontes
Meer bewegen, een ander voedingspatroon of stoppen met roken. Het aanpassen van je leefstijl
is geen gemakkelijke opgave. Oude gewoontes liggen op de loer. Psycholoog Charlotte Lieverse
beantwoordt vijf vragen over het volhouden van een gezonde leefstijl. “Ik denk dat het voor
iedereen haalbaar is.”
1
Hoe komen
gewoontes
tot stand?
“Welke keuzes we maken met betrekking tot onze leefstijl
wordt grotendeels bepaald door wat je ziet, hoort, proeft en
ruikt, maar ook door emoties en reflexen van binnenuit.
Deze reflexen ontstaan doordat je bepaalde gewoontes
hebt aangeleerd. Er worden verbindingen gevormd in de
hersenen, met bepaald gedrag tot gevolg. Als je
bijvoorbeeld altijd drop eet in de auto dan is de kans groot
dat je de volgende dag – wanneer je in de auto zit –
opnieuw drop pakt. Mensen zijn geneigd om gedrag vaker
uit te voeren als ze zich daarbij prettig en veilig voelen. Zo
ontstaan (ongezonde) gewoonten.”
2
Waarom is het
zo lastig om
gewoontes te
doorbreken?
“Gewoontes voer je automatisch uit. Je staat hier
bijna niet bij stil. Om ze te kunnen veranderen,
moet je je bewust worden van het gedrag en
duidelijk voor ogen hebben waarom je dit wilt
veranderen. Dat kan moeilijk zijn, doordat bepaald
gedrag – bijvoorbeeld ongezonde voeding – op
korte termijn prettig is. Bovendien kost het veel
energie en discipline om het gedragspatroon aan
te passen.”
3
Waarom lukt het de één beter
dan de ander?
“Dat is afhankelijk van verschillende factoren, zoals je
opvoeding en omgeving. Als je bijvoorbeeld gezonder wil
eten of meer wil sporten, maar de rest van de familie doet
het tegenovergestelde, dan is het moeilijk vol te houden.
Ook je persoonlijkheid en stemming spelen een rol bij
leefstijlaanpassingen. Wanneer je somber bent, nergens
puf voor hebt, geneigd bent om snel op te geven of niet
voldoende gemotiveerd bent, zal je ook minder in staat
zijn om nieuw en gezond gedrag vast te houden. Verder
worden individuele verschillen ook bepaald door je
lichamelijke conditie en gebeurtenissen in je directe
omgeving, zoals problemen binnen je familie of in je
relatie.”
24 Máxima MC

VIJF VRAGEN OVER
4 Wat is de rol van de psycholoog?
5
Wat wil je
anderen
meegeven?
“Als psycholoog kom ik veel in aanraking met leefstijlverandering. Zelf zie ik voornamelijk
patiënten met hartproblemen, die willen leren hoe zij het beste kunnen omgaan met hun
ziekte. Daar komen soms ook leefstijlveranderingen aan te pas, aangezien ongezonde
leefgewoonten risicofactoren zijn voor hart- en vaatziekten. Ook bij patiënten met
bijvoorbeeld diabetes, obesitas of longproblemen kunnen leefstijlaanpassingen aan bod
komen. Hoe ik deze patiënten ondersteun, is afhankelijk van de hulpvraag. Dat kan
bijvoorbeeld het opstellen van een strategisch plan zijn, waarmee de patiënt zelfstandig
aan de slag gaat. Vaak zijn patiënten in het begin onzeker of het hen wel gaat lukken,
maar na een tijdje zie ik hen op eigen kracht toewerken naar een gezonde leefstijl. Mooi
om te zien!”
“Iedereen kan veranderen en vaak
heb je daar helemaal geen
psycholoog voor nodig. Stel
haalbare, niet te grote en concrete
doelen, stel er een beloning
tegenover en zie elke dag als een
dag met nieuwe kansen.”
ADVIES
Formuleer doelen
Ga na wat je wilt veranderen en waarom, weeg de voor- en
nadelen tegen elkaar af en maak het doel zo concreet mogelijk.
Herken zwakke momenten en ga ze aan
Als het wat minder goed gaat, probeer dan niet te denken: ‘ik kan
het niet’. Bedenk hoe je de volgende keer, in eenzelfde situatie,
het moment vormgeeft.
Doe het samen
Je partner kan je ondersteunen door bijvoorbeeld mee te doen
met de leefstijlaanpassing. Daardoor kom je minder in de
verleiding om terug te vallen in oude patronen.
Besef: aanpassingen vergen tijd
Grote veranderingen komen nooit in één keer tot stand. Hoe
langer de veranderingen in je leefstijl aanwezig zijn, des te beter
je je vernieuwde leefstijl (op de lange termijn) volhoudt.
Máxima MC 25

Een nieuwe plek voor lekker
en gezond bewegen
elastische kousen
loopexperts
schoenen & hulpmiddelen
orthopedische
Om het u nóg gemakkelijker te maken zijn wij vanaf nu ook
gevestigd in Máxima Medisch Centrum (Veldhoven). Hier kunt u
terecht voor orthopedische schoenen, orthopedische hulpmiddelen
en elastische kousen.
Voelt u een pijntje tijdens het lopen of heeft u een andere vraag
over uw bewegen? Plan via loopscan.nu een gratis loopscan in
of kom langs op onze vestiging op Dr. Cuyperslaan 86 te Eindhoven.
Buchrnhornen staat sinds 1950 voor lekker
en gezond bewegen. Naast comfort- en
wandelschoenen bieden wij orthopedische
schoenen en hulpmiddelen, steunzolen,
elastische kousen, podotherapie en pedicure.
Hét voet- en beweegcenter. buchrnhornen.nl
Optimale podotherapie
middels 3D CAD-CAM techniek sinds 2002
Bij 3D Voetcentrum Nederland staat een team van gediplomeerde (sport)
podotherapeuten voor u klaar die beschikken over alles wat nodig is om de
totale puzzel van het gaan in kaart te brengen.
Indien er zolen geïndiceerd zijn is er
de mogelijkheid deze via 3D CAD-
CAM techniek aan te meten. Deze
zolen zullen voorzien worden van
podotherapeutische biomechanisch
onderbouwde correctie en in onze
eigen werkplaats gefreesd worden.
Hierbij wordt rekening gehouden
met de omstandig heden waarin
de zolen benut gaan worden qua
schoeisel, activiteit, persoonlijke
wensen etcetera. Bij 3D-VCN is elke
persoon uniek en deze filosofie komt
dan ook terug in onze unieke podotherapeutische
correctieve (sport)
zolen.
Tegenwoordig kunnen we zelfs de
zoolwerking verwerken in podotherapeutische
verantwoorde slippers
en sandalen om de zoolwerking
zo veel als mogelijk toe te kunnen
passen, dus ook thuis en bij zomers
weer.
Voor meer informatie wandel
eens naar www.3d-vcn.nl of maak
telefonisch een afspraak.
“Blijf op goede voet
met 3D-VCN!”
Vergoeding zorgverzekeraars zonder aftrek eigen risico
3D-VCN - (Sport) Podotherapie
Airbornelaan 140 Eindhoven
% 040 - 290 30 36
Podotherapie Stratum
Gladiolusstraat 20 Eindhoven
% 040 - 254 93 33
www.3d-vcn.nl
Podotherapie Vredesplein
Van Speijkstraat 50 Eindhoven
% 040 - 290 30 36
26 Máxima MC

SPECIALIST VERTELT
Richard Verheesen
reumatoloog
‘Iedereen verdient een
gezonde leefstijl’
Reumatoloog Richard Verheesen ziet het
als zijn persoonlijke missie om het belang
van een gezonde leefstijl onder de
aandacht te brengen. Zowel in de spreekkamer
als daarbuiten. Volgens hem is
focussen op leefstijl namelijk de enige
oplossing om de Nederlandse gezondheidszorg
betaalbaar en toegankelijk te
houden.
“In onze huidige maatschappij zien we het
aantal zieke mensen alsmaar stijgen en
nemen de kosten voor de gezondheidszorg
toe. Naar mijn idee is focussen op leefstijl
de enige oplossing om de zorg betaalbaar
en toegankelijk te houden. Door onder
andere inkomensverschillen is een gezonde
leefstijl echter niet voor iedereen bereikbaar.
Ik vind het belangrijk dat elke
Nederlander dezelfde kansen krijgt voor
een gezonde leefstijl; gelijke kansen voor
een visje, goede scholing en een sport die
bij ze past. Daarom laat ik mijn stem
hierover horen en breng ik het belang van
een gezonde leefstijl, en vooral goede
voeding, onder de aandacht op onder
andere congressen en bij de politiek.
Uiteindelijk is het namelijk de politiek die
maatregelen moet nemen. Bijvoorbeeld
door de prijzen van ongezonde producten
te verhogen, om daarmee de toegankelijkheid
van een gezonde leefstijl te financieren
en burgers te verleiden een gezonde keuze
te maken.”
Voorlichting
"Ook in de spreekkamer heb ik regelmatig
een gesprek met mijn patiënten over
voeding. Ik krijg veel vragen over de impact
van voeding op reuma. Bij deze ziekte kan
het medicijnen echt niet vervangen, maar ik
benadruk wel het belang van een gezonde
leefstijl. Zo besteden we in de voorlichting
aandacht aan gezonde voeding. Ik vind het
mooi om te merken dat sommige mensen
speciaal naar onze polikliniek komen,
omdat ze het gevoel hebben dat we een
luisterend oor bieden voor vragen over
leefstijl.”
Pilot
"Om het effect van voeding bij reuma
verder te onderzoeken, hebben diverse
patiënten deelgenomen aan een pilot van
twee maanden. Tijdens deze pilot aten zij
alleen onbewerkte voeding, waaronder volle
zuivelproducten, onbewerkt vlees en geen
producten met toegevoegde suikers. Na
afloop van de pilot gaven de patiënten
vooral aan zich fitter en energieker te
voelen. Momenteel onderzoeken we de
subsidiemogelijkheden voor een tweede
onderzoek, wat langer gaat lopen.”
Máxima MC 27

PATIËNT AAN HET WOORD
‘Twee jaar na de
maagverkleining liep ik
mijn eerste marathon’
Door een gastric bypass operatie en een nieuwe
leefstijl valt Roy Ruijter uit Haarlem 80 kilo af. Hij krijgt
weer plezier in bewegen. “Stapje voor stapje bouwde
ik mijn conditie op. Inmiddels train ik voor mijn derde
marathon.”
“Op het moment dat ik naar de huisarts
besloot te gaan, woog ik 160 kilo. Ik schrok
heel erg van zijn boodschap: als ik niet zou
afvallen, zou ik veel minder lang van mijn
gezin kunnen genieten. Via de huisarts
kwam ik bij een obesitasgroep van de GGZ
terecht, waar ik aan de slag ging met mijn
eetgedrag. Ook kreeg ik hulp van een diëtiste
en bewegingsdeskundige. Samen met de
bewegingsdeskundige begon ik met
wandelen in de duinen. Die eerste klim
omhoog kostte me bloed, zweet en tranen,
maar langzaam bouwde ik mijn conditie op
en viel ik af. Echter kwam ik na een tijd ook
weer aan, waardoor ik in een vicieuze cirkel
terechtkwam. Uiteindelijk ging ik daarom
een operatie overwegen.”
Begin van een nieuw leven
Een medisch zorg- en adviescentrum in
Heemskerk verwijst Roy naar Máxima MC.
In het ziekenhuis volgt een screening,
onderzoek en groepsvoorlichting over de
behandeling. “Na een half jaar kon ik
geopereerd worden. In de operatiekamer
besefte ik: nu begint mijn nieuwe leven. Na
de operatie stond er een team voor me klaar
in Heemskerk, dat dichter bij huis is.”
Ondertussen krijgt Roy ook weer plezier in
bewegen. “Stapje voor stapje bouwde ik het
wandelen op. Daarna verruilde ik het
wandelen voor hardlopen en langzaam kon
ik steeds meer meters maken. Het trainen is
heel pittig. Daar heb je discipline en
wilskracht voor nodig. Mijn wekker gaat
28 Máxima MC

Roy’s partner Petra is een grote
steun tijdens het hele traject en
moedigt hem aan bij elke
marathon. “Voor de operatie had
Roy vaak geen zin om met het
gezin ergens naartoe te gaan.
Nu is dat gelukkig veranderd: hij
onderneemt meer en is veel
vrolijker.”
bijna elke dag om 6.00 of 7.00 uur om te
gaan hardlopen. Of ik ga na de nachtdienst
hardlopend naar huis.”
Hardlopen in geboortestad
Voor zijn eerste hardloopevenement kiest
Roy een speciale plek; zijn geboortestad
Enschede. Ook loopt hij daar zijn eerste
halve én hele marathon. “Tijdens zo’n
marathon ben ik volledig gefocust. Zelfs mijn
familie zie ik niet staan. Ondertussen ben ik
wel met mijn voeding bezig. Ik neem mijn
eigen eten en drinken mee, omdat ik niet
meer alles kan verdragen. Ik loop daarom
met drie kilo eten en drinken op mijn rug.
Ook dat moet je van tevoren oefenen. Ik zal
het bereiken van de finish nooit vergeten: ik
zag mijn familie staan en pinkte een traantje
weg. Ik vond het zo’n mijlpaal dat ik na
afloop een tatoeage heb laten zetten; het
wapen van Enschede met het Twentse Ros
erin.”
Derde marathon
Zijn tweede marathon loopt hij in Eindhoven.
“Ik had deze prestatie namelijk nooit kunnen
bereiken zonder de operatie in Máxima MC.
Die tweede keer liep ik zelfs een kwartier
sneller.” Inmiddels traint hij voor de derde
marathon en kijkt hij zelfs al uit naar zijn
volgende uitdaging. “Het is alleen nog even
de vraag of ik over een half jaar aan de start
sta van mijn vierde marathon. Ik wil namelijk
graag nog een buikwandcorrectie ondergaan
en misschien dat deze rond die tijd kan
plaatsvinden. Maar nu ga ik eerst keihard
trainen voor mijn aankomende marathon,
zodat ik dit keer een volgende mijlpaal kan
bereiken: onder de vier uur eindigen.”
MMC BIEDT VOOR EN NA EEN
MAAGVERKLEINENDE OPERATIE
LEEFSTIJLHULP.
VOOR MEER INFORMATIE:
MMC.NL/OBESITASCENTRUM
Máxima MC 29

IN HET KORT
Persoonlijke zorg op afstand
Virtueel bordspel voor diabetespatiënten
Zelfzorg bij diabetes is belangrijk voor een stabiele gezondheid.
Daarom ontwikkelde internist Harm Haak in samenwerking met de
Technische Universiteit Eindhoven het interactieve, virtuele
bordspel SugarVita. Met dit digitale bordspel kunnen mensen met
diabetes type 2 hun leefstijl veranderen.
SugarVita is een moderne variant op ganzenbord, waarbij spelers de
juiste keuzes moeten maken om de bloedsuikerspiegel zo normaal
mogelijk te houden. Het spel geeft diabetespatiënten inzicht in wat
dagelijkse activiteiten voor invloed hebben op de bloedsuikerspiegel.
Studies laten zien dat het spel zorgt voor verbeteringen in
zelfmanagementvaardigheden van de spelers. Daarnaast is het ook
interessant voor huisgenoten, want op deze manier kunnen zij
diabetespatiënten ondersteunen in hun gedragsverandering.
Inzicht in eigen medische
gegevens
Thuis revalideren
In MMC revalideren hart- en longpatiënten. Om patiënten
te stimuleren tot beter zelfmanagement en duurzaam
behoud van een gezonde leefstijl, ontwikkelt MMC innovatieve
revalidatieprogramma’s. Zo kunnen patiënten het
hartrevalidatieprogramma thuis uitvoeren, met persoonlijke
begeleiding op afstand. Een medisch-wetenschappelijk
onderzoek, de Smartcare CAD-studie genaamd, kijkt naar
de effecten hiervan. Voor patiënten van MMC is het mogelijk
om deel te nemen aan de studie en zelf thuis te trainen.
Daarnaast is het Remote Patiënt Management programma
(RPM) ontwikkeld voor patiënten met zowel chronisch
hartfalen als COPD. De patiënt voert zelf een aantal
metingen uit en krijgt hierdoor meer inzicht in de eigen
klachten. Doordat zij dagelijks in de thuissituatie gemonitord
en begeleid worden door een multidisciplinair team,
kan regelmatig een ziekenhuisopname worden voorkomen.
Met behulp van het patiëntenportaal MijnMMC kunnen
patiënten in grotere mate zelf een rol spelen in de behandeling.
Het portaal is zo ingericht dat de patiënt zelf de medische
gegevens in kan zien, zoals het medicatieoverzicht en
de uitslagen van medische onderzoeken. Ook kunnen patiënten
afspraken maken met behulp van een verwijzing van
de (huis)arts. Dankzij MijnMMC kunnen
patiënten zich vanuit huis beter voorbereiden op het
gesprek met de arts en makkelijk zelf de regie houden over
hun behandeling.
KIJK OP MIJNMMC.NL
MEER WETEN? MMC.NL/FLOW > THUISMONITORING
30 Máxima MC

Een goede nachtrust
Eén op de vijf Nederlanders zegt te kampen met slaapproblemen en bijna de helft van
hen wordt daardoor belemmerd in het dagelijks functioneren. Dat blijkt uit recente
cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Tegelijkertijd blijkt het belang
van een goede nachtrust steeds groter.
Slaapstoornissen en chronisch slaaptekort
verhogen het risico op het krijgen van een
hartaanval en/of hartfalen, een
onregelmatige hartslag, een hoge bloeddruk,
een beroerte of diabetes type 2. Ook komen
depressie en klachten van burn-out vaak
voor bij mensen met chronisch slaaptekort.
Slaapproblemen en overgewicht
Een verstoorde slaap zorgt er bovendien
voor dat de gevoeligheid voor insuline
vermindert, de bloedsuikerwaarde verhoogt
en de stofwisseling zo verandert, dat
gewichtstoename in de hand wordt gewerkt.
Overgewicht vergroot juist de kans op het
krijgen van slaapproblemen. Slaapproblemen
en overgewicht kunnen dus zowel elkaar
veroorzaken als versterken. Er ontstaat
eigenlijk een vicieuze cirkel. Onder
slaapproblemen is slaapapneu bij
overgewicht een van de grote boosdoeners.
En een groot deel van de mensen met
slaapapneu heeft diabetes. Andersom heeft
een groot deel van de mensen met diabetes
type 2, last van een slaapstoornis. Afvallen
blijft de beste manier om deze cirkel te
doorbreken. Bij slaapapneu is
gewichtsverlies echter geen gemakkelijke
opgave. Dat komt door de verandering van
de stofwisseling en hormonen, waarvan de
gevoeligheid voor insuline slechts een
voorbeeld is.
Somnoloog
De behandeling van slaapproblemen vraagt
om een brede blik. Slaapproblemen kunnen
namelijk veel oorzaken hebben. In het
slaapcentrum van Máxima MC werken
longarts, keel-, neus-, oorarts, neuroloog en
kaak chirurg dan ook nauw samen.
Bovendien heeft het slaapcentrum daar
onlangs twee Europees erkende
slaapgeneeskundigen aan toegevoegd.
Longarts Roel Aleva mag zich voortaan niet
alleen longarts noemen maar ook de titel
somnoloog voeren. Klinisch neurofysiologisch
laborant Anja Couperus is
somnotechnoloog. Een somnoloog heeft
kennis van alle aspecten van de slaapgeneeskunde,
zoals ademhalingsafhankelijke
slaapstoornissen, neurologische en
psychiatrische slaap-waakstoornissen en
slaap-waakstoornissen bij kinderen.
MEER INFORMATIE VIND JE OP MMC.NL/
SLAAPCENTRUM > SLAAPAPNEU
Máxima MC 31

Roel Hagen (63) heeft COPD en volgde
het longrevalidatieprogramma van
Máxima MC. “Na afloop zag mijn
vriendin een nieuwe Roel. Ik beweeg
makkelijker. Tot haar verbazing heb ik
nu plezier in het sporten. Samen
wandelen en fietsen we graag.”
‘Zulke mooie
resultaten had ik
niet verwacht’
LEES HET VERHAAL VAN ROEL OP PAGINA 14
32 Máxima MC