You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
spoorwegmaatschappij van haar vader. De graaf joeg er hiervan<br />
10 miljoen dollar doorheen met een levensstijl die zo verkwistend<br />
was – hij liet onder andere een roze marmeren paleis bouwen op<br />
de avenue Foch in het centrum van Parijs – dat zijn echtgenote<br />
het raadzaam achtte in 1906 van hem te scheiden om het restant<br />
van haar fortuin veilig te stellen. De graaf overleed zonder een<br />
cent, met achterlating van een literaire afscheidsgroet: De kunst<br />
in armoede te leven.<br />
Beroemd waren de feesten die hij gedurende de Belle Epoque in zijn<br />
Palais Rose organiseerde en waar hij de Franse aristocratie ontving,<br />
samen met beroemde tijdgenoten, onder wie Marcel Proust en Sarah<br />
Bernhardt. Voor hen gold de graaf als toonbeeld en absolute voorloper<br />
op het gebied van mode en juwelen. Op een foto van omstreeks<br />
1920, door de beroemde Franse fotograaf Nadar, draagt de graaf een<br />
gouden Cartier tank aan een zwarte moiré zijden band om zijn pols.<br />
Hij stond ermee aan het begin van een traditie, die tot op de dag van<br />
vandaag voortduurt.<br />
Van prinses Diana<br />
(links) tot de Hertogin<br />
van Cornwall, prinses<br />
Caroline en koningin<br />
Máxima: het klassieke<br />
Tank-horloge van<br />
Cartier heeft veel<br />
koninklijke fans.<br />
van 1917 in gebruik, waarna de ontwerpen van<br />
Cartier vrij snel volgden.<br />
Een jaar later werd een exemplaar van het<br />
zogenoemde Tank-horloge aangeboden aan<br />
de in Europa gestationeerde Amerikaanse<br />
generaal John Pershing, maar de productie<br />
kwam pas echt op gang in 1919, na de terugkeer<br />
van de vrede in de wereld.<br />
Het model van het horloge is afgeleid van<br />
het grondplan van de Renault FT, waarbij<br />
de rupsbanden model stonden voor de lange<br />
zijden van het uurwerk. De afdruk van die<br />
rupsbanden is zichtbaar in het railmotief<br />
op de wijzerplaat. Vanaf het begin werd de<br />
opwindknop voorzien van een cabochon<br />
geslepen saffier.<br />
In een tijd waarin het veel moeilijker was om<br />
reclame te maken voor een luxeproduct dan<br />
tegenwoordig, droeg Louis Cartier de Tank<br />
persoonlijk, maar schakelde hij ook zijn vele<br />
relaties in. Graaf Boni de Castellane was zo’n<br />
relatie. Deze chique Franse edelman trouwde<br />
in 1895 met de Amerikaanse Anna Gould, die<br />
niet alleen haar fysieke schoonheid inbracht,<br />
maar ook een enorm vermogen dankzij de<br />
Horloge werd armband<br />
Minstens zo belangrijk voor Cartier was de filmster Rudolph Valentino,<br />
die per contract liet vastleggen dat hij zijn Tank-horloge mocht blijven<br />
dragen in zijn films. Een lastige eis, omdat het polshorloge nog helemaal<br />
niet bestond in de tijd waarin de films speelden. Op een poster<br />
van de film The Son of the Sheik uit 1926 is het horloge dan ook vervormd<br />
tot een soort armband. Maar in de film zelf is toch echt heel<br />
duidelijk de Cartier Tank zichtbaar. Het betekende de definitieve<br />
doorbraak en onstuitbare opmars van een icoon. Filmsterren en<br />
artiesten als Yves Montand, Simone Signoret, Warren Beatty,<br />
Jacqueline Bisset, Jeanne Moreau, Catherine Deneuve en Alain Delon<br />
waren, of zijn nog steeds, in het bezit van een Tank. Yves Saint<br />
Laurent noemde het zijn favoriete horloge en Andy Warhol wond<br />
het zijne nooit op, omdat hij het als een juweel op zich beschouwde.<br />
Jacqueline Kennedy kreeg een Tank-horloge in 1963 van haar zwager<br />
prins Stanislaw Radziwill. Op de achterzijde staat in zijn handschrift<br />
gegraveerd: ‘Stas to Jackie, 23 Feb.1963 2.05am to 9.35pm’. Dit laatste<br />
verwijst naar de tijdsduur van een wandeltocht met vrienden in de<br />
natuur van 19 uur en 30 minuten, inclusief pauzes voor champagne,<br />
sigaretten en steaks. Dit horloge werd in 2017 tijdens een veiling bij<br />
Christie’s in New York voor bijna 380 duizend dollar gekocht door<br />
Kim Kardashian.<br />
In het begin van de vorige eeuw zei koning Edward VII eens tegen<br />
Louis Cartier: ‘U bent de juwelier van koningen en de koning van<br />
de juweliers.’ Een bewijs daarvan is dat het Tank-horloge, waarvan<br />
inmiddels een aantal varianten bestaan, ook in koninklijke kringen<br />
wordt gewaardeerd. Prinses Caroline van Monaco en haar dochter<br />
Charlotte Casiraghi bezitten beiden een Tank, maar ook onze<br />
koningin Máxima draagt het horloge graag én vaak. Prinses Diana<br />
werd er eveneens veelvuldig mee gefotografeerd en de Hertogin van<br />
Cornwall draagt regelmatig een exemplaar dat ze al in bezit had<br />
vóór ze met prins Charles trouwde. Zij allen bewijzen hiermee eer<br />
aan een ruim honderdjarig ontwerp, dat nog steeds getuigt van<br />
tijdloze schoonheid en onvergelijkbare chic. •<br />
FOTO’S ANP, ARCHIEF MARTIJN AKKERMAN, CARTIER, GETTYIMAGES, HH, PALEIS HET LOO/KONINKLIJKE VERZAMELINGEN DEN HAAG, RVD/ERWIN OLAF<br />
102