inkijkexemplaar reisfotografie special 2019

VAN DE MAKERS VAN
REISMAGAZINE
COLUMBUS TRAVEL
REISFOTOGRAFIE
voor beginners & gevorderden
98 TIPS
VOOR BETERE
VAKANTIEFOTO'S
LEKKER PRAKTISCH
GEEN GENEUZEL MAAR TIPS
DIE JE ECHT VERDER HELPEN
MOBIEL PROOF
OOK VOOR JE SMARTPHONE
& INSTAGRAM-FOTO'S

Ik houd van woestijnen. Ik houd van
open vlaktes, turkooizen water, woeste
bergen en dichte jungles. Ik houd van
roadtrippen, chillen op een onbewoond
eiland, trekken naar een waterval en
slenteren door cultuurerfgoed.
Ik houd van de ziel van alles in creatie.
Ik heb liefdesrelaties met landen en
streken, locals, dieren en bomen.
Ik heb een passie voor alles wat er te
zien is. Ik heb een passie voor alles wat
er te doen valt. Mijn passie is passies tot
leven laten komen als ik reis. Mijn passie
is uit een bestemming halen wat er in zit.
Mijn passie is laten gebeuren wat er om
de hoek ligt.
Mijn doel is groei. Mijn doel is de dingen
te zien zoals ze zijn. Mijn doel is niet te
oordelen en veroordelen. Mijn doel is om
met een open hart en open ogen gade
te slaan. Mijn doel is dat in dit leven
te doen. Mijn doel is om de wereld te
verkennen.
Ik hoop dat we samen koesteren wat
we hebben. Ik hoop dat we samen lief
zijn voor Moeder Aarde. Ik hoop dat er
geen boosheid (meer) is. Ik hoop dat we
elkaar begrijpen. Ik hoop dat we elkaar
ontmoeten! Mijn wens is dat iedereen
naar zijn hart gaat luisteren.
Mijn wens is dat iedereen zijn hart
volgt. Mijn wens is dat iedereen kan
zien hoeveel we gemeen hebben met
elkaar. Mijn wens is dat iedereen kan
zien hoe mooi de wereld is. Mijn wens
is dat iedereen kan voelen hoe mooi de
wereld is!
Nu staan sluitertijden,
diafragma's en andere
technische wetmatigheden
eens níét centraal, maar dat
waar het werkelijk om gaat:
spelen met licht, met het
landschap én met de locals.
—Columbus Travel-oprichter
Louise ten Have
98
TIPS
INTUÏTIEF
FOTO'S LEREN
MAKEN
DOOR COLUMBUS TRAVEL-REISFOTOGRAAF
EN -OPRICHTER LOUISE TEN HAVE
Stampen in het stof op een
stammenfestival in Vanuatu.
Slapen onder de sterren bij
bedoeïenen in Oman. Waden
in het warme water in Mozambique,
omringd door traditionele
zeilboten. De streling van
het licht op de bomen zien op
het Caribische eiland Dominica.
Zeilen door de Malediven,
met de wind in je haren.
De horizon afturen met monniken
in Sri Lanka. Reflecteren
tussen flamingo’s in Tanzania.
Reizen is het in- en uitademen
van het mooiste van de natuur.
Reizen is beleven, doorleven en
je vervolgens dankbaar voelen.
Reizen is een voorrecht.
Laten we op avontuur gaan!
INTUÏTIEF FOTOGRAFEREN
Reizen heeft de fantastische kwaliteit dat je er
beter door leert kijken. Het is een heel andere
beleving dan het wandelingetje of het ritje dat
je elke dag naar je werk maakt. Ook dan zou je
kunnen leren je zintuigen op full alert te zetten,
maar in de praktijk zijn veel mensen dan niet
écht aanwezig in het moment. Het lijkt moeilijker
thuis.
Neem dan reizen. Je zintuigen staan al bijna
vanzelf op scherp. En dat is handig als je wilt
fotograferen: je ziet veel meer. En méér zien is
superinspirerend. Je voelt je vrolijk en zit in
een flow. Bij mij ontstaat er een visie zonder
gedachtenstromen. Ik voel als het ware hoe ik
iets wil vastleggen en laat me met de flow meevoeren.
Deze flow noem ik intuïtie. Er zitten
geen gedachten aan gekoppeld; mijn gedachten
zijn stil en het gebeurt gewoon.
Om deze flow, deze intuïtie aan te boren, is
het handig als je bepaalde vaardigheden zó hebt
geïntegreerd dat je er niet meer over hóéft na te
denken. Toen ik deze tips neerpende, leerde
ik er grappig genoeg ook zélf van, om de
simpele reden dat ik tijdens het fotograferen
niet nadenk. Ligt dit eraan ten grondslag, dacht
ik dan. Wat grappig! Ik zit met fotograferen zo
in de beleving dat er geen haar op mijn hoofd
− of beter gezegd, geen gedachte in mijn hoofd
is − die mij aanspoort om toch vooral meteen
die goede foto te scoren. Die foto is eigenlijk
een bijproduct van de flow waarin ik me bevind.
Verbinding staat centraal, niet mijn wens om te
vastleggen, vastleggen en nog eens vastleggen.
LICHT ALS INSPIRATIE
Mijn grootste inspiratiebron is licht. Licht is het
begin, het eind en alles ertussenin. Er is niets
mooier dan te kijken naar de speling van licht.
Het voelt als een geschenk, een streling, en het
laat mijn hart vaak een sprongetje maken. Het is
mijn fascinatie voor licht die aan de oorsprong
staat van wat ik zie en hoe ik kijk. Geen enkele
situatie – lees: foto – is compleet zonder goed
licht. Ik bedoel niet dat licht fout kan zijn, maar
hoe het licht valt op een gezicht, een landschap,
op whatever, is allesbepalend.
Mijn liefde voor fotografie is dan ook niet
begonnen met de camera en het vastleggen,
maar met het adoreren van het licht. Zien hoe
het licht streelt. Het ‘zien’ is gestimuleerd door
goed te kijken in het dagelijkse leven, maar
ook door te kijken naar kunst, met name oude
meesters. Het spreekt voor zich dat kunstenaars
zich ook lieten inspireren door licht. Omdat een
schilderij geen momentopname is (het kost tijd
om het te schilderen) kózen zij de beste lichtsituatie.
En door hun werk goed te bekijken zie
je wat mooi licht is.
INKIJKJE
Elke hobbyfotograaf maakt op reis wel een aantal
mooie foto’s. Het ‘overkomt’ je als het ware.
Maar het liefst zou je in elke situatie goede
foto’s willen maken. Hoe doe je dat? In deze
reisfotografiespecial onthul ik mijn visie en geef
ik tientallen handvaten om jouw reisfoto’s te
verbeteren. Maar nu staan sluitertijden, diafragma’s
en andere technische wetmatigheden eens
níét centraal, maar dat waar het werkelijk om
gaat: spelen met licht, met het landschap én met
de locals. Dát, in combinatie met jouw intuïtie.
Ik hoop dat een inkijkje in de wereld van
reis- fotografie zoals ik die ervaar, je zal stimuleren
dit te doen met behoud van échte reisbeleving.
Bij Columbus Travel noemen we dit
reizen 2.0. Je reist en fotografeert terwijl je een
echte connectie ontwikkelt met het land waar
je te gast bent, met de mensen die er wonen én
met de natuur. Zodat je niet slechts terugkomt
met mooiere foto’s maar ook met een mooier,
authentieker verhaal!
002
003

5 TIPS ZO MAAK IK FOTO'S VAN LOCALS
5. VRAAG NIETS EN BEGIN MET FOTOGRAFEREN
Dit is een linke en hangt ook weer samen met je
persoonlijkheid. Verplaats jezelf in de persoon
die je wilt fotograferen. Negen van de tien keer
vind ik namelijk dat dit niet kan. Wanneer kan
het dan wel? Iemand komt voorbij, erachter
gebeurt ook wat. Jij ziet het en het kan alleen
nu, anders is het moment weg. Doe dit in
landen waar dat kan. In sommige landen of
streken merk je dat mensen het erg leuk en zelfs
een eer vinden als ze worden gefotografeerd.
Vaak zijn dit de ongebaande paden: plekken
waar mensen nog niet eerder zijn gefotografeerd.
Als je de mogelijkheid hebt en de mensen
ook, maak dan achteraf toch nog een praatje.
Probeer uit te leggen waarom je die foto maakt;
eerlijkheid opent alle harten. Laat in landen
waar dit niet kan de kans aan je voorbij gaan.
Het is maar een foto, en het risico niet waard
het respect voor elkaar te verliezen.
Mijn nieuwe kapsel Dit deel van
de kust voor de Bahama's ligt vol met
zeesterren. Mijn schipper dook er
eentje op, waarna ik hem verzocht de
ster op zijn hoofd te zetten en aan de
rand van de boot te gaan staan. Laat
zelf echter zeesterren liever met rust:
het zijn gevoelige, levende organismen.
Fotograferen is in eerste instantie
afhankelijk van hoe je omgaat met het
zonlicht, hoe en waar je mensen neerzet
en hoe je ervoor zorgt dat mensen en
objecten 'los' komen.
— 35 mm, 1/160 sec, F10, ISO 200 —
Sardijnse Robinson Eilandbewaarder
Mauro poseert bij zijn gammele hut op
Isola Budelli in de Maddalena-archipel,
Sardinië, waar hij al drie decennia als
enige woont. ‘Nee, ik ben geen Robinson
Crusoe. Die wilde graag terug naar de
bewoonde wereld. Ik wil hier graag
blijven.’ Mauro toonde me het eiland en
vertelde over zijn leven. Op een gegeven
moment vielen er prachtige schaduwen
op zijn gezicht. Na ons gesprek gingen
we terug naar de plek in kwestie en
maakte ik deze foto. Dit is een typisch
voorbeeld van spelen met licht. Ik liet
Mauro bewegen en bewegen, net zolang
tot ik het licht perfect vond.
— 200 mm, 1/1250 sec, F2.8, ISO 100 —
PROBEER UIT TE
LEGGEN WAAROM
JE JE FOTO MAAKT;
EERLIJKHEID OPENT
ALLE HARTEN
010
011

5
TIPS
FOTOGRAFEREN
MIDDEN OP
DE DAG
Elke fotograaf weet het:
de mooiste foto’s maak je
met ochtend- of avondlicht.
Maar ja, dat lukt niet altijd.
Je bent immers onderweg en
langer blijven is vaak geen
optie. Dan sta je dus toch
midden op de dag op de allermooiste
plekken ter wereld.
Níét fotograferen is geen optie.
Wat moet je dan?
1. GEBRUIK TEGENLICHT
Neem indien nodig een laag standpunt in.
Zorg dat je de zon in de lens krijgt en speel
daarmee. Te veel zon in de lens is niet ideaal
door de lense flare-effecten die daardoor
ontstaan, maar een betere optie dan een saaie
foto. Probeer op creatieve wijze iets voor
de lens te krijgen wat de directe zon een beetje
dempt, bijvoorbeeld een gebouw, bloemen
of takken. >
Midden op de dag De lagune van
Aitutaki, een van de Cookeilanden, is
ongerept. Geloof het of niet, maar dit zijn
de échte kleuren. De motus (eilandjes)
op de achtergrond zijn bijna allemaal
onbewoond. Op een enkele motu is een
luxe ecoresort gebouwd en op een drietal
motus staat een hutje te huur voor zowel
locals als toeristen. We varen een dagje
met Maori Etetia en zijn nicht Misepa
door de lagune. Voor deze foto vroeg
ik hem van onze boot af te duiken.
Vijf opnames verder ben ik tevreden.
Dit is het resultaat. Die dag gaan
we ook zwemmen en snorkelen
met papegaaivissen en een enorme
horsmakreel. Etitia gaat speervissen.
Hij vangt met één welgemikte worp van
zijn ko, een ouderwetse rifspeer, een
papegaaivis. Hij staat hiervoor op het
vijftig meter brede barrièrerif dat de
lagune omsluit en beschermt tegen de
krachten van de open oceaan.
— 27 mm, 1/1250 sec, F11, ISO 500 —
014
015

5 TIPS GA EENS EVEN REFLECTEREN
WAAR GA IK NAARTOE? Deze foto
is genomen in Puglia, een regio in
Zuid-Italië. Ik was een beetje aan het
rondlopen in de buurt van dit kerkje en
zag dat het gebouw heel mooi in een
wagen reflecteerde. Ik heb toen gewacht
tot er iets meer gebeurde. Uiteindelijk
kwam er een oldtimer voorbijrijden met
een typische, bebrilde Italiaan. Nét wat
ik nodig had om het beeld wat extra's te
geven. Zowel de kerk op de achtergrond
als de reflectie op de auto komen zo
duidelijk naar voren.
— 16 mm, 1/250 sec, F10, ISO 400 —
WAAR KOM IK VANDAAN? In Papoea-
Nieuw-Guinea zie je tot aan de horizon
een aaneenschakeling van de kleuren
blauw en groen. Als één groot zwembad.
De speervisser op de foto zwemt bij de
riffen van Tsoi Boto. Ik sprong snel met
de onderwatercamera van onze boot om
te zien wat hij aan het doen was.
— 18 mm, 1/1250 sec, F8, ISO 400 —
3. BENUT REGEN
Op reis is regen niet hetgeen wat je wilt. Maar
elk nadeeltje heeft zijn voordeeltje. Door regen
ontstaan er plassen. Zelfs plassen die maar een
paar milimeter diep zijn werken prima als het
gaat om reflecteren. Hoe dichter je jouw camera
boven de plas kunt houden, hoe groter de plas
lijkt. Het kan een énorm meer lijken.
4. ZOEK DOELBEWUST REFLECTIES OP
Je kunt doelbewust op zoek gaan naar objecten
die reflecteren om een dynamischere compositie te
maken. Met name voor grote gebouwen werkt
dit goed. Ga in de buurt op zoek naar mogelijkheden.
Denk aan de weerspiegeling van de
Eiffeltoren in een raam of aan de reflectie van
een van de tempels van Angkor in een auto.
5. CREËER JE EIGEN REFLECTIE
Iedereen staat voor foto’s van de zonsopgang in
Angkor bij hetzelfde meertje. Jij neemt een emmer
met water mee. Zo creëer je je eigen reflectie.
024
025

7
TIPS
7 TIPS HOE GEBRUIK IK DE GROOTHOEKLENS?
HOE GEBRUIK
IK DE GROOT-
HOEKLENS?
Fotografen kunnen boeken
volschrijven over de groothoeklens
omdat deze wellicht
de ‘creatiefste’ opties biedt.
Op reis is het objectief, dankzij
alle mogelijkheden voor een
mooie reportage, een grote pre.
Er zijn echter basisfactoren en
richtlijnen waar je rekening
mee moet houden als je een
groothoeklens optimaal wilt
benutten.
1. EXPERIMENTEER MET VERTEKEND BEELD
Eerst een stukje techniek. Elke lens van minder
dan 50 mm (uitgaande van een fullframe camera)
vertekent het beeld. Alles wat dichtbij is, wordt
vergroot. Wat verder weg is, wordt kleiner.
Een groothoeklens onderscheidt zich hierin
van telelenzen − bij 70 of 200 mm is het beeld
precies zoals het oog het ziet. Dit kun je zelf
testen. Zet je camera op een statief en maak een
foto met een telelens. Neem dan een foto met
een 50 mm lens en maak vervolgens (achter je
beeldscherm) dezelfde uitsnede als die je met
de telelens hebt gemaakt. Je zult zien dat >
Met uitzicht Bedoeïengids Mussalem
Bachit zit hier op Turtle Rock in Oman.
De rocky desert ten noorden van Salalah
ligt tussen de kust en Rub al Khali
(Empty Quarter), de enorme woestijn
die tot ver in Saoedi-Arabië reikt.
Huur een 4WD voor ongekende offroadervaringen
en gooi je tent achterin
om te wildkamperen op de mooiste
plekjes, zoals deze. Je bent helemaal
alleen, zonder andere toeristen. Het is zo
speciaal om onder de sterrenhemel te
slapen en hier wakker te worden.
Het was voor mij een kleine uitdaging om
de rots te beklimmen en aanwijzingen
te geven: mijn chauffeur moest weten
hoe hij de auto moest positioneren en
Mussalem moest weten hoe hij het beste
kon zitten.
— 16 mm, 1/250 sec, ISO 400 —
038
039

7 TIPS HOE GEBRUIK IK DE GROOTHOEKLENS?
7 TIPS HOE GEBRUIK IK DE GROOTHOEKLENS?
Echt waar! In Nepal is geen gebrek aan
heilige mannen — in Kathmandu struikel
je er zowat over. De meesten vallen onder
de categorie ‘sadhoe’: een verzamelnaam
voor een bonte stoet mystici, asceten
en rondtrekkende monniken. Sadhoes
hebben zich teruggetrokken uit de
materialistische samenleving en hun
hele leven gewijd aan het bereiken van
moksha, de verlossing uit de cyclus
van dood en reïncarnatie. Dat doen ze
voornamelijk door middel van meditatie.
Hindoes geloven dat dit de gehele
gemeenschap ten goede komt en ook
hun persoonlijke moksha dichterbij
brengt – sadhoes worden dan ook alom
vereerd en gevraagd om mensen te
zegenen, advies te geven, te genezen
of juist te vervloeken. Met hun lange,
ongewassen haar en een grote witte
streep van as op het voorhoofd vormen
ze een opvallende verschijning op straat,
maar op de bekende toeristenplekken
is het negen van de tien keer dat ze er
voor het geld staan. Ze dirken zich voor
westerse toeristen op en lopen met een
geldemmertje rond om voor camera’s te
poseren. Een echte sadhoe vraagt echter
nooit om geld en vind je gemakkelijker
buiten de hoofdstad. De uitdossingen zijn
vaak volslagen over de top. Ik koos voor
deze foto voor een groothoeklens zodat
de over-de-topheid nog sterker wordt
geaccentueerd. Voor deze foto heb ik ook
geld in het emmertje gedaan.
— 16 mm, 1/250 sec, F2.8, ISO 400 —
5. WORD CLOSE MET JE ONDERWERP
Leuk is het als je onderwerp, bijvoorbeeld een
local, heel dichtbij staat. Soms zit er maar
twintig centimeter tussen mijn camera en de
local. Heel erg in your face dus. Uiteraard heb je
al contact met die persoon voordat je dat doet
− hij of zij zou zich anders rot schrikken.
Wees ervan bewust dat als je een local van
dichtbij fotografeert, er vervorming optreedt.
Iemands neus, bril of voorhoofd gaat er in
verhouding tot de werkelijkheid ‘enorm’ uitzien.
Dit kan een leuk beeld opleveren, zeker
als je iets wilt overdrijven, maar je maakt er
misschien geen vrienden mee als je de foto laat
zien. Zet ook geen persoon dichtbij in de hoek
van je beeld. Daar maak je zéker geen vrienden
mee. De vervorming is dan zo overdreven dat je
foto wordt verknald. Met gebouwen en andere
onderwerpen heb je hier minder last van.
6. KIJK OMHOOG
Perspectieven kunnen verbluffend zijn als je
omhoog kijkt. Je doet dit om te laten zien hoe
groot iets is of om het extra in de schijnwerpers
te zetten. Kijk omhoog in een oerbos, of in de
stad tussen hoge gebouwen, of onder een brug.
De mogelijkheden om creatieve foto’s te maken
zijn eindeloos.
7. GA STITCHEN (DE NIEUWE GROOTHOEK)
Misschien is de groothoek maar ouderwets, of
toch niet. Zie pagina 26.
Weids en waterig Een van de
hoogtepunten van een bezoek aan de
Okavangodelta in Botswana is een tocht
per mokoro, een traditionele kano met
een platte bodem zodat ook de zeer
ondiepe gebieden bereikbaar zijn.
Om de bomen in de delta te beschermen
mogen mokoro’s niet meer van hout zijn,
maar de moderne glasvezelboten zijn
nauwelijks van de oude te onderscheiden.
De gids zorgt voor de balans en duwt de
mokoro als een gondelier voort. Je kunt
ook meerdaagse tochten maken.
— 17 mm, 1/8000 sec, F5.0, ISO 800 —
042
043

7
TIPS
NEEM
EEN TUSSEN-
DOORTJE
Wauw! Ik gluur ergens
tussendoor en word verrast
door de schoonheid van een
klein stukje Moeder Aarde.
Tijd voor een ‘tussendoortje’.
Ik ga er rustig voor zitten en
blijf kijken. Camera in de
aanslag!
1. GA GLUREN BIJ DE BUREN
Je bent aan het wandelen en kijkt opzij,
ergens tussendoor. Meestal gaat het om bomen,
bladeren of een raam. Een innerlijk stemmetje
verwijt je dat je zit te gluren; je staat relatief
verdekt opgesteld in een omgeving die donkerder
is dan wat je bekijkt. Het valt je op dat je
niet alleen in de verte kijkt, maar ook dichtbij.
Het totaalbeeld ziet er prachtig uit: de achtergrond
plús de voorgrond. Stop!
2. FOTOGRAFEER VAN DONKER NAAR LICHT
Het blijft mijn stokpaardje dat een mooie foto
vaak in het donker begint. Dat betekent dat de
schaduwkant aan jouw kant zit, of dat je vanuit
het donker begint en het verderop lichter is.
Je wordt hierdoor de foto ‘ingetrokken’. Deze
regel gaat ook op voor een ‘tussendoortje’. >
Doorkijkertje De kust van Kenia wordt
gedomineerd door overdadig groen en een
turkooizen zee. Op twee uur rijden ten
zuiden van Mombasa ligt de heerlijkste
plek van de zuidkust: Msambweni.
— 70 mm, 1/200 sec, F32, ISO 800 —
044
045

5
TIPS
HOE LAAT IK
LOCALS ERUIT
SPRINGEN?
Reisfotografen weten het maar
al te goed: locals in een landschap
vertellen vaak meer over
een land dan een landschap
alleen. Maar vaak zitten die locals
tegen de achtergrond ‘geplakt’,
waardoor je ze niet meteen of
duidelijk ziet. Met enkele handelingen
tijdens het fotograferen is
dat gemakkelijk op te lossen.
1. ZET EEN PAAR STAPPEN OPZIJ
Het lijkt zo simpel en dat is het vaak ook. Neem
bijvoorbeeld de foto van het kind hiernaast in
Papoea-Nieuw-Guinea. Hoe vaak zie je wel niet een
soortgelijke foto, maar dan zit de persoon vastgeplakt
tegen de palmbomen. Een paar stappen
opzij zetten lost dit probleem op − de persoon komt
los van de achtergrond. De tip is zo simpel dat je de
neiging hebt m te negeren, maar sla de vele fotos er
maar op na die er létterlijk naast zitten. >
Mysterieus, romantisch
en wild Papoea-Nieuw-Guinea,
het rechterdeel van het grote eiland
Nieuw-Guinea, is een van de laatste
gebieden ter wereld die nog echt
wachten op ontdekkers. Zonder enig
toerisme van betekenis, heb je de
grootste biodiversiteit onder en boven
water, actieve vulkanen, paradijselijke
stranden en een lieve bevolking helemaal
voor jezelf. Elke dag kwam ik weer voor
nieuwe verrassingen te staan. Zoals hier
op New Ireland. De stranden zijn er wit en
ongerept, met jungle tot aan het zand.
Het rif ligt slechts 200 meter uit de kust.
Op zondag spelen alle kinderen er met
kano’s en zelfgemaakte bodyboards, zoals
Miranda, het jongetje op deze foto.
En voordat ik het vergeet: de scheve
horizon maakt he-le-maal niets uit.
Sommige amateurfotografen kunnen zich
daar scheel aan ergeren, maar trek je daar
maar niets van aan. Beste is dan wel dat
deze goed scheef is en dus niet net-niet.
— 16 mm, 1/320 sec, F5, ISO 250 —
048
049

4 TIPS ZÓ GROOT IS HET!
2. VUL DE LEEGTE
Zodra iets of iemand in je landschap staat waarvan
we allemaal de grootte weten, zie je pas de
grootsheid. Denk aan een ruiter tussen wuivend
gras, een kameel in de zandduinen of een bootje
voor een steile rotswand. Vul de leegte zodat de
grootsheid zichtbaar wordt.
3. NEEM AFSTAND
Door afstand te houden, zie je het complete
plaatje. Zoek het bijvoorbeeld hogerop;
een paar meter de hoogte in is vaak al
genoeg. Zie ook pagina 72. >
Goede oogst Rondom Munnar, in de
Indiase deelstaat Kerala, rijd je door
theepantages die de heuvels bedekken
met groene patronen. Als je goed kijkt,
zie je ergens theeplukkers aan het werk.
Of beter gezegd: theeknippers, want de
theeblaadjes (alleen de jonge) worden
met een grote schaar met opvangbak
geoogst.
— 200 mm, 1/1000 sec, F3.2, ISO 100 —
066
067

AAN DE SLAG
AAN
DE SLAG
MIJN
DIGITALE
WERELD
Jaren geleden fotografeerde
ik in Tasmanië gitarist en
zanger Ronnie. Toen ik hem de
foto liet zien op het lcd-scherm
van mijn camera, zei hij:
‘Wauw, wat een geweldig
toestel!’ Ik antwoordde:
‘Jazeker. En wat een geweldige
gitaar heb jij.’ Maar een
instrument is niet bepalend
voor goede muziek, en hetzelfde
geldt voor een camera.
Het is slechts een instrument
dat jouw expressie weergeeft.
Ik vertel je hoe ik mijn reis van
a tot z voorbereid en uitvoer.
IK GA OP REIS EN IK NEEM MEE ...
In mijn fototas zitten een Canon EOS 5D
Mark III en IV. Dat zijn full-frame spiegelreflexcamera’s.
De IV heb ik nog niet zo lang. Nieuw
is ook mijn 100-400 mm telelens. Sinds ik deze
lens heb gekocht neem ik alleen nog maar deze
en mijn 24-70 mm mee. Twee lenzen dus in
totaal voor twee camera’s. Verder een teleextender
(EF 1.4x III) en wat accessoires.
In beide camera’s zitten twee kaartopeningen,
eentje voor een SD-kaart en eentje voor een
micro-SD-kaart. Op reis maak ik aan het eind
van elke dag een backup door de beelden in de
camera van de ene naar de andere kaart te
kopiëren. In twee tot vijf minuten is het gebeurd.
De externe harde schijven die ik vroeger
meenam zijn nu overbodig en blijven thuis.
Mijn armen en schouders zijn blij want ik heb
mijn fototas, die tevens handbagage is, echt
kunnen verlichten.
KLAAR VOOR ELKE SITUATIE
Op reis is mijn camera áltijd klaar voor elke
situatie. Als er iets gebeurt kan ik meteen
fotograferen omdat ik constant mijn camera
opnieuw instel. Licht anders? Aanpassen die
handel! In de basis gebruik ik de instelling
‘diafragmavoorkeuze’. Wanneer ik een donker
bos inloop, dan pas ik onmiddellijk de ISO en/
of het diafragma aan. Meestal als eerste de ISO,
omdat ik alles scherp wil hebben (zie pagina
76). Loop ik weer de openlucht in, dan
verander ik mijn instellingen meteen. Ik weet
uit ervaring welke sluitertijd de camera
automatisch selecteert of ik check deze meteen.
Maar je kunt ook horen wanneer de sluitertijd
te lang is. Probeer het maar! In sommige
situaties zet ik de sluitertijd op volledig
handmatig, met name wanneer het onderwerp
dat ik fotografeer beweegt (zie pagina 94).
NABEWERKEN
Eerder schreef ik over het belang van je
precieze intentie als je foto’s bewerkt (pagina
21). Ik zou hier een stoer stuk kunnen schrijven
over mijn kennis op het gebied van nabewerken,
maar mijn nadruk heeft altijd op de
fotografie gelegen. Eerlijk gezegd denk ik dat ik
nog veel kan leren op dit gebied. Handig zijn de
vele tutorials op YouTube. Die heb ik onlangs
ontdekt toen ik bezig was met deze special;
mijn nieuwe bevindingen heb ik deels toegepast,
met name op ouder beeld. Ik hoop dat
het is gelukt :-). Wat ik hier en daar heb
toegepast is het weghalen van onrealistische
zwemen. Dat is eigenlijk geen overbodige luxe.
Ik doe het in Lightroom maar het kan waarschijnlijk
ook in Photoshop. Een van de vensters
in Lightroom heet HSL. Onder het kopje
‘verzadiging’ kun je de kleur kiezen die er
volgens jou als kleurzweem in zit. Die kleur ga
je vervolgens satureren door het schuifje naar
links te trekken. Het effect is mindblowing.
Dat ik dat niet eerder wist!
EXTRA ITEMS
Voor onderwaterfotografie gaat soms de Canon
Mark II mee, waar een onderwaterhuis (dome)
omheen past. Sinds kort heb ik ook een Sony
DSC-RX100 Mark V met onderwaterbehuizing.
Dan hoeft niet altijd die enorm grote dome mee
in de koffer. Het beeld hiernaast is mijn eerste
testervaring met de onderwatercamera. Een drone
(DJI Mavic Pro) is mijn nieuwste camera-aanwinst.
WAT KIES JE?
Mensen vragen mij geregeld welke camera en
lens ze moeten kopen. Het blijft grappig, want
ik zeg altijd meteen dat ik geen flauw idee heb.
Grote verbazing volgt. ‘Je bent toch fotograaf!’
‘Ja,’ zeg ik dan, ‘maar geen cameraverkoper!’
Het belangrijkst is dat je voor jezelf helder hebt
waarvoor en wanneer je de camera wilt
gebruiken. Dat staat aan de basis van je keuze.
Een grote spiegelreflex heb ik ook niet dagelijks
bij me. Eigenlijk alleen op reis. Heel weinig
profs hebben veel verstand van camera’s.
We weten wat we willen en daar gaan we op af.
In Zimbabwe maakte ik iets heel grappigs mee.
Met Matthijs, mede-oprichter van Columbus,
ging ik naar een lodge in Nationaal Park
Hwange. De lodge wist dat er een reisfotograaf
en -schrijver zouden komen. We werden een
stuk verderop door een gids opgehaald, omdat
we geen terreinwagen hadden en een groot stuk
over zandpaden gingen afleggen. Tegelijk met
ons ging er een ander stel mee. De man,
Helgard, had behalve zijn koffers en fototas ook
nog drie enorme kisten bij zich met fotografiespul.
Toen we aankwamen ging het personeel
van de lodge er meteen vanuit dat híj de
fotograaf was en zijn vrouw Helga de schrijver.
Logisch − ik stond daar met mijn eenvoudige
tasje naast Helgard, met zijn kisten. We bleken
met zijn vieren de enigen in de lodge. En samen
togen we in een safariwagen de volgende dagen
de bush in. De ranger zat voorin, als chauffeur,
en op het bankje erachter zaten Helgard en
Helga. Op het achterste bankje zaten Matthijs
en ik. Wij tweetjes waren lekker in een flow en
genoten van alles. Mijn camera met een
100-400 mm lens lag in mijn schoot. Ik had nog
geen foto gemaakt, maar Helgard was druk in
de weer. Zijn enorme telelens paste amper in de
auto. Een statief moest de lens ondersteunen,
want deze was loodzwaar. Helga hielp mee.
Ook met het aanwijzen van diverse vogels.
Helgard zwaaide dan zijn lens van links naar
rechts en weer terug. De lens probeerde hij
vergeefs scherp te stellen maar telkens was het
te laat. De vogel was elke keer al gevlogen.
Een voorbeeld van de verkeerde lens voor het
moment, want het betrof het soort lens waar
National Geographic-fotografen dagen, nee,
weken mee verschuild in de bosjes liggen te
wachten op dat ene dier voor dat perfecte shot.
OEFENEN VOOR VERTREK
Je kunt jezelf helemaal gek maken wat betreft
dure camera’s en cameratechnieken, in de
overtuiging dat als je de beste camera hebt en
alles van de techniek weet, je dan mooiere
foto’s maakt. Maar zo werkt het dus niet.
Begin simpelweg met de basis: de heilige
drie-eenheid van sluitertijd, diafragma en ISO.
Dankzij Google, een YouTube-tutorial of een
basiscursus snap je het zo. Of je laat het je buurman
uitleggen. Wat ik bedoel te zeggen is dat ik
er een hoofdstuk aan kón wijden, maar dat
zwaar overbodig zou zijn; deze informatie is
overal al te vinden. Ik leg liever iets uit wat
nooit gezegd wordt, zoals in deze special.
Iets waar je echt wat mee kunt. Stap twee is dat
je gaat oefenen. Ga gewoon aan de slag. Je kunt
het simpel houden en elke keer een klein stapje
zetten om jouw camera iets beter te leren
kennen. Het liefst in Nederland, vóórdat je op
reis gaat. Zodat je op reis lekker kunt genieten
en het daar vanzelf gaat.
Kopje onder Cat Island, een van de
honderden eilanden van de Bahama's, is
een langgerekt, ongerept en dunbevolkt
eiland, met een hermitage en de mooiste
kerken (vaak ruïnes). Iedereen lacht en
kent elkaar, het levenstempo ligt laag.
Cat heeft schitterende baaien, stranden
en kreken met mangroves die je op kunt
kajakken. Je ziet goed hoe, door het
breken van het licht, de kleuren boven en
onder water van elkaar verschillen.
— 24 mm, 1/125 sec, F8, ISO 640 —
070
071

3
TIPS
nieuwe tip aanvullend over portretten maken
SCHERP
VAN VOOR
TOT ACHTER
Het kan superleuk zijn om
te spelen met de scherptediepte.
Bloemetje of persoon
scherp, achtergrond onscherp.
Het kan een mooi spanningsveld
of effect opleveren. Maar
voor de lezer van Columbus is
het belangrijk dat foto’s laten
zien hoe het er op die bestemming
uitziet. Foto’s die van
voor tot achter helemaal scherp
zijn, geven de beste indruk
en meeste reisinspiratie.
Tenminste, als je het goed doet.
1. ZET JE INZICHT EN SKILLS OP SCHERP
Een foto maken die van voor tot achter scherp
is, vraagt het meeste van je fotografische inzicht
en skills. Een foto waarvan alleen de voorgrond
scherp is, is sneller goed. De reden hiervoor is
dat je door de onscherpte niet zo op de vormen
hoeft te letten: de voorgrond (vaak een persoon)
komt tóch wel los. Als alles scherp is, dan
moeten álle vormen goed op elkaar aansluiten.
Of goed ‘loskomen’. Dat is het moeilijkst als jij
gewoon op de grond staat. Hoe hoger je gaat,
hoe meer ‘vormen’ loskomen; daarom zijn foto’s
die van boven zijn gemaakt vaak zo geslaagd.
Met twee benen op de grond fotograferen vergt
dus meer van jouw inzicht en skills. Lees de tips
op pagina’s 48-53 om te leren hoe mensen ‘los’
komen. >
2
3
Scherp uitzicht Ik kijk uit op de
rots van Sigiriya, een van de grootste
trekpleisters van Sri Lanka, vanaf de
naastgelegen maar volkomen onbekende
rots Pidurangala. Boven op de Sigiriya
liggen de ruïnes van een citadel van
koning Kassapa I (473-491 na Christus).
Dat alles scherp is ondersteunt het
verhaal. Je ziet ook goed hoe de rotsen
gelegen zijn in dit prachtig groene
landschap.
— 24 mm, 1/120 sec, F13, ISO 400 —
076
077

2 TIPS TEGENLICHT DEMPEN
2. GA OP ZOEK NAAR HET JUISTE TEGENLICHT
Je kent het misschien wel: een bepaalde
bestemming is in het echt prachtig, maar dat
komt niet over op de foto. Dat komt doordat
de sfeer niet goed is vastgelegd. En sfeer krijg
je door tegenlicht. Als het in het echt prachtig
is, dan is het altijd mogelijk een goede foto te
maken. Maar je moet er dan wel naar op zoek
gaan. In het Italiaanse dorpje hieronder ben
ik net zo lang op zoek gegaan naar het juiste
tegenlicht totdat ik de sfeer te pakken had die
het dorpje in het echt had. Dat duurde even.
Ik bleef kijken en liep soms achteruit, dus met
tegenlicht, totdat ik de juiste plek vond. Door
de bladeren kon ik precies de juiste hoeveelheid
licht bepalen, zodat er nog net een ster van licht
ontstond. Daarna heb ik net zolang gewacht
totdat er iemand langskwam. Idem voor de foto
rechts in Madagaskar.
Broodje aap Nadat Madagaskar
zo'n 160 miljoen jaar geleden van het
Afrikaanse continent afbrak en de
Indische Oceaan in dreef, ontstond hier
een unieke flora en fauna, waarvan 85
lemuursoorten, spiny forests, vliegende
reuzenratten, sissende kakkerlakken en
enorme baobabs het topje van de ijsberg
vormen. De vruchten van de baobabboom,
waarvan dit meisje er een op haar hoofd
draagt, barsten van de vitamine C en
mineralen en worden gebruikt tegen
ontstekingen en diarree. De vruchten
worden ook wel ‘apenbrood’ genoemd
omdat ze in trek zouden zijn bij apen.
Ze worden in de omgeving van
Morondava (het bekende baobablaantje)
op straat verkocht. Columbus-teams
reizen altijd in koppels: een fotograaf
en een journalist. Samen probeer je
een verhaal te vertellen, zoals hetgeen
hierboven. Ik knoopte een gesprek aan
met dit meisje en zij poseerde graag
even voor me. Zo kan het verhaal worden
verteld!
— 26 mm, 1/100 sec., F3.2, ISO 100 —
086
087

5 TIPS LOCALS EN EEN LAAGSTAANDE ZON
detail meer te zien in de personen aan de kant
van de camera. Wat overblijft is de vorm.
De vorm moet dus duidelijk herkenbaar zijn.
En daarbij speelt het profiel een rol. Als de neus
en mond duidelijk zichtbaar zijn, dan heb je
een vorm. Maar als je tegen een achterhoofd
aankijkt, dan is dat veel minder herkenbaar.
Kijk ook verder dan het profiel van het gezicht.
Ook iemand die een duidelijke stap zet, zodat je
twee benen ziet, zet een duidelijke vorm neer.
De vorm van het hele lichaam speelt mee.
2. LAAT MENSEN LOS KOMEN
Het gaat erom dat mensen niet tegen de
achtergrond geplakt zitten. Kort de mogelijkheden
op een rijtje: zet indien nodig een paar
stappen opzij, zak door je knieën of gebruik een
lange lens en zet het diafragma open. Je kunt er
ook voor zorgen dat degene die je wilt fotograferen
niet te dicht tegen de achtergrond staat.
3. ZET MENSEN OP DE VOORGROND
Het is niet de meest voor de hand liggende
oplossing, maar je kunt hier creatief mee
omgaan. Je kunt er iemand specifiek om
verzoeken, zoals de leerling-monnik op de foto
hiernaast. Maar spontaan kan natuurlijk ook.
Meestal lopen mensen achter je langs als ze
zien dat je een foto maakt. Maar door je
lichaamstaal te gebruiken en te gebaren dat ze
mogen doorlopen, overtuig je ze meestal wel
om langs je lens te lopen. >
Betoverend De zonsondergang
fotograferen? Fotografen en toeristen
zijn er dol op, en omdat tegenwoordig
iedereen fotografeert krijg je op
sommige bestemmingen te maken
met filevorming. Daar doe ik niet aan
mee. Ik probeer altijd een eigen plek
te vinden. Zoals hier voor tempel 820
op de Baganvlakte in Myanmar. Deze
foto is gemaakt vanaf het onbekende
Ohtaintaung (Pottery Hill East), een
prima alternatief voor de drukke sunset
pagodas waar te veel toeristen op
een kluitje staan. Deze heuvel heb je
voor jezelf. Op de Baganvlakte staan
honderden pagodes en tempels. De vele
stofwolken worden veroorzaakt door
de ossenkarren en geiten die over de
zandpaden lopen. Op deze manier doe
je dit gebaande pad op de Columbusmanier:
net even anders, zodat je de
massa's vermijdt.
— 165 mm, 1/400 sec, F8, ISO 800 —
090
091

5
TIPS
nieuwe tip aanvullend over portretten maken
5 TIPS SPELEN MET BEWEGING
SPELEN
MET
BEWEGING
Als we fotograferen dan
bevriezen we een moment
in de tijd. En dat moment
willen we duidelijk zien, dus
willen we graag dat het scherp
is. Maar als het onderwerp
beweegt, zijn er meerdere
opties dan scherp. Voor alle
foto’s met beweging geldt:
stel in ieder geval je sluitertijd
handmatig in! Daarna kan de
fun beginnen, want spelen
met beweging is écht spelen.
Let the games begin!
1. FREEZE!
Wanneer je bewegende onderwerpen
helemaal onbewogen vastlegt, dan ziet de
setting er niet altijd geloofwaardig uit.
Je kúnt dan de sprankeling, de energie van
de beweging missen. Zoals een straat met
voorbijracende auto’s. Die lijken dan wel
geparkeerd te staan. Maar als de achtergrond
boeiend is, dan is bevriezen toch een goede
optie. Je hebt dan én de actie én het landschap.
Kortom, de ideale reisfoto. >
2
3
Racende locals Veel Vanuatuanen,
inwoners van Vanuatu, zijn waanzinnige
paardrijders. Op Louniel Beach, bijzonder
vanwege zijn zwarte vulkanische zand,
racen op 30 juli, bevrijdingsdag, de locals
tegen elkaar. De donkere rookpluim
rechts wordt veroorzaakt door de actieve
vulkaan Mount Yasur.
— 16 mm, 1/1600 sec, F8, ISO 2000 —
094
095