Nivon Arnhem e.o. - Programma 2019-2020

Arnhem e.o. 

Natuur | Kunst | Creatief | Literatuur | Muziek | Actief | Film 

Sociaal, groen en verdraagzaam 

Programma 2019 - 2020

Programma 2019-2020 

Open Huis: seizoensopening 1 

Natuur en techniek 2 – 6 

Kunst 7 – 10 

Creatief 11 – 12 

Film, literatuur en taal 13 – 18 

Actief 25 – 30 

Lezingen 31 –35 

Aanmeldformulier 36 

Voorwaarden en Colofon 37 – 38 

Muziek en dans 19 – 24 

Over het Nivon 39 – 40 

Dit programma kwam tot stand in samenwerking met het Humanistisch Verbond Arnhem- 

Rijnstreek. De ledenprijzen gelden voor zowel Nivon als Humanistisch Verbond. 

Foto rechts: adobe stock

Hartelijk welkom 

bij het nieuwe programma van het Nivon Arnhem e.o! 

We zijn verheugd dat we u het nieuwe programma kunnen aanbieden! 

Elk jaar is het weer een leuke uitdaging om behalve onze ‘klassiekers’ ook 

nieuwe inspirerende activiteiten voor u te organiseren. Zoals gebruikelijk 

delen we de gids met het Humanistisch Verbond Arnhem-Rijnstreek, onze 

vaste partner. 

Er zijn weer tal van activiteiten die over Kunst, Muziek en Literatuur gaan 

maar ook over Groen en Natuur. Blader snel naar uw favorieten of ontdek 

onze nieuwe pareltjes, zoals een uitvoering van Introdans, uw verkeerskennis 

bijspijkeren of eindelijk de geheimen van uw tablet of smartphone 

leren kennen. 

Ons doel is dat iedereen moet kunnen meedoen aan de activiteiten en we 

zijn blij dat het weer gelukt is gekwalificeerde docenten in te huren en toch 

de prijzen voor u aantrekkelijk te houden. Gelukkig kan dat dankzij actieve 

leden die kosteloos mee werken. Wij zijn hen zeer erkentelijk. 

Namens het bestuur en alle vrijwilligers wensen we u een bijzonder 

inspirerend seizoen toe! 

De Programmacommissie 

„Samen komen is een begin; 

samen blijven is vooruitgang; 

samenwerken is succes.“ 

Henry Ford 1863 - 1947

OPEN HUIS 

Seizoensopening in De Wasserij 

zondag 1 september 2019, 14:00 uur 

Samen met het Humanistisch Verbond openen we weer het nieuwe 

seizoen. Met muzikale opluistering van de Stadscompagnie (overdagkoor) 

belooft het een gezellige middag te worden. 

Behalve algemene introducties van het Nivon en het Humanistisch 

Verbond, zijn er ook weer korte inleidingen van sommige cursussen*. 

U kunt zich op deze middag ook nog aanmelden voor een cursus of 

workshop. Uiteraard is er ook gelegenheid om bij te praten met bekenden. 

Graag tot ziens en neem gerust iemand mee ! 

Foto: adobe stock, rechts © Sabine Baumgarten 

Wanneer: zondag 1 sept. 2019 

inloop vanaf 13:30, programma 14:00 – 16:30 uur 

Kosten: 

gratis, iedereen is welkom 

1 

*De exacte invulling staat later in Mededelingen

NATUUR EN MILIEU 

NATUUR EN TECHNIEK 

Groencursus - najaar 

vanaf donderdag 24 oktober 2019 

Dit is een cursus voor nieuwsgierige mensen, die zich willen verbazen 

over de slimheid, waarmee de natuur de herfst en de winter door komt. 

Deze onderwerpen komen aan bod: 

• bomen in herfst en winter, 

• paddenstoelen 

• en we zoeken het antwoord op de vraag: 

“Hoe komt de natuur de winter door?” 

Begeleiding: Rob ten Hoedt 

code 902 

Wanneer: 3 x cursus op donderdag 24, 31 okt. en 7 nov. 2019 

van 19:30 – 21:30 uur en 

3 x excursie op zaterdag 26 okt., 2 en 9 nov. 2019 

van 10:00 – ca. 12:00 uur 

Kosten: Leden € 25, niet-leden € 30 

Locatie: 

Natuurcentrum Arnhem, 

Stadsboerderij Presikhaaf, Ruitenberglaan 4 

x 25 

Nivon programma 2


Groencursus - voorjaar 

vanaf donderdag 27 februari 2020 

De Groencursussen worden georganiseerd 

in samenwerking met IVN afd. 

Arnhem en KNNV afd. Arnhem. 

Deze cursus is een manier om de lente te beleven en de natuur in en om Arnhem beter te 

leren kennen. U hoort over onderwerpen als: 

• het landschap aan de zuidkant van de Veluwe, 

• zoogdieren, bomen en planten, 

• reptielen en amfibieën, 

• water, insecten, vogels, 

• sprengen en landgoederen. 

De docenten brengen hun onderwerp op een eigen manier, die de nieuwsgierigheid prikkelt. 

In een aantal lessen wordt gebruik gemaakt van levend materiaal. 

Begeleiding: Rob ten Hoedt 

code 901 

Foto’s: adobe stock 

3 

Wanneer: 9 x cursus op donderdag 27 feb., 5, 12, 19 en 26 mrt., 2, 16 en 30 apr. en 7 mei 2020 

van 19:30 – 21:30 uur en 

7 x excursie van ca. 2 uur op zaterdag 29 feb., 7, 14, 21 en 28 mrt., 4, 18 april en 2, 9 mei 2020 

aanvang tussen 8:00 en 11:00 uur 


Locatie: 

Natuurcentrum Arnhem, Stadsboerderij Presikhaaf, 

Ruitenberglaan 4 in Arnhem 

x 25


Alle activiteiten vinden plaats in 

De Wasserij, tenzij anders vermeld. 

Leer het heelal kennen: inleiding Sterrenkunde 

vanaf woensdag 23 oktober 2019 

Het ontstaan van planeten, sterren en -stelsels, zwarte gaten en de oerknal komen aan de 

orde. Wiskundige kennis is niet nodig maar als u al meer wilt weten lees dan het ‘Handboek 

Sterrenkunde’ van Govert Schilling. Er is veel ruimte om vragen stellen en een excursie naar 

de sterrenwacht in Zevenaar is, in overleg, mogelijk. 

Indeling cursus: 

1. kennismaken, geschiedenis van de sterrenkunde 

2. de zon: levensloop 

3. zonnestelsel, planeten, kometen 

4. sterrenstelsels, afstanden 

5. kosmologie, oerknal, zwarte gaten 

6. afronden kosmologie 

code 907 

Foto‘s: Sabine Baumgarten 

Wanneer: 

Kosten: 

Docent: 

6 x op woensdag 23, 30 okt., 6, 13, 20 en 27 nov. 

van 20:00 – 22:00 uur 

Leden € 65, niet-leden € 85 (incl. syllabus) 

+ kosten voor excursie 

Henk Meuter 

x 25 



Bomen leren kennen 

lezing vrijdag 15 november 2019 | cursus vanaf donderdag 27 februari 2020 

U komt alles te weten over bomen: hoe ze heten en waaraan je ze kunt herkennen, hoe ze 

groeien en bloeien, hun ouderdom en hun betekenis voor u en uw leefomgeving. Het gaat 

om bomen in en om Arnhem. 

De theorie wordt allereerst ondersteund met foto’s, takken en stukken hout. Daarna zijn er 

twee wandelingen waardoor u nog meer kunt leren, zien en voelen. 

De cursus is bedoeld voor de enthousiaste wandelaar en/of natuurgenieter. 

Voor de lezing is geen aanmelding nodig. 

Voor de cursus en excursie: aanmelding met code. 

code 904 


5 

Wanneer: 

Docent: 

1 x lezing op vrijdag 15 november 2019 van 19:30 – 21:30 uur 

3 x cursus op donderdag 27 feb., 12 en 26 mrt. van 19:30 – 21:30 uur 

2 x wandeling op zaterdag 21 mrt. en 4 apr. van 10:00 – 12:00 uur 

Bart Braune 

Kosten: Lezing: Leden € 7,50, niet-leden € 10 cursus en excursies: Leden € 50, niet-leden € 65 

(incl. syllabus en route) 

x 30 

x 20


Zorgeloos online 

vanaf dinsdag 12 november 2019, 14:00 uur 

Organisaties zoals banken, overheid en verzekeraars, werken steeds vaker online en 

‘dwingen’ u om mee te doen via internet, e-mail of WhatsApp. Handig als het werkt maar 

ergerniswekkend als het niet lukt of heel veel tijd kost. Herkenbaar? 

De eerste sessie is een korte inleiding én worden uw problemen, vragen en ergernissen 

verkend. We kiezen dan ook het workshop-thema. 

De tweede sessie gaat over veiligheid, gebruik van wachtwoorden en inloggen met DigiD. 

In de workshop gaan we aan de slag met uw vragen en problemen. 

Neem uw tablet of smartphone (opgeladen) mee. 

code 905 

Wanneer: 2 x cursus op dinsdag 12 en 19 nov. 2019 

van 14:00 – 16:00 uur 

1 x workshop op dinsdag 26 nov. 2019 


Docent: 

Henk Bohlander, zelfstandig ict-specialist 

x 15 


KUNST 

Kunst bij de koffie 

vanaf maandag 23 september 2019 

Begin de week met een boeiend gesprek over kunst. 

We bekijken afbeeldingen uit verschillende tijden en culturen en gaan 

op zoek naar de verschillen en overeenkomsten tussen uiteenlopende 

kunstwerken. 

Mét elkaar praten we wat je ziet, hoe het gemaakt is, waar het je aan 

doet denken of wat het kan betekenen. De getoonde beelden komen 

daarmee in een ander licht te staan. Je eigen inbreng is van belang. 

Per les is er een thema. 

code 205–208 

Foto: schilderij van Paul Klee © public domain 

7 

Wanneer: 

Kosten: 

Docent: 

8 x op maandag van 10:00 – 12:00 uur (code 205 én 206) of 

8 x op maandag van 13.00 – 15.00 uur (code 207 én 208) 

blok I: code 205 én 207 op 23, 30 sept., 7, 21, 28 okt. en 11, 18, 25 nov. 

blok II: code 206 én 208 op 6, 13, 20 jan., 3, 10, 17 feb., 2, 9 mrt. 

Leden € 79, niet-leden € 95 incl. koffie/thee 

Jos Witsiers

Wonen in een icoon 

lezingen vanaf woensdag 15 januari | excursie op donderdag 6 februari 2020 

Huizen zijn allereerst bedoeld om de mens te beschermen tegen de elementen. Er zijn echter huizen die veel 

méér zijn; ze kunnen met recht ‘iconische huizen’ worden genoemd. Deze huizen zijn zo vernieuwend dat ze al 

generaties lang allerlei architecten beïnvloeden. 

Enkele voorbeelden zijn: het Hortahuis van Victor Horta, het Rietveld-Schröderhuis van Gerrit Rietveld, 

Villa E1027 ontworpen door Eileen Gray en Maison Bordeaux van Rem Koolhaas. 

De 10 huizen die aan de orde komen vertegenwoordigen meerdere stijlen als Art nouveau, het modernisme en 

minimal architecture. Elk huis weerspiegelt een unieke bouwopvatting waardoor het zijn tijd ver vooruit was. 

code 213 

Wanneer: 

3 x lezing op woensdag 15, 22 en 29 jan. van 14:00 – 16:00 uur 

1 x excursie op donderdag 6 feb. (meer informatie volgt tijdens cursus) 

Kosten: Leden € 40, niet-leden € 57,50 

Docent: 

Inge van Velzen 

Gezamenlijk reizen met openbaar 

vervoer. De kunstexcursies zijn excl. 

reiskosten en entree. 


KUNST 

Westerse beeldhouwkunst toen en nu 

lezingen vanaf woensdag 2 oktober | excursie op woensdag 20 november 2019 

In drie bijeenkomsten volgen we de ontwikkeling van de beeldhouwkunst in de Westerse wereld. Vanaf de tijd 

dat de vroegere mens een vaste woonplaats betrok, ontstonden er beelden en afbeeldingen. Dit was bedoeld 

als decoratie óf ter bezwering van natuurlijke fenomenen. 

De materialen, zoals gesteente en klei haalde de kunstenaar eerst uit de natuur. Later kwamen daar metalen en 

glas bij en nog weer later het modernere kunststof. De beelden werden gehouwen of gemodelleerd en waren 

enkelvoudig of samengesteld. 

Het zintuigelijke, waarneembare aan de ene kant en het denken/ imaginaire aan de andere kant zijn de twee 

aspecten die in de beeldende kunst, dus ook in de beeldhouwkunst een rol zijn blijven spelen. 

code 211 

Foto: schilderij van Pieter de Hooch © public domain 

Wanneer: 

6 x lezing op woensdag 2, 9, 16 en 30 okt., 6 en 13 nov. van 14:00 – 16:00 uur 

1 x excursie op woensdag 20 nov. (meer informatie volgt tijdens cursus) 


Docent: 


9

KUNST 

Onze Gouden Eeuw 

lezingen vanaf woensdag 12 februari | excursie op woensdag 18 maart 2020 

In 2019 werd naast Rembrandt, ook de Gouden Eeuw extra belicht. In die tijd, globaal de 17e 

eeuw, maakte de Republiek een grote bloeiperiode door. Zowel in de handel, wetenschap en 

kunst was dit zichtbaar. In de schilderkunst waren b.v. historiestukken en veldslagen populair. 

Ook zelfportretten, landschappen, stadsgezichten en stillevens waren geliefd. 

Na het rampjaar 1672 – toen “het volk redeloos, de regering radeloos en het land reddeloos” 

was, verloor de Gouden Eeuw aan betekenis. 

We leren de bekendste schilders kennen en typisch Hollandse genres, de verscholen symboliek 

en in de architectuur, het Hollands classicisme. Als laatste is er een excursie, dit keer naar 

Museum De Lakenhal, ontworpen door Arent van ’s Gravesande. 

code 212 

Wanneer: 

4 x lezing op woensdag 12 en 19 feb., 4 en 11 mrt. van 14:00 – 16:00 uur 

1 x excursie op woensdag 18 mrt. (meer informatie volgt tijdens cursus) 

Kosten: Leden € 47,50, niet-leden € 65 

Docent: 


Gezamenlijk reizen met openbaar 

vervoer. De kunstexcursies zijn excl. 

reiskosten en entree. 


CREATIEF 

Schetsen op vakantie 

vanaf donderdag 6 februari 2020 

Tijdens vakantie een sfeerimpressie schetsen van je omgeving is een 

goede manier om herinneringen vast te houden. Door te schetsen ga 

je namelijk scherper kijken. 

Als de weersomstandigheden niet meewerken, kun je ook een foto als 

uitgangspunt nemen. Neem je fototoestel en (inspirerende) foto’s dan 

ook mee! 

code 318 


11 

Wanneer: 

3 x op donderdag 6, 13 en 20 feb. 

van 10:00 – 12:00 uur 


Docent: 

Johan Meeus 

Meenemen: 

foto’s, fototoestel, 

schetsboekje en 

tekenpotlood of 

-pennetje



Boekbinden - najaar 

vanaf maandag 23 september 2019 

In deze cursus werken zowel gevorderden als 

beginners tegelijkertijd samen. U kunt op uw 

eigen niveau de verschillende inbindtechnieken 

leren. Voor het versieren van omslagen maakt u 

kennis met de vele mogelijkheden van papier. 

Boekbinden - voorjaar 

vanaf maandag 7 januari 2020 

Deze cursus is een vervolg op die van 

het najaar maar kan ook zelfstandig 

worden gevolgd. 

Voor de eerste les meenemen: 

snijmat, stanleymesje, metalen liniaal, schaar, potlood, gum 

code 424 

code 425 

Wanneer: 

12 x op maandag 23, 30 sept., 7, 21 en 

28 okt., 4, 11, 18, 25 nov., 2, 9, 16 dec. 

van 13:30 – 15:30 uur 


Docent: 

Gerard Honkoop 

Wanneer: 

13 x op maandag 6, 13, 20, 27 jan., 

3, 10, 17 feb., 2, 9, 16, 23, 30 mrt. en 6 apr. 

van 13:30 – 15:30 uur 


Docent: 

Gerard Honkoop 

x 15 x 15 


LITERATUUR EN TAAL 

FILM, LITERATUUR, TAAL 

Filmmiddagen 

vanaf zondag 13 oktober 2019, inloop vanaf 13:30 uur 

De belangstelling voor de filmmiddagen in het afgelopen seizoen heeft 

ertoe bijgedragen dat deze ook dit jaar doorgaan. We kiezen weer voor zgn. 

‘arthouse-films’. Dat zijn films die doorgaans niet in de grote commerciële 

bioscoopketens vertoond worden maar in een filmhuis. 

Kom alleen of gezellig met uw buurvrouw, vriend, zwager ... Na afloop is er 

nog tijd om na te praten onder het genot van een drankje of koffie/thee. 

In verband met licentie-rechten wordt t.z.t. in het Mededelingenblad 

vermeld welke films vertoond worden. 

Foto’s: adobe stock, rechts: Boek Cover lebowskipublishers.nl 

Wanneer: 

elke tweede zondag van de maand, op 13 okt., 

10 nov., 8 dec., 12 jan., 9 feb., 8 mrt. en 19 apr. 2020 

inloop vanaf 13:30 uur, begin om 14:00 uur 

Kosten: Leden € 4,50 incl. koffie/thee, niet-leden € 6 

(Overige drankjes voor eigen rekening) 

13 

Aanmelden: 

niet nodig

Kijken en luisteren naar gedichten 

vanaf vrijdag 1 november 2019 

Om de kracht van poezie echt te ervaren, moet je niet alleen begrijpen wat er staat, maar ook 

het gedicht voordragen en op die manier de klankkleur laten spreken. Een hele uitdaging om 

dat met elkaar te doen. Laat je inspireren! 

We werken uit de bundel Ik ben een bijl, een bloemlezing samengesteld door Erik Jan 

Harmens. We bespreken de volgende dichters in onderstaande volgorde: 

Mark Boog 

Peter Verhelst 

Tsead Bruinja 

Erik Jan Harmens 

Middelen, De dagelijkse taken 

Verhemelte* 

Denk je dat we opnieuw kunnen beginnen 

Eerste gospel 

code 226 

Wanneer: 

4 x op vrijdag 1 nov., 6 dec. 2019 en 

10 jan. en 14 feb. 2020 

van 9:30 – 12:00 uur 


Docent: 

Jopie den Besten 

*Het gedicht van Peter Verhelst wordt 

tijdens de cursus uitgereikt 

Bijkomende kosten: 

Bundel ‘Ik ben een bijl‘ zelf meenemen. 


FILM, LITERATUUR EN TAAL 

Leeskring: bespreken van boeken 

vanaf vrijdag 4 oktober 2019, 9:30 uur 

De romans voor dit seizoen bewegen zich tussen droom en werkelijkheid. Nieuw is dat we 

met een extra bijeenkomst afsluiten om stil te staan en terug te kijken op de persoonlijke 

leeservaring van ieder van ons. Laat je uitdagen en praat mee vanuit jouw beleving en kijk 

op werelden die voor je in de verhalen ontsloten worden. 

Per keer bespreken wij een van zes romans in onderstaande volgorde: 

1. Daniel Mendelsohn Een Odyssee: Een vader, een zoon, een epos 

2. Rachel Cusk De Bradshaw variaties 

3. Peter Verhelst De allerlaatste caracara ter wereld 

4. Tayyib Salih Seizoen van de trek naar het noorden 

5. José Eduardo Agualusa Het genootschap van onvrijwillige dromers 

6. Vesna Goldsworthy Gorski 

code 225 

Foto: adobe stock 

Wanneer: 7 x op vrijdag 4 okt., 8 nov. en 20 dec. 2019, 

17 jan. 21 febr. 2019, 3 en 17 apr. 2020 

van 9:30 – 12:00 uur 


Bijkomende kosten: 

De boeken zelf meenemen. 

15 

Docent: 

Jopie den Besten 

x 15


LITERATUUR EN TAAL 

Engels 1 

vanaf woensdag 25 september 2019 

Deze cursus is geschikt voor mensen die al een 

aantal jaren Engels hebben gehad en hun kennis 

in de praktijk willen brengen. De nadruk ligt op de 

spreekvaardigheid en de lessen zijn grotendeels 

in het Engels. 

Aan de hand van gevarieerde teksten en de 

inbreng van de cursisten praten we over allerlei 

onderwerpen, waarbij de woordenschat steeds 

verder wordt uitgebreid. Veelvoorkomende knelpunten 

uit de grammatica worden behandeld en 

geoefend. 

code 112 

Engels 2 

vanaf woensdag 25 september 2019 

Deze conversatiecursus is geschikt voor als u al een 

gesprek in het Engels kunt voeren. Aan de hand van 

Engelse teksten nemen we de actualiteit door en wisselen 

ideeën uit over diverse onderwerpen. Grammatica 

wordt ‘en passant’ behandeld. 

Om het spreken nog meer te oefenen en de idioomkennis 

te vergroten, krijgt u ook verschillende oefeningen. 

Engels 2 kan qua spreekniveau gezien worden als 

een vervolg op Engels 1. 

code 113 

Wanneer: 24 x van 25 sept. 2019 tot 8 apr. 2020 

(behalve 16 okt., 25 dec., 1 jan., 26 feb.) 

van 11:00 – 12:30 uur 

Wanneer: 24 x van 25 sept. 2019 tot 8 apr. 2020 

(behalve 16 okt., 25 dec., 1 jan., 26 feb.) 

van 9:30 – 11:00 uur 

Kosten: 

Docent: 

Leden € 234, niet-leden € 274 + € 13 voor kopieën te voldoen aan de docent 

(per cursus) 

Jacqueline Zwaanenburg 

x 12 

x 12 



Bewustzijn op Empathie 

vanaf dinsdag 1 oktober 2019, 19:30 uur 

Empathie is een begrip waar mensen op verschillende manieren invulling aan geven. 

In de cursus onderzoeken we hoe ieder voor zich hiermee omgaat en op welke manier we 

onszelf en de ander(en) kunnen ondersteunen. 

Bijvoorbeeld: hoe kunnen we vanuit empathie reageren op iemand die boos is of het moeilijk 

heeft zonder dat we zelf als het ware meegesleept worden in de emotie. Hoe kunnen we bij 

onszelf blijven en vanuit eigen kracht de ander echt zien en horen. 

We onderzoeken vanuit de context van ons eigen leven en werken met voorbeelden, delen 

ervaringen en gaan vooral veel oefenen met de zogeheten empathie-handvatten. 

code 704 


Wanneer: 6 x op dinsdag 1, 8, 22 en 29 okt., 5 en 12 nov. 2019 

van 19:30 – 21:30 uur 


Docent: 

Helmie Willems, www.stilts.nl 

17


Vertelgroep Mijn leven; ontmoeting en inspiratie 

vanaf woensdag 9 oktober 2019, 19:30 uur 

Welk verhaal zou je willen vertellen of delen en welk verhaal inspireert jou? Kunnen we 

elkaar raken met onze levensverhalen? 

Deze vragen zijn een uitnodiging om, één keer per veertien dagen, elkaar te ontmoeten in 

de vertelgroep met onze levensvragen en verhalen. Misschien wel antwoorden krijgen op 

die vragen en wie weet elkaar te inspireren. Samen kijken we naar de sleutelmomenten 

in je leven; wie je bent en wat je raakt, wie of wat je beïnvloed heeft en welke keuzes je 

(daarom) hebt gemaakt. 

En alles wat we nog meer de moeite waard vinden om met elkaar te delen in een open 

en veilige sfeer. 

code 710 

Wanneer: 6 x op woensdag 9, 23 okt., 6, 20 nov., 4 en 18 dec. 2019 

van 19:30 – 21:30 uur 


Docent: 

Gèrina van der Gugten 


MUZIEK EN DANS 

Muziekgeschiedenis in het kort 

vanaf zondag 19 januari 2020, 14:00 uur 

Deze korte cursus biedt u een overzicht van de muziekgeschiedenis en 

kenmerkende muziekstijlen. Eén bijeenkomst wordt bijv. besteed aan de 

ontwikkeling van de opera en de laatste sessie is een luistergids voor het 

‘Passionen-seizoen’ dat in maart weer losbarst. Uiteraard is er veel muziek 

te horen; aan het eind van de cursus krijgt u die mee op CD of usb-stick. 

De docent is musicus en dirigent van diverse koren. 

code 542 


Wanneer: 5 x op zondag 19, 26 jan., 2, 16 feb. en 1 mrt. 2020 

van 14:00 – 16:00 uur 


Docent: 

Danny Nooteboom 

19



Samenspel muziekgroep 

vanaf vrijdag 27 september 2019 

Sing-a-song 

zondag 1 december 2019 en 29 maart 2020 

Fijn met elkaar musiceren. Er wordt van alles 

gespeeld, naast barok- en klassieke muziek ook 

moderne en volksmuziek. Iedereen die een instrument 

bespeelt kan meedoen. 

Kom eens kijken of liever, kom meedoen, want 

door mee te spelen ervaart u het best hoe het is 

om in zo’n muziekgroep te spelen. 

Zingen ontspant, geeft afleiding en energie. Samen 

zingen is gezellig. Daarom plannen we twee zondagochtenden 

om dit in de praktijk te brengen. 

Er hoeven geen grote hoogten bereikt te worden en 

zangervaring is niet nodig. Wel de inzet om er een 

geslaagde morgen van te maken onder leiding van 

Truus Siddré. 

code 531 

code 532 

Wanneer: 15 x op vrijdag van 27 sept. 2019 

tot 17 apr. 2020 (2 x per maand) 

voor alle dagen zie website 


(excl. bladmuziek) 

Wanneer: 2 x op zondag 1 dec. 2019, 29 mrt. 2020 

van 10:30 – 12:30 uur 


Docent: 

Truus Siddré 

Docent: 

Truus Siddré 



Jazz 

op donderdag 10 oktober 2019, 14:00 uur 

Met veel films, foto’s, boeiende verhalen en natúúrlijk veel muziek gaan we naar New Orleans 

rond 1900 waar de jazz ontstond. Daarna ’dansen’ we door naar de ‘roaring twenties’ in Chicago, 

één van de meest interessante periodes van de VS. 

Met de ‘swing’, de popmuziek uit die tijd, kijken we rond in New York tijdens de crisis van de 

jaren ’30. Als laatste zien we hoe jazzmuziek de basis vormt voor de rock- en popmuziek van 

na de oorlog én van de moderne jazz. 

Deze introductie is een samenvatting van een 5-delige cursus die enkele malen in Arnhem 

en Nijmegen is gegeven. De toespitsing op Jazz als dansmuziek is nieuw en het gebruikte 

materiaal, zowel de films als de opnamen, is ook anders. Een cursus over jazzmuziek moet 

immers net als de muziek leven! 

code 543 

Foto’s: adobe stock, rechts: Introdans © Pieter Henket 

Wanneer: op donderdag 10 oktober 2019 

van 14:00 – 16:00 uur 


Docent: 

Gerrit Romeijn 

21


ICOON: hommage door Introdans 

lezing op vrijdag 27 maart 2020 | voorstelling op vrijdag 3 april 2020 

Met deze dansvoorstelling eert Introdans één van de iconische ‘grand old ladies’ van de 

Amerikaanse moderne dans, Lucinda Childs. Haar bewegingstaal is uniek, abstract en 

minimalistisch. Introdans mag als enige in Nederland haar werk uitvoeren. 

Om nog meer van de dansvoorstelling te kunnen genieten, geeft Introdans een lezing 

over het werk van Childs en haar betekenis. Truus Tullemans en Thérèse Laurant zijn 

verbonden aan Introdans en hebben beiden daar ook gedanst. 

Voorafgaand aan de voorstelling is het mogelijk om de warming-up van de dansers 

mee te maken om zo een blik achter de schermen te krijgen. 

code 548 

Wanneer: 

& Waar 

Lezing: vrijdag 27 mrt. 2020, 19:30 uur in De Wasserij 

Voorstelling: vrijdag 3 apr. 2020, 20:15 uur in Stadstheater Arnhem, warming-up om 19:00 uur 

Kosten: Lezing: Leden € 10, niet-leden € 15 Lezing incl. voorstelling: Leden € 40, niet-leden € 55 

Aanmelding: voor lezing niet nodig Aanmelding voor voorstelling uiterlijk een maand 

voorafgaand aan de voorstelling. 


MUZIEK 

Aanmelding voor concert en repetitie uiterlijk een week 

voorafgaand aan het concert is noodzakelijk. 


Het Gelders Orkest speelt Britten – War Requiem 

lezing 13 september | orkestrepetitie 17 september | concert 21 september 2019 

Een concert bijwonen van het Gelders Orkest is altijd de moeite waard en met een inspirerende voorbereiding 

is het dubbel genieten. Wouter Schmidt neemt ons ook dit seizoen weer bij de hand. 

Midden in de herdenkingen van de Slag om Arnhem – dit jaar 75 jaar geleden - gaan we luisteren naar het 

prachtige War Requiem van Benjamin Britten. Dit niet-kerkelijk requiem is geschreven ter gelegenheid van de 

inzegening van de kathedraal van Coventry op 30 mei 1962. Deze kathedraal – oorspronkelijk uit de 14e eeuw 

- was door bombardementen in de Tweede Wereldoorlog volledig verwoest. Het geldt als een van de meest 

indrukwekkende klassieke muziekwerken uit de 20e eeuw. 

Het concert staat onder leiding van Bas Wiegers. Naast het HGO hoort u drie uitstekende solisten en het 

Nederlands Kinderkoor en het koor Consensus Vocalis. 

code 546 

Foto: Sergei Prokofiev © public domain 

Wanneer: Lezing: vrijdag 13 sept. 2019, 19:30 uur in De Wasserij 

& Waar Orkestrepetitie: dinsdag 17 sept. 2019, 9:30 - 12:30 uur in Musis Parkzaal, Arnhem 

Concert: zaterdag 21 sept. 2019, 20:30 uur in Musis Parkzaal, Arnhem 

Kosten: Lezing: Leden € 5, niet-leden € 7,50 Orkestrepetitie + concert: Leden € 40, niet-leden € 55 

Aanmelding: 

voor lezing niet nodig 

23


MUZIEK 

Het Gelders Orkest speelt Prokofjev en Tsjaikovsky 

lezing 9 april | orkestrepetitie 15 april | concert 18 april 2020 

Prachtige Russische klanken in dit concert. Voor de pauze hoort u de jonge Russische 

pianiste Anna Vinnitskaya in het 3e pianoconcert van Prokofjev. Virtuositeit en uitbundigheid 

gaan hier hand in hand samen met melancholie. De soliste heeft in 2017 de eerste prijs 

behaald tijdens het prestigieuze Koningin Elisabeth Concours. 

Na de pauze staat Tjaikovsky’s meesterlijke Vijfde Symfonie op de lessenaars van HGO. De 

componist schreef het werk in 1888. Het werk bevat een ongekende rijkdom aan melodieën, 

zoals de prachtige hoornsolo in het tweede deel. 

Aanmelding voor concert en repetitie uiterlijk een week 

voorafgaand aan het concert is noodzakelijk. 

code 547 

Wanneer : Lezing: donderdag 9 apr. 2020, 19:30 uur in De Wasserij 

& Waar Orkestrepetitie: woensdag 15 apr. 2020, 9:30 - 12:30 uur in Musis Parkzaal, Arnhem 

Concert: zaterdag 18 apr. 2020, 20:00 uur in Musis Parkzaal, Arnhem 

Kosten: Lezing: Leden € 5, niet-leden € 7,50 Orkestrepetitie + concert: Leden € 40, niet-leden € 55 

Aanmelding: 

voor lezing niet nodig 


ACTIEF 

ACTIEF 

Bergsport basiscursus 

vanaf 8 januari 2020, 20:00 uur 

Het doel van deze cursus is om die vaardigheden te leren waardoor je 

met plezier en veilig in de bergen op pad kunt gaan. De bergsport basiscursus 

is opgebouwd uit verschillende onderwerpen die aan de hand 

van het cursusboek worden behandeld. De basiscursus is zo een goede 

voorbereiding op de alpine activiteiten in Oostenrijk. 

woensdag 8 januari 2020: Alpine gevaren 

Algemene zaken wanneer je in berggebieden op pad gaat. Ook komen 

conditie, EHBO en een bergsportmenu aan de orde. 


Wanneer: 6 x op woensdag 8, 22 jan., 5, 19 feb., 4 en 18 mrt. 2020 

van 20:00 – 22:00 uur 


Docent: 

Ervaren vrijwilligers 

25

ACTIEF 

woensdag 22 januari: Tochtenplanning 

Je leert topografische kaarten te interpreteren, een tijdsplanning 

op te zetten en slim om te gaan met bagage en voeding. 

Ook wordt er ingegaan op de mogelijke gevaren en worden 

veel handige tips en ervaringen uit de praktijk gedeeld. 

woensdag 5 februari: Touwtechnieken 

Aandacht voor alle belangrijke touwhandelingen. Zaken die je 

moet weten en goed moet beheersen voor je op stap gaat. 

woensdag 19 februari: Weerkunde 

Met onderwerpen als wolkenkunde, het herkennen van een 

slecht weer front en de gevaren van slecht weer in de bergen. 

woensdag 4 maart: Materialen 

Je brengt je eigen spullen mee en we pakken 

onze rugzak in met de benodigde materialen 

voor dag-, hutten- en alpinetochten. Welke 

schoenen heb je nodig en welke materialen 

zijn het meest geschikt voor de diverse buitensportactiviteiten. 

woensdag 18 maart: Sneeuw & ijs 

Voor hen die van plan zijn de bergsport 

vervolgcursus in Oostenrijk te gaan volgen is 

deze module een must. Aan de orde komen 

onderwerpen als serac en sneeuwprofiel. 

De kosten zijn excl. reis- en verblijfkosten weekenden. 

Verder zijn drie weekenden onderdeel van deze cursus: 

eind januari winterkamperen, medio maart een kaarten 

kompasweekend en in april een wandel/klimweekend. 

code 434 

email voor meer info: bergsport@nivon-arnhem.nl 


ACTIEF 

“Ik adem in en kom tot rust, 

ik adem uit en glimlach. 

Thuisgekomen in het nu 

wordt dit moment een wonder.” 

Thich Nhat Hanh 

Yoga 

vanaf woensdag 11 september 2019, 10:00 uur 

De lettergrepen van HATHA staan symbool voor de mannelijke energie van 

de zon en de vrouwelijke energie van de maan; metaforen voor elkaar aanvullende 

energiestromen in het lichaam. 

Door de asana’s (oefeningen, houdingen), pranayama’s (ademhalingstechnieken) 

en ontspanningstechnieken worden deze stromen verenigd. Hierdoor 

ontstaat een grotere harmonie tussen lichaam, geest en ziel. 

Elke les eindigt met een liggende ontspanning, soms voorafgegaan door 

meditatie of mantra. Na afloop is er de mogelijkheid om gezamenlijk thee 

of koffie te drinken. 

code 402 


27 

Wanneer: 33 x op woensdag van 11 sept. 2019 tot 27 mei 2020 

(behalve 16 okt., 25 dec. 2019, 1 jan. en 26 feb. 2020) 

van 10:00 – 11:00 uur 

Bij te veel aanmeldingen kan een 2de groep worden gestart. 


Docent: 

Grace Luijkenaar-van Norden 

x 15

ACTIEF 

TaijiWuxigong (Qigongsysteem) 

vanaf dinsdag 24 september 2019, 9:30 uur 



Mensen beoefenen TaijiWuxigong om een goede gezondheid te verkrijgen of te behouden. Ieder mens heeft 

van nature het vermogen tot zelfregulatie. Meestal ben je je niet bewust van dit vermogen en zie je jezelf 

overgeleverd aan ziektes, bv. stress, rugklachten, depressie etc. Door het beoefenen van Taijiwuxigong word je 

je weer bewust van het zelfregulerend vermogen en het geeft je mogelijkheid om het bewustzijn hiervoor te 

ontwikkelen en te vergroten. 

Je leert gebruik te maken van aardekracht en hoe je het bewegingscentrum, de onderste dantian, kunt activeren. 

Het resultaat van de oefeningen is dat je je zowel fysiek als emotioneel beter voelt. 

Mijn leraar dr. Shen Hongxun heeft de basis-principes van TaijiGuan vereenvoudigd tot het Taijiwuxigongoefensysteem. 

Daardoor kan het door iedereen makkelijker worden beoefend met dezelfde mogelijkheden 

en effecten op b.v. onze gezondheid. 

code 403 

Wanneer: 25 x op dinsdag van 24 sept. 2019 tot 7 apr. 2020 

(behalve 15 okt., 24 dec., 31 dec. 2019 en 25 feb. 2020) 

van 9:30 – 11:00 uur 


Docent: 

Kleding: 

Ellie Wouda 

Warm en gemakkelijk zittende kleding en schoeisel (platte zool) 

x 14 


ACTIEF 

Uw verkeerskennis gratis opfrissen? (voor 65-plussers) 

op donderdag 31 oktober en 14 november 2019, 14:00 uur 

Wilt u als ervaren verkeersdeelnemer graag nog eens worden bijgespijkerd over de laatste 

verkeersregels? Grijp nu uw kans! 

In twee informatieve bijeenkomsten praat een voorlichter van Veilig Verkeer Nederland u 

helemaal bij over verkeersregels die in de loop der jaren veranderd zijn. Denk daarbij aan de 

turborotondes, spitsstroken, nieuwe belijningen enz. Uiteraard is er ruimte voor vragen en 

het inbrengen van eigen ervaringen. 

Aansluitend kunt u zich aanmelden voor een individuele praktijkrit in uw eigen auto tegen 

betaling van een eigen bijdrage. Verdere informatie hierover ontvangt u tijdens de cursus. 

Ná aanmelding wordt gerekend op uw komst bij beide bijeenkomsten. 

code 435 

Foto‘s: stockfoto‘s 

Wanneer: 2 x op donderdag 31 oktober en 14 november 2019 

van 14:00 – 16:00 uur 

29 

Kosten: 

Docent: 

de deelname aan de cursus is gratis 

optionele aansluitende praktijkrit in uw eigen auto € 25 

Eddy ten Broeke 

x 35

ACTIEF 

Schaken 

Steeds meer mensen kennen de regels van het schaken. Vaak leert men het al op de 

basisschool. Toch is de drempel om bij een schaakvereniging te gaan spelen vaak te hoog. 

Daardoor komen veel mensen er niet toe om eens een partij te spelen. En dat is vreemd 

want schaken is voor jong en oud en het houdt je geest jong. 

Schaken is ook bij uitstek een sport waar je je creativiteit in kwijt kunt. Een ander element is 

het strijden met een opponent, die na de partij een gezellige gesprekspartner kan zijn. 

Kortom: schaken slecht ook drempels. 

Deze activiteit wordt georganiseerd 

in samenwerking met de Arnhemse 

Schaakvereniging (ASV). 

vanaf 1 oktober 2019 elke eerste dinsdag van de maand, 13:30 uur 

Vooral beginnende schakers zijn van harte welkom. U wordt ingedeeld in een aparte groep 

waaraan u op uw eigen niveau kunt deelnemen. Aanmelden is niet nodig. 

Wanneer: 

7 x op de eerste dinsdag van de maand: 

1 okt., 5 nov., 3 dec. 2019, 7 jan., 4 feb., 3 mrt. en 7 apr. 2020 

van 13:30 – 14:00 uur: aanmelden en vrij schaken 

van 14:00 – 17:00 uur: drie partijen in toernooivorm, 25 min. p.p. 

Kosten: per middag € 2, per seizoen € 10 

Contact: 

Jan Vermeer 


LEZINGEN 

LEZINGEN 

Mijn hulp als arts in Oost Afrika 

op donderdag 26 september 2019, 19:30 uur 

Gerard Haverkamp, voormalig huisarts te Arnhem, kwam begin jaren 

zeventig voor het eerst in Oost-Afrika; hij werkte er drie jaren van eind 

1974 tot eind 1977. Tijdens zijn presentatie geeft hij een indruk van zijn 

ervaringen als arts. 

Sinds zijn pensioen is hij alweer 9x zes weken naar het Ndala Hospital in 

Tanzania terug geweest. Ook is hij 5x uitgezonden door Rotary Doctors 

naar Kenya. Aan het eind nam hij steeds een week vakantie om een 

ander deel van het land te zien. In de loop der jaren heeft hij veel zien 

veranderen. Er is een duidelijke ontwikkeling. 

Foto links: adobe stock, rechts © Sofie Vanmaele 

Wanneer: 

op donderdag 26 september 2019, 19:30 – 21:30 uur 


31 

Spreker: 

Gerard Haverkamp

LEZINGEN 

Voor de lezingen van Nivon 

is geen aanmelding nodig. 

Expeditie Groenland 

op vrijdag 25 oktober 2019, 19:30 uur 

Heb je de wereld gezien, zeggen ze, dan is er altijd nog Groenland. Het 

grootste eiland ter wereld, één grote witte ijswoestijn, telt amper 56.000 

inwoners. Wegen zijn er niet; verplaatsen doe je via de lucht of het water. ’s 

Winters valt het leven stil en internet is er nauwelijks. 

Machtige gletsjers glijden van de ijskap en kalven gigantische ijsbergen 

af in de fjorden. De bergketens langs de westkust zijn een onontdekt 

wandelparadijs. 

Sofie Vanmaele (36, Belgische) verkende 4 maanden lang de ongerepte 

wildernis langs de Westkust van Groenland met een zeiljacht 

als basecamp. Ze vertelt ons het boeiende relaas van een ware 

pioniersexpeditie met prachtig beeldmateriaal. 

Wanneer: 

op vrijdag 25 oktober 2019, 19:30 uur 

Kosten: Leden € 7,50, niet-leden € 10,00 

Spreker: 

Sofie Vanmaele 


LEZINGEN 

Gezond en wel – thema Trauma 

op dinsdag 11, 18 en 25 februari 2020, 14:30 uur 

Voor de vierde keer zijn er lezingen over ‘Gezondheid en Welzijn’. In 2019 

gingen de lezingen o.a. over het microleven in onze darmen, dit seizoen 

gaat het over Trauma. 

Wat staat ons te wachten? Wat kan er nu al? 

In drie sessies gaan we kijken wat er mogelijk is in de medische wereld, 

en hoe we daar zelf tegenover staan. In november/december krijgt het 

thema een nadere invulling gericht op de actualiteit. U hoort er meer van. 

De lezingen kunnen onafhankelijk van elkaar worden gevolgd. Mogelijk 

zal een van de lezingen herhaald worden verderop in het jaar 2020. 


Wanneer: 

op dinsdag 11, 18 en 25 feb. 2020, 14:30 – 16:30 uur 

Kosten: Leden € 5, niet-leden € 7,50 

33 

Organisator: 

Agnes Legierse

LEZINGEN 

Alle lezingen vinden plaats in 


De magie van DNA 

lezing op 21 november 2019, 14:30 uur | workshops op 17 en 24 januari 2020, 14:00 uur 

Herhaling van afgelopen jaar, maar nu ’s middags. 

De wetenschap verzamelt sneller kennis dan de maatschappij wijsheid. Dat geldt ook voor DNA-onderzoek. 

Deze technologie draagt veel bij aan forensisch onderzoek, voedselverbetering, onderzoek naar genezing 

van kanker, medicijnontwikkeling, uitbannen van bepaalde erfelijke ziekten, duurzame energieproductie en 

oplossen van milieuproblemen. 

In de workshops gaan we aan de hand van artikelen, films en gesprekken dieper in op de vragen: Wat is er 

mogelijk? Welke gevolgen zijn er voor je eigen leefwereld? Moeten we alles willen wat er kan? 

De workshops worden aangepast aan uw niveau en interesse; vóór de start van de bijeenkomsten krijgt u 

hierover een e-mail. De lezing in november geeft een beeld van de inhoud van de workshops; bijwonen van 

de lezing is aan te raden maar niet noodzakelijk. 

Wanneer: Lezing: 21 nov. 2019, 14:30 – 16:30 uur 

Workshop: 17 en 24 jan. 2020, 14:00 – 16:00 uur 

Deelnemers 

workshops: 

Kosten: Lezing: Leden € 5, niet-leden € 7,50 

Workshops: Leden € 12, niet-leden € 15 Spreker: Agnes Legierse 

x 8 - 10 


LEZINGEN 

Nieuwjaarsbijeenkomst 

op zondag 5 januari 2020, 14:30 uur 

Als vanouds houden we, samen met het Humanistisch Verbond, aan het 

begin van het jaar een bijeenkomst voor al onze leden. 

Het is goed om elkaar weer te ontmoeten en bij te praten met bekenden 

onder het genot van koffie, thee, een drankje en de laatste oliebollen. 

We hebben ons best gedaan om een leuk muzikaal optreden te organiseren; 

wie weet kunnen we weer meezingen! 

Kom dus ook lekker kijken en neem gerust iemand mee. 


Wanneer: 

Kosten: 

op zondag 5 januari 2020, 14:30 – 16:30 uur, 

inloop vanaf 14:00 uur 

gratis, iedereen is welkom 

35

AANMELDING NIVON 

Inschrijven voor het programma van Nivon bij voorkeur online: 

www.nivon-arnhem.nl - Over Nivon - Inschrijven Cursussen 

Formulier voor aanmelding via post 

Contactgegevens: 

Dhr. Mevr. anders Ik meld mij aan voor de volgende cursus: 

Achternaam: 

code 

cursusnaam 

Voornaam: 

Geboortedatum: 

Straat en Huisnummer: 

Postcode en Plaats: 

Telefoon: 

(1) 

(2) 

(3) 

(4) 

(5) 

E-mail: 

Lidmaatschap: 

Ik ben lid van Nivon/ Humanistisch Verbond 

Lidmaatschapsnr: 

Ik ben géén lid van Nivon/ Humanistisch Verbond 

Ja, ik wil graag lid worden van Nivon* 

* Komt u in aanmerking voor reductielidmaatschap (uw inkomen op bijstandsniveau): ja / nee 

* Meer informatie en de prijzen voor het lidmaatschap vindt u op www.nivon.nl 

Door ondertekening ga ik akkoord met de Nivon-voorwaarden (zie volgende pagina). 

Stuur dit formulier naar: 

De Wasserij 

t.n.v. cursusadministratie 

Molenbeekstraat 26A 

6824 AX Arnhem 

Datum/Plaats: 

Handtekening: 

36

Voorwaarden Nivon Arnhem e.o. 2019-2020 

VOORWAARDEN 

37 

Aanmelden 

U meldt zich, bij voorkeur, aan via 

www.nivon-arnhem.nl of anders door 

het aanmeldingsformulier in dit boekje. 

Toelating gebeurt o.a. op volgorde van 

binnengekomen aanmeldingen bij de 

cursusadministratie. 

Let op: direct na aanmelding via de 

website krijgt u bevestiging of de aanmelding 

téchnisch goed is gegaan; het 

is nadrukkelijk géén bevestiging of u 

bent toegelaten, zie ook hierna. 

Bevestiging en betaling 

Is het aantal aanmeldingen voor een 

activiteit voldoende om te starten, dan 

krijgt u hiervan een bevestiging. Daarna 

ontvangt u een factuur voor betaling 

van de kosten. 

Betaal pas ná ontvangst van de factuur. 

Eerdere betalingen worden niet in behandeling 

genomen. Betaling in termijnen 

is mogelijk in overleg met de financiële 

cursusadministratie. De betaling 

moet vóór de start van de activiteit 

binnen zijn bij het Nivon. 

Wacht alstublieft met betalen tot de 

factuur ontvangen is. 

Annulering deelname 

Na aanmelding én bevestiging rekenen 

wij op uw komst. Mocht u hierna toch 

genoodzaakt zijn te moeten annuleren, 

laat dit dan zo spoedig schriftelijk, 

per e-mail of per telefoon weten bij de 

cursusadministratie. 

De annuleringskosten ná aanmelding 

en bevestiging, bedragen: 50% van de 

deelnemersprijs + € 10 administratiekosten. 

Na de start van een activiteit is restitutie 

niet mogelijk, tenzij er sprake is van 

overmacht, dit ter beoordeling van het 

bestuur. Als iemand van de wachtlijst 

uw plaats kan innemen, dan betaalt u 

alleen de € 10,- administratiekosten. 

Annuleren van een activiteit 

Bij te weinig aanmeldingen behoudt 

Nivon Arnhem e.o. zich het recht voor 

de activiteiten te annuleren. De deelnemers 

worden daarover zo spoedig 

mogelijk geïnformeerd. 

Aansprakelijkheid 

De afdeling is niet aansprakelijk voor 

schade en extra kosten, die het gevolg 

zijn van vertraging, pech onderweg, 

achterblijven door ziekte of ongeval 

van de deelnemers. 

Contact en informatie 

Cursusadministratie: 

e-mail: cursussen@nivon-arnhem.nl 

tel.: 06 - 45 15 05 67 

Postadres: Nivon afdeling Arnhem 

Molenbeekstraat 26a, 6824 AX Arnhem 

Financiële cursusadministratie: 

e-mail: cursusgelden@nivon-arnhem.nl 

tel.: 0481 – 372 153 

Ledenadministratie: 

ledenadministratie@nivon-arnhem.nl 

Contributie Nivon: 

www.nivon-arnhem.nl 

Foto: adobe stock

COLOFON 

Programma 2019-2020 

Nivon Arnhem e.o. en HV-Arnhem-Rijnstreek 

Nieuwe editie nr. 2, medio 2019 

Verschijning: 1x per jaar 

Coverfoto: Adobe Stock 

Het Nivon is niet aansprakelijk 

voor wijzigingen en drukfouten. 

Coördinatie: Helga Bod 

Nivon Arnhem e.o.: Helga Bod 

HV Arnhem-Rijnstreek: 

Jeannette Janssen, Maria van Kempen 

Vormgeving: Sabine Baumgarten 

behance.net/serendipitydesign 

Productie: 

Senefelder Misset, senefelder.nl 

Locatie De Wasserij: 

Ons gebouw is een grootstedelijk 

centrum voor Mens & Maatschappij, 

Natuur & Milieu en Kunst & Cultuur. 

Verhuur aan derden: 

De Wasserij kan ook gehuurd 

worden door derden: 

penningmeester@nivon-arnhem.nl 

38

OVER HET NIVON 

Nivon is een open vereniging waarin mensen met en voor elkaar werken 

aan een samenleving die eerlijk is en groen. We baseren ons sociaaldemocratische 

beginselen, hebben afdelingen, landelijke werkgroepen, 

vakantiehuizen én kampeerterreinen. 

Nivon is lid van NFI (Naturfreunde Internationale). 

Bij ons kun je meedoen aan activiteiten, cursussen volgen, mee op 

reis en gelijkgestemden ontmoeten. Overnacht in een natuurvriendenhuis 

of op een natuurkampeerterrein en geniet van de rust. Je kunt ook 

van de ene naar de andere locatie gaan en/of daar wandelen en fietsen. 

Nivon organiseert ook sociale en avontuurlijk reizen, jeugd- en jongerenkampen 

en onderhoudt lange-afstandswandelpaden en streekpaden. 


39 

Wilt u ook lid worden? 

Meld u aan op www.nivon.nl 

of via het formulier op pagina 36 

Sommige activiteiten worden ad hoc georganiseerd en 

staan daarom nog niet in deze programmagids. 

Kijk op onze website of op facebook en ontdek ons 

actuele programma!

OVER HET NIVON 

Zo vindt u 

ons online 

Met en voor elkaar 

Alles wordt georganiseerd door vrijwilligers in het land, ondersteund door een klein 

landelijk bureau. Bij ons gaat het om ontmoeten, ontspannen, ontdekken en ontplooien. 

We geven daarbij ruimte aan de kracht van mensen die met elkaar omgaan 

op basis van gelijkwaardigheid en willen delen. 

Geschiedenis van het Nivon 

Het Nederlands Instituut voor Volksontwikkeling en Natuurvriendenwerk – Nivon – 

toont in de naam dat het bij Nivon gaat om volksontwikkeling en natuurvriendenwerk. 

De volksontwikkeling ontstond in ons eigen land, het natuurvriendenwerk is 

destijds opgebouwd via contacten met Oostenrijkse natuurvrienden. Op initiatief van 

de Sociaal Democratische Arbeiders Partij (SDAP) en de vakbond NVV ontstond in 

1924 een eigen ‘Instituut voor Arbeiders Ontwikkeling’, het IvAO, de voorloper van het 

huidige Nivon. Men richtte zich in hoofdzaak op het organiseren van scholing en van 

culturele activiteiten. 

Nivon Arnhem e.o. 

www.nivon-arnhem.nl 

www.facebook.com/ 

NivonArnhem 

Nivon Nederland 

www.nivon.nl 

www.facebook.com/ 

nivon.nl 

Nivon Jong 

www.nivonjong.nl 

Natuurvrienden 

Internationaal 

www.nivon.nl/ 

internationaal 

Wilt u meer weten over het Nivon en onze activiteiten of heeft u zin om als 

vrijwilliger actief te zijn? Kijk dan op onze website (zie rechts). 

40

Nivon Arnhem e.o. - Programma 2019-2020

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?