iSana nr2 2019

Nr. 2 - 2019
GEZONDHEIDSMAGAZINE
Probiotica helpen je
luchtwegen beschermen
Hoe eindelijk goed slapen?
Lever: de dirigent van je gezondheid
SANA nr 65
1

De beste zorgen uit de natuur!
Zuivere en natuurlijke
OMEGA 3 - VETZUREN
in grote familieverpakking!
Laat zuivere visolie uw gezondheid beschermen!
• Goed voor hart en vaten, tegen hoge cholesterol.
• Verbetert geheugen en concentratievermogen.
• Bevordert een positieve instelling, vermindert stress.
• Helpt de spieren en gewrichten soepel te houden.
• Helpt vroegtijdige veroudering en geheugenverlies te voorkomen.
• Ondersteunt de weerstand.
• Past in het dieet voor diabetici.
Capsules met 1000 mg visolie. Bevat per capsule:
400 mg OMEGA 3 polyonverzadigde vetzuren
(250 mg EPA - 150 mg DHA), 10 mg vitamine E
(dl-alpha-to-coferrol acetaat). Streng gecontroleerd
op pcb’s, dioxines en zware metalen. Voor
kinderen van 3 tot 16 jaar is er een aangepaste
versie, namelijk Nutribell Junior.
1 CAPSULE BEVAT 1000 MG VISOLIE
Bevat een hoog gehalte aan OMEGA 3 polyonverzadigde
vetzuren EPA en DHA. Deze spelen een
belangrijke rol bij het gezond houden van het lichaam
doordat ze een gunstig effect hebben op onder
andere het hart en vaatstelsel, een goede cholesterol,
het hormonale stelsel, het afweersysteem, het
zenuwstelsel, de ogen, de huid en de lichaamscellen.
BESTELLEN OF INFO:
NUTRIBELL-DRENCO N.V.
Stationsstraat 110/b2 - 3570 Alken
Tel: 011/37.19.24 - Fax: 011/37.19.26
info@nutribell.be
www.nutribell.be
verkrijgbaar in de betere natuurwinkel
NU IN AANBIEDING
Met € 20,00 korting
€ 79,00
Bestel veilig via
www.nutribell.be
COLOFON
I-SANA MAGAZINE
Web-en Gezondheidsmagazine
Uitgeverij:ADVIES MEDIA vzw
info@isana.be
www.isana.be
Redactieadres:
Wegvoeringstraat 66a
B-9230 Wetteren
redactie@isana.be
Uitgave:
Tweemaandelijks elektronisch
nummer
Verantwoordelijk uitgever:
Monique Kmita
Verantwoordelijke marketing,
promotie en advertenties België:
peter.adviesmedia@gmail.com
Verantwoordelijke regie Nederland:
Kees Martens
Hoofdredacteur:
Jan van Bercken
Art-Director:
Ellen Drenth
Artistiek advies:
Alvin Bamps
Documentatie & secretariaat:
Klaudia Pauwels
Abonnementen:
Losse nummers : € 3,20
Jaarabonnement: € 24,95
Copyright 2019
Alle in de advertenties en redactionele
stukken opgenomen gegevens, alsook foto’s
door derden aangeleverd, vallen onder
verantwoordelijkheid van het betrokken bedrijf,
instelling of dienst die aanlevert aan Advies
Media vzw. Voor de juistheid, de aard en de
rechten van die gegevens kan de uitgever niet
aansprakelijk worden gesteld. Advertenties
kunnen zonder enige motivering worden
geweigerd.
Niets uit deze uitgave mag worden
verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt, door
middel van druk, fotokopie of welke andere
wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke
toestemming van de uitgever. De inhoud
(teksten en advertenties) van I-sana is geen
medisch advies en kan een consult bij een
arts niet vervangen. Bij medische problemen
of twijfel moet altijd een geneesheer worden
geraadpleegd.
i-sana een uitgave
van Advies Media
Gaan we erop vooruit?
Ogenschijnlijk wel:
er rijden meer auto’s,
de industrie draait
op volle toeren, er
is meer vraag naar energie, de
levensduur verlengt, we hebben
meer welvaart.
Maar hoe vertaalt zich dat?
We staan meer in de file, de
verplaatsingen duren een
eeuwigheid, de lucht wordt vuiler en
ongezonder, de bossen uitgedund,
de poolkappen smelten, onze
behoeften worden groter, maar de
kansen om ze te verwerven kleiner
en we hebben wel meer welvaart,
maar minder welzijn.
En dan is er de onzekerheid
die aangewakkerd wordt door
betogingen, de jeugd die spijbelt en
op straat komt, de verkiezingen die
alles nog ingewikkelder maken, de
crisis die nog maar eens in de verf
wordt gezet.
Onze levensduur verlengt, maar zijn
we gezonder?
Het voedsel wordt meer kunstmatig,
meer afgestemd op onze smaak
dan op gezondheid. Nu wordt
schoorvoetend toegegeven dat
bepaalde bestrijdingsmiddelen
kankerverwekkend zijn. Je zal als
leek maar geconfronteerd worden
met deze chaos en verwarring.
Wat kan je nog doen? Wie moet je
nog geloven?
En vroeger was je ziek… je belde
de huisdokter en die kwam snel
bij je thuis. Nu moet je via internet
zoeken welke praktijk wachtdienst
heeft, wanneer je kan komen en
of je überhaupt nog dezelfde dag
Voorwoord
Gezonde toekomst op komst?
geholpen kan worden. Wil je een
oogarts? Wacht dan maar vijf
weken, in sommige streken drie
maanden. Wil je een tandarts
consulteren? Maak maar een
afspraak en wacht maar een
maand.
En zie je dat niet zitten, ga dan
naar de spoeddienst… er zijn nog
vierentwintig wachtenden voor U!
Ziekenhuizen worden
samengevoegd, zogenaamd om
te specialiseren en efficiënter te
werken, maar je krijgt steeds meer
het gevoel dat de gezondheid
georganiseerd is voor de
instellingen, in de plaats van voor
de mensen.
Er wordt jacht gemaakt op
behandelingen die door de lobby
als kwakzalverij worden bestempeld
en als leek raak je er niet meer
wijs uit. Er wordt met “wetenschap”
gegoocheld als een Bijbelse
waarheid, terwijl veel mensen de
indruk krijgen dat het eerder om
een Babelse verwarring gaat.
Wat kan je doen? Zoals Maurice
Messegué destijds schreef : “c’est
la nature qui a raison”, oftewel: de
natuur heeft altijd gelijk.
Als we de natuur respecteren, kan
dat alleen maar ten goede komen
aan onze gezondheid, ons geluk en
ons welzijn. En de natuur: dat zijn
de kleine dingen van verwondering,
ieder jaar weer lente, ieder jaar
weer bloemen, ieder jaar weer
vruchten en gezond voedsel… en
hopelijk ieder jaar mensen die het
goed met elkaar menen.
Jan van Bercken
Hoofdredacteur
2 SANA nr 65 SANA nr 65 3

NHOUD
Lever: de dirigent van je
06gezondheid
Hoe eindelijk goed
24slapen?
De Moood ultrasone
36probiotica vernevelaar
Heilzame planten en hun
44toepassing
Als je blijft snotteren in de
12lente…
Probiotica helpen je lucht-
te 26wegen beschermen
Als je ‘s morgens moe op-
lichaam 38staat... ontgiften!
Lekker & gezond met
46i-Sana
Gezonde sport spaart je
16spieren en gewrichten
Hoe bescherm je je huid in
30de zomer?
Een nieuw klimaat om de
40wereld te redden..kan dat?
Groene Vingers van Ivo
48Pauwels
Psychische problemen
20door stress
Last van allergie?
32Vermijd stress!
Menopauze: als de lust van
42het leven een last wordt
4 SANA nr 65 SANA nr 65 5

Lever: de dirigent
van je gezondheid
Grote vermoeidheid, gebrek aan eetlust,
slaapproblemen, donkere urine, bleke
stoelgang: hier dreigt een
leverprobleem
Er zijn twee periodes in het jaar waar de lever het
lastig heeft, omdat het lichaam zich via dit meesterlijke
laboratorium van toxines wil ontdoen: lente en
herfst. Het is verstandig vooral in deze tijd van het
jaar daar rekening mee te houden en een gezond
dieet te ontwikkelen en gebruik te maken van de kracht van
kruiden om gifstoffen via de lever uit het lichaam te verwijderen,
anders word je moe en kun je zelfs ernstig ziek worden,
want een zieke of een ontstoken lever laat zich in het
hele lichaam voelen: je hebt geen fut meer, je voelt je geen
cent meer waard.
Een probleem met de lever kan
de kwaliteit van de gezondheid
totaal ondermijnen. De lever is
de masterklier van het lichaam.
Meer dan tweehonderd functies
daarvan zijn al gekend, maar
er zijn er nog veel meer. Als de
lever staakt, dan moet het hele
organisme op non-actief.
Hoe belangrijk de lever voor de
gezondheid wel was, ondervond
Anna M. Ze was verpleegster
in een psychiatrische instelling
en werkte er met hart en
ziel meer dan ze verplicht was.
Haar patiënten droegen haar op
handen. Niemand deed ooit tevergeefs
een beroep op haar. Ze
deed zelfs kleine boodschappen
voor mensen die niet meer naar
buiten konden en weinig bezoek
kregen. Op een avond voelde
ze zich doodmoe. Dat was ze
eigenlijk al een hele tijd, maar
ze had in feite geen tijd om er
aan te denken. „Ik heb te weinig
slaap” was haar overtuiging. „Ik
zal het tekort in het weekend
wel bijbenen.” Maar in het weekend
bleef ze moe en toen ging
ze hopen op de vakantie. Die
zou haar zeker deugd doen. Ze
was er broodnodig aan toe. En
om haar zomervakantie zeker
te kunnen opnemen en met een
gerust hart te kunnen vertrekken
werkte ze nog harder, zodat
niemand haar iets kwalijk zou
kunnen nemen tijdens haar
afwezigheid. Ze vertrok, het
6 SANA nr 65 SANA nr 65 7

was meer dan tijd. Zo moe had
ze zich nog nooit gevoeld. In
Spanje zou ze wel tot rust komen
en gauw de inspanningen
vergeten. Maar ook daar bleef
ze moe. „Misschien van de zon”
dacht ze. Maar elke dag voelde
ze zich meer uitgeput worden.
En als ze in het begin nog flink
kon zwemmen, dan had ze op
het einde van haar vakantie ook
al moeite om gewoon maar één
lengte te zwemmen.
„Misschien is die warmte in het
zuiden niets voor mij”, dacht
ze... „het zal wel beter gaan als
we terug zijn in België.” En ze
begon ook te vermageren, en ze
werd geler van kleur... maar ja,
dat kon ook van de zon komen.
En op de terugweg had ze het
vreselijk lastig. Ze was uitgeput.
Toen kreeg ze ook diarree
en stopverfkleurige ontlasting
en donkere urine en toen wist
ze het... leverontsteking. Het
bloedonderzoek bevestigde wat
ze vermoedde maar niet durfde
toe te geven. Maanden bleef
ze thuis. Ze kon niet eten, ze
vermagerde nog. Haar omgeving
vreesde voor haar leven.
Met veel moeite, grote voorzichtigheid,
een streng dieet en
veel rust is ze er dan bovenop
gekomen. Ze nam producten
die de lever een steuntje geven:
mariadistel, boldo, artisjok, wortelsap
en ze vermeed vetten,
alcohol en scherpe kruiden. Ze
at vis in de plaats van vlees en
begon haar eten goed te kauwen.
Ze vermeed fantasiekost
en kleurstoffen. Ze at meer natuurlijk,
leerde zich te ontspannen
en waardeerde weer dat
haar krachten terug kwamen.
Het leven herbegon. Maar toen
pas besefte ze hoe dicht ze bij
de deur had gestaan. De lever
is werkelijk een zeer belangrijk
orgaan. Haast het belangrijkste
van het lichaam. Wie de tekenen
verwaarloost, speelt met zijn
gezondheid.
Urine en stoelgang controleren
Vaak ontgaat deze patiënten
een aantal fenomenen die nochtans
van bij de aanvang van het
probleem bij de zaak betrokken
was. De urine kleurt donker, ziet
er op de duur uit als donker bier.
Tegelijk is de kleur van de stoelgang
steeds bleker aan het worden,
tot deze lijkt op de kleur
van stopverf. Meestal treedt ook
nog een gele verkleuring van
de huid en het oogwit op, doch
dat is niet altijd het geval. Soms
kan je het ook merken door de
binnenkant van de lippen te
bekijken of aan de vingernagels,
waar zich verkleuring manifesteert.
Een bloedonderzoek kan
bevestigen of er teveel galkleurstof
(verantwoordelijk voor de
gele verkleuring) in het bloed
aanwezig is. Hetzelfde met een
urineproef.
Op dieet en bij de arts
Van zodra je het slachtoffer
wordt van steeds toenemende
vermoeidheid, depressieve
neigingen, slapeloosheid, of net
andersom te veel slaperigheid,
concentratieproblemen, een
drukkend gevoel in de bovenste
buikstreek, als je bovendien
een afkeer hebt van bepaalde
spijzen zoals vet vlees, chocolade,
koffie enz... denk dan in
de richting van een mogelijke
leverontsteking, populair ook
8 SANA nr 65 SANA nr 65 9

Advertentie
wel geelzucht genaamd. Het is
een ernstige aandoening!
Kruiden voor de lever
De behandeling van een leverontsteking
moet beslist in handen
worden gegeven van een
ervaren arts. Men kan eventueel
ook gebruik maken van goed
werkende preparaten of producten
die de lever naast de gekozen
behandeling van de arts,
ook nog een steuntje geven. Zo
is artisjok een van ouds beproef
middel tegen leverkwalen.
Aftreksel van paardenbloem is
uitstekend. Het meest beproefde
middel blijkt Mariadistel te zijn,
een sterk, werkend antioxidant
die de strijd aanbindt tegen vrije
radicalen maar ook de levercellen
stimuleert zich te regenereren.
Ook curcuma is een bijzonder
goed middel.
Ook in eigen keuken kan je
gebruik maken van uitstekende
middelen die de lever
ondersteunen in zijn genezing:
doodgewoon wortelsap is al een
uitstekende remedie voor een
zieke lever.
Let op wat je eet
Een probleem met de lever
kan je ook krijgen door besmet
voedsel. Vandaar dat je in het
zuiden, maar ook in onze eigen
streek moet opletten met exotisch
uitziende restaurantjes.
Thuis moet je natuurlijk ook
voorzichtig zijn: altijd handen
wassen na een karwei of nadat
je van toilet komt; ook nadat je
iemand de hand hebt gedrukt
als je nadien aan tafel gaat of in
de keuken gaat werken. Wees
zuinig met dierlijk vet, mijd varkensvlees,
charcuterie, gekleurd
en bewaard voedsel, alcohol en
tabak.
En wil je gebruik maken van de
heilzame kracht van de natuur:
denk dan aan Cardubell van Fytobell,
waarin excellente kruiden
de lever zullen bijstaan.
Jan van Bercken
10 SANA nr 65 SANA nr 65 11

Goed verluchten en probiotica
kunnen helpen
Als je blijft snotteren
in de lente…
We hebben geen al te best voorjaar: soms
bloedheet en ’s anderendaags weer winderig,
koud en vochtig. Een ideaal weertje om de
weerstand op de proef te stellen. Daardoor
komt het dat dezer dagen zoveel mensen
verkouden zijn en zich grieperig voelen. Maar wat is eigenlijk
het verschil tussen griep en verkoudheid?
voorzichtig zijn en dat virus niet
oplopen. Het is trouwens bestand
tegen de lichaamseigen immuniteit.
Niet door de koude
En speelt het klimaat dan geen
rol? Eigenlijk niet, want door koude
krijg je geen verkoudheid of griep.
Wel kan de koude je immuniteit op
de proef stellen of ondermijnen,
met als gevolg dat je daardoor ziek
wordt. Niet de koude is de oorzaak,
wel de weerstand. Maar het wisselvallige
klimaat kan wel een uitlokkende
factor zijn. Talrijke patiënten
zullen nu weer gemakkelijk het
slachtoffer zijn van verkoudheden.
Een verkoudheid is een infectie van
de neus- en de keelholte, veroorzaakt
door virussen. Die virussen
zijn er trouwens altijd aanwezig.
Hoe komt het dat ze plots actief of
virulent worden?
Veel patiënten denken dat dit door
de koude wordt veroorzaakt. Dat
kan natuurlijk niet. Er zijn andere
patiënten die onder dezelfde omstandigheden
helemaal niet ziek
worden. De koude of liever de
sterke wisseling van temperaturen
verzwakt wel het weerstandsvermogen.
Men voelt zich minder fit,
de weerstand wordt op de proef
gesteld doordat het lichaam zich
al fel moet teweer stellen tegen de
koude, terwijl de daaropvolgende
dag het weer warmer wordt. Op die
manier krijgen virussen de kans een
infectie te veroorzaken. Wat kunnen
we hiertegen doen?
Weerstand versterken
Wie een verkoudheid wil voorkomen
moet zorgen dat zijn weerstand
optimaal is, dat hij of zij fit is en
goed uitgerust, geen lichamelijke
De meeste mensen die verkouden
zijn, denken dat ze griep hebben.
Toch is de oorzaak verschillend. Een
griep wordt niet veroorzaakt door
een bacterie maar door een virus,
terwijl een verkoudheid zowel door
een bacterie als door een virus kan
worden veroorzaakt.
Tegen virussen is niets bestand ook
geen antibiotica, tenzij de lichaamseigen
weerstand. Hoe sterker die is,
hoe minder kans je maakt op een
virale aandoening zoals griep. Ook
een verkoudheid kan door een rhinovirus
worden veroorzaakt. Het virus
wordt trouwens altijd genoemd
naar de ziekte die het veroorzaakt:
poliovirus, rhinovirus, enz. Vandaar
dat er weinig te doen is tegen het
Hiv-virus. Je kan dus maar beter
12 SANA nr 65 SANA nr 65 13

Ik ga op reis en neem mee...
Advertentie
noch psychische overdruk krijgt en
vermijdt om kou te vatten. Als al
die voorwaarden vervuld zijn, dan
krijg je geen verkoudheid. Als de
weerstand verminderd is, vergroot
de kans op infecties ook van de
luchtwegen.
Als je je weerstand op peil wil houden,
dan volstaan een aantal natuurlijke
grondregels zodat virussen
en bacteriën minder gemakkelijk
toegang krijgen tot de slijmvliezen.
De virussen kunnen precies dat orgaan
pakken dat van nature minder
beschermd is, precies waar virussen
altijd aanwezig zijn: keel, luchtpijpen,
longen, neus-ademhalingswegen.
Je begint te niezen, te snotteren,
krijgt koppijn of gewoon een
neusverkoudheid, een hoestje, pijn
in de keel of de keelholte, waardoor
slikken en spreken moeilijker gaat.
Uiteindelijk kan er ook een bacteriële
surinfectie uit volgen.
Gezonde voeding
Om het organisme voldoende weerstand
te geven is volwaardige, natuurlijke
voeding, met veel fruit en
groenten belangrijk. De weerstand
wordt in de darmen opgebouwd
en dus is alles wat de darmflora
gezond houdt of maakt van belang:
vooral ook gefermenteerde producten,
aangevuld met probiotica.
Denk daarbij aan Digesbiose van
Fytobell.
Het is bekend dat vitamine C de afweer
stimuleert en dat de vitamine
A de vatbaarheid voor verkoudheden
fel beperkt. Tegelijk is het van
belang dat het organisme op tijd
kan rusten, dat betekent op tijd in
bed. Bovendien moet je voldoende
ontspannen: wandelen, zwemmen,
sauna. Eet zo weinig mogelijk suiker,
ook geen producten waar suiker
in werd verwerkt en kies voedingsmiddelen
die zo weinig mogelijk behandeld
zijn. Eiwitten kies je beter
plantaardig, of af en toe wat vis in
de plaats van het eeuwige vlees.
Vooral bereide vleeswaren moet je
mijden.
Als je verkouden bent
Als de verkoudheid je toch te pakken
krijgt, probeer dan best eerst
met natuurlijke middelen: gezond
voedsel, uiensap, kamille en lindethee,
hete baden, stoombad
kamille, dampbaden. Echinacea,
bijvoorbeeld Echinabell van Fytobell
versterkt de weerstand. In geval
van hoest kan je best Tussabell gebruiken
op basis van Acaciahoning
en denneknoppen.
Maar nogmaals, het hoeft zover niet
te komen. Vooral niet als je er voor
zorgt dat je weerstand op peil blijft
en je psychisch ook weerbaar blijft.
Jos van Landuyt
Operatie schone handen!
Ook op vakantie...
Maar ook
Travelbac
probiotische handgel
Verkrijgbaar in de apotheek met cnk-bestelcode: 3311-909 voor 30ml en 3311-917 voor 100ml.
Liever online bestellen? Veilig en snel via www.almed.be
14 SANA nr 65 SANA nr 65 15

Gezonde
sport spaart
je spieren en
gewrichten
Sport wordt door de meesten beoefend vanop de tribune.
Dat is niet wat voor de gezondheid, het lichaam
en de geest het best is. Lichamelijke inspanning is
nochtans noodzakelijk om anti-oxidanten aan te maken,
de invloed van vrije radicalen op het lichaam te elimineren
of te beperken. Niet alle sporten zijn even gezond, en
niet alle inspanningen mogen even intensief en zwaar beoefend
worden op elke leeftijd. Toch zal je veel langer gezond
blijven als je aan sport doet en ook mentaal fitter en actiever
zijn. Maar je moet er wel rekening mee houden dat spieren
en gewrichten ook verouderen en dus kwetsbaarder zijn dan
toen je nog “piep” was.
Glucosamine, chondroïtine en
curcumine vergroten je sportief plezier
de vijftig met vuurrood gezicht,
zwetend en vertrokken gelaat,
krampachtig doorbijten om toch
maar hun kilometers af te malen.
Artsen waarschuwen daar voor:
“Dat kan niet gezond zijn”. Op die
manier belast je de bloedvaten en
het hart te sterk en krijg je ongetwijfeld
nieuwe stress er bovenop.
Sommigen zouden er goed aan
doen beter thuis te blijven, dat zou
voor hen gezonder zijn dan hun
kortzichtige overtuigingen in kilometers
om te zetten.
Sommigen doen het nog gevaarlijker:
ze sluiten aan bij een sportclub,
tennis, squash, wielertoeristen...
gaan eenmaal in de week
er hard tegenaan, moeten soms
pillen slikken om met de prestaties
van anderen mee te kunnen, gaan
nadien heel gezellig en uitgebreid
tafelen, de nodige pintjes verzetten
om de prettige sfeer te vergroten
en daarbovenop nog een paar sigaretjes
roken omdat ze vermoeden
dat het toch niet zo kwaad kan,
omdat ze aan sport doen. In sportclubs
en fitnessinrichtingen zie je na
afloop van de training, de sportievelingen
de ene sigaret na de andere
roken. Sport is inderdaad een gezonde
bezigheid, maar neutraliseert
nooit teer, nicotine, benzopyreen en
Ons lichaam is gemaakt om te
bewegen. We voelen ons in principe
ook goed na zo’n uurtje sporten, en
elk weekend kijken velen uit naar
de geliefkoosde sportieve activiteit
die ze gaan beoefenen. Sport
is goed voor de bloedsomloop, het
hart, de zuurstofvoorziening van de
cellen, voor de spieren die getraind
worden. Daardoor worden ook
toxines die uit het lichaam verwijderd
en het vergroot de weerstand.
Maar sportbeoefening kan zich ook
tegen je gezondheid keren als het
niet met verstand en na voldoende
opwarming en training gebeurt.
Sport beoefenen doe je met gezond
verstand!
Doe niet te gek
Het is verbazend als je in het weekend
merkt dat mannen van boven
16 SANA nr 65 SANA nr 65 17

Soepele spieren
en gewrichten?
CURCUMA
FORTE
andere giftige stoffen, plus het hartrisico
als gevolg van roken.
Goede lichaamsverzorging
Bij een goede lichaamsverzorging
hoort niet enkel een goed sportprogramma
maar ook een goede mentale
hygiëne en een goede uitwendige
verzorging van het lichaam.
Als je jezelf goed verzorgt, , heb je
respect voor jezelf, voor anderen,
en voel je je ook beter.
Het geeft je een psychologische
kick. Je krijgt er meer zelfvoldaanheid
door en welbehagen in het leven.
Mensen die zich laten gaan en
niet verzorgen, worden eerder ziek.
Het lichaam doet hen na wat hun
geest al heeft gedaan. Ook dat is
een element om gezond te blijven.
Gezonde voeding is daarbij van
belang. Mensen die intensief aan
sport doen moeten nog gezonder
eten. Ze moeten niet enkel eten om
hun spieren op te bouwen en zich
niet eenzijdig en te eiwitrijk gaan
voeden zoals sommige clubs voorschrijven,
ze moeten daarentegen
zo gevarieerd mogelijk, zo natuurlijk
en vers mogelijk en zo gezond
mogelijk eten. Onbehandeld, ongekleurd
en niet geconserveerd voedsel,
bij voorkeur zoals de schepping
het ons geschonken heeft. Het
ideale dieet van de sportman zijn:
gezonde eiwitten zoals vis en noten
en gezonde koolhydraten uit fruit en
vezels uit groenten. Uiteraard moet
je voldoende water drinken, geen
alcohol.
Voedsel voor spieren en gewrichten
Spieren zijn best gebaat met verstandige
training. Eerst voldoende
opwarmen, anders kan je schade
berokkenen. Het kraakbeen moet
worden gespaard en dat doe je door
training en een gezond dieet waarin
geraffineerde suikers en frisdranken
geen plaats mogen hebben. Uitstekend
voedsel en herstelvermogen
voor spieren en gewrichten haal je
uit vis, (Omega-3 vetzuren) chondroïtine
en glucosamine, dat zijn
bouwstenen voor het kraakbeen.
Dat vind je in het prima natuurpreparaat
Glucobell van Fytobell.
En bij ontstekingen van spieren en
gewrichten helpt een goed preparaat
van curcumine. Denk daarom
aan Curcuma Forte. Op die manier
wordt sport een weldaad voor de
gezondheid.
Hans de Groot
Altijd vrij en
soepel bewegen!
Curcumine is een krachtige antioxidant,
die bijdraagt tot de soepelheid van de
gewrichten, spieren en pezen.
Curcuma forte is hoog gedoseerd voor een
snelle werking, die ook nog versterkt wordt
door toevoeging van zwarte peper.
Verpakking 90 stuks tabletten
cnk-bestelcode 2963-700
Meer info op www.fytobell.be
Gezonde kracht uit de natuur!
18 SANA nr 65 SANA nr 65 19

Sint-Janskruid tegen
depressieve gevoelens
Psychische problemen
door STRESS
Veel mensen kunnen de druk van de omgeving, de
overheid en de maatschappij nog moeilijk aan. De
onzekerheid weegt en het toekomstperspectief is
troebel. Ze worden depressief, ook met de zomer
in het vooruitzicht. Je kon stellen dat de winter
het voorkeurseizoen is voor depressieve gevoelens, door
gebrek aan licht en beweging, maar tegenwoordig is dat het
hele jaar rond. Veel mensen komen in emotionele nood. Ze
missen menselijke warmte, begrip en voelen zich eenzaam.
Soms zijn er problemen in het gezin, op het werk of financiële
problemen of gesukkel met de gezondheid. Ze geraken
met zichzelf in de knoop. Stress en emotionele eenzaamheid
leiden vaak tot ziekte en het wordt er zeker niet beter op.
loosheid, de economische crisis,
de bemoeizucht van de staat, het
gebrek aan mogelijkheden van het
individu... het zijn zoveel oorzaken
waardoor mensen met emotionele
problemen gaan sukkelen. Het is
erg verbazend, maar de waarheid:
een op tien patiënten komt ooit in
een psychiatrische instelling terecht
of heeft althans intensieve psychiatrische
hulp nodig gehad. Dat is
niet verwonderlijk als je weet dat
ieder jaar één op tien personen last
heeft van een emotionele of psychische
breakdown, een soort depressie
dus. Iemand die dit niet heeft
meegemaakt, kan moeilijk de diepe
put beschrijven of aanvoelen waarin
dergelijke patiënten zich bevinden.
Niet elke depressie is dezelfde. Dat
woord dekt trouwens een reeks
psychische problemen waaronder
zowel stress, angsten, fobieën, schizofrenie,
drankzucht en een aantal
obsessies verscholen zijn.
Van angst tot depressie
Sommige problemen geven elkaar
de hand en vormen een soort ketting
van psychische storingen. Het
ene kan ook uit het andere volgen:
angst kan bijvoorbeeld leiden tot
depressie, die dan op haar beurt
aanleiding geven kan tot het ontstaan
van drankzucht. Het is zelfs
voor een ervaren therapeut niet al-
Onze maatschappij maakt dat
steeds meer mensen in psychische
nood geraken. De vervreemding,
het toenemend egoïsme, de spiraal
van geweld en hebzucht, de agressiviteit
en de onveiligheid, de werk-
20 SANA nr 65 SANA nr 65 21

De beste zorgen uit de natuur!
Uw online gezondheidsadviseur
GEHEEL
VERNIEUWDE SITE!
www.boverte.com
Advertentie
BOVERTE is een moderne internetwinkel.
Eenvoudig, overzichtelijk, informatief, vriendelijk geprijsd
en een goede service.
U koopt bij Boverte omdat…
• U toegang heeft tot een mooi assortiment van producten.
tijd gemakkelijk oorzaak en gevolg
van elkaar te onderscheiden en de
echte oorzaak te ontsluieren. Vaak
moet men de persoon eerst heel
goed kennen en dat gaat niet zonder
langdurige gesprekken, terwijl
de patiënt zelf ook in zijn binnenste
moet laten kijken. Geen eenvoudige
zaak dus.
De patiënt zal ongetwijfeld een en
ander in zijn leven moeten veranderen.
Een psychische of emotionele
stoornis is niet louter een kwestie
van scheikunde die met pillen kan
worden bestuurd. Pillen kunnen een
levenswijze niet veranderen, dat inzicht
moet van de zieke zelf komen
en zal uiteindelijk tot zijn definitieve
genezing moeten leiden.
Probleem begrijpen en
onderscheiden
De genezing begint met het onderkennen
van het probleem, het
doorzien van de oorzaak en het
aanvaarden van zijn eigen menselijke
en emotionele beperkingen.
Men heeft zijn emotionele grenzen
overschreden en daardoor heeft
de spanning schade veroorzaakt.
Je kan het zenuwstelsel vergelijken
met elektriciteitskabels. Van
hun kwaliteit en doorsnede zal
het afhangen hoeveel elektrische
spanning ze kunnen verdragen. Als
die spanning langdurig te hoog is,
treedt schade op. Ons zenuwstelsel
is ook maar berekend op een
bepaalde hoeveelheid spanning. Wie
die overschrijdt riskeert kortsluiting,
schade aan het zenuwstelsel en dat
herstel je niet in één, twee, drie.
Wat kan je doen?
Als stress en spanning te hoog oplopen
en er risico dreigt met professionele
hulp worden gezocht. Maar
je kan zelf veel doen. Dagelijks
beweging is een noodzaak: wandelen,
fietsen, flink doorstappen. Als
je dat een paar weken doet zal je
zeker beterschap merken. Volhouden
leidt tot genezing. Vitaminerijke
kost, vooral vitamine C en E: fruit ,
groenten en volkorenproducten.
En gelukkig is er hulp uit de natuur,
een plantje dat de zonneschijn heeft
opgevangen en de zon weer in je
gemoed laat schijnen: Sint-Janskruid
of Hypericum. Denk daarbij
aan Hyperisan van Fytobell en je
voelt je herboren.
Jan van Bercken
• U boven de 50 euro geen verzendkosten betaalt.
• U met korting op uw bestelling aankoopt.
• De producten binnen 2 werkdagen bij u worden afgeleverd.
• U gemakkelijke betalingsmogelijkheden heeft.
• Onze winkel 365 dagen per jaar en 24 uur per dag geopend is.
Daarnaast kunt u 7 dagen per week
bij onze klantenservice terecht.
• Wij garant staan voor een optimale service.
• Wij u helder en duidelijk over
de producten informeren
via de website, per telefoon
en via e-mail.
22 SANA nr 65 e-mail: info@boverte.com - tel.: 00/31 (0)40 254 30 48 SANA nr 65 23

Hoe eindelijk goed
Overdag zitten te geeuwen en ’s
nachts elk uur op de toren horen
slaan... het is geen leven meer. Hoe
je er wel weer leven kan aan geven?
Door onze slaap-top-tien toe
te passen. De meeste slapelozen
zijn zelf verantwoordelijk voor hun
probleemslaap. Dat is tegelijk jammer,
maar ook hoopvol, omdat ze
er zelf wat kunnen aan veranderen
en... snel zelfs. Na een dag of drie
moet je al resultaat merken.
slapen?
Slapeloosheid is in de geïndustrialiseerde wereld een
enorm probleem. De helft van de volwassenen gebruikt
geregeld een slaappil om de slaap te kunnen
vatten. Anders liggen ze uren te woelen, of worden
vroegtijdig onder de morgen wakker. Ze voelen zich
ook niet uitgerust, piekeren, voelen zich futloos en hebben
concentratieproblemen. Daardoor ook moeilijkheden in het
gezin en op het werk. Wat kun je nu eigenlijk wel doen tegen
slapeloosheid en kunnen we ontsnappen aan de “onmisbare”
slaappil?
Begin er niet aan
Een nachtje slecht geslapen? Dat
is op zich geen probleem. Grijp
dus niet meteen naar slaappillen,
want ze werken gewenning in de
hand en zo wordt het van kwaad
tot erger. Het is niet abnormaal als
je eens een slapeloze nacht hebt
gehad of wat meer moeite hebt met
inslapen of te vroeg wakker wordt.
Wellicht zijn problemen en gepieker
de oorzaak. Die moet je eerst
proberen oplossen en dat kan je
enkel door praten. Belast je ziel niet
met de problemen, dat maakt ze
alleen maar erger. Praat ze uit. Het
moeilijkste moment zijn de eerste
seconden. Als je het verwoord
hebt, is de helft van het probleem
al opgelost. En vergeet niet dat er
geen man overboord is door één of
een paar slechte nachten. Die haal
je wel in.
De perfecte top-tien
Wie het gewoon is elke avond
slaaptabletten te slikken, kan natuurlijk
geen mirakelen verwachten
en denken dat je op korte termijn
kan wegdromen in de armen van
Morpheus zonder ook maar één
pilletje te slikken. Slaapmiddelen
moeten samen met de arts worden
afgebouwd, anders loop je gevaar.
De gouden raad is dan ook begin er
nooit mee. Eén of een paar nachtjes
slecht slapen, is echt geen probleem,
het ondermijnt de gezondheid
helemaal niet en is minder
schadelijk dan voortdurend slaapmiddelen
te slikken. Je kan beter
een goed slaapritueel hanteren als
volgt:
1-Probeer elke avond op hetzelfde
moment te gaan slapen. Regelmaat
bevordert de slaapbereidheid. Wie
elke dag op een ander uur in bed
kruipt, krijgt een verstoord inslaappatroon.
Dat is trouwens typisch
voor mensen die in ploegen werken
en ook nachtdienst doen.
2-Vermijd hazenslaapjes overdag.
Sommigen hebben de gewoonte
na het eten ’s middags een dutje
te doen. Ze hebben natuurlijk ’s
avonds minder vaak.
3-Rook niet voor het naar bed gaan
en drink geen alcohol. Je wordt er
nog actiever door. Van alcohol slaap
je gemakkelijk in, maar de slaapkwaliteit
is veel minder!
4-Drink voor het slapengaan een
kopje slaapverwekkende thee:
oranjebloesem, valeriaan, hop. Of
ook een kopje warme melk met
honing.
5-Maak elke avond een kleine
wandeling. Zorg dat je buiten diep
ademhaalt. Dat ontspant. Het
contact met de natuur en de buitenlucht
zal je bovendien tot rust
brengen.
6-Drink geen koffie, cola, zwarte
thee of chocoladedrankjes na 16
uur. Gevoelige personen krijgen
daardoor een verstoord slaapritme.
Ze prikkelen het centrale zenuwstelsel.
7-Bouw elke avond een ritueel in:
bijvoorbeeld nog even de tuin in
gaan, een stukje muziek beluisteren,
een gedicht lezen, een avondgebedje
prevelen, een gesprekje
met je partner voeren.
8-Vermijd discussies in de slaapkamer.
Het bed dient niet om ruzie
te maken, wel om te rusten en van
elkaar te houden.
9-Kijk in bed niet naar tv of lees
niet in bed. Dat kan je beter in
een zetel in de slaapkamer doen of
nog beter in de living. Vermijd ook
spannende uitzendingen net voor je
naar bed gaat.
10-Eet niet te laat ’s avonds. Honger
kan de slaap beletten, maar een
overvolle maag bezorgt je gegarandeerd
een onrustige en gestoorde
slaap.
En maak gebruik van een natuurlijk
slaapmiddel als de nood hoog is:
Escholtzia is een plant die de slaapbereidheid
bevordert. Denk daarom
aan Escholcin van Fytobell en je
slaapt weer als een roos.
Monique van Hasselt
24 SANA nr 65 SANA nr 65 25

Moood stimuleert goede bacteriën in je omgeving
Probiotica helpen je
luchtwegen beschermen
Lucht in camions, campers en auto’s
is tienmaal giftiger dan thuis
Onze omgeving bepaalt in belangrijke mate ons welbevinden,
de gradatie van ons geluk. Dat komt
omdat we deze omgeving leuk vinden, ons een
geborgen en aangenaam gevoel geeft, aan onze
comforteisen beantwoordt. Dat geldt zowel voor je woning
als de werkplek. Een omgeving die altijd rommelig is, storend
werkt, lawaaierig en vies en waarvan de luchtkwaliteit
onaangenaam en ongezond is, zal ons welbevinden beslist
negatief beïnvloeden. Dus kan je er best alles aan doen om
die omgeving aangenaam, mooi en gezond te houden. Dat
geldt ook voor je living, je bureau, je werkplek en zelfs je
wagen, camion of camper. Heb je daar invloed op? Jazeker,
want dankzij probiotica kan je de sfeer helemaal omdraaien:
oppervlakken en de lucht worden gekoloniseerd door goede
bacteriën en dat maakt een wereld van verschil.
Het is duidelijk dat als de lucht
schoner is, je minder kans hebt om
last te krijgen met de luchtwegen.
Er is de laatste tijd heel wat te doen
over het klimaat, maar de belangrijkste
plaats waar het klimaat
invloed op jou heeft, is je onmiddellijke
omgeving en dat is thuis, kantoor,
je werkplek, je wagen, camper
of camion. Daar begint het.
Wie thuis of op kantoor werkt
brengt, meer dan 85 percent van
zijn tijd binnen door en wie voor
zijn werk de auto moet nemen of
met de camion rijdt, maakt van
zijn cabine of cockpit zijn of haar
“binnenskamerse” leefruimte. Dat
heeft gevolgen voor de gezondheid,
want de lucht die we daar inademen
is vaak veel slechter dan de buitenlucht.
In een doorsnee woning
is dat tussen de vijf- en tienmaal
meer vervuild en in de auto is dat
zelfs tot twintigmaal meer.
De stofdeeltjes en de roetuitstoot
van voorgangers in het verkeer
worden door de airco niet tegengehouden,
maar via de luchtkanalen
in nog grotere densiteit binnengezogen
of geblazen. Dat is de reden
van de belabberde luchtkwaliteit.
Het is niet te verwonderen dat daar
ziekten uit voortkomen: niet alleen
problemen met de luchtwegen, zelfs
kanker, maar ook hart- en vaatziekten,
leverziekten, zenuwaandoeningen.
Men houdt er tegenwoordig
zelfs rekening mee dat psychosen
die ontstaan in de ontwikkeling van
heel jonge kinderen, voor een deel
hun oorsprong vinden in slechte
luchtkwaliteit.
Professor Dr. Ebo, allergoloog van
UZA Antwerpen waarschuwde
vorige week nog voor roetdeeltjes
en fijn stof, omdat allergenen zich
daarop vastzetten. De pollen hechten
zich aan stofdeeltjes en komen
massaal binnen in de woning, auto
of camion. Ze zijn een onderliggende
factor voor virale infecties, dat
hebben onderzoekers van de universiteit
van Gent geconcludeerd!
Daardoor ontstaan virale aandoeningen
omdat de herpesvirussen
zich gemakkelijker thuis voelen
op slijmvliezen die belast zijn door
de pollen en fijnstof, volgens een
onderzoek gepubliceerd in het wetenschappelijk
tijdschrift “Scientific
Reports”.
Pollen en vervuilde lucht vergroten
dus de vatbaarheid voor virale infecties.
Het afsterven van epitheelcellen
die kapot gemaakt zijn door
de proteasen kunnen aanleiding
geven tot ernstige aandoeningen
van de luchtwegen. We hebben er
alle belang bij de lucht gezond en
zuiver te houden, maar dan op een
veilige en natuurlijke manier. Dat
kan dankzij recent wetenschappelijk
onderzoek dat aangetoond heeft
dat probiotische bacteriën de lucht
schoner maken. Door schone lucht
is er minder kans op besmettingen,
allergieën en last aan de luchtwegen.
Vrachtwagenchauffeurs worden
ziek
Het verkeer in ons land is hectisch,
de files eindeloos en de luchtvervuiling
immens. De ademlucht in
cabines van camions is gewoonweg
giftig. Voor veel vrachtwagenchauffeurs
is de cabine van hun camion
26 SANA nr 65 SANA nr 65 27

hun leefruimte, hun woning. Het
probleem is dat de ademlucht in
een camion tienmaal meer vervuild
is dan de buitenlucht en twintigmaal
meer dan in de woning thuis. Dat is
het resultaat van drie jaar metingen
door Expair en bral.
De gezondheid van de vrachtwagenbestuurder
loopt groot gevaar.
Longarts Dr. Desager sprak in een
radioprogramma over een erg
gevaarlijke toestand vanwege de
vervuiling niet enkel door roet van
dieselpartikels, maar ook door ozon,
stikstofdioxide en benzeen.
Het probleem is dat zowel allergenen
als ziekmakende microben zich
hechten aan deze polluenten en die
zetten zich neer op alle onderdelen
in de cabine. Zo word je ziek in je
“thuis” op wielen. Filters houden dat
niet tegen, dat is een fabeltje. Lucht
verversen door een raampje te openen
is beter, en afstand houden van
de voorganger is belangrijk. Maar
het blijft giftige lucht.
Chauffeurs lopen gevaar
De bedreiging voor zowel vrachtwagenbestuurders
als voor chauffeurs
in personenwagens is enorm.
De vervuiling in de cabine of auto
is vijfmaal hoger dan in de buitenlucht,
en de lucht is er tienmaal
giftiger dan in een woning. Dat
komt ook vooral omdat chauffeurs
achter hun voorganger rijden en
hun cabine als een soort trechter
voor vuile lucht fungeert. Levensgevaarlijk
dus.
Daarom een goede raad: In een file
zet je best de luchtinlaat dicht en de
airco aan, dan wordt de lucht min
of meer “gewassen” of draai het
raampje open, want opzij is de lucht
schoner dan vooraan. Chauffeurs
die slapen of rusten in hun cabine
lopen gevaar, omdat de vervuilende
stoffen zich ook op de rustbedden
en de kleding hechten. Als er in de
cabine gegeten of gekookt wordt is
het nog slechter en een nieuwe camion
is of auto is niet beter, omdat
veel kunststoffen ook schadelijke
gassen uitwasemen. Bij hitte is dat
nog erger.
Schoonmaken en verluchten is al
iets, maar je kan onmogelijk alles
zelf clean en veilig maken. Toch kan
je de lucht en oppervlakken schoner
maken: “probiotica” zijn het middel
dat daarvoor steeds meer in ziekenhuizen
wordt gebruikt.
Is busreis wel gezond?
Ook in autobussen, campers en personenwagens
is de lucht belabberd.
Je kan dus echt ziek worden in je
cabine, auto of camper, maar ook
in een reisbus, omdat microben en
allergenen zich hechten aan vervuilende
stoffen.
De lucht in bussen heeft een hogere
concentratie vervuiling en toxische
stoffen dan de buitenlucht. Je kan
in tegenstelling tot camions en
auto’s geen zijraampje openen om
van daaruit schonere lucht binnen
te laten. Bovendien zit je in bussen
met een groter probleem: duizenden
mensen hebben al op dezelfde
banken of fauteuils gezeten, de
handgrepen vastgepakt, naar het
toilet geweest, etensresten achtergelaten,
gehoest, geniesd, kortom
allerlei microben achtergelaten. Op
sommige comfortbussen wordt ook
een hapje of drankje geserveerd,
een lekker kopje koffie, maar dat
alles brengt vervuiling mee. Als een
paar tientallen mensen naar het
toilet zijn geweest op de bus, dan
wemelt het van de bacteriën na het
doorspoelen en dat moet iedereen
ondergaan. Het aantal colibacteriën
in een reisbus loopt op die manier
op in de miljoenen.
Combineer dat met de toxische buitenlucht
en reizen in de bus wordt
geen gezondheidsreisje. Toch is er
iets aan te doen.
Probiotica
Wetenschappelijk onderzoek heeft
aangetoond dat door pré- en probiotische
technologie waarbij gezonde,
goede bacteriën in de lucht
worden gebracht, met partikels ter
grootte van een duizendste van een
millimeter, agressieve stoffen kunnen
geneutraliseerd worden. Gezonde
microflora maken het schimmels,
allergenen, geuren moeilijk. Deze
techniek wordt ook al in ziekenhuizen,
scholen en kinderdagverblijven
toegepast. Daar ging meer dan 10
jaar onderzoek bij 12.000 patiënten
in klinieken aan vooraf. De resultaten
zijn bijzonder: het risico is met
80 percent gedaald!
Je kan preventief ingrijpen door te
zorgen voor gezonde luchtmicroflora.
Daardoor wordt je omgeving,
maar ook voorwerpen in je woning,
kantoor, auto, camper of camion en
bus zuiverder gemaakt. Zodoende
vermindert niet enkel de vervuiling,
maar verkleint ook de dreiging door
pollen.
De Amerikaanse Society for Microbiologie
die o.m. fecale transplantaties
onderzocht, heeft ook
vastgesteld dat een gezonde luchtmicroflora
maken met probiotica
zinvol is.
Dat kan gemakkelijk door middel
van een microverstuiver die door
ultrasone golven probiotica in je
onmiddellijke atmosfeer vernevelt.
Zo kan je het risico op schadelijke
kiemen verlagen.
Daardoor wordt uw cockpit, huis,
bureau of camper veel veiliger en
verkleint de kans op problemen met
de luchtwegen.
Kijk daarom op www.moood.store
of bestel zo’n ultrasone probiotische
Moood-vernevelaar via www.moood.
store
Jan van Bercken
28 SANA nr 65 SANA nr 65 29

Hoe bescherm
je je huid in de
zomer?
Advertentie
Elk jaargetijde heeft zo zijn invloed op de huid. In de
winter is het de verwarming, de kleding, de luchtvervuiling,
de droge lucht die de huid belaagt en in de
zomer is het vooral de zon, maar daardoor ook uitdroging,
rimpels, verbranding Uv-stralen, veroudering en kans
op huidkanker.
De huid is het grootste orgaan van
het lichaam, maar ook het meest
mishandelde. Toch staat onze leeftijd
en vooral ook de zorg die we
aan de huid besteden voor iedereen
klaar en duidelijk te lezen.
Vooral in de zomer moet je een
aantal maatregelen nemen om de
mishandeling van de huid binnen de
perken te houden:
-drink voldoende water, bij voorkeur
anderhalve tot twee liter per dag.
-drink geen alcohol en rook niet,
want dat veroudert de huid zeker.
-blijf uit de middagzon, want de
Uv-stralen verouderen de huid en
verhogen de kans op kanker.
-eet gezond voedsel waaronder veel
fruit en groenten.
-zorg voor voldoende vitamine C in
verband met de collageenopbouw.
Gebruik een goede crème
Vooral in de zomer is een goede
huidcrème van belang om de
hydratatie in stand te houden en
weer op te bouwen. Daarvoor is
de natuurlijke crème van Ellen Dee
zeer geschikt en in zomertijd is dat
vooral een crème die gebaseerd
is op Calendula, dat huidhelend,
ontsmettend en herstellend is. De
combinatie van Calendula-extract
en jojobaolie maakt deze crème zo
bijzonder.
Jojobaolie is een uitstekende huidverzorgingsolie,
die de huid beschermt
en glad en soepel maakt.
Jojobaolie bevat een hoog gehalte
aan het huidvitamine E en minerale
stoffen en revitaliseert en
regenereert de lichaamsdelen op
een natuurlijke en prettige manier.
De olie geeft de huid meer vocht
en een aangename fluweelachtige
zachtheid.
Calendula crème verzorgt een ruwe
en schrale huid en helpt deze te
herstellen. Na zonnebrand werkt ze
verkoelend en verzachtend. Bovendien
ondersteunt ze het helen
van de huid en helpt ze littekenvorming
te verminderen. Calendula
of goudsbloem wordt weleens de
‚natuurlijke jodium‘ genoemd.
In de zomer is dat een weldaad
voor de huid: Calendula van Ellen
Dee.
Monique van Hasselt
Calendula crème – (met jojobaolie)
Bij schrale huid en zonnebrand
De combinatie van Calendula-extract en jojobaolie
maakt deze crème zo bijzonder. Jojobaolie is een uitstekende
huidverzorgingsolie, die de huid beschermt
en glad en soepel maakt. Jojobaolie bevat een hoog
gehalte aan het huidvitamine E en minerale stoffen.
Jojobaolie revitaliseert en regenereert de lichaamsdelen
op een natuurlijke en prettige manier. De olie geeft
de huid meer vocht en een aangename fluweelachtige
zachtheid.
Calendula crème verzorgt een ruwe en schrale huid
en helpt deze te herstellen. Na zonnebrand werkt ze
verkoelend en verzachtend. Bovendien ondersteunt
ze het helen van de huid en helpt ze littekenvorming
te verminderen. Calendula
of goudsbloem wordt weleens de ‘natuurlijke
jodium‘ genoemd.
Verkrijgbaar bij uw apotheek met cnk-bestelcode 2885-416.
Neem deze code mee, zo zal uw apotheker u sneller en beter
kunnen helpen.
Voor meer info: www.ellendee.be
Potje 100 ml - Prijs € 5,95
30 SANA nr 65 SANA nr 65 31

BIOGENE AMINES kunnen
razende allergische hoofdpijn
veroorzaken
Last van allergie?
Vermijd stress!
matig eetpatroon werkt ongunstig.
Vandaar dat mensen die in nachtploegen
moeten werken gemakkelijker
het slachtoffer worden van
een allergische aandoening. Te veel
uitheemse voeding is niet goed.
Enkel citrusvruchten eten, is niet
goed voor ons systeem. Best is een
keuze te maken uit voedsel die in je
onmiddellijke omgeving of je eigen
streek wordt voortgebracht. Het
transport van voedsel over grote
afstanden, is enzymatisch niet interessant.
Wie schrokt, te snel eet en emotionele
problemen heeft tijdens de
maaltijd, kan problemen krijgen.
Mijd industrieel bereid voedsel,
want er zijn ongeveer 50.000
chemische toevoegingen die in de
voedselindustrie worden gebruikt.
Ook de keuze van het voedsel is
belangrijk.
Eiwit, tomaat, aardbei, chocolade,
schaaldieren en alcohol zijn histamine
liberators. Deze producten of
stoffen prikkelen de mestcellen om
histamine af te geven in de bloedbaan.
Wie gebrek heeft aan bepaalde
stoffen uit een evenwichtige
maaltijd, zoals molybdeen, vitamine
C en vitamine B5 verhoogt zijn kansen
op een allergie.
Biogene aminen in voedsel
In heel wat voedsel zijn biogene
aminen aanwezig. Ze komen vooral
voor in kaassoorten zoals Cheddar,
Camembert, Brie, Emmental, Gruyère,
Chesshire, Gouda. Smeltkazen
bevatten het minst amines van alle
kaassoorten. Vruchtensappen bevatten
histamine. Dat werkt weliswaar
bloeddrukverlagend, maar is
ook samentrekkend t.o.v. de gladde
spieren.
Bananen, tomaten, avocado’s,
ananas, walnoten, bevatten serotonine,
een bron van biogene aminen.
Naarmate deze vruchten rijper zijn,
daalt hun gehalte aan serotonine
en dus zijn er automatisch minder
biogene aminen. Daarentegen gaat
het bij vlees andersom: hoe ouder
Ten onrechte wordt gedacht dat allergie vooral in het
voorjaar optreedt en dat pollen de uitlokkers zijn.
Maar eigenlijk komt allergie het hele jaar voor en zijn
zowel pollen, maar ook mijten, scheikundige stoffen,
voedsel en medicijnen mogelijke triggers. Je kan dus best allergisch
reageren op stoffen in je eigen huis. Ook stress kan
een uitlokkende factor zijn. Gezonde darmflora zijn daartegen
de beste remedie. Hoe pak je dat aan?
Pollen, stoffen en mijten kunnen
allergie veroorzaken, maar ook
voedsel. Heel veel mensen reageren
trouwens allergisch op voedsel.
De wijze waarop ze in de vroegste
kinderjaren zijn gevoed, kan daarbij
van doorslaggevende aard zijn. Voldoende
lang borstvoeding heeft een
beschermende werking, niet enkel
ten opzichte van allergie, ook voor
infectieziekten en de opbouw van
een sterke immuniteit.
Stress is heel negatief
Stress speelt in alle omstandigheden
een negatieve rol. Een onregel-
32 SANA nr 65 SANA nr 65 33

vlees wordt, des te meer biogene
aminen. Vandaar dat producten uit
snackbar en frituren zeer rijk zijn
aan biogene aminen. Vis bevat van
nature zelf weinig biogene amines,
maar hier vermeerdert ook het gehalte
naarmate de vis ouder wordt.
Vooral makreel, sardines en ansjovis
zijn wat dat betreft echte kampioenen.
De tyramine in alcoholische
drank waarbij Franse wijnen aan de
top staan, kunnen erge hoofdpijnen
veroorzaken. Ze maken ook biogene
aminen uit de mestcellen vrij.
Dopamine en noradrenaline in bananen,
spinazie en postelein worden
veel gebruikt in kindervoeding,
maar zijn anderzijds ook gevaarlijk
vanwege het negatieve effect op het
zenuwstelsel. Het adrenochroom
dat vrijkomt door de afbraak van
serotonine kan het organisme schade
berokkenen als het te lang in het
lichaam aanwezig blijft. Het is een
vrij radicaal en toxisch voor veel enzymen
en in de hersenen leidt een
te hoog gehalte aan adrenochroom
tot metabole perceptiestoornissen,
wat zich uit in moeilijk denken en
storingen in het denkpatroon en er
kunnen ook psychosen ontstaan.
Niacine of vitamine B3 is een antidotum
voor adrenochroom en de
werking ervan wordt versterkt door
vitamine C. Bronnen voor vitamine
B3 zijn: volkorenbrood, tarwekiemen,
vis, eieren, gevogelte, avocado’s,
peulvruchten, dadels, vijgen,
pruimen.
Van alle voedingsmiddelen bevat
varkensvlees het hoogste gehalte
aan histamine. Wie een allergie
heeft kan dat dus beter laten staan.
Nadien in dalende volgorde: zuurkool,
ansjovis, spinazie, varkenslever,
tomaat, tonijn in blik, wijn,
sardines, en zalm.
Voor wat tyramine betreft spant haring
in saus de kroon. Daarop in dalende
volgorde: bakkersgist, chaddarkaas,
gruyèrekaas, Emmentaler
kaas, Brie, camembert, chiantiwijn,
avocado, sinaasappelpulp, bier en
sherry.
De belangrijkste voedingsmiddelen
die veel biogene aminen bevatten
en dus een negatieve invloed op het vegetatief
zenuwstelsel kunnen hebben zijn:
chocolade, banaan, tomaat, spinazie, zuurkool,
rabarber, boon, paprika, garnaal, krab,
kreeft, varkensvlees, wild, haring, makreel,
kaas, walnoot, amandelen, cashewnoten,
pistache, nootmuskaat, bier, wijn, cider,
gember en tonijn.
Histaminevrijmakers of -liberators zijn
vooral: eieren, schaaldieren, aardbeien,
tomaten, spinazie, ananas, chocolade, vis,
alcohol, drop en vele kruiden.
De belangrijkste voedseladditieven die intolerantieklachten
kunnen veroorzaken zijn:
azokleurstoffen, tartrazine, geel 2G, azorubine,
amarant, cochenillerood A, rood 2G,
briljantzwart BN, erytrosine, patentblauw
V, indigotine, norbixines, anthocyanen. Ook
de bewaarmiddelen sorbaten en benzoaten
evenals de smaakversterkers glutamaten,
guanylaten, inosinaten en de smaakstoffen
cinnamaten, anethol (anijs), benzylalcohol,
vanilline, eugenol (kruidnagel), kaneelaldehyd,
menthol (pepermunt) en perubalsem
kunnen intolerantieklachten veroorzaken en
een allergie versterken of uitlokken.
Wat kan je doen?
Eet zo gevarieerd mogelijk, maar vermijd
de triggers waarop je allergisch reageert.
Groenten bevatten de minste triggers,
bewerkt voedsel de meeste. Zorg voor gezonde
darmflora. Dat doe je door voldoende
vezels te eten, wat ook gunstig is voor hart
en bloedvaten en kanker helpt voorkomen.
Je kan de darmflora stimuleren door goede
probiotica, zoals in Allobiose.
En om het teveel aan histamine de pas af te
snijden is er de plant Salsaparilla. Daarvoor
is Smilabell van Fytobell uitstekend.
Maar… het is een zorg van lange adem. Voldoende
lang gezond eten en stress vermijden,
is van vitaal belang bij allergie.
Jan van Bercken
SUIKERVRIJ
o o k g e s c h i k t v o o r d i a b e t i c i
dills
dIgEStIVE MIntS
Zachtverfrissende muntjes
met essentiële oliën
uit kruiden en vruchten.
Maakt de dingen
verteerbaar!
Verkrijgbaar in de apotheek:
dills original
met CnK-bestelcode: 2161-149
dills ginger lime
met CnK-bestelcode: 3035-086
voor meer info:
www.dills.be
34 SANA nr 65 SANA nr 65 35
Advertentie

Voor U ontdekt:
De MOOOD ultrasone
probiotica vernevelaar
De lucht is enorm vervuild, de files zijn lang en we brengen
daardoor uren door in de auto, camion of camper
achter de lucht-vervuilende voorgangers.
Pollen hechten zich gemakkelijk aan fijnstof en vervuiling. De
kans op een allergische reactie is dus groter door de vervuiling.
Daarom is het goed te weten dat probiotica de lucht
schoner maken door zowel oppervlakken als luchtpartikels te
koloniseren met goede bacteriën.
Ook last in het pollenseizoen?
Gedaan met het gesnotter!
geeft weerstand tegen
irritante allergenen en stof.
Advertentie
Miljarden probiotische bacteriën
worden dankzij een ultrasoon
apparaat in je omgeving verneveld.
MOOOD
Maak van je wagen of camion
een gezonde omgeving. Moood
koloniseert de oppervlakken
van je wagen met goede bacteriën.
De moood vernevelaar
gebruikt de lucht als drager om
de probiotica te verdelen in de
ruimte. Waardoor alle voordelen
van probiotica kunnen worden
uitgespeeld.
Omdat de hygiëne verbetert,
heeft het ook invloed op je gezondheid
en is er uiteraard ook
een actieve geurbestrijding!
Moood heeft bovendien zijn
vloeistoffen verbeterd. Vooral de
eucalyptus is wat zachter van
geur.
Er is ook een nieuw navulverpakking
ontwikkeld, waardoor
het hervullen van de container
gemakkelijker verloopt. Geen
trechtertje nodig. De vulling kan
rechtstreeks vanuit het flesje.
Ook is er een nieuwe geur toegevoegd,
namelijk Springmint
oftewel lentemunt. Een heerlijke
verfrissing voor de wagen.
Volgende vloeistoffen zijn in
een nieuwe handige verpakking
verkrijgbaar.
Eucalytus
Natural (geurloos)
Springmint
Je kan zowel het toestel als de
navulverpakkingen bestellen via
de moood.store.
Kijk daarom op www.moood.
store of bestel zo’n ultrasone
probiotische Moood-vernevelaar
via www.moood.store
Hans de Groot
Allobiose is verkrijgbaar in de
apotheek met cnk-bestelcode:
2121-218 voor 50 capsules en met
2121-226 voor de 100 capsules.
Of vraag ernaar in de betere
natuurwinkel.
www.
.be
44 SANA nr 59
36 SANA nr 65 SANA nr 65 37

Als je ’s morgens
moe opstaat…
lichaam ontgiften!
Heel veel mensen voelen zich moe. Ze staan zelfs
’s morgens vermoeid op en begrijpen niet wat er
aan de hand is. Vaak ligt het probleem bij zichzelf
zonder dat ze het weten. Het lichaam heeft toxines
opgestapeld en dat moeten ze kwijt. Maar hoe?
Dikwijls gaat hun vermoeidheid
gepaard met sombere gedachten.
Na de winter zou je dat kunnen
plaatsen vanwege het gebrek aan
licht en de depressieve stemmingen
die daaruit volgen, maar in de lente
en met de zomer in het vooruitzicht
lijkt dat een probleem. Hopelijk is
er geen CVS in het spel, want dan
zal rust ook geen oplossing brengen
en moet zeker medisch behandeld
worden.
Dat veel mensen moe zijn, is een
beetje een teken des tijds: onzekerheid,
baanverlies, politieke en economische
onstabiliteit, een onveiligheidsgevoel,
gebrek aan uitzicht en
toekomstperspectief.
Daarnaast zijn er ook fysieke oorzaken
waar wel iets kan aan gedaan
worden:
-slaaptekort
-te lang en te laat tv-kijken of op
computer en tablet
-problemen met de schildklier
-gebrek aan beweging en ontspanning
-onnatuurlijk, te zoet te veel en te
geraffineerd voedsel, met andere
woorden: junkfood.
-roken en alcohol
-eenzaamheid en problemen in het
gezin
-problemen op het werk.
-toxische last en gebrek aan eliminatie
van toxische stoffen
-ziekte van zichzelf of van de partner
of een huisgenoot
-vervuiling en lawaai
Het lichaam krijgt op die manier
meer problemen te verwerken dan
het aankan. De maatschappij is
eigenlijk niet meer op mensenmaat.
Daar kunnen we weinig aan verhelpen,
tenzij dat je zelf het roer omgooit
en gezond gaat eten, leven en
denken en ook een ontgiftingskuur
toepast. Dat kan!
Toxische last verkleinen
Door het dagelijks functioneren,
eten drinken, werken, ademlucht,
krijgen we toxines binnen en worden
er door het lichaam afvalstoffen
geproduceerd. Die moeten worden
geëlimineerd. Als dat aantal te
groot wordt, heeft het lichaam daar
moeite mee.
Toch moeten we er alles aan doen
om de toxische last te verkleinen,
anders worden we moe, depressief,
ontbreekt de fut om taken af te
werken of naar behoren te functioneren.
Op die manier krijg je ook
problemen met anderen, met je
gezinsleden en met jezelf.
Het moet dus een prioriteit worden
om de toxische last van het lichaam
te verlichten en de toxines te verwijderen.
Dat kan in de eerste plaats door
voldoende te slapen en niet te laat
naar bed te gaan. Werken in ploegenstelsel
is dus daarom niet erg
gezond. In het weekend moet je
zeker ontspanning zoeken en dat
kan best door fysieke beweging:
sport, lopen, wandelen, fietsen,
zwemmen, met het gezin naar zee
of in het bos.
Daarnaast gezond eten: meer fruit
en groenten. Geen geraffineerde
producten, maar wel volkoren.
Geen suiker, geen frisdrank, geen
tabak en geen alcohol. Dat brengt
allemaal toxines in het lichaam.
Vermijd de steden en zoek je eigen
terras op waar tenminste geen uitlaatgassen
zijn. Zorg voor voldoende
vitamine C en magnesium, dus
fruit. Drink minstens anderhalve tot
twee liter water.
En geef de lever een steuntje, want
die moet het allemaal verwerken:
Cardubell van Fytobell zal je daar
bij helpen, ideaal voor de lever om
te ontgiften en tegen vermoeidheid.
Op die manier brengt de lente een
nieuw geluid!
Jan van Bercken
38 SANA nr 65 SANA nr 65 39

Een nieuw klimaat om
de wereld te redden…
kan dat?
Al maanden houdt het klimaat ons bezig. Eerst waren
er de waarschuwingen over dreigend watertekort
vanwege de opwarming van de aarde en het
uitblijven van de regenbuien, nadien kwamen de
dieselauto’s in het vizier vanwege de roetuitstoot
en de minuscule vervuilende stoffen die diep in de longen
dringen en vooral bij jongeren en kleine kinderen ernstige
schade aanrichten. Dan waren er de steden die auto’s zoveel
mogelijk uit de centra willen bannen om te eindigen met de
spijbelacties van de jongeren voor een beter klimaat. Dat
een en ander paste in een politiek agenda was voor sommigen
een ongewenst neveneffect, maar feit is dat de aarde
dringend behoefte heeft aan een goed plan om catastrofes te
vermijden, zo het nog kan.
De noordpool smelt, de ijsberen
hebben geen habitat meer en komen
zelfs naar steden afgezakt om
in portalen van flatgebouwen iets
eetbaars te zoeken, subtropische
diersoorten komen onze streken
bevolken en de trekvogels zijn in
de war, waar ze nu heen moeten.
Het tijdstip van de bloei van bomen,
grassen, onkruiden en de pollen zijn
vervroegd. Er is dus wel degelijk
iets aan de hand.
Wat kunnen we doen?
De vraag is wat we er kunnen aan
doen. Elektrisch rijden? Een Luikse
prof becijferde dat een elektrische
wagen even “groen” wordt als een
diesel na 697.000 km. Die bewering
werd nadien teruggefloten en
herleid tot een goede 220.000 km,
rekening houdend met de elektriciteitsproductie
van de toekomst.
Even snel komt dan de vraag: hoe
gaan we al die elektriciteit produceren?
Met nog meer vervuilende
kernenergie met het risico
op lekken zoals Tsjernobyl en met
een huizenhoog probleem van de
kernafval die we niet meer kunnen
dumpen in de Golf van Biskaje. Je
kan niet alle daken in het land vol
zonnepanelen leggen, en daarbij is
de actieradius van een elektrische
wagen te beperkt om dezelfde verplaatsingsdrang
te genieten als nu
met benzine of diesel.
De ban op de diesel heeft benzine
gepromoot maar
nu al zijn er stemmen
die waarschuwen
voor benzeen,
wat neurotoxisch
is. Elektrische wagens
zijn dan weer
kwetsbaar vanwege
het brandgevaar
en blussen
op de klassieke
manier is er niet
bij.
Dan maar gekeken
naar de grootste uitstoot van
CO2: de koeien. De winderigheid
van deze dieren, nodig voor onze
melk- en kaasindustrie zorgen er
voor dat de aarde opwarmt. Daarbij
komt ook nog de rundersector die
ons van vlees voorziet. Die hebben
dan weer maïs en granen nodig en
daarvoor kappen we massaal het
regenwoud omver. Het is een vicieuze
cirkel. Met z’n allen vegetariër
worden dan? Voor hoeveel werkloosheid
zal dat onder de agrarische
bevolking zorgen en wie zal dat
vergoeden? De politiek bemoeit er
zich mee, of soms helemaal niet en
dat zorgt dan weer voor wrevel bij
de enen die de straat optrekken en
bij wrevel bij weer anderen, omdat
de enen de straat opgaan.
Als enkeling raak je er niet uit en
de wereldleiders hebben alle moeite
van de wereld om de bevolking in
bedwang te houden en de lobby’s
te controleren. Alles draait tenslotte
om geld, de wortel van alle kwaad
zoals Paulus schreef.
Niet gemakkelijk
Het is geen gemakkelijk opgave om
de wereld schoon te maken. Komt
daar nog bij dat bestrijdingsmiddelen,
groeibevorderaars, hormoonverstoorders,
scheikundige
additieven,
bewaarmiddelen,
smaakstoffen
het voedsel
lekker, maar
wel gevaarlijk
maken.
De gemiddelde
levensduur mag
dan wel stijgen,
maar de gezondheid
gaat er niet
op vooruit. Waar
sommige ziekten vijftig jaar geleden
een zeldzaamheid waren, zijn die
nu met geweld de wereld aan het
veroveren: obesitas, diabetes, harten
vaatziekten, kanker, tumoren.
De tol van onze welvaart en de
geldzucht van lobby’s.
En wat willen we er voor opgeven?
Onze wagens, onze reizen naar exotische
oorden, onze lekkere schotels
en restaurantbezoekjes, of de koelkast
met altijd nieuwe bereidingen?
Het zit in de mens. Gelukkig is de
schepping intelligent en kan ze zich
gemakkelijk aanpassen. Hopelijk
net op tijd voor het te laat is, zodat
er een gunstig klimaat over de wereld
kan waaien.
Jan van Bercken
40 SANA nr 65 SANA nr 65 41

Elke vrouw komt na de midlife-periode in de menopauze
terecht en luidt het einde van de vruchtbare
periode in. Elke vrouw is daar bang voor, want het
kan gepaard gaan met veel ongemakken, hoewel ze
niet allemaal op gelijke wijze reageren. Sommigen
hebben last van slapeloosheid, angsten, depressieve gevoelens,
warmteopwellingen, huilbuien, seksuele dysfuncties,
terwijl anderen daar bijna geruisloos doorwandelen.
De menopauze is niet het prettigste moment in het leven
van de vrouw, vooral niet als ze op het werk even goed moet
presteren als haar jongere collega’s die dan vaak ook geen
begrip hebben voor haar in deze moeilijke periode. Wat kan
ze daaraan doen?
De menopauze treedt voornamelijk
op in de leeftijdscategorie tussen
45 en 55 jaar: bij de ene vrouw wat
vroeger dan bij de andere. Doordat
de oestrogeenproductie vermindert
of achterwege blijft, hebben veel
vrouwen last van slapeloosheid,
warmteopwellingen, angsten, en
Menopauze:
als de lust
van het
leven een
last wordt
gebrek aan concentratie en achteruitgang
van het geheugen. Het
levert hen daarom ook vaak problemen
op het werk op.
Ieder weldenkend mens zal wel
begrijpen dat de vrouw in deze
periode erg gevoelig en kwetsbaar
is. Onderzoek onder meer dan
Menobell tegen warmtevlagen,
slapeloosheid en depressieve gevoelens
duizend vrouwen bracht aan het
licht dat meer dan 70 percent van
de vrouwen niet durft te communiceren
over haar problemen, terwijl
bij meer dan de helft van de ondervraagden
de menopauze invloed
had op hun functioneren, hun mentale
gezondheid en hun prestaties.
Uit onderzoek in Engeland bleek
dat meer dan 45 percent van de
vrouwen toegaf dat hun prestaties
ernstig werden gehinderd door de
verschijnselen van de menopauze.
Bij een kwart van hen was de levensvreugde
zelfs helemaal verdwenen.
De studie kwam uit van de
universiteit Kings College in Londen
samen met de universiteit van Nottingham.
Uit de studie bleek ook dat haast
alle vrouwen klaagden over gebrek
aan slaap, gestoorde nachtrust en
stemmingswisselingen.
Men suggereerde ook dat deze problemen
voor vrouwen op het werk
doorgaans niet op een “menselijke”
manier werden aangepakt. Het probleem
wordt door sommige artsen
ook te gemakkelijk gemedicaliseerd,
terwijl begrip en wat natuurlijke
middelen deze “tijdelijke” moeilijkheden
gemakkelijk leefbaar kunnen
maken.
Als een vrouw in de menopauze
komt en last krijgt van de typische
probleempjes, dan kan een goed
natuurlijk middel zoals Menobell van
Fytobell uitkomst brengen. Het vermindert
de warmteopwellingen, het
nachtelijk zweten, de slapeloosheid,
de angsten en de prikkelbaarheid
en maakt het leven weer leefbaar in
deze periode van het leven van de
vrouw.
Antioxidanten, gezond voedsel
en beweging
Vrouwen hebben in deze periode
van hun leven vooral nood aan
begrip en affectie, en gezonde voeding
met voldoende antioxidanten,
waarbij resveratrol een belangrijk
element moet zijn. Resveratrol is
een veilig en natuurlijk fyto-oestrogeen
en een krachtig polyfenol dat
antioxidatieve eigenschappen heeft,
dat ook de complete gezondheid
van de vrouw ten goede zal komen,
aangezien in deze periode ook hart
en bloedvaten onder druk komen.
Het helpt ook tegen depressieve gevoelens
en is sterk anti-mutageen
wat zal helpen om vooral in deze
periode kanker te voorkomen. Het
heeft ook oestrogeen-bindende eigenschappen
zodat osteoporose kan
worden voorkomen.
Daarnaast zijn fyto-oestrogenen
van groot belang: soja, hop en
peulvruchten verdienen daarom een
plaats in het menu van de menopauzerende
vrouw, evenals dagelijkse
beweging. Maar dankzij Menobell
worden ook deze stoffen aan
het lichaam toevertrouwd, waardoor
nachtelijk zweten, slapeloosheid en
angsten zullen verminderen.
Monique van Hasselt
42 SANA nr 65 SANA nr 65 43

Heilzame plantenextracten en hun toepassing
Plant van de maand
Algemeen
Het driekleurig viooltje is een makkelijk
te telen eenjarig plantje. In het wild
groeit het in bermen en op akkers in
Europa, Midden-Azië en Noord-Afrika.
Lang geleden was het driekleurig viooltje
een medicijn tegen liefdesverdriet of
een gebroken hart. Maar het was ook
een ingrediënt voor liefdesdranken!
Belangrijker is dat het plantje een rijke
geschiedenis als geneeskrachtig kruid
heeft. Hippocrates, Paracelsus en de
Arabische artsen uit de Middeleeuwen
beschreven de toepassing bij aandoeningen
aan de bovenste luchtwegen
en bloedzuiverende therapieën. Ook
gewrichts- en urinewegaandoeningen
Door Kees Martens
Kruidenkundige
Viola tricolor L.
Driekleurig viooltje:
zuiverend voor huid en nieren
Het driekleurig viooltje is een van de oudst bekende geneeskrachtige
planten dat zowel in- als uitwendig kan worden gebruikt.
Het is zuiverend, stimuleert de nieren, maar zorgt ook
voor een schone en jonge huid. Bovendien is heet driekleurig
viooltje in de natuur of in de tuin een lust voor het oog.
werden ermee behandeld. Maar niet te
vergeten het eeuwenlange en voorname
gebruik ervan als middel tegen heel wat
huidaandoeningen. Homerus beschrijft in
zijn boeken hoe de Atheners viooltjes namen
“om kwaadheid te matigen”. Plinius
adviseerde de mensen een slinger van
viooltjes te dragen ter voorkoming van
hoofdpijn en duizeligheid. Dodoens paste
het middel toe om de longen te zuiveren
en zette het in bij koorts, verhitting en bij
stuipen bij kinderen.
Eigenschappen
De werkzame bestanddelen van Viola tricolor
hebben met name ontstekingsremmende,
vochtdrijvende, bloedzuiverende
en slijmoplossende eigenschappen.
Bovendien bevordert de plant de transpiratie.
Vooral bij de behandeling van
huidaandoeningen is het driekleurig viooltje
bekend. Het plantje bevordert een
zuivere huid, vooral bij de behandeling
van acné, eczeem, luieruitslag en dauwworm
(zuigelingeneczeem). Vanwege het
hoge gehalte aan de inhoudsstof violine,
een alkaloïd dat als sterk braakmiddel
werkt, wordt aanbevolen om de plant niet
langdurig in hoge doses te gebruiken.
Ook kunnen dan jeukende huiduitslag en
diarree optreden.
Verwerking
Het bloeiende, bovengrondse deel van
de plant wordt vers verwerkt.
Toepassing
Viola tricolor wordt zowel in- als uitwendig
toegepast bij droog en nat eczeem,
alsook bij acne, impetigo, jeuk, dauwworm
en zweren.
Verwerkt in een crème met andere heilzame
planten bevordert ze een zuivere
huid, werkt ze samentrekkend en bevordert
ze de doorbloeding (en daardoor de
optimale voeding) van de huid. Tevens
verbetert zo’n crème de vorming van collageen
en verstevigt daardoor de huid.
Gecombineerd met urinedrijvende
planten is Viola tricolor een waardevol
bestanddeel vanwege haar vocht drijvend
effect.
Om zelf te doen
Viooltjesthee, bloedzuiverend en
urinedrijvend: Voeg aan 20-30 gram
gesneden plant een halve liter kokend
water toe. Laat de vloeistof 10-15 minuten
trekken. Neem hiervan elke dag 3 tot
5 kopjes.
Afkooksel bij huidaandoeningen: Kook
15 gram gesneden plant gedurende 5
minuten en laat dit afkooksel 10 minuten
trekken in een kwart liter water. Na
afkoelen en filteren uitwendig toepassen
met behulp van een kompres.
Zuiveringsthee bij huidaandoeningen,
oedeem en slechte nierfunctie: Meng
twee delen driekleurig viooltje, één deel
brandnetel en één deel paardenbloem.
Kook 20 gram hiervan 5 minuten in
een halve liter water en laat deze thee
gedurende 10-15 minuten trekken. Drink
hiervan elke dag 2-4 kopjes of pas deze
thee uitwendig toe met behulp van een
kompres.
Hartelust en ‘look up and kiss me’
Het driekleurig viooltje heeft verschillende
oude volksnamen, zoals het
'akkerviooltje', 'hartelust', het Engelse
'look up and kiss me' en het Duitse
'Stiefmutterchenkraut'. De Duitse
naam verwijst naar de vijf bloembladen.
Het grote kroonblad onderaan
is de stiefmoeder, breeduit op
haar stoel gezeten; naast haar aan
weerskanten haar eigen dochters
op een smallere zetel en bovenaan
de twee stiefdochters samen op één
stoel. Een andere oude benaming is
'drievuldigheidsbloempje'.
44 SANA nr 65 SANA nr 65 45

LEKKER
&
GEZOND
Alcoholvrije mojito
Wil je een lekker aperitiefje? Altijd
heerlijk en ontspannend op je eigen
terras in de zomer bij mooi weer.
Maar dat kan evengoed ook zonder
alcohol. Het smaakt even lekker,
kan ook in je eigen keuken klaar
gemaakt worden en is ideaal als je
nadien nog moet werken of de weg
op moet. Waarom eens niet een alcoholvrije
mojito proberen? Heerlijk
fris, lekker, en gemakkelijk om zelf
te maken. Bovendien zullen zelfs
kenners nauwelijks het verschil
merken met de gewone.
Aan tafel met i-Sana
Alcoholvrije cocktails:
lekker en gezond!
Alcoholvrij is “in”. Je hebt alcohol niet nodig, het brengt lege
calorieën aan, de lever, het hart en de bloedvaten worden
onder druk gezet en het is gevaarlijk in het verkeer. Voldoende
redenen dus om over te schakelen op alcoholvrije
dranken. Dat is tegenwoordig gebruikelijk op recepties en bijeenkomsten
of familiefeestjes. Maar je kan in de plaats van het eeuwige
fruitsap ook zelfgemaakte cocktails aanbieden, die zeer lekker
zijn en toch zonder alcohol kunnen gemaakt worden.
Dat kan je best zelf in je eigen keuken. Je hebt er maar een beperkt
aantal ingrediënten en niet heel veel tijd voor nodig. Hier heb je al
een tweetal lekkere alcoholvrije cocktails.
Ingrediënten:
• Een busseltje muntblaadjes uit
de tuin.
• 1 theelepel honing of rietsuiker.
Stevabell kan evengoed, vanwege
de zoete smaak zonder
het nadeel van suiker.
• Een halve limoen
• 100 ml spuitwater
• 100 ml tonic
Bereiding:
• Maak alle ingrediënten fijn met
een vijzel of stamp alles fijn
met een houten lepel in een
klein recipiënt.
• Doe de honing, het rietsuiker of
de Stevabell, de limoen en de
munt in een glas.
• Doe er nu de ijsblokjes en de
tonic bij en zorg er voor dat alles
goed gemengd wordt.
• Spreid een takje munt over de
rand van het glas heen.
• Proeven maar… het smaakt
even heerlijk zonder alcohol!
Alcoholvrije
aardbeienpunch met
gember
Het is volop de tijd van de aardbeien
en daar moeten we van
profiteren. Dat kan door een uiterst
lekkere aperitiefdrank te maken op
basis van aardbeien en gember:
pittig, zoet, zonder alcohol, maar
toch lekker. Je moet er dezer dagen
vooral rekening mee houden dat
veel mensen alcohol niet meer zien
zitten, omdat ze de weg nog op
moeten of vrouwen omdat ze zwanger
zijn en jongeren omdat alcohol
niet goed is voor hen, zoals voor
niemand trouwens.
Hoe ga je te werk en wat heb je
nodig?
Ingrediënten:
• Een bakje aardbeien van een
halve kilo.
• Een koffielepel honing of 100
gram strooikristallen van Stevabell
, zoet maar zonder suiker!
• Een citroen
• 150 cc spuitwater
• Een mespunt geraspte gember
• Kleine ijsblokjes
• Een paar takjes verse munt.
Bereiding:
• Spoel de aardbeien onder de
kraan en haal de groene kroontjes
eruit.
• Maak de aardbeien klein en
stamp ze met een vijzel tot
moes, of haal ze door de blender.
• Doe alles in een glazen kruik en
voeg er het spuitwater aan toe.
• Rasp nu de gember erin of voeg
het gemberpoeder er aan toe.
• Voeg de honing of de Stevabell
toe en los alles goed op.
• Voeg het sap van een citroen
toe.
• Laat alles even doorkoken op
een vuurtje.
• Laat afkoelen en voeg dan de
ijsblokjes erbij.
• Garneer met een schijfje limoen
op de rand of een takje munt.
• Lekkerrrr! En Smakelijk.
Natuurlijk smakelijk!
46 SANA nr 65 SANA nr 65 47

De groene vingers
van
Ivo Pauwels
Ivo Pauwels, een gerenommeerd natuurkenner, auteur en
groen-journalist verzorgt een schitterende
rubriek in i-Sana.
DE NATUUR HEEFT ALTIJD GELIJK:
DAAROM EEN ORGANISCHE TUIN
De juiste concentratie
Dikke druppels plenzen op het stof. Het
regent geluk. Mijn trui is doorweekt, mijn
onderhemd kleeft kil tegen mijn rug en ik
doe naarstig en veel te laat wat ik al zo
lang had willen doen: de vaste planten
scheuren, verplanten en uitplanten.
Je moet wel gek zijn, of gewoon een
tuinfanaat, om met een gelukzalige
glimlach in deze hemelzee tegen de
golven van de wind op te tornen. In
de regen zijn de bladtinten zoveel
mooier en het blad van lupinen, Hosta
en vrouwenmantel verzamelt naarstig
druppels voor tijden van schaarste. Een
sneeuw van verregende bloesem bedekt
de schaduwplanten in de voortuin. Mijn
haar krult van het vocht en dikke druppels
verenigen zich tot kleine beekjes op mijn
voorhoofd en in mijn nek.
Er is niets moeilijker dan in een mum
van tijd de zomertuin te componeren.
Als de bodem in maart ontdooit is en
voldoende vochtig blijft in april dan heb je
tijd om te verzinnen. Dan schilder je met
bedachtzame penseeltrekken aan het
schilderij van de zomer. Nu is het gokken,
snel beslissen, uitschoppen en elders
gaten maken, rekening houdend met
bloemkleur en standplaats, met hoogte
en breedte en vooral met de vorm van
het blad van de planten die je een andere
plek wilt geven of die open stukjes border
mogen invullen. Ik ren heen en weer. Sta
dan weer een wijle stil, besluiteloos.
Gelukkig zijn de hagen meer dan
manshoog en kan niemand me
gadeslaan bij dit tuinwerk van aarzelen
en plotseling verwoed aanpakken met
een ritme zonder regelmaat. De meeste
planten staan in blad. Daardoor ligt het
samenspel van de bladvormen en -tinten
voor de hand.
Rond blad wissel ik af met diep
ingesneden en met grasachtige halmen
of lancetvormig blad. In elke tuin is het
spel van de bladeren belangrijker dan
dat van de bloemkleuren. Al wordt wel
eens anders beweerd. En toch is er een
eenvoudige regel, een waarheid als een
koe die zelf als een dikke trage bloem
in een oneindigheid van groen graast:
“elke plant staat veel langer in blad dan
in bloei!” Je moet jarenlang tuinieren voor
het helemaal tot je doordringt. Daarom
zijn bladplanten van het grootste belang
en hou ik het meest van de schaduwtuin
die veel langer dan de zonnige border
een balsem voor het oog is. In de
schaduwtuin vind ik rust en mijd ik alle
schrille bloemkleuren. Mijn handen
zitten helemaal onder de modder. Met
een veeltandige riek om aardappelen te
rooien haal ik grote planten naar omhoog.
Na een nacht en een dag van regen
lijkt het wel alsof de planten zich elke
behandeling laten welgevallen. Regen is
een zachte zalf die alle wonden heelt en
daar hebben we de laatste jaren wel wat
te weinig van.
Daarom is een kletsnat etmaal ruim
onvoldoende om de zandgrond
doorweekt te maken en dus hou ik bij het
uitplanten de tuinslang bij de hand. Ik
maak kleine meertjes van de plantgaten
en laat het water traag in de aarde
sijpelen tot er een voedzaam aangeslibd
bodempje achterblijft. Dat is het ultieme
kneepje: alle aandacht die je bij het
planten besteedt, krijg je later dubbel en
dik terug, in groei en bloei. Ik probeer
het plantgat steeds zo ruim mogelijk te
maken en vermeng de aarde ervan met
een traag werkende organische meststof.
Maar de allerbeste meststof is en blijft
tuinzweet. De beekjes regenwater die
over mijn gezicht stromen zorgen ervoor
dat het snel bij de wortels terecht komt. In
een volmaakte verdunning.
En natuurlijk verkies ik organisch
materiaal, daar is de natuur best tevreden
mee. Want door jarenlange ervaring heb
ik dit geleerd: wat de natuur voortbrengt
of achterlaat is superieur aan wat de
mens voortbrengt en achterlaat. In
de natuur gaat niets verloren, alles
wordt gerecycleerd… en dan moet
de mens er best zo ver mogelijk met
kunstmatige dingen van afblijven, ook
met bestrijdingsmiddelen, want de
nieuwsberichten die je de laatste tijd
verneemt zijn niet bijster gunstig voor wie
de natuur in scheikunde wil veranderen.
Daarom zal mijn tuin en de natuur mij
dankbaar zijn en ik de natuur ook!
Op www.wezooz.be kunt u Ivo Pauwels
in zijn en vele andere tuinen aan het werk
zien.
48 SANA nr 65 SANA nr 65 49

Voor een ijzersterke
weerstand
Echinacea4
max
• Met vier verschillende extracten,
dus viermaal sterker.
• De superbooster voor uw immuniteit
in elk seizoen.
• Bij winterse indringers: EchinaceaMax4
helpt u er zo weer bovenop!
Dosering: 3 x 1 capsule per dag
EchinaceaMax4 van AlkPharma
is enkel verkrijgbaar bij uw apotheker met
CNK bestelcode: 3139-581
Verpakking: 60 capsules.
Rode zonnehoed
Katsklauw
PL nr. van de Belgische Eetwareninspectie: 34/158
Vlier
Lapacho
www.alkpharma.be
50 SANA nr 65