OKTOBER 2019 Tijdschrift – 1099 Brussel X BC 6433 – maandblad, verschijnt niet in juli en augustus – P 106 334 – Urbain Britsierslaan 5 – 1030 Brussel
#Werk en geluk
Femmagroepsbegeleidster R’Himo:
‘We moeten samen leven.
Of we dat nu willen of niet’
[ 1 ]
Uw schoenenspecialist:
kleine en grote maten!
1000m 2 TOPMERKEN
www.
.com
HEREN: Guess shoes & bags Rehab
Floris Van Bommel TommyHilfiger
Timberland Ambiorix Lloyd Sebago
Giorgio Australian Geox Think Ara
Mephisto Mbt Joya Solidus Rockport
SNEAKERSHOP: Nike-AirForce Adidas-Originals
Dr.Martens Dc Diadora Jack&Jones Skechers
Fila All-Star Asics Converse NewBalance Vans
Buffalo Puma Reebok FredPerry Champion
DAMES: Guess Shoes & Bags Valentino Ferre
Floris Van Bommel DL-sport TommyHilfiger
Gabor PeterKaiser Mephisto Think! Brako
Ara Geox SensUnique Semler Solidus Wolky
STRETCH
1 PAAR TURNPANTOFFELS BIJ AANKOOP
VAN KINDERSNEAKERS OF -SCHOENEN
(zolang voorraad strekt)
KIDS: Adidas-originals Skechers
Vans Dc Birkenstock Timberland
All-Star Ricosta Stones & Bones
Fila Nike Puma Crocs Kipling
MEER DAN 2.000 MODELLEN VOOR STEUNZOLEN!
DL-sport Verhulst Ara Loints Softwaves Remonte
Mephisto-Mobils Allrounder Piesanto Berkemann
Annalina Semler Gabor Stuppy Vionic Birkenstock
CHROOM vrij/arm: Think! Brako-Anatomics FitFlop
Clair de Lune Ecologica FinnComfort Wolky Vital
DIABEET: Durea Varomed Xsensible Solidus-care
SPECIALIST IN WANDEL- LOOP- en BALANCE-schoenen:
MBT JOYA SANO XSENSIBLE FINNAMIC ROLLING
Topdealer van: MEPHISTO ROCKPORT LOWA
Allrounder Asics Meindl Brooks Dolomite
Sint-Niklaas
Dendermonde
Aalst
MALDEREN
station
ANTWERPEN
A12
Temse
Bornem
Sint-Amands
BRUSSEL
Willebroek
Mechelen
Londerzeel
A12
€ 13 KORTING BIJ AANKOOP VAN EEN PAAR SCHOENEN VANAF € 95,00
EN NIET CUMULEERBAAR MET ANDERE KORTINGEN
Naam ...................................................................................................................
Adres ....................................................................................................................
E-mail .............................................................................. Datum ..... / ..... / .....
EURIKA-SHOE BVBA - Handelsstraat 141 - 1840 Londerzeel (Malderen-station)
Tel. (052) 33 30 01 - e-mail: eurika@telenet.be
Open: werkdagen van 9 tot 20 u. - zaterdags van 9 tot 19 u.
Gesloten: zon- en feestdagen
Niet geldig tijdens de sperperiode.
✁
BON
€13
ACHTER DE SCHERMEN
TEKST: LOBKE GIELKENS
Afgelopen maand volgden enkele
Femma-collega’s de training ‘Werkgeluk
werkt’ bij Veerle Dobbelaere. Want ook
wij bij Femma zijn ervan overtuigd dat
gelukkige medewerkers actiever en
productiever op de werkvloer zijn.
Samen met het hele team ‘werkten’ we een
hele dag rond ons gedrag, onze competenties
en onze waarden. We luisterden naar elkaar
en we smeedden plannen om een betere toekomst
te garanderen. ‘s Avonds gingen we
naar huis met impactvolle kennis, zelfkennis
en een concreet plan om ons werkgeluk nog
meer te verhogen.
Lobke: ‘Veerle liet ons inzien wat ons echt gelukkig
maakt in onze job. Wat zijn onze drijfveren
en waar komen we elke dag ons bed voor uit?
Wat ik bijzonder vond om te zien was dat mijn
persoonlijke waarden helemaal overeenkwamen
met de waarden van Femma en dat ik dus echt
op mijn plaats zit. Na deze intensieve training
afgewisseld met korte meditatiemomenten,
adempauzes én een overheerlijke lunch, ging ik
naar huis met een hoofd én lijf vol goesting om
er weer volop tegenaan te gaan bij Femma.’
Zelf zo’n training volgen?
Op www.mijnademruimte.be vind je meer info over de trainingen die Veerle Dobbelaere geeft.
Vind ons leuk
op Facebook
www.facebook.com/femmavzw
12
17
34 45
Colofon
Redactieadres: Femma vzw - Femma Urbain Britsierlaan 5, 1030 Brussel - Tel. 02 246 51 11 - E-mail: redactie@femma.be
Verantwoordelijke uitgever: Eva Brumagne - Femma vzw - Urbain Britsierlaan 5 - 1030 Brussel
Redactie: Chris Goossens, H. Wouters, Evi Renaux, Jade Yorks en Lobke Gielkens
Coördinatie: Jade Yorks
Corrector: Annick Geets en Caroline Bossu
Reclameregie: Publicarto N.V. - Driehoekstraat 18 - 9320 Aalst - Tel. 053 82 60 80 - Fax 053 82 60 90
Vormgeving: Gevaert Graphics - Zwevezele
Druk: T’Hooft printing
Femma is het magazine van Femma vzw, verschijnt tien keer per jaar en wordt bezorgd aan alle Femmaleden. Lidgeld: 30 euro
Domiciliëring: valt de vervaldatum van je lidmaatschap in Oktober?
Via je domiciliëringsopdracht zal de inning voor verlenging van je lidmaatschap (30 euro) gebeuren op 05/10 of 20/10.
Cover: Ellen van den Bouwhuysen
Algemene inlichtingen Femma vzw: tel. 02 246 51 11 of femma@femma.be - www.femma.be
Heb je suggesties voor verbetering? Geef ze door aan Emma van Femma: emma@femma.be, www.femma.be/emma
Femma is niet verantwoordelijk voor de inhoud van de advertenties.
Abonnementen
Anita Monsieur: tel. 02 246 51 21 of mail naar anita.monsieur@femma.be
INHOUD OKTOBER 2019
Werk en geluk
Mama’s en oma’s hebben een gigantische hoeveelheid werk. Vaak betaald, maar
misschien nog wel vaker onbetaald. Probeer daar maar eens balans én geluk in
te vinden. In dit magazine doen we ons best om je wat op weg te helpen. Zo testen
we voor jou een heuse productiviteitscursus, onderzoeken we of mindfulnes naast
jou ook de samenleving milder maakt en presenteren we met trots Femma Maakt
Het. Het is maar dat je weet dat iedereen recht heeft op voldoende vrije tijd. Met
ons nieuwe platform helpen we je alvast op weg.
Uiteraard is er nog veel meer, dus blader maar snel verder.
6 De wereld van R’Himo en Greet
12 Zo word je baas van eigen tijd
17 Gisteren – vandaag – morgen met
Veerle Dobbelaere
44 Waarom mindfulness niet alleen om jou
hoeft te draaien
21 Maak kennis met
Femma Maakt Het
Zelfgemaakt
• Bijenwaswrap
• Naai een A-lijn jurkje
• Pimpen van terracotta bloempotjes
CULINAIR
• Maak Homemade confituur
Meer Femma
3 Voorsmaakje
10 Kortgeknipt
16 Rustpunt
32 Column
33 Rustpunt
38 Dertigurenweek van Jeroen
39 Fier
40 Tijd en geluk
42 100 jaar Femma: ‘Daarom hebben we
een middenveld nodig’
46 Reizen: ga je mee naar Albanië of
Mallorca?
50 Het klein gelukske van Bianca
51 Spel
34 Waarom het rusthuis lang niet meer
voor iedereen toegankelijk is
Groepsbegeleider R’Himo Assecoum en
Femmavoorzitter Greet De Ceukelaire:
‘OF WE NU WILLEN OF NIET,
WE MOETEN SAMENLEVEN’
DE WERELD VAN
TEKST: Gerda van den dries – FOTO: ellen van den bouwhuysen
Ze zitten al gezellig met elkaar te babbelen in een zaaltje op de hoofdzetel
van Femma in Brussel, R’Himo Assecoum en Greet De Ceukelaire, met
wie ik een afspraak heb. Allebei zijn ze actief rond diverse vrouwengroepen
bij Femma: R’Himo in Brussel en Greet in Aalst. Ze kennen mekaar
niet goed, dus dit interview is niet enkel voor mij maar ook voor hen een
kans om mekaar beter te leren kennen.
Hoe zijn jullie bij Femma beland?
‘Ik ben industrieel ingenieur chemie, ik heb gewerkt
in de rubberindustrie, altijd tussen mannen’, vertelt
Greet. ‘Maar na ons derde kind was dat niet meer
te combineren met het werk van mijn man en ben
ik thuisgebleven. Het was de bedoeling om dat enkel
voor een tijdje te doen, maar ik ben nooit meer
buitenshuis gaan werken. Het gezin alleen en het
huishoudelijke werk, dat was voor mij toch niet alles.
Ik wou iets meer voor mezelf en ik wou graag samen
met vrouwen dingen doen.’
Sacochenmadammen
‘Op een dag zag ik een aankondiging voor een activiteit
van KAV en ben daarop afgestapt. Maar die
eerste ervaring was niet zo positief, want dat was nog
in de tijd van de sacochenmadammen.’ De wàt? ‘De
sacochenmadammen …’ Greet grinnikt. ‘Ik was blijkbaar
op de vaste plaats gaan zitten van iemand die er
nog niet was en ze vroegen me om ergens anders te
gaan zitten. Ze deden in die groep vooral activiteiten
die oudere dames graag deden. Ik heb me daar toch
wel eenzaam gevoeld. Daarom heb ik later het initiatief
genomen om een jong-KAV-groep op te richten.
Daarna ben ik gevraagd om in de provincie mee te
draaien en nog later nationaal. En van ‘t één kwam
’t ander … En ondertussen ben ik voorzitter van
Femma!’ Greet zegt het met enige trots, maar ook
met iets van verwondering. ‘Als ze me dat toen, zevenentwintig
jaar geleden, hadden gezegd dat ik ooit
voorzitter zou worden, dan zou ik dat nooit geloofd
hebben. ’t Is niet dat het op mijn verlanglijstje stond!’
Schrik voor bekering
R’Himo is al tweeëntwintig jaar actief als groepsbegeleider
bij Femma. ‘Mijn ouders zijn vanuit Marokko
naar België gekomen toen ik twee was. Ik ben
hier naar school gegaan, maar heb afgehaakt toen
ik vijftien, zestien jaar was. Ik deed al vakantiewerk
in een fabriek en de baas zei: ‘Als je wil kan je hier
blijven, dan moet je niet meer naar school.’ En ja, wat
weet je als je vijftien bent over je toekomst? Ik dacht
alleen ‘dan moet ik geen huiswerk meer maken’ en
ben gaan werken. Dat was een hele dag bandwerk, in
een koekjesfabriek.’
‘WE ZIJN ALLEMAAL VROUW, WE KUNNEN
ALLEMAAL VAN ELKAAR LEREN’
Greet
‘Nu wordt bij jongeren die afhaken van school meteen
de link gelegd met de moslimachtergrond, maar dat
kwam gewoon door de sociaal-economische situatie
van mijn ouders. Zij begrepen het schoolsysteem hier
niet zo goed. Mijn vader heeft altijd hard gewerkt,
mijn moeder was analfabeet, er was toen nog niks van
begeleiding en ondersteuning. Maar na een tijd had
ik zoveel spijt dat ik gestopt was met de school! Want
ik was wel een goeie leerling hé, mijn droom was verpleegster
worden. Dat is er dus nooit van gekomen.
Pas toen ik al getrouwd was en kinderen had, besefte
ik: ik kan meer dan met mijn handen werken. Niet dat
ik daarop neerkijk, maar ik wist dat ik meer kon doen.
Ik ben dan terechtgekomen in het Jobhuis om een
[ 7 ]
‘ONDER EEN HOOFDDOEK ZIT WEL EEN
HOOFD HÉ, EEN PERSOON MET EEN HART’
R’himo
secretariaatsopleiding te volgen. Daar zagen ze dat ik
een sociaal geëngageerd mens ben en hebben ze me
een job aangeboden.’
‘Uiteindelijk heb ik nog mijn diploma van middelbaar
onderwijs gehaald via de centrale examencommissie
en zelfs nog een bachelor maatschappelijk werk via de
‘Bijzondere Leerroute’, een deeltijds programma voor
volwassenen. Dat was niet gemakkelijk! Ik werkte overdag
bij Femma, we hadden drie kinderen, dus pas als
zij in bed lagen kon ik beginnen te studeren, soms tot
twee, drie uur ’s nachts … Vijf jaar aan een stuk, dat was
echt zwaar! Gelukkig kreeg ik 100% steun van mijn
man. Ik ben dan ook heel fier dat ik dat gehaald heb.
En dat naast mijn werk bij Femma.
In het begin dacht ik ‘Oei, KAV, dat is christelijk, straks
gaan ze mij nog proberen te bekeren, want ik ben moslim.’
R’Himo moet er hartelijk om lachen. ‘Maar dat is
supergoed meegevallen.’
Superdiverse groepen
Greet heeft in Aalst een superdiverse Femma groep
mee opgericht, waar vrouwen uit heel veel verschillende
culturen en uiteenlopende achtergrond – sommige
hoogopgeleid, andere in armoede of vluchteling – mekaar
kunnen ontmoeten. R’Himo is actief binnen de
Femma Quartier-groepen, die specifiek gericht zijn op
kwetsbare vrouwen in achtergestelde wijken. Zo zijn er
nu veertien in Brussel.
‘Ik heb altijd moeite met die term “achtergestelde wijken”.
Dat is zo negatief’, zegt R’Himo. ‘Ik spreek liever
over volkse buurten. Daar zit ik weet niet hoeveel
talent! Bij ons gaat het vooral om het versterken van
die vrouwen, zodat ze meer en meer hun stem laten
horen, hun rol kunnen opnemen in de samenleving
en mekaar ondersteunen. Je ziet daar zulke mooie
dingen gebeuren. We zien vrouwen echt groeien en
zich engageren, ook bij andere organisaties of in het
oudercomité. Zo kunnen we de diversiteit in die wijken
op een positieve manier naar voren brengen. Want tegenwoordig
komt die vooral op een negatieve manier
in het nieuws. Die polarisering, mensen in een hokje
duwen, focussen op het anders zijn, zelfs door mensen
die het land hier besturen … Dat maakt mij echt bezorgd.
Ik lig daar soms van wakker. Hoe er soms wordt
gereageerd op vluchtelingen, op vrouwen met een
hoofddoek! Onder die doek zit wel een hoofd hé, een
persoon met een hart.’
‘Ik heb drie dochters en twee kleinzonen. Je wil toch
niet dat die zulke dingen te horen krijgen! Iedereen
wil toch hetzelfde, elke vrouw is toch bekommerd om
haar kinderen en wil dat zij een goed leven hebben.
We moeten allemaal samen de vrouwenstrijd voeren
om de positie van de vrouwen te verbeteren. Meer dan
ooit moeten we dat samen doen.’ Ze zegt het vol overtuiging.
‘Want of we dat nu willen of niet, we moeten
samenleven, we kunnen daar niet onderuit.’
Is dat iets dat je ook in de groep in Aalst merkt, dat
vrouwen meer gemeenschappelijk hebben dan dat
ze van mekaar verschillen?
‘Dat is waarmee we gestart zijn’, zegt Greet, ‘we zijn
allemaal vrouw, we kunnen allemaal van elkaar leren.
Je ziet in zo’n groep nieuwsgierigheid naar mekaar
ontstaan, veel gesprekken en veel solidariteit. Een
Italiaanse vrouw uit onze groep bijvoorbeeld, die in
een serviceclub zit, heeft ervoor gezorgd dat er voor
een andere deelneemster, een vluchtelinge uit Syrië,
een kappersopleiding betaald kon worden. Dat zijn
zo van die mooie dingen die gebeuren. We proberen
heel laagdrempelig te werken, zodat elke vrouw kan
deelnemen. Zo organiseren we elk jaar in de eerste
zomerweek een picknick in het stadspark van Aalst.
Iedereen brengt een dekentje mee, hapjes en drankjes,
supergezellig. Vorige zomer waren we met honderd!
Dat is zo’n moment dat je de samenhorigheid tussen
de vrouwen voelt.’
‘Dat is zo belangrijk,’ vult R’Himo aan, ‘dat de vrouwen
uit hun isolement worden gehaald, dat ze samenkomen,
tijd voor zichzelf krijgen. Zo maken ze vriendinnen en
voelen zich daardoor ook sterker.’ Greet voegt eraan toe:
‘Het lukt wel niet om zo’n groep te vormen door flyertjes
[ 8 ]
‘MIJN OUDERS LEERDEN ME DAT IEDEREEN GELIJK IS.
DAAROM WOU IK EEN SUPERDIVERSE GROEP OPRICHTEN’
Greet
te gaan ronddelen. Je moet echt gaan aanbellen, de
vrouwen persoonlijk aanspreken op straat, in de winkel,
of aan de schoolpoort.’ ‘Ja, dat doen wij in Brussel ook’,
zegt R’Himo. ‘Je moet in het begin wel extra moeite
doen om de vrouwen te bereiken.’
Wat is jullie grootste uitdaging?
‘De mensen buiten krijgen,’ zegt Greet, ‘de inspanning
doen om ze ernaartoe te krijgen. En in sommige culturen
zijn ze ook niet gewoon om met een agenda te
werken, dat is niet zoals bij ons.’ R’Himo komt meteen
tussenbeide: ‘Voor mij heeft dat niet zozeer met cultuur
te maken, maar wel met de sociaal-economische
situatie van mensen. Een ‘Belgo-Belgische’ vrouw, ik
noem die nu maar zo, die in armoede leeft, die dag na
dag te probeert te overleven, die heeft ook geen agenda.
Ik vind dat een beetje gevaarlijk om dat meteen te
verbinden met de cultuur of geloofsovertuiging. Mijn
moeder had ook geen agenda. Had dat te maken met
haar cultuur? Nee, dat was omdat ze niet kon lezen en
schrijven.’
‘Eerlijk gezegd ben ik dat beu, hoe alles meteen in
verband wordt gebracht met de moslimcultuur en het
geloof … Als je op sociale media al die bagger leest,
eerlijk gezegd, ik ben daar soms niet goed van! Omdat
ik dan ook denk aan mijn dochters. Zij hebben alle drie
gestudeerd en diploma’s behaald, zij doen zo hun best
om hun kinderen een goeie toekomst te geven. En die
moeten dan het hoofd bieden aan dat soort reacties en
hun kinderen proberen te beschermen tegen dat soort
uitspraken, dat is toch niet normaal!’ R’Himo zegt het
met verontwaardiging en met iets van wanhoop in
haar stem. ‘Daarom zijn die superdiverse groepen zo
belangrijk,’ bevestigt Greet, ‘zodat de vrouwen uit al
die culturen en die Vlaamse vrouwen merken dat ze
allemaal dezelfde bekommernissen hebben en dat al
die verschillende vrouwen ook maar gewoon vrouwen
zijn zoals zij. Als ze met mekaar babbelen, mekaar
leren kennen, begrip en respect voor mekaar krijgen,
dan gaan ze zulke uitspraken niet doen. Mekaar leren
verstaan en nieuwsgierigheid naar mekaar tonen, dat
is zo belangrijk.’
‘We moeten natuurlijk ook kritisch blijven voor onze
eigen cultuur en gemeenschap,’ preciseert R’Himo,
‘maar men mag niet alles reduceren tot een bepaalde
geloofsgemeenschap of afkomst. Aan de andere kant
zijn er nu gelukkig ook veel initiatieven die tegenwind
bieden, dat maakt mij heel blij.’
Blijven dromen
‘Weet je,’ vertelt Greet, ‘eigenlijk komt het door mijn
opvoeding dat ik met die superdiverse vrouwengroep
in Aalst ben gestart. Mijn ouders hebben altijd een
open blik op de wereld gehad. Ze zijn bijvoorbeeld
jaren bezig geweest met projecten in Haïti, we hadden
elk jaar kinderen uit de bidonvilles van Parijs die bij
ons kwamen, ik heb een geadopteerde zus uit Haïti,
mijn broer is als dokter naar de Filipijnen geweest …
We zijn als kind opgegroeid met een open blik op de
wereld en de overtuiging dat iedereen gelijk is. Dat
zit er bij mij ingebakken. Daarom wou ik zo’n superdiverse
groep in Aalst oprichten.’
‘Er is een Marokkaans spreekwoord,’ zegt R’Himo, ‘als
je een vrouw versterkt, versterk je de hele wereld. Je
brengt een beweging op gang die zo mooi is om te
zien. De grootste uitdaging voor de vrouwenbeweging
voor mij is dat alle vrouwen, vanuit welke overtuiging
of afkomst, hand in hand samen strijden. Ik hoop van
harte dat elke vrouw zich goed voelt en dat er voor
elke vrouw een plaats is in de samenleving. Dat is een
ideaalbeeld en misschien wat melig om te zeggen,
maar dat is mijn droom.’
Maar we moeten misschien dromen, niet?
‘Ja, dat moeten we blijven doen, dromen’, knikt
R’Himo. ‘En ik doe het met veel plezier’, zegt Greet. ‘Ja,
ik ook’, zegt R’Himo. ‘Soms ben je zelf moe, maar als je
dan die stralende gezichten van de vrouwen ziet, dan
weet je dat je een steentje hebt bijgedragen aan een
menselijker samenleving. Dat geeft voldoening.’
[ 9 ]
KORTGEKNIPT
Eco-tip
Duurzaam winkelen door Cosh
Het is niet dat je geen duurzame en ethische
aankopen wil doen als je nieuwe spullen
nodig hebt. Maar vind ze maar eens,
al die merken die het beste met de wereld
voor hebben. Duurzaam winkelen kost
soms meer tijd dan je voor handen hebt.
Maar nu is er Cosh, een super handige
website die duurzaam winkelen voor jouw
eenvoudig maakt.
Bezoek www.cosh.eco voor meer info.
45 jaar Wereldsolidariteit
Samen met de mensen en organisaties die mee de
weg plaveiden voor meer wereld-soldiarteit viert
Wereldsolidariteit feest. Je bent welkom om samen
stil te staan bij de afgelegde weg en om kennis
te maken met de nieuwe visuele identiteit.
Samen heffen we het glas op de uitdagende weg
die nog voor ons ligt.
Wanneer: woensdag 16 oktober 16:00 uur
Waar: Aeropolis II - Urbain Britsierslaan 5
1030 Schaarbeek
Laat weten of je er bij bent via
hilde.ceulemans@wsm.be of 02 246 36 85
OPLOSSING SPEL
B I O L O G I E L E R A R E S
L O e i e r s o r i g a m i
o n r e d e l ij k t e l e n
e a r e n a e b n r t
m a l e s m e r a l d a E
B B A m p k m a a e e r
n i e r a k e l i g r e k
b e s t a a n e e r n l
i n i n l e i d e r o m a
n g e k l e e s a a
d a n s e n e n k m a l s
s l o t r e g e l s a a i
t o e e k n ij l l i g a
e m i n i s s u e e a
r v a a s t l e n e n
[ 10 ]
Dag fijne Femmafan,
Fijn dat je ons magazine weer in handen hebt.
Dankjewel om daar tijd voor te maken. Dankjewel ook voor jouw geduld.
Want laten we eerlijk zijn. Dat hebben we deze maand nogal op de proef
gesteld.
Net zoals jij elke maand op ons rekent om jouw magazine op tijd te ontvangen.
Zo rekenen wij elke maand op onze drukker om het op tijd te drukken.
Daar ging het deze maand mis. Onze drukker bleek failliet en wij moesten heel
rap op zoek naar een nieuwe. Die zoektocht duurde iets langer waardoor jij jouw
magazine dus iets later kreeg.
Dat spijt ons.
Lobke en Jade
Femma redactie
[ 11 ]
CURSUS
‘BAAS OVER EIGEN TIJD’
Heel af en toe lukt het. Dan spreken mijn buurvrouwen en ik af om samen te
eten. Uiteraard tellen we dan calorieën, wordt er geroddeld én bijgepraat. Onze
situaties zijn verschillend: een alleenstaande mama met een zoon, een getrouwde
mama met drie pubers in huis, een actieve oma en - ikzelf - een freelancer
met vier kinderen. Allemaal hebben we een resem aan activiteiten en moeten we
ontzettend flexibel zijn om alle balletjes in de lucht te houden. Tijd om er even bij
stil te staan: ik test de cursus ‘Baas over eigen tijd’ uit.
[ 12 ]
TEKST: H. WOUTERS
Je kent het wel: oppassen op het (klein)kind, telefoontjes
voor het werk, bedenken wat we deze week
eten, plannen wanneer we de boodschappen doen,
een kind wegbrengen naar een hobby, een oppas
regelen voor overmorgen en een pleister plakken op
een knie. En dat allemaal binnen het uur. Ik dacht
altijd dat ik in de moeilijkste fase zat, met mijn kleine
kinderen. Maar ook de moeders met grotere kinderen
uit mijn netwerk weten niet wat eerst te doen. En
tot mijn verbazing ook de oma’s, die natuurlijk zelf
nog een heel actief leven hebben, vrijwilligerswerk
doen, een heel sociaal netwerk onderhouden en ook
hun kinderen willen helpen met de zorg voor de
kleinkinderen.
‘Productiviteitsgoeroes zijn meestal mannen. Academici
vaak’, zegt Kelly Deriemaeker lachend. ‘Ik lees
al lang productiviteitsboeken. Toen ik nog werknemer
was en geen kinderen had, ging alles vrij vlot.
Maar als moeder van twee en freelancer voor verschillende
opdrachtgevers, had ik het idee dat ik heel
gedisciplineerd met mijn tijd moest omgaan. Dat
lukte niet altijd, bijvoorbeeld door deadlines maar
ook omdat er zo veel te regelen is. Mensen denken
altijd dat ik de beste job ter wereld heb en dat vind
ik meestal ook, maar twee keer per jaar was ik bereid
het allemaal op te geven voor een job mét overzicht
en sturing. Het voelde vaak alsof ik verzoop.’
Podcast
‘Samen met Anouck Meier, ook een jonge mama
met een eigen bedrijfje, startte ik de podcast Werk &
Leven, om het net over deze thema’s te hebben. We
vroegen elkaar bij het begin van elke aflevering die
we opnamen hoe het ging met tijd en balans. Zo ontdekten
we dat we beiden zoekend waren en begonnen
we elkaar te inspireren, truukjes door te geven,
te experimenteren. Er rolde een systeem uit dat voor
ons heel goed werkte, en dat we in een online cursus
hebben gegoten.’
En die cursus probeer ik uit. Handig dat ik het
gewoon thuis aan de computer kan doen, als de
kinderen in bed liggen en de keuken opgeruimd is!
En ik ga er met plezier voor aan de computer zitten.
De cursus is leuk opgebouwd met een werkboek,
teksten, filmpjes en presentaties, dus het voelt niet
als een heel zwaar pakket dat ik moet doornemen of
studeren. Stapsgewijs kom ik tijdens het doen van
de cursus meer te weten over het productiviteitssysteem
van Kelly en Anouck en ik leer het meteen ook
toe te passen op mijn eigen leven, door de oefeningen
te maken in het werkboek.
Pauzeknopje
‘Toen Anouck en ik een workshop over productiviteit
verzorgden, merkten we dat vele vrouwen echt ‘op
hol’ zijn geslagen. Ze hebben een to-dolijst en een
agenda, maar daarmee redden ze het niet. Ze hebben
het gevoel dat hun tijd volledig versnipperd is en dat
ze er geen grip meer op hebben’, vertelt Kelly.
Dat versnipperde gevoel ken ik heel goed. In het
begin van de cursus kan ik even het pauzeknopje
indrukken. Met oefeningen werk ik aan mijn intentie:
DE CURSUS IS LEUK OPGEBOUWD MET
EEN WERKBOEK, TEKSTEN, FILMPJES EN
PRESENTATIES. IK GA ER MET PLEZIER VOOR
AAN DE COMPUTER ZITTEN
waar zou ik graag volgend jaar staan? Vervolgens
reflecteer ik over productiviteit. Het gaat er niet om
meer te doen in minder tijd, maar vooral ook te weten
waar mijn tijd naartoe gaat én bewuste keuzes te
maken daarin. Daarvoor begin ik met een heel confronterende
oefening: per kwartier bijhouden waar
mijn tijd naartoe gaat en dit overzicht analyseren. Ik
deel mijn activiteiten in verschillende categorieën
in en word uitgedaagd erover na te denken. Wat doe
ik graag, waar ben ik goed in? Wat vind ik verschrikkelijk
om te doen? Wat kan ik uitbesteden? Wat kan
ik schrappen?
De tweede beweging die ik in de cursus maak, is
het ontwerpen van een voor mij beter plan om mijn
tijd in te delen. Hm, ik ben maar een ploetermoeder,
denk ik. Is zo’n ontwerp niet meer iets voor CEO’s?
[ 13 ]
‘Nee, hoor’, verzekert Kelly me. ‘Mama’s en oma’s
hebben een enorme hoeveelheid betaalde en onbetaalde
arbeid te managen. Ook als je huismoeder
bent, heb je ontzettend veel te doen en te organiseren.
We denken altijd dat spontaniteit het leukste
is, dat het ons vrijheid geeft. Maar vaak zit daar
faalangst achter: we durven geen plannen te maken
want we zijn bang dat we er ons niet aan kunnen
houden.’
Eerlijk zijn is belangrijk
‘Als je niet plant, ga je helaas doen wat er op het
moment zelf het makkelijkste is. Bijvoorbeeld op je
smartphone tokkelen, tv-kijken en nog wat e-mails
afwerken’ vertelt Kelly. ‘Tijd is echter kostbaar en je
wordt er echt malcontent van als je op automatische
piloot telkens maar foute beslissingen maakt over
hoe je tijd te besteden. Je hebt altijd het gevoel geen
tijd genoeg te hebben,
maar als je eerlijk bent zit
je misschien vaak enkele
minuten op Instagram
of op Facebook, of zit je
voor de tv. Eerlijk zijn is
belangrijk. Als je je bewust
bent van waar je tijd naartoe
gaat, kan je een plan maken met weloverwogen
keuzes waarbij je ook veel dingen efficiënter kan
aanpakken.’
HET ONVERWACHTE GEBEURT: IK BLIJK
TOCH TIJD TE HEBBEN VOOR GEFOCUST
WERK, WAARBIJ IK ZONDER AFLEIDINGEN
HELEMAAL IN DE DIEPTE DUIK
In het ontwerp dat ik maak, leer ik rituelen op te
stellen. Elke ochtend met hetzelfde riedeltje aan activiteiten
beginnen, elke avond met dezelfde activiteiten
afronden. Zo hoef ik niet telkens beslissingen
te nemen. Ik leer ook dat ik gelijkaardige taken kan
bundelen - bijvoorbeeld alle telefoontjes die ik moet
doen, mijn mails beantwoorden maar ook huishoudelijke
taken, en dat ik themadagen kan invoeren,
waarop ik me vooral bezighoud met een bepaalde
taak die belangrijk voor me is, in plaats van te hoppen
van het ene regeldingetje naar het andere. Het
onverwachte gebeurt: ik blijk toch tijd te hebben
voor gefocust werk, waarbij ik zonder afleidingen
helemaal in de diepte duik met een boek of een
schrijfopdracht. Wat een feest!
Tijd is een keuze
Kelly moet lachen als ik het haar vertel. ‘Werknemers,
of bijvoorbeeld mensen die in het onderwijs
staan, hebben vaak het idee dat timemanagement
niets voor hen is. Omdat ze toch weinig keuzemogelijkheden
hebben. Maar je kan natuurlijk wel zorgen
dat je controle en discipline opbrengt voor de uren
die je wel vrij kan invullen. Zo kan je tijd zoeken om
te doen wat je wil doen en daar meer uit te halen
voor jezelf! Als je acht uur slaapt en acht uur werkt,
heb je dus nog acht uur om op een nieuwe manier
mee om te gaan. Dat kan voor je leven een ontzettend
groot verschil maken.’
Zou Kelly het iedereen aanraden
bewust bezig te zijn
met hoe je je tijd indeelt?
‘Het is iets voor jou als je je
tijd optimaal wil besteden
en voer ziet voor verbetering.
Ook als je freelancer bent en geen systeem
hebt om je werk te organiseren, dat is immers echt
een nadeel. Of als je als werknemer het gevoel hebt
achter de feiten aan te lopen en geen tijd te hebben
voor leuke dingen. Wat het oplevert, is een gevoel
van controle, het water staat je niet langer aan de
lippen. Daardoor heb je meer tijd voor leuke dingen.
Je gaat aan de slag met een plan en je ziet resultaat,
waardoor je bijvoorbeeld minder het gevoel hebt dat
de dagen je overvallen. Je doet niet meer, maar je
kiest bewuster wat je doet. En daarmee empower je
jezelf want je neemt de touwtjes in handen! Niemand
zal je immers vragen of jij wel genoeg tijd hebt voor
jezelf, en al zeker je baas niet. Tijd is een keuze. Als je
die durft te maken, is er zo veel mogelijk.’
Meer info
Je vindt de cursus van Anouck en Kelly op
www.werkenleven.org/baasovereigentijdcursus.
Hun podcast beluister je via
https://www.werkenleven.org/podcast.
Sommige dingen zijn nooit onder controle te krijgen.
Zo ben ik tijdens het schrijven van deze tekst drie
keer gebeld door de oppas. Maar de onrust komt nu
van buiten, en niet langer meer (ook) van mezelf. Ik
heb keuzes gemaakt en ga met meer focus te werk.
En was het geen oude wijsheid dat je niets of niemand
kan veranderen, behalve jezelf?
[ 14 ]
Wij maken úw keuken in België
BEKIJK UW NIEUWE KEUKEN ALSOF HIJ AL BIJ U THUIS ZOU STAAN
OPENDEUR
van 01/10
tot 15/10
NU MET BIS-BEURS ACTIES
Gratis *
Gratis * + + -50%
INDUCTIE-
KOOKPLAAT
twv € 1200
VAATWAS
twv € 1300
OP WERKBLADEN
IN NATUURSTEEN
ALTIJD OPEN OP ZONDAG
MA-ZA: 9U-19U - ZON- EN FEESTDAGEN: 10U-18U
GESLOTEN OP WOENSDAG
GRATIS
KOOKDEMO’S
ZONDAG
6 & 13
OKTOBER
13u - 17u
Bezoek één van de toonzalen in uw buurt:
AALST l AWANS (LUIK) l BRUGGE l DENDERMONDE l DOORNIK l GOSSELIES l
GERAARDSBERGEN l GRIMBERGEN l HAM l HASSELT l HERENT l IEPER l LIBRAMONT
(NIEUW) l MAASMECHELEN l MARCHE-EN-FAMENNE l MALDEGEM l MECHELEN l NANINNE
(NAMEN) l OOSTAKKER l OOSTENDE l ROESELARE l SCHOTEN l SINT-GENESIUS-RODE l
SINT-NIKLAAS l TIENEN l TURNHOUT l VERVIERS l WAREGEM l WAVER
Belgische
kwaliteit
JAAR
GARANTIE
10 jaar
garantie
Geen
voorschot
Actie geldig van 01/10/2019 tot en met 31/10/2019 bij aankoop van een keuken met minimum 4 inbouwtoestellen van een huismerk. Niet cumuleerbaar met andere acties. Voorwaarden > vraag ernaar in één van onze toonzalen
RUSTPUNT
Leven is niet alleen de tijd voorbij laten gaan.
Leven is het verzamelen van ervaringen
Jim Rhon
[ 16 ]
Elke maand praten we met een boeiende vrouw over haar gisteren, vandaag en morgen.
We blikken terug, staan even stil bij hoe het nu is en kijken verder. Deze keer doen we
dat met actrice en lifecoach Veerle Dobbelaere.
GISTEREN VANDAAG MORGEN
TEKST: Evi Renaux
Veerle Dobbelaere (52)
Actrice.
Getrouwd met Alain, mama van
Pebbles en Phoebe, en plusmama
van Elaine, Emma en Leon.
Sinds 2010 professioneel life- en
mental coach.
Onder de naam ‘De gasten van
Veerle’ organiseert zij open tafels
voor iedereen die weleens te snel
door het leven raast.
Als actrice ontdekte zij al de kracht van
een goede ademhaling; die inzichten
deelt ze nu in haar boek Ademruimte
en op haar eigen meditatieplatform
veerledobbelaere.be.
GISTEREN
‘Mijn leven veranderde in 2006. Toen werd ik gevraagd
een rol te spelen in BASH, een stuk van Neil
Labute dat geregisseerd werd door Michael De Cock.
Mathias Sercu begon met het eerste verhaal, de
volgende monoloog bracht ik en het laatste verhaal
werd verteld door Sophie Derijcke en Jef Ravelingien.
Mijn monoloog ging over een meisje dat vertelt
dat ze verkracht werd door haar leerkracht biologie
tijdens een schooluitstap. Ze waren die dag in de
zoo, en ze vertelt dat ze naar de vissen en de haaien
staan te kijken, en dat ze op een bepaald moment
voelt dat haar leerkracht haar tegen het raam van
[ 17 ]
het aquarium plakt en haar aanrandt. Ze beschrijft
hoe ze de vissen en de haaien op haar ziet afkomen,
en ondertussen verkracht wordt. En hoe ze wraak op
hem nam.
De setting is als volgt: ik zit op een stoel, en ik vertel
het verhaal. Ik beweeg nauwelijks en met een spot
op mij gericht vertel ik het publiek wat het meisje
beleeft. “Ik wou altijd marien bioloog worden omdat
vissen me altijd gefascineerd hebben. Ik heb al van
kleins af aan iets met vissen.” Terwijl ze daarover
praat, komt het verhaal van de verkrachting ertussen
fietsen.
Ik ben niet zomaar actrice geworden. Ik ging naar de
toneelschool omdat ik geïnteresseerd was in mensen,
in denkpatronen, in emoties en in verhalen vertellen.
Maar na de première voelde ik dat ik het af en
toe benauwd kreeg. Ik vroeg of ze het licht misschien
wat konden aanpassen want ik zat constant met een
spot op mijn gezicht waardoor het publiek gewoon
een zwart gat leek. Ik vertelde de regisseur dat ik
me niet zo comfortabel voelde en dat ik graag iets
meer zaallicht wilde. En zo speelde ik de volgende
voorstellingen. De benauwdheid ging echter niet
over, dus ik besloot het erover te hebben met mijn
therapeute en mijn huisarts. Hyperventilatie was de
diagnose en de huisarts raadde me aan om rustig te
blijven, en goed op mijn adem te letten.’
Bang voor de angst
‘Zware medicatie nemen om mezelf wat te verdoven
was geen optie. Ik moest de focus kunnen houden,
dus ik nam homeopathie om mezelf wat te kalmeren.
Ik nam een steen bij me om die vast te kunnen nemen
en me te helpen onthouden dat ik ‘hier en nu’
ben. Ik was zo gefocust op de verhaallijnen in mijn
hoofd en kreeg angst om op de scène te staan. Ik
herinner me dat ik voor de voorstelling nog maar in
de coulissen stond en al bang was voor de angst die
zou komen eens ik op de scène kwam. De angst vergrootte
en in mijn hoofd ging het alle kanten op.
Ondanks alle hulpmiddelen kwam ik tot de constatatie
dat de dialoog in mijn hoofd de grote boosdoener
was. Ik gaf aandacht aan iets dat alleen maar groter
werd. Ik maakte mezelf op die manier echt gek.
Ondanks alle hulp, ook van de huisdokter, werd de
angst niet minder. Maar ik zette door, puur op karakter.’
En toen liep het mis …
‘Tot we in een grote schouwburg in Tielt speelden.
Een groot podium met een boven- en benedenpubliek,
een grote afstand tussen mij en de eerste rij. Er
waren problemen met het zaallicht en door de ruimte
tussen mij en de eerste rij zag ik enkel een zwart gat
wanneer ik op de scène ging. Op dat moment ging
het in mijn hoofd helemaal mis. Ik voelde dat ik mijn
adem niet haalde, ik voelde het spannen in mijn
borstkas, ik begon te transpireren, ik draaide, ik had
het ontzettend benauwd. Maar ik bleef verder spelen
en het verhaal vertellen. Ik herinner me het applaus
als overweldigend, maar ik voelde meteen toen ik in
de coulissen kwam dat ik aan het sterven was. Ik was
al elke avond een beetje aan het doodgaan, maar die
avond was het echt publiekelijk sterven.
Ik vond het vreselijk, en gaf ook aan mijn collega’s
aan dat ik niet meer kon. Toen we iets later die avond
in de foyer kwamen, kreeg ik overal de meest lovende
reacties. Ze vonden het een van mijn allerbeste
prestaties. Wat ik meemaakte op de scène, paste uiteindelijk
perfect bij het verhaal dat mijn personage
meemaakte. Dat was het dubbele aan de hele situatie;
hoe slechter ik me voelde op het podium, hoe
enthousiaster de reacties achteraf waren. Iedereen
bleef ook herhalen dat de inwendige strijd die ik met
mezelf leverde op het podium niet zichtbaar was.
In mijn hoofd bleef het wel doorgaan: “Oké, Veerle,
wees rustig, niemand ziet het. Oké, Veerle, wees rustig,
er staat iemand in de coulissen. Oké, Veerle, wees
rustig, je hebt je steen vast.” Maar dat constante interne
gevecht van al die stemmen die allemaal bang
waren, werd onhoudbaar.’
Een gevecht dat ik niet kon winnen
‘De voorstelling in Tielt was voor mij de druppel. De
dag erna ging ik naar de huisarts die voorstelde dat
ik stopte met de voorstellingen. Ik ben dat ook gaan
vertellen tegen de regisseur en de artistiek directeur.
Dat was heel moeilijk, want ik besloot te stoppen
in het midden van een tournee voor iets dat tussen
mijn oren zat, namelijk hyperventilatie. Het is niet
[ 18 ]
omdat het niet zichtbaar
is, dat het er niet is. Het
is alsof we niet kunnen
zien dat de aarde rond is,
maar ze het zonder enige
betwisting toch is. Het was
een gevecht dat ik niet kon winnen, en ik wou ook
niet meer winnen. Ik was op, en ik gaf me dan maar
over aan de angst.
Uiteraard moest ik er iets aan doen, dat kon mijn
leven niet op die manier blijven bepalen. Ik zag ook
een patroon, bij de minste trigger ging ik naar de
angstmodus. Het is alsof je ooit één klein zaadje
hebt geplant en doordat je dat onbewust water geeft,
worden dat grote bomen tot het een bos wordt waar
je geen in- of uitgang meer door ziet. Het bos moest
gesnoeid worden, zoveel was duidelijk.’
‘HOE SLECHTER IK ME VOELDE OP HET
PODIUM, HOE ENTHOUSIASTER DE
REACTIES ACHTERAF WAREN’
De kracht van onze gedachten
‘En toen was er Edel Maex,
mijn redder. Hij is degene
die me leerde wat de
kracht van onze gedachten
is. Ik startte bij hem een mindfulnesstraining op
het moment dat hij nog als psychiater aan het UZA
verbonden was. Intussen heeft hij zijn eigen stresskliniek
en is hij een echte autoriteit in België en Nederland.
Tot op de dag van vandaag ben ik hem dankbaar
voor zijn kalme aandacht. Hij leerde me immers
om te kijken naar wat er is, zonder oordeel en zonder
verzet. Want daar zat ik vol van, en ik ben trouwens
niet de enige. Het lijkt alsof we geconditioneerd
zijn om onszelf slecht te vinden en te straffen. Ons
‘schuld en boete’-idee zit diepgeworteld. We voelen
ons heel vaak wel ergens schuldig over en er is altijd
wel iets te vinden waar we ons voor schamen.’
VANDAAG
‘Toen ik voelde wat het voor mij deed, besefte
ik dat ik dat voor anderen ook wou. Ik vond een
nieuwe missie in het leven. Ik wilde mensen
inspireren en helpen naar een kwaliteitsvoller
leven. Een leven met meer ademruimte. Acteren
was ook een missie. Maar ik werd geen actrice
om bekend te zijn. Alleen maar op het podium
staan, was voor mij niet meer genoeg. Ik wilde
mensen doen bewegen en lichter maken door
ze te raken. Emotie is een fantastische tool om
mensen te raken.
Stress, dat zijn allemaal lichamelijke kwaaltjes
van emotionele blokkades of iets dat je moeilijk
verwerkt kunt krijgen. Ik denk dat ik altijd
onbewust op ‘een’ missie geweest ben. Ik heb
altijd al iets willen bijdragen, iets toevoegen,
het perspectief van de mensen breder maken.
Kijk naar een film als ‘SM-rechter’: die gaat
over liefde, maar liefde in een vorm die we
minder kennen. Die een gezicht heeft waarvan
mensen zeggen: “O, wat is me dat? Dat
[ 19 ]
is geen liefde, dat is pijn.”
Nee! Dat is ook liefde,
maar een andere vorm; en
ik merkte dat ook aan de
reacties nadien toen mensen
me kwamen zeggen:
“Die film heeft me geraakt.”
Door wat ik meemaakte met de hyperventilatie, ben
ik anders naar de wereld gaan kijken.
En dat is wat ik wil: mensen ook anders doen kijken.
En wat ik nu doe als coach, is hetzelfde als toen ik
actrice was, maar in een andere vorm.’
Meer ademruimte
‘Met acteren heb ik het wat gehad, althans ik wil
meer doen. Hoe ga ik dat concreet doen? Ik neem
mijn competenties als actrice en coach mee, maar ik
voeg daar modellen aan toe om de impact groter te
‘IK WIL MENSEN EEN HOGER
BEWUSTZIJN GEVEN ZODAT ZE BETER
KUNNEN KIEZEN’
maken. Het boek Ademruimte
dat ik onlangs
schreef, is daarvan een
mooi verlengde. Een verlengde
van wat ik wil doen
in de wereld: mensen een
hoger bewustzijn geven zodat ze beter kunnen kiezen.
Er is gewoon meer ademruimte nodig.
En dat kan ik makkelijk bewijzen: er is té veel pijn en
lijden. Ga eens morgens met de hond wandelen of
rijd met de fiets door de stad. Stel je dan eens kwetsbaar
op; dan zie je dingen die je opvallen: mensen
toeteren naar elkaar, roepen en schreeuwen. Dan ben
je in ademnood. Sowieso. Als die mensen zouden
investeren in ademruimte, zouden ze zelf letterlijk
en figuurlijk de ruimte aan zichzelf én aan een ander
geven. Willen we dat niet allemaal?’
MORGEN
‘Ik wil in de toekomst geen getoeter en geen gescheld
meer. Wat ik geleerd heb uit de psychologie is dat
mensen niet gelukkig worden van angst maar wel van
hoop, van geluk, van vreugde, van delen, van iets creëren.
Dus, mijn wereld morgen is er één van hoop.
Ik denk veel meer na over wat ik doe. Kan ik mijn
fiets nemen in plaats van mijn auto? Wat als ik een
keer in de week geen vlees eet? Of wat als ik een
keertje lach naar iemand in de straat of op de tram?
Die kleine dingen maken wel een groot verschil. Als
we dat met zijn allen doen, ziet de wereld er anders
uit. En dat is de wereld waarin ik wil wonen en waarin
ik mensen wil uitnodigen om mee in te wonen. En
wat ik mezelf daarin zie doen, is met mensen werken
in hun omgeving en mensen ook uitnodigen om uit
hun omgeving te stappen om op adem te komen.
Want als je er middenin zit, kan je die ruimte niet
vinden. Uitstappen, op rust komen en vanop afstand
kijken en nadenken: wat zou ik doen? Dat wil ik faciliteren
voor anderen.’
Nood aan speelsheid
‘Ik zie mezelf nog één rol per jaar spelen, hoe klein
of groot de rol ook is, gewoon omdat ik daar blij
van word. Ik geef ook nog graag vorm aan andere
rollen. Dat houdt mijn speelsheid levend en ik heb
daar vaak nood aan. Dus dat blijf ik doen en dat is
mijn rode draad. Daarnaast wil ik graag mensen
meenemen naar het buitenland. Ik ben vijf dagen
gaan wandelen in Portugal in Rota de Argentina.
Geen moeilijke, maar wel een mooie route. Daar wil
ik mensen mee naartoe nemen om stappen te zetten:
letterlijk en figuurlijk. Een paar keer per jaar. Mensen
op veel manieren inspireren. Met kleine dingetjes:
een boek, taartjes, misschien een nieuwe Clodettecollectie.
Alles kan en alles mag, toch?’
‘MIJN WERELD MORGEN IS ER ÉÉN
VAN HOOP’
[ 20 ]
ZELFGEMAAKT
NIEUW
DIY
• Bijenwaswrap
• Naai een A-lijn jurkje
• Pimpen van terracotta
bloempotjes
Culinair
• Homemade confituur
www.femmamaakthet.be
Laat je inspireren door
M A A K T H E T
de online inspiratiebron
voor vrijwilligers
WAAROM?
Als alle Femma groepen iets gemeen hebben, dan
is het wel dat ze elk jaar weer met passie en vuur
aan het plannen gaan. De vrijwilligers in jouw groep
willen kwaliteit bieden en ze willen leden en deelnemers
verwennen met gevarieerde en vernieuwende
activiteiten. Zo stellen ze elk jaar een programma
samen waar veel enthousiaste deelnemers op af komen.
Zo’n aanbod uitstippelen is een hele klus. Het lukt
alleen als je veel inspiratie hebt, je creativiteit geprikkeld
wordt en je kunt putten uit veel keuzemogelijkheden.
We willen jou en de vrijwilligers van jouw
groep hierbij ten volle helpen en bieden je voortaan
een gebruiksvriendelijke online inspiratiebron aan.
Een tool waar voor ieder wat wils in zit, zowel jij als
Femma-lid, Femma-lezeres of Femma-vrijwilliger
vindt er een grote diversiteit aan mogelijke activiteiten
én een schat aan super ideeën van medevrijwilligers
uit andere groepen. We leren van elkaar en
inspireren elkaar! Zo blijven talenten niet verborgen
maar zijn ze een verfrissende bron van vernieuwing
en inspiratie.
Femma maakt het. Zo doopten we ons online inspiratieplatform.
Een plek waar jij en alle vrijwilligers
van je groep inspiratie kunnen opdoen. Je kan er
op maat van je groep en je deelnemers inspiratie en
activiteiten gaan shoppen.
[ 22 ]
Op Femma maakt het staan bij de lancering iets
meer dan 50 activiteiten voor je klaar. Vanaf januari
2020 wordt onze gloednieuwe website regelmatig
aangevuld met verse inspiratie.
Je vindt er:
de omschrijving
de praktische info
de nodige handleidingen in pdf formaat
de linken naar de webwijzer en de Femma boetiek
de samenwerkende partners
eventuele andere nuttige zaken
De activiteiten zijn opgedeeld in verschillende rubrieken:
Culinair
Breien
Haken
DIY (Do it yourself activiteiten)
Tijd en geluk
100 jaar Femma
Naaien
Verhalen
Iedere rubriek bevat een variatie aan activiteiten en
werkwijzen. Bij ieder artikel krijg je meer info over de
inhoud en de aanpak van de activiteit.
OVERTUIGD? VOLG ONS ZEKER OOK VIA FACE-
BOOK & INSTAGRAM #FEMMAMAAKTHET
De Femma Facebookpagina en Instagram account
passen we ook aan naar Femma maakt het. Hier delen
we nieuwe suggesties die op Femma maakt het
staan. Om je wegwijs te maken in Femma maakt het
bieden we je ook een handleiding aan.
Heb je zelf iets leuks gemaakt? Deel het via jouw
kanalen met de hashtag #femmamaakthet want zo
kunnen we elkaar blijven inspireren.
PRAKTISCH
Heb je vragen? Heb je hulp nodig? Kan je iets niet
vinden? Heb je ideeën? De Femma groepsbegeleiders
en collega’s ondersteunen en begeleiden je op
maat. Aarzel niet ons te contacteren.
emma@femma.be
[ 23 ]
Zelfgemaakt
Tip: bewaar deze fiches
in een leuke kaft of
deel ze met je Femmavriendinnen
en maak er
een gezellige avond van.
Maak je eigen bijenwaswrap
Ben je ook op zoek naar een duurzaam alternatief voor de plastic folies
en het zilverpapier in je kast? Dan is een bijenwaswrap zeker iets voor jou!
Een bijenwaswrap of doek zorgt ervoor
dat je voedsel gemakkelijk en langer
kan bewaren. Het is bovendien een leuk
alternatief voor de plastic brooddozen of
het zilverpapier waar je de lunch van de
kinderen in verpakt. Een bijenwasdoek zelf
maken, doe je in enkele simpele stappen.
Je begint bij één en voor je het weet ben
je eraan verknocht. Zo een zelfgemaakte
bijenwas doek voelt iets stijver aan dan
die je kan vinden in de winkels. Dat komt
omdat de fabrikanten een andere werkwijze
volgen en meestal wordt er kokosolie of
jojobaolie aan toegevoegd. Dat geeft hen
nog een flexibelere vorm. Maar zonder kan
ook. Door het doek over een kom te leggen
en over de randen onze handen te zetten,
wordt de bijenwas warm en kan je het
makkelijk in een vorm brengen.
Bijenwaswrap, waarvoor kan je het allemaal
gebruiken?
kommen en ovenschalen met etensresten afdekken
(laat het eten eerst afkoelen)
brooddeeg onder laten rijzen
verpakking voor kaas, ook ideaal om kaas in te
laten rijpen
je broodlunch voor onderweg, bureel of school
groenten in bewaren om ze vers te houden
als afdekking voor schalen of bokalen
Uitzondering: bewaar geen vlees of stukken (nat) fruit
in de bijenwaswrap.
Wat heb je nodig?
bijenwaskorrels of geraspte bijenwas lappen
katoenstof oude handdoek of krantenpapier
Bakpapier strijkijzer kartelschaar touw en
knoop ECO Bijenwaswrap
[ 24 ]
Maak in 6 stappen je eigen bijenwasdoek
Stap 1:
knip een stuk katoen op de gewenste grote met een
kartelschaar
Stap 4:
Bestrooi het doekje met de bijenwaskorrels
(ongeveer 15gr per doek).
Gebruik ook niet teveel van de korrels ineens. Je
kan beter toevoegen als je tijdens het strijken
merkt dat je stof niet overal doordrenkt is van de
bijenwas.
Stap 2:
knip 2 grote stukken bakpapier (groter dan je lap
stof) en lag je katoenen stof ertussen.
Stap 5:
Strijk op lage temperatuur (zonder stoomfunctie)
tot al de korrels zijn gesmolten.
Stap 3:
leg het katoenstofje en bakpapier op een oude
handdoek of krantenpapier.
Dit doe je om je strijkoppervlak te beschermen.
Stap 6:
Laat het afkoelen op een rekje of aan de wasdraad
Je wrap is nu klaar!
Wil je je wrap gebruiken als alternatief voor de
brooddoos, dan kan je deze verder afwerken.
Enkele tips om optimaal en lang van je
bijenwas te kunnen genieten?
Indien je het wil afwassen, doe het enkel met koud
water en met een ecologisch afwasmiddel. Wring het
doek nooit uit en of zeker niet laten drogen op een
verwarmingselement. Merk je dat je doek begint te
rafelen? Gebruik dan een kartelschaar om de randjes
wat bij te werken. Versleten? Herhaal de 6-stappen van
hierboven en je doek kan weer een tijdje mee.
Zelfgemaakt
DE MIRA
van Fibre Mood
Mira is een hippe korte A-lijn jurk met een losse snit. Ideaal voor het tussenseizoen én
geschikt voor alle leeftijden! Heb je de jurk liever wat langer? Dat kan door op een eenvoudige
manier het patroon te verlengen. Alle instructies vind je terug op www.fibremood.com
Gebruik voor de Mira jurk een lichte stof zoals
een katoentje (al dan niet met een structuur of
een klein motiefje) of kies een ultravrouwelijke
stof met kant, broderie Anglaise of voile, ...
De werkbeschrijving van de Mira vind je gratis
terug op ons gloednieuw platform
www.femmamaakthet.be en op
www.fibremood.com.
Veel naaiplezier en laat ons
én elkaar het resultaat zien!
Speciaal voor Femmaleden! Voeg de code
FemmaMira toe in het winkelmandje op
www.fibremoodshop.be en betaal slechts
1 Euro voor het Mira PDF Patroon.
[ 26 ]
CULINAIR
HOMEMADE CONFITUUR
Wie een moestuin heeft, zal het beamen: je krijgt
de vruchten in de zomer -en nazomer-tijd amper
geplukt en opgegeten, zo veel zijn het er. Zonde om
dat allemaal verloren te laten gaan, toch? Daarom:
maak er confituur van. Je hoeft dit echt niet in je
eentje te doen, samen is nog zoveel leuker.
Hoe begin je eraan?
Doe een oproep bij je Femma-leden: er zijn vast
en zeker tuinliefhebbers die een behoorlijke
aanvoer van fruit hebben tijdens de zomer en
herfst. Misschien vinden deze Femma-madammen
het best wel eens leuk om samen aan de
slag te gaan. Het is ook handig als je op voorhand
weet welk fruit er is, zo kan je al een keuze
van recepten verzamelen en meenemen.Ook
leuk: fruit gaan plukken op een plukboerderij en
dan samen aan de slag om confituur te maken.
Leg een dag en uur vast waarop je samenkomt
en deel dit ook meteen mee. Spreek af wie waarvoor
zorgt: kookpotten, houten lepels, glazen
potjes met schroefdeksel ,weegschaal, schenkkannen
of trechter (om potjes te vullen), maar
ook de suiker, geleisuiker of alternatieven voor
suiker... de recepten (op Femmamaakthet.be)
Bekijk hoe je het werk verdeelt: bijvoorbeeld je
maakt per twee een confituur.
Confituur maken doe je zo:
Gebruik een ruime kookpan.Reinig en was de
vruchten.Snijd ze grof en ontpit ze.Breng het
fruit aan de kook, voeg de suiker toe en laat al
roerend opkoken. De kooktijd varieert met het
water- en suikergehalte en het pectinegehalte
van de vruchten en is dusbijgevolg moeilijk te
bepalen.Controleer de stolling als volgt: zet een
schoteltje in de koelkast. Doe een half lepeltje
hete confituurop het koude schoteltje en laat
1 minuut afkoelen. Hou het schoteltje schuin.
Als de confituur nietmeer ‘loopt’, is de confituur
klaar. Laat de confituur anders nog een beetje
verder koken.
Bessenconfituur met limoncello
VOOR 4 POTJES VAN 250 ML
1 kg blauwe bessen 500 g confituursuiker
(versie 1 kg suiker voor 2 kg fruit) sap van 3
limoenen 2,5 theelepel geraspte citroen- of
limoenschil (bio) 2 eetlepels limoncello
Zo maak je het
Spoel de blauwe bessen en laat goed uitlekken.
Plet ongeveer de helft van de bessen met
eenpureestamper. Doe de geplette en de nog
hele blauwe bessen in een grote roestvrijstalen
kookpot.Voeg de suiker toe en zet een nachtje
afgedekt weg. Zet een schoteltje in de koelkast.
Voeg de volgende dag het sap van de limoenen
en de geraspte citroen- of limoenschil toe. Zet
de kookpot op het vuur en breng aan de kook.
Laat 3 minuten sudderen.Controleer de stolling.
Neem het schoteltje uit de koelkast, doe een
lepel hete confituur op hetkoude bord en laat 1
minuut afkoelen. Houd nu het bordje schuin. Als
de confituur niet meer ‘loopt’,is ze klaar. Anders
moet ze nog een beetje verder koken.Roer de
limoncello door de confituur.Vul gesteriliseerde,
glazen potjes tot aan de rand met de confituur.
Sluit de potjes onmiddellijk af met een deksel,
keer de potjes om en laat afkoelen.
Meer lekkere recepten vind je op
www.femmamaakthet.be
[ 27 ]
Wat heb je nodig?
[ 28 ]
Pimp je terracotta bloempotjes
Terracotta bloempotten zijn niet echt duur en verkrijgbaar in verschillende formaten. Met een
beetje verf en creativiteit maak je van een saai terracotta bloempot een leuk, kleurig potje.
Gevuld met plantjes of kruiden krijgt je vensterbank of een hoekje in je woonkamer meteen
iets warms en gezelligs. Met onderstaande werkwijze kan je meteen van start. In een halve
dag kan je makkelijk al een flink aantal potjes verven en decoreren.
Wat heb je nodig?
Kranten
Terracota potten in verschillende formaten:
bijv. 8 en 13 cm
Schildertape
Verf: de deco-verf van de action
Roerstaafjes
Spuitbus: brons, zilver of goud
Sponsje
Touw
Boekbinderslijm of houtlijm: witte lijm die
kleurloos wordt als hij droog is
Zo maak je het
1. Indien nodig: maak de pot schoon met
warm water en laat hem drogen. Nieuwe
bloempotten zijn soms bedekt met een dun
laagje stof. Daardoor kan het zijn dat de verf
niet goed aan de pot blijft hechten. Reinig
ze eerst met water. Gebruikte potten schuur
je best even op met water en bleekwater.
Gebruik een harde borstel of een grove
spons om al het vuil en stof los te maken.
Verwijder eventueel stickers. Zet hem op
een zonnige plek neer om te drogen.
2. Kies verf uit. Er zijn veel verschillende
soorten verf,
Bijvoorbeeld: Metallic verf, parelmoerverf
en glitterverf zullen je pot allemaal een
beetje laten glinsteren. Met krijtbordverf
kun je een pot maken die je helemaal naar
eigen wens aan kunt passen. Je kunt ook
spuitverf met een bepaalde textuur kopen.
Wij kozen voor de decoverf van
de Action. Wij gebruikten de
kleuren, blauw, groen, grijs en
wit. Wil je zachte tinten dan kan
je perfect het blauw, groen of
grijs lichter maken door wit toe
te voegen of net andersom bij
wit wat groen, blauw of wit toevoegen.
Meng de kleuren goed
met een roerstaafje.
3. Bepaal welke delen van
de pot je wilt schilderen.
Je kunt de hele pot in een
effen kleur schilderen of je
kunt bepaalde delen van de
pot zo laten als ze zijn. Als
je bepaalde delen niet wilt
schilderen, dan kan je ze
bedekken met schilderstape.
Hier zijn enkele ideeën:
Verf alleen de rand van
de pot om hem een klein
beetje kleur te geven. Verf de hele pot,
behalve de rand.
Verf slechts de helft van de pot. Je kunt
ervoor kiezen om alleen de bovenste
helft of de onderste helft van de pot te
schilderen.
Maak strepen op de pot, zodat geverfde
delen afgewisseld worden met
ongeverfde delen. Je kunt tevens een
zigzagpatroon maken.
[ 29 ]
Wij kozen voor:
De grote pot:
Tamponeer met een
sponsje de verf langs de
buitenzijde op de bloempot,
behalve de rand. Doseer
de verf goed, zodat je geen
overvloed aan verf gebruikt
en de verf niet gaat druipen.
Laat drogen. Bekijk
het resultaat en misschien
moet je nog een tweede
laag aanbrengen.
van de pot, weer met de decoverf, in de gewenste
kleur.
Laat drogen.
Breng houtlijm of boekbinderlijm
aan op de rand
van de bloempot.
Neem koord (jutte) en
rafel het uiteinde een beetje
uit en kleef dit vast met de
lijm. Houd de koord goed
vast en kleef hem vast terwijl
je de pot rond en rond
draait, zover tot je nagenoeg
de rand bereikt. Knip
de koord af en kleef het
uiteinde goed vast, dicht
tegen de laatste ring koord.
Laat weer drogen.
De kleine potjes:
Spuit de randen met de
metallic verf en laat drogen.
Doe dit buiten of in een
goed geventileerde ruimte.
Laat drogen.
Trek met een borsteltje
een verflijn net onder de
rand van het bloempotje.
En tamponneer dan de rest
Laat drogen.
Werk af met een strikje. Kleef het wel even vast
met houtlijm.
Ziezo: je bloempotjes zitten
weer helemaal in een nieuw
jasje
Hoe leuk zijn deze potten?
Voorzien van een kleurtje,
een printje en een gezichtje.
Ze zijn allemaal verschillend,
maar toch straalt het
totaalplaatje eenheid uit.
Mocht je ze toch nog een
beetje te saai vinden, versier
[ 30 ]
ze dan met behulp van sjabloontjes.
Let wel: deze potjes kun je niet zomaar buiten
staan, de verf is niet bestand tegen regen. Want
de potjes zuigen vocht op. Dus vanaf iedere open
plek (zonder verf) kan er vocht in komen. Dan
zal na verloop van tijd de verf afbladeren. Je kunt
ze wel nog vernissen en dan zijn beter bestand
tegen vocht.
Verf eerst de randen van het sjabloon en werk
daarna naar binnen. Let op dat je je kwast goed
rechthoudt, zodat er geen haren onder het sjabloon
kunnen komen. Dekt de verf niet in een
keer, breng dan nog een tweede laag aan.
Sjabloneren
Je kunt verfsjablonen kopen, maar je kunt ze ook
zelf maken. Je brengt het verfsjabloon aan door
middel van een mal die je ook kunt kopen of
maken. Om zelf een mal te maken, print je eerst
het sjabloon uit op het gewenste formaat. Leg
vervolgens polyester folie over het sjabloon en
snijd de contouren uit met een stanleymes. Zie
voorbeeldsjablonen
Het inkleuren van het sjabloon gebeurt met de
schildertechniek tamponeren. Het gemakkelijkste
werk je hiervoor met een sjabloneerborstel.
Is een klein rond borsteltje met korte haartjes.
De borstel is stug, maar daardoor kan hij ook
niet zoveel verf ineens opnemen, waardoor je
ook minder de kans hebt dat de verf onder het
sjabloon loopt.
Je kunt natuurlijk ook terug een sponsje gebruiken,
maar let er zeker op dat je teveel verf ineens
opdept.
Stap 1: Zorg ervoor dat het sjabloon strak
vastgekleefd is op de ondergrond door middel
van schilderstape of spuitlijm. Het is erg
belangrijk dat je sjabloon niet kan verschuiven
en dat de verf niet onder het sjabloon
terecht komt.
Stap 2: Doseer de verf goed, zodat je geen
overvloed aan verf gebruikt. Zo niet zal de
verf van het sjabloon aflopen.
Stap 3: Breng de verf al deppend aan. Het
is de bedoeling om loodrecht op de wand
te stempelen, binnen de openingen van het
sjabloon. Om de verf dekkend aan te brengen
werk je best met meerdere verflagen in plaats
van te veel verf in één keer.
Stap 4: Laat de verf even aanpakken, maar
laat ze niet volledig drogen. Verwijder nadien
voorzichtig het sjabloon. Achtergebleven
verfresten op het sjabloon kan je verwijderen
zodat je het sjabloon nogmaals kan gebruiken.
Stap 5: De terracottapotjes zijn klaar om ze te
vullen met vetplantjes of kruiden.
Veel maakplezier!
Volg ons via www.femmamaakthet.be
[ 31 ]
ZONDAGMIDDAG
Ik schrijf deze column op een zondagmiddag. Mijn twee zonen staan
samen te koken en te kibbelen in de keuken, mijn lief werkt een werkklus
af en mijn dochter staat als studentenbaantje ijsjes te scheppen
voor zoetebekken. Alleen de huisdieren houden hier de dag des Heren
in ere. Hond en kat liggen vredig te pitten in twee strepen middagzon.
Mijn betaalde baan houdt zich niet aan de afmetingen die in mijn contract
omschreven staan en ook niet aan de zorgvuldig omschreven doelen
en glasheldere planningen die ik samen met mijn collega’s opstel,
bijstuur, evalueer en herteken. Op vrijdagavond beantwoord ik de boze
mail van een collega. (Het was dat dan doen of er een heel weekend op
kauwen.) Op zaterdag stuur ik een foto van een origineel uithangbord
van een leuk cafeetje naar mijn collega’s van De Maekerij. ’s Namiddags
koop ik het nieuwste boek van Naima Cherkaoui over racisme en ook
een feministisch manifest, als leesvoer en inspiratie voor het volgende
beleidsplan. ‘s Avonds haak ik en wissel intussen tientallen sms’jes uit
met een collega over agenda, creatieve ideeën en gedeelde werkzorgen.
Het hele weekend lang houd ik Urban Jungle Leuven, een Facebookgroep
en een makersnetwerk in één, in de gaten. Tussendoor denk ik na
over wat ik hier ga schrijven.
Dat is het punt. Er staat geen Berlijnse Muur tussen mijn betaald werk
en mijn ‘leven’. Er zitten geen knoppen in mijn kop om over te schakelen
van programma 1 naar programma 2. Die twee zijn één. Ik leef en
leer voluit wanneer ik werk en werk (veel) in mijn leven.
Dat wil niet zeggen dat je als werknemer geen grenzen mag en moet
stellen aan je betaald werk. Er is meer in het leven dan betaald werken.
(En er is helaas ook veel onbetaald werk dat gedaan moet worden. Ik
dweilde onder andere mijn halve huis dit weekend. *zucht*) Mijn uitknop
aanzetten is soms nodig. Op reis verdwijnt het werk pijlsnel
van mijn radar. Die week voor mezelf, deze zomer, in een
trappistenabdij en in volmaakte stilte, was fantastisch. Ik
denk dat het er vooral op aankomt voor jezelf goed in
kaart te brengen wat je batterijen oplaadt en daar net
dan op in te zetten wanneer je er eigenlijk geen tijd
voor hebt. Dan werkt het namelijk het best.
Eva Brumagne
Algemeen directeur Femma
[ 32 ]
RUSTPUNT
Wees kalm tenmidden van het lawaai en de haast
en bedenk welk een vrede er in stilte kan heersen.
Sta op goede voet met andere mensen
zonder jezelf geweld aan te doen,
zeg je waarheid rustig en duidelijk en luister naar anderen;
ook zij vertellen hun verhaal.
Mijd luidruchtige en agressieve mensen;
zij belasten de geest.
Wanneer je je met anderen vergelijkt,
zou je ijdel en verbitterd kunnen worden
want er zullen altijd grotere en kleinere mensen zijn dan jezelf.
Geniet zowel van wat je bereikt als van je plannen.
Blijf belangstelling houden voor je eigen werk,
hoe nederig dat ook moge zijn;
het is een werkelijk bezit in de veranderlijke fortuin van de tijd.
Betracht voorzichtigheid bij het zaken doen,
want de wereld is vol bedrog.
Maar laat dit je niet verblinden voor de bestaande deugd:
veel mensen streven hoge idealen na
en overal is het leven vol heldendom.
Wees jezelf. Veins vooral geen genegenheid.
Maar wees evenmin cynisch over de liefde,
want bij alle dorheid is zij eeuwig als het gras.
Volg de loop der jaren met gratie;
verlang niet naar een tijd die achter je ligt.
Kweek geestkracht om bij onverwachte tegenslag
beschermd te zijn,
maar verdriet jezelf niet met spookbeelden.
Vele angsten worden uit vermoeidheid en eenzaamheid
geboren.
Leg jezelf een gezonde discipline op, maar wees daarbij lief voor jezelf.
Je bent een kind van het heelal,
niet minder dan de bomen en de sterren,
je hebt het recht hier te zijn en al is het je al dan niet duidelijk,
toch ontvouwt zich het heelal zoals het zich ontvouwt en zo is het goed.
Heb daarom vrede met God, hoe je ook denkt dat hij moge zijn,
houd vrede met je ziel in de lawaaierige verwarring van het leven.
Met als zijn klatergoud, somberheid en vervlogen dromen,
Is dit nog steeds een prachtige wereld.
Wees voorzichtig.
Streef naar geluk.
Deze tekst werd gevonden in de oude kerk van Baltimore en dateert uit 1692
[ 33 ]
Waarom het rusthuis
lang niet meer voor
iedereen toegankelijk is
Over de scheve verdeling van onze pensioenen
Veel mensen hebben nog al een vertekend beeld over wat genieten is op je oude
dag. Wie tijdens haar loopbaan maar een beetje afwijkt van de norm, komt later
tijdens haar pensioen al snel in (financiële) moeilijkheden. Zelfs een plaatsje in
het rusthuis is met vele pensioenen al niet meer haalbaar.
Het is even na de middag als Tim een grote slok
neemt van zijn koffie en er nog maar eens goed voor
gaat zitten. Hij heeft net zijn schoonbroer geholpen
met een verbouwingsklus en geniet nu van een korte,
welverdiende pauze in een leuke Mechelse koffiebar.
Ik vraag hem of hij al eens aan later denkt. Hij is
nu ergens voorin de dertig en het pensioen lijkt voor
hem iets vaag en ongrijpbaars. Iets voor later dus.
Hij is dan ook resoluut: ‘Nee, ik denk niet aan later.
En al helemaal niet aan mijn pensioen. Mijn motto is:
‘doe wat je vandaag gelukkig maakt en niet pas morgen.
Je weet nooit wat er later gaat zijn. Dus dan kan
je maar beter genieten van vandaag.’
Gewoon te weinig
Ilse, beleidsmedewerker bij Femma snapt dat. ‘Ik
begrijp dat wanneer je jong bent het lastig is om na
te denken aan veertig jaar later, maar eigenkijk is het
pensioen wel iets waarover we ons nu druk moeten
maken. Je loon en het aantal jaren dat je werkt bepalen
namelijk hoeveel pensioen je later krijgt. Om
recht te hebben op een volledig wettelijk pensioen
moet je 45 jaren gewerkt hebben. Dat is niet min.
Veel mensen halen dat niet: vrouwen hebben een
gemiddelde loopbaan van 36 jaar en mannen van
42 jaar. Het pensioenbeleid van de jongste jaren
richt zich niet meer op het versterken van wettelijke
pensioenen. Een wettelijk pensioen zou je levensstandaard
na je pensioen moeten blijven garanderen.
Experten zeggen dat dit 75% van je loon moet zijn.
Nu is dat maar 60%. Dat is geen kwestie van gebrek
aan geld, wel een politieke keuze.
Carolina (40) is zich daar wel heel goed van bewust.
Ze woont nu bijna zeven jaar samen met haar man
en twee kinderen (4 en 2) in België. ‘Wij denken
heel goed na over later.’ Ze was nog maar net aan de
slag als psycholoog toen in Spanje de economische
crisis uitbrak. De uitzichtloosheid en het gebrek aan
[ 34 ]
carrièrekansen maakte dat ze Spanje verruilde
voor België. ‘In de jaren dat ik in
Spanje werkte, heb ik door de crisis niks
van pensioen opgebouwd.’ Daarom heeft
ze hier in België een plan. ‘Wij doen aan
pensioensparen en we kochten zojuist een
huis wat we als investering zien voor later.
Wel houd ik er rekening mee dat mijn
pensioen niet heel hoog zal zijn. Als is het
maar omdat ik hier in België altijd deeltijds
heb gewerkt.’
Deeltijdwerkende vrouwen
Die keuze om minder te gaan werken, maken
wel meer vrouwen. In België zo’n 43%
en dat is behoorlijk veel. Zeker als je dat
vergelijkt met het percentage mannen dat
deeltijds werkt wat zo’n 11% is. Die scheve
verdeling heeft een grote invloed op de
verdeling van onze pensioenen. Ilse: ‘Naast
je gewerkte jaren bepaalt je loon ook de
hoogte van je pensioen. Als je deeltijds
werkt, wat veel vrouwen doen omdat het
ze aan het einde van de rit een heel klein
pensioentje over waar maar moeilijk mee is
rond te komen. Het gemiddelde pensioen
van vrouwen is 883 euro per maand, zo’n
driehonderd minder dan het mannelijk gemiddelde.
Dat is laag. Zeker als je bedenkt
dat een plaats in het rusthuis gemiddeld
15.62 euro per maand kost.’
Zo zijn de pensioenen
in België geregeld
De pensioenen zijn in België opgebouwd
uit drie pijlers.
Pijler 1 is het wettelijk pensioen waar iedereen recht op heeft.
Dat pensioen is gebaseerd op je gewerkte jaren en het loon
dat je verdient. Iedereen die werkt, ontvangt een wettelijk
pensioen.
Pijler 2 is het bedrijfspensioen. Daarin is er veel verschil
tussen verschillende sectoren. Er zijn er waar heel weinig in
gespaard kan worden voor jouw pensioen en rijke sectoren
die dat wel kunnen. Wat je ontvangt van deze pijler is dus
sterk afhankelijk van wat voor beroep je uitoefent. Deze pijler
houdt geen rekening met niet-gewerkte periodes, zoals ouderschapsverlof,
ziekte en werkloosheid. De overheid moedigt
deze tweede pijler aan via lagere belastingen en sociale bijdragen.
Pijler 3 is wat je zelf spaart. Als jij aan het einde van de maand
geld over hebt, kan je aan pensioensparen doen. De overheid
moedigt ook dewe pijler aan met belastingskortingen.
Wat dit systeem zo oneerlijk maakt is dat pijler 2 en 3 geld
wegtrekken bij de overheid. Je hoeft hier geen belasting op
te betalen en ook geen sociale bijdragen. Dat zijn nu juist de
bedragen die gebruikt kunnen worden om het bedrag dat die
eerste pijler uitkeert te verhogen. Dat is immers de pijler waar
iedereen recht op heeft.
Wat jij kan doen
Dat er iets moet veranderen aan de manier waarop onze pensioenen
verdeeld worden is duidelijk. Dat heb jij natuurlijk niet
helemaal zelf in de hand, maar je kan toch twee dingen doen
die veel helpen.
1. Wees niet onverschillig: ook jij kan mee het pensioensbeleid
sturen
Als jij een degelijk wettelijk pensioen belangrijk vindt, dan
kan je dit tonen: door je te informeren, door erover te praten,
door petities te ondertekenen, actie te voeren en door voor
partijen en politici te stemmen die het wettelijk pensioen
belangrijk vinden. Zo sturen we beleidsmakers.
2. Durf dat gesprek aan te gaan met je
partner (of moedig je dochter aan om dit
te doen)
Als er kinderen komen, zijn het vaak de vrouwen
die minder werken met als gevolg dat
de pensioenen van hen een pak lager liggen.
Zeker als er sprake is van een echtscheiding
blijven vrouwen vaak berooid achter. Daarom
moeten we thuis het gesprek durven aangaan
over de taakverdeling. Alleen als we het huishouden
en de zorg voor de kinderen gelijk
verdelen voorkomen we ongelijkheid.
[ 35 ]
advertorial
Het Kinderkankerfonds: al 30 jaar het zieke kind op de eerste plaats
WIT is de kleur
die we associëren
met zuiver, puur,
onschuldig. Kinderen
die kanker
krijgen zijn ook
onschuldig, zuiver,
puur. Ze namen
geen risico’s, ze
hebben niet
gerookt, gespoten
of geslikt, ze
hebben niet gevaarlijk geleefd. Toch zijn er elk
jaar 300 kinderen in België die het verdict te
horen krijgen. Voor het kind en de familie een
enorme klap en het begin van een lange en
moeilijke strijd in een witte steriele omgeving.
En dan is er de vzw Kinderkankerfonds die zal
helpen bij niet-medische aspecten van de zware
reis die kind en familie noodgedwongen moeten
maken in een wereld vol klinisch wit. Wij zorgen
voor een beetje kleur bij al dat wit. Een interview
met Dierik Van den Meerssche, directeur van het
Kinderkankerfonds.
Iedereen kent het Kinderkankerfonds wel op de een
of andere manier. Het logo is door de jaren heen een
bekend en pakkend beeld geworden en heel wat
mensen hebben ooit wel eens een actie gesteund.
Hoe is het Kinderkankerfonds ontstaan?
Het Kinderkankerfonds is ontstaan uit de acties
van de familie van Dr. Yves Benoit, het toenmalige
afdelingshoofd van kinderoncologie in het Gentse
UZ , de 3K6. Met kleinschalige acties probeerde de
familie de afdeling in haar werking te steunen. In
1988 werd er beslist om dat initiatief uit te bouwen
binnen een vzw en zo was het KKF geboren. In
die eerste decennia ging het vooral om praktische
steun, verbetering van het comfort van kinderen
en hun familie en uitbreiding van de zorgen.
Ligt dat nu anders?
Neen, helaas niet. Er is de voorbije 30 jaar veel
veranderd, maar de steun van een vereniging
zoals het Kinderkankerfonds blijft onontbeerlijk.
Dankzij onze praktijkervaring, onderbouwd
met harde cijfers, hebben we het nodige lobbywerk
kunnen verrichten waardoor een aantal
van onze vroegere streefdoelen intussen door
de overheid zijn aangenomen en bepaalde
situaties zijn aangepast. Maar we verleggen dan
gewoon onze focus. Er blijven nog heel wat noden
en gaten in de wetgeving over.
Noden en gaten in de wetgeving… Zoals?
Het Kinderkankerfonds heeft bijvoorbeeld
jarenlang extra personeel “gesponsord” op
de afdeling omdat we ervan overtuigd waren
dat een kind meer zorg en tijd nodig heeft dan
een volwassene. Dat heeft uiteindelijk geleid
tot een herziening van de personeelsnormen
voor pediatrie en een verhoogde personeelsbezetting
per bed. Maar ondanks die verbeterde
normen steunt het Kinderkankerfonds nog altijd
de werking van het ziekenhuis met extra dokters,
verpleegsters, spelleiding enz. om het verblijf
aangenamer te maken. Terwijl de ouders bij
hun zieke kind op bezoek gaan, is er voor de
broers en zussen van patiëntjes ook leuke,
professionele opvang in de “LIEving”. Voor hen
zijn er trouwens ook speciale “brussendagen”.
Op die dagen krijgen ze een unieke kijk achter
de schermen van het ziekenhuis zodat ze beter
kunnen begrijpen wat hun zus of broer doormaakt.
Voor de thuisverzorging van kankerpatiëntjes
geldt dezelfde redenering. We hebben
18 jaar lang een eigen thuisverzorging “KOESTER”
georganiseerd en betaald. Vanuit die ervaring
hebben we kunnen bewijzen dat het voor
iedereen beter is als een kind zoveel mogelijk
thuis verzorgd wordt, zowel curatief als palliatief.
Intussen draagt de overheid ook hier een deel
van de personeelskosten. Die bijdrage volstaat
echter niet om 24/24 en 7/7 verzorging
te bekostigen. KOESTER blijft dan ook nu
nog een van onze voornaamste projecten.
Het ontbrekende stuk van de personeels-
kost, samen met de volledige werkingskost
(auto’s, verzorgingsmateriaal, communicatie, ...),
wordt nog steeds door ons gedekt. Ook leuke en
zinvolle initiatieven van buitenaf ondersteunen we
graag. Ik denk dan bijvoorbeeld aan de Kanjerketting
die uit Nederland is overgewaaid en
ondertussen flink ingeburgerd is bij onze kinderen.
Werkt het Kinderkankerfonds enkel in
ziekenhuizen? Of zijn er andere initiatieven?
Ja absoluut, ook buiten het ziekenhuis zijn we
er voor de patiëntjes en hun familie. Elk kankerpatiëntje
dat aan zijn traject begint, krijgt van
ons een financieel duwtje in de rug. Dat doen
we intussen ook voor de patiëntjes van UZ
Antwerpen en UZ Brussel. Daarnaast organiseren
we ook ontmoetingsdagen voor alle families
zoals de Familiedag in september en specifieke
dagen voor bepaalde groepen zoals de adolescenten,
jongeren die ooit kanker hadden, voor
de ouders van overleden kinderen. We organiseren
ook weekends en vakanties of sponsoren
vakantie aan zee voor het gezin. Ten slotte gaan
we ook praten met de omgeving van het kind:
we bezoeken de school en leggen uit wat er aan
de hand is. We leggen ook de link met Bednet
zodat het kind in contact blijft met de vriendjes
op school. De kinderen en hun omgeving
worden goed ondersteund, dat is wel duidelijk.
Wat met wetenschappelijk werk?
De laatste jaren zetten we heel sterk in op wetenschappelijk
onderzoek met als doel de verbetering
van therapieën, ingrepen of medicatie, specifiek
voor jonge patiëntjes. Omdat de doelgroep
vrij klein is, krijgen dergelijke studies vaak maar
moeilijk financiële steun. Door hierin als organisatie
bij te springen, zorgen we ervoor dat dergelijke
onderzoeken kunnen worden opgestart of
verdergezet. Elk Vlaams kankercentrum en elke
universiteit krijgt hiervoor steun van ons. Maar
soms is onze steun ook internationaal. Belgisch
onderzoek aftoetsen aan buitenlandse resultaten
is immers ook erg nuttig. Op vlak van kankeronderzoek
behoren onze Vlaamse kankercentra
en universiteiten tot de top in Europa en ze
werken samen met collega’s uit de hele wereld.
En hoe ziet de toekomst eruit?
Wat zijn de concrete plannen?
Zoals gezegd hebben we heel wat langetermijnprojecten
die soms niet of slechts gedeeltelijk
gesubsidieerd worden. We willen onze engagementen
ook voluit kunnen aangaan en verderzetten,
zonder beperking en zonder risico’s voor het betrokken
personeel. Continuïteit is heel belangrijk.
Maar engagementen op lange termijn betekenen
ook hoge budgetten: lonen, materiaal,
verplaatsingen, ... bovendien stijgen die kosten jaar
na jaar. Ook daar moeten we rekening mee houden.
Daarnaast ontstaan er ook nieuwe noden:
zo zijn er nu zeer veel kinderen in ambulante
behandeling. Voor kinderen die dichtbij het ziekenhuis
wonen is dat fijn, want na de behandeling
kunnen ze snel weer naar huis. Voor kinderen
die verder weg wonen, is dat moeilijker. Om dat
probleem op te vangen, hebben we Villa Koester
bedacht: het is een huis vlakbij het ziekenhuis
waar alle nodige faciliteiten aanwezig zijn.
Tussen de behandelingen door kan het een
thuis zijn voor het patiëntje en zijn ouders. Villa
Koester staat heel binnenkort in Gent in de steigers.
[ 36 ]
WIT
Meer info voor jezelf of je organisatie via www.kinderkankerfonds.be - 09/332 24 33.
Wil je ons helpen? BE31 2850 3053 8255. Giften vanaf €40 zijn fiscaal aftrekbaar.
Wij aanvaarden ook (duo-)legaten en kunnen je daarbij adviseren via:
www.kinderkankerfonds.be/steun-ons/nalatenschap
[ 37 ]
Wat zou jij doen met een kortere werkweek? Met 30 uur werken in plaats van 38 uur? Hoe zou jij die
extra blanco tijd invullen? De werknemers van Femma zoeken dit jaar een antwoord op deze vraag.
Een antwoord dat voor elke collega verschillend is. Deze maand laten we Myriam Wauters aan het
woord. Zij gebruikt de vrijgekomen tijd in de eerste plaats om bewuster met haar kinderen bezig te zijn.
De dertigurenweek van Jeroen
‘IK HEB NU EINDELIJK DE TIJD OM MIJ
TE VERDIEPEN IN IETS ANDERS’
Binnenkort word je opnieuw vader. Neem je
dan je vader- en ouderschapsverlof op?
‘Bij mijn eerste kind heb ik mijn tien dagen
vaderschapsverlof opgenomen, aangevuld met
twee weken paasvakantie. Op dat moment was
dat het maximum. Ik had toen pas een huis
gekocht en was nog niet zo lang aan het werk.
Bij mijn tweede kind wil ik het anders aanpakken.
Aan die tien dagen vaderschapsverlof plak
ik nog een maand ouderschapsverlof. Mijn
vriendin doet dat ook. Ik weet ondertussen hoe
zwaar die eerste weken kunnen zijn. De veel te
korte nachten en de zombiemodus overdag ...
We zijn er op deze manier een beetje op voorbereid.’
Je werkt nu ruim zes maanden minder. Wat
vind je tot nu toe van het experiment?
‘Je went er snel aan. In het begin is het alsof je
twintig uur vrij krijgt. Je maakt veel plannen.
Daarna moet je keuzes maken. Het is een zoektocht
naar wat je exact gaat doen met die extra
tijd. Ik zie het als niet vanzelfsprekend. Het is
een cadeau.’
Hoe verdeel jij je tijd nu je dertig uur per
week werkt in plaats van zesendertig?
‘Ik heb ervoor gekozen om de vrijdag te blokkeren.
Voor mij werkt dat beter dan mijn uren te
spreiden over een volledige week. Ik denk dat ik
dan toch over mijn maximum per dag zou gaan.
Op vrijdag plan ik de wekelijkse karweitjes in:
boodschappen, opruimen, poetsen ... Het is ook
de dag waarop ik mijn koersfiets van stal haal.
Ik heb dat nodig, dat moment voor mezelf. En
ook, op die manier hoef ik me er niet schuldig
over te voelen want het knabbelt niet aan onze
gezamenlijke gezinstijd.
Jeroen Lievens (35)
Deelt het ouderschap van zijn zoon (7).
Wordt volgende maande voor de tweede keer papa.
Werkt bij Femma als beleidsmedewerker.
Samen met collega Ilse schreef hij het dossier
Combinatie arbeid-zorg.
Gebruik je die vrijgekomen tijd ook om dingen
te doen die je anders niet zou doen?
‘Ik volg elke zaterdagochtend 3,5 uur fietsmechanica
in het volwassenenonderwijs. Mocht
ik voltijds werken, zou dat fysiek en mentaal te
zwaar zijn. Ik haal veel voldoening uit mijn job.
Maar soms wil ik de knop omdraaien, me verdiepen
in iets anders. Dat ik daar nu de tijd en
ruimte voor heb, vind ik waardevol.’
Verandert jouw arbeidsduurvermindering
iets aan de taakverdeling thuis?
‘Die is altijd al fiftyfifty geweest. Voor mij is dat
vanzelfsprekend. Dat ik mijn brood verdien bij
een vrouwenorganisatie, verandert daar niets
aan. Ik heb nooit een traditioneel rollenpatroon
meegemaakt, ook niet bij mijn ouders.
Hoe kijk je naar de periode na het experiment?
‘Wat er na 2019 gebeurt, ligt nog niet vast. In de
eerste plaats ben ik nieuwsgierig naar de resultaten
van het onderzoek. Voor mij persoonlijk
wil ik graag een kortere werkweek aanhouden.
Vooral met de baby die eraan komt en ook omdat
mijn zoon binnenkort acht wordt en de nood
aan opvang na school toeneemt.’
[ 38 ]
FIER!
TEKST: Jade Yorks
80 kaarsjes voor Femma
Hooglede-Gits
Al tachtig jaar present in Hooglede-Gits.
Dat vierden de Femmadames met een leuke
receptie. Er was een tent vol Femma-decoratie
en stralend weer. Meer hadden ze niet nodig.
Met wat oude fotoboeken en leuke tekstjes
werden herinneringen naar boven gehaald.
En dat waren er een hoop. We wensen Femma
Hooglede-Gits nog zoveel meer jaren toe. Dat
ze vrouwen blijven samen brengen om mooie
herinneringen te blijven maken.
85 jaar Femma Hoboken
Sint-Jozef
De leden gingen er eigenlijk vanuit
dat deze verjaardag de laatste zou zijn.
Gelukkig wordt het fantastische werk
van de vrijwilligers toch voortgezet, want
enkele enthousiaste nieuwe madammen
meldden zich ondertussen aan. Zou het
engagement nu verzekerd zijn voor de
komende 85 jaar? We gunnen het jullie van
harte!
Al 45 jaar lenig in Lanklaar
Femma turngroep Wees Lenig zet haar leden al 45
jaar met succes in beweging. Even de dagelijkse
zorgen vergeten door samen iedere
donderdagavond te turnen.
Dat gebeurt altijd onder
het motto: inspanning
moet ontspanning zijn.
Helemaal mee eens
ladies. Op naar de
volgende 45 jaar!
[ 39 ]
Tijd & Geluk
Tip : Bij het boek horen er
ook een aantal luisteroefeningen
die je o.a. vindt via
Spotify – Woman Up.
Volg Eva via
www.elkedagvakantie.be
of www.evadaeleman.be.
LEZEN
Woman up: een inspirerend boek voor alle mannen én
vrouwen
Wat is een sterke vrouw? Zijn het vrouwen die zich als mannen
gedragen: actiegericht en volle vaart vooruit? Of zijn het
net authentieke vrouwen? En kan je enkel succes bekomen
als je je als een man gedraagt?
Eva Daeleman gaat vanuit haar positie als (jonge) vrouw op
zoek naar de innerlijke, vrouwelijke kracht. Ze laat zich leiden
door verwondering, veerkracht en het geloof dat het anders kan. Met een gezonde
portie humor, idealisme en een snufje naïviteit is Woman up een boek vol herkenbare
verhalen en tips om jezelf nog beter te leren kennen. Een eerlijk boek voor
vrouwen én mannen.
Woman up – Eva Daeleman – Horizon – € 22,99
KIJKEN
Netflix-documentaire ‘Minimalism: A documentary
about the important things’
Netflix in huis? Dan moet je zeker deze documentaire
eens bekijken. We zijn altijd ‘op zoek
naar meer’ en dat maakt ongelukkig, is de essentie
van deze docu. We zoeken naar de illusie van
het perfecte leven. Waar zoeken we dan eigenlijk
naar en vult dat ook echt ons geluksgevoel aan?
De maker van de documentaire vertelt over
zijn eigen leven: hij was succesvol
en had alles wat hij wilde en toch
voelde zijn leven leeg. Geluk was
altijd ‘around the corner’, maar hij
ervoer het maar niet écht. Er worden
mensen geïnterviewd met minimalistische
levensstijlen, waaruit blijkt
dat materiële zaken hen niet gelukkig
maken. Hoe doorbreken we
deze cirkel van het met ons geluk
afhankelijk zijn van iets wat er nu
niet is, maar een ding wat nog moet
komen? Hoe komen we van deze verslaving af?
Het antwoord is simpel: elk bezit zou weloverwogen
moeten zijn en elk bezit moet echt iets
toevoegen aan het leven en ons geluk brengen.
Centraal staat het idee ‘minder is meer’ en dit
maakt dat je eens even kritisch kijkt naar de
inhoud van je eigen kledingkast.
Krijg jij ook instant opruimneigingen?
[ 40 ]
TEKST EN SAMENSTELLING: LOBKE GIELKENS
LUISTEREN
Podcast Dipsaus
Deze drie vrouwen zijn het gezicht van
de podcast Dipsaus die door en voor vrouwen
van kleur wordt gemaakt. ‘Dipsaus is
maatschappijkritisch, cultureel geïnteresseerd,
politiek betrokken en altijd met een
flinke schep humor, originaliteit en diepgewortelde
eigenwijsheid’, staat er op hun website.
Naast podcasts organiseren deze vrouwen
ook events in het teken van inclusiviteit.
www.dipsaus.org
BELEVEN
Lezing Nina Mouton: Zelfzorg
Zelfzorg, een heikel
thema als (groot)
ouder. Het is vaak
het allerlaatste op je
to-dolijstje. Hoe komt
dat? Benieuwd naar
de achterliggende
psychologische dynamieken
die zouden
kunnen meespelen in
steeds voor anderen
zorgen en minder voor
jezelf? Dan ben je in deze interactieve lezing
aan het juiste adres. Wat is zelfzorg voor andere
ouders? Hoe kan je toch jezelf wat meer op de
voorgrond plaatsen? Wat is passend voor jou
en je gezin? Er is ruimte voor vragen tijdens de
lezing. Breng je achterban mee om na te praten,
ook dat is zelfzorg.
7 november 2019 in Utopia in Aalst – tickets via
Eventbrite.be
DOEN
Het 6 minuten dagboek
Schrijf jezelf gelukkig. In dit dagboek stelt bestsellerauteur Dominik
Spenst je de juiste vragen op het juiste moment. Na een gedegen uitleg
over de principes van positieve psychologie, nodigt Dominik je uit om
over je dag na te denken, van schrijven een gewoonte te maken en positief
op jezelf en je dag te reflecteren.
Je ontdekt waar je gelukkig van wordt en zo ontstaan er vanzelf positieve
gedachtes en nieuwe positieve gewoontes. Ter afsluiting van een week
volgen er vragen als: welk compliment had het meeste effect op jou? Wat
zou je meteen gaan doen als je niet bang was om fouten te maken? Na elke
maand is er een korte check hoe je je voelt over zaken als humeur, dankbaarheid,
vrienden, familie, of je ontspannen bent, gezond, creatief.
Na een jaar blik je terug en zie je het resultaat: je bent gegarandeerd gelukkiger.
En het mooie is: het kost je maar 6 minuten per dag.
Het 6 minuten dagboek
Dominik Spenst
UNIEBOEK/
HET SPECTRUM
€ 16,99
[ 41 ]
100 jaar femma
WAAROM WE FIER
OP ONS MIDDENVELD
MOETEN ZIJN
Dat was even goed schrikken. In een
uitgelekte N-VA-nota werd openlijk het
bestaansrecht van het middenveld in
vraag gesteld. In de gesprekken die
volgden, merkten we dat de rol van
middenveldorganisaties in Vlaanderen
nogal wordt onderschat. Tijd voor een
woordje uitleg.
Misschien moeten we beginnen met de vraag wat
het middenveld nu precies is. Dat Femma een middenveldorganisatie
is, wist je natuurlijk al lang. Maar
wist je ook dat burgerplatformen als stRaten-generaal,
vakbonden en organisaties als 11.11.11 daartoe
behoren?
Vele middenveldorganisaties houden zich vooral
bezig met het samenbrengen van mensen. Denk bijvoorbeeld
aan jouw Femmagroep waar je aan de ene
kant hele leuke dingen leert, maakt en onderneemt,
maar aan de andere kant ook heel veel nieuwe mensen
leert kennen. Sommigen reken je ondertussen
waarschijnlijk al tot je echte vrienden.
Meningen, noden en behoeften
Juist omdat het middenveld zo goed is in mensen samenbrengen,
hoort het ook veel meningen, noden en
behoeften. Vaak hoort het zelfs de stem van mensen
die anders niet zo luid klinkt in maatschappelijke
debatten.
Behalve mensen samenbrengen, vervult het middenveld
daarom nog een belangrijke rol. Het probeert
de afstand tussen grote bedrijven, overheden en de
politiek aan de ene kant en gewone mensen, zoals
jij, aan de andere kant, zo klein mogelijk te maken.
‘Je engageren in het middenveld is niet enkel vrijetijdsbesteding.
Het is politiek. En het is net dat wat
we vandaag nodig hebben. Niet enkel in Vlaanderen,
maar wereldwijd’, aldus Els Hertogen, algemeen directeur
van de middenveldorganisatie 11.11.11.
Oplossingen vinden
Bij Femma zijn we ook van mening dat de politiek
veel te belangrijk is om alleen over te laten aan poli-
[ 42 ]
TEKST: CHRIS GOOSSENS EN JADE YORKS
POLITIEK IS TE BELANGRIJK OM
ALLEEN AAN POLITICI OVER TE LATEN.
tici. Zo helpt het middenveld mee in het vinden van
oplossingen voor complexe maatschappelijke vraagstukken.
Dat doet het door de stem van mensen te
laten horen die anders niet of nauwelijks gehoord
worden. En het probeert complexe politieke voorstellen
die impact hebben op jouw leven begrijpelijk te
maken voor jou. Zo weet je waar het allemaal over
gaat en kan je doordacht beslissen om het al dan niet
te ondersteunen.
Femma doet dit trouwens al bijna honderd jaar. Zo
voerde Femma onder de naam KAV in 1948 succesvol
actie voor stemrecht voor vrouwen. Een jaar
later richtte ze Familiehulp op omdat ze doorhad dat
vrijwilligers op dat moment veel nood hadden aan
goed georganiseerde ondersteuning als ze huishoudelijk
werk deden bij gezinnen die door de oorlog
waren getroffen. In 1968 ijverde Femma met succes
voor een statuut voor de gehuwde vrouw. Om maar
te zeggen dat Femma (en bij uitbreiding de rest van
het middenveld) heel goed is om de politiek en grote
bedrijven eraan te herinneren dat hun beleid impact
heeft op het leven van mensen zoals jij.
Een Femmalid verwoordde het enkele jaren geleden
heel mooi in haar Femma-dagboekje dat ze naar ons
stuurde: ‘Als KAV in Vrouw&Wereld niet herhaaldelijk
had geschreven over het belang van hoger
onderwijs voor meisjes en de uitleg over mogelijke
studierichtingen niet had gegeven, dan had ik een
totaal ander leven gehad. Nu werd ik ergotherapeute
en deed 40 jaar lang de job van m’n dromen.’
Beleidsmakers laten nadenken
Vandaag ijveren we voor meer tijd en geluk voor
iedereen. Voor tijd om de dingen te doen waarvan je
gelukkig wordt. Het is een antwoord op de moeilijke
balans tussen werk en gezin die zoveel mensen ongelukkig
maakt. We lanceerden een campagne voor
de dertigurenweek en laten mensen én beleidsmakers
nadenken over wat arbeid nu precies is en welke
maatschappelijke verwachtingen we daarover hebben.
We doen daarvoor veel denkwerk, experimenteren
er zelf mee en laten ons begeleiden door wetenschappelijk
onderzoek. Ook experimenteren we
met crowdfunding. Neem maar een kijkje op www.
gerichtopevenwicht.be voor meer info hierover.
FEMMA HERINNERT DE POLITIEK EN
BEDRIJVEN ERAAN DAT HUN BELEID
IMPACT HEEFT OP HET LEVEN VAN
MENSEN ZOALS JIJ.
Problemen aankaarten
Als je het ons vraagt hebben politici nog veel te leren
van dit vernieuwende politieke werk. Het brengt
aan de oppervlakte dat de uitdagingen die jij ervaart
niet per se aan jou liggen, maar een probleem zijn
waar velen mee te maken hebben. Denk aan de burnoutepidemie
en de moeilijke combinatie van mantelzorg,
zorg voor de (klein)kinderen en (vrijwilligers)
werk. Die problemen kaarten we aan en zo worden ze
maatschappelijke debatten die politici dwingen om
er ruimte voor te maken in hun agenda.
Een hele belangrijke vraag is of we als samenleving
de toekomstige positie van het middenveld willen
uitvechten met brute machtspolitiek of met een
diepgaand inhoudelijk debat. De zorgwekkende ontwikkelingen
van de laatste verkiezingen suggereren
het eerste. Maar de dynamiek van vernieuwing bij
nogal wat middenveldorganisaties en nieuwe wetenschappelijke
inzichten houden de tweede optie open.
Het staat buiten kijf dat politici die het goed voorhebben
met de meerstemmigheid van de liberale
democratie, kiezen voor de tweede optie. Jij ook?
[ 43 ]
Waarom mindfulness
niet altijd alleen om jou
hoeft te draaien
(maar ook eens om de ander)
[ 44 ]
TEKST: Jade Yorks
Femma medevoorzitster Reinhilde Pulinx onderzoekt
of mindfulness naast rust in jezelf ook
rust tussen jou en een ander kan brengen.
Auteur en Femma medevoorzitster
Reinhilde Pulinx
copyright Silver Sixpence Studio
Ze zocht naar meer rust en tevredenheid in haar
leven. Een achtweekse mindfulnesscursus gaf
Reinhilde wat ze zocht: minder druk in het hoofd en
minder stress in het lijf. Toch bleef er iets knagen.
Er ontbraken nogal wat mensen in haar cursus die
ze anders wel in de stad waarin ze leeft, Brussel,
tegenkomt. Waarom zag ze die superdiversiteit niet
terug in haar mindfulnessgroepje? Meer nog waarom
is de populariteit van mindfulness aan de ene kant
in opmars, maar aan de andere kant de verharding
en eenzaamheid in de samenleving ook? Reinhilde
zocht het uit en schreef er een mooi boek over.
Wat was jouw aanleiding om mindfulness eens uit
te proberen?
Ik hoorde en las er veel over. En op dat moment
zocht ik wat meer rust in alle hectiek van het dagelijks
leven. Ik combineer een gezin met kleine kinderen
met een voltijdse job en ik zocht een manier om
wat minder over mijzelf te oordelen en wat milder te
zijn. Ook naar de kinderen toe.
En heeft het gewerkt?
Het overtrof zelfs mijn verwachtingen. Er kwam
meer openheid, ruimte tussen mijzelf en mijn gedachten
en gevoelens. Mijn lichaam was niet langer
het vaak gebrekkige en vermoeide vehikel van mijn
hoofd, maar werd een nieuwe bron van wijsheid en
gevoel. Bovendien kreeg ik opvallend meer geduld
met treuzelende en zeurende kinderen, stond ik open
voor hun spontane kijk op de dingen en kwam er
meer mildheid voor mezelf op momenten dat het
geduld toch op was. Er kwam ook meer gevoeligheid
ten aanzien van onrecht in de straat, in de stad en in
de wereld.
Waar zat dan dat ongemak dat je ervoer?
Ik begon wat vaker en met meer aandacht mijn ogen
te openen en over de rand van mijn meditatiematje
te kijken naar de andere deelnemers tijdens de mindfulnesscursussen,
mediatie- en yoga-retraites, conferenties
en workshops. En ik bleef door de jaren heen
diezelfde groep van blanke, hoogopgeleide mensen
zien. Voor wie niet tot die geprivilegieerde groep
behoort zijn er behoorlijk wat drempels te overbruggen
om met mindfulness aan de slag te gaan. Het
kost geld, al komt de mutualiteit er tegenwoordig
wel tussen als je een burn-out hebt. Daarnaast zijn er
ook drempels als je jezelf niet in de groep herkent.
Ik vroeg mij ook af hoe we dat aan kunnen pakken
zodat mindfulness een community kan worden waar
Mindfulness in superdiversiteit,
Engagement en verbinding
met de ander - Reinhilde Pulinx
- uitgeverij Pelckmans Pro - prijs 26,5 euro
(verschijnt eind oktober 2019)
[ 45 ]
anderen zich ook veilig voelen. Tegelijkertijd miste
ik zelf de verbinding met de ander. Ik leerde hoe ik
mij naar binnen kon keren en milder naar mijzelf te
zijn, maar heel wat minder over zingeving en verbondenheid
naar anderen toe.
Wat kan mindfulness volgens jou betekenen voor
de samenleving?
De samenleving verandert snel. Er zijn veel mensen
die we niet kennen of waar we onszelf niet in herkennen.
Een gevoel van verlies of angst zijn dan hele
normale gevoelens. Ik denk dat mindfulness ervoor
zou kunnen zorgen dat we elkaar terug ontmoeten
en openstaan voor elkaar. Dat we vanuit de stilte en
meditatie, dingen die heel veel mensen met verschillende
achtergronden dagelijks oefenen, mekaar
opnieuw kunnen tegenkomen.
Ik sprak daarvoor met verschillende mensen zoals
psychiater, zenleraar en grondlegger van mindfulness
in Vlaanderen Edel Maex, politica en hoogleraar
gynaecologie Petra De Sutter , psychiater Dirk
De Wachter, bisschop Bonny en Inez Van Oord,
auteur en oprichtster van het magazine Happinez. Ik
vond het heel fijn om vast te stellen dat mensen die
mij niet kende, na een simpele vraag bereid waren
om hier met mij over te praten. Het is duidelijk een
thema dat raakt en aanspreekt – mindfulness en verbinding
met de ander in een tijd vol spanningen.
Wat kwam er in deze gesprekken die naar voren
wat je het meest is bijgebleven?
Het werd me vooral duidelijk dat die verbinding
met de ander, niet zozeer de mensen in je omgeving
zoals je partner, kinderen, buren of collega’s, maar
de ander die je niet kent die ‘anders’ is dan jij, dat
die verbinding er niet zomaar komt. In de cursussen
mindfulness, of in een vervolgcursus op de basistraining,
moet hier volgens mij wat meer expliciet
aandacht aan gegeven worden. De openheid en
mildheid naar de ander moet wat meer benoemd en
geoefend worden.
Bij de start van het boek zocht ik nog wat teveel dé
waarheid, hét antwoord op mijn vragen. Petra De
Sutter wees me op een oud, boeddhistisch uitgangspunt:
de leerling moet niet op zoek gaan naar de
dharma (de wijheid, de leer), maar de dharma komt
zelf naar de leerling toe als hij of zij daar klaar voor
is. Als vanzelf zal je bij de diepere wijsheden terecht
komen, om welke reden je ook met mindfulness of
meditatie bent gestart. Ik moet dus niet krampachtig
zoeken, maar vragen blijven stellen en met anderen
in gesprek gaan. Samen zullen we antwoorden vinden,
misschien hele andere of verrassende antwoorden
dan ik eerst had verwacht.
Wat hoop je met je boek te bereiken?
Het viel mij op dat velen nooit eerder zo naar mindfulness
keken. Het gaat over jezelf, maar ik denk dat
het net kan zorgen voor die verbinding met andere
mensen. Het boek is niet af maar eerder een uitnodiging
naar anderen om hier verder met mij over na te
denken.
Wat vind jij hiervan?
Reinhilde is heel benieuwd naar jouw visie
rond dit thema.
Vind jij ook dat we in mindfulness, behalve
zelfzorg, ook de zorg voor de ander kunnen
leren?
Kan mindfulness, zoals het zich nu in het
Westen ontwikkelt, aan de zijlijn blijven in
een tijd van sociale spanningen en toenemende
ongelijkheid?
Laat het ons weten via redactie@femma.be
[ 46 ]
Femma vrouwenreizen
TeksT: Jade Yorks
WAAR GAAT JOUW VOLGENDE VAKANTIE NAARTOE?
Natuurlijk weet je al lang dat Femma voor iedere vakantiewens een passend aanbod heeft.
Maar had je Mallorca en Albanië al eens overwogen om naartoe te gaan?
Nu is het moment.
3 verrassende weetjes
over onze reis naar Mallorca
1
2
3
We nemen je mee terug in de tijd met een trein van
honderd jaar oud
We stappen op een mooie chocoladebruine, mahoniehouten
trein die al honderd jaar oud is. Compleet
met opgepoetste glimmende koperen toeters en bellen.
Alsof er sinds de belle époque niets is veranderd,
boemelt deze teletijdmachine al vijfennegentig jaar
vijfmaal daags over het hobbelige smalspoor dwars
door de Sierra de Tramuntana, Mallorca’s majestueuze
gebergte met toppen tot bijna 1500 meter.
We ervaren hoe het is om te vluchten voor piraten
We bezoeken de fantastische grotten van Drach
(Coves del Drach). De drakengrotten waren al in de
oudheid bekend en ze dienden als vluchtplaats bij
overvallen door piraten in de middeleeuwen. In de
Mallorcaanse sprookjeswereld komen ze voor als
schatkamers die door de draak bewaakt worden.
We bezoeken het mooiste dorp van Spanje
Iedereen is altijd verrukt als ze een piepklein bergdorpje
bezoeken in de buurt van Puerto Sóller. Het
heeft slechts 500 inwoners en zijn schilderachtige
steegjes met trappen hebben iets weg van Saint-Paul
de Vence in Zuid-Frankrijk. Prachtig dus.
7 redenen om met ons mee
naar Albanië te gaan
1
2
3
4
5
6
7
Albanië is relatief klein, maar het landschap is
ongelooflijk divers. Je laat de kust achter je en
je bevindt je meteen in oogstrelende bergen.
Onwaarschijnlijk prachtig.
In Albanië kan je 450 kilometer schitterende
kustlijn bewonderen. Een ware streling voor
het oog. Denk aan prachtige baaien, azuurblauw
water en een aaneenschakeling van
witte stranden.
We maken meerdere mooie boottrips, o.a. op
een meer dat bekendstaat als het grootste van
de Balkan.
We bezoeken het kasteel van Rozafa. Het
verhaal daarachter zal je ontroeren. En het
panorama dat je erbij cadeau krijgt, is ronduit
schitterend.
We lunchen samen
met de vrouwen van
Hapat e lehte (Lichte
voetstappen), een
vrouwenorganisatie
die hulp biedt aan
vrouwen in nood.
Je maakt grondig
kennis met de (communistische)
geschiedenis
van Albanië.
We bezoeken uiteraard
de hoofdstad
Tirana, maar ook
een bijzonder kasteeldorp
dat officieel
UNESCO-werelderfgoed is.
Mallorca 25 april tot 2 mei 2020
Met Christel Verstraete
[ 47 ]
Albanië 13 tot 22 mei 2020
Met Marina Fauconnier
REISKALENDER 2019 - 2020
OKTOBER 2019
Namibië
22 oktober tot
5 november 2019
Met Riet Van Cleuvenbergen
NOVEMBER 2019
Laat je verwonderen door de
schoonheid van de natuur en de
culturele rijkdom van Egypte
10 tot 21 november 2019
Met Veerle Vlasselaer
DECEMBER 2019
Moezel en Saar in kerstsfeer
6 tot 8 december 2019
Met Erika Leus en
Lydie Van den Abbeele
Maart 2020
STAPVAKANTIE
Brussel, ik hou van u
7 tot 8 maart 2020
Met Christel Derycke
en Danielle De Cock
April 2020
Egypte
5 tot 14 april 2020
Met Veerle Vlasselaer
VOLZET
VOLZET
voor
mama’s,
oma’s en
STAPVAKANTIE
GR5A kustroute
20 tot 23 april 2020
Met Bernadette Jansseune en
Mieke Meuris
Mallorca
25 april tot 2 mei 2020
Met Christel Verstraete
MEI 2020
Albanië of het land
van de Shiptaren
13 tot 22 mei 2020
Met Marina Fauconnier
FIETS- EN VAARVAKANTIE
Hollandse hoogtepunten
30 mei tot 6 juni 2020
Met Toos Janssen
en Erika Leus
Puglia, Italië
8 tot 15 mei 2020
Met Lut Deroy
STAPVAKANTIE
Rota Vicentina, Portugal
2 mei tot 9 mei 2020
Met Lieve Mommens en Christel
Derycke
tieners VOLZET
Washington en Philadelphia
20 tot 27 mei 2020
Met Griet Janssen en Veer
Dusauchoit
Juni 2020
FIETSVAKANTIE
Picardisch Wallonië
2 tot 5 juni 2020
Met Francine Leupe en Leen
Simoen
Normandië
7 tot 10 juni 2020
Met Lydie Van den Abbeele
en Fernande De Block
Juli 2020
Hongarije: Budapest, Donau,
Balatonmeer en tradities
4 tot 9 juli 2020
Met Veerle Vlasselaer
De Baltische landen
Juli – data nog niet gekend
Met Lut Deroy
Augustus 2020
FIETSVAKANTIE
Twente, Nederland
9 tot 13 augustus
Met Toos Janssen en Erika
Leus
Uitwaaien in Fryslân
19 tot 23 augustus
Met Lydie Van den Abbeele
en Fernande De Block
[ 48 ]
Lofoten
Laat augustus/
begin september
data nog niet gekend
September 2020
Valencia
September – data nog niet gekend
Met Rita Vancamp
FIETSVAKANTIE
Fietsen in Terschelling
21 tot 25 september 2020
Met Bernadette Jansseune en
Francine Leupe
Dordogne, genieten met al je
zintuigen in hartje Frankrijk
20 tot 26 september
Met Lydie Van den Abbeele en
Erika Leus
Inspiratieweekend:
kom tot jezelf dagen
18 tot 20 september 2020
Met Christine Maessele
Nepal
5 tot 15 oktober 2020
Met Marina Fauconnier
Egypte
15 tot 25 oktober 2020
Met Veerle Vlasselaer
Mechelen
16 tot 18 oktober 2020
Met Hermien Van de Voorde
en Rita Vancamp
December 2020
Berlijn en Potsdam in Kerstsfeer
4 tot 8 december 2020
Met Ann Pannecoucke
Oktober 2020
STAPVAKANTIE
Dwalen tussen forten,
een stukje geschiedenis in de kijker
2 tot 4 oktober 2020
Met Danielle De Cock
en Christel Derycke
Meer info? 0473 99 28 01
Houd www.femma.be/nl/reizen/reizen-in-2019 in de gaten
Voor meer info en reserveringen 02 246 51 15
Reis volzet?
Zet je op de reservelijst. Indien er een plaatsje vrijkomt,
contacteren we je graag!
[ 49 ]
HET KLEIN GELUKSKE VAN …
TEKST: LOBKE GIELKENS
ILLUSTRATIE: RUTGER VAN PARYS
BIANCA
Zorgen voor
mijn bewoners
Een fijne daginvulling aanbieden
naast kwalitatieve zorg
aan de bewoners op mijn
werk, maakt dat iedereen zich
goed in zijn vel voelt en daardoor
ik ook.
Mantelzorger voor
haar tante en nonkel
Mijn tante (95) en nonkel
(90) wonen nog samen
thuis en ik help hen met
de dagelijkse verzorging,
daar word ik echt blij van.
Zij leven in het nu en genieten
van de kleine
dingen. Daar
kunnen wij een
voorbeeld aan
nemen.
Vrijwilliger bij Femma Vriendinnen onbePERKt
Echtgenoot, moeder, opvoedster én vrijwilliger. Bianca
loopt moeiteloos van de ene rol in de andere. Benieuwd
in welke hoekjes haar kleine gelukjes verscholen zitten?
‘Bij Femma geniet ik van het samenkomen, het samen
doen en het samen leren.’
Tijd maken voor elkaar
Samen zijn met mijn gezin en tijd
maken voor mekaar vind ik ook erg
belangrijk. Samen dingen doen, dingen
ontdekken en ondernemen vind ik zalig.
Maar af en toe ook eens niksen en
gewoon samen in de zetel zitten,
ook daar laden de batterijtjes
van op.
Frullen en prullen
Ik kan uren rommelen, prullen, creatief
bezig zijn, plannen maken, dingen bedenken,
maar ook opruimen en orde scheppen
in de chaos. Beide zorgen voor rust
in mijn hoofd. En lijstjes maken, dat ook!
Tijd met vrienden
en vriendinnen
Bijpraten, iets drinken, samen knutselen,
naaien, plannen maken… het
zijn allemaal positieve vibes.
En als het bij iemand eens wat minder
rozengeur en maneschijn is?
Dan zijn we er voor mekaar.
Ook dat is geluk hebben.
[ 50 ]
SPEL Droedelpot
Stef Desodt
+
H
reep
aal
Z
V
rag
red+
T
Z
al+
Je loopt af en toe op de toppen
van de tenen? Je holt de
tijd achterna? Het wordt jou
teveel? Juist, we leven in een
super boeiende, maar bij momenten
hectische tijd. Wat
je eraan kunt doen? Op adem
komen. Met deze droedelpot
zit je alvast goed.
voor z in g en voorzingen
achter h al en achterhalen
in g reep ingreep
boven z aal bovenzaal
onder v rag in g ondervraging
op t red en optreden
aan
T
N
azitt+
r
laan
S
l
A
M
ijn+
ek+
T
D
anig
rens
G
O p
ull+
9 13
1 12
14
18
3
17
2
10 15
6
16 7
8
11
4
kernwoord
oks
B
5
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
Laat deze pagina zien aan een vriendin
die nog geen lid is van Femma
Word abonnee en ontvang
een superleuk welkomstgeschenk*
MEI 2019 Tijdschrift – 1099 Brussel X BC 6433 – maandblad, verschijnt niet in juli en augustus – P 106 334 – Urbain Britsierslaan 5 – 1030 Brussel
vakbondsleidster Zuliana Lainez:
‘Ik verwijt mezelf bijna dagelijks dat ik niet
meer tijd maak voor familie en privéleven’
Naamloos-4 1 23/04/19 16:02
Spreekt dit magazine je aan en
voel je het kriebelen om Femma
beter te leren kennen? Abonneer
je dan op Femma magazine. Zo
krijg je 10 x per jaar dit magazine
in je brievenbus.
Lekkere recepten, DIY-tips, interviews
uit het leven gegrepen en
maatschappelijke verhalen met
een vleugje feminisme. Wie ons
blad leest, is op de hoogte van
Femma, de wereld om haar heen,
en de laatste creatrends.
Wat krijg je?
• 10 x Femma magazine
• De Femmapas waarmee je met korting
kan deelnemen aan toffe
activiteiten bij jou in de buurt.
• Heel wat ledenvoordelen en
extra kortingen.
• Een superleuk welkomstgeschenk.
In oktober krijg je
een Femmanotitieboekje.
Hoe sluit je aan?
Surf naar femma.be/femmapas
en kies ‘Ja, ik wil een Femmapas’.
Stap 1: Vul je gegevens en interesses
in.
Stap 2: Klik op ‘Volgende’ en kies je
welkomstgeschenk.
Stap 3: Betaal meteen online en ontvang
snel je Femmapas en geschenk.
* Dit aanbod ‘welkomstgeschenk’ geldt alleen voor wie afgelopen jaar geen Femmapas had en zolang
de voorraad strekt. Om zelf je welkomstgeschenk te kiezen, moet je aansluiten via www.femma.be/
femmapas. Je kan ook aansluiten via een lokale Femmavrijwilliger, maar in dat geval kies je niet zelf je
welkomstgeschenk.
Change language