NFM zomer 2013

HÉT PLATFORM VOOR DE
NIEUWE FINANCIËLE WERELD
NUMMER 5, ZOMER 2013
GELD&DIENSTVERLENING, ZO KAN HET OOK!
THEMA
INNOVATIE
Rutger Koopmans
Nieuwe sector
kleiner en menselijker
Marieke van Zuien
Innovatie is ons
bestaansrecht
Arno Brons
Haal het beste
uit jezelf
Economy transformer
DAMARIS MATTHIJSEN
// Werken vanuit
vrijheid, gelijkheid en
mekanderschap //

“Geen presentatie
maar een beleving die
prikkelt tot verandering”
Jack Hommel, directievoorzitter van Avéro Achmea
Voor inspiratie en nieuwe inzichten boekt u geen hutje op de
hei. Maar een Meaningful Encounter. Alan McSmith neemt u
mee op reis, vanuit uw boardroom of (zakelijke) meeting. Diep
in de wildernis van Afrika. Beleef verbazingwekkende verhalen
waarin de oerkracht van onze natuur centraal staat. Alan vertaalt
zijn inzichten uit de wildernis naar ons dagelijks leven. En laat
je ervaren hoe deze kunnen bijdragen aan persoonlijke groei
en management oplossingen. Ga naar alanmcsmith.weebly.com
voor meer informatie over Alan. Op wildernessvision.org leest u
over de Meaningful Encounters.

innovatie
De financiële sector heeft een indrukwekkende
reeks vernieuwingsprogramma’s
opgesteld. En als ze die vernieuwingen niet
zelf in gang zet, sturen de autoriteiten er
wel op aan. Toch komt er maar geen werkelijke
vernieuwing tot stand.
De branche belooft vooral voortaan goed
te doen wat ze eigenlijk altijd al goed had
moeten doen. Vaak gaat het daarbij om
zulke basale waarden dat je je afvraagt hoe
het überhaupt ooit verkeerd kón gaan: luister
naar de klant, behandel de klant zoals
je zelf wilt worden behandeld, bied de klant
waar voor zijn geld, enzovoort.
Natuurlijk is er niets op tegen om die basale
waarden nu wel goed uit te voeren. Maar
het zou toch triest zijn als de ‘innovatie’
sinds de crisis niet verder komt dan dat.
Waar vind je dan wel voorbeelden van
innovaties binnen de financiële wereld waar
de maatschappij écht iets aan heeft gehad?
Deze vraag hebben we voorgelegd aan de
jury van de Financial Marketing Award en
aan enkele FMA-‘spotters’ van naam en
faam. Elders in dit e-zine presenteren zij
voorbeelden van initiatieven waar mensen
duurzaam mee worden geholpen en waar
de wereld een beetje beter van wordt.
Ambassadeurs van het New Financial
Forum streven nadrukkelijk naar verdergaande
vernieuwing. Dat wil zeggen:
vernieuwing die van binnenuit komt,
want alleen zo verandert er echt iets. Wie
// Blijf vooral out
of the box denken,
want de gebaande
wegen kennen we
nu wel //
wel eens een New Financial Inspirationbijeenkomst
heeft bijgewoond, weet wat
hier wordt bedoeld. Deelnemers worden
uitgedaagd naar binnen te keren en hun
drijfveren op te zoeken. Zoals tijdens de
bijeenkomst op 5 juni bij het Verbond van
Verzekeraars, verzorgd door Damaris
Matthijsen en haar team (lees het verslag
van deze bijeenkomst elders in dit e-zine).
Toch is er meer nodig, zoals Aris Neven
(Ambassadeur van het New Financial
Forum) eerder terecht opmerkte: een
blauwdruk voor werkelijke vernieuwing.
Wat zou het mooi zijn als wij met ons allen
een blauwdruk voor die vernieuwing kunnen
maken! Ik zou graag de New Financial
Day – die overigens toch niet op 20 september
in Heusden plaatsvindt zoals eerder
aangekondigd, maar op een nader bekend
te maken nieuwe datum en op een andere
locatie – en misschien voortaan ook wel de
New Financials Inspiration-bijeenkomsten
willen gebruiken om tot zo’n blauwdruk te
komen.
En laten we vooral ook de website van het
New Financial Forum inzetten om met
elkaar ideeën uit te wisselen. Waarbij iedereen
van harte is uitgenodigd om vooral
out of the box te denken. Want de gebaande
wegen, die kennen we nu wel. nn
Willem Vreeswijk
willem@newfinancialforum.nl
www.newfinancialforum.nl
Geld&dienstverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 3

INHOUD
5
Verzekeraar
Arno Dolders
Onafhankelijk adviseur versterken
6
Oud-bankier
Rutger Koopmans
Nieuwe sector kleiner en menselijker
11
Wilderness guide
Alan McSmith
Slowly slowly catch a monkey
14
Columnist
Nicolette Loonen
Diversiteit toverstaf voor innovatie
18
Juryvoorzitter
Kim Cramer
Verandering begint klein, bij jezelf
28
Ambassadeur
Arno Brons
Sport als bron van inspiratie
uitgever
Rinus Vissers (010) 4274110
hoofdredacteur
Willem Vreeswijk (010) 4274191,
w.vreeswijk@nijgh.nl
eindredacteur
Lennart Kik (010) 4274161,
l.kik@nijgh.nl
redactie
Toon Berendsen (010) 4274185,
t.berendsen@nijgh.nl
secretariaat
Dora Pompe (010) 4274160,
d.pompe@nijgh.nl
account management
Petra Hesselink (010) 4274153,
p.hesselink@nijgh.nl
HÉT PLATFORM VOOR DE NIEUWE FINANCIËLE WERELD
GELD&DIENSTVERLENING, ZO KAN HET OOK!
medewerkers
Arno Brons, Arno Dolders, Nicolette
Loonen, Alan McSmith,
fotografie
Frits de Beer, Jiri Büller
uitgave van
Nijgh Periodieken
Postbus 122
3100 AC Schiedam
basisontwerp en vormgeving
Studio 3017
prepress
DeltaHage, Den Haag
reproductie
Overname van artikelen, tekeningen en
foto’s is slechts mogelijk na schriftelijke
toestemming van de uitgever.
New Financial Magazine – Geld & Dienstverlening, Zo kan het ook! is een inspiratiebron van en voor ambassadeurs van het New Financial Forum.
New Financial Magazine is een initiatief van VVP Vakblad voor financieel adviseurs.
4

column
herstel van
vertrouwen
Arno Dolders, algemeen directeur
Legal & General Nederland
Vertrouwen. Dat is de essentie waarop
de financiële sector functioneert. Zonder
vertrouwen is een papiertje waarop 50 euro
staat zonder waarde. Zonder vertrouwen is
een verzekering die belooft een uitkering te
doen over 30 jaar niet te verkopen. Zonder
vertrouwen wisselen mensen harde euro’s
niet in voor een aantal digitale cijfers op een
computerscherm. Met dit vertrouwen is het
grondig mis. Het gaat daarbij niet meer om
incidenten. Om een product met te hoge en
verborgen kosten. Om een bank die omvalt.
Om bonussen die te hoog zijn. Nee, meest
fundamenteel is er twijfel aan het financiële
systeem als zodanig.
Zo maar een illustratie van dit wantrouwen.
Onlangs hebben wij meegewerkt aan een
klantpanel van een financieel adviseur.
Een panel waaraan vijftien ondernemers
deelnamen en waar over het thema vermogensopbouw
werd gesproken. Onder de
deelnemers was ook een huisarts. En hij
was het die de discussie opende of het niet
verstandiger was om nu een stuk land te
kopen in plaats van geld op een bank te zetten.
Wanneer de financiële sector in elkaar
zou storten en er wereldwijd een crisis zou
uitbreken, zou je in dat geval tenminste je
eigen voedsel kon verbouwen. Niemand
verklaarde de man voor gek. Integendeel.
De discussie die hierop volgde was bizar. Al
snel rees de vraag of je in plaats van in een
stuk land niet beter kon investeren in zonnepanelen,
zodat je op het moment van de
crisis tenminste in je eigen energiebehoeften
kan voorzien.
Ik geloof absoluut niet dat we het gebrek aan
vertrouwen, dat uit deze discussie spreekt,
kunnen wegnemen met een of andere
reclamecampagne. Hoe goed bedoeld ook.
Ik denk dat we als sector een traject van vele
jaren voor de boeg hebben, waarin we moeten
werken aan het herstel van vertrouwen
op microniveau. Direct in contact met de
klant. Heldere uitleg, goede ondersteuning
en service en bovenal deskundig advies.
Vertrouwen kan alleen worden hersteld als
de consument de werking van de producten
die hij koopt snapt. Als hij inzicht heeft in
de kosten van die producten. En als die
financiële producten doen wat de consument
hiervan bij de aankoop verwacht.
Deskundige en vooral onafhankelijke
adviseurs zullen een cruciale rol kunnen
spelen bij dat herstel van vertrouwen. Zij
zijn het die consumenten kunnen behoeden
voor stilzitten waar actie nodig is. Zij kunnen
consumenten behoeden voor verkeerde
aankopen. Zij zijn het die kunnen aangeven
dat het aangeschafte product zich niet ontwikkelt
zoals bij de aankoop was verwacht.
Innovatie zou zich moeten richten op het
goed en efficiënt laten functioneren van die
adviseur en het proces tussen de adviseur
en de klant. Niet het uitschakelen van onafhankelijke
adviseurs door het inzetten van
technologie moet het doel zijn. Execution
// Innovatie zou er op gericht moeten
zijn de onafhankelijke adviseur sterker
te maken //
only zal alleen leiden tot meer teleurgestelde
klanten en minder vertrouwen in de sector.
De innovatie zou er juist op gericht moeten
zijn om – in de driehoek consument,
adviseur en aanbieder – de adviseur sterker
te maken. Diezelfde technologie kan optimaal
het adviesproces ondersteunen. De
technologie kan klant en adviseur werk uit
handen nemen, kan de klant uitleg geven,
kan de klant inzicht verschaffen en voor de
adviseur een prima basis vormen voor zijn
advies.. nn
Geld&dienstverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 5

essay
tekst Rutger Koopmans
De financiële sector is
dood. What’s next?
Sinds de crisis van 2008 zijn alle beschuldigende vingers gericht op de financiële
sector. In plaats van op de ‘schuldvraag’ kan de focus beter worden gericht op de
toekomst van de sector, constateert Rutger Koopmans. De oude financiële sector is
dood. What’s next?
Als de financiële sector niet gezond is, staat de toekomst
van de economie er niet goed voor en dat is
slecht nieuws voor ons allemaal. Een gezond groeiende
economie heeft een gezonde financiële sector nodig.
Het is een slechte optie om ons af te keren van de
banken en aan ‘bank bashing’ te doen, want daarmee
blokkeren we onze toekomst. We zullen een nieuwe
dienstverlenende financiële sector moeten scheppen,
die ons weer een aantal decennia van nut zal kunnen
zijn. Een dienstverlenende sector die voor iedereen
nuttig is – daarnaar ga ik op zoek in dit artikel.
1. Een crisis komt nooit onaangekondigd
Een crisis komt nooit onaangekondigd en dat geldt
ook voor de crisis die vanaf 2008 over ons heen
kwam. In de jaren daarvóór waren er al tal van
incidenten (‘events’) in de wereld. We waren al geconfronteerd
met junk bonds, we hadden ons al vergaloppeerd
in Rusland, het internet had ons doen geloven
in een ‘nieuwe economie’ waarin alle oude regels
lachend aan de laars werden gelapt totdat die zeepbel
met een luide knal uiteenspatte. En tussendoor waren
we al vaker verrast door een plotseling einde aan
weer een volgende hype. We waren er kortom ‘al een
paar keer ingetrapt’.
Ook ten aanzien van individuele bedrijven leerden
we de les dat er geen ‘superbedrijven’ bestaan die
‘bovennormaal’ weten te presteren. We lieten ons
ertoe verleiden om sommige bedrijven te veel krediet
te verstrekken of er goedgelovig aandelen in te kopen.
Een enkeling sprong daar goed uit, maar de meerderheid
bloedde. Collectief likten we onze wonden tot
de volgende golf van hebzucht zich aandiende, resulterend
in een volgende catastrofe. Want we wilden
allemaal zo graag rijk worden.
En toch was de crisis in 2008 anders dan voorgaande
crises. Hij was heftiger, manifester, raakte méér mensen,
en luidde wellicht het einde in van een werkelijkheid
die soms meer leek op een sprookje. Het einde
van de financiële sector zoals we die op deze schaal
nog niet eerder in de geschiedenis hadden leren kennen.
De motor achter de collectieve hebzucht.
2. The sky became the limit
De liberalisering van de kapitaalmarkt was het begin
van een periode waarin de financiële sector een
dominante plek kreeg in onze economie. Een periode
waarin banken uit hun schulp kropen en naast hun
traditioneel dienstverlenende ook een stuwende rol
gingen spelen. Financiële diensten werden als financiele
producten verkocht, cliënten werden klanten, ‘uitmelken’
noemde men ‘cross selling’ en als je rijk wilde
worden moest je bij een bank of een verzekeraar gaan
werken. De financiële sector vond marketing uit met
een rijk aanbod van producten dat inspeelde op de
grootste collectieve hobby van Nederlanders: sparen,
pensioen en verzekeren.
Banken, verzekeraars en tussenpersonen verdienden
geld als water. Zo werd de financiële bedrijfstak in
een paar decennia van een klassieke, wat saaie en
duffe sector tot een vooraanstaande sector in onze
economie en een belangrijke stuwende kracht achter
de ongekende welvaartsgroei in Nederland.
6

Rutger Koopmans (1958) werkte tussen 1982 en
2008 bij MeesPierson (v/h Bank Mees & Hope)
en ING Groep. Sinds enige jaren is hij zelfstandig
adviseur en partner bij Melles & Partners (vermogensbeheer)
en bij Nielen Schuman (corporate
finance & debt advisory).
GelD&DienstverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 7

Zoals gezegd speelde de liberalisering van de
kapitaalmarkt in 1985 hierbij een belangrijke rol.
Nieuwe producten, zoals swaps, commercial paper en
medium term notes werden geïntroduceerd. Nieuwe,
internationale partijen kregen toegang tot onze
kapitaalmarkt en deden grote zaken, die tot op dat
moment alleen in de financiële centra van Londen
en New York plaatsvonden. De traditionele rol van
‘het klaverblad’, bestaande uit de vier banken die in
Nederland decennialang de koek verdeelden als het
om kapitaalmarkttransacties ging (ABN en AmRo,
samen met hun dochters Bank Mees & Hope en
Pierson Heldring & Pierson) was op slag uitgespeeld.
Daarbij waren het ook nog eens jaren waarin de
overheid op grote schaal haar staatsbedrijven wenste
te privatiseren en waarin bedrijven op de markt
aanklopten voor kapitaal om daarmee hun (internationale)
expansiedrift te kunnen financieren. Gouden
deals dus voor de banken.
De Amsterdamse effectenbeurs werd van een genoeglijk
spel binnen een kleine kring van handelaren,
hoekmannen en banken tot een nationaal familiespel
waarin het grote publiek zich nadrukkelijk mengde.
Nederlanders spaarden al op grote schaal en nu
leerden ze ook nog eens beleggen, en men rekende
al vlotjes uit dat je zo véél sneller rijk kon worden:
een nieuwe hobby was geboren. Beleggen met
geleend geld, beleggen met spaarpolissen, beleggen
in leaseconstructies, beleggen met je hypotheek.
Alles wat de financiële sector aan producten bedacht,
werd ook grif afgenomen. Het werd het tijdperk van
de financiële whizzkids met hun structured products.
Slechts weinigen begrepen hun producten volledig,
ook binnen de bank niet, maar de onstuimige winsten
camoufleerden dat perfect. En de klanten wilden per
slot van rekening meer, nóg meer en nóg meer.
3. De groeistrategie van de banken
De banken moesten strategisch inspelen op de grote
veranderingen die op hen afkwamen. Omdat de
‘hekjes rondom Nederland’ verdwenen, werd het
speelveld groot en onveilig. Schaalvergroting was
volgens de consultants de oplossing, en die oplossing
werd dan ook vele keren door het kopieerapparaat
gehaald en – van een ander banklogo voorzien – in
de bestuurskamers gepresenteerd. Dat verklaart de
fusiegolf in de Nederlandse markt. De ABN Amro
werd gevormd, de ING Groep werd geboren, en de
droom van de bouwers van Fortis werd werkelijkheid.
De van oudsher coöperatieve Rabobank bleef
coöperatief maar deed binnen Nederland dapper mee
in de groei van de zakelijke en particuliere markt en
vond in het buitenland de winst die men in Nederland
niet meer kon maken. Nederland kreeg daarmee een
aantal grote internationale financiële spelers waar we
trots op waren. Daarom heen groepeerde zich een
groot aantal nichespelers, nieuwe partijen werden
opgericht en weer anderen volgden het fusieproces
van ‘the big four’.
In zo’n twintig jaar ontstond er een financiële sector
in Nederland die onevenredig groot is, afgezet tegen
de omvang van het Bruto Nationaal Product. ‘Too big
to fail’, zeiden we van de grote banken toen die vanaf
2008 in gevaar kwamen. We verzonnen de term
‘systeembank’ en schoten ze met belastinggeld te
hulp. ‘Too big to rescue’, moeten we ons nu realiseren.
Want stel dat ook Rabo nog verder in de problemen
komt, dan valt er voor Nederland op eigen kracht
// De motor achter de economie
staat zonder olie en is vastgelopen //
weinig meer te redden. In dat geval zal Nederland
zich met hangende pootjes tot Europa moeten wenden
voor een ‘bail out’, en worden wij het volgende
Griekenland, Cyprus of IJsland.
4. Werken bij een bank? Ja leuk!
De financiële sector had van oudsher nooit een
flitsend imago bij afgestudeerden, en het waren
meestal de wat conservatief ingestelde economen en
juristen die er gingen werken. Een veilige werkomgeving
met een redelijk salaris en goede secundaire
arbeidsvoorwaarden bood een mooi perspectief. Dat
beeld wijzigde drastisch met de sterke groei van de
financiële sector, want toen kregen banken ook een
aanzuigende werking op ander soort talent: wie rijk
wilde worden, deed er verstandig aan te solliciteren
bij een bank. Bij dit ‘rijk worden’ past overigens wel
een nuancering. Het ‘grote verdienen’ in de financiële
sector begon in Nederland relatief laat, maar toen
het begon ging het ook meteen van ‘veel naar méér
naar meest’. Overigens een stuk minder hard dan in
de Angelsaksische landen, zoals mensen die bonussen
ontvangen ons haarfijn uitleggen. Want niets is
frustrerender voor iedereen die een bonus ontvangt:
de hoogte van je eigen bonus kun je met enig fatsoen
al niet uitleggen, maar er is altijd wel iemand anders
die nog méér krijgt.
Het vervelende gevolg is ook dat al die mensen die
8

essay
jarenlang bij een bank werken en nooit hoge salarissen
of bonussen hebben ontvangen zich tegenwoordig
voor hun baan moeten verdedigen of verontschuldigen.
Niet leuk, en ook onverdiend.
5. Het jaarverslag van de bank: wat staat
daar?
In het jaarverslag van Bank Mees & Hope over 1983
prijkte een netto winst van 40 miljoen gulden, een
record voor de toen al ruim 250 jaar oude bank. Als
bankier-in-opleiding liep ik op dat moment stage op
de commerciële afdeling van de bank, en zat ik in een
zaal vol met relatiebeheerders. Met enige schroom
fluisterde ik tegen mijn collega: “Weet jij wie hier op
de vloer deze winst heeft gemaakt?” Om me heen
kijkende had ik namelijk geen flauw idee, ik zág het
eenvoudigweg niet, en ik hoopte dat mijn oudere
collega mij dat wel kon uitleggen. Tot mijn grote verbazing
antwoordde deze: “Dat weet ik ook niet”.
Sindsdien is mijn kennis van de jaarverslaggeving van
banken behoorlijk toegenomen, maar de complexiteit
van de sector is het vermogen van het menselijk brein
al lang ontstegen. Jaarverslagen van banken zijn
moeilijk leesbaar en zeer intransparant. We denken te
begrijpen wat we lezen en we laten het erbij. Anderen
stellen gelukkig ook niet te veel vragen, dus we hopen
er het beste van voor de toekomst. Hoe goed het
werkelijk gaat in de financiële sector weten we nooit.
Winsten bij banken komen voor een groot gedeelte
voort uit waarderingen en minder uit het genereren
van cash flow: geld is immers het kernproduct van
een bank. De boekhouders regeren dus de winst.
6. Het kostendilemma
Dit is de kern van de problematiek in de bancaire sector:
banken gaan gebukt onder (te) hoge kosten. Die
kosten worden enerzijds veroorzaakt door de explosieve
stijging van de uitgaven ten behoeve van compliance
en controle. Een andere oorzaak is het veel
te grote aantal werknemers en de te hoge salarissen
die in de bancaire sector worden verdiend. Ondanks
alle fusies is het aantal werknemers in de sector in
eerste instantie gestegen in plaats van gedaald en is
de efficiency nog te laag. Anders gezegd: te weinig
werknemers dragen bij aan de omzet en te veel werknemers
dragen bij aan de kosten.
Er zijn dure, grote, logge instituten ontstaan met een
grote mate van organisatorische anonimiteit en een
dalend besef van individuele verantwoordelijkheid:
‘Ik kan er ook niets aan doen, want ik ben maar een
klein radertje in een complex geheel’ – dát gevoel.
De complexiteit van de organisatie overschaduwt
het individu. Wie overziet alles nog? Niemand. Wie
is er ‘in control’? Niemand, het systeem is vaak zelfsturend.
Wie beschermt de klant? De procedures, en
daarop houden externe partijen toezicht, want men
vindt blijkbaar dat banken dat zelf niet geloofwaardig
kunnen doen.
Om de schijn van bescherming op te houden is er
de afgelopen tien jaar een lawine van compliance
maatregelen over de bancaire sector uitgestort en is
de AFM van waakhond uitgegroeid tot een waakleger
met een enorme omvang. Enerzijds wordt er van de
banken steeds meer transparantie gevraagd, hetgeen
meestal leidt tot minder inkomsten voor de banken
(die mogen blijkbaar nergens aan verdienen; ‘ze
verdienen al genoeg’ hoort men dan) en anderzijds
wordt er steeds meer controle uitgeoefend op de
banken, hetgeen hun kosten verhoogt: het ‘negatieve
schaar’-effect.
We zijn opgescheept met een sector die niet levensvatbaar
is in haar kerntaken. Om te overleven is zij
genoodzaakt om te zoeken naar nieuwe middelen,
nieuwe producten en nieuwe markten. Niet omdat
klanten daarom vragen, maar omdat banken anders
niet overleven. In Nederland is voor de banken geen
droog brood te verdienen aan de kerntaken, en kan
geen bank het zich veroorloven een echte nutsbank te
zijn. De motor achter de economie staat zonder olie
en is vastgelopen.
7. Het waardendilemma
Het waardendilemma is ontstaan vanuit de omvang
en de logheid van de banken en – althans in de maatschappelijke
perceptie – het gebrek aan aandacht en
respect voor de klant. Vaak wordt gezegd dat banken
hun nutsfunctie veronachtzaamd hebben. Veel erger
nog is de observatie dat menigeen het nutsbesef van
de bancaire sector gladweg ontkent. ‘Waar zijn banken
goed voor?’ of ‘Banken zijn slechts een noodzakelijk
kwaad’, hoor je nog wel eens opmerken. Niemand
lijkt te beseffen dat er zonder gezonde banken geen
gezonde economische groei kan plaatsvinden in een
tempo zoals door menigeen gewenst.
Banken leveren welvaart op, maar dát zijn velen
vergeten en dat is het echte waardendilemma: zonder
waarden zijn er ook geen verdiensten. Die constatering
zal de bancaire sector moeten verleiden tot
andere keuzes op cruciale beleidsterreinen, zodat stap
voor stap terrein kan worden teruggewonnen en men
weer geld mág verdienen in de ogen van de maatschappij.
Banken zullen zich niet meer moeten laten
leiden door aandeelhouderswaarde (die weg loopt
GelD&DienstverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 9

dood) maar door duurzaamheid, maatschappelijk
kapitaalbehoud en lange termijn economische groei.
8. Huidige bedrijfsmodel ter ziele
Bedrijfseconomisch is er geen plaats meer voor het
huidige bedrijfsmodel van banken. Banken zullen
hun bedrijfsmodel dus fundamenteel herzien om
weer in staat te zijn om op eigen benen (lees: niet als
staatsbank) te kunnen functioneren. Er zullen nog
veel méér arbeidsplaatsen verdwijnen, misschien
zal de sector wel halveren en de beloning zal verder
omlaag gaan.
Essentieel is de keuze van het juiste business model.
Wil een bank alles aanbieden of slechts één of
meerdere producten of diensten? Wil een bank in
Nederland actief zijn of ook daarbuiten en hoever
strekt dan die internationale ambitie? Hoe groot wil
een bank zijn? Wil een bank een beursnotering of een
andere eigendomsstructuur? Wil een bank nog zijn
eigen betalingssysteem aanbieden en onderhouden?
Het wordt tijd om te gaan kiezen. Om terug naar de
‘roots’ te gaan of een vlucht voorwaarts te nemen
of een pas op de plaats te maken. Elke keuze zal
afgemeten worden aan de vraag of men in eigen
land een gezond bankbedrijf kan exploiteren. Dat
is belangrijk voor onze economie en daarom zullen
banken de ruimte moeten krijgen om winst te maken
in Nederland. Als banken dáárin slagen is een voorzichtige
internationale expansie óók weer mogelijk,
maar nooit als substituut voor binnenlandse winst.
Als onze centrale €-munt door één centrale bank
wordt bewaakt en als er binnen Europa ook een centraal
monetair en fiscaal beleid wordt gevoerd, zal er
plaats komen voor een financiële sector die op grotere
Europese schaal opereert.
9. Terug naar de menselijke maat
In de tussentijd zullen diverse onafhankelijke partijen
actief worden in de markt, die financiële producten
en diensten aanbieden. In dat bedrijfsmodel brengt
men makkelijk en efficiënt focus aan, kan complexiteit
worden uitgebannen en kunnen kosten worden
beheerst. En het meest belangrijke: klanten staan
daarin centraal. Dat bedrijfsmodel wordt makkelijk
doorzien door de klant en daarom betaalt de klant
graag voor die dienst, want hij begrijpt waarvoor hij
betaalt en aan wie. Deze partnerships worden door de
toezichthouder geroemd om hun simpele en transparantere
model. Ze zullen zich met elkaar verbinden
zodat er netwerken ontstaan van elkaar vertrouwende
partijen waarmee het voor klanten makkelijk en
transparant werken is.
Het zou nuttig kunnen zijn om in ieder geval één
staatsbank te behouden en de overige banken door
marktwerking zelfstandig hun nieuwe vorm, hun
nieuwe niche en hun nieuwe toekomst te laten
vinden. Die staatsbank regelt bijvoorbeeld het
betalingsverkeer voor iedereen en biedt in ruil voor
gegarandeerde werkgelegenheid een salaris in lijn
met de ambtenarennormering. Werknemers kunnen
dan kiezen: werken bij de staatsbank, werken
voor een andere bank maar voor een lager salaris
dan voorheen, werken bij een onafhankelijke partij
die een product of dienst aanbiedt óf werken in het
buitenland. De tijden van risicoloos grootverdienen
zijn voorbij.
Een beursgang van de ABN Amro is een veel te
duur idee voor de belastingbetaler. Een scenario van
krimp tot een winstgevendheid op nationaal niveau
is bereikt, ligt veel méér voor de hand, met als alternatief
het opknippen in kleine zelfstandige units voor
diverse producten en diensten die zelfstandig kunnen
bestaan.
Hoe dan ook zal de financiële sector teruggaan naar
‘de menselijke maat’, en dat betekent in alle gevallen
kleiner, overzichtelijker en menselijker. Leuker om bij
// Nieuwe financiële sector zal kleiner,
overzichtelijker en menselijker zijn //
te werken, vertrouwder om mee te werken. De mondiale
ambities gaan voorlopig in de vrieskist. Those
were the days, but those days are over now.
Bescheidenheid zal zijn herintrede doen als deugd
en die ontwikkeling zal de banken weer de mogelijkheid
verschaffen om vertrouwd en gerespecteerd te
worden.
10. Meer bescheiden over eigen rol
In amper 25 jaar na de liberalisatie van de kapitaalmarkt
heeft de financiële sector zichzelf bedrijfseconomisch
opgeblazen. Dat is niet ‘hun schuld’, maar het
is wél onze collectieve zorg om er een nieuwe sector
voor in de plaats te stellen. Dat zal lukken binnen het
rendabele kader zoals hierboven geschetst en het zal
gepaard gaan met bescheidenheid over de eigen rol in
de samenleving: commerciële dienstverleners binnen
het economisch bestel. nn
10

leiderSchap
tekst Alan McSmith
Slowly, slowly catch a monkey
I doubt many of you, or in fact any of you, have ever contemplated catching a monkey.
There is a saying in Africa that goes slowly, slowly catch a monkey. And although it
may sound strange, the meaning is very appropriate.
Not only to the actual catching of a monkey if
required, but also to the pursuit of a wide variety of
challenges through life.
If you tried to catch a monkey in a hurry you would
surely fail. I highly doubt the wise African man or
woman who coined this phrase originally meant it
exclusively to the act of actually catching a monkey!
More than likely it was intricately woven into a
colourful and dramatic story that was expertly used
to grab the attention of the village youth, inadvertently
guiding their behaviour towards patience,
diligence and perseverance. And of course, towards
team work and accountability.
// The New Financial Forum
celebrates original thought and
inspiration to change //
Geld&dienStverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 11

Catching a monkey requires one to know not only
the monkey’s habits, but its habitat. Understanding
its strengths, weaknesses and its support system is
a must. What motivates him? Only then will you
know how to catch him. But, be warned; you may not
always succeed the first time or even the second time.
Or even perhaps the third. This metaphor transcends
many walks of life. This is what my story is about.
Does it not address the monkeys in all of us?
USinG natUre aS an analoGy
The New Financial Forum celebrates original thought
and inspiration to change. I believe that by using
nature as an analogy, we can again connect a more
sustainable form of leadership with our modern world
and systems. There is so much evidence of this growing
trend around us.
Perhaps one of the most significant shifts in the
modern corporate world is the move away from the
sometimes callous pursuit of short term financial
gains to a mindset more orientated to ‘business
wellness’. A far more holistic, balanced and durable
culture that very much values and nurtures the well
being of employees and consumers, while simultaneously
playing a positive and proactive role in environmental
and social responsibilities. A gradual and
patient process indeed. Is this not ‘boardroom speak’
for slowly, slowly catch a monkey?
The energised, immaculate and stimulating atmosphere
of a busy office may seem far removed from
the colourful, noisy, shoulder to shoulder energy of
an African market place. But I believe the thread of
basic human understanding, not to mention the thirst
for personal growth, has no boundaries. Perhaps the
gravest mistake we can make is in thinking that not
much can be learnt around a humble fireplace... Or
even around a boardroom table, for that matter.
the wiSdom of african elderS
Even as an African, when I hear the word Africa,
it thrills me to my core. It evokes a multitude of
thoughts and images – from harsh dry thorn trees and
vulture-filled skies to painted shack fronts with missspelt
slogans inviting one for a beer and a haircut.
Majestic herds of elephant casual in their knowledge
of belonging. The colourful garb of women collecting
firewood, with the joy that is only found with acceptance.
Shoeless children playing tag on the roadside,
in no hurry to reach school for the bell. Silver-haired
old men honouring the blessing of another day, as
they sit in the comfort of each other’s company.
The wisdom of African elders suggests patient dialogue
can resolve many issues, no matter where they
may be. And yet more images are becoming synonymous
with the Africa I know, with stories spreading
from the fireplace to the boardroom, and in return.
It is both interesting and irrevocably baffling to know
that in your average African market every bag of
tomatoes will cost you the same! Every avocado, every
draw (a single cigarette) and every loaf of bread will
cost you the same, no matter which stall you choose
to buy from. You will find twenty stalls in a row, all
looking identical with the exact same produce on
display. The ladies running the stalls appear relaxed
and non-pulsed. While they will try to entice you to
visit their stall, they will not generally try and lure you
away from another. Tomorrow is another day.
for all tomorrowS to come
I was sitting in a mall coffee shop recently, working
on my laptop, when a couple sat down next to me. I
was enthralled by their demeanour and conversation
which so confidently excluded everyone else. They
were immediately engaged in a bold conversation
about God. “Why must you always challenge God?”
the man asked as he whipped out his iPad and rapidly
swiped across the screen finding a relevant verse from
his paperless bible.
By this stage I was well aware that I was eavesdropping
and I had to wonder what I found so intriguing
that I was being so rude. I realised that what I was
witnessing was change, and what I was feeling was
the sheer excitement to be a part of it! The passionate
iPad-welding pastor and his companion were modernised,
dynamic South Africans finding time within
their busy business days to block out all and everyone
else to sit around their campfire and share.
Are the guides of the modern business world leading
us down a path that interprets success as an honourable,
balanced journey rather than a short term outcome?
Perhaps blending the strategy checklists of the
organised corporation with the underestimated fireside
indabas (meetings) of the wise illiterate African
could ensure we maximise all the shareholders
returns for today and for the tomorrows to come. nn
www.wildernessvision.org
Alan McSmith op YouTube
12

leiderSchap
Alan McSmith lives and works as a wilderness guide and
motivational speaker in South Africa. He regularly runs
leadership trails in Botswana and South Africa, sharing
the wilderness experience. He is an accomplished storyteller,
and travels extensively with his leadership presentations.
His website is www.alanmcsmith.com.
Geld&dienStverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 13

column
Toverstaf voor
innovatie
Nicolette Loonen, voorzitter Women in Financial
Services netwerk
Waarschijnlijk bent u in uw werkomgeving
wel eens op in aanraking gekomen met
beleid rondom diversiteit. Of het nu om
de man/vrouw verhouding gaat, etniciteit,
seksuele geaardheid of mensen met een
afstand tot de arbeidsmarkt, veel organisaties
hebben op één of meer van deze
doelgroepen een ‘target’ gesteld.
Als één van de redenen voor die targets
wordt vaak aangehaald dat meer diversiteit
leidt tot meer innovatie. Doordat
mensen met verschillende achtergronden,
voorkeuren en inzichten gezamenlijk naar
een vraagstuk kijken, komen er meerdere
invalshoeken op tafel. Hierdoor komt de
groep in zijn geheel tot een creatievere
oplossing voor dit vraagstuk dan in het
geval van een homogene groep. En welke
financiële instelling wil nu niet innoveren?
Innovatie lijkt het toverwoord. Er moeten
nieuwe bedieningsconcepten en producten
worden bedacht die de klant dan eindelijk
wél tevreden zullen stellen.
Ik gebruik het argument van innovatie
ook vaak, maar werd laatst getriggerd
door iemand die ik beschouw als een
goeroe op het gebied van diversiteit, Ila
Kasem. Hij poneerde de stelling dat in het
debat rondom diversiteit veel argumenten
als holle frasen worden gebruikt. Vaak
ontbreekt iedere onderbouwing van de
bewering, iets waarmee de gemiddelde
verzekeraar of financieel adviseur niet
wegkomt.
Vandaar dat ik wat huiswerk ben gaan
doen om te kijken of meer diversiteit ook
echt leidt tot innovatie op het werk. Daarbij
kwam ik op een interessant rapport van
TNO van november 2008 met de veelzeggende
titel: ‘Diversiteit en innovatie, geen
// De vraag is niet of
maar hóe diversiteit
benut kan worden
voor innovatie //
vanzelfsprekende relatie maar wel goede
voorbeelden’. Een aantal opvallende
bevindingen uit dit rapport wil ik u niet
onthouden:
• Diversiteit heeft een gunstiger invloed
op teams met complexe taken dan op
teams met eenvoudige taken. Hoe ingewikkelder
de opdracht voor het team,
hoe belangrijker het is dat er diversiteit
in het team is.
• Waar homogene teams snel tot consensus
komen, duurt de besluitvorming in
diverse teams langer. Diversiteit kan
zelfs leiden tot conflicten, zeker wanneer
de diversiteit niet goed wordt gemanaged.
• Diversiteit komt het beste tot zijn
recht in een veilige omgeving. Als er
groepsdruk is of als er angst heerst om
een afwijkende mening uit te spreken,
komen de diverse inzichten nooit op
tafel. Er moet een sfeer van openheid en
aanspreekbaarheid zijn.
Er zijn veel soorten van innovatie: van
radicaal veranderen als gevolg van een
externe gebeurtenis (bijvoorbeeld fuseren)
tot incrementeel veranderen ten behoeve
van het volbrengen van een doel (bijvoorbeeld
processen optimaliseren). Het moge
duidelijk zijn dat de meerwaarde van
diversiteit afhankelijk is van de beoogde
innovatie.
De vraag of diversiteit innovatie bevordert,
is dus niet met een simpel ‘ja’ te beantwoorden.
Een belangrijker vraag die financiële
instellingen zichzelf anno 2013 echter
moeten stellen is niet óf maar hóe diversiteit
benut kan worden voor innovatie. De
uitdaging is om de juiste randvoorwaarden
te scheppen en concrete doelstellingen te
formuleren. Als u daarmee aan de slag
gaat, dan garandeer ik u een toverstaf die
iedere financiële instelling nu in handen
zou willen hebben. nn
14

visie oP innovatie
Parels van vernieuwing
Wat zijn de parels in de financiële wereld van 2013? Aan welk fantastisch initiatief
binnen de financiële wereld heeft de maatschappij écht iets gehad? Waar werden
mensen duurzaam mee geholpen en waar werd de wereld een beetje mooier van? De
jury van de Financial Marketing Award en de FMA-spotters zetten op 3 december 2013
tijdens de Nationale Dag Financiële Marketing echte vernieuwing in de schijnwerpers.
In aanloop naar deze dag heeft het New Financial
Magazine een aantal juryleden en spotters gevraagd
naar hun visie op innovatie – het thema van deze
editie – juist omdat deze juryleden en spotters innovatief
zijn in hun eigen business. Graag stelt het New
Financial Magazine ze aan u voor.
Kim Cramer is oprichter en mede-eigenaar van BR-ND, The appeal company.
Zij helpt organisaties met strategische transformatie door 'emotive branding'. Blije,
bezielde mensen ziet zij het liefst. Mensen die iets voor elkaar over hebben, want
daar wordt de wereld mooier van. In 2005 promoveerde zij aan de Universiteit van
Amsterdam op merkportfoliostrategie, onder meer binnen de financiële sector. Als
juryvoorzitter van de Financial Marketing Award hoopt zij op veel mooie initiatieven
die de oude wereld van hebzucht en sluwheid achter zich laten en een voorbeeld kunnen
zijn voor iedereen binnen en buiten de financiële markt.
Marieke van Zuien is directeur Intermediaire Distributie bij BNP Paribas
Cardif. Zij houdt zich bovendien bezig met verandertrajecten in het kader van
VerzekeraarsVernieuwen. In 2010 won zij het Gouden Schild voor het ‘Verzekeringstalent
van het Jaar’. Tevens is zij als bestuurslid van de Stichting LEF (het brancheinitiatief
voor de financiële educatie op ROC-scholen) verantwoordelijk voor PR en
communicatie.
Jelle Bartels werkt op allerlei manieren aan de vernieuwing van de financiële sector
waarin hij de adviseurs van de toekomst ziet als ‘specialisten op het gebied van geld
en emotie’. Via Leefnu! verzorgt hij samen met Lambert Becks de workshops ‘Rijker
leven’ en ‘Rijker ondernemen’. Op 21 juni jongstleden is het werkboek Rijker Leven
verschenen. Tevens heeft hij met Hans Schriever en Brett Davidson FP Advance NL
opgericht en is hij voorzitter van de Vereniging Life Planners Nederland.
Helen Toxopeus is econoom en auteur van het boek Een verkenning van ons geldsysteem.
Tussen 2006 en 2011 werkte ze bij ABN Amro, onder meer als innovatie
manager bij Dialogues Incubator. Sinds 2011 werkt ze voor zichzelf binnen haar
eenmanszaak New Economics. Ze onderzoekt, schrijft, presenteert en geeft trainingen
over het geldsysteem en nieuwe economische modellen en is actief lid van Economy
Transformers. nn
Geld&dienstverleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 15

Visie op innoVatie
tekst Kim Cramer
Verandering begint
klein, bij jezelf
Onlangs zapte ik verveeld van zender naar zender en bleef hangen bij een serie over het leven van
JFK. De historische beelden raakten me. In het bijzonder Kennedy’s beroemde woorden tijdens
zijn inaugurele speech in 1961: “Ask not what your country can do for you, but what you can do
for your country.”
Verandering begint klein, bij jezelf. We leven in een
tijd waarin verandering op allerlei fronten broodnodig
is. Het klimaat, de economie, de kloof tussen
arm en rijk. Duurzaamheid in de breedste zin van het
woord is het antwoord. Maar we moeten niet gaan zitten
wachten tot dat antwoord van boven komt, zoals
Triodos Bank ons waarschuwt. Gelukkig zien we om
ons heen initiatieven ontstaan waarbij individuen
het verschil maken door hun krachten te bundelen.
Broodfondsen, energiecoöperaties, ruildiensten. Het
geeft hoop. Mensen zijn blijkbaar toch niet alleen
maar uit op geld, meer geld en nog meer geld.
Hoe anders lijkt het te zijn in het bedrijfsleven.
Ondanks de crisis, ondanks de publieke opinie en
ondanks de mooie beloftes, blijven de graaiers zichzelf
verrijken terwijl ze hun organisaties langzaam
te gronde richten. En één voor één stappen ze op of
worden ze weggestuurd met miljoenen aan bonussen
en andere regelingen. Ach, zij waren maar voorbijgangers.
Interim-bestuurders die voor een paar jaar
waren ingehuurd om de aandeelhouderswaarde te
maximaliseren. Maar wat ik niet begrijp, is dat de
achterblijvers – de individuen op de werkvloer die
vaak veel langer bij het bedrijf werken – het heft niet
in eigen hand nemen.
Zij zijn de organisatie. Zij zorgen voor de continuïteit,
de innovatie, de klantrelatie. Wat als deze mensen
nu eens niet blijven wachten tot er van bovenaf
een nieuwe wind gaat waaien, maar zelf nadenken
hoe het beter kan en de krachten bundelen om hun
organisatie te laten bloeien? Duurzame, sociale bloei!
Makkelijker gezegd dan gedaan, want alle systemen
zijn op financiële groei gericht. De wil om dingen
anders te doen wordt al gauw de kop in gedrukt door
bureaucratie en politiek. En wat te denken van beloningssystemen?
Mensen willen best, maar ze worden
afgerekend op de verkeerde dingen.
Een voorbeeld. Een verzekeraar besloot dat de klant
nu toch echt centraal stond. Er werd een mooi verhaal
over geschreven en iedereen in de organisatie was
enthousiast. Vooral de afdeling schadeafhandeling,
want nu mochten zij mensen echt gaan helpen, in
plaats van redenen vinden in de kleine lettertjes
om de schade niet uit te keren. Eindelijk werden
ze gestimuleerd te doen waar ze persoonlijk door
werden gedreven: problemen voor mensen oplossen.
Totdat bleek dat het beloningsysteem niet was mee
veranderd. Zo min mogelijk uitkeren werd nog steeds
beloond.
Klinkt herkenbaar? Reden genoeg om maar weer
in het oude patroon te vervallen. Maar nu komt het:
de werknemers pikten het niet en eisten collectief
dat hun targets werden aangepast. Met succes. Zij
worden nu afgerekend op klanttevredenheid. Mooi
hè? Verandering begint klein, bij jezelf. Maar je moet
wel lef hebben om tegen het bestaande in te gaan. Ask
not what your organization can do for you, but what you can
do for your organization. JFK riep het al in 1961. Wat
doe jij? nn
Kim Cramer is oprichter en mede-eigenaar van
BR-ND, dat bedrijven helpt bij ‘emotive branding’.
18

Je moet wel lef hebben om
tegen het bestaande in te gaan //
Kim Cramer

Innovatie is geen activiteit,
het is ons bestaansrecht //
Marieke van Zuien
18

viSie op innovaTie
tekst Marieke van Zuien
Steeds meer
business as usual
Hoe breng je de innovatie-inspanningen van financiële ondernemingen in kaart? Laten
we het als sector maar eens moeilijk maken voor het Centraal Bureau voor de Statistiek,
suggereert Marieke van Zuien. “Innovatie is geen activiteit, het is ons bestaansrecht.”
Toen ik enkele weken geleden namens BNP Paribas
Cardif een CBS-enquête invulde realiseerde ik me
dat innovatie een van de meest gebezigde termen
is van deze tijd. De pagina’s lange vragenlijst was
erop gericht om de innovatie-inspaningen van
Nederlandse ondernemingen te kunnen bepalen.
Dat gebeurde op een in mijn ogen wat gekunstelde
manier. Met terugwerkende kracht moest ik onze in
de afgelopen jaren uitgegeven budgetten en betaalde
salarissen onderverdelen naar simpel gezegd ‘oud’,
‘nieuw’ en ‘echt nieuw’.
Sowieso was het niet heel eenvoudig om vanuit het
perspectief van onze sector een standaardlijst met
vragen over patenten, software en samenwerking met
onderzoeksinstituten door te worstelen op zoek naar
relevantie. Maar belangrijker nog vond ik de confrontatie
met het feit dat het in de financiële dienstverlening,
nu – met alles wat er speelt – wezenlijk anders
is.
Dachten we een paar jaar terug nog dat we met een
bescheiden ‘taskforce innovatie’ van ambitieuze creatievelingen
de noodzakelijke zwengel aan de juiste
beweging konden geven. Inmiddels weten we dat het
om iets veel groters gaat. Want er is geen weg meer
terug. Ik zou haast willen stellen dat in onze sector
innovatie niet iets is om trots op te zijn, maar om je
voor te schamen als je er niet iedere dag mee bezig
bent. Omdat het business as usual is – of zou moeten
zijn.
allerhande regels, wetten, zelfregulering en gedragscodes
zouden er naast iedere taskforce innovatie, drie
taskforces risicobeheersing gezet kunnen worden. En
als we niet uitkijken is dat wat er gebeurt. Wat mij
betreft de kans om die o zo gewilde transitie realiteit
te maken.
Ik ben oprecht blij te zien dat we er steeds beter in
slagen om de opgelegde beweging daadwerkelijk te
omarmen en als kans te beschouwen. Ik zie commerciële
collega’s gemotiveerd en haast fanatiek in
klachtdossiers duiken om inspiratie te zoeken voor
echte productverbetering, vanuit de kern – de reële
klantverwachting. Ik zie juristen met out-of-the-box
ideeën komen om voorwaarden op een heel andere
manier bij klanten te brengen. Niet vanuit een
werkgroep of via een ideeënbus, maar omdat ze hun
dagelijks werk anders beginnen te zien.
Natuurlijk, de radicale innovaties ontstaan niet iedere
dag en zeker niet vanzelf. Maar we doen onszelf
tekort als we zeggen dat de waan van de dag ons zou
weerhouden van vernieuwing. Het is niet of, maar
en. Door dat aan te moedigen, te omarmen en die
creatieve mindset te erkennen gaat er wat ontstaan.
Laten we het samen eens moeilijk maken voor het
CBS, want innovatie is geen activiteit, het is ons
bestaansrecht. nn
TranSiTie alS kanS
In mijn dagelijkse praktijk kan het ook niet anders.
Gezien de druk die er op de organisatie ligt vanuit
Marieke van Zuien is directeur Intermediair Distributie bij
BNP Paribas Cardif
Geld&dienSTverleninG, zo kan heT ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 19

vIsIe op InnovatIe
tekst Jelle Bartels
Innovatie: van product,
naar bedrijf, naar sector
Innovatie in de financiële sector is hoog nodig. Branchebreed zijn de huidige gehanteerde
businessmodellen op sterven na dood. Innovatie lijkt zich op dit moment te concentreren op
(nog steeds) het intermediaire kanaal. Terwijl elk bedrijf binnen onze branche hard toe is aan een
vernieuwd businessmodel.
Hoe ontwikkel je een nieuw businessmodel waarin
een klant weet welke toegevoegde waarde hij of zij
krijgt en bereid is daarvoor te betalen? Dat is geen
gemakkelijke opgave, maar met een breed gedragen
visie, een gezamenlijke taal voor innovatie en de
wil om samen te werken kan deze uitdaging positief
beslist worden.
1. Inspiratie voor een gedragen visie
Op dit moment lijkt iedereen in de branche een eigen
visie te ontwikkelen. Voor echte innovatie is het
van belang om branchebreed een toekomstbeeld te
definiëren waar iedereen zich aan kan optrekken. De
keuzes die je maakt leg je langs deze lat. Hierdoor kan
je je eigen verantwoordelijkheid nemen voor het wel
of niet slagen van deze visie. Onmogelijk? Ik denk
van niet.
In de dagelijkse praktijk zie ik dat met grafisch faciliteren
groepen van zeer uiteenlopende mensen daadwerkelijk
in beperkte tijd een krachtige gezamenlijke
visie kunnen neerzetten. Zeker als alle partijen willen
kijken naar de toekomst in plaats te blijven hangen in
het verleden.
2. Creëren van een gezamenlijke taal voor
innovatie
Als er branchebreed moet worden geïnnoveerd,
zullen we eerst zonder oordeel elkaar businessmodel
moeten begrijpen. Verstoppertje spelen achter dubbele
agenda’s is in deze tijd onmogelijk. Vroeg of laat
komen deze dubbele agenda’s uit met alle nadelen
van dien.
Het Business Model Canvas van Alexander
Osterwalder is een gereedschap dat wordt ingezet
voor innovatie, maar ook prima werkt om een
businessmodel helder te krijgen. Door een groep
mensen samen te brengen uit alle onderdelen van
de sector kan je zelfs een algemeen overzicht maken
van de verhoudingen tussen verschillende bedrijven
en uiteindelijk met de klant. Daarna kan er worden
gezocht naar mogelijke innovaties ten behoeve van
het realiseren van de gezamenlijk uitgesproken visie.
Alleen op deze manier kan de rug worden gerecht en
het vertrouwen van de klant worden teruggewonnen.
3. Realisatie door samenwerking. Het kan
wel!
Veel initiatieven sterven een vroege dood door angst,
ongeloof en wantrouwen. Zeker in onze dienstverlening
– de bloedsomloop van de samenleving en grotendeels
juist gestoeld op vertrouwen – is dat jammer.
Er is voldoende vraag naar onze dienstverlening
en producten voor alle goede partijen onder ons.
Het wordt daarom tijd om alle schroom en dubbele
agenda’s te laten vallen. De gereedschappen en
mogelijkheden zijn er, nu de mensen nog die zich
schouder aan schouder willen committeren aan het
‘hogere’ doel en zich vastbijten in het realiseren van
dit doel. Partijen die durven op te staan en hun hoofd
nu boven het maaiveld uitsteken zullen de blijvers van
de toekomst zijn. nn
Jelle Bartels is partner van FP Advance NL
20

Partijen die nu het hoofd boven
het maaiveld uitsteken zullen de
blijvers van de toekomst zijn //
Jelle Bartels

22
// Innovatie begint bij het vinden
van intelligentere vormen van
samenleven // Helen Toxopeus

visie op innovatie
tekst Helen Toxopeus
Krimp als vorm van
vooruitgang
Volgens Helen Toxopeus is de waarde van echte innovatie lastig in een verdienmodel te vangen.
“Je kan je beter afvragen hoeveel mensen door deze innovatie meer waarde kunnen toevoegen
aan hun leven en aan de levens van anderen.”
Innovatie begint bij het vinden van intelligentere
vormen van samenleven. Het gaat wat mij betreft dus
niet over het maximaliseren van economische groei
in het algemeen. Het stelt expliciet de vraag: wat willen
we laten groeien? Het aantal geldtransacties dat
we met elkaar doen (ongeacht of we dat geld gebruiken
om een olieramp op te ruimen of om onderwijs te
ontwikkelen)? Willen we groei van de lange termijn
weerbaarheid van onze ecologische structuren? En
wat te denken van groei van het aantal authentieke
relaties tussen mensen, van talentontwikkeling
wereldwijd, het aantal lachsalvo’s, of juist van stilte?
Een echte innovator denkt na over wat het waard is
om te ‘groeien’, en kan zich natuurlijk ook bezighouden
met wat er volgens hem of haar ‘gekrompen’ moet
worden. Misschien wel de hoeveelheid geld op aarde
of het aantal auto’s. Krimp als vorm van vooruitgang,
om ruimte te bieden aan groei van nieuwe vormen.
of – nog veel beter – kunnen we de veerkracht van de
aarde en de natuur, inclusief de mens, doen groeien?
Hoe gaan we dit organiseren – met geld? Of zit de
innovatie hem juist in het soort ‘geld’ dat we gebruiken?
Wat mij betreft is dat cruciaal.
Echte innovatie draagt bij aan het ‘goede leven’.
Cruciaal bij deze innovatie zijn de organiseervormen
die we hierbij kiezen (het soort geld, informatie, vertrouwen,
samenwerking, concurrentie, vriendschap)
en het ultieme besef dat we leven in een verbonden
wereld. Het goede leven voor jezelf is daardoor uiteindelijk
niet los te zien van het goede leven van anderen,
nu en in de toekomst. Vanuit dat besef ontstaat
de soort innovatie die de moeite waard is. nn
Waarde toevoegen
Hoe herken je echte innovatie? De waarde van echte
innovatie is moeilijk te omschrijven in geld, en daardoor
ook lastig te vangen in een verdienmodel. Geld
is voor echte innovators niet meer dan een (handig)
construct, dat vaak zo serieus wordt genomen dat het
afleidt van waar het ons echt om gaat. Als imperfecte
proxy voor waarde beperkt geld vaak de creativiteit.
De waarde van echte innovatie is beter te duiden door
de vraag te stellen: hoeveel mensen kunnen door deze
innovatie meer waarde toevoegen aan hun leven en
aan de levens van anderen? Kunnen we onszelf waarmaken?
Kan dit in de toekomst in minstens dezelfde
mate als nu? Blijven we binnen ecologische grenzen
Helen Toxopeus is econoom. Samen met de Social Trade
Organisation (STRO) werkt zij aan een boek over de verandering
van het geldsysteem, dat dit najaar moet verschijnen.
geld&dienstverlening, zo Kan het ooK! / zomer 2013 / Thema Innovatie 23

Passie voor puurheid
Passie voor puurheid! Dat is het motto van Alice en Kees Bezuijen, die in 2011 van start gingen
met hun eeterij en tapperij Juno, prachtig gelegen aan het Sluisplateau in de jachthaven van
Wemeldinge. Succesvol zijn ze, eigenlijk al direct vanaf de start. Zo succesvol dat ze bijna aan hun
passie ten onder gingen. Pas sinds Alice en Kees adviseur Maurice van den Hemel van All-Insure
inschakelden, kregen zij hun financiële rust terug en kunnen ze weer volop genieten van hun
ondernemerschap.
24

Het GOuDen eI
tekst Willem Vreeswijk
Yerseke en het vlees is afkomstig van de plaatselijke
ambachtelijke slagerij Mieras. Alle gerechten zien er
als een lust voor het oog uit, met veel aandacht voor
details. Je kunt kiezen voor biologische peren- en
appelsap van Zeeuwse bodem, maar ook voor kwaliteitswijnen
en tal van Belgische bieren. Wat drijft
iemand om zo’n bijzondere gelegenheid te starten?
VerbeterPunten
“Heel simpel”, zegt Kees, die de creatieveling in
de keuken is. “Alice en ik kwamen altijd graag in
restaurantjes en zagen dan direct een groot aantal
verbeterpunten. Een bezoek aan een restaurant moet
toch een onvergetelijke belevenis zijn, maar dat is
het vaak niet. Ingrediënten zijn vaak niet echt vers,
de gerechten worden ook niet met liefde gemaakt en
geserveerd. Een beetje goed is vaak al goed genoeg.
Dat zie je in alles terug. In de opmaak van de gerechten,
in de ingrediënten, maar ook in de samenstelling
van de menukaart en in de properheid van tafels,
borden, glazen, enzovoorts. In elke etablissement
waar we kwamen, zagen we zoveel zaken die beter
konden. En op een dag wisten we het: alleen wijzelf
zouden in staat zijn om dat – voor ons – perfecte
eettentje op te zetten. En uiteindelijk hebben we dat
besluit genomen, heb ik mijn baan als glazenzetter
opgezegd en gingen we aan de slag, zonder een idee
wat ons echt te wachten stond.”
Het grote terras met de houten banken met paarse
en zwarte kussens kijkt uit op de jachthaven van
Wemeldinge. Lounchen op topniveau kun je dit noemen.
Gedurende het zomerseizoen is het hier afgeladen
vol, zeven dagen per week, de hele dag door. Wie
binnenstapt, weet niet direct waar hij terecht is gekomen.
Als eerste valt de sjieke bar op, die prominent
aanwezig is in de niet al te grote ruimte. En toch heeft
Juno absoluut niet de uitstraling van een café. In de
ruimte staat een aantal ronde eettafels, eigenlijk net te
weinig om het een restaurant te noemen.
De benaming eetcafé doet ook al tekort aan het concept.
Vandaar de benaming eeterij en tapperij. Juist
in deze twee onderdelen schuilt het geheim van Juno.
Alle gerechten zijn verser dan vers. Alice en Kees
werken alleen met kwaliteitsproducten uit de streek.
De vis wordt direct geleverd door de visafslag van
In tegenstelling tot Kees komt Alice wel uit een
horecafamilie, ook al heeft ze zelf geen werkervaring
opgedaan in het café van haar vader. “Als klant wil je
een goed gevoel krijgen als je ergens een hapje gaat
eten. Dan moet alles kloppen. En bij anderen zag ik
altijd direct wat er beter kan. Dan kun je het maar
beter zelf gaan doen, ook al blijf ik ook bij ons iedere
dag weer verbeterpunten zien. We waren ook direct
overtuigd dat dit de ideale plek was. We kregen alle
financieringen net rond, hebben het gebouw volledig
laten strippen en opnieuw laten inrichten. En toen
gingen we aan de slag. En met ongelooflijk veel succes.
We draaiden op volle toeren. In de zomermaanden
werkten we vaak minstens zestien uur per dag. Je
kwam vaak om twee uur ’s nachts thuis, dan ging je
douchen en naar bed. En vijf uur later stond je weer
onder de douche en ging je aan het werk.”
Kees: “En zo ging het maar door. Het was niet alleen
het harde werken, maar ook alle zorgen die daarbij
komen. Over het personeel, over de financieringen,
over de verzekeringen, enzovoorts. Ook het tweede
jaar draaiden we overuren. Ik merkte dat mijn hoofd
voller en voller werd en dat ik de grens van overspan-
GelD&DIenstVerlenInG, zO kan Het OOk! / zomer 2013 / Thema Innovatie 25

nenheid zo langzamerhand wel had overschreden.
Tegen Alice zei ik ’s ochtends als we de zaak binnenstapten
na weer een korte nacht wel eens gekscherend
‘Welkom in de hel’. Maar ik begon het steeds meer te
menen.”
FInancIële rust
Alice: “We hebben onze zorgen gedeeld met onze
accountant. Die zei: ‘Het komt allemaal best voor
elkaar, als jullie nog vijf jaar zo doorgaan, hoef je je
financieel geen zorgen te maken. Vijf jaar? We waren
volstrekt aan het einde van ons Latijn en zouden het
geen twee maanden meer vol kunnen houden. Toen
zijn we gaan praten met Maurice van den Hemel. Hij
heeft ons de passie voor ons vak weer teruggegeven.
Hoe? Door ons financiële rust te geven.”
“Maar Maurice doet meer”, zegt Alice. “Hij heeft
ons er ook op gewezen dat ontspanning van wezenlijk
belang is als je als topondernemer wilt blijven
draaien. Als startend ondernemer doen wij het privé
rustig aan. Wij zeggen ons een laag basissalaris toe
en onttrekken verder niks uit de zaak… Toch heeft
Maurice de doorslag gegeven om ook een investering
privé te doen: er staat straks een prachtige jacuzzi
thuis waar we na een dag hard werken in kunnen
ontspannen. Dit geeft ons nu het gevoel ook komende
zomer de balans te hebben tussen werken en ontspanning.
Wie geeft er nu zo’n advies?”
Van den Hemel vroeg hen waar ze nu wél gelukkig
van werden. En aan de hand daarvan zijn de
ondernemersdoelen bijgesteld. Kees: “We hebben er
// Horecavak staat voor
gastvrijheid, mooie en
eerlijke producten en veel
plezier //
bijvoorbeeld voor gekozen om ’s ochtends schoonmakers
te huren, zodat wij niet voor dag en dauw ons
bed meer uit hoeven. Ook zijn onze ondernemersdoelen
bijgesteld. Natuurlijk houdt dat in dat we de
komende jaren over minder inkomsten beschikken
dan we oorspronkelijk hadden gepland. Maar daarmee
blijven we gezond en hebben we de passie voor
ons vak weer teruggekregen. Een prima advies.”
rubrIek Het GOuDen eI
In de rubriek Het Gouden Ei verschijnen gesprekken met
duurzame, innovatieve ondernemers die hebben bewezen ook
succesvol te zijn. Ditmaal Alice en Kees Bezuijen, die in 2011 van
start gingen met hun eeterij en tapperij Juno in het Zeeuwse
Wemeldinge. Met hun pure gerechten werden ze zeer succesvol.
En met ondersteuning van life planner Maurice van den Hemel
kregen ze ook hun innerlijke (financiële) rust weer terug.
26

Het GOuDen eI
HuIs OP cOrFu
Naast de gedeelde passie van Alice en Kees om hun
gasten een pure beleving te geven hebben ze nog een
reden om hun eeterij/tapperij succesvol te maken. Ze
hebben een droom om ooit hun eigen huis te hebben
op hun droomeiland Corfu. Om dit te illustreren,
haalt Kees een foto uit de keuken. Het is een oude foto.
Alice en Kees staan op een wit balkon met uitzicht
over de Middellandse zee. Domweg gelukkig kijken ze
de camera in. “Hier willen we graag ons eigen huisje
hebben. Iedere keer als ik op dat eiland kom, valt er
een diepe rust over me heen. Een heerlijk gevoel.”
Het klikte met Maurice. Sinds hun ontmoeting,
organiseren ze ook samen inspiratieavonden voor het
eigen team. Dan delen ze hun passie voor het horecavak.
Een vak dat staat voor gastvrijheid, mooie en
eerlijke producten en veel plezier. En wie weet krijgt
de samenwerking ooit nog een mooi vervolg. Want
zowel Kees en Alice als Maurice zouden ooit nog wel
samen een hotel/restaurant aan de Oosterschelde
willen beginnen. Dat moet dan een combinatie worden
van gastvrijheid, culinair genieten en een ideale
omgeving voor dieptegesprekken in het kader van life
planning. nn
Alice en Kees Bezuijen: “We kregen onze financiële rust weer terug.”
GelD&DIenstVerlenInG, zO kan Het OOk! / zomer 2013 / Thema Innovatie 27

Zinnige vragen
In elke editie van het New Financial Magazine legt de redactie een dertigtal zinnige
vragen voor aan een financieel dienstverlener die zich het afgelopen kwartaal
heeft onderscheiden. De financieel dienstverlener mag hier zelf tien vragen uit
kiezen. Deze keer: Arno Brons, werkzaam bij Achmea en consultant bij Voorzie, het
ondernemersprogramma van Avéro Achmea.
1. Hoe wil je herinnerd worden als financieel
dienstverlener?
“Ik hou me bezig met veranderingen in de markt.
Ik vertaal deze naar kansen. Zoek naar oplossingen
en vind het belangrijk dat klanten goed geadviseerd
worden. Als mensen vinden dat ik ze verder heb
geholpen in het verwezenlijken van hun droom of
ambitie, dan ben ik een gelukkig mens.”
2. En als mens?
“Beetje rare vraag, alsof je als financieel dienstverlener
geen mens bent. Hetzelfde dus, maar dan vooral
als enthousiaste vader van twee dochters.”
3. Waarom ga jij (iedere ochtend) aan het
werk?
“In mijn werk als consultant van het Voorzieprogramma
van Avéro Achmea bezoek ik dagelijks
financieel adviseurs. Het is fantastisch om sparringpartner
van ondernemers te zijn. Hoewel het lijkt
of we allemaal met dezelfde problemen worstelen is
iedere ondernemer uniek. Met de een helpen we de
visie of ambitie te concretiseren, bij de ander helpen
we het proces continu te verbeteren, weer een ander
heeft geen idee wat hij met social media aan moet. De
afwisseling maakt het spannend en geeft ruim voldoende
uitdaging om dagelijks in de auto te stappen.”
4. Wat is de mooiste eigenschap van een
mens?
“De mooiste eigenschap van een mens is dat we
kunnen luisteren. Tegelijkertijd merk ik vaak dat luisteren
ook heel lastig is. Ik heb het idee dat we liever
praten, of bang zijn voor de stilte in een gesprek. Echt
luisteren is zo mooi. Als kind luisterde ik graag naar
de verhalen die mijn vader vertelde. Ik merk nu ook
hoe leuk het is verhalen voor te lezen aan mijn eigen
kinderen, ze luisteren aandachtig en stellen vragen.
Je ziet ze dan denken en je weet dat ze zich van alles
verbeelden. Luisteren is dus voor mij vooral vragen
stellen.”
5. Welk dier kan de aarde wel missen?
“Een wesp. Het zal ongetwijfeld een nuttig dier zijn,
maar kan het dier ook zonder angel?”
6. Ben je meer rationeel of meer intuïtief ingesteld?
Is er zakelijk en privé een verschil?
“Ik reageer meestal vanuit mijn gevoel, mijn onderbuik.
Door mijn ervaring en mijn natuurlijke drang
om in mijn vakgebied steeds te blijven leren neem ik
snel besluiten. Wel zorg ik achteraf voor een onderbouwing
met cijfers, onderzoeken of meningen van
anderen. Dat doe ik zakelijk en privé.”
7. Wat is de mooiste herinnering uit jouw
leven?
“Het ligt voor de hand te zeggen de geboorte van
mijn kinderen, maar ik heb Herman Brood eens
horen zeggen: “Ik spaar geen geld, maar ik spaar
mooie momenten”. Dat deed me beseffen vaker stil
te staan bij de dingen die er gebeuren en ervan te
genieten. De mooiste herinnering is er dus niet, het
zijn er velen.”
8. Als je boek zou schrijven, wat zou de titel
dan zijn?
“Verleg je grens. Als mens zijn we vaak tot meer in
staat dan we denken. Soms worden we een beetje
lui. Stel een ambitieus doel en verleg je eigen grens.
Als mens, als ondernemer of in de sport. Net even de
grens opzoeken levert mij een flinke dosis energie en
ik merk dat het anderen ook vaak enthousiast maakt.
Mooi toch?”
28

inspiratie
tekst Arno Brons
9. Door wie of wat word jij
geïnspireerd?
“Ik haal veel inspiratie uit de sport.
Ik kan genieten van coaches die hun
verhaal beschrijven hoe zij met hun
team Olympisch goud hebben gewonnen,
maar ook van de doelgerichtheid
en de vastberadenheid van topsporters.
Ik loop zelf graag hard en heb looplegende
Haile Gebrselassie een keer
mogen ontmoeten en een stukje met
hem mogen lopen. Heerlijk om zo’n
topatleet te horen praten over zijn passie.
Met een grote glimlach.”
// Het beste uit jezelf halen,
dat gun ik iedereen // Arno Brons
10. Geef je aan goede doelen?
Geloof je in het nut ervan?
“Sowieso als men langs de deur komt.
Maar structureel doneren we aan KWF
of als vrienden of collega’s zich inzetten
tijdens bijvoorbeeld Alpe d'HuZes.
Ik zet me ook in voor Spieren voor
Spieren. Mijn gezonde spieren inzetten
voor kinderen met een spierziekte.
In januari liep ik de halve marathon
van Egmond en ook deed ik eerder
mee aan de Wintertijd challenge in
het team Spieren voor Spieren. Door
sponsors te zoeken haal ik geld op
voor de stichting. In juli komen de
Olympische Spelen voor de jeugd
naar Nederland: the European Youth
Olympic Festival. Ik heb een week vrij
genomen om als vrijwilliger aan de slag
te gaan. Achmea is één van de partners
en geeft mij zelfs een aantal speciale
verlofdagen hiervoor cadeau. Er voor
zorgen dat alles gladjes verloopt en dat
de jeugd optimaal kan presteren. Het
beste uit jezelf halen, dat gun ik iedereen.
Als ik daar een bijdrage aan kan
leveren dan heeft het nut.” nn
www.voorzie.nl
Geld&dienstverleninG, Zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 29

inspiratie
tekst Toon Berendsen, beeld Jiri Büller
Vrijheid, gelijkheid en
mekanderschap als
sturende principes
“Als je je niet bewust bent van de principes Vrijheid, Gelijkheid en Mekanderschap,
werken ze onbewust door. Want ze werken altijd.” Aldus Damaris Matthijsen die met
haar Vrijgebroed de zesde New Financial Inspiration verzorgde.
Tijdens de jongste New Financial Inspiration, met
als gastheer Ambassadeur Richard Weurding
(algemeen directeur Verbond van Verzekeraars)
werden de Ambassadeurs uitgedaagd om hun hart
aan te vliegen vanuit de route Vrijheid, Gelijkheid en
Mekanderschap. Matthijsen, oprichter van Economy
Transformers, gelooft dat deze sturende principes ook
prima dienst kunnen doen bij het vernieuwen van de
financiële sector.
De workshop die Matthijsen en haar Vrijgebroedteam
verzorgden, maakten de werking van de principes
duidelijk. Daarbij ging het nadrukkelijk niet alleen
om de impact van ieder principe afzonderlijk; ook de
onderlinge samenhang kwam aan de orde. Sterker, het
gaat juist vooral om het creëren van die samenhang
of beter nog evenwicht tussen de principes. Vrijheid
bijvoorbeeld is mooi, maar als iedereen zijn eigen
gang gaat kan mekanderschap dan nog floreren?
De Ambassadeurs werd eerst gevraagd woorden
en gevoelens te noemen die de principes bij hen
opriepen. Bij ‘mekanderschap’ bijvoorbeeld kwamen
termen als samen, delen, blij en gelijkwaardigheid.
Gedurende de middag zou dat laatste begrip steeds
weer blijven opduiken. Niet zomaar, lijkt het; de
financiële sector wil immers meer dan ooit op voet
van gelijkwaardigheid verkeren met de consument.
Richard Weurding en Damaris Matthijsen.
Tijdens de eerste, wat meer persoonlijk getinte workshopronde,
bleek dat iedereen wel iets heeft met de
30

principes. Zo vertelde één van de deelnemers dat hij
na een wereldreis met zijn gezin tijdens een verjaardag
muziek hoorde die hem deed terugdenken aan de
reis en het gevoel van mekanderschap met zijn gezin
dat hij toen ervoer. “De tranen biggelden over mijn
wangen. Dit zit heel diep.”
Vervolgens werd de workshop toegespitst op de
bedrijfstak en vernieuwing. Specifiek ging het om de
thema’s ‘klantrelatie’ en ‘wetgeving’. De groepjes die
tijdens de eerste ronde waren gevormd, bleven bij
elkaar. Ieder groepje bekeek een principe in relatie
tot de thema’s. De uiteindelijke opdracht was om
thema en principe, bijvoorbeeld ‘vrijheid in relatie tot
wetgeving’ te verbeelden. De groepjes bleken hierbij
overigens zeer creatief.
enorme inVloed
Vrijgebroed had er deze middag bij wijze van
experiment voor gekozen om eerst de ideale situatie
te laten verbeelden. Pas na de pauze werd gevraagd
om de situatie uit te beelden zoals ze nu volgens de
// Principes zijn heel praktisch en
dagelijks om ons heen werkbaar //
Ambassadeurs is. Dit werd als wat verwarrend ervaren.
Maar uiteindelijk werd toch wel duidelijk dat er
nog een behoorlijke kloof bestaat tussen de situatie nu
en de situatie waar de bedrijfstak naar toe wil. Maar
het werd ook zichtbaar dat er wel degelijk al iets aan
het veranderen is. Zo maakte het groepje dat zich had
gebogen over klantrelatie en mekanderschap ook een
opstelling waarin verzekeraar en adviseur niet langer
met elkaar verbonden zijn en nadrukkelijker naar
de eindklant kijken. Andere deelnemers ervoeren de
workshop als complex. Het is ook nog niet zo makkelijk
om de drie principes in evenwicht te brengen.
Maar de workshop nodigde zeker uit om eens door de
bril van Vrijheid, Gelijkheid en Mekanderschap te kijken,
principes die niet zomaar met hoofdletters worden
geschreven; zij hebben sinds de Franse Revolutie
een enorme invloed gehad op onze samenleving.
Volgens Damaris Matthijsen zijn de principes
heel praktisch en dagelijks om ons heen werkbaar.
“Vrijheid houden we in toom met wet- en regelgeving.
Maar daarmee alleen krijgen we een duurzame
wereld niet goed voor elkaar. Het is ook de vraag
of we met gelijkheid de innovatie krijgen die het
verzekeringsbedrijf nodig heeft. Wat gebeurt er als we
meer vrijheid toelaten? Mekanderschap is een beetje
een vergeten waarde. Maar het zou het primaire
principe kunnen zijn voor de markt, die nu wordt
geregeerd door vrijheid.” nn
Geld&dienstVerleninG, zo kan het ook! / zomer 2013 / Thema Innovatie 31

Ambassadeurs van het
Dick-Jan Abbringh
Purpose Management
Consulting
Marcel Bax
Home Invest
Richard Boxtart
IkKan! Financial Life
Coaches
newfinancialforum.nl/dick-jan-abbringh
newfinancialforum.nl/marcel-bax
newfinancialforum.nl/richard-boxtart
Edmond Alblas
Arendonk
Deloitte
Toon Berendsen
VVP
Michiel Brandt
SVC
newfinancialforum.nl/edmond-alblas
newfinancialforum.nl/toon-berendsen
newfinancialforum.nl/michiel-brandt
Martin van
Arendonk
Univé Verzekeringen
Egbert Berkhoff
NNEK
Ad Broere
Ceder Consult
newfinancialforum.nl/martin-van-arendonk
newfinancialforum.nl/egbert-berkhoff
newfinancialforum.nl/ad-broere
Bjørn Aris
Return on People
Björn Bierhaalder
MCH Consultancy
Arno Brons
Avéro Achmea, Voorzie
newfinancialforum.nl/bjørn-aris
newfinancialforum.nl/björn-bierhaalder
newfinancialforum.nl/arno-brons
Roos Arnold
inFinanz
Joke Bijleveld
Achmea Academy
Wilma de Bruijn
Achmea Academy
newfinancialforum.nl/roos-arnold
newfinancialforum.nl/joke-bijleveld
newfinancialforum.nl/wilma-de-bruijn
Pieter van den Ban
Univé Verzekeringen
Merelel van Boheemen
Bureau La Bohême
Johan Buigholt
Univé Verzekeringen
newfinancialforum.nl/pieter-van-den-ban
newfinancialforum.nl/merel-van-boheemen
newfinancialforum.nl/johan-buigholt
Jelle Bartels
FP Advance
René van der Borch
tot Verwolde
Profin
Roy van Diem
R. van Diem
newfinancialforum.nl/jelle-bartels
newfinancialforum.nl/rené-van-der-borchtot-verwolde
newfinancialforum.nl/roy-van-diem
Ron Bavelaar
Hypotheekshop
Mark Boskamp
Stichting LEF
Douwe Dijkstra
Obvion
www.newfinancialforum.nl/ron-bavelaar
newfinancialforum.nl/mark-boskamp
newfinancialforum.nl/douwe-dijkstra
32

New Financial Forum
Jan Donselaar
Dazure
Annemarie
Gerritsma
GAPP Marketing
John Heller
Argenta
newfinancialforum.nl/jan-donselaar
newfinancialforum.nl/annemarie-gerritsma
newfinancialforum.nl/john-heller
Jan-Willem
Dreteler
SNS REAAL
Jacky van de
Goor
Legende
Joost Hembrecht
Florius
newfinancialforum.nl/jan-willem-dreteler
newfinancialforum.nl/jacky-van-de-goor
newfinancialforum.nl/joost-hembrecht
Fleur Dujardin
Delta Lloyd Groep
René de Haan
Helder Kijken
Maurice van
den Hemel
All-Insure
newfinancialforum.nl/fleur-dujardin
newfinancialforum.nl/rene-de haan
newfinancialforum.nl/reinier-van-derheijden
newfinancialforum.nl/maurice-vanden-hemel
Joep van den
Eijkel
DIN
Rick van Ham
Hypza
Edmond Hilhorst
Independer.nl
newfinancialforum.nl/joep-van-den-eijkel
newfinancialforum.nl/rick-van-ham
newfinancialforum.nl/edmond-hilhorst
Kees Engel
Qhuba
Aloys Harmsen
Pensioen Support
Nederland
Liesbeth
Hogervorst
Energizer
newfinancialforum.nl/kees-engel
newfinancialforum.nl/aloys-harmsen
newfinancialforum.nl/liesbeth-hogervorst
Patrick Eppink
Turner
Hanneke Hartman
Adfiz
Ton van Hooft
Van Hooft & Postema
newfinancialforum.nl/patrick-eppink
newfinancialforum.nl/hanneke-hartman
newfinancialforum.nl/ton-van-hooft
Marc van Erven
ARAG Rechtsbijstand
Reinier van
der Heijden
Meetingpoint
Erik Hordijk
Verzekeringssite.nl
newfinancialforum.nl/marc-van-erven
newfinancialforum.nl/erik-hordijk
Jolanda Franken
Obvion
Rinske den Heijer
Callas Group
Gerard Hulsman
Gerard Hulsman Interim
en Advies
newfinancialforum.nl/jolanda-franken
newfinancialforum.nl/rinske-den-heijer
newfinancialforum.nl/gerard-hulsman
GELD&DIENSTVERLENING, ZO KAN HET OOK! / nr. 1 / Thema Verrijking 33

Het New Financial Magazine is de inspiratiebron
Ronald Janssen
Ortec Finance
Pepijn van Kleef
Moneyview Research
Jeroen Looman
Flexfront Service Partner
newfinancialforum.nl/ronald-janssen
newfinancialforum.nl/pepijn-van-kleef
newfinancialforum.nl/jeroen-looman
Martin de Jong
DELA
Wibo Koole
Create2connect
Michael Mackaaij
MultiSafe
newfinancialforum.nl/martin-de-jong
newfinancialforum.nl/wibo-koole
newfinancialforum.nl/michael-mackaaij
Femke de Jong-
Struiksma
Van Beem de Jong
Advocaten
Mark Kristel
finSo
Hubrien Meijaard
Hubrien - Financieel
Advies 2.0
newfinancialforum.nl/femke-de-jong
newfinancialforum.nl/mark-kristel
newfinancialforum.nl/hubrien-meijaard
Mark Jordens
Edmond Halley
Alexander van Kuik
Business conScience
Roelof Meijer
MPF Adviesgroep
newfinancialforum.nl/mark-jordens
newfinancialforum.nl/alexander-van-kuik
newfinancialforum.nl/roelof-meijer
Antoinette Kalkman
Wessels
Nationale Waarborg
Sjoerd Laarberg
Allianz Nederland
Hans Ludo
van Mierlo
Bestuursadviseur
en publicist
newfinancialforum.nl/antoinettte-kalkman
newfinancialforum.nl/sjoerd-laarberg
newfinancialforum.nl/hans-ludo-van-mierlo
Frans Kemper
SVC Advies
Natasja La Lau
Natasja La Lau
Aris Neven
Westerbeek, Neven &
Kuijlaars
newfinancialforum.nl/frans-kemper
newfinancialforum.nl/natasja-lalau
newfinancialforum.nl/aris-neven
Ron van Kesteren
Stichting toetsing
verzekeraars
Michael Lieffering
eBenefits
Dennis
Noordervliet
ING Nederland
newfinancialforum.nl/ron-van-kesteren
newfinancialforum.nl/michael-lieffering
newfinancialforum.nl/dennis-noordervliet
Lennart Kik
VVP
Jan van Lierop
Figlo
Harrie-Jan van
Nunen
De Financiële Makelaar
newfinancialforum.nl/lennart-kik
newfinancialforum.nl/jan-van-lierop
newfinancialforum.nl/harrie-jan-van-nunen

van Ambassadeurs van het New Financial Forum
Paul van Olst
Fidelity Worldwide
Investment
Katja van
Roosmalen
MKB Journalist
Gerard van Santen
Beleggingspolischeck
newfinancialforum.nl/paul-van-olst
newfinancialforum.nl/katja-van-roosmalen
newfinancialforum.nl/gerard-van-santen
Jaap Oudijk
Generali
Rolf Rozestraten
Obvion
Jonne Scholten
Avéro Achmea, Voorzie
newfinancialforum.nl/jaap-oudijk
newfinancialforum.nl/rolf-rozestraten
newfinancialforum.nl/jonne-scholten
Jeroen
Oversteegen
Nationale Hypotheekbond
newfinancialforum.nl/jeroen-oversteegen
Gerrit Ruijs
Ecurion Nederland
newfinancialforum.nl/gerrit-ruijs
Michel Schöpgens
Aquila
newfinancialforum.nl/michel-schöpgens
Ine Paridaans
Dela
Han de Ruiter
AEGON
Kenneth Schuit
ONVZ Zorgverzekeraar
newfinancialforum.nl/ine-paridaans
newfinancialforum.nl/han de-ruiter
newfinancialforum.nl/kenneth-schuit
Tamara Pieterse
Avéro Achmea
Hans Ruiter
NGPO
Dirkjan Takke
Turner
newfinancialforum.nl/tamara-pieterse
newfinancialforum.nl/hans-ruiter
newfinancialforum.nl/dirkjan-takke
Marcel Polak
Polak Van der Linden
& Boele
Olivier Rupke
Studie Centrum
Financiële Branche
Ronald-Tiemessen
De Hypotheekshop
newfinancialforum.nl/marcel-polak
newfinancialforum.nl/olivier-rupke
newfinancialforum.nl/ronald-tiemessen
Peter Post
Moneyview Research
Tim Rijvers
DAK Intermediairscollectief
Bert Jan Tiesinga
New Flame
newfinancialforum.nl/peter-post
newfinancialforum.nl/tim-rijvers
newfinancialforum.nl/bert-jan-tiesinga
Paul Rijns
Brand New Day
Mark Sanders
NVHP
Fred Toussaint
Nationale-Nederlanden
newfinancialforum.nl/paul-rijns
newfinancialforum.nl/mark-sanders
newfinancialforum.nl/fred-toussaint
GELD&DIENSTVERLENING, ZO KAN HET OOK! / nr. 1 / Thema Verrijking 35

Ambassadeurs van het New Financial Forum
Boudewijn van
Uden
ASR
Ronald Verbrugge
ISDC
Jos Wagemakers
eXpenses Online
newfinancialforum.nl/boudewijn-van-uden
newfinancialforum.nl/ronald-verbrugge
newfinancialforum.nl/jos-wagemakers
Ivo Valkenburg
Valkenburg bv
Cees Vernooij
Fairchild Marketing
Consultants
Ozewald Wanrooij
Neutralis
newfinancialforum.nl/ivo-valkenburg
newfinancialforum.nl/cees-vernooij
newfinancialforum.nl/ozewald-wanrooij
Gert Vasse
Yellowtail
Jan Verstegen
Eerste stap.nl
Richard Weurding
Verbond van
Verzekeraars
newfinancialforum.nl/gert-vasse
newfinancialforum.nl/jan-verstegen
newfinancialforum.nl/richard-weurding
Tjibbe van
der Veen
Oare Wei
Henri Viswat
Conclusion
Robert Witteveen
REAAL
newfinancialforum.nl/tjibbe-van-der-veen
newfinancialforum.nl/henri-viswat
newfinancialforum.nl/robert-witteveen
Marja van der Veen
De Scheidingsplanner
Willem Vreeswijk
VVP
Marieke van Zuien
BNP Paribas Cardif
newfinancialforum.nl/marja-van-der-veen
newfinancialforum.nl/willem-vreeswijk
newfinancialforum.nl/marieke-van-zuien
Hanneke ter Velde
Delta Lloyd
Bernardo Walta
De Goudse
Verzekeringen
Harry van der
Zwan
Delta Lloyd
newfinancialforum.nl/hanneke-ter-velde
newfinancialforum.nl/bernardo-walta
newfinancialforum.nl/harry-van-der-zwan
Bouw mee aan een gezonde en
gerespecteerd financiële sector en
wordt ook ambassadeur.
www.newfinancialforum.nl
Een initiatief van VVP Weekblad voor financiële dienstverleners.