23 magazine Leef!

More documents

Recommendations

Info

Historie voetbal In de oorsprong van de Nederlandse voetbalsport speelt de gemeente Noordwijk een opmerkelijke rol. Onlangs is ontdekt dat er in 1789 in ons land een wedstrijd ‘village football’ werd gespeeld, en wel op de Gooweg Een potje tussen Noordwijk en Noordwijkerhout. Volgens sporthistorici is dit het eerste potje oervoetbal op Nederlandse bodem. Oervoetbal TEKST FRANS VAN DUIJN BEELD BURO BINNEN 14
In Engeland was al in de twaalfde eeuw het ‘mob football’ of ‘village football’ populair. Dit spel werd eens per jaar tussen twee buurdorpen gespeeld. Er waren geen spelregels en er was maar één streven: de bal, een opgeblazen varkensblaas, moest op de ene of andere manier naar een vastgesteld punt in een van beide dorpen worden geschopt of gegooid. Dat punt werd meestal gemarkeerd met een vlag en deed dus dienst als ‘doel’ van de tegenstander. De kerktoren was bijvoorbeeld een veel gekozen plek om te scoren. Soms speelde het ene dorp een thuiswedstrijd en kwam de bevolking van het buurdorp op bezoek. Maar als de twee rivaliserende dorpen dicht bij elkaar lagen, begon de wedstrijd in het niemandsland tussen de twee dorpen. In dat geval was het puur de bedoeling om de bal in het dorp van de tegenstander te krijgen. Gooweg als speelveld In het voorjaar van 1789 gebeurde iets dergelijks tussen de dorpen ‘Noordwyk’ en ‘Wyk op Hout’. Het speelveld betrof de huidige Gooweg over een afstand van zo’n vier kilometer. Op deze plek werd dus sportgeschiedenis geschreven, want uit historisch onderzoek blijkt dit de eerste (beschreven) oervoetbalwedstrijd op Nederlandse bodem te zijn! De primeur komt op naam van Noordwijker Jeroen Verhoog, die er in het voorjaar van 2018 een stuk over schreef in het Noordwijkse magazine De Blauwdotter. Zijn ontdekking werd ‘officieel’ na verder onderzoek van de sporthistorici Jan Luitzen en Wim Zonneveld. Zij deden de zaak gedetailleerder uit de doeken in hun boek ‘Hoe voetbal verscheen in Nederland’. John Skinner In dit boek valt te lezen hoe de oervorm van het voetbal in Noordwijk werd geïntroduceerd door de Engelse kostschooljongen John Skinner (16), die samen met zijn broertje Edward (13) op de internationale kostschool van Joseph de Veer aan de Voorstraat zat. Toen John merkte dat er in Holland niet werd gecricket of gevoetbald vroeg hij zijn moeder in Londen om zijn sportspullen te sturen. Aldus geschiedde en tijdens een door de kostschool georganiseerde sportdag greep John zijn kans. Wat was het geval? De Duitse kostschooljongens hadden het worstelen gewonnen en de Engelse jongens het hardlopen. Skinner hield niet van een gelijkspel en op zijn voorstel werd er een beslissende pot ‘village football’ op de Gooweg gespeeld, die toen trouwens nog Northgoweg heette (van doorgaande weg: go=ga). Russen, Fransen en Polen Acht Engelse jongens, waaronder uiteraard John en Edward Skinner, speelden tegen een groep met onder anderen Duitse, Franse, Russische, Poolse en Nederlandse leerlingen. Later deed John in brieven naar huis verslag van de wedstrijd, ook nog eens op rijm: ‘The Foot-Ball brought, the party set / The English club, and form a bet / That they would kick and drive about / from Noordwyk to the Wyk op Hout.’ Het Engelse team zou de bal dus in Noordwijkerhout moeten krijgen en uiteraard (typisch Engels) was er een weddenschap met een financiële inzet aan verbonden. Volgens Skinner was het een felle pot football, waarbij de schenen niet gespaard bleven. Het spel golfde heen en weer, maar uiteindelijk wonnen de Engelsen. Zij wisten de bal in Noordwijkerhout te krijgen. De Engelsen trakteerden hun tegenstanders vervolgens op drank in een herberg (’t Jagthuys?) te Noordwijkerhout, betaald van de opbrengst van de weddenschap. WIM ZONNEVELD MET BOEKJE OP DE GOOWEG 230 Jaar later Inmiddels zijn er serieuze plannen om 230 jaar na dato een feestelijke jubileumwedstrijd te laten plaatsvinden, uiteraard aan de Gooweg tussen Noordwijk en Noordwijkerhout. Op 3 november zou het moeten gebeuren. Sporthistoricus Wim Zonneveld vindt het een goed idee en heeft ook nog wat tips voor de remake. ‘Doe het niet op de straatweg,’ meldt hij. ‘Zo gebeurde het oorspronkelijk wel, maar dat gaat veel te lang duren en vergt volgens mij te veel organisatie.’ Op de vraag welk sóórt voetbal er gespeeld moet worden, zegt Zonneveld: ‘Organiseer geen écht mob football, want daar gaan gewonden bij vallen! Kijk maar eens naar filmpjes op You Tube van recente keren dat zo’n wedstrijd in Engeland geïmiteerd werd.’ Op deze filmpjes (‘Royal Shrovetide Football 2017’ en ‘We took part in Britains roughest ancient football game and this happened’) zie je inderdaad een soort veldslagen, waarbij de bal mag worden gegooid, getrapt en in de armen gedragen. De blessures zijn heftig en talrijk. Rugby Sporthistoricus Zonneveld heeft een beter plan. ‘Doe iets kleins op de Gooweg, penaltyschieten bijvoorbeeld, en organiseer daarna een rugbywedstrijd tussen Noordwijkse voetbalclubs op een regulier veld. Bij het rugby zou ik met de huidige regels spelen of ze iets aanpassen vanwege de feestelijke aangelegenheid.’ Tot slot heeft Zonneveld nog een relativerende opmerking over ‘onze’ eerste voetbalwedstrijd. ‘Er is natuurlijk altijd een kans dat nóg oudere informatie over ‘football’ in Nederland wordt ontdekt. De Noordwijkse wedstrijd in 1789 is bij toeval opgedoken uit een archief met brieven. Wie weet wat er allemaal nog in dergelijke archieven ligt opgesloten!’ 15
Page 1 and 2: Lorem ipsum Magazine NAJAAR 2019 #
Page 3 and 4: Welkom! Samen maken we Leef! Februa
Page 5 and 6: Inhoud oror 04 Vier kernen Historie
Page 7 and 8: Historie Noordwijk en Noordwijkerho
Page 9 and 10: Een aantal vacatures is nog niet in
Page 11 and 12: sociale contacten. Het zijn over he
Page 13 and 14: BRYAN SCHOUTEN EN HEDDE DUITS VOL C
Page 15: Ouderenbonden Wie wil er nu lid wor
Page 19 and 20: VV Noordwijk: doelpalen van zand me
Page 21 and 22: SJC: Sint Jeroensclub begon in boll
Page 23 and 24: VVSB: Luxe club in Noordwijkerhout
Page 25 and 26: Van Nispen: sociaal middelpunt van
Page 27 and 28: C In die primitieve tijd kon je je
Page 29 and 30: OJiNG In 2013 werd de stichting OJi
Page 31 and 32: opgemerkt en later ook controleert
Page 33 and 34: Sinds 2014 zetten zij zich in voor
Page 35 and 36: ‘Hoor de wind huilen, waar zou de
Page 37 and 38: FOTO LINKS VLNR: FROUKE LAMPE, JOLA
Page 39 and 40: uuen Wat doe jij voor je buurt? Met
Page 41 and 42: De gouden driehoek ‘Ik kan hier o
Page 43 and 44: MARION RIJSDIJK moment, zoals een h
Page 45 and 46: Het Genootschap Oud Noordwijk vraag
Page 47 and 48: Mijn verhaal Ruim een jaar geleden
Page 49 and 50: Horizontaal: 1. 1. Gebrekkige Wapen
Page 51 and 52: Welzijn Noordwijk Een leuke plek om
Page 53 and 54: Eenzaamheid onder ouderen bestrijde
Page 55 and 56: Leuke hobby Henny was begin jaren
Page 57 and 58: Al veel langer is Noordwijk partij
Page 59 and 60: Interview Ik rommelde maar gewoon m
Page 62 and 63: Topaz Munnekeweij Bijzonder ouderen
Page 64 and 65: Samen er het beste van maken Sint B
Page 66 and 67:
Sint Bavo werd gesticht door Congre
Page 68 and 69:
Arno de Fuijk: van cateraar tot uit
Page 70 and 71:
Groot Hoogwaak Restaurant ‘De Dui
Page 72 and 73:
Interview Vliegen als n vogel JOOP
Page 74 and 75:
Iedere woensdag vanaf 13.00 uur tot
Page 76 and 77:
Heel Nederland Leest Jan Wolkers! I
Page 78 and 79:
Marente Marente Danst Na het succes
Page 80 and 81:
Nazomerfestival Nrdwijk Nrdwijk Het
Page 82 and 83:
Sportarts Mulder Lex Mulder is spor
show all

23 magazine Leef!

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?