17.03.2020 Views

Inkijkexemplaar-Roots-Vogelmagazine-01-2020

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

VOORJAAR 2020, € 5,25

MAGAZINE

• Vogelen rond de Noordzee

• De mysterieuze nachtzwaluw

• Ga mee op zoek naar zeearenden

• Getest: elektronische kijkers

• Interview: Caspar Janssen

GRAUWE

KIEKENDIEF

maakt succesvolle

rentree

STERNS IN NEDERLAND

Zoek de verschillen

00120

AP

Zorgen om

ZOMERTORTELS

8 718972 810382

VOGELWANDELING

Rondje Meinerswijk

BALTSENDE VOGELS

doen de liefdesdans


JOHN HAWKINS FLPA/NIS

Vrolijke fluiter

De eerste keer dat ik een boomklever hoorde zingen,

herinner ik me als de dag van gisteren: het gebeurt op

een zonovergoten dag in maart, in Muiderberg, op een

landgoed met oude loofbomen. Eerst denk ik aan een

ontsnapte kanarie, maar dan wel eentje die heel luid

kan zingen. Na enig zoekwerk krijg ik de bewuste

vogel in de kijker: een boomklever! Nooit geweten dat

die zo mooi zingt. Door de verrekijker geniet ik van zijn

fraai grijsblauwe bovendelen, zwarte oogstreep, witte

keel, de roestbruine flanken en oranjebruine buik.

Met verbazingwekkend gemak ‘rent’ dit vogeltje

zowel omhoog als omlaag langs de dikke stam.

Daarom heet hij ook boomklever. Bijzonder detail:

hij leunt, in tegenstelling tot spechten, niet met zijn

staart tegen de boom. Om goed te kunnen klauteren,

heeft hij extra lange en vooral sterke nagels. Daarmee

kleeft hij als het ware tegen de stam. Ook de

lichaams bouw is bijzonder: een compacte vogel met

een grote kop, ‘zonder nek’. De puntige snavel is

grijszwart en bijzonder stevig. Daarmee kraakt hij

moeiteloos de hardste noten, zelfs hazelnoten. Die

worden soms vastgezet in een spleet in de bast of

een muur, en vervolgens kapotgehakt voor de lekkere,

zachte inhoud. Vanaf die dag is de boomklever

een van mijn favoriete vogelsoorten.

In dit nieuwe Vogelmagazine besteden we aandacht

aan de vogelbalts, een bijzonder fenomeen, aan de

opmerkelijke comeback van de sierlijke grauwe

kiekendief, aan de mysterieuze nachtzwaluw, de

vogel rijke hotspots rond de Noordzee en veel meer.

Je kunt ook mee met excursies en vogelweekends

en een vaartocht maken. Geniet van het voorjaar!

Paul Böhre

Redacteur en samensteller Roots Vogelmagazine

paul.bohre@newskoolmedia.nl

FILMTIP

Bekijk een filmpje

van de balts van

boomklevers op

rootsmagazine.nl

onder Video.


56 NACHTZWALUW

MAGAZINE

06 DE LIEFDESDANS

44 DE NOORDZEE

Inhoud

Focus op vogels

06 Baltsende vogels

30 De zomertortel in de penarie

40 De Roots-podcast Notenkrakers

44 Vogelhotspots rond de Noordzee

56 Mysterieuze nachtzwaluw

64 Zoek de verschillen: sterns

71 Vogelnieuws

72 De succesvolle rentree

van de grauwe kiekendief

In gesprek met

36 Caspar Janssen

Wandelen in Gelderland

18 Vogelrijk uiterwaardpark Meinerswijk

(+ routekaart)

Eropuit

27 Kom naar het Roots Vogelfestival

35 Agenda met vogel-uitjes

41 Vaarexpeditie voor lezers: naar

het IJsseloog en de IJsselmonde

61 Lezersreis: vogelen op Vlieland

80 Wadden Vogelfestival

28 SASKIA’S FAVORIETEN

Columns

17 Klaas de Jong

28 Saskia van Loenen

53 Henk Meeuwsen

82 Thomas van der Es

30 ZOMERTORTEL

64 STERNS

Praktisch

42 Gevonden voor de vogelaar

52 Volg Roots ook online!

54 Kijk op kijkers

68 De nieuwste vogelboeken

70 Het Roots Roofvogelboek

83 Colofon & lezersservice

COVERONDERWERPEN

72 DE GRAUWE KIEKENDIEF

COVERFOTO’S MET DE KLOK MEE: ALAIN GHIGNONE/AGAMI

(GRAUWE KIEKENDIEF), BENCE MÁTÉ/AGAMI (GROTE KISKADIE),

EDWIN GIESBERS (OOIEVAAR), DAVID TIPLING/NPL (ZOMER­

TORTELS), RALPH MARTIN/AGAMI (DWERGSTERN).

WWW. MAGAZINE.NL 5


BLUE SUEDE SHOES

Deze blauwvoetgenten voeren

een paringsdans uit met

– hoe kan het ook anders –

hun prachtig blauwe schoeisel.

Hoe blauwer de voeten, hoe

aantrekkelijker het vrouwtje

hem vindt.

JURGEN & CHRISTINE SOHNS/FLPA/NIS

6 VOGELMAGAZINE


WALSEN

Liefdesdansen in het vogelrijk

EN BALTSEN

Dansen, zwieren, dartelen en swingen, in het vogelrijk wordt heel

wat gedaan om een partner te veroveren. Soms met uiterst vernuftige

choreografieën, soms is een bescheiden dansje al genoeg.

TEKST KIM VEENMAN

Vogels winden er geen doekjes om: als er

een partner versierd moet worden, trekken

ze alles uit de kast. Vaak zijn het de mannen

die zich uitsloven om de aandacht van

vrouwlief te trekken. Sommige doen dat

enigszins subtiel, andere pronken met hun

uiterlijk dat het een lieve lust is en dragen

een heus kostuum voorzien van pronkstukken

als een lange staart, verentooi en

gekleurde keelzak. Er zijn ook vogels die

bijzondere cadeaus geven of hele liefdesliederen

zingen. Maar wat waarschijnlijk

het meest opvalt, is de paringsdansen.

Liefdesdans

Net als vogels voeren wij mensen eigenlijk

ook zo’n dans uit. Wij dossen ons uit

met hoge hakken en een stoer leren

jack. We gebruiken lippenstift, doen een

lekker geurtje op en eten een chic diner bij

kaarslicht. Allemaal om nader tot elkaar

te komen. En dat is precies de reden dat

vogels paringsdansen uitvoeren. En – niet

onbelangrijk – tijdens de balts neemt

de seksuele motivatie toe. Toch bestaat de

balts zelf niet alleen maar uit handelingen

van voortplantingsgedrag. Vaak is het een

mengsel van ook andere gedragssystemen,

zoals aanval- en vluchtgedrag.

Er zijn veel dieren die baltsen, maar het

zijn toch wel de vogels die meester zijn in

de vernuftige dansen. Hier een greep uit de

mooiste choreografieën, balletuitvoeringen

en ook subtiele dansjes uit het vogelrijk.

MARTIN WILLIS/MINDEN/NIS

WAAIER

Het lijkt een doodgewoon

zwart vogeltje,

tot het mannetje

van de Victoria’s

geweervogel indruk

wil maken op een

vrouwtje. Dan trekt

hij alles uit de kast:

als een soort waaier

vouwt hij zijn veren

in een cirkel.

WWW. MAGAZINE.NL 7


DAVID TIPLING/NPL

ZOMERTORTEL - [Streptopelia turtur]

Wetenschappelijk naam:

Streptopelia turtur.

Lengte: 26-28 cm.

Herkenning: kleiner dan Turkse

tortel. Patroon op bovendelen

meer contrastrijk. Blauwgrijze kop.

Ruitvormige staart met brede witte

achterrand. Grijze hals, nekvlek

met zwarte en witte strepen. Roze

borst en stuit. Rug heeft roodbruine

veren met donkere centra.

Vlucht: snel (95 km/u), met

schokkerige bewegingen.

Geluid: snorrend ‘turrr turrr turrr’,

vanaf vaste zitpost van mei tot juli.

Voedsel: zaden, knoppen, blad van

wilde planten, slakken en rupsen.

Leefgebied: jonge bosjes, heggen

of struikgewas in boerenland.

Trek: enige langeafstandstrekker

onder onze duiven. Overwintert

in West-Afrika.

Voorkomen: apr-okt. Broedt

vooral in Drenthe, Flevoland en

Zuidoost-Nederland. Gaat sterk

achteruit in aantal.

30 VOGELMAGAZINE


De zomertortel

Zwoel

koerend

zorgenkind

Ooit was de Amerikaanse trekduif

veelvoorkomend. Men sprak zelfs

van wolken vogels die het zicht

op de hemel wegnamen.

Maar sinds 1914 is deze vogel

wereldwijd uitgestorven; er zijn

alleen nog opgezette exemplaren

in natuurmusea te vinden.

Ondergaat de zomertortel,

‘onze’ trekduif, de komende

decennia hetzelfde lot?

TEKST LARS SOERINK/VOGELBESCHERMING NEDERLAND

WWW. MAGAZINE.NL 31


10 VOGELHOTSPOTS

Rond de Noordzee

FOTO-

TIPS

VAN SIJMEN HENDRIKS

• Ga op het strand of aan het wad door je knieën of ga zelfs een

keer op je buik liggen. Door het verlagen van je standpunt krijg

je de horizon in beeld, waardoor de vogels mooi loskomen van

de achtergrond.

• Probeer niet om alle menselijke aanwezigheid buiten beeld te

houden. Laat maar zien hoe sterk de mens heeft ingegrepen in

de natuurlijke omgeving.

• Twee fantastische plekken in Nederland om kust- en zeevogels

te zien en te fotograferen zijn de Zuidpier van IJmuiden en

de Brouwersdam tussen het Zeeuwse Goeree-Overflakkee

en Schouwen-Duiveland.

• Timing is essentieel. Veel zeevogels kun je vooral goed fotograferen

in het broedseizoen. Maar ook heel belangrijk is het tij. Bij

laagwater zitten de vogels ver verspreid op het wad. Bij hoogwater

komen ze naar de kust of naar hoogwatervluchtplaatsen.

46 VOGELMAGAZINE


WIL LEURS/AGAMI

KIJK OP KIJKERS

In deze rubriek over verrekijkers, telescopen en handige

accessoires testen we ditmaal elektronische kijkers; dankzij slimme

stabilisatie-technologie zijn deze hightech-instrumenten perfect om

vogels in volle vlucht te volgen terwijl je zelf ook in beweging bent.

TEKST MARC PLOMP EN PAUL BÖHRE

10x30 IS

Opticron Imagic 10x30 IS en Imagic 12x30 IS

12x30 IS

Type:

10x30 IS | 12x30 IS

Kortste scherpstelafstand:

2,9 meter | 2,9 meter

Beeld op 1.000 meter:

91 meter | 88 meter

Afmeting:

151 x 118 mm | 151 x 118 mm

Gewicht:

534 gram | 537 gram

Garantie:

10 jaar | 10 jaar

Prijs:

€ 649 | € 675

Verrekijkers, elektronica en comfort

gingen tot een tijdje terug niet goed

samen. In het verleden zijn diverse

pogingen gedaan om met behulp van

digitale technieken of elektronica

verrekijkers te verbeteren. Zo heeft

Canon al langer diverse modellen in

het assortiment met een elektronisch

aangestuurde stabilisator die een

trillend beeld voorkomt, iets wat in

objectieven van camera’s tegen woordig

gemeengoed is.

Tot voor kort waren deze verrekijkers

door de technologie echter (te) groot

en zwaar. Bovendien bleek uit gebruikerservaringen

dat ze veel stroom

54 VOGELMAGAZINE


- Succesvolle rentree -

Nieuwe kans voor

de grauwe kiekendief

De grauwe kiekendief is zonder twijfel onze elegantste

en sierlijkste roofvogel, vooral tijdens de jacht blinkt hij uit in

acrobatiek. Het scheelde maar weinig of deze prachtvogel was

uit Nederland verdwenen. Een sterk staaltje vogelbescherming

in Noordoost-Groningen zorgde voor de ommekeer.

TEKST PAUL BÖHRE

WWW. MAGAZINE.NL 73

ALAIN GHIGNONE/AGAMI

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!