50+krant_wk13web

De

Krant

24 maart • 4 e jaargang - 21

Thema:

75 jaar

bevrijding

‘Oorlogsarcheoloog’

Remco Visser:

“Elke VONDST

vertelt een

verhaal” p13

Jo zag de TOMMY’S

Winterswijk

binnenkomen

p23

SAMEN

met Duitse

buren de schuilkelder

in p16

Remco Oonk als

EN VERDER:

- Benny Veenhuis over zijn avonturen

met Normaal

- Hulp bij dwaalgedrag demente oudere

- Is de natuur echt van slag?

www.devijftigpluskrant.nl

NSB’er op TONEEL:

“Iemand moet het doen”

p9

Oorlog en bevrijding leven volop in de Achterhoek

Thema:

75 jaar

bevrijding

Het thema 75 jaar bevrijding leeft

volop in de regio. Alle reden om een

groot deel van deze 50+Krant te wijden

aan de Tweede Wereldoorlog en

de bevrijding, zoals die in Winterswijk

herinnerd en nog steeds beleefd

wordt. Volgende week, op 31 maart, is

het precies 75 jaar geleden dat de

Engelsen ons dorp inreden. Lees in dit

nummer het bijzondere ooggetuigeverslag

daarover van Jo Markerink-

Lobeek (93). In dit nummer nog veel

meer bijzondere verhalen, zoals over

de unieke, nog steeds bewaarde

schuilkelder die Nederlanders en

Duitsers samen gebruikten en over

acteur Remco Oonk, die worstelde

met zijn rol als ‘foute naober’ in een

toneelstuk dat in mei samen met

Duitse acteurs wordt opgevoerd.

In de hele Achterhoek is de belangstelling

voor alles wat met de Tweede Wereldoorlog

te maken heeft enorm. Scholen,

verenigingen, verzorgingscentra, kranten

en televisie, allemaal zijn ze op zoek

naar verhalen over deze zwarte bladzijde

in onze vaderlandse geschiedenis.

Bij het AVOG’S Crash Museum in Lievelde

merken ze een forse toename in

bezoekersaantallen. Het museum heeft

een permanente tentoonstelling over de

luchtoorlog boven Nederland en in het

bijzonder de Achterhoek. Ook wordt het

museum bedolven onder de mailtjes en

telefoontjes met allerlei vragen en verzoeken

van grote groepen die langs willen

komen. “We proberen alle verzoeken

en vragen te beantwoorden, maar we

hebben een beperkt aantal vrijwilligers,

iedereen doet zijn best hier”, aldus

secretaris Peter Monasso.

De populaire website oudwinterswijk.nl

biedt veel informatie over de oorlogsgeschiedenis,

in het bijzonder over die van

Winterswijk. Drijvende kracht achter de

site is Hans Tenbergen. “ We merken de

laatste maanden dat bezoekers van

onze site steeds vaker op WO2-gerelateerde

pagina’s klikken”, aldus Hans.

Ook de bibliotheek ziet de uitleen van

boeken over de oorlog altijd stijgen met

de media-aandacht ervoor. “Daarnaast

besteden scholen ook aandacht aan het

onderwerp en worden er projecten georganiseerd

waardoor ook studenten wellicht

boeken nodig hebben”, aldus een

woordvoerster van de Bibliotheek Oost-

Achterhoek. “Vanaf eind maart zullen wij

extra aandacht besteden door speciale

tafels in te richten met boeken over het

onderwerp. Tot slot organiseren wij in

Eibergen een WO2 café.”

Meer informatie daarover staat op:

www.oostachterhoek.nl/wo2-cafe-in-eibergen.html

Coronavirus

Een groot deel van de verhalen in

deze uitgave is ruim vóór de uitbraak

van het coronavirus in ons land geschreven

en de krant als geheel is een

week voor verschijning naar de drukkerij

gestuurd. Hierdoor is het mogelijk

dat niet alle informatie in verhalen

of advertenties over aangekondigde

acties, evenementen of bijeenkomsten

nog up to date is. Wij vragen u

daarmee rekening mee te houden.

Bovendien is het mogelijk dat deze

krant bezorgd wordt op een later tijdstip

dan u gewend bent. Wij vragen u

hier begrip voor.

De redactie.

Herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog

Winterswijker bouwde kajak voor oversteek naar Engeland

3

Jan te Selle

uit Miste ging

in de laatste

oorlogsjaren

regelmatig

op pad om

onderduikers van eten te voorzien. Als

jochie van zo’n jaar of tien sloegen de

Duitsers geen acht op hem en kon hij zijn

gang gaan. Jan (geboren in april 1934 als

Jan van Schoolman) heeft een feilloos

geheugen en kan zich de oorlogsjaren

nog goed herinneren. Jan: ”We hadden

een grote pot met een hengsel eraan en

om goed in die pot te kunnen roeren en

grote scheppen er uit te kunnen halen,

hadden we een speciale sleef (grote

lepel) nodig. Vader liet er eentje maken

bij smid Kolthof in Miste. Het werd een

De destijds 17-jarige Winterswijker Pieter Timmerman begon in 1943 met de bouw van een kajak. Hij maakte

deze thuis op zolder aan de hand van een tekening. De boot moest demontabel zijn en in fietstassen kunnen

om mee naar de kust te nemen om vandaaruit de oversteek naar Engeland te maken. Verder dan het frame

kwam hij niet door het ontbreken van waterdicht materiaal. Na de oorlog nam Pieter de kajak mee naar zijn

nieuwe woonplaats Amsterdam. Enkele jaren geleden besloot de familie de kajak terug te brengen naar de

Achterhoek. Het bijna vijf meter lange frame is te vinden in het Nationaal Onderduikmuseum te Aalten.

W.R.

Sleef om onderduikers

snel te bedienen

enorme sleef. Ik ging er regelmatig mee

op pad om onderduikers in het bos eten

te brengen. Stamppot, snert, bonensoep,

of karnemelkse pap kregen ze en met die

grote sleef kon je goed roeren en alles

snel verdelen. Ik heb de sleef nog steeds,

al gebruik hem niet meer.”

W.R.

Colofon

De 50+ Krant

is een uitgave van Te Loo Media,

tweemaandelijkse huis-aan-huisuitgave op dinsdag.

Oplage 14.300 in Winterswijk en buurtschappen

en pickup-punten in Winterswijk

Uitgever:

Te Loo Media.

Directeur/eigenaar Franz te Loo

Algemene voorwaarden KvK 66118581

Verkoop advertenties voor 50+ krant

en website:

Franz te Loo 06-57549610

telefonische verkoop Dorinda Abbink 06-22532020

aanlevering advertentiemateriaal e-mail:

mediacommunicatieprteloo@gmail.com

Redactie:

Jan Ruesink (eindredactie).

Redactiemedewerkers/tekstschrijvers:

Wim Ruesink, Bernhard Harfsterkamp,

Daniëlle Carrière, Yvet Koskamp, Bart Iking,

Domien Esselink, Erik Meinen, André Vis.

Vormgeving krant:

Sandra Kingma Grafische Vormgeving

Aanlevering kopij, tips, persberichten:

redactie@devijftigpluskrant.nl

Webredactie:

Jan Ruesink, Peter van der Wel

Advertenties:

Evert Braakhekke

Kathy Wolterink-Mulder

Foto’s:

PR en redactie

Evert Braakhekke

Bezorgklachten/geen krant ontvangen:

Direct verspreidingen

info@directverspreidingen.nl of 055-5341825

Vermeld duidelijk uw klacht, postcode en huisnummer

Auteursrecht

Overname van artikelen (of delen ervan) uit deze

uitgave is niet toegestaan zonder uitdrukkelijke,

schriftelijke toestemming van de uitgever. Dat geldt

ook voor vermenigvuldigen, kopiëren, publiceren op

internet of opslaan in een databank

Aansprakelijkheid

De 50+ Krant wordt met grote zorgvuldigheid en naar

beste weten samengesteld. Uitgever Te LooMedia en

auteurs streven naar juistheid en volledigheid van

informatie en beeld. Fouten blijven mogelijk. Uitgever

en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid

voor schade die het gevolg is van handelingen,

gebaseerd op onze informatie.

Volgende editie verschijnt op 26 mei 2020.

Schuilplaats na 75 jaar nog in originele staat

Vriendin Juliana zat twee jaar

ONDERGEDOKEN in Kotten

De schuilkelder lag in het Duitse gedeelte van de groentetuin. Op de foto

poseren de onderduikers in de schuilkelder op een rustig moment. De

twee jongens links zijn de tweelingbroers Heini en Gerard Stemerdink.

Het zijn heden ten dage zeldzaamheden, schuilplaatsen uit de Tweede Wereldoorlog

die nog compleet intact zijn. In de Winterswijkse buurtschap Kotten

pal aan de Duitse grens is er nog zo één, precies zoals die ruim 75 jaar geleden

er ook al was. Henk Stemerdink (60) vertelt over de bijzondere plek in zijn

toenmalig ouderlijk huis, genaamd Seybel.

Els met de onbekende andere

onderduiker. Aan het uniform te

zien is hij een geestelijk verzorger/aalmoezenier.

Deze vermoedelijk

naoorlogse foto werd

midden jaren 70 meegenomen

door de vriendin van Els.

Door Wim Ruesink

Henk: “Mijn opa had een schuilplaats

gemaakt boven het deel waar de koeien

in de winter verbleven. De plek was helemaal

door strobalen omgeven. Het luik dat

toegang gaf tot de plek was voor het oog

geheel weggewerkt. Er hebben verschillende

mensen gebivakkeerd op de boerderij

om zich schuil te houden. Als het kon

ging men ook wel eens naar beneden. In

de groentetuin was een schuilkelder

gemaakt voor bij bombardementen.”

Are you Heini?

”Begin jaren 70 liep ik buiten toen er

opeens een auto met buitenlands kenteken

het erf op reed. Er stapte een dame

uit die aan mijn vader vroeg: “Are you

Heini?” Pa kinkte. Ze vertelde dat ze een

vriendin was van Els die hier in de

Tweede Wereldoorlog was ondergedoken.

De vrouw vertelde, tot onze verrassing,

ook over de directe vriendschap

die Els had met het koningshuis, middels

Juliana. Els was destijds na twee jaar

Kotten via Zwitserland naar Amerika gevlucht

en woonde daar sindsdien. Els

was erg benieuwd hoe het nu was in

Kotten en wilde graag foto’s van de plek

waar ze ondergedoken gezeten had. Er

werden foto’s gemaakt en er werd in het

Engels (voorzover we dat konden spreken)

en met gebarentaal wat verteld over

waar Els ondergedoken had gezeten.

Hierbij vertelde de Amerikaanse vrouw

weer over de vriendschap tussen Els en

‘Juul’ (directe vriendinnen van Juliana

noemde haar Juul of Juultje). Els, Nederlandse,

zat zo’n twee jaar lang bij ons

ondergedoken met een andere persoon

van wie we de identiteit niet meer

weten.”

Dit verhaal kwam tot stand dankzij

Henk Stemerdink en de huidige

bewoners van Seybel.

4

Nederland

Thema:

75 jaar

bevrijding

de grens

West-Duitsland

BOEKJE geeft mooi beeld

van LEVEN op de GRENS

Henk Stemerdink maakte in 1984 een geïllustreerd boekje ‘ Grens’, dat een mooi beeld

geeft van hoe zijn voorouders in de boerderij op de grens woonden rond de Tweede

Wereldoorlog. Op de luchtfoto wordt de ligging van het huis goed weergegeven.

Na de oorlog stond de boerderij in een zogenaamde verboden strook. De grens werd

streng bewaakt en op veel plaatsen werden er prikkeldraadversperringen aangebracht.

Jarenlang hadden de Stemerdinks een verblijfsvergunning voor hun eigen

woning nodig.

De schuilplaats zoals hij er nu nog steeds uitziet.

Slechts de strobalen die het vertrek camoufleerden

ontbreken op de foto.

Ook maakt Henk in dit boekje gewag van een bijzondere vondst die hij in 1984 deed.

Op de zolder van de boerderij vond hij in een plunjezak met daarin een stapeltje

brieven afkomstig van Duitse soldaten die in het voorjaar van 1945 ingekwartierd

werden. Zo’n 40 jaar lang lagen de brieven op de zolder zonder dat iemand er weet

van had.

5

NIEUW!

ASW

Schadeherstel

Uitdeuken

zonder spuiten

Verzekerings taxatie

+ reparatie

Ruitreparatie

Autohopper bakwagen bij ASW

• Dichte kettingkast

• 7 versnellingen

• Bosch Active Line middenmotor

• Magura HS11 remmen

• Schwalbe brede Delta Cruiser Plus banden

• Bosch 300w accu. (meerprijs 400w. 200,-)

• Lage instap, in 2 kleuren leverbaar

• Prijs 1899.-

• * geen inruil mogelijk

NU: 1599.-*

TOPKWALITEIT!

PARTIJVOORDEEL! OP=OP!

Dagje Wellness

cadeau bij je

huurauto!

Huur in maart of april een auto

of busje bij een Autohopper

vestiging (min. 2 35,-) en krijg

een entreevoucher voor een

dagje sauna cadeau! *

Tinbergenstraat 46 T +31 543 - 535322 info@autoschadewinterswijk.nl

www.autoschadewinterswijk.nl

*Exclusief boekingskosten. Actie loopt van 1 maart tot 30 april 2020

Ravenhorsterweg 8 - 7101 MJ Winterswijk - 0543512725

www.leontekempel.nl - info@leontekempel.nl

Thema:

75 jaar

bevrijding

Jo op de plek waar ze 75 jaar geleden de Tommy’s het dorp zag

inkomen. “Ik weet niet of de zon toen scheen, maar in ieder geval

wel figuurlijk voor veel Winterswijkers.”

Jo zag de TOMMY’S

Winterswijk binnenkomen

Foto: oudwinterswijk.nl

Door Wim Ruesink

Jo Markerink-Lobeek wordt in april

94 jaar, maar is nog zeer helder van

geest en heeft een fotografisch geheugen

voor elk detail, zeker uit de

bewogen dagen rondom de bevrijding

van Winterswijk. We spreken haar als

ze net haar auto voor de deur heeft

geparkeerd bij haar appartement in

het centrum van Winterswijk. Een bijzondere

ontmoeting met een van de

laatste ooggetuigen die de bevrijders

ons dorp zag binnentrekken.

“De Tommy’s zijn er!”, roept vader Lobeek

richting kelder. Het is zaterdag 31 maart

1945, zeven uur ‘s morgens in de woning

van het gezin aan het Scholtenenk.

De dan 18-jarige Jo, haar zus Mientje,

moeder en nog een paar familieleden

die kwamen schuilen, hadden de nacht

doorgebracht in de kelder. “Vader was

even poolshoogte gaan nemen en nadat

hij ons riep - ik had de kleren aangelaten

die nacht - rende ik achter meubelfabriek

Knook langs naar de Vredensestraat.“

Daar ziet ze zes à zeven Tommy’s

schichtig en op hun hoede de bocht omgaan

richting Singelweg. “Ze waren lopend,

volledig gecamoufleerd, dan

kruipend en dan hollend de schuine kant

van het gras op, dat er toen was bij het

oude kerkhof. Het waren de allereerste

bevrijders van Winterswijk.”

Oorlogsjaren

Jo woonde in de oorlogsjaren op het

Scholtenenk. “We hebben geen grote

narigheid meegemaakt in de Tweede

Wereldoorlog en we hadden ook geen

honger. Ik had één zus , Mientje, en

samen met mijn ouders hadden we het

goed. Vader werkte bij lijstenmaker Van

Ast. In de oorlogsjaren woonde tegenover

ons een SS’er en die hield alles in

de gaten. Ik trok mij er weinig van aan

en dat leverde nogal eens angstige momenten

op voor mijn ouders, als de betreffende

man weer aan de deur stond.

Zo trok ik mij namelijk niks aan van de

spertijd (avondklok) en stond dan samen

met een vriendin, Sini Treep, nog lang

onder de Joan van der Breggen-poort op

het Scholtenenk en dat zinde de man

niet. Na de bevrijding is hij opgepakt. Ik

had dit graag willen zien, maar hoorde

het pas later. Nooit meer wat van de

man gehoord. Bij mijn oom en tante hadden

ze een radio verstopt en zodoende

waren we op de hoogte van de nade

rende bevrijding.”

Blijdschap, afschuw en gevaar

“Toen we de eerste Tommy’s zagen ging

er een enorm gevoel van blijdschap door

mij heen. Ik had geen enkele voorstelling

van hoe een Tommy eruit zag. Nou,

van die eerste Tommy’s kon je trouwens

nauwelijks een gezicht zien. Camouflagevlekken

op het gezicht en takjes en bladeren

rond de helm. Rond de middag

gingen mijn vriendin en ik naar Den Helder,

de watermolen vooraan in het

Woold. De brug was kapotgeschoten en

men was bezig een noodbrug aan te

leggen zodat de tanks erover konden.

Toen we bij Bausch (nu De Gulle Smid)

kwamen, zagen we dingen die je niet

gauw vergeet. Het hele interieur werd

door plaatsgenoten in elkaar geslagen,

men sprong boven op de piano en er

werd van alles geroofd. Dit omdat er

foute mensen zouden woonden. Ik hoop

dat ze later spijt gekregen hebben om zo

te keer te gaan en alles kapot te maken

daar. We moesten op die 31e maart al

om 14.00 uur weer binnen zijn, er

dreigde namelijk nog steeds gevaar van

de Duitsers. Die waarschuwing was er

niet voor niks, zo bleek: twee Duitse soldaten

op een motorfiets sneuvelden bij

een vuurgevecht, hun lichamen werden

naar School O gebracht. Een oom van

mij, Johan Klomps, woonde in Miste. Hij

ging op 31 maart naar bakker Berenschot

in het Woold om te kijken of er

brood was. Er lag echter een boom op

de weg, hij liep er omheen via een zandpad

en trapte op een landmijn. Eind april

is hij aan de gevolgen overleden.”

Jo was zeker niet bang

In tegenstelling tot haar zus kende Jo

nauwelijks enige angst en schroom tijdens

de oorlogsjaren. “Ergens in 1944

fietste ik waar nu de nieuwe ijsbaan

komt op de Kottenseweg. Ik hoorde

vliegtuigen en iemand riep ‘schuilen!’ Ik

gooide mijn fiets neer en sprong in een

sloot. Even later kletsten de kogels vanuit

een Engelse bommenwerper op de

straat uiteen. Ik kon de gezichten van de

Engelse bemanning in de bommenwerper

zien. Ze hadden vast ergens vlakbij

een doel gezien om te bombarderen.“

Zoals Jo al eerder memoreerde was er

weliswaar geen hongersnood bij hen

thuis, maar het was ook geen vetpot. Als

er een kans was op wat extra, dan pakte

Jo die. “In de Brinkheurne stond ter

hoogte van bakkerij Huiskamp een

Duitse vrachtwagen met broden er in.

Mijn vriendin en ik stopten er gauw wat

van in onze fietstassen.

Thuisgekomen bleek het brood ontzettend

vies te smaken, het bleek een soort

zuurbrood te zijn. Later in Meddo hadden

mijn vriendin en ik meer vreugde

van onze daad. We zagen een vrachtwagentje

met balen suiker erop. De

Duitsers die erbij waren liepen weg. We

zagen onze kans schoon, ik had niks bij

mij om in te doen en gebruikte mijn

hoofddoek als tas.”

Dansen

“Na de bevrijding ging ik met mijn vriendin

dansen bij café Beskers aan de Kottenseweg.

Je moest dan eerst een kaart

van goed gedrag ophalen. Er mochten

geen jongens naar binnen, de dansavonden

waren louter bedoeld als ontspanningsavond

voor de geallieerde

soldaten. Die dansavonden duurden

zeker nog een jaar, er kwamen steeds

weer andere soldaten bij.”

Jo moet 75 jaar na de bevrijding helaas

vaststellen dat het niet goed gaat in de

wereld. “Als ik nu zie hoeveel discriminatie

er is, en al die ellende in bijvoorbeeld

Syrië, dat gaat niet goed, ik heb er

een zwaar hoofd in.”

Op de afsluitende vraag wat Jo rond de

bevrijding gaat doen, zegt ze: “Ik ga dan

altijd naar de markt en bestel mij bij het

restaurant van Hans Tenbergen een lekker

advocaatje, zo vier ik de vrijheid. “

Jo duikt nog even de geschiedenis

van Winterswijk tijdens de Tweede

Wereldoorlog in.

7

Schoenatelier Gelria • Beatrixpark 24 • 7101 BN Winterswijk • Tel: 0544-371406 • Mail: schoenateliergelria@gmail.com

Geopend: MAANDAG • WOENSDAG • VRIJDAG

Deze zomer in Het Steengroevetheater

Het waargebeurde

verhaal

Symfonische Rock Opera over het turbulente leven

en de tragische dood van Judith van Dorth.

De Nederlandse Freule die zo’n grote mond had dat ze de doodstraf kreeg.

Met de dood in de ogen schreef zij in de nacht van 21 november 1799 in Winterswijk haar

trieste en definitieve afscheidsbrief. “Zegt een eeuwig vaarwel aan alle mijn bekenden”.

Het is de doodskreet van een adellijke vrouw - excentriek, dwars, opstandig en Oranjegezind.

Haar leven was als een verwarde koortsdroom. Een aaneenschakeling van bizarre geweldsuitspattingen,

perverse loyaliteit, overspannen familiebanden en ongepaste seks.

Haar vader stond bekend als ‘de gevleesde duivel’ en haar moeder had naar verluid zulke

driftbuien dat ze de slaapkamerdeuren van haar kinderen te lijf ging met een bijl.

Deze huiselijke situatie probeerde ze te ontvluchten, met de veel oudere huisvriend en haar

geliefde, Engelbert Croockeus. Met desastreuze gevolgen!

Met Musical Award Winnaar Renée van Wegberg als Freule.

dinsdag 11, woensdag 12, vrijdag 14 en zaterdag 15 augustus 2020.

Poorten open: 19.00 uur | Voorprogramma: 20.00 uur | De Freule: 21.00 uur.

Kaarten kunt u bestellen via www.theaterdestorm.nl.

Handen vol aan blinkende auto’s én campers,

Kolsté ‘nog jaren verder’ in een ruimer tweede pand

Blinkende auto’s waren al het handelsmerk van Kolsté Cleaning & Coatings en daar zijn campers bijgekomen. De term autopoetsbedrijf

is niet meer van toepassing, Kolsté gaat tegenwoordig als Car Detailing en Coating Specialisten door het (bedrijfs)leven.

een nieuwe camper zijn we met twee man een

goeie dag bezig. Het polijsten van een tweedehands

kost wel 30 uur.”

Het komt voor dat hij afziet van een behandeling.

,,Als het zich niet loont, zeg ik: ik wil mijn

best doen, maar ik zou er vanaf zien als het de

mijne was”, zegt Kolsté, die ook het interieur

voor zijn rekening neemt, zoals bijvoorbeeld de

doucheruimte in een camper. ,,Daar hebben we

ook een coating voor, dan heb je geen last meer

van kalkaanslag. Duitsers zijn er gek op.”

De laatste behandeling geldt ook voor de badkamers

in huis. ,,Ik heb al wel badkamers gedaan

en dat gaat perfect. Het vuil hecht niet meer

aan de wand.”

Jos Kolsté heeft de handen dusdanig vol aan de

toestroom van campers dat hij op zoek is naar

een medewerker die opgeleid wil worden tot

een coating en detail specialist. ,,Het is prachtig

werk”, zegt Kolsté.

Kolsté Cleaning & Coatings maakt namelijk gebruik

van hoogwaardige oppervlakte beschermende

coatings en staat er daardoor in de

camperwereld heel goed op. Het Winterswijkse

bedrijf maakt een dermate explosieve groei

door, dat Jos en Susanne Kolsté na 42 jaar per 1

maart de beschikking krijgen over een ruimer

tweede pand aan de Koningsweg 32a, op 100

meter afstand van het huidige bedrijfspand.

,,We behandelen niet alleen gebruikte campers,

nieuwe campers krijgen een coating erop voor

ze afgeleverd worden”, zegt Jos Kolsté.

Het huidige bedrijfspand met woning erboven

en lap grond erachter staat te koop. ,,Sommige

mensen denken dat we stoppen, omdat ik 68

jaar ben, maar ik stop niet en ga uitbreiden. Ik

ga volle bak verder, ik heb er nog te völle schik

in. Als ik er geen plezier meer in zou hebben,

dan zou ik een probleem hebben. Ik wil juist nog

een paar jaar verder.”

In het nieuwe pand kan hij meerdere campers

kwijt om ze te behandelen. De klanten komen

uit het hele land, maar Kolsté heeft ook klanten

in Duitsland, zoals RSF Carthago Camper in

Ochtrup. ,,Ik doe de campers een jaar of vier en

het praat zich rond”, vertelt Kolsté. ,,Laatst

kwam er nog een klant uit Hilversum. Die man

gaat dan met de trein naar huis.”

Jos Kolsté is een liefhebber van de oude stempel.

Niet lullen maar poetsen, letterlijk en figuurlijk

in dit geval. ,,Voorlopig gaan we op twee

plekken verder, tot we het huidige pand verkocht

hebben. De nieuwe hal is heel geschikt

voor campers, want die is hoger dan dit pand.

We kunnen er vijf of zes campers in kwijt. Met

www.kolste.nl

APOTHEEK WATERMOLEN

Geopend

29 februari 2020

U bent van harte welkom om

een kijkje te komen nemen

in onze nieuwe apotheek.

AANKOOP

Burgemeester Bosmastraat 1

7101 DE Winterswijk

Tel: 0543-796543

Fax: 0543-796511

info@apotheekwatermolen.nl

www.apotheekwatermolen.nl

VERKOOP

TAXATIES

Kijk op:

www.annetreessink.nl

Gasthuisstraat 23 7101 DS Winterswijk

0543 - 745 006 info@annetreessink.nl

Remco Visser (38) gek van speuren naar oorlogsmaterieel

Thema:

75 jaar

bevrijding

Winterswijkse bodem

geeft nog steeds

oorlogsgeheimen prijs

Remco Visser: ‘Ik zou nog graag een Duitse helm willen vinden.”

Vaak wordt hij voor gek verklaard dat

hij op zijn vrije dagen in de kou en

modder op kale akkers staat te spitten.

Maar voor Winterswijker Remco

Visser (38) is er niets leuker dan speuren

naar militair materieel uit de

Tweede Wereldoorlog.

Door Jan Ruesink

In het dagelijks leven is Remco Visser

podiummanager bij grote evenementen

als de Zwarte Cross en popconcerten. In

de hectiek van grote festivals regelt hij

met militaire precisie dat alles piekfijn in

orde is voor de artiesten die in de spotlights

staan. Maar als hij dan een dag vrij

is, zoekt hij de stilte en rust op van het

Winterswijkse buitengebied. Op zijn

‘dooie akkertje’ scant hij met zijn metaaldetector

de grond op de aanwezigheid

Links een transportkoker voor een

granaat en rechts een huls van

vermoedelijk een 8 mm kanon

van metalen. Een luide piep geeft aan of

zijn elektronische speurneus weer iets

onder de grond gevonden denkt te hebben.

Soms is dat slechts een verroest

colablikje, maar veel vaker een oude patroonhuls,

een deel van een kanonsloop

of een bijzondere uniformknoop.

Honderden stuks legermaterieel uit de

Tweede Wereldoorlog heeft Remco inmiddels

verzameld, vooral

spullen van Duitse en Britse

herkomst. Niet zo gek, want

Winterswijk en omgeving

was een waar strijdtoneel

door de ligging dicht bij de

grens. Negentien Engelse

vliegtuigen zijn hier neergehaald

door Duits afweergeschut, de

Oude Bocholtse Baan werd meermaals

bestoken door de geallieerden omdat

het toenmalige spoor een doorvoerroute

was voor de Duitsers. En natuurlijk

was er rond de bevrijding

die befaamde tankslag in

het Woold, die volgens

Remco geen tankslag was,

maar daarvoor later meer.

YouTube

Remco’s interesse voor WO II

is hem niet met de paplepel

ingegoten of ontstaan door

werk of studie, hij leerde voor

elektrotechnicus en metselaar.

Zijn passie ontstond pas

in 2012 toen hij al dertiger

was. “Op YouTube zag ik een

filmpje over iemand die met

een metaaldetector een helm

opspoorde. Toen was ik verkocht.

Ik heb mijn spaarrekening

geplunderd en een

metaaldetector gekocht. Die

kostte ongeveer tweeduizend

euro.”

Tanks

Op een grijze zaterdagmiddag

treffen we Remco en zijn

mede-speurder Patrick te

11

Kulve aan op een glooiende akker langs

de Meerdinkweg in het Woold. 75 jaar

geleden, op vrijdag 30 maart 1945,

woedde hier ‘een korte maar hevige

strijd’, zoals wijlen Henk Krosenbrink het

omschreef in zijn boek over Winterswijk

in oorlogstijd. Zestig Engelse Shermantanks

rukten op vanuit Bocholt en werden

hier bestookt door jonge Duitse

s o l d a t e n

die zich

verschanst

hadden bij

een boerderij.

“Voor mij is alles even

speciaal, want het kan

iets zeggen over wat er

gebeurd is op die plek”

Remco: “Ze vielen de Engelsen aan met

Panzerfäuste, antitankwapens, maar

niet met tanks. Het was dus geen tankslag

en we hebben hier ook nooit onderdelen

van Duitse tanks gevonden.”

Remco en Patrick hebben deze zaterdag

een goede dag. Een afgebroken

huls van een kanon, patronen, muntjes,

een uniformknop en wat onduidelijk

klompen metaal zijn een paar van de

bodemschatten van deze dag. “Voor mij

is alles even speciaal, want het kan iets

zeggen over wat er gebeurd is op die

plek. Overal zit een verhaal achter en

dat boeit mij.”

Alles wordt netjes geregistreerd op vindplaats

en toegevoegd aan Remco’s

catalogus. Hij kan veel objecten herkennen

aan de vindplaats, typenummers en

symbolen. “En als ik het niet zeker weet,

zet ik een foto op internet en dan krijg

meestal wel een antwoord.” De detector

herkent bovendien het materiaal aan de

zogeheten geleidingswaarde, die op het

display af te lezen is. “Dat zegt veel,

maar niet alles over het voorwerp. Want

een ring kan dezelfde waarde hebben

als een aluminium blikje.”

Remco is geen ‘golddigger’ die munt wil

slaan uit zijn hobby, “maar het verdient

zich wel enigszins terug. Ik vind nog weleens

messingvoorwerpen en dat levert

per kilo toch nog aardig wat op.”

Explosieven

Maar in de grond kunnen natuurlijk ook

nog niet ontplofte explosieven liggen. Is

het daarom gevaarlijk als Remco na het

aanslaan van de detector gaat spitten?

Remco: “Ik vind nog weleens scherpe

munitie en spring daar dan uiterst voorzichtig

mee om, maar ik heb nog nooit

een bom of granaat aangetroffen, maar

als ik vermoed dat het daar om kan

gaan, graaf ik wel voorzichtig. Als het

een explosief is, moet je direct de politie

waarschuwen en zonodig komt de

Explosieven Opruimingsdienst om het

object af te voeren of ter plekke tot

ontploffing te laten komen.”

Helm

De ‘oorlogsarcheoloog’ kan natuurlijk

ook andere voorwerpen uit de historie

aantreffen, zoals oude munten of potscherven.

“Vondsten van echt oude voorwerpen

moet je melden bij de

Rijksdienst voor Cultureel erfgoed. Dat

is allemaal geregeld in de Erfgoedwet.”

En natuurlijk moeten detector-amateurs

vooraf ook toestemming vragen aan de

eigenaar of pachter van de grond.

Remco: “Soms kan dat maar een deel

van het jaar, want als er al gewas op de

akkers staat kun je natuurlijk niet gaan

graven en een boer wordt ook niet blij

als je een weiland gaat omploegen.”

Is er nog een speciaal voorwerp dat aan

zijn collectie ontbreekt, dat hij ooit hoopt

op te graven? Remco: “Ja, een Duitse

helm, die zou ik nog graag willen hebben.”

Precies het voorwerp dus, waar het

acht jaar geleden allemaal mee begon.

Benieuwd naar de verzameling oorlogsmateriaal?

Remco Visser zal een deel

van zijn collectie inbrengen bij een

expositie over 75 jaar bevrijding op de

obs Kotten aan de Meester Meinenweg

14 van 20 t/m 23 april.

Passie voor

fotografie!

Vosseveldseweg 19

7107 AD Winterswijk Kotten

Mobiel 06 475 584 21

info@ronrensink.nl

www.ronrensink.nl

Samen met Duitse buren schuilkelder in

Thema:

75 jaar

bevrijding

Het propellor-monument dat

herinnert aan het neerhalen van de

geallieerde Halifax-bommenwerper.

Unieke 80 jaar oude

schuilkelder nog

volledig intact

Achter in Ratum, pal aan de Duitse

grens ligt een compleet intacte

schuilkelder uit de Tweede Wereldoorlog.

Begin 1940 besloot de familie

Aarnink samen met hun Duitse buren

om een schuilkelder te maken. De

ene buur had cement en de andere

stenen en zo kwam het tot een

gemeenschappelijke schuilplaats. Er

zijn in ons land nog schuilkelders te

aanschouwen uit WO2, maar die zijn

veelal van hout of golfplaten. Eentje

van beton zoals in Ratum mag een

zeldzaamheid genoemd worden.

Door Wim Ruesink

Kleinzoon Peter woont nu op het ouderlijke

huis (voor velen staat het huis bekend

als De Busker) en vertelt: ”Met de

wederzijdse buren van mijn opa en oma,

de familie Icking-Thering was goed contact,

de kinderen speelden met elkaar en

de oude lui kwamen bij elkaar over de

vloer, op een oorlog zat niemand te

wachten. In 1940 kwam het er toch van

en ze besloten gezamenlijk een schuilkelder

te maken. De plek lag, ook toen

al, precies onder een vliegroute.” De

families bleken een vooruitziende blik te

hebben, men kon immers niet weten

welk verschrikkelijk leed hun letterlijk en

figuurlijk boven het hoofd zou hangen.

Het bleek dat de schuilkelder niet voor

niks was gebouwd. Later in de oorlog

werden V1- en V2-raketten vanuit Duitsland

afgevuurd, maar dat ging nog wel

eens mis en dan kwamen ze al gauw

neer. Ook de geallieerde bombardementen

op Duitse steden namen in alle hevigheid

toe, waarbij Duits afweergeschut

en luchtgevechten er voor zorgden dat

menig oorlogsvliegtuig neerstortte. Zo

ook in juni 1944 toen vlakbij op Duits

grondgebied, Hessinghook, een Halifaxbommenwerper

van de geallieerden

door een Duits jachtvliegtuig werd neergehaald.

Alle zeven inzittenden kwamen

om het leven. Er is op die plek een monument

dat herinnert aan die verschrikkelijke

gebeurtenis. Ook het huis van de

familie Grotenhuis, dat dichtbij lag, werd

in puin geschoten. En vlakbij neergekomen

V1 zorgde voor enige schade bij de

Aarninks en hun Duitse buren.

Peter: ”De kelder was ingenieus gebouwd,

het schuilvertrek waar men in

kwam via een betonnen trap was aan

weerszijden nog gesloten met dikke eikenhouten

deuren. Men zorgde ook voor

een nooduitgang. De beide gezinnen,

vier volwassenen en acht kinderen

zochten er met enige regelmaat

beschutting. Opa stond, als het toeliet,

buiten op de uitkijk om te kijken of de

kust veilig was. Mijn vader, toen nog

kind, vertelde mij eens hoe het verliep

toen de geallieerden kwamen met de

bevrijding. Er kwamen hele colonnes

van legervoertuigen langs, eentje zakte

er zelfs door de houten brug hier. Mijn

vader kreeg chocolade van de geallieerde

soldaten, zijn Duitse buurjongen

niet. Iets wat voor kinderen niet te bevatten

was.”

De kelder is nog altijd intact gebleven.

Peter: “Wij willen de schuilkelder zeker

bewaren, omdat het een uniek bouwerk

is, maar ook vanwege het feit dat het gezammelijk

met de Duitse buren werd gebouwd

en gebruikt.”

De schuilkelder is via een

betonnen trap toegankelijk.

De binnenkant van de schuilkelder.

13

Thema:

75 jaar

bevrijding

‘Ik meng me niet in

uniform onder de bezoekers’

Remco Oonk speelt

NSB’er in Boer’nleu

in OORLOGSTIED

Door Daniëlle Carrière

“Na afloop van het toneelstuk kleed

ik me om. Ik draag in het laatste bedrijf

een NSB-uniform, maar ik trek

daarna meteen weer het boerenkloffie

uit het eerste bedrijf aan. We lopen

dan als spelers met de mensen uit het

publiek naar de tentoonstelling in

‘t gebouw en daarbij wil ik geen

mensen kwetsen door als NSB’er te

verschijnen.”

Aan het woord is Remco Oonk, één van

de spelers in het stuk Boer’nleu in Oorlogstied

dat op 1, 2 en 3 mei in ’t Woold ten

tonele wordt gevoerd. In eerste instantie

was zijn antwoord

‘dat ga ik niet

doen’, toen hem

gevraagd werd om

de rol van NSB’er

op zich te nemen. “Toen ben ik er goed

over na gaan denken en heb er met mensen

over gepraat. Iemand moet het doen.

Nu vind ik het een eer dat ik met de toneelgroep

kan uitdragen hoe mooi het is

om in vrijheid te leven.”

Remco en Heidi Oonk runnen in het

dagelijks leven Zorgboerderij De Olden

Gaorden. Sinds een aantal jaar is sympathieke

zorgboer lid van Toneelvereniging

Ons Genoegen Woold. “Waarom ze

mij vroegen voor de rol? Ze doen aan

type-casting en ik denk dat ze vonden

dat ik wel een autoritair iemand kan spelen.

Ik heb er van wakker gelegen. Ik was

bang dat het me klanten zou kosten op

de boerderij. Mijn vrouw Heidi vond dat

ik het moest doen. ‘Je bent toch zelf niet

zo’, zei ze en voegde daaraan toe: ‘je

bent niet bij het toneel gegaan om jezelf

te spelen?!”

Vroeger, nog meer dan nu, waren de inwoners

van buurtschappen op de buren

aangewezen in goede en slechte tijden.

Een oorlog geeft zo’n ‘naoberschap’ een

heel andere dimensie, want welke buur

‘Niet bij het toneel

om jezelf te spelen’

kun je nog vertrouwen? Het in vertrouwen

nemen van ‘de verkeerde’ naober kan

een kwestie worden van leven of dood.

Dommige jongen

Remco Oonk speelt zo’n naober die in

de oorlog niet te vertrouwen is. In het

eerste bedrijf loopt hij nog in zijn boerenkloffie

en leren we zijn personage kennen.

“Een beetje een dommige jongen,

die eigenlijk nergens echt bij hoort”, zegt

Remco. “Hij moet van zijn familie een

vrouw aan de haak slaan, maar doet dat

op zo’n onhandige manier ... Sinds ik in

de rol ben gedoken, fascineert het me

alleen nog maar

meer hoe mensen

zo fout kunnen

worden.”

Remco Oonk dook in het verleden en

zocht uit hoe het er, met name in het

Woold, in de oorlog aan toe ging. “Hoe

meer ik over die tijd te weten kom, hoe

meer ik snap waarom mensen in de oorlog

zo hebben gehandeld. Apart van de

fanatieken dan. Ik begrijp het beter, maar

ik keur het absoluut niet goed.”

In de Tweede Wereldoorlog in Winterswijk

was het onder meer de fanatieke NSB-leider

Bos, oorspronkelijk veearts, die de

buurtschappen in ging om mensen te ronselen.

“Mensen met problemen, mensen

die nergens echt bij hoorden, mensen die

aan de drank waren of mensen die hun

bedrijf wilden beschermen, lieten zich

overhalen door de ‘mooie’ praatjes. Ze

kregen een uniform

aan en voelden

zich helemaal

het mannetje.”

Geen oordeel

In het toneelstuk wordt niet geoordeeld.

Remco: “Overigens, niet iedereen die lid

‘Ik begrijp het beter, maar

keur het niet goed’

in de oorlog slecht. Ik denk zelfs dat veel

van die mensen, als ze toen geweten hadden,

wat wij allemaal nu weten, niet zover

waren gegaan. Dan heb ik voornamelijk

over het oppakken van de Joodse mensen.

Want dat ze opgepakt werden en op

transport gingen was toen wel duidelijk,

maar men hoorde pas na de oorlog wat er

uiteindelijk met veel Joodse mensen is gebeurd.”

“Ik heb geen heel ingewikkelde

rol. Kijk, dit is

het gehele script.” Hij

wappert met een flinterdun boekje van

A5-formaat. “Ik heb niet zoveel tekst.

Plusminus tien bladzijden. Wat ik bijvoorbeeld

erg moeilijk vind van mijn rol, is dat

ik in het enge kostuum ondergedoken

Joodse mensen uit een boerderij moet

halen. Dat doet me echt wat.”

“Of ik bang ben dat er mensen na het stuk

slecht over me denken? Nee, dat zou dan

meer over die mensen zeggen dan over

mijzelf!”, is Oonk resoluut.

Duitse Spelers

Remco Oonk is niet de enige die in eerste

instantie niet zat te springen om een rol in

het stuk. Via Freddy Kruisselbrink, die lid

is van Ons Genoegen én van de Duitse

toneelvereniging uit Rhede, werden

Duitse toneelspelers uitgenodigd om aan

het stuk deel te nemen. Zij zaten er echter

niet op te wachten. Ze gingen toch in op

een uitnodiging voor een vrijblijvende

avond in Verenigingsgebouw Juliana.

“De Duitse spelers kwamen schuchter

binnen en gingen stil in een hoekje zitten”,

zegt Henk te

Brummelstroete,

initiatiefnemer van

deze avond. “Ze

waren vooral bang dat meespelen in het

stuk rolbevestigend zou zijn. We hadden

de Borkense Sixtina Harris uitgenodigd.

Zij verzorgt excursies voor Duitse leer-

was van de politieke partij NSB, handelde lingen naar belangrijke locaties uit het

15

‘De Duitsers zijn

ook bevrijd’

boek De Schuilplaats van Johanna

Reiss om ze te leren over de Tweede

Wereldoorlog.”

“Na de lezing van Harris vertelde een

80-jarige Duitse speler over zijn eigen

ervaringen in de oorlog. Heel emotioneel”,

vertelt te Brummelstroete zichtbaar

aangedaan. “Uiteindelijk begonnen

de Duitsers te vertellen. Er kwam een

enorme samenhang

in de groep en de

Duitse spelers zijn nu

vereerd dat ze mee

mogen doen.”

Ook Remco Oonk kan zich de avond

nog goed herinneren. “Bedenk wel dat

de meeste Duitsers ook bevrijd zijn”,

zegt hij, “bevrijd van Hitler. Zij hadden

ook angst en honger en eten op de bon.

Ze zijn bevrijd, maar vieren het nooit.”

“Een van de Duitse spelers vertelde dat

hij aan het begin van de oorlog in de klas

zat en er door de leerkracht gevraagd

werd wat ze in het weekend hadden gedaan.

Een klasgenootje antwoordde dat

ze naar de radio hadden geluisterd,

maar dat hij het niet had kunnen verstaan,

omdat er een andere taal gesproken

werd. In de week erna zijn de

ouders van dat Duitse jongetje opgepakt

en afgevoerd. Verhalen kwamen los.

Veel Duitse soldaten keerden niet levend

terug van het front. Heel apart dat

de Duitse spelers erover vertelden. Duitsers

praten nooit over de oorlog en ze

deden het nu, op deze bijzondere

avond.”

Remco Oonk vervolgt: “Hoe meer ik

over de dingen ga nadenken die er destijds

zijn gebeurd, hoe meer het me

raakt. Ook omdat er op deze wereld nog

steeds zulke dingen gebeuren.

Lees verder op pag. 17...

Elsinghorst

WENTERS

TEGELS & VLOEREN

DÉ TEGELSPECIALIST VAN OOST-NEDERLAND!

Wenters Tegels & Vloeren biedt u een

ruime collectie wand- en vloertegels, XXL

vloertegels, keramisch parket, tegelstroken

en mozaïek rechtstreeks af fabriek.

Top tegels voor de beste prijs!

BEZOEK ONZE SHOWROOM!

700 M 2 TEGELS & KERAMISCH PARKET

DE

MOOISTE

TEGELS EN

DE BESTE

PRIJS

Misterweg 202-1

7102 EP Winterswijk

T 0543 216180

info@wenterstegelsenvloeren.nl

wenterstegelsenvloeren.nl

... vervolg van pag. 15

De rol vind ik moeilijk om te spelen,

maar ik moet voor ogen houden dat het

een rol is. Ik ben bij het toneel gekomen

voor het plezier en dat heb ik nog.

Thema:

75 jaar

bevrijding

Tijdens de repetities drinken we gezellig

samen koffie en naderhand een biertje.

Daar doe ik het ook voor”

“En ook voor het mooie spel dat we met

het gehele team op de bühne gaan zetten.

Dat mensen begrijpen hoe het leven

was toen en dat we het nu in Nederland

echt heel goed hebben. In het spel willen

we de levensles van Johanna Reiss uitdragen:

we zijn niet bevrijd om te haten.”

Website: www.boerenleuinoorlogstied.nl

Bij het te perse gaan van deze krant

werd bekend dat de voorstelling een

jaar is uitgesteld tot:

30 APRIL EN 1 EN 2 MEI 2021.

Bevrijdingseten

Raamwerk vertaalt oorlog van toen naar huidige tijd

Wijlen Chris Huiskamp, in zijn tijd beter bekend als Rooks Chris, schreef

vlak na de Tweede Wereldoorlog het stuk Boer’nleu in Oorlogstied. Hij gebruikte

verschillende gebeurtenissen die zich in 1940-1945 in het Woold afspeelden

als basis voor zijn stuk. Het spel wordt als openluchtspel

opgevoerd op het erf van Boerderij D’n Dröpper. Henk te Brummelstroete,

penningmeester van Ons Genoegen, schreef in samenwerking met de

Werkgroep Vormgeving een raamwerk om het oorspronkelijke script. Deze

inleiding en het slotstuk spelen zich af in de huidige tijd en leggen de gebeurtenissen

van toen beter uit voor de jeugd. Te Brummelstroete bezocht

groep 7 en 8 van OBS Woold, vertelde er over de Tweede Wereldoorlog en

liet de leerlingen er naderhand ieder drie vragen over opschrijven. Deze

vragen zijn verwerkt in het raamwerk, waarin onder meer leerlingen van

OBS Woold meespelen.

Koken met Bernhard

Door Bernhard Harfsterkamp

Foto Collectie Nationaal Archief

Nadat in het najaar van 1944 de Duitse bezetter uit het zuiden van Nederland

werd verdreven, werd daarna het gebied boven de grote rivieren geleidelijk

aan bevrijd. Op 5 mei was het zover dat heel Nederland weer een vrij land

was. Winterswijk was al 31 maart bevrijd. Hierna kon de wederopbouw beginnen

en kwam de voedselvoorziening voor het hele land weer op gang.

door Bernhard Harfsterkamp

West-Nederland had het meest geleden

onder de Hongerwinter. Daarom werden

daar tussen 29 april en 8 mei door de

Britten en de Amerikanen op grote

schaal voedselpakketten vanuit de lucht

over het land “gestrooid”. Brood kwam

niet uit de lucht vallen, hoewel later in

het geheugen van velen bleef hangen

dat er ook Zweeds brood uit de vliegtuigen

was gevallen. Dat Zweedse wittebrood

werd echter door Nederlandse

bakkers gebakken met meel dat met drie

grote schepen door het Zweedse Rode

Kruis naar Nederland was vervoerd.

Wat zat er in de voedselpakketten? Natuurlijk

geen vers voedsel. Het was ingeblikt

en gedroogd voedsel. Voor veel

Nederlanders zal het een eerste kennismaking

zijn geweest met eten in blik. In

de Verenigde Staten was het al gewoon,

maar in Europa nog niet. Geconserveerd

voedsel uit potten bestond al wel,

maar het was nog gebruikelijk om veel

vers te kopen bij groenteboer en slager.

Groenten werden bovendien zelf verbouwd

en ingeweckt. Gedroogd voedsel

was minder ongewoon. Veel peulvruchten

werden immers gedroogd bewaard.

In de blikken zaten worst, ham, corned

beef, kaas, bacon, tomaat, biscuits,

boter en vis. In gedroogde vorm konden

melkpoeder, thee, koffie, suiker, eipoeder,

bloem, aardappelpureepoeder en

peulvruchten aangetroffen worden. Om

te snoepen waren er chocolade, kauwgom

en karamelsnoepjes. Hier en daar

waren al weer verse groenten als ui en

bloemkool verkrijgbaar. Na de periode

van ontberingen, waarin zelfs tulpenbollen

werden gegeten, konden met deze

ingrediënten in ieder geval weer gevarieerdere

en smakelijkere maaltijden worden

samengesteld. Het eten in die

blikken bleef lang goed. Hoe ze er aan

gekomen zijn weet ik niet, maar mijn ouders

hadden vele jaren na de oorlog nog

altijd blikken kaas en corned beef in de

kelder staan. Misschien zijn die niet uit

de lucht komen vallen, maar oud waren

ze zeker. Ergens in de jaren 70 hebben

we ze opengemaakt en bleek het zowaar

nog te eten. Wat iets anders is als

“lekker”, maar dat zal ook gegolden hebben

voor die blikken van mei 1945.

Wat zou ik er mee doen, als ik alleen

boven genoemde ingrediënten mocht

gebruiken? Met het Zweedse brood dat

er ook was zou ik in ieder geval een aantal

verschillende tosties kunnen samenstellen.

Met de bacon, peulvruchten en

de tomaten kan een maaltijdsoep bereid

worden. Aardappelpuree met daarbij

bloemkool met ham en kaas kan ook.

Daarvan geef ik een recept.

Wat hebben we nodig voor vier personen?

Boter;

Een grote ui, fijngesneden;

Een dikke plan achterham van 100 gram, in blokjes gesneden;

Bloem;

200 milliliter melk;

200 gram belegen geraspte kaas;

Een bloemkool, in roosjes verdeeld;

Zout, peper en nootmuskaat.

Hoe bereiden we het?

Kook de bloemkoolroosjes beetgaar en laat ze uitlekken in

een vergiet;

Fruit de ui goudglanzend in boter op hoog vuur;

Bak de hamblokjes even mee;

Bestrooi dan met bloem en temper het vuur;

Voeg dan geleidelijk aan de melk toe en blijf roeren, totdat

het mengsel dikker wordt en borrelt;

Voeg dan de geraspte kaas toe en roer die er doorheen;

Als de saus te dik wordt extra melk toevoegen;

Op smaak brengen met zout, peper en nootmuskaat;

Voeg tenslotte de bloemkoolroosjes toe en laat die goed

warm worden in de kaassaus.

Smaakt goed met aardappelpuree.

17

Hoe uit het conflict rond het Bevrijdingsfeest toch iets moois kan groeien

WINTERSWIJK als

lichtend voorbeeld

Door André Vis

Bevrijdingsfeesten en Winterswijk: op

een of andere manier is dat geen gelukkige

combinatie. Welke vloek rust

hier op? Waarom kunnen volwassen

mensen niet tot elkaar komen, zodat

we met recht en rede kunnen zeggen:

zo doen we dat in ons dorp? De mens

is een raadsel; vooral voor zichzelf.

Hoe zou Winterswijk er uit hebben gezien

op die 31e maart 1945? Wat leefde

in de harten van de bewoners toen het

dorp werd bevrijd? Hoe zagen de gezichten

er uit? Wat vreesden de

NSB’ers? De geschiedenis laat zich vertellen

in woorden en beelden maar wij

die er niet tussen stonden, kunnen het

niet doorvoelen. Het enige wat we kunnen

doen, is onze pet afnemen, respect

betuigen aan onze bevrijders, de doden

herdenken, de vrijheid vieren.

Soms is het prettig om mee te voelen al

zit je ver weg. Van een kleine 50 kilometer

afstand laat ik de helikopter boven

ons dorp vliegen en zie de dolende mensen

als mieren door elkaar krioelen, elkaar

aanstotend, soms irriterend, terwijl

het leven zo simpel is als je je buiten je

bubbel beweegt. Van 50 kilometer afstand

probeer ik met een warm hart en

een koel hoofd te begrijpen hoe het probleem

van het Winterswijkse Bevrijdingsfeest

in elkaar steekt.

Winterswijk werd op 31 maart 1945 bevrijd.

Vanaf deze plek mocht ik een jaar

geleden de mythe ontrafelen die heerst

rond ons mooie dorp. De mythe dat Winterswijk

het broeinest van de NSB was.

Het is een hoax die alle nepnieuws van

Trump te boven gaat. Als Winterswijk

toentertijd al een specifiek dorp was, dan

was het een Bos-dorp, de dierenarts die

zoveel mensen aan zich bond dat ze automatisch

voor hem stemden. Of het nou

de Bos was van de Vrijzinnig Democraten

(wat aanvankelijk het geval was) of

na zijn overstap naar de NSB, de Bos

van de nationaal-socialisten. Ze stemden

op Bos; niet op een partij.

Het was dus niet zo dat een kleine minderheid

blij was te zijn verlost van de nazistische

dictatuur. Nee, het was een

grote meerderheid, net als in al die andere

Nederlandse gemeenten die bevrijd

werden. De bevolking ging vanaf

dat moment werken aan de wederopbouw

en ik mocht als jongen van 1959

het staartje er van meemaken in de gouden

jaren zestig; de jaren van de tv, de

koelkast, de mooiste sport en de mooiste

muziek. So far, so good.

En nu ga ik in de helikopter zitten en probeer

ik te begrijpen hoe het kan dat dit

verleden wordt bezoedeld door een meningsverschil

dat in de beste traditie van

de mensheid is uitgegroeid tot een onaangename

fittie, zoals dat tegenwoordig

heet. Op het gevaar af dat er van 50

kilometer afstand een miniem feitenfoutje

zit, hierbij de reconstructie.

Het is duidelijk dat 75 jaar bevrijding een

feest verdient. De Vereeniging Volksfeest

neemt de organisatie ter hand. Het

gemeentebestuur doneert een bedrag

ter financiering van het feest maar is

geen partij in de organisatie. De Vereeniging

Volksfeest prikt een datum: zondag

26 april. Dus niet op of rond 31 maart (de

dag van de bevrijding van Winterswijk)

of op 5 mei (de dag van het nationale

bevrijdingsfeest); nee, 26 april. Het feest

vindt plaats in het prachtige centrum van

ons dorp. Daartoe dienen natuurlijk wat

logistieke- en opbouwactiviteiten worden

verricht. Dat zal dan de dagen er voor

moeten worden gebeuren, dit temeer

omdat er ook nog een generale repetitie

moet worden gehouden. Dit betekent

concreet dat een groot deel van de kramen

op de wekelijkse zaterdagmarkt

verplaatst moeten worden, want de

ruimte is bezet voor de opbouw van het

bevrijdingsfeest. En op dat moment

komt Koos Prins ten tonele. Koos Prins

is de voorzitter van het marktbestuur en

hij meldt dat de marktkooplui niet willen

verplaatsen. En voor diezelfde Koos

Prins heb ik een zwak en wel om de navolgende

reden.

Koos Prins is, zonder dat hij het zelf

weet, verantwoordelijk voor het enige

hoogtepunt dat ik als speler op een van

de paasvoetbaltoernooien mocht meemaken.

Paastoernooi 1972 en als brugklassers

werden we gemixt met jongens

van de hogere klassen. Zo kwam ik in

een elftal terecht waarvan de oudere

Koos de aanvoerder en de beste speler

was. Toen we een penalty kregen, was

er ook geen spoor van twijfel wie hem

ging nemen: Koos. Het was koud, stervenskoud

die ochtend in april. Veld twee:

tussen het hoofdveld en de Morgenzonweg.

Daar gebeurde het allemaal. Koos

nam zijn aanloop, schoot laag in, de

keeper keerde zijn inzet en omdat ik te

vroeg was ingelopen, was ik als eerste

bij de terugspringende bal. Ik werkte het

leder tegen de touwen. De scheidsrechter

had niet gezien dat ik veel te vroeg in

de zestien stond, keurde de goal goed

en omdat er geen VAR was – dé VAR:

de Stasi van de 21e eeuw – gold de treffer.

Fifteen seconds of fame!

Ik ben dus niet geheel objectief als het

om Koos gaat, maar ik vind dat hij een

18

Marktkramen of……een feesttent op de Markt?

Of allebei? Daar draait het om.

Thema:

75 jaar

bevrijding

punt heeft. Dit temeer omdat hij een alternatief

heeft aangeboden, zo meldde

hij in de Volkskrant (ja, vrienden, Winterswijk

is zo hot dat zelfs de landelijke

media op ons Feest van de Vrede zijn

aangehaakt). ‘Als wij marktlui nu eens

een uur eerder stoppen, dan kan onmiddellijk

begonnen worden met de opbouw.

Dat kan in de avond/nacht worden

voltooid en dan kan in de vroege ochtend

begonnen worden met de generale

repetitie voor de officiële plechtigheden

later op de dag’. Helaas is dit compromis

voor de Vereeniging weer onaanvaardbaar.

Zo was een patstelling bereikt. De

koopmannen die hun boterham verdienen

met hun kraam wilden niet verplaatsen.

De Vereeniging wilde niet in de

avond/nacht opbouwen en de ochtend

repeteren. Tot zover het conflict.

Er is licht in de duisternis. Als ik dit verhaal

eind februari schrijf, gloort de mogelijkheid

dat het feest doorgaat op 5

mei. Dus als u dit leest, kan het positieve

besluit al zijn genomen, maar dat laat

onverlet dat de hele kwestie een graat in

de keel achterlaat. En wel hierom, zou

Cor van der Laak zeggen.

Op 31 maart 1945 eindigde voor Winterswijk

en de Winterswijkers een tijdperk

van vijf jaar gevuld met haat,

discriminatie, onderdrukking, deportatie,

moord en doodslag. Kortom, alle ellende

die de mens in zijn donkerste momenten

zijn soortgenoten aan kan doen. Vanaf

dat moment zouden we kiezen voor

liefde, gelijkwaardigheid, empathie, verbinding

en ‘samen de schouders er

onder’. Uitgerekend deze elementen zijn

in de fittie rond het Bevrijdingsfeest vergeten.

Mag ik dan bij deze de volgende suggestie

doen – om een twist zoals die zich

nu heeft afgespeeld in de toekomst te

vermijden. Voortaan is 31 maart in Winterswijk

de Dag van de Verbinding. De

scholen zijn dicht, de fabrieken gesloten,

de winkels idem, het ziekenhuis draait

een zondagdienst en als de dag op een

zaterdag valt: geen markt. De Winterswijkers

verzamelen zich in het centrum

voor een groots feest van de liefde, de

gelijkwaardigheid, de empathie en – ja –

de verbinding. Voor een keer vergeten

we dat gezwam over economische

groei, dat oeverloze gehamer op het

eigen standpunt, die schuttersputjesmentaliteit,

die harde koppen die tegen

elkaar knallen.

Winterswijk als lichtend voorbeeld voor

de wereld. Dat zou mooi zijn. We zijn

tenslotte niet voor niets bevrijd.

Voorkom verspreiding

coronavirus

winkel veilig en sociaal

Hou

voldoende

afstand

1,5 m

Overheidsinformatie en adviezen

Nog vragen over het coronavirus? De overheid geeft ook regelmatig de meest

actuele en betrouwbare informatie over het coronavirus op de website: www.rivm.nl

19

Opdat wij NI

Nationale Dodenhedenking trekt in Winterswijk elk jaar weer vele honderden

mensen die hun eer willen betonen aan de gevallenen in de Tweede Wereldoorlog

en aan de Nederlandse militairen die sindsdien bij buitenlandse missies

zijn gesneuveld. Vorig jaar op 4 en 5 mei maakte onze fotograaf Ron Rensink

een sfeervolle impressie van de herdenkingen en kransleggingen op het

Mevr. Kuipers-Rietbergplein, de Algemene Begraafplaats, de Joodse Begraafplaats

en het NS-station.

Alle foto’s: ©Ron Rensink Fotografie.

ET vergeten

Thema:

75 jaar

bevrijding

FYSIOTHERAPIE

BEATRIXPARK

www.fysiotherapiebeatrixpark.nl

FIXXAR.NL

bekijk het hele assortiment in de webshop

bekijk het hele assortiment in de webshop

FIXXAR.NL

%

Laat je huis veilig achter

Beveilig je huis op een eenvoudige en slimme manier.

Bekijk en bedien de camera’s op je smartphone of

tablet met de gratis SmartLife app (Android en iOS).

Geniet zorgeloos van een veilige omgeving.

Smart IP Camera Buiten

1080p. Waterbestendig IP65. 2-wegs

audio. Nachtzicht 15 meter. Intern

geheugen 16 GB. Kijkhoek 110 graden.

Draaien en kantelen.

129,-.

%

Fixxar

Smart IP Camera Buiten

720p. Waterbestendig IP65. 2-wegs

audio. Nachtzicht 15 meter. Intern

geheugen 16 GB. Kijkhoek 110 graden.

79,-.

Smart IP Camera Binnen

720p. 2-wegs audio. Nachtzicht 10 meter.

Kijkhoek 110 graden. Draaien en kantelen.

Ook te gebruiken als babyfoon. Opslag tot

max. 128GB SD kaart (niet inbegrepen).

69,-.

SmartLife

De SmartLife app is eenvoudig uit te breiden met o.a.:

lampen, stopcontacten, schakelaars, sensoren etc.

Oplaadbare IP-camera

Waterbestendige behuizing (IP65).

Geschikt voor buitenshuis.

Bewegingssensor (PIR).

Volle accu: ongeveer

10 maanden mee.

SmartLife

Wi-Fi Smart IP-camera

HD 720p. Aan te sluiten op

het Wifi-netwerk. Opslag tot

max. 128GB SD kaart (niet

%

inbegrepen) Ondersteund

door Google Home.

99.- 45.-

SmartLife

Kingston SD kaart

32 GB 8,-

64 GB 14,-

128 GB 25,-

vanaf

8.-

%

Geef je fietsaccu een 2e leven!

Na de nodige kilometers fietsplezier komt er een moment dat de

accu niet meer goed functioneert. Laat je accu bij Fixxar reviseren

en geniet weer volop van het fietsplezier.

Voordelen:

• Voordeliger dan een nieuwe accu;

• Wij plaatsen nieuwe hoogwaardige Li-ion cellen

in de bestaande behuizing;

• Minder belastend voor het milieu;

• 1 jaar garantie op de accu.

Vraag in de winkel naar de mogelijkheden.

Aanbiedingen zijn geldig t/m 11-04-2020.

NIEUW

REVISEER

JE FIETS

ACCU

%

FIXXAR WINTERSWIJK

Spoorstraat 7 | 7101 GP Winterswijk | tel. O543 - 53 05 84 |

winterswijk@fixxar.nl | www.fixxar.nl

Dubbel verdriet om

dood Gradus Kobus

Thema:

75 jaar

bevrijding

Zijn dood in concentratiekamp Neuengamme in 1942 zorgde voor veel verdriet

bij de familie van Gradus Kobus. Maar er was ook veel leed om het “verzwijgen”

van zijn dood. Winterswijker Kobus was een communist en dat maakte

dat zijn werk als verzetsman nauwelijks erkend werd. Zijn vrouw en kinderen

hebben hier veel verdriet om gehad en hebben de rehabilitatie van hun echtgenoot/vader

niet meer mee mogen maken. De kleinkinderen wel. Met een

ervan, Kees Aalders, sprak de 50+Krant.

Door Wim Ruesink

Gradus Kobus (28-8-1879) trouwde met

Janna Aleida Geerdes (4-2-1880). Ze

kregen vier kinderen onder wie Mientje,

de moeder van Kees. “Ik heb mijn opa

niet gekend, maar mijn moeder en haar

broers en zuster hebben ons natuurlijk

wel over hem verteld. Opa was een

hardwerkende man die samen met oma

het beste met de kinderen voor had, ze

hadden het niet breed. Toch dachten ze

ook aan anderen die het nog minder

hadden en gaven ze wat ze konden missen.

Opa was lid van de Communistische

Partij en hiervoor ook enkele keren

lijsttrekker bij de gemeenteraadsverkiezingen

in Winterswijk. Hij had al ver voor

het begin van de Tweede Wereldoorlog

door dat het opkomende nazisme een

gevaar was. Hij ging ten strijde middels

o.a. pamfletten, openbare uitingen en

hulp aan vluchtelingen (communisten en

socialisten) vanuit Duitsland. Dit maakte

dat hij al voor het uitbreken van de oorlog

opgejaagd werd door Duitse instanties,

maar ook door de Nederlandse

overheid. Bovendien werden zijn communistische

ideeën hem veelal niet in

dank afgenomen. Opa was een voeger

van metselwerk en het werk ging nog al

eens aan hem voorbij vanwege zijn opvattingen.

Bij zijn (zelfgemaakte) woonhuis

in Meddo had hij nog een

grenswinkeltje.”

Zij verzetsdaden maakten dat Kobus in

juni 1941 werd opgepakt met honderden

andere communisten via Kamp Schoorl

en Amersfoort in Neuengamme terechtkwam,

waar hij op 22 februari 1942 overleed.

De dood van de verzetsman was weliswaar

bekend, maar er werd nauwelijks

over gesproken. Ook in de naoorlogse

jaren niet. Hij kwam nauwelijks voor in

de lijst van omgekomen verzetsmensen

bij herdenkingen. Er werd zelfs door een

onbekende een pamflet opgehangen bij

het monument voor slachtoffers uit Winterswijk

in de Tweede Wereldoorlog.

Hier stond op: ‘vergeten verzetsheld‘

Gradus Kobus. Een op de vijf communisten

zat in het verzet, maar door de

Koude Oorlog werden communisten in

ons land als vijand gezien, ook al hadden

ze in het verzet gezeten. “Dit heeft

de familie enorm veel verdriet gedaan”,

aldus Kees Aalders.

Erkenning pas in deze eeuw

In 2005 kwam Schrijver Henk Krosenbrink

met de roman ‘De rode draad’, gebaseerd

op het leven van Gradus

Kobus. Het was een hommage aan een

bijna vergeten verzetsman. Het was ook

Krosenbrink die al in 1995 pleite voor

een straatnaamvernoeming voor Kobus.

In mei 2012 was het dan zover, er werd

bij verzorgingscentrum De Berkhof door

kleinzoon Kees een straatnaambordje

onthuld met de naam van Gradus

Kobus, De Gradus Kobusstraat . Tijdens

de Open Joodse Huizen

dagen hield op 5 mei

2019 Winterswijker

Harry Meulenkamp een

indrukwekkende lezing

over het leven van Gradus

Kobus. Meulenkamp

deed dit in café

Flora, de plek waar Gradus

Kobus zo vaak

kwam als zijn partij, de

Communistische Partij

Holland er vergaderde

of bijeenkomsten hield.

Meulenkamps verhaal

maakte diepe indruk op

de vele aanwezigen,

onder wie nabestaanden

van Kobus. Ook het

feit dat de naam van

Gradus Kobus op het

monument van vergeten

slachtoffers komt, dat 31 maart onthuld

wordt is wederom een erkenning

voor deze omgekomen verzetsheld.

Op vrijdag 24 april staat in Meddo “De

Wereld draait al 75 jaar door in

Meddo” op het programma in het

kader van 75 jaar Vrijheid. Op deze

avond zal Harry Meulenkamp vertellen

over Gradus Kobus. De avond begint

om 20.00 uur en wordt gehouden

in zaal De Eendracht.

”4 mei altijd naar het graf van opa”

Kees Aalders gaat op 4 mei altijd naar de algemene begraafplaats waar zijn

opa, Gradus Kobus ligt begraven. Kobus was een van de eerste overledenen

in Neuengamme, en zodoende is er via het Rode Kruis voor gezorgd dat zijn

lichaam naar Winterswijk kwam. “Ik heb ook nog een paar stenen afkomstig

uit een van de barakken in Neuengamme waar opa verbleef. Ik heb ze van

een plaatsgenoot gekregen en koester ze, het zijn dierbare herinneringen.”

25

Husqvarna Automower de beste oplossing voor uw gazon

Vraag geheel vrijblijvend naar de mogelijkheden

TANDENKNARSEN?

STOPPEN MET KNARSEN IN 1 DAG!

“Gegarandeerd succes”

Tel: 0543 – 842 541

Web:

www.kptling.nl

Geen oorlogskind, maar

kind vanwege de oorlog

De Tweede Wereldoorlog heeft er toe geleid dat mijn ouders

elkaar ontmoetten. Onze moeder kwam uit het pittoreske

Eemnes in het Eemland, op een boerderij aan een lange

weg in de polder. Het was mei 1945 toen er een aantal

leden van het Dutch Battalion, onder wie onze vader, op de

boerderij ingekwartierd werd.

Onze vader was al enige tijd actief voor dit bataljon en in een

Canadees uniform reed hij op een Harley-Davidson mee met

de geallieerden tijdens hun bevrijdingstocht door Nederland.

Met een aantal anderen liep hij wacht bij een verkeerspunt alwaar

ze controleerden op o.a. persoonsbewijzen. Onze moeder

kwam er samen met haar zusters, soms wel driemaal per dag,

langs. Zeker toen de geallieerden in een naburig gelegen plaats

regelmatig biscuits uitdeelden, een luxe waarvoor je graag op

pad gaat. Vader kwam op een avond terug van de wacht en vroeg

aan mijn moeder of hij een knoop aan zijn uniform wilde zetten.

Die knoop had hij er zelf afgetrokken, zo hoorden wij later.

Het klikte tussen die twee, al had onze moeder moeite met het

Achterhoekse dialect van vader. Maar na een tijdje moest hij

weer verder met het Battalion en er moest afscheid genomen

worden. Toen de Tweede Wereldoorlog was afgelopen en

maanden later ook het posten niet meer nodig was keerde hij

op zijn, inmiddels verkregen, motor weer richting Achterhoek.

Maar, u raadt het al, niet zonder een tussenstop in Eemnes. Een

aantal jaren later trouwden ze en er kwamen vier zoons. Geen

oorlogskinderen, maar kinderen vanwege de oorlog dus.

Wim Ruesink

Thema:

75 jaar

bevrijding

MONUMENT 96 vergeten

Winterswijkse oorlogsslachtoffers

Op dinsdag 31 maart is het precies 75 jaar geleden dat Winterswijk bevrijd werd van de bezetter. Om alle 96 Winterswijkers die

door oorlogsgeweld om het leven kwamen te herdenken, heeft een aantal plaatsgenoten het initiatief genomen een monument

aan hen te wijden. Mede-initiatiefnemer Hans Tenbergen: "Eindelijk worden de namen van 96 plaatsgenoten die omkwamen door

het geweld in de Tweede Wereldoorlog toch nog ergens genoemd. Ze worden niet langer vergeten."

Het monument op het Mevrouw Kuipers-Rietbergplein zou op 31 maart onthuld worden, maar die plechtigheid is afgelast in verband

met het coronoavirus. Wanneer de onthulling nu gaat plaatsvinden, was bij het sluiten van deze krant nog niet bekend.

Enkele initiatiefnemers van Stichting Monument 2020

(v.l.n.r. Hans Tenbergen, Gerard Venhuis en Jan te Selle)

net voor het moment dat de gedenkmuur geplaatst wordt

op het Mevrouw Kuipers-Rietbergplein.

20% KORTING OP RAAMDECORATIE

Actie geldt van 13 t/m 26 april 2020. Vraag naar de voorwaarden.

Weurden 16

7101 NJ Winterswijk

T. (0543) 53 29 00

E. gigantischwonen@colorsathome.nl

WWW.COLORSATHOME-WINTERSWIJK.NL

APK Scholten

APK Keuring | Onderhoud en reparatie | Occasions

Tevens kunt u bij APK

Scholten terecht

voor een goede

betaalbare occasion.

www.apk-scholten.nl

De APK specialist

in Winterswijk

FULL SERVICE

ERVAREN KEURMEESTERS

AUTO IN 1 DAG KLAAR

DUIDELIJK EN TRANSPARANT

Camellia

Nieuw!

Geurende camelia bloeikleur

zacht roze € 23,50

Snijbloemen

Nieuw in ons Groencentrum

snijbloemen en boeketten

Japanse Kwee

diverse kleuren

bloeitijd maart-april

Vanaf € 7,25

VRIJBLIJVEND KEURINGSADVIES

Hoeninkstegge 5 Winterswijk Meddo

Tel. 0543-569302

Jeroen, Diana, Jan & Erna Bent

Winterswijk

Grafische dienstverlening, van Idee tot Productie

Het adres voor:

drukwerk, stickers,

bedrukt textiel, vlaggen etc.

maak vrijblijvend een afspraak

06 36 43 ¬ 20 19

CP Winterswijk • Torenstraat 1-03 • 7101 DC Winterswijk

www.cpwinterswijk.nl • peter@cpwinterswijk.nl

De uitvaart met

een eigen verhaal!

Voor een eigentijdse manier van spreken

bij uitvaarten, Domien Esselink.

Onderscheidend met een geschreven

nagedachtenis.

Mob. 06 8302 1663

domien@domienant.nl

domienant.nl

Buiten met Bernhard

Door Bernhard Harfsterkamp

Oranjetipje met dichte vleugels

op look zonder look

Judaspenning

WACHTEN op judaspenning

en oranjetipjes

Op 1 maart wordt tegenwoordig afscheid

genomen van de winter. De

meteorologische lente is dan begonnen.

Uiteraard werd er teruggeblikt op

een winter, die er volgens velen geen

was. Te weinig vorst, niet koud en erg

nat. Al die neerslag was goed om de winter pas in de tweede week van januari

door Bernhard Harfsterkamp

gevolgen van twee droge zomers weg

te werken, al was het waarschijnlijk

nog niet genoeg om het peil van het

grondwater het gemiddelde winterniveau

te laten bereiken.

Als het weer zacht is en er al planten

bloeien wordt al gauw gezegd dat de natuur

van slag is. Als er in januari planten

bloeien, die altijd in januari bloeien, is de

lente opeens begonnen. Arnold van Vliet

verzamelt voor de natuurkalender al vele

jaren gegevens over de “eerstelingen”.

Daarmee wordt de eerste bloei in een kalenderjaar

van allerlei plantensoorten bedoeld

en de eerste waarnemingen van

teruggekeerde trekvogels, zoals de boerenzwaluw.

Of de eerste zang van zangvogels

en het eerste verschijnen van

dagvlinders, zoals citroenvlinder, die als

volwassen insect overwinteren, en bijen

en hommels.

Van Vliet heeft daarnaast veel historische

gegevens beschikbaar, zodat hij onderbouwd

uitspraken kan doen over de veranderingen

in bloeitijd. Daaruit blijkt

vergeleken met 80 jaar geleden dat de

voorjaarsplanten gemiddeld drie weken

eerder bloeien. Dat is niet van kort geleden,

dat was tien jaar geleden ook al zo.

Toen ik in de jaren 70 begon met intensief

naar planten te kijken, zag je de eerste

bloeiende bosanemonen pas eind maart

verschijnen. Massaal waren ze in de

eerste helft van april in bloei te zien. Die

piek ligt inmiddels al jaren in de tweede

helft van maart, terwijl je de “eerstelingen”

al eind februari kunt zien op gunstige

plekken op een hoge oever van

een beekje. De zon heeft daar de grond

dan al goed opgewarmd. Voorwaarde is

dan wel veel zon.

In het radioprogramma Vroege Vogels

vertelde Van Vliet dat de gemiddelde

bloeitijd deze winter nog eens twee

weken vroeger is. In mijn omgeving zie ik

dat nog niet echt bevestigd. Zo was ik verbaasd

dat de hazelaar naast mijn huis, die

al vele jaren rond de kerst de snottebellen,

de manlijke katjes, laat zien, deze

bloeide. De sneeuwklokjes, winterakoniet

en de krokussen in mijn tuin bloeiden op

het tijdstip, dat ik al jarenlang gewend

ben, dat wil zeggen in februari. Vergelijk

dat eens met de winter van 2013-2014,

die eveneens zeer zacht is geweest. De

winterakonieten bloeiden toen al in december.

De narcissen op de Scholtenbrug,

die dit jaar begin januari in bloei

kwamen, waren er al in december.

Sneeuwklokjes, krokussen en nog wel

meer soorten bloeiden al in januari of

vroeg in februari. In die winter was alles

duidelijk veel vroeger dan in deze. Misschien

is de gemiddelde temperatuur ongeveer

vergelijkbaar, maar het effect

daarvan op de plantengroei is niet zo opvallend

als toen. Wat de reden daarvoor

is? Ik vermoed de hoeveelheid zon. De

laatste twee maanden was het erg vaak

bewolkt en grijs en somber en kil. Dat

was begin 2014 heel anders. Als ik naar

de foto’s uit die tijd kijkt lijkt de zon altijd

te schijnen.

In mijn tuin was er één uitzondering: de

judaspenning bloeide al begin februari,

heel voorzichtig. In de normale bloeitijd

groeit deze plant met paarse bloemen

snel uit tot een forse plant, die wel een

halve meter hoog kan worden. Dit exemplaar

blijft tot nu toe dicht bij de grond en

de bloemen zijn niet al te groot. Naast de

pinksterbloem is de judaspenning een belangrijke

voedselplant voor de rupsen van

het oranjetipje. De eitjes worden afgezet

als deze planten in knop zijn. De rupsen

eten van de hauwtjes en hauwen, zoals

de zaaddozen van deze planten worden

genoemd. De vlinders van het oranjetipje

verschijnen vanaf eind maart, zodat deze

vroege judaspenning in ieder geval geen

nut zal hebben. De naam dankt judaspenning

aan de zaaddozen die op penningen

lijken. Judas kreeg volgens de Bijbelverhalen

dertig zilverlingen voor zijn verraad

van Jezus. Judas kreeg later spijt en hing

zichzelf op. De zilverlingen, de penningen,

gooide hij op de grond en op die plek

groeiden volgens volksverhalen de eerste

judaspenningen. Op de mooi uitgegroeide

judaspenningen en de oranjetipjes is het

nog even wachten, maar begin april zullen

ze er zeker zijn. Dan is de lente inmiddels

volop op stoom en is voor mij een

van de mooiste perioden in het jaar aangebroken.

Column Politie Winterswijk

En op een dag weet je het allemaal

niet meer zo goed…

De afgelopen weken heb ik naar het programma

“100 jaar jong” gekeken. Daarin

worden honderd jarigen gevolgd hoe zij op dit

moment in het leven staan. Wat prachtig om

te zien dat deze honderdjarigen nog zo positief

in het leven staan, en met een beetje hulp, nog

zelfstandig leven. Maar niet iedereen heeft dat

geluk.

Echter maak ik als politievrouw ook de keerzijde

van het ouder worden mee. Hieronder praktijkvoorbeelden

waar ik mee te maken heb gehad.

Een verwarde oude man komt aanlopen bij een

instelling. Hij had ruzie met zijn vrouw. Na onderzoek

door de politie bleek dat de vrouw ook

verward was.

Een oude vrouw wordt als vermist opgegeven.

Later wordt ze in verwarde toestand door de politie

aangetroffen. Ze geeft aan dat ze bang is

om naar huis te gaan.

Een buurvrouw doet melding bij de politie dat

ze zich zorgen maakt over haar dementerende

buurvrouw. Haar directe familie woont in

Spanje. Er is geen mantelzorg.

De ziekte dementie heeft grote gevolgen voor

de persoon zelf en hun naasten. Het aantal

mensen met dementie neemt toe. En mensen

met dementie wonen langer thuis. Daarmee

komt het steeds vaker voor dat mensen met dementie

op straat dwalen en de weg niet meer

weten. Soms komen meldingen hiervan bij de

politie terecht. Het is dan belangrijk dat de politie

adequaat en passend handelt.

Een dwaling waarbij de politie wordt ingeschakeld

is een ingrijpende gebeurtenis voor

de persoon met dementie en zijn/haar naasten.

Dit is nog veel sterker als de politie urenlang

met een persoon moet rondrijden. Of als

de persoon zelfs naar het politiebureau moet

worden gebracht omdat het adres van de persoon

niet bekend is.

Hoewel het niet de verwachting is dat het om

veel gevallen gaat, zijn bij elke dwaling alle

betrokken erbij gebaat als de persoon met dementie

zo snel en passend mogelijk wordt geholpen.

Deze werkwijze draagt zowel bij aan

het zo veilig mogelijk zelfstandig wonen van

de persoon met dementie als aan effectieve

inzet van de politie.

Wilt u meer informatie, of wilt u in gesprek over

een mogelijke aanmelding van uzelf of een familielid?

Neem dan contact op met de Helpdesk

Kwetsbare Ouderen op het telefoonnummer

085 – 485 75 80.

Gonnie Terbraak

Hoofdagent cluster Winterswijk

Dingstraat 38, 7101SX Winterswijk

GUVUitvaartzorg zonder winstoogmerk

GUV Uitvaartzorg is, als lokale organisatie niet alleen persoonlijk, betrokken en dichtbij, maar is ook nog eens

zeer veel goedkoper. Dat kan oplopen tot 1.700 euro! De kwaliteit van GUV Uitvaartzorg en ook nog eens vele

honderden euro’s goedkoper.

Uitvaartverzekering bij GUV tot 3.744 euro goedkoper dan bij Monuta!

Onlangs stegen de verzekeringspremies van Monuta voor de tweede keer in korte tijd. Nu zijn de verschillen

wel heel erg groot geworden. GUV is nu over de hele looptijd vele duizenden euro’s goedkoper!

GUV

Geen onzeker pakket, maar een bedrag van 8.000 euro met premiebetaling tot 85 jaar. Kijkt u zelf naar het

verschil in premie over de hele looptijd!

Monuta duurder Monuta duurder

Leeftijd GUV Monuta per maand over de looptijd

20 € 7,83 € 12,63 € 4,80 € 3.744 Bron: websites

30 € 10,19 € 15,22 € 5,03 € 3.320 Monuta en GUV

40 € 13,49 € 19,07 € 5,58 € 3.013 23-02-20

50 € 18,88 € 25,26 € 6,38 € 2.680

60 € 29,29 € 36,27 € 6,98 € 2.094

70 € 54,82 € 61,17 € 6,35 € 1.143

0800 - 08 09

www.guv.nl

Ank Tom Etienne Willemijn Ans Tim Willy Gerard Marijke Henk-Jan Xandra Eljo

Meer weten? Bel GUV, een vertrouwd idee!

MEDDO-ROCK! DA'S NORMAAL!

Normaal tijdens het optreden in

Gebouw Wilhelmina in Kotten op

20 november 1976. (foto: Henk Roerdink)

De verbondenheid van de Achterhoekse

band Normaal met Winterswijk

gaat terug tot het allerprilste

begin. De oerwortels van het illustere

muziekgezelschap liggen in Meddo,

aan de Brengersdiek om precies te

zijn. Vanuit een oude boerenschuur

wordt gestaag gewerkt aan een

repertoire waarmee de Achterhoek

en later de rest van ons land veroverd

wordt. In dit eerste deel van het tweeluik

over Winterswijk en Normaal

gaan we terug naar de periode vóór

het succes van Oerend Hard.

Door Erik Meinen

Het affiche voor

het optreden van

Normaal op 3 juli

1976 in Meddo.

(foto: collectie

PAL/ECAL)

Vanaf eind 1974 oefent het dan nog

anonieme amusementsorkest Normaal

regelmatig bij boerderij Gellink aan de

Brengersdiek in Meddo. De boerderij

wordt bewoond door Toon Hunink, bandroadie

en technicus van het eerste uur.

Normaal, op dat moment bestaande uit

Bennie Jolink (zang), Ferdi Joly (gitaar,

zang), Jan Kolkman (gitaar, zang), Willem

van Dijk (bas) en Jan Manschot

(drums), repeteert in de bij de boerderij

gelegen schuur. Van enig burengerucht

kan geen sprake zijn, het boerenerf is

namelijk aan vier zijden door uitgestrekte

weilanden omgeven. Als Manschot

er flink op los batert en de

gitaristen hun versterkers laat knappen,

31

komt het stof uit alle hoeken en spelonken

van het varkenskot vrij. Het beneemt

zanger èn astma-patiënt Bennie Jolink

de adem. Ter ontlasting van zijn longen

wordt menige oefensessie in de openlucht

voortgezet. Dit trekt de aandacht

van al wat zich als mens of dier in de

nabijheid van het erf ophoudt: boerenlui,

toevallige passanten en de pinken in

de wei.

Meddo-rock

Aan de Brengersdiek wordt gewerkt aan

wat al snel de Meddo-rock zal heten. De

term wordt bedacht als er na afloop van

een repetitie nog wat gedronken wordt

in café Spiekerman. Naast in het dialect

gezongen nummers bestaat het Normaal

repertoire nog deels uit Engelstalige

liedjes. Welke richting het met de

band op moet, is aanvankelijk nog allerminst

een uitgemaakte zaak. Meddo

klinkt als meadow, het Engelse woord

voor weiland. Meddo-rock is zodoende

een passende omschrijving van de

ambiance waarin de groep aan haar

muziek sleutelt èn een term die bij eventueel

succes ook internationaal goed te

gebruiken is.

Na eerst op Koninginnedag 1975 een

try-out te hebben gedaan in jongerencentrum

Pinokkio in Haaksbergen, volgt

op Hemelvaartsdag 8 mei de vuurdoop

als openingsact op de bekende Popmeeting

in Lochem. Organisator Joost

Carlier wordt per direct manager van de

band. Ruim een maand later speelt

Normaal in het Amphion in Doetinchem.

Willem van Dijk verlaat de band en ook

voor Jan Kolkman, op dat moment al

aktief in Nangoya, de band van Daniel

Sahuleka, is het 't voorlopig laatste optreden

met Normaal. Als vervanger van

Willem van Dijk wordt Beltrummer Willem

Terhorst aangetrokken. Gitarist Paul

Kemper neemt de plek van Kolkman in.

De twee heren maken hun debuut bij

het eerstvolgende optreden in....jawel,

Winterswijk.

Hervormde Kapel

In de Hervormde Kapel aan de Spoorstraat,

dat als tijdelijk onderkomen van

jongerencentrum Eucalypta gebruikt

wordt als de locatie aan de Jeugdkerkstraat

aan een grondige verbouwing toe

is, wordt op 28 juni 1975 het allereerste

Wenterse optreden van Normaal georganiseerd

door toenmalig jeugdwerker

Dolf Ruesink. Ruesink heeft de band in

Lochem zien spelen en kent drummer

Jan Manschot nog van zijn studietijd in

Enschede. Het voorprogramma wordt

verzorgd door de Winterswijk band

Paranoid. Normaal speelt voor de

somma van fl 500,00 plus consumpties.

Naast nummers als Godverredomme,

Slemperi-je Blues, Oh Wat Ben Ik Geil

en Vrouw Haverkamp staan Engelse

liedjes als Drinkin' My Beer, Mean Old

Annie en Rock And Roll Man op het repertoire.

Het godslasterende gezelschap

prikt met veel bravoure de hooivork in de

kerkvloer en speelt drie sets van 45 minuten.

Het publiek reageert enthousiast,

de omzet aan “piepkes” is bovenmodaal.

Van uitzinnige taferelen als het uit latere

dagen bekende gooi- en smijtwerk met

bier is nog geen sprake, al kopt De

Nieuwe Winterswijkse Courant de volgende

maandag wel: ''Normaal sloeg in

als een bom''.

Spiekerman

In het verdere verloop van 1975 wordt

de Achterhoek veroverd met een ondertussen

vrijwel volledig in 't plat gezongen

repertoire. Als in '76 de eerste single


Wine@Home + Vinox wijnproeverij

Voor iedereen die van wijn houdt: grote gratis voorjaarsproeverij op 23 en 24 mei 2020 bij De Gulle Smid

Vinox: specialist in

Languedoc wijnen

Er zijn in de wereld maar weinig wijnregio’s

waar de variatie zo groot is als in

de Languedoc. Met 225.000 ha is het

één van de grootste wijngebieden ter

wereld.

In het verleden was de Languedoc een

gebied waar de goedkope bulkwijnen

vandaan kwamen, maar dankzij investeringen

en nieuwe ontwikkelingen is

het een ware snoepjeswinkel voor de

echte wijnliefhebber geworden.

Vinox importeert de wijnen rechtstreeks

van zeer gepassioneerde wijnboeren

uit het zuid Franse gebied.

Van heerlijke huiswijnen tot speciale

wijnen met een heel eigen karakter.

Ga voor meer info of om te

bestellen naar www.vinox.nl

Op 23 en 24 mei organiseert Loek Heinne, Register Vinoloog van de Wijnacademie,

een grote wijnproeverij bij De Gulle Smid in Winterswijk. Op

deze prachtige locatie staan dan op beide dagen van 15.00 - 18.00 uur

tientallen wijnen voor u open om te proeven. Ontdek dat goede wijn niet

duur hoeft te zijn. U kunt deze dagen profiteren van aantrekkelijke aanbiedingen.

Aansluitend kunt u voor slechts 25 euro genieten van een

heerlijk driegangenmenu in het restaurant van De Gulle Smid.

Vooraf reserveren voor het

diner is wel gewenst.

Dat kan via mail naar

info@degullesmid.nl of

bel: 0543-450286.

Wilt u zich aanmelden voor de

gratis wijnproeverij? Mail dan

even naar loek@vinox.nl of

bel: 06-22147252.

Wine@Home: de lekkerste wijnen uit alle streken van de wereld

Bij vele wijnliefhebbers bekend om onder andere de Luccarelli,

Radio Boka, Paul Mas en Domaine Jean Bousquet.

Het assortiment telt meer dan 100 verschillende wijnen,

waaronder veel Italiaanse, met prijzen vanaf € 3,99.

Tip: probeer eens een voordelig proefpakket.

Ga voor meer info of om te bestellen naar www.wijnthuisbestellen.nl

Vinox: specialist in

Bag-in-Box wijnen

Voor velen heeft de wijnbox nog

een negatief imago, maar nu er tegenwoordig

ook echt goede wijnen

in deze handige verpakking zit

stijgt de populariteit enorm.

Op onze site vind je meer dan 25

verschillende Bag-in-Box wijnen,

veelal ook in fles verkrijgbaar.

De voordelen van BIB (verkrijgbaar

in 5 en 10 liter verpakkingen):

• Enorm prijsvoordeel:

omgerekend van bijv. € 6,95

naar € 3,74 per fles. Dat is 46%

goedkoper dan dezelfde wijn

op fles!

• Geen gesleep met flessen naar

de glasbak.

• Zeer lang houdbaar (tot zeker

zes weken na opening).

• Handzaam te vervoeren, ook

ideaal voor caravan, boot of

camper.

www.vinox.nl • www.wijnthuisbestellen.nl

De liedjes van de tweede set die Normaal speelde

bij hun optreden in j.c. Eucalypta op 28 juni 1975.

(foto: collectie PAL/ECAL)

... vervolg van pag. 31 Hels As 'n Jagdhond verschijnt, vereert

Normaal ook haar geboortestreek

Meddo met een optreden.

De oefenruimte

aan de Brengersdiek is

weliswaar al ingeruild

voor het Vormingscentrum

voor Jong Volwassenen

(VJV) in

Doetinchem maar de

Meddo-rock is nog

springlevend. Op 3 juli

1976 speelt de band

op een door jongerencentrum

Elbekurkie georganiseerde

avond in

café Spiekerman. Het

is hartje zomer en

bloedheet in de zaal.

Jolink staat bezweet

en met ontbloot bovenlijf

op de bühne en doet

nog net “de bokse neet

uut”. De term høken,

kort daarvoor door enkele

Meddonaren bedacht

op een creatieve

dag van de Katholieke

Plattelandsjongeren in

Groenlo, wordt – zo getuigt een verslag

in het ledenblad van Elbekurkie - die

avond definitief gemeengoed onder de

Normaal-gangers.

Op 20 november 1976 komt Normaal

voor de derde maal naar Winterswijk. De

band speelt dan op een avond georganiseerd

door de drive-in shows van Electric

Indian uit Kotten en The Skyriders uit

het Woold. Plaats van handeling is feestgebouw

Wilhelmina in Kotten. Van dit

optreden zijn foto's bewaard gebleven.

Heel fraai zijn de door kunstenaar Bennie

Jolink geschilderde panelen die de

achterkant van het podium sieren.

Tot de enkels in het bier

Een week voordat Normaals tweede single

Oerend Hard de top 40 binnendendert,

speelt de groep wederom in Meddo

op een door Elbekurkie belegde avond.

Aanvankelijk wil men de band opnieuw

in café Spiekerman laten spelen, maar

vanwege de beperkte zaalcapaciteit en

het nakende succes van Oerend Hard,

besluit men naast Spiekerman een grote

feesttent neer te zetten. Achteraf bezien

een schot in de roos. Maar liefst 1500

bezoekers komen op Koninginnedag 30

april 1977 op het gebeuren af. De tent

blijkt te klein te zijn, de houten vloer bezwijkt

onder de enthousiaste menigte en

de biertaps geven na enkele uren al

geen druppel meer, maar toch is de

avond een groot succes waar in Meddo

en omstreken nog lang over nagepraat

zal worden.

Oerend Hard wordt in de weken daarop

een enorme hit. De eerste tv-optredens

volgen en ook de single Alie gooit hoge

ogen. Normaal groeit uit tot een waar

fenomeen. Op 9 september 1977 staan

1300 dolenthousiaste fans bijkans tot

hun enkels in het bier als de band een

daverend concert verzorgt in een uitverkocht

Cultureel Centrum. Meer hierover

in de volgende editie van de 50+ Krant.

Erik Meinen is medewerker van het

Poparchief Achterhoek en Liemers

(PAL). In 2009 was hij eindredacteur

van het boek Popmuziek in Winterswijk

– Een greep uit vijftig jaar pophistorie.

Voor de 50+ Krant duikt hij in de

geschiedenis van de plaatselijke

(pop)muziek- en jeugdcultuur.

Benny Veenhuis vertelt uit

de ‘KEUKEN’ van NORMAAL

De 68-jarige Benny Veenhuis geniet al

enkele jaren van zijn pensioen. Zo'n

45 jaar geleden maakte de geboren

en getogen Winterswijker als beveiliger

en chauffeur de opmars mee van

Normaal. Als hij de verhalen weer uit

het geheugen opgraaft, blinken zijn

ogen op. Alsof het allemaal pas gisteren

is gebeurd.

Vanaf begin jaren zeventig is Benny

Veenhuis portier in de Lochemse discotheek

't Luifeltje. Als Normaal er in 1976

optreedt en er trammelant in de zaal ontstaat,

is Benny's ingrijpen noodzakelijk.

De kordate wijze waarop hij zich van zijn

taak kwijt ontgaat Normaal-manager

Joost Carlier niet. Hij vraagt Benny vanaf

die tijd de podiumbewaking voor zijn

band te gaan doen. Veenhuis stemt toe

en een week later zorgt hij ervoor dat

een optreden van de boerenrockers in

hotel-café restaurant In De Groene

Jager in Barchem ordentelijk verloopt.

Omdat Benny over een groot rijbewijs

beschikt wordt hij ook al snel als chauffeur

van de backline ingezet.

Binnen de gelederen van Normaal is

bassist Willem “Wimken van Diene”

Terhorst een goede bekende van Veenhuis.

De twee vrienden kennen elkaar al

vanuit de jaren zestig als de uit Beltrum

afkomstige Terhorst dan nog in de Eibergse

beatgroep Wending speelt. Ze

werken dan beiden bij stoelen meubelfabriek

Groot Landeweer in Eibergen. In

de weekends trekken Benny en Willem

er samen op uit, naar Imagination in

Winterswijk of naar het toenmalige hippie-walhalla

Fashion in Hengelo (Ov.).

“Toen ik bij Normaal kwam werken had

ik doordeweeks een baan bij meubelfabriek

Arco in Winterswijk. Omdat er op

vrijdag en maandag geen productie gedraaid

werd, viel de baan uitstekend te

combineren met mijn werk voor Normaal.

Het kwam regelmatig voor dat we het

hele weekeinde op pad waren. Als we

de ene avond een optreden hadden in

Benny Veenhuis moet ingrijpen tijdens een optreden van Normaal

in de Markthal in Doetinchem (nov. 1977). (foto: H. Jaartsveld/ECAL)

de veilinghal in Uithuizermeeden, dan

pakten we als bandcrew na het afbouwen

een hotel in Groningen, om de volgende

dag koers te zetten naar

Hippolytushoef, in de kop van Noord-

Holland, voor een optreden in de plaatselijke

kroeg. De heren muzikanten

gingen altijd tussentijds terug naar de

Achterhoek.”

Bij de zogenaamde veldtochten, kriskras

door Nederland, maakt Benny heel wat

mee. Een optreden eind 1977 in de

schouwburg van Steenwijk staat hem

nog helder voor de geest. Benny: “De eigenaar

van het theater had aan alles gedacht,

althans dat dacht hij. Hij had de

stoelen verwijderd, de gordijnen weggehaald,

de plantenbakken verhuisd en

zelfs dranghekken geplaatst. Een blind

paard kon er geen kwaad meer doen.

Maar de beste man had één onvergeeflijke

fout gemaakt: hij verkocht bier in

flesjes. De band stond amper op het


33

van welke

eitjes word

jij vrolijk?

18 cm.

12 cm.

luxe ei

goud

piñata-ei

chocolade

figuren

vanaf

14 cm.

23 cm.

14 cm.

vegan

chococado

drip-ei

discodip

drip-ei

discodip

14 cm. 14 cm.

nieuw

Nieuwe smaken.

samen te stellen. Maar je kunt hier ook kiezen voor handige kant-en-klaarzakjes.

chocolade

paaseitjes

vanaf

Winterswijk

melk

discodip-knetter

melk

pindakaas-crisp

wit

matcha-lemon

melk

toffee-koffie

melk

aardbei-crisp

Misterstraat 17

Bekijk hier nog meer ...

Bekijk hier nog meer ...

Hartelijk vervoerd bij touringcarbedrijf Hartemink in Eibergen

Aan de Kiefteweg 6 in Eibergen staan de touringcars keurig naast elkaar opgesteld, klaar voor een nieuwe reis.

En ze reizen wat af, die grote luxe touringcars van Hartemink.

Door recentelijke ontwikkelingen binnen de regionale touringcarbedrijven

is het huidige wagenpark inmiddels uitgebreid met

een speciale rolstoelbus voor de minder valide reizigers. Vaste

chauffeurs Rudi Jetten uit Winterswijk en Igor Lurvink uit Aalten

zijn er maar wat trots op!

Samenwerking OAD

Sinds december 2019 is er de samenwerking met de nationale

touroperator OAD. Dit betekent een uitbreiding van luxe vakantiereizen

en bestemmingen van de stedentrips. Hartemink komt

overal in Europa en het aanbod van cultuur- en schoolreizen is

heel divers. Sinds deze winter worden er ook all inclusive langlaufreizen

aangeboden. Hiervoor worden de toch al luxe bussen

ingezet die zijn omgebouwd naar comfort class en dus veel

beenruimte bieden.

De chauffeurs doen meer dan de reizigers van A naar B te vervoeren.

Zij zijn enthousiaste gastheren en reisleiders die alles

weten van de bestemmingen waar ze de reizigers naar toe vervoeren.

Ook zijn ze op de hoogte van het reilen en zeilen van alles

wat met “de touringcar business” te maken heeft!

Familiebedrijf

Van oudsher is de Hartemink Groep een familiebedrijf. Op 12 augustus

1965 als Winterswijkse rijschool gestart door dhr. Hartemink

senior en sinds 2004 geeft zijn zoon Patrick leiding aan dit

mooie Achterhoeks bedrijf. Met vestigingen in Doetinchem & Eibergen

zijn er inmiddels zo’n 60 mensen werkzaam. Het touringcarbedrijf

is vanaf 1986 onderdeel van de Hartemink Groep. Er

werken tien chauffeurs binnen het touringcarbedrijf en het kantoor

wordt door 5 personen gerund. Men is begonnen met

schoolreisjes en droppings maar nu, anno 2020, kunt u hier terecht

voor allerlei soorten reizen door heel Europa, dagtochten

of meerdaagse stedentrips, vervoer voor bedrijven naar evenementen

of een wintersportvakantie.

Ook in Nederland is Hartemink actief. Onlangs hebben ze het

vervoer van 700 klanten verzorgd voor een compleet verzorgde

dag naar de Huishoudbeurs in Utrecht. Deze dag werd georganiseerd

door een aantal Jumbo vestigingen uit de regio en was

een zeer groot succes.

Dutch Grand Prix

De komende maanden staan de Libelle zomerweek, heel Holland

zingt Hazes, de Keukenhof en de Jumbo Super Friday van de

Dutch Grand Prix op de agenda. Op de vrijdag van de Dutch

Grand Prix kan er geen auto bij het circuit komen, maar Hartemink

heeft de toestemming om de reizigers van vier Jumbo touringcars

uit te laten stappen bij de ingang, dichterbij kan niet!

Erkend Touringcarbedrijf

Hartemink hanteert normale prijzen, mensen weten dat de bussen

en hun chauffeurs goed zijn. Vaak kiezen reizigers zelfs voor

hun eigen chauffeur, ze zijn aan hem gehecht en hij is voor hen

een “bekend gezicht” die een vaste groep mensen waar hij onderdeel

van is meeneemt op reis!

Het bedrijf is naast erkend Touringcarbedrijf, ook ISO 9001 gecertificeerd.

Daarnaast heeft Hartemink Touringcarbedrijf, als

enige in de gehele regio, een convenant systeemtoezicht afgesloten

met de Inspectie Leefomgeving en Transport.

Contact

Wilt u ook zo’n gezellige dagtocht, een meerdaagse stedentrip

boeken of een touringcar huren? Kies dan voor “hartelijk vervoerd”

en kijk op www.harteminktouringcar.nl of bel met

0545-472010 of 0314-846086. U kunt uw vraag ook appen naar

06-53113135 of mailen naar info@hartemink.nl.

Het team van Hartemink staat u graag hartelijk te woord!

...vervolg pag 33.

podium of het eerste glaswerk vloog al

door de lucht. Voor ons als beveiligers

was er geen houden aan, met fikse

schade aan interieur, apparatuur en talrijke

bloederige taferelen. Na afloop werd

er buiten nog een auto in de fik gestoken

en moest de politie charges uitvoeren.”

Niet alleen op het podium, maar met

name ook erachter speelde zich van

alles af. Bij optredens in feesttenten werd

de vrachtwagen vaak met de achterkant

tegen het podium aangezet en diende

deze als kleedruimte voor de band. “Ja,

daar en op de achterbank van de cabine

vond heel wat plaats. Rock & roll, drank,

drugs en wilde wieven”, zo vat Benny het

samen. “De details ervan zijn ongeschikt

voor publicatie in de krant”, laat hij met

een vette knipoog weten.

Aanvankelijk wordt de apparatuur met

een Ford vervoerd, later zit Benny achter

het stuur van een Hanomag-Henschel

en een DAF. “Op de achterkant van de

vrachtwagen was een doodskop geschilderd.

Dat gaf heel wat bekijks. Na optredens

werd de wagen altijd bij een van de

geluidsmensen thuis in Harreveld weggezet.

Totdat een motorrijder zich er 's

nachts tegen te pletter reed. Toen werd

bedacht dat het wellicht toch beter was

de doodskop eraf te halen.”

Al pratend komen de herinneringen naar

boven. Zoals over de uitreiking van de

eerste gouden plaat voor de lp Oerend

Hard in september 1977 in de Woage in

Halle. Johnny Hoes, de baas van Normaals

platenmaatschappij Telstar, komt

daar hoogstpersoonlijk voor over vanuit

zijn woonplaats Weert. Manager Carlier

bedenkt een geintje, waardoor Hoes op

het moment suprême tot hilariteit van iedereen

door het podium zakt.

Memorabel zijn ook de vele optredens

vanaf 1976 in de Koeiestal in Holterhoek.

De vochtigheidsgraad – bier, zweet en

tranen – is er een keer zo hoog dat de

zangmicrofoon de stroom iets te goed

geleidt. De elektrische vonken springen

van de microfoon over op de vullingen

van Bennie Jolinks gebit. De zanger

slaat steil achterover, maar krabbelt gelukkig

snel weer overeind. “De schrik zat

er bij Jolink wel effen goed in”, lacht

Veenhuis.

Eind jaren zeventig komt Veenhuis bij

Hannink in dienst. Daar heeft men minder

coulance met zijn weekendactiviteiten

voor Normaal. Benny moet een

keuze maken en kiest uiteindelijk voor de

zekerheid van een geregelde job bij het

transportbedrijf. Aan een aantal jaren “in

de keuken” van Achterhoek's meest

roemruchte boerenrockgezelschap komt

daarmee een eind. “Een onvergetelijke

tijd. Ik had het niet willen missen”.

Benny Veenhuis (l)

en Willem Terhorst (r),

begin jaren 70.

(foto: B. Veenhuis)

Fit & gezond

Bewegen en kanker

De vrachtauto van Normaal met doodskop.

(foto: H. Jaartsveld/ECAL)

Gelegenheidsbloemwerk

Bloemenabonnementen

Zakelijk bloemwerk/plantenonderhoud

Kom eens langs in Mijn winkel:

Notaristuin 10 - 7101 RA Winterswijk - 06 11 01 74 36

www.gaafbloembinder.nl - info@gaafbloembinder.nl

Als u behandeld bent voor kanker kan het

zo zijn dat u, ondanks dat u nu niet meer

in behandeling bent, toch nog restverschijnselen

aan de behandeling hebt overgehouden.

U denkt misschien dat het beter

is om lichamelijke activiteiten te vermijden

en daarmee uw klachten, zoals bijvoorbeeld

vermoeidheid, te verminderen, maar

het tegenovergestelde is waar.

Het is juist extra belangrijk dat u blijft bewegen

als u kanker heeft of hebt gehad. Als u minder

beweegt, kunnen risico’s en klachten eerder

optreden en uw mogelijkheden nemen steeds

verder af. Weet u dat slechts 30 minuten per

dag bewegen al veel verschil maakt?

Laura Kampshof

Fysio- en oedeemtherapeut

bij Fysiotherapie Beatrixpark

Mensen die behandeld zijn voor kanker zijn

gebaat bij het herwinnen en onderhouden van

een actieve leefstijl. Positieve effecten op de

kwaliteit van leven van een actieve leefstijl zijn

aangetoond; het draagt bij aan de overlevingskans

en het kan een aantal risicofactoren voor

(het terugkeren van) kanker verminderen. Ook

vermindert dat het risico op andere chronische

aandoeningen, zoals harten vaatziekten. Bovendien

voelt u zich fitter, waardoor uw kwaliteit

van leven verbetert!

Speciaal voor mensen die onder behandeling

zijn voor kanker of kanker hebben gehad hebben

wij een beweegprogramma waarin u begeleid

wordt door een fysiotherapeut met

deskundigheid op het gebied van kanker. De

therapeut zal u leren op een verantwoorde

manier te trainen met uw aandoening.

35

Kuipers

Wol Rijk

U kunt bij ons terecht voor:

• Relaxfauteuils en sta-op stoelen

op uw maat gemaakt

• En alles op het gebied van een gezonde

en natuurlijke nachtrust:

Ledikanten, boxsprings, lattenbodems,

matrassen, merinowollen dekens

Puzzel mee en win

Lever uw oplossing voor 15 april a.s. in

bij Kuipers Zitcomfort –

Beatrixpark 24A

(in De Tuber – medisch centrum)

en maak kans op:

• Onderdeken van merinowol

(1 persoons) – t.w.v. € 240,00

• Schapenvacht –

ecologisch gelooid – t.w.v. € 85,00

• Stoelkussen merinowol – t.w.v. € 36,00

• 1 paar wollen pantoffels – t.w.v. € 24,95

• Kussentje van merinowol – t.w.v. € 13,00

B E D D E N Z I F

A T N E S S U K A

N C M E R I N O U

K W A L I T E I T

S O T O M F I O E

T L R E L A X Z U

E P A A H C S R I

L T S ! S T O E L

BANKSTEL

MERINO

BEDDEN

RELAX

FAUTEUIL

SCHAAP

KUSSEN

STOEL

KWALITEIT

WOL

MATRAS

ZIT

Oplossing:

Naam: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Adres: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Postcode + woonplaats:…………………………………………………………………………………………………………………….

Tel.nr. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………….

De prijswinnaars worden door ons benaderd voor het in ontvangst nemen van de prijs.

Beatrixpark 24A – 7101 BN WINTERSWIJK – In De Tuber medisch centrum - Tel.: 085 – 111 9734 – www.kuiperswolrijk.nl – www.kuiperszitcomfort.nl

Openingstijden: maandag, woensdag t/m vrijdag: 10.00 – 17.00 uur • Dinsdag en zaterdag op afspraak!

Door en door DOMIEN

Folterkamer

Hè? Geen slagbomen meer? Hij rijdt rustig door, op zoek naar het verwijzingsbord naar

de spoedpost. Maar nergens een bord met eerste hulp te zien. Raar. Dan maar naar de

hoofdingang, het zal wel veranderd zijn.

Hij vindt, met één hand aan het stuur, een parkeerplaats. En dat is niet moeilijk, hij verbaast

zich over het grote aantal lege plekken op de parkeerplaats. Hij stapt uit en ondersteunt de

pijnlijke arm, als gevolg van de val van de vliegtuigtrap. Hij is begin 2019 voor vijf jaar naar het

buitenland gegaan, om te werken in een uithoek van de wereld, en besluit bij terugkeer maar

gelijk door te rijden naar het ziekenhuis.

Chantal vertelt..

Zuiveren met

Maison Berger Paris

"Het ongelofelijke verhaal van het

Franse merk Maison Berger begon

in het jaar 1898. In dit jaar vond

apotheker Maurice Berger het diffusie

systeem met katalyse genaamd

'Lampe Berger' uit en vroeg er octrooi

op aan. Dit werd al snel de oplossing

voor het aanpakken van het belangrijkste

probleem uit die tijd: steriliteit van ziekenhuizen.

De revolutionaire technologie zuivert de atmosfeer

in afgesloten ruimten en bracht hem op het

idee om er parfum aan toe te voegen. Dit werd

een succes en dus werd het al snel gebruikt

in privéwoningen. Dankzij de exclusieve gepatenteerde

brander zuivert en parfumeert

de Lampe Berger de binnenlucht zoals geen

enkel ander system. De diffusie met katalyse

elimineert de moleculen verantwoordelijk

voor ongewenste geuren en doodt bacterien.

Naast de Lampe Berger zijn er nu ook parfumverspreiders

met sticks, mist diffusers en

autoparfum toegevoegd aan de collectie

van Maison Berger".

Hij is bang voor een breuk in de arm. Hij loopt het SKB in, waar de grote ontvangsthal met roodwit

lint is afgezet. Vreemd. Het is stil en leeg in het SKB. Hij loopt een gang in en ziet een man

met een bril lopen. Hij blijkt van de huishoudelijke dienst en stelt zich voor: ,,Ik ben René. U

zoekt de spoedeisende hulp? Haha, onder welke steen….? De gang door en aan het eind

rechts, bij het gele bord EHBO. Daar moet u zijn.”

Hij loopt door de gang, ontwaart half afgescheurde posters met de foto van een oudere man

met grijs haar en een bril, met daaronder: Handen af van het SKB. En leuzen op de muur: Rolf

de Fouter. Hij loopt door en bij een verwijzing naar links is OK doorgestreept en staat er geschreven:

Folterkamer.

Hij begrijpt er niet veel van als hij rechtsaf slaat en bij een balie komt: ‘Ik weet niet of ik op de

goede afdeling ben, maar René zei…’ De dame achter de balie onderbreekt hem lachend: ‘Oh,

die broer van collega Willy… Haha, andere afdeling? We hebben er maar één, de EHBO! Waar

hebt u gezeten?”

Hij legt uit waar hij vandaan komt en wat hem is overkomen. ,,Nu hoop ik maar dat het geen

gecompliceerde breuk is en dat ik geopereerd moet worden.”

Ze kijkt hem ernstig aan en zegt: ,,Dan hoop ik dat er nog iemand op de röntgen is. Die wordt

door een parttimer bemand. De gipskamer? Die doet zij erbij. Maar voor een beetje gecompliceerde

operatie moet u naar Doetinchem, naar een nieuw ziekenhuis aan de A18. U bent met

de auto, zei u? Redt u het nog, die drie kwartier naar Doetinchem? Hoop ik wel voor u dat er

niet te veel vrachtverkeer is.”

Domien Esselink

DE GEGRILDE KIP,

voor als u even geen zin heeft om te koken!

Kookt u nog met plezier?

Sinds juli 2018 is De Gegrilde Kip gevestigd aan de Wooldstraat 55 in Winterswijk.

Waar het begon met het grillen van heerlijke kipproducten, krijgen nu de

huisgemaakte maaltijden en verse salades een steeds belangrijkere rol in het

assortiment. “De reden is simpel”, aldus eigenaar Joeri Schoenaker. “Steeds meer

gezinnen maar vooral ook (alleenstaande) ouderen willen niet meer de keuken in.

Zij zijn uitgekookt en de jongeren hebben een te druk leven met werk, sociale contacten

en hobby's, maar lekker, gezond en betaalbaar eten wil iedereen wel! En dit

kan dan juist bij ons. ”De Gegrilde Kip heeft nu al ruim twaalf kant-en-klaarmaaltijden,

die allemaal in eigen keuken gemaakt worden. Heerlijk, vers en met eerlijke

producten gemaakt!

SPECIALE BEZORGSERVICE VOOR OUDEREN.

De Gegrilde Kip start vanaf 31 maart met het bezorgen aan huis voor ouderen. Op

dinsdag en vrijdag zullen de bestelde producten tussen 16:00 uur en 20:00 uur

bezorgd worden. Bestellen kan tot 12:00 uur op de dag van bezorging! De producten

zijn koud en 4 dagen houdbaar in de koelkast! Wilt u hier meer informatie over of

zou u graag een bestelformulier willen ontvangen? Neem dan telefonisch of via de

mail contact met ons op.

AANBIEDINGEN:

- Alle maaltijden € 1,- per 100 gram

- Kippenlevertjes in spek € 1,50 per 100 gram.

- Huisgemaakte schnitzels of letlapjes

€ 1,25 per stuk.

- (gesneden) Kiplet of dijlet € 0,80 per 100 gram

Deze aanbiedingen zijn geldig

t/m zaterdag 11 april 2020

Wooldstraat 55 7101 NN Winterswijk 06-12922537

info@degegrildekip.nl Facebook: De gegrilde kip Winterswijk

Wenters Plus verhuist

naar ‘t Gasthuus

BART lucht zijn hart

Een giftige cocktail voor nieuwe

conflicten

Mijn ouders zijn in 1941 getrouwd. De vergeelde zwart-wit foto’s getuigen van soberheid

en eenvoud; voor hen geen spetterend feest, geen twinkeling in de ogen, de blik is er

een van onzekerheid. De toekomst is ongewis.

Natuurlijk werd er met ons kinderen over de oorlog gesproken, maar hij zat niet elke avond

aan tafel. Af en toe werd er verwezen naar de hongerwinter: eten werd nooit, echt nooit weggegooid,

en uiteraard moesten we dankbaar zijn voor de dagelijkse maaltijd. ‘Honger’ mochten

we niet hebben, ‘trek’ was het juiste woord. Een enkele keer schoof hij als gast aan: dan hoorden

we ‘spannende’ familieverhalen.

Zoals het verhaal over Jan: een jongere broer van vader, onze favoriete oom, een onverwoestbare

man met indrukwekkende stem en aangename aanwezigheid, die geen blad voor de

mond nam. Hij had vastgezeten in een van de werkkampen. Bij de bevrijding van het kamp

troffen ze hem aan met de handen op de rug aan een paal gebonden. Hij moet er wel uitgemergeld

hebben uitgezien: bij terugkeer in de straat waar zijn ouderlijk huis stond werd oom

Jan aanvankelijk door zijn ouders, die een wandeling maakten, niet herkend. Als gevolg van

zijn verleden heeft hij nooit een levensverzekering kunnen afsluiten omdat de risico’s te groot

zouden zijn. Hij zou ruim 80 jaar worden.

50+ vereniging Wenters Plus heeft ook voor de komende maanden een

gevarieerd programma samengesteld. Door het coronavirus zijn echter

alle activiteiten tot in ieder geval 1 april afgelast. Zodra de situatie verandert,

laat de organisatie dat weten via www.wentersplus.com en op

Facebook.

Vanaf 7 april worden alle activiteiten gehouden in het nieuwe Gasthuus

op de hoek Misterstraat-Gasthuisstraat. De aanvang is 14.30 uur en

de eindtijd is 17.00 uur.De zaal is open om 14.00 uur

Deze activiteiten zijn alleen toegankelijk voor leden van Wenters Plus.

Lid worden kan voor € 25,00 per jaar.

Kijk ook op www.wentersplus.com.

Informatie bij: G.Siebelink Telefoon: 0543-530 889.

Datum

Activiteit (onder voorbehoud)

7-4-2020 Bingo met leuke prijzen

14-4-2020 Gery Groot Zwaaftink

21-4-2020 Spelmiddag rummicup,kaarten sjoelen, en biljart

28-4-2020 Shantykoor "de Grensvaarders"


19-5-2020 Bevrijdingsconcert m.m.v.het koor Gewoon Hollands



Over agent Iking die, begeleid door de commissaris (een felle NSB’er), een Joodse man moest

arresteren. Vader ging alleen naar binnen, raadde de man in kwestie aan zich snel uit de voeten

te maken en maakte zijn superieur wijs dat de gezochte niet thuis was. Hij is de hele oorlog

bang geweest dat de ware toedracht achterhaald zou worden.

Het indrukwekkende verhaal over opa van moeders kant: hij had een kwekerij en heeft meerdere

wanhopige mannen die waren opgeroepen voor de ‘Arbeitseinsatz’ tijdelijk een schuilplaats

verschaft in zijn met kalkverf geblindeerde kassen. Pa koesterde diepe bewondering voor hem:

een held die een standbeeld verdiende.

Al 75 jaar vrijheid, al 75 jaar vrede. Wie had dat na de verschrikkelijke oorlogsjaren ooit kunnen

denken? Het is inmiddels, na zoveel jaar, natuurlijk verleidelijk te denken dat het allemaal vanzelfsprekend

is. Maar schijn kan zeer bedrieglijk zijn. Er liggen sluipmoordenaars op de loer:

antisemitisme, discriminatie, fundamentalisme en openlijk racisme, een giftige cocktail voor

nieuwe conflicten.

Nederlanders mopperen graag – het lijkt in ons collectieve DNA te zitten - maar als puntje bij

paaltje komt blijken we apetrots te zijn op ons landje. En terecht. Wij leven in een fantastische,

democratische rechtsstaat met vrijheid van meningsuiting, persvrijheid, waar scheiding van

kerk en staat niet ter discussie staat, zaken die allemaal zo gewoon lijken. Het historisch besef

van jongere generaties is aan slijtage onderhevig, de oorlog is voor hen een eeuwigheid geleden.

Toch moeten we de bevrijding en vrede blijven gedenken. Het is een morele verplichting aan

de miljoenen slachtoffers, maar ook een waarschuwing voor de toekomst.

Waakzaamheid is altijd geboden, want wie geen vrede wil, zal oorlog krijgen.

Bart Iking

Burg. Bosmastraat 2B

7101 DG Winterswijk

(0543) 530 979

Voet of voetgerelateerde klachten?

Wij hebben mogelijk een oplossing!

De 50+krant is te volgen op Facebook voor

extra artikelen en nieuws: facebook.com/de50pluskrant

Ook vindt u ons op Twitter: twitter.com/dekrant50plus

Volgende nummer 26 mei 2020

Heeft u tips voor verhalen, suggesties, aan kondigingen en ander

nieuws? Mail dan z.s.m.naar: redactie@devijftigpluskrant.nl.

Spaar voor

hoge

kortingen

op servies.

EXCLUSIEF B IJ

Jumbo, Winterswijk, Europalaan 105

gRaTiS BoOdScHaPpEn, De hOoGsTe kOrTiNg oP

dAgJeS UiT En nOg vEeL MeEr eXtRa’s

sPaAr

nU VoOr dE

lEuKsTe eXtRa’s

jOuW BoOdScHaPpEn, JoUw eXtRa’s

50+krant_wk13web

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?