16.05.2020 Views

GVV Unitas 1918-1928

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.

\.z<br />

100 jaar UNrrA5 29 sportéhistoriein Gorcum<br />

\/ 2<br />

0<br />

I<br />

I<br />

0<br />

0<br />

F \<br />

O<br />

0<br />

0<br />

u<br />

0<br />

I<br />

n<br />

0<br />

0


sportétistorie in Gorcum 30 lRE:5 100jaar<br />

' \/<br />

G. Kootstra 5<br />

Burgemeester van Gorinchem van 16 juni 1927<br />

tot 20 juli 1939 E \/l'€UgCl€<br />

' i_ ~ ~ __ ___<br />

. =2 ._<br />

_?_<br />

_': __ 1*‘ ;;: 9 _-<br />

E VooR DE AAt\NANG VAN het seizoen <strong>1918</strong>-1919<br />

werd een aantal oefenwedstrijden gespeeld. Op<br />

25 augustus <strong>1918</strong> nam <strong>Unitas</strong> deel aan het<br />

Merweschildtoernooi te Dordrecht. <strong>Unitas</strong> werd<br />

daar uitgeschakeld door een 2-1 nederlaag tegen<br />

Sparta 2.<br />

Op 8 september <strong>1918</strong> werden de wedstrijden om<br />

de Nieuwe Gorinchemsche Courantbeker<br />

verspeeld. Ondanks muziek van een militair<br />

muziekkorps weer pech voor <strong>Unitas</strong>: het was slecht<br />

weer, waardoor er maar een duizendtal toeschouwers<br />

aanwezig was. <strong>Unitas</strong> versloeg Xerxes met Z-O en<br />

moest in de nale<br />

de strijd aanbinden met Theole<br />

dat met 3-O aan de zegekar gebonden werd. De<br />

Nieuwe Gorinchemsche Courantbeker bleef dus in<br />

Gorcum.<br />

<strong>Unitas</strong> was dit seizoen ingedeeld in de Tweede<br />

Klasse C van de NVB met Xerxes, Neptunus, VUC,<br />

5 cvv, DHC, DVV, Fortuna en POW. POW stond<br />

voor Prisoners of War, een elftal bestaande uit Engelse geintemeerden die buiten<br />

De heer G. Kootstra, geboren op 7 juli 1874 in ; mededinging mee speelden. Gelukkig duurde die intemering niet al te lang, want<br />

Achtkarspelen, is bij Koninklijk Besluit van 2 mei<br />

op 11 november <strong>1918</strong> werd de wapenstilstand getekend en zo kwam er aan<br />

1927 benoemd tot burgemeester van G01’inchem Wereldoorlog 1 een einde. Ondanks de grote schaarste die er op elk gebied was en<br />

onder gelijktijdige toekenning van eervol ontslag<br />

als burgemeester van Emmen.<br />

Na Zijn schooltijd kiest de heer Kootstra voor een<br />

Opleiding in de gemeente-administratie; een<br />

er velen bij <strong>Unitas</strong> voetbalden, weer zouden vertrekken. Gelukkig had zich een aanopleiding<br />

die hij krijgt in Buitenpost. Daarna iS hij<br />

tal veelbelovende spelers aangediend zoals Rien en Roel Boegheim, Thomas Kraaywerkzaam<br />

Op de gemeentesecretarie van<br />

Dantumadeel. Ooststellingwerf is vervolgens de § toekomst tegemoet zien.<br />

gemeente, waar de heer Kootstra benoemd<br />

wordt tot gemeentesecretaris en waan/an hij in<br />

de Spaanse griep die veel doden tot gevolg had, heerste er grote vreugde, omdat er<br />

nu hopelijk weer betere tijden zouden aanbreken.<br />

Voor <strong>Unitas</strong> betekende het, dat gemobiliseerde bestuurders en spelers weer naar<br />

huis kwamen, maar ook dat de militairen die in Gorcum gelegerd waren en waarvan<br />

veld, Arie (Snoesje) Roza en I-lenk de jongh. En zo kon <strong>Unitas</strong> met vertrouwen de<br />

<strong>Unitas</strong> draaide goed en moest op 2 maart 1919 aantreden tegen de medekandidaat<br />

om de bovenste plaats, het 1-laagse VUC. Het bestuur schreef alle spelers een brief<br />

1913 burgemeester wordt. Op' Z2 november 1919 om te trachten l11€I'ITl€Cl€ het elftal nog verder te inspireren:<br />

wordt Kootstra geinstalleerd als burgemeester van “Voor a.s. Zondag staat de belangrijkste wedstrijd voor <strong>Unitas</strong> op het programma.<br />

Emmen. Acht jaar later VO|g’t Zijn benoeming ‘(O1<br />

Als gij met terzijdezetting van persoonlijke neigingen, als een man, van het begin<br />

burgemeester van Gorinchem. Deze benoeming is § tot het laatste moment zult werken, bij tegenspoed den moed niet direct laat zinken,<br />

opvallend, omdat de heer Kootstra de veel grotere<br />

bij eventuelen voorspoed niet ovennoedig wordt, dan wordt veel, heel veel van U<br />

gemeente Emmen prijs gee voor het dan kleine, verlangd, maar wees ervan overtuigd dat <strong>Unitas</strong> dan pas zal kunnen winnen als gij,<br />

slechts tvvaalfduizend inwoners tellende Gorinchem.<br />

De reden zou Zijn geweest, dat door de malaise in<br />

de veenkolonién Emmen één van de moeilijkst te<br />

besturen gemeenten van Nederland was geworden.<br />

Een motief, dat enigszins vreemd overkomt,<br />

immers in die jaren — we spreken van de crisistijd<br />

dat vele dat van U gevraagd wordt, zal geven aan onze Vereeniging."<br />

De opmerkelijke peptalk van het bestuur mocht niet bateni <strong>Unitas</strong> verloor met 3-O.<br />

De oorzaak van deze nederlaag was duidelijk: “Helaas had doelverdediger Tinus<br />

Rovers een slechte dag. De tweede goal was de bekende mistrap van hem en bij de<br />

derde goal werd de bal totaal verkeerd door hem beoordeeld.” Uiteindelijk eindigde<br />

<strong>Unitas</strong> met zes punten achterstand op VUC op de tweede plaats. De kem van dit<br />

— hebben alle gemeenten in Nederland met <strong>Unitas</strong>-elftal bestond uit M. Rovers, F. v. Lamoen, D. Pieterse,]. v. Dorst, S. Stasse,<br />

dezelfde malaise te kampen. Dus ook in Gorinchem A. den Hanog, P. Verduin, R. Boegheim, M. Boegheim, Gelderblom en G. H01.


xz<br />

0<br />

'<br />

\/ I<br />

100 jaar UNITA5 31 sportéhistone in Gorcum<br />

E<br />

E<br />

zou de heer Kootstra met eensluidende problemen<br />

worden geconfronteerd. Naspeuringen in Gorcumse<br />

kranten uit die tijd verschaffen echter geen duidelijkheid<br />

over de reden van Kootstra's benoeming<br />

in Gorinchem.<br />

E<br />

E<br />

De 53-jarige burgemeester wordt in Gorinchem<br />

ge'|'nstaIleerd door loco-burgemeester Biegel. Uit<br />

het verslag van de installatieplechtigheid in de<br />

Gorinchemsche Courant van 1927 hebben wij uit<br />

de toespraak van wethouder Biegel een klein deel<br />

E overgenomen: l<br />

"En zoo, Mijnheer de Burgemeester, van nu af<br />

E<br />

E<br />

Z<br />

Z<br />

zijn Gorcum en U één. Gij zult tot haar lief Uw<br />

deel hebben bij te dragen, haar leed,wanneer het<br />

ooit mocht treffen te verlichten, het zal mede Uw<br />

taak zijn. Wij vragen ter wille van onze goede stad<br />

Uwe toewijding en Uwe trouw, maar niet alleen<br />

vraagt Gorinchem, zij weet ook te geven, want zij<br />

is trouw aan wie op zijn beurt haar toont dat te<br />

3 z|jn.”<br />

K .7 "<br />

K<br />

" : Loco-burgemeester Bzegel<br />

<strong>Unitas</strong> tijdens het Men/veschild-toernooi in Dordrecht.<br />

Staande v.l.n.r:. Nico Buiteman - Fré van Peer - Alb. den Haw-tog - Baltus Meyer -<br />

Dirk Pieterse - Tinus Rovers - Frans van Lamoen - Piet van Sennonclt - Arie Groenendijlz - I 35<br />

Huub Sterkenburg. Gelmield: Piet Verduin - Siem Stasse — Arnold den Hartog.<br />

Ziltend: Volkers - Roel Boeglteim - Den Adel - Rien Boegheim - Ge Hol.<br />

Zeg keeper, waarom. ..<br />

. *9<br />

Het seizoen 1919-1920 startte met de wedstnjden op 1 en 8 september 1919 om<br />

het Merwedeschild in Dordrecht. De eerste wedstrijden tegen Emma en Hennes 2<br />

Werden gewonnen met respectievelijk 2-O en 4-O. Op 8 september Werden de slotwedstrijden<br />

gespeeld. <strong>Unitas</strong> wist de eerste wedstrijd met 1-O van DFC 2 te winnen<br />

en moest in de nale aantreden tegen Sparta 2. Deze wedstrijd werd gewonnen met<br />

3-O en zo kon men het Merweschild mee naar Gorcum nemen. Een schitterende<br />

prestatie als men bedenkt dat <strong>Unitas</strong> een doelsaldo had van 10 voor en O tegen. :<br />

Het grote schild werd in de etalage van I-Iomeer ter bezichtiging geplaatst en de<br />

spelers kregen allen een klein Merweschildje als aandenken.<br />

In de competitie Werd <strong>Unitas</strong> ingedeeld bij ADO, CVV, ODS, DHC, Neptunus,<br />

De malaise die Nederland in die jaren in zijn greep<br />

Dordrecht, Fortuna, VCS en Xerxes. Er werd in dit seizoen met Wisselend succes hee, is er mede de 0OrZaak van, dat tijdens de<br />

gestreden, maar met name het optreden van keeper Rovers Werd steeds meer<br />

ambtsperiode van de heer Kootstra gedurende<br />

bekritiseerd. Op 19 oktober 1919 verliest <strong>Unitas</strong> thuis met O-5 van VCS: “Na 10 § twaalf jaren op gemeentelijk gebied weinig<br />

minuten laat Rovers een bal tussen z’n voeten door rollen en even later trapt hij<br />

belangrijks gebeurt. Anderzijds is er gedurende<br />

maar half raak, zoodat ook deze in het net verdwijnt, voor de rust maakt VCS al E die twaalf jaren natuurlijk toch een aantal projecten<br />

O-3. Even na rust verlaat Lamoen demonstratief het veld en moet <strong>Unitas</strong> met 10 gerealiseerd.<br />

man verder." E We noemen de aankoop van de burgemeesters-<br />

Lamoen kon blijkbaar het optreden van zijn keeper niet langer aanzien. Er waren woning, pand Hoge Torenstraat 10 in <strong>1928</strong>. In<br />

wat dat betreft al meer strubbelingen opgetreden, omdat Lamoen het niet eens was hetzelfde jaar werd 00k de brandweerkazerne<br />

met de wijze waarop Tinus Rovers het doel verdedigde. Tinus was de mening toe- gebouwd. Voor het in die tijd astronomische


| u<br />

' \/<br />

0 &/<br />

I UNITA5 100jaar<br />

gedaan dat een keeper bij voorkeur de bal met z’n voeten moest keren. “Het is toch<br />

: voetbal en geen handbal,” zei hij dan.<br />

Op 18 januari 1920 verloor <strong>Unitas</strong> met 3-1 bi] ADO. Het verslag in de courant loog<br />

er niet om: “<strong>Unitas</strong> dat ditmaal de steun moest missen van Siem Stasse, heeft haar<br />

'<br />

1<br />

nederlaag te danken aan keeper Rovers. Zonder aan zijn verdiensten voor <strong>Unitas</strong><br />

iets te kott te doen, zouden wij hem in overweging vvillen geven zijn plaats af te<br />

staan aan een jongere candidaat. Heusch Tinus, het is onze vaste ovenuiging dat je<br />

; ledematen te stram en te stijf zijn geworden. Het zou zeker in het belang van heel<br />

I Gorcum zijn als je die overtuiging met ons zoudt Willen deelen.” Dus ook in 1920<br />

al keiharde sportjoumalistiek. <strong>Unitas</strong> eindigde deze competitie op de achtste plaats.<br />

Hogetorenstraat 10, destijds woonhuis van burgemeester Kootstra De in <strong>1918</strong> ingestelde wedstrijden om de Nieuwe Gorinchemsche Courant beker<br />

Waren in opzet bedoeld om voor de aanvang van de competitie verspeeld te vvorden.<br />

bedrag van f 9490 zorgde de plaatselijke aannemer<br />

Op 14 september 1919 zou dit voor de tweede keer plaatsvinden, maar door de<br />

vervroegde aanvang van de competitie werden de bekerwedstrijden doorgeschoven<br />

H. Pellikaan (een echte Gorcu mse naam) en/oor naar april 1920. Voor de aanvang van de wedstrijdenreeks werden de heren Rovers,<br />

dat Gorinchem over een heuse brandweerkazerne E Stasse en Lamoen gehuldigd. De eerste omdat hi] reeds twintig jaar voor <strong>Unitas</strong> 1<br />

beschikte.<br />

speelde en de andere twee omdat ze twaalfjaar hadden volgemaakt. Waamemend<br />

Er Worden in de dertiger jaren 00k nog woningen voorzitter B. Meijer roemde de verdiensten van de drie heren en overhandigde elk<br />

gebouwd. In geringe mate gebeurt dat in de<br />

een gouden horloge.<br />

binnenstad en er wordt een voorzichtig begin E In augustus Werden weer de Merweschild-Wedstrijden gespeeld, waarbij <strong>Unitas</strong> in<br />

gemaakt met de bOuW van woningen Op de de nale met 0-0 gelijk speelde tegen SVW, Waama SVW de gelukkige was bij de<br />

Nieuwe Hoven en met de realisatie van plan E loting en zo het Metweschild won.<br />

Wolpheren, ook wel Tweede West genoemd. I<br />

Ook de functie als regiogemeente blijft duideiijk,<br />

daan/oor zorgen vestigingen van de incassobank :<br />

Boze Voetbalbond<br />

in de Gasthuisstraat, van de Rotterdamse Bank in E Het seizoen 1920-1921 start <strong>Unitas</strong> tezamen met CVV, ODS, Dordrecht, Excelsior,<br />

de Molenstraat en de Nederlandse Spaarbank in Neptunus, RVC, Concordia, DHC, DCV en Fortuna in de Tweede klasse C van de<br />

de Zusterstraat. Het aantai onden/vijsvoorzieningen NVB. Misschien was wel het meest opmerkelijke feit dat Kees Muller (Kees met de<br />

wordt uitgebreid met een ULO-SChO0| en een<br />

grote handen, die van stadgenoot SVW was gekomen) het doel verdedigde en Tinus<br />

Nijverheidsschool voor meisjes en Verder met de<br />

Rovers naar <strong>Unitas</strong> 2 was verhuisd. Na een seizoen met vvisselende prestaties einbouw<br />

van de Lingewijkschool en de zogeheten digde <strong>Unitas</strong> op de zesde plaats. In 1921 komt <strong>Unitas</strong> in conict met de NVB en<br />

Rijks HBS aan de Kalkhaven. Verder wordt in<br />

wel om het volgende: op 27 maart 1921 werd de interland Nederland-Zwitserland<br />

Gorinchem een centraal proeftuinbedrijf gevestigd. gespeeld. <strong>Unitas</strong> had voor deze wedstrijd negen kaarten aangevraagd. Vier stuks<br />

5 waren er besteld door donateur T. Bollee. Deze gaf die vier kaartjes door aan zijn<br />

'<br />

— \<br />

Voormalige Rijks Hogere Burgerschool op de Vismarkt 3<br />

Om de talloze werkiozen aan het werk te houden '<br />

Worden allerlei werkverschafngsprojecten 0pge—<br />

start, het dempen van de zogeheten Dooden Vliet I<br />

is daar een voorbeeld van. Maar toen in het kader :<br />

van datzelfde werkverschafngsproject de<br />

gemeente Gorinchem het plan opperde om OO|< V.l.n.r.: Frans van Lamoen - Henk dejongh - Piet Verduin - Piet de Goey - Rien Boegheim -<br />

het Paardewater te dempen, greep het Rijk il'\Z het<br />

L. Rousse - Cees Muller - Siem Stasse - Roel Boegheim -job. van de Berg -jan Killian.


&/<br />

100jaar umn 33 ' sportéhistorie in Gorcum<br />

\/<br />

broer A.]. Bollee in Amsterdam. Maar deze Amsterdamse Bollee had bij zijn vrien- desbetreend besluit wordt bij Koninklijk Besluit<br />

den ook voor zekerheid kaanen besteld waardoor hij met teveel kaarten kwam te van 30 juli 1932 vernietigd.<br />

zitten. De kasloper van het bedrijf van Bollee Wist op de Beurs nog Wel mensen die<br />

kaartjes wilden hebben en verkocht deze voor een hogere prijs door. Dit kwam uit : "_ 1' _ ’ i<br />

en <strong>Unitas</strong> werd uitgesloten voor het aanvragen van kaarten voor de volgende inter-<br />

ALQ--r<br />

-- * — -1 *<br />

-‘!'?"‘=‘-==€:; ' -.1+§2=_?s~=i"-.."“‘f ‘F<br />

Paardewater<br />

De malaise in deze voor-oorlogse periode heeft<br />

ook een nadelige invloed op de werkgelegenheid<br />

15 mei 1921 <strong>Unitas</strong> Op de Vollzsweerbaarheid tegen Almania uit Dordtmund. in enkele Gorcumse bedrijven. De suikerfabriek<br />

V.l.n.r. in wit shirt: Frans van Lamoen - Henh dejongli - Roel Boegheim -job van de Berg. ' "H0l|andia" ondervindt daarvan de gevolgen. Dlt<br />

Gel2nield:]an Killian - Gilles van Helden - Kees Muller (zwart shirt). Zittend: Rien Boegheim -<br />

bedrijf, waarbij ruim vierhonderd arbeiders (W88!-<br />

Bram Roza - Siem Stasse (speler met wit shirt en pet is de Duitse keeper).Staand in het midden E onder veel seizoenarbeiders) emplooi vinden,<br />

achter Dejongh en Boegheim." Baltus Meijer, E.G.Q. van Tilburg - Toon de Lang.<br />

landwedstrijden. Dit kwam ook in de ofciele mededelingen van de NVB. Aan dit bedrijf Zelfs gesloten.<br />

laatste ergerde Baltus Meijer zich bijzonder. De eer van de club en zijn eer waren<br />

bezoedeld. Er gingen dus uitvoerige brieven naar de NVB met een uitleg hoe de<br />

vork in de steel zat, maar de NVB bleef bi] haar standpunt. Baltus Meijer liet dat niet<br />

op zich zitten en schreef aan de voorzitter van de NVB een brief van vier kantjes<br />

voor de SDAP, de heer A.C. Swaters, Op het<br />

politieke podium. Hij is de man, die het burgemetal<br />

zijn bezwaren tegen de NVB. Uiteindelijk kreeg Baltus zijn zin en kon <strong>Unitas</strong><br />

heeft het hele jaar 1929 zijn pI'OdUC[le moeten<br />

stilleggen. En het einde van dat jaar wordt dit<br />

In de twintiger jaren verschijnt het jonge raadslid<br />

meester Kootstra nogal moeilijk maakt. Duidelijk<br />

weer kaanen aanvragen voor interlandwedstrijden. 5 is zijn stellingname over dez_e burgemeester:<br />

Op 15 mei 1921 speelt <strong>Unitas</strong> thuis tegen Almania uit Dortmund. Men verwachtte - "Al die jaren kon ik het slecht met hem vinden.<br />

blijkbaar veel toeschouwers voor deze internationale wedstnjd, want het aantal<br />

tribuneplaatsen van 144 werd uitgebreid naar ruim ZOO! Bij <strong>Unitas</strong> had men de<br />

misplaatste beleefdheid om twee penalty‘s bewust naast te schieten - tot groot<br />

ongenoegen van scheidsrechter Coeland - waardoor men zelf aan het kortste eind<br />

trok. Almania won deze vriendschappelijke wedstrijd met 3-2.<br />

Het was altijd Pension Hommeles. Het was een<br />

hobby van de burgemeester Om met 'n dik<br />

potlood alles te schrappen. Behalve zijn geliefde<br />

plan tot stichting van een centraal proeftuinbedrijf."<br />

Naar De Toekomst<br />

We gaan verder met het seizoen 1921-1922 en komen bij de competitie-indeling<br />

weer de bekende namen tegen van ( IVV, Dordrecht, DHC, Fortuna, Neptunus,<br />

Burgemeester Kootstra leverde een bijdrage aan<br />

hetjubileumnummer van De <strong>Unitas</strong>ser, dat in<br />

1938 ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan<br />

RFC, ODS plus de nieuwkomers Steeds l-looger en ASC. <strong>Unitas</strong> draait in deze comvan<br />

onze vereniging verscheen:<br />

Op den verschijndag van dit clubblad herdenkt de<br />

petitie goed mee en speelt op 23 april 1922 thuis de beslissende wedstnjd om het ; Gorcumsche voetbalvereeniging ” <strong>Unitas</strong>" op feeskampioenschap<br />

tegen ODS. Publieke belangstelling genoeg: maar liefst 4000<br />

toeschouwers die met behulp van de ZHB-brouwerij op extra zitplaatsen en op<br />

vrachtauto’s de match konden volgen. l-lelaas werd deze wedstrijd door een onge-<br />

lukkig tegendoelpunt met O-1 verloren. “Vijf minuten na rust plaatst Siem Stasse<br />

een bal naar Frans van Lamoen, om een comer te voorkomen. Helaas mist Frans en<br />

een aanvaller van ODS schiet via de paal in het doel.”]ammer Want ODS werd<br />

kampioen met 26 punten, ASC eindigde op de tweede plaats met Z5 punten en<br />

<strong>Unitas</strong> bleef op de derde plaats steken met 24 punten.<br />

telijke wijze den dag, waarop Zij voor 40 jaren<br />

werd opgericht.<br />

Velen Zullen Zich Op dezen dag, een ieder op Zijn<br />

Wljze, bezig houden met dit Zeer opmerkelijke<br />

felt, terwijl Zij, die daartoe meer bevoegd Zijn dan<br />

ik, elders in dit feestnummer de belangrijke feiten<br />

uit de clubgeschiedenis Zullen hebben neerge-<br />

schreven of de problemen van het heden en de


- Wilde<br />

P<br />

'<br />

sportéliistorie in Gorcum 34 U~|rA9100jaar<br />

0<br />

xz<br />

I \/<br />

toekomst der jubileerende vereeniging onder het<br />

00g zien.<br />

Hetgeen ik, in mijn kwaliteit van burgemeester<br />

van Gorcum, ter gelegenheid van dezen dag<br />

meen te moeten zeggen is het volgende:<br />

R<br />

De NVB had eind 1921 aan <strong>Unitas</strong> een ultimatum gesteld: na afloop van het seizoen<br />

1921-1922 zou geen dispensatie meer Worden verleend voor het spelen op Volksweerbaarheid<br />

wegens “te geringe afmeetingen van het veld”. <strong>Unitas</strong> Wilde zelf ool<<br />

wel weg van Voll


100jaar u\~Fr§i 35 sportéhistorie in Gorcum<br />

\/ I<br />

veld" op 20 september Tijdens een druk bezochte afscheidsbijeenkomst<br />

vorrnde het sluitstuk van E voeren velen het woord.A|s loco-burgemeester<br />

de opening van het ter- zegt de heer Biegel onder meer:<br />

rein aan De Toekomst. ' "Steeds heeft U een waarschuwende stem Iaten<br />

Een ander hoogtepunt horen. Denk aan de gemeentenancién. Er waren<br />

vonnde l'1et25-jarig E er onder ons, die dan het hoofd hebben geschud,<br />

bestaan van <strong>Unitas</strong>, maar maar thans is Gorcum U dank verschuldigd voor<br />

gezien de nanciele E uw zuinig beleid. "<br />

omstandigheden had het In de toespraken van wethouder Vonkenberg en<br />

bestuur besloten om er 3 de raadsleden Beausar en Swaters is eveneens de<br />

Eerste pachters <strong>Unitas</strong> kantine met rechts godfather geen daverend feest van zuinigheid van de heer Kootstra het hoofdthema.<br />

johan Muller Sr. te maken. Volstaan werd E Betreurd wordt dat er te weinig woningen '<br />

met een reeeptie in hotel § gebouwd zijn. Nietemin blijkt er waardering voor<br />

Metropole, een erewedstrijd tussen de eersteklassers DFC uit Dordrecht en Quick E de inzet van de heer Kootstra als burgemeester.<br />

uit Nijmegen en seriewedstrijden voor alle (vijl) <strong>Unitas</strong>elftallen.<br />

Tijdens de receptie sehonk de TBC-vereniging “een prachtigen voorzittershamer,<br />

AIS voorzitter van het Comité, dat een geldinZaomstrengeld<br />

met een zilveren lint, waarop een inscriptie.” Deze voorzittershamer meling heeft georganiseerd, houdt dokter Biegel<br />

bevindt zich nog steeds in de bestuurskamer en is ook nog steeds in gebruik!<br />

een toespraak. Hij biedt de burgemeester<br />

Voor de erewedstrijd werd door de heer Van de Berg een prachtig <strong>Unitas</strong>-vaandel namens de Gorcumse burgerij een radiotoestel en<br />

aangeboden namens donateurs en supporters (een vaandel dat <strong>Unitas</strong> later<br />

een door de kunstschilder H.A. Ravenswaaij fraai<br />

vertegenwoordigde bij bijzondere gebeurtenissen, in optochten, bi] dodenher-<br />

ge'il|uS’treerd album met de handtekeningen van<br />

denkingen, bij retlinies en kampioenschappen).<br />

hen, die aan dit huldeblijk hebben bijgedragen.<br />

En dan de competitie. <strong>Unitas</strong> was ingedeeld in de Tweede Klasse C van de NVB met Mevrouw Kootstra ontvangt een door de heer<br />

Lugdunum, BMT, USC, Xerxes, CVV, Steeds Hooger, Hermes DVS, DHC en Fonuna. E Ravenswaaij geschilderde broche met het wapen<br />

De stan was bepaald niet florissant. Na zeven wedstrijden stond <strong>Unitas</strong> onderaan van Gorinchem.<br />

met drie punten. I-Iet bleef moeizaam gaan en pas in de laatste wedstrijd Wist <strong>Unitas</strong><br />

zich denitief veilig te stellen en eincligde toen nog op de zesde plaats. Aardig was Het echtpaar Kootstra vertrekt Op 1 augustus<br />

wel dat sigarenmagazijn Hillen erin was geslaagd orn des zondags een vaste telefoni- 1939 naar Haren (Groningen). De heer Kootstra<br />

sche verbinding te krijgen met het Rijkskantoor te Rotterdam, zodat Gorcumse overlijdt te Groningen Op Z7 november 1942.<br />

voetballiefhebbers reeds zondagsavonds de uitslag konden vememen in cle etalage<br />

van voomoemde nnat Ook de buitenlandse contacten blijven bestaan: zo speelde<br />

<strong>Unitas</strong> op 1 april 1923 tegen de Dtjsselclorfer Sportclub. l G O U l\/l S E<br />

Aardig is ook nog om te verrnelden dat op de algemene ledenvergadering van 11 l N l G l N G<br />

augustus 1923 (aanwezig 84 leden, 1 juniorlid en 29 donateurs) met algemene '<br />

stemmen werd besloten om een clubblad te gaan uitgeven. Op woensdag 31 oktober In Nederland 0n’t$’tOnd de roeisport in het midden<br />

van de 19de eeuw, eerst als competitie voor<br />

verschijnt de eerste uitgave van De <strong>Unitas</strong>ser (nadat een eerdere poging om een<br />

clublad uit te geven in 1919 was mislukt). Redacteur was A. Groenendijk metals 5 beroepsroeiers, later in verenigingsvorm voor burgers<br />

medewerkers Baltus Meijer, Gilles van Helden en].l-l. de<br />

en studenten. Aanvankelijk werd alleen in<br />

Jongh. Het eerste nummer bestond uit acht pagina’s scheehouten Wherry 's gevaren: zeer brede overen<br />

werd gedrukt bij de nna I-lorneer. De <strong>Unitas</strong>ser naads gebouwde boten met vaste banken en<br />

telde toentenijd honderdvijftig abonnees, die een<br />

dollen op het boord, die ook bezeild konden<br />

abonnementsprijs betaalden van een rijksdaalder per § worden. Vandaar dat alle oudere roeiverenigingen<br />

jaar. E de woorden "Roei en Zei|" in hun naam dragen.<br />

De Gorcumse Roei- en Zeilvereniging is opgericht<br />

Met dc FOP Smit<br />

op 6 maart 1924. In het eerste bestuur was J.W.<br />

§ Berkelbach van der Sprenkel (rector van het gym-<br />

I-let kan raar lopen in de E nasium) voorzitter; G. van Andel, secretaris; mej.<br />

voetballenj. ln het seizoen 1922- A.W. van "t Hoff, penningmeester en H. de Kok<br />

1923 werd de degradatie net : en B. Verwey waren de commissarissen van<br />

ontsprongen waarop het seizoen materieel. De vereniging was gevestigd aan de<br />

1923-1924 één van de sponieve E Linge, vlakbij de brug van Ceelen. Verenigingsleven<br />

hoogtepunten uit de <strong>Unitas</strong>-<br />

schept een band, want voorzitter en penning-<br />

0<br />

0


\/<br />

sportfwhistoriein Gorcum 36 lmr 100jaar<br />

'<br />

. A<br />

I<br />

meester trouwden en zo was het eerste<br />

”roei”huwelijk gesloten; velen zouden hun<br />

voorbeeld volgen. Boze tongen beweerden dat in<br />

de kleedaccommodatie op de Landtong een<br />

onopvallend kijkgaatje in de wand tussen damesen<br />

herenkieedkamer, daar wellicht toe hee<br />

bijgedragen. In 1927 verhuisde de vereniging naar<br />

de Kleine Landtong, tussen Lange en Korte brug,<br />

tegenover het station. Er werden veel toertochten<br />

geroeid, de dames waren toen nog gekleed in .<br />

Iange rokken, de heren in Iange broeken. Tegen<br />

het einde van de Tweede Wereldoorlog werd er<br />

niet meer geroeid; het roeimateriaal was de laatste<br />

maanden zelfs verstopt om niet in handen te<br />

vallen van de wanhopige zoekers naar brandhout. ;<br />

Midden vijftiger jaren was door vertrek van vele<br />

leden uit Gorcum het ledental teruggelopen tot 5<br />

vijftien. Toen hebben A.G.W. van Andel (neef van<br />

de oprichter) en J.A. Heuff, enthousiast waterspor-<br />

ter, voorkomen dat de roeisport voor Gorcum<br />

verloren ging. In een paarjaar tijd steeg het Iedental<br />

van veertig tot bijna honderd. Bij andere roei- .<br />

verenigingen werd aangeklopt om boten te krijgen<br />

of goedkoop over te nemen en dankzij de ‘<br />

E<br />

E<br />

Z<br />

'<br />

E<br />

I<br />

E<br />

_<br />

'<br />

E<br />

geschiedenis Werd. In de Tweede klasse B van de<br />

NVB gaat <strong>Unitas</strong> de strijd aan met SVW, Hermes<br />

DVS, CVV, Steeds Hooger, DHC, USC, VUC,<br />

RFC en Transvalia. Voor het eerst komt de<br />

naam van SVVV in beeld in de competitie<br />

en beginnen we aan de periode van de<br />

derby’s. Op 30 september 1923 werd<br />

het SVW-terrein aan de Arkelsedijk<br />

geopend met de Wedstrijd SVW-<strong>Unitas</strong><br />

die eindigde in 2-3. Halverwege de<br />

competitie stond <strong>Unitas</strong> er<br />

aan kop<br />

en op 17 februari 1924 kwarri concurrent<br />

CVV op bezoek. Er waren<br />

maar liefst 3500 toeschouwers en de<br />

wedstrijd eindigde in 1-1 waardoor<br />

<strong>Unitas</strong> 1 punt voorsprong behield op<br />

CVV. CVV speelde z’n laatste wedstrijd<br />

tegen DHC gelijk en eindigde<br />

met 29 punten. Evenveel punten als<br />

<strong>Unitas</strong>, dat nog een uitwedstrijd te<br />

gaan had tegen het Rotterdamse RFC.<br />

Op 6 april 1924 reisden circa achthonderd<br />

supporters per Fop Smit (een<br />

veerboot) of per trein mee naar Rotterdam.<br />

Door doelpunten van Kooreman en de Vries<br />

heer C. de Vries Robbé kreeg de vereniging een _ leidde <strong>Unitas</strong> met de rust met O-2 en werden de<br />

oude directiekeet ter beschikking als c|ubge-<br />

meegebrachte postduiven losgelaten (misschien<br />

bouw. De roeiloods bleef een probleem, er hin- - Wat voorbarig) om het goede nieuws naar Gorcum te<br />

gen bordjes met NIET HOLLEN, maar zelf als ze<br />

vliegen. RFC werd sterker en maakte een kwartier voor tijd 1-2. Hier bleef het bij<br />

en na het verlossende fluitsignaal gingen de spelers op de schouders.<br />

<strong>Unitas</strong> was kampioen! De terugtocht met de Fop Smit was grandioos. Een versierde<br />

boot, een strijkje in de eerste klas en een pierement in de tweede klas verhoogden<br />

de feeststemming aanmerkelijk. Bi] aankomst Buiten de Waterpoon was er een grote<br />

mensenmassa op de been om de kampioenen toe te juichen. Na een rondrit met zes<br />

: landauers door de straten van Gorcum ging het naar De Beurs waar de spelers werden<br />

gehuldigd en toegesproken<br />

en vervolgens uitbundig<br />

Geriwengcehq/Zffv/»'u==ni.1::1s /all!"-Y” feest werd gevierd. Het<br />

2 Z898 Q67.“<br />

w..@,,,"°2'1’glakML. ... Z L925_ kampioenselftal bestond uit<br />

crbq /M/1 /I01 Qamm Jur 61 "7/I7!-IUJUI/I.’ K‘ Muller‘ G‘ Le Fevre de<br />

cc: ‘Y1 ma/c Ia r/cc/ca, 1/01 /11'] mt-/1 worm-k Ier grkgcncid '<br />

van /,


L/ °<br />

100jaar UNITA5 37 sportfrhistorie in Gorcum<br />

\/ ;<br />

was in de Tweede Klasse<br />

A en ODS, de degradatiekandidaat<br />

uit de<br />

Eerste Klasse. De uitslagen<br />

waren als volgt:<br />

<strong>Unitas</strong>-ADO 2-2, ADO-<br />

<strong>Unitas</strong> 1-2, <strong>Unitas</strong>-ODS<br />

E<br />

0-0 en ODS-<strong>Unitas</strong> 0-1. E<br />

De promotie naar de<br />

Eerste Klasse was een .<br />

feit! De ontvangst in ' ’<br />

Het bestuur in 1923. Staande v.l.n.r.: T. Stasse - Waltheer - Gorcum na de promotie E Dat betekende tienduizend gulden meerkosten,<br />

Muller - De Lang. Zittend: Van Tilburg - Meijer - 5. Stasse. was rustig, Want anders- Q maar gelukkig stelde C. van Scherpenzeel, moto r-<br />

een interpellatie in de gemeenteraad geklaagd over de rumoenge ontvangst na het<br />

kampioenschap in de Tweede Klasse. Deze promotie Werd op 24 mei 1924 met een<br />

feestavond in De Doelen (in de Molenstraat) op passende wijze gevierd. Het keurig<br />

uitgevoerde programmaboekje laat zien dat er te genieten viel van een feestrede van<br />

de voorzitter, van een strijkje, van een huldigingslied, van twee blijspelletjes en<br />

natuurlijk was er “bal na”! Alle spelers kregen een zilveren sigarettenkoker voorzien<br />

van een monogram en Rien Boegheim kreeg — voor zijn pasgeboren zoon - als<br />

denkenden hadden via E bootiid en vader van twee roeiende kinderen, het<br />

E<br />

E<br />

bedrag renteloos beschikbaar, Waarbij de vereniging<br />

pas hoefde af te lossen als Zij daartoe in staat<br />

was. Op 24 augustus 1973 Werd het gebouw<br />

officieel geopend door burgemeester A. Schreud 8|’<br />

en Zijn echtgenote doopte daarna de bOOt, die<br />

door de heer C. de Vries Robbé was geschon ken.<br />

De burgemeester had de volle aandacht van de<br />

grote groep genodigden en leden tijdens zijn<br />

5 openingsrede daar aan de waterkant; niet alleen<br />

E<br />

E<br />

door zijn woorden, maar ook omdat hij enkele<br />

malen achteruit stapte en dan bijna in het water<br />

belandde! In 1974 werd het 5O—jarig bestaan<br />

5 gevierd met een druk bezochte receptie een reilnie<br />

E<br />

E<br />

Ieden. Tien jaar later - in 1984 - was de opzet va<br />

de feestelijkheden wat eenvoudiger, maar kon<br />

worden gesproken van een goed geslaagd<br />

jubileum. En nu is de roeivereniging ondervveg<br />

naar haar 75-jarig bestaan (in I999) met nog<br />

§ steeds dezelfde accommodatie aan de Kleine<br />

E 33 boten en een aantal van 147 roeileden, 12<br />

E<br />

voor oud-Ieden en met allerlei activiteiten voor de<br />

Landtong, maar inmiddels wel met een vloot van<br />

jeugd- en juniorleden, 24 motorbootleden en 25<br />

sociéteitsleden, onder aanvoering van de heer<br />

Optocht van Langedijk via Eind naar Waterpoort E A.G.W. van Andel, ere-lid van de Gorcumse Roei—<br />

extraatje een rammelaar. ‘<br />

Het rommelde in Gorcum<br />

Maar er gebeurde in dit seizoen nog rneer in het Gorcumse sportwereldje!<br />

Tijdens de wedstrijd <strong>Unitas</strong>-SVW in januan 1924 Werd aan het zeer talrijke publiek<br />

Q<br />

en Zeilvereniging.<br />

een parnflet uitgereikt. Ter toelichting het volgende: in 1922 wilde Manus de Goey, - ; ~_<br />

lid van het Gorcumse DOSB, voor <strong>Unitas</strong> gaan spelen. Het <strong>Unitas</strong>bestuur vond dat<br />

hij maar eens een halfjaar bedenktijd moest nemen. Na een halfjaar kwam Manus<br />

weer opdraven en weer zei het bestuur tegen Manus nog een half jaar te Wachten.<br />

Na die toch vrij lange bedenktijd werd Manus de Goey lid van <strong>Unitas</strong> (en een échte<br />

<strong>Unitas</strong>ser, hij speelde in het eerste en Werd later masseur-verzorger en was tot aan<br />

zijn overlijden een op en top <strong>Unitas</strong>ser). Op 7 oktober 1923 speelde Manus z’n eerste<br />

'<br />

|'1


AZ<br />

sportééhistorie in Gorcum 38 Bums 100 jaar<br />

\/<br />

wedstrijd<br />

1 5 G .\/. O R| N C H E|\/I S E -<br />

in <strong>Unitas</strong> 2 tegen RFC 2. DOSB vond het nodig bij de NVB aan te kaarten<br />

S C H E | D S R E C N | G | N dat Manus nog niet gerechtigd zou zijn geweest om mee te spelen. Hi] was echter<br />

; i__<br />

g<br />

De Gorinchemse Scheidsrechters Vereniging is op<br />

wel gerechtigd om te spelen en <strong>Unitas</strong> werd door de NVB in het gelijk gesteld. De<br />

verontwaardiging bij <strong>Unitas</strong> was echter groot en Baltus Meijer liet zijn strijdbaarheid<br />

tegen onrecht blijken door een artikel in De <strong>Unitas</strong>ser:<br />

D(oor) O(nze) S(pionagediensten) B(eroemd)<br />

“Als in den grooten, achter ons liggende wereldoorlog, twee machtige legers elkander<br />

op alle mogelijke manieren bestrij den, werd er niet voor teruggedeinsd door verraderspractijken<br />

elkander zoveel mogelijk afbreuk te doen. De sport en voor ons in<br />

het bijzonder de voetbalsport, zou die aanleiding kunnen zijn voor het meest<br />

mindervvaardige waartoe een mens in het algemeen in staat is nl. laaghanig verraad?<br />

Wij propagandisten voor de voetbalsport meenden eerlijk en oprecht te kunnen<br />

getuigen van ”NEEN”. De harde waarheid is echter, dat Wij kennis hebben genomen<br />

van een staaltje ”voetbalverraad” dat zijn weerga in ons Gorcumsch sponwereldje<br />

niet zal hebben. <strong>Unitas</strong> meende dat spon en verraad twee tegenstrijdigheden waren.<br />

8 april 1925 opgericht in de overbekende De harde werkelijkheid inzake het gebeurde bij den wedstnjd RFC 2 - <strong>Unitas</strong> 2 is<br />

kapperszaak van Chris van Brouwershaven in de<br />

Westwagenstraat. Daar kwamen de heren De<br />

Lang, Vernooy, Doeland en Van Brouwershaven<br />

bij elkaar omdat zij vonden dat de belangen van<br />

de Gorcumse scheidsrechters op die manier beter<br />

behartigd konden worden. Natuuriijk moesten er<br />

toentertijd wat doeisteilingen op papier worden<br />

gezet om de vereniging een duidelijke "|ijn" te 3<br />

geven. De heren vonden dat de heren scheidsrechters<br />

gestimuleerd moesten worden om te<br />

gaan trainen. Bovendien achtten zij het ook van<br />

belang dat de scheidsrechters werden<br />

"geschoo|d". Een goede conditie en een perfecte<br />

kennis van de spelregels zouden en/oor zorgen<br />

dat de Gorcumse scheidsrechters op niveau hun<br />

partijtje konden meeblazen. Maar de vereniging<br />

moest ook naar buiten treden! Het was van groot<br />

belang om de kennis van de regels van het nobele E Het kampioenseifial<br />

voetbalspel over te brengen op beoefenaars van<br />

_ 1,-<br />

de voetbalsport, aan leden van voetbalverenigingen E het bewijs dat <strong>Unitas</strong> zich schromelijk heeft vergist. Er bestaat in de voetbalwereld<br />

derhalve. En zo ontstond van lieveriee het<br />

fenomeen van de spelregelavonden. En menig<br />

verraad, het bewijs is geleverd."<br />

voetbalkantine, ook die van <strong>Unitas</strong>, is decor E .<br />

; Op het hoogste niveau<br />

geweest voor vragenstellende scheidsrechters die ;<br />

door middel van vragen wisten te testen hoe I Het seizoen 1924-1925 begon met een intensieve voorbereiding voor de compegoed<br />

(Of hoe slecht) de kennis van de spelregels<br />

was. In ieder geval Zorgden en zorgen spe|regeI-<br />

avonden VOOF prima sociaie contacten tussen de<br />

Gorinchemse Scheidsrechters Vereniging en vele,<br />

vele voetbalclubs.<br />

Gorinchem is met haar scheidsrechtersvereniging<br />

niet uniekin Nederland. lntegendeel, ons land<br />

beschikt thans over 73 scheidsrechtersverenigingen,<br />

die zijn aangesloten bij de overkoepeiende organisatie:<br />

de C.O.V.S. (Centrale Organisatie voor<br />

Voetbal Scheidsrechters). Deze organisatie hee<br />

titie in de Eerste Klasse. <strong>Unitas</strong> had van DFC de Engelse trainer Bob Glendenning<br />

gehuurd en voor het eerst werd er nu in de zomermaanden stevig getraind en les in<br />

voetballen gegeven. <strong>Unitas</strong> was ingedeeld in de Westelijke Eerste Klasse met ASC,<br />

Blauw Wit, Feijenoord, ‘t Gooi, Haarlem, HFC, Quick, Sparta en ZFC. De eerste<br />

vier wedstrijden gingen verloren mede omdat de succesvolle <strong>Unitas</strong>-voorhoede<br />

Werd uitgedund, immers midvoor]. Kooreman was met voetballen gestopt (hij<br />

vestigde zich als tandarts in Gorinchem, zodat talloze <strong>Unitas</strong>sers naast zeer goede,<br />

ook zeer pijnlijke herinneringen aan hem bewarenl), jan de Vries werd in het<br />

sanatorium opgenomen, Rien Boegheim tobde met een onwillige knie en Jan van<br />

Dorst brak zijn been. Goede raad was duur, maar er gloorde licht aan de horizon.<br />

De tweelingbroers Arnold en Anton I-Iorburger, oud-intemationals uit Rotterdam


‘Z<br />

100jaar lmrms 39 sportfrhistorie in Gorcum<br />

\/ 2<br />

en goede bekenden in Gorinchem, boden aan om voor <strong>Unitas</strong> te komen spelen<br />

’ I een werkovereenkomst met de K.N.V.B.<br />

waardoor de voorhoede weer op sterkte was. Uiteindelijk eindigde <strong>Unitas</strong> op de<br />

Gedurende een lange periode in haar geschiedenis<br />

derde plaats van onderen en bleef het eersteklasseschap behouden. Een moeizaam<br />

seizoen, waarbij de soms grote nederlagen de sfeer in de vereniging danig<br />

beinvloedden, was ten einde.<br />

beschikte de Gorinchemse Scheidsrechters<br />

Vereniging niet over een eigen accommodatie.<br />

Dat werd trouwens als een groot gemis ervaren.<br />

Op Eerste paasdag speelde <strong>Unitas</strong> Wederom tegen Dusseldorfer SC 1899 ' De ciubbijeenkomsten vonden daarom plaats in<br />

(uitslag 1-1). Aardig is het sfeerverslag rond deze wedstnjd: “Toen de Duitsche<br />

speelers ’s Zaterdagsavonds door hun trainer naar bed waren gestuurd (in hotel<br />

Metropole) bleven bestuursleden van beide vereenigingen en Duitsche supporters<br />

bij elkander en men probeerde het op de Duitschers groote aantrekkingskracht uitu<br />

0<br />

oefenende lied van Een nul is niets, twee nul is Wat" te leeren en niet zonder succes."<br />

Hommeles op de pont<br />

ln mei vond een heuse rel plaats in Gorcum, om precies te zijn op de veerpont<br />

tussen Gorcum en Sleeuwijk. Wat was het probleem? De interland Nederland-Belgie<br />

in Amsterdam was op een smadelijke 5-O nederlaag voor onze zuiderburen afgelopen.<br />

Op hun terugreis vanuit Amsterdam moesten ze bij Gorcum per pont de Merwede<br />

oversteken. Een Belgisch joumalist meldde later in zijn krant: “Met 5-O geklopt<br />

café Van Hertum (het voormalige café van de<br />

fameuze <strong>Unitas</strong>ser Frank Wels) in de Arkelstraat.<br />

Pas in 1975 kreeg de GSV een eigen accommodatie.<br />

Toen werd de voormalige Raptim-kantine (op dat<br />

moment in bezit van S.V.W.) op sportpark<br />

Moilenburg gekocht. Maar helaas was de kvvaliteit<br />

van het houten gebouw niet al te best meer en<br />

dus besloot het bestuur van de G.S.V. in 1991 tot<br />

nieuwbouw over te gaan. De vereniging beschikt<br />

nu Over een mO0i, multifunctioneel gebouw, dat<br />

bijna dageiijks voor ciubactiviteiten Of diverse<br />

bijeenkomsten wordt gebruikt. Aile scheidsrechtersen<br />

rapporteursbijeenkomsten in Regio 3 vinden<br />

Worden is goed en wel, doch om daarmee uitgescholden en getreiterd te Worden in ; plaats in deze kantine, zodat de accommodatie<br />

het bijzijn van den Gorcumsche burgemeester en den politiecommissaris was voor<br />

velen een beetje te kras.” Burgemeester Gaarlandt reageerde met een ingezonden<br />

stuk in de Morgenpost, waarin hij onder meer verklaarde: “lk heb kort voor het<br />

venrek van den 8-uur boot, staande op den landingsbrug geen enkele wanklank<br />

van het publiek vemomen. lnderdaad hebben enkele jongens onder meer geroepen<br />

» :<br />

“vijf nul . Zij die daarbij de orde verstoorden zijn veiwijderd, bi] één is proces verbaal<br />

opgemaakt.”<br />

Tot slot nog even een memorabel <strong>Unitas</strong>feit: op 9 mei 1925 werd de "Reisvereeni-<br />

I<br />

1a 0<br />

ging <strong>Unitas</strong> Supportersclub opgericht. “De vereeniging stelde zich ten doel om met<br />

haar leden, tegen betaling van weekelijlsche contributie, gezamenlijk de uitwedstrijden<br />

van <strong>Unitas</strong> in het nieuwe seizoen te bezoeken." Dit was dus de voorloper<br />

van onze supponersvereniging. Helaas moest het clubblad het loodje leggen, de<br />

redactie was niet meer in staat een representatief blad uit te geven.<br />

van de Gorinchemse Scheidsrechters Vereniging<br />

hét centrale punt voor regio 3 is.<br />

gi<br />

Degradatie<br />

Wekeiijks verzorgt de G.S.V. voor haar leden een<br />

centrale training onder leiding van gediplomeerde<br />

<strong>Unitas</strong>junioren 1924/1925<br />

E trainers. Deze trainingen vinden plaats op<br />

sportpark Moilenburg. In de beginjaren zeventig<br />

hebben de scheidsrechters nog een aantal jaren<br />

' . : . ',_ .=_ .&"'<br />

op het <strong>Unitas</strong>-complex getraind. Over <strong>Unitas</strong><br />

gesproken: aardig is nog om te vermelden, dat de<br />

voetbalvereniging <strong>Unitas</strong> diverse persoonlijkheden<br />

op scheidsrechtersgebied heeft "ge|everd", zoals<br />

daar zijn: Siem Stasse, Jan Ruijsch, G. Hentenaar,<br />

Ben Viveen, Cock van Bruggen, Maarten van den<br />

Heuvel en Melt Haak. Het zal duidelijk zijn dat de<br />

Gorinchemse Scheidsrechters Vereniging met al<br />

haar activiteiten een geheel eigen plaats in de<br />

Gorcumse sportwereld heeft verkregen.


sp0rté=hist0rie in Gorcum 40 E 100jaar<br />

: \/<br />

1925 HIPPOS<br />

Bestuur Hippos.<br />

'<br />

Frank Wels,<br />

eerste keer in het Oranje-shirt<br />

: Met enig pessimisme werd<br />

E<br />

het tweede seizoen in de Eerste<br />

Klasse (1925-1926) tegemoet<br />

gezien. <strong>Unitas</strong> kreeg wederom<br />

te maken met een serie respectabele<br />

ploegen, te weten Sparta,<br />

Stormvogels, Biauw Wit, RCH,<br />

1 Gooi, HVV, HFC, DFC en<br />

VOC. En alsof dat al niet<br />

moeilijk genoeg was, bleek<br />

ook dat de gebroeders Horburger,<br />

jan Ducardus en Jan<br />

Waar blij de tijd, dat zal men zich regeimatig § van Dorst waren vertrokken.<br />

afvragen. Dus ook bij de Landelijke Rijvereniging<br />

<strong>Unitas</strong> begon met een trieste<br />

Hippos, die op 1 juli 1925 werd opgericht met als E sene van zes nederlagen en<br />

doel het bevorderen van de paardensport.<br />

een gelijkspel en tot ovennaat<br />

lnitiatiefnemers om tot een dergelijke vereniging E van ramp verliet Boegheim het<br />

te komen waren de heren G. de Gier, Fl. den 5 zinkende schip na ongenoegen<br />

Hartog, A.C. Vermeuien en J. van Beest Sr., die in ; met de aanvoerder. Na enkele<br />

hun dadendrang ook nog eens werden gestimuleerd<br />

bemiddelingspogingen keerde<br />

door de bekende instructeur Ad Klebe. i Boegheim enige tijd later weer<br />

Een vereniging is één, een goede accommodatie § terug in de <strong>Unitas</strong>-selectie.<br />

is twee. Maar geen nood, Hippos Wist een terrein<br />

te huren van de heer Van Beest Sr. en Op dat<br />

weiland konden de leden van Hipp0S hun vaardig-<br />

Maar het tij bleek niet te keren en <strong>Unitas</strong> eindigde met slechts 3 punten en een<br />

doelsaldo van 18 doelpunten voor en maar liefst 64 tegen op de laatste plaats en<br />

kon degradatiewedstnjden gaan spelen. Alle degradatiewedstrijden gingen ook verheden<br />

oefenen Op heuse landbouwpaardeni U loren en zo was <strong>Unitas</strong> na twee jaar weer terug in de Tweede Klasseln juni 1926<br />

Ziet het, in die tijd beschikte Hippos nog niet over<br />

de ranke, fraai gebouwde viervoeters van tegen-<br />

Woordigi In haar priile begintijd telde Hippos<br />

negenendertig Ieden, waaronder — voor die tijd<br />

verscheen in het landelijk sportblad Revue der Sponen het volgende artikel: “I-let<br />

optreden van <strong>Unitas</strong> in de Eerste Klasse was lichtelijk tragi-komisch; een elftal dat<br />

van zijn 18 competitie- en 4 degradatiewedstnjden er geen enkel wist te vvinnen en<br />

daarbij een goalgemiddelde fokt van 19 doelpunten voor en 73 tegen, is zelfs in<br />

heel vooruitstrevend — Zelfs vier vrouwen! onze vetwaterde Eerste Klasse niet het praedicaat "rst class” waard en wij hebben<br />

In September 1926 maakte Hippos weer een grote<br />

zoo’n vennoeden dat de pittige Gorcumsche club zich in de oude omgeving van de<br />

stap voorvvaarts. Toen sloot de vereniging zich E Tweede Klasse beter zal thuisvoelen dan in de deftige knngen, waann zij feitelijk<br />

aan bij de Nederlandse Federatie van Landelijke<br />

Rijverenigingen.<br />

In die tijd was Hippos nog de enige rijvereniging<br />

boven haar stand leefde en elke wedstrijd kon beginnen met de opwekkende<br />

gedachte: ”Met hoeveel zouden we vandaag weer klop krijgen?" ln Gorcum zal men<br />

niet lang treuren, trouwens dat is niets voor <strong>Unitas</strong>, Want de roodbroeken treurden<br />

in een grote regio (te Weten de Aibiasser\Naard en ; nooit lang over een nederlaag, een benijdenswaardige eigenschap van deze “fair<br />

de Vijfheerenlanden) en dat betekende dat de<br />

leden 00k echt overal vandaan kwamen. En dat<br />

hield weer in dat er niet alieen "ge|est" werd in<br />

ioosers.”<br />

Een maandje eerder begon bijna ongemerkt een stukje <strong>Unitas</strong>-historie dat zijn<br />

weerga in het clubleven nauwelijks meer zou hebben. Bij het vnendschappelijke<br />

Spijk, maar ook in Leerdam en Gorinchem. Ook in § duel <strong>Unitas</strong>-Meiwede maakte de toen 17-jarige Frank Wels zijn debuut als rechtshet<br />

verre verleden timmerde Hippos ai aan de<br />

buiten waarbij hij blijk gaf “den voetbalkunst heel goed te verstaan. Hij kan, mits<br />

Weg. De vereniging kende in de heer G. de Gier ; goed in training blijvende, voor <strong>Unitas</strong> een bruikbare speler Worden." Een underzelfs<br />

een ruiter die Op internationaai niveau<br />

presteerde! Z0 kwam De Gier uit op Wedstrijden<br />

in Keulen in <strong>1928</strong> en in Bad Segesberg in 1929.<br />

Prachtige vaantjes en eeuwige roem waren zijn §<br />

statement, want Frank Wels zou uitgroeien tot misschien wel de beste voetballer<br />

die <strong>Unitas</strong> ooit heeft gehad. Bovendien speelde Prank maar liefst zesendertig keer in<br />

het Nederlands Elftal!<br />

dee|'<br />

In de loop der iaren beoefenden de ruiters van<br />

Hippos onder leiding van instructeurs Van der<br />

Ploeg en Van der Heyden Op diverse locaties hun<br />

'<br />

Een heusche derby<br />

Opgelueht, dat was kort samengevat het <strong>Unitas</strong>-gevoel in 1926 bij de start van<br />

het nieuwe seizoen. Een periode met dikwijls vrij grote nederlagen was achter de


I<br />

\_/<br />

\/ I<br />

'<br />

IO0jaar UNITA5 41 sportéhistorie in Gorcum<br />

0<br />

rug en in de Tweede Klasse kon men de gelederen hergroeperen, zoals dat zo fraai sport. Een accommodatie was onder meer een<br />

heette. Dat betekende wel stanen met een praktisch nieuw eerste elftal, omdat veel gedempt stuk vliet langs de Vlietskade, verder een<br />

routiniers gestopt waren. De vrees dat dit jeudige elftal het moeilijk zou krijgen in terrein aan de Scheiiuinse Straat, ten/vijl 00k de<br />

de Tweede K.lasse werd gelukkig niet bewaarheid. E kom van de Schelluinse Viiet - waar nu het nieuwe<br />

<strong>Unitas</strong> kreeg in het seizoen 1926-1927 te maken met Hermes DVS, RFC, Neptu- stadhuis staat - ooit dienst deed als terrein van<br />

nus, ODS, Meiwede, LSV, ADO en stadgenoot SVW. Op 17 oktober 1926 vond de E H@pos. Sinds 1986 heeft de vereniging een eigen<br />

derby <strong>Unitas</strong>-SVW piaats; de wedstrijd eindigde met een spectaculaire 3-3 stand. terrein aan de Grote Haarsekade, toentertijd<br />

Rien Boegheim scoorde voor <strong>Unitas</strong> een hattrick en Lambert Rousse deed hetzelfde werd deze accommodatie nog ingewijd door<br />

voor SVW. Maar liefst 2500 toeschouwers woonden de wedstrijd bij en om<br />

oud-burgemeester Van Rappard.<br />

problemen te voorkomen had hetUr1itasbestuur“het gebruik van kunstmatige E In 1987 kon Hippos op haar terrein een clubgebouw<br />

aanmoedigingsinstrumenten verboden.” <strong>Unitas</strong> speelde dit seizoen met wisselend<br />

reaiiseren en verder een zogeheten buitenb_ak, die<br />

succes en eindigde daardoor wat kleurloos in de middenmoot. E enkele jaren later van verlichting werd voorzien.<br />

In de strijd om de NVB-beker kwam <strong>Unitas</strong> ongekend ver, maar liefst vier beker- 11 Een vereniging moet immers met haar tijd meegaan.<br />

rondes Werden in winst omgezet. In de vijfde ronde sneuvelde <strong>Unitas</strong> tegen E Telde Hippos in haar beginjaren negenendertig<br />

Stonnvogels, de einduitslag 8-2 liet aan duidelijkheid nietsite Wensen over,<br />

ieden, inmiddels iS dat aantal gestegen tOt tachtig,<br />

desondanls meende een verslaggever te moeten stellen: “De ooizaak van dezen<br />

Waarbij moet worden vermeld dat Hippos ook<br />

nederlaag was het falen van den doelverdediger die minstens vier van de acht goals n0g over een pony-afdeiing beschikt (opgericht<br />

had moeten verhinderen.” E in 1965). Hippos kent bij haar paardengroep een<br />

Opmerkelijk was het optreden van <strong>Unitas</strong> 2, via een beslissingswedstnjd — op 27 twintigtai wedstrijdcombinaties, de pony-afdeling<br />

mei 1927 gespeeld in Rotterdam op het terrein van Sparta — Wisten de <strong>Unitas</strong>reser- heeft vier wedstrijdcombinaties. Tervvijl de<br />

ves te promoveren naar de Reserve-afdeling Eerste Kiassei <strong>Unitas</strong> was blij met deze vereniging ook met trots kan melden dat Zij<br />

promotie omdat een groep jonge talenten zich aandiende zoals Frank Wels,"K1aas enkele amazones, die de hoogste graad in<br />

Sterk, ]an Meijer (alle drie komend uit de Revetsteeg, toentertijd een “broeinest” van dressuurrijden hebben weten te bereiken, in haar<br />

<strong>Unitas</strong>talent), Bob den Besten,]an Muilenburg en Tinus Bresser. Een reserve-elftal midden heeft. KOFtOm, men kan trots Zijn op alles<br />

dat op hoog niveau speelde, zorgde voor een goede aansluiting met het eerste elftal. Wat in al die jaren is bereikt en het Zal daarom<br />

Over lagere elftallen gesproken: <strong>Unitas</strong> beschikte nog over een derde en een vierde 00k duidelijk zijn dat Hippos niet is Weg te den ken<br />

elftal die beide alleszins acceptabel meedraaiden in de competitie. En op 13 november uit het Gorcumse verenigingslevenl<br />

1926 — historisch moment — komen we voor het eerst de benaming “juniorenelftal“<br />

tegen. Voor die tijd moesten junioren gewoon meedraaien in een lager elftal, wat<br />

soms met enorme leeftijdsverschillen gepaard ging!<br />

In de zomer van 1927 werden door een aantal enthousiaste leden de tribune en het<br />

kleedlokaal geverfd. In het jaarverslag werd één lid met name genoemd, die vele<br />

uren in het belang van de vereniging had opgeofferd en wel Hans van Kleef. Er<br />

werd zelfs een speciale foto van Hans op een ladder genomen.<br />

Nadat men gedurende twee jaren in de zomer (!) onder leiding van de van DFC<br />

gehuurde Bob Glendenning had getraind was men toch weer overgegaan tot uitsluitend<br />

Wat looptraining daar een trainer te duur was. Maar zoals reeds jaren het geval<br />

was, werden deze trainingen slecht bezocht.<br />

u<br />

. . Wethouder mevrouw Kalis opent nieuwe accommodatie<br />

Opnieuw kampioen .<br />

I Hippos<br />

In het seizoen 1927-<strong>1928</strong> kreeg <strong>Unitas</strong> in de Tweede Klasse B gezelschap van<br />

Overmaas, Xerxes, Neptunus, CVV, SVV, ODS, Merwede, LSV en wederom SVW.<br />

<strong>Unitas</strong> ging<br />

i i E voonvarend<br />

* bezette<br />

van start en<br />

na vijf<br />

'<br />

<strong>Unitas</strong> 2 kampioenl Staande v.l.n.r.: Gerrie Blauwboer - Piet den Bekker -<br />

Nico Stasse - Bob den Besten -jan Muilenburg - Bertus van de Berg - Thomas<br />

Kraayveld - Karel Ligthelm. Knielend: Hannes Kuyntjes - S. van Kampen -<br />

Arie Roza - Wout Rochat - Tinus Bresser.


Een <strong>Unitas</strong> elftal in <strong>1928</strong>.<br />

Staande v.l.n.r.: Wim Philipse - Arie Roza -<br />

Eb Dijlvsma - Piet de Bekker - Pé Bouman -<br />

Ad Duijnhouwer.<br />

Zittend: Herman van ‘t Sant - Dirk Biemans -<br />

Henk Prenger - keeper Brobbel Dorsman -<br />

Klaas Sterk.<br />

wedstrijden de eerste plaats met de volle buit van 10 punten. De<br />

derby tegen SVW aan de Arkelsedijk op 20 november 1927<br />

werd overtuigend met 0-4 door <strong>Unitas</strong> gewonnen; de tweede<br />

stadsderby op 5 februari <strong>1928</strong> op De Toekomst eindigde in 2-24<br />

<strong>Unitas</strong> miste maar liefst twee strafschoppen en het leek er dus op<br />

of men SVW wilde sparen. Het bleef goed gaan en op 25 maart<br />

<strong>1928</strong> werd de beslissende wedstrijd om het kampioenschap in Rotterdam tegen<br />

concurrent Overmaas gespeeld. Na twintig minuten stond <strong>Unitas</strong> al met O-3 voor<br />

en leek het een gewonnen wedstnjd, doch Overmaas kwam gevaarlijk tenig tot 2-3.<br />

Maar daar bleef het bij en <strong>Unitas</strong> was na een verblijf van twee seizoenen in de<br />

Tweede Klasse opnieuw kampioen! l-let kampioensteam bestond uit: Kees Verduin,<br />

Bram Roza, l-lenk v. Gelder, I-lenk v.d. l-leijden, Arie de jong, Teunis van Gelcler,<br />

Frank Wels, jaap Andeweg, Bob den Besten, Rien Boegheim en Thomas Kraayveld.<br />

De reserves die aan dit kampioenschap ook hun steentje bijdroegen waren: Jan<br />

Muilenburg, Ane Roza, Wout Rochat, Cor Nunnikhoven, Nico Stasse en Gen'ie<br />

Blauwboer.<br />

De ontvangst in Gorcum had op passende wijze plaats, d.w.z. “geheel overeenkomstig<br />

de wens van hen, die voetbalvreugde op Zondag nu eenmaal niet kunnen verl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!