Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>ACADEMY</strong>®<br />
MAGAZINE<br />
<strong>2020</strong>-<strong>2021</strong><br />
INTERNATIONALE EDITIE<br />
DR. ANDRÉ KUIPERS<br />
‘DE WINST VAN DE WEBINARS’<br />
MAURICE DE HOND<br />
‘DATA VERTELLEN HOE EEN<br />
VIRUS ZICH ECHT VERSPREIDT’<br />
MANYA KOETSE<br />
‘CHINESE DRAAK HEEFT JUIST<br />
VELE GEZICHTEN’<br />
MARIJE BERKELAAR<br />
‘VOOR JEZELF ZORGEN IS<br />
HET BESTE MEDICIJN’<br />
MARIANNE ZWAGERMAN<br />
‘GA WEER ZELF DENKEN, PAK JE<br />
EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID’<br />
PROF. DR. IR. GUUS BERKHOUT<br />
BIEDT ZIJN VERONTSCHULDIGINGEN AAN<br />
PROF. DR. MARGRIET SITSKOORN<br />
‘HERSENHACK’: UPDATE JE HERSENEN<br />
EN VERBETER HET LEVEN<br />
EN VELE ANDEREN...<br />
THE CONSCIOUS EDITION III<br />
MET DR. PAMELA POPPER, OCEAN<br />
ROBBINS, DR. GABRIEL COUSENS,<br />
DR. JANE GOODALL, DR. JOEL<br />
FUHRMAN, STEVE BLAKE, DAVID LYNCH,<br />
DR. BRUCE LIPTON, JEFFREY SMITH<br />
OVERZICHT<br />
VAN MEER DAN<br />
140<br />
TOPSPREKERS<br />
© JULIE WUELLNER<br />
ROBERT<br />
KENNEDY JR.<br />
‘STOP MET NIET GETESTE VACCINS’
foto: Patrick van Katwijk<br />
WIJ HEBBEN<br />
TIJDELIJK AANGEPASTE<br />
MOGELIJKHEDEN<br />
CONFORM DE RICHTLIJNEN<br />
VAN DE DE OVERHEID<br />
Check FokkerTerminal.nl<br />
Fokker Terminal - Binckhorstlaan 249 - Den Haag<br />
Informatie en boekingen: 070 262 90 66
EEN MULTIFUNCTIONELE<br />
CONGRESLOCATIE IN DEN HAAG<br />
• Industriële en ruime uitstraling<br />
• Hangar 2000 m 2 + 18 grote subruimtes<br />
• live streaming + chat- en poll functies<br />
• Professionele webcast studio<br />
• Zeer goede bereikbaarheid nabij A4 en A12<br />
FOKKERTERMINAL.NL<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 3
21st Century Art<br />
Young boy in red shirt | 38 x 43 cm | Colourpencil<br />
© ROY BEUSKER<br />
SOKIA.NL<br />
Bestel de gratis catalogus<br />
Living - Art - The Art of Living<br />
via solange@speakersacademy.nl
Colofon<br />
HOOFDREDACTEUR<br />
Albert de Booij<br />
REDACTIE<br />
Jacques Geluk (tekst) en het<br />
Speakers Academy ® Team<br />
Voorwoord<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ®<br />
Schiedamse Vest 67-71<br />
3012 BE Rotterdam<br />
info@speakersacademy.nl<br />
Tel.: +31 (0)10 433 33 22<br />
GRAFISCH ONTWERP<br />
Speakers Academy ®<br />
Don de Bruijn<br />
DRUKWERK<br />
Roularta Printing NV,<br />
Roeselare België<br />
COPYRIGHT<br />
Copyright© 1997-<strong>2020</strong> Speakers Academy ® . Niets<br />
uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en<br />
/ of openbaar worden gemaakt door middel van<br />
druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook<br />
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van<br />
de uitgever. Alle rechten voorbehouden. Speakers<br />
Academy ® heeft de grootst mogelijke inspanning<br />
gepleegd om de copyrights van de geplaatste<br />
artikelen en foto’s aan de makers daarvan te doen<br />
toekomen. Speakers Academy ® vraagt de auteurs,<br />
fotografen en de sprekers copyrightvrije foto’s<br />
aan te leveren. In het geval het foto’s betreft die<br />
beschikbaar zijn gesteld door externe fotografen,<br />
vermeldt Speakers Academy ® de naam van de<br />
fotograaf op de foto zelf. In een aantal gevallen is het<br />
wellicht niet mogelijk (geweest) de te achterhalen.<br />
Mocht u menen rechthebbende te zijn van een of<br />
meerdere foto’s, neem dan contact op met Speakers<br />
Academy ® via e-mail: info@speakersacademy.nl<br />
De interviews, artikelen en columns zijn van<br />
onafhankelijke auteurs. <strong>ACADEMY</strong> ® <strong>Magazine</strong> neemt<br />
een metapositie in ten aanzien van geloof, religie,<br />
gender, ras, seksuele geaardheid en aanvaardt geen<br />
enkele verantwoordelijkheid voor de statements die<br />
worden gemaakt. <strong>ACADEMY</strong> ® <strong>Magazine</strong> heeft vanuit<br />
deze onafhankelijk positie mensen uitgenodigd, die<br />
vanuit verschillende gezichtspunten hun visie naar<br />
voren brengen.<br />
Alstublieft, uw nieuwe <strong>ACADEMY</strong>® <strong>Magazine</strong>, hét magazine voor de sprekerswereld. Van<br />
Nederlands enige échte sprekersbureau.<br />
Het seizoen <strong>2020</strong>-<strong>2021</strong> belooft een bijzonder drukke periode te worden. De boekingen zijn<br />
in volle gang en gezien de enorme belangstelling raden wij u aan niet te lang te wachten met het<br />
boeken van uw favoriete spreker. Veel optredens, die aanvankelijk waren geboekt in het tweede<br />
kwartaal, zijn immers voor een groot deel verplaatst naar de laatste vier maanden van <strong>2020</strong>.<br />
In deze editie treft u een handig overzicht aan met meer dan 140 Nederlandse tópsprekers die<br />
verbonden zijn aan Speakers Academy®.<br />
Op veler verzoek handhaven wij de sectie die wij Consciousness Edition hebben genoemd,<br />
met internationale, kritische sprekers en opinieleiders. Ditmaal exclusieve interviews met<br />
superinteressante denkers, onder wie Robert Kennedy Jr., dr. Bruce Lipton, David Lynch en<br />
Jane Goodall.<br />
En natuurlijk interviews met bekende Nederlandse sprekers. Denk onder anderen aan<br />
Marianne Zwagerman, Maurice de Hond, Manya Koetse, Vincent de Kort en Jimmy Nelson.<br />
Ons voltallige team staat voor u klaar en ziet ernaar uit u, als vanouds, weer van dienst te<br />
mogen zijn.<br />
Ik wens u bijzonder veel leesplezier!<br />
Albert de Booij<br />
CEO Speakers Academy®<br />
FOTOSTOCK<br />
Bedrijven of organisaties die fotomateriaal nodig<br />
hebben, kunnen tegen een vergoeding hiervan<br />
gebruik maken. U kunt contact opnemen met de<br />
informatiedesk van Speakers Academy ® via<br />
fotostock@speakersacademy.nl<br />
TOESTEMMING HERDRUK / GEBRUIK FOTO’S<br />
EN ILLUSTRATIES<br />
Voor toestemming van herdruk van artikelen,<br />
interviews, columns, foto’s en illustraties, kunt u<br />
contact opnemen via magazine@speakersacademy.nl<br />
COLUMNSERVICE<br />
Veel van onze sprekers zijn tevens goede schrijvers.<br />
In een aantal gevallen bestaat de mogelijkheid<br />
om een column te laten schrijven voor uw<br />
personeelsblad, huisorgaan, verenigingsblad,<br />
corporate magazine, jaarverslag, website,<br />
publiekstijdschrift. Ook kunnen wij op verzoek een<br />
column, kort verhaal of gedicht ter ondersteuning<br />
van een congres (laten) verzorgen.<br />
‘What you seek<br />
is seeking you’<br />
Rumi<br />
© EVERT-JAN DANIELS
INHOUDSOPGAVE A-Z<br />
Sokia_________________________________________________4<br />
52<br />
Voorwoord____________________________________________5<br />
Inhoudsopgave_________________________________________6<br />
Speakers Academy®_____________________________________8<br />
Dienstverlening________________________________________9<br />
Speakers Academy® International_________________________10<br />
Marije<br />
World of Consciousness®________________________________12 Berkelaar<br />
Speakers Academy® TALKS______________________________14<br />
Speakers Academy® Webinars____________________________15<br />
Speakers Academy® The Conscious Edition III______________113<br />
prof. dr. Maarten van Rossem theatervoorstelling___________195<br />
prof. dr. Ab Osterhaus_________________________________108<br />
‘Met hard optreden kunnen we het virus het land uit drijven’<br />
dr. Alex Klein________________________________________112<br />
‘How are you doing?’<br />
dr. André Kuipers______________________________________28<br />
De winst van de webinars<br />
Annemarie van Gaal___________________________________63<br />
Een mooiere samenleving<br />
prof. dr. Bas Haring____________________________________56<br />
‘Live’<br />
dr. Ben Tiggelaar______________________________________48<br />
Echt, je onderschat jezelf<br />
prof. dr. Bob de Wit____________________________________64<br />
Strategisch leiderschap in de digitale revolutie<br />
Boris van der Ham_____________________________________70<br />
‘Democratie moet een mentaliteit zijn’<br />
dr. Bruce Lipton______________________________________114<br />
‘Bewustzijn zit niet in je hoofd’<br />
Cécile Cremer_________________________________________44<br />
Jij bent het probleem<br />
David Lynch_________________________________________118<br />
‘Alles is doordrenkt van bewustzijn’<br />
Francesco Wessels_____________________________________85<br />
Het sprekersparadigma<br />
dr. Gabriel Kenneth Cousens____________________________134<br />
‘Met een veganistisch dieet bouw je immuniteit op’<br />
6<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
© HERMIEN LAM<br />
© WALTER KALLENBACH<br />
66<br />
Marianne<br />
Zwagerman<br />
prof. dr. ir. Guus Berkhout_______________________________82<br />
‘Nationale Academies van Wetenschappen moeten zich<br />
uitspreken tegen klimaatalarmisme en het zeker niet steunen’<br />
Harm Edens__________________________________________73<br />
Eindspel<br />
Hélène Oosterhuis_____________________________________47<br />
Bespaar jezelf de schaamte<br />
Jaap Bressers__________________________________________90<br />
‘De kracht van Carlosmomentjes’<br />
prof. dr. Jan Latten_____________________________________49<br />
De toekomst draait om bestaanszekerheid<br />
dr. Jane Goodall______________________________________122<br />
‘Roots & Shoots’ maakt de toekomst minder somber<br />
Jasper Gabriëlse_______________________________________75<br />
Zo helpen we samen het virus om zeep<br />
Jeffrey M. Smith______________________________________126<br />
‘Genen monteren bedreigt ons bestaan’<br />
Jeroen Everaert_______________________________________103<br />
POWER OF ART<br />
drs. Jeroen Smit_______________________________________74<br />
Een goede leider is een kwetsbare leider<br />
Jimmy Nelson_________________________________________34<br />
Verenigd in diversiteit<br />
dr. Joel Fuhrman, M.D.________________________________130<br />
‘Nutritarische ‘bommen’ verbeteren de gezondheid’<br />
Laila Frank__________________________________________104<br />
Het democratische walhalla wankelt<br />
Lexter Woodley LLM___________________________________93<br />
Wie past bij jou?<br />
© KEKE KEUKELAAR<br />
Marcia<br />
Luyten<br />
36
INHOUDSOPGAVE A-Z<br />
Manya Koetse_________________________________________20<br />
Chinese draak heeft juist vele gezichten<br />
Marcel Messing________________________________________94<br />
‘Elke natie zou een mooie bloem moeten zijn in de weide<br />
van het wonder dat het leven wordt genoemd’<br />
Marcia Luyten________________________________________36<br />
Máxima gaat even voor<br />
Marianne Zwagerman__________________________________66<br />
‘Ga weer zelf denken, pak je eigen verantwoordelijkheid’<br />
prof. dr. Margriet Sitskoorn_____________________________100<br />
‘Hersenhack’: Update je hersenen en verbeter het leven<br />
Marije Berkelaar_______________________________________52<br />
‘Voor jezelf zorgen is het beste medicijn’<br />
drs. Martin Visser______________________________________89<br />
Medicijn tegen coronacrisis<br />
Martijn Aslander_____________________________________107<br />
Een computer is geen typemachine<br />
prof.dr.ir. Mathieu Weggeman___________________________99<br />
Het nieuwe normale vergaderen<br />
drs. Maurice de Hond___________________________________24<br />
Data vertellen hoe een virus zich echt verspreidt<br />
Michael van Everdingen_________________________________80<br />
Maak onderscheid tussen de korte en lange termijn<br />
Minchenu Maduro_____________________________________55<br />
Inclusie<br />
Ocean Robbins_______________________________________138<br />
De mes- en vorkrevolutie<br />
dr. Pamela A. Popper__________________________________142<br />
‘De krachtigste medicijnen koop je bij de kruidenier’<br />
drs. Patrick van Veen___________________________________92<br />
Rituelen<br />
Peter Ros_____________________________________________72<br />
Verbinding offline<br />
Pierre Wind__________________________________________50<br />
‘De Ecokeuken van Wind’<br />
Robert Kennedy jr._____________________________________16<br />
‘Kinderen niet blootstellen aan ongeteste vaccins’<br />
dr. Steve Blake, ScD___________________________________150<br />
‘Voeding als effectief wapen in de strijd<br />
tegen dementie?’<br />
ir. Thomas Rau________________________________________62<br />
‘Tijd om de wereld opnieuw uit te vinden’<br />
Steven M. Druker ScD_________________________________146<br />
‘De waarheid zal zegevieren’<br />
Tara Boxman_________________________________________86<br />
‘Heb schijt aan gemiddeld, wees legendarisch’<br />
Vincent de Kort en Koos de Wilt__________________________58<br />
Muzikale én zakelijke dirigenten bezielen en luisteren<br />
Willem Engel_________________________________________40<br />
‘Het nieuwe normaal mag nooit normaal worden’<br />
Wim Hof_____________________________________________76<br />
‘Mens kan immuunsysteem beïnvloeden, maar<br />
wat de boer niet kent vreet hij niet’<br />
OVERZICHT<br />
VAN MEER DAN<br />
140<br />
TOPSPREKERS<br />
Sprekersatlas ___________________________________155<br />
Een selectie inspirerende sprekers<br />
© KEKE KEUKELAAR<br />
58 16 76 86 50<br />
20<br />
© JULIE WUELLNER<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
© SUZAN ALBERTS<br />
© WALTER KALLENBACH<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Vincent<br />
de Kort<br />
Robert<br />
Kennedy jr.<br />
Wim<br />
Hof<br />
Tara<br />
Boxman<br />
Pierre<br />
Wind<br />
Manya<br />
Koetse<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 7
Speakers Academy®<br />
Welkom in de wondere wereld van Speakers Academy ® . We vertegenwoordigen de meest invloedrijke experts<br />
en autoriteiten van de wereld. Samen met onze sprekers creëren we betekenisvolle en innovatieve verhalen voor<br />
onze Nederlandse en internationale klanten en hun publiek. Verhalen die verteld moeten worden en om onze<br />
missie ‘Bringing Knowledge to the World’ uit te dragen.<br />
© MARIE CECILE THIJS<br />
Albert de Booij<br />
CEO<br />
Nina Kesar<br />
Adjunct-directeur<br />
René Warmerdam<br />
Directeur sales<br />
Walter Kallenbach<br />
Consultant<br />
Desmond de Jong<br />
Consultant<br />
Andrea den Hartog<br />
Consultant<br />
Maureen Zuidhof<br />
Consultant<br />
Melanie Martens<br />
Front Office<br />
Yonca Kiliç<br />
Front Office<br />
Sonja Diener<br />
Financial Controller<br />
Femke Visser<br />
Sociale Media & Communicatie<br />
Ruben van Ravens<br />
Communicatie<br />
Jacques Geluk<br />
Journalist<br />
Nick Lindeijer<br />
IT<br />
Don de Bruijn<br />
Grafisch vormgever<br />
Fotografie: Speakers Academy ® | Walter Kallenbach<br />
8<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
De unieke dienstverlening<br />
in 10 punten<br />
1. Speakers Academy ® heeft<br />
5. Onze kennisambassadeurs<br />
8. De boeiende en<br />
een transparant prijsbeleid.<br />
staan 365 dagen per jaar<br />
inspirerende werkomgeving<br />
Speakers Academy ® is<br />
Duidelijkheid vooraf, geen<br />
voor u klaar en zorgen<br />
op het Speakers Academy ®<br />
al meer dan 20 jaar het<br />
boekings- of verborgen<br />
ervoor dat u binnen 24 uur<br />
hoofdkantoor garandeert<br />
beste sprekers advies-<br />
kosten.<br />
een offerte ontvangt.<br />
optimale professionaliteit<br />
bureau van Nederland<br />
en klantgerichtheid en<br />
en geeft vrijblijvend<br />
2. Het consultancyteam van<br />
6. Relaties van Speakers<br />
staat borg voor het hoogst<br />
advies op maat. Bel<br />
Speakers Academy ® is het<br />
Academy ® ontvangen<br />
denkbare niveau van<br />
ons op 010-4333322 of<br />
meest ervaren team in de<br />
het <strong>ACADEMY</strong> ® <strong>Magazine</strong><br />
dienstverlening.<br />
bezoek onze website<br />
Europese sprekerswereld.<br />
kosteloos evenals de<br />
speakersacademy.com<br />
Met een gezamenlijke<br />
periodieke Nieuwsbrief,<br />
9. In geval van ziekte en/of<br />
voor uitgebreide profielen<br />
ervaring van zo’n 100<br />
waarin de laatste<br />
overmacht draagt Speakers<br />
en interessante artikelen,<br />
jaar heeft het meer dan<br />
ontwikkelingen worden<br />
Academy ® te allen tijde<br />
foto’s en video’s.<br />
honderdduizend aanvragen<br />
besproken en de meest<br />
zorg voor een vervangende<br />
voor zijn relaties in<br />
recente sprekers worden<br />
spreker of dagvoorzitter.<br />
behandeling genomen.<br />
voorgesteld. Zo krijgt de<br />
Uiteraard in overleg met de<br />
relatie actuele kennis van<br />
klant.<br />
3. Een internationaal netwerk<br />
de steeds veranderende<br />
dat zijn weerga niet kent en<br />
sprekersmarkt.<br />
10. Speakers Academy ®<br />
toegang geeft tot meer dan<br />
hanteert een onbesproken<br />
35.000 sprekers wereldwijd.<br />
7. Nadat een boeking tot<br />
ethisch gedrag naar haar<br />
stand is gekomen stemt<br />
klanten, medewerkers,<br />
4. Kosteloos advies.<br />
Speakers Academy ® de<br />
toeleveranciers,<br />
werkbesprekingen af,<br />
Faculty Members en de<br />
controleert de optredens en<br />
samenleving, hetgeen<br />
evalueert de optredens die<br />
resulteert in een<br />
hebben plaatsgevonden.<br />
onberispelijke reputatie<br />
en een ongeëvenaard<br />
betalingsgedrag.<br />
© NICO KROON<br />
André Kuipers over Speakers Academy®<br />
“Bringing knowledge to the world. Dit motto van Speakers Academy verwoordt óók mijn missie als<br />
astronaut. Het is verrijkend én inspirerend om opgedane kennis te delen met anderen. Ik leer veel<br />
van de organisaties waar ik word uitgenodigd om te spreken en ik hoop dat mijn publiek wijzer<br />
weggaat dan het is gekomen. Speakers Academy speelt een belangrijke rol bij de uitwisseling van<br />
kennis tussen veelal heel verschillende werelden.”<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 9
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® INTERNATIONAL<br />
Our keynote speakers<br />
perform in 70 countries<br />
Antarctica<br />
Denmark<br />
Jamaica<br />
Russia<br />
Argentina<br />
Dubai<br />
Jersey<br />
Saudi Arabia<br />
Aruba<br />
England<br />
Lithuania<br />
Serbia<br />
Australia<br />
Estonia<br />
Luxembourg<br />
Singapore<br />
Austria<br />
Finland<br />
Malaysia<br />
Slovakia<br />
Bahamas<br />
France<br />
Malta<br />
Slovenia<br />
Belarus<br />
Germany<br />
Mauritius<br />
South Africa<br />
Belgium<br />
Ghana<br />
Mexico<br />
South Korea<br />
Bolivia<br />
Greece<br />
Monaco<br />
Spain<br />
Brazil<br />
Greenland<br />
Morocco<br />
Suriname<br />
Canada<br />
Guernsey<br />
Netherlands<br />
Sweden<br />
China<br />
Hong-Kong<br />
New Zealand<br />
Switzerland<br />
Croatia<br />
Hungary<br />
Nigeria<br />
Taiwan<br />
Cuba<br />
India<br />
Norway<br />
Thailand<br />
Curaçao<br />
Ireland<br />
Panama<br />
Turkey<br />
Cyprus<br />
Israel<br />
Poland<br />
USA<br />
Czech Republic<br />
Italy<br />
Portugal<br />
Vatican CITY<br />
10<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® INTERNATIONAL<br />
Bernard Kouchner<br />
Mikheil Saakashvili<br />
dr. Susan Neiman<br />
prof. dr. Peter Sloterdijk<br />
Anja Kohl<br />
David Shing<br />
Tasha de Vasconcelos<br />
Virginie Raisson<br />
Philippe Douste-Blazy<br />
© ROY BEUSKER<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />
© DUIJNZICHT FOTOGRAFIE<br />
© FANNY SCHERTZER<br />
© RIANNE NOORDEGRAAF<br />
Alastair Campbell<br />
© ADRIE MOUTHAAN<br />
© HENK SEPPEN<br />
© ROBERT ESPALIEU<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
© DUIJNZICHT FOTOGRAFIE<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
© ENITH VAN TONGEREN<br />
© ENITH VAN TONGEREN<br />
Dominique Moïsi<br />
Lucy Alexander<br />
Jack Lang<br />
Akwasi Frimpong<br />
Jeremy Rifkin<br />
Worldwide bookings<br />
+31 (0)10 - 433 33 22 | speakersacademy.com<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 11
12 PRESENTS<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
COMING HOME TO AUTHENTIC CONSCIOUSNESS<br />
FOLLOW UP TO THE HIGHLY ACCLAIMED AND AWARD WINNING<br />
MIND THE MATRIX 1 MOVIE (MORE THAN 1.000.000 VIEWS)<br />
SCIENTIFICALLY BACKED-UP<br />
Mind the Matrix II 'The Series':<br />
Stream 12 episodes for just $ 12.99<br />
View trailer and stream via<br />
worldofconsciousness.com
VISIT THE<br />
WEBSITE<br />
Visit worldofconsciousness.com<br />
A platform for conscious knowledge, mind science,<br />
spirituality and uplifting, inspiring and truthful information.<br />
Watch hundreds of videos about various interesting topics on consciousness,<br />
society, nature, cosmos, body, mind & spirit, music and more.<br />
worldofconsciousness.com<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 13
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® TALKS<br />
Een andere kijk op de coronasituatie<br />
en de 1,5 meter samenleving<br />
Marcia Luyten in gesprek met Maurice de Hond,<br />
Bob de Wit en Willem Engel<br />
Bewuste keuzes maken<br />
voor de wereld van morgen<br />
Harm Edens in gesprek met Thomas Rau,<br />
Helga van Leur en Pierre Wind<br />
Wat gaat er veranderen aan onze<br />
manier van werken in de toekomst?<br />
Aldith Hunkar in gesprek met Mathijs Bouman,<br />
Marianne Zwagerman en Martijn Aslander<br />
Hoe geven we zin aan<br />
ons leven tijdens crisis tijd?<br />
Aldith Hunkar in gesprek met<br />
Guido Weijers, Jitske Kramer en Bas Haring<br />
Hoe haal je juist nú het beste<br />
in jezelf naar boven?<br />
Lexter Woodley in gesprek met André Kuipers,<br />
Erik Scherder en Maarten van der Weijden<br />
‘Survival of the fittest’,<br />
gedragsverandering in tijden van crisis<br />
Aldith Hunkar in gesprek met Ben Tiggelaar,<br />
Edith Bosch en Patrick van Veen<br />
Speakers Academy ® Talks<br />
Bringing Knowledge to your Home<br />
De missie van Speakers Academy ® is sinds 1997 “Bringing Knowledge to<br />
the World”. In de huidige situatie heeft Speakers Academy ® haar missie<br />
uitgebreid met: “Bringing Knowledge to your Home”. In tijden van crisis<br />
is het nog belangrijker om informatie, motivatie en inspiratie met elkaar<br />
te delen. De virtuele wereld helpt ons om dit voort te zetten.<br />
DIRECT NAAR<br />
DE TALKS<br />
14<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WEBINARS<br />
Wilt u een webinar of hybride evenement* organiseren?<br />
De mogelijkheden bij Speakers Academy ® zijn ongekend, al was het maar omdat wij inmiddels zijn uitgegroeid tot een van<br />
de belangrijkste organisatoren op dit gebied. Heel interessant in dit kader is het feit dat veel internationale sprekers, die<br />
normaal gesproken hoge honoraria bedingen (met name Amerikaanse sprekers!), nu bereid zijn hun gages te verlagen, in<br />
sommige gevallen met meer dan 50%. Vraag naar de mogelijkheden. De prijzen zullen u alleszins meevallen.<br />
De consultants van Speakers Academy ® staan voor u klaar.<br />
*Een hybride evenement is een combinatie van een evenement met gasten fysiek in de zaal of in het theater,<br />
met opnames van dit evenement voor kijkers thuis.<br />
Wilt u na afloop van uw webinar een ludieke analyse in de vorm van een handige tekening?<br />
Monique van Rooyen leidt uw programma terug tot de essentie.<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 15
© JULIE WUELLNER<br />
‘Als je iets slechts een<br />
korte periode test<br />
(zoals de coronavaccins)<br />
weet je niet wat de<br />
consequenties voor de<br />
gezondheid op lange<br />
termijn zijn’<br />
16<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
GEZONDHEID<br />
‘Kinderen niet blootstellen<br />
aan ongeteste vaccins’<br />
Robert Kennedy jr.<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie met dank aan Waterman Alliance<br />
Afgezien van crises zoals de recente coronaviruspandemie, is de grootste uitdaging waar Amerika vandaag de dag voor<br />
staat de chronische ziekte-epidemie onder Amerikaanse kinderen. “Het is onze missie daaraan een einde te maken door<br />
agressief te werken aan het elimineren van schadelijke blootstelling van kinderen aan niet geteste vaccins, glyfosaat,<br />
pesticiden, fluoride en 5G. We houden de verantwoordelijken verantwoordelijk en nemen voorzorgsmaatregelen, zodat dit<br />
nooit meer gebeurt", aldus Robert F. Kennedy jr., oprichter en voorzitter van Children's Health Defense en een van ‘s werelds<br />
grootste pleitbezorgers voor het milieu. Sommige lezers kunnen Kennedy’s opinies controversieel vinden.<br />
<strong>ACADEMY</strong> ® <strong>Magazine</strong> wil geen standpunt innemen, maar zijn lezers alle beschikbare informatie meegeven – voors en<br />
tegens – om hen te helpen zelf een afgewogen mening te vormen.<br />
R<br />
Robert F. Kennedy jr. (66) is oprichter<br />
en voorzitter van de Waterkeeper Alliance,<br />
de overkoepelende groep van<br />
360 organisaties in 48 landen die vervuilers<br />
opspoort en aanklaagt. Het doel is drinkbaar<br />
water voor iedereen, overal ter wereld, waarin<br />
mensen ook veilig kunnen vissen en zwemmen.<br />
Meer dan vijftien jaar geleden, mede op<br />
basis van zijn publicaties en toespraken, begonnen<br />
ouders van door vaccinaties beschadigde<br />
kinderen Robert Kennedy te verzoeken<br />
een onderzoek in te stellen naar het giftige op<br />
kwik gebaseerde conserveermiddel Thimerosal.<br />
In de hoop dat hij eindelijk de waarheid<br />
over vaccinatieschade aan het licht zou<br />
brengen en gerechtigheid zou bereiken voor<br />
jeugdige slachtoffers. Beide gevechten zijn<br />
nog lang niet voorbij, maar er is en wordt nog<br />
steeds vooruitgang geboekt.<br />
De Waterkeeper-beweging is in 1966 gestart<br />
door een aantal vissers bij en op de Hudson-rivier<br />
in New York. Ze kwamen in actie<br />
tegen industriële vervuilers, die bezig waren<br />
hun manier van leven te vernietigen. Hun<br />
stoere milieuactivisme was de aanzet voor het<br />
wonderbaarlijke herstel van de Hudson en inspireerde<br />
anderen om wereldwijd Waterkeeper-groepen<br />
te lanceren. “De Waterkeeper<br />
Alliance is nu een van de grootste waterbeschermingsgroepen<br />
ter wereld.” De Alliantie<br />
zorgt ervoor dat de Waterkeeper-groepen met<br />
elkaar en hun lokale wateren verbonden zijn,<br />
zodat ze als een krachtige gecoördineerde wereldwijde<br />
beweging de strijd voor schoon water<br />
kunnen blijven voeren. Robert Kennedy:<br />
“Elke groep heeft een patrouilleboot en bestaat<br />
uit getrainde Waterkeepers die hun waterwegen<br />
beschermen tegen machtige steenkoolbedrijven<br />
die miljoenen liters giftige<br />
steenkoolas in een rivier lozen, of varkenshouderijen<br />
die onbehandeld afval in de waterwegen<br />
dumpen.” Natuurlijk neemt de Waterkeepers<br />
Alliance indien nodig juridische<br />
stappen. “Als totaal zijn onze groepen zeer<br />
succesvol, maar de mate van succes verschilt”,<br />
zegt Kennedy. Hij blijft de Waterkeeper Alliance<br />
leiden en vertegenwoordigt milieuorganisaties<br />
als advocaat. Er is nog veel te doen en<br />
de klimaatverandering helpt niet echt. “Het<br />
leven op de planeet staat op het spel. Ik blijf<br />
onder andere werken aan schone energie en<br />
het ontkolen van ons energiesysteem. Ook de<br />
strijd tegen de kolen- en aardgasbedrijven die<br />
het energiesysteem domineren en de subsidies<br />
die ze krijgen gaat door.”<br />
DONALD J. TRUMP<br />
Mister Kennedy is, om het netjes te zeggen,<br />
geen fan van de Amerikaanse president Donald<br />
J. Trump.<br />
“Trump is niet alleen in staat wetten te ontmantelen<br />
waarop we vertrouwen – en 35 jaar<br />
van mijn werk – maar hij geeft ook legitimiteit<br />
aan rechtse ideologieën.” Zou een tweede<br />
termijn een ramp zijn voor mens, dier en planeet?<br />
“Ja, in feite is het dat al. Onze kinderen<br />
zullen de gevolgen van zijn administratie al na<br />
één termijn voelen. George W. Bush was bijna<br />
net zo slecht voor het milieu, maar de erfenis<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 17
GEZONDHEID<br />
van Trump zal echt nog erger zijn, omdat de gevolgen van zijn beleid<br />
niet direct na zijn vertrek zullen verdwijnen. We zullen tegen de<br />
impact van de door hem genomen beslissingen blijven vechten, zelfs<br />
als hij geen president meer is. Ook als de Democraten de volgende<br />
presidentsverkiezingen winnen, wat een groot verschil zou moeten<br />
uitmaken, zal de politieke strijd voor ons voortduren. De huidige regels<br />
die ons energiesysteem reguleren zijn geschreven door vervuilers<br />
en uitstoters van koolstof. Ze belonen de smerigste, meest giftige<br />
brandstoffen, die helaas worden gebruikt voor oorlogsvoering. Er is<br />
een nieuwe verzameling regels nodig, die zorgt voor groene, schone<br />
en gezondere brandstoffen.” De meest effectieve manier om de huidige<br />
catastrofe te keren is om de markten te bewegen, indien nodig<br />
gedwongen, hun activiteiten te heroverwegen".<br />
‘GEVOLGEN PAS NA JAREN ZICHTBAAR’<br />
Robert Kennedy jr. staat algemeen bekend als een leider van de<br />
anti-vaccinatiebeweging, hoewel hij die zo niet wil noemen. Onlangs<br />
zei hij dat hij niet per se tegen vaccins is, maar eerder voor veilige,<br />
goed geteste vaccins. Het probleem is dat de veiligheidsclaims<br />
vanuit de industrie niet voldoende wetenschappelijk worden ondersteund.<br />
Daarom is zijn organisatie Children’s Health Defense<br />
(CHD) tegen verplichte vaccinatie en zal Robert Kennedy in oktober<br />
in München deelnemen aan een demonstratie tegen de Duitse<br />
invoering van verplichte inentingen. “Het grote probleem met vaccins<br />
is dat ze veel ingrediënten bevatten, die er eigenlijk niet in zouden<br />
moeten zitten”, zegt hij. Volgens CHD erkende de Food and<br />
Drug Administration al in 1999 dat zij de technologie om vaccins<br />
te maken niet meer kan bijhouden en het vermogen is kwijtgeraakt<br />
om ze adequaat te controleren op nadelige bijwerkingen. Dit is belangrijk,<br />
omdat het maanden of zelfs jaren kan duren voordat de gevolgen<br />
zichtbaar worden, bijvoorbeeld als het gaat om leervermogen<br />
en kanker.<br />
“Het testen van de veiligheid zou het belangrijkste moeten zijn.<br />
Op dit moment zijn veel vaccins verplicht voor Amerikaanse kinderen<br />
en jongeren onder de 18 jaar, maar geen van deze zijn getest<br />
tegen een inerte placebo, wat betekent dat niemand het risicoprofiel<br />
van deze producten kent. Niemand kan vertellen of dat specifieke<br />
vaccin problemen kan veroorzaken. De speciale vrijstelling<br />
voor het testen van de veiligheid van deze vaccins is afgegeven door<br />
de Centers for Disease Control and Prevention (CDC), de vroegere<br />
Public Health Service, een quasi-militair agentschap. Het vaccinatieprogramma<br />
werd gelanceerd als verdediging van de nationale<br />
veiligheid tegen biologische aanvallen op ons land. Ze wilden er zeker<br />
van zijn dat als er bijvoorbeeld een antraxaanval vanuit Rusland<br />
zou plaatsvinden, we deze 'verdediging' gemakkelijk zouden kunnen<br />
ontwikkelen, maken en inzetten voor honderd miljoen Amerikanen,<br />
zonder belemmerende regelgeving. Ze noemden het geen<br />
medicijnen, om verplichte veiligheidstests te vermijden. De vac-<br />
18 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
‘Vaccins<br />
maken<br />
Amerika niet<br />
gezonder’<br />
© JULIE WUELLNER
GEZONDHEID<br />
cins zijn dus niet vanaf het begin op veiligheid getest, wat Amerikaanse<br />
kinderen en jongeren in een wetenschappelijk experiment plaatst. Het<br />
echte probleem is dat het bewakingssysteem dat werd opgezet ook niet<br />
werkte.” Met andere woorden, stelt Kennedy: "Er zijn geen eerste testen<br />
en de controle na het op de markt brengen werkt ook niet, maar vaccins<br />
veroorzaken wel degelijk allerlei aandoeningen.” Europese overheidsorganisaties<br />
op het gebied van de gezondheidszorg beweren dat<br />
alle vaccins uitgebreid worden getest vooraleer ze op de Europese markt<br />
worden gebracht, maar dat de effecten op de lange termijn niet nauwkeurig<br />
zijn te voorspellen. Volgens het CDC en vele regeringen over de<br />
hele wereld kunnen vaccins echter ‘besmettelijke ziekten voorkomen<br />
die ooit veel zuigelingen, kinderen en volwassenen hebben gedood of<br />
geschaad. Zonder vaccins loopt uw kind het risico ernstig ziek te worden,<br />
pijn te lijden, invalide te worden en zelf te overlijden aan ziekten<br />
als mazelen en kinkhoest’.<br />
KINDERSTERFTE<br />
Kennedy: “De clou is dat meer dan 54 procent van de Amerikaanse<br />
kinderen lijdt aan een of meer chronische ziekten, waarbij de late jaren<br />
tachtig en beginjaren negentig worden gezien als de periode die<br />
de achteruitgang inluidde. Autisme, ADHD, astma, anti-immuunziekten<br />
en allergieën zijn sinds 1989 geëxplodeerd. Er is groeiend bewijs<br />
dat milieugifstoffen, zoals zware metalen, pesticiden en herbiciden,<br />
de belangrijkste boosdoeners zijn, terwijl studies vaccins en de giftige<br />
ingrediënten erin koppelen aan een breed scala van negatieve gezondheidsuitkomsten,<br />
met inbegrip van aanvallen, neurologische ontwikkelingsstoornissen<br />
en zuigelingsterfte. De Verenigde Staten kennen<br />
het meest agressieve vaccinschema en tegelijkertijd het hoogste kindersterftecijfer<br />
in de eerste twee levensjaren, veel hoger dan in enig ander<br />
geïndustrialiseerd land. De medische rekeningen zijn er het hoogst<br />
en hetzelfde geldt voor het percentage chronisch zieken. Aan de andere<br />
kant is de kindersterfte in het land met de laagste vaccinatiegraad, Japan,<br />
eveneens het laagst. Mensen leven daar veel langer. Vaccins maken<br />
Amerika niet gezonder. Het is een geweldig verdienmodel, want<br />
farmaceutische bedrijven verdienen 50 miljard dollar per jaar aan de<br />
verkoop van vaccins, maar ook vele miljarden aan de verkoop van de<br />
behandelingen voor de chronische ziekten die door hun vaccins worden<br />
veroorzaakt, zoals epi-pennen, anti-beroertemedicijnen en antidepressiva.”<br />
Naar de mening van Robert Kennedy jr. hebben veel van<br />
die bedrijven de democratie in de VS en Europa zozeer kunnen ondermijnen<br />
dat de Europeanen hen toestaan druk uit te oefenen op de wetgevers,<br />
zodat die wetten uitvaardigen die vaccins verplicht stellen voor<br />
mensen die dat niet willen. Voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog<br />
gaan ze dus medicijnen voorschrijven aan gezonde mensen die<br />
ze niet nodig hebben, zonder hen te informeren over eventuele consequenties<br />
en om toestemming te vragen. “Als het gaat om het inenten van<br />
kinderen en jongeren, aanvaarden de fabrikanten van de vaccins geen<br />
enkele aansprakelijkheid. Ze hebben juridisch geen verantwoordelijkheid<br />
om ze veilig te maken, noch zijn er financiële prikkels om daarin<br />
verandering te brengen.”<br />
WATERPOKKENVACCIN IS BESMETTELIJK<br />
“Pas op”, zegt Robert Kennedy jr. “Nadat je het waterpokkenvaccin<br />
hebt gekregen, ben je officieel één à twee dagen besmettelijk, dus in die<br />
periode kun je de ziekte op andere mensen overdragen. Virusverspreiding<br />
is tot wel zes weken mogelijk.” De periode van besmetting kan variëren,<br />
maar volgens Kennedy geldt dit ook voor het poliovaccin en andere<br />
bio-virusvaccins. “Het is absurd. Als je de protocollen leest voor<br />
de zorg aan kinderen met een gecompromitteerd immuunsysteem staat<br />
daarin dat je ze uit de buurt van gevaccineerde leeftijdgenootjes moet<br />
houden. Niet andersom, want gevaccineerde kinderen kunnen geen<br />
ziekte krijgen van een niet-gevaccineerd kind. De griepprik? Die doet<br />
niet wat ze beloven en vermindert bovendien de sterfte onder ouderen<br />
niet. Bovendien kan de prik je ziek maken. Desondanks nemen overheden,<br />
instanties en wetgevers het op zich deze vaccinaties financieel te<br />
faciliteren. Ze vaardigen wetten uit en enten mensen soms verplicht in<br />
met medicijnen die niet grondig getest zijn en waarvan niet bekend is of<br />
ze mensen ziek maken. Als je iets slechts voor een korte periode test (zoals<br />
de coronavaccins) weet je niet wat de consequenties voor de gezondheid<br />
op lange termijn zijn.” Het moge duidelijk zijn dat Robert Kennedy<br />
jr. zich voorbereidt op een lange strijd om de wereld beter en minder<br />
giftig te maken voor de volgende generaties.<br />
Robert F. Kennedy jr. is een Amerikaanse milieuadvocaat, auteur, activist, ondernemer in schone technologie en radiopresentator.<br />
Hij is een Ierse Amerikaan, zoon van de New Yorkse senator en voormalig procureur-generaal Robert Francis Kennedy en neef van<br />
de voormalige Amerikaanse president John F. Kennedy. Kennedy is president van de Waterkeeper Alliance, een organisatie zonder<br />
winstoogmerk die zich richt op het behoud en de bescherming van waterwegen wereldwijd. Hij is een milieurechtspecialist en<br />
partner bij het advocatenkantoor Morgan & Morgan. Kennedy is ook professor emeritus milieurecht aan de Pace University Law<br />
School in White Plains, New York. Kennedy heeft tien boeken geschreven, waaronder twee New York Times bestsellers en drie<br />
kinderboeken. Hij heeft talrijke prijzen ontvangen, voornamelijk voor zijn milieuwerk, waaronder de Earth Action Environmental<br />
Ethics Award, de New York State Outdoor Education Environmental Impact Award en is uitgeroepen tot milieukampioen van de<br />
staat New York en door Time <strong>Magazine</strong> als ‘Held van de planeet’ voor zijn aandeel in het terugbrengen van de Hudson-rivier zoals die<br />
was in het pre-industriële tijdperk. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 19
© WYTSE KOETSE<br />
‘Sociale media<br />
zijn de basis<br />
van wat ik doe<br />
en daar houd ik<br />
een vinger aan<br />
de pols’<br />
20<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
CHINA<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Chinese draak heeft<br />
juist vele gezichten<br />
Manya Koetse<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
Nieuws uit China heeft in het Westen vaak een negatieve, wantrouwige ondertoon. Dat is lang niet altijd terecht volgens<br />
Chinakenner en sociale ‘trendwatcher’ Manya Koetse. Ze is kritisch, maar vindt het belangrijk mensen daarnaast een andere<br />
kant van het Aziatische land te laten zien. “Niet alleen wat niet mag en onmogelijk is, maar juist ook wat wel kan, mag en<br />
gebeurt. Geen land ter wereld heeft zo'n bloeiende online cultuur en telt zoveel digitale innovaties als de Volksrepubliek<br />
China. Dat feit blijft vaak onderbelicht doordat men denkt dat de censuur alles tegenhoudt. Zo zwart-wit is het niet en<br />
daarom blijft het fascinerend te berichten over een land en een cultuur die zo in beweging zijn.”<br />
M<br />
Manya Koetse is hoofdredacteur van<br />
What’s on Weibo, een onafhankelijke<br />
nieuws-website die trends in<br />
China zichtbaar maakt door sociale media als<br />
microblogwebsite Sina Weibo ( 新 浪 微 博 ),<br />
digitale ontwikkelingen en veranderingen in<br />
het medialandschap daar nauwlettend te volgen.<br />
Ze spreekt Japans en Mandarijn-Chinees<br />
en is als deskundige, sinoloog en japanoloog<br />
geregeld te gast in actualiteiten- en praatprogramma’s<br />
op nationale en internationale televisie-<br />
en radiostations. “Mijn liefde voor<br />
Azië ontstond al op jonge leeftijd. Mijn moeder<br />
deed veel zaken met Japanners, die ook bij<br />
ons over de vloer kwamen. Ik raakte geïnteresseerd<br />
in de taal en kon niet uitstaan dat ik<br />
hun schrift niet kon lezen. Doordat ik merkte<br />
dat Japanners zich anders gedragen dan wij,<br />
zocht ik naar een sleutel om hun cultuur beter<br />
te doorgronden. Toen ik 10, 11 jaar oud was<br />
begon ik daarom over het land van de contradicties<br />
te lezen. Er waren oude tempels en eeuwenoude<br />
tuinen, maar je had ook Harajuka<br />
mode en de nieuwste digitale snufjes. Die tegenstellingen<br />
boeiden mij en op mijn zestiende<br />
ging ik los van mijn ouders in Japan wonen<br />
bij een gastgezin op het platteland. De bedoeling<br />
van het niet meer bestaande uitwisselingsprogramma,<br />
waarvan ik en negen andere<br />
tieners gebruikmaakten, was een beter beeld<br />
te krijgen van het Japan van na de Tweede Wereldoorlog<br />
en zijn bewoners. We werden allemaal<br />
ergens anders naartoe gestuurd en meteen<br />
in het diepe gegooid. Niemand begreep<br />
me in het gezin en op school, maar na een jaar<br />
sprak ik vloeiend Japans.” Terug in Nederland<br />
maakt Manya haar middelbare school af<br />
en gaat ze Japans studeren aan de Universiteit<br />
Leiden. Daar merkt ze dat China veel meer in<br />
opkomst is dan Japan en dat wat daar op allerlei<br />
gebieden gebeurt is ‘geleend’ van hun Chinese<br />
overburen. “Ik zat bij het verkeerde land<br />
en wilde naar de bron. Uiteindelijk heeft China<br />
mijn hart gestolen en ben ik meer van dat<br />
land gaan houden.”<br />
TWEEDE HUIS<br />
Van de Olympische Spelen van 2008 tot ongeveer<br />
2010 woont Manya Koetse in China,<br />
waar ze – in het kader van haar studie in Leiden<br />
– studeert aan de Universiteit van Peking.<br />
Ze voelt zich er vrijer en gelijkwaardiger dan<br />
in Japan en beschouwt het land als haar tweede<br />
huis. “Ik vond het toen al erg dat westerse<br />
media vastzitten in het narratief van censuur,<br />
mensenrechten en privacy als we het hebben<br />
over China. Het is belangrijk al die onderwerpen<br />
aan te kaarten, maar ik had het idee dat we<br />
de andere kant niet zagen. Dat westerse media,<br />
maar ook burgers, dachten dat er in China<br />
helemaal niets kon. Ik zag juist dat álles daar<br />
gebeurde. Veel meer dan bij ons en dat digitale<br />
ontwikkelingen, de online- en jeugdcultuur,<br />
de mode, al die dingen, echt in een stroomversnelling<br />
zaten. Dat vind je vaak nog steeds niet<br />
terug in onze discussies over China. Jammer.<br />
Daardoor gaan we het land nooit begrijpen.”<br />
Dat is de reden waarom ze in 2014 begint met<br />
haar website What’s on Weibo. Daarop zijn<br />
ook wel artikelen en filmpjes te vinden over<br />
onderwerpen die in China taboe zijn, maar<br />
Manya wil door de lens van de sociale media<br />
vooral laten zien wat er wel gebeurt en dat er<br />
ook veel positiefs valt te melden over maatschappelijke,<br />
culturele en historische gebeur-<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 21
CHINA<br />
tenissen in het voortdurend veranderende China. “Bijvoorbeeld over<br />
het daar geïntroduceerde sociale kredietsysteem, waarover de laatste<br />
twee jaar veel is geschreven. Het is een nieuw systeem dat daar is geïntroduceerd,<br />
maar geen app. Meer een communicatiesysteem tussen verschillende<br />
sectoren, een soort sociaal strafblad.” Manya: “Als jij een sigaretje<br />
hebt gerookt in de trein, weten ze dat ook op de luchthaven en<br />
word je daarop aangekeken. In westerse media is het systeem omschreven<br />
als Orwelliaans of dystopisch. In China vinden mensen het gewoon<br />
handig. Vroeger wist iemand in het noorden niet wat iemand in het zuiden<br />
van dit immense land had gedaan. Een oplichter kon daardoor ergens<br />
anders gewoon zijn gang gaan. Dat is nu veranderd en dat zien ze<br />
als positief.”<br />
BLINDE VLEK<br />
Manya constateert dat de Nederlandse en internationale media een<br />
soort blinde vlek hebben als het gaat over systemen die China introduceert,<br />
maar die wijzelf ook allang hebben. Ze noemt de lijsten in Amerika<br />
waarop precies staat welke zedendelinquenten op welk adres wonen<br />
in een bepaalde wijk. Dat gaat in principe veel verder dan het door<br />
het Westen bekritiseerde sociale kredietsysteem. Doordat het over China<br />
gaat hangen mensen daar, zegt Manya, allerlei dingen aan op, maar<br />
Tibet, mensenrechten, de handelsoorlog, Taiwan en het Coronavirus<br />
– waarover ze ook bericht op haar zeer complete website – hebben in<br />
principe niets met dat onderwerp te maken. “Het land is groot en er gebeurt<br />
veel. Je kunt echter niet altijd alles op een hoop gooien. Natuurlijk<br />
zijn de sociale media gevangen in een soort glazen stolp. Het internet<br />
is afgesloten voor de rest van de wereld. YouTube, Facebook, Twitter<br />
of Wikipedia en andere buitenlandse media, waaronder ook mijn website,<br />
zijn geblokkeerd. Bij bepaalde gebeurtenissen, zoals de herdenking<br />
van de studentenprotesten op het Plein van de Hemelse Vrede<br />
(Tiananmenplein) in 1989, ligt het internet zowat plat, waardoor jongeren<br />
nauwelijks weet hebben van die protesten. Anderzijds hebben de<br />
Chinezen daardoor wel zelf een eigen digitale omgeving kunnen ontwikkelen.<br />
Wij zitten vast in digitale hokjes, voor alles hebben we aparte<br />
apps (Twitter, Facebook, WhatsApp, bol.com, amazon, booking.com,<br />
etc.), maar de Chinezen hebben één app, WeChat van het bedrijf Tencent,<br />
waarin alles is gecombineerd. Techbedrijven daar zijn niet bang<br />
dingen te combineren.” Volgens Manya hebben inmiddels 800 miljoen<br />
Chinezen toegang tot internet en gaat 98 procent van het onlineverkeer<br />
via mobieltjes.”<br />
WINKELEN<br />
Winkelen in de grote Chinese steden is door de digitale revolutie<br />
22<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
enorm veranderd. In steden als Peking (21 miljoen inwoners) en Sjanghai,<br />
die druk bezig zijn met opruimen, zijn veel ouderwetse markten inmiddels<br />
verdwenen. De stadsbesturen doen dat ook omwille van de veiligheid.<br />
In andere plaatsen, zoals Wuhan (11 miljoen inwoners), waar<br />
de corona-uitbraak op een dierenmarkt is begonnen, is dat nog niet het<br />
geval. Daar is de markt begin april weer geopend. “Sinds vijf jaar verhuist<br />
steeds meer handel naar online. Dat neemt een enorme vlucht.<br />
Dat geldt niet voor westerse winkelketens, zoals IKEA, waar de Chinezen<br />
graag naartoe gaan, maar wel voor veel andere aankopen. Koffie en<br />
desserts bestellen en binnen vijftien minuten laten bezorgen is al heel<br />
normaal. Het wegvallen van kleine ondernemers uit het straatbeeld in<br />
de hele grote steden – elders zijn ze nog volop te vinden – betekent niet<br />
dat het sociale leven verdwijnt. “Er zijn veel straatdansers. Vooral ouderen<br />
verzamelen in parkjes en op pleintjes waar ze elke avond in groepen<br />
van vijf tot honderd mensen te dansen. ’s Morgens doen ze bijvoorbeeld<br />
samen tai chi. Nog steeds wordt veel op straat geleefd.”<br />
BALANCEREN<br />
Hoewel ze ook bericht over zaken die de Chinezen wellicht minder<br />
welgevallig zijn, besteden Chinese media zoals nieuwszender CTGN<br />
toch aandacht aan haar en heeft ze soms contact met de ambassade in<br />
Den Haag. “Ik heb onlangs meegewerkt aan een online filmpje over de<br />
relatie tussen Nederland en China ten tijde van de coronacrisis, een<br />
initiatief van de Chinese ambassade. Het Chinese ministerie van Cultuur<br />
heeft me een aantal jaren geleden zelfs uitgenodigd. Ondanks het<br />
feit dat mijn website daar geblokkeerd is, waarderen ze me denk ik wel.<br />
Als onafhankelijke sinoloog en China media 'watcher' probeer ik een<br />
brug te slaan tussen de Engelstalige en Chineestalige mediawerelden.<br />
Ik schrijf over onderwerpen die al ‘trending’ waren op hun sociale media,<br />
dus kom ik niet vaak aan onderwerpen die super taboe zijn. Ik bericht<br />
wel over online discussies die een uur later opeens gecensureerd<br />
zijn. Dat meld ik dan ook; de screenshots bewaar ik. Sociale media zijn<br />
de basis van wat ik doe en daar houd ik een vinger aan de pols. Op die<br />
manier hoop ik ook meer begrip te creëren voor China en de ontwikkelingen<br />
die dat land doormaakt." De Chinese overheid heeft eenheid<br />
gepromoot ten tijde van COVID-19 bijvoorbeeld en is bovendien onder<br />
president Xi Jinping sociale media anders gaan gebruiken. In 2002<br />
bij de uitbraak van SARS waren er nog net geen sociale media, maar tijdens<br />
schandalen daarna rond vervuild melkpoeder, kindervaccinaties<br />
die niet deugden en het grote treinongeluk van 2011, is men erachter gekomen<br />
dat sociale media veel sneller zijn dan de censuurteams aankunnen<br />
en daardoor een online mediastrategie noodzakelijk is. Dat is heel<br />
goed duidelijk geworden tijdens de coronacrisis. In plaats van veel censuur,<br />
werden het internet en de sociale media erg open gelaten en door<br />
de staatsmedia gebruikt voor praktische communicatie en het verspreiden<br />
van hun boodschap.” Manya Koetse begrijpt niet waarom het Westen<br />
in tegenstelling tot China zo lang heeft gewacht met het ontwikkelen<br />
van speciale corona-apps. “Meteen al in die eerste weken kwam WeChat<br />
met een speciaal programma. Je kon klikken op jouw wijk en zien in
CHINA<br />
welke straat mensen met corona wonen en naar welke winkels ze waren<br />
geweest. Dan kon je sneller zelf inschatten of jij risico had gelopen.”<br />
ZWART-WIT<br />
In China is al een digitale maatschappij ontstaan, die ook veel positiefs<br />
brengt. Het is niet zo zwart-wit als men in het Westen denkt. Manya:<br />
“De wetenschappelijke wereld discussieert altijd over de online ontwikkelingen<br />
in China. Volgens de een brengen die de mensen meer<br />
democratie, terwijl de ander het tegenovergestelde beweert. Het is naar<br />
mijn mening niet of-of, maar en-en. De overheid heeft meer macht over<br />
het volk, want het is makkelijker te traceren waar mensen zijn en wat<br />
ze (met wie) doen. Tegelijkertijd is sprake van een grotere democratisering.<br />
Mensen communiceren nu over onderwerpen waarover ze het<br />
eerst niet konden hebben. Tegen sommige discussies valt bovendien<br />
niet op te censureren. Iedereen had het bijvoorbeeld over de dood van<br />
de arts Li Wenliang, die als klokkenluider de uitbraak van het virus naar<br />
buiten had gebracht. De censuurteams konden daar niets tegen doen.<br />
Ik denk dat het in die lijn ongeveer blijft doorgaan en dat de overheid<br />
steeds meer kleine filmpjes op internet zet die jongeren aanspreken,<br />
zonder dat die doorhebben dat de staat erachter zit. ‘Fastfood’-propaganda<br />
als een hippe manier om jonge mensen aan te spreken, die in niets<br />
meer lijkt op de rode posters met Mao Zedong.” Manya Koetse ziet ten<br />
slotte ook andere positieve ontwikkelingen. “Innovaties en de digitale<br />
samenleving dragen erg bij aan de verbetering van de zorg. Er zijn nog<br />
veel problemen, maar het land maakt een revolutie door op dat gebied.<br />
Mensen hadden of wilden vaak geen toegang tot een huisarts. Nu zijn<br />
er apps waardoor ze 24 uur per dag met een huisdokter kunnen praten,<br />
die ook digitaal recepten uitschrijft of verwijst naar een specialist. Die<br />
eerste stap wordt veel meer digitaal en dat is belangrijk.”<br />
‘Ik zat bij het<br />
verkeerde land<br />
en wilde naar<br />
de bron’<br />
Manya Koetse is China-kenner en hoofdredacteur van<br />
What’s on Weibo (whatsonweibo.com), een internationaal<br />
goedbezochte nieuwssite (± 300.000 lezers per maand),<br />
die inzicht geeft in de ‘trending’ onderwerpen en digitale<br />
ontwikkelingen in China en vaak wordt aangehaald in<br />
de media. Naast haar werkzaamheden als redacteur<br />
en schrijver, is Manya inmiddels een veelgevraagd<br />
spreker en geeft ze haar visie in vele (inter)nationale<br />
nieuwsprogramma’s. Ze spreekt naast Nederlands en<br />
Engels ook Japans en Mandarijn. Bezoekers van haar<br />
lezingen zijn vooral geïnteresseerd in Chinese sociale media<br />
en digitale ontwikkelingen, innovatie in de zorg in China, de<br />
handelsoorlog en de dynamiek tussen China en Japan, die<br />
nog steeds niet optimaal is. Beide landen voelen zich nog<br />
steeds slachtoffer van elkaar en daarin lijkt weinig positieve<br />
verandering te komen.<br />
Voor boekingen of meer informatie<br />
T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 23<br />
© ZHANG KAIYV - PEXELS
© MARCEL KRIJGER<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
‘Er is een<br />
integraal<br />
ventilatiedeltaplan<br />
nodig’<br />
24<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
BELANG VAN DATA<br />
Data vertellen hoe een virus<br />
zich echt verspreidt<br />
drs. Maurice de Hond<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
De media hebben er de afgelopen crisis massaal voor gekozen de lijn van de overheid en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid<br />
en Milieu (RIVM) te volgen. Critici als Maurice de Hond zijn nauwelijks aan het woord gekomen, zelfs genegeerd. Is dat terecht?<br />
“Nee. Ik ben geen viroloog of immunoloog, maar kan wel heel goed data analyseren. Daardoor heb ik allerlei patronen gezien, die<br />
duidelijk maken hoe het virus zich heeft kunnen verspreiden”, zegt hij. Door de krachten te bundelen van wetenschappers en goed<br />
gedocumenteerde critici zouden wellicht andere maatregelen zijn genomen. Een gesprek met Neêrlands bekendste opiniepeiler<br />
en data-analist, die steeds vaker wordt gevraagd zijn visie te delen tijdens lezingen, die weer volop te boeken zijn. Ook daar vertelt<br />
hij waarom hij, gebaseerd op zijn analyse van wereldwijde data, concludeert dat goed ventileren en mondkapjes dragen waar dat<br />
niet kan (zeker in koude omgevingen) genoeg is om de verspreiding van virussen zoals corona tegen te houden.<br />
H<br />
Het AD heeft sociaal geograaf/demograaf,<br />
opiniepeiler en ondernemer<br />
Maurice de Hond in de beginfase<br />
van de grote versoepelingen als eerste krant<br />
wél uitgebreid aan het woord gelaten. Ook Tijs<br />
van den Brink, EO-presentator van ‘Op1’, is<br />
één van de weinige journalisten die het hebben<br />
begrepen. Op de website van NPO Radio<br />
1 zegt hij: “Juist in deze tijd moet de journalistiek<br />
haar werk doen en niet klakkeloos<br />
achter wie dan ook aanlopen. Er is een virus,<br />
een nieuw virus. We weten er weinig van. We<br />
zijn met z’n allen op zoek. Sommigen hebben<br />
daar meer verstand van dan anderen. Daarom<br />
hebben we ook in ‘Op1’ de virologen, microbiologen<br />
en epidemiologen ruim baan gegeven.<br />
Soms is het goed en interessant die<br />
wetenschappers te confronteren met kritiek.<br />
Nee, dat is geen populistisch recept. Dat is<br />
journalistiek.”<br />
Vraag is wat Maurice heeft aangezet zich zo<br />
intensief bezig te houden met het coronavirus.<br />
“Primair doordat ik als geograaf vrij snel<br />
ruimtelijke patronen zag in de verspreiding<br />
van van het virus op de plekken waar het is<br />
uitgebarsten. Bijvoorbeeld op plaatsen waar<br />
normaliter de griep voorkomt en in gebieden<br />
die globaal op dezelfde breedtegraad liggen,<br />
tussen 30 en 50 graden noorderbreedte, bij bepaald<br />
winterweer. Daarin ging ik mij steeds<br />
verder verdiepen en zo rolde ik steeds dieper<br />
in deze materie.” Hij benadrukt dat hij geen<br />
viroloog is, maar wel heel goed data kan analyseren.<br />
“Doordat ik doorhad hoe het coronavirus<br />
zich verspreidde hoefde ik mij niet te<br />
verdiepen in feitelijke aspecten, bijvoorbeeld<br />
over wat er gebeurt als het in lichaam komt<br />
en zich dupliceert. Ik hield me bezig met het<br />
analyseren van big data en het ontdekken van<br />
verspreidingspatronen. Daardoor kon ik, op<br />
basis van die informatie en door mij bestudeerde<br />
onderzoeken, weerleggen dat anderhalve<br />
meter afstand houden en het niet aanraken<br />
van voorwerpen goede maatregelen zijn<br />
in de strijd tegen het virus. Cijfers en papers<br />
uit allerlei landen lieten zien dat samenwonen<br />
met besmette mensen in relatief weinig gevallen<br />
leidt tot nieuwe besmettingen. De verhalen<br />
gingen dat tachtig procent van de mensen<br />
die in huis geen afstand hielden en voorwerpen<br />
niet ontsmetten, ook ziek zouden worden,<br />
maar in werkelijkheid schommelde dat<br />
percentage tussen tien en 25.”<br />
Maurice de Hond haalt een Duitse professor<br />
aan die bij mensen thuis allerlei monsters<br />
heeft genomen van voorwerpen. “Hij probeerde<br />
die zich in het laboratorium te laten<br />
vermenigvuldigen, maar dat lukte niet. Dus<br />
concludeerde hij dat je via voorwerpen niet<br />
besmet kunt raken met deze ziekte.” Hij erkent<br />
dat virologen, die zich baseren op historische<br />
literatuur en laboratoriumonderzoek, zeggen<br />
dat een virus ook na drie dagen onder bepaalde<br />
omstandigheden nog aanwezig kan zijn.<br />
“Dat zal allemaal waar zijn, maar daar word<br />
je blijkbaar niet ziek van. Tot het grote interview<br />
van half juni in het AD kwam ik in de<br />
mainstreammedia over dit soort dingen niet<br />
aan het woord. Een eerder optreden bij ‘Op1’<br />
zorgde ervoor dat twee tv-critici mij volledig<br />
de grond inboorden en blijkbaar was het geen<br />
uitnodiging om mij in andere radio- en televisieprogramma’s<br />
te vragen. Tot begin juli”, aldus<br />
Maurice.<br />
‘HALF NEDERLAND<br />
SMETVREES AANGEPRAAT’<br />
“Dat de media als makke schapen achter<br />
overheid en RIVM aanliepen, kwam door<br />
twee dingen. De eerste was een houding van<br />
‘We zitten nu in een crisis, dus moeten we daar<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 25
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
versoepelingen<br />
hadden te maken<br />
met tegenstellingen<br />
in het kabinet’<br />
BELANG VAN DATA<br />
maar achter gaan staan’. Ze hadden bovendien geen kwaliteit en kennis<br />
om virologen, die ook weinig van het virus wisten en aan de voorzichtige<br />
kant bleven, kritisch te kunnen bevragen”, concludeert hij. Zijn tegenstanders<br />
noemen hem te stellig en een doordrammer, een anti-wetenschapper<br />
zelfs die notabene geen viroloog of immunoloog is. Maar<br />
juist een ‘leek’ die wel heel veel van data weet en hoe je die analyseert<br />
kan een frisse blik werpen op hoe we samen het beste kunnen omgaan<br />
met virussen als dit. Negeren leidt in geen geval tot een oplossing. “De<br />
data-analyses die ik deed werden pas belangrijk door ze met gegevens<br />
uit echte studies te onderbouwen en bevestigen.<br />
Daar zorgde ik altijd voor. Bovendien<br />
houd ik met een checklist op<br />
www.maurice.nl bij wat ik wanneer heb<br />
gezegd, met daarbij een link en een vermelding<br />
als iets mainstream is gewor-<br />
‘Snellere<br />
den. Statistisch dacht ik bijvoorbeeld<br />
dat, zoals gezegd, thuisbesmetting nauwelijks<br />
mogelijk was, maar dat publiceerde<br />
ik pas toen uit openbare stukken<br />
en uitspraken bleek dat het virus zich<br />
daar inderdaad niet vermenigvuldigde.”<br />
Hij geeft een voorbeeld: “Ik heb letterlijk<br />
op de radio van iemand gehoord<br />
dat muntjes je ook kunnen besmetten,<br />
dus we hebben ongeveer half Nederland<br />
smetvrees aangepraat. Terwijl wereldwijd<br />
steeds meer informatie naar buiten kwam die dat relativeerde,<br />
kwam dat hier nooit in de media.” Eind juni zou een kort geding van<br />
Viruswaanzin.nl dienen tegen de coronamaatregelen, dat na wraking<br />
van de rechter uiteindelijk later is voortgezet en verloren. Opvallend<br />
lijkt het dat sommige versoepelingen, zoals de heropening van sportscholen,<br />
casino’s en seksinrichtingen, ineens twee maanden naar voren<br />
zijn gehaald. Van 1 september naar 1 juli. “Dat had niets met die rechtszaak<br />
te maken, maar wel met de grote tegenstellingen in het kabinet.<br />
Mark Rutte en Hugo de Jonge hingen aan de lippen van het OMT en<br />
het RIVM en volgden de harde lijn, terwijl anderen veel meer ook naar<br />
de economie keken.”<br />
TWEEDE GOLF<br />
Het constant hameren op een tweede golf is een vorm van bangmakerij,<br />
doordat – zegt Maurice de Hond – elke nieuwe uitbraak in<br />
het buitenland groot wordt uitgemeten. “Ik ken mensen die dan trillend<br />
thuiszitten. In Nederland is er echter weinig aan de hand” volgens<br />
hem. Mensen kunnen volgens hem eigenlijk alleen grootschalig<br />
besmet raken tijdens superverspreidingsevenementen (ook wel ‘superspread<br />
events’ genoemd) in gesloten ruimten waarin veel mensen aan-<br />
26<br />
wezig zijn, maar waar frisse lucht ontbreekt. “In de zomermaanden is<br />
dat geen probleem, dan is de luchtvochtigheid hoog en blijven aerosolen<br />
niet hangen. Dat betekent weinig besmettingen. In het najaar, wanneer<br />
alles (vrijwel) dicht is, is dat anders. Dus moeten we tussen nu<br />
en de koudere periode in het najaar alle ventilatiesystemen in bijvoorbeeld<br />
discotheken, scholen, zorginstellingen en winkels coronabestendig<br />
maken, zodat we in de herfst uitbraken kunnen voorkomen om ervoor<br />
te zorgen dat we niet weer vier maanden op slot moeten. Anders<br />
blijft er niets over van Nederland. Interessant is dat Andrew Mark Cuomo,<br />
de 56ste gouverneur van de staat<br />
New York, begin juli verklaarde dat de<br />
winkelcentra in New York alleen open<br />
mochten als ze beschikten over coronabestendige<br />
airco-installaties. De hevige<br />
uitbraken in de zuidelijke staten hingen<br />
ook samen met airco’s. De temperatuur<br />
in een gemiddeld Amerikaans restaurant<br />
met airconditioning is hetzelfde als<br />
in een slachthuis, heel koud dus, onder<br />
de tien graden Celsius. Gecombineerd<br />
met het ontbreken van ventilatie, is dat<br />
de optimale situatie voor het virus om in<br />
de lucht te blijven zweven en ingeademd<br />
te worden. Vandaar ook de uitbraken in<br />
Europese slachthuizen, die dus niets te<br />
maken hebben met afstand houden.”<br />
Als voorbeeld de uitleg die Maurice geeft: ‘De Van Dissels van deze wereld,<br />
in navolging van de WHO, blijven beweren dat ook bij die gelegenheden<br />
de besmettingen via direct contact komen. Als men maar<br />
1,5 meter afstand gehouden had zouden die besmettingen niet hebben<br />
plaatsgevonden. Enkele maanden geleden beschreef ik in mijn blog dat<br />
de grote uitbraken in de vleesverwerkende industrie kwamen doordat<br />
het virus lang in de lucht kan blijven hangen in de fabrieken, waar men<br />
lage temperaturen aanhoudt om te zorgen dat vlees niet bederft. Maar<br />
nee, toen het uiteindelijk ook in Nederland uitbrak, moest het komen<br />
door de woonomstandigheden van de werknemers. (…)’.” Dat is volgens<br />
Maurice dus helemaal niet zo en zijn problemen als deze te voorkomen<br />
door het echte probleem te onderkennen. Blij is hij dan ook met<br />
een uitzending van het ‘Heute-journal’ op het ZDF, waarin de directeur<br />
van de Duitse equivalent van het RIVM meldt dat aerosolen bij lage lage<br />
temperaturen in slachthuizen de oorzaak zijn.<br />
VENTILATIE<br />
Maurice de Hond heeft met viroloog en influenzadeskundige Ab Osterhaus<br />
op BNR gediscussieerd over ventilatie. Niet de verwachte confrontatie,<br />
maar overeenstemming. “Ik zeg het veel harder dan hij. Er<br />
© JULIE WUELLNER
BELANG VAN DATA<br />
moet niet alleen aandacht zijn voor ventilatie, er is een integraal deltaplan<br />
nodig. Elke ruimte die een ventilatiesysteem heeft moet de kwalificatie<br />
coronabestendig krijgen, voordat daar zonder mondkapjes activiteiten<br />
mogen worden gehouden. Trouwens, als mensen roepen dat<br />
mondkapjes niet werken, hoeven we daarover niet meer te praten. Zelfs<br />
de Wereldgezondheidsorganisatie WHO is om en zegt dat mondkapjes<br />
goed zijn, omdat je daarmee voorkomt dat er aerosolen in de ruimte<br />
komen en blijven hangen. In bussen met bovenin ventilatieruimtes<br />
of ramen die open kunnen is mond-, neusbescherming niet nodig, in<br />
openbaar vervoer waar natuurlijk ventilatie of coronabestendige ventilatiesystemen<br />
ontbreken wel. Zolang het relatief warm is kun je binnen<br />
en buiten alles doen, eigenlijk is dat al zo sinds eind maart. Vanaf april<br />
is de reële kans op besmetting heel klein, tenzij je in een vleesfabriek of<br />
zorginstelling zonder ventilatie werkte. Zorg binnen zoals gezegd voor<br />
ventilatie (het enige wat nodig is), maar zeker in hoge ruimtes zijn de risico’s<br />
klein. Als ergens een uitbraakje is, moet je in die regio een à twee<br />
weken even voorzichtig zijn en kan de rest van het land gewoon verdergaan.<br />
Voor die mensen is de kans bijna 0,0.” Zelf heeft Maurice de Hond<br />
luchtbevochtigers in huis en dat werkt prima en de man van de cijfers en<br />
de data raadt aan niet op de dagelijkse cijfers (aantallen patiënten op de<br />
IC en ziekenhuisopnamen) te letten, “want die kloppen niet.”<br />
ONAFHANKELIJKE INFORMATIE<br />
Om te voorkomen dat mensen onnodig bang worden en het idee kan<br />
voortleven dat overheden en instituten het volk onder de duim willen<br />
houden met al hun maatregelen, moet er een instituut komen dat op<br />
onafhankelijke wijze communiceert hoeveel mensen risico lopen besmet<br />
te raken met COVID-19 of welk virus dan ook. Daarbij moeten ze<br />
ook kijken naar de risico’s per leeftijdsgroep. Als die gegevens bekend<br />
zijn kunnen burgers zelf besluiten wat ze wel of niet doen. “Ik denk dat<br />
al die virologen en deskundigen die het op televisie alleen maar hebben<br />
over tweede golven en iedereen angst aanpraten, niet eens doorhebben<br />
wat zij aanrichten. Goed voorbeeld. GGD-directeur Sjaak de Gouw, die<br />
werd ondervraagd door Tweede Kamerlid Fleur Agema (PVV) over wat<br />
jongeren onder de 35 gewoon weer kunnen doen, zei: ‘Ik ken iemand<br />
van 16 die op gruwelijke wijze is overleden aan corona’. Ik ken de statistieken.<br />
Onder de 25 jaar is niet meer dan één persoon gestorven, die<br />
16-jarige. Dan vind ik dat je uitermate onverantwoord bezig bent. Naar<br />
het programma waarin hij te gast was kijken ook allerlei andere mensen<br />
met kinderen in die leeftijd en die denken dat hun kind ook gruwelijk<br />
kan overlijden. De kans is groter dat zo’n jongere door een brommerongeluk<br />
omkomt dan door corona. De Gouw misbruikt dus die ene<br />
persoon om iedereen bang te maken. En die anderhalve meter, die is sowieso<br />
onzinnig, net als een aantal andere maatregelen. Goed ventileren<br />
en binnen een mondkapje als dat niet mogelijk is en dan nog vooral als<br />
het weer kouder is.”<br />
Maurice de Hond is in 1971 afgestudeerd als sociaal geograaf aan de UvA in Amsterdam. Na een korte periode als wetenschappelijk<br />
medewerker was hij 15 jaar actief als onderzoeker, vanaf 1980 als mededirecteur van Inter/View. Sinds 1976 was hij in de media<br />
actief op het terrein van verkiezingsonderzoek. Maurice was vanaf 1984 betrokken bij het opzetten van het project Micro Computer<br />
Club Nederland en werd directeur werd van Headstart in de Verenigde Staten. Verder werkte hij onder meer bij ITT Gouden Gids<br />
(marketing en business development), als CIO bij Wegener Arcade en CEO bij Newconomy. Sinds 2002 runt Maurice www.peil.nl,<br />
een opiniepanel dat actuele ontwikkelingen in de Nederlandse samenleving op de voet volgt.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 27
© NASA/SPACEX<br />
'Het is zo'n bijzondere, letterlijk buitenaardse ervaring om in de<br />
ruimte te leven en voor zo weinig mensen weggelegd dat ik er graag<br />
over vertel en iedereen wil meenemen op die reis'<br />
NASA astronauten Bob Behnken en Doug Hurley in het eerste commerciële ruimteschip Crew Dragon<br />
28<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
RUIMTEVAART<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
De winst van de webinars<br />
Interview met dr. André Kuipers<br />
André Kuipers kan begin dit jaar niet vermoeden dat hij zijn kantoor thuis binnen twee weken zal ombouwen tot een kleine studio.<br />
Dat gebeurt om de abrupte breuk met zijn publiek en buitenlandse collega's, die is ontstaan door de uitbraak van COVID-19, te<br />
pareren. De astronaut is enthousiast over de nieuwe trend. Zo praten internationale astronauten elkaar wekelijks bij over allerlei<br />
ruimtevaartontwikkelingen die de komende jaren het nieuws zullen halen. Relevante zaken deelt Kuipers vervolgens al te graag met<br />
zijn publiek: “Webinars bieden organisaties een gouden kans om kostbare, externe kennis te vergaren en te delen.” Een gesprek over de<br />
opmars van webinars, technologische vooruitgang, ruimtetoerisme én de ‘vraag der vragen’: zijn we alleen in het heelal?<br />
Webinars nemen momenteel een hoge vlucht. Heb<br />
je dat zien aankomen?<br />
“Een crisis biedt ook kansen. Het was me snel duidelijk dat de mogelijkheden<br />
om webinars te geven opeens in een stroomversnelling kwamen.<br />
In de eerste weken moest ik veel verschillende software voor digitale<br />
meetings installeren, inclusief programma's waar ik nog nooit van<br />
had gehoord. Er ging een nieuwe wereld voor me open.”<br />
Opeens was je publiek niet zichtbaar. Moest je erg<br />
wennen aan het spreken in een camera?<br />
“De interactie met mijn publiek ervaar ik altijd als belangrijk en prettig,<br />
dus het was even wennen. De reacties uit de zaal bepalen vaak mijn<br />
toon of mijn snelheid van spreken. Hoewel ik mijn publiek niet zag, was<br />
ik me er continu van bewust dat er mensen naar me keken en luisterden.<br />
In die zin voelde het snel vertrouwd. Wanneer ik vanuit het ISS met ‘de<br />
grond’ sprak en er soms wel een miljoen mensen keken, staarde ik ook<br />
alleen in een camera.”<br />
Je mist online de interactie met je publiek. Wat staat<br />
daar voor jou tegenover?<br />
“Het grote voordeel is dat we via webinars kunnen luisteren naar topsprekers<br />
die zich op een heel andere plek op deze wereld kunnen bevinden,<br />
maar toch op kleine afstand lijken te zijn in gesprek met hun publiek.<br />
Zonder te hoeven reizen en soms tegen aanzienlijk lagere kosten,<br />
vindt belangrijke kennisuitwisseling plaats. Het is waar Speakers Academy<br />
voor staat: ‘Bringing knowledge to the world’. Overigens is er achteraf<br />
vaak interactie door middel van vragen die via de chatfunctie binnenkomen<br />
en door een moderator aan mij worden gesteld.”<br />
Leven in isolatie was iets waarmee we plotseling allemaal<br />
te maken kregen. Hoe voelde dat voor jou?<br />
“Hoewel de aanleiding anders was, was het gevoel niet nieuw. Astronauten<br />
gaan twee weken vóór aanvang van hun ruimtemissie sowieso<br />
in quarantaine, om te voorkomen dat geïnfecteerde mensen naar boven<br />
gaan. Ziek worden in de ruimte is geen pretje, want je kunt niet zomaar<br />
terug. Het deed me goed tijdens de ‘lockdown’ te delen wat isolatie<br />
kan betekenen en hoe je daarmee kunt omgaan. Het vereist een bepaalde<br />
‘mindset’. Het is vooral belangrijk een vast ritme te vinden en te zorgen<br />
voor voldoende slaap, eten en ontspanning. Heel belangrijk is de<br />
communicatie met je omgeving, zoals je gezin, op basis van openheid<br />
en afspraken. Je zit op elkaars lip en kunt niet weg. Dat is een uitdaging.<br />
Dreigende conflicten moeten snel besproken worden. Je moet luisteren<br />
om te begrijpen, niet om in de aanval of verdediging te willen gaan.”<br />
Hoe gingen jij en je collega's om met alle<br />
COVID-19 beperkingen die opeens wereldwijd<br />
werden ingevoerd?<br />
“Er stonden diverse ruimtevaartcongressen en vergaderingen gepland,<br />
maar de Europese Ruimtevaartorganisatie ESA was een van de eerste<br />
organisaties die daar een slot op gooide.<br />
Binnen de kortst mogelijke tijd vonden onze meetings digitaal plaats.<br />
Astronauten zijn gelukkig gewend te blijven functioneren in isolatie en<br />
te communiceren met mensen op afstand.<br />
Internationale astronauten organiseren nu onderling tweewekelijks een<br />
webinar voor elkaar. Dat is geen overbodige luxe, want er staat enorm<br />
veel op stapel de komende jaren.” >><br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 29
RUIMTEVAART<br />
Over welke ontwikkelingen hebben<br />
we het dan?<br />
“Tien jaar lang was de Russische Sojoez het<br />
enige transportmiddel naar het internationale<br />
ruimtestation ISS. Daar komen nu twee<br />
nieuwe ruimteschepen bij: de Crew Dragon<br />
en de Starliner, waarin vier mensen tegelijk<br />
naar boven kunnen in plaats van drie. Eén extra<br />
bemanningslid in het ISS heeft een relatief<br />
grote impact op de hoeveelheid experimenten.<br />
De onderzoekscapaciteit verdubbelt. Het<br />
is fantastisch dat het testlaboratorium, wat het<br />
ISS feitelijk is, nog beter benut gaat worden.”<br />
En er zijn plannen om terug te<br />
gaan naar de maan?<br />
“NASA is met andere ruimtevaartnaties druk<br />
bezig met het Artemis-programma. De godin<br />
Artemis was de tweelingzus van Apollo,<br />
de naamgever van het eerste maanprogramma.<br />
Net als in 1969, het jaar waarin de eerste<br />
maanlanding plaatsvond, vereist Artemis een<br />
enorme hoeveelheid kennis, kunde en geld.<br />
NASA ontwikkelt het SLS (‘Space Launch<br />
System’), een zware raket om naar de maan<br />
te kunnen gaan én een nieuw ruimteschip, de<br />
Orion. ESA bouwt de instrumentenmodule<br />
van dit ruimteschip. Nederland neemt de<br />
zonnepanelen voor zijn rekening. In de toekomst<br />
zullen we niet alleen Amerikanen,<br />
maar astronauten met verschillende nationaliteiten<br />
op de maan gaan zien.”<br />
Kun je daar iets meer over<br />
vertellen?<br />
“De bedoeling is dat een internationaal ruimtestation<br />
in een baan rond de maan gaat draaien,<br />
waarin Amerika, Japan, Canada, Rusland<br />
en Europa samenwerken. Vanuit dit ruimtestation<br />
kunnen astronauten telkens afdalen<br />
naar het maanoppervlak.<br />
Ook andere landen, zoals China en India, en<br />
commerciële bedrijven zijn geïnteresseerd<br />
in de maan. Dit is het begin van een nieuwe<br />
ruimterace. Maar ruimtevaart is complex en<br />
kostbaar. zullen ook samenwerking blijven<br />
nastreven en dat is van groot belang voor de<br />
internationale, geopolitieke stabiliteit.”<br />
Wat maakt de maan opeens weer<br />
interessant om naartoe te gaan?<br />
“We gaan in eerste instantie terug voor verder<br />
wetenschappelijk onderzoek, omdat er<br />
vijftig jaar geleden maar kort op zes<br />
plekken onderzoek is gedaan.<br />
Voor Amerika<br />
speelt prestige<br />
ook een<br />
r o l ,<br />
nu China zijn eerste onbemande robotwagentje<br />
op de maan heeft rondrijden. Mogelijk<br />
kunnen we de maan ook gebruiken voor<br />
het winnen van zeldzame metalen waarvoor<br />
op aarde gevaarlijke of vervuilende mijnbouw<br />
nodig is. Ook zijn er ideeën om helium-3 van<br />
het maanoppervlak te winnen. Dit zou als<br />
brandstof kunnen dienen voor een toekomstige<br />
kernfusiereactor die nu ontwikkeld<br />
wordt. Het grote voordeel is dat dat zeer schone<br />
energie zou opleveren voor de héle aarde.<br />
Verder zijn er ideeën om naar asteroïden,<br />
ook wel planetoïden genoemd, te gaan vliegen<br />
voor eventuele delfstofwinning. Deze<br />
zitten ook vol met kostbare metalen die onmisbaar<br />
zijn in bijvoorbeeld smartphones,<br />
LCD-schermen en batterijen<br />
van elektrische<br />
Onder het ijs van Jupiters maan<br />
© ESA<br />
'Europa' bevindt zich mogelijk leven
RUIMTEVAART<br />
auto's. Ook is het belangrijk te onderzoeken<br />
hoe we een planetoïde die op ramkoers<br />
is met de aarde, kunnen afbuigen. Zoals gezegd<br />
is de maan óók een ‘testbed’ voor toekomstige<br />
bemenste reizen naar Mars waarvoor<br />
de plannen ook op de tekentafel liggen,<br />
zowel bij NASA als bij bedrijven zoals SpaceX<br />
van Elon Musk.”<br />
Kan mijn kind of kleinkind straks<br />
naar de maan? Of zelfs nog verder<br />
het heelal in?<br />
“Dat sluit ik zeker niet uit. Vergelijk het met<br />
de ontwikkelingen van 100 jaar geleden. Zoals<br />
bij elke vorm van transport, zie je dat het eerst<br />
experimenteel is. Daarna wordt een techniek<br />
vaak militair gebruikt, vervolgens komt er<br />
vrachtvervoer en uiteindelijk<br />
vervoer<br />
van mensen, gevolgd door toerisme. Dat zal<br />
ook in de ruimte gebeuren.”<br />
Hoe zit het met het<br />
ruimtetoerisme?<br />
“Tot tien jaar geleden konden enkele privéastronauten<br />
meevliegen naar het ruimtestation<br />
ISS. Zij betaalden voor hun ruimtereis 35<br />
tot 50 miljoen dollar. Een aantal van hen heb<br />
ik persoonlijk leren kennen toen ze een half<br />
jaar kwamen trainen in Sterrenstad. Het waren<br />
intelligente, bevlogen mensen die vaak<br />
hun eigen onderzoeksprojecten meebrachten<br />
naar het ISS. Toen Amerika niet langer met de<br />
Space Shuttle vloog, kwam deze mogelijkheid<br />
te vervallen want er waren simpelweg geen<br />
stoelen meer vrij.<br />
Toerisme is een belangrijke economische factor<br />
en bedrijven als SpaceX van Elon Musk<br />
en Blue Origin van Amazon-baas Jeff Bezos<br />
hebben nu serieuze plannen om<br />
straks opnieuw betalende<br />
passagiers in een baan<br />
om de aarde te<br />
brengen of<br />
zelfs<br />
naar een commercieel ruimtestation van bijvoorbeeld<br />
het bedrijf Axiom. Ik vrees alleen<br />
dat het voorlopig een aardige duit zal kosten.”<br />
Wat kost een ticket naar de ruimte<br />
dan?<br />
“Je moet denken aan tientallen miljoenen<br />
dollars. Ik heb het dan niet over suborbitale<br />
vluchten, waarover tegenwoordig veel wordt<br />
gesproken in het kader van ruimtetoerisme.<br />
Dat is niet echt ruimtevaart, eerder luchtvaart.<br />
Een dergelijk raketvliegtuig maakt weliswaar<br />
een sprong naar 100 kilometer, maar<br />
valt daarna direct terug naar de aarde. Passagiers<br />
hoeven daarvoor niet te worden getraind.<br />
Echte ruimtevaart is bedoeld om in<br />
een baan om de aarde te komen. Daarvoor is<br />
een veel hogere snelheid nodig en een hitteschild<br />
om terug te keren.”<br />
Wat zijn je verwachtingen voor de<br />
komende jaren?<br />
“Het gaat in de ruimtevaart altijd veel trager<br />
dan initieel gepland, maar we zullen versteld<br />
staan van wat er de komende jaren gebeurt.<br />
Er komen meer ruimtestations, we gaan terug<br />
naar de maan en uiteindelijk zullen er mensen<br />
naar Mars reizen. Dat kan nog even duren,<br />
mogelijk decennia, want het is een uitermate<br />
complexe aangelegenheid. Je bent acht<br />
maanden onderweg in een vijandelijke<br />
‘Naties zullen voor<br />
ruimtevaart altijd<br />
blijven samenwerken<br />
en dat is van groot<br />
belang voor de<br />
geopolitieke stabiliteit’
RUIMTEVAART<br />
'Internationale astronauten organiseren onderling tweewekelijks<br />
een webinar voor elkaar. Dat is geen overbodige luxe, want er staat<br />
enorm veel op stapel in de komende jaren'<br />
© NASA, R. SINVAK<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
omgeving met veel radioactieve straling en zonder kans om gered te<br />
worden. Je landt op een onherbergzame planeet en moet daar een half<br />
jaar overleven voordat je na een succesvolle lancering vanaf het Marsoppervlak<br />
in acht maanden terugvliegt naar huis. Het zal een zeer indrukwekkende<br />
prestatie zijn.”<br />
Speelt de jonge generatie een grote rol?<br />
“Voor al deze uitdagingen hebben we gepassioneerde, slimme mensen<br />
nodig. Jongelui, die ‘out-of-the-box’ durven denken. Het is niet voor<br />
niets dat medewerkers van het Apolloprogramma destijds gemiddeld<br />
pas 26 jaar oud waren. Jonge mensen die dachten in termen van 'slagen'.<br />
Falen was gewoon geen optie.<br />
We willen terug naar de maan en naar Mars. We moeten de jeugd inspi-<br />
32<br />
reren, enthousiasmeren. Ik probeer daar mijn steentje aan bij te dragen<br />
als ambassadeur van techniekonderwijs, met het Space Academy familietheater,<br />
kinderboeken en een gratis VR- educatieprogramma voor<br />
scholen, SpaceBuzz. Kinderen moeten op speelse wijze kunnen ervaren<br />
dat techniek en wetenschap leuk en spannend zijn! En dat we goed<br />
voor onze planeet moeten zorgen.”<br />
Wat hoop jij zelf nog mee te maken?<br />
“Waar ik vooral naar uitkijk, is het moment waarop we bewijs vinden<br />
van buitenaards leven. Of dat nu primitief leven betreft of een intelligente<br />
vorm. Misschien vinden we het op Mars, onder het ijs op één van<br />
de manen van Jupiter of Saturnus. Of op een exoplaneet, een aarde-achtige<br />
planeet die rond een andere ster draait. Er wordt veel wetenschappelijk<br />
onderzoek gedaan. Het zou een spectaculair moment zijn in de<br />
© NICO KROON<br />
Orion, het ruimteschip dat in de nabije toekomst<br />
weer mensen naar de maan zal brengen
RUIMTEVAART<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
geschiedenis van de mensheid. De meeste wetenschappers geloven in<br />
buitenaards leven omdat er zo immens veel exoplaneten zijn, maar we<br />
hebben nog geen bewijs.”<br />
Je raakt – zo te horen – het spreken nog niet moe?<br />
“Integendeel! Het is zo'n bijzondere, letterlijk buitenaardse ervaring om<br />
in de ruimte te leven en voor zo weinig mensen weggelegd dat ik er graag<br />
over vertel en iedereen wil meenemen op die reis. Kortgeleden sprak ik<br />
voor nierspecialisten op een medisch congres. Dat vind ik boeiend, want<br />
ik ben zelf arts. Maar met evenveel energie vertel ik over onderwerpen als<br />
sporten in de ruimte, veiligheidsaspecten of bijvoorbeeld de juridische<br />
of technische kant van het verhaal.<br />
Het duurzaamheidsaspect komt altijd terug. Ik vertel wat ik zelf heb gezien.<br />
Met observatiesatellieten houden we onze planeet scherp in de gaten.<br />
Meten is weten. Het moet ons helpen om de juiste keuzes te maken<br />
voor behoud van onze planeet.”<br />
Tot slot: wat is de meest gestelde vraag?<br />
“Er wordt mij vaak gevraagd hoe je astronaut wordt. Dan vertel ik onder<br />
meer hoe belangrijk motivatie, doorzettingsvermogen en frustratietolerantie<br />
zijn om je doelen te bereiken, óók als organisatie. Samenwerking<br />
en wederzijds begrip zijn ook extreem belangrijk, zeker in de<br />
wereld waarin we nu leven.<br />
Ruimtevaart kun je vanuit veel verschillende invalshoeken benaderen.<br />
We kunnen allang niet meer zonder. Hoe onze toekomst er uitziet zal in<br />
hoge mate door ruimtevaart worden gedefinieerd.”<br />
© ESA<br />
© ESA, P. CARRIL<br />
© NICO KROON<br />
Webinar vanuit de ruimte met<br />
kanselier Merkel<br />
Moon Village<br />
Astronaut André Kuipers<br />
Ticket to space<br />
Wie reist er niet graag mee naar de ruimte? Een ongewone plek met een werelds uitzicht. De ontwikkelingen in de ruimtevaart<br />
gaan momenteel razendsnel, maar een baan om de aarde is als mens niet zomaar gemaakt. Daarom neemt André zijn publiek<br />
graag mee op de buitenaardse reis die voor zo weinig mensen is weggelegd. Door zijn brede ervaring en zijn grote enthousiasme<br />
spreekt André, die ook arts is, over alle gewenste onderwerpen. Variërend van het antwoord op de vraag hoe je 'nu eigenlijk<br />
astronaut wordt' tot de technologische kant van het verhaal. Maar ook medische zaken, veiligheidsaspecten of het ruimterecht<br />
passeren desgewenst de revue. Met een prominente rol voor de grote schoonheid van onze planeet en de wijze waarop we<br />
ruimtevaart benutten om onze aarde te monitoren en te behouden voor nu én de toekomst.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 33
34<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
CULTUUR<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Verenigd in diversiteit<br />
Tekst en fotografie: Jimmy Nelson<br />
Het was als een film die we nooit echt<br />
wilden zien: de lege scholen, de<br />
gesloten cafés en de uitgestorven<br />
straten. We bleven thuis, uit liefde voor onze<br />
dierbaren en uit solidariteit voor iedereen.<br />
Het is nog niet voorbij; nog steeds werkt hele<br />
wereld samen om het virus te onderdrukken.<br />
Jimmy Nelson, een fotografisch kunstenaar<br />
die gekend is voor zijn glorieuze portretten<br />
van inheemse gemeenschappen over<br />
de hele wereld, geniet juist van de uitgelezen<br />
kans om diep naar binnen te kijken, stil<br />
te staan bij het verleden en plannen te maken<br />
voor een nog creatievere toekomst. Hij streeft<br />
ernaar om kunst te creëren op het hoogst mogelijke<br />
esthetische niveau. Daarnaast blijft hij<br />
verbinding, inspiratie en wederzijds respect<br />
vormgeven tussen mensen uit culturen over<br />
de hele wereld en de natuurlijke omgeving<br />
waarin ze leven.<br />
De afgelopen maanden hebben ertoe bijgedragen<br />
dat we ons verbonden voelen met<br />
mensen aan de andere kant van de wereld<br />
en dit is nu juist de missie van Jimmy Nelson.<br />
Hij moedigt ons aan de weg van verdeeldheid<br />
en verschillen voorbij te wandelen<br />
en de weg van wereldwijde solidariteit<br />
en verbinding in te slaan. Zijn kunst, stichting<br />
én lezingen vertalen een droom van<br />
een cultureel diverse en gezonde planeet,<br />
waar eenieder met elkaar verbonden is en<br />
respect voor elkaar heeft.<br />
'Het is nu meer dan ooit een tijd voor reflectie, creativiteit en<br />
samenzijn. We lezen boeken, praten, voelen, luisteren en vinden een<br />
nieuwe manier om te zijn. We beginnen ons te realiseren dat we<br />
anders moeten denken en leven. Wat nu in de wereld gebeurt is een<br />
signaal dat we beter voor elkaar en de aarde moeten zorgen'<br />
Jimmy Nelson (Sevenoaks, 1967) is een professionele Britse fotograaf en fotojournalist. Hij is vooral bekend van zijn boek<br />
'Before They Pass Away', waarvoor hij tweeënhalf jaar de wereld over reisde en 35 inheemse stammen fotografeerde.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 35
© KEKE KEUKELAAR<br />
36<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
MAATSCHAPPELIJKE KWESTIES<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Máxima gaat even voor<br />
Marcia Luyten<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
Marcia Luyten is ontzettend veelzijdig, maar nu even besteedt ze het grootste deel van haar tijd aan het schrijven van een bijzondere<br />
biografie van koningin Máxima, die in <strong>2021</strong> verschijnt. Daardoor is er weinig tijd voor de presentatie van televisieprogramma’s en is ze<br />
twee jaar geleden gestopt met ‘Buitenhof’. Ze geniet wel van ‘uitstapjes’ als het tijdelijk presenteren van ‘Met het oog op morgen’, het<br />
leiden van een Speakers Academy® Talk over een andere kijk op corona, pas nog een optreden in een ‘Brainwash special’ van omroep<br />
Human over het leven na het virus en het geven van lezingen over onderwerpen die haar nauw aan het hart liggen.<br />
“<br />
Grote televisiedingen en zo kunnen nu<br />
niet, want die vreten te veel tijd, maar<br />
je weet nooit wat er volgend jaar gebeurt”,<br />
zegt Marcia Luyten. Máxima gaat even<br />
voor. “Mijn uitgever bij De Bezige Bij kwam<br />
oorspronkelijk met het idee een Biografie met<br />
hoofdletters uit te brengen in het kroonjaar<br />
van de koningin-gemalin. Máxima wordt volgend<br />
jaar 50. Ik zei: ‘Ik heb nooit iets met het<br />
koningshuis gedaan’. Maar dat zou het volgens<br />
mijn uitgever juist interessanter maken. Allerlei<br />
mensen waarschuwden mij dat een biografie<br />
schrijven over iemand die nog leeft helemaal<br />
niet kan. De ongeschreven, maar heilige<br />
wet is: Schrijf een biografie over iemand die al<br />
even flink dood is. Ik dacht ‘laat mij dat zelf<br />
maar even uitzoeken’. Ze hadden natuurlijk<br />
gelijk. Zeker als de hoofdpersoon ook nog koningin<br />
is, loop je tegen barrières aan. Mensen<br />
die bevriend zijn met het koningspaar denken:<br />
‘Wat heb ik te verliezen?’ ‘Mijn relatie met<br />
het Koninklijk Huis’. En dan deinzen ze terug.”<br />
“Het is natuurlijk een vrouw met bijzondere<br />
kwaliteiten, maar er gaat natuurlijk ook<br />
wel eens wat mis. Ze is een mens van vlees en<br />
bloed, wier leven ik wil beschrijven zoals het<br />
is en wordt geleefd.” Aan een ontmoeting met<br />
Máxima heeft Marcia nu niets meer. Het is te<br />
lang geleden. Vanaf het moment dat ze aan dit<br />
project begint weet ze dat ze haar niet opnieuw<br />
zal ontmoeten. Ze zoekt wel samenwerking en<br />
medewerking via de Rijksvoorlichtingsdienst<br />
(RVD) en krijgt die ook. “Dat was voor mij een<br />
voorwaarde om überhaupt aan die biografie<br />
te beginnen. Ik zei tegen mijn uitgever dat ik<br />
een te serieuze journalist ben om op mijn buik<br />
tussen de bosjes te gaan liggen. Ook die vond<br />
dat het alleen met haar medeweten kon. Gelukkig<br />
had de RVD geen bezwaar.”<br />
Marcia Luyten moet bij het schrijven van<br />
het boek ‘spelen met handicaps’. Het verandert<br />
ook steeds een beetje. “Ik maak op dit moment<br />
het gedeelte over de eerste 25 jaar van haar leven<br />
af, over Argentinië en New York. Daarna<br />
volgt het tweede deel, tot haar vijftigste.<br />
Ik heb ontdekt dat zij blijft groeien en functioneert<br />
binnen een duidelijke context van ‘s<br />
lands politiek, cultuur en geschiedenis. Als<br />
cultuurhistoricus van huis uit gaat mijn neus<br />
daar ook naartoe en die ga ik achterna. Dus<br />
zit er genoeg cultuurgeschiedenis in de biografie.<br />
Ik schrijf altijd het boek dat ik zelf zou<br />
willen lezen.” Marcia is ook econoom, zodat ze<br />
met verstand van zaken kan zeggen: “Máxima<br />
is goed voor de Nederlandse economie. Daar<br />
ben ik tijdens dit project ook wel achter gekomen.<br />
Als het koninklijk paar een staatsbezoek<br />
aflegt waaraan een handelsmissie is gekoppeld,<br />
is zoveel meer mogelijk.<br />
In het boek komt ook naar voeren hoe<br />
Máxima zich als speciaal pleitbezorger van de<br />
Verenigde Naties inzet voor inclusief functioneren.<br />
Ze helpt vrouwen zichzelf te helpen, bijvoorbeeld<br />
bij het opzetten van bedrijfjes. Daar<br />
krijgt ze veel krediet voor, maar soms gaat er<br />
wat mis. Vaak komt de koningin daarmee<br />
weg. Marcia mag niet te veel weggeven, maar<br />
zal in haar boek hoogstwaarschijnlijk het gesprek<br />
noemen dat Máxima tijdens de G20-top<br />
namens de Verenigde Naties met de Saoedische<br />
kroonprins Mohammad bin Salman al-<br />
Saoed heeft gehad over onder meer kredieten<br />
voor kleine ondernemers in ontwikkelingslanden.<br />
Dat was echter vlak na de moord op<br />
journalist Jamal Kashoggi waarvoor de prins<br />
door velen verantwoordelijk wordt gehouden.<br />
Achteraf gezien is deze misser eigenlijk mild<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 37
MAATSCHAPPELIJKE KWESTIES<br />
voor haar afgelopen. Luytens boek geeft ook<br />
antwoorden op vragen als ‘Welke functie vervult<br />
de monarchie in de 21ste eeuw?’, ‘Waaraan<br />
ontleent een overgeërfd koningschap nog<br />
zijn legitimiteit?’ en ‘Welke rol speelt koningin<br />
Máxima daarin?’<br />
MAATSCHAPPELIJKE KWESTIES<br />
Door het Máximaboek heeft Marcia zich de<br />
laatste maanden in beperkte mate kunnen bezighouden<br />
met de pandemie en de gevolgen<br />
daarvan voor de economie en onze grondrechten.<br />
“Mijn geest gaat wel naar maatschappelijke<br />
kwesties als deze toe. Daarom<br />
heb ik het presenteren van ‘Buitenhof ’ fantastisch<br />
gevonden. In dat programma kun je<br />
die kwesties bekijken en bespreken. Nu kan<br />
ik niet te veel uitwaaieren, maar mag wel een<br />
column schrijven voor de Volkskrant waarin<br />
ik die kwesties toch kan adresseren. Dat is<br />
Koningin Máxima<br />
interessant.” Die liefde blijkt ook al uit haar<br />
boek ‘Ziende blind’, dat zij in 2008 net na terugkomst<br />
uit Afrika en voor de kredietcrisis<br />
heeft geschreven. “Het is eigenlijk een politiek<br />
essay over hoe we in Nederland naar een<br />
‘Ik schrijf altijd het<br />
ander soort ordening gaan zonder dat we dat<br />
doorhebben, en waarin we langs allerlei dimensies<br />
opschuiven naar een ordening die<br />
boek dat ik zelf zou<br />
willen lezen’<br />
voor vrijheid en welvaart minder optimaal<br />
is. In elk hoofdstuk behandel ik een ander facet,<br />
bijvoorbeeld de parabel van het aandeel,<br />
een Hollandse uitvinding. In 1602 is ’s werelds<br />
eerste aandeel uitgegeven door de VOC. Investeerders<br />
en kooplieden maakten samen gelijkertijd draait de politiek steeds meer om<br />
een beetje oplichten van de verzekering’. Te-<br />
een grote pot om een schip te bouwen voor de personen en veel minder om programma’s<br />
Oost. Zo verzamelden ze kapitaal en spreidden<br />
ze risico’s. Met het aandeel, een product ruimte voor de korte termijn en populisme.<br />
en ideeën voor de lange termijn. Er is meer<br />
van langetermijndenken, sociaal vertrouwen De uitbraak van de kredietcrisis is de optelsom<br />
van de dingen die ik net daarvoor had<br />
en samenwerking, werden ze eigenaar van<br />
een deel van een schip. Later kregen ze een beschreven.”<br />
deel van de opbrengst. Nu vier eeuwen later,<br />
met name sinds de jaren tachtig van de vorige<br />
eeuw, verkeert dat aandeel in het tegendeel. In een door vele prominenten onderteken-<br />
DUURZAME STAATSSTEUN<br />
Het is nu een voertuig voor kortetermijndenken,<br />
speculatie en maatschappelijke ongelijk-<br />
Marcia, Ewald Engelen en Jeroen Smit bede<br />
ingezonden brief in de Volkskrant hebben<br />
heid. In ‘Ziende blind’ constateer ik al dat het toogd dat nieuwe steunmaatregelen voor het<br />
sociale vertrouwen afneemt en we steeds minder<br />
moeite hebben met fraude, denk aan ‘het ten voldoen. Bedrijven zouden uitgesloten<br />
38 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE<br />
bedrijfsleven aan strenge voorwaarden moe-<br />
<strong>2021</strong><br />
© GAPS<br />
moeten zijn van overheidssteun als ze via constructies<br />
minder belasting betalen, niet sociaal<br />
rechtvaardig zijn en niet milieuvriendelijk<br />
produceren. Marcia: “We willen alleen staatssteun<br />
voor sociale, duurzame bedrijven, omdat<br />
we anders aandeelhouders spekken die<br />
dat geld gewoon zelf moeten ophoesten. Als<br />
de belastingbetaler opnieuw moet opdraaien<br />
voor het redden van bedrijven dan in godsnaam<br />
alleen voor ondernemingen waar die<br />
belastingbetaler iets aan kan hebben. In zo’n<br />
groot stuk steek ik wel een dag of tien, maar<br />
toen het af was moest ik terug naar mijn boek.<br />
Veel andere dingen heb ik wel afgezegd en niet<br />
meer gedaan, maar dit onderwerp was en is zo<br />
relevant. In Den Haag werd de discussie aanvankelijk<br />
niet gevoerd. Helaas had ik niet de<br />
tijd deze kwestie verder te helpen. We hadden<br />
er een maatschappelijke beweging van<br />
kunnen maken. De effecten van zo’n gezondheidscrisis<br />
op de economie zijn waanzinnig<br />
interessant.”<br />
TIJDLIJN<br />
De tijdlijn van Marcia is opvallend. Eerst<br />
studeert ze economie, daarna Cultuur- en<br />
Wetenschapsstudies en vervolgens raakt ze<br />
heel geïnteresseerd in politiek. “Ik zie steeds<br />
meer hoe de politiek gevangen zit in, in het<br />
gunstigste geval, een vierjaarstermijn. Dat is<br />
een van de redenen waarom de politiek slecht<br />
in staat is een langetermijnvisie te formuleren.<br />
Op allerlei domeinen is structurele verandering<br />
nodig, maar alleen bedrijven kunnen<br />
nu daarvoor zorgen. De afgelopen jaren<br />
heb ik voor grote bedrijven best veel seminars,<br />
discussiefora en allerlei sessies geleid, die ook<br />
altijd weer uitkwamen bij bedrijven die ‘purpose’,<br />
hogere doelen, nastreven en gewetensvol<br />
hun doelen willen halen zonder schade toe<br />
te brengen aan hun omgeving. Jonge mensen<br />
die van de universiteit afkomen en de arbeidsmarkt<br />
betreden zijn bovendien minder geïnteresseerd<br />
in bijvoorbeeld oliemaatschappijen<br />
die niet oprecht werk maken van de verduurzaming<br />
die zo belangrijk is voor deze generatie.<br />
Meer nog dan sociale rechtvaardigheid.<br />
Kortom, bedrijven zitten nu achter het stuur
MAATSCHAPPELIJKE KWESTIES<br />
van de verduurzaming. In dit verband is een<br />
opmerking van Feike Sijbesma, die net weg is<br />
als CEO bij DSM, fascinerend: ‘Je kunt niet<br />
succesvol zijn in een wereld die faalt’. Bedrijven<br />
zijn steeds meer de cruciale factor, waarbij<br />
ze eigenlijk de rol overnemen van de politiek.<br />
Zij zetten de kaders, waar politici dat verzuimen.”<br />
Is deze economische coronacrisis een<br />
soort natuurlijk omslagpunt? “We gaan langzaam<br />
maar zeker zien dat deze pandemie een<br />
belangrijke overeenkomst heeft met klimaatverandering.<br />
Het is het product van een systeem<br />
dat totaal uit zijn voegen is gebarsten.<br />
De hoge mobiliteit in de mondiale economie<br />
zorgt behalve voor vervuiling ook voor<br />
die problemen. We verschepen bijvoorbeeld<br />
goederen met bootjes vanuit een plaats ergens<br />
op de wereld. Mensen verplaatsen zich grenzeloos.<br />
Zo’n virus komt mee. Dat voorkomen<br />
vraagt om een economie die is gebaseerd op<br />
glokalisering. We moeten meer toe naar economische<br />
systemen die lokaal of regionaal autonoom<br />
kunnen zijn, waarbij voor elk domein<br />
een andere schaal nodig is. Sommige dingen<br />
doe je Europees, maar bijvoorbeeld voedselproductie<br />
wil je liever nog lokaler hebben. Die<br />
lokale systemen moeten mondiaal wel met elkaar<br />
verbonden zijn, maar je moet ze ook<br />
kunnen afsluiten. De brug optrekken als dat<br />
nodig is. Nu bleek dat we voor onze antibiotica<br />
afhankelijk zijn van China, om nog maar te<br />
zwijgen van alle beschermingsmaterialen die<br />
een paar weken na de uitbraak hier al op raakten.<br />
Ongelooflijk. Dat geldt ook voor het feit<br />
dat wij in maart een vliegtuig met materialen<br />
naar China hebben laten gaan. Stampvol beschermingsmiddelen,<br />
met toestemming van<br />
het ministerie van Buitenlandse Zaken.”<br />
‘We moeten meer toe naar<br />
economische systemen<br />
die lokaal of regionaal<br />
autonoom kunnen zijn’<br />
‘STERKER UIT DE CRISIS’<br />
Bij de oproep aan de Nederlanders de petitie<br />
‘Sterker uit de crisis’ te ondertekenen via<br />
https://sterkeruitdecrisis.petities.nl/, herhaalt<br />
Marcia nog eens dat we nu de staat opnieuw<br />
bedrijven redt, de unieke kans hebben<br />
onze economie duurzamer en socialer te maken.<br />
“Ik hoop dat het een omslagpunt is, ook<br />
zonder de maatschappelijke beweging die ik<br />
eigenlijk had willen helpen opzetten.”<br />
Marcia Luyten is econoom, cultuurhistoricus, schrijver, journalist, publicist, spreker en (televisie- en radio-)presentator. Ze loopt<br />
warm voor literatuur, muziek en politiek. Luyten heeft Bedrijfseconomie en Cultuur- en Wetenschapsstudies gestudeerd aan de<br />
Universiteit van Maastricht en de Leergang Buitenlandse Betrekkingen gevolgd aan Instituut Clingendael.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 39
‘Het nieuwe normaal mag<br />
nooit normaal worden’<br />
Willem Engel, die al in zijn studententijd grondig heeft verdiept in bio-farma, en jurist mr. Jeroen Pols zijn de initiatiefnemers van<br />
Viruswaanzin.nl. Deze snel aan populariteit winnende beweging – die na 1 augustus is omgedoopt tot Viruswaarheid (‘Omdat liefde<br />
oneindig is, maar geduld niet’) – organiseert allerlei vreedzame acties tegen de COVID-19-maatregelen en de inmiddels uitgeklede<br />
speciale noodwet. Een kort geding tegen de Staat der Nederlanden met als eis het onmiddellijk intrekken van alle beperkingen heeft<br />
Viruswaanzin verloren, maar de protesten gaan door. “De economische, sociale en psychologische gevolgen van het op slot zetten van<br />
de samenleving en het aantasten van de persoonlijke levenssfeer zullen veel mensen nog lang achtervolgen. Om erger te voorkomen<br />
en ervoor te zorgen dat het nieuwe normaal nooit normaal wordt zijn ze naar de rechter gestapt. Die vindt echter dat de overheid niet<br />
onjuist handelt en zich baseert op ‘deskundige adviezen’. Bovendien wijst ze op de risico’s op massale besmetting en de eventuele<br />
gevolgen voor het zorgsysteem en op het feit dat het niet aan de rechter is de strijd tussen experts te beslechten. Engel: “Nergens lees<br />
je dat meer testen natuurlijk meer besmettingen opspoort, maar dit betekent niet dat het aantal echt toeneemt. We moeten kortom<br />
blijven vechten tegen het afschaffen van de democratische rechtsstaat.”<br />
40 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
INPERKING BURGERRECHTEN<br />
Willem Engel<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie: Walter Kallenbach<br />
W<br />
Willem Engel zit tegenover me. Zijn dansschool is weer beperkt<br />
open en als kenner op het gebied van bio-farma<br />
strijdt hij samen met Jeroen Pols voor het behoud van onze<br />
democratische vrijheden en grondrechten, die volgens hen steeds verder<br />
in het gedrang komen. “De COVID-19-crisis zien wij als een kwantumsprong<br />
in deze zorgwekkende ontwikkeling. Het voeren van juridische<br />
procedures tegen overheden zou een effectief middel moeten zijn<br />
in deze strijd, maar helaas werkt dat niet altijd zo.” Willem: “De afwijzing<br />
van onze eisen in kort geding is de facto het einde van de rechtsstaat.<br />
Daarom hebben we in mei en juni ook in de media van ons laten<br />
horen, waarbij het bijzonder is dat ook de NPOradio<br />
mijn visie heeft uitgezonden”, vertelt Willem<br />
Engel. Op dat moment hebben al duizenden<br />
mensen hun steun betuigd aan het initiatief van<br />
Viruswaanzin.nl en is al bijna een ton gedoneerd.<br />
“Nederland liep enkele weken achter op het buitenland,<br />
waar eerder demonstraties waren tegen<br />
de illegale ‘lockdowns’. Inmiddels gebeurt hier ook<br />
van alles. Ik let erop dat we geweldloos, non-coöperatief<br />
en met liefde en geduld opereren, zodat<br />
geweld en rellen niet te gebruiken zijn als excuus<br />
voor nieuwe controlemaatregelen.” Over één van<br />
die maatregelen, de 1,5 meter regel, zegt hij: “Die<br />
is eigenlijk illegaal voor het virus ingesteld en heeft<br />
er ook niets mee te maken. Er is geen enkel bewijs<br />
dat sociaal afstand houden ooit heeft gewerkt. Er is<br />
geen onderzoek naar gedaan”, aldus Willem. Hij krijgt kritiek van wetenschappers<br />
die vinden dat hij feiten verkeerd interpreteert. Daar tegenover<br />
staat veel steun van wetenschappers die nu nog niet allemaal<br />
hun mond open durven te doen, maar die hij straks in de schijnwerpers<br />
wil zetten. “Ik verwacht dat er hele vakgroepen binnenkomen.”<br />
‘IK WAS ZELF OOK BANG’<br />
Willem constateert dat mensen in de hele wereld, ondanks de verschillen<br />
in aanpak van de crisis, veel verdeelder zijn dan menigeen<br />
denkt en internet hen niet heeft verbonden, maar op eilandjes gezet.<br />
“In het begin leek het virus ver weg te zijn, in China en Italië, maar tegelijk<br />
ook heel erg. Ikzelf was ook bang en door privéomstandigheden<br />
even mijn scherpe blik verloren. Emotioneel stond ik onder druk. Mede<br />
daardoor besloot ik mijn DA Dance Studio in Rotterdam-Overschie op<br />
12 maart, de dag van Ruttes toespraak, al te sluiten. Rutte zei dat het virus<br />
zich verspreidde over de hele gemeenschap en ik realiseerde mij dat<br />
de overheid het niet onder controle had. Het was al veel verder dan ze<br />
op dat moment zeiden.” Willem Engel begrijpt dat mensen net als hij<br />
‘We kunnen<br />
elkaar beter snel<br />
weer knuffelen<br />
en aanraken, dat<br />
is goed voor de<br />
weerstand en<br />
stressverlagend’<br />
eerst in paniek schieten en zich pas nadat alles is ingedaald afvragen of<br />
het allemaal wel zo is. “Zo spelen ze het spel. Het beleid is erop gericht<br />
mensen uit balans te halen, want dan zijn ze zeer beïnvloedbaar en met<br />
angst te manipuleren. Dat denk ik niet, dat stel ik vast.” Met zijn bio-analytische<br />
achtergrond spreekt Willem van ‘absolute opzet’.<br />
In Zweden heeft hoofdepidemioloog Anders Tegnell zijn regering<br />
geadviseerd het land niet op slot te doen en slechts een aantal basisregels<br />
(hygiëne, afstand en maximum aantal mensen bij elkaar) in te<br />
voeren. The Guardian en andere media melden begin juni dat Tegnell<br />
toegeeft dat daardoor te veel mensen zijn gestorven aan COVID-19.<br />
“De Zweden krabbelen terug? Dat is compleet niet<br />
waar. We hebben direct contact met hem gezocht:<br />
hij heeft juist gezegd spijt te hebben te veel maatregelen<br />
te hebben genomen. Wel had hij achteraf de<br />
scholen niet willen sluiten en zwakkeren betere bescherming<br />
willen bieden.” Willem noemt Tegnell<br />
mede omdat die zich zorgen maakt over de manier<br />
waarop collega’s kijken naar de reproductiegetal<br />
R0: hoeveel andere patiënten één coronapatiënt<br />
besmetten. Idealiter zou dat
INPERKING BURGERRECHTEN<br />
“Juist doordat we door vlieg- en vaarverkeer zo met elkaar in contact<br />
staan, zijn onze immuunsystemen veel beter bij de tijd. Taal is het medium<br />
van de hersenen, seks het medium van je genen om te communiceren.<br />
Virussen zijn het medium dat onze immuunsystemen laat communiceren.<br />
Die moeten we daarom niet zien als slecht. Wanneer een<br />
gezond iemand een lage dosis van het virus binnenkrijgt heeft diegene<br />
misschien een dag symptomen, waarna zijn of haar lichaam weer helemaal<br />
ge-update is. Probleem is dat we ons immuunsysteem al jaren ondermijnen<br />
door onvoldoende weerstand op te bouwen en ongezond te<br />
eten.” Ziektes zijn eng, maar door angstvallig te proberen ze te voorkomen<br />
krijgen we nooit antilichamen.<br />
“Alles is vies, kinderen mogen niet meer in het zand spelen uit angst<br />
iets op te lopen. Dat kan juist leiden tot autisme, allergieën, auto-immuun<br />
ziektes. Er is een nieuwe generatie, vaak spirituelere en meer holistische<br />
wetenschappers die de nuance toestaat. Ik werk nu met een<br />
groep mensen van meer dan dertig personen. Deze vrijwilligers gaan<br />
aan de slag in werkgroepjes. Ik heb zelf veel met het wetenschapsteam.<br />
Maurice de Hond zit er ook in. Rob Elens leidt het medisch team, dat<br />
kijkt naar HCQ (hydroxychloroquine), het speerpunt van wat fout is<br />
gegaan qua protocollen. Er is iets mis. Als een eerstelijns arts niet meer<br />
autonoom en verantwoordelijk mag handelen is hij of zij in feite buiten<br />
werking gesteld. HCQ is al ruim een halve eeuw op de markt, uitgebreid<br />
getest, kent minder bijwerkingen dan aspirine en toch niet toegelaten.<br />
Dat zou een alarmbel moeten zijn, maar die is niet afgegaan. Rob<br />
liet me onlangs een brief zien, waarin stond dat het gebruik van HCQ<br />
was afgewezen, nota bene op dezelfde dag dat het ooit gerenommeerde<br />
medische tijdschrift The Lancet een anti-HCQ-artikel had ingetrokken.<br />
De afwijzing was dus gebaseerd op onjuiste informatie en per direct<br />
nietig. De Wereldgezondheidsorganisatie WHO heeft daarop het<br />
onderzoek naar het middel voortgezet.”<br />
UITDAGING<br />
Corona is, na twaalf jaar niets met zijn studie te hebben gedaan, een<br />
uitdaging waarop Willem Engel enigszins heeft zitten wachten. “Met<br />
het dansen zijn al mijn doelen wel bereikt. In december besloot ik een<br />
stuk grond te kopen in Fuerteventura, op de vulkaan. Over het water zie<br />
je de andere Canarische eilanden liggen. DA Dance Studio blijft, maar<br />
dat wordt mijn Hof van Eden waar ik een kleinschalig resort ga bouwen<br />
en mijn gasten zal helpen alles uit zichzelf te halen met behulp van danskampen,<br />
meditatie, yoga, mindfulness, etc.” Het virus heeft het partnerdansen<br />
echter extreem getroffen en hoewel de behoefte terugkeert, zit<br />
de schrik er bij velen nog in. “Zij houden vast aan die 1,5 meter, in tegenstelling<br />
tot veel mensen met wie ik omga.” Zijn angst en stress niet<br />
veel gevaarlijker en eisen die niet veel meer levens dan het virus? “Absoluut.<br />
Dat is bewezen. We hebben contact met twee (volwassen) dochters<br />
wier vader in een verpleeghuis ligt. Ik heb hen gevraagd aangifte te doen<br />
wegens gijzeling. Maandenlang mocht hij er niet uit, zogenaamd omdat<br />
het nog niet veilig was. De dochters mochten hem weer zien, maar<br />
doordat een medewerker van het tehuis positief was getest ging de afdeling<br />
weer op slot. Dat noem ik vrijheidsberoving.”<br />
42<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
Willem zet overigens grote vraagtekens bij de validiteit van de polymerase<br />
kettingreactie-, oftewel PCR-test. Met een wattenstaaf neemt<br />
de GGD een uitstrijkje uit neus en keel. Na maximaal acht uur is dan<br />
duidelijk of genetisch materiaal van het virus in de neus- of mondholte<br />
aanwezig is. “Met deze test meet je een stukje van het virus-DNA, niet<br />
het virus zelf. Je weet dus eigenlijk niet of het er is. Koreaans onderzoek<br />
toonde aan dat sommige mensen voor de tweede keer positief testten,<br />
dus niet immuun leken te zijn. Die in mijn ogen systemisch foute positieve<br />
uitslag kwam doordat de test te gevoelig was en ook reststukjes<br />
mat nadat het virus allang was verdwenen. Eén van de adviseurs van<br />
het uitbraakbeheersteam (OMT) zei: ‘Onzin, ze waren wel immuun. Er<br />
is nog nooit een virus geweest waarvoor we niet immuun konden worden.<br />
Dat geldt ook voor dit’. Bij alles dat we nu zien aan nieuwe gevallen,<br />
zelfs aan ziekenhuisopnamen en overlijdens, gaat het meestal om<br />
mensen die niet klinisch gediagnosticeerd zijn, maar van wie slechts is<br />
vastgesteld dat ze ooit iets van het virus hebben binnengekregen. Ze weten<br />
het vaak niet en zijn niet ziek geworden. Doordat de GGD PCR nu<br />
als klinische test gebruikt, wordt de arts weer buitenspel gezet, terwijl<br />
hij als enige kan vaststellen of iemand ziek is. We vertrouwen zoveel op<br />
technologie dat we het zicht op de werkelijkheid zijn verloren.” Na even<br />
nadenken zegt Willem: “Ik verwacht dat als je mensen klinisch gaat diagnosticeren<br />
niet duidelijk wordt of zij corona of influenza hebben. De<br />
pieken van het griep- en coronaseizoen liggen over elkaar. Waar zijn de<br />
influenzacijfers dit jaar? Mijn stelling is dat de helft of meer van alle ontdekte<br />
gevallen influenza is, dat we enorm zijn beetgenomen. Of dat opzettelijk<br />
is weet ik niet.” Uit onderzoek blijkt overigens dat tachtig procent<br />
van de bevolking niet vatbaar is voor dit virus, omdat ze daartegen<br />
voldoende weerstand hebben opgebouwd. Testen, valideren, meten is<br />
weten. Alleen wordt nu verkeerd gemeten. “Makkelijk oplosbaar.” Begin<br />
juni stierven toch nog steeds mensen aan corona? “Nee, laten we<br />
eerst onderzoeken waaraan ze echt zijn gestorven: aan bovenliggend<br />
lijden. Een PCR-test wordt door een computer uitgelezen, die geen klinische<br />
diagnoses doet en niet kán vaststellen waaraan iemand is doodgegaan.<br />
Dat is de waanzin ten top!”<br />
EXTRA STUWING BESMETTINGEN<br />
Het op slot zetten van Nederland heeft in de visie van Willem Engel<br />
geleid tot een extra stuwing van besmettingen en IC-opnamen. Nu de<br />
maatregelen zijn versoepeld is het aantal IC-patiënten afgenomen tot<br />
minder dan twintig.“ Willem gelooft niet in complottheorieën, wel in<br />
feiten. “Als je je plan al klaar hebt is sprake van een bevestigend vooroordeel.<br />
Dan onderzoek je die richting. Bij meten, ga je dingen zien. Dat zie<br />
je ook met die PCR-tests. Ze meten meer, dus zijn er meer positieve gevallen.<br />
Dan weet je al dat het niet klopt. Als het aantal positieve gevallen<br />
een functie van de meting wordt, bekijk je niet meer wat je wilt bekijken.<br />
Het is onzin om op de resultaten daarvan versoepelingen terug<br />
te draaien. Je moet altijd letten op het percentage. Dat blijft aflopen. We<br />
zitten nu op minder dan twee procent positieve testen ten opzichte van<br />
het totaal aantal tests. Ik wil dat nu onmiddellijk die PCR-testvalidatie<br />
gebeurt. Een huisarts heeft die virusvalidatietest al aangevraagd voor
INPERKING BURGERRECHTEN<br />
een paar coronapatiënten, want die mogen nergens naartoe en worden<br />
niet zomaar beter verklaard. Dat maakt machtsmisbruik mogelijk, want<br />
je kunt mensen dan uitsluitend op verdenking opsluiten, in quarantaine<br />
plaatsen of zelfisolatie opleggen, als ze positief zijn. Maar ze zijn niet<br />
klinisch gediagnosticeerd. Op geen enkele manier is vastgesteld of zij<br />
een gevaar vormen voor hun omgeving, maar we gaan daar wel vanuit<br />
op basis van een positieve testuitslag. Hoe betrouwbaar is die, wat zegt<br />
die? Met zoveel juridische gevolgen en inbreuk op rechten.”<br />
DOORGEPOLDERD<br />
Willem en Jeroen voeren rechtszaken uit principieel oogpunt. Ze vinden<br />
dat degenen die verantwoordelijk zijn voor het gijzelen van mensen<br />
en het aantasten van grondrechten persoonlijk vervolgd moeten<br />
worden. “Wij zijn zover doorgepolderd dat bijna iedereen is vergeten<br />
wat echte verantwoordelijkheid is, in mijn idee het dragen van de<br />
consequenties van je beslissingen. Ze moeten wel eerst voelen dat het<br />
persoonlijk gevolgen kan hebben wanneer ze de wet overtreden als ze<br />
bijvoorbeeld iemand verhinderen zijn grondwettelijke rechten te gebruiken.<br />
Op het gebied van integriteit en moraliteit valt veel te herstellen.<br />
De eerste dag dat iedereen met klachten zich kon laten testen belden<br />
honderdduizenden mensen met de GGD. Daaruit blijkt dat we zijn<br />
gehersenspoeld. Om via het ene de belachelijkheid van het andere laten<br />
zien is waarom we de gijzeling, de wetenschap en de juridische kant<br />
aanpakken, de media op hun plichten wijzen (onafhankelijke berichtgeving<br />
in plaats van aan de hand van de overheid lopen) en rechtszaken<br />
voeren. Laten we een apparaat beslissen wie naar binnen of naar buiten<br />
mag?” Het klinkt bizar, maar dat is maandenlang werkelijkheid geweest.<br />
“Wat Nederland slim heeft gedaan is relatieve vrijheden geven,<br />
waardoor we het iets beter konden uithouden. Daardoor duurde het<br />
iets langer voordat de druk in de bevolking zo hoog werd dat we gingen<br />
protesteren. Het is nu begonnen. In mei nog postte ik: ‘de Duitsers protesteren<br />
ook voor ónze vrijheid’. Iedereen viel over mij heen. Nu mag ik<br />
steeds vaker mijn verhaal doen. Het grappige is: het kan zijn dat ik het<br />
fout heb. Ik heb echter tot nu toe weinig tegenargumenten gehoord en<br />
word op de marge aangevallen. Een compliment!”<br />
aanspande.” Eind juli is het aantal besmettingen weer fors gestegen en<br />
is een aantal versoepelingen teruggedraaid. “Minister De Jonge heeft 3<br />
juni een brief uitgestuurd met de intentie samen met Duitsland, Frankrijk<br />
en Italië een vaccinprogramma op te zetten. Denk je dat open kaart<br />
wordt gespeeld en duidelijk wordt waarover deze zwendel gaat? Mijn inschatting<br />
is dat de Belgen even afwachten om een aanklacht te voorkomen.<br />
De propaganda gaat door, maar binnenkort valt alles als een kaartenhuis<br />
in elkaar. Angst haal je niet in een keer weg, maar er zijn genoeg<br />
mensen wakker geworden. Komt er een vaccin, dat bovendien blijkt te<br />
werken (niet alle vaccins zijn slecht), dan nog mag dat nooit verplicht<br />
zijn. De rechten van de mens zijn onvervreemdbaar, die kun je wettelijk<br />
niet afnemen. Als we een uitzondering maken vanwege een pandemie<br />
wat zijn die rechten dan waard? Wat De Jonge met zijn tijdelijke Wet wilde<br />
bereiken gaat tegen de democratie en de rechtsstaat in. We kunnen<br />
elkaar beter snel weer knuffelen en aanraken, dat is goed voor de weerstand<br />
en stressverlagend.”<br />
‘Het op slot zetten<br />
van Nederland<br />
heeft gezorgd voor<br />
extra stuwing van<br />
IC-opnamen en<br />
besmettingen’<br />
SYSTEEMROT<br />
“Overduidelijk is dat overal nestjes van falen en verkeerd uitvoeren<br />
en desinformatie zitten. Dat wordt nog steeds niet echt aangepakt. De<br />
systeemrot is groot, maar in Duitsland worden verantwoordelijken bij<br />
overheid en het Robert Koch Institut, de Duitse RIVM, juridisch aangepakt.<br />
België heeft begin juni ineens versoepeld en de grenzen opengegooid<br />
voor familiebezoek en winkelen. Dat komt doordat Michiel<br />
Verstraeten, de Jeroen Pols van België, ook een kansrijke rechtszaak<br />
Willem Engel is biofarmaceutisch wetenschapper en heeft een niet voltooide PhD in toegepaste nanotechnologie (‘single cell<br />
analysis’). Sinds 2008 is hij eigenaar van DA Dance Studio.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 43
44<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
Jij bent het probleem<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Toekomstexploratie voor langetermijnkeuzes<br />
Cécile Cremer<br />
“<br />
Stel je voor, het is een van die typische<br />
maandagochtenden. Je hebt je eerste koffie<br />
nog niet achter je kiezen, bent te laat<br />
voor je eerste afspraak, maar voordat je de deur<br />
uitloopt moet je zeer nodig naar het toilet. Je besluit<br />
te gaan, snel. Je draait je hoofd naar het<br />
toiletpapier en dan hangt daar het allerlaatste<br />
velletje...<br />
De meesten van ons zouden het laatste stukje<br />
gebruiken en sommigen zouden zelfs durven<br />
denken, ‘na mij de zondvloed’. Het is niet<br />
de meeste beleefde keuze die we als mens kunnen<br />
maken, maar eentje die de meesten van<br />
ons gemaakt zouden hebben. Wat echter wel<br />
een probleem is, dat ben jij, zijn wij. Die ‘na mij<br />
de zondvloed’- attitude is precies zoals wij ook<br />
onze wereld of business dikwijls behandelen;<br />
als het laatste stukje toiletpapier.<br />
© MARLEEN SERNE PHOTOGRAPHY<br />
We denken nog steeds dat de toekomst iets is dat ons gewoon overkomt.<br />
Daarom zijn we ons vooral bewust van het heden. We moeten<br />
die houding spoedig veranderen en beseffen dat de toekomst in<br />
onze handen ligt. We claimen, meer dan ooit bewust te zijn, maar zijn<br />
we dat echt? Zijn we ons überhaupt bewust van het feit dat ons hele leven<br />
uit keuzes bestaat? Dat de toekomst niet op ons afkomt, maar een<br />
gegeven is dat we zelf kunnen vormen door de keuzes van vandaag?<br />
Dat geen enkele keuze op zichzelf staat, maar elke keuze gevolgen heeft<br />
voor ons gezamenlijke morgen. Dat wij, met de kortetermijnkeuzes die<br />
we nu maken, de grootste uitdaging voor onze eigen toekomst vormen,<br />
omdat we niet transformatief, adaptief en creatief genoeg zijn ten opzichte<br />
van verandering?<br />
Levend in een maatschappij waar verandering de enige zekerheid<br />
lijkt te zijn, disruptief, maar ook kansrijk. Waarin verandering, in de<br />
breedste zin van het woord, zich exponentieel heeft ontwikkeld. Met<br />
rijksinvesteringen van meer dan 5,5 miljard voor R&D en innovatie,<br />
wordt volop ingezet op ontwikkeling (Rathenau 2019). We leven immers<br />
in een Wereld waarin alles mogelijk lijkt<br />
en iedereen kansen kan grijpen. Waar wij als individu<br />
én als bedrijven echter nog steeds niet<br />
actief genoeg bezig zijn met het exploreren van<br />
de toekomst en haar uitdagingen. Actief reagerend<br />
op de steeds veranderende samenleving.<br />
Onze toekomst, die van onze Wereld en die wij<br />
aan nieuwe generaties achterlaten.<br />
De toekomst is urgent, onze wereld is exponentieel<br />
aan het veranderen, dus bewust zijn<br />
is het halve werk. De toekomst lijkt voor velen<br />
echter geen urgentie te hebben. ‘Wat heb ik<br />
in hemelsnaam met toekomstexploratie te maken?’<br />
is een uitspraak die meer dan eens de revue<br />
passeert. ‘Is het feit dat ik driekwart van<br />
mijn teamvergaderingen via Zoom doe, niet<br />
trendy genoeg?’ Toekomstexploratie heeft te<br />
maken met vooruitzien en dat is niet iets waar<br />
men NU naar streeft. Je wilt vandaag zakendoen,<br />
toch? Deze attitude ten opzichte van langetermijnontwikkeling<br />
is waar velen onder ons kansen laten liggen of<br />
uitdagingen creëren. Het nadenken over morgen is namelijk geen luxe,<br />
maar een ‘must’ voor ieder.<br />
MENSEN ZIJN HUN GROOTSTE BEDREIGING<br />
Wij mensen zijn, door onze onbewuste houding ten opzichte van de<br />
gevolgen van onze keuzes, de grootste bedreiging voor onze gezamenlijke<br />
toekomst. Enerzijds is onze huidige tijdgeest volledig gericht op<br />
vernieuwen, anderzijds zien we in vele situaties dat we niet adaptief, innovatief<br />
of creatief genoeg zijn om met veranderende situaties om te<br />
gaan. We hebben passie voor innovatie, maar lijken te worden tegengehouden<br />
door onze geconditioneerde gedachtes ten opzichte van verandering.<br />
Ons, dikwijls, ondoordachte innovatievermogen is niet enkel<br />
probleemoplossend. Sterker nog, in vele gevallen zien we ons vermogen<br />
tot het creëren van vernieuwing, gepaard gaan met nieuwe uitdagingen.<br />
Zo beloven nieuwe transformatieve technologieën een radicaal betere<br />
toekomst, maar brengen ze ook catastrofale risico's met zich mee.<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 45
COLUMN<br />
Evenals het feit dat door de komst van diverse medische innovaties, de<br />
mensheid een eeuwig leven lijkt te worden gegund. Dat diezelfde exponentieel<br />
groter groeiende mensheid vervolgens onmogelijke uitdagingen<br />
als ruimtegebrek en voedseltekorten te wachten staat, lijkt vergeten<br />
te worden.<br />
Er is geen goed of fout, het een is niet belangrijker dan het ander. Het<br />
is echter de balans die we zijn kwijtgeraakt door de onbeperkte mogelijkheden<br />
van onze maakbare wereld. Maken we keuzes vanuit ons ego<br />
of ons collectieve belang? Hyper-innoveren we omdat het kan, of omdat<br />
het echt bijdraagt aan de kwaliteit van leven? Zijn we de context van<br />
ons ‘zijn’ uit het oog verloren? Immers, wij mensen zijn maar een hoopje<br />
mieren rondlopend in een context die we in zijn geheel niet eens kunnen<br />
overzien.<br />
Om de juiste keuzes te maken, moet je je ervan bewust zijn dat Morgen,<br />
de toekomst, volledig maakbaar is. Verliezers hebben een excuus,<br />
winnaars altijd een plan B. Precies waar de toegevoegde waarden van<br />
toekomstexploratie zit, namelijk om bedrijven te helpen de toekomst te<br />
exploreren en te vertalen, door die om te zetten in hedendaagse, voor<br />
de lange termijn levensvatbare oplossingen. Dat betekent echter niet<br />
dat ze statisch zijn, maar op elk moment transformatief en aanpasbaar<br />
moeten zijn.<br />
Hoe vaak heb jij als ondernemer, maar zeker ook als bedrijf, jezelf de<br />
volgende vraag gesteld? ‘Wat zou je anders hebben gedaan als je wist<br />
wat op je af zou komen?’<br />
Immers leven we in een tijd met weinig tot geen beperkingen, onder<br />
andere mogelijk gemaakt door de exponentiële groei van technologische<br />
ontwikkelingen en het innovatievermogen van de mens. Binnen<br />
nu en vijf jaar zullen computers bijvoorbeeld gelijk staan aan het menselijke<br />
brein, echter beschikt het menselijke brein over competenties die<br />
technologie vooralsnog overstijgen.<br />
Om een toekomstbestendig morgen te creëren en behouden zijn toekomstexploratie<br />
en het bijpassende toekomstscenario van onmisbaar<br />
belang. Je zult voorbereid moeten zijn op impactvolle innovaties die jou<br />
en jouw bedrijf in disbalans gaan brengen en de keuzes die jij gaat maken<br />
om niet onderdeel van het probleem te zijn. Je zult continu bezig<br />
moeten zijn met de toekomst om vandaag te kunnen meetellen en uitdagingen<br />
te transformeren in kansen. Toekomstexploratie is daarmee<br />
een iteratief proces dat een zeer precieze en specifieke aanpak nodig<br />
heeft om te worden begrepen en ten goede te worden gebruikt.<br />
Toekomstexploratie en het maken van de juiste keuzes voor morgen,<br />
is voor vele bedrijven geen dagelijkse kost, terwijl dat het wel zou moeten<br />
zijn. Het is namelijk het verschil tussen een succesvol en gezond bedrijf<br />
voor de lange termijn of een statische geldmaker met een korte<br />
houdbaarheidsdatum. Het is het verschil tussen probleemoplossend of<br />
probleem veroorzakend ondernemen.<br />
Maar met alleen nadenken kom je er niet, toekomstexploratie en het<br />
maken van de juiste langetermijnkeuzes gaat over meer dan dat: het begrijpen<br />
van veranderingen om ze volledig te kunnen benutten. Het begrijpen<br />
geeft namelijk richting in het volgen van veranderende ‘mindsets’,<br />
wensen en behoeften onder je consumenten en de veranderende<br />
tijdgeest waarin jij jezelf of je bedrijf positioneert. Toekomstexploratie<br />
helpt ons bij de identificatie en kapitalisatie van toekomstbestendige<br />
zakelijke kansen en deze kennis is macht in het bedrijfsleven. Het<br />
enige dat dan nog rest is deze toekomstkennis omzetten in haalbare<br />
bedrijfsoplossingen.<br />
De belangrijkste exploratieve vraag voor toekomstbestendige ontwikkeling<br />
is dus: ‘Wat zou je anders hebben gedaan als je wist wat op je<br />
af zou komen?’ Ben jij transformatief, flexibel en creatief genoeg om de<br />
huidige tijdgeest te gebruiken om je kerntaak continu te blijven innoveren?<br />
Nog belangrijker is het een dergelijke vraag geregeld te stellen<br />
in jouw bedrijf, om altijd voorbereid te zijn op onze steeds veranderende<br />
wereld. Daarbij realiserend dat toekomstexploratie en het plannen<br />
van mogelijke langetermijnscenario’s geen glazen bol kijken is, maar het<br />
verschil tussen een spreekwoordelijk leven of dood. Uiteindelijk ben<br />
jij degene die de toekomst vormgeeft, door de keuzes die je vandaag<br />
maakt. Uiteindelijk ben jij degene die toekomstige uitdagingen, die we<br />
grotendeels zelf hebben gecreëerd, moet aangaan. Voor jezelf en voor<br />
de nieuwe generaties. Wanneer je even de weg kwijt bent met alle exponentiële<br />
veranderingen van onze tijdgeest, wanneer je niet meer exact<br />
weet welke keuze de beste is voor jou, aarzel dan niet en vraag onze hulp,<br />
de hulp van een toekomstonderzoeker. Dan zorgen we samen dat jij bewuster,<br />
kritischer en beter in staat gaat zijn jouw en daarmee onze toekomst,<br />
te beïnvloeden. Dan zorgen wij er samen voor, dat jij het probleem<br />
niet langer bent.”<br />
‘May the Future be ever in your favour’. Cécile Cremer is trend- en innovatieexpert, keynote spreker, auteur, maar bovenal een kind<br />
van de toekomst. Zij staat aan het roer van haar onderneming Wandering The Future, een toekomstagentschap dat zich focust op het<br />
onderzoeken en het vertalen van toekomstinzichten en het ontwikkelen van innovatieve concepten rondom internationale trends.<br />
Door haar expertise in het vertalen van toekomstige trends naar op maat gemaakte concepten heeft haar carrière als trendexpert een<br />
vogelvlucht genomen en weet zij zowel organisaties als particulieren te inspireren én voor te bereiden op de dag van morgen.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
46 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Bespaar jezelf de schaamte<br />
“<br />
Tijdens mijn eerste NLP-training die ik<br />
in 2011 gaf, werd ik verrast door mijn<br />
tranen toen ik mijn persoonlijke verhaal<br />
vertelde. Mijn eerste gedachte was: ‘Kan<br />
ik het wel maken mijn emoties te tonen als<br />
trainer?’ Ik voelde schaamte. Mijn tweede reactie<br />
was door blijven praten door mijn tranen<br />
heen. En jawel, ik leefde nog daarna…. Alleen,<br />
mijn schaamtegevoel was er nog wel en daardoor<br />
ging ik bevestiging zoeken bij de deelnemers.<br />
Ik schaamde me voor mijn gedrag en<br />
was bang dat anderen mij zouden afwijzen als<br />
ik deze kant liet zien.<br />
We zien graag de kwetsbaarheid in anderen,<br />
maar soms durven we onszelf niet op<br />
die manier te laten zien. Als ik mijn kwetsbare<br />
kant laat zien, krijg ik verschillende reacties.<br />
Er zijn bewonderaars: ‘Oh, wat herkenbaar’<br />
of ‘Wat mooi dat je je kwetsbaarheid<br />
laat zien, daar heb ik zo’n bewondering voor’.<br />
Er zijn mensen die er nog geen raad mee weten.<br />
Wat moet je met een trainer die haar tranen<br />
laat zien? Zij geven een knikje en pakken<br />
snel een bakje koffie. En dan heb je ook nog<br />
de helpers: zij willen troosten. Indirect troosten<br />
ze dan ook zichzelf. Sommige deelnemers<br />
vinden het prettig als ik me kwetsbaar opstel,<br />
maar willen zichzelf niet kwetsbaar opstellen.<br />
Andere deelnemers vinden kwetsbaarheid bij<br />
een ander moedig en bij zichzelf een teken van<br />
zwakte of vinden het eng. Er zijn allemaal verschillende<br />
reacties. Dat is prima en daarnaast<br />
is er ook iets wat ons bindt. Voor iedereen op<br />
mijn pad ben ik puur de buitenwereld, waar<br />
© KATINKA TROMP<br />
Hélène Oosterhuis<br />
zij hun binnenwereld op projecteren. Het enige<br />
wat er gebeurt, is dat we elkaar in contact<br />
brengen met onze relatie met kwetsbaarheid<br />
en schaamte.<br />
VERSCHIL TUSSEN SCHULD<br />
EN SCHAAMTE<br />
Het bijzondere is dat hetzelfde gedrag bij de<br />
een schaamte oproept en bij de ander schuld.<br />
Er is echter wel een belangrijk verschil hoe<br />
we deze verschillende emoties ervaren en de<br />
impact ervan.<br />
Bij schaamte voelen we ons minder, inadequaat<br />
en slecht over wie we zijn in plaats van<br />
over wat we deden. De een denkt: ‘wat ben ik<br />
dom’ (schaamte), de ander ‘wat dom, dat had<br />
ik niet moeten doen’ (schuldgevoel).<br />
Wanneer we ons schamen, geven we iets of<br />
iemand anders de schuld, praten we onze vergissing<br />
goed, verzinnen we een excuus of willen<br />
we onszelf verstoppen.<br />
We voelen ons schuldig als we iets gedaan<br />
hebben dat niet past bij onze normen<br />
en waarden. Het is een ongemakkelijk, maar<br />
wel praktisch gevoel. Het is een ‘signaal voor<br />
verandering’.<br />
Schuld is net zo sterk als schaamte, maar<br />
heeft een positieve invloed. Schaamte is destructief<br />
in plaats van ons aan te moedigen tot<br />
verandering werkt het juist verlammend en<br />
zet het aan tot ontkenning, vermijding en defensief<br />
gedrag.<br />
WAT DOEN WE ERAAN?<br />
Het delen van je schaamte of schuldgevoel<br />
zorgt voor meer verbondenheid. Door<br />
het te uiten mag je even in iemands ziel kijken,<br />
wat er achter de onzichtbare maskers zit.<br />
Dat is voor mij een moment van ultieme verbinding.<br />
Het vraagt moed om verwachtingen<br />
los te laten over wie, wat of hoe we moeten<br />
zijn. We hebben elkaar nodig om dit proces te<br />
ondersteunen.<br />
Schaamte wint aan kracht als we onze mond<br />
houden. Ik heb inmiddels geleerd mezelf uit<br />
te spreken, als ik merk dat ik me ergens over<br />
schaam, wel vaak met een grap, maar dat mag<br />
de pret niet drukken.”<br />
Hélène Oosterhuis is spreker, trainer en coach. Auteur van het boek ‘Ken je mij? De kracht van succesvol jezelf zijn’.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 47
COLUMN<br />
Echt, je onderschat jezelf<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
“<br />
Het was tijdens een 'summer<br />
course' in Londen. Een hoogleraar<br />
psychologie vroeg ons een<br />
tijdje onze adem in te houden. Hij wilde<br />
iets duidelijk maken op het gebied<br />
van motivatie. Wie zijn adem inhoudt,<br />
ervaart namelijk al snel dat verschillende<br />
motieven om voorrang gaan strijden.<br />
Aan de ene kant het bewuste voornemen<br />
om zo lang mogelijk te doen met<br />
de lucht in je longen. Aan de andere kant<br />
de automatische drang om weer te gaan<br />
ademen. Motivatie draait om strijd in je<br />
hoofd, legde hij uit.<br />
Een mooie les. Maar zijn terloopse opmerking<br />
daarna vond ik minstens zo interessant:<br />
de meeste grenzen die we ervaren<br />
zijn niet fysiek van aard, maar<br />
psychologisch.<br />
De meeste deelnemers hadden hooguit<br />
een minuut hun adem ingehouden en<br />
dachten toen al dat het hiernamaals naderde.<br />
Maar onze docent vertelde dat zogenaamde<br />
'free divers', mensen die duiken zonder zuurstofflessen,<br />
minutenlang hun adem kunnen<br />
inhouden. Na enige oefening natuurlijk.<br />
Ik heb het later opgezocht. Het wereldrecord<br />
staat op naam van de Kroaat Branko<br />
Petrović. In 2014 hield hij 11 minuten en 54<br />
seconden zijn adem in. Pff, dat is lang.<br />
© ELISABETH ISMAIL<br />
dr. Ben Tiggelaar<br />
Dat veel grenzen vooral tussen je oren zitten,<br />
is een interessante gedachte. Het betekent<br />
dat we vaak stoppen met zoeken naar manieren<br />
om onszelf, ons werk of de wereld te verbeteren,<br />
omdat we geloven dat we al tot het<br />
uiterste zijn gegaan. Ook in veel succesvolle<br />
bedrijven denken managers en medewerkers<br />
dat het écht niet meer beter kan en zakt het<br />
streven naar kwaliteit en vooruitgang in.<br />
Ik ben dol op onderzoek naar dit soort dingen.<br />
Samuele Marcora is als fysioloog verbonden<br />
aan de universiteit van Kent. Zijn research<br />
draait om de wisselwerking tussen fysieke en<br />
psychologische grenzen. In diverse experimenten<br />
toonde hij aan dat wanneer we geloven<br />
dat we fysiek uitgeput zijn en opgeven, er<br />
in werkelijkheid nog een flinke reserve<br />
over is. Soms meer dan 50 procent.<br />
Zijn er manieren om die reserve aan<br />
te boren? Zeker. Denk aan aanmoediging<br />
door jezelf of door anderen. Wat<br />
ook helpt: plezierige beelden, stimulerende<br />
muziek, of – iets waar 'free divers'<br />
op trainen – het negeren van lichamelijke<br />
signalen tot het moment dat je domweg<br />
omvalt. Ik geef toe: dat is een beetje<br />
heftig, maar je weet dan wel waar de<br />
grens écht ligt.<br />
Goed nieuws voor iedereen die houdt<br />
van lezingen, webinars en congressen:<br />
kennis helpt ook.<br />
Een mooi voorbeeld: het eerste officiële<br />
record op de marathon werd gevestigd<br />
in 1908. Destijds geloofde niemand dat<br />
het binnen drie uur kon. Maar de Amerikaan<br />
John Hayes deed het in 2 uur, 55<br />
minuten en 18,4 seconden. Vervolgens<br />
slaagden veel meer atleten erin om de<br />
drie uur-grens te doorbreken. En vorig jaar<br />
liep de Keniaan Eliud Kipchoge als eerste de<br />
marathon in minder dan twee uur.<br />
Dit soort kennis heeft letterlijk een geestverruimend<br />
effect. Wat denk je? Zou het kunnen<br />
dat jij, ik en onze vrienden en collega's eigenlijk<br />
ook veel meer kunnen dan we denken?<br />
En zou het mogelijk zijn om dat potentieel aan<br />
te boren?”<br />
Deze bijdrage is een bewerking van een<br />
eerdere column in NRC Handelsblad<br />
Ben Tiggelaar is onafhankelijk schrijver, spreker en gedragswetenschapper. Hij studeert al ruim 30 jaar op de onderwerpen<br />
leiderschap en verandering. Zijn streven: individuen en organisaties helpen hun dromen om te zetten in actie. Op een positieve én<br />
effectieve manier. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
48<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
De toekomst draait om<br />
bestaanszekerheid<br />
prof. dr. Jan Latten<br />
AFBROKKELENDE ZEKERHEDEN<br />
“Ruim vóór uitbraak van de coronapandemie<br />
was al sprake van afbrokkelende zekerheden.<br />
Flexibilisering en individualisering<br />
droegen bij aan een toenemend turbulente<br />
levensloop, zowel privé als zakelijk.<br />
De stand van bestaanszekerheid, januari<br />
<strong>2020</strong>: één baan voor het leven is passé.<br />
Zzp’ers moeten maar zien of ze een pensioen<br />
opbouwen en pensionado’s voelen in<br />
hun portemonnee dat hun pensioen allesbehalve<br />
welvaartsvast is. Ongewild zijn nogal<br />
wat twintigers terechtgekomen in een wachtstand.<br />
Door baanonzekerheid en woningschaarste<br />
worden samenwonen en kinderen<br />
krijgen uitgesteld.<br />
En ineens was er corona. Alles werd in een<br />
klap anders. Het land ging op slot. Nog meer<br />
mensen raakten onzeker over hun toekomst.<br />
Intussen is duidelijk dat we in economisch<br />
zwaar weer terecht zijn gekomen. Vanaf voorjaar<br />
<strong>2020</strong> is sprake van een ongekende economische<br />
krimp. Het Centraal Planbureau<br />
denkt dat de economische terugval langere<br />
tijd zal aanhouden. Het Internationaal Monetair<br />
Fonds vreest een recessie vergelijkbaar<br />
met de jaren dertig in de vorige eeuw…<br />
© TRUUS VAN GOG<br />
BESTAANSZEKERHEID ZOEKEN<br />
Vooral jongere generaties zullen zich moeten<br />
aanpassen aan nieuwe omstandigheden,<br />
want zij moeten hun leven nog invullen. De<br />
vraag is: hoe gaan ze dat doen? De afgelopen<br />
jaren hebben laten zien dat zeker drie aanpassingen<br />
belangrijk werden om succesvol in het<br />
leven te staan.<br />
Ten eerste doorleren om in een kenniseconomie<br />
de kans op een gewenste baan te maximaliseren.<br />
Ten tweede verhuizen naar een<br />
metropoolregio, want daar zijn de banen voor<br />
de hoogopgeleiden én verdien je het meest.<br />
Ten derde een kansrijke partner kiezen om<br />
individuele kansen te verdubbelen.<br />
Deze drie aanpassingen zijn toekomstbestendig.<br />
Op samenlevingsniveau zal dat worden<br />
weerspiegeld in trends als doorzettende<br />
emancipatie , uitsortering op de relatiemarkt,<br />
grotere inkomensongelijkheid, urbanisatie<br />
en regionale ongelijkheid.<br />
MEER COACHING ALS GARANTIE<br />
VOOR BESTAANSZEKERHEID<br />
Sommigen zullen zich de komende jaren<br />
voldoende kunnen aanpassen om grip te<br />
houden op hun bestaan. Anderen zullen daar<br />
minder in slagen. Zij kunnen het niet alleen en<br />
zullen afhankelijk zijn van professionals. Onzekere<br />
tijden vergen daarom een empathische<br />
rol van bestuurders, directeuren, leiders, verantwoordelijken,<br />
kortom mensen die beslissingen<br />
nemen. Als individuen kwetsbaar worden<br />
zal men daar oog voor moeten hebben.<br />
Als het niet vanzelf gaat ‘staan we je bij om een<br />
oplossing te vinden’. Dan komt de wijkcoach<br />
van de woningcorporatie, de schuldhulpverlener<br />
of leefstijlcoach. Aandacht voor individuele<br />
coaching wordt topprioriteit.”<br />
Prof. dr. Jan Latten legt in zijn lezingen de focus op meerdere tendensen en perspectieven zoals bevolkingsgroei, levensfase,<br />
leeftijdsgroepen, partnerkeus, vergrijzing, wonen, woningvraag, urbanisatie en regionale ongelijkheid.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 49
50<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
‘De Ecokeuken van Wind’<br />
Pierre Wind<br />
Fotografie: Walter Kallenbach<br />
“Ja, het jaar <strong>2020</strong>. Magisch getal. Het eerste deel is explosief te noemen. Er gebeurde veel. Niet op alle plekken, want<br />
mijn keuken stond letterlijk stil. Maar daarentegen, de keuken in mijn hoofd ging totaal los. Zo begon ik de Coronakooklijn,<br />
waar mensen op konden in-appen of bellen om kokologische vragen te stellen. Kreeg ‘Prakkie in een Bakkie’<br />
een gezicht. En, ontstonden de eerste contouren van mijn Trekdropfabriek en werd ik ontgroend in de wereld van de<br />
webinars. Trouwens, wat is dat kikkûh om te doen.<br />
V<br />
Velen waren tijdens de ‘lockdown’ op zoek naar lichtpuntjes.<br />
Dus, ook ik. Op persoonlijk vlak was dat voor mij het succes<br />
van mijn nieuwste boek ‘De Ecokeuken van Wind’. Al lang van<br />
tevoren, voordat COVID-19 uitbrak, was de lancering van de Ecokeuken<br />
al gepland: de eerste week van april <strong>2020</strong>. Ik had natuurlijk de keus<br />
om de lancering uit te stellen. Dat gebeurde onder andere ook met veel<br />
bioscoopfilms en muziekreleases. Maar, dat ligt niet in de aard van mijn<br />
denken. Ik was zo trots op mijn vinding ‘de kookstop’, die in het boek<br />
de rode draad is, dat ik gewoon wilde dat het boek de wereld in kwam.<br />
Ongeacht of het nu qua marketing wel een slimme zet was.<br />
De mensen moesten het weten.<br />
Met de methode ‘de kookstop’ kun je namelijk de helft<br />
van de energie, die je bijvoorbeeld nodig hebt voor het<br />
koken van een ei of broccoli, besparen. Je zet een product<br />
met koud water of bouillon op de warmtebron. Wel direct<br />
met een deksel erop. Je brengt het aan de kook. Wanneer<br />
het aan de kook is zet je onmiddellijk de warmtebron<br />
uit. Vervolgens laat je het nagaren. Net zo lang als wanneer<br />
je het zou laten doorkoken. En wat blijkt: het doorkoken<br />
hoeft niet, want nagaren zonder warmtebron geeft<br />
ook een gaar product. Eeuwenlang is er dus op een onlogische manier<br />
gekookt en heel veel onnodige energie verbruikt. Ik heb het gevoel dat<br />
ik het ‘Ei van Columbus’ heb ontdekt.<br />
ZELF OLIE PERSEN<br />
Aan het boek heb ik minimaal vijf jaar gewerkt. Veel onderzoek voor<br />
gedaan. Zo kwam ik erachter dat de keuze voor duurzame consumptieolie<br />
niet eenvoudig is. Dus, beschrijf ik in de Ecokeuken hoe je zelf olie<br />
k a n persen. Veel duurzamer. Mijn geschrift bevat nog mega veel andere<br />
tips, die volgens mij de moeite waard zijn om geadopteerd<br />
te worden. Écht, ben zo blij als een ei dat het boek<br />
vele boekenkasten heeft gevonden.<br />
De afgelopen periode is de aandacht voor ‘Duurzaam<br />
leven’ naar een lager pitje gegleden. Op zich logisch.<br />
Maar, duurzaam zijn kan ook op anderhalve meter.<br />
Hopelijk gaan we met zijn allen voor een duurzamere<br />
maatschappij. Ondanks, dat vele getroffenen door de<br />
pandemie zichzelf weer moeten optrekken uit de misère.<br />
Ook ik. Ik heb maar één echte tip: BLIJF POSITIEF en<br />
creëer nieuwe kansen!”<br />
Pierre Wind is (televisie-)kok, kookdocent, practor aan de Internationale Hotel & Managementschool ROC Mondriaan in Den Haag,<br />
maar ook bekend als uitvoerend chef van tramrestaurant Hoftrammm, voedselstilist, columnist en schrijver van culinaire boeken.<br />
Hij verzorgt workshops, kookentertainment en lezingen op maat en ontwerpt en fabriceert digigrafie, websites, i-books en video’s in<br />
eigen beheer of samen met anderen. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 51
52<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
NATUURLIJKE GENEESKUNDE<br />
‘Voor jezelf zorgen is<br />
het beste medicijn’<br />
Marije Berkelaar, huisarts<br />
Interview: Jacques Geluk | Fotografie: Hermien Lam<br />
Marije Berkelaar staat bekend als de eerste medicijnvrije huisarts van Nederland, die ook als ‘influencer’ en spreker wijst<br />
op het grote belang van het activeren van zelfhelend vermogen. De natuurlijke gezondheidszorg heeft volgens haar de<br />
toekomst. Van scepticus is ze veranderd in een gepassioneerd en geïnformeerd pleitbezorger van natuurlijke geneeskunde.<br />
1 U bent waarnemend huisarts, hebt dus de opleiding geneeskunde en<br />
de huisartsopleiding gedaan en daarnaast een bachelor (neuro- en sociale)<br />
psychologie gehaald. Die medische opleidingen staan er niet om bekend<br />
dat ze veel aandacht besteden aan het belang van gezonde voeding<br />
en een gezonde leefstijl, medicijnen zijn veel belangrijker. Wat heeft u<br />
wakker geschud en ervoor gezorgd dat u de eerste medicijnvrije huisarts<br />
van Nederland bent geworden?<br />
“Ik was voordat ik 'wakker' werd sceptischer over natuurlijke geneeskunde<br />
dan alle leden van de Vereniging tegen de Kwakzalverij bij elkaar.<br />
Ik geloofde zelfs niet in fysiotherapie als die niet wetenschappelijk bewezen<br />
was. Tot ik mijn nu beste vriendin, Samantha Lotus uit Canada,<br />
ontmoette. Zij is holistisch voedingsdeskundige. Samantha belichaamt<br />
natuurlijke geneeskunde en het is heel vervelend te merken dat je geen<br />
gelijk hebt. Zij en ik hebben gediscussieerd en forse ruzies gehad, maar<br />
zijn steeds weer bij elkaar gekomen. Een half jaar voordat we elkaar in<br />
IJsland zouden ontmoeten kreeg zij leukemie. Ik vond dat ze zich moest<br />
laten opnemen en behandelen, terwijl zij wist dat ze dit zelf kon oplossen<br />
en dat heeft ze gedaan. Zodra ik het durfde te geloven kwam ik<br />
steeds vaker mensen tegen die natuurlijk heelden van in mijn ogen ‘ongeneeslijke’<br />
ziekten.”<br />
2 Schrijft u nooit medicijnen voor of alleen in uiterste of noodgevallen?<br />
“Medicijnen zijn in de huidige samenleving die we met elkaar hebben<br />
gecreëerd voorlopig onmisbaar, met name in noodgevallen. Dat komt<br />
vooral doordat een groot deel van onze samenleving onze natuurlijke<br />
vermogens tot zelfheling niet meer kent.”<br />
3 Wat is nodig om tot de ware kern te komen en dat zelfgenezend effect<br />
te bereiken?<br />
“Het belangrijkste is dat je luistert naar je lichaam. Ziekte is een boodschap<br />
van jouw lichaam aan jou. Je mag een patroon doorbreken dat je<br />
niet meer dient. Dat kan een patroon zijn op fysiek niveau (leefstijl),<br />
maar ook bijvoorbeeld op relationeel, emotioneel, familiair of zielsniveau.<br />
De huidige medische wereld lijkt alleen nog maar op fysiek niveau<br />
te mogen werken, terwijl mens-zijn veel meer is dan dat.”<br />
4 Zijn goede voeding en een gezonde leefstijl beter dan een vaccin (vooraf)<br />
of medicijn (achteraf) om bijvoorbeeld COVID-19 of andere virusen<br />
bacteriële ziekten te bestrijden of zijn er andere mogelijkheden die<br />
wellicht een beter, sterker en blijvender effect hebben? Bijvoorbeeld het<br />
opbouwen van een goede weerstand?<br />
“Het lijkt me het allerbelangrijkst dat we gaan relativeren. Ziek zijn,<br />
sterven en nieuwe virussen zijn altijd deel geweest van het leven. Er<br />
is feitelijk niets nieuws gaande, alleen dat we nu grotere paniek zaaien<br />
en niet meer goed om kunnen gaan met ziek zijn, verlies en sterven.<br />
Zelfzorg is dramatisch slecht bij een groot deel van de bevolking.<br />
Laat COVID-19 inclusief de paniek er omheen een uitnodiging zijn om<br />
verantwoordelijkheid voor onze eigen gezondheid te nemen en werkelijk<br />
gezond te gaan leven. Een vaccinatie geeft schijnveiligheid voor<br />
de mensen die angstig zijn. Mijn geïnformeerde mening is dat een snel<br />
ontwikkeld vaccin voor een RNA-virus niet veilig is, de vulstoffen zijn<br />
toxisch, niet met de juiste intenties, waarschijnlijk niet effectief en behoorlijk<br />
onnodig want 98% van de bevolking wordt niet ziek van co-<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 53
NATUURLIJKE GENEESKUNDE<br />
‘Ik was voordat ik 'wakker' werd sceptischer over<br />
natuurlijke geneeskunde dan alle leden van de<br />
Vereniging tegen de Kwakzalverij bij elkaar’<br />
rona of maar heel mild. En aan de andere kant. Als mensen hun angst<br />
voor corona weg willen halen door een vaccinatie te nemen moeten ze<br />
dat vooral doen.”<br />
5 Wie tegen de officiële aanbevelingen en maatregelen van het OMT,<br />
het RIVM en het kabinet ingaat wordt al snel een ‘kwakzalver’<br />
genoemd. Volgens mij is u dat ook overkomen. Wat maakt toch dat<br />
er zoveel weerstand bestaat tegen afwijkende meningen dat ze worden<br />
neergesabeld of genegeerd? Angst, alleen oog voor het eigen gelijk of<br />
financiële belangen?<br />
“Dat klopt, collega huisarts Nico Terpstra, die ook voorzitter van de<br />
Vereniging tegen de Kwakzalverij is, is behoorlijk druk geweest met mij.<br />
Hij stuurde onder andere brieven naar de inspectie. In het begin schrok<br />
ik wel van het op de persoon spelen en de aanvallende woorden die deze<br />
man gebruikt. Ik vermoed dat ik inderdaad een bedreiging vorm voor<br />
het wereldbeeld van deze man. Inmiddels schrik ik niet meer van wat<br />
onze Nico doet en kan ik erom lachen. Uiteraard wens ik deze collega<br />
een liefdevoller en plezieriger tijdsinvulling.”<br />
gezond te gaan leven’<br />
6 U bekrachtigt mensen door hen de steun, instrumenten en kennis te<br />
geven waarmee ze de natuurlijke zelfzorg voor hen en hun naasten te<br />
optimaliseren. Wat is natuurlijke zelfzorg?<br />
“Leuke vraag! Mijn instrumenten om zelfzorg naar een volgend niveau<br />
te brengen zijn de essentiële oliën van dōTERRA. Deze oliën en andere<br />
natuurlijke producten hebben mijn leven een ontzettende ‘upgrade’<br />
gegeven en ik wil niet meer zonder. Ik heb er bewust voor gekozen om<br />
mensen te leren over dit prachtige bedrijf en zijn pure natuurlijke producten<br />
en het verder in de wereld te verspreiden.<br />
Natuurlijke zelfzorg is een manier van leven. Het gaat voor een groot<br />
deel over bewust zijn. Wanneer je je niet bewust bent van jezelf leef je<br />
grotendeels op de 'automatische piloot', dan herhaal je patronen van<br />
(aangeleerde) gewoonten en ben je angsten aan het vermijden.<br />
Wanneer je bewust bent van je handelen, van de sensaties van lichaam,<br />
van je emoties en van je gedachten kun je een stuk vrijer en gelukkiger<br />
zijn en gezondere keuzen voor jezelf maken. Je mag in elk moment Voor boekingen of meer informatie<br />
de keuze maken om te leven (denken, spreken en doen), vanuit liefde. T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
54<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
Niets is 'slecht' of 'goed', het gaat erom of je iets doet uit liefde voor jezelf<br />
en niet uit angst en gewoonte. Wanneer je blijft handelen uit liefde<br />
voor jezelf omring je je met gelijkgestemde mensen met wie je je verbonden<br />
voelt, kies je steeds vaker voeding waar je je gezond en vitaal bij<br />
voelt, verminder je de toxische belasting van je lichaam (medicatie, chemische<br />
stoffen en metalen in bijvoorbeeld tandpasta, deodorant, bodylotion,<br />
voeding, lucht en water), zorg je steeds beter voor je lichaam te<br />
bewegen en bewust te ademen, ga je steeds liefdevoller met jezelf om en<br />
zorg je voor voldoende rust en slaap. Je gaat je steeds lekkerder voelen<br />
wanneer je naar je lichaam luistert en goed voor jezelf zorgt.”<br />
‘Laat COVID-19 inclusief de paniek<br />
er omheen een uitnodiging zijn om<br />
verantwoordelijkheid voor onze eigen<br />
gezondheid te nemen en werkelijk<br />
7 Kunt u uitleggen hoe patiënten kunnen leren naar zichzelf te luisteren<br />
en tot hun ware kern kunnen komen? Wat is uw werkwijze en is die<br />
geschikt voor iedereen?<br />
“Dat is inderdaad voor iedereen weer anders. Ik begon met mindfulness.<br />
Ik downloadde de VGZ mindfulness-app op mijn telefoon en luisterde<br />
daarnaar voor het slapengaan. Het duurde bij mij wel een jaar<br />
voordat het me lukte zelf te mediteren.<br />
Sommige mensen beginnen deze verbonden en heerlijke manier van<br />
leven met yoga, mindfulness of meditatie, maar een bezoek aan een<br />
natuurlijke hulpverlener, een Wim-Hof ervaring, het bezoeken of volgen<br />
van een retraite of een ceremonie met plantmedicatie (bijvoorbeeld<br />
Ayahuasca) kan ook een geweldige ‘mind-opener’ zijn! Het belangrijkste<br />
is dat het bij jou past!”
COLUMN<br />
Inclusie<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Minchenu Maduro<br />
“Een hele goede avond” , zegt de Surinaamse heer met een prachtige glimlach. Ik loop door en een warm welkom volgt:<br />
“Dag dames, kan ik jullie helpen?”, zegt de Turkse heer bij het restaurant. We voelen ons gelijk thuis. Met een relaxte tred<br />
brengt hij ons naar onze tafel. Akan de Syriër.serveert een heerlijke Caesar Salad. Ondertussen komt Esra de Dominicaan/<br />
Turk onze drankjes brengen. We raken aan de praat en ze vertelt me in de jeugdzorg te willen werken. Als ik haar vraag naar<br />
haar motivatie zegt ze: “Ik kan me goed verplaatsen in kinderen en het lijkt me interessant werk.”<br />
“<br />
Kort daarna hoor ik de Nederlandse<br />
serveerster Donja aan haar Antilliaanse/Surinaamse<br />
collega Tanisha<br />
vragen of zij ooit gesport heeft in de<br />
sneeuw. Daar hoeft Tanisha niet lang over<br />
na te denken. “Nee, ik sport binnen”, zegt<br />
ze ferm. Ik voel me betrapt op afluisteren,<br />
dus grinnik een beetje ongemakkelijk hun<br />
kant op, waarop Donja gezellig aan mijn<br />
tafel komt staan en uitlegt waarom ze dit<br />
vroeg. Stralende Surinaamse Jeane werkt<br />
hier al een tijd. Na een heftige tijd in haar<br />
leven is ze blij dat ze aan het werk kan.<br />
Haar boodschap naar de wereld luidt dan<br />
ook: “Lief zijn voor elkaar.”<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Daarna word ik geholpen door Dawn-<br />
Lee, de Surinaamse/Barbadiaanse/Nederlandse<br />
dame. Met een gulle glimlach verwijst<br />
ze me naar mijn masseur. Daar sta ik oog in oog met de Japanse<br />
Tomoko, die mij met haar technieken ontdoet van de knopen in mijn<br />
schouders. Om vervolgens in het stoombad de Turkse Suheda te spreken<br />
die net getrouwd en afgestudeerd is: ”Ik heb toegepaste wiskunde<br />
gestudeerd, nu begint het echte leven.”<br />
Tijdens mijn gesprek tussen Donja en<br />
Tanisha vraag ik hen wat hun boodschap<br />
voor de wereld is. Tanisha: “Blijf altijd jezelf<br />
en zorg dat je lacht, hoe je dag ook<br />
loopt.” Donja staat te popelen om haar<br />
boodschap te delen: “We moeten allemaal<br />
een keertje echt naar elkaar kijken, zodat<br />
we de ander kunnen begrijpen.”<br />
Misschien lees je dit en vraag je je af<br />
waarom ik alle nationaliteiten vermeld<br />
heb bij deze leuke groep spontane mensen.<br />
Simpelweg omdat dit daadwerkelijke<br />
en waarachtige inclusiviteit is. Hier in het<br />
Vitality Hotel is in alle lagen van de hiërarchie<br />
de afspiegeling van de maatschappij<br />
zichtbaar. Wat een heerlijke sfeer geeft<br />
dat. Weet je wat al deze werknemers gemeenschappelijk<br />
hebben? Ze zijn mens… en ja, we zijn mens in relatie<br />
tot de ander. Hoe mooi zou het zijn als we dit in elk bedrijf zouden zien.<br />
Vol inspiratie fiets ik naar huis.”<br />
Minchenu Maduro heeft communicatie, pedagogiek en drama gestudeerd en zich gespecialiseerd in ‘didactiek’. Ze is onder meer<br />
landelijk bekend door haar medewerking als pedagoog aan het NPO-programma ‘Het geheime leven van 4-jarigen’. Minchenu<br />
heeft gewerkt met tegendraadse jongeren en door de wol geverfde professionals en geleerd hoe ze zelfs de meest weerbarstige<br />
en kritische groepen in beweging kan krijgen. Dat doet ze onder meer door het vertellen van verhalen die mensen inspireren, in<br />
beweging zetten, energie geven en motiveren, al naar gelang het doel van de lezing, training of bijeenkomst die zij geeft. Minchenu<br />
is ook een veelgevraagd dagvoorzitter die elke situatie aankan.”<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 55
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
‘Live’<br />
prof. dr. Bas Haring<br />
“Sommige beroepen hebben minder last van corona dan andere. Callcenter-medewerkers kunnen hun werk meestal<br />
gewoon blijven doen. Net als boswachters. De meeste beroepen ondervinden echter serieuze hinder: nooit meer collega’s<br />
zien, afstand houden op de werkvloer en mondkapjes op, of erger nog verplicht beschermende kleding dragen. Dan zijn<br />
er ook beroepen die het extra lastig hebben. In de horeca, het toerisme en de podiumkunsten hebben ze het zwaar. En<br />
ook in de ‘sprekersbranche’. Congressen, symposia en andere fysieke bijeenkomsten zijn en masse geschrapt en sprekers<br />
spreken nauwelijks nog. Dat is jammer. Zowel voor de sprekers als degenen die naar hen luisteren.<br />
56<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
“<br />
Ja maar, maar online is toch van alles<br />
mogelijk? Daar ben ik het niet mee<br />
eens. Zoom, Webex, Skype, of wat dan<br />
ook zijn geen alternatief. Geen volwaardig<br />
alternatief.<br />
De meeste sprekers kunnen heus ook tegen<br />
een camera aanpraten; dat is het probleem<br />
niet. Het probleem is wel dat de fysieke nabijheid<br />
van publiek en podium veel belangrijker<br />
is dan je in eerste instantie zou denken. Als ik<br />
een verhaal hou let ik op de houding van mensen<br />
in de zaal. Zitten ze onderuit of rechtop?<br />
Bewegen ze of zitten ze stil? Hun houding zegt<br />
mij veel en ik kan ter plekke mijn verhaal aanpassen<br />
als de houding van het publiek daarom<br />
lijkt te vragen. Online gaat dat niet. Daar<br />
zie ik mijn publiek niet. Zelfs niet als ik het<br />
‘live’ toespreek. En mocht ik ‘real time’ beelden<br />
van de zaal kunnen zien, dan nog steeds<br />
zou het me minder zeggen dan een echte zaal.<br />
Andersom kan mijn lichaamshouding van alles<br />
betekenen voor het publiek. Wanneer ik<br />
achteruit loop in reactie op een vraag, en mijn<br />
hoofd een beetje naar beneden buig, is duidelijk<br />
dat ik even goed moet nadenken. Wanneer<br />
ik daarentegen naar voren loop, mijn nek<br />
strek en me lang maak, dan is duidelijk dat ik<br />
direct mijn antwoord klaar heb. Soms ga ik<br />
zelfs een beetje op mijn tenen staan om het effect<br />
te vergroten.<br />
Online gaat dit allemaal niet. Daar is het nagenoeg<br />
onmogelijk om gebruik te maken van<br />
je lijf. Dat klinkt misschien raar uit de mond<br />
van een filosoof. Filosofen zijn denkers, die<br />
toch meer hebben met de geest, dan met het<br />
lichaam. Maar filosofen realiseren zich terdege<br />
dat ons lichaam belangrijker is dan we vaak<br />
denken.<br />
Ga eens naast elkaar zitten in een restaurant<br />
in plaats van tegenover elkaar. Dat maakt<br />
uit. Of het plezierig is of minder plezierig, laat<br />
ik in het midden, maar het maakt uit; u gaat<br />
een andere avond hebben. Zelf geef ik de voorkeur<br />
aan ‘om de hoek zitten’. Tegenover elkaar<br />
voelt als een confrontatie en naast elkaar kun<br />
je elkaar niet zien. Maar precies daartussen,<br />
om de hoek, is goed voor me. En meestal ook<br />
voor m'n tafelgenoot. (In het algemeen mijn<br />
vrouw.)<br />
ONLINE VERGADEREN EEN ZEGEN<br />
Het zou me niks verbazen wanneer het<br />
ontbreken van lijflijke aanwezigheid bij online<br />
vergaderen ook nog onverwachte gevolgen<br />
gaat hebben. Online vergaderen vind<br />
ik een zegen: Het gaat efficiënt, rustig en ‘to<br />
the point’. Maar je kunt wederom je lichaam<br />
niet gebruiken. Je kunt niet voren buigen om<br />
je punt kracht bij te zetten – je kunt het wel<br />
doen, maar niemand merkt het. Je kunt niet<br />
demonstratief naar achteren leunen wanneer<br />
je vindt dat iemand veel te lang van stof is.<br />
Mensen fronsend aankijken als je hen niet begrijpt.<br />
Of de volgende truc uithalen: ‘Als ik de<br />
tafel zo eens rondkijk (en dan moet je natuurlijk<br />
de tafel rondkijken), dan denk ik dat de<br />
meesten van mening zijn dat...’ En dan volgt<br />
je eigen mening. Goede vergaderaars kennen<br />
dit soort trucs en gebruiken ze. Maar niet in<br />
de online wereld; daar werkt dit allemaal niet.<br />
Daar floreren ineens heel andere mensen,<br />
die misschien niet zo goed zijn in het gebruiken<br />
van hun lichaam, maar wel andere dingen<br />
kunnen. Ik zou het logisch vinden als we<br />
hier op de lange termijn wat van gaan merken<br />
– mocht het online vergaderen de norm blijven,<br />
en waarom niet?<br />
Terug naar het vak van spreker en de rol<br />
van lijfelijke aanwezigheid aldaar. Alleen bij<br />
‘live’ ‘events’ kun je als spreker en publiek lijfelijk<br />
aanwezig zijn. (Het Engelse ‘live’ komt<br />
zelfs van het Nederlandse ‘lijf ’.) Mocht je als<br />
spreker online een poging wagen, dan word je<br />
vaak gevraagd dit ‘live’ te doen (in tegenstelling<br />
tot van tevoren opgenomen). Ik begrijp<br />
eigenlijk niet zo goed waarom dit is; de lijfelijke<br />
aanwezigheid is er sowieso toch niet. Bovendien<br />
kleven er aan ‘live’ levensgrote nadelen:<br />
een haperende verbinding; een kind dat<br />
onverwacht het beeld inloopt; of boren bij de<br />
buren. Tijdens het (voorlopige) hoogtepunt<br />
van de coronacrisis – toen werkelijk bijna<br />
niets mocht – volgde mijn vrouw online yogalessen.<br />
Die lessen waren ‘live’: op vastgestelde<br />
tijden kon mijn vrouw naar een website gaan,<br />
waar ze de yoga-leraar het beeld in kon zien<br />
stappen, waarna de les begon. Het feit dat die<br />
lessen ‘live’ waren vond ze toegevoegde waarde<br />
hebben, hoewel ze niet goed kon uitleggen<br />
wat die toegevoegde waarde was.<br />
Ik heb zo'n les eens meegekeken en kwam<br />
tot de ontdekking dat mijn vrouw helemaal<br />
niet kon weten of de les werkelijk ‘live’ was<br />
of niet. Ze kreeg geen feedback en kon ook<br />
geen vragen stellen. Misschien was het filmpje<br />
al dagen eerder opgenomen. Het verschil<br />
tussen ‘live’ en de illusie van ‘live’ is kennelijk<br />
niet zo groot.<br />
Uiteindelijk opperde mijn vrouw dat het<br />
gevoel van exclusiviteit belangrijk voor haar<br />
was. Als een video ‘live’ is, dan weet je zeker<br />
dat-ie alleen voor jou is en niet hergebruikt<br />
kan worden. Vooraf opgenomen video's bieden<br />
die garantie niet. Maar daar is wel wat op<br />
te vinden. Noem als spreker expliciet de naam<br />
van het event, of laat even de krant van vandaag<br />
in beeld zien. Het publiek begrijpt dan<br />
direct dat de video maar één keer is te gebruiken<br />
en dus exclusief is.<br />
Ik ga uiteindelijk voor vooraf opgenomen<br />
filmpjes. Veel veiliger. Hoewel ik nog veel, veel<br />
liever bijeenkomsten heb waarin we écht aanwezig<br />
zijn. Spreker en publiek. Ik hoop dat ik<br />
duidelijk heb gemaakt waarom.”<br />
Prof. dr. Bas Haring denkt en vraagt, schrijft en spreekt. Op een heldere en prikkelende manier probeert hij wetenschap en filosofie<br />
betekenis te geven voor UW leven. Dat doet hij door het schrijven van boeken, columns en het maken van televisieprogramma's.<br />
Bas Haring is hoogleraar aan Universiteit Leiden, waar hij de leerstoel 'publiek begrip van wetenschap' bekleedt en hij is oprichter<br />
van het masterprogramma Media Technologie voor creatieve wetenschap. Bas Haring is een veelgevraagd spreker bij Speakers<br />
Academy ® , Het zijn nooit standaardverhalen en hij bedenkt altijd weer iets nieuws; en over uiteenlopende onderwerpen. Bas Haring<br />
hoopt dat mensen na een lezing denken “Hmmm… interessant. Hier moet ik nog eens over nadenken.”<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 57
© KEKE KEUKELAAR<br />
DIRECT NAAR<br />
VINCENTS' PROFIEL<br />
DIRECT NAAR<br />
KOOS' PROFIEL<br />
‘Als je alles zou kunnen<br />
beredeneren of bevatten<br />
verdwijnt de magie’<br />
Vincent de Kort<br />
58<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
KLASSIEKE MUZIEK<br />
Muzikale én zakelijke dirigenten<br />
bezielen en luisteren<br />
Vincent de Kort en Koos de Wilt<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
Dirigeren en leidinggeven verschillen niet zoveel van elkaar. In hun boek ‘De magie van de Maestro’ maken dirigent<br />
Vincent de Kort – bij het grote publiek bekend als juryvoorzitter van het populaire televisieprogramma ‘Maestro’ – en<br />
jurist/kunsthistoricus Koos de Wilt de vergelijking. Ze constateren dat dirigeren en leiderschap in elkaars verlengde<br />
liggen. Hun boek is zo’n groot succes dat de derde druk eraan komt! Vincent geeft lezingen over zijn carrière en vertelt<br />
net als in het boek boeiende verhalen over zijn ervaringen en collega’s. Samen met Koos heeft hij tegelijk een dialoog<br />
annex presentatie ontwikkeld die professionals in uiteenlopende organisaties in staat stelt vergelijkenderwijs zelf te<br />
beoordelen wat de metafoor van het dirigeren hen kan opleveren.<br />
D'De magie<br />
van de Maestro’ is vooral<br />
een heerlijk boek om te lezen en<br />
verveelt geen moment. De prachtige<br />
verhalen over onder anderen Haitink,<br />
Abbado, Gergjev, Christie, Jansons en Harnoncourt<br />
en de ervaringen van Vincent zelf<br />
volgen elkaar op. Ze geven tegelijk inzicht in<br />
hoe deze dirigenten het beste uit hun orkestleden<br />
halen en hoe zij dit transformeren naar<br />
een magische publiekservaring. Talent, kennis<br />
en ervaring zijn nodig voor succes, maar<br />
alleen in combinatie met bezieling en – belangrijk<br />
– kunnen luisteren naar de orkestleden.<br />
Vincent de Kort: “Ik ben heel luisterend.<br />
Vroeger legden dirigenten hun wil op aan het<br />
orkest. Ze waren de baas. Nu zijn we vooral<br />
communicator. Ik heb van Bernard Haitink,<br />
een luisterende niet al te dwingende dirigent,<br />
geleerd dat dit de beste manier is om een orkest<br />
te leiden. Hij zei dat twintig jaar geleden<br />
al tegen mij. Toen snapte ik dat nog niet, nu<br />
wel en ik denk dat goede managers in het bedrijfsleven<br />
het belang van luisteren ook hebben<br />
ontdekt.” “Het besef is doorgedrongen dat<br />
je een orkest naar het volgende niveau kunt<br />
tillen door heel erg te luisteren en waardering<br />
uit te spreken voor wat het kan. Toscanini<br />
sloeg zijn dirigeerstok nog kapot op het<br />
hoofd van iemand die niet deed wat hij zei,<br />
Koos de Wilt<br />
maar de zweep erop leggen is uit een andere<br />
tijd”, zegt Koos de Wilt die samen met Vincent<br />
heeft onderzocht hoe magie kan ontstaan<br />
tussen componist, dirigent, musici en natuurlijk<br />
het publiek, met als motto Leonard Bernsteins<br />
uitspraak ‘Conducting is like making<br />
love to a hundred people’.<br />
WERELDEN VERBINDEN<br />
Koos: “Uitgeverij Volt heeft ons gevraagd<br />
het boek te schrijven. Ik als journalist/kunsthistoricus<br />
voor het conceptuele gedeelte en<br />
© ARJAN BRONKHORST<br />
qua teksten, Vincent – inmiddels een bekende<br />
Nederlander sinds hij in het door twee miljoen<br />
mensen bekeken programma ‘Maestro’<br />
is te zien – als musicus en dirigent. Ik vind<br />
het leuk werelden te verbinden. Cultuur en<br />
het zakenleven en het zakelijke in de cultuur.”<br />
De oorspronkelijke gedachte het orkest<br />
te zien als metafoor voor het bedrijfsleven<br />
zit er nog steeds in, maar ligt er niet dik<br />
bovenop. Het gaat niet nadrukkelijk over leidinggeven,<br />
maar de oplettende lezer herkent<br />
de parallellen. “Net als bij een orkest wil ook<br />
de leiding van een organisatie of bedrijf dat<br />
klanten net als toehoorders niet alleen blij zijn<br />
met het product, maar ook in vervoering raken.<br />
Daarom dachten we aanvankelijk aan<br />
een managementboek. Wat is de rol van de<br />
dirigent en dus van de baas? Gedurende het<br />
schrijfproces kreeg Vincent terecht het gevoel<br />
dat hij gewoon zijn verhaal wilde vertellen.<br />
Over wat dirigeren is en hoe je magie tot<br />
stand kan brengen. Waarom het soms op het<br />
ene moment zo is dat mensen tevreden naar<br />
huis gaan na een ontspannen avond met heerlijke<br />
muziek en ze een andere keer het gevoel<br />
hebben dat er iets bijzonders en wonderlijks<br />
is gebeurd. Iets magisch. Daarom zijn we gaan<br />
onderzoeken wat het verschil is tussen een lekker<br />
stukje muziek en iets waardoor een zaal in<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 59
KLASSIEKE MUZIEK<br />
‘Orkestleden hebben, net als de medewerkers<br />
in een bedrijf, binnen drie minuten door dat<br />
hun leider ervaring mist’<br />
vervoering raakt?”, aldus Koos. Vincent: “De het orkest, de ander niet. Muzikaal gevoel en<br />
vergelijking dirigent-leider ligt er niet bovenop,<br />
maar ik kan me voorstellen dat CEO’s den-<br />
er is wat extra’s nodig.” Vincent: “Dat heeft met<br />
muzikale vaardigheden zijn belangrijk, maar<br />
ken dat ze hetzelfde kunnen toepassen. Dat is charisma te maken. Een orkest is ook gewoon<br />
precies onze bedoeling. Als twee mensen enthousiast<br />
zijn over een concert, zijn dat er al Soms zijn orkestleden wel eens niet zo gefo-<br />
een bedrijf met cao’s en vakantieregelingen.<br />
snel honderd en dan gaat het dak eraf. In bedrijven<br />
werkt dat ook zo. Dan steken werktje<br />
weer aanwakkeren. Je bent een leider, een<br />
cust. Wat je dan als dirigent doet is het vuurnemers<br />
elkaar ook aan en gaan hypes als bij motivator, veel tegelijk. Het helpt zeker als je<br />
Apple een eigen leven leiden.” Refererend aan zelf een instrument bespeelt. Ik heb veel in orkesten<br />
gespeeld. De psychologie in het wer-<br />
het coronavirus dat begin <strong>2020</strong> in Nederland<br />
is opgedoken, zegt Vincent: “Later werd de situatie<br />
ernstig, maar aanvankelijk waren mendat<br />
ik zelf heel goed weet hoe je je voelt als<br />
ken met zo’n orkest is super belangrijk. Omsen<br />
tamelijk laconiek. Ik zie de drama's die de orkestlid om tegen een dirigent aan te kijken<br />
pandemie (heeft) veroorzaakt, maar ook kansen<br />
en mogelijkheden om onze planeet te red-<br />
toe zijn mond houdt en mensen laat. Loslaten<br />
en hoe belangrijk het is dat een dirigent af en<br />
den en met nieuwe ogen naar de wereld te kijken.<br />
Wij steken de mensen eigenlijk ook aan, hebt gespeeld”, vertelt Vincent, die als cellist<br />
is moeilijk. Dat weet je als je zelf in het orkest<br />
maar dan met een positief virus, waar je niet in een orkest heeft ervaren wanneer de directie<br />
wel of niet werkt. “Ik heb mazzel gehad dat<br />
van genezen hoeft te worden. In het boek staat<br />
een mooi voorbeeld over El Sistema Venezuela:<br />
‘José Antonio Abreu richtte in 1975 een door topdirigenten is geleid, waardoor ik ul-<br />
ik in een jeugdorkest heb gespeeld dat alleen<br />
organisatie op met als doel kinderen in sloppenwijken<br />
een muziekinstrument laten spe-<br />
ideale situatie. In sommige orkesten, met alle<br />
tiem kon meemaken hoe het is te spelen in een<br />
len’.” (…) Het muziekproject, dat kinderen en respect, was dat soms wat anders. Wanneer er<br />
jongeren van welke sociale achtergrond ook geen topdirigent is voel je een soort onrust,<br />
laat delen in de harmonie en schoonheid van tenzij iemand met veel enthousiasme het voor<br />
gezamenlijk gespeelde muziek, telt nu 125 elkaar krijgt alle neuzen dezelfde richting uit<br />
jeugdsymfonieorkesten en -koren. “Dat is te krijgen. Als dat niet lukt, kun je daar wel<br />
ook een soort olievlek van enthousiasme, die veel van leren, hoewel het dan vaak lastig is<br />
enorm groot wordt.”<br />
te weten waar je de vinger precies moet opleggen.”<br />
Volgens Vincent de Kort nemen orkestleden<br />
eerder iets van hem aan, doordat hij<br />
DIRIGENT LEIDT HET ORKEST<br />
Een dirigent leidt het orkest en legt zijn ziel ervaring heeft aan de andere kant van de dirigeerstok.<br />
“Ik weet hoe zij zich voelen.”<br />
in het te spelen muziekstuk. “Absoluut. Daarom<br />
vind ik ‘Maestro’ zo interessant. Toen ik<br />
gevraagd werd aarzelde ik een beetje. Het was VAN ACHTEREN<br />
toch amusement en moest ik dat willen?” Vincent<br />
realiseert zich dat aan het klassieke mure<br />
een dirigent de baas is of een dictator (de<br />
Koos en Vincent vragen zich af in hoeverziekwereldje<br />
iets elitairs en snobistisch kleeft, voorbeelden uit Rusland zijn wat dat laatste<br />
maar noemt dat direct totale onzin. “Kijk naar betreft bijzonder), wat vrouwen kunnen toevoegen<br />
en hoe een dirigent in het bedrijfsle-<br />
het effect van de Drie Tenoren (Plácido Domingo,<br />
José Carreras en Luciano Pavarotti). ven kan passen. Koos: “In mijn managementboek<br />
‘Rembrandt Inc.’, dat in de ‘shortlist’<br />
De fans zijn, net als de kijkers naar ‘Maestro’,<br />
niet allemaal liefhebbers van klassieke muziek,<br />
maar worden het daardoor misschien ik bovendien de vraag hoe je ongezien een lei-<br />
stond voor Managementboek van het Jaar, stel<br />
wel. Ook in het verlengde daarvan is het boek der kunt zijn, zoals een scheidsrechter die zo<br />
geschreven.” Koos: “De een creëert magie met goed is dat de wedstrijd een feest is zonder dat<br />
60 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
© JULIE WUELLNER<br />
je weet er eigenlijk gefloten heeft. Een goede<br />
leider valt weg en creëert stiekempjes de voorwaarden<br />
waardoor de spelers optimaal presteren.”<br />
Taakopvattingen zijn veranderd. Een<br />
dirigent is volgens hen tegenwoordig een dienende<br />
leider. Dat zie je ook in organisaties terug.<br />
Het publiek ziet de orkestleider bovendien<br />
het grootste deel van de tijd van achteren,<br />
terwijl hij of zij toch vanaf die ‘onzichtbare’ positie<br />
het verschil maakt tussen mooie muziek<br />
en een magische belevenis. Soms gebruikt hij<br />
niet eens zijn handen of de stok, zoals Leonard<br />
Bernstein die voor de Wiener Philharmoniker<br />
staat dat een Haydn-symfonie speelt<br />
en het orkest dirigeert door enkel zijn wenkbrauwen<br />
en ogen te bewegen. Koos: “Voor<br />
sommigen is dat ultieme arrogantie, anderen<br />
zien dat als bewijs wat vertrouwen en respect<br />
kunnen betekenen. Het is ultieme magie als je<br />
niets ziet en er toch iets geweldigs uitkomt.”<br />
Studenten die hetzelfde stuk moeten dirigeren<br />
behalen allemaal een ander resultaat. Het<br />
klinkt elke keer anders. Dat is ook zo in het zakenleven,<br />
concluderen Vincent en Koos. De<br />
enige en beste manier waarop je een organisatie<br />
of orkest kunt leiden is je eigen manier.<br />
“Doe niemand na, wees authentiek en zorg dat<br />
je zaakjes op orde zijn. Dat speelt ook in het<br />
hele boek.”<br />
INTERACTIEVE LEZINGEN<br />
Als uitvloeisel van hun boek hebben Vincent<br />
en Koos een dialoog annex presentatie<br />
ontwikkeld die professionals in uiteenlopende<br />
organisaties in staat stelt vergelijkenderwijs<br />
zelf te beoordelen wat in hun situatie belangrijk<br />
is. Ze krijgen antwoorden op vragen<br />
als ‘Welke leiders (en dirigenten) bereiken het<br />
meest: de bazen of de luisteraars?’, ‘Hoe creëer<br />
je magie tussen professionals, bijvoorbeeld<br />
orkestleden of advocaten en notarissen?’ en<br />
‘Hoe zorg je ervoor dat ieder orkestlid kan<br />
stralen, oftewel hoe haal je het meeste uit je<br />
medewerkers?’. De professionals horen ook<br />
hoe ze kunnen zorgen dat het publiek uit zijn<br />
dak gaat en klanten iets dat je verkoopt zien<br />
als iets moois, in plaats van alleen handelswaar<br />
of een dienst. Als iedereen wat anders<br />
doet, moet het samen doen toch fantastisch<br />
klinken. Met andere woorden: eigenwijze medewerkers<br />
effectief en efficiënt laten samenwerken.<br />
Opdrachtgevers kunnen ook kiezen<br />
voor een traditionele lezing over dirigeren of
KLASSIEKE MUZIEK<br />
een interactieve presentatie, waarbij mensen<br />
zelf het dirigeerstokje mogen vasthouden of<br />
de vraag voorgelegd krijgen hoe zij denken<br />
het Koninklijk Concertgebouworkest te moeten<br />
dirigeren en wat ze daarvoor moeten weten.<br />
Ze kunnen eveneens kiezen voor een gesprek<br />
tussen Koos en Vincent, waarbij Koos<br />
vragen over leiderschap stelt en Vincent gewoon<br />
vertelt hoe een dirigent het aanpakt. “Ik<br />
zeg daar direct bij dat als je alles zou kunnen<br />
beredeneren of bevatten de magie verdwijnt.”<br />
Koos: “Interessant is de verbinding cultuurmanagement,<br />
waarbij het vooral gaat om het<br />
bewustzijn. Wanneer je de juiste ingrediënten<br />
inkoopt voor een recept en het net zo bereidt<br />
als het kookboek voorschrijft, is dat geen garantie<br />
dat het resultaat een geweldig gerecht<br />
is. Het gaat erom dat jij gewapend met jouw<br />
kennis magie creëert. Dat kan alleen op jouw<br />
manier, door er je eigen draai aan te geven.”<br />
Vincent: ”Dat met die kok is zo mooi. Ik zit<br />
wel eens samen met een vriend, topkok Alain<br />
Caron. Bij de één denk je ‘da’s lekker’, maar<br />
als Alain het maakt… jeetje.” En hij glundert.<br />
Koos hoopt dat een manager of ondernemer<br />
die het boek leest zich realiseert dat ingrediënten,<br />
zoals een goede opleidingen, vaardigheden<br />
en goed personeel, niet voldoende<br />
zijn, maar dat aanvullende inspanningen nodig<br />
zijn. Startende ondernemers en managers<br />
raadt Vincent aan oprecht te zijn en geen spelletjes<br />
te spelen.<br />
“Orkestleden hebben, net als de medewerkers<br />
in een bedrijf, binnen drie minuten door<br />
dat hun leider ervaring mist. Dat heb ik aan<br />
het begin van mijn carrière meegemaakt. Ze<br />
merken dat je nog niet zo handig bent, maar<br />
als jij hen respecteert spelen mee. Zo niet,<br />
kunnen ze meedogenloos zijn.” Interessant<br />
is dat een dirigent een ondernemer is, vaak<br />
zzp’er, die fungeert als interim-manager van<br />
het orkest. Vincent: “Vroeger leidde je een orkest<br />
soms wel 20 jaar achtereen. Dat komt bijna<br />
niet meer voor, maar de afwisseling maakt<br />
het werk leuker. Wat we tijdens lezingen, presentaties<br />
of interactieve bijeenkomsten vertellen<br />
aan een publiek dat vaak uit ondernemers<br />
en/of liefhebbers van klassieke muziek bestaat,<br />
is geen standaard verhaal. Het hangt af<br />
van het bedrijf. We laten mensen ook dirigeren<br />
om ze een idee te geven hoe dat voelt. Velen<br />
begrijpen niet hoe het kan dat het lijkt alsof<br />
de orkestleden helemaal niet naar jou kijken.<br />
Dat doen ze alleen als het nodig is. Ze kijken<br />
in hun noten, maar zien je wel. Eigenlijk voelen<br />
ze je nog meer. Daarmee kun je mooie oefeningen<br />
doen.”<br />
EIGEN KLANK EN CULTUUR<br />
“In de ideale situatie is een orkest een eigen<br />
persoonlijkheid en hebben de leden een<br />
eigen identiteit, cultuur en klank, waaraan je<br />
ze kunt herkennen. Als je ervoor staat ga je als<br />
het ware in dialoog. Dat is mooi.” Koos: “In<br />
het Concertgebouworkest zit niemand meer<br />
die gewerkt heeft onder Haitink. Die een-opeen-ervaring<br />
van Haitinks leiderschap is weg.<br />
Het DNA is er nog wel. Vanaf het moment<br />
dat de 91-jarige Haitink voor het orkest gaat<br />
staan ontstaat weer dat typische Haitinkgeluid,<br />
zonder dat de musici hem ooit hebben<br />
meegemaakt.” Volgens Vincent is dat net zo<br />
gegaan bij Steve Jobs en Richard Branson,<br />
wier DNA ook bepalend blijft. Apple en Virgin<br />
hebben daardoor hun eigen identiteit.”<br />
Dat geldt ook voor het Concertgebouworkest.<br />
“Als ik als gast bij een orkest kom merk<br />
ik aan de manier van spelen of het een goede<br />
chef heeft. Afgelopen jaar was ik enkele keren<br />
in Montreal bij het orkest van Yannick Nézet-<br />
Séguin, die van 2008-2018 het Rotterdams<br />
Philharmonisch Orkest leidde en nu de Metropolitan<br />
Opera in New York dirigeert. Hij is<br />
zo’n open communicator die iedereen in een<br />
soort super stemming brengt en motiveert.<br />
Als ik daar kom voel ik meteen die sfeer, net<br />
zoals ik het ook voel als het bij een orkest niet<br />
zo lekker gaat. Dat stukje extra maakt, ook bij<br />
bedrijven, het verschil.”<br />
Vincent de Kort is na een loopbaan als cellist en een studie orkestdirectie, begonnen<br />
als assistent van Bernard Haitink en heeft als dirigent een grote internationale<br />
carrière opgebouwd. Sinds zijn debuut in 1995 met het Oslo Filharmoniske Orkester,<br />
op uitnodiging van topdirigent Mariss Jansons, reist hij de wereld rond als gast bij<br />
gerenommeerde symfonieorkesten en operahuizen. Vincent geeft masterclasses<br />
en seminars en is jurylid bij internationale concoursen en juryvoorzitter van het<br />
AVROTROS-programma ‘Maestro’. Volgend jaar debuteert hij in het Lincoln Center<br />
in New York. Vincent de Kort is een fanatieke hardloper, die twee marathons per<br />
jaar loopt. Koos de Wilt, afkomstig uit een Vlaardingse supermarktfamilie, heeft<br />
rechten gestudeerd in Rotterdam en later kunstgeschiedenis in Amsterdam. In<br />
al zijn mediaprojecten komen het zakelijke, culturele en publieke samen. Koos<br />
schrijft interviews, maakt magazines, online media, documentaires en geeft<br />
lezingen. Hij schrijft boeken over kunst en management, zoals ‘Rembrandt Inc.’<br />
(genomineerd voor managementboek van het jaar), ‘Think like an artist, don’t<br />
act like one’ en ‘De kunst en het zakendoen’. Daarnaast was hij co-auteur van het<br />
‘Managementboek van het Jaar 2019’, ‘Alles Transactie’ en schrijft nu mee aan een<br />
boek over jong teamleiderschap met de winnende teamleider van het Vattenfall<br />
Solar team (Business Contact) en over het opzetten van digitale marktplaatsen met<br />
Freshheads, het bureau voor het opzetten ervan (Boom).<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
© RENE BOUWMAN<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 61
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
‘Tijd om de wereld<br />
opnieuw uit te vinden’<br />
ir. Thomas Rau<br />
“Wanneer ‘urgent’ ‘actueel’ wordt is het meestal te laat. Als we de afgelopen periode iets geleerd hebben is het wel hoe<br />
belangrijk het is vooruit te kijken. Problemen voor ons uitschuiven totdat ze ons 's ochtends aanstaren vanaf de voorpagina<br />
van de krant leidt tot chaos en gehaaste beslissingen – om het nog niet eens te hebben over enorme hoeveelheden onnodig<br />
menselijk lijden. Het is heus wel begrijpelijk, die neiging van ons om onze kop in het zand te steken; de huidige wereld is<br />
al stressvol en onzeker genoeg, zonder dat we daar ook nog eens verregaande hervormingen van de wereld zoals we die<br />
kennen aan toevoegen. In stormachtige periodes klampen we ons liever vast aan het bekende.”<br />
“<br />
Maar de storm die ons nog te wachten<br />
staat is op die manier niet te ontwijken:<br />
het is dit keer juist het bekende<br />
– onze lineaire economie en de overconsumptie<br />
die we tot leefstijl hebben verheven<br />
– dat de storm in de eerste plaats veroorzaakt<br />
heeft en nog altijd, in volle vaart, veroorzaakt.<br />
We zullen ons deze keer dus over onze impuls<br />
heen moeten zetten. De coronacrisis is<br />
wat dat betreft een dwingende, maar ook een<br />
bemoedigende duw in de rug.<br />
Op dezelfde manier dat we als mensen –<br />
gewoontedieren die we zijn – soms jarenlang<br />
in een baan vast kunnen blijven zitten die ons<br />
ongelukkig maakt, gewoon, omdat we ons het<br />
opzeggen van de baan niet echt voor kunnen<br />
stellen, zitten we namelijk al decennialang<br />
vast in een systeem dat de grondstoffen en<br />
materialen van onze planeet in een steeds hoger<br />
tempo uitput. We weten inmiddels allang<br />
© ERIC FECKEN FOTOGRAFIE<br />
dat we moeten stoppen. Toch lukt het ons<br />
niet: gewoon, omdat we ons het hervormen<br />
van dat systeem niet echt kunnen voorstellen.<br />
De wereld zoals we die kenden, komt echter<br />
niet meer terug, zoveel is inmiddels duidelijk.<br />
We zijn daarmee tijdelijk verlost van de onbeweeglijkheid<br />
van een status quo: een min<br />
of meer statische verzameling van gewoonten.<br />
Onze huidige samenleving is – om een<br />
term te lenen van de Poolse socioloog Zygmunt<br />
Bauman – een vloeibare. Dit is dus onze<br />
kans haar in een nieuwe vorm te gieten, voordat<br />
ze wederom stolt. Hoewel we momenteel<br />
allemaal onze eigen zorgen en problemen<br />
hebben, is dit daarom niet het moment om<br />
ons collectief terug te trekken in onze woonkamers:<br />
dit is het moment en misschien wel<br />
onze enige kans om onze wereld opnieuw uit<br />
te vinden. Want ook die optie zal ons op een<br />
dag abrupt ontnomen zijn.”<br />
Thomas Rau (architect, ondernemer en innovator) ontwerpt gebouwen die energie produceren in plaats van gebruiken. Hij is een<br />
der meest gevraagde sprekers over circulaire economie en innovatie, nationaal en internationaal.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
62<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Een mooiere samenleving<br />
“<br />
Maandenlang spraken we over<br />
niets anders dan corona. Talkshows,<br />
kranten en de gesprekjes<br />
op straat hadden maar één onderwerp:<br />
corona. Tot op het bot werd het<br />
onderwerp uitgemolken en net toen corona<br />
wegsijpelde en er weer wat ruimte<br />
leek te komen om het ook eens over iets<br />
anders te hebben, werd George Floyd gedood<br />
en hadden we een nieuw avondvullend<br />
onderwerp te pakken: racisme. Het<br />
onderwerp beheerst momenteel alle debatten<br />
en demonstraties die beide uit de<br />
hand lopen want niemand gunt de ander<br />
zijn mening. We haasten om elkaar<br />
labels op te plakken; jij deugt en jij deugt<br />
niet. Labels creëren intolerantie en dat is<br />
precies de crux waar racisme om draait.<br />
Discriminatie op ras is namelijk óók een<br />
label dat op delen van onze bevolking geplakt<br />
wordt. Een label dat ervoor zorgt<br />
dat de een minder kansen krijgt dan de<br />
ander. Ik heb medelijden met allochtone jongeren<br />
die vanwege hun Marokkaanse achternaam<br />
geen stageplek kunnen krijgen of met<br />
de zwarte jongen die als enige uit zijn vriendengroepje<br />
geweigerd wordt bij de deur van<br />
een club.<br />
Discriminatie is lelijk en moet uitgeroeid<br />
worden, maar ik ben bang dat deze debatten<br />
en demonstraties een averechts effect hebben.<br />
Waarom zou er iets veranderen in de wereld<br />
als een paar woedende gasten wekenlang hun<br />
Annemarie van Gaal<br />
GEVONDEN<br />
GELD<br />
143 TIPS<br />
VOOR EEN<br />
FINANCIEEL<br />
SUCCESVOL<br />
LEVEN<br />
ANNEMARIE VAN GAAL<br />
gal spuwen in talkshows? De televisiebeelden<br />
waarin grote groepen agressieve demonstranten<br />
massaal winkels plunderen, etalages<br />
vernielen of beelden van hun sokkel trekken,<br />
roepen alleen maar verontwaardiging<br />
op en zullen er niet voor zorgen dat racisme<br />
afneemt. Een oproep dat de arbeidsmarkt<br />
meer moet doen aan de instroom van werknemers<br />
met een andere culturele achtergrond<br />
en daartoe via een quotum gedwongen moet<br />
worden is volgens mij de oplossing niet. Zo<br />
blijven we ‘labelen’ en dat is precies het probleem<br />
waar racisme uit voortkomt. Als<br />
we discriminatie uit willen roeien moeten<br />
we streven naar een samenleving die<br />
geen labels meer op mensen plakt.<br />
Ik ben zelf fan van televisieprogramma’s<br />
als ‘The Voice of Holland’ omdat<br />
daar geselecteerd wordt op zangtalent<br />
zonder dat je beïnvloed wordt door iemands<br />
uiterlijk. Wel zo eerlijk en het<br />
levert vaak verrassende zangtalenten<br />
op die anders geen kans hadden gehad<br />
om ontdekt te worden. Als we ditzelfde<br />
principe nu eens gaan gebruiken<br />
voor bijvoorbeeld de jongere die vanwege<br />
zijn achternaam of huidskleur, geen<br />
stageplek of baan kan krijgen? Scholen<br />
en bedrijven zouden hier bijvoorbeeld<br />
het voortouw kunnen nemen en jongeren<br />
via een opdracht die ze moeten maken,<br />
anoniem mee laten dingen naar een<br />
stageplek of een baan. Wie de opdracht<br />
het beste heeft gemaakt, krijgt de stageplek of<br />
de baan, ongeacht zijn of haar huidskleur of<br />
achternaam. Het mes snijdt hiermee aan twee<br />
kanten: Het bedrijf krijgt de beste stagiair of<br />
werknemer voor het type werkzaamheden dat<br />
zij nodig hebben én de scholier of sollicitant<br />
weet zeker dat hij op talent en inzet gekozen is<br />
en dat zijn huidskleur, achternaam of welk ander<br />
kenmerk dan ook, niet heeft meegespeeld.<br />
Wel zo eerlijk en wie weet wat het voor mooie<br />
verrassingen oplevert?”<br />
Naast lezingen over succesvol ondernemerschap of over actuele onderwerpen, kan Annemarie van Gaal ook geboekt worden<br />
voor lezingen over hoe je je persoonlijke financiën op orde krijgt. Recent is haar boek ‘Gevonden Geld’ verschenen met daarin 143<br />
tips voor een financieel succesvol leven. Een lezing kan geboekt worden in combinatie met een afname van boeken zodat alle<br />
toehoorders een boek cadeau krijgen én er thuis meteen mee aan de slag kunnen gaan.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 63
Strategisch<br />
leiderschap<br />
in de digitale<br />
revolutie<br />
COLUMN<br />
prof. dr. Bob de Wit<br />
“De impact van het grote aantal nieuwe technologieën<br />
neemt snel toe, vooral digitale technologieën als<br />
kunstmatige intelligentie en blockchain, maar ook<br />
biotechnologie en technologieën die de ecologische<br />
duurzaamheid verhogen. Hierdoor worden resultaten uit<br />
het verleden – ‘feedbacks’ – steeds minder voorspellend<br />
voor de toekomst. Een belangrijk gevolg hiervan is dat<br />
toekomstverwachtingen steeds belangrijker én tegelijk<br />
minder betrouwbaar worden. Dit vereist een ander type<br />
strategisch leiderschap: de ‘feedforward’ leider.<br />
N<br />
Niet alleen de grote hoeveelheid nieuwe technologieën<br />
zorgt voor veel impact, ook en vooral de nieuwe<br />
combinaties tussen bestaande en nieuwe technologieën.<br />
Robots zijn niet nieuw, het zijn immers machines, maar in<br />
combinatie met digitale technologieën als optische technologie<br />
en kunstmatige intelligentie ontstaan intelligente robots die<br />
steeds beter menselijke taken kunnen uitvoeren en als kunstmatige<br />
levensvormen kunnen worden beschouwd. De snelle<br />
ontwikkeling van 3D-printen zorgt voor geheel nieuwe waardenketens,<br />
‘industry’ platforms als Uber en Airbnb leiden tot<br />
geheel nieuwe bedrijfstakstructuren en de blockchaintechnologie<br />
maakt de ontwikkeling van een decentrale economie mogelijk.<br />
De veranderingen zijn zo talrijk en vergaand dat met<br />
recht kan worden gesproken van een revolutie die vele, zo niet<br />
de meeste, kenmerken van de maatschappij gaat veranderen.<br />
Een maatschappelijke revolutie dus.<br />
‘FEEDFORWARD’ LEIDERSCHAP<br />
De strategische besluiten die genomen gaan worden, zullen<br />
tot veel en ingrijpende veranderingen leiden bij bedrijven en<br />
64<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
© MARC DRIESSEN
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
andere organisaties. Weliswaar is verandering<br />
van alle tijden en altijd het gevolg van strategische<br />
beslissingen, de mate waarin kan worden<br />
voortgebouwd op de bestaande situatie – en<br />
dus ook onzekerheid over het onbekende – is<br />
bepalend voor de inrichting van het strategieproces<br />
en leiderschap. De meeste organisaties<br />
bouwen voort op bestaande waardenproposities,<br />
businessmodellen en verdienmodellen<br />
en maken daarbij gebruik van analytische<br />
instrumenten en feedbackinformatie. Echter,<br />
als de toekomst fundamenteel anders is dan<br />
het heden is de waarde van feedbackinformatie<br />
beperkt, evenals de bruikbaarheid van analytische<br />
instrumenten en methoden.<br />
De fundamentele verandering die thans<br />
gaande is, vereist een ander strategieproces<br />
en ander leiderschap. Waar het huidige analytische<br />
strategieproces vooral gericht is op<br />
verbeteringen van bestaande waardenproposities<br />
en van het bestaande businessmodel,<br />
moet nu het creatief ontwikkelen van nieuwe<br />
waardenproposities en nieuwe businessmodellen<br />
de kern van het proces zijn. En hoewel<br />
inspiratie kan worden gevonden uit voorbeelden<br />
uit andere domeinen en bedrijfstakken,<br />
de resultaten van externe analyses dus, ligt<br />
de nadruk nu niet op analyses en ‘feedbacks’,<br />
maar op visievorming en ‘feedforwards’. Uitgangspunt<br />
is niet de huidige situatie, maar de<br />
gewenste toekomstige andere situatie op basis<br />
van een toekomstvisie. Aangezien de visie is<br />
gebaseerd op verwachtingen en aannames die<br />
vaak niet bewaarheid worden, is ook de visie<br />
zelf een bewegend doel. Het is een permanent<br />
bijstellen van de visie en een voortdurend bijsturen<br />
van het strategieproces.<br />
Het ontwikkelen van nieuwe waardenproposities<br />
en businessmodellen is al moeilijk<br />
voor startende ondernemers die geen rekening<br />
hoeven te houden met bestaande belangen<br />
en verwachtingen van aandeelhouders<br />
en werknemers. Immers, vele startups mislukken<br />
of leiden een marginaal bestaan. Voor<br />
bestaande organisaties is het proces nog veel<br />
complexer. Niet alleen moet wel met bestaande<br />
verwachtingen en belangen worden omgegaan,<br />
maar bovendien is het ontwikkelen<br />
van nieuwe waardenproposities en businessmodellen<br />
niet het enige strategische agendapunt.<br />
Volledig inzetten op een geheel nieuwe<br />
toekomst zou ten koste gaan van het managen<br />
en verbeteren van de bestaande business en<br />
daarmee het voortbestaan op korte en middellange<br />
termijn in gevaar kunnen brengen.<br />
Voor bestaande organisaties bestaat het strategieproces<br />
dus uit twee grotendeels tegenovergestelde<br />
processen: het blijven verbeteren<br />
van de bestaande exploitatie en het exploreren<br />
van toekomstige business. Dit is de strategische<br />
paradox van exploitatie en exploratie.<br />
Veel leiders zullen zich als een kat in een<br />
vreemd pakhuis voelen, of anders verwoord:<br />
als een klassieke violist in een experimentele<br />
jamsessie van jazzmuzikanten. De eigenschap<br />
van goede muzikanten is dat ze de interesse<br />
en het vermogen hebben om in heel andere<br />
muzieksoorten (na een ongemakkelijke periode)<br />
mee te kunnen doen. Zo ook de toekomstige<br />
leiders: de goede leiders passen zich aan<br />
een nieuwe context aan en zetten hun toegevoegde<br />
waarde anders in. Zij worden ‘feedforward’<br />
leiders.”<br />
‘Veel leiders zullen zich als een kat in een vreemd pakhuis<br />
voelen, of anders verwoord: als een klassieke violist in een<br />
experimentele jamsessie van jazzmuzikanten’<br />
Bob de Wit is een wetenschappelijk strateeg en visionair die onze toekomst beeldend en voelbaar dichtbij brengt. Voor zijn<br />
holistische perspectief maakt hij gebruik van alle relevante technologieën, van kunstmatige intelligentie tot biotechnologie en<br />
van blockchain tot waterstof. Bob betoogt dat we aan de vooravond staan van revolutionaire veranderingen die veel verder gaan<br />
dan een Vierde Industriële Revolutie. Het einde van het industriële tijdperk is een feit: de toekomst is niet meer wat zij geweest is.<br />
Alle elementen van onze samenleving gaan veranderen. Met zijn visionaire perspectief inspireert Bob iedereen die de toekomst<br />
wil vormgeven. Prof. dr. Bob de Wit is auteur van de wereldwijde bestseller ‘Strategy: An international perspective’(zevende editie,<br />
<strong>2020</strong>), hoogleraar Strategisch Leiderschap aan Nyenrode Business Universiteit, oprichter van de Rotterdamse ‘strategy consultancy’<br />
Strategy Works en lid van het Break-out Team. Zijn persoonlijke missie is het combineren van ‘academic rigor’ en ‘practical<br />
relevance’. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 65
66<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
CRISES EN ONDERNEMERSCHAP IN HET RUBBEREN TEGELPARADIJS<br />
‘Ga weer zelf denken, pak je<br />
eigen verantwoordelijkheid’<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Marianne Zwagerman<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie: Walter Kallenbach<br />
Marianne Zwagerman is schrijver, columnist, innovatiestrateeg én veelgevraagd mediacriticus. Dat laatste is niet zo gek voor een<br />
voormalige directeur Digitale Media bij de Telegraaf Media Groep, die ook nog eens aan de wieg heeft gestaan van de publieke<br />
omroepen PowNed en WNL. Bovendien is deze ‘fatsoenlijke rechtse mevrouw’ altijd – ook in haar lezingen – scherp in haar<br />
observaties en opmerkingen. Terugblikkend op de coronacrisis en vooruitkijkend naar de toekomst, zegt ze: “Nederland is een<br />
rubberen tegelparadijs, waar alles is gericht op indamming van risico’s en de relatie tussen gezond verstand en ondernemerschap<br />
totaal is weggeknuppeld. Ondernemers worden niet gehoord, behalve als ze een balkje voor hun ogen hebben, maar laten zich ook<br />
niet horen. Dat heeft ons tijdens corona weer opgebroken. Gelukkig heeft een aantal van hen de laatste tijd toch de podia gepakt.”<br />
“<br />
Een noodwet is bij een crisis als deze absoluut<br />
geen oplossing. Eerder was gezegd<br />
dat als de curve van het aantal besmettingen<br />
en IC-opnamen vlak was, we ons<br />
leven weer konden oppakken. Op het moment<br />
dat ze die wet wilden invoeren – om de<br />
maatregelen in de noodverordening een juridische<br />
basis te geven – was die situatie al bereikt,<br />
dus ging het er alleen maar om de mensen<br />
in het gareel te blijven houden. Ook als<br />
dat niet meer nodig was.” Volgens Marianne<br />
Zwagerman moeten we nu kijken welke lessen<br />
we kunnen leren van wat is misgegaan en hoe<br />
we ons kunnen voorbereiden op een nieuwe<br />
crisis. “Dat kun je dom doen door een ijzeren<br />
voorraad mondkapjes aan te leggen, maar de<br />
volgende crisis heeft waarschijnlijk niets met<br />
een virus te maken. Dan heb je niets aan gezichtsbedekking<br />
of extra beademingsapparaten.<br />
Misschien legt een buitenlandse mogendheid<br />
ons internet wel lam. Dan is het ook snel<br />
met ons gebeurd. Aan het begin van de coronacrisis<br />
heb ik al gezegd dat er een permanente<br />
minister moet komen die ervoor zorgt dat<br />
de vitale infrastructuur overeind blijft, wat er<br />
ook gebeurt.”<br />
Wat we volgens Marianne niet moeten doen<br />
is kiezen voor een rubberen tegelparadijsoplossing<br />
die alle risico’s uitbant en de verantwoordelijkheid<br />
bij ondernemers en burgers<br />
weghaalt. “Daar moeten we vanaf ”, zegt ze vol<br />
vuur. “We moeten achter dranghekken staan,<br />
autogordels om, helmpjes op en nu dus anderhalve<br />
meter afstand houden, maar mogen<br />
daarover niet zelf beslissen. In het rubberen<br />
tegelparadijs zijn ons eigen denken en onze eigen<br />
verantwoordelijkheid uitgeschakeld. Tijdens<br />
lezingen laat ik vaak een confronterende<br />
foto zien van de monstertruck met enorme<br />
banden die in Haaksbergen op het publiek inreed,<br />
met daaronder de bebloede kleding van<br />
de dodelijke slachtoffers. Ik vertel daarbij dat<br />
een gemeenteambtenaar een vergunning had<br />
afgegeven, er dranghekken stonden bewaakt<br />
door mannen in gele hesjes en afzetlinten waren<br />
gespannen en iedereen er zonder morren<br />
achter ging staan. Iemand anders had immers<br />
nagedacht over hun veiligheid. Maar wat als<br />
zo’n monstertruck met gigantische ballonbanden<br />
over auto’s zou rijden op een enorm weiland<br />
ter grootte van tien voetbalvelden, met<br />
bij de ingang een bord met de tekst ‘U mag zelf<br />
bepalen waar u gaat staan, u gaat over uw eigen<br />
veiligheid’? Dan zou niemand op vijf meter<br />
afstand gaan staan met een kind op de arm<br />
en een videocamera in de hand en zouden we<br />
zelf nadenken. Maar dat mag niet meer. Dat<br />
wordt voor ons gedaan, tijdens corona door<br />
een minister van Volksgezondheid die dus<br />
geen arts is. Daartegen moeten we ons verzetten.”<br />
Daarom moeten volgens Marianne zeker<br />
de ondernemers zelf verantwoordelijkheid<br />
nemen en hun tenten opengooien in crises als<br />
deze. Ze moeten niet zwichten voor bangmakerij.<br />
“Als hun bedrijf een besmettingshaard<br />
blijkt te zijn, moeten zij – en niet de overheid<br />
– maatregelen nemen.” Ze vergelijkt het met<br />
de klimaatdiscussie. “In een column die ik als<br />
vervanger van Sylvain Ephimenco vorige zomer<br />
mocht schrijven voor Trouw pakte ik de<br />
klimaatgekkies aan die eveneens iedereen een<br />
schuldgevoel wilden aanpraten: ‘Met bizarre<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 67
CRISES EN ONDERNEMERSCHAP IN HET RUBBEREN TEGELPARADIJS<br />
aantijgingen wordt het fundament van welwillendheid weggetrokken maar om energieoverdracht en die is er niet via een beeldscherm. Ik<br />
onder de grote groep burgers die best meestribbelend de energietransitie<br />
wil ondergaan. De steun onder de bevolking brokkelt al af ’.” Het-<br />
me heen heb. Ik heb geen contact met hen, maar wil hun energie erva-<br />
werk al tien jaar thuis. Toch ga ik vaak ergens zitten waar ik mensen om<br />
zelfde is gebeurd tijdens de coronacrisis, vindt ze. “Als de laffe mensen ren om m’n werk te kunnen doen. Wij kunnen niet in afgeslotenheid leven.<br />
Zeg daarom nee tegen anderhalve meter, ik kan het niet hard ge-<br />
die bang zijn voor het klimaat stoppen met voortplanten, houden we de<br />
moedige over. Daar moeten we meer naartoe. Laat dat ook het belangrijkste<br />
zijn dat we leren van deze crisis.”<br />
zegt Marianne Zwagerman, een elitaire discussie. Veel mensen konden<br />
noeg roepen. Het gaat in tegen alles dat menselijk is.” Thuiswerken is,<br />
dat tijdens corona ook helemaal niet. “Ze zaten op<br />
MINISTERIE VAN WEERBAARHEID<br />
de vrachtwagen om de supermarkt te bevoorraden,<br />
Marianne wil dat een rebelse denktank van en<br />
maar konden onderweg nergens wat eten en ook<br />
voor iedereen maximale creativiteit inzet en stimuleert<br />
om uitdagingen te adresseren. Daarnaast<br />
plaudisseren voor onze helden, maar ze vervolgens<br />
niet plassen. Wel de spandoeken ophangen en ap-<br />
pleit ze voor een ministerie van Weerbaarheid, dat<br />
een zin later in de discussie weer totaal vergeten.”<br />
‘Een tablet<br />
de plaats moet innemen van het ministerie van<br />
Defensie. “Dat is toch al een farce. In de Tweede<br />
GEDWEEË HONDJES<br />
vervangt het<br />
Wereldoorlog konden we ons al niet verdedigen<br />
Over de manier waarop omroepen en andere<br />
en toen hadden we nog van alles dat we nu niet<br />
media als gedweeë hondjes achter de overheid en<br />
menselijk<br />
meer hebben. Het ministerie van Weerbaarheid<br />
het RIVM zijn aangelopen is de mediacriticus ook<br />
kent slechts één doel: alle inwoners van Nederland<br />
niet enthousiast. De kritische noot die je van journalisten<br />
zou verwachten is lange tijd nauwelijks ge-<br />
contact niet’<br />
weerbaar maken. Of het nu gaat om een virus, een<br />
dijkdoorbraak of een platgelegd internet, alle creativiteit<br />
en ondernemerschap moeten we in één klap<br />
tegen anderhalve meter’, op een moment dat nog<br />
hoord. “BNR vond een van mijn columns ‘Zeg nee<br />
aanboren en scenario’s voorbereiden om te voorkomen<br />
dat we net als bij corona totaal worden ver-<br />
is wel uitgezonden, wat BNR siert, maar de presen-<br />
niemand dat zei, gevaarlijk en risicovol. De column<br />
rast”, aldus Marianne, die dat ministerie graag zou leiden en vindt dat we tator van dienst moest vooraf benadrukken van de hoofdredactie dat de<br />
dit soort discussies nu moeten voeren. “In elk kabinet moet een Maurice<br />
de Hond zitten, een extreme bèta die data en cijfers zonder emoties jaar columnist en ze hebben dat nooit eerder gedaan. Dat was een beet-<br />
mening van de columnist niet de hunne representeerde. Ik ben er al vijf<br />
kan beoordelen, zaken analyseert en indien nodig op de rem trapt of je gek, maar maakte twee dingen duidelijk. Iedereen zat in een massapsychose<br />
en werd door angst geregeerd. Niemand, van Mark Rutte tot<br />
een veto kan uitspreken. We hebben ook een arts als minister van Volksgezondheid<br />
nodig, geen omhooggevallen basisschoolleraar met kleurrijke<br />
schoenen. In mijn boek ‘Kluitjesvolk’ schreef ik het al: de macht nemen voor het feit dat misschien iemand zou doodgaan die het had<br />
de hoofdredacteur van de Volkskrant, wilde de verantwoordelijkheid<br />
moet terug naar het ambacht, naar vakmensen die hun vak kennen en kunnen overleven.” Marianne begrijpt dat in het begin iedereen vanuit<br />
niet naar bestuurders en andere uitwisselbare luitjes die morgen weer die angst zeer voorzichtig was en besefte dat we een gedragsverandering<br />
moeten doormaken, maar ook dat de opvoedkundige rol die velen<br />
wat anders doen.”<br />
dan aannemen geen blijvertje kan zijn. “Ik heb een goed gesprek gehad<br />
met de hoofdredacteur van BNR, Mireille van Ark, toen iedereen<br />
‘GEEN LEVEN ZONDER LIVE’<br />
Vindt Marianne Zwagerman achteraf dat het stimuleren van thuiswerken<br />
een goede remedie is om virussen te stoppen? “Er is een gero-<br />
kreeg enorme bijval op LinkedIn, waar vooral ondernemers, managers<br />
nog gedwee alle protocollen volgde. Het was ook haar lakmoesproef. Ik<br />
mantiseerd beeld ontstaan dat thuiswerken voor alles een oplossing is. en bestuurders zitten, terwijl ik in andere media echt werd afgeslacht.<br />
Deels is dat waar. Een vriendin heeft als zzp’er een advieskantoor voor Roderick van Grieken schreef in een column dat ik mij door emoties<br />
hypotheken op de Zuidas, wat duizenden euro’s per maand kost. Ze liet regeren! MAX-baas Jan Slagter begon zowat een haatcampagne tegen<br />
mij. Beiden doordat ik hele oude mensen had omschreven als ‘dor<br />
heeft gemerkt dat ze mensen ook vanuit huis aan hypotheken kan helpen<br />
en haar kantoor opgezegd. Dat is fijn voor haar en anderen, maar hout’, omdat zij niets meer bijdragen aan de maatschappij, voorbij de<br />
we hebben vooral ingezien dat een tablet het menselijk contact niet vervangt.<br />
Bellen met oma in het verpleeghuis is geen doekje voor het bloe-<br />
hebben. Ik ga uit van feiten en cijfers, niet van emoties. Onder mijn ‘dor<br />
gemiddelde levensverwachting zijn en hooguit nog twee jaar te leven<br />
den. Oma wil dat je langskomt, haar vasthoudt en zegt dat het allemaal<br />
goed komt. In een column voor BNR heb ik laatst gezegd dat we meeste mensen die officieel aan corona zouden zijn gestorven, zijn ge-<br />
hout’-metafoor lag dus een hele analyse, ik wist waarover ik het had. De<br />
niet moeten wennen aan een leven zonder live. Een quarantaineconcert<br />
met Luke Nelson, Willie’s zoon, is niet hetzelfde als zijn liveoptrezaak<br />
borstkanker, maar ze was op. Heel vaak staat ook hartfalen als<br />
woon overleden aan ouderdom. Mijn oma van 91 kreeg als doodsoorden<br />
bijwonen in de Melkweg. Het gaat niet alleen om saamhorigheid, doodsoorzaak op het overlijdenscertificaat. Uiteindelijk stopt je hart er<br />
68 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
CRISES EN ONDERNEMERSCHAP IN HET RUBBEREN TEGELPARADIJS<br />
altijd mee. Dat vervuilt de discussie enorm.”<br />
“Weet je, de primaire angst voor het virus<br />
was terecht! Als nieuwsjunk volg ik alles.<br />
Daardoor ben ik vaak eerder op de hoogte.<br />
Die eerste weken heb ik ook rekening gehouden<br />
met mijn ouders. Ze zijn 75. Mijn vader<br />
is best ernstig ziek, behoort tot een kwetsbare<br />
groep. Ik heb tegen hen gezegd: ‘Let op, ga niet<br />
naar het tuincentrum, blijf een beetje thuis,<br />
was je handen’.” Lachend: “Ik hoop dat maatregelen<br />
in supermarkten blijven. Dat ze je karretje<br />
schoonmaken en niet allemaal tegelijk<br />
naar binnen mag.” Dan: “Rutte zei de hele tijd:<br />
‘We sturen in de mist, weten niks, het virus<br />
is onbekend’. Dat was waar, maar uiteindelijk<br />
niet vol te houden. Of het nou de coronacrisis<br />
is, of welke dan ook, elke week dat je verder<br />
komt heb je meer ervaring, data en cijfers<br />
en dan kun je wél gaan sturen. Die slag is door<br />
de politiek niet gemaakt. Maurice de Hond,<br />
die zich echt het debat in geknokt heeft en met<br />
data kwam, is eerst als gekke Henkie weggestuurd,<br />
terwijl hij terecht zegt zijn hele leven<br />
al met data te werken. Dat is zijn vak. Luister<br />
naar hem. Als je meer weet, kun je minder<br />
bang worden en risico’s beter inschatten.”<br />
‘Ons eigen denken<br />
is uitgeschakeld’<br />
‘LOCKDOWN’ TE GROF<br />
Ze is op zich ‘helemaal niet zo kritisch over<br />
het kabinetsbeleid en het RIVM’. Ga er maar<br />
aan staan, zegt Marianne. “Met heel weinig<br />
kennis moeilijke besluiten moeten nemen.<br />
Daar is deels paniek ingeslopen. Dat kun je<br />
niemand verwijten, iedereen heeft daar wel<br />
last van gehad. Ik heb alle debatten en alle<br />
zeer duidelijke presentaties van Jaap van Dissel<br />
(RIVM) in de Tweede Kamer gevolgd. Op<br />
het moment van de ‘lockdown’, 16 maart, was<br />
het reproductiegetal, de hoeveelheid anderen<br />
die één coronapatiënt besmet, al onder de 1<br />
gezakt. Alle maatregelen erna hadden daar eigenlijk<br />
geen effect meer op. Van Dissel liet dat<br />
meerdere keren met grafieken en statistieken<br />
zien. Die hele lockdown is te grof geweest en<br />
had achteraf weinig zin. De discussie daarover<br />
mocht je bijna niet voeren. Dat blijkt ook uit<br />
hoe hard iemand als Maurice de Hond moest<br />
en moet vechten om dat verhaal te blijven vertellen.”<br />
Rutte heeft de maatregelen niet altijd<br />
even subtiel gebracht. “Toen de kappers dicht<br />
moesten, zei hij tijdens de persconferentie<br />
‘Dan ga je even vier weken niet’. Hij redeneerde<br />
vanuit de consument, niet vanuit de ondernemer.<br />
Het ondernemersbelang werd op alle<br />
fronten door de politiek, in de media en eigenlijk<br />
overal niet meegenomen. Ook de grofmazigheid<br />
in de maatregelen (waarom wel bij elkaar<br />
met mondkapje in het vliegtuig en niet in<br />
de theaterzaal?) werkte averechts. Of touringcarbedrijven<br />
die aanvankelijk twaalf mensen<br />
mochten vervoeren, waar ze niets aan hadden,<br />
omdat het niet rendabel was.”<br />
SLOOP RUBBEREN TEGELPARADIJS<br />
“In mijn lezingen sta ik vaak voor groepen<br />
ondernemers. Dan vertel ik altijd over<br />
het rubberen tegelparadijs, dat we gezamenlijk<br />
moeten slopen. Iedereen loopt als een mak<br />
schaap achter alle regelgeving aan, zonder<br />
zich af te vragen waarom. Stop daar vandaag<br />
met z’n allen mee. Ik verkondig die boodschap<br />
al vier jaar, maar toen de coronacrisis kwam<br />
is iedereen tot in de tien maal overtreffende<br />
trap als makke schaapjes achter elkaar aan<br />
gekropen. Dat was voor mij het ultieme bewijs<br />
dat ik misschien nog wel tien jaar doormoet<br />
met mijn verhaal, dat als belangrijk thema<br />
heeft dat ondernemerschap alles oplost. Er<br />
is nog nooit iets opgelost door een politicus,<br />
die hooguit een doel kan stellen, zoals minder<br />
CO₂-uitstoot. Uiteindelijk is het dan wel de<br />
ondernemer die een elektrische auto, windmolen<br />
of iets anders bedenkt. Zonder ondernemers<br />
zaten we nog in grotten bij open vuur<br />
en hadden we allemaal longaandoeningen.<br />
Collectief zijn ondernemers tijdens corona<br />
tekortgeschoten, maar individueel zijn ze met<br />
geweldige ideeën gekomen. Zoals de restauranthouder<br />
die op Moederdag geen ontbijtje<br />
mocht serveren, terwijl hotels dat wel mochten<br />
voor hun gasten. Hij liet, in samenwerking<br />
met het plaatselijke camperbedrijf, campers<br />
voor zijn deur zetten en verhuurde die als hotelkamers.<br />
Zijn gasten kon hij daardoor toch<br />
een ontbijtje serveren.”<br />
Innovatiestrateeg Marianne Zwagerman helpt mensen en bedrijven ‘schaamteloos en onverschrokken’ te leven en ondernemen.<br />
Daarnaast is ze schrijver (‘Een webshop is geen carrière, ontsnap uit het mutsenparadijs’, ‘Kluitjesvolk’), mediacriticus en columnist<br />
(onder meer bij BNR en De Telegraaf). Bovendien publiceert ze in andere kanten en tijdschriften. Specialisaties: innovatie, (publieke)<br />
omroep, kranten, journalistiek, internet en sociale media. ‘Weten waar je naartoe wilt en zorgen dat je er komt’ (verandering dus) is<br />
de rode draad in haar workshops en lezingen. Als succesvolle carrièrevrouw – ze was de eerste vrouwelijke directeur van de Telegraaf<br />
Media Groep – wil zij vrouwen inspireren meer van hun werkende leven te maken en de lat hoger te leggen.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 69
SAMENLEVING<br />
‘Democratie moet een<br />
mentaliteit zijn’<br />
Boris van der Ham<br />
Acteur, schrijver, bestuurder en voormalig Tweede Kamerlid Boris van der Ham is een groot pleitbezorger van een<br />
democratische mentaliteit. “Een samenleving is het sterkst waarin afspraken door de mensen worden doorvoeld –<br />
ook al hebben ze een wat afwijkende mening.” Van der Ham hoopt dat Nederlanders weer massaler dan nu gebruik<br />
maken van hun recht zich te verenigingen en organiseren. Hij vindt dat eigenlijk een morele plicht. In het najaar van<br />
<strong>2020</strong> komt zijn nieuwe boek ‘Wat vrije mensen bindt’ uit waarin hij dit onder meer bepleit.<br />
“<br />
Ik vraag me voortdurend af wat een samenleving<br />
bij elkaar houdt die heel vrij is. Ik heb<br />
dat de afgelopen acht jaar onder meer gedaan<br />
met de pet op van voorzitter van het Humanistisch<br />
Verbond, dat de seculiere levensbeschouwing<br />
in Nederland vertegenwoordigt.<br />
Ik doe dat ook bij Humanists International in<br />
Londen, de koepel van alle humanistische organisaties<br />
wereldwijd.” Zijn visie klinkt ook<br />
door in de vele andere bestuurlijke functies<br />
die hij vervult in de zorg, de cultuur en het<br />
bedrijfsleven. “Ik ben een lapjeskat, die houdt<br />
van diversiteit. Ooit studeerde ik af aan de Toneelacademie<br />
Maastricht, was acteur, ben 10<br />
jaar Kamerlid geweest. Nu ben ik ook voorzitter<br />
van onder meer de Vereniging Gehandicaptenzorg<br />
Nederland en in het bedrijfsleven<br />
bij de Afvalverwerkers en de Franchisegevers.<br />
En af en toe acteer ik nog. Dit jaar nog in de<br />
politieserie ‘Smeris’. En in het najaar komt er<br />
zelfs een album uit met oude Nederlandstalige<br />
liedjes”, zegt Van der Ham.<br />
Als schrijver komen de dilemma’s van vrijheid<br />
regelmatig terug. Eerder dit jaar is een geactualiseerde<br />
heruitgave verschenen van zijn<br />
boek ‘De vrije moraal’, dat gaat over de moraliteitsdebatten<br />
die de afgelopen twee eeuwen<br />
in Nederland zijn gevoerd. In zijn boek ‘De<br />
koning kun je niet spelen’ gaat het over leiderschap<br />
gekoppeld aan oude theatrale wetten.<br />
Van der Ham: “Belangrijk is dat steeds aan de<br />
orde komt wat onze vrije samenleving bij elkaar<br />
houdt en hoe je die inricht om ervoor te<br />
zorgen dat de individuen die onze maatschappij<br />
maken zich onderdeel voelen van een geheel.<br />
Ondanks alle verschillen die er zijn. Dat<br />
is de insteek ook van mijn nieuwe boek ‘Wat<br />
vrije mensen bindt’.”<br />
POSITIEVE KIJK<br />
Door de coronacrisis is de afgelopen tijd<br />
een nadruk komen te liggen op het beperken<br />
van vrijheid. Boris van der Ham: “Die ervaring<br />
heeft ook een positieve kant. Vaak wordt<br />
gezegd dat mensen individuen zijn die nauwelijks<br />
naar elkaar omkijken. Deze crisis liet<br />
juist het omgekeerde zien. We realiseren ons<br />
hoe graag we elkaar eigenlijk willen ontmoeten<br />
in de kroeg, het theater, het voetbalstadion,<br />
tijdens zomerfestivals of bij de zangvereniging<br />
en dat we die structuren van samenhang<br />
echt missen als ze er even niet zijn. Cultuur,<br />
gezelligheid, muziek of sport, maar ook vrijwilligerswerk<br />
– het is geen overbodige luxe,<br />
het is essentieel om kleur aan ons leven te geven.<br />
Maar dat is niet gratis. Het bestaat allemaal<br />
bij de gratie van organisaties, verenigingen,<br />
vrijwilligers en de gezamenlijke wil om in<br />
dit soort dingen te investeren.”<br />
ORGANISEREN EN VERENIGEN<br />
“Wat maakt onze samenleving sterk? Dat<br />
tijdens zo’n crisis blijkt dat zoveel mensen in<br />
Nederland zich verenigen in clubjes en kleine<br />
organisaties, die samen de maatschappelijke<br />
ruggengraat van onze samenleving vormen.<br />
Helaas zijn dat wel steeds minder mensen.<br />
Een groeiend aantal mensen vindt het vaak<br />
niet belangrijk genoeg lid van iets te worden<br />
en zich te committeren. De crisis leert<br />
ons echter dat deze vormen van samenhang<br />
nu juist zo belangrijk zijn, en waarop we kunnen<br />
terugvallen. Het is in Nederland niet alleen<br />
een recht je te verenigingen en organiseren,<br />
maar wat mij betreft eveneens een morele<br />
plicht. Het is ook belangrijk voor onze democratie.<br />
We moeten in kleine vormen steeds<br />
blijven oefenen aan onze gemeenschappelijke<br />
democratische mentaliteit. Die is nodig<br />
om iedereen zich te laten realiseren dat hun<br />
standpunt ertoe doet, en dat we tegelijk ook<br />
tot een soort consensus moeten komen. Een<br />
samenleving waarin afspraken door de mensen<br />
worden doorvoeld – ook al hebben ze een<br />
wat afwijkende mening – is het sterkst. Om als<br />
grote samenleving sterk te staan, zijn de kleine<br />
70<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
SAMENLEVING<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
verbanden – van de voetbalvereniging, de natuurorganisatie<br />
tot de zangclub – essentieel. ”<br />
© MARC DEURLO<br />
‘Ik ben een<br />
lapjeskat. Van<br />
bestuurder<br />
tot aan acteur<br />
in de tv-serie<br />
‘Smeris’’<br />
DYNAMISCH DEBAT<br />
Mogen mensen wat anders vinden? “Zeker,<br />
dat is de dynamiek. Een democratische mentaliteit<br />
houdt ook in het mogen bevechten van<br />
een bestaande meerderheidsopvatting. Afwijkende<br />
meningen moeten onderdeel zijn van<br />
het maatschappelijk debat. Idealiter gaat het<br />
in een democratie niet alleen over de meerderheid<br />
die beslist, maar juist ook over individuen<br />
die het recht hebben te zeggen dat de<br />
keizer geen kleren aanheeft en het helemaal<br />
anders moet. Daarmee houd je het vers. Je ziet<br />
dat mensen die de status quo aanvechten, vaak<br />
eerst worden beschimpt. Hun opvattingen<br />
worden weggezet als onbelangrijk of bedoeld<br />
om ruzie te zoeken. Uiteindelijk kan blijken<br />
dat ze toch een snaar hebben geraakt en mensen<br />
weten te overtuigen, ook omdat ze consequent<br />
aan hun standpunten vasthouden. Het<br />
gaat dan niet alleen over wel of geen mondkapjesplicht,<br />
maar ook over wat we van ons<br />
koloniale verleden vinden, ons onderwijssysteem<br />
en de marktwerking in de zorg. Hoon<br />
kan veranderen in een nieuw meerderheidsstandpunt<br />
en die dynamiek hoort bij de democratische<br />
mentaliteit.” Van der Ham plaatst<br />
een kanttekening.<br />
Net als in alle processen is de pendule altijd<br />
geneigd door te slaan naar de ene of de<br />
andere kant, waardoor een gewenst evenwicht<br />
steeds opnieuw bevestiging behoeft. Hij constateert<br />
bovendien opnieuw dat onze behoorlijke<br />
democratische mentaliteit op het spel<br />
staat doordat we ons minder organiseren.<br />
Gevolg daarvan is dat niet elke opvatting in<br />
het maatschappelijk debat een even hoorbare<br />
stem heeft.<br />
CULTUUR EN HET VRIJE DEBAT<br />
“Het debat is essentieel. Maar sommige dingen<br />
zijn eerder via theater, boeken, televisiefilms,<br />
muziek of een andere manier te adresseren<br />
dan in een praatprogramma. Daarin<br />
worden maatschappelijke debatten over<br />
moeilijke situaties vaak platgeslagen en er<br />
wordt soms nauwelijks naar elkaar geluisterd.<br />
Een paar jaar geleden speelde ik in een toneelstuk<br />
dat ging over racisme. Omdat het zulke<br />
goede teksten had, geestig was, maar ook heel<br />
precies de dilemma’s invoelbaar maakte, liet<br />
dat het publiek meer nadenken dan na het zoveelste<br />
schreeuwdebatje op tv. Ook weer een<br />
voorbeeld waarin blijkt dat kunst en cultuur<br />
belangrijk zijn voor de samenhang in onze samenleving.<br />
Shakespeare zei het al: ‘Kunst is de<br />
spiegel voor onze natuur. Zonder die spiegel<br />
functioneren we minder goed’.”<br />
Boris van der Ham (1973) is bestuurder, acteur, spreker en schrijver. Tussen 2002 en 2012 was hij volksvertegenwoordiger en werd<br />
twee keer met voorkeurstemmen gekozen. Boeken van zijn hand onder andere: ‘Wat vrije mensen bindt’, ‘De vrije moraal’, ‘Nieuwe<br />
vrijdenkers’ en ‘De koning kun je niet spelen.’ Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 71
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Peter Ros<br />
“<br />
Tweede week van maart, een schijnbaar<br />
onzichtbare kracht ontregelt Nederland.<br />
Waar normaal gesproken de<br />
maanden in het voorjaar bol staan van de zakelijke<br />
evenementen en seminars, was er nu<br />
een heel andere dynamiek. We gingen massaal<br />
zoomen, teamen en skypen.<br />
Providers werkten overuren om de verbindingen<br />
thuis te upgraden, de laptops, beeldschermen<br />
en headsets waren niet aan te slepen.<br />
De digitale transitie heeft een enorme<br />
duw in de rug gekregen. En, zoals verwacht,<br />
is deze ingezet op ‘C’-level. Echter blijkt de<br />
urgentie die Covid-19 veroorzaakte vele malen groter dan die de CEO, CIO en<br />
CTO ooit hadden kunnen aanbrengen.<br />
© ESTHER VERMARS<br />
Ik hoop dat de thuiswerkimpuls niet van korte duur blijkt te zijn. Het brengt<br />
veel voordelen met zich mee. Weinig reistijd (en auto’s op de weg!), korte besluitlijnen<br />
en efficiëntere meetings om maar wat te noemen. Op de wat langere termijn<br />
hebben we zelfs de mogelijkheid om de woningnood op te lossen met de<br />
vrijgekomen vierkante meters kantoorruimte! Onder druk blijkt veel vloeibaar.<br />
Ook ik heb volop geëxperimenteerd met het online overbrengen van kennis,<br />
inzicht en energie. Leuke webinars mogen geven, aan podcasts meegedaan<br />
en samen met een aantal vakbroeders zelfs een heuse ‘thuiswerkshow’ opgezet.<br />
En toch…<br />
Als ik één ding geleerd heb dan is het dat we die evenementen, seminars en<br />
conferenties vooral organiseren om te verbinden. Mensen willen elkaar ontmoeten,<br />
verrast worden en geïnspireerd raken. Natuurlijk kan dat online ook<br />
(een beetje). Maar de energie van de live verbinding blijft meestal uit.<br />
VERBINDING<br />
OFFLINE<br />
Daarnaast, wanneer er een live evenement georganiseerd wordt, organiseer<br />
je ook de kracht van de toevallige ontmoeting. De ruimte die een live ontmoeting<br />
biedt is misschien minder efficiënt, maar door (onverwachte) verbindingen<br />
vaak verrassend effectief.<br />
De gebleken inzet en betrokkenheid van het thuiswerkende individu levert<br />
veel organisaties veel meer op dan kantoorruimte. Het levert letterlijk tijd en<br />
ruimte voor vertrouwen in de samenwerking. Tijd en ruimte die we kunnen<br />
steken in waardevolle bijeenkomsten (van welke soort dan ook). Ontmoetingen<br />
waar we verbinden, elkaar inspireren en de intentie zetten om naar een fijnere<br />
wereld te ontwikkelen.”<br />
Peter Ros is toekomst strateeg, auteur van het boek ‘Warorde’ en<br />
spreker over (technologische) innovatie en organisatie dynamieken.<br />
Voor boekingen of meer informatie<br />
T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
72<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Eindspel<br />
Harm Edens<br />
“<br />
Tegen de tijd dat u dit leest zitten we hopelijk<br />
niet in een 2e golf, maar kunnen<br />
we de boel met wat lokale beperkingen<br />
onder controle houden. Dat geeft ons een fijn<br />
gevoel… we hebben weer grip op de situatie<br />
en daar zijn we trots op. We hebben ons leven<br />
terug. Dat er ondertussen veel grotere bedreigingen<br />
de fundamenten van onze beschaving<br />
aan het wegvreten zijn, negeren we. Dat<br />
is te groot, daar kunnen we niks mee, dus dat<br />
bestaat niet. Nou, okee… door drie hete zomers<br />
beginnen we af en toe last te krijgen van<br />
droogte, dus gaan we de Waterschappen aansporen<br />
om wat meer water vast te houden.<br />
Opgelost. Maar de steeds snellere klimaatverandering,<br />
de toenemende schaarste in grondstoffen<br />
(de komende 25 jaar raken bijna 50<br />
elementaire materialen op) en de schrikbarende<br />
afname in biodiversiteit en biomassa op<br />
de hele wereld z ijn zo onvoorstelbaar dat we<br />
dat maar niet eens proberen. Terwijl er geen<br />
ontkomen aan is. We moeten veranderen. In<br />
een totaal door-geïndividualiseerde samenleving<br />
is dat heel lastig. We zijn kuddedieren, we<br />
kunnen niet zo veel in ons eentje. Dus laten we<br />
het samen doen. We hebben nog tien jaar om<br />
ons hachje te redden. En gelukkig beginnen er<br />
op veel plaatsen dingen te schuiven, zowel bij<br />
de overheid, het bedrijfsleven als de burgers.<br />
We zoeken elkaar meer op en krijgen een beter<br />
beeld van hoe die nieuwe wereld eruit moet<br />
gaan zien. Maar we moeten versnellen.<br />
Met Raindance gaan we actief CO 2<br />
uit de<br />
atmosfeer halen. In tien jaar gaan we twee<br />
keer de oppervlakte van Europa vergroenen<br />
in de wereld, met name in Afrika. Lokale regensystemen<br />
herstellen, de landbouw integreren.<br />
Met Climate Cleanup gaan we de gigantische<br />
hoeveelheden zeewier voor de kust van<br />
Brazilië te lijf waar heel veel CO 2<br />
in verstopt<br />
zit. Samen met andere natuurlijke oplossingen<br />
willen we 1500 gigaton CO 2<br />
gaan verwijderen.<br />
In 'The Green Quest' bij BNR maken<br />
we elk jaar kennis met 40 prachtige innovaties,<br />
die ons gaan helpen om samen die betere<br />
wereld te maken. We zijn er elke dag mee bezig,<br />
steeds meer verbindingen worden er wereldwijd<br />
gelegd, maar we kunnen nog wel wat<br />
hulp gebruiken! Want de tijd is op, het loopt<br />
niet met een sisser af, het eindspel is begonnen.<br />
Eén troost hebben we. In je eentje veranderen<br />
is eng, maar samen veranderen is fijn.<br />
Doen jullie mee?”<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 73
COLUMN<br />
Een goede leider is een kwetsbare leider<br />
drs. Jeroen Smit<br />
Welke leider durft een plan te maken voor 2030 of zelfs voor 2040? Ik ken ze nauwelijks. Zowel in de politiek als in het bedrijfsleven regeren de<br />
dagkoersen. De angst om verder te kijken is groot, we leven immers in een ‘VUCA-wereld’: ‘Volatile, Uncertain, Complex and Ambiguous’. De<br />
massieve overval door het coronavirus is daarvan het recente meest dramatische bewijs.<br />
“<br />
In het bedrijfsleven regeren economen, bedrijfskundigen, juristen, techneuten; allemaal<br />
goed bedoelende slimme leiders die vooral zijn getraind op het hanteerbaar<br />
maken van de wereld om hen heen. Ze willen betrouwbaar en dus voorspelbaar<br />
zijn in hun analyses en rekensommen. Ze willen beloftes nakomen, in controle<br />
DIRECT NAAR<br />
zijn. Wie in controle is vliegt niet uit de bocht. Maar dan kijk je dus ook niet echt verder,<br />
neem je geen duidelijke verantwoordelijkheid voor wat er op de wereld en dus<br />
ZIJN PROFIEL<br />
op jouw organisatie na die bocht allemaal afkomt.<br />
Virologen zijn daar duidelijk over: een virus zorgt voor een natuurlijk herstel als<br />
steeds meer mensen en dieren steeds dichter op elkaar komen te zitten. We hoeven<br />
maar even na te denken om ons te realiseren dat virussen nog maar het begin zijn<br />
van dit onvermijdelijke ‘natuurlijk herstel’.<br />
De wijze waarop we de afgelopen decennia onze welvaart hebben laten groeien<br />
heeft voor veel onevenwichtigheden gezorgd. Denk aan het klimaatvraagstuk, het<br />
vernietigen van biodiversiteit, het dramatisch groeiende gat tussen arm en rijk. Een<br />
echte leider weet dat hij met zijn-haar organisatie een bijdrage moet leveren aan de<br />
oplossing van deze grote vraagstukken. Er is geen planeet B, we moeten met elkaar<br />
aan de slag om ervoor te zorgen dat ook de generaties na ons een prettig leven kunnen<br />
leiden op deze aarde. Ook uit eigenbelang trouwens, alleen zo kan een organisatie<br />
over 10-20 jaar nog relevant, succesvol zijn. Bovendien lopen de toekomstige<br />
kosten van het verleggen van de koers alleen maar op naarmate de keuze hiervoor<br />
wordt uitgesteld.<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
NIEUWE INNOVATIEVE OPLOSSINGEN<br />
Dit ongebaande pad is per definitie extreem veeleisend, vraagt om compleet nieuwe<br />
innovatieve oplossingen, om circulaire-inclusieve creativiteit, om enorme investeringen<br />
in het ongewisse. En eist tot nu toe nog onbespreekbaar geachte nieuwe samenwerkingen<br />
en krachtenbundelingen. De zoektocht begint met een ambitieus<br />
plan voor 2030 en als je echt moedig bent voor 2040. Zo’n plan vraagt om een andere<br />
manier van denken, erkennen dat je het niet weet, dat je kwetsbaar bent. De<br />
doelstellingen met zo’n verre horizon staan niet in steen gebeiteld, dat kan helemaal<br />
niet. De omstandigheden veranderen constant, vragen om een permanente bijstelling<br />
van de plannen. Maar die doelstellingen geven ondertussen wel een duidelijke<br />
richting aan met ingrijpende consequenties voor de handelingen in het hier en nu.<br />
Het voelen van deze enorme verantwoordelijkheid maakt kwetsbaar. Wie die kwetsbaarheid<br />
durft te omarmen, van daaruit leiding durft te geven, verdient het om in<br />
deze tijd aan het roer te staan.”<br />
Jeroen Smit is journalist-schrijver van ‘De Prooi’ en ‘Het Grote Gevecht & het eenzame gelijk van Paul Polman’.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
74<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
Zo helpen we samen<br />
het virus om zeep<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Jasper Gabriëlse<br />
Puur toeval is het, dat we in november 2019 twee handzepen introduceerden. Slechts enkele maanden voordat het<br />
COVID-19 virus in Nederland zou toeslaan en handzeep tot één van de belangrijkste bestrijdingsmiddelen in een<br />
pandemie zou promoveren. Dat we rekening moesten houden met een snelle stijging in de vraag naar die handzepen,<br />
had ik in ons team al duidelijk gemaakt. “Ongeveer 40% boven verwachting” – zei ik, voor de zekerheid…<br />
“<br />
Dit was nadat ik in februari in Duitsland op een beurs was, waar<br />
ik merkte dat het coronavirus ook in Europa een serieuze impact<br />
kon gaan hebben. We mochten al geen handen schudden,<br />
en niemand durfde eigenlijk nog de Chinese beurshal in. Hoe serieus<br />
het ging worden, kon ik blijkbaar totaal niet overzien. In de eerste week<br />
van april was de vraag naar onze handzeep 1000% van wat die eerst was.<br />
Een vertienvoudiging van de vraag, ontstaan in een escalatie<br />
van enkele weken. Terwijl het maken van een<br />
product als het onze – van begin tot eind – al snel<br />
8-10 weken duurt.<br />
Het was niet de eerste keer dat we een crisis<br />
meemaakten bij Seepje. In april 2015 werden<br />
we opgeschud door een serie verschrikkelijke<br />
aardbevingen in Nepal. Op dat moment was<br />
onze vriend Hari in Nepal al jaren de enige leverancier<br />
van ons belangrijkste ingrediënt: de Sapindus-schillen.<br />
Die schillen waar we op natuurlijke<br />
wijze de was mee kunnen doen, die ons in staat<br />
stelden een wasmiddelbedrijf te starten voor een<br />
schonere wereld.<br />
De werkplaats in Kathmandu stortte in en onze<br />
schillen waren niet langer leverbaar. Medewerkers<br />
van Hari waren vermist, hij was vrienden<br />
en familie kwijt. Wij konden niet anders<br />
dan hen zo goed mogelijk van dienst<br />
zijn door een crowdfunding-campagne<br />
op te zetten. Zo zamelden<br />
we met de hulp van 1200 klanten<br />
geld in om twee reddingsacties op te zetten in Nepal, waarmee we<br />
ongeveer 1300 mensen in Nepal konden voorzien van water, voedsel,<br />
medicijnen, tenten en meer. Door tegelijkertijd andere leveranciers aan<br />
te sluiten konden we de continuïteit waarborgen en onze plek in de<br />
schappen behouden.<br />
Ook tijdens de recente COVID-19 virusuitbraak waren ingrediënten<br />
en verpakkingsonderdelen niet leverbaar, leveranciers kampten<br />
met hoog verzuim en enorme vraagstijging. Terwijl we natuurlijk<br />
van geluk mogen spreken dat we in deze pandemie met<br />
een stijgende vraag te maken hebben.<br />
Een crisis legt risico’s en zwaktes bloot. En het is de<br />
taak van een ondernemer om bedreigingen te weren en<br />
risico’s te verkleinen. We hebben geleerd van de aardbeving<br />
in 2015 waardoor we inmiddels werken met<br />
grote voorraden, die we bij meerdere verschillende leveranciers<br />
inkopen. Altijd al behandelen we onze leveranciers<br />
als onze klanten, omdat ook zij onderdeel zijn<br />
van onze keten. We bouwen aan een sterk team vol daadkracht<br />
en ondernemerschap. Dat alles betaalt zich uit.<br />
Elke dag, en vooral in een crisis. In 2015 zaten we<br />
met een stijgende vraag in Nederland en een bijna<br />
onmogelijk te waarborgen continuïteit. In<br />
<strong>2020</strong> wederom. Het lukt toen, en het lukte<br />
nu weer – zodat we samen het virus om<br />
zeep kunnen helpen.”<br />
Voor boekingen of meer<br />
informatie | T 010 - 433 33 22<br />
speakersacademy.nl<br />
© NENA STOKS<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
75
ademen ontstaan<br />
neurologische<br />
connecties,<br />
stressmechanismen<br />
in de hersenen’<br />
76<br />
‘Door rustig te<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
GEZONDHEID<br />
‘Mens kan immuunsysteem<br />
beïnvloeden, maar wat de boer<br />
niet kent vreet hij niet’<br />
Wim Hof<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie: ©Innerfire<br />
Ademhalingsoefeningen, geestkracht (onze wil) en dagelijks een koude douche of een ijsbad zijn de drie pilaren van de Wim Hof Methode.<br />
Het onmogelijke is nu mogelijk. De mens is in staat het autonome zenuwstelsel en immuunsysteem vrijwillig te beïnvloeden. Onderzoekers<br />
van het Radboud UMC Nijmegen hebben dat al enkele jaren geleden bewezen en sindsdien laat de ‘Ice man’ in veel experimenten,<br />
optredens en video’s zien dat zijn methode “kan helpen ziekten te overwinnen of voorkomen, de geestelijke gezondheid en fysieke<br />
prestaties te verbeteren en zelfs de fysiologie te beheersen. De stressor koude is geen vijand, maar stimuleert juist.” Wie dit pad volgt<br />
herstelt de verbinding met zijn of haar spirituele natuur. Hoe dat in zijn werk gaat vertelt Wim in dit interview, in zijn nieuwe boek dat in<br />
oktober verschijnt en in een speelfilm over zijn leven, waarin Joseph Fiennes hem speelt én is. “Hij doet alles wat ik ook doe.”<br />
T<br />
Twintig jaar geleden, in februari 2000, spreken Wim Hof en ik elkaar<br />
voor de eerste keer. De dan 40-jarige Amsterdammer staat<br />
aan de vooravond van een unieke uitdaging: gekleed in slechts<br />
een korte broek de North Col, de ijswand van de Mount Everest, beklimmen.<br />
“Voor wie geïnspireerd is, is de weg nooit te lang”, aldus Hof<br />
toen, die even daarvoor in Tibet op vijf kilometer hoogte op blote voeten<br />
en met ontbloot bovenlijf zes uur lang door de vrieskou heeft gelopen.<br />
Hij heeft dan al jarenlang intensief zijn lichaam en geest getraind en<br />
ook nu, anno <strong>2020</strong>, is het einde van die weg nog lang niet in zicht. “De<br />
mensen begrijpen wel dat er iets groots is ontdekt, maar in Nederland<br />
kennen ze me vaak alleen als de ijsman en verder kijken ze niet. Wat de<br />
boer niet kent vreet hij niet, dus wordt alles dat boven het maaiveld uitkomt<br />
afgekapt.” Bewijs of geen bewijs. Wim Hof laat zich niet tegenhouden.<br />
“Ik ben met topwetenschappers bezig met onderzoek op het gebied<br />
van DNA. Ik verwacht dat de resultaten zeer fundamenteel ingrijpend<br />
en revolutionair zijn. Het lijkt erop dat oefeningen van de Wim Hof Methode<br />
hormetisch zijn, waardoor we in staat zijn het DNA op de diepste<br />
niveaus te bereiken.” Een hormetisch effect ontstaat bij blootstelling<br />
aan of het prikkelen van het lichaam aan iets stressvols, waardoor het<br />
na herstel sterker is dan tevoren. “Het werkt simpel en is tegelijk geniaal.<br />
Maak gebruik van je levenskracht, je ademhaling, en manipuleer<br />
die om een beschermend schild rond de cel te activeren. Zonder zo’n<br />
schild liggen inflammatie en oxidatieve stress op de loer, doordat we in<br />
een stressvolle wereld leven met veel straling. Dat heeft een negatief effect<br />
op de telomeren, de celdeling die een lang en kwalitatief goed leven<br />
mogelijk maakt.” Wim vertelt daarover in het Engels veel meer op You-<br />
Tube (https://www.youtube.com/watch?v=0cSYb3a-R0c).<br />
BAK MET IJSBLOKJES<br />
“In 2011 zijn mensen me serieus gaan nemen.” Hij zit dan in Hong<br />
Kong 1 uur en 50 minuten in een bak met ijsblokjes, waarmee hij zijn<br />
eigen record verbreekt, om aandacht te vragen voor de opwarming van<br />
de aarde. Datzelfde jaar bekijken onderzoekers van het Radboud UMC<br />
hoe zijn lichaam reageert op een endotoxine-injectie, terwijl hij zijn zelf<br />
ontwikkelde technieken toepast. Het lijkt erop dat hij zijn immuunrespons<br />
via het autonome zenuwstelsel kan onderdrukken. Ademhalingsoefeningen,<br />
mindset en herhaalde blootstelling aan kou remmen bovendien<br />
de reactie van het immuunsysteem. Enkele jaren later blijkt<br />
uit vervolgonderzoek dat twaalf gezonde studenten die met zijn specifieke<br />
technieken trainen en net als een controlegroep een endotoxine-injectie<br />
krijgen, dezelfde resultaten behalen. Dat bewijst dat de<br />
methode inderdaad een effectief instrument is om symptomen van auto-immuunziekten<br />
te bestrijden. Uit dit onderzoek komt naar voren<br />
dat de getrainde groep meer adrenaline aanmaakt, een stresshormoon<br />
dat vrijkomt bij verhoogde activiteit van het sympathisch zenuwstelsel<br />
en de immuunrespons onderdrukt. Deze groep heeft minder ontstekingseiwitten<br />
en minder griepverschijnselen. Hieruit is de conclusie<br />
te trekken dat de WHM het immuunsysteem positief kan beïnvloeden.<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 77
GEZONDHEID<br />
Een studie uit 2018 laat zien dat de methode<br />
regionen in het brein kan activeren die verantwoordelijk<br />
zijn voor pijnonderdrukking.<br />
“We kunnen het immuunsysteem dus bewust<br />
via onze geest veel beter reguleren dan<br />
we denken door ademhalingsoefeningen en<br />
een regelmatige koude douche. Dat is bewezen,<br />
maar waarom dat gegeven niet ter hand<br />
wordt genomen, is voor mij een grote vraag.<br />
Natuurlijke methodieken zijn niet winstgevend<br />
en medicijnen wel, ik denk dat dat het<br />
is. Neem corona. Ze hebben het over mondkapjes<br />
en anderhalve meter afstand houden.<br />
Dat zijn geen preventieve maatregelen,<br />
dat is gewoon paniek, maar ze worden<br />
hardnekkig gehanteerd door de regering die<br />
elke vorm van kritiek en realiteitszin opzijschuift.<br />
Als het volk maar rustig blijft en de<br />
berichten gelooft dat het virus (schijnbaar)<br />
onder controle is. Over effectieve manieren<br />
om het immuunsysteem te versterken heb<br />
ik nog niemand gehoord. Dat is bijna ‘ad<br />
ridiculum’.” Wim laat immers al jaren zien<br />
hoe we het immuunsysteem veel sterker<br />
kunnen maken ten aanzien van inflammatiewaarden.<br />
Ongewenste ziekteverwekkers<br />
hebben veel minder kans bij mensen die zijn<br />
methode volgen. “Weerstand is een directe<br />
activatie van hormonen, het neurale systeem,<br />
tegen stressoren, zoals ook koude en<br />
hitte. Die bangmakerij rondom corona werkt<br />
daarop zeer verlammend, doordat de genexpressie<br />
op die virale en emotionele celbiologische<br />
stress reageert, wat het systeem verzwakt<br />
in plaats van versterkt. De overheid heeft niets<br />
over gezondheid gezegd dat door feiten is gestaafd,<br />
maar heeft zomaar een greep gedaan.<br />
Het gaat over macht en door mensen tot rust<br />
te manen en henzelf schijnbare macht te geven,<br />
leidt dat ook tot verzwakking.”<br />
BEWUST TOEGANG TOT HET BREIN<br />
De Wim Hof Methode rust op drie pilaren.<br />
De eerste is koudetherapie: koude is jouw<br />
warme vriend! Deze therapie maakt het mogelijk<br />
vet te verbranden, het immuunsysteem<br />
op te peppen, beter te slapen, ontstekingen te<br />
reduceren en je stemming op natuurlijke wijze<br />
te verbeteren. “Veel mensen krijgen de eerste<br />
keer onder de koude douche ademnood,<br />
maar na twee keer leer je daarmee omgaan.<br />
78<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
De film gaat over Wim<br />
zelf, maar ook over de<br />
totstandkoming van de<br />
Wim Hof Methode<br />
Kou is stress. Die moet je niet uit de weggaan,<br />
maar met een positieve instelling opzoeken en<br />
aanvaarden. Door rustig te ademen ontstaan<br />
neurologische connecties, stressmechanismen<br />
in de hersenen. Daardoor kun je gedurende<br />
de dag meer controle en regie te hebben<br />
over de stress die op je afkomt. Je staat sterker,<br />
bent veel meer observeerder van in plaats van<br />
deelnemer aan stressvolle situaties. Door koude<br />
krijg je de stressmechanismen in de hersenen<br />
onder controle, verbetert de bloeddoorstroming<br />
en krijgen allerlei kleine spiertjes in<br />
het lichaam een oppepper. Samen met inname<br />
van goede nutriënten, vitaminen en zuurstof<br />
levert dat meer energie en minder stress op.”<br />
Met de tweede pilaar, ademhaling, gaat het<br />
energieniveau omhoog, wordt het lichaam<br />
ontgift en het immuunsysteem versterkt en<br />
komt het zenuwstelsel in balans. “Ademhalingsoefeningen<br />
blijken de ontstekings- of inflammatiewaarden<br />
sterk omlaag te brengen,<br />
waardoor we bijvoorbeeld coronaschade aan<br />
dit aangeboren systeem kunnen inperken. Ik<br />
begrijp niet dat dit niet nader is bekeken, want<br />
het lost die hele crisis op. Dat is eerder gebleken<br />
toen ze e-colibacteriën op mij hebben losgelaten<br />
en mijn immuunsysteem daarop niet<br />
zoals je zou verwachten heftig en agressief reageerde.<br />
Door de ademhalingsoefeningen<br />
verandert de chemische samenstelling van het<br />
bloed, dat dan veel adequater kan omgaan met<br />
ziekteverwekkers die er niet thuishoren. Immuuncellen<br />
werken beter. Voorwaarde is dat<br />
je geest wakker is en herkenning plaatsvindt.<br />
De conclusie: je bent niet afhankelijk van dokters<br />
en pillen, het gaat om de kracht in jezelf.<br />
De wetenschap heeft fundamenteel aangetoond<br />
dat de neurologie een beter chemisch<br />
fundament krijgt, waardoor neurale activiteit<br />
groeit en ook onze wil meer invloed kan<br />
uitoefenen op het lichaam. Overigens werkt<br />
de methode niet als je daarna op de oude<br />
voet voortgaat. Het is de bedoeling de methode<br />
te adopteren en te erkennen dat we<br />
door een verkeerde leefwijze chronische tekorten<br />
opbouwen. Dat moeten we veranderen,<br />
maar die investering valt in het niet bij<br />
het resultaat.<br />
NIEUW BOEK<br />
Derde pilaar is gecommitteerd zijn en<br />
daar komt de wil weer bij kijken. Diep in de<br />
eigen fysiologie duiken lukt alleen degenen<br />
die bereid zijn uit hun natuurlijke comfortzone<br />
te stappen en hun innerlijke kracht te<br />
gebruiken. “Je kunt door mijn methode te<br />
volgen zelf je lot bepalen en die innerlijke<br />
bron van kracht en voldoening vinden. Hoe<br />
precies is te lezen in mijn nieuwe boek ‘The<br />
Wim Hof Method’, dat behalve in het Engels<br />
ook verschijnt in het Nederlands, Frans,<br />
Duits, Italiaans, Spaans, Portugees, Deens,<br />
Pools, Russisch, Tsjechisch en Slowaaks.”<br />
Wim Hof legt uit dat mensen gebouwd zijn<br />
om hun eigen geluk, kracht en gezondheid te<br />
bewaken door absolute controle uit te uitoefenen<br />
als iets in hun lichaam uit balans is geraakt.<br />
“Depressies zijn onnodig. Het is mogelijk<br />
de hormonale disbalans van in dit geval<br />
dopamine en serotonine, aangejaagd door inflammatie<br />
en oxidatieve stress, teniet te doen<br />
met mijn methodiek. Iedereen mag daarop<br />
kritiek loslaten. Onderzoekers houden van<br />
kritiek, want daarmee polijsten ze de diamant<br />
van de kennis en de mensen, zij realiseren zich<br />
niet wat ze allemaal kunnen tot ze mijn boek<br />
lezen. Het is niet normaal dat depressies, diabetes<br />
en vasculaire ziekten nog zo vaak voorkomen.<br />
Daaraan moeten we wat doen. Ik doe<br />
dat via de wetenschap en dan nog komt het<br />
niet binnen bij zorgverleners en het publiek.<br />
Dat is de hardnekkigheid van de mentaliteit.
GEZONDHEID<br />
Maar wij gaan gewoon door tot het wel wordt gezien en geadopteerd.”<br />
Ook de ziel mogen we niet vergeten. “Die is bijna onaanwijsbaar met<br />
onze apparaten, maar dankzij de ziel kennen en voelen we een doel,<br />
kunnen we vol en bruisend leven. Elke dag. Dan zijn we als een rivier,<br />
want waar het stroomt heeft ziekte geen kans.”<br />
In zijn boek beschrijft Wim Hof ook waarom het brein zo’n belangrijke<br />
rol speelt in zijn methode. Zonder de wil iets te veranderen, gebeurt<br />
er namelijk niks. Sinds de mens op aarde rondloopt is hij echter<br />
veel geestkracht kwijtgeraakt, maar studies laten volgens Wim Hof zien<br />
hoe het mogelijk is toegang te krijgen tot de hersenkern, zodat mensen<br />
die bewust kunnen activeren. “Psychiaters zeiden tijdens experimenten<br />
waarin mij dat op een heel bewuste manier lukte, dat ze dit nooit eerder<br />
hadden gezien. Ik heb ook groepen getraind in het laten ontwaken van<br />
hun hersenkern en zij bleken het ook te kunnen. Binnen enkele dagen.<br />
Die verbindingen bestaan wel, maar als je ze niet gebruikt werken ze ook<br />
niet. Je moet dus leren ze aan te sturen met je hersenen, met je wil. Dat is<br />
neurologie, elektriciteit. Met die neurale ontladingen kun je op knopjes<br />
drukken in je brein en daardoor bijvoorbeeld het hormoonstelsel, het<br />
endocriene en immuunsysteem activeren.” Wim geeft een voorbeeld:<br />
“Een hersenscan laat zien welk effect koud water op mijn huid heeft. Alleen<br />
door gebruik te maken van mijn wil kan ik mijn huidtemperatuur<br />
zodanig beïnvloeden dat die door koud water niet omlaag gaat. Dankzij<br />
mijn wil kan ik die stressor adequaat teniet te doen. Dat is een onderbelicht<br />
gegeven in de menselijke en zeker de mentale fysiologie. Dat is<br />
nu blootgelegd in een gepubliceerde studie. We zijn bezig met een onderzoek<br />
om na te gaan wat het effect is van de methodiek op bipolaire<br />
mensen en wat het doet met hun neurologie. Daarnaast richten we ons<br />
in een andere studie in San Francisco op depressieve mensen. We gaan<br />
daar op wetenschappelijke basis rustig mee verder en laten zien dat de<br />
mens tot veel meer in staat is dan altijd is gedacht.”<br />
JOSEPH FIENNES ALS DE ‘ICE MAN’<br />
Wie alles wil weten moet over een tijdje naar de bioscoop. De Engelse<br />
acteur Joseph Fiennes (50) speelt de hoofdrol in een nieuwe Hollywoodfilm<br />
over de ‘Ice man’. Hof dankt die bijnaam aan zijn hoge tolerantie<br />
voor extreem koude temperaturen waarmee hij meerdere<br />
wereldrecords heeft verbroken. De film gaat over Wim zelf, maar ook<br />
over de totstandkoming van de Wim Hof Methode. Wim is enthousiast<br />
over de film en de acteur die hem daarin tot leven brengt. “Fiennes<br />
moet ook echt in zo’n koud bad zitten, alles! Hij is een goede sportman,<br />
maar vooral een zeer deskundige acteur die gelooft in en ziet wat ik doe<br />
bij de mensen. In bijna ieders directe omgeving kennen mensen mij en<br />
gebeuren er heel vreemde dingen die ze soms niet kunnen plaatsen. De<br />
film zal veel onthullen.”<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Wim Hof (61) wordt de ‘Ice man’ genoemd, doordat hij een aantal records heeft gebroken op het gebied van blootstelling aan kou.<br />
Door extensief te trainen heeft hij geleerd zijn ademhaling, hartslag en bloedsomloop te beheersen en extreme temperaturen te<br />
weerstaan. Hij is ervan overtuigd dat iedereen kan wat hij kan en heeft er zijn missie van gemaakt zijn kennis en technieken te delen.<br />
Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt een aantal van zijn bevindingen. Binnenkort verschijnt zijn nieuwe boek ‘The Wim Hof<br />
Method’ en komt een speelfilm uit over zijn leven. Daarnaast geeft hij lezingen en zijn er veel video’s met hem te vinden op YouTube.<br />
Website: www.wimhofmethod.com. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 79
COLUMN<br />
Maak<br />
onderscheid<br />
tussen de<br />
korte en lange<br />
termijn<br />
© PEXELS | BRAVISSIMOS<br />
“<br />
We hebben het industriële tijdperk verlaten en zijn<br />
het digitale tijdperk van artificiële intelligentie<br />
allang ingegaan. Niet alleen de grote hoeveelheid<br />
nieuwe technologieën zorgt voor veel impact, maar ook<br />
en vooral de nieuwe combinaties tussen bestaande en nieuwe<br />
technologieën. Denk aan robots die we combineren met kunstmatige<br />
intelligentie, blockchain, cryptomunten, big data-analyses,<br />
enzovoorts. Het is ook niet meer één digitale technologie<br />
die ons efficiënter maakt, het is de opeengestapelde combinatie<br />
van technologieën. De vraag is dan hoe de samenleving er<br />
in de toekomst uitziet, hoe de economie van de toekomst zich<br />
ontwikkelt en wat hiervan de gevolgen zijn voor sectoren, overheid,<br />
bedrijven en organisaties. Maar ondanks alle onzekerheid<br />
moeten leiders strategische besluiten nemen. Dat zijn beslissingen<br />
die de toekomst van de organisatie bepalen.<br />
Michael van Everdingen<br />
Zelden is het van zo groot belang als op dit moment om op<br />
kosten te bezuinigen en tegelijkertijd te blijven investeren in de<br />
toekomst. Welke kosten kunnen worden teruggebracht en welke<br />
investeringen moeten worden voortgezet en toegevoegd?<br />
Het vereist een zeer methodische aanpak om de juiste besluiten<br />
te nemen. Te weinig bezuinigen op huidige kosten brengt<br />
het voortbestaan van de onderneming op korte termijn in gevaar,<br />
terwijl te veel bezuinigingen op investeringen de kans op<br />
een succesvol voortbestaan op middellange en lange termijn<br />
vermindert.<br />
De huidige situatie vereist een aanpak die onderscheid maakt<br />
tussen de korte termijn en de lange termijn. Voor de korte termijn<br />
is een analytische (‘blauwe’) aanpak van belang, leidend<br />
tot een herstructurering van de organisatie die de kosten terug-<br />
80<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
brengt. Voor het bepalen van de essentiële investeringen op de middellange<br />
en lange termijn geldt een geheel andere methode. De toekomst<br />
is niet te analyseren, daar is een visionaire (‘gele’) methode voor nodig.<br />
Voor visievorming zijn ‘out-of-the-box’ denken en creativiteit nodig.<br />
Het vereist ook vaak mensen met andere karaktereigenschappen voor<br />
het bepalen en doorvoeren van kostenreductie op korte termijn (mensen<br />
die goed zijn in exploitatie) en voor het ontwikkelen van een nieuwe<br />
toekomstvisie (mensen die goed zijn in exploratie).<br />
Het strategieontwikkelingsproces<br />
Er worden in de huidige situatie voor het strategieproces veel ontwerpfouten<br />
gemaakt door zowel managers als consultants.<br />
• De eerste ontwerpfout is het gevolg van de aanname dat dat iedereen<br />
zowel kan saneren als een visie ontwikkelen. Hoewel er uitzonderingen<br />
op deze regel bestaan, zijn de meeste mensen overwegend analytisch<br />
(blauw) of visionair (geel). Er worden ‘heisessies’ georganiseerd<br />
met de gehele groep van directieleden, leden van het managementteam,<br />
soms aangevuld met bepaalde specialisten, eventueel begeleid<br />
door externe consultants. De gehele groep doorloopt vervolgens dezelfde<br />
stappen met als eindresultaat een soort (‘groenig’) compromis<br />
of een onbevredigend resultaat voor vele (meestal ‘gele’) aanwezigen.<br />
Polarisatie en conflict zijn ook mogelijke resultanten van dit<br />
procesontwerp.<br />
• De tweede ontwerpfout is het gevolg van angst, waardoor de mogelijke<br />
gevolgen voor de korte termijn het proces gaan domineren. Er wordt<br />
rigoureus in kosten gesneden, waarbij ook investeringen als kosten<br />
worden gezien. Op korte termijn kan de organisatie overleven, maar<br />
voor de lange termijn is die ernstig verzwakt.<br />
• De derde ontwerpfout is het gevolg van het onderschatten van de huidige<br />
crisis. Er wordt vanuit gegaan dat de economie vanzelf weer terugveert<br />
en daarmee ook de omzet. Daarna zal het ‘business as usual’<br />
zijn. De kans is dan heel groot dat het bedrijf snel ophoudt te bestaan.<br />
ER IS OOK GOED NIEUWS<br />
In veel bedrijfstakken kunnen digitale technologieën het antwoord<br />
vormen voor de huidige problemen. Zo hebben velen ervaren dat het op<br />
afstand werken ook voordelen heeft, digitale technologie wordt gewaardeerd.<br />
Dat neemt veel weerstand tegen veranderingen weg. De ruimte<br />
om te innoveren neemt toe, evenals de bereidheid gezamenlijk te zoeken<br />
naar alternatieven. Een voortvarende aanpak met de juiste methoden<br />
(‘blauw’ en ‘geel’) kan ervoor zorgen dat de organisatie slagvaardiger,<br />
leniger en jonger haar route vindt naar een vitale toekomst in<br />
het sterk en snel veranderende digitale tijdsgewricht waar we ons in<br />
bewegen.”<br />
In een participatief proces neemt Michael van Everdingen bestuurlijk-,<br />
hoger- en midden management met hun teams tijdens een workshop<br />
van één of twee dagdelen mee in een proces waarin een visie wordt<br />
gevormd door zowel te exploiteren als te exploreren. Deze workshops<br />
sluiten uitermate goed aan bij inspiratielezingen van Bob de Wit over de<br />
maatschappelijke impact van de digitale revolutie.<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Michael van Everdingen is CEO van Strategy Works en een resultaatgerichte, energieke en mensgerichte ‘lead consultant’ van<br />
strategieprocessen en digitale transformaties. Hij heeft een track record van het succesvol transformeren van grote, middelgrote en<br />
kleine bedrijven naar technologie gedreven ‘high-performance’-bedrijven ten gevolge van disruptie van bestaande bedrijfsmodellen<br />
door technologische vernieuwing. Hij helpt organisaties te transformeren van traditionele analoge bedrijven naar toekomstvaste,<br />
vitale digitale bedrijfsmodellen, verdienmodellen en operationele modellen in het huidige snel veranderende digitale tijdsgewricht’.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 81
82 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
WETENSCHAPPELIJK MANIFEST<br />
‘Nationale Academies van Wetenschappen<br />
moeten zich uitspreken tegen<br />
klimaatalarmisme en het zeker niet steunen’<br />
prof. dr. ir. Guus Berkhout<br />
www.aj-berkhout.com<br />
Op 11 juni <strong>2020</strong> heb ik een open brief gestuurd naar de President van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen en een<br />
Engelse versie naar de koepelorganisaties van de Nationale Academies van Wetenschappen. In deze brief wordt ernstige bezorgdheid<br />
uitgesproken over het feit dat de academische vrijheid in de klimaatwetenschap grotendeels is verdwenen. Ik stel in deze brief ook dat de<br />
Nationale Academies van Wetenschappen zich moeten uitspreken tegen klimaatalarmisme en dat zij dit zeker niet moeten steunen. De open<br />
brief is gebaseerd op het wetenschappelijk manifest van CLINTEL, ‘AUDIATUR ET ALTERA PARS’ – hetgeen betekent ‘Laat beide partijen aan<br />
het woord’ – één van de twee grondbeginselen van het natuurlijk recht. Het Manifest omvat tien stellingen die gelden voor onafhankelijk<br />
wetenschappelijk onderzoek. Al het onderzoek zou aan deze stellingen moeten voldoen. In het volgende zal ik met u deze tien stellingen<br />
doornemen en laten zien hoe slecht het huidige klimaatonderzoek aan deze stellingen voldoet.<br />
1. De complexiteit van multi-factor, multi-schaal<br />
systemen vraagt om een nauwe samenwerking<br />
tussen een grote verscheidenheid<br />
aan wetenschappelijke gebieden en<br />
disciplines<br />
Klimaatverandering heeft een grote verscheidenheid<br />
aan oorzaken, zowel natuurlijke als<br />
antropogene. Integratie van kennis uit vele<br />
wetenschappelijke gebieden, zoals astronomie,<br />
geologie, archeologie, meteorologie, oceanografie<br />
en biologie, is onontbeerlijk voor<br />
een goed begrip van de ingewikkelde causale<br />
verbanden die ten grondslag liggen aan<br />
klimaatverandering. Tegelijkertijd moet de<br />
integratie van theoretische kennis met meettechnologie<br />
een hoge prioriteit hebben. Helaas<br />
is die hoge prioriteit onvoldoende aanwezig<br />
in het huidige klimaatonderzoek.<br />
2. Goed wetenschappelijk onderzoek is<br />
'open-minded' en wordt gekenmerkt door<br />
een grote verscheidenheid aan gezichtspunten,<br />
zonder dogma’s en zonder vooroordelen<br />
Binnen de mainstream klimaatwetenschap<br />
worden nieuwsgierigheid en diversiteit onderdrukt<br />
en wordt het dogma van de antropogene<br />
opwarming van de aarde (AGW) gewetenloos<br />
afgedwongen. Denk aan het absurde<br />
RCP 8.5-scenario van het Intergovernmental<br />
Panel on Climate Change (IPCC), dat in<br />
de literatuur volkomen ten onrechte als 'business<br />
as usual' wordt gepresenteerd. Ondanks<br />
dringende wetenschappelijke, economische<br />
en sociale redenen om het AGW-dogma in<br />
twijfel te trekken, wordt elke scepsis als onwetenschappelijk<br />
beoordeeld. De wetenschap<br />
is echter noch een religie, noch een politieke<br />
partij. Wetenschappelijke vooruitgang ontstaat<br />
niet door 'ik geloof!' te prediken, maar<br />
door zich af te vragen 'hoe zit dat?'. Maar er<br />
is vandaag de dag geen financiering te krijgen<br />
voor klimaatsceptisch onderzoek. De er-
WETENSCHAPPELIJK MANIFEST<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
varing leert ook dat censuur maar al te vaak de publicatie van kritische<br />
artikelen in 'peer-reviewed' wetenschappelijke tijdschriften verhindert.<br />
3. Geloof in wetenschappelijke modellen is vertrouwen hebben in<br />
de onderliggende aannames; alleen correcte aannames leiden tot<br />
juiste antwoorden<br />
Wat de klimaatmodellen ons vertellen, hangt volledig<br />
af van wat de modellenmakers erin hebben gestopt:<br />
hypothesen, relaties, parameters, rekenkundige<br />
vereenvoudigingen, randvoorwaarden, enz.<br />
Helaas bespreken mainstream klimatologen deze<br />
keuzen zelden in hun complexe klimaatmodellen.<br />
Hoe gevoelig zijn bijvoorbeeld de modelleringsresultaten<br />
voor alle aannames die door de vele deelnemende<br />
klimaatgroepen zijn gedaan? We weten<br />
er nog steeds heel weinig van.<br />
4. Bij modelvalidatie gaat het niet om het correct<br />
simuleren van bestaande metingen, maar om het<br />
correct voorspellen van toekomstige metingen<br />
In het simuleren van bestaande metingen spelen<br />
modellenmakers met de waarde van de modelparameters,<br />
totdat de modeluitkomsten overeenkomen met de beschikbare<br />
waarnemingen. Maar zo’n 'fitting-process' zegt weinig over de validiteit<br />
van modellen. De beroemde wiskundige John von Neumann zei:<br />
"With four parameters I can fit an elephant; with five I can make him<br />
wiggle his trunk." De echte validiteitstest van modellen is of ze toekomstige<br />
metingen nauwkeurig kunnen voorspellen. En juist daar gaan klimaatmodellen<br />
mis. Al 30 jaar lang voorspellen IPCC’s klimaatmodellen<br />
ten onrechte torenhoge temperaturen. Waarom staat de wetenschappelijke<br />
gemeenschap nog steeds toe dat het IPCC zijn angstaanjagende klimaatvoorspellingen<br />
de wereld instuurt?<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
5. Superieure meetsystemen zijn bepalend voor de wetenschappelijke<br />
vooruitgang; succesvolle wetenschap maakt gebruik van een juiste<br />
balans tussen theoretische en empirische wetenschap<br />
Doorbraken in de wetenschap worden geïnitieerd door de beschikbaarheid<br />
van betere meetsystemen die onderzoekers voorzien van belangrijke<br />
nieuwe en reproduceerbare waarnemingen. Denk aan de<br />
spectaculaire verbeteringen in de microscopie en de verbluffende mogelijkheden<br />
van moderne telescopen. Zo heeft de recente Nederlandse<br />
LOFAR-telescoop al duizenden nieuwe sterrenstelsels ontdekt. Helaas<br />
is de reguliere klimaatwetenschap meer geïnteresseerd in modellen<br />
dan in metingen: ‘model-makers are running the show’. In het zeer complexe<br />
klimaatvraagstuk zouden nieuwe meetsystemen de hoogste prioriteit<br />
moeten krijgen om de validiteit van IPCC’s modelaannames te<br />
verifiëren.<br />
6. De geschiedenis van de wetenschap laat zien dat nieuwe inzichten<br />
niet afkomstig zijn van onderzoekers die bestaande paden volgen,<br />
maar van onderzoekers die nieuwe wegen inslaan; andersdenkenden<br />
maken geschiedenis in de wetenschap<br />
Wetenschappers als Copernicus, Galilei, Huygens,<br />
Newton, Gauss, Curie, Einstein, Watson en Hawking<br />
keken kritisch naar de heersende consensus in<br />
hun tijd en durfden een andere weg in te slaan. Zonder<br />
hen zou vooruitgang niet mogelijk zijn geweest.<br />
De mainstream klimaatgemeenschap heeft daarentegen<br />
weinig vooruitgang geboekt. Deze gemeenschap<br />
heeft zich gericht op een niet-aflatende verdediging<br />
van de smalle CO 2<br />
-opwarmingshypothese.<br />
7. Scheiding van wetenschap en politiek is een<br />
groot goed; nationale Academies van Wetenschappen<br />
moeten wetenschappers beschermen<br />
tegen politieke ideologieën<br />
Als wetenschappelijke organisaties hun beslissingen<br />
gaan baseren op 'consensus', worden echte wetenschappers uitgesloten<br />
van het wetenschappelijke discours of zelfs ontslagen. Professor<br />
Peter Ridd, een expert op het gebied van koraalriffen, heeft bijvoorbeeld<br />
verschillende ondeugdelijke 'peer-reviewed' wetenschappelijke artikelen<br />
aan het licht gebracht. Deze artikelen beweren ten onrechte dat door<br />
klimaatverandering het 'Great Barrièr Reef ' massaal afsterft. Zijn universiteit<br />
ontsloeg hem na tientallen jaren van dienst.<br />
Niet alleen was het wangedrag van de universiteit een flagrante schending<br />
van de academische vrijheid, het heeft ook een angstaanjagend signaal<br />
afgegeven aan jonge wetenschappers: waag het niet de heersende<br />
dogma's te trotseren of je wordt geëxcommuniceerd! Klimaatcensuur<br />
brengt ons terug naar de middeleeuwen.<br />
8. Academies van Wetenschappen hebben een morele verantwoordelijkheid<br />
om de samenleving te waarschuwen voor zinloze conclusies<br />
die volgen uit een naïef geloof in speculatieve wetenschappelijke<br />
modellen<br />
Tot nu toe zijn klimaatmodellen niet in staat gebleken om betrouwbare<br />
voorspellingen te doen over de opwarming van de aarde. Daarom zijn<br />
hun voorspellingen geen goede basis voor het maken van overheidsbeleid.<br />
Klimaatbeleid is zeer kostbaar en heeft grote gevolgen voor de samenleving.<br />
Zo hebben de alarmerende voorspellingen van het IPCC<br />
over de opwarming van de aarde en de stijging van de zeespiegel veel<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 83
WETENSCHAPPELIJK MANIFEST<br />
angst en onrust in de wereld veroorzaakt. Omdat het huidige klimaatbeleid<br />
gebaseerd is op deze angstaanjagende modelvoorspellingen, wordt aan geen van de tien stellingen voldoet. Het klimaatonderzoek heeft<br />
Het is gênant om te concluderen dat de reguliere klimaatwetenschap<br />
de bestaande energie-infrastructuur onnodig en met onverantwoorde een richting ingeslagen die voor de deelnemende onderzoekers wellicht<br />
winstgevend mag zijn, maar het is de wetenschap onwaardig. De<br />
haast vernietigd. Een typisch voorbeeld van klimaatstupiditeit is het<br />
uitgeven van miljarden euro’s aan de sterk vervuilende, hout gestookte<br />
centrales. Voor deze zogenaamde 'groene' oplossing worden bossen geraakt. Als gevolg daarvan is de zoektocht naar de objectieve weten-<br />
belangen van de klimaatwetenschap en de politiek zijn sterk verweven<br />
met unieke ecosystemen vernietigd. Het is bizar!<br />
schappelijke waarheid al decennialang verlaten. De geschiedenis zal de<br />
wetenschappers, bestuurders en politici die dit wetenschappelijk wangedrag<br />
hebben geïnitieerd, gestimuleerd en bevorderd ten zeerste kwa-<br />
9. De wetenschappelijke gemeenschap zou eerlijker moeten zijn<br />
over de grenzen van haar modellen en de haalbaarheid van politieke lijk nemen. In 2015 hadden de Academies van Wetenschappen de wereldleiders<br />
luid en duidelijk moeten waarschuwen dat de wetenschap<br />
maakbaarheidsideologieën<br />
De wetenschap moet zich gaan verzetten tegen de absurde groene engineeringagenda's<br />
van supranationale organisaties, zoals de VN en de EU. heid hebben de Academies zich medeplichtig gemaakt aan de absurdi-<br />
helemaal nog niet weet hoe het zit met het klimaat. Door hun nalatig-<br />
Denken dat de mensheid in de macrowereld de complexe processen van teit van het Parijse Akkoord. De Academies van Wetenschappen zien<br />
het weer en het klimaat naar zijn hand kan zetten en in de microwereld zichzelf als hoeders van de wetenschap en als adviseurs van de overheid.<br />
de mutatie van virussen kan regisseren, is even naïef als arrogant. Laten Zo ja, moeten ze zich dan niet eindelijk uitspreken en actie ondernemen?<br />
Op basis van onvolwassen wetenschappelijke modellen wordt de<br />
we ons niet gedragen als een moderne Don Quichot. In het klimaatonderzoek<br />
moeten we ons niet richten op preventie, maar op aanpassing! wereld een onbetaalbaar klimaatbeleid opgelegd. In naam van de wetenschap<br />
worden vitale infrastructuren vernietigd.<br />
Als we ons aanpassen aan de altijd aanwezige natuurlijke variabiliteit,<br />
vallen er minder slachtoffers en kunnen we zelfs in de toekomst van natuurlijke<br />
veranderingen profiteren.<br />
Tot slot wil ik graag afsluiten met de volgende boodschap. De mainstream<br />
wetenschappers van het IPCC vertellen ons al tientallen jaren<br />
10. ‘The science is settled’ is een consensusverklaring die nooit zal<br />
worden gebruikt door integere wetenschappers<br />
dat ze met biobrandstoffen, windmolens en zonnepanelen de planeet<br />
zullen redden. Maar wat ze werkelijk doen is onze natuurlijke<br />
Conclusies gebaseerd op consensus halen twee logische drogredenen<br />
door elkaar: 1) beroep op het aantal ja-knikkers en 2) beroep op het omgeving vernietigen en de welvaart van de wereld ruïneren zonder<br />
ingebeelde gezag (argumentum ad populum en argumentum ad verecundiam).<br />
De stelling 'the science is settled' is het argument van con-<br />
de aarde. Academies van Wetenschappen, wordt het niet hoog tijd<br />
dat hun ingrepen enige meetbare invloed hebben op het klimaat van<br />
sensus, ingezet door klimaatactivisten. De politieke wenslijst in het Parijse<br />
klimaatakkoord van 2015 – die de klimaatagenda voor decennia dere weg in te slaan?<br />
voor een verklaring? Universiteiten is het niet hoog tijd om een an-<br />
heeft vastgelegd – is gebaseerd op deze stelling. De waarheid is echter<br />
dat de wetenschap het helemaal nog niet weet. Ten eerste hebben we Met dit Manifest in gedachte wil ik graag afsluiten met de volgende<br />
verklaring:<br />
nog steeds weinig idee hoeveel, of hoe weinig, de mensheid bijdraagt<br />
aan de opwarming van de aarde. Ten tweede hebben we nog geen enkel<br />
idee of en in hoeverre een warmer klimaat schadelijk of juist gunstig zal Als lid van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen<br />
verontschuldig ik mij voor het gebrek aan actie van mijn mede-<br />
zijn voor onze planeet. Tot nu toe zien we dat meer CO 2<br />
gewassen sneller<br />
laat groeien en de aarde groener maakt. In ieder geval is paniekwetenschap<br />
niet aan de orde.<br />
maatmodel en de misleidende beloften van het klimaatbeleid.<br />
Akademieleden tegen de afschrikwekkende voorspellingen van het kli-<br />
Dr. Guus Berkhout is emeritus hoogleraar Geofysica en president van de Climate Intelligence Group CLINTEL. Hij richt zich op het<br />
zichtbaar maken van wat er gebeurt in complexe systemen met behulp van empirische data (‘imaging of complex behaviour’). Hij<br />
kreeg internationale bekendheid met het in kaart brengen van de uiterst ingewikkelde geologische processen diep in de aarde, en de<br />
invloed van menselijk ingrijpen daarop (‘seismic imaging’). Met zijn omvangrijke imaging-ervaring kijkt hij nu op een vernieuwende<br />
manier naar het sociaaleconomische gedrag van landen en steden (‘socio-economic imaging’) en de invloed van dit gedrag op het<br />
klimaat 'climate-imaging'. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
84 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
“<br />
MMet een glimlach kijk ik naar mijn<br />
aantekeningen. Over twee weken<br />
mag ik weer een mooie bijdrage leveren<br />
voor een volle zaal. In het voorbereidend<br />
telefoongesprek met de klant ontvang ik<br />
de thema’s: ‘Leiderschap, teamvorming, presteren<br />
onder druk en ook eigenaarschap en<br />
weerbaarheid’. Ik betrap me op de gedachte<br />
dat ik eigenlijk vind dat elk van deze thema’s<br />
een eigen verhaal verdient.<br />
Het sprekersparadigma<br />
Francesco Wessels<br />
Vaak worden de thema’s gekozen omdat<br />
het onderwerpen zijn die spelen, waarvoor<br />
inzicht nodig is en waaraan behoefte is. Op de<br />
vraag ‘hoe verdiepend mag het zijn; informatief,<br />
inhoudelijk of inspirerend’ lees ik groot<br />
geschreven als laatste in mijn aantekeningen:<br />
vooral inspirerend. ‘Gelukkig’, denk ik omdat<br />
anders wat ik noem het ‘sprekersparadigma’<br />
zich gaat voordoen.<br />
Ik denk dan altijd aan de anonieme toehoorder<br />
in de zaal die over een uur of wat<br />
weer in de auto zit en wat neemt hij dan mee?<br />
Geen theoretisch model of diepgaande analyse.<br />
Maar een herkenbare anekdote die je raakt<br />
of een sterke metafoor waar je je in kunt verplaatsen.<br />
Uitdagende uitspraken rondom heilige<br />
huisjes en het aanzetten tot een reflectieve<br />
gedachte blijven het langst achter. Metaforen<br />
worden vaak nog lang na de lezing gebruikt of<br />
de sprekende foto’s die ik als beeldmateriaal<br />
gebruik blijven op het netvlies hangen. Dus<br />
daar waar de aanvrager de thema’s graag ziet<br />
landen weet ik dat de ontvanger in de zaal het<br />
liefst geraakt wordt en met een glimlach naar<br />
huis rijdt. Geladen met gedachten en ideeën<br />
kijkt hij bovenal terug op een vermakelijke<br />
bijeenkomst. De brug tussen die twee noem<br />
ik de beleving. De beleving is het echte effect<br />
van een lezing of presentatie veroorzaakt<br />
door de energie die je ontvangen hebt, de inhoud<br />
die je geraakt heeft en de gedachte die<br />
je aanzet de ingebrachte thema’s echt vast te<br />
pakken. Ik weet wat ik moet doen, tot over<br />
twee weken.”<br />
Francesco Wessels is, na een loopbaan bij Defensie, alweer geruime tijd werkzaam bij NOC*NSF en begeleidt binnen teamNL de<br />
(Olympische) coaches. Hij ondersteunt de persoonlijke ontwikkeling van bondscoaches op het gebied van leiderschap, groepsdynamische<br />
processen en mentaal vormende aspecten. Francesco is inzetbaar als sport en -motivatiespreker, ook treedt hij graag op als<br />
trainer/coach binnen organisaties. Hij kan helpen als teamanalist, vormer, opleider of gedragsbeïnvloeder.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 85
© SUZAN ALBERTS<br />
86 ‘Aan bla-bla-bla<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
marketingverhalen<br />
heeft niemand wat’
NOMINATIE ZAKENVROUW VAN HET JAAR <strong>2020</strong> (<strong>2021</strong>)<br />
‘Heb schijt aan gemiddeld,<br />
wees legendarisch’<br />
Tara Boxman<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie: dank aan Tara Boxman<br />
Tara Boxman (35) bruist, net als haar bedrijf Miss Business, een ‘Rotterdams marketingbureau vol nerds op hakken’, gevestigd<br />
te Schiedam. Ze is een van de drie finalisten voor de titel Rotterdamse Zakenvrouw van het Jaar <strong>2020</strong> (categorie Zakenvrouw<br />
met personeel), hoewel de verkiezing en uitreiking vanwege corona zijn doorgeschoven naar <strong>2021</strong>. ‘Van Tienermoeder naar<br />
Zakenvrouw’, zoals haar boek heet dat binnenkort overal verkrijgbaar is, is letterlijk haar levensverhaal. “Mijn jeugd in een<br />
strenggelovig Jehovah’s Getuigen-gezin, het feit dat ik op mijn zestiende zwanger ben geraakt en op mijn zeventiende mijn<br />
dochter Yarah heb gekregen, hebben bijgedragen aan wie ik nu ben”, zegt Tara. Een sterke vrouw met een Rotterdamse ‘niet<br />
lullen maar poetsen’-mentaliteit, een eigenschap die de klanten van Miss Business waarderen.<br />
“<br />
Miss Business valt op, doordat ik er bewust voor heb gekozen<br />
alleen vrouwen in dienst te nemen. Vooral mannen, die dat<br />
seksistisch en discriminerend vinden, hebben daar met regelmaat<br />
commentaar op. Dan is mijn reactie: ‘Wist je dat in meer dan<br />
negentig procent van de beursgenoteerde bedrijven in Nederland geen<br />
vrouwen in het bestuur zitten?’ Zolang dat probleem er is en vrouwen<br />
geen gelijke behandeling en kansen krijgen moeten ze niet zeuren over<br />
een mkb’er die alleen vrouwen aanneemt. We onderscheiden ons daarmee<br />
als bureau en het is opvallend dat we meer mannelijke dan vrouwelijke<br />
opdrachtgevers hebben. Belangrijker dan de teamsamenstelling is<br />
onze drijfveer; eentje met Rotterdamse flair en eerlijk advies. Aan blabla-bla<br />
marketingverhalen heeft niemand wat. Als de website van een<br />
klant te slecht is kan ik daar geen campagne op draaien. Dan stel ik ze<br />
voor de keus: we doen meteen ‘the whole shabang’, dus inclusief de website,<br />
of helemaal niets. Soms knippert hij of zij even twee keer met de<br />
ogen, maar uiteindelijk werkt die aanpak voor ons en de opdrachtgevers.<br />
We willen simpelweg het allerbeste resultaat.” Miss Business fungeert<br />
als marketingafdeling buiten de deur en zorgt dat opdrachtgevers<br />
hun online marketing op een aansprekende manier tegen een aantrekkelijk<br />
tarief kunnen uitbesteden, vertelt Tara Boxman, wier bedrijf in<br />
ruim drie jaar tijd is uitgegroeid van een eenmanszaakje aan de eettafel<br />
met haar tweede kindje op schoot, tot een bruisend kantoor op een<br />
prachtige locatie in Schiedam.<br />
“We willen opdrachtgevers en hun klanten prikkelen, omdat we merken<br />
dat ze vaak aan de veilige kant blijven zitten met hun marketing. Dat<br />
zie je bijvoorbeeld in de woordkeuze. Een advocatenkantoor trekt niet<br />
per se meer cliënten aan door heel formeel te blijven. Een beetje humor<br />
kan al helpen de cliënten aan te trekken die echt bij dat kantoor passen.<br />
Eigenlijk zeggen we tegen onze klanten dat ze niet zo saai moeten zijn,<br />
want met saai zijn is nog nooit een bedrijf groot geworden. Soms moet<br />
je prikkelen en grenzen verleggen, zonder asociaal te zijn. Het leukste<br />
van dit vak is in de huid van de doelgroep kruipen en kijken waar die<br />
op aanslaat en enthousiast van wordt. Je kunt daar zo mooi mee spelen”,<br />
vertelt Tara, die aanvankelijk rechten wilde studeren. “Advocaat<br />
zijn leek me fantastisch. Nadat ik zwanger raakte op mijn zestiende en<br />
een kindje kreeg op mijn zeventiende (met een 21-jarige vader die niets<br />
van haar wilde weten en uit beeld verdween), moest ik mijn ambities en<br />
doelen enigszins bijstellen. Mijn echte passie, waarin ik ook mijn carrière<br />
heb opgebouwd, is nu ‘sales’, maar dat gaat wel hand in hand met<br />
marketing. Het mooie daaraan is dat het een andere manier van ‘sales’<br />
is, meer visueel en creatief. Dat is ook waarom ik marketing zo fantastisch<br />
vind. Het is nog steeds het commerciële, maar het is vooral de creativiteit<br />
die het bijzonder maakt en bruisend houdt.”<br />
GROTERE PLAATJE<br />
Tara is opgegroeid in een streng Jehova’s Getuigen-gezin. Geen verjaardagen,<br />
geen kerst, weinig liefde. Niet met kinderen uit niet-Jehovahgezinnen<br />
spelen, maar wel verplicht mee langs de deuren om met ver-<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 87
88 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
NOMINATIE ZAKENVROUW VAN HET JAAR <strong>2020</strong> (<strong>2021</strong>)<br />
borgen tegenzin het Woord Gods te<br />
verkondigen. Tegen haar ouders ingaan<br />
betekent straf, bestaande uit<br />
bijbelteksten overschrijven en zelfs<br />
slaag. In haar boek beschrijft ze uitgebreid<br />
wat ze heeft moeten doorstaan.<br />
Naast mooie momenten, zoals<br />
de komst van Yarah (nu bijna<br />
18), maar vooral veel ellende, die<br />
echter wel ergens goed voor blijkt te<br />
zijn geweest. “Mijn jeugd heeft me<br />
geholpen te worden wie ik ben. Als<br />
jonge moeder leer je snel naar het<br />
grotere plaatje kijken. Niet alleen<br />
naar waar je op dat moment aan toe<br />
doortastende zakenvrouw maakt die<br />
heel goed weet zij wil voor de klanten,<br />
haar personeel en gezin. Er is al<br />
een aantal proeflezers geweest, ook<br />
om te weten of het boek goed genoeg<br />
is. Zij zeiden al: 'Het hele verloop in<br />
jouw boek van een tienermoeder in<br />
een Jehova’s Getuigen-gezin naar de<br />
zakenvrouw van nu zeventien jaar<br />
later klopt helemaal. We snappen<br />
heel goed waar de transitie in zit en<br />
waarom dat nu zo tot uiting komt.'<br />
Dat is wel tof.” Dan zegt ze: “Het feit<br />
dat ik zoveel moeite heb met coronamaatregelen<br />
komt doordat ze me<br />
bent of zin in hebt, maar verder. Dat<br />
bijna doen denken aan mijn tijd bij<br />
Tara en dochter Yarah<br />
is onmisbaar om goed te kunnen<br />
Jehovah’s Getuigen. Je mag dit niet,<br />
ondernemen of werken. Grappig<br />
dat niet, je moet zus en zo, ook als<br />
is dat ik vooral geleerd heb in mijn<br />
dat niet echt ergens op slaat, niet zinvol<br />
of logisch is. Het maakt niet uit, dit moet<br />
ken van wat anderen vinden.”<br />
hoofd een middelvinger op te steken naar<br />
“Kijk”, zegt Tara. “Ik heb lang geworsteld<br />
sommige mensen. Als tienermoeder heeft iedereen<br />
meteen een mening klaar, die ze van-<br />
staan.”<br />
je doen. Dan gaan mijn nekharen overeind<br />
met die religieuze kaders. Volgens de bijbel<br />
hoort de vrouw nederig en bescheiden te zijn<br />
wege jouw leeftijd ook meteen uiten. Ik ben<br />
en vooral niet uitgesproken. Ik was er op een<br />
nu 35. Mensen van boven de 50 zeggen vaak<br />
HET ALLERBELANGRIJKSTE<br />
gegeven moment klaar mee, want van jongs<br />
tegen me dat ik nu al de juiste instelling heb.<br />
Ten slotte zegt Tara: “Het allerbelangrijkste:<br />
af aan moest ik iets zijn wat ik helemaal niet<br />
Door wat ik heb meegemaakt heb ik vroeg geleerd<br />
wat ik wil, waar ik goed in ben en blij van<br />
ge, maar in de eerste plaats een intelligentie,<br />
ja ik ben tienermoeder en ex-Jehovah’s Getui-<br />
ben. Dat wil niet zeggen dat ik niet nederig<br />
of bescheiden zou kunnen zijn, maar het is<br />
word. Dus als iemand nu weer, net als toen,<br />
gedreven zakenvrouw. Het is allemaal achttien<br />
jaar geleden, nu heb ik een waanzinnig tof<br />
juist de combinatie van opvoeding in een religieus<br />
milieu, jong moeder worden met alle<br />
aan mij vraagt of het wel slim is, of ik het wel<br />
zou doen of niet beter kan, komt die middelvinger<br />
naar boven. Ik wil gewoon iets en zo ga<br />
natijd drukker heeft dan ooit. We hebben een<br />
bedrijf met heerlijk personeel dat het in coro-<br />
bijbehorende verplichtingen, die me nu een<br />
ik het ook doen. In ons kantoor hebben we een<br />
knalroze muur met daarop in witte letters de<br />
Michelin-tweesterrenrestaurant (Fred in Rotterdam),<br />
een groot internationaal merk waarvan<br />
onze opdrachtgever in Nederland, België<br />
tekst ‘Fuck average, be legendary’. Als mensen<br />
‘Coronamaatregelen doen<br />
binnenkomen zie ik ze denken, maar ik word<br />
en Frankrijk vertegenwoordiger is (Four Smileys<br />
hier gelukkig van en als dit citaat en de roze me denken aan mijn tijd<br />
van Happy or Not) en vele andere fantas-<br />
kleur niet bij hen passen, zijn ze niet mijn ideale<br />
klant. Ik heb al jong geleerd mijn eigen intellen,<br />
want daar word ik gelukkig van en heb<br />
tische bedrijven als klant. Daar wil ik over ver-<br />
bij Jehova’s Getuigen’<br />
stinct te volgen en me niet zoveel aan te trek-<br />
ik hard voor gewerkt.”<br />
Tara Boxman zakenvrouw, auteur, moeder en spreker. Haar boek 'Van Tienermoeder naar Zakenvrouw' is nu beschikbaar en direct te<br />
bestellen via haar website taraboxman.nl en vanaf 1 oktober te koop in de boekhandel en via de bekende websites.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Medicijn tegen coronacrisis<br />
drs. Martin Visser<br />
“De ontwikkeling van een medicijn tegen corona is een internationale zoektocht. Een ingewikkelde queeste, waarbij talloze<br />
“<br />
wetenschappers verwikkeld zijn in een race tegen de klok. De ontwikkeling van een medicijn tegen de economische coronacrisis<br />
is veel eenvoudiger. Sterker nog, het medicijn is er al. Alleen vindt de toediening van dit medicijn nog altijd niet plaats.”<br />
Dat medicijn bestaat grofweg uit twee delen: leren en investeren.<br />
Investeringen zullen nodig zijn om de economie een slinger<br />
te geven. Daarover bestaat inmiddels al brede consensus<br />
in de politiek en bij het bedrijfsleven. De vorige keer bezuinigden we<br />
onszelf uit de crisis, nu is de bedoeling dat we ons uit de crisis<br />
investeren. Dat kunnen grote publieke investeringen zijn,<br />
maar idealiter vindt de politiek een manier om investeringen<br />
bij bedrijven uit te lokken. Deze opgave is redelijk<br />
overzichtelijk. Geld is er genoeg.<br />
Die andere opgave blijkt veel ingewikkelder. We moeten<br />
het medicijn ‘leren’ inzetten om werklozen vooruit<br />
te helpen. Op papier weten we precies wat nodig is. De<br />
uitvindingen zijn zogezegd al gedaan, de patenten aangevraagd,<br />
het middel is ontwikkeld. Maar de productie ervan<br />
stokt en daardoor is dit coronamedicijn in de<br />
praktijk niet beschikbaar.<br />
Even een iets bredere politieke context.<br />
Dit kabinet had zichzelf ten doel gesteld<br />
twee grote sociaaleconomische hervormingen<br />
door te voeren: modernisering<br />
van het pensioenstelsel en een nieuwe<br />
aanpak van de arbeidsmarkt. Punt een<br />
is vergevorderd. Er ligt in grote lijnen<br />
een uitwerking van een nieuw pensioen.<br />
Maar die tweede hervorming<br />
is vastgelopen. Flexwerk is duurder<br />
gemaakt, maar nieuwe regels<br />
voor zzp’ers zijn er niet gekomen<br />
en prachtige ambities rond ‘leven<br />
lang leren’ zijn blijven steken in<br />
mooie woorden en geduldig papier.<br />
Dat breekt ons nu op.<br />
De coronacrisis bevestigt hoe<br />
kwetsbaar de arbeidsmarktpositie (en<br />
dus financiële positie) is van flexwerkers<br />
en zzp’ers. De snel oplopende werkloosheid toont daarnaast aan<br />
hoe belangrijk het is dat (om)scholing in het standaardrepertoire van<br />
het arbeidsmarktbeleid zit. Dat is niet het geval. We zijn vele adviezen<br />
verder over leerrekeningen, volwasseneducatie, omscholing, maar het<br />
ontbreekt aan geld en infrastructuur. En willen we nu in het<br />
oog van de coronastorm werkloze barmannen omscholen<br />
tot ict’ers? Willen we werkloze cateraars omscholen tot installateurs<br />
van zonnepanelen?<br />
Hopelijk krijgt het kabinet nog iets van de grond.<br />
Maar gevreesd moet worden dat het meer tijd vergt. Vermoedelijk<br />
wordt de behoefte aan voortdurende scholing<br />
van werkenden de les van deze crisis.”<br />
Drs. Martin Visser is journalist, columnist<br />
en econoom. Hij studeerde van 1990<br />
tot 1996 algemene economie aan de<br />
Erasmus Universiteit Rotterdam en studeerde<br />
af op een scriptie over de verzelfstandiging<br />
van de Nederlandse Spoorwegen.<br />
Vlak voor zijn afstuderen begon<br />
hij als redacteur economie bij weekblad<br />
Elsevier. In 1998, stapte hij over naar<br />
Het Financieele Dagblad. Van 2004 tot<br />
2008 was hij politiek verslaggever in<br />
Den Haag. Daarop volgde een corre-<br />
spondentschap in Brussel. In 2013<br />
maakte hij de overstap naar De Telegraaf,<br />
waar hij columnist en verslaggever<br />
is. Als economisch commentator<br />
is hij veelgevraagd voor radio en<br />
tv. Daarnaast verzorgt hij lezingen en<br />
(gast)colleges. Voor boekingen of<br />
meer informatie | T 010 - 433 33 22 |<br />
speakersacademy.nl<br />
© JOHANNES DALHUIJSEN<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 89
90 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
COLUMN<br />
‘De kracht van Carlosmomentjes’<br />
Jaap Bressers<br />
“Het zijn ingewikkelde tijden. Er komt op iedereen veel af. Wat doe je dan als spreker? Ik heb besloten mijn eigen<br />
theorie over omgaan met veranderen opnieuw toe te passen, onder het mom ‘eerst zelf doen en dan erover vertellen’.<br />
“<br />
Dat is de manier waarop ik het altijd doe sinds mijn ongeluk.”<br />
Ik neem je even mee terug in de tijd, naar 20 de kans een hap lucht te pakken. Op de golven<br />
drijf ik langzaam richting strand. Daarna verplaatsen, geeft hij me het gevoel dat ik nog<br />
me ziet als mens. Door zich in mijn situatie te<br />
juli 2005 in het Portugese Albufeira. Ik ben<br />
een 21-jarige student, de toekomst ligt open gaat alles heel snel.<br />
steeds Jaap ben en mijn leven niet voorbij is.<br />
en ik zal ongetwijfeld ergens topmanager worden.<br />
Daar werk ik hard voor. In Portugal doe WAKKER IN EEN VREEMD LICHAAM andere draai te geven.<br />
Dat geeft me het zetje om mijn leven een heel<br />
ik vakantiewerk als ober en ga in mijn vrije tijd In het ziekenhuis volgt de diagnose: voor<br />
even zwemmen. Tot over mijn middel sta ik de rest van mijn leven vanaf borsthoogte verlamd<br />
en geen beweging in mijn vingers. Dat VERANDERT NIETS<br />
BLIK RICHTEN OP VERLEDEN<br />
in het water in de zee. Er komt een mooie golf<br />
aangerold en ik besluit erin te duiken. ‘KRAK’, is een behoorlijke tegenslag, kan ik je zeggen. Wat je op pad krijgt kun je niet veranderen,<br />
wel hoe je ermee omgaat. In het begin<br />
hoor ik als ik met mijn nek een zandbank raak. Ineens lig ik daar in een vreemd land, in een<br />
Ik voel meteen dat het foute boel is en realiseer<br />
vreemd ziekenhuis, maar vooral ook in een probeer ik met alle macht vast te houden aan<br />
me dat ik mijn nek heb gebroken. Ik drijf<br />
op mijn borst met mijn gezicht in het water en<br />
kan niets meer bewegen. Mijn leven flitst aan<br />
mij voorbij. Wat laat ik achter? Ik heb vooral<br />
voor mezelf geleefd. Ik wil nog zoveel doen,<br />
heb zoveel dromen. Ik wil van betekenis zijn.<br />
En nu mag het niet meer. Gelukkig slaat op<br />
dat moment een grote golf mij om en krijg ik<br />
vreemd lichaam. Regelmatig word ik ’s nachts<br />
in paniek wakker. Dan komt er een verpleger<br />
die keurig alle apparatuur controleert en<br />
weer weggaat. Behalve broeder Carlos. Hij<br />
legt zijn hand op mijn schouder – ongeveer<br />
de enige plek waar ik nog gevoel heb – en zegt<br />
‘It’s okay’. Met dat kleine gebaar – voor hemzelf<br />
niets bijzonders – laat hij merken dat hij<br />
mijn oude leven. Maar al snel kom ik erachter<br />
dat wanneer je blik op het verleden gericht<br />
blijft er niets verandert. Met veel doorzittingsvermogen<br />
heb ik me ontwikkeld tot een van<br />
de meest gevraagde sprekers van ons land op<br />
het gebied van omgaan met veranderingen.<br />
En over de kracht van het kleine. Carlosmomentjes<br />
noem ik die kleine dingen waarmee<br />
‘Organisaties die blijven vasthouden aan de<br />
manier waarop ze het altijd hebben gedaan,<br />
krijgen nu de grootste klappen’
COLUMN<br />
je voor een ander een groot verschil maakt. Ze<br />
lopen inmiddels als een rode draad door mijn<br />
leven. En niet alleen door het mijne. Wereldwijd<br />
hebben al meer dan 5 miljoen mensen de<br />
kracht van deze momenten ervaren.<br />
HOE GA JIJ OM MET ‘SHIT’<br />
OP JE PAD?<br />
De moraal van dit verhaal: als je 'shit' op<br />
je pad krijgt, kun je die het beste als mest gebruiken.<br />
En ‘shit’, daar hebben we de afgelopen<br />
maanden flink wat van gekregen. De sprekersen<br />
evenementenwereld is bijvoorbeeld door de<br />
coronacrisis op zijn zachtst gezegd anders geworden.<br />
Hoe ga je daarmee om? Mensen inspireren,<br />
motiveren, anders naar de dingen laten<br />
kijken: de behoefte aan wat we doen is er<br />
nog steeds. Sterker nog, die is misschien alleen<br />
maar gegroeid. Alleen de manier waarop verandert.<br />
Dat maakt bijvoorbeeld het verschil<br />
tussen organisaties die floreren en die dat niet<br />
doen – los natuurlijk ook van een portie geluk<br />
of je in de goede hoek zit. Maar organisaties<br />
die blijven vasthouden aan de manier waarop<br />
ze het altijd hebben gedaan, krijgen nu de<br />
grootste klappen. Kijken waar nu de behoefte<br />
ligt en daar invulling aan geven is spannend.<br />
Het vergt creativiteit. Maar het is ook superinteressant<br />
om mee bezig te zijn. Ik ken restaurants<br />
die nieuwe manieren hebben gevonden<br />
om hun gerechten thuis bij hun klanten<br />
te brengen en nu een hele nieuwe tak hebben<br />
opgebouwd.<br />
CORONAMEST<br />
Op het moment dat ook bij mij de ene boeking<br />
na de andere wordt afgezegd, besluit ik<br />
ook zelf mijn focus te verleggen. Samen met<br />
mijn team schakelen we heel snel over op online.<br />
We ontdekken dat we dezelfde humor en<br />
emotie die je normaal op een podium voor een<br />
volle zaal brengt, ook door een scherm heen<br />
kunnen brengen. Dat is ook nog eens echt leuk<br />
om te doen. Zonder corona zouden we dit niet<br />
hebben geweten en ook niet tijd en de ruimte<br />
hebben gehad een paar maanden fulltime bezig<br />
te zijn met het bouwen van een gloednieuw<br />
project: het Carlosmomentjesplatform waar<br />
mensen verhalen kunnen delen over hoe je<br />
simpel en met plezier bijdraagt aan iets moois.<br />
GLOEDNIEUW POSITIEF PLATFORM<br />
Zo’n Positief Platform is in deze periode<br />
geen overbodige luxe. Negatieve berichten –<br />
en daar zijn er dus nu heel veel van – komen<br />
namelijk drie keer harder binnen dan positieve.<br />
Tel uit je winst.<br />
Om ons overactieve alarmbrein wat te kalmeren,<br />
is het belangrijk ons te voeden met inspiratie,<br />
mooie dingen en positieve voorbeelden.<br />
Dat heb ik eerder gedaan op het podium<br />
en in mijn boeken en kan nu dus ook met het<br />
platform. Het mooie is: nu het platform klaar<br />
is, hoef ik zelf niet zoveel meer te doen. Want<br />
het gaat er juist om dat anderen zelf met die<br />
kracht van het kleine aan de gang gaan.<br />
MOEITELOOS<br />
Om bij te dragen aan iets moois hoef je niet<br />
harder te werken, iets extra’s te doen of juist<br />
iets te laten. Het zijn de dingen waar jijzelf de<br />
meeste energie van krijgt en die je met een<br />
glimlach doet, waarmee je echt iets kunt betekenen<br />
voor een ander. We zijn vaak zo gewend<br />
om hard te werken en daar een bepaald<br />
resultaat uit te halen. Ik heb als klant wel eens<br />
organisaties bezocht, waar keihard wordt gewerkt<br />
in de verwachting dat ik dan gelukkig<br />
ben met het product en de service die ze leveren.<br />
Maar kijk ik naar wat mij een glimlach<br />
oplevert, dan zit dat in de kleine, persoonlijke<br />
momenten. Momenten waarop je juist niet<br />
je uit de naad werkt, maar met oprechte aandacht<br />
je werk doet.<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
WE KUNNEN MEER DAN<br />
WE DENKEN<br />
Ik ben ervan overtuigd dat mensen hun bijdrage<br />
aan de wereld onderschatten. En daarmee<br />
zichzelf: je kunt veel meer dan je denkt.<br />
Echt, we kunnen het wél leuker maken. Ook<br />
in coronatijd. Voor onszelf, de mensen om ons<br />
heen en – als we dat met zijn allen doen – de<br />
hele wereld. Met kleine dingen. Ik ben daar<br />
zelf het levende bewijs van. Al doet nog maar<br />
15% van mijn lijf het, ik heb een manier gevonden<br />
om met plezier mijn bijdrage te leveren.<br />
Dat plezier wordt nog groter als je het<br />
kunt delen en je krachten kunt bundelen. Op<br />
het positieve Carlosmomentjesplatform dus<br />
bijvoorbeeld. Daar kan iedereen voorbeelden<br />
delen van zijn of haar Carlosmomentjes<br />
en op die manier bijdragen aan het verspreiden<br />
van zoveel mogelijk positiviteit. Ik zou het<br />
supertof vinden als ik daar ook jouw Carlosmomenten<br />
mag zien. Je kunt de app gewoon<br />
gratis downloaden. Ook is die als ‘white-label’<br />
beschikbaar om je eigen momenten van<br />
de werkvloer te vieren. Want deze Carlosmomentjes<br />
zijn juist die kleine dingen die het verschil<br />
maken in jouw organisatie. Tussen wel of<br />
geen klant of tussen wel of geen glimlach.”<br />
Jaap Bressers (1983) heeft van jongs af aan een doel: alles uit het leven halen. Aanvankelijk doet hij dat door het liefst zo hard<br />
mogelijk te werken om zijn droom te verwezenlijken: topmanager worden na zijn studie Internationaal Management. Op zijn<br />
21e verandert alles. Een duik in zee loopt uit op een hoge dwarslaesie. Na een zware revalidatieperiode besluit Jaap zijn leven<br />
een totaal andere draai te geven en boort hij nieuwe talenten aan. Tegenwoordig treedt hij vooral op voor het bedrijfsleven. Jaap<br />
heeft veel meegemaakt, maar vooral ook veel geleerd. Die kennis deelt hij met zijn publiek. Elke presentatie is op maat gemaakt.<br />
Onderwerpen onder andere: omgaan met verandering, klantgerichtheid, leiderschap, zorg, motivatie, inspiratie en duurzaamheid.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 91
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Rituelen<br />
drs. Patrick van Veen<br />
“<br />
Regelmatig voel ik me een onhandige<br />
puber die zich geen houding weet<br />
te geven als ik een ruimte binnenstap<br />
met onbekenden. Ik moet contact maken en<br />
mezelf introduceren, maar heb vaak geen idee<br />
hoe zonder mezelf voor schut te zetten.<br />
Een half jaar geleden was nog alles anders,<br />
vol vertrouwen stapte ik elke ruimte binnen,<br />
stak mijn hand uit en riep onmiddellijk mijn<br />
naam. Zelden werd die hand geweigerd en<br />
het was altijd de start van een gesprek. En nu<br />
sta ik te draaien als een puber die een meisje<br />
wil vragen voor verkering, kort samengevat<br />
doodongelukkig.<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Zonder rituelen zijn we onbehouwen pubers, verloren in de grote-mensen-maatschappij.<br />
Het kunnen vertrouwen op een simpel ritueel,<br />
dat breed geaccepteerd is, geeft een eerste<br />
basis om deze complexe situaties, vaak omgeven<br />
met sociale angst te overleven. En ja ik<br />
weet het: je voorstellen aan een wildvreemde<br />
is geen levensbedreigende situatie. Maar biologisch<br />
vindt de meerderheid van de mensen<br />
het nog steeds eng om een groep wildvreemden<br />
te begroeten en in oertijden was die angst<br />
ook best legitiem. En daarom is het zo heerlijk<br />
om op routinematige rituelen te vertrouwen.<br />
Maar opeens is het schudden van handen<br />
een taboe, met ellebogen of voeten tikken<br />
of gewoon de hand in de lucht steken wordt<br />
krampachtig een nieuw ritueel gezocht, maar<br />
het vertrouwen dat die handdruk geeft is nog<br />
steeds niet terug.<br />
Als gedragsbioloog observeer ik rituelen.<br />
Ze zijn vaak duidelijk zichtbaar en bestaan<br />
uit herkenbare patronen die makkelijk<br />
in mijn notitieboekje kunnen worden vastgelegd.<br />
En niet alleen mensen ook apen kennen<br />
rituele patronen: bij begroetingen, machtsbepaling,<br />
conflictmanagement en het creëren<br />
van eenheid en vertrouwen binnen de<br />
groep. Wij mensen zijn niet anders, rituelen<br />
zijn overal en noodzakelijk, ze maken ons leven<br />
overzichtelijk.<br />
Vlak voor de uitbraak van de coronacrisis<br />
bestudeerde ik in Liberia jonge chimpansees.<br />
In beslag genomen uit de illegale handel, nooit<br />
hebben ze onderdeel uitgemaakt van een normale<br />
groep met volwassen chimpansees. Hun<br />
gedrag is of genetisch bepaald of geleerd van<br />
andere jonge chimpansees. En opvallend was<br />
hun eerste begroeting naar mij: handen in<br />
mijn mond stoppend, het is het normale begroetingsritueel<br />
van een chimpansee om te<br />
testen of ze de ander kunnen vertrouwen. Mogelijk<br />
kunnen rituelen ook aangeboren zijn en<br />
is het niet altijd imitatiegedrag.<br />
Als rituelen zo diep in onze oer-systemen<br />
verankerd kunnen zijn, moeten we misschien<br />
ook wat vaker nadenken hoe belangrijk ze<br />
kunnen zijn: om effectief samen te werken in<br />
een organisatie, vertrouwen te krijgen binnen<br />
een team of bijvoorbeeld om een relatie op te<br />
bouwen met een klant.<br />
Misschien tijd voor iets meer rituelen dan<br />
procedures om niet als een nerveuze puber<br />
door het leven te hoeven gaan.”<br />
© JELMER DE HAAS<br />
Bioloog drs. Patrick van Veen stelt het sociaal oergedrag centraal, oftewel de apenstreken die we op de werkvloer vertonen. Rond verschillende<br />
thema´s gaat hij in op de vraag waarom we bepaald gedrag vertonen of problemen ontstaan. Hij gebruikt het gedrag van<br />
apen als voorbeeld. Van Veen rondde zijn studie biologie in 1993 af aan de faculteit Biologie van de Universiteit Utrecht. In 2002 is begonnen<br />
als zelfstandig bioloog, trainer en onderzoeker en heeft hij zijn bedrijf Apemanagement opgericht. Vanuit die functie adviseert<br />
hij ondernemingen, geeft hij presentaties en trainingen. Daarnaast is hij trustee en lid van het uitvoerend comité van het Jane Goodall<br />
Institute Global. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
92<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
Wie past bij jou?<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Lexter Woodley LLM<br />
© MICHAEL ANHALT<br />
“<br />
Of het nu gaat om collega’s, vrienden, familie of jouw levenspartner...<br />
het is goed om te weten op welke punten jullie het<br />
met elkaar (on)eens zijn. Een manier om dit te doen is door<br />
vragen te stellen aan jezelf en de ander. Hieronder volgt een boektip,<br />
waarin ook verwijzingen naar onderzoeksdata zijn opgenomen, voor<br />
het voeren van luchtige maar leerzame conversaties.<br />
In deze ongekende tijden is reflectie op jezelf en de mensen om jou<br />
heen wellicht van grotere waarde dan ooit. Hoewel studies laten zien dat<br />
gelijkenissen of complementariteit in persoonlijkheden niet bepalend<br />
hoeven te zijn voor een succesvolle relatie (Eysenck & Wakefield, 1981;<br />
Groves, 2016; Rosowsky et al., 2012), is het fijn om persoonlijkheden in<br />
harmonie met elkaar te houden.<br />
Als ‘headhunter/recruiter’ breng ik mensen bij elkaar en ben ik actief<br />
bezig met wie bij welke groep personen past. Als promovenda in<br />
Gender Studies breng ik ideeën bij elkaar om uiteindelijk een proefschrift<br />
in te leveren aan mijn universiteit in Londen. Alleen wilde ik<br />
niet wachten totdat ik de doctorstitel heb behaald om actief inzichten<br />
te delen over de onderlinge relatie tussen personen. Dit bracht mij ertoe<br />
stellingen over man/vrouw-kwesties – gebaseerd op onderzoeksdata<br />
– te bundelen en in boekvorm te gieten. Inderdaad, de hierboven genoemde<br />
boektip is dus een schaamteloze plug naar mijn ‘Talk Data to<br />
Me’-boek, maar als hiermee zelfs maar één stelling zorgt voor meer inzicht,<br />
begrip en kennis tussen jou en jouw intieme (gezien de aanwezigheid<br />
van seksuele stellingen in het boek) gesprekspartner, dan is deze<br />
plug de moeite waard.<br />
In de geest van dit boek verzorg ik ‘Battle of the Sexes’-quizzen voor<br />
groepen, waarbij de stellingen gebaseerd zijn op onderzoeksdata en geschikt<br />
om met niet-intieme personen, zoals collega’s, te behandelen. Zo<br />
was ik laatst uitgenodigd voor een online netwerkbijeenkomst, waarbij<br />
de aanwezigen wedijverden om de meeste juiste antwoorden op mijn ja/<br />
nee-stellingen. De winnaars waren degenen die, ondanks de beperkingen<br />
om fysiek in dezelfde ruimte te zijn, via videoverbinding en de live<br />
chat tóch een band met elkaar wisten te maken. Als (de geest van) mijn<br />
boek voor deze niet-intieme personen een middel kon zijn om online<br />
verbondenheid te vinden, dan wens ik jou toe dat de ‘hardcopy’ van het<br />
boek offline grote vonken doen overslaan tussen jou en de persoon die<br />
(mogelijk) bij jou past.<br />
Alvast veel plezier!”<br />
Referenties<br />
• Eysenck, H.J., & Wakefield, J.A. (1981). Psychological factors as predictors of marital satisfaction. ‘Advanced Behavioral Research and Therapy’, 3, 151-192.<br />
• Groves, K.K. (2016). ‘The role of spirituality in happy fifty-year marriages’. Texas A&M University-Commerce.<br />
Lexter Woodley is van huis uit jurist en journalist. Haar academische achtergrond bestaat uit twee Bachelor’s graden, één in Sociaal<br />
Juridische Dienstverlening en één in Journalistiek en een Master’s graad in Rechten. Ze is momenteel een promovenda (PhD in<br />
Gender Studies) aan Birkbeck, University of London. Lexter startte haar promotieonderzoek toen ze twee jaar in Londen woonde.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 93
© ENITH VAN TONGEREN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
94<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
LEVEN<br />
‘Elke natie zou een mooie bloem<br />
moeten zijn in de weide van het<br />
wonder dat het leven wordt genoemd’<br />
Toespraak van een vertegenwoordiger van<br />
Utopia tot de Verenigde Naties *<br />
OGeachte leden van de Verenigde Naties<br />
Ons land beschouwt het als een voorrecht<br />
om vandaag voor u te mogen<br />
spreken, in de hoop en het vertrouwen<br />
een gewillig oor te vinden. Via u richten<br />
wij ons tot alle politieke, juridische, financiële,<br />
militaire, sociale, journalistieke en religieuze<br />
leiders in de wereld.<br />
Tekst: Marcel Messing<br />
Ons land heet Utopia, een nergensland,<br />
omdat het niet tot de bekende wereld behoort.<br />
Utopia is een open land, waarin we in saamhorigheid<br />
leven. Wij hebben geen grenzen, muren<br />
of prikkeldraad. In bijna alle landen van<br />
de wereld zien wij grenswachten, grenspalen<br />
en ontelbare borden die allerlei richtingen<br />
aangeven, maar geen enkel bord dat de richting<br />
aangeeft hoe u in vrede met elkaar kunt<br />
leven. Talloos zijn uw instituten, hoge gebouwen<br />
en organisaties om mensen met elkaar te<br />
verenigen. Maar wat wilt u verenigen als zelfzucht<br />
het fundament ervan is? De vele muren<br />
op uw planeet drukken afgescheidenheid en<br />
verdeeldheid uit, omdat uzelf tussen muren<br />
leeft. Ze zijn een weerspiegeling van onmacht<br />
en zelfzucht, van versteende overtuigingen<br />
en ideologieën waarin saamhorigheid is ingemetseld.<br />
Hoe hoger uw muren, hoe groter<br />
uw angst. Hoe meer prikkeldraad, hoe groter<br />
uw kwetsbaarheid. Utopia is vrij van dit alles.<br />
Utopia is geen beloofd land voor een uitverkoren<br />
volk. De idee van een bijzonder ras, een<br />
bijzondere groepering of religie heeft in Utopia<br />
nimmer wortel geschoten, omdat wij leven<br />
in eenheid met de universele Geest van liefde.<br />
Waarom zou de Schepper van alle leven een<br />
van zijn kinderen bevoorrechten als alle kinderen<br />
hem even dierbaar zijn?<br />
Als het ene volk zich beter acht dan het andere,<br />
zijn onderdrukking, oorlog en verdriet<br />
het resultaat. Het rijk van de liefde, het beloofde<br />
land, is in ons, nader dan handen en voeten.<br />
Geen snelwegen of luchtvaartroutes leiden ernaartoe.<br />
In Utopia wordt ieder volk gezien als<br />
een prachtige bloem in de weide van het wonder<br />
dat leven heet. Ieder volk is een unieke expressie<br />
van het Ene. Als overal bloemen van<br />
liefde mogen bloeien, zijn leuzen als vrijheid,<br />
gelijkheid en broederschap overbodig.<br />
Utopia is een spiritueel rijk, waarin de universele<br />
Geest van liefde alles en allen verenigt.<br />
Ook in u is dit rijk aanwezig, maar velen zijn<br />
dit vergeten. Politieke stelsels, ideologieën,<br />
diverse leringen en vele dogma’s houden uw<br />
geest gevangen. Tallozen zijn ziende blind geworden<br />
voor de ware wereld en horende doof<br />
voor de ware harmonie der sferen.<br />
Utopia valt buiten tijd en ruimte. Ze kent<br />
geen politieke stelsels en beschikt niet over<br />
televisie, computers, internet, satellieten,<br />
smartphone, nanotechnologie, robotica of<br />
gentechnologie.<br />
Onze valleien zijn gevuld met stilte en<br />
schoonheid, niet met futuristische gebouwen<br />
waar nieuwe technologieën de mens steeds<br />
verder vervreemden van zichzelf. Technoreuzen<br />
zijn in wezen dwergen van de geest. In<br />
Utopia wordt alles moeiteloos verricht. Zware<br />
arbeid en grote inspanningen bestaan bij<br />
ons niet. Ziekte, lijden, ouderdom en dood<br />
zijn afwezig. Eenheid en harmonie in gedachte,<br />
woord en daad zijn de basis van ons leven.<br />
Liefde maakt alles mogelijk. Vanuit liefde<br />
zien wij alle levende wezens als onze broers<br />
en zussen.<br />
Dikke wetboeken kennen wij niet. We hebben<br />
geen rechters, advocaten, procureurs en<br />
deurwaarders. Ook geen gevangenissen. In<br />
onze geest bestaan geen tralies. In uw landen<br />
is er geen verschil tussen wie achter de tralies<br />
zit en wie ervoor staat. Beiden zijn gevangenen.<br />
Wij kennen maar één wet: de wet van het<br />
heilige leven, die geschreven staat in ons hart.<br />
Niet in boeken of op stenen tafelen, maar in<br />
de stroom van het leven, in de seizoenen, de<br />
heldere beken, de zang van vogels, de sterrennacht,<br />
de tedere liefde. Omdat wij leven<br />
vanuit ons hart is er geen misdaad of vijand.<br />
Leger en politie kennen wij niet. Geweldloosheid<br />
is onze ware natuur. Controle, camera’s,<br />
inlichtingen- en veiligheidsdiensten zijn ons<br />
vreemd. Ze komen voort uit een gebroken relatie<br />
met de universele Geest van liefde. Onbeperkt<br />
vertrouwen is onze gids.<br />
Banken hebben wij niet. Een woekerend<br />
geldsysteem met wisselende rente, leningen,<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 95
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
LEVEN<br />
dividenden, waardepapieren en spaarrekeningen zien wij als een uiting<br />
van perversie. Machtige topbankiers die vanachter de coulissen van het<br />
wereldtoneel alles regelen voor hun eigenbelang bepalen in uw wereldoorlog<br />
en vrede. Hun duistere ogen zien alleen maar geld.<br />
Wij kennen hun namen en hun land van oorsprong. Al zijn ze over<br />
heel de wereld verspreid, wij zijn op de hoogte van hun duistere daden,<br />
hun listen en leugens, hun lobby’s en geheime genootschappen, hun politieke<br />
en militaire macht, hun gebrek aan liefde, waardoor jaarlijks miljoenen<br />
mensen om het leven komen.<br />
Geld bestaat niet in Utopia. Het wordt gezien als een demon die de<br />
menselijke geest kan vergiftigen, waardoor verdeeldheid, twist en oorlogen<br />
ontstaan. Veel misantropen in uw landen doen zich voor als filantropen.<br />
Zij roven het brood uit de mond van hun broers en zussen, brengen<br />
hen tot de bedelstaf, tot een leven vol lijden en ellende. Wat doen ze<br />
met al hun uiterlijke rijkdom en hun wereldse schatten? Hoe is het gesteld<br />
met hun innerlijke rijkdom?<br />
De kinderen in Utopia worden opgevoed in waarheid en waarachtigheid,<br />
in samen delen en schenken, in elkaar helpen en ondersteunen.<br />
Een belastingsysteem kennen we niet. Wie zou wie of wat willen<br />
belasten als alles op vertrouwen, samen delen en samenwerken berust?<br />
Geachte leden van de Verenigde Naties<br />
De grond waarop uw gebouw is opgericht, behoorde ooit toe aan een<br />
van de machtigste en rijkste families ter aarde. Eens stond er een slachthuis<br />
op deze grond. Nu komen er vanuit heel de wereld leiders bijeen om<br />
te spreken over vrede. Nochtans wordt er als nooit tevoren geslacht en<br />
afgeslacht. Nog steeds zijn het de geldwisselaars en de machtigste vertegenwoordigers<br />
in uw organisatie die bijna alles bepalen wat er in de<br />
wereld gebeurt. Zij trachten twee paarden tegelijkertijd te berijden en<br />
zien niet dat ze kreupel door het leven gaan. Waar is de vooruitgang in<br />
morele waarden, het respect voor alle levende wezens sinds in 1947 uw<br />
organisatie is opgericht? Met wie en met wat bent u eigenlijk verenigd?<br />
De wereld hoort uw redevoeringen en soms kwetsende woorden. Zij<br />
verneemt uw besluiten en ziet tegelijkertijd het grote lijden dat door de<br />
beddingen van het leven stroomt, rood van bloed.<br />
Uw planeet verkeert in groot gevaar, en u weet dit. Alles staat op instorten.<br />
U leeft al op de puinhopen van een vergane beschaving. Velen<br />
dansen erop, anderen komen erin om, klampen zich vast aan een op<br />
materie gebouwd leven vol zelfzucht, eigenbelang, egoïsme en uitbuiting.<br />
De elementen zijn zeer ernstig verstoord. De zeeën en oceanen, de<br />
werkelijke longen van de aarde, zijn vergiftigd. Het eens kristalheldere<br />
water van waaruit alle leven ontsprong, is vertroebeld door duizenden<br />
afvalstoffen. Kwaadaardige algengroei neemt zorgwekkend toe. Koraalriffen<br />
sterven en ontelbaar veel prachtige vissen en waterdieren ondergaan<br />
een langzame en pijnlijke dood. Uw nucleaire onderzeeboten, talloze<br />
kabels voor internet en kilometerslange pijpleidingen voor gas en<br />
olie verstoren de taal van walvissen en dolfijnen, de koningen der zeeën<br />
die talloze zeewezens verenigen.<br />
De eens volkomen zuivere lucht is totaal vergiftigd. Het modern ver-<br />
96<br />
voer en de industrie, de giftige sporen in de hemel die bewust worden<br />
uitgezet, de monstrueuze instrumenten om het weer te beïnvloeden of<br />
te bepalen, zullen uiteindelijk ook hen die dit creëren de adem benemen.<br />
De aarde staat er niet goed voor. De zo kostbare aarde met haar<br />
ontelbare levenssoorten, planten, kruiden, dieren, insecten, grondstoffen,<br />
mineralen. De aarde is moe en mat, rilt van koorts, is zwaar ziek,<br />
weent. Terwijl u strijdt over iedere meter grond, uw juristen duizenden<br />
wetten maken over grond, lucht en water, huilt de aarde om uw onwetendheid,<br />
uw onwil, uw begeerten. Haar tranen verenigen zich met<br />
kolkende rivieren en met het water van zeeën en oceanen. Orkanen,<br />
tyfoons, tornado’s, tsunami’s, aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en<br />
wereldwijde branden teisteren de aarde, omdat u niet meer in harmonie<br />
leeft met de schepping.<br />
Velen van u reageren nog steeds vanuit de gedachte ‘oog om oog,<br />
tand om tand’. Op veel plaatsen is opstand, rebellie, vijandschap, bitterheid<br />
en onvrede. Wraak en geweld voeden elkaar. Hebt u nog steeds niet<br />
de waarheid ontdekt dat wie het zwaard opneemt, door het zwaard zal<br />
omkomen? Dat geweld nimmer door geweld wordt opgelost? Dat haat<br />
nimmer uitblust door haat? Dat vrede alleen maar bereikt kan worden<br />
door een oprecht streven naar vrede? Uw grote leraren spraken over<br />
vergeving, niet over vergelding. Over mededogen, niet over haat. Talrijk<br />
zijn de leiders op uw planeet die willen heersen in plaats van dienen. Zij<br />
zijn niet eens meester over zichzelf. Het doet geen kracht als met de linkerhand<br />
wapens worden verkocht en met de rechterhand vredesverdragen<br />
worden ondertekend. Talloos zijn de vredesverdragen, nog tallozer<br />
de conflicten en oorlogen. Alle wapens zijn al uitgeprobeerd, van knots,<br />
pijl en boog tot atoombom, biologische en chemische wapens, energiewapens,<br />
geluidswapens, lasers. Hoge militairen dromen van sterrenoorlogen.<br />
Uw aarde is een tikkende tijdbom.<br />
Wie vrede wil, moet zich met hart en ziel inspannen voor vrede en<br />
niet voor oorlog. Als u wapens laat zegenen en ten oorlog trekt, is de<br />
relatie met de universele Geest van liefde verbroken. Uw volksliederen<br />
getuigen van strijd en macht, verdelen volken in plaats van hen te verenigen.<br />
Luister naar het innerlijke lied van de nachtegaal, het lied van<br />
liefde, gewijd aan het Ene, aan dé Ene, aan al wat is! Hijs geen valse vlaggen.<br />
Wees als volk een prachtige bloem in de schitterende weide van de<br />
wereld. Hijs de vlag van ware zielenverbondenheid. Geen vlag van stof,<br />
maar de vlag van liefde, die wappert op de wind van genade. Maar genade<br />
kent u niet meer, omdat een overvloed aan technologie kilte bracht<br />
in uw hart, uw geest heeft verward en onrust bracht in uw gemoed. Veel<br />
van uw vlaggen zijn verbonden met roofdieren: leeuw, tijger, wolf, adelaar,<br />
griffioen, draak en slang. Waar is de witte duif van vrede?<br />
Een speciaal woord tot de jongeren die overal ter wereld vredelievend<br />
demonstreren tegen de vernietiging van de aarde en de snelle<br />
veranderingen van het klimaat. Stel kritische vragen aan jullie politici.<br />
Maak contact met wetenschappers die nauwelijks aan het woord komen.<br />
Onderzoek wat er met de zon aan de hand is, waarom er 'climate'<br />
en 'geo-engineering' is. Vraag je af wat jullie leren op scholen, academies
LEVEN<br />
‘Ontsteek het vuur van de waarheid in je hart, verenig het mannelijke en het<br />
vrouwelijke in jezelf en ontdoe je van alle ballast in je geest’<br />
en universiteiten en vooral wat jullie niet verteld wordt. Ga in gesprek<br />
met leerkrachten en professoren. Ondervraag industriëlen, miljardairs<br />
en machtige lobbyisten. Onderzoek de informatie die verspreid wordt<br />
door de mainstreammedia, sociale media en filmindustrie. Onderzoek<br />
vooral welke machten hierachter zitten. Wat leerden jullie over het leven?<br />
Wat leerde je via internet, Faceboek, Instagram, Twitter? Kennen<br />
jullie elkaars gelaat? De glimlach? Heeft jullie leven een spiritueel doel?<br />
Is de evolutie blind, voortgebracht door een ‘blinde horlogemaker’?<br />
Klonterden cellen door toeval samen, met andere woorden ontstond<br />
leven door toeval, natuurlijke selectie, de wet van de sterkste? Of fluistert<br />
je hart iets anders in? Jullie onrust, onzekerheid, radeloosheid, protest<br />
en wanhoop zijn zeer begrijpelijk. Maar laat je niet misleiden door<br />
hen die jullie trachten te misbruiken om hun belangen te realiseren. Ben<br />
je op de hoogte dat er zeer veel geld verdiend wordt aan klimaatproblemen?<br />
Het leven is een schip zonder kompas geworden, dat regelrecht op<br />
een grote catastrofe afstevent. Ik roep jullie op het kompas te zijn. Zet<br />
alles op alles! Het leven rekent op jullie.<br />
Aan rabbi’s, priesters en moellahs, vertegenwoordigers van synagogen,<br />
tempels, kerken en moskeeën de vraag: waarom hebben uw godsdiensten<br />
niet tot verbroedering geleid? Vanwaar al die verdeeldheid,<br />
schandalen, oorlogen en terreur? Kan waarheid verkondigd worden als<br />
de leugen wordt gediend? Kan iemand bemiddelen tussen God en de<br />
mens als God in het hart van ieder mens woont? Kan een rabbi, priester<br />
of moellah die zelf niet verankerd is in het goddelijke anderen tot<br />
inzicht brengen? Overtuigingen brengen geen bloei. Ontsteek de flambouw<br />
van waarheid in uw hart, verenig het mannelijke en het vrouwelijke<br />
in uzelf en ontdoe u van alle ballast in uw geest. Deze tijd vraagt<br />
om innerlijke ervaring, niet om tegenstrijdige ideologieën en theologie,<br />
niet om een valse wereldreligie.<br />
Diep in uw hart weet u dat God geen tempels vol pracht en praal nodig<br />
heeft. Geen tempels met zwart-witte tegelvloeren en trotse pilaren.<br />
Geen tempels vol symbolen. Wat u God noemt, de universele Geest van<br />
liefde die alles doordringt, de Intelligentie die in alle intelligentie aanwezig<br />
is, wordt nergens anders geëerd dan in het tabernakel van het eigen<br />
hart. God heeft geen behoefte aan tempelschatten, kleurrijke roosvensters,<br />
hoogverheven koepels, kostbare schilderingen of brokaten<br />
gewaden, maar vraagt om een zuiver hart, een smetteloze geest, een oprechte<br />
levenshouding. Heel het universum is Gods tempel. De sterren<br />
zijn zijn kroonluchters, de geur van waarheid is zijn wierook, zijn altaar<br />
is ieder gebergte. Een heilig leven leiden is beter dan onbegrepen teksten<br />
uit heilige boeken reciteren. Dat maakt de eedaflegging op een heilig<br />
boek overbodig, want ‘het woord van God’ leeft en kiemt in het eigen<br />
hart. Waar het zaad van liefde wordt gezaaid, ontkiemt liefde. Waar<br />
het zaad van haat wordt gezaaid, ontkiemt haat. Hemel en hel bevinden<br />
zich in het eigen bewustzijn. Hef het zwaard naar de hemel, de hel<br />
is daar. Laat het zakken en de hemel opent zich.<br />
Uw kennis neemt dagelijks toe, maar ook uw onwetendheid. Kennis<br />
die splitst tot in de kern van het atoom. Kennis die de wereld van<br />
het allerkleinste en het allergrootste tracht bloot te leggen. Weet u werkelijk<br />
hoe het leven is ontstaan? Door evolutie? Door een big bang?<br />
U spreekt over parallelle universa, maar kent nauwelijks uw buren. U<br />
spreekt over de verste sterrenstelsels, maar kent niet de nabije geheimen<br />
van het hart. U spreekt over mondialisering, maar kent uw eigen dorp<br />
of stad niet. U spreekt over buitenaardsen, maar kent niet de grenzeloze<br />
binnenaarde van uw ziel. Uw vingers reiken naar nieuwe zonnestelsels<br />
en melkwegstelsels, terwijl een tedere aanraking vergeten wordt. U<br />
spreekt over zwarte gaten, maar ziet niet de schaduw in uzelf. U spreekt<br />
over wormgaten, maar doodt de nuttige wormen in uw akkers, noodzakelijk<br />
voor een vruchtbare aarde. U droomt van andere planeten, van<br />
kolonisatie van de ruimte, maar geeft geen ruimte aan elkaar. Uw begeerte,<br />
die de aarde verslindt, zal ook andere planeten verslinden. Ook<br />
daar zullen militaire bases verrijzen en zal de rooftocht naar grondstoffen<br />
alles vernietigen. Er zullen sterrenoorlogen woeden. Een aantal<br />
van uw wetenschappers probeert al een nieuwe mens te scheppen naar<br />
hun beeld en gelijkenis: een ontzielde mens, een slaaf, een robot. Deze<br />
ideeën zijn liefdeloos.<br />
De bewoners van Utopia weten dat het huis van hun Vader vele woningen<br />
heeft. Wat u vooruitgang noemt, is voor ons achteruitgang: achteruitgang<br />
van moreel besef, van ethische waarden, van eerbied voor<br />
het leven, van oprechte taal, van waarheidsliefde. Uw wetenschappelijke<br />
woorden zijn soms scherpe messen die de poëzie van het leven doden.<br />
U weet niet meer dat u bezielde wezens bent. Adem in en uit. Sta<br />
eens stil bij uw ademhaling, uw hartenklop, de beweging van uw handen,<br />
uw voeten, uw lichtende ogen, uw oren die klanken vanuit de stilte<br />
kunnen ontvangen. Kent u de bries van inspiratie, de zachte stem die<br />
spreekt als u zwijgt, de geluidloze klank die de basis is van alle spreken,<br />
van alle klanken, van alle muziek, van heel de schepping? Snij een bloem<br />
doormidden, en haar geur ontsnapt u. Pel het leven af als een ui, en tranen<br />
verschijnen in uw ogen. Kent u de grootsheid van de ziel waarin<br />
alle werelden samenkomen, de geur van liefde, die alle geuren verenigt<br />
maar zelf geurloos is, het oog waarin alle zien samenkomt? Bracht uw<br />
kennis zelfkennis of wijsheid, de moeder van al wat is?<br />
Knip de draden van slavernij door en zie wie uw slavendrijvers zijn.<br />
Uw geest kan communiceren met heel het bestaan, zonder energierovende<br />
apparatuur. Uw wereld is vol kankerverwekkende straling, die<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 97
LEVEN<br />
lichaam, ziel en geest stap voor stap doden. Levende doden begraven<br />
iedere dag meer doden. Om u heen zijn steeds meer vluchtelingen, verjaagd<br />
door zelfzuchtige krachten. Maar beseft u wel dat ook u een vluchteling<br />
bent onder de vluchtelingen? De wind van grote zuiveringen is<br />
opgestoken en zwelt dagelijks aan. Hij zal alles binnenstebuiten keren.<br />
Waar staat u dan? Reiken uw wortels naar de hemel?<br />
Geachte leden van de Verenigde Naties<br />
De inwoners van Utopia zijn uw broers en zussen. Wij allen zijn<br />
voortgekomen uit het woordloze mysterie van het bestaan, dat verklankt<br />
is in heel de schepping. Wij allen zijn één! Het bewustzijn dat alles<br />
met alles verbonden is, kan u leiden. De allesdoordringende liefde<br />
is de hoogste energie in het heelal. De open handen van de liefde nodigen<br />
uit tot mededogen en vergeving. Moge het vertrouwen in het licht,<br />
de waarheid en de liefde uw harten openen.<br />
Mogen deze woorden als zaden in de graal van uw hart vallen en uitgroeien<br />
tot rozen van licht. Moge vrede met ons allen zijn. Vrede die alle<br />
verstand te boven gaat. Vrede die het noorden en het zuiden, het oosten<br />
en het westen, het nadir en het zenit vervullen met het zuiverste licht,<br />
de hoogste liefde. Moge het zo zijn!<br />
* Marcel Messing, in Utopia bekend als Sjahula, ‘bergbeek, die vanuit<br />
het hart ontspringt’.<br />
Op 16 november 2019 is deze toespraak uitgesproken in de schouwburgzaal van Perron 3 te Rosmalen, na een<br />
themamiddag over het onderwerp ‘Wie of wat is God’. Deze toespraak zal over niet al te lange tijd ook gepubliceerd<br />
worden in het Engels, Frans, Duits, Spaans en Pools. Zodra deze vertalingen klaar zijn zullen ze op deze website<br />
gepubliceerd worden of zal ernaar verwezen worden. De toespraak is een project zonder winstoogmerk. Het staat iedereen<br />
vrij om deze toespraak in zijn geheel te gebruiken of in een aanvullende taal te vertalen.<br />
‘Je vingers reiken naar<br />
nieuwe zonnestelsels en<br />
melkwegstelsels, terwijl<br />
een tedere aanraking<br />
wordt vergeten’<br />
Marcel Messing, geboren in den Haag studeerde o.a. antropologie, filosofie en vergelijkende godsdienstwetenschap, was lange<br />
tijd werkzaam in het hoger onderwijs als stafdocent, decaan en wetenschappelijk medewerker van de internationale Bibliotheca<br />
Philosophica Hermetica te Amsterdam. Een aantal jaren was hij regisseur van diverse toneelgroepen, zette zich jarenlang in voor<br />
geweldloosheid en stelde in Nederland de Gandhi-vredesduif-prijs in (Stichting Geweldloos Actief). Hij is auteur van zo’n 30 boeken,<br />
waarvan verschillende in vertalingen uitkwamen. Van zijn hand verschenen ook vele artikelen en diverse gedichtenbundels. Hij<br />
sprak regelmatig voor diverse radio-omroepen, was adviseur van de Nederlandse televisieserie 'Via Mystica', gaf honderden lezingen<br />
en seminars in diverse landen. Een aantal keren verbleef hij in India, genoot onderricht van o.a. Tibetaanse rinpoche's (kostbare<br />
leraren) in een Tibetaans klooster, wisselde kennis uit tussen Oost en West en was tijdelijk lid van de ‘Club van Boedapest’, de<br />
opvolging van de Club van Rome. Als voorzitter van de door hem opgerichte Stichting Lindenhof, is hij al jaren nauw betrokken bij<br />
diverse ontwikkelingsprojecten in o.a. India en Polen. Sinds enkele jaren woont hij met zijn levensgezellin in de Franse Pyreneeën<br />
waar hij momenteel aan een boek werkt met betrekking tot de kritieke toestand van onze planeet, bekeken vanuit diverse<br />
dimensies. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
98 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
Het nieuwe normale vergaderen<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
prof.dr.ir. Mathieu Weggeman<br />
“Vele jaren geleden was het volgende telefoongesprek volstrekt normaal: “Ik bel voor de heer Bergmans, kan ik hem even spreken?” Secretariaat:<br />
“Dat gaat helaas niet lukken want de heer Bergmans heeft vandaag een thuiswerkdag.” “Kan ik hem dan thuis even bellen?” Secretariaat: “Dat heeft<br />
hij liever niet.” En waarom had de heer Bergmans dat liever niet? Omdat hij wel eens naar de sportschool of aan het wandelen zou kunnen zijn op het<br />
moment dat er gebeld werd. Hoe anders is dat momenteel, nu sturen op ‘output’ belangrijker geworden is dan sturen op het proces, de populariteit<br />
van zelforganisatie nog steeds stijgt en de betrokkenheid van – vooral jongere – medewerkers is toegenomen? Die grote veranderingen in de<br />
organisatie van de arbeid, worden nog eens extra gestimuleerd door de coronarijke tijd waarin we nu leven.<br />
Een van de meest invloedrijke katalysatoren in<br />
dat organisatieveranderingsproces is digitaal<br />
vergaderen, en dan vooral ‘video-conferencing’.<br />
In tegenstelling tot fysieke bijeenkomsten, blijken digitale<br />
vergaderingen ook makkelijk in de avond of in<br />
het weekend gepland te kunnen worden. Door een foto<br />
van je werkkamer thuis of van je kantoor als achtergrond<br />
te kiezen, hoef je andere deelnemers niet te laten weten<br />
dat je op dat moment aan de kust van Bretagne verblijft.<br />
Komt onverwacht je man, dochter of hond binnen, dan<br />
kun je gewoon het geluid even dempen en gaat de vergadering<br />
ondertussen vrolijk verder. Op sociale media zijn nog veel<br />
meer aanbevelingen te vinden voor een comfortabele deelname aan<br />
‘video conferencing’. Ik noem er een paar waar ik zelf veel aan heb gehad:<br />
1) Kijk tijdens het vergaderen en zeker als je zelf het woord voert,<br />
niet naar het beeld van jezelf maar in de cameralens. Voor de deelnemers<br />
lijkt het dan alsof je hen aankijkt. 2) Plaats je laptop op een kistje<br />
of een stapel boeken, zodanig dat je gezicht zich recht voor het scherm<br />
bevindt; de blik op kinpartijen en plafondconstructies wordt daardoor<br />
aanzienlijk beperkt. 3) Steek je hand op of – nog heftiger – zwaai naar<br />
de camera als je iets wil zeggen. Dit vereist natuurlijk een vergadervoorzitter<br />
die daar alert op is. 4) Als je een langer betoog moet houden<br />
op camera, iets uit moet leggen of ‘pitchen’ of een webinar moet geven,<br />
vraag dan een paar huisgenoten als publiek recht achter je laptop te<br />
gaan zitten. Je zult merken dat je dan meer gaat spreken, kijken en bewegen<br />
zoals je dat in een fysieke bijeenkomst ook zou doen.<br />
Naast deze tips voor de inrichting van het proces van vergaderen,<br />
luidt het belangrijkste advies voor de inhoud van de bijeenkomst als<br />
volgt: Digitale vergaderingen kunnen vooral effectief en efficiënt zijn<br />
voor het aanleren van technieken (Hoe maak je een businessplan? Hoe<br />
© WALTER KALLENBACH<br />
vraag je subsidie aan voor X? Hoe werken zelfsturende<br />
teams?), voor het toepassen van stappenschema’s en<br />
protocollen, voor oordeelsvorming- en besluitvorming<br />
op basis van gegeven diagnose- en analyse-uitkomsten,<br />
voor het bespreken van operationele ‘planning & review’-<br />
resultaten en dergelijke. Kortom: digitale vergaderingen<br />
zijn met name geschikt voor ‘technische’<br />
onderwerpen waarbij de inputdata (vergaderstukken)<br />
vertrouwd zijn en de waaier aan op basis daarvan te<br />
nemen besluiten bekend en relatief beperkt is (bijvoorbeeld:<br />
goedkeuren, aanpassen, nader onderzoeken of afwijzen;<br />
chemotherapie, bestralen, opereren of stoppen met behandelen).<br />
Uit onderzoek blijkt dat de intersubjectieve kwaliteit van besluiten<br />
genomen door eenzelfde groep (bijvoorbeeld een geografisch gespreid<br />
MT) in periodieke digitale vergaderingen, lager gewaardeerd wordt als<br />
de leden van die groep elkaar niet regelmatig fysiek ontmoeten, dat wil<br />
zeggen zo eens in de zes tot acht maanden. Daarbij kan het evengoed<br />
gaan om een halfjaarlijkse managementconferentie als om een diner,<br />
bedrijfsbezoek of studiereis.<br />
NIET ALTIJD!<br />
Digitaal vergaderen is veel minder effectief als het onderwerp betrekking<br />
heeft op strategie, innovatie of creativiteit, dus als er weinig<br />
of vage inputdata zijn of het aantal mogelijke uitkomsten/beslissingen<br />
relatief groot of onbekend is. Met-de-benen-op-tafel vergaderingen en<br />
brainstormsessies (“Als we nou eens ….”) lenen zich dus niet zo goed<br />
voor digitaal confereren. Voor de effectiviteit van dat soort bijeenkomsten,<br />
kan de oplossende werking van even een wandelingetje met een<br />
paar deelnemers of van een ‘time-out’ aan de bar niet worden gemist.<br />
Digitaal vergaderen mag Het Nieuwe Normaal worden, want het is<br />
effectief en efficiënt, maar let op: niet altijd!”<br />
Prof. dr. ir. M.C.D.P. Weggeman is hoogleraar Organisatiekunde, in het bijzonder Innovatie Management aan de Faculteit Industrial<br />
Engineering & Innovation Sciences van de Technische Universiteit Eindhoven. Hij heeft als focus voor zijn onderzoek gekozen voor<br />
het begrijpen en verklaren van innovatieprocessen in technologie-, kennisintensieve en culturele organisaties. Weggeman is meer<br />
gericht op mensen dan op structuren en procedures. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 99
© IRENE SITSKOORN<br />
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
100<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
COLUMN<br />
‘Hersenhack’: Update je<br />
hersenen en verbeter het leven<br />
prof. dr. Margriet Sitskoorn<br />
“Het zijn op zijn zachtst gezegd interessante tijden. Vrijwel alles lijkt aan verandering onderhevig. Zekerheden<br />
vallen weg en aanpassingen op vele fronten zijn noodzakelijk om de grip niet te verliezen en goed te kunnen<br />
blijven voortbestaan. Zelfs dingen die we ons hele leven voor lief hebben aangenomen blijken ineens niet meer zo<br />
vanzelfsprekend te zijn en we vragen ons voortdurend dingen af als ‘Wat moeten we doen?’, ‘Wat is wijsheid?’, ‘Wat<br />
moet ik behouden en wat moet ik veranderen?’, Hoe doe ik dat?’. Enzovoorts. Kort samengevat komen deze vragen<br />
neer op de vraag: ‘Wat heb ik nodig om succesvol te zijn in de huidige wereld?’<br />
E<br />
Een algemeen antwoord op deze vraag bestaat in ieder geval uit<br />
twee delen. U moet weten wat waar en niet waar is en goede<br />
denk- en handelvaardigheden ontwikkelen om adequaat met<br />
deze kennis in een veranderende wereld met een positief effect te kunnen<br />
acteren. Laten we met het eerste beginnen: U moet weten wat waar<br />
en wat niet waar is. U zult misschien denken ‘Check, die kan ik afvinken<br />
want ik weet in deze tijden van onzekerheid en verandering op zijn<br />
minst wat waar en niet waar is. Ik ben een weldenkend mens en mijn<br />
waarnemen, voelen en denken zijn op de werkelijkheid gebaseerd’. Als<br />
u dat denkt moet ik u helaas teleurstellen want u neemt vaak namelijk<br />
niet waar wat is, maar wat lijkt. Dit komt doordat in de loop van de tijd<br />
automatische mechanismen van informatieverwerking in de hersenen<br />
zijn ontstaan die ons lange tijd hielpen snel en effectief te handelen,<br />
maar nu niet allemaal meer goed aansluiten op de informatievoorziening<br />
van de huidige tijd. Onze waarneming wordt hierdoor vervormd,<br />
wat ons ook gevoelig voor manipulatie maakt. Dit leidt tot grote problemen.<br />
Problemen als de werkelijkheid niet meer waarnemen, handelen<br />
op basis van valse informatie en jezelf daardoor in de nesten werken,<br />
vast blijven houden aan het oude terwijl je moet veranderen, kop<br />
in het zand steken, de verkeerde mensen vertrouwen, verslaving, vervuiling,<br />
verspilling, maar ook oorlog, polarisatie en angst zijn terug te<br />
voeren op deze verouderde mechanismen. Al deze problemen zorgen<br />
ervoor dat we vaak stilstaan in onze ontwikkeling, kansen missen en<br />
zelfs achteruit kunnen gaan, terwijl dat helemaal niet nodig is. We kunnen<br />
deze niet up-to-date hersenmechanismen en de manieren waarop<br />
anderen er gebruik van maken namelijk leren herkennen en daardoor<br />
onze hersenen en die van de mensen voor wie we ons verantwoordelijk<br />
voelen opschalen naar deze tijd, zodat we beter functioneren. Dit alles<br />
vat ik samen in het woord ‘HersenHack’ (de gelijknamige titel van mijn<br />
boek over dit onderwerp). Dit woord heeft een dubbele betekenis. Het<br />
woord ‘hack’ bestaat al meer dan zestig jaar en heeft oorspronkelijk een<br />
andere betekenis dan de meeste mensen denken. ‘To hack’ werd waarschijnlijk<br />
voor het eerst gebruikt op het Michigan Institute of Technology<br />
(MIT) en gerelateerd aan een verbetering van treincircuits en<br />
nieuwe verbindingen daarin. Later is het woord gaan staan voor creatieve<br />
oplossingen voor (computer)problemen en nog later kreeg het<br />
een negatieve betekenis met betrekking tot het inbreken in computersystemen,<br />
het overnemen van het systeem of het besmetten van computers.<br />
In het woord ‘hersenhack’ slaat ‘hack’ op de twee uitersten van<br />
de verschillende betekenissen, inbraak en verbetering, en dan met betrekking<br />
tot de hersenen.<br />
VOORBEELDEN<br />
Laat ik u eerst eens snel met een voorbeeld uit ‘HersenHack’ laten ervaren<br />
hoe makkelijk het is om in te breken in uw hersenen en u te laten<br />
denken wat ik wil dat u denkt.<br />
Beantwoord de volgende vraag: 5 machines doen er 5 minuten over<br />
om 5 tafels te maken. Hoe lang doen 100 machines er over om 100 tafels<br />
te maken?<br />
Heeft u het gevoel dat honderd minuten het juiste antwoord moet<br />
zijn? Dan bent u makkelijk te manipuleren. Honderd is namelijk een<br />
intuïtief antwoord, maar het is fout. Het juiste antwoord is vijf. Deze<br />
vraag leidt tot iets wat in het dagelijks leven ook vaak voorkomt. We<br />
doen wat goed voelt terwijl dat niet het juiste is en daardoor tot allerlei<br />
problemen kan leiden.<br />
Nog een voorbeeld. Lees de onderstaande woorden rustig een keer<br />
door en probeer ze te onthouden.<br />
Bed, Rust, Stoel, Wakker, Moe, Tafel, Droom, Waakzaam, Kast, Kachel,<br />
Kussen, Snurken, Warm, Dutten, Gapen.<br />
Lees de volgende lijst met woorden die gebaseerd is op een woorden-<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 101
COLUMN<br />
lijst van James Deese uit de jaren vijftig van de<br />
vorige eeuw door en streep aan welke woorden<br />
u ook in de eerste lijst hebt gezien. Doe dit<br />
natuurlijk zonder terug te kijken.<br />
Gapen, Kast, Snurken, Pot, Rust, Plant,<br />
Slaap, Rust, Moe, Stoel, Warm, Vogel, Tafel,<br />
Snurken, Droom, Waakzaam, Kachel, Trechter,<br />
Kussen, Vis, Dutten, Bed, Wakker.<br />
En? Hoeveel woorden had u goed? Welke<br />
woorden had u fout? Heeft u ‘slaap’ aangekruist?<br />
Als dat zo is heb ik een valse herinnering<br />
bij u gecreëerd.<br />
Deze voorbeelden zijn bedoeld u te laten<br />
voelen dat ik uw gedachten en herinneringen<br />
kan overnemen door u op een bepaalde manier<br />
van informatie te voorzien. Dit geldt overigens<br />
ook voor uw gevoelens en handelingen<br />
(zie voor meer voorbeelden het boek ‘Hersen-<br />
Hack’). Ik kan er eenvoudig voor zorgen dat<br />
u dingen ziet die er niet zijn, dingen niet ziet<br />
die er wel zijn, foute verbanden legt, conclusies<br />
trekt op gevoelens die u op het foute been<br />
zetten, niet altijd openstaat voor goede informatie,<br />
naar uw gelijk zoekt en vaak te weinig<br />
energie stopt in denken. Hierdoor kan ik u bewegen<br />
om gedrag te vertonen dat niet per se in<br />
uw belang is maar in het mijne of in het belang<br />
van anderen. Ik kan u echter ook informatie<br />
geven waardoor u uw hersenen kunt updaten,<br />
zodat u zich kunt wapenen tegen dit inbreken<br />
en beter, gezonder en gelukkiger kunt<br />
functioneren.<br />
DENK- EN HANDELVAARDIGHEDEN<br />
Dit brengt ons bij het tweede deel van het<br />
antwoord op de vraag: ‘Wat heb ik nodig om<br />
succesvol te zijn in de huidige wereld?’ U moet<br />
goede denk- en handelvaardigheden ontwikkelen<br />
om adequaat met de juiste kennis in een<br />
veranderende wereld met een positief effect te<br />
kunnen acteren. Hoe bereikt u dat? Kort gezegd<br />
door uw prefrontale hersenschors te ontwikkelen.<br />
Dat is het gebied van uw hersenen<br />
102<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
dat achter uw voorhoofd en oogkassen ligt. Dit<br />
gebied is gerelateerd aan allerlei vaardigheden<br />
waarvan bewezen is dat ze gekoppeld zijn aan<br />
succes in de huidige wereld. U moet denken<br />
aan vaardigheden als kunnen plannen, zelfreflectie<br />
hebben, dingen in gedachten houden<br />
om er op het juiste moment iets mee te<br />
kunnen doen, creatief zijn, impulsen kunnen<br />
onderdrukken, cognitieve en mentale flexibiliteit<br />
vertonen en pro-sociaal gedrag aanwenden.<br />
Het bijzondere aan deze succesvaardigheden<br />
is dat ze te ontwikkelen zijn. Dat komt<br />
doordat de hersenen, waaronder de prefrontale<br />
hersenschors neuroplastisch zijn. Dit betekent<br />
dat ze zich aanpassen aan datgene waar<br />
ze aan blootgesteld worden. Alles dat je waarneemt,<br />
voelt, doet of meemaakt, waar je aandacht<br />
op gericht is of door getrokken wordt,<br />
bepaalt mede de structuur en het functioneren<br />
van uw hersenen en daardoor weer hoe u<br />
waarneemt, wat u gelooft, wat u onthoudt, hoe<br />
‘Je brein vormt je zijn,<br />
en je zijn vormt je brein<br />
en daardoor weer je zijn,<br />
maar ook weer je brein’<br />
u zich ontwikkelt, wat u doet en wat u kunt.<br />
De hersenen zijn een open systeem dat gevormd<br />
wordt door de informatie die er binnenkomt.<br />
Hersenen en gedrag zijn dus niet<br />
statisch maar dynamisch. Ik heb het vaker gezegd:<br />
‘Je brein vormt je zijn, en je zijn vormt<br />
je brein en daardoor weer je zijn, maar ook<br />
weer je brein. Dit gebeurt in een voortdurend<br />
proces van zijn en worden’. Het is dus heel belangrijk<br />
dat u zich bewust bent van waaraan<br />
u zich blootstelt en om aan deze blootstelling<br />
ook zelf richting te geven. Ik kan u door<br />
middel van kennis en oefeningen, die zijn samengebracht<br />
in het EFFECT-programma uw<br />
prefrontale hersenschors en de bijbehorende<br />
succesvaardigheden laten ontwikkelen. Hierdoor<br />
kunt u uw hersenen updaten en uw leven<br />
verbeteren. Denken en kennis zijn samen met<br />
juist kunnen handelen de sleutelwoorden in<br />
dit proces. Denken, kennis en handelen zorgen<br />
voor macht over uzelf en de manier waarop<br />
de wereld zich ontwikkelt. Die macht kunt<br />
u zich toe-eigenen en het wordt hoog tijd dat<br />
u dat doet. Stel u bewust bloot aan de juiste<br />
informatie en train de succesvaardigheden.<br />
Dat is nu misschien nog wel belangrijker dan<br />
ooit. Neem de regie in handen, durf te weten<br />
en durf te doen. Update je hersenen en verbeter<br />
het leven.”<br />
REFERENTIES<br />
Een deel van deze tekst bestaat uit een bewerking<br />
van teksten uit het boek Sitskoorn M,<br />
‘HersenHack: Update je brein’, april 2019 Prometheus:<br />
EAN 9789044639124. Sitskoorn, M,<br />
2015.’Ik 2 de beste versie van jezelf ’. Vakmedianet.<br />
ISBN: 9789462760356.<br />
Prof. dr. Margriet Sitskoorn is neuropsycholoog en hoogleraar Klinische Neuropsychologie aan Tilburg University. Ze verricht<br />
onderzoek naar de relatie tussen hersen en gedrag. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl
© VINCENT VAN DORDRECHT<br />
Jeroen Everaert<br />
De missie van Jeroen Everaert, oprichter, eigenaar en creatief directeur van Mothership, is simpel. Geen kunst op een sokkel of aan de muur,<br />
maar toegankelijk en aantrekkelijk maken voor iedereen. Mothership is al ruim twintig jaar een begrip in de (kunst)wereld en staat voor<br />
inspiratie en verwondering met lef. De geheel eigen signatuur ademt toegevoegde waarde door de manier waarop conceptontwikkelaar<br />
Mothership kunst laat samengaan met en verwerkt in de omgeving. In binnen- en buitenland ontstaan iconische projecten die de openbare<br />
ruimte verrijken met bijzondere belevingen en veel publiek trekken, zoals de bouw van drie paleizen in China – die straks een bijzondere<br />
inkijk geven op ‘ons’ Paleis op de Dam. De schildering ‘Hoorn des overvloeds’ op het plafond van de Rotterdamse Markthal is ook zo’n<br />
voorbeeld. Jeroen geeft graag inspirerende lezingen aan potentiële klanten en andere geïnteresseerden. De thema's:<br />
(HER)POSITIONERING VAN<br />
KUNST ALS MAGNEET<br />
‘STORYTELLING’<br />
ENERGIETRANSITIE<br />
SOCIALE<br />
STEDEN EN GEBIEDEN<br />
Mensen komen veel eer-<br />
Ons cultureel erfgoed kun-<br />
Een lezing met als the-<br />
IMPACT-EVENEMENTEN<br />
Hier draait het om bete-<br />
der af op winkelcentra, ho-<br />
nen we behouden door<br />
ma ‘Van niet in mijn ach-<br />
Jeroen geeft tijdens zijn<br />
kenis geven aan steden<br />
tels, horeca en toeristische<br />
verhalen over gebouwen,<br />
tertuin, tot alsjeblieft in<br />
presentatie een prach-<br />
of gebieden (‘place ma-<br />
bestemmingen wanneer<br />
pleinen en muren op een<br />
mijn achtertuin’. Veel<br />
tig voorbeeld. “De avond<br />
king’). De openbare ruimte<br />
hen daar een speciale be-<br />
aansprekender manier te<br />
mensen vinden zonne-<br />
van 5 mei, Bevrijdingsdag,<br />
is het sociale netwerk van<br />
leving wacht. Die kun je<br />
vertellen, rekening hou-<br />
parken, windmolens en<br />
vloog het kunstwerk ‘Fran-<br />
een stad en moet veilig en<br />
creëren door bijvoorbeeld<br />
dend met de verschillende<br />
andere vormen van duur-<br />
chise Freedom’ boven de<br />
prettig aanvoelen. Mother-<br />
verleden, heden en toe-<br />
betekenissen die zij heb-<br />
zame energie belangrijk,<br />
Maas in Rotterdam om<br />
ship kan op basis van on-<br />
komst samen te brengen<br />
ben voor de al even ver-<br />
maar liever niet te dicht-<br />
onze vrijheid te vieren. Een<br />
derzoek en gesprekken<br />
in bijzondere concepten.<br />
schillende gebruikers. Met<br />
bij. Landschapsvervuiling<br />
indrukwekkende zwerm<br />
met bewoners en gebrui-<br />
Kunst en cultuur verlei-<br />
kunst en cultuur als uit-<br />
is een vaak gehoord argu-<br />
van 300 lichtgevende dro-<br />
kers concepten ontwikke-<br />
den (potentiële) bezoe-<br />
gangspunt maken we als<br />
ment, maar door anders<br />
nes, het luchtruim als can-<br />
len die een plek verbete-<br />
kers, die in deze moderne<br />
eigentijdse verhalenver-<br />
– met een artistiek oog –<br />
vas, een vliegende ode aan<br />
ren, weer betekenis geven<br />
tijd beelden en ervaringen<br />
tellers nieuwe verhalen,<br />
naar bijvoorbeeld zonne-<br />
de vrijheid en tegelijkertijd<br />
en zichtbaarder maken.<br />
delen via sociale media<br />
waarmee we ook jongeren<br />
parken te kijken zijn scena-<br />
een eerbetoon aan hen die<br />
Jeroen geeft voorbeelden<br />
en daarmee als reclame-<br />
bewust kunnen maken<br />
rio’s te creëren die mensen<br />
dag en nacht werken voor<br />
van inspirerende projecten<br />
zuil fungeren voor de klan-<br />
van onze geschiedenis.<br />
juist aantrekt en omwo-<br />
de vrijheid en veiligheid<br />
als Amsterdam Oersoep,<br />
ten van Mothership. Hoe?<br />
Denk aan de ‘Brandgrens’,<br />
nenden trots maakt, zoals<br />
van anderen.”<br />
‘Rotterdam make it hap-<br />
Een boeiende presenta-<br />
die prachtig in beeld<br />
de Lingemeren en ‘Ripples<br />
pen’ en de herpositione-<br />
tie met voorbeelden als de<br />
brengt wat het bombar-<br />
of Change’, een drijvend<br />
ring van de stad Almere in<br />
Markthal en ‘Ins Blaue hin-<br />
dement met Rotterdam<br />
stadszonnepark.<br />
aanloop naar de Floriade.<br />
ein träumen’ in Duitsland<br />
heeft gedaan of het Di-<br />
maakt veel duidelijk.<br />
lemmadoolhof. Jeroen ver-<br />
Voor boekingen of meer informatie<br />
telt welke sociale impact je<br />
T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
daarmee kunt creëren.<br />
en enterthemothership.com<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 103
DIRECT NAAR<br />
HAAR PROFIEL<br />
Het democratische<br />
walhalla wankelt<br />
Politicoloog en journalist Laila Frank had zich voorbereid op een ‘fantastisch’ Amerikaans verkiezingsjaar. Ze zou de<br />
‘Sun Belt’, de gordel van zuidelijke staten van oost naar west, doorkruisen om verslag te doen van de campagnes<br />
aldaar. De opdrachten waren binnen, er zou zelfs een theaterprogramma komen, maar COVID-19 heeft dat onmogelijk<br />
gemaakt. “Alles gebeurt achter schermen en mondkapjes. Traditionele verslaggeving over campagnes is totale<br />
onzin , er is nauwelijks activiteit . Amerika is zo gesloten, ik moest via de Antillen binnenkomen. Trump maakt het<br />
buitenlandse journalisten zelfs moeilijk het land binnen te komen”, zegt Laila, die tot eind september in de VS is en<br />
verslag doet van hoe de Amerikanen dit bizarre verkiezingsjaar beleven.<br />
104 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
VERENIGDE STATEN<br />
Laila Frank<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie: Jos Hummelen<br />
“<br />
Het voelt bijna ongepast mensen te benaderen om over hun stem<br />
te praten. Ze hebben er ook geen zin in. Natuurlijke momenten<br />
waarop je dat kan doen zijn er deze keer niet. Er zijn geen campagne-<br />
en huiskamerbijeenkomsten of politieke ‘rallies’. Je kunt niet zomaar<br />
een partijkantoor binnenlopen. Veel gebeurt nu virtueel op een<br />
manier die normaal gesproken onderdeel is van ondersteunende online<br />
campagnes, compleet met filters en bubbels, waarover – bij gebrek aan<br />
andere informatie – de media uitvergroot berichten. Het is zo moeilijk<br />
nu de vinger erachter te krijgen waar mensen echt staan. Ook campagnemedewerkers<br />
weten niet of de kiezers enthousiast zijn en echt zullen<br />
doen wat ze nu zeggen te gaan doen”, vertelt Laila Frank vanuit haar<br />
tijdelijke onderkomen in Philadelphia. “Ik heb het idee dat iedereen<br />
moeite heeft met duiden van wat er werkelijk aan de hand is. Je kan er<br />
letterlijk niet bij, doordat het een beetje een campagne op drijfzand is,<br />
wat het lastig maakt.” Laila gaat ongetwijfeld het verhaal vertellen van<br />
hoe het nu is in het land dat haar fascineert en zal zeker vermelden dat<br />
Nederlanders die denken dat de Democraten er na vier jaar aankomen<br />
wel eens bedrogen uit kunnen komen. Ze ziet ook in deze situatie nog<br />
veel enthousiasme voor de president. Steun voor<br />
Joe Biden, de Democratische kandidaat, is minder<br />
zichtbaar, maar misschien verandert dat nu<br />
hij Kamala Harris heeft benoemd tot ‘running<br />
mate’ en mogelijke vicepresident.<br />
LIEVER RUST DAN SPANNING<br />
Zij is flink jonger dan Biden, die tegen de tachtig<br />
loopt en Trump, die de zeventig is gepasseerd.<br />
Volgens Laila Frank zijn er jongere kandidaten<br />
in leeftijd of denkwijze, maar komen die door<br />
een fout in het systeem van voorverkiezingen<br />
(‘de Primaries’) nauwelijks aan bod. Zeker bij de<br />
Democraten doen daar veel kandidaten aan mee<br />
en die moeten in de schijnwerpers proberen te<br />
komen en opvallen. Dat lukt vooral de mensen die al lang meelopen en<br />
naamsbekendheid hebben, zoals Bernie Sanders (die uiteindelijk heeft<br />
opgegeven) en Biden. “Ik zie bij de Amerikanen weinig oprecht enthousiasme<br />
voor Biden. Voor veel kiezers is het eerder een stem tegen<br />
Trump dan voor hem. Biden probeert ook weinig fouten te maken. Zijn<br />
campagne is niet inspirerend en spannend, maar kan toch winnend<br />
zijn. Veel mensen willen geen spannende dingen, maar rust. Met de buren<br />
barbecuën, Netflixen, dat soort dingen, zoals een kiezer mij vertelde.<br />
Mocht hij winnen, wat nog geen gelopen race is, krijgen de Amerikanen<br />
een president die al veertig jaar meegaat en heeft meegebouwd<br />
aan het huidige Amerika. Probleem is dat dit land voor veel Amerikanen<br />
niet meer werkt. Opwaartse mobiliteit is al decennia lang voor veel<br />
Amerikanen geen realiteit meer. Er zijn veel structurele problemen, er<br />
‘Vrijheid is<br />
een belangrijk<br />
marketinginstrument,<br />
maar of dat<br />
nog zo is?’<br />
is een boel onrust. Velen hebben moeite de eindjes aan elkaar te knopen.<br />
Dat verandert niet meteen onder Biden. Hij krijgt de onvrede niet<br />
weg. Alleen richten op de poppetjes heeft dus weinig zin, want dit land<br />
heeft meer nodig dan een regering zonder Trump of met Biden, die immers<br />
ook niet de hoofdoplossing is.” Volgens Laila hebben de Democraten<br />
bijvoorbeeld weinig gedaan voor de armen op het platteland en<br />
dat kan hen nu wel eens de kop kosten.<br />
CONTINUÜM VAN SCHUIVENDE PANELEN<br />
“Ik was enige tijd geleden in een aantal ‘flip counties’ in Pennsylvania,<br />
regio’s die van Obama naar Trump zijn gegaan. Ik was benieuwd<br />
hoe het er daar voorstaat en of de mensen bereid zijn terug te keren<br />
naar de Democraten, maar ik heb de indruk dat ze verloren zijn voor<br />
die partij. Trump heeft in die gebieden zijn positie bestendigd door gebrek<br />
aan daadkracht bij de Democraten. Er is sprake van een soort continuüm<br />
van schuivende panelen. In tegenstelling tot lager opgeleiden<br />
in de plattelandsregio’s, drijven de wat hoger opgeleide Republikeinen<br />
juist een beetje weg van de partij. Ze voelen zich politiek ontheemd en<br />
bij gebrek aan een politiek thuis identificeren ze<br />
zich als onafhankelijke kiezers. Als er ooit ruimte<br />
komt voor een derde partij in de Amerikaanse<br />
politiek melden velen van hen zich onmiddellijk<br />
aan. Die groep wordt steeds interessanter, maar<br />
het zal moeilijk zijn de macht van de Democraten<br />
en Republikeinen te doorbreken. Dat kan alleen<br />
met een grote kritische massa die vindt dat<br />
het huidige systeem niet meer werkt. Toch groeit<br />
de beweging, die uiteindelijk voor het kantelpunt<br />
kan zorgen.”<br />
ANDER PERSPECTIEF<br />
Vaak gebeurt het andersom, maar Laila Frank<br />
heeft pas voor de journalistiek gekozen na een<br />
succesvolle loopbaan als politiek adviseur en campagnespecialist. In de<br />
Verenigde Staten heeft ze zich aangesloten bij verschillende campagnes,<br />
waaronder die van presidentskandidaat Barack Obama in 2012,<br />
voor wie ze een aantal maanden als ‘field organiser’ heeft gewerkt in<br />
Philadelphia. “Ik was onder meer verantwoordelijk voor de kiezersregistratie,<br />
maar zag het vooral als een mogelijkheid om het vak beter te<br />
begrijpen en het land te leren kennen.” In 2018 stapt ze over, omdat ze<br />
behoefte heeft aan meer reflectie op wat ze doet en vooral omdat de<br />
journalistiek haar altijd heeft getrokken.<br />
Ze kiest uiteindelijk, in tegenstelling tot de meeste Amerikacorrespondenten,<br />
voor een standplaats aan de westkust, om zo een ander perspectief<br />
op dit land en zijn inwoners te krijgen. “Ik gebruik mijn verle-<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 105
106 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
VERENIGDE STATEN<br />
den ook in wat ik nu doe. Dat bepaalt mijn blik<br />
en hoe ik naar het land, campagnes en kandidaten<br />
kijk. Zakelijk gezien is het misschien<br />
niet de beste optie, maar het maakt me een bijzonder<br />
gelukkig en rijk mens. Als je gedreven<br />
met politiek bezig bent en tijdens campagnes<br />
vaak middenin een storm zit is dat spannend,<br />
maar daarvan kreeg ik een beetje genoeg.<br />
Soms is het fijn erboven te hangen en grotere<br />
verbanden te zien, zonder rekening te hoeven<br />
houden met de belangen van politici. Wat dat<br />
verleden betreft heb ik bijvoorbeeld tijdens de<br />
Obamacampagne in een wijk van Philadelphia<br />
gezeten, waar je echt het cement van zo’n<br />
land leert kennen. Die ervaring is waardevol.”<br />
OPA EN KENNEDY STIERVEN<br />
DEZELFDE DAG<br />
Op de vraag waar haar interesse voor Amerika<br />
vandaan komt, antwoordt Laila: “Mijn<br />
opa stierf dezelfde dag dat John F. Kennedy<br />
overleed in 1963. Ik heb de beste man nooit<br />
gekend, maar ken wel het verhaal van mijn<br />
je op één dag in twintig verschillende Amerika’s.<br />
Het fascineert mij als politicoloog enorm<br />
dat inwoners zich desondanks één voelen en<br />
hoe je dit immense land ook als één natie kan<br />
besturen. Tegelijk zie ik dus dat de belofte van<br />
de Amerikaanse droom voor zoveel mensen<br />
niet meer waar blijkt te zijn. Mensen moeten<br />
altijd vechten in dit land. Ze worden geboren<br />
om te vechten, presteren, zichzelf te bewijzen.<br />
Daar komen ontzettend mooie dingen<br />
uit voort, maar ook heel veel ellende. In die tegenstelling<br />
is het vermogen en onvermogen<br />
van de mensen en de maatschappij ontzettend<br />
uitvergroot, wat een rijkheid aan verhalen oplevert.<br />
Wie belangstelling heeft voor waartoe<br />
mensen in staat zijn en hoe ze zich verhouden<br />
tot het leven en elkaar, vind ik Amerika<br />
een hele rijke bron aan informatie. Dat boeit<br />
mij eindeloos.”<br />
‘Soms is het fijn<br />
derdeel van het verhaal van Amerika. Van<br />
bekrompen tot ruimdenkend en alles daartussen.<br />
Vrijheid is een belangrijk marketinginstrument,<br />
maar of dat nog zo is? Ik zie ook<br />
hele andere dingen. Ook in Nederland zijn we<br />
gefocust op Washington en de president, op<br />
de poppetjes, terwijl politiek uiteindelijk altijd<br />
een spiegel is van wat speelt in een samenleving.<br />
Washington is een belangrijk element<br />
van die puzzel die Amerika heet, maar je mist<br />
ontzettend veel wanneer je niet kijkt naar wat<br />
in de rest van het land gebeurt. Hoe mensen<br />
leven, wat ze dagelijks meemaken. Welke impact<br />
hebben maatregelen van Washington, of<br />
is dat wat Brussel voor veel Europeanen is? De<br />
ogen zijn, vind ik, te veel op Washington gericht,<br />
terwijl lokale politiek zo belangrijk is.<br />
Lokaal gebeurt alles. Burgemeesters en gouverneurs<br />
hebben hun eigen budgetten en verantwoordelijkheden.<br />
Daarom is er strijd tussen<br />
de staten en de president.” Volgens Laila<br />
leeft de nationale politiek helemaal niet zo bij<br />
de gemiddelde Amerikaan. “Veertig procent<br />
moeder. Zij zei altijd: ‘De wereld huilde om<br />
van de Amerikanen stemt niet en wij kijken<br />
boven de politiek te<br />
Amerika, ik huilde om mijn vader’. Dat verhaal<br />
naar dat land alsof het een democratisch wal-<br />
heeft als kind veel indruk op mij gemaakt. hangen en grotere halla is met verkiezingen als nationale volks-<br />
Later begreep ik pas dat zij eigenlijk in het verdriet<br />
van Amerika haar troost vond. Als kind<br />
zo. Sterker, er zijn steeds meer Amerikanen<br />
sport waaraan iedereen meedoet. Dat is niet<br />
verbanden te zien’<br />
zag ik daardoor Amerika als een soort belofte,<br />
die leidde tot een bijna mythische fascinatie<br />
doordat ik zag wat het mijn moeder gaf.<br />
Als twintiger werd ik verliefd op New York<br />
en de rijkheid en veelzijdigheid van het leven<br />
daar. Later werd het de politiek. De laatste<br />
misschien tien jaar zit de fascinatie ook erg<br />
in hoe het kan dat dit land überhaupt bestaat.<br />
Een democratie die zo jong is en verbonden<br />
door het idee van een belofte. Mensen denken<br />
altijd dat het één land is, maar eigenlijk zijn<br />
het er gewoon vijftig met evenzoveel klimaten<br />
en culturen. Als je door het land reist kom<br />
VRIJHEID<br />
We hebben het nog even over vrijheid, een<br />
van de motto’s van het land. “De slogan van<br />
de staat New Hampshire, ‘Live free or die’, is<br />
favoriet bij mij. Aan de ene kant is er het idee<br />
dat mensen kunnen doen wat ze willen en vrij<br />
zijn, terwijl de sociale normen naar mijn mening<br />
juist heel beperkend kunnen zijn. Mensen<br />
spreken elkaar snel aan op wat zij niet<br />
vinden kunnen. Ook dat grote contrast is on-<br />
die zich in dit politieke systeem niet gehoord<br />
en gekend voelen. Geld speelt daarin een rol<br />
en bovendien telt niet elke stem gelijk. Het<br />
maakt uit waar je woont of je stem meetelt<br />
voor verkiezingen en dus de verdeling van<br />
het budget. ‘One man, one vote’ is een systeem<br />
dat ik beschouw als weeffout in deze<br />
jonge democratie. Wanneer de beweging<br />
die verandering wil groeit en het kantelpunt<br />
over enkele tientallen jaren is bereikt denk ik<br />
dat er uiteindelijk een spannender, representatievere<br />
democratie komt en het speelveld<br />
enorm zal veranderen.”<br />
Laila Frank is politicoloog, journalist, spreker en Amerika-specialist. Ze schrijft onder andere voor de Groene Amsterdammer en duidt<br />
regelmatig de actualiteit voor media waaronder actuele NOS-uitzendingen, praatprogramma’s als ‘Op1’en ‘Beau’ en is geregeld<br />
te horen op BNR. Laila Frank komt eind september terug naar Nederland en zal dan veelvuldig aan het woord komen in de media<br />
en ook weer optreden als spreker. Ook in die functie wordt ze enorm gewaardeerd, zoals blijkt uit deze reactie op de website van<br />
Speakers Academy®: ‘Laila is een authentiek spreker. Als luisteraar wil je worden meegenomen: door een verhaal dat goed in elkaar<br />
zit, door een onderwerp dat je raakt, maar bovenal door een spreker die een verhaal weet te dragen. (…) Door Laila kijk je anders naar<br />
Amerika. Voorbij de headlines. Voorbij de 140 tekens’.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl
COLUMN<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
Een computer is<br />
geen typemachine<br />
OOK SLIMMER<br />
WERKEN?<br />
Martijn Aslander<br />
'It's Hard to Make a Difference When You Can't Find Your Keys', luidt de titel van de bestseller van Marilyn Byfield.<br />
Die vlieger gaat ook op als we kijken naar digitalisering en digitaal bewustzijn in de wereld van werk en organiseren:<br />
zolang boards en managementteams zelf hun computers blijven gebruiken als moderne typemachines, heeft een<br />
digitaal verandertraject door een extern bureau weinig zin.<br />
© DANIEL MAISSAN<br />
“<br />
Sinds de opkomst van de netwerken<br />
informatiesamenleving rond<br />
2008, zijn maar weinig mensen zich<br />
bewust van de veranderende spelregels in<br />
de wereld van werk en organiseren.<br />
Maar stilstaan bij deze veranderingen<br />
is noodzakelijk om alle medewerkers van<br />
een organisatie aan boord te krijgen in die<br />
broodnodige digitaliseringsslag. Mensen<br />
houden namelijk niet van verandering. En<br />
zeker niet als iemand anders die voor je<br />
heeft bedacht. Het heeft dus zin om eerst te<br />
begrijpen waarom die verandering je ook<br />
echt iets oplevert.<br />
Gek genoeg begint een zinvolle slag op<br />
dit gebied met een blik op het verleden.<br />
Als je je erin verdiept, dan zul je namelijk<br />
zien dat het huidige werk-gereedschap,<br />
dat meestal digitaal van aard is, zijn oorsprong<br />
vindt in de jaren ‘70 kantooromgeving.<br />
En dat de programma's die de meesten<br />
van jullie gebruiken veredelde versies zijn<br />
van de typemachine en de spreadsheet. Hierdoor<br />
is naast e-mail en whatsapp het staande<br />
of liggende A4-tje het dominante transportmiddel<br />
geworden van informatie in organisaties.<br />
En aangezien de hoeveelheid te delen en<br />
verwerken informatie exponentieel is toegenomen,<br />
is het wachten op de gevolgen van de<br />
ramp die deze informatiestress veroorzaakt.<br />
Het is dus zaak om Digitaal Fit te blijven.<br />
Want voor het welzijn én de slagkracht van<br />
de medewerkers is voldoet louter aandacht<br />
voor het fysieke en mentale stuk niet langer<br />
en moeten we, zeker in het post-coronatijdperk,<br />
digitale fitheid serieus gaan nemen.<br />
Dat doen we mijns inziens door aandacht<br />
voor digitaal bewustzijn, digitale<br />
vaardigheden, persoonlijke ontwikkeling<br />
en persoonlijk kennismanagement.<br />
Er is op het web een heuse tekst-renaissance<br />
gaande met compleet nieuw, krachtig<br />
gereedschap dat niet gebaseerd is op de<br />
door Microsoft gekopieerde traditionele<br />
jaren ‘70 instrumenten. Dit moderne gereedschap<br />
is intuïtiever, makkelijker en<br />
vele malen sneller en flexibeler. Helaas lijken<br />
veel HR- en OR-functionarissen niet<br />
heel veel op te hebben met dit soort nieuwe<br />
fratsen. Als ze zich al bewust zijn van<br />
het bestaan ervan. Het resultaat: flexwerkers<br />
in de digitale voorhoede halen iedereen<br />
links en rechts in door hun innovatievermogen<br />
en flexibiliteit op dit gebied.<br />
President Clintons campagnestrateeg<br />
riep ooit: 'It's the economy, stupid'. Ik denk<br />
dat organisaties dat tegenwoordig rustig kunnen<br />
veranderen in “It’s the information, stupid".<br />
Want degene die het best informatie kan<br />
opsporen, analyseren, bewerken en delen met<br />
anderen, is degene met de meeste slagkracht.<br />
Ik vertel jullie er graag over tijdens mijn presentaties<br />
en webinars!<br />
Martijn Aslander is stand-up filosoof, 'boardroom'-sparring partner en mede-auteur van de bestseller 'Nooit Af'. Hij bouwde<br />
handmatig het grootste hunebed ter wereld, stond aan de wieg van Lifehacking.nl en is mede-oprichter van Permanent Beta. Zowel<br />
op het podium als in zijn publicaties brengt hij met hartstocht en humor de complexe impact van technologie op de samenleving in<br />
kaart. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 107
© FIVEPOINTSIX<br />
108<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
CORONAPANDEMIE<br />
‘Met hard optreden kunnen we het<br />
virus het land uit drijven’<br />
prof. dr. Ab Osterhaus<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
Als de overheid niets had gedaan zouden in Nederland niet ruim 6.000, maar naar schatting tussen 50.000 en 100.000 mensen<br />
sterven aan het coronavirus. Viroloog prof. dr. Ab Osterhaus, bekend van televisie, radio en kranten, vindt het van de gekke<br />
dat mensen daar tijdens massale demonstraties tegenin gaan. Hij ziet liever wat strengere maatregelen die straks misschien<br />
overbodig blijken te zijn, dan een aanpak die nu meer vrijheid geeft. Wanneer het virus daardoor een tweede of zelfs derde keer<br />
oplaait zijn de gevolgen immers veel groter. Hoewel sommigen hem beschuldigen van een wat al te sombere kijk, zegt Osterhaus<br />
zelf: “Naar doemprofeten wordt sowieso nooit geluisterd, daarom probeer ik het altijd zo positief mogelijk te brengen. Ik ben<br />
altijd erg optimistisch, in dit geval moet je ook realistisch zijn.”<br />
“<br />
In Engeland is men enkele weken te laat begonnen<br />
met maatregelen nemen. Kijk hoe<br />
erg het daar is. Of in de Verenigde Staten<br />
en Zuid-Amerika. In Brazilië is sprake van totale<br />
ontkenning, met als gevolg onvoorstelbare<br />
dodencijfers. Niets doen betekent een veelvoud<br />
van het aantal ziekte- en sterftegevallen.<br />
Het enige voordeel dat ik daarvan kan bedenken<br />
is dat dan de groepsimmuniteit ontstaat<br />
waarover men hier in het begin speculeerde.<br />
Als – net als bij influenza – op een gegeven<br />
moment een grote spreiding optreedt<br />
en heel veel mensen zijn geïnfecteerd en resistent<br />
worden, stopt zo’n virus. In dit geval<br />
heeft echter zo’n 90 tot 95 procent van de bevolking<br />
het coronavirus nog niet gezien en<br />
kan het nog zeer veel mensen infecteren”, vertelt<br />
Ab Osterhaus. “Wanneer je nu de maatregelen<br />
laat waaien overleven veel mensen dat<br />
niet en geldt hetzelfde voor de economie en de<br />
politiek. Ik snap wel de reactie dat door griep<br />
ook veel oude mensen sterven en sommige<br />
jaren, zoals het spookjaar 2018 toen bijna<br />
9.000 mensen eraan stierven, zelfs verschrikkelijk<br />
zijn, maar COVID-19 is van een andere<br />
orde van grootte.” Verspreiding kan dan wel<br />
immuniteit opleveren, maar de gevolgen voor<br />
de populatie zijn te groot. Een vaccin kan dan<br />
volgens de viroloog helpen. “Daarmee kun je<br />
minimaal de risicogroepen vaccineren. Dat<br />
spaart levens en de economie. Hoe lang we<br />
dan nog met het virus zitten hangt af van de<br />
werking van het vaccin en hoe lang die aanhoudt,<br />
maar ook van het aantal mensen dat<br />
bereid is zich preventief te laten inenten. Bovendien<br />
weten we nog niet of zo’n vaccin alleen<br />
de ziekte voorkomt of ook de verspreiding<br />
tegenhoudt. Feit is wel dat hoe meer<br />
mensen zich laten vaccineren en hopelijk niemand<br />
meer besmetten, des te eerder zaak is afgelopen.<br />
Ik ben dus voor vaccinatie.”<br />
Osterhaus erkent dat er scepsis is. Veel<br />
mensen weigeren nu al de griepprik, omdat<br />
die niet zou werken vanwege het feit dat virussen<br />
voortdurend muteren. “Elk jaar hebben<br />
we een vaccin voor risicogroepen, onder<br />
wie oudere mensen, dat niet optimaal is<br />
maar wel tussen veertig en zestig procent bescherming<br />
biedt bij deze groepen. Het risico<br />
op complicaties en doodgaan door het virus<br />
neemt bij individuele mensen sterk af. In landen<br />
waar de griepprik niet gratis wordt aangeboden,<br />
wat bij ons wel gebeurt, zie je vrij veel<br />
extra sterfte aan de griep. Wat corona betreft,<br />
zeg ik heel fier, zal er over een jaar hopelijk wel<br />
een werkzaam vaccin zijn en ook dan zullen er<br />
mensen zijn die het niet nodig vinden zich te<br />
laten inenten. Anti-vaxxers voeren campagnes<br />
om duidelijk te maken dat vaccinatie zowel<br />
bij influenza als corona niet nodig is en het<br />
gezond is die ziektes te krijgen.” Dan bouw je<br />
toch weerstand op? “Ja, maar je gaat er ook aan<br />
dood”, antwoordt Osterhaus.<br />
NIET DE EERSTE PANDEMIE<br />
“Kijkend naar vorige pandemieën, zoals de<br />
Spaanse, Hongkong, Aziatische en Mexicaanse<br />
griep zie je dat er vaak een tweede of zelfs<br />
derde golf komt. Doordat minder dan tien<br />
procent van de bevolking op dit moment besmet<br />
is geweest, gebiedt de redelijkheid te zeggen<br />
dat de kans op nieuwe uitbraken zonder<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 109
CORONAPANDEMIE<br />
speciale maatregelen te nemen vrij groot is. doen. Wij waren recent in een soort hoerastemming.<br />
De algemene houding was dat we<br />
Door de basisregels – 1,5 meter afstand houden,<br />
frequent handen wassen, geen handen het virus hebben overwonnen en we verder<br />
schudden – consequent in acht te nemen is dat kunnen versoepelen. Dat is de situatie van een<br />
risico flink te verkleinen. Zeker in combinatie paar weken geleden, want het virus laat nu<br />
met zorgvuldig bron- en contactonderzoek, midden in de zomer een duidelijke opleving<br />
het toepassen van mondkapjes en andere zien. Kun je nagaan wat er in het najaar en de<br />
middelen. Het blijkt echter steeds moeilijker winter kan gebeuren. Natuurlijk de maatregelen<br />
hebben geholpen, al dan niet mede dank-<br />
te zijn voor mensen zich aan die 1,5 meter te<br />
houden. Dat zal te maken hebben met gebrek zij de weersomstandigheden en dan gaan we<br />
aan acceptatie. In Azië houdt men zich doorgaans<br />
veel beter aan de regels.” Wat die mond-<br />
dat zoals gezegd meer dan negentig procent<br />
weer over tot de orde van de dag. We vergeten<br />
kapjes betreft zijn de meningen in Nederland van de bevolking nog niet zelf in aanraking is<br />
nogal verdeeld. Het RIVM, het OMT en dus geweest met het virus en er dus optimaal gevoelig<br />
voor is. Ik denk dat we ons dus voor de<br />
ook het kabinet zijn niet overtuigd van de preventieve<br />
werking ervan en zien ook gevaren. komende herfst grote zorgen moeten maken<br />
Osterhaus: “Het probleem is dat we goed weten<br />
dat professionele, medische mondkapjes kan zijn van een echte tweede grote golf met<br />
en de opleving van de zomer een voorbode<br />
duidelijk goed werken, maar die zijn alleen mogelijk weer een lockdown. Nederland voor<br />
bestemd voor de zorg. Daarbuiten bestaat de tweede keer op slot zetten zou echter helemaal<br />
verschrikkelijk zijn. Daarom kunnen<br />
een wildgroei van allerlei zelfgemaakte producten,<br />
waarvan je je moet afvragen in hoeverre<br />
die echt bescherming bieden. Ik denk en meer maatregelen nemen, zodat we aan de<br />
we beter nu wat harder op de trommel slaan<br />
dat een besmet iemand die een mondkapje veilige kant blijven.”<br />
draagt, doorgaans wel bijdraagt aan het reduceren<br />
van het aantal fysieke druppeltjes WONDERLIJK<br />
dat vrijkomt, maar dat een niet-professioneel Het is Europees gezien wonderlijk als één<br />
kapje veel minder beschermt tegen het inademen<br />
van aerosolen (minuscule druppeltjes). van dezelfde wetenschappelijke gegevens, bij-<br />
of twee landen zich anders opstellen op basis<br />
Er gaan ook stemmen op die zeggen dat mensen<br />
die mondkapjes dragen denken dat ze beneusbescherming,<br />
zegt Osterhaus. Waarom<br />
voorbeeld als het gaat over het nut van mondschermd<br />
zijn en daardoor te dicht bij elkaar dan geen gezamenlijke EU-politiek? “Dat is<br />
komen, alhoewel het daarentegen ook juist lastig. In Nederland zijn de regionale verschillen<br />
al groot, laat staan in heel Europa. Het vi-<br />
een afschrikkende werking zou hebben.”<br />
rus is in Brabant begonnen te circuleren, maar<br />
HOERASTEMMING<br />
in Groningen en Fryslân gebeurt bijna niets.<br />
Bij het invoeren van de mondkapjesplicht Ik zou wel graag zien dat de Europese ministers<br />
de koppen virtueel bij elkaar steken en<br />
op drukke plekken in Rotterdam, omdat daar<br />
op dat moment – begin augustus – veel nieuwe een soort scenarioplan opstellen. Als dit of<br />
besmettingen zijn, zegt burgemeester Ahmed dat het geval is gaan we met z’n allen dit of dat<br />
Aboutaleb – vrij vertaald – dat wetenschappers<br />
het oneens zijn en hij het ook niet weet, in België sneller verslechterde dan in Neder-<br />
doen. Ik heb in augustus gezien dat de situatie<br />
dus: ‘baat het niet dan schaadt het waarschijnlijk<br />
ook niet. Ik wil mezelf later recht in de en compleet anders dan bij ons. Dat is moeiland,<br />
maar dat de maatregelen strenger waren<br />
ogen kunnen blijven kijken’. Osterhaus: “Liever<br />
nu op veilig spelen, ook al blijkt dat ach-<br />
dan ‘als zij het al niet weten, wat moet en zal<br />
lijk uit te leggen. De gemiddelde burger denkt<br />
teraf overdreven, is beter dan helemaal niets ik dan doen?’” Osterhaus vindt dat er maatre-<br />
110 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
gelen moeten komen waarop we kunnen bouwen.<br />
“Over die 1,5 meter hoef je niet te praten,<br />
die moet je absoluut in stand houden. Dat<br />
lukt begrijpelijkerwijs niet altijd, dat zien we.<br />
Er zijn ook allerlei andere randverschijnselen.<br />
Zo’n demonstratie op 1 augustus in Berlijn…<br />
het moet niet gekker worden. Ook in Duitsland<br />
is veel bereikt door juist een aantal maatregelen,<br />
dan moet je niet massaal daar tegenin<br />
gaan. Het is nodig vertrouwen bij de bevolking<br />
te kweken om dat te voorkomen. Natuurlijk<br />
zijn er die feestjes, die relatief veel besmettingen<br />
tot gevolg hebben. Daarom hamer ik<br />
steeds op bron- en contactonderzoek. Dat is<br />
zo belangrijk. Ik heb alle bewondering voor<br />
de mensen bij de GGD die heel hard werken.<br />
Als we dat efficiënter kunnen organiseren, zodat<br />
het minder tijd kost, zal dat wel meer mankracht<br />
en dus geld kosten, maar valt er tegelijk<br />
veel te winnen op het gebied v an de volksgezondheid<br />
en de economie. Dan kunnen we de<br />
neergaande lijn van het reproductiegetal R0<br />
voortzetten. Als we die verder doorduwen en<br />
we – na een beperkte groei – weer onder de<br />
1 uitkomen (dan besmet elke coronapatiënt<br />
minder dan één andere persoon) raken we het<br />
virus uiteindelijk kwijt. Per definitie. Wel zullen<br />
er nieuwe oplevingen zijn, maar daar ben<br />
je dan goed op voorbereid. Dat is de epidemiologische<br />
grondgedachte. Wanneer we boven<br />
die 1 zitten kunnen mensen wel zeggen<br />
geen paniek, maak je geen zorgen het komt<br />
goed, maar dat betekent wel dat het virus zich<br />
weer uitbreidt. Dat kan heel exponentieel<br />
gaan. Ik vraag me dan ook nu weer af waar de<br />
mensen mee bezig zijn.”<br />
EEN UITDAGING<br />
De coronapandemie is een uitdaging en<br />
niet alleen voor iedere viroloog. Al was het<br />
maar omdat het niet één discipline betreft.<br />
Virologie, epidemiologie, allerlei disciplines<br />
functioneren naast elkaar. Ook sociologie en<br />
psychologie spelen een rol. “De mens is een<br />
moeilijk voorspelbaar wezen, die als ie ergens<br />
genoeg van krijgt de kont tegen de krib gooit.<br />
Dat gebeurt nu. Ik heb daar gedeeltelijk be-
CORONAPANDEMIE<br />
grip voor en besef dat het OMT en nog meer<br />
de politiek daardoor steeds opnieuw naar de<br />
haalbaarheid van maatregelen moeten kijken<br />
en vooraf moeten nadenken over wat zij<br />
daarna op hun bordje krijgen.” Ab Osterhaus<br />
is ook dierenarts. “Als wij problemen hebben<br />
met mond-en-klauwzeer of vogelpest weten<br />
we precies wat te doen. Geen concessies, meteen<br />
er bovenop zitten. We sluiten alles af. Er<br />
gebeurt niets meer. Klaar. Met een paar weken<br />
of maanden zijn we ervan af en voorkomen we<br />
grotere rampen. Zo doen we dat.” Het is niet te<br />
vergelijken met wat nu tijdens de coronapandemie<br />
gebeurt. “Mensen zien zoals gezegd de<br />
ernst van de situatie niet meer helemaal in en<br />
realiseren zich niet wat de gevolgen van hun<br />
gedrag kunnen zijn, maar jonge mensen die<br />
zelf niet ziek worden en hooguit een beetje<br />
hoesten als ze besmet zijn, gaan wel naar<br />
huis. Veertien dagen later zijn hun ouders en<br />
nog later hun grootouders besmet. Vanuit de<br />
zorg komen berichten dat het aantal ic-bedden<br />
enorm is vergroot en opmerkingen als ‘we<br />
kunnen het aan met z’n allen’. Natuurlijk moet<br />
niemand in paniek raken, maar aan het einde<br />
van de rit kijken hoe we ermee omgaan kan<br />
nooit het criterium zijn. Dat is dat je het bij de<br />
bron moet aanpakken en dan nog ben je mede<br />
afhankelijk van de eerlijkheid van mensen bij<br />
bijvoorbeeld contactonderzoek.<br />
VIRUS HET LAND UITDRIJVEN<br />
Ab Osterhaus is een gedreven man. De een<br />
bekritiseert hem, de ander omarmt hem (hoewel<br />
dat nu even niet letterlijk mag). Om uit de<br />
crisis te geraken hanteert hij een rekenmodel<br />
dat laat zien dat het virus het land uit te drijven<br />
is door het harder aan te pakken met bron- en<br />
'We kunnen beter nu te<br />
heftig reageren en te<br />
veel doen’<br />
contactonderzoek, mondkapjes, de coronaapp,<br />
die er al maanden geleden had moeten<br />
zijn, en door het uitgebreid testen en zo nodig<br />
isoleren van álle contacten van positief geteste<br />
mensen. “Het is aangetoond dat die aanpak<br />
werkt. Natuurlijk zijn er pieken wanneer bijvoorbeeld<br />
mensen terugkeren van vakantie,<br />
van wie een aantal zeker is geïnfecteerd, maar<br />
die kun je op dezelfde manier te lijf gaan. Wat<br />
mij betreft moeten we niet zeggen dat het allemaal<br />
meevalt als er al wekenlang maar rond<br />
de 20 coronapatiënten op de ic liggen, dat is de<br />
verkeerde attitude, maar kunnen we beter te<br />
heftig reageren en te veel doen. Als dat wat extra<br />
kost moet dat maar, want dat weegt niet op<br />
tegen de prijs die je moet betalen als je te weinig<br />
doet. Dus: voorkomen dat het virus zich<br />
vanuit een aantal haarden verder verspreidt.”<br />
Nadenkend zegt hij: “Je wordt niet populair<br />
als je zegt waarop het staat.”<br />
Is het een interessante tijd voor een viroloog?<br />
Osterhaus: “Het is altijd ene beetje dubbel.<br />
Veel mensen overlijden. Wij bijten ons<br />
voornamelijk vast in wat de interventiemogelijkheden<br />
zijn, maar eigenlijk staan we met<br />
lege handen, doordat we ons – ondanks herhaalde<br />
oproepen daartoe door onder anderen<br />
virologen – de afgelopen twintig jaar niet<br />
beter hebben voorbereid. Er zijn geen goede<br />
antivirale middelen en geen vaccins tegen<br />
het huidige pandemisch virus. Ik werk<br />
zelf mee aan enkele Europese projecten die er<br />
juist op gericht zijn tijdens de interpandemische<br />
periode - in vredestijd – breed werkende<br />
vaccins te ontwikkelen voor het geval dat.<br />
Daaraan besteden Europa en Amerika geld,<br />
maar dat zal veel te weinig blijken te zijn. Na<br />
de pandemie moeten we kijken of we daarin<br />
niet meer moet investeren. Als je alleen al<br />
praat over het op de plank hebben liggen van<br />
mondkapjes voor de ziekenhuizen had veel<br />
leed gescheeld. Momenteel coördineer ik een<br />
heel groot project tussen Europese en Indiase<br />
groepen, dat zich bezighoudt met het ontwikkelen<br />
van een universeel vaccin tegen<br />
influenza bijvoorbeeld, wat een bredere bescherming<br />
kan bieden waaraan je ook ten tijde<br />
van een pandemie wat kunt hebben”, besluit<br />
Osterhaus optimistisch.<br />
Prof. dr. Ab Osterhaus (1948) is viroloog en influenzadeskundige. Hij is afgestudeerd als dierenarts aan de Rijksuniversiteit Utrecht.<br />
Daar promoveerde hij in 1978 op het proefschrift: ‘Feline infectious peritonitis: identification, propagation and epidemiology’:<br />
handelend over een coronavirus van de kat. Osterhaus heeft zestien jaar voor het RIVM gewerkt, laatstelijk als hoofd van het<br />
laboratorium voor Immunobiologie. In 1993 werd hij hoogleraar virologie aan de Medische Faculteit van de Erasmus Universiteit en<br />
daarmee hoofd van de afdeling Virologie. In 2013 richtte hij aan de Tierärtzliche Hochschule in Hannover een nieuw Instituut op, dat<br />
onderzoek doet aan zoönosen. Osterhaus is diverse malen onderscheiden.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 111
COLUMN<br />
‘How are you doing?’<br />
DIRECT NAAR<br />
ZIJN PROFIEL<br />
dr. Alex Klein<br />
“Sta je er voor open om op een respectvolle wijze geprikt en geprikkeld te worden? Als antwoord op de vraag ‘how are you doing’, mag<br />
ik je overzicht over en inzicht geven in jouw ‘how’, jouw ‘doing’, maar vooral jouw ‘you’? Het gaat me om jou, jij wordt aangesproken,<br />
want jij wilt verbeterinzichten krijgen voor je werk, privé of zelf. Concrete handvatten, waar je morgen mee aan het werk kunt…”<br />
MAG IK EEN MOMENTJE<br />
MET JOU?<br />
(Zelf-)Leiderschap vanuit innerlijke<br />
rust en balans bepaalt de mate waarin jij<br />
in staat bent om je eigen functioneren te<br />
verbeteren, waar nodig. Om de blokkades<br />
die jou tegenhouden te zien en vervolgens<br />
weg te nemen voor betere resultaten heb<br />
ik de Ster van Verbetering en Genezing<br />
ontwikkeld. ‘So, how are you doing?’<br />
ZO WORD JE BETER!<br />
Leg je de nadruk op ‘doing’, dan gaat<br />
het over de resultaten, de uitkomsten. De<br />
winstgevendheid van je bedrijf of het bereiken<br />
van een persoonlijke doel. Leg je de<br />
nadruk op ‘how’, dan gaat het over jouw werkwijze. De methoden van<br />
sales en marketing bijvoorbeeld of de mate van personeelsbetrokkenheid.<br />
Het liefst leg ik echter de nadruk op ‘you’, want zowel ‘how’ als<br />
‘doing’ zijn het resultaat van jou als persoon.<br />
Mag ik een moment met jou? Daar word jij namelijk beter van!<br />
MIJN TWEE PADEN<br />
‘Op zoek naar ‘beter’ is mijn credo, allereerst in de koppeling tussen<br />
theorie en praktijk. Ik studeerde marketing, verkoopmanagement<br />
Ster van Verbetering en Genezing<br />
en communicatiekunde, aangevuld met<br />
een MBA van Universiteit Nyenrode en<br />
een 'corporate finance master' van de universiteit<br />
van Rochester (Verenigde Staten).<br />
Daarna promoveerde ik aan Nyenrode<br />
op een onderzoek van meer dan tien<br />
vakgebieden, waardoor ik in staat ben om<br />
de mens centraal te stellen in werkelijk alle<br />
bedrijfskundige resultaten. Bij meerdere<br />
bedrijven in verschillende sectoren heb<br />
ik directiefuncties vervuld, ik geef les aan<br />
Nederlandse en buitenlandse hogescholen<br />
en universiteiten in alle bedrijfskundige<br />
vakken en verzorg presentaties door<br />
heel Europa en de Verenigde Staten. Dus:<br />
stel een vraag, krijg het antwoord.<br />
Daarnaast ben ik mijn hele leven al bekend met het feit dat er meer<br />
is tussen hemel en aarde; van jongs af zie en voel ik energievormen, die<br />
anderen niet ervaren. Daardoor heb ik naast levenslust ook levensrust.<br />
Mijn ego voorbij zoek ik nu naar ‘beter’ in meer spirituele zin; niet<br />
voor mijzelf, maar voor de ander. Voor jou dus! Mijn innerlijke rust en<br />
balans stellen me in staat om steeds helderder te zien, te horen en te<br />
weten wat het antwoord is op alle vragen. Niet louter de bedrijfsmatige,<br />
maar al je vragen. Daar word jij beter van!”<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Dr. Alex Klein (1969) geeft les op Nederlandse en buitenlandse universiteiten in verschillende<br />
bedrijfskundige vakgebieden, van marketing tot financieel management, van verkoop tot HRM, van<br />
procesmanagement tot ‘management accounting’. Hij combineert een brede theoretische achtergrond<br />
met gedegen praktijkervaring (als commercieel directeur van een glasfabriek en financieel directeur bij<br />
een internationale beveiligingsorganisatie). Hij is auteur van meerdere boeken, van een studieboek waarin<br />
alle bedrijfskundig financiële berekeningen aan de hand van stroomschema’s worden uitgelegd tot<br />
verscheidene managementboeken. Alex Klein wordt geregeld gevraagd als economisch duider voor radio<br />
en televisie en verzorgt inspirerende lezingen voor managers uit het bedrijfsleven die hij een kundige<br />
spiegel voorhoudt.” Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
112<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© ZODEBALA<br />
THE<br />
CONSCIOUS EDITION III<br />
EXCLUSIEVE INTERVIEWS MET<br />
BRUCE LIPTON<br />
DAVID LYNCH<br />
DEVRA DAVIS<br />
GABRIEL COUSENS DR.<br />
JANE GOODALL<br />
JEFFREY M. SMITH<br />
JOEL FUHRMAN<br />
MARCEL MESSING<br />
OCEAN ROBBINS<br />
PAMELA POPPER<br />
STEVE BLAKE<br />
STEVEN DRUKER<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 113
© LUIGINO DE GRANDIS<br />
‘Je moet verder<br />
denken dan je genen’<br />
COVID-19 beheerst de wereld. Het is niet het eerste coronavirus dat de mensheid treft, maar het is wel voor het eerst dat<br />
we geprogrammeerd zijn met de overtuiging dat deze variatie 'dodelijk' kan zijn. Het is waar dat wereldwijd meer doden<br />
zijn gevallen dan tijdens een ‘gewone’ griepepidemie, maar feit is ook dat de meeste mensen die het virus meedragen niet<br />
sterven. Waar dat wel gebeurt is meestal sprake van onderliggend lijden. Volgens de bekende Amerikaanse celbioloog Dr.<br />
Bruce Lipton gebeurt er iets anders: autoriteiten en media brengen de gezondheid van de mensen in gevaar door angst<br />
te verspreiden. “Dat is het resultaat van negatief denken (het nocebo-effect), wat compleet tegenovergesteld is aan het<br />
placebo-effect dat zich manifesteert door positief denken. Wie zich inspant om gezond te blijven, met goede voeding,<br />
lichaamsbeweging, het innemen van vitaminen en supplementen, en nog belangrijker, het vermijden van stress (bijvoorbeeld<br />
‘angst’ voor het virus), zal, zelfs als hij toch geïnfecteerd raakt waarschijnlijk alleen verkouden worden en/of koorts krijgen. We<br />
hebben al gezien dat meer mensen sterven aan stress-gerelateerde angst dan aan het eigenlijke virus". Complottheorie of is<br />
de visie van Dr. Lipton zo gek nog niet? <strong>ACADEMY</strong> belicht ontwikkelingen graag van alle kanten en zet controversiële naast<br />
algemeen aanvaarde meningen, zodat onze lezers hun eigen keuzes kunnen maken,<br />
114<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
CONSCIOUSNESS<br />
Bewustzijn zit niet in je hoofd<br />
Dr. Bruce Lipton<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
A<br />
Angstchemicaliën zoals cortisol zetten<br />
het bewustzijn, het immuunsysteem<br />
en vervolgens de gezondheid van<br />
mensen uit. “Hoe meer angst sociale media,<br />
televisie en internet verspreiden, des te meer<br />
stresshormonen vrijkomen. Het gevolg is dat<br />
het immuunsysteem verder verzwakt en mensen<br />
nog zieker worden”, zegt Dr. Bruce Lipton.<br />
“Dit is wat er de afgelopen tijd is gebeurd.<br />
Maak iedereen bang en het virus zal erger zijn<br />
dan de dag ervoor, toen je niet wist dat het er<br />
was. Alles was cool, maar ineens was je bang<br />
en kon je immuunsysteem het virus niet aan.”<br />
Volgens Dr. Lipton wordt de relatie van een<br />
persoon met dit virus bepaald door de kracht<br />
van zijn of haar immuunsysteem. Angst veroorzaakt<br />
stress, wat direct invloed heeft op<br />
het immuunsysteem. Hoe meer stress je hebt,<br />
hoe ongezonder je wordt. Tot 90 procent van<br />
de ziekten – hart- en vaatziekten, kanker, diabetes<br />
– is te wijten aan stress en heeft te maken<br />
met leefstijl. Minder dan 1 procent heeft te<br />
maken met genen. Dat is een belangrijk punt,<br />
zegt Bruce Lipton, want veel mensen denken<br />
dat alle ziekten samenhangen met genen. Het<br />
is ook een relevante constatering, doordat ze<br />
onterecht de overtuiging hebben dat ze zwakke,<br />
kwetsbare zieke mensen zijn.<br />
“Je kunt over vuur lopen als je geest sterk genoeg<br />
is. Laat me het uitleggen. Zolang je wordt<br />
beheerst door stress, ben je zwak en vatbaarder.<br />
Als je nu naar de Verenigde Staten kijkt,<br />
denk je misschien dat daar heel veel mensen<br />
zijn gestorven aan COVID-19. Waarom? In<br />
de VS heeft 60 procent van de bevolking minstens<br />
één chronische ziekte die het immuunsysteem<br />
in gevaar brengt, 40 procent van de<br />
Amerikanen heeft twee of meer chronische<br />
ziekten. Hun immuunsysteem is volledig verzwakt.<br />
Zij zijn vatbaarder dan vele andere geteste<br />
mensen die het virus hebben (gehad),<br />
maar geen symptomen. Ze zijn gezond, en<br />
doordat hun immuunsysteem niet is aangetast,<br />
hebben ze meer kracht om met infecties<br />
zoals corona om te gaan. Degenen die sterven<br />
aan COVID-19 behoren tot dezelfde groep<br />
die zou zijn gestorven aan eender welke griep,<br />
omdat hun natuurlijke afweer is verzwakt. Ik<br />
heb het over mensen in een verpleeghuis, ouderen<br />
en iedereen met een chronische ziekte.”<br />
Dr. Lipton weet zeker dat het coronavirus<br />
echt niet gevaarlijker is dan een gewone<br />
griep, behalve dat de angst nu een extra bedreigende<br />
factor was en is. Krantenkoppen als<br />
'Miljoenen mensen gaan dood' geven mensen<br />
stress en verzwakken daardoor hun immuunsysteem.<br />
In plaats van het verspreiden<br />
van doemscenario's en angst, en dus mensen<br />
op een negatieve manier te programmeren,<br />
zouden de autoriteiten en de media de nadruk<br />
moeten leggen op de heilzame, positieve<br />
effecten van het opbouwen van weerstand<br />
in je lichaam door je leefstijl en dieet te veranderen.<br />
Plantaardig, met de beste gezonde<br />
ingrediënten,kortom een natuurlijk middel<br />
tegen virussen. Dat geldt ook voor de cellen.<br />
DE BESTE INGREDIËNTEN<br />
“Vijftig jaar geleden heb ik multipotentiële<br />
stamcellen gekloond. Ik haalde cellen uit<br />
een lichaam en stopte ze in een plastic schaaltje,<br />
waar ze konden groeien in een zogenaamd<br />
kweekmedium, een laboratoriumequivalent<br />
van menselijk bloed. Om dit te laten slagen<br />
gebruikte ik de beste gezonde ingrediënten in<br />
het kweekmedium, anders zouden mijn cellen<br />
ziek zijn geworden en sterven. De chemie<br />
van mijn kweekmedium bepaalde de genetica<br />
van de cel, de genen bepaalden niet het lot<br />
van de cel.” Studies tonen aan dat de omgeving<br />
van de cel de genen controleert, niet omgekeerd.<br />
“Dat was in een plastic schaaltje en<br />
daar werd het onderzoek relevant”, legt Dr.<br />
Lipton uit. “Het menselijk lichaam is het originele<br />
kweekmedium, een met huid bedekte<br />
petrischaal met 50 biljoen cellen erin. De chemie<br />
van het bloed bepaalt het lot van de cellen.<br />
Wat bepaalt die chemie? Twee dingen. Voeding<br />
is nummer één. Daarom vertel ik mensen<br />
dat ze moeten stoppen met het eten van industriële<br />
landbouw- en veeteeltproducten en<br />
daarvoor in de plaats moeten overstappen op<br />
biologisch, natuurlijk en dus gezond voedsel.<br />
Dat is de basis van hun eigen kweekmedium.<br />
Slechte ingrediënten maken de cellen ziek.<br />
Ook ‘informatie’-moleculen, zoals hormonen,<br />
groeifactoren en emotionele chemicaliën,<br />
bepalen het lot van de cellen in het kweekmedium.<br />
Het is dus de informatie in het bloed<br />
die het lot van de genen bepaalt. Wie is de chemicus<br />
in jouw lichaam die de chemische samenstelling<br />
van het bloed bepaalt? Het antwoord:<br />
de hersenen.”<br />
BEELDEN IN JE GEEST<br />
Welke chemicaliën moeten de hersenen in<br />
het bloed stoppen? “Welk beeld je ook hebt<br />
in je hoofd, het brein vertaalt het in complementaire<br />
chemie. Als het een beeld is van liefde<br />
laten de hersenen chemicaliën in het bloed<br />
los zoals dopamine (voor plezier) en oxytocine<br />
(voor het versterken van je relatie) en<br />
een andere chemische stof, vasopressine, die<br />
je aantrekkelijker maakt voor je partner. Het<br />
belangrijkste is misschien wel dat de hersenen<br />
verliefdheid omzetten in groeihormoon.<br />
Wie verliefd is, is gezond, vitaal en gloeit. Dat<br />
is chemie! Nu draai ik het honderd procent<br />
om. Wat als je niet verliefd bent, maar bang<br />
bent? De chemicaliën die uit een brein komen<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 115
CONSCIOUSNESS<br />
dat angst interpreteert zijn compleet anders en hebben niets te maken<br />
met die van de liefde. Cortisol, stresshormonen, histamine, stoffen die<br />
de groei en het immuunsysteem beïnvloeden, komen allemaal vrij in<br />
het bloed. Dat is stress-chemie. In tegenstelling tot de liefde beperkt<br />
het stresshormoon de groei én het immuunsysteem.” Kun je zeggen dat<br />
het ‘medicijn’ tegen angst en stress in ons eigen brein te vinden is en<br />
hoe kunnen we daarbij komen? “Het lichaam is in een staat van groei<br />
of van bescherming, maar kan niet in beide tegelijk zijn. Een beschermingsrespons<br />
veroorzaakt door stress legt al het ‘lichamelijke onderhoud’<br />
en het immuunsysteem plat, zodat het lichaam genoeg energie<br />
heeft in een noodsituatie, bijvoorbeeld om te vluchten voor een ‘stressor’,<br />
de spreekwoordelijke sabeltandtijger. Stresshormonen zijn zo effectief<br />
in het compromitteren van het immuunsysteem, dat artsen bij<br />
transplantaties de ontvangers van organen therapeutisch voorzien van<br />
stresshormonen om te voorkomen dat hun immuunsysteem het vreemde<br />
implantaat verwerpt. Met andere woorden: wanneer stresshormonen<br />
het lichaam binnenkomen, sluiten ze de bloedvaten in de darm af<br />
en voelen mensen vlinders in hun buik. Het stresshormoon knijpt dan<br />
de bloedvaten dicht en stuwt het bloed naar de armen en benen, zodat<br />
ze weg kunnen rennen van het gevaar.” Waarom sluit het stresshormoon<br />
het immuunsysteem af, dat ons beschermt tegen interne bedreigingen?<br />
“Het immuunsysteem gebruikt veel energie, waardoor zieke<br />
mensen soms niet eens de energie hebben uit bed te komen. Als je achtervolgd<br />
wordt door een prehistorische tijger en je hebt een bacteriële<br />
infectie, dan zullen die bacteriën je een worst wezen. Misschien heeft<br />
de tijger dan wel een probleem, want hij heeft je opgegeten!" Dr. Lipton<br />
voegt toe dat stresshormonen de werking van de creatieve geest beperken,<br />
doordat de verwerkingstijd dan heel langzaam is vergeleken met<br />
die van het onbewuste. Kortom, onze intelligentie neemt af als stresshormonen<br />
aanwezig zijn. “Je stopt met denken en begint te reageren.”<br />
ONBEWUST VERSUS BEWUST<br />
Waarom doen we dat? Het antwoord ligt in de manier waarop we geprogrammeerd<br />
zijn en de rol die zowel ons bewustzijn als ons onderbewustzijn<br />
spelen. In 1982 begint Dr. Lipton de principes van de kwantumfysica<br />
te onderzoeken, “de belangrijkste wetenschap op de planeet,<br />
geen enkele wetenschap heeft bewezen meer waar te zijn.” Hij integreert<br />
deze principes in de manier waarop hij de informatieverwerkingssystemen<br />
van de cel begrijpt. Zijn onderzoek naar het celmembraan onthulde<br />
dat de buitenste laag van de cel een organische homoloog van<br />
een computerchip was, het equivalent van de cel van een brein. Ook<br />
liet de studie zien dat de omgeving, die via het membraan opereert, het<br />
gedrag en de fysiologie van de cel controleerde, waardoor genen werden<br />
in- en uitgeschakeld. Zijn ontdekkingen, die in tegenspraak waren<br />
met de gevestigde wetenschappelijke opvatting dat het leven wordt gecontroleerd<br />
door de genen, vormden een van de belangrijkste studiegebieden<br />
van vandaag, de wetenschap van de epigenetica. Dit is de studie<br />
naar hoe externe en omgevingsfactoren genen aan- en uitzetten en<br />
op hun beurt bepalen hoe onze cellen het genoom in de gaten houden.<br />
“Epigenetica onthult het ware potentieel van de menselijke geest om<br />
116<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
ons gedrag en biologie controleren. "Het belangrijkste principe is dat<br />
het bewustzijn duidelijk maakt hoe jij jouw leven ervaart. De creatieve<br />
bewuste geest, de laatste evolutie van de hersenen, wordt geassocieerd<br />
met creatief en fantasierijk denken.” In contrast is het onderbewustzijn<br />
een databank vol opgeslagen programma’s, het equivalent van een harde<br />
schijf. “Deze primaire onderbewuste programma’s zijn gedownload<br />
door simpelweg het gedrag van onze ouders, broers en zussen en binnen<br />
de gemeenschap waarin we leven te observeren tussen het laatste<br />
trimester van zwangerschap en de eerste zeven jaar van ons leven. In<br />
deze periode werkt het brein van een kind op een laag trillingsniveau<br />
(EEG), dat we kennen als theta, wat eigenlijk een staat van hypnose is.<br />
De wetenschap laat zien dat onze creatieve bewuste geest, vol wensen<br />
en verlangens, ongeveer 5 procent van de dag actief is, terwijl de programma’s<br />
in het onderbewuste 95 procent van de tijd actief zijn. Dat betekent<br />
dat onze geest geen wensen en verlangens creëert, maar dat ons<br />
leven een afdruk is van onze onderbewuste programma’s. Die levensbepalende<br />
programma’s zijn primair afkomstig van andere individuen<br />
en de meeste daarvan zijn ontmoedigend, leiden tot zelfsabotage en beperken<br />
onze overtuigingen.”<br />
‘Per definitie is je leven een<br />
afdruk van je onderbewuste<br />
programma's’<br />
GEPROGRAMMEERD VOOR DE GEBOORTE<br />
“Hersenen zijn supercomputers, zo krachtig kunnen wij ze niet maken.<br />
Als je een gloednieuwe computer koopt, meeneemt naar huis en<br />
op start drukt, start het systeem op en licht het scherm op, maar wat je<br />
ook probeert het apparaat doet niets. Dat gebeurt pas nadat je programma’s<br />
hebt geladen op de harde schijf. Daarna kun je op een interactieve<br />
manier via het toetsenbord zelf dingen toevoegen. De harde schijf<br />
van het brein is het onderbewuste. De bewuste geest staat voor de creatieve<br />
inbreng via het toetsenbord.” Kunnen we de eerder gedownloade<br />
programma's die ons leven bepalen en ontkrachten herprogrammeren?<br />
“Nee!”, lacht Dr. Lipton. “Dat is een grapje. Als we dat niet konden zou<br />
dat niet best zijn en konden we niet aan ons voorgeprogrammeerde lot<br />
ontkomen. De meeste levensbepalende programma’s zijn geladen voordat<br />
onze bewuste ‘mind’ operationeel was. Daardoor zijn die inkomende<br />
programma’s niet gefilterd en zetten sommige aan tot goed en andere<br />
tot slecht gedrag. De vraag is dan ook ‘Welke programma’s draaien er<br />
in mij?’ Doordat onderbewuste programma’s 95 procent van ons leven<br />
controleren, zijn onze levenservaringen afdrukjes daarvan. De ‘dingen’<br />
die je leuk vindt of wenst zijn afkomstig van die ondersteunende programma’s.<br />
Daarentegen, alles waarvoor je hard moet werken of zaken
CONSCIOUSNESS<br />
waarvoor je veel strijd moet leveren, wijzen op gedownloade programma’s<br />
die niet overeenkomen met jouw wensen en verlangens. Bijvoorbeeld:<br />
wanneer je een relatie wil, of nooit een bevredigende relatie lijkt<br />
te kunnen opbouwen, kun je denken dat je niet voorbestemd bent er één<br />
te krijgen. Onzin. Dat het niet lukt kan te wijten zijn aan disfunctionele<br />
relatieprogramma’s die afkomstig zijn van je moeder, vader of andere<br />
familieleden. Het basisprobleem is dat we meestal geen weet hebben<br />
van de negatieve programma’s wanneer ze actief zijn, omdat de bewuste<br />
geest dan geen oog heeft voor ons gedrag (95 procent van de tijd). Door<br />
de programma’s te identificeren die in strijd zijn met onze verlangens<br />
en wensen en zorgen voor relatie-, gezondheids-, financiële en werk-gerelateerde<br />
problemen, krijgen we inzicht in de programma’s die we wel<br />
willen. De eerste stap richting verandering. Het is makkelijk overtuigingen<br />
in de creatieve, bewuste geest te veranderen, maar bij gewoonten<br />
die in het onderbewustzijn zijn geprogrammeerd ligt dat moeilijker.<br />
Wanneer je een goede gewoonte creëert, zoals leren lopen zonder<br />
na te denken over hoe dat moet, wil je niet dat die snel verandert, want<br />
dan is het geen gewoonte meer. Het onderbewuste houdt dus per definitie<br />
niet van verandering.” Hoe kun je een gewoonte dan wel veranderen?<br />
“De eerste zeven levensjaren functioneert het brein in de hypnosestand<br />
op een lage trillingsfrequentie (theta). Door aan zelf-hypnose<br />
te doen, bijvoorbeeld door een koptelefoon op te zetten als je naar bed<br />
gaat en een programma af te draaien en steeds te herhalen waarvan je<br />
hoopt dat het waar wordt, download je het direct in je onderbewuste op<br />
het moment dat je in slaap valt. Dit gebeurt wanneer het brein wisselt<br />
van bewustzijn (alfa breinactiviteit) naar theta, om daarna over te gaan<br />
in delta wanneer we in diepe slaap zijn.” Op zijn website introduceert<br />
Dr. Lipton nog een derde manier genaamd energiepsychologie, die de<br />
hersenen activeert om in een staat van superleren te zijn.<br />
ONDERBEWUSTZIJN IS<br />
EEN COMPUTER<br />
Samenvattend is het onderbewustzijn een computer die meer dan een<br />
miljoen keer krachtiger is dan de bewuste geest. “Je hebt twee ‘minds’.<br />
Je bewuste geest, waarmee je jouw wensen bepaalt is de eerste. Die heb<br />
je slechts vijf procent van de tijd onder controle, 95 procent van de tijd<br />
ben je aan het denken en let je niet op. Dan besturen de programma uit<br />
het onderbewustzijn jou automatisch. Dan leef je het leven van andere<br />
mensen, wier programma’s in jouw onderbewustzijn draaien. Dat kan<br />
jouw wensen in gevaar brengen. Mijn boek ‘Biology of Belief ’ beschrijft<br />
op welke manier iemands bewustzijn de overtuigingen manifesteert die<br />
zijn persoonlijke wereld vormgeven. Persoonlijke bewustzijnsactiviteit<br />
is te lezen met behulp van elektro-encefalografie (EEG), waarbij elektroden<br />
aan het hoofd zijn vastgemaakt. Dit suggereert dat onze gedachten<br />
gevangen zitten in ons hoofd. Een nieuwe technologie, magnetoencefalografie<br />
(MEG) leest hersenactiviteit door gebruik te maken van<br />
sondes die het lichaam niet raken. MEG laat zien dat onze gedachten<br />
uitzenden naar de omgeving. Ons brein is als een stemvork die onze gedachten<br />
de wereld instuurt.” Het tweede boek ‘Spontaneous Evolution’<br />
belicht hoe het zou zijn als een groot aantal mensen precies dezelfde<br />
overtuiging heeft. Hoe meer breinen, stemvorken, identieke overtuigingen<br />
versturen, hoe krachtiger die gedachte wordt. Wat gebeurt er als<br />
een miljoen mensen met dezelfde gedachte dezelfde vibratie uitzendt?<br />
“Overtuiging geeft de beschaving vorm. Als ik de wereld ervan overtuig<br />
dat genen je leven controleren, moet je je realiseren dat je de genen niet<br />
zelf hebt uitgezocht en niet kan veranderen. De genen gaan vanzelf aan<br />
en uit. Dan zijn we machteloze slachtoffers van onze afkomst. Echter, de<br />
nieuwe wetenschap epigenetica reviseert die overtuiging door te erkennen<br />
dat we dankzij ons bewustzijn beperkende genetische programma’s<br />
kunnen herschrijven. We moeten voorbij onze genen denken en beseffen<br />
dat we de creatoren zijn van onze eigen levens en niet de slachtoffers<br />
van krachten van buitenaf.”<br />
© LUIGINO DE GRANDIS<br />
Bruce H. Lipton, PhD overbrugt de kloof tussen<br />
wetenschap en geest. De stamcelbioloog, bestseller-auteur<br />
van 'The Biology of Belief', 'Spontaneous Evolution' en<br />
'The Honeymoon Effect' en ontvanger van de Goi Peace<br />
Award 2009, is gastspreker geweest in honderden tv- en<br />
radioprogramma's en keynote spreker en presentator<br />
tijdens talloze conferenties wereldwijd.<br />
Voor boekingen of meer informatie<br />
T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 117
© JOSH TELLES<br />
118<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
BEWUSTZIJN<br />
‘Alles is doordrenkt<br />
van bewustzijn’<br />
David Lynch<br />
Interview: Jacques Geluk<br />
David Lynch heeft een ere-Oscar ontvangen voor zijn gehele oeuvre tijdens het Governors Awards Gala 2019 in het<br />
Hollywood & Highlight Center. Hij is bekend als regisseur van de serie 'Twin Peaks' (inclusief de ‘prequel’) en films als 'The<br />
Elephant Man', 'Blue Velvet' en 'Mulholland Drive', maar is ook schilder, acteur, schrijver en fotograaf. Maar daar gaat dit<br />
artikel niet over! Hij is sinds 1973 fervent beoefenaar van Transcendente Meditatie (TM) . In 2005 heeft hij de David Lynch<br />
Foundation for Consciousness-Based Education and World Peace opgericht om TM-onderwijs op scholen te financieren.<br />
Sindsdien richt hij zich ook op andere risicogroepen. “Als we zowel ’s morgens als ‘s middags twintig minuten mediteren, is<br />
het alsof goud van binnenuit naar boven komt en we afscheid nemen van de rotzooi die ons leven bedreigt.”<br />
U<br />
beoefent al tientallen jaren Transcendente<br />
Meditatie en richtte vijftien<br />
jaar geleden uw stichting op<br />
om te zorgen dat ieder kind, waar ook ter<br />
wereld, die wilde leren mediteren, dit kon<br />
doen. Waarom wilde u de mensen (vandaag<br />
de dag richt u uw campagnes ook op jongeren<br />
en volwassenen) informeren over de positieve<br />
effecten van T.M., en wat was de reden<br />
dat u voor T.M. koos en niet een andere<br />
meditatievorm?<br />
David Lynch: “Ik beoefen Maharishi Mahesh<br />
Yogi's Transcendente Meditatie al meer<br />
dan 46 jaar, sinds 1 juli 1973. TM maakt transcenderen<br />
mogelijk, de grootste ervaring die<br />
een mens kan hebben. Het woord transcendentie<br />
betekent overstijgen of diep naar binnen<br />
duiken, voorbijgaan aan de relativiteit en<br />
de ervaring van het – niet-relatieve absolute.<br />
Het dan bereikte veld van onbegrensd bewustzijn<br />
is een enorme schat, volledig positief<br />
en heeft de kwaliteiten van ongelimiteerde<br />
intelligentie, creativiteit, geluk, liefde, energie<br />
‘Ieder mens heeft<br />
bewustzijn, maar<br />
niet iedereen<br />
heeft evenveel’<br />
en vrede. Telkens wanneer mensen transcenderen<br />
en die schat ervaren, verruimen zij hun<br />
oorspronkelijke bewustzijn en groeien zij op<br />
het gebied van al die positieve kwaliteiten. Ieder<br />
mens heeft bewustzijn, maar niet iedereen<br />
beschikt over dezelfde hoeveelheid. Het<br />
goede nieuws is echter dat ieder mens in potentie<br />
oneindig bewustzijn kan bereiken. We<br />
hebben gewoon een techniek nodig waarmee<br />
we onszelf kunnen overstijgen en oefenen<br />
om ons volledige potentieel te leren benutten,<br />
dat bestaat uit totale vervulling en<br />
onbegrensd bewustzijn. Het is het geboorterecht<br />
van ieder mens op een dag het stadium<br />
van opperste verlichting te bereiken. Overstijgen<br />
of transcenderen is een holistische ervaring,<br />
waardoor alle aspecten van het leven verbetering<br />
laten zien. Een neveneffect van een<br />
uitgebreider bewustzijn is dat negatieve zaken<br />
als (traumatische) stress, angst, spanning, verdriet,<br />
depressiviteit, haat, bitterheid en woede<br />
beginnen te verdwijnen. Het geeft een enorm<br />
goed vrijheidsgevoel wanneer het verstikkende<br />
rubberen clownspak van negativisme gaat<br />
oplossen. Door Maharishi Majesh Yogi’s TM<br />
te beoefenen kunnen we het goud van binnenuit<br />
naar boven halen en afscheid nemen<br />
van alle rotzooi die we in ons leven tegenkomen.<br />
Meditatie kent vele vormen. Hersenonderzoek<br />
laat zien wat die met ons doen. Andere<br />
vormen hebben enkele voordelen, maar<br />
TM maakt als enige transcendentie mogelijk.<br />
Mensen kunnen andere vormen van meditatie<br />
combineren met TM als ze dat willen.<br />
Ze zullen het verschil onmiddellijk zien en<br />
nooit spijt krijgen dat ze deze techniek hebben<br />
geleerd.”<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 119
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
BEWUSTZIJN<br />
Meetbare resultaten, nieuwe wetenschappelijke data en onderzoek<br />
ondersteunen de positieve effecten van het werk van de David<br />
Lynch Foundation. Jongeren doen het veel beter op school wanneer<br />
zij twee keer per dag mediteren. Wat wilt u nog meer bereiken?<br />
David Lynch: “Natuurlijk zou ik willen dat iedereen wereldwijd TM<br />
praktiseert. Kijk naar de vele problemen die er zijn. Door het beoefenen<br />
van Transcendente Meditatie kunnen mensen hun innerlijke schat<br />
overstijgen en ervaren dat oplossingen voor alle problemen daarin besloten<br />
zijn.<br />
Denk er eens over na. Gezond verstand zou je ervan moeten overtuigen<br />
dat er een zeer groot veld is vol manieren die je kunt toedienen en<br />
gebruiken om lijden en problemen te beëindigen. Het antwoord zit in<br />
ons en door de tijd heen is dit altijd de waarheid geweest.”<br />
Staan moderne technologie en sociale media meer bewustwording<br />
in de weg? Zowel de jeugd als volwassenen zijn voortdurend op<br />
hun telefoons en apparaten te vinden. Ze worden bestookt met zoveel<br />
indrukken dat extra stress en angst op de loer liggen. Hoe kan<br />
TM het verschil maken?<br />
David Lynch: “Ja, het is een stressvolle wereld, waarin veel van alle<br />
kanten op ons afkomt. Maar het enige dat ons in de weg staat ons bewustzijn<br />
te vergroten, is dat we onszelf niet elke dag overstijgen. Als we<br />
’s morgens en ’s middags twintig minuten mediteren, halen we zoals ik<br />
al zei het innerlijke goud naar boven en nemen we afscheid van ‘dodelijke’<br />
ellende. Hoe gek we het misschien ook vinden, TM helpt ons meer te<br />
genieten van het leven. Deze meditatievorm heeft ons meer energie. We<br />
krijgen meer plezier in ons werk, voelen ons gelukkiger. Mijn ervaring<br />
is dat het leven meer een spel dan een kwelling wordt. Een manier om<br />
ernaar te kijken is deze: Het leven is voor velen van ons een stormachti-<br />
120<br />
ge, koude dinsdagmorgen. We hebben ons verslapen, hoofdpijn en geen<br />
tijd voor een lekkere bak koffie. Onderweg naar het werk komen we in<br />
de file terecht en vragen we ons hoe de baas zal reageren. Dreigt ontslag?<br />
Het leven na de introductie van TM voelt als een zaterdag, wanneer we<br />
ontwaken na een heerlijke nachtrust, terwijl het zonnetje schijnt en de<br />
vogeltjes fluiten en mensen van wie we houden ons omringen. We kunnen<br />
dingen doen om onze dromen te laten uitkomen.”<br />
Is het verenigd veld (‘Unified Field of Natural Law’) volgens u hetzelfde<br />
als bewustzijn? Kun je zeggen dat alle materie, alles dat er is,<br />
doordrenkt is van bewustzijn?<br />
David Lynch: “Ja. Kwantumfysici spreken van het ‘Unified Field’,<br />
maar de Vedische wetenschap ziet het datzelfde veld als ‘de oceaan van<br />
puur bewustzijn’. In de loop der tijd zijn er vele verschillende namen aan<br />
gegeven. De Vedische wetenschap gebruikt de woorden ‘nitya’ en ‘apaurusheya’,<br />
die respectievelijk eeuwig en niet geschapen betekenen. Niemand<br />
heeft de ‘onvriend’ gecreëerd, die is er altijd en ten eeuwigen dage<br />
geweest en is van ons allemaal. Om een of andere reden heeft de moderne<br />
mens het contact met dit veld verloren. TM herstelt de verbinding<br />
met onze grote, grote vriend, die ook ‘Atma’ wordt genoemd. Dat betekent<br />
het Zelf met een grote Z. Iedereen kent de uitdrukking ‘Ken uzelf ’.<br />
Over dat Zelf gaat het. Dat veld is krachtig en goed. Profiteer daarvan<br />
en van de vele voordelen! Kwantumfysici zeggen dat alle materie uit dit<br />
verenigde veld is ontstaan tijdens een proces dat zij de spontane sequentiële<br />
symmetriebreuk noemen.<br />
De Vedische wetenschap zegt hetzelfde, maar gaat veel dieper in op<br />
hoe het bewustzijn zich vertaalt in dingen. Dus ja, je zou gemakkelijk<br />
kunnen zeggen dat alles is doordrenkt van het bewustzijn, maar de bron<br />
van dit alles ligt ten grondslag aan het veld van relativiteit/niet-relevante<br />
absolute/de grote schat die we willen en moeten ervaren.”<br />
‘Door het beoefenen van Transcendente Meditatie kunnen<br />
mensen zichzelf overstijgen en hun innerlijke schat, die<br />
bestaat uit oplossingen voor alle problemen, ervaren’
BEWUSTZIJN<br />
Geest en materie: Lynch's diagram van Transcendentale Meditatie<br />
‘Uw programma's dragen enorm<br />
‘T.M. op scholen introduceren is<br />
‘Alleen tijdens T.M. ervaar ik de<br />
‘Ik wil mijn steun betuigen en<br />
bij aan de drastische verbetering<br />
geweldig. De kinderen zijn er gek<br />
stilte... het geeft me dat vreedza-<br />
deze inspanningen om kinderen<br />
van academische prestaties en<br />
op en u krijgt resultaten.’<br />
me gevoel, waar ik zo ontzettend<br />
en veteranen - en iedereen die<br />
het verminderen van stress en het<br />
PAUL McCARTNEY<br />
van houd. Ik kan er niet genoeg<br />
hulp nodig heeft bij het door<br />
geweld in arme gemeenschappen.<br />
goeds over zeggen. Alle voorde-<br />
meditatie overwinnen van stress<br />
Dank u voor alles dat u doet om<br />
len die je kunt bereiken door stil<br />
- aanmoedigen.’<br />
veranderingen in gang te zetten<br />
te zitten en naar binnen te gaan<br />
MARTIN SCORSESE<br />
die leiden tot gezonde, vreedzame<br />
- dat is echt een mooie ervaring.<br />
gemeenschappen wereldwijd.’<br />
Het is geweldig dat David Lynch<br />
BILL CLINTON<br />
een stichting is begonnen om<br />
mensen te helpen.’<br />
ELLEN DEGENERES<br />
David Lynch (Missoula, Montana, 20 januari 1946) rondde in 1964 de middelbare school af en ging vervolgens naar de Museum<br />
School in Boston. Aan het einde van zijn eerste jaar vertrok hij echter naar Europa. Na 15 dagen keerde hij terug naar Alexandria,<br />
Virginia, in de Verenigde Staten. Na een paar kortdurende banen, schreef de toen 20-jarige Lynch zich in voor een studie aan de<br />
Pennsylvania Academy of Fine Arts. Het huis in Philadelphia waar Lynch en zijn vriend Jack Fisk naartoe verhuisden was vlakbij een<br />
mortuarium en een diner. Dat had veel invloed. Lynch bleef meer dan vier jaar in Philadelphia, waar hij ook begon met films maken,<br />
beïnvloed door zijn kunstachtergrond (schilderen). “Ik ben niet alleen geïnteresseerd in het verhaal, ook in de sfeer die de combinatie<br />
van geluid en uiterlijk creëert. Dat is wat het voor mij magisch en diepgaand maakt.” (Bron: Lynchnet.com). Lynchs andere artistieke<br />
inspanningen: zijn werk als muzikant, dat drie studio-albums en geluidsontwerpen en muziek voor sommige van zijn films omvat,<br />
schilder en fotograaf. Hij schreef bovendien drie boeken geschreven en regisseerde muziekvideo's en advertenties.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 121
© MICHAEL NEUGEBAUER (MINE@NETWAY.AT)<br />
122<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
NATUURBEHOUD<br />
‘Roots & Shoots’ maakt de<br />
toekomst minder somber<br />
Dr. Jane Goodall<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie: Vincent Calmel<br />
Jane Goodall vertrekt in 1960 naar het Gombe National Park in het huidige Tanzania om het gedrag van wilde chimpansees<br />
te bestuderen. Het wordt haar levenswerk. De primatologe verlaat het oerwoud om activiste te worden. Ze wil chimpansees<br />
beschermen en werken met lokale mensen wier leven ze wil verbeteren door hun harten en geesten te openen. Op haar 86ste<br />
schenkt ze nog steeds een groot deel van haar tijd aan het Jane Goodall Instituut en reist ze - onder normale omstandigheden -<br />
gemiddeld tot 300 dagen per jaar de wereld rond om lezingen te geven. Eind 2019 is Nederland aan de beurt, waar ze de alarmklok<br />
luidt over de uiterst schadelijke gevolgen van grootschalige ontbossing, klimaatverandering en stroperij. Ik ontmoet dr. Jane<br />
Goodall in het Boswachtershuisje in de bossen bij Leersum en ben echt onder de indruk van haar persoonlijkheid en missie.<br />
“<br />
Als we blijven doorgaan zoals we nu<br />
doen gaan we een sombere toekomst<br />
tegemoet. We moeten onze manier<br />
van denken en handelen veranderen. Bovendien<br />
moeten we blijven proberen armoede uit<br />
te bannen, ons aller ecologische voetafdruk te<br />
verkleinen en te stoppen met een niet duurzame<br />
leefstijl. Mensen praten er niet over,<br />
maar kunnen ook niet negeren dat we moeten<br />
nadenken over hoe om te gaan met de bevolkingsgroei.<br />
Er zijn op dit moment 7,3 miljard<br />
mensen op aarde. Dat zijn er in 2050 naar<br />
schatting 9,7 miljard. Nu al gebruiken we op<br />
sommige plaatsen meer natuurlijke grondstoffen<br />
dan de natuur kan aanvullen”, zegt<br />
Jane, die zich afvraagt of en hoe de planeet<br />
dat aankan en wat wij eraan kunnen doen.<br />
Ze wijst in dit verband op het TACARE-programma<br />
van het Jane Goodall Instituut.<br />
TACARE (Tanganyika Catchment Reforestation<br />
and Education), opgericht in 1994,<br />
is een ontwikkelingsprogramma dat samen<br />
met partners in lokale gemeenschappen een<br />
‘We hadden apen<br />
moeten blijven, de<br />
wereld zou veel beter<br />
af zijn geweest’<br />
duurzame omgeving wil creëren en aandacht<br />
vraagt voor natuurbehoud. “We geven beurzen,<br />
zorgen ervoor dat meisjes naar school<br />
blijven gaan en introduceren gezinsplanning.<br />
Op kleine schaal hebben we wat dat laatste<br />
betreft al successen geboekt. Vrouwen in<br />
het vroegere Tanganyika (nu Tanzania) kregen<br />
acht tot tien kinderen, nu zijn dat er nog<br />
drie à vier. Het zouden er twee moeten zijn,<br />
maar we mogen niet klagen met wat we hebben<br />
bereikt”, vertelt Jane met een glimlach. Ze<br />
is een groot voorstandster van een holistische<br />
en duurzame benadering, zonder het belang<br />
van samenwerking met de lokale bevolking en<br />
jonge mensen uit het oog te verliezen. Jane’s<br />
verhaal over de mensapen begint ongeveer<br />
zestig jaar geleden, maar eerst wil ik aandacht<br />
vragen voor een filmpje uit 2013 op YouTube.<br />
Daarop is Wounda te zien, een van de meer<br />
dan 160 chimpansees die in het Tchimpounga<br />
Chimpanzee Rehabitation Centre in de Republiek<br />
Congo wonen. Jane mag de aap, die na<br />
een ziekte weer beter is, vrijlaten. Enkele momenten<br />
later komt Wounda terug en springt<br />
op de kooi. Ze omhelst Jane zoals een mens<br />
dat zou doen. Ontroerend. Jane: “Chimpansees<br />
zijn net mensen. Hun DNA komt voor<br />
98,6 procent overeen met het onze. Biologisch<br />
gezien zien wij ook mensapen. Ik denk<br />
dat we een gemeenschappelijke voorouder<br />
hebben, waaruit zowel mensen als mensapen<br />
zijn ontstaan. Dat althans is wat wijlen Louis<br />
Seymour Bazett Leaky, een Keniaanse paleo-antropoloog<br />
en archeoloog, wiens werk<br />
belangrijk is doordat het laat zien dat mensen<br />
afkomstig zijn uit Afrika, geloofde”, vult Jane<br />
aan. “Wanneer wij mensapen waren gebleven,<br />
zou de wereld er misschien beter voor hebben<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 123
NATUURBEHOUD<br />
gestaan. Veel beter.” Ondanks de grote overeenkomsten voelt de omhelzing<br />
nog steeds vreemd. “Ik had Wounda nooit eerder ontmoet. Het<br />
is een van de meest bijzondere dingen die me ooit zijn overkomen en<br />
nooit zal vergeten.” Het gaat goed met de apin, die nu het dominante<br />
vrouwtje is in een groep van dertig. “Ze heeft een baby gekregen, hoewel<br />
dat niet de bedoeling was. Voor alle vrouwtjes geldt dat ze geen kinderen<br />
mogen krijgen, omdat we daar door de continue stroom weesaapjes<br />
die we binnenkrijgen geen ruimte voor hebben. Helaas gebeurt het<br />
een enkele keer dat een anticonceptie-implantaat niet werkt. De baby,<br />
een mannetje, is nu vier jaar oud en heet Hope.” Terug naar het begin.<br />
Een van de eerste dingen die Jane in de jaren zestig ontdekt is dat mensapen<br />
gereedschap gebruiken en zelfs maken. “Ze bleken daarvoor ook<br />
bestaande materialen te gebruiken. Ze verwijderen bijvoorbeeld blaadjes<br />
van een takje, om er dingen mee uit een holletje te halen. Mensapen<br />
begrijpen wat ze met materialen kunnen doen, maar, eerlijk is eerlijk,<br />
vogels kunnen dat ook, net als inktvissen die containers los kunnen<br />
schroeven. Een octopus is enorm intelligent. Mensen begrepen dat niet,<br />
maar ik denk dat jonge mensen van nu dat wel kunnen. Zij ontdekken<br />
steeds meer dat dieren heel intelligent kunnen zijn.”<br />
ONTBOSSING<br />
Meer dan een halve eeuw nadat Jane Goodall begon met haar onderzoek,<br />
ziet ze niet veel vooruitgang op het gebied van natuur- en faunabehoud.<br />
“In vrijwel alle gevallen gaat het nu zelfs slechter.” Sinds 2018 gaat<br />
de ontbossing twintig procent sneller, zijn overal jagers te vinden en verspreiden<br />
ziektes onder dieren zich. “Het is heel triest dat mensen nog<br />
steeds overal ter wereld bossen vernietigen. Jair Bolsonaro, de president<br />
van Brazilië is een vreselijk voorbeeld. Hij is een nachtmerrie voor<br />
het milieu. Kijk ook naar andere machthebbers, zoals Donald Trump”,<br />
zegt Jane. Recent heeft de Amerikaanse president de Verenigde Naties<br />
meegedeeld dat de Verenigde Staten het Klimaatakkoord van Parijs opzeggen.<br />
“In Australië wordt een brandnieuwe kolenmijn geopend, wat<br />
een enorme bedreiging betekent voor het koraalrif. Er is nog heel veel<br />
te doen voor mij en alle jongeren van Roots & Shoots die ervoor zorgen<br />
dat ik hoop blijf houden.”<br />
“Mijn belangrijkste boodschap? Mensen zijn veel bewuster dan ooit<br />
tevoren, maar waarom komen ze niet in actie? Ze weten gewoon niet<br />
wat ze kunnen doen! Elke dag weer drukt ieder mens een stempel op<br />
de planeet. Daarom zouden ze moeten beginnen na te denken over de<br />
consequenties van de kleine keuzes die ze maken. Dan gaat het over wat<br />
ze kopen, eten en dragen, hoe ze reageren op andere mensen en dieren<br />
en of dat ethisch verantwoord gebeurt. Jongeren doen dat al. Er is echter<br />
een grote maar. Dit kan nooit plaatsvinden op een schaal die groot<br />
genoeg is, zolang er nog steeds hardnekkige armoede is. Mensen die<br />
heel arm zijn zullen de laatste boom vernietigen om op die plek voedsel<br />
te verbouwen en de laatste vis vangen om hun gezin te kunnen voeden.<br />
Wanneer ze in een stad wonen zullen ze gaan voor het goedkoopste<br />
‘junk food’ dat ze kunnen krijgen. Zij kunnen zich niet veroorloven<br />
rekening te houden met het milieu en wreedheid tegen dieren. Als ze<br />
goedkope kleding kopen zullen ze zich niet afvragen of de prijs zo laag<br />
124<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
is door illegale kinderarbeid. Deze mensen zijn alleen bezig met overleven.<br />
Dat gezegd hebbend, wil ik nog wel kwijt dat geen of minder vlees<br />
eten een enorm belangrijk besluit is dat iedereen kan nemen.”<br />
CHIMPANSEES IN GOME ZIJN VEILIG<br />
De chimpansees in het Gombe National Park zijn nu relatief veilig.<br />
“Het gaat goed met hen, doordat we samenwerken met de plaatselijke<br />
bevolking. Doordat wij hun leven gemakkelijker hebben gemaakt, zijn<br />
zij bereid onze partners te zijn en begrijpen ze dat het redden van het<br />
bos betekent dat ze hun eigen toekomst kunnen veiligstellen, niet alleen<br />
die van de wilde dieren. Dat is een win-winsituatie. De bevolking<br />
krijgt ook extra inkomen door toerisme, wat prima kan zolang het beheersbaar<br />
blijft. Ons TACARE-programma loopt in 104 Tanzaniaanse<br />
dorpen. De mensapen daar zijn veel veiliger, dan ze anders zouden zijn<br />
geweest. Ik denk zelfs dat hun aantal kan groeien. We werken aan corridors,<br />
zodat geïsoleerd levende groepen contact kunnen maken, bijvoorbeeld.<br />
Onderzoek doe ik er niet, maar ik ga er wel twee keer per<br />
jaar naartoe.” Hetzelfde programma is inmiddels geïntroduceerd in zeven<br />
andere Afrikaanse landen: Oeganda, Burundi, Senegal, de Democratische<br />
Republiek Congo, de Republiek Congo, Mali en Guinee. Dat is<br />
positief. Er zijn daar zeker bossen en chimpansees behouden die zonder<br />
dit programma zouden zijn verdwenen. Daar ben ik honderd procent<br />
zeker van. In deze speciale gebieden heeft de situatie zich ten goede gekeerd.<br />
De constante vernietiging van het woud is daar gestopt of al verminderd.<br />
Dat is niet perfect, dat weet ik, maar we zijn op de goede weg.”<br />
ROOTS & SHOOTS<br />
Roots & Shoots, eveneens een programma van het Jane Goodall Instituut,<br />
is een mondiale beweging van geïnspireerde jongeren die hun<br />
stem gebruiken en in actie komen. Dat doen ze vanuit compassie. De<br />
jongeren beïnvloeden de mensen in hun gemeenschappen en zorgen<br />
voor verandering. “Er zijn nu actieve groepen in zestig landen. Dat waren<br />
er meer, maar soms gaan enthousiaste leraren wat anders doen. Gelukkig<br />
hebben ze de zaadjes dan al gezaaid. Veel alumni steunen ons nog<br />
steeds en ex-Roots & Shoots-jongeren zijn nu als volwassenen te vinden<br />
in hoge maatschappelijke functies. De huidige ministers van Milieu van<br />
Tanzania en de Democratische Republiek Congo hebben meegedaan<br />
met ons programma.” Roots & Shoots is in 1991 begonnen met middelbare<br />
scholieren. “Nu varieert het van kleuters tot universiteitsstudenten<br />
en alles daar tussenin, die allemaal achter dezelfde mantra staan:<br />
‘Ieder van ons maakt elke dag het verschil’. Wat dat verschil is mogen<br />
ze zelf uitmaken. Wij dicteren niet wat de kinderen en jongeren moeten<br />
doen. Ze mogen hun eigen keuzes maken, zolang als die in het belang<br />
zijn van mensen, dieren en/of het milieu. Meestal hebben ze onze<br />
hulp niet nodig, maar soms vragen ze wel om steun. Velen van hen melden<br />
zich als ze wat ouder zijn aan als vrijwilliger en starten dan bijvoorbeeld<br />
groepen op de basisschool. Op deze manier heeft het programma<br />
zich in Tanzania over het hele land kunnen verspreiden. Iedereen kent<br />
daar Roots & Shoots. Verder zijn we aanwezig in alle Amerikaanse staten,<br />
doen 1.700 scholen mee in het Verenigd Koninkrijk, net als 1.200
NATUURBEHOUD<br />
groepen in China. Het programma – dat ook<br />
in Nederland actief is – groeit snel in Canada<br />
en Oeganda en geleidelijk in vrijwel alle andere<br />
landen, waaronder Duitsland en Frankrijk.<br />
De Fransen zeiden aanvankelijk dat het programma<br />
daar nooit zou aanslaan, omdat er<br />
geen aansluiting zou zijn met het onderwijssysteem.<br />
Nou, de laatste keer dat ik daar was<br />
spraken heel veel Franse kinderen over hun<br />
projecten op verschillende scholen…”<br />
Patrick van Veen, een bekende Nederlandse<br />
bioloog, is Jane’s persoonlijke assistent tijdens<br />
haar bezoek aan Nederland. Hij schenkt haar<br />
in het Boswachtershuisje een verse kop koffie<br />
in en deelt dat hij sinds 2008 een actieve bewonderaar<br />
en supporter is van Jane Goodalls<br />
werk. Eerst als bestuurslid van haar stichting<br />
en sedert 2016 als voorzitter van de ‘Global<br />
Organisation’, in welke functie hij verantwoordelijk<br />
is voor de 34 nationale Jane Goodall<br />
Instituten. “Samen met hen coördineer ik<br />
hun activiteiten en bepalen we wat onze strategie<br />
de komende jaren moet zijn. We moeten<br />
klaar zijn om verder te gaan, in het geval<br />
dat…”<br />
‘HANDEL LOKAAL,<br />
DENK MONDIAAL’<br />
Sommige deelnemers aan de programma’s<br />
schrijven op persoonlijke titel brieven aan bijvoorbeeld<br />
president Trump, maar ze mogen<br />
het niet over politiek hebben. “Het moet uitsluitend<br />
gaan over het milieu en de natuur”,<br />
vervolgt Jane. “Ze houden zich voornamelijk<br />
bezig met het planten van bomen, verzamelen<br />
van afval, hergebruik van grondstoffen, leren<br />
van de natuur en het delen van hun kennis met<br />
andere, meestal jongere mensen. Ze zamelen<br />
geld in om arme mensen te ondersteunen of<br />
helpen in hondenkennels en soepkeukens.<br />
Het gaat niet alleen om chimpansees, maar<br />
over de natuur wereldwijd. Je kent het gezegde<br />
‘Denk mondiaal, handel lokaal’ (‘Think globally,<br />
act locally’)? Dat klopt niet. Wanneer je<br />
mondiaal gaat denken word je heel depressief.<br />
Als je zegt: Hier is een stroompje waarin heel<br />
veel troep zit, laten we samen de boel opruimen,<br />
zodat het water weer schoon de rivier instroomt.<br />
En wanneer je dan in het water kijkt<br />
en een kikkertje en een visje ziet, besef je dat<br />
het niet alleen om dit stroompje gaat, maar<br />
ook om vele andere, waar mensen precies hetzelfde<br />
kunnen doen. Dan pas mag je mondiaal<br />
denken. Je moet de boel gewoon omdraaien:<br />
‘Handel lokaal, denk mondiaal’ (‘Act locally,<br />
think globally’).<br />
Ik weet dat ik gelijk heb, want dat vertellen<br />
ze mij.”<br />
Een jonge Jane reikt haar hand uit naar baby Flint<br />
Jane Goodall PhD, DBE, is oprichter van het Jane Goodall Instituut en VN ‘Messenger of Peace’. Meer informatie, ook over hoe u de<br />
projecten van de stichting kunt steunen, is te vinden op janegoodall.nl<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 125
© PEXELS | YUUJI<br />
126<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
GENETISCH GEMODIFICEERDE ORGANISMEN (GGO’S)<br />
‘Genen monteren<br />
bedreigt ons bestaan’<br />
Jeffrey M. Smith<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
Kijken naar gezondheidsrisico's van genetisch gemodificeerde organismen (GGO's) en Roundup, een systemische breed<br />
inzetbare herbicide op basis van glyfosaat, levert een zeer overtuigend patroon op. Althans, volgens Jeffrey Smith, een van<br />
's werelds grootste pleitbezorgers van het kiezen voor gezonde, niet genetisch gemodificeerde producten. “Er gaat steeds<br />
meer geld van consumenten naar producten die niet zijn gemanipuleerd. De markt verandert en dat is een groot succes.<br />
Tegelijkertijd komt er een nieuwe bedreiging op ons af: ‘gene-editing’ (het knippen en plakken van genen). Het is goedkoop<br />
en zelfs makkelijk beschikbaar voor scholieren”, zegt Smith. Zijn visie is omstreden in de ogen van de biotechnologische<br />
industrie, maar krijgt steeds meer aanhang onder Amerikaanse consumenten.<br />
“<br />
Jarenlang reisde ik de wereld rond om het publiek<br />
te vertellen over de gevaren van genetisch<br />
gemodificeerd voedsel. Soms kwamen<br />
ze naar mij toe en zeiden dat ze het altijd konden<br />
merken wanneer ze een GGO-product hadden gegeten.<br />
Ik was sceptisch – en daar schaam ik me nu<br />
voor – ook al sprak ik over onderzoek dat aantoonde<br />
dat de fysiologie en het functioneren van ratten<br />
al enorm veranderden na een GGO-dieet van<br />
tien dagen. Eigenlijk had ik geen merkbare verandering<br />
verwacht en ging er vanuit dat statistische<br />
trends uiteindelijk een milde reactie zouden laten<br />
zien.” Jeffrey Smith realiseert zich al snel dat ook<br />
bij mensen de gezondheidseffecten van het consumeren van GGO- of<br />
GMO-producten veel groter zijn dan eerder gedacht. Hij begint met<br />
het documenteren van bewijs en het presenteren daarvan aan de medische<br />
gemeenschap.<br />
“In 2006 begon ik met het bijwonen van medische conferenties. Artsen<br />
begonnen hun patiënten te adviseren GGO’s te vermijden en over<br />
te schakelen op biologisch. Ik bezocht die conferenties geregeld opnieuw<br />
om nieuwe informatie te verstrekken. Tijdens een bijeenkomst<br />
in 2009 kreeg ik een prijs voor milieugeneeskunde. Gewapend met een<br />
videocamera interviewde ik artsen die niet-genetisch gemodificeerde<br />
diëten voorschreven. Ze zagen flinke, positieve veranderingen in hun<br />
‘Zelfs<br />
schoolkinderen<br />
kunnen genen<br />
bewerken’<br />
patiënten. Ik vroeg hoeveel van hen de veranderingen<br />
daadwerkelijk hadden opgemerkt, waarna<br />
een groot aantal handen omhoog ging. Vanaf dat<br />
moment vroeg ik dat na elke lezing. De voorbeelden<br />
die ik daar kreeg nam ik mee naar medische<br />
conferenties. Ik begon een consistent patroon te<br />
herkennen.” Jeffrey Smith begint een onderzoek,<br />
waarin hij alle 28 aandoeningen opneemt waarover<br />
de mensen hadden gerapporteerd. “3.256 mensen<br />
bevestigden dat ze één of meer specifieke verbeteringen<br />
hadden opgemerkt, even snel als tijdens de<br />
conferenties naar voren was gekomen. De meest<br />
genoemde ‘winst’ werd behaald op het gebied van<br />
spijsvertering, gevolgd door vermoeidheid, gewichtsverlies, hersenmist,<br />
angst en depressie.” Als je kijkt naar de verbeteringen bij die en<br />
de 22 overige aandoeningen en het overige bewijs uit de enquête, zijn<br />
die resultaten interessant, maar nog niet helemaal sluitend. “Ik heb gesproken<br />
met dierenartsen, huisdiereigenaren en boeren die verschillende<br />
veranderingen in hun vee en huisdieren hadden opgemerkt, nadat<br />
ze gestopt waren met het voeren van GGO-voedsel. Er is epidemiologisch<br />
bewijs dat dit een positief effect heeft gehad op ongeveer dertig<br />
ziekten, ongeveer evenveel als bij mensen.” Tegelijkertijd verslechtert de<br />
gezondheid van de Amerikaanse bevolking in het algemeen door het<br />
toegenomen gebruik van GGO's en Roundup. “Oorzaak en gevolg dus.<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 127
‘Er is bewijs dat de microben een groot probleem vormen, maar dat<br />
genetische manipulatie als geheel soorten kan uitroeien, ecosystemen<br />
kan veranderen en enorme gezondheidsproblemen kan veroorzaken’<br />
GENETISCH GEMODIFICEERDE ORGANISMEN (GGO’S)<br />
Wanneer je kijkt naar de bewijzen van wat kochten Roundup-resistente zaden en werden<br />
contractueel gedwongen Monsanto's ver-<br />
het geven van gemanipuleerde organismen in<br />
combinatie met Roundup doet, wordt het grote<br />
geheel steeds duidelijker.”<br />
gebruiken. Hun soja, maïs en suikerbieten bijsie<br />
van deze herbicide op basis van glyfosaat te<br />
voorbeeld zijn zo gemanipuleerd dat ze doses<br />
DR. GILLES-ÉRIC SÉRALINI<br />
Roundup kunnen weerstaan, niet bewerkte<br />
Jeffrey Smith heeft dr. Gilles-Éric Séralini, zaden worden door Roundup vernietigd. Tragisch<br />
genoeg zijn dat niet de enige gewassen<br />
een Franse moleculaire bioloog, politieke adviseur<br />
en activist op het gebied van genetisch die worden besproeid met Roundup- of glyfosaat-herbiciden,<br />
ook bonen en graan krijgen<br />
gemodificeerde organismen en voedingsmiddelen,<br />
in een interview deze vraag gesteld: ‘Als vlak voor de oogst een portie over zich heen.<br />
je kijkt naar de veranderingen die je hebt geconstateerd<br />
in het laboratorium, in diervoe-<br />
en te beschermen tegen schimmels, de rijping<br />
Dat maakt het mogelijk gewassen te drogen<br />
ding en studies naar de samenstelling en cellen<br />
van GGO's en Roundup, welke ziekten Bovendien zijn er het volgende jaar dan geen<br />
te forceren en tegelijk het onkruid te doden.<br />
denk je dat door die combinatie vaker zullen<br />
voorkomen onder de Amerikaanse be-<br />
rijst, bonen, linzen of kikkererwten. Pas op:<br />
hoge glyfosaatresten terug te vinden in haver,<br />
volking?’ “Hij noemde een aantal ziekten dat Niet alleen GGO’s bevatten glyfosaat, daarom<br />
zal toenemen. Het werkingsmechanisme van is het eten van biologisch voedsel de nieuwe<br />
Roundup schaadt het fundament van onze gezondheid,<br />
doordat het een negatief effect heeft<br />
mantra.”<br />
op de absorptie van mineralen, de microbiologie,<br />
de spijsvertering, lekkende darmen, "Er is enorme vooruitgang geboekt. In<br />
ENORME VOORUITGANG<br />
mitochondriën, het vermogen om melatonine,<br />
serotonine en dopamine te produceren varen van GGO’s voor de gezondheid succes-<br />
Amerika hebben we de informatie over de ge-<br />
en de hormonale structuren. Het vergroot de vol kunnen delen. Uit recent onderzoek blijkt<br />
kans op kanker en voortplantingsstoornissen.<br />
Studies over Roundup en glyfosaat tonen genetisch gemodificeerde voeding niet goed<br />
dat 51 procent van de Amerikanen gelooft dat<br />
alle aan dat deze veranderingen de voorlopers is voor de volksgezondheid. Dat stimuleert<br />
zijn van ernstige ziekten.” Smith legt uit wat de vraag naar niet gemanipuleerde producten.<br />
Die vraag is nu zo groot dat de voedings-<br />
het gevaarlijke verband is tussen Roundup en<br />
GGO's. “De meeste GGO's zijn ontworpen industrie de gemanipuleerde organismen<br />
om met Roundup te worden bespoten. Glyfosaat<br />
werd in 2000 door Monsanto gepatendert.<br />
Niet alle ondernemingen doen dat na-<br />
in hoog tempo uit haar producten verwijteerd.<br />
Dat bedrijf, nu eigendom van Bayer, tuurlijk, maar grote levensmiddelenbedrijven<br />
bestempelen nu veel meer producten als<br />
moest een manier vinden om de verkoop op<br />
peil te houden en creëerde daarom Roundup niet-GGO. Dat bereiken is onderdeel van ons<br />
om de gewassen te beschermen. De boeren plan. We willen een voldoende en duurzame<br />
128<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
vraag naar niet-GGO's creëren, zodat GGOproducten<br />
marktaandeel verliezen. Het goede<br />
nieuws is dat de keuze van de consument<br />
voor niet-GGO het landschap van de Amerikaanse<br />
voedingsindustrie in feite verandert.<br />
De volgende stap is het overtuigen van niet-<br />
GGO-eters om over te stappen op biologisch<br />
om zichzelf nog beter te beschermen. Mijn<br />
filmpartner Amy Hart en ik hebben een film<br />
gemaakt, 'Secret Ingredients', die het meest effectieve<br />
conversie-instrument blijkt te zijn om<br />
mensen te bewegen biologisch te gaan eten.<br />
De verhalen van personen en families, die vertellen<br />
hoe hun gezondheid dramatisch en significant<br />
is verbeterd nadat ze zijn overgestapt,<br />
werken goed.”<br />
HET NIEUWE GEVAAR<br />
"Er gebeurt nu iets anders dat onze onmiddellijke<br />
en volledige aandacht moet krijgen.<br />
Hoewel consumenten steeds vaker niet gemanipuleerde<br />
producten kopen en de markt<br />
verandert, komt er een ongekende dreiging<br />
op ons af: genoom- of genbewerking oftewel<br />
‘gene-editing’. Iedereen, zelfs scholieren,<br />
kan voor slechts 169 dollar een doe-het-zelf<br />
kit online kopen en genen gaan ‘knippen en<br />
plakken’ in zijn eigen huis. De techniek wordt<br />
ook gebruikt voor CRISPR.’ Deze technologie<br />
(CRISPR staat voor ‘Clustered Regularly Interspaced<br />
Short Palindromic Repeats’) is gebaseerd<br />
op de natuurlijke afweermechanismen<br />
van bacteriën en archaea (het domein<br />
van eencellige micro-organismen). Smith is<br />
bang dat door het vrijgeven van (een deel van)<br />
deze technologie potentieel schadelijke bacteriën<br />
in het milieu terechtkomen. “We hebben<br />
te maken met een ongekende existentiële
GENETISCH GEMODIFICEERDE ORGANISMEN (GGO’S)<br />
bedreiging, waarbij we ons kunnen voorstellen<br />
dat honderdduizenden bewerkte genen<br />
terechtkomen in GGO’s, waarna ze zichzelf<br />
kunnen reproduceren en de genenpoel voorgoed<br />
kunnen aantasten. Op dit moment is<br />
vrijwel alles dat te maken heeft met DNA interessant<br />
voor experimenterende wetenschappers.<br />
Als we niet van koers veranderen, kan de<br />
natuur zoals we die kennen veranderen. Tot<br />
nu toe is het de prioriteit van de biotechnologische<br />
industrie regeringen en consumenten<br />
ervan te overtuigen dat genenbewerking anders,<br />
veilig en voorspelbaar is, werkt met op<br />
natuurlijke wijze bewerkte zaden en regulering<br />
daarom niet nodig is.<br />
De Australische overheid heeft nu verklaard<br />
bepaalde manieren van genenbewerking<br />
van micro-organismen, dieren en planten<br />
niet te onderwerpen aan regelgeving of<br />
overheidstoezicht, wat betekent dat bedrijven<br />
‘gene-edited’ producten kunnen introduceren<br />
in de voedselvoorziening en het milieu<br />
zonder enige overheidsbemoeienis. Het ministerie<br />
van Landbouw van de Verenigde Staten<br />
(USDA) heeft onlangs nieuw beleid geïntroduceerd<br />
dat hetzelfde mogelijk maakt. Het<br />
geeft de GGO-makers de mogelijkheid om te<br />
beslissen of ze regulering willen. Als ze die afwijzen<br />
kunnen ze genetisch bewerkte producten<br />
op de markt brengen zonder dat de consumenten<br />
dat weten.”<br />
ALARM SLAAN<br />
Het probleem is dat als gevolg van genetische<br />
manipulatie en bewerking microben in<br />
het milieu terechtkomen, wat volgens Smith<br />
zeer gevaarlijk kan zijn. “COVID-19 heeft bewezen,<br />
of dat virus nu genetisch gemanipuleerd<br />
is of niet, dat een microbe zich snel kan<br />
vermenigvuldigen en een ongekende ravage<br />
op de planeet kan aanrichten. Het genentechnologische<br />
proces zou de kans op het<br />
vrijkomen van ziekteverwekkende producten<br />
kunnen vergroten. Er is bewijs dat microben<br />
een groot probleem vormen, maar dat genetische<br />
manipulatie als geheel soorten kan uitroeien,<br />
ecosystemen kan veranderen en enorme<br />
gezondheidsproblemen kan veroorzaken.<br />
Ons Instituut voor Verantwoorde Technologie<br />
(Institute for Responsible Technology)<br />
heeft een nieuw programma geïntroduceerd<br />
dat te vinden is op de website protectnaturenow.com.<br />
We laten een drie minuten durende<br />
video zien over de mogelijkheid dat de<br />
natuur moet plaatsmaken voor door genen<br />
bewerkte producten die de genenpool voor<br />
altijd kunnen corrumperen. Daarom luiden<br />
we de alarmklok en zoeken we de publiciteit.<br />
Smith en zijn instituut werven fondsen, omdat<br />
“er geen tijd meer is om een beweging te<br />
laten groeien uit het niets, andere organisaties<br />
moeten met ons meedoen. Daarom delen<br />
we op onze merkloze website protectnaturenow.com<br />
vrijwillig al onze informatie<br />
en middelen, zodat iedereen ze kan gebruiken.<br />
De informatie naar buiten brengen is het<br />
allerbelangrijkst.”<br />
“Wist je dat genetische manipulatie tal van<br />
verrassende bijwerkingen heeft? Dat is altijd<br />
al zo geweest. De mens heeft ze nooit kunnen<br />
voorspellen. Wanneer je een gen loslaat weet<br />
je nooit welke veranderingen dat in een volgende<br />
generatie oplevert. Hetzelfde geldt voor<br />
genenbewerking.” Het is duidelijk dat Jeffrey<br />
Smiths queeste nog niet voorbij is, maar het<br />
aantal aanhangers groeit en de biotechnologische<br />
industrie en voedselproducenten introduceren<br />
al vele nieuwe niet-GGO-producten.<br />
Wat genenbewerking betreft moet echter nog<br />
wel een aantal hordes worden genomen.<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Jeffrey M. Smith (1956) is de oprichter van The Institute for Responsible Technology (IRT), een toonaangevende bron van informatie<br />
over GGO-gezondheidsrisico's voor consumenten, beleidsmakers en gezondheidswerkers. Eerder was hij een professionele<br />
dansleraar, sloot hij zich aan bij de Maharishi Mahesh Yogi-beweging en werd hij een politiek activist die verbonden was aan de<br />
Natural Law Party. Smith werd in 2017 door Masters of Health <strong>Magazine</strong> uitgeroepen tot 'Persoon van het jaar'. Al meer dan twee<br />
decennia legt zijn onderzoek bloot hoe biotechnologische bedrijven beleidsmakers en het publiek misleiden en de gezondheid<br />
van de maatschappij en het milieu in gevaar brengen. Smiths lange documentaire 'Genetic Roulette - The Gamble of Our Lives' is<br />
bekroond met de 2012 Movie of the Year (Solari Report) en de Transformational Film of the Year (AwareGuide). De film is wereldwijd<br />
door miljoenen mensen gezien en legt een verband tussen genetisch gemanipuleerd voedsel en toxische en allergische reacties,<br />
onvruchtbaarheid, spijsverteringsstoornissen en tal van andere problemen die sinds de introductie van GGO’s in de VS zijn<br />
toegenomen. In 2018 bracht hij samen met Amy Hart 'Secret Ingredients' uit, een documentaire die de aandacht vestigt op talrijke<br />
individuen en families die zijn genezen van ernstige aandoeningen na de overschakeling op een biologisch voedingspatroon.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 129
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
G-BOMBS<br />
130 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
Greens, Berries, Onions, Mushrooms, Beans, Seeds<br />
...and much more healthy food!
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
Nutritarische ‘bommen’<br />
verbeteren de gezondheid<br />
Dr. Joel Fuhrman, M.D.<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
In zijn onlangs verschenen boek 'Eat for Life' legt de Amerikaanse dokter en bestsellerauteur Joel Fuhrman (66) uit waarom<br />
artsen en medicijnen geen uitstekende gezondheid of bescherming tegen ziekte en lijden kunnen bieden of garanderen.<br />
Volgens hem is de meest effectieve gezondheidszorg goede zelfzorg, die begint met het veranderen van de manier waarop<br />
mensen eten. Eat for Life' staat voor een wetenschappelijk onderbouwd programma op basis van voeding, dat de meeste<br />
medische problemen binnen drie tot zes maanden kan voorkomen of zelfs terugdraaien. In zijn boek erkent hij dat dit een<br />
gewaagde bewering is, “maar de wetenschap en de vele mensen die deze aanpak hebben geprobeerd ondersteunen het<br />
programma.” Vraag medisch advies als u wilt stoppen met het gebruik van voorgeschreven medicijnen, maar het is altijd<br />
een goed idee van voedselverslavingen en hunkeringen af te komen door uw eetwijze te veranderen<br />
D<br />
De meeste Amerikanen en Europeanen<br />
hebben een tekort aan vitaminen,<br />
mineralen en plantaardige<br />
fytonutriënten (micronutriënten) en consumeren<br />
te veel vetten, eiwitten en koolhydraten<br />
(macronutriënten). Dat is de reden waarom<br />
met name Amerika lijdt aan een epidemie<br />
van obesitas en chronische ziekten. Dr. Joel<br />
Fuhrman heeft de term ‘nutritarisch’ bedacht<br />
voor een nutriëntenrijke eetstijl, die is ontworpen<br />
om kanker te voorkomen, veroudering<br />
te vertragen, gewichtsverlies te ondersteunen<br />
en de levensduur te verlengen. “Wat<br />
we nodig hebben”, zegt hij, “is het consumeren<br />
van GBOMBS (‘Greens, Beans, Onions,<br />
Mushrooms, Berries, Seeds’, oftewel groenten,<br />
bonen, uien, champignons, bessen en zaden).<br />
Deze voedingsmiddelen bevatten het<br />
grootste assortiment aan micronutriënten.<br />
Bij consumptie in voldoende hoeveelheden<br />
kunnen ze helpen bij het voorkomen en omkeren<br />
van diabetes, auto-immuunziekten en<br />
hartziekten, het verlagen van het cholesterol<br />
en de bloeddruk, het bevorderen van een langere<br />
levensduur en het verminderen van het<br />
hongergevoel.” ‘Eat for Life’ is uitgekomen in<br />
maart en bijna onmiddellijk een New York<br />
Times-bestseller geworden. “Met medicijnen<br />
en medische zorg kun je niet hetzelfde bereiken<br />
als met een geweldig gezond dieet. Het<br />
belangrijkste principe daarvan is dat het een<br />
grote hoeveelheid antioxidanten, vitale chemicaliën<br />
en hoogwaardige micronutriënten<br />
per calorie bevat. Ik raad aan voedingsmiddelen<br />
uit je voedingspatroon te verwijderen<br />
die geen significante hoeveelheid micronutriënten<br />
bevatten. Er is enorm veel bewijs dat<br />
mensen die GBOMBS eten hun immuunsysteem<br />
voortdurend versterken en minder kans<br />
hebben op het krijgen van kanker. Dit dieet<br />
voorkomt ook dat mensen schadelijke virussen<br />
krijgen, die vaak met infecties gepaard<br />
gaan.” Volgens Dr. Fuhrman eten Amerikanen<br />
gemiddeld 60 procent bewerkt voedsel en<br />
30 procent dierlijke producten. "Het is duidelijk<br />
dat de tekortkomingen die deze populaire<br />
maaltijden veroorzaken de mensheid, het<br />
klimaat, het milieu en uiteindelijk de wereld<br />
kunnen vernietigen. Ons lichaam heeft niet de<br />
mogelijkheid te reageren op de extra stress die<br />
dit met zich meebrengt. Alles tezamen betekent<br />
dit dat meer mensen ziekten verspreiden<br />
in onze kleine wereld, die het bovendien zelf<br />
maar moeten uitzoeken en eigenlijk niet weten<br />
wat ze doen.”<br />
IETS HEEL RADICAALS<br />
Om onze planeet en ons lichaam te beschermen,<br />
stelt Dr. Fuhrman voor terug te<br />
gaan naar het kweken van voedsel op een gezonde<br />
bodem en te luisteren naar zijn boodschap,<br />
die is gebaseerd op dertig jaar ervaring<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 131
‘Economische doelstellingen en resultaten op korte termijn<br />
hebben nu nog vaak voorrang boven de bescherming van<br />
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
de planeet voor toekomstige generaties’<br />
en duizenden wetenschappelijke studies. “Zoveel menselijk verdriet is<br />
helemaal niet nodig. Door ons voedingspatroon te veranderen kunnen<br />
we de toekomst van onze eigen gezondheid en die van de wereld positief<br />
beïnvloeden. Het kweken en consumeren van voedsel op een manier<br />
die de aarde regenereert in plaats van uitput en vernietigt. Vooral<br />
na de coronacrisis is het belangrijk te begrijpen hoe relevant het is lokale<br />
producten te gebruiken, ons eigen voedsel te verbouwen, minder<br />
te reizen en te consumeren en de planeet te beschermen. Ik zeg hier iets<br />
heel radicaals: We zijn nu in staat de oorlog tegen kanker te winnen. De<br />
informatie is voorhanden hoe we negentig procent van de kankers op<br />
aarde kunnen uitroeien, maar ook 95 procent van de hartaanvallen en<br />
beroertes. Het kan, met een knip van de vingers, als mensen de manier<br />
waarop ze eten willen veranderen. Mijn werk en boek geven alle antwoorden<br />
die nodig zijn om mensen van hun voedselverslavingen en<br />
hunkeringen af te helpen. Als dat lukt zou dat een enorm gunstig effect<br />
hebben op de planeet. Bewerkt voedsel en de hoge consumptie van dierlijke<br />
producten versnellen de uitputting van de aarde en verhogen de<br />
vervuiling, het heeft allemaal met elkaar te maken. De hele wereld werkt<br />
samen om verandering te bewerkstelligen, maar dat blijkt erg moeilijk<br />
te zijn door de tegenwerking van politieke en economische krachten die<br />
het gebruik van koolstofbrandstoffen, vlees en bewerkt voedsel blijven<br />
promoten. Het is moeilijk. Economische doelstellingen en resultaten op<br />
korte termijn hebben voorrang boven de bescherming van de planeet<br />
voor toekomstige generaties.”<br />
HET DIEET<br />
‘Voeg jaren toe aan je leven en leven aan je jaren’ is wat Joel Fuhrman<br />
belooft op de omslag van zijn boek ‘Eat for Life’, het baanbrekende nutriëntenrijke<br />
programma voor een lange levensduur, omkering van<br />
ziekten en blijvend gewichtsverlies. Hij schrijft: ‘Alle mensen –<br />
ziek of gezond, dik of slank, jong of oud – kunnen van dit plan<br />
profiteren. Het creëert de omgeving die nodig is om ons lichaam<br />
te laten gedijen en te ervaren hoe we zelf kunnen bijdragen<br />
aan het wonder van deze moderne wereld: een lang en<br />
gezond leven zonder hartziekten, dementie of zelfs kanker’.<br />
Dat is nogal een belofte! Fuhrman voegt een maaltijdplan en<br />
100 recepten toe. “Ik wil wel dat mensen elke dag een salade<br />
eten. Bonen zijn van cruciaal belang en ook andere voedingsstoffen<br />
zoals champignons en tomaten worden beter opgenomen<br />
als ze zijn gekookt. Een volledig rauw voedingspatroon is niet<br />
ideaal, zeker niet als mensen ouder worden en hun spijsvertering<br />
achteruit gaat. Ook bestaat het gevaar dat er te veel<br />
fruit wordt gegeten. Ik pleit er dus voor dat mensen een<br />
mengsel van rauw en gekookt voedsel eten. Een matige<br />
132<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
hoeveelheid lichaamsbeweging is ook goed voor een lange levensduur,<br />
maar sommige mensen bewegen te veel. Ik denk dat er een te grote nadruk<br />
ligt op beweging, het dieet is het belangrijkst.”<br />
LAGERE DOSERINGEN<br />
Meestal verlaagt dokter Fuhrman geleidelijk de dosering van de medicatie<br />
die hij zijn patiënten voorschrijft. “Ik heb een kuuroord in San<br />
Diego waar mensen twee of drie maanden verblijven om beter te worden.<br />
Voordat ze de eerste keer hier komen verlaag ik hun medicatie, wat<br />
bijvoorbeeld inhoudt dat ik combinatiemedicijnen schrap en bekijk of<br />
plasmiddelen echt nodig zijn. Tegen de tijd dat ze klaar zijn om te vertrekken,<br />
hebben ze geen medicijnen meer nodig.” Dit kan zelfs van toepassing<br />
zijn op sommige psychiatrische patiënten. Fuhrmans recept:<br />
verbeter je voedingspatroon, voeg meer kruiden en supplementen toe<br />
en probeer – in overleg met een arts – geleidelijk van de medicijnen af<br />
te komen. Een teveel aan insuline kan het leven van mensen met type<br />
1 diabetes vernietigen en verkorten. Fuhrman erkent dat diabetici een<br />
bepaalde hoeveelheid insuline nodig hebben, maar denkt dat over het<br />
algemeen een derde van de originele dosering voldoende is. “De hoeveelheid<br />
insuline moet vaststaan en niet worden aangepast. Patiënten<br />
moeten in plaats daarvan hun voedingspatroon aanpassen.”<br />
HET BEGIN<br />
"Ik was derde van de wereld bij het kunstschaatsen voor paren. Als<br />
oudere tiener en begin twintiger reisde ik de wereld rond en nam ik met<br />
mijn zusje deel aan wedstrijden. We hebben altijd gezond gegeten en<br />
geleefd om onze prestaties te maximaliseren. Mijn niet zo gezonde vader<br />
was op dieet. Hij bracht voedingsboeken mee in huis, dus<br />
zelfs als tiener wist ik al het een en ander over goed<br />
eten. Nadat ik gewond was geraakt, een jaar lang<br />
met krukken had gelopen en uiteindelijk moest<br />
stoppen met kunstschaatsen in wedstrijdverband,<br />
trad ik toe tot het familiebedrijf. Mijn vader<br />
had tien schoenwinkels. Ik wilde eigenlijk<br />
weer een medische opleiding volgen, omdat ik<br />
erg geïnteresseerd was in het als arts kunnen<br />
gebruiken van voeding als therapeutisch instrument.<br />
Het probleem was dat ik dacht dat ik<br />
al te oud was voor zo’n opleiding en niet aan<br />
de noodzakelijke vereisten qua medische<br />
vooropleiding voldeed. Ik begon afspraakjes<br />
te maken met Lisa, mijn<br />
latere vrouw, die al een medische<br />
opleiding volgde en mij
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
ervan overtuigde dat dit mijn passie was. Je<br />
kunt het, zei ze. Ik verkocht het schoenenbedrijf<br />
na de pensionering van mijn vader en<br />
ging terug naar Columbia om daar deel te<br />
nemen aan het postdoctorale pre-medische<br />
programma.” Dr. Fuhrman, die nu een medische<br />
praktijk heeft in New Jersey, is later afgestudeerd<br />
aan de Universiteit van Pennsylvania<br />
(Perelman) School of Medicine (1988).<br />
“Lisa was in het begin zeker de belangrijkste<br />
kracht die me heeft gemotiveerd deze carrière<br />
voort te zetten. Ik voel me persoonlijk erg<br />
dankbaar voor de mogelijkheden die ik heb<br />
gekregen om het leven van honderdduizenden<br />
mensen positief te beïnvloeden. Mijn televisieprogramma's<br />
voor PBS hebben de verkoop<br />
van mijn boeken sterk doen toenemen<br />
en honderdduizenden mensen hebben ernaar<br />
gekeken, dus ben ik de Amerikaanse publieke<br />
omroep erkentelijk voor het feit dat ze mij de<br />
kans hebben geboden mijn boodschap te delen.<br />
Mijn werk zou anders verborgen zijn gebleven<br />
achter gesloten deuren. Nu heb ik een<br />
stem en kan ik de kijkers nog steeds laten zien<br />
wat er echt aan de hand is. Op de commerciële<br />
stations is dat vrijwel onmogelijk.”<br />
‘MEDISCHE DOKTER’<br />
“Mijn patiënten geloven en vertrouwen mij.<br />
Niet alleen omdat ik arts ben, maar ook vanwege<br />
mijn ervaring komen ze naar mij toe.<br />
Mensen die bijvoorbeeld aan multiple sclerose<br />
of een hartkwaal lijden, leren en ontdekken<br />
dat mijn methodes hen echt kunnen helpen<br />
herstellen. Voedselverslaving vind je overal.<br />
De meeste Amerikanen zijn voedselverslaafden<br />
met overgewicht. Het is uiterst moeilijk<br />
voor junkfood-junkies om te veranderen en<br />
dat is nou juist waarin ik mij in de loop der jaren<br />
heb gespecialiseerd. Mijn boek bespreekt<br />
hoe voedselverslaving werkt. Zonder de kennis<br />
om van deze aandoening af te komen houden<br />
mensen hun dieet niet vol en kunnen ze<br />
weer aankomen. Na het lezen van mijn boek<br />
moet het hen uiteindelijk wel lukken. Er zijn<br />
ook mensen die je eigenlijk moet dwingen<br />
weg te blijven van verslavende middelen. Zij<br />
moeten psychologische en emotionele begeleiding<br />
krijgen om hun manier van eten te veranderen.”<br />
Ook zij zijn welkom in Fuhrmans<br />
Eat to Live-retraite. Hij begrijpt dat niet iedereen<br />
naar San Diego kan komen. “Daarom<br />
hebben we een ledenondersteuningssysteem<br />
op onze website drfuhrman.com. Mensen die<br />
het niet alleen kunnen krijgen advies en steun<br />
van onze voedselverslavingsadviseurs, andere<br />
professionals en mede-patiënten. De extra<br />
ondersteunende diensten die ik in de afgelopen<br />
dertig jaar heb ontwikkeld, maken een<br />
enorm verschil voor mensen die veranderen<br />
en daaraan willen vasthouden. Het is mogelijk<br />
het programma aan te passen aan hun persoonlijke<br />
behoeften.”<br />
Het Eat To Live kuuroord in San Diego<br />
Joel Fuhrman M.D. is een gecertificeerd arts, zevenvoudig New York Times-bestsellerauteur en expert op het gebied van voeding en<br />
natuurlijke genezing. Hij is gespecialiseerd in het voorkomen en omkeren van ziekten door aanpassing van het voedingspatroon. Dr<br />
Fuhrman is de voorzitter van de Nutritional Research Foundation en afgestudeerd aan de Universiteit van Pennsylvania (Perelman)<br />
School of Medicine (1988). Hij heeft onder andere de C3 Cardiology Global Health Award ontvangen voor het onderwijzen van<br />
voedingswetenschap aan cardiologen. Naast zijn medische praktijk in New Jersey, exploiteert hij ook de Eat To Live-retraite in San<br />
Diego. Dr. Fuhrman, afkomstig uit Yonkers, New York, is een voormalige kunstschaatser van wereldklasse, die in 1973 de tweede<br />
plaats behaalde tijdens de nationale kampioenschappen voor paren in de Verenigde Staten en in 1976 de derde positie tijdens het<br />
WK kunstschaatsen voor professionele paren in Jaca, Spanje.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 133
© JULIE WUELLNER<br />
‘Focussen op gezond<br />
worden heeft veel meer<br />
zin dan gevangen zitten<br />
in angst en isolement’<br />
134<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
VOEDING EN GEZONDHEID<br />
‘Met een veganistisch dieet<br />
bouw je immuniteit op’<br />
dr. Gabriel Kenneth Cousens<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie met dank aan de Stichting Tree of Life<br />
Het coronavirus heeft wereldwijd veel leed veroorzaakt. We mogen nooit vergeten dat veel landen volledig afgesloten zijn geweest en<br />
honderdduizenden mensen zijn gestorven. “Als we echter naar het grotere geheel kijken, komt COVID-19 relatief gezien niet in de buurt van<br />
de ernst en sterfte van sommige andere virussen die de wereld hebben geteisterd. Uniek is wel de enorme paniek die we nu overal hebben<br />
gezien”, zegt dr. Gabriel Cousens, een Amerikaanse arts, homeopaat, rabbijn en spiritueel schrijver die de holistische geneeskunde beoefent,<br />
kort na de uitbraak. “De grieppandemie van 1918, ook bekend als de Spaanse griep, infecteerde destijds zo’n 500 miljoen mensen, met naar<br />
schatting tussen 17 en 50 miljoen doden. Door mensen te vertellen dat ze dood konden gaan aan het virus, werd deze keer alleen maar paniek<br />
gecreëerd en overheerste de angst. Wat ze echt nodig hadden was het tot rust brengen van hun geest door hun gedachten te zuiveren”,<br />
aldus dr. Cousens in een eerdere YouTube-boodschap. Dan beseffen ze volgens hem dat preventie de sleutel is: “Met een veganistisch<br />
voedingspatroon bouw je immuniteit op.” Het is een van de vele meningen over hoe we het coronavirus kunnen voorkomen en bestrijden.<br />
Door dr. Cousens visie te vergelijken met die van het RIVM kan iedereen zijn eigen conclusies trekken.<br />
D<br />
Dr. Gabriel Cousens bidt enkele ogenblikken<br />
voordat het interview begint.<br />
Hij is ervan overtuigd dat bidden<br />
en dus dichterbij God komen belangrijk<br />
is. “Ik heb eigenlijk goed nieuws. Vanaf het begin<br />
was duidelijk dat COVID-19 te genezen<br />
is. Drie onderzoeksrapporten uit de hele wereld<br />
tonen aan dat het gebruik van hydroxychloroquine<br />
(een goedgekeurd medicijn ter<br />
voorkoming en genezing van malaria) en verschillende<br />
antibiotica het virus volledig kan<br />
uitschakelen. Een fenomenaal rapport uit<br />
New York vermeldt een arts die 800 patiënten<br />
hydroxychloroquine, zink en antibiotica<br />
gaf en daarmee in vijf dagen tijd 100 procent<br />
resultaat behaalde.” Het Europees Geneesmiddelenbureau<br />
(EMA) heeft in april echter<br />
gewaarschuwd dat chloroquine en hydroxychloroquine<br />
mogelijk hartritmestoornissen<br />
veroorzaken, die kunnen verergeren als de<br />
behandeling wordt gecombineerd met andere<br />
geneesmiddelen, zoals het antibioticum<br />
azithromycine. “De gunstige effecten van deze<br />
geneesmiddelen in COVID-19 zijn niet aangetoond”,<br />
aldus het agentschap. Dr. Cousens<br />
is echter niet de enige die daadwerkelijk gelooft<br />
dat dit geneesmiddel werkt en nuttig kan<br />
zijn bij een eventuele nieuwe uitbraak van een<br />
coronavirus in de toekomst. Het belangrijkste<br />
blijft volgens hem dat mensen ‘naar binnen<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 135
VOEDING EN GEZONDHEID<br />
gaan’, om vanuit zichzelf de strijd aan te gaan.<br />
“Virussen doen het niet goed in een zure<br />
omgeving. Daarom willen we een alkaliserend,<br />
veganistisch, plantaardig en bij voorkeur<br />
rauw voedingspatroon creëren, dat activerend<br />
is en kracht geeft. Ik ben al 47 jaar<br />
veganist en eet al 37 jaar voornamelijk rauw,<br />
dus ongekookt voedsel. Een dieet op basis<br />
van planten alkaliseert en virussen houden<br />
niet van een alkalisch milieu. Het verhoogt<br />
de immuniteit en geeft het lichaam uiteindelijk<br />
meer energie dan een op vlees gebaseerd<br />
voedingspatroon. Dat komt doordat<br />
plantaardig voedsel direct is gevoed met zonlicht.<br />
Een aanzienlijk beter immuunsysteem<br />
zorgt er ook voor dat mensen langer leven.<br />
De statistieken variëren, maar mannen kunnen<br />
7,2 jaar aan hun leven toevoegen, vrouwen<br />
4,4 jaar. Zij besteden meestal meer aanheid.<br />
Ik raad mensen sowieso aan heel licht<br />
de eigenschappen en dus je algehele gezonddacht<br />
aan hun gezondheid dan mannen, maar te eten. Zelf eet ik ’s morgens een klein beetje,<br />
bijvoorbeeld wat gojibessen, en overdag<br />
dat geldt niet voor veganistische mannen die<br />
het wel belangrijk vinden en daardoor meer niets. ’s Avonds soep of sap. Zo’n 99 procent<br />
energie en levenskracht hebben.” Er is meer. van wat ik eet is ongekookt en onbewerkt. Tegen<br />
veel mensen zeg ik dat dit tachtig pro-<br />
Volgens dr. Cousens belasten veganisten de<br />
voedselketen minder doordat zij vooral planten<br />
eten, wat beter is vanuit het oogpunt van nen bereiken.” Dr. Cousens beweert dat een<br />
cent moet zijn, omdat ze vaak niet meer kun-<br />
duurzaamheid – er zijn meerdere kilo's planten<br />
nodig om één kilo vlees te produceren – en sterkt, verantwoordelijk is voor een veel be-<br />
veganistisch dieet het immuunsysteem ver-<br />
van gezondheid (minder verzadigd vet). "De tere algemene kwaliteit van de gezondheid en<br />
meeste pesticiden en herbiciden in ons voedsel<br />
komen uit dierlijk vet en weefsel. Door logisch gezien ben ik 77 jaar oud, maar vorige<br />
zelfs type 2 diabetes kan omkeren. “Chrono-<br />
geen vlees te eten zijn er automatisch minder<br />
negatieve effecten, dus dat is eigenlijk nog ik 57 jaar geleden aanvoerder was van een on-<br />
week heb ik mezelf 700 keer opgedrukt. Toen<br />
een reden waarom een natuurlijk veganistisch geslagen voetbalteam, kon ik het zestig keer<br />
voedingspatroon zo belangrijk is.”<br />
doen. Ik ben sterker dan ooit, en kan in de lotushouding<br />
zitten, waar ik jaren geleden niet<br />
ZWAARLIJVIGHEID<br />
eens mijn benen kon kruisen. Een natuurlijk<br />
Zwaarlijvigheid kan levensbedreigend zijn veganistisch voedselpatroon maakt je niet alleen<br />
sterker, ook flexibeler en het verhoogt<br />
en is zeker een van de onderliggende omstandigheden<br />
die dodelijker zijn gebleken dan het uithoudingsvermogen. Het is eveneens<br />
het coronavirus zelf. "Over obesitas gesproken:<br />
we willen minder eten, vooral tijdens snelwandelen gedurende 20 minuten en rek-<br />
belangrijk matig te bewegen, bijvoorbeeld<br />
het avondmaal. In het algemeen verzwakt oefeningen. Doe zes dagen per week pranayama-ademhalingsoefeningen,<br />
omdat virussen<br />
een op vlees gebaseerd voedingspatroon het<br />
immuunsysteem en zorgt voor meer stress." zoals corona de bovenste en onderste luchtwegen<br />
aanvallen. Mensen verliezen ongeveer<br />
Veganisten zijn gezonder en dus minder gevoelig<br />
voor virussen, vooral wanneer ze ook 60 procent van hun longcapaciteit vanaf hun<br />
minstens zeven uur per nacht slapen, bij voorkeur<br />
met inbegrip van de uren tussen 22.00 des te gezonder ze zijn. Virussen op afstand<br />
zeventigste. Hoe meer zuurstof ze inademen,<br />
en 02.00 uur. “’s Avonds eten en laat naar houden is één ding, het is even belangrijk gehydrateerd<br />
te blijven en je te associëren met<br />
136 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE<br />
bed gaan verzwakt echt je genetisch bepaal-<br />
<strong>2021</strong><br />
liefdevolle mensen en God.” Verwijzend naar<br />
de corona-crisis zegt dr. Cousens: “We moeten<br />
deze plaag en de uitschakeling ervan zien<br />
als een ‘wake-up call’ en een fenomenale kans<br />
om onze voedings- en leefstijl te veranderen,<br />
terug te keren naar God en te beginnen met<br />
mediteren. Bekend is dat mensen die al vijf tot<br />
zeven jaar mediteren en bidden een fysiologie<br />
hebben die vijftien jaar jonger is dan hun biologische<br />
leeftijd. Onderzoek aan Harvard en<br />
andere universiteiten heeft bovendien bevestigd<br />
dat meditatie de omvang van de hersenen<br />
vergroot, wat echt opwindend is.”<br />
HOLISTISCHE BENADERING<br />
Dr. Gabriel Cousens is voorstander<br />
van dingen in een wijder perspectief zien.<br />
“We moeten dit Wuhan-virus echt op een<br />
holistische manier beschouwen. Allereerst<br />
is het belangrijk te begrijpen dat we er<br />
zo naar kunnen kijken dat we een goede<br />
houding kunnen bepalen. Velen denken dat<br />
de uitbraak is veroorzaakt door een kiem,<br />
anderen geloven dat ze hun eigen toxiciteit<br />
moeten onderzoeken of geven 5G de schuld,<br />
dat net als 2G, 3G, en 4G het aantal chronische<br />
ziekten zou kunnen verhogen. We weten<br />
ook dat 5G vooral je neurotonine-gehalte<br />
verlaagt, wat je vatbaarder maakt voor veel<br />
ziekten en je mentale functies verstoort”,<br />
aldus dr. Cousens, die 5G overigens niet per<br />
se in verband brengt met het coronavirus.<br />
Hij stelt zich wel de vraag of er mensen zijn<br />
die vermoeden dat het virus doelbewust is<br />
gecreëerd om als wapen te dienen, maar gaat<br />
daar niet dieper op in. “Veel statistieken zijn<br />
niet echt duidelijk.” Inmiddels zijn er (begin<br />
augustus) meer dan 150.000 coronadoden<br />
in Amerika, medio april verwachtte hij dat<br />
ruim 63.000 mensen zouden sterven aan<br />
de gevolgen van COVID-19. Relativerend<br />
zegt hij: “alles overziend constateer ik dat<br />
in de VS elk jaar 647.000 mensen sterven<br />
aan hartaanvallen en 150.000 aan beroertes.<br />
Je ziet ook dat bij mannen die meer dan 30<br />
dagen werkloos zijn het aantal hartkwalen<br />
met 15 tot 30 procent toeneemt en sprake is<br />
van een verdubbeling van het aantal beroertes<br />
bij gedwongen ontslag. Sociaal isolement<br />
verhoogt het sterftecijfer met 30 procent en<br />
hartziekten met ongeveer 29 procent. Het
VOEDING EN GEZONDHEID<br />
risico op een beroerte stijgt dan met 37 procent.<br />
Als we kijken naar het redden van levens,<br />
moeten we het hebben over gezond worden.<br />
Dat is onze beste verdediging. Immers, 99<br />
procent van de corona-patiënten die in Italië<br />
stierven had ten minste één chronische<br />
ziekte, 50 procent had er drie, met name<br />
hoge bloeddruk, een hartkwaal of kanker.”<br />
Volgens dr. Cousens is het veel zinvoller je te<br />
concentreren op het gezond worden dan je te<br />
laten vangen in angst en isolement. Dat laatste<br />
zou mensen depressief kunnen maken, zelfs<br />
suïcidaal, omdat het hun mentale gezondheid<br />
beïnvloedt. Daarom is het opbouwen van het<br />
immuunsysteem zo belangrijk.” Zijn we niet<br />
te laat begonnen met het veranderen van onze<br />
leefstijl en ons voedingspatroon of kunnen<br />
we nog steeds voorkomen dat we dit (of een<br />
ander) coronavirus aantrekken? “We zijn niet<br />
te laat, begin maar wanneer het nodig is. Van<br />
dit specifieke virus kan 80 procent van de<br />
mensen een milde infectie krijgen, 5 procent<br />
een ernstige. De mensen zijn bang, maar ik<br />
herhaal dat er meer mensen sterven aan de<br />
griep en andere ziekten. De morbiditeit van<br />
COVID-19 ligt rond één procent, wat laag is<br />
in vergelijking met SARS (10 procent), Ebola<br />
(40) en Marburg (80).”<br />
‘Sociaal<br />
isolement<br />
verhoogt het<br />
sterftecijfer met<br />
30 procent’<br />
DR. COUSENS' PROTOCOL<br />
Dr. Cousens heeft een protocol ontwikkeld<br />
om onze natuurlijke immuniteit te beschermen<br />
en verbeteren. “Zoethoutwortel is<br />
zeer goed voor de bescherming van de longen”,<br />
legt hij uit refererend aan COVID-19.<br />
Zoethout, dat als thee of tinctuur kan worden<br />
ingenomen, helpt het immuunsysteem<br />
moduleren en is kalmerend voor de slijmvliezen.<br />
Dit kruid kan helpen de binnenkant van<br />
de longen te kalmeren en te verzachten voor<br />
een snellere genezing en heeft ook antibacteriële<br />
en antivirale eigenschappen, wat gunstig<br />
kan zijn bij enige bezorgdheid over een<br />
infectie na een longontsteking. “Over het algemeen<br />
is er een variëteit aan bruikbare kruiden.<br />
Er zijn zeer effectieve manieren om onszelf<br />
te beschermen. Dit is slechts de basis. We<br />
weten ook dat bepaalde therapieën met enkele<br />
van de meest essentiële oliën zoals eucalyptus,<br />
kruidnagel, grapefruit, kaneel, citroengras,<br />
theeboomolie en wierook echt goed zijn<br />
om je algemene preventiesysteem te versterken.<br />
Het coronavirus zelf geeft een enzym<br />
vrij dat het zelfverdedigingsmechanisme verzwakt.<br />
Een aantal dingen kunnen helpen het<br />
effect daarvan teniet te doen. De voorgestelde<br />
kruidenremedies vernietigen het 3CL-enzym<br />
en beschermen zo het vermogen van de<br />
cel zich te wapenen tegen het virus. Het beste<br />
voor het vernietigen van 3CL zijn quercetine,<br />
een flavonol, en epigallocatechine gallate<br />
die te vinden zijn in groene thee. Dit zijn<br />
voor iedereen verkrijgbare remedies: vlaszaad,<br />
citrusschil, tekenbessenblad, sinaasappelschil,<br />
oregano, knoflook, gember, vlierbes<br />
en kurkuma”. Dr. Cousens, die voorstander is<br />
van het opbouwen van een vitamine-minerale<br />
eigenschappenreeks, raadt ook de antivirale<br />
middelen illumodine, nano-zilver (dat het<br />
SARS- en MRSA-virus zou vernietigen) en<br />
roodalgen aan. Bovendien, vitamine D 2.000<br />
internationale eenheden (IE) per dag voor de<br />
opbouw van het immuunsysteem, vitamine A<br />
25.000 IE per dag voor de bescherming van<br />
onze bovenste luchtwegen en slijmvliezen en<br />
zo veel vitamine C als je kunt innemen zonder<br />
er last van te krijgen. “Influenzinum is een<br />
homeopathisch middel dat op een algemenere<br />
manier bescherming biedt tegen griep. Dat<br />
zijn uitgangspunten voor de algemene kruidenvitaminen-<br />
en mineralenaanpak die de effecten<br />
van virussen kan minimaliseren. Dat is<br />
wat we kunnen doen.” Wie twijfelt aan deze<br />
hoeveelheden doet er goed aan zijn huisarts<br />
om advies te vragen.<br />
DE MODERNE ESSENEN<br />
Rabbijn Cousens is optimistisch: “We kunnen<br />
echt profiteren van de huidige situatie als<br />
we ons leven veranderen en deze ‘wake-up<br />
call’ niet negeren.” De veganistische leefstijl<br />
die Cousens promoot, maakt ook deel uit van<br />
de filosofie van zijn organisatie zonder winstoogmerk,<br />
The Essene Order of Light. Hij legt<br />
het moderne Essenen-leven uit in zijn boek<br />
‘Creating Peace by Being Peace’. Sinds de tijd<br />
dat Rabbijn Cousens de leider van deze beweging<br />
werd, heeft hij de zes grondslagen en<br />
zevenvoudige vrede toegevoegd van de weg<br />
van de Thora naar Verlichting, die mensen<br />
in staat stelt die te volgen zonder Thora-geleerden<br />
te zijn. “We beschouwen onszelf, omdat<br />
we eigenlijk de oerleringen van de Essenen<br />
volgen door een veganistische, drugsvrije<br />
Thora-leefstijl aan te hangen, als authentieke<br />
expressanten van de Essenen.”<br />
Rabbijn Gabriel Cousens MD, MD (H), ND (hc), DD. fungeert als holistisch arts, homeopaat, psychiater, gezinstherapeut, ayurvedisch<br />
arts en Chinese kruidendokter. Daarnaast is hij een wereldleider op het gebied van diabetes en ecologie, spiritueel meester,<br />
oprichter en directeur van de Tree of Life Foundation en Tree of Life Center US. Dr. Cousens is internationaal gevierd als spiritueel<br />
meester, rabbijn (gewijd door rabbijn Gerson Winkler in 2008), oprichter van de Moderne Essenen Orde van het Licht 1993 en een<br />
Kabbala-student sinds 1970. Dr. Cousens' spirituele achtergrond omvat uitgebreide studie en persoonlijke ervaring in drie grote<br />
tradities die hem een uniek, authentiek, interreligieus en verenigd wereldbeeld hebben gegeven. Naast de drie grote tradities heeft<br />
hij een achtergrond in het taoïsme en heeft hij gestudeerd aan de belangrijkste Shaolin-tempel in China. In 1986 plantte hij het zaad<br />
voor de Cousens' School of Holistic Wellness. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 137
© JULIE WUELLNER<br />
‘We leven in een<br />
maatschappij<br />
die junkfood<br />
verheerlijkt’<br />
138<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
VOEDSELREVOLUTIE<br />
De mes- en vorkrevolutie<br />
Ocean Robbins<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie met dank aan Ocean Robbins<br />
Er lijkt een enorme hoeveelheid bewijs te zijn dat onze voedings- en leefstijlkeuzes kunnen beinvloeden hoe ons lichaam<br />
reageert op ziekten als kanker, hart- en vaatziekten, type 2 diabetes, Alzheimer, obesitas en zelfs virussen. Food Revolution<br />
Network-CEO Ocean Robbins denkt dat voedsel eigenlijk een medicijn is en dus een fundament van onze gezondheid. Hij is op<br />
een wereldwijde missie om de geïndustrialiseerde voedingscultuur te transformeren in een cultuur die gezonde mensen eert<br />
en ondersteunt en vervolgens een gezonde planeet. “Voedsel is het krachtigste middel om ziekten te voorkomen. Uiteindelijk<br />
willen we zo eten dat we niet ziek worden. Gezonde voedingspatronen kunnen sommige ziekten zelfs terugdraaien.”<br />
L<br />
Laten we beginnen met Ocean Robbins<br />
de twee miljoen dollar- of liever gezegd<br />
de twee miljoen levens-vraag te stellen.<br />
Waarom eten we nog steeds giftig voedsel<br />
waarvan statistisch is bewezen dat het een epidemie<br />
van ziekten in de hand werkt en waarom<br />
maken we als mensen zo vaak keuzes die<br />
niet in ons belang zijn? “Gedeeltelijk uit gewoonte<br />
en onwetendheid. Bovendien smaakt<br />
giftig voedsel goed. De meeste mensen vinden<br />
donuts en gebakken kip lekkerder dan<br />
broccoli. Generaties lang waren mensen ‘geprogrammeerd’<br />
vette en calorierijke voeding<br />
lekker te vinden. Energierijke voeding was belangrijk<br />
in periodes waarin op de langere termijn<br />
niet altijd voldoende eten voorhanden<br />
was en hongersnood op de loer lag. Ze leerden<br />
bovendien dat bittere dingen in de natuur<br />
potentieel giftig waren. Daarom houden<br />
we nog steeds van snoep en calorierijk voedsel.”<br />
Volgens Ocean heeft de voedingsindustrie<br />
deze biologische basisdriften opgepakt en<br />
ons toegevoegde suikers, bewerkte oliën en<br />
voedingsmiddelen gebracht die aantrekkelijk<br />
zijn voor onze smaakpapillen en ons letterlijk<br />
biochemisch verslaafd maken. “In feite maken<br />
ze ons dood. Het is dus tijd voor ons allemaal<br />
om onze enorme hersenen te gebruiken,<br />
zodat we het ware effect van onze keuzes kunnen<br />
begrijpen en beseffen dat we kunnen veranderen.<br />
Als we stoppen met het consumeren<br />
van (toegevoegde) suikers, kunnen zelfs onze<br />
smaakpapillen verbazingwekkend genoeg<br />
veranderen. Voor de één smaakt boerenkool<br />
zoet, de ander vindt die groente misschien wel<br />
bitter. In werkelijkheid geldt: hoe meer je ervan<br />
eet, hoe zoeter de smaak. Dat is het goede<br />
nieuws. Smaakpapillen ontwikkelen chemicaliën<br />
in het speeksel die groenten afbreken en<br />
ze beter laten smaken, zelfs voor mensen die<br />
er meestal niet van houden. Dan is het letterlijk<br />
een verworven smaak, die het waard is te<br />
ervaren. Je leven kan ervan afhangen. Ga voor<br />
groenten en fruit en eet zoveel als je wilt zonder<br />
schuldgevoel. Raak verslaafd aan voedsel<br />
dat goed voor je is. Wordt er verliefd op en<br />
merk dat die liefde wordt beantwoord.”<br />
Mensen bewust maken van het belang van<br />
gezonde voeding, in combinatie met een gezonde<br />
leefstijl, is precies de reden waarom<br />
Ocean Robbins in 2012 het Food Revolution<br />
Network heeft opgericht, maar dat was niet<br />
zijn eerste stap op weg naar een gezonde wereld<br />
volgezonde mensen. Op zijn vijftiende<br />
was hij medeoprichter van de 'Creating Our<br />
Future'-sprekerstournee. In 1990, toen hij 16<br />
was, was Ocean grondlegger van YES!, een organisatie<br />
voor jonge leiders die hij twintig jaar<br />
heeft geleid. “Mijn grootvader was oprichter<br />
van Irvine Baskin-Robbins, een ijsbedrijf dat<br />
maar liefst 31 smaken produceerde. Mijn vader<br />
verliet het familiebedrijf om bestsellers te<br />
schrijven over voeding en gezondheid. Hij inspireerde<br />
miljoenen mensen met zijn boeken<br />
en in 2012 lanceerde ik samen met hem het<br />
Food Revolution Network om die boodschap<br />
online naar een nieuw tijdperk te brengen.<br />
Sindsdien produceren we elk jaar de Food<br />
Revolution Network-top en produceren we<br />
online cursussen, een blog, een nieuwsbrief<br />
en andere middelen om te helpen bij het opbouwen<br />
van een samenleving met gezond en<br />
ethisch duurzaam voedsel voor iedereen.”<br />
ENORME KRACHT<br />
“De mes- en vorkrevolutie is begonnen. Gezond<br />
voedsel is een enorm krachtig wapen om<br />
ziekten te voorkomen of omkeerbaar te maken.<br />
Het American Institute for Health Metrics<br />
and Evaluation brengt jaarlijks een rapport<br />
uit met de titel 'The global burden of<br />
disease'. Daarin wordt gekeken naar de belangrijkste<br />
oorzaken van dood en ziekte op de<br />
planeet Aarde. Een conclusie is dat het moderne<br />
voedingspatroon wereldwijd de dood<br />
van ongeveer 12 miljoen mensen per jaar veroorzaakt,<br />
van wie 672.000 alleen al in de Verenigde<br />
Staten. Meer Amerikanen sterven elk<br />
jaar aan chronische ziekten dan in de Eerste<br />
en Tweede Wereldoorlog, de Koreaanse oorlog,<br />
de Vietnam-oorlog, de beide Irak-oorlogen<br />
en de Afghanistan-oorlog bij elkaar<br />
opgeteld. Corona is de voor de hand liggende<br />
andere vergelijking, maar er sterven nog<br />
steeds meer mensen aan chronische ziekten<br />
dan aan dit virus, zelfs wanneer je uitgaat van<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 139
VOEDSELREVOLUTIE<br />
de extreemste prognoses. In Italië was in één in de meeste gevallen omkeerbaar is. "Zwaarlijvigheid<br />
is natuurlijk erg verbonden met wat<br />
studie 99 procent van de COVID-19 sterfgevallen<br />
afkomstig van mensen met een onderliggende<br />
chronische gezondheidstoestand. Ik Als je dat alles bij elkaar optelt, is de cumula-<br />
we eten, hoe we leven en hoeveel we bewegen.<br />
ben er zeker van dat de meeste van deze aandoeningen<br />
voorkomen hadden kunnen wor-<br />
waaraan we vandaag de dag aan sterven zijn in<br />
tieve impact ervan enorm. De meeste dingen<br />
den, zo niet omgekeerd, met andere dieet- en wezen optioneel.”<br />
leefstijlkeuzes.”<br />
Ocean erkent dat dit echt slecht nieuws is<br />
voor mensen die al lijden aan deze of andere<br />
aandoeningen. “Er is ook goed nieuws, want ‘De meeste<br />
je weet nu dat je er zelf wat aan kunt doen.<br />
In een tijd waarin veel mensen zich machteloos<br />
en overweldigd voelen, moeten we ons<br />
dingen waar we<br />
realiseren dat voedsel ons handvatten kan geven<br />
om daadwerkelijk controle over ons leven<br />
vandaag de dag<br />
te krijgen. Niet helemaal, er is geen garantie aan sterven zijn<br />
dat je nooit ziek wordt, maar je kunt wel veel<br />
goeds doen en een groot verschil maken door in wezen zelf<br />
alleen maar te veranderen wat je eet.”<br />
gekozen’<br />
DE JUISTE KEUZES MAKEN<br />
Wat kunnen we precies bereiken door de<br />
juiste voedsel- en leefstijlkeuzes te maken?<br />
Oceaan: "We kunnen Alzheimer in misschien<br />
wel 90 procent van de gevallen voorkomen.” WEG MET HET SLECHTE SPUL...<br />
Die gegevens zijn afkomstig van dr. Dean en Hoe kunnen we onze gewoontes en leefstijl<br />
veranderen? Het antwoord van Ocean op<br />
dr. Ayesha Sherzai, bekroonde neurologen en<br />
directeuren van het Brain Health and Alzheimer's<br />
Prevention Program in het Loma Linda veel mensen in het dagelijks leven moeilijk<br />
deze vraag klinkt eenvoudig, maar kan voor<br />
University medisch centrum. Zij geloven dat uitvoerbaar zijn. “Begin op het punt waar je<br />
een goede gezondheid van de hersenen thuis op dat moment staat en verruil slechte voor<br />
en in de eigen leefomgeving begint. “Ze leiden goede dingen. Dat kun je doen door chips,<br />
al meer dan 30 jaar onderzoek op dit gebied en koekjes en junkfood uit de kast te halen en<br />
hebben samen het boek 'The Alzheimer's Solution'<br />
geschreven, waarin ze een volgens hen ook niet eten. Zoek een recept voor iets ge-<br />
weg te gooien. Als ze er niet zijn, kun je ze<br />
revolutionair en bewezen programma presenteren<br />
voor het omkeren van de symptovoudig,<br />
verviervoudig de hoeveelheid groente<br />
zonds waar je van houdt, verdubbel, verdriemen<br />
van de ziekte van Alzheimer en cognitieve<br />
achteruitgang. Bovendien is ten minste 80 een week of langer geen desserts en in plaats<br />
die je eet. Kijk hoeveel fruit je kunt eten. Neem<br />
procent van de hartaandoeningen te voorkomen.<br />
Daarnaast weten we dat bij kanker een het moeilijk, maar het wordt steeds makkelij-<br />
daarvan niets anders dan fruit. In het begin is<br />
derde van de gevallen waarschijnlijk wordt ker. Het gemis aan slecht voedsel wordt steeds<br />
veroorzaakt door voedings-, leefstijlkeuzes minder, omdat je hersenen oude patronen onderbreken<br />
en opruimen. Het begint met sim-<br />
en omgevingsfactoren. In minder dan tien<br />
procent zou sprake zijn van een genetische pele keuzes, gevolgd door het vervangen van<br />
oorzaak. Ik herhaal dat dit is te voorkomen oude slechte gewoontes door nieuwe en gezonde<br />
waarvan je weet dat je ze kunt volhou-<br />
door de juiste keuzes te maken, niet te roken<br />
en voldoende beweging te krijgen.” Ocean benadrukt<br />
dat type 2 diabetes bijna volledig ge-<br />
van de minste weerstand moeten verlaten en<br />
den.” Eigenlijk zegt Ocean dat mensen de weg<br />
relateerd is aan voeding en leefstijl en daarom het pad naar optimale gezondheid moeten<br />
140 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
gaan volgen. Dat is volgens hem de sleutel.<br />
Hij geeft nogmaals toe dat dit niet voor iedereen<br />
gemakkelijk zal zijn en dat vooral degenen<br />
die gestrest, moe, bang of overweldigd zijn er<br />
moeite mee zullen hebben. “Dan is het echt<br />
lastig om je patroon te veranderen. Het feit dat<br />
de meeste mensen tegenwoordig erg verslaafd<br />
zijn aan junkfood maakt dat nog erger. Wie<br />
het gevoel heeft niet de baas te zijn over zijn<br />
eigen voedingskeuzes staat echter niet alleen.<br />
We leven in een maatschappij die junkfood<br />
verheerlijkt, er reclame voor maakt en suiker<br />
en snoep associeert met feest, beloning, liefde<br />
en gezelligheid. Iemand die heroïne afwijst<br />
krijgt niet veel kritiek, maar als je geen taartje<br />
wilt tijdens een feestje word je een ‘party pooper’<br />
genoemd. Toch zeg ik tegen al die mensen<br />
dat ze hun junkfoodverslaving serieus moeten<br />
nemen, want hun leven staat op het spel. Als<br />
we de sociale normen opnieuw ontwerpen en<br />
de mensen die voor hun gezondheid zorgen<br />
en de bewuste keuzes maken vieren en ondersteunen,<br />
dan kunnen we de verandering bereiken<br />
die nodig is.”<br />
31-DAAGSE VOEDSELREVOLUTIE<br />
Oceans boek '31-Day Food Revolution'<br />
introduceert een eenvoudig stap-voorstap<br />
dieet waardoor mensen hun eigen<br />
voedselrevolutie in gang kunnen zetten. “Elke<br />
dag kun je een andere actie uitvoeren of stap<br />
zetten. Het draait allemaal om het behalen van<br />
resultaten en het opbouwen van momentum<br />
op weg naar transformatie. Er staan ook<br />
heerlijke recepten in het boek. Waarom 31<br />
dagen? De neurowetenschap laat zien dat<br />
het ongeveer een maand duurt om nieuwe<br />
gewoonten te laten landen, zodat ze onderdeel<br />
zijn van je systeem. Ten tweede ga ik terug naar<br />
mijn opa die Basket-Robbins heeft opgericht<br />
en veel mensen plezier bezorgde met zijn<br />
ijsjes. Uiteindelijk leerden we dat roomijs<br />
geen gezond voedsel is en in feite ziektes kan<br />
veroorzaken. Volgens mij kunnen we meer<br />
plezier beleven aan 31 stappen naar een gezond<br />
leven dan aan 31 verschillende smaken ijs.” 31<br />
dagen zijn genoeg om aan de slag te gaan en<br />
een gewoonte op te bouwen, maar echt nodig<br />
is een levenslange positieve verandering na<br />
die beginperiode. “De dagelijkse bezigheden<br />
die je decennia lang uitvoert bepalen je lot.
VOEDSELREVOLUTIE<br />
Broccoli eten kan niet ineens je leven veranderen. Als je dat denkt mis<br />
je het punt. Alleen nieuwe langetermijngewoonten veranderen alles.”<br />
Wat betekent het voor het milieu, mens en dier en de planeet als de<br />
meesten van ons een plantaardig dieet en een actieve leefstijl omarmen?<br />
Ocean: “Dezelfde voedingskeuzes die goed zijn voor je gezondheid zijn<br />
ook goed voor onze planeet en zorgen bovendien voor meer compassie<br />
met dieren”, zegt Ocean, die vooral de voordelen benadrukt van een<br />
natuurlijk op planten gebaseerd voedingspatroon, met veel groenten,<br />
fruit, peulvruchten, noten en zaden. “De voornaamste focus in ons<br />
werk ligt op het eten van meer planten en volkorenproducten in het<br />
algemeen. Rauw, ongekookt voedsel is fantastisch als onderdeel van<br />
een verantwoorde voedingsmix. Kool bevat ongekookt bijvoorbeeld<br />
bepaalde fytochemicaliën, die niet aanwezig zijn in de gekookte versie,<br />
en gezondheidsvoordelen hebben. Zowel gekookt als ongekookt is kool<br />
echter een product dat ik graag aanbeveel.”<br />
Ocean raadt mensen die toch dierlijke producten eten aan te minimaliseren<br />
en in elk geval te kiezen voor bewust geproduceerd weidevlees<br />
of vlees van wilde dieren. “Zalm is een goed voorbeeld waarom we<br />
moeten stoppen met het eten van vis, ondanks het feit dat bijvoorbeeld<br />
wilde zalm enige gezondheidsvoordelen heeft. Gekweekte vis wordt<br />
commercieel en onder gecontroleerde omstandigheden gekweekt in<br />
bakken of grote bassins. Kweekvissen krijgen andere vissen te eten: 3<br />
tot 5 pond vis voor één pond zalm. Vanwege het ecologische afval en de<br />
vervuiling zitten de bassins waarin ze zwemmen vol giftige stoffen. De<br />
zalmen krijgen antibiotica toegediend om ze in leven en vrij van infecties<br />
te houden. Er is kleurstof aan het water toegevoegd om het vlees van<br />
de kweekvis, dat onder deze omstandigheden grijs is, de mooie oranjeroze<br />
kleur te geven die de consument verwacht. Die eet dus vis, die in<br />
een giftige omgeving heeft geleefd, die vol zit met antibiotica en kunstmatige<br />
kleurstoffen en minder voedingsstoffen en meer zware metalen<br />
bevat dan wilde soortgenoten. Wilde zalm is zeker gezonder en tot op<br />
zekere hoogte duurzamer, maar doordat we onze oceanen leegvissen, is<br />
er in 2050 geen wilde vis meer over. Dan zit er in de oceanen meer plastic<br />
dan zalm. We moeten onze visconsumptie tot een minimum beperken.”<br />
HOOP IS GEEN ZELFSTANDIG NAAMWOORD<br />
Ocean Robbins’ enthousiasme lijkt nooit te verdwijnen. Hij lacht.<br />
“Sommige mensen denken dat hoop een zelfstandig naamwoord is, iets<br />
dat buiten ons om gebeurt. Ik denk dat hoop een werkwoord is. Het<br />
komt van iets wat we doen, hoe we leven. Ik mag elke dag van mijn leven<br />
mensen helpen en pleiten voor iets dat er echt toe doet. Het helpen<br />
van mensen een betere gezondheid en meer vitaliteit, vrede, gemak en<br />
comfort te krijgen geeft me ontzettend veel energie en vreugde. Er zijn<br />
zoveel problemen in de wereld op dit moment, er is zoveel angst, maar<br />
met voedsel kun je er iets aan te doen. Ik ben optimistisch omdat ik<br />
weet dat het kan.<br />
Optimisme komt niet voort uit het feit dat we toeschouwer zijn bij<br />
een sportevenement en aan de zijlijn blijven staan, maar uit het feit dat<br />
we deel uitmaken van de oplossing en de revolutie, in de wetenschap dat<br />
wat we doen belangrijk is".<br />
‘Ons moderne<br />
voedingspatroon<br />
doodt wereldwijd<br />
ongeveer 12<br />
miljoen mensen<br />
per jaar’<br />
Ocean Robbins is CEO en medeoprichter<br />
van het meer dan<br />
500.000 leden tellende Food<br />
Revolution Network – een van de<br />
grootste gemeenschappen van<br />
pleitbezorgers van gezonde voeding<br />
op Aarde. Hij heeft honderden<br />
live-seminars gegeven en deelgenomen<br />
aan evenementen die<br />
miljoenen levens uit 190 landen<br />
hebben geraakt. Ocean is ook<br />
oprichter en was directeur van de<br />
non-profit YES! (transformatieevenementen<br />
voor 650.000 leiders<br />
in 65 landen). Hij is een ontvanger<br />
van vele prijze en tal van andere<br />
onderscheidingen. Hij heeft recent<br />
de bestseller '31-Day Revolution'<br />
geschreven.<br />
Zijn vader is auteur van onder meer<br />
'Diet for a New America'.<br />
T 010 - 433 33 22<br />
speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 141
142<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
GEZONDHEID EN VOEDING<br />
‘De krachtigste medicijnen<br />
koop je bij de kruidenier’<br />
Dr. Pamela A. Popper<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie met dank aan Pam Popper<br />
Pam Popper en Glen Merzer, coauteurs van de bestseller 'Food over Medicine', nodigen hun lezers uit voor een gesprek<br />
over de slechte staat van de Amerikaanse gezondheid , die het resultaat is van slechte voedingskeuzes als gevolg van<br />
voedselpolitiek en medische misinformatie. Gebaseerd op tal van wetenschappelijke studies geeft het boek – dat recepten<br />
van Chef Del Sroufe bevat – gedetailleerde informatie over hoe dieetkeuzes de gezondheid kunnen verbeteren of juist<br />
verslechteren. Ziekten als diabetes, obesitas en dementie komen steeds vaker voor. Medicijnen behandelen de symptomen,<br />
zonder de oorzaak aan te pakken van deze veel voorkomende kwalen, inclusief hoge bloeddruk en een verhoogd<br />
cholesterolgehalte: het dieet. Klanten (zo zouden we patiënten moeten beschouwen) kunnen de leiding nemen over hun<br />
eigen verandering door zelf beslissingen nemen op basis van eerlijke, waarheidsgetrouwe informatie. Ze moeten wel, want<br />
veel artsen zullen dat niet snel doen, doordat ze hebben geleerd niet af te wijken van de regels.<br />
D<br />
De meeste Amerikanen en een groeiend<br />
aantal Europeanen zijn overvoed,<br />
gebruiken te veel medicijnen<br />
en zijn gek genoeg ook ondervoed. Ze beseffen<br />
niet dat gezond blijven niet afhangt van<br />
meer pillen slikken, maar van de juiste voedselkeuzes<br />
maken. Met zoveel misleidende<br />
voedingsinformatie die bovendien als algemeen<br />
bekend wordt beschouwd, is de gemiddelde<br />
burger slecht uitgerust om de dodelijke<br />
kracht van overvloedige, goedkope, ongezonde<br />
voedselopties te herkennen. “Ze bieden<br />
geen voedingswaarde en vergroten de kans<br />
op ziekte. Onmiddellijke actie is vereist. Zowel<br />
patiënten als artsen moeten zich daarvoor<br />
inspannen, het liefst gefaciliteerd door<br />
de overheid en gezondheidsinstanties. Kijk,<br />
artsen zullen niet snel veranderen. Hetzelfde<br />
geldt voor medische opleidingen. Ik zie op dit<br />
moment wel dat goed geïnformeerde consumenten<br />
leren en begrijpen dat zij zelf in staat<br />
zijn op dit gebied de juiste keuzes te maken.<br />
Eenzelfde ontwikkeling is in andere sectoren<br />
al langere tijd te zien, zoals de auto-industrie.”<br />
Die is volgens haar veranderd en gedecimeerd<br />
doordat genoeg consumenten de voorkeur<br />
gaven aan aantrekkelijkere buitenlandse auto’s,<br />
ondanks een wet die zei dat de drie grote<br />
automakers van toen goede auto’s moesten<br />
maken voor een redelijke prijs.”<br />
‘DE CONSUMENT JAAGT<br />
VERANDERING AAN’<br />
"Mijn punt is dat hoe meer aandacht en<br />
publiciteit ik geef aan het idee dat de consument<br />
de drijvende kracht is achter de verandering<br />
in de gezondheidszorg, hoe groter de<br />
kans dat een beweging ontstaat die een enorme<br />
omwenteling in de geneeskunde kan veroorzaken.<br />
Dat is mijn eerste doel. We moeten<br />
en kunnen de consument echt in deze richting<br />
krijgen en verandering afdwingen. Als<br />
vrouwen massaal weigeren een mammografie<br />
te ondergaan, zal deze vrouwonvriendelijke<br />
manier van borstkankerscreening uiteindelijk<br />
verdwijnen en bovendien lang voordat<br />
het medisch onderwijs is hervormd. Zij kunnen<br />
er zelf voor zorgen dat de medische wereld<br />
hen niet beschadigt. Hoe ze voor zichzelf<br />
kunnen opkomen wil ik hen graag leren. Als<br />
patiënten geen verantwoordelijkheid nemen,<br />
kunnen ze bijvoorbeeld geen productief gesprek<br />
voeren met hun arts. Laten we het vergelijken<br />
met wat mensen doen die een huis<br />
willen kopen. Ze weten in wat voor buurt ze<br />
het liefst wonen en doen zelf een beetje onderzoek<br />
voordat ze zelfs op zoek gaan naar een<br />
huis. Met andere woorden, ze nemen de verantwoordelijkheid<br />
voor het resultaat. Mensen<br />
die niet komen opdagen, of denken dat ze te<br />
weinig verstand hebben van onroerend goed,<br />
laten anderen beslissen waar zij gaan wonen.<br />
Hetzelfde gebeurt met patiënten die geen onderzoek<br />
doen. Ze accepteren wat de dokter<br />
zegt en voorschrijft, zonder vragen te stellen."<br />
GEÏNFORMEERDE<br />
BESLUITVORMING<br />
Wellness Forum Health, het bedrijf van<br />
Pam, promoot een aantal dingen. Het eerste<br />
is de behoefte aan geïnformeerde besluitvorming,<br />
het tweede de verantwoordelijkheid die<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 143
GEZONDHEID EN VOEDING<br />
de patiënt heeft. “Je kunt niet de hele dag klagen<br />
over dokters en verder niets doen. Je moet morgen. Ik had een afspraak met mijn dokgen:<br />
‘Je zou echt trots op me zijn geweest van-<br />
voorzichtig zijn, vragen stellen en als het om ter, maar in plaats van meteen te accepteren<br />
gezondheid gaat precies zo handelen als wanneer<br />
je een auto of een huis koopt. Ik denk dat de studies over die behandeling, zodat ik die<br />
wat hij voorstelde, vroeg ik om gepubliceer-<br />
mensen daarover op een bepaald moment thuis eerst kon bestuderen en beoordelen. Die<br />
meer willen weten, meestal nadat het vreselijk had hij niet, waarna ik hem meedeelde dat ik<br />
mis is gegaan. Als ze hier voor het eerst komen zelf wel achter zou komen en hem zou terugbellen’.<br />
Zodra mensen zich niet meer machte-<br />
willen ze het beter doen, meer te weten komen<br />
en meer controle over de situatie krijgen”, loos voelen in de gezondheidszorg en het gesprek<br />
aangaan met hun zorgverleners, is dat<br />
legt Pam uit. “Ik zeg dit al jaren, maar ik denk<br />
dat de eerste stap is ervoor zorgen dat mensen<br />
de juiste (soort) informatie krijgen. Dat moet<br />
wettelijk verplicht zijn. Wie geld leent van hypotheekverstrekkers<br />
in de Verenigde Staten<br />
móet bepaalde informatie krijgen, met name<br />
ook over de betalingsvoorwaarden en de rentevariabelen.<br />
Alles moet duidelijk en transpa-<br />
‘Een goed gesprek<br />
met de arts kan<br />
rant zijn. Dus moeten naar mijn mening artsen<br />
hun klanten ook duidelijk vertellen wat levens redden’<br />
hun opties zijn en zeggen: ‘Ik kan je een medicijn<br />
voorschrijven, maar ik geef je eerst wat<br />
relevante gegevens: één op vierhonderd personen<br />
heeft baat bij dit medicijn. De risico’s<br />
op gezondheidsproblemen verminderen een stap in de goede richting. We leren iedereen<br />
hoe dat moet. De regels zijn eigenlijk vrij<br />
met één procent en dit zijn de bijwerkingen.<br />
Ik zal u laten zien wat u zelf kunt doen door eenvoudig als je weet waarnaar je moet zoeken.”<br />
Voor artsen en verpleegkundigen is dat<br />
uw voedingspatroon te veranderen’. Zo werkt<br />
het. Ik denk dat een aanzienlijk percentage echter niet zo gemakkelijk. Pam: “Kijk naar de<br />
van de mensen, op basis van correcte informatie,<br />
de juiste beslissingen zou nemen. Het Zij leren omgaan met uitdagingen en hoe je<br />
manier waarop advocaten worden opgeleid.<br />
probleem is nu, dat er wat medicijnen betreft moet argumenteren. In de collegezaal moeten<br />
totaal geen regelgeving is die gezondheidswerkers<br />
verplicht de waarheid te vertellen en fessor en presentaties geven als waren ze de<br />
ze in debat gaan met klasgenoten of de pro-<br />
openheid van zaken te geven. Het is mijn levensdoel<br />
dat te bereiken voordat voor mij de ronden zonder de status quo aan te vechten.<br />
aanklager. Niemand kan zijn rechtenstudie af-<br />
lichtjes uitgaan.”<br />
Tijdens een medische opleiding leren de studenten<br />
echter te luisteren en zich te conformeren<br />
en in de praktijk dus hoe ze elke vorm van<br />
BOEKEN VOL MISINFORMATIE<br />
Medische tijdschriften, zowel in gedrukte<br />
vorm als op het internet, maar ook boeken Medicijnproducten en bouwers van medi-<br />
nieuwsgierigheid die nog over is verliezen.<br />
staan vol met misinformatie. “De medische sche apparatuur hebben een enorme invloed<br />
wereld heeft goed werk geleverd door mensen<br />
ervan te overtuigen dat ze niet slim genoeg vroeger cheerleaders waren op de middelbare<br />
op de medische studenten. Jonge vrouwen die<br />
zijn om informatie te bekijken en interpreteren,<br />
maar dat zijn ze natuurlijk wel. Ik ben erg behandelde pijn in de Verenigde Staten onder<br />
school wezen artsen op een epidemie van on-<br />
enthousiast over twee dingen. Ik wil dat mensen<br />
gezonder worden of hun gezondheid te-<br />
deze meisjes.<br />
rugkrijgen en hen helpen echt begrijpen wat Een kwart miljoen artsen reageerden door<br />
ze doen. Ze sturen me e-mails, waarin ze zeg-<br />
het voorschrijven van medicijnen, zonder op<br />
144 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
zoek te gaan naar eventuele oorzaken en de<br />
beste behandeling. Dat is wat er gebeurt als je<br />
hen alleen maar leert zich te conformeren, te<br />
luisteren. Deze artsen geloven wat hen verteld<br />
is. Wij willen dat voeding deel gaat uitmaken<br />
van het medische opleidingssysteem.” Artsen<br />
zouden er dan zelf achter kunnen komen dat<br />
voeding onderdeel is van geneeskunde en dus<br />
belangrijker kan zijn dan medicijnen als behandelmethode.<br />
“Zelfs artsen die niet afwijzend<br />
staan tegenover plantaardige voeding en<br />
de voordelen daarvan erkennen, houden tegelijk<br />
vaak vast aan de waarheden die ze tijdens<br />
de opleiding hebben geleerd en blijven terughoudend.<br />
Een cardioloog die zijn patiënten<br />
verschillende medicijnen heeft voorgeschreven,<br />
had hen in plaats daarvan moeten vertellen<br />
dat ze beter moeten gaan eten. Tegelijk<br />
zou hij zich moeten afvragen wat hij nog meer<br />
verkeerd kan hebben gedaan. Maar goed, het<br />
gaat mij erom dat we artsen moeten onderwijzen<br />
over voedingspatronen. Doordat dit<br />
niet gebeurt wordt de geneeskunde over het<br />
algemeen niet beter, ook al groeit het besef<br />
dat plantaardige voeding een goed en doeltreffend<br />
medicijn is.”<br />
HONDERDEN NUTTELOZE<br />
BEHANDELINGEN<br />
Uit een recente (2019) meta-analyse blijkt<br />
dat ten minste 396 (maar misschien wel 800)<br />
gangbare routinematige medische praktijken<br />
in alle specialismen nutteloos zijn en moeten<br />
worden stopgezet. Het risico op schade door<br />
screening met mammografieën is tien keer<br />
groter dan de voordelen die deze praktijk oplevert.<br />
Een van de problemen in de Verenigde<br />
Staten is dat de meeste artsen niet in de privépraktijk<br />
werken, maar voor instellingen<br />
wegwerken, zodat ze moeten doen wat andere<br />
mensen zeggen en niet individueel kunnen<br />
besluiten om te stoppen met bepaalde behandelingen<br />
en procedures. Wie bijvoorbeeld<br />
wel perfect probeert te eten, op elke hap let,<br />
maar tegelijk een mammografie accepteert<br />
onderschrijft de onzin waaraan de medische<br />
beroepsgroep zich volgens Pamela Popper<br />
schuldig maakt. “Als je elke hap bestudeert,<br />
maar de rest negeert, blijf je ongezond. Je gaat<br />
de medische molen in, wordt behandeld voor
GEZONDHEID EN VOEDING<br />
ziektes die je niet hebt, neemt supplementen die meer kwaad dan goed<br />
doen en denkt ten onrechte dat je een ziek persoon bent. Wordt wakker<br />
en betrek voeding in een bredere benadering van gezondheid. Trek alles<br />
wat je verteld is over gezondheid in twijfel en denk zelf na.”<br />
EDUCATIEF PROGRAMMA<br />
Niet alleen artsen en verpleegkundigen zijn geïnteresseerd in de educatieve<br />
programma's van het Wellness Forum Health, ook leken. Consumenten<br />
hebben eveneens belangstelling. “Als zij zich inschrijven, zeggen<br />
ze dat ze niet in de gezondheidszorg zitten, maar dat ze beseffen dat<br />
de cursussen hen slimmer maken, zodat ze familie en vrienden kunnen<br />
helpen betere beslissingen te nemen. Het gaat echt gebeuren. Er komt<br />
een bredere basis van consumenten die echt weten waar ze het over hebben.<br />
Veel van onze leden hebben veel meer kennis over bepaalde zaken<br />
dan artsen. Voeding is daarbij cruciaal. De gemiddelde Amerikaanse<br />
volwassene (18 jaar of ouder) stopt per jaar een ton voedsel in zijn of<br />
haar lichaam. We kunnen niet doen alsof dat geen verschil maakt. Dat<br />
gezegd hebbende, is alleen goed eten niet genoeg. Mensen moeten ook<br />
water drinken en bewegen, daarop zijn ze gebouwd. Wie veganistisch<br />
eet, maar niet genoeg beweegt en geen spieren opbouwt komt uiteindelijk<br />
toch in een verpleeghuis terecht. Degenen die het evenwicht kunnen<br />
bewaren kunnen op zichzelf blijven wonen. Dat gezegd hebbend,<br />
is voedsel natuurlijk een zeer krachtig medicijn dat elke dag gewoon in<br />
de kruidenierswinkel of de supermarkt te koop is. Ik wil dat promoten.<br />
Na de documentaires als 'Forks over Knives' – te zien op Netflix – zagen<br />
we een grote toename van het aantal mensen dat bij ons een cursus wil<br />
volgen en al belangrijke veranderingen in hun voedingspatroon heeft<br />
aangebracht. Sommigen eten geen dierlijk voedsel meer en begrijpen<br />
niet waarom ze desondanks nog steeds hoofdpijn hebben. We leggen<br />
hen dan uit dat ze veel werk hebben verricht om hun situatie te verbeteren,<br />
maar dat ze ook moeten kijken naar beweging en hun medicijngebruik.<br />
Migraine is bijvoorbeeld een bekende bijwerking van het medicijn<br />
dat je gebruikt om er vanaf te komen. De reguliere geneeskunde<br />
is in sommige opzichten goed, maar niet altijd. Een goed voorbeeld is<br />
een bypassoperatie.<br />
Die zal de redding betekenen voor iemand die tijdens of net na een<br />
hartaanval op de spoedafdeling van een ziekenhuis terechtkomt. Iemand<br />
die in zo’n situatie eerst de huisarts inschakelt en een afspraak<br />
moet maken, zal het waarschijnlijk niet redden.”<br />
‘In de geneeskunde is<br />
het niet verplicht om de<br />
waarheid te vertellen’<br />
Dr. Pamela A. Popper is de oprichter en voorzitter van Wellness Forum Health. Het bedrijf biedt educatieve programma's aan voor<br />
consumenten en medische beslissers, waarbij veel aandacht is voor voeding als (belangrijkste) medicijn naast een gezonde leefstijl.<br />
Pam is president van de Artsencommissie voor Verantwoorde Geneeskunde in Washington D.C. Haar meest recente boek is ‘Food<br />
Over Medicine: The Conversation That Can Save Your Life’. Pam is ook een expert op het gebied van overheidsbeleid en werkt<br />
voortdurend aan het veranderen van wetten die het recht van patiënten om hun zorgverlener en -methode te kiezen in de weg<br />
staan. Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 145
‘Genetische manipulatie is veel risicovoller<br />
dan conventionele kweek- en fokmethoden’<br />
146 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
GENETISCH GEMANIPULEERDE ORGANISMEN (GGO)<br />
‘De waarheid zal zegevieren’<br />
Steven M. Druker ScD<br />
Tekst: Jacques Geluk<br />
Sinds een kwart eeuw is Steven Druker, oprichter van de Alliance for Bio-Integrity, druk bezig met het blootleggen<br />
van de waarheid over genetisch gemanipuleerde voedingsmiddelen. Tijdens zijn onderzoek groeien zijn zorgen<br />
over de officiële aanname van de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) dat deze producten veilig zijn.<br />
Zonder ze te testen of te voorzien van een waarschuwing op het etiket. Hij is er al snel van overtuigd dat de FDA,<br />
andere regelgevers en vele invloedrijke wetenschappers en instellingen de feiten met betrekking tot de risico's van<br />
genetisch gemanipuleerd voedsel voor onze gezondheid en die van het milieu hardnekkig verkeerd weergeven. “Een<br />
onacceptabele situatie, die nog steeds voortduurt, hoewel ik denk dat het niet onrealistisch is te zeggen dat GGOvoedsel<br />
binnen tien jaar, zelfs binnen twee jaar, volledig verboden kan zijn. Ik ben altijd optimistisch en denk dat we<br />
vooruitgang boeken en de waarheid zal zegevieren. Dankzij dit soort optimisme kan ik blijven doorgaan”, zegt Steven,<br />
die in 2015 zijn opmerkelijke boek 'Altered Genes, Twisted Truth' heeft gepubliceerd.<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
H<br />
Hoe het genetisch manipuleren van<br />
onze voeding de wetenschap heeft<br />
ondermijnd, de overheid heeft gecorrumpeerd<br />
en het publiek systematisch heeft<br />
misleid’. De ondertitel van Steven Drukers<br />
boek ‘Altered Genes, Twisted Truth’ (‘Veranderde<br />
genen, verdraaide waarheid’) zegt alles<br />
en zelfs vijf jaar na de eerste publicatie is<br />
er vrijwel niets veranderd. “De GGO-kwestie<br />
toont volgens mij aan dat dit alleen mogelijk is<br />
als gevolg van wetenschappelijke fraude.”<br />
Stevens informatieve, maar tegelijkertijd<br />
uitstekend leesbare en boeiende boek is in<br />
maart 2015 verschenen. Sinds januari <strong>2020</strong><br />
is er een Duitse vertaling. Genetische modificatie<br />
is eind jaren zestig begonnen met rudimentair<br />
DNA-onderzoek, waaronder het<br />
E.coli E-12 experiment, dat uiteindelijk – zo<br />
beschrijft hij – gevaarlijk was. Waarom heeft<br />
Steven meer dan twee decennia gewacht vooraleer<br />
hij echt geïnteresseerd raakte in recombinant<br />
DNA en de gevaren van genetisch gemanipuleerd<br />
voedsel? “Dat is alleen maar omdat<br />
ik pas in 1995 in aanraking kwam met genetische<br />
manipulatie. Hoe meer ik daarover te<br />
weten kwam, des te meer zorgen ik mij maakte.<br />
Ik realiseerde me dat er een grote kloof bestond<br />
tussen de beweringen van de voorstanders<br />
van gentechnologie en de werkelijkheid.<br />
Het beleid van de Food and Drug Administration<br />
was vooral op dat moment een punt van<br />
zorg, omdat ik als advocaat het gevoel kreeg<br />
dat ze de feiten verkeerd voorstelden. Bovendien<br />
had ik een sterk voorgevoel dat de FDA<br />
waarschijnlijk de Amerikaanse voedselveiligheidswetten<br />
overtrad, wat uiteindelijk door<br />
mijn onderzoek is bevestigd. Ze hebben ook<br />
consequent een verkeerde voorstelling van zaken<br />
gegeven en het publiek wereldwijd misleid”,<br />
legt Steven uit, die als advocaat werkt<br />
voor maatschappelijke organisaties zonder<br />
winstoogmerk. “We nemen in principe zaken<br />
aan en streven doelen na die anderen meestal<br />
laten liggen en proberen tegenwicht te bieden<br />
aan de grote bedrijfsbelangen die zoveel<br />
invloed hebben op het politieke proces in vele<br />
landen.”<br />
DE KLOK TERUGDRAAIEN<br />
Steven Druker moest de klok terugdraaien<br />
om uit te vinden hoe de hele GM-onderneming<br />
was begonnen. Hij besefte dat dit nodig<br />
is om volledig te kunnen begrijpen in welke<br />
mate de waarheid werd verdraaid. Daarnaast<br />
realiseerde hij zich dat de wetenschappelijke<br />
gevestigde orde geleidelijk aan ten prooi viel<br />
aan het uit gewoonte en zelfs routinematig<br />
verkeerd voorstellen van waarheid. Nu zegt<br />
hij: “Mijn onderzoek maakte duidelijk dat<br />
voor elke belangrijke ontwikkeling binnen<br />
het GGO-project een verkeerde voorstelling<br />
van zaken nodig was om het vooruit te helpen.<br />
Ik overdrijf echt niet. Ik merkte dat de<br />
bewijslast werd verlegd van degenen die zich<br />
zorgen maakten over de veiligheid van de lopende<br />
experimenten, naar bezorgde organisaties<br />
en personen. Dit had ingrijpende ge-<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 147
‘Het gevaar is niet dat mensen meteen doodvallen na het eten van<br />
GGO-voedsel, het lijkt meer op de schadelijke gevolgen van tabak’<br />
GENETISCH GEMANIPULEERDE ORGANISMEN (GGO)<br />
volgen voor de toekomst, doordat het de weg legd door het verspreiden van misinformatie,<br />
vrijmaakte voor verschuiving van de bewijslast<br />
op vele andere technologische gebieden, pers zich daadwerkelijk als wetenschappers<br />
zoals mijn boek aantoont. Als de wetenschap-<br />
vooral na de invoering van gentechnologie in hadden gedragen en de feiten open en eerlijk<br />
de voedselproductie.” Steven zegt dat hij wilde hadden gecommuniceerd, was de hele gentechnologische<br />
ontwikkeling op deze wijze<br />
laten zien hoe lang de tijdsperiode was tussen<br />
het ontstaan van het eerste genetisch gemanipuleerde<br />
organisme (GGO) en de ontwik-<br />
en zelfs gestopt voordat ze begonnen was.” Bij<br />
niet gecontinueerd, zeker niet in de landbouw,<br />
keling van de eerste functionele genetisch gemanipuleerde<br />
plant, die op dat moment nog verschillende gevallen wetenschappers uit-<br />
het lezen van het boek wordt duidelijk dat in<br />
niet eens een gewas was. Volgens hem duurde spraken deden waarvan ze wisten of dachten<br />
het een hele tijd voordat modificatie van landbouwgewassen<br />
succesvol was. “Dit doordruk-<br />
overdreven. “Ze deden het toch, misschein<br />
dat ze niet waar waren, of in elk geval sterk<br />
ken kwam niet alleen voort uit onwetendheid, uit onwetendheid, omdat ze vertrouwden op<br />
maar was ook irrationeel en niet gebaseerd andere wetenschappers wier opvattingen ze<br />
op de wetenschap. De wetenschappelijke gemeenschap<br />
ontwikkelde een nogal arrogante delijk te maken, dat niet alle verkeerde voor-<br />
respecteerden. Ik probeer in mijn boek dui-<br />
houding door te beweren dat ze zoiets belangrijks<br />
aan het ontwikkelen was en de voordezettelijk<br />
waren.”<br />
stellingen van zaken die ik bespreek ook oplen<br />
zo diepgaand waren dat het gebruik van<br />
‘onsmakelijke’ middelen gerechtvaardigd was DRIJFKRACHT<br />
om het project vooruit te helpen. Ze wilden Steven is de drijvende kracht achter de<br />
voorbijgaan aan de vermeende rationele angsten<br />
van iedereen die zich zorgen maakte. Bo-<br />
zijn dossiers over genetisch gemanipuleerd<br />
rechtszaak van 1998 die de FDA verplichtte<br />
vendien hadden relatief veel wetenschappers voedsel te openen, waarbij uiteindelijk bleek<br />
een verkeerde voorstelling van zaken gegeven<br />
van genetische modificatie, nog voordat der de tests te ondergaan die de federale wet<br />
dat dit voedsel mocht worden verkocht zon-<br />
er een biotechnologische industrie was. Overheidsinstellingen,<br />
zoals de FDA, zouden niet bezorgd en had een sterk gevoel dat het be-<br />
op de voedselveiligheid voorschrijft. “Ik was<br />
echt bezweken zijn voor de druk van de industrie<br />
als de wetenschappelijke gemeenpelijk<br />
was. Het was gebaseerd op de algemeen<br />
leid van de FDA onethisch en onwetenschapschap<br />
niet vele jaren eerder de basis had ge-<br />
erkende veronderstelling dat gemodificeerde<br />
148<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
voedingsmiddelen veilig zijn. Een nieuw additief<br />
kan eigenlijk pas officieel veilig worden<br />
verklaard, wanneer een grote meerderheid<br />
van gekwalificeerde deskundigen daarover<br />
consensus heeft en er in plaats van waarvoor<br />
bovendien solide technisch bewijs is. Het was<br />
duidelijk dat op het moment dat de FDA in<br />
mei 1992 zijn beleidsverklaring over genetisch<br />
gemodificeerde levensmiddelen publiceerde<br />
er eigenlijk geen testgegevens waren<br />
verschenen in door vakgenoten gecontroleerde<br />
tijdschriften. Binnen de groep van eisers<br />
bij de rechtszaak, waaronder de door mij opgerichte<br />
Alliance for Bio Longevity, andere<br />
maatschappelijke organisaties en negen goed<br />
bekend staande wetenschappers, was er niet<br />
één die een publicatie kende waarin stond dat<br />
genetisch gemanipuleerd voedsel veilig is. Ze<br />
kenden wel goede wetenschappelijke redenen<br />
om genetische manipulatie te beschouwen als<br />
risicovoller dan conventionele kweek- en fokprocessen.<br />
Het was ongekend dat een groep<br />
wetenschappers een federale overheidsinstantie<br />
aanklaagde omdat een onderdeel van<br />
haar beleid wetenschappelijk niet deugde.”<br />
Waarom was en is het creëren van voedsel via<br />
de recombinant-DNA-technologie riskant?<br />
"Ik vond een brief van de biotechnologie-coördinator<br />
van de FDA aan een Canadese gezondheidsambtenaar,<br />
die toegaf dat er geen<br />
consensus was over de veiligheid binnen en<br />
buiten de FDA. Daardoor was glashelder dat
GENETISCH GEMANIPULEERDE ORGANISMEN (GGO)<br />
de FDA de zorgen van wetenschappers had verdoezeld, doordat zij aanvankelijk<br />
in een formele beleidsverklaring beweerde niet op de hoogte<br />
te zijn van enige informatie waaruit zou blijken dat genetisch gemanipuleerde<br />
voedingsmiddelen wezenlijk verschillen van andere. Dat was<br />
een duidelijke leugen. De FDA beweerde ook dat er een overweldigende<br />
consensus was binnen de gemeenschap dat deze voedingsmiddelen<br />
zo veilig waren dat ze niet getest hoefden te worden, terwijl zijn eigen<br />
wetenschapsafdeling toegaf dat die er niet was.”<br />
COMPLETE TELEURSTELLING<br />
De eis is uiteindelijk in 2000 door een federale rechter verworpen.<br />
“Een complete teleurstelling en een behoorlijke verrassing, omdat ik en<br />
andere bij de zaak betrokken advocaten er op dat moment vertrouwen<br />
in hadden dat we zouden winnen. De eigen dossiers van de FDA toonden<br />
immers aan dat een wetenschappelijke consensus en technisch bewijs<br />
daarvoor ontbraken. Het duurde meer dan 2,5 jaar vanaf de dag van<br />
de indiening van de strafeis, vooraleer de rechter ons in een schriftelijk<br />
advies in het ongelijk stelde en de zaak seponeerde. Dat is gebruikelijk.<br />
Zij erkende wel dat de wet technisch bewijs vereist dat dat voedsel veilig<br />
is, maar ging daaraan vervolgens volledig voorbij. Ze moest wel. Het<br />
is voor iedereen die het vonnis heeft gelezen duidelijk dat deze rechter<br />
niet degene wilde zijn die uitsprak dat het op de markt brengen van genetisch<br />
gemanipuleerde voedingsmiddelen in feite illegaal was. Ze koos<br />
ervoor het door ons gepresenteerde bewijs te negeren en verdraaide dat<br />
eigenlijk door te zeggen dat de FDA-bestuurders het recht hadden informatie<br />
te verdoezelen en te liegen over wat de wetenschappers hadden<br />
gezegd.” Steven: “Hoe dan ook, wat ze schreef in haar vonnis heeft onze<br />
zaak sterker gemaakt, door toe te geven dat de veiligheid van deze voedingsmiddelen<br />
niet algemeen was erkend.” Zoals eerder vermeld geeft<br />
de Amerikaanse wet aan dat er in het geval van een nieuw voedselproduct<br />
redelijke zekerheid moet zijn dat het ondanks beloofde voordelen<br />
geen schade zal veroorzaken. “Voordelen mogen niet worden gebruikt<br />
om eventuele risico's te compenseren. Het is duidelijk dat in het geval<br />
van GGO’s niet aan die wettelijke norm is voldaan. Niet in 1992, niet<br />
in mei 1998 en nog steeds niet. Toch domineren deze gemodificeerde<br />
voedingsmiddelen de Amerikaanse markt nog altijd, blijft de FDA de<br />
feiten verdraaien en wordt de wet schaamteloos overtreden. Geen van<br />
deze voedingsmiddelen zou op de markt moeten zijn zolang niet bewezen<br />
is dat ze wettelijk veilig zijn.”<br />
Men mag verwachten dat een proces over de gevaren van GM-voedsel<br />
veel media-aandacht zou trekken. “Eigenlijk was er geen proces, want<br />
de discussie ging alleen over materiële feiten. Schriftelijke argumenten<br />
door beide partijen wisselden elkaar af. Er was geen mondelinge behandeling.<br />
Het beginnen van de rechtszaak trok wel de aandacht, maar zelfs<br />
van een grote persconferentie bij de National Press Club in Washington<br />
D.C. werd nauwelijks melding gemaakt. De verdedigers van GGO verklaarden<br />
dat wij met onze rechtszaak in feite probeerden de klok terug<br />
te draaien. Het was een les voor mij te zien hoe de mainstream Amerikaanse<br />
media in feite propagandisten werden voor de GGO-industrie.<br />
Dat was niet verwonderlijk, gezien het grote aantal advertenties van<br />
voedselproducerende bedrijven dat daar tegenover stond.”<br />
GEMANIPULEERD VOEDSEL IS NIET DUURZAAM<br />
Het genetisch manipuleren van voedsel is ethisch gezien onhoudbaar,<br />
zegt Steven Druker. “Veel milieuorganisaties hebben geprotesteerd.<br />
Ze werden ook genegeerd, maar met hun rechtszaken konden ze<br />
wel enkele van de schadelijkste projecten blokkeren. Zoals mijn boek<br />
benadrukt, heeft de GGO-‘venture’ een nieuw niveau van ‘onduurzaamheid’<br />
in de landbouw geïntroduceerd, dat slechts kan overleven<br />
dankzij een onjuiste voorstelling van zaken. Als de wetenschappelijke<br />
gemeenschap eindelijk de waarheid zou vertellen en de feiten, gesteund<br />
door de media, op een open en eerlijke manier zou communiceren, zou<br />
het hele GGO-project instorten. De gangbare praktijk zou moeten berusten<br />
op een solide basis van wetenschap en feiten en niet op een fundament<br />
van fraude, zoals nu het geval is.”<br />
Steven Druker is een zeer optimistische man, die denkt dat GGO's<br />
binnen twee tot tien jaar volledig verboden zullen zijn, maar zich op<br />
dit moment zorgen maakt over onze gezondheid. "Wetenschappers die<br />
de feiten met open ogen hebben onderzocht, hebben verklaard dat genetisch<br />
gemanipuleerd voedsel en gemodificeerde gewassen een reeks<br />
onbedoelde neveneffecten kunnen veroorzaken. Te denken valt aan<br />
verstoringen, waardoor nieuwe giftige stoffen kunnen opdoemen in<br />
plantensoorten die deze nooit eerder hebben gehad. Het consumeren<br />
daarvan kan schade veroorzaken bij mensen en vee. In het geval van genetisch<br />
gemodificeerde organismen is het gevaar niet dat mensen meteen<br />
doodvallen na het eten van het voedsel, het lijkt meer zoals de schadelijke<br />
gevolgen van tabak. Mensen krijgen geen longkanker door het<br />
roken van één sigaret of een pakje, maar door de jaren heen zorgt de<br />
chronische blootstelling voor een steeds groter gezondheidsrisico.”<br />
Steven M. Druker is een Amerikaanse maatschappelijke advocaat en oprichter van Alliance for Bio-Integrity, die als uitvoerend<br />
directeur een rechtszaak heeft aangespannen om de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) te dwingen dossiers<br />
over genetisch gemanipuleerd voedsel openbaar te maken. Zijn artikelen over genetisch gemanipuleerde levensmiddelen zijn<br />
verschenen in verschillende gerenommeerde publicaties, waaronder The Financial Times en het in Brussel gevestigde tijdschrift The<br />
Parliament <strong>Magazine</strong>. Stevens boek, 'Altered Genes, Twisted Truth: How the Venture to Genetically Engineer Our Food Has Subverted<br />
Science, Corrupted Government, and Systematically Deceived the Public’, is gepubliceerd in maart 2015 met een voorwoord van<br />
Jane Goodall die het omschreef als ‘zonder twijfel een van de belangrijkste boeken van de afgelopen 50 jaar’. Steven studeerde<br />
filosofie en rechten aan de Universiteit van Californië, Berkeley.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 149
©FOTO DOOR DARIA SHEVTSOVA VIA PEXELS<br />
150<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
Voeding als effectief wapen<br />
in de strijd tegen dementie?<br />
Dr. Steve Blake, ScD<br />
Tekst: Jacques Geluk | Fotografie met dank aan Dr. Steve Blake<br />
“Veel mensen denken dat dementie niet omkeerbaar is, maar wij hebben gezien dat het wel kan”, aldus voedingsbiochemicus<br />
dr. Steve Blake, een der initiatiefnemers van de Hawaii Dementia Prevention Trial. Deze negen maanden durende gerandomiseerde,<br />
open pilotstudie met een evaluatie van een veelzijdige voedingsinterventie was bedoeld om de verstandelijke achteruitgang van<br />
patiënten met licht cognitieve stoornissen (LCS) – een ‘voorloper’ van Alzheimer – te vertragen. De mentale status van de deelnemers<br />
aan deze studie die alleen supplementen namen al dan niet in combinatie met een dieet verslechterde gemiddeld genomen<br />
helemaal niet. Integendeel, ze keerden vaak terug naar een normale cognitieve toestand. “Dit bewijst dat we de rol van voeding en<br />
supplementen bij neurologische aandoeningen niet langer kunnen negeren.” Steven adviseert een met supplementen aangevuld<br />
plantaardig dieet, met een laag gehalte aan verzadigd vet. Waarom? Lees verder om erachter te komen. Om valse hoop te voorkomen<br />
is het goed te beseffen dat een grotere, bredere test nodig is om de resultaten van de Hawaii-proef te bevestigen.<br />
“<br />
Ik heb in mijn onderzoek gemerkt dat veel<br />
voedingsstoffen betrokken zijn bij het gezond<br />
houden van ons lichaam en onze hersenen.<br />
Ik heb bovendien de nutriënten samengebracht<br />
die nodig zijn voor een gezond<br />
brein", zegt dr. Steve Blake, directeur voedingsneurowetenschappen<br />
aan de Maui Memory<br />
Clinic op Hawaii. Hij is al heel lang op<br />
zoek naar het verband tussen voeding en gezondheid<br />
en heeft ontdekt dat bepaalde voedingsstoffen<br />
dementie kunnen helpen bestrijden.<br />
Vanuit zijn op zonne-energie draaiende<br />
huis middenin het Hawaïaanse oerwoud benadrukt<br />
Steve dat hij ook heeft gekeken naar<br />
'enkele dingen' die de hersenen negatief beïnvloeden,<br />
zoals verzadigd vet. “Dit vet, dat<br />
vaak een dierlijke oorsprong heeft, kan de<br />
slagaders verstoppen, ook die in de hersenen.<br />
Bovendien beperkt het de bloeddoorstroming.<br />
Als dat gebeurt kunnen zenuwcellen<br />
afsterven. Bij gevorderde dementie is de helft<br />
van de hersencellen dood. We moeten die cellen<br />
dus goed blijven voeden en in leven houden<br />
en proberen de bloedcirculatie optimaal<br />
te houden. Door deze belangrijke ontdekking<br />
denken we dat vasculaire dementie een groter<br />
probleem kan zijn dan de amyloïde plaque<br />
die de ziekte van Alzheimer bepaalt. De meeste<br />
mensen denken dat dementie onomkeerbaar<br />
is.” Het tegenovergestelde is waar, volgens<br />
Steve. "We hebben verbeteringen gezien<br />
en in feite een bevestiging van deze positieve<br />
veranderingen gekregen tijdens de door mij<br />
ontworpen en uitgevoerde klinische proef,<br />
waarover is gerapporteerd in een boek en een<br />
wetenschappelijke studie.”<br />
“Gedurende de negen maanden durende<br />
gerandomiseerde Hawaii Dementia Prevention<br />
Trial hebben we vier veranderingen in het<br />
voedingspatroon doorgevoerd en twaalf supplementen<br />
gebruikt om de progressie van dementie<br />
bij patiënten met een licht cognitieve<br />
stoornis (LCS) te vertragen. De in totaal 75<br />
deelnemers hadden, verdeeld over drie groepen,<br />
denkproblemen waarvan de oorzaak varieerde<br />
van normale veroudering tot dementie.<br />
Hun denkvermogen nam gemiddeld elk<br />
jaar een beetje af. We hoopten dat de geestelijke<br />
gezondheid van deze mensen stabiel zou<br />
blijven. Het was zeker geen teleurstelling toen<br />
we ontdekten dat in plaats van stilstand sprake<br />
was van een positieve ommekeer bij alle deelnemers:<br />
“Een mini-onderzoek naar de mentale<br />
status van de deelnemers (MMSE) werd<br />
aan het begin en daarna om de drie maanden<br />
gehouden. Terwijl normaal gesproken<br />
9,6% van de LCS-patiënten elk jaar verder<br />
opschuift naar dementie, lieten de deelnemers<br />
in de groep die uitsluitend supplementen<br />
nam een gemiddelde MMSE-verbetering<br />
zien van 10 punten (van de 30). Aan het einde<br />
van de interventie was de gemiddelde score<br />
29, wat wijst op een normale cognitieve toestand.<br />
In de voeding-plus-supplement-groep<br />
werd geen degeneratie gezien, maar ook geen<br />
vooruitgang. Volgens de samenvatting in het<br />
rapport van Steve had deze veelzijdige voedingsinterventie<br />
een positief effect door het<br />
vertragen van de progressie van dementie en<br />
het verminderen van het risico op de ziekte<br />
van Alzheimer. >><br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 151
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
GUNSTIGE VOEDINGSSTOFFEN<br />
Welke voedingsstoffen blijken gunstig te zijn? Steve: "Ik wilde me niet<br />
beperken tot het testen van één ding. We probeerden gewoon een paar<br />
dieetveranderingen. We realiseerden ons dat mensen niet graag hun<br />
voedingspatroon veranderen, omdat ze dat moeilijk vinden. We wilden<br />
in elk geval dat ze het gebruik van verzadigd vet verminderden tot minder<br />
dan zeven procent van hun totale calorie-inname, om de kans op<br />
verstopping van de aders in de hersenen te verkleinen. We vroegen de<br />
mensen ook de manier waarop ze eten bereiden te veranderen en drongen<br />
er bij hen op aan om geen vlees te bakken, te koken of barbecueën.<br />
Bovendien hebben we hen niet gevraagd volledig veganistisch te zijn,<br />
dat zou te veel gevraagd zijn geweest. Het ‘mind dieet’, dat een beetje lijkt<br />
op een veganistisch of een gecombineerd mediterraan en anti-bloeddrukverhogend<br />
dieet, kan dementie met 7,5 jaar<br />
uitstellen. Er is geen medicijn waarmee je dat kunt<br />
bereiken.” De onderzoekers hebben geheugenverlies<br />
kunnen stoppen, maar zijn ze erachter geko-<br />
‘Meestal slaat<br />
men of dementie te voorkomen is als mensen al op dementie toe als<br />
jonge leeftijd de juiste voedingsstoffen tot zich nemen?<br />
“We keken naar 5.000 oudere mensen. Toen<br />
je over de tachtig<br />
ze eenmaal waren begonnen met het innemen van bent. Als je het<br />
vitamine C en E, twee van de supplementen die we<br />
uitstelt tot na<br />
in de proef gebruikten, verminderde hun risico op<br />
de ziekte van Alzheimer en andere vormen van dementie<br />
met 40 procent. Een enorm effect! De re-<br />
de dood is dat<br />
geweldig’<br />
den dat ons medisch systeem nutriënten en dieetveranderingen<br />
niet inzet als krachtige techniek om<br />
het brein te beschermen tegen geheugenverlies, is dat artsen hierin niet<br />
zijn getraind en dus er niet mee bekend zijn. Omdat het gewoon niet<br />
rendabel is. Meestal denken mensen dat medicijnen het krachtigst zijn,<br />
maar in een studie onder 960 dementievrije deelnemers (gemiddelde<br />
leeftijd 81 jaar) – het Rush Memory and Aging Project – keken ze naar<br />
de relatie tussen een dieet met één portie bladgroenten en geheugenverlies.<br />
Een van de bevindingen was dat dementie met elf jaar is te vertragen.<br />
Fantastisch! Meestal slaat de ziekte toe als mensen in de tachtig<br />
zijn. Wanneer je dat moment uitstelt tot na je dood is dat geweldig.”<br />
CO-ENZYM 10 (COQ10)<br />
Volgens de samenvatting van het onderzoek zijn deelnemers aan de<br />
Hawaii Dementia Prevention Trial willekeurig toegewezen aan de dieet-plus-supplement<br />
interventiegroep of de supplement-interventiegroep.<br />
Aanvullende inname van cobalamine, foliumzuur en S-adenosylmethionine<br />
kan de productie van secretase/amyloïden verminderen.<br />
Gebruikt zijn de antioxidanten co-enzym Q10, ascorbaten, gamma-tocoferol<br />
en extracten van ginkgo biloba en centella asiatica. Zink, koper,<br />
mangaan en selenium zijn toegevoegd voor de ondersteuning van<br />
de anti-oxidatieve enzymen in het lichaam. De dieetinterventies omvatten<br />
bessen, walnoten, het verminderen van geavanceerde versuikering<br />
van het eindproduct en het beperken van de hoeveelheid verza-<br />
152<br />
digde vetzuren tot zeven procent van de totale calorie-inname. “Het<br />
eerder genoemde feit dat deelnemers in de groep met alleen supplementen<br />
meer verbeterden was een verrassend resultaat.” Op de vraag<br />
wat het co-enzym Q10 is en hoe dat onze hersencellen beschermt, antwoordt<br />
dr. Steve Blake: “Q10 is de enige vetoplosbare antioxidant in het<br />
menselijk lichaam. Naarmate we ouder worden, maken we er misschien<br />
iets minder van aan.<br />
De belangrijkste beschermende functie van co-enzym Q10 is dat het<br />
meewerkt aan verschillende belangrijke omzettingsstappen in de energieproductie<br />
(ATP-productie) in de cellen. Het is ook belangrijk als antioxidant.<br />
Deze energiefabrieken produceren veel vrije radicalen die cellen<br />
kunnen beschadigen en doden. Het co-enzym Q10 is cruciaal om ze<br />
te beschermen, zodat onze hersenen hun cellen en<br />
wij geen geheugen verliezen. Q10 lijkt geen slechte<br />
bijwerkingen te hebben." Personen die statines<br />
nemen ter regulering van hun cholesterolgehalte<br />
hebben een nadeel. “Statines hebben de neiging de<br />
productie van co-enzym Q10 in ons lichaam te verminderen<br />
met ongeveer 40 procent. Vitamine E is<br />
een ander essentieel element dat Amerikanen, Europeanen<br />
en mensen over de hele wereld gewoon<br />
niet genoeg binnenkrijgen. We hebben die vitamine<br />
echter nodig om onze hersenen te beschermen.<br />
Helaas is wat ze in supplementen stoppen niet echt<br />
vitamine E. Deze synthetische versie is bijna altijd<br />
een mengsel van acht stereo-isomeren, waarvan er<br />
slechts één hetzelfde is als de natuurlijke vitamine E (alfa-tocoferol). Je<br />
koopt dus iets dat niet is wat je denkt. Er zijn slechts twee fabrikanten in<br />
Amerika die de echte vitamine E gebruiken, zoals wij tijdens de proef.<br />
Mensen die daaraan niet konden deelnemen wilden wel graag dezelfde<br />
supplementen hebben. Dat was as niet mogelijk, dus ik heb een soort<br />
multivitamine gemaakt waarin de meeste van die natuurlijke elementen<br />
waren opgekomen. Fabrikanten waarschuwden mij dat supplementen<br />
met echte vitamine E mijn kosten meer dan zouden verdubbelen.<br />
Dat is de reden waarom je het niet vindt in de supplementen die in de<br />
winkel te koop zijn.”<br />
NOTEN JA, KOKOSOLIE NEE<br />
Dr. Steve Blake's 'Brain and body food' is speciaal samengesteld om<br />
het risico op dementie te verminderen. Deze ijzervrije formule bevat<br />
vooral nutriënten die zijn gebruikt in de Hawaii Dementia Prevention<br />
Trial. Elke voedingsstof heeft de ideale vorm om in te nemen en helpt de<br />
gezondheid van de hersenen en het lichaam te bevorderen. De kleine,<br />
gecoate tabletten zijn gemakkelijk door te slikken en getest om volledige<br />
absorptie te garanderen. “Verder zijn ook noten ook zeer goed voor je.<br />
Uit een grote Chinese studie blijkt dat de kansen van mensen die meer<br />
noten eten op geheugenverlies in twee jaar tijd met veertig procent verminderen.<br />
De meeste noten bevatten vitamine E, sommige andere zo-
VOEDSEL ALS MEDICIJN<br />
als kokosnoot en macadamia niet. Met paranoten, die rijk zijn aan selenium,<br />
moet je oppassen. Daarin kunnen zich radioactieve deeltjes<br />
ophopen. Mijn vrouw Catherine heeft voeding gestudeerd en is voorzitter<br />
van onze Neuroscience Nutrition Foundation . “Ik heb de afgelopen<br />
veertig jaar veel geleerd over voeding”, zegt ze. “Wat paranoten betreft<br />
zou je er niet meer dan één per dag moeten om te voorkomen dat<br />
je over je veilige limiet heengaat. Misschien is het beter over te stappen<br />
op hazelnoten, pompoenpitten, zonnebloempitten, amandelen, waarvan<br />
je een gezonde mix kunt maken. Als je ernaar kijkt kiest je lichaam<br />
wat je wilt eten en dat is dan de noot of pit die je het meest nodig hebt<br />
die dag. Een ander voordeel is dat de zonnebloempitten ervoor zorgen<br />
dat je een zeer hoge kwaliteit vitamine E binnenkrijgt. Hetzelfde geldt<br />
voor walnoten.” Steve en Catherine waarschuwen beiden tegen het gebruik<br />
van kokosolie. Catherine: “De American Heart Association beveelt<br />
een maximum van 11 gram verzadigd vet per dag aan in al ons<br />
voedsel bij elkaar opgeteld. Een eetlepel kokosolie is al 12 gram, wat betekent<br />
dat daarmee de hele toegestane hoeveelheid al is opgesoupeerd.<br />
Steve is een expert op het gebied van middellange-keten triglyceriden,<br />
ik praat wat meer over verzadigd vet in voedsel. Zolang je dus minder<br />
dan 11 gram per dag gebruikt, komt er geen extra cholesterol in je bloed<br />
terecht en voorkom je het verstoppen van je slagaders en daarmee het<br />
ontstaan van hartaanvallen, beroertes of dementie. Het goede nieuws<br />
is dat je alle groenten, granen en bonen kunt eten die je wilt, want daar<br />
zit weinig verzadigd vet in. De meeste mensen eten kaas. Twee plakjes<br />
cheddarkaas bevatten 11 gram verzadigd vet. Daar ga je alweer. Op<br />
pizza’s zit kaas! In zalm, kip en kalkoen zit minder verzadigd vet, 4 à 5<br />
gram. Let dus op de hoeveelheden die vermeld staan op de etiketten.”<br />
ZIEKTE VAN PARKINSON<br />
Sommige mensen met Parkinson kunnen 'Lewy body', een speciale<br />
vorm van dementie bestaande uit eiwitafzettingen ontwikkelen. Steve:<br />
“Die zijn zeer vergelijkbaar met de zogenoemde 'tau-strengen' die we<br />
zien bij de ziekte van Alzheimer. De diagnose dementie van Parkinson<br />
komt meestal wanneer het geheugenverlies een jaar na de eerste motorische<br />
symptomen optreedt. Patiënten met ‘Lewy body’-dementie reageren<br />
goed op het verminderen van de hoeveelheid verzadigde vetten<br />
en het verhogen van antioxidanten in de voeding. Dit bevordert de<br />
bloeddoorstroming in<br />
en dus de gezondheid<br />
van de hersencellen.<br />
In Amerika gebeurt<br />
het niet, maar in Europa<br />
zijn er enkele<br />
uitstekende artsen<br />
die het verband<br />
leggen tussen de<br />
ziekte van Parkinson<br />
en voedingspatronen.<br />
Een hogere<br />
eiwitinname interfereert<br />
bijvoorbeeld met<br />
de ziekte, waardoor de<br />
hersencellen niet voldoende<br />
dopamine kunnen aanmaken<br />
om de motoriek goed te beheersen.<br />
Ik heb een boek en mijn<br />
vrouw een kookboek geschreven over de<br />
ziekte van Parkinson. We geven veel lezingen en<br />
er komen veel patiënten naar onze kliniek gezien die de ziekhebben.<br />
Het is zeer bemoedigend dat mensen in het algemeen hun symptomen<br />
met ongeveer de helft kunnen verminderen, alleen al door hun<br />
eiwitinname te verlagen tot wat ze echt nodig hebben. De ziekte van<br />
Parkinson is na de ziekte van Alzheimer de meest problematische neurologische<br />
aandoening. Dus kijken wij naar het waarom.” Kun je uitleggen<br />
waarom al die cellen in de hersenen sterven? “Dat komt door<br />
bepaalde vervuilende stoffen die we vooral vinden in vis en melkproducten<br />
en verantwoordelijk zijn voor het doden van dopamine producerende<br />
cellen. Natuurlijk concentreert ook ander dierlijk vet zich in<br />
ons lichaam en hopen industriële vervuilende stoffen zoals polycarbonaten<br />
en bisfenolen zich op. Extra redenen om veganist te worden! Het<br />
liefst een veganist die biologische producten eet, want ook groenten<br />
worden intensief bespoten met gifstoffen.”<br />
t e<br />
Dr. Steve Blake, ScD is gespecialiseerd in de nutritionele biochemie. Hij is directeur Nutritional Neuroscience van de Maui Memory<br />
Clinic en onderzoeksdirecteur van de Neuroscience Nutrition Foundation. Hij heeft recent de resultaten van een klinische proef<br />
gepubliceerd in het Journal of Brain Sciences over het omkeren van dementie door middel van voeding. Dr. Blake is auteur van 16<br />
grote werken over de effecten van voeding op de gezondheid, waaronder ‘Nutrients for Memory'. Televisiekok Catherine Blake, BA,<br />
BD, geeft al meer dan 40 jaar les over voeding, natuurgeneeskunde en lekker gezond koken. Ze is voorzitter van de Neuroscience<br />
Nutrition Foundation en heeft als auteur bijgedragen aan de ‘Gale Encyclopedia of Alternative Medicine’ (2019). Catherine maakte<br />
deel uit van het onderzoeks- en onderwijsteam van de Hawaii Dementia Prevention Trial en haar ‘Dementia Prevention Cookbook’<br />
geschreven voor en geschonken aan de deelnemers.<br />
Voor boekingen of meer informatie | T 010 - 433 33 22 | speakersacademy.nl<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 153
Virusvrij op<br />
wereldreis<br />
in dit in nummer dit nummer<br />
het beste uit<br />
de de internationale pers pers<br />
reportagen reportagen the guardian the guardian the atlantic the atlantic the new the york new times york times myanmar myanmar times times daraj daraj le temps le temps<br />
süddeutsche süddeutsche zeitung zeitung the economist the economist profil profil christian christian science science monitor monitor<br />
observaties observaties van van<br />
54 54 correspondenten<br />
uit 35 uit landen 35 landen<br />
<strong>2020</strong> <strong>2020</strong> moet moet maar maar het jaar het worden jaar worden<br />
dat we dat nergens we nergens naartoe naartoe gingen gingen<br />
woorden woorden doen doen ertoe ertoe<br />
in het in het racismedebat<br />
het beste uit<br />
Lees elke twee weken<br />
de de beste artikelen uit uit de de<br />
internationale pers<br />
3 maanden print en<br />
digitaal voor € 30<br />
Maak nu nu gebruik van van onze tijdelijke aanbieding<br />
360magazine.nl/abonneren<br />
154 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
8 719325 8 719325 841077 841077<br />
8 719325 8 719325 841077 841077<br />
1 8 3 2 01 8 3 2 0<br />
1 8 3 2 01 8 3 2 0
SPREKERSATLAS<br />
Op de volgende pagina's treft u een overzicht aan<br />
van meer dan 140 Nederlandse topsprekers<br />
Voor uitgebreide profielen van alle sprekers, blogs, video's en webinars bezoekt u<br />
speakersacademy.com
© REMKO DE WAAL<br />
dr. André Kuipers<br />
Astronaut & ambassadeur van de aarde<br />
André Kuipers is de eerste Nederlander met twee ruimtemissies op<br />
zijn naam. Zijn tweede missie brak het record van de langste Europese<br />
ruimtevlucht tot dan toe. In totaal bracht de ESA-astronaut 204 dagen<br />
in de ruimte door: 11 dagen tijdens missie DELTA in 2004 en 193<br />
dagen tijdens missie PromISSe. Na jaren van training in Houston,<br />
Moskou, Keulen, Montreal en Tokio werd André, samen met een<br />
Russische en Amerikaanse collega, op 21 december 2011 voor de<br />
tweede keer gelanceerd met een Russische Soyoez-raket. Twee dagen<br />
later arriveerde hij in het internationale ruimtestation ISS om daar een<br />
half jaar te wonen en te werken. Aan boord was hij niet alleen arts en<br />
wetenschapper, maar ook boordingenieur en onderhoudsmonteur. Op<br />
1 juli 2012 keerde André terug en landde met zijn ruimtecapsule in de<br />
Kazachse steppe. André Kuipers spreekt voor een grote diversiteit aan<br />
toehoorders, van jong tot oud en met zeer uiteenlopende achtergronden.<br />
Vanuit zijn ervaring zoomt hij desgewenst in op verschillende aspecten<br />
die zijn verbonden met de wereld van de bemande ruimtevaart.<br />
156<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© DAVID CENZER<br />
© DANIEL MAISSAN<br />
© WAILLIAM RUTTEN<br />
© MERCE MOUTHUYSEN<br />
Humberto Tan<br />
Veelzijdig televisiepresentator en dagvoorzitter<br />
René Repko<br />
De Toekomst van Retail | New Retail<br />
'Bringing knowledge<br />
to the world'<br />
“Bringing knowledge to the world. Dit motto<br />
van Speakers Academy® verwoordt óók mijn<br />
missie als astronaut. Het is verrijkend én<br />
inspirerend om opgedane kennis te delen<br />
met anderen. Ik leer veel van de organisaties<br />
waar ik word uitgenodigd om te spreken en<br />
hoop dat mijn publiek wijzer weggaat dan het<br />
is gekomen. Speakers Academy® speelt een<br />
belangrijke rol bij de uitwisseling van kennis<br />
tussen veelal heel verschillende werelden.”<br />
© NICK VAN ORMONDT<br />
Gerrit Hiemstra<br />
Weerpresentator en Meteoroloog<br />
André Kuipers<br />
Astrid Joosten<br />
Televisiepresentatrice | Vinoloog<br />
Arjen Lubach<br />
Schrijver | Radio-, tv- en theatermaker<br />
Martijn Aslander<br />
Stand-up filosoof | Ideeën bedenker<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 157<br />
Boardroom sparring partner
© MARIJN VAN RIJ<br />
Annemarie van Gaal<br />
Beleggen | Duurzaam ondernemen | Inclusieve organisatiecultuur | Innovatie | Ondernemerschap<br />
Annemarie van Gaal is ondernemer en investeerder. Haar<br />
ondernemerscarrière begon in de negentiger jaren in Rusland, waar<br />
ze de grootste onafhankelijke uitgeverij van Rusland opzette. In 2000<br />
verkocht ze haar bedrijf en verhuisde ze terug naar Nederland waar<br />
ze sindsdien een aantal andere bedrijven heeft opgezet en geleid. Bij<br />
het grote publiek is ze vooral bekend van televisieprogrammas als<br />
'Dragons Den' (KRO), 'Ten Einde Raad' (NCRV), 'Een Dubbeltje<br />
Op Zijn Kant' (RTL4) en 'Divorce Hotel' (RTL4). Daarnaast schrijft<br />
Annemarie wekelijks een opiniecolumn in De Telegraaf en columns<br />
voor de Margriet. Verder heeft ze verschillende boeken geschreven<br />
waaronder: Succes (2009), Ambitie (Ondernemersboek van het jaar<br />
2010), Exit (2011), Financiële Workout (2013), Een Dubbeltje Op Zijn<br />
Kant (2013) en Winst (2014). Annemarie van Gaal is een bevlogen<br />
spreker en weet als geen ander haar publiek te boeien. Een lezing van<br />
Annemarie is toegankelijk, leerzaam, onderhoudend en inspirerend.<br />
Zij praat gepassioneerd over alle aspecten van het ondernemerschap<br />
waarbij lef en innovatie altijd een grote rol spelen. Annemarie van Gaal<br />
is te boeken als spreker en dagvoorzitter.<br />
158 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© S.A. MEINDERTSMA | PHOTOS4EVER.NL<br />
© BAS LOSEKOOT<br />
© HENK SEPPEN<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Akwasi Frimpong<br />
Atleet | Inspiratie | Leiderschap | Persoonlijk leiderschap<br />
Arash Aazami<br />
Kunstmatige Intelligentie | Digitalisering | Duurzaamheid | Ethiek<br />
Innovatie | Ondernemerschap | Singulariteit | Trends<br />
Hans Spekman<br />
© ERIK KOTTIER<br />
"Kennis opdoen van<br />
de beste sprekers op<br />
een intieme manier"<br />
“De Speakers Academy heeft een unieke<br />
setting gecreëerd. Een mix van Nederlands<br />
beste sprekers in een intieme omgeving.<br />
Voor de sprekers is het een feest om met de<br />
mensen van de Speakers Academy te werken<br />
en het publiek krijgt de kans om in contact te<br />
komen met de sprekers. En het is niet alleen<br />
kennis opdoen, het is de combinatie van<br />
interessante topics, de gezellige sfeer en de<br />
mogelijkheid voor netwerken. Een geslaagd<br />
concept met als enige investering tijd.”<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
prof. dr. Jan Latten<br />
Ontwikkelingsbeleid |Overheid<br />
Politiek | Recht & Maatschappij<br />
Jan Reinder<br />
Digitalisering | Demografie | Millennials<br />
Wetenschap | Wonen<br />
Daniel Seesink<br />
Apen | Biologie | Gedrag<br />
Leiderschap | Persoonlijke Ontwikkeling<br />
Jan Reinder<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 159<br />
Spreker | Trainer | Illusionist | Creatief denker
© NICO ALSEMGEEST<br />
Edith Bosch<br />
Olympisch atleet | Motivatie & Inspiratie | Persoonlijke Ontwikkeling<br />
Edith is een van de beste vrouwelijke judoka’s die Nederland heeft<br />
gekend. Met 3 Olympische medailles, een Wereldtitel en 4 Europese<br />
titels. Na de Olympische Spelen van Londen 2012 besloot zij te stoppen<br />
met topsport. In 2013 deed Edith mee aan en won zij 'Expeditie<br />
Robinson'. In 2016 schreef Edith samen met Jasper Boks een boek<br />
waarin zij de lezer meeneemt achter de mens Edith en het gevecht met<br />
zichzelf. In 2017 kreeg Edith de eer om een TedX Talk te verzorgen en<br />
mensen te inspireren.<br />
Sinds 2013 is Edith ondernemer - coach en opleider. Zij houdt zich<br />
dagelijks bezig met (team) coaching, het verzorgen van opleidingen<br />
en verandertrajecten. Dit doet zij met veel passie. Sinds kort heeft<br />
Edith samen met Martijn Smit een nieuw bedrijf opgericht waar alle<br />
coachingsactiviteiten samenkomen.<br />
Haar stijl? Die is helder, eerlijk, doortastend en doeltreffend. Het is<br />
Ediths missie om mensen te laten ervaren en beleven dat ze veel meer<br />
kunnen en groter zijn dan ze zelf denken. Door dit te doen draagt zij<br />
bij aan een wereld die werkt voor iedereen.<br />
Richting de Spelen van Tokyo en tijdens de Olympische Spelen zal Edith<br />
het team van medewerkers van het TeamNL Tokyo Centre en Holland<br />
Heineken House inspireren, begeleiden in hun samenwerking en<br />
ontwikkeling. Vanuit haar ervaring als coach weet Edith hoe belangrijk<br />
het is om als team tot een topprestatie te komen en hoe je van een team<br />
een topteam maakt.<br />
Ediths aanpak is gebaseerd op een heldere en soms ook uitdagende<br />
visie. Een paar uitgangspunten zijn;<br />
1. De oorzaken van je persoonlijke worstelingen en problemen liggen<br />
nooit in de context. De oplossingen dus ook niet. Ze liggen beide<br />
altijd in jezelf.<br />
2. We zijn 100% de creator van onze gedachten, gevoel en de keuzes<br />
die we daaruit voort laten komen.<br />
3. De sleutel zit nooit in anders doen, maar altijd in anders zijn.<br />
Naast haar topsportcarrière werkt Edith Bosch bij de Nederlandse<br />
Spoorwegen. Met haar werk bij de Nederlandse Spoorwegen is Edith<br />
Bosch in staat om vergelijkingen en parallellen te trekken met het<br />
bedrijfsleven. Bosch is breed inzetbaar en spreekt regelmatig over<br />
onderwerpen als doorzettingsvermogen, teambuilding, winnen, privé/<br />
werk balans en zelfontwikkeling. Edith Bosch is de geschikte persoon<br />
om mensen te motiveren en inspireren.<br />
160 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© JULIETTE POLAK EN FLEUR KONING<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ®<br />
© MARLEEN SERNE PHOTOGRAPHY<br />
Brenno de Winter<br />
Cybersecurity | Privacy | Veiligheid | Spionage<br />
Cécile Cremer<br />
Innovatie | Ondernemerschap | Trends<br />
Egbert Jan van Bel<br />
Communicatie | Creativiteit | Innovatie<br />
Klantgerichtheid | Marketing<br />
© BOOM UITGEVERS<br />
'Speakers Academy<br />
heeft een bijzondere<br />
antenne voor de<br />
beste match'<br />
"Speakers Academy is voor mij een<br />
geweldige partner om met interessante<br />
organisaties en op podia mijn boodschap<br />
over klantgerichtheid te kunnen delen. De<br />
mensen van Speakers Academy bieden altijd<br />
boeiende en uitdagende projecten aan. Het<br />
streven naar de hoogste kwaliteit daagt altijd<br />
uit tot het neerzetten van de beste prestatie.<br />
Een eer om mee samen te werken."<br />
Egbert Jan van Bel<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Franceso Wessels<br />
Leiderschap | Persoonlijk Leiderschap<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Strategie | Teamwork<br />
Carolijn Brouwer<br />
Winnaar Volvo Ocean Race 2018<br />
prof. dr. Maarten van Rossem<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 161<br />
Politiek en cultureel expert
© BEN KLEYN<br />
Frénk van der Linden<br />
Circulaire Economie | Communicatie | Duurzaamheid<br />
Journalistiek | Mens en Maatschappij | Overheid | Politiek<br />
Frénk van der Linden, freelance journalist, werkt voor de NTR-radio<br />
(Kunststof), KRO/NCRV-televisie en de Volkskrant. Hij publiceerde<br />
sinds eind jaren zeventig talloze interviews, reportages en documentaires.<br />
‘Schoolvoorbeelden van prestaties op zeer hoog niveau’, oordeelde<br />
de jury die hem de Prijs voor de Nederlandse Dagbladjournalistiek toekende<br />
voor vraaggesprekken in NRC Handelsblad.<br />
Van zijn hand verscheen onder meer de bundel Tot op het bot - gesprekken<br />
over ziel & zaligheid (interviews met o.a. Freddy Heineken, Johan<br />
Cruijff, Frits Bolkestein en Jan Wolkers), door Paul Witteman omschreven<br />
als 'een interviewbijbel'. Een tweede verzameling, Laten we eerlijk<br />
zijn - 25 jaar spraakmakende gesprekken, werd opgenomen in de<br />
Canon van de Journalistiek. De Volkskrant: ‘Frénk van der Linden is<br />
de gelijke geworden van legendarische interviewers als Bibeb en Ischa<br />
Meijer.’ Samen met regisseur Gisèla Mallant maakte Frénk de tv-documentaire<br />
Verloren band, over de veertig jaar durende koude oorlog tussen<br />
zijn vader en moeder na hun scheiding. De enthousiast ontvangen<br />
film leidde tot een verzoening. Begin 2017 keken 700.000 Nederlanders<br />
naar hun documentaire 'Het spoor naar Auschwitz', over de vraag<br />
waarom de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog de treinverbindingen<br />
richting de vernietigingskampen en de gaskamers van de nazi's niet<br />
hebben gebombardeerd.<br />
Frénk van der Linden was de afgelopen jaren regelmatig te gast in De<br />
Wereld Draait Door en het Mediaforum op Radio 1. Hij is initiatiefnemer<br />
en presentator van het jaarlijkse Grote InterviewGala in de Amsterdamse<br />
Stadsschouwburg. Ook geeft hij masterclasses interviewtechniek<br />
op scholen en redacties van kranten, tijdschriften en radio/<br />
televisieprogramma's.<br />
Naast zijn journalistieke werk leidt Frénk van de Linden debatten en<br />
congressen. Hij is al enige jaren Duurzaamheidsambassadeur van<br />
Haarlem. Ook is hij ambassadeur van VillaPinedo, platform voor kinderen<br />
van gescheiden ouders.<br />
162 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© CAROLINE D'HOLLOSY<br />
© SUSHILLA KOUWEN<br />
© MARJOLEIN ANNEGARN<br />
© MARCEL BAKKER<br />
prof. dr. Victor Lamme<br />
Gedrag | Het Brein | Neuroscience<br />
Jan Kees de Jager<br />
Finance | AI | Robotics | Mobile<br />
© KEEANDKEE<br />
"Speakers Academy<br />
bedrijft een<br />
aangenaam stille<br />
diplomatie"<br />
© ESTHER VAN DAM<br />
Renske de Bruine<br />
Creativiteit | Gezondheidszorg | Innovatie<br />
Motivatie & Inspiratie | Startups | Trends<br />
"De Speakers Academy bedrijft een<br />
aangenaam stille diplomatie, waarvan<br />
ik alleen het eindresultaat hoef mee te<br />
maken: een vrijwel altijd aantrekkelijk<br />
contact met een gretig publiek, waarbij<br />
beide partijen goed weten wat ze aan<br />
elkaar kunnen hebben."<br />
Herman Pleij<br />
prof. dr. Herman Pleij<br />
Cultuurhistoricus<br />
Ilja Gort<br />
Wijnboer | Schrijver | Televisiemaker<br />
Guido Weijers<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 163<br />
Cabaretier | Motivatie & Inspiratie | Persoonlijke Ontwikkeling
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Pedro De Bruyckere PhD<br />
Jongeren- en onderwijs deskundige<br />
Pedro De Bruyckere is onderzoeker en pedagoog aan de Arteveldehogeschool<br />
in Gent en verdiept zich al jaren in de leefwereld van jongeren<br />
en is een zelfverklaarde verslaafde aan populaire cultuur.<br />
Als spreker streeft hij er steeds naar om moeilijke theorieën zo helder<br />
mogelijk te verklaren en te vertalen naar de praktijk aan de hand van<br />
ontelbare voorbeelden. Hierover sprak hij de voorbije jaren bij onder<br />
andere KBC, Rabobank, en verschillende universiteiten, hogescholen<br />
en secundaire (middelbare) scholen in Vlaanderen en Nederland. Hij<br />
sprak ook bij de Gouden Apenstaart uitreiking 2011, Europese conferenties<br />
in oa Florence in 2014 en won in 2011 de prijs voor de beste le-<br />
164 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
zing over onderwijs op 'Noordhoff: Kunst van het inspireren'. In 2013<br />
werd Pedro De Bruyckere door Vrij Nederland omgeschreven als een<br />
van de beste Onderwijsvernieuwers in Nederland.<br />
Deze omschrijving heeft hij mede te danken aan het boek uit 2013 dat<br />
De Bruyckere samen schreef met Casper Hulshof, psycholoog en docent<br />
onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht: 'Jongens zijn slimmer<br />
dan meisjes, en andere mythes over het onderwijs'. In deze regelrechte<br />
bestseller gaan de twee auteurs de hardnekkige clichés over leren, technologie<br />
in de klas, neurologie en onderwijs te lijf. Een nieuwe versie van<br />
dit boek wordt momenteel wereldwijd verkocht onder de titel 'Urban<br />
Myths About Learning and Education' bij Academic Press.
© PETER VAN ENK<br />
© MERLIJN DOOMERNIK<br />
© JEANNETTE SCHUFFELEN<br />
© FRITS VAN ELDIK<br />
Sabine Oberhuber<br />
Circulaire Economie | Circulair Bouwen<br />
Tom Coronel<br />
Autocoureur | Ondernemer<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
"Ik werk graag met<br />
Speakers Academy"<br />
“Ik werk graag met Speakers Academy.<br />
Een grote naam in de business, misschien<br />
wel de grootste. Professionals, komen<br />
niet met onzin; weten welke klus voor<br />
welke spreker geschikt is en welke niet.<br />
En het zijn fijne mensen!”<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Tom van 't Hek<br />
Voormalig tophockeyer en bondscoach<br />
van het dameshockey elftal |<br />
Radiopresentator | gastspreker<br />
Roelof Hemmen<br />
Roelof Hemmen<br />
BNR Radio | Interviewer | Dagvoorzitter<br />
jhr. dr. Walther Ploos van Amstel<br />
Organisatieadviseur | Adviseur supply chain management<br />
Katinka Simonse 'Tinkebell' MFA<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 165<br />
Storytelling | Controversieel kunstenaar en opiniemaker
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Gerd-Jan Poortman<br />
Oceaanzeiler | Volvo Ocean Race<br />
Sinds 1999 is Gerd-jan Poortman professioneel zeiler en heeft hij in die<br />
sport veel weten te bereiken. Zo won hij drie wereldkampioenschappen<br />
en zeilde drie keer de wereld rond tijdens de Volvo Ocean Race. Die<br />
laatste race staat bekend als hét grootste zeilevenement ter wereld. Zeven<br />
boten zeilen acht maanden lang de wereld over en leggen in totaal<br />
zo’n 75.000 kilometer af. Met de voorbereiding erbij ben je als zeiler ongeveer<br />
anderhalf jaar van huis.<br />
Het is een prestigieus evenement waarvan vrijwel iedere zeiler droomt<br />
en aan wil meedoen. De eerste keer dat de Volvo Ocean Race plaatsvond<br />
was in 1973. Inmiddels zijn er dertien edities geweest waarvan de laatste,<br />
in 2018, finishte in Scheveningen. Gerd-Jan mocht daarbij aanwezig<br />
zijn als ambassadeur.<br />
Als zeiler had hij de eer om drie keer deel uit te maken van een deelnemend<br />
team. De eerste keer dat hij meevoer was in 2005-2006 voor het<br />
team ABN Amro van zeilers onder de dertig jaar. In 2008-2009 mocht<br />
hij opnieuw meedoen, nu voor team Delta Lloyd. De voorlopig laatste<br />
keer dat hij aan de Volvo Ocean Race meedeed was in 2014-2015 namens<br />
team Brunel. Het was voor hem elke keer weer een grote eer deel<br />
uit te mogen maken van een team, dat bestaat uit negen bemanningsleden<br />
van een hoog niveau die afkomstig zijn uit alle hoeken van de wereld.<br />
Al jaren geeft Gerd-Jan keynotes en 'high performance'-trainingen<br />
waarin hij zijn boodschap probeert over te brengen op het bedrijfsleven.<br />
Daarbij maakt hij gebruik van zijn eigen concept, 'we by me'. Een<br />
concept dat hij tijdens zijn jaren als professioneel zeiler heeft ontwikkeld.<br />
Het bestaat uit vier concrete stappen die samen de basis vormen<br />
om succesvol als team te kunnen presteren, stappen die leiden naar uitstekende<br />
prestaties.<br />
Een belangrijke rol daarin speelt teamwork. Zonder met anderen samen<br />
te werken, kun je als zeiler niet de wereld rondvaren. Ben je geen<br />
goed team, dan raak je stuurloos en verlies je de juiste koers of erger. Het<br />
is van groot belang om je teamgenoten te kennen, zodat je weet wat elkaars<br />
sterke en minder sterke punten zijn en je daar op kunt inspelen. Alleen<br />
als er als team wordt geopereerd, kunnen er successen worden behaald.<br />
Dat is niet alleen zo op het water, maar ook in het bedrijfsleven.<br />
166 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© ESTER OVERMARS<br />
© PETRINA DERKSEN<br />
© KAREN SCHEFFERS<br />
© MICHIEL SPIJKERS-PERSBEELD<br />
Diederik Jekel<br />
Wetenschapsjournalist | Spreker<br />
Eva Brouwer<br />
Gezondheidszorg | Ondernemerschap<br />
Onderwijs | Overheid | Politiek<br />
© DE BEELDREDAKTIE<br />
"Speakers Academy<br />
kent haar sprekers<br />
zeer goed"<br />
“Het team van Speakers Academy is enorm<br />
goed op de hoogte van wat elke spreker te<br />
bieden heeft, hierdoor kan de klant goed<br />
ingelicht worden en dus is het heerlijk<br />
presenteren voor mij want de klant krijgt<br />
precies waar hij om gevraagd heeft!”<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
prof. dr. Barry Derksen<br />
Agile | Cyber Security | Digitalisering<br />
Innovatie | Technologie | Trends<br />
Gerd-Jan Poortman<br />
prof. dr. ir. Jan Rotmans<br />
Hoogleraar | 'Scientivist'<br />
Wetenschapper | Transities | Duurzaamheid<br />
Peter Ros<br />
Kunstmatige Intelligentie | Big Data | Digitalisering<br />
Gezondheidszorg | Innovatie | Internet of Things<br />
Onderwijs | Overheid | Robotica | Trends<br />
Hélène Oosterhuis<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 167<br />
Gedrag | Motivatie & Inspiratie | Persoonlijke Ontwikkeling
© FOTOGRAFIE ERIK KOTTIER<br />
prof. dr. Erik Scherder<br />
Hoogleraar Klinische Neuropsychologie<br />
Erik Scherder is hoogleraar Klinische Neuropsychologie en hoofd van<br />
de gelijknamige afdeling bij de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ook<br />
is hij hoogleraar Bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit te<br />
Groningen. Beide universiteiten kenden hem de onderwijsprijs toe,<br />
mede bepaald door studenten. Hij wordt beschreven als een bevlogen<br />
spreker, zijn onderzoek focust zich met name op de positieve effecten<br />
van beweging op het functioneren van ons brein.<br />
Erik Scherder verzorgde in april 2015 ook een reeks van drie colleges<br />
tijdens DWDD University over het brein. Hij won meerdere keren de<br />
VU Onderwijsprijs. De jury schreef onder meer: Erik is een van de<br />
weinige docenten waarbij studenten zo goed als alle colleges hebben<br />
gevolgd. Hoe leuk de vorige avond ook was, hoe laat het ook is<br />
geworden, de colleges van Scherder sla je niet over.<br />
Hij doorliep eind jaren zeventig de opleiding tot fysiotherapeut en was<br />
vervolgens werkzaam in de Valeriuskliniek in Amsterdam.<br />
Daarna volgde hij aan de Vrije Universiteit van Amsterdam de studie<br />
psychologie, met een specialisatie in neuropsychologie, waarin hij in<br />
1995 promoveerde. In 2002 werd hij benoemd tot bijzonder hoogleraar<br />
aan diezelfde universiteit. Daarna volgde een benoeming tot hoogleraar<br />
Bewegingswetenschappen aan de Rijksuniversiteit in Groningen<br />
(RuG). Enkele jaren later keerde hij terug naar de VU in Amsterdam,<br />
waar hij sindsdien als hoogleraar leiding geeft aan de afdeling klinische<br />
neuropsychologie.<br />
168 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© P&&I<br />
© IRENE SITSKOORN<br />
Inger Strietman<br />
Motivatie & Inspiratie | Psychologie<br />
Persoonlijke Ontwikkeling<br />
prof. dr. Margriet Sitskoorn<br />
Gedrag, Het Brein<br />
Neuroscience, Wetenschap<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
© KENNETH TAN FOTOGRAFIE<br />
Willem Reimers<br />
Mijn tent is top | Herrie in het hotel | Knallen in de Horeca<br />
Menno Lanting<br />
Kunstmatige Intelligentie | Digitalisering | Innovatie | Leiderschap | Trends<br />
"Speakers Academy<br />
is voor mij een<br />
belangrijke partner"<br />
“De leads die zij genereren voor mijn optredens<br />
(lezingen, voorzitterschap, workshops) zijn<br />
altijd van goede kwaliteit: een goede match<br />
tussen mijn onderwerpen en het publiek.<br />
Daarnaast zijn de medewerkers van de Speakers<br />
Academy vriendelijk en deskundig en helpen<br />
ze bij het maken van de zakelijke afspraken,<br />
zodat ik mij op de inhoud kan concentreren.<br />
De afwikkeling van de contracten verloopt<br />
buitengewoon soepel. Kortom, ik ben blij met<br />
de Speakers Academy.”<br />
Paul Iske<br />
prof. dr. Paul Iske<br />
Creativiteit | Duurzaam Bouwen | Duurzaam Ondernemen<br />
Innovatie | Wetenschap<br />
prof. dr. Bas Jacobs<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 169<br />
Hoogleraar economie en overheidsfinanciën
© GOVERT DE ROOS<br />
Lucien Engelen<br />
Transform Health | Toekomst Gezondheidszorg<br />
De huidige digitale transformatie brengt zowel kansen als uitdagingen<br />
voor de maatschappij. Wat vroeger werkte is nu niet goed genoeg meer,<br />
in een wereld die in toenemende mate digitaal wordt.<br />
Met zijn bedrijf Transform.Health werkt Lucien op het snijvlak van innovatie<br />
en strategie en adviseert hij directies, overheden, bedrijven en<br />
professionals. Hij is Edge Fellow voor het Deloitte Center for the Edge<br />
(Amsterdam, Melbourne en San Francisco) en Faculty member bij de<br />
Singularity University in Silicon Valley en in Nederland.<br />
Zijn modus operandi is uitdagend, soms provocerend maar altijd techno-realistisch.<br />
Zijn doel is om zich voor te bereiden op een zachte landing<br />
in de toekomst en tegelijkertijd een wereldwijd en duurzaam zorgsysteem<br />
voor iedereen te creëren.<br />
Lucien voelt zich het meest thuis op het vlak van technologie en (digitale)<br />
'patient empowerment'. Als de voormalige oprichter van de Radboud<br />
Universiteit Nijmegen Medisch Centrum REshape Center en<br />
adviseur van de Raad van Bestuur (2010-2018), heeft hij enorm veel<br />
ervaring opgedaan in de gezondheidszorg. Het bracht hem de afgelopen<br />
drie decennia op de voorgrond van gezondheids- en zorginnovatie<br />
in Nederland.<br />
Lucien is een van de 105 initiële LinkedIn-beïnvloeders en meer dan<br />
850.000 mensen volgen zijn blog. Zijn nieuwste boek, 'Augmented<br />
Health(Care)' beschrijft welke dramatische veranderingen voor de gezondheid<br />
en de gezondheidszorg in het verschiet liggen.<br />
170 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© SIMON FOSTER<br />
© NATASJA NOORDERVLIET<br />
Manon Ossevoort<br />
Afrika | Cultuur | Duurzaamheid | Motivatie & Inspiratie<br />
Marius Smit<br />
Circulaire Economie | Creativiteit | Duurzaam Ondernemen | Innovatie<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
"Altijd betrokken bij<br />
mijn onderneming en<br />
mijzelf als ondernemer"<br />
© MARC DRIESSEN<br />
Maarten van der Weijden<br />
Olympisch kampioen | Zwemmer | Spreker<br />
"De samenwerking met Speakers Academy is<br />
van grote waarde voor mijn sociale onderneming<br />
Plastic Whale. Dankzij hen kan ik mijn<br />
verhaal bij zeer uiteenlopende en interessante<br />
organisaties presenteren. Bovenal verloopt<br />
de samenwerking uitermate soepel door de<br />
professionele aanpak van het vriendelijke<br />
team. Zij zijn daadwerkelijk betrokken bij mijn<br />
onderneming en mijzelf als ondernemer."<br />
Marius Smit<br />
prof. dr. Bob de Wit<br />
Digitalisering | Innovatie<br />
Leiderschap | Management | Strategie | Trends<br />
© KEKE KEUKELAAR<br />
dr. ir. Koert van Mensvoort<br />
Next Nature Filosoof | Artiest | Wetenschapper<br />
Marcia Luyten<br />
Afrika | Communicatie | Cultuur | Europa<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 171<br />
Journalistiek | Kunst & Cultuur | Overheid | Politiek
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® | WALTER KALLENBACH<br />
Jasmijn Rijcken<br />
Branding | Creativiteit | Innovatie | Ondernemerschap | Startups<br />
Jasmijn Rijcken is het icoon van de nieuwe marketing en de motor<br />
achter veel bekende namen. Jasmijn bouwt niet-kopieerbare merken<br />
van waarde, op verfrissende unieke wijze. Meest trots is ze op het<br />
legendarische Miskeen Originals - 'Best Urban Fashion Brand USA' - en<br />
het alom bejubelde VANMOOF - 'hottest thing in the world right now'.<br />
Ze weet als geen ander hoe je de hedendaagse consument prikkelt en<br />
aan je vastplakt. Als energiek spreker daagt Jasmijn uit om traditionele<br />
marketingregels te laten vieren en vaker lef in te zetten. In haar frisse<br />
interactieve show laat ze de ondernemersgeest bij eenieder opborrelen.<br />
Mannen in keurige pakken die per ongeluk gaan huppelen? Dames die<br />
per abuis een blij kreetje slaken? We zien het allemaal gebeuren. Haar<br />
enthousiasme is aanstekelijk.<br />
172 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© PATRICIA NAUTA<br />
©COPYRIGHT CLEARED<br />
© T. KANGUR<br />
© GERARD DE HAAN<br />
Sander Duivestijn<br />
Trendwatcher | Auteur<br />
Helga van Leur<br />
Meteoroloog | Klimaat | Duurzaamheid | Gedrag<br />
"Speakers<br />
Academy denkt<br />
goed met mij mee"<br />
“Ik werk al vele jaren samen met<br />
Speakers Academy. Ze denken goed<br />
mee met zowel de spreker als de<br />
opdrachtgever. Daardoor weet ik altijd<br />
dat het goed is geregeld en kan ik al<br />
mijn energie en aandacht richten op<br />
een spetterende en geheel op de klant<br />
toegespitste bijdrage.”<br />
© JIMMY NELSON<br />
prof. dr. ir. Mathieu Weggeman<br />
Hoogleraar Organisatiekunde<br />
Helga van Leur<br />
Jimmy Nelson<br />
Cultuur | Diversiteit | Fotografie | Reizen<br />
Pieter de Rijk<br />
Cabaret | Comedy | Fakespeech<br />
Robert Doornbos<br />
Voormalig F1 coureur | Motivatie & Inspiratie<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 173<br />
Persoonlijke Ontwikkeling Teambuilding | Teamwork
© ERIC FECKEN FOTOGRAFIE<br />
ir. Thomas Rau<br />
Architectuur | Circulaire Economie | Duurzaam Bouwen | Duurzaam Ondernemen<br />
Innovatie | Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen | 'Smart Cities'<br />
Thomas Rau is ondernemer, architect, innovator, inspirator en visionair.<br />
Zijn motto is ‘guided by the future’. Hij laat zich in al zijn handelen<br />
leiden door wat er in de toekomst nodig is en niet door wat op dit<br />
moment haalbaar is. Hij levert al jaren een grote bijdrage aan de nationale<br />
en internationale discussie over duurzaamheid, het gebruik van<br />
hernieuwbare energiebronnen in de architectuur en aan de vraag hoe<br />
te handelen in het licht van de huidige grondstoffenschaarste. Bij zijn<br />
woorden voegt hij ook daden; met zijn architectenbureau RAU heeft<br />
hij diverse innovaties en nieuwe standaarden opgezet op het gebied van<br />
CO 2<br />
-neutraal, energieneutraal en energiepositief bouwen en recentelijk<br />
ook voor de circulaire architectuur.<br />
Thomas Rau benoemt de opgaven van morgen en weet met zijn enthousiasme,<br />
energie én humor zijn publiek en opdrachtgevers te overtuigen<br />
van de ingrijpende stappen die nodig zijn om de omslag van duurzaamheid<br />
naar levensvatbaarheid te maken.<br />
Rau laat zien dat het energieprobleem in wezen oplosbaar is. Hernieuwbare<br />
energie genoeg, het is een kwestie van de juiste houding. De in rap<br />
tempo toenemende schaarste aan grondstoffen is veel nijpender. Als ondernemer<br />
ziet hij hierin geen bedreiging maar een uitdaging.<br />
Omdat verspilling van grondstoffen een mondiaal fenomeen is wil hij<br />
verder gaan dat het werken op gebouwniveau en is zich gaan richten op<br />
het sluiten van grondstoffenkringlopen. In 2011 richtte hij daarvoor<br />
Turntoo op, waarmee hij werkt aan nieuwe businessmodel voor de circulaire<br />
economie.<br />
174 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© JELMER DE HAAS<br />
© MELANIE MRAKOVCIC<br />
© LOEK VAN DER KLIS<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Theo Jansen<br />
Uitvinder van 'strandbeesten' | Kunstenaar<br />
Pierre Wind<br />
Kok | Food Stylist | Schrijver | Presentator<br />
© HANS-PETER VAN VELTHOVEN<br />
"Ben blij met een<br />
betrouwbare partner"<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
"Alles wordt altijd soepeltjes geregeld door de<br />
dames en heren van de Speakers Academy. Al<br />
jaren! Ben blij met een betrouwbare partner."<br />
Theo Jansen<br />
Vattenfall Solar Team<br />
Negenvoudig wereldkampioen zonneracen<br />
Johan Doesburg<br />
Debatexpert | Moderator<br />
drs. Patrick van Veen<br />
Gedragsbioloog | Apen | Sociaal oergedrag<br />
Lexter Woodley LLM<br />
Diversiteit | Leiderschap | Mensenrechten<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 175<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Recht & Maatschappij
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Minchenu Maduro<br />
Je moet eerst jezelf ontwapenen voordat je de ander kan ontwapenen<br />
Minchenu Maduro ontwapent waar de hakken in het zand staan en doet<br />
stof opwaaien waar stilstand heerst. Als trainer, pedagoog en presentator<br />
weet ze mensen te inspireren om in beweging te komen en hun grenzen<br />
te verleggen.<br />
En dat geldt voor iedereen: van door de wol geverfde professionals (trainingen/presentaties<br />
voor politie, onderwijs, justitie, tv en media) tot tegendraadse<br />
jongeren (in haar werk in jeugdinrichtingen en onderwijsinstellingen).<br />
Thema’s als verbinding, verandering en leerprocessen zijn<br />
haar op het lijf geschreven.<br />
"Hoe krijg je mensen aan het leren?" Die vraag is een rode draad in de<br />
loopbaan van Minchenu. Haar overtuiging: je krijgt mensen pas in beweging<br />
als ze zich gerespecteerd weten. Als ze voelen dat hun bijdrage<br />
er werkelijk toe doet. Die overtuiging is de basis van al haar werk: als pedagoog,<br />
als trainer en als spreker/presentator. Op hogescholen en in gevangenissen,<br />
op conferenties en in ministeries.<br />
Zo werkte ze recent voor bijvoorbeeld de politie (training constructieve<br />
gespreksvoering), het ministerie van BuZa (dagvoorzitter conferentie),<br />
de gemeente Amsterdam (dagvoorzitter conferentie) en NPO (presentatie<br />
tv-programma ‘Het geheime leven van vierjarigen’ en verschillende<br />
keren te gast bij ‘RTL Live’). Zo mocht ze ook als expert aanschuiven<br />
bij ‘RTL-late night’, ‘Beau’ en bij ‘WNL op zondag’.<br />
Minchenu studeerde af als Pedagoog en vervolgens heeft ze aan de<br />
kleinkunstacademie gestudeerd zodat ze ook als dramadocent aan het<br />
werk kon. Ze geeft nu ruim twintig jaar les op verschillende niveaus (van<br />
het speciaal onderwijs tot colleges op hogescholen.<br />
176 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© COPYRIGHT CLEARED<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Aldith Hunkar<br />
Dagvoorzitter | Multi-Media Journalist<br />
Manuel Adamini MSc.<br />
Klimaatverandering: de grootste investeringskans ooit<br />
dr. Erik-Jan Vlieger<br />
Arts | Presentator | Adviseur<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
"Ik zou Speakers<br />
Academy voor geen<br />
goud willen missen"<br />
“Bij Speakers Academy hebben ze tijd en<br />
moeite gestoken in het uitzoeken wie ik ben<br />
en waar mijn talenten en voorkeuren liggen.<br />
In de 11 jaar dat wij samenwerken is er niet<br />
een keer een totale mismatch geweest. Dit<br />
warme bad maakt dat ik al mijn energie kan<br />
stoppen in het werk. Speakers Academy biedt<br />
mij veel zekerheid en een hoop plezier. Ik zou<br />
ze voor geen goud willen missen!”<br />
Aldith Hunkar<br />
© TON VAN TIL<br />
Jan van Setten MBA<br />
Klantgerichtheid | Leiderschap | Management<br />
Motivatie & Inspiratie | Verandermanagement<br />
Mark Raben<br />
Digitalisering | Innovatie | Klantgerichtheid | Storytelling<br />
Strategie | Verandermanagement<br />
Brian Farley<br />
SPEAKERS<br />
Diversiteit<br />
<strong>ACADEMY</strong>®<br />
| Leiderschap<br />
MAGAZINE <strong>2021</strong> 177<br />
Motivatie & Inspiratie | Teamwork
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
dr. Mathijs Bouman<br />
Beleggen | Bitcoin | Circulaire Economie | Cryptocurrency<br />
Globalisering | Journalistiek | Robotica | Vermogensbeheer<br />
Mathijs Bouman is econoom en journalist. Hij is vaste columnist van<br />
Het Financieele Dagblad en redacteur/econoom bij Nieuwsuur. De afgelopen<br />
jaren was hij regelmatig te zien bij 'RTL-Z', 'De Wereld Draait<br />
Door', 'Jinek', 'Pauw', 'EenVandaag', 'RTL Late Night' en andere nieuwsen<br />
actualiteitenprogramma's. Al meer dan dertig jaar is Mathijs met<br />
de Nederlandse en internationale economie bezig, als docent, als wetenschapper,<br />
als beurscommentator, journalist, schrijver, en columnist.<br />
Mathijs Bouman schrijft graag over economie. Maar misschien vertelt<br />
hij er nog liever over. In een zaal met mensen die hij aan kan kijken,<br />
die kunnen reageren en waarmee hij kan discussiëren. Hij spreekt<br />
graag over actuele economische onderwerpen, innovatie (robots!), de<br />
arbeidsmarkt en succesvolle Nederlandse bedrijven. Twee ingrediënten<br />
brengt Mathijs in elk geval mee: harde feiten en een gezonde dosis<br />
humor.<br />
Na zijn promotie in 1998 werkte Bouman als onderzoeker en docent aan<br />
de UvA, de VU en de Universiteit Leiden.<br />
Daarna ging hij de journalistiek in, o.a. als adjunct-hoofdredacteur van<br />
het zakenblad FEM Business. Tussen 2003 en 2005 werkte Bouman bij<br />
de Nederlandsche Bank.<br />
In 2006 verscheen zijn boek 'Hollandse Overmoed — Hoe de beste economie<br />
van de wereld ontspoorde'. Een jaar later was hij betrokken bij de<br />
vertaling van Alan Greenspans biografie 'Een Turbulente Tijd'. In 2009<br />
en 2011 werkte hij met Coen Teulings, directeur van het Centraal Planbureau,<br />
aan een boek over de kredietcrisis, getiteld 'De Grote Recessie<br />
'en een boek over de eurocrisis, 'Europa in Crisis'. In 2010 verscheen van<br />
zijn hand 'De Elektrische Spijkerbroek en andere avonturen in de economie',<br />
een boek vol aanstekelijke verhalen over de rafelranden van de<br />
economische wetenschap.<br />
178 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© ERIC FECKEN<br />
prof. dr. ir. Hennes de Ridder<br />
Circulaire Economie | Duurzaam Bouwen<br />
Innovatie | Smart Cities | Trends<br />
prof. dr. ir. Kitty Koelemeijer<br />
Marketing & Retail<br />
Roland Kahn<br />
Digitalisering | Leiderschap | Management<br />
Ondernemerschap | Retail | Startups | Strategie<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
"Speakers Academy’s<br />
kennis van de markt is<br />
onmisbaar voor mij"<br />
“Een econoom zou zijn zaakjes natuurlijk<br />
prima zelf moeten kunnen regelen. Maar niets<br />
is minder waar. Zonder het advies, het netwerk<br />
en de professionele dienstverlening van<br />
Speakers Academy had ik lang niet aan zoveel<br />
interessante en inspirerende evenementen mijn<br />
bijdrage kunnen leveren. Hun voorwaarden<br />
zijn uiterst helder en hun kennis van de markt<br />
is voor mij onmisbaar.”<br />
dr. Mathijs Bouman<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Patrick van Gils<br />
Communicatie | Klantgerichtheid | Leiderschap<br />
Motivatie & Inspiratie | Ondernemerschap<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Storytelling<br />
© BAS UIJLINGS<br />
Judith Smits<br />
Creativiteit | Motivatie & Inspiratie<br />
Netwerkexpert | Persoonlijke Ontwikkeling<br />
Ramon Beuk<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 179<br />
Creativiteit | Food | Innovatie
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® WALTER KALLENBACH<br />
drs. Jeroen Smit<br />
Onderzoeksjournalist | Auteur<br />
Jeroen Smit is onderzoeksjournalist en auteur van diverse bestsellers<br />
waaronder De prooi over ABNAmro. Hij studeerde Bedrijfskunde in<br />
Groningen en begon zijn carrière in de consultancy. Sinds 1990 schrijft<br />
hij over leiderschap in het bedrijfsleven. Als redacteur bij het Financieele<br />
Dagblad leerde hij dat wat je opschrijft moet kloppen en als chef<br />
economie bij het Algemeen Dagblad dat journalistiek werk door zoveel<br />
mogelijk mensen gelezen moet worden. Smit zoekt daarom steeds het<br />
optimum tussen betrouwbaar en toegankelijk. In 1998 werd hij hoofdredacteur<br />
en uitgever van FEM/De Week. Hij gaf jarenlang colleges aan<br />
de Postdoctorale Opleiding Journalistiek aan de Erasmus Universiteit<br />
en was van 2011 tot 2015 hoogleraar Journalistieke Vaardigheden aan<br />
de Rijksuniversiteit Groningen. Sinds 2005 geeft hij op Nyenrode colleges<br />
aan commissarissen in spé, onder de titel ‘board room dynamics’.<br />
Smit gaf en geeft regelmatig commentaar in ’M’, Jinek, DWDD, Pauw,<br />
Nieuwsuur en Buitenhof. Hij was presentator van onder meer NOVA en<br />
Buitenhof en presenteerde de zevendelige documentaire serie ‘Leiders<br />
Gezocht’. Samen met Laurentien van Oranje schreef hij in 2016 het ‘kinderboek<br />
voor volwassenen’: ‘Nog lang en gelukkig.’ Met cabaretier Hans<br />
Sibbel maakte hij in 2017 het theatercollege: Bruto Nationaal Geluk.<br />
In oktober 2019 verscheen ‘Het Grote Gevecht, en het eenzame gelijk<br />
van Paul Polman’. Hierin staat de worsteling van Unilever met duurzame<br />
ambities centraal. Het boek stond op de shortlist voor beste management<br />
boek en beste journalistieke boek van het afgelopen jaar. Eerder<br />
schreef Smit de meermaals bekroonde en tot toneelstukken en televisieserie<br />
bewerkte bestsellers ‘Het Drama Ahold’ en ‘De Prooi, blinde trots<br />
breekt ABNAmro’. Sinds de crisis van 2008 worstelen banken en het grote<br />
bedrijfsleven met een gebrek aan vertrouwen. Wat is hun bijdrage aan<br />
onze wereld? En wat maakt iemand tot een goede leider?<br />
180 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© INEKE OOSTVEEN<br />
© PRISCAVISSER<br />
© STELLA DEKKER<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
ir. Bruno Fabre MCA<br />
Kunstmatige Intelligentie | Big Data | Circulaire Economie | Digitalisering<br />
Innovatie | Mobiliteit | Trends<br />
Danny Mekić<br />
Kunstmatige Intelligentie | Big Data | Digitalisering | Drones |<br />
Innovatie Internet of Things | Management | Ondernemerschap |<br />
Privacy | Robotica | Startups | Trends | Virtual Reality<br />
Marloes Lemsom<br />
Politiek journalist | Verslaggever | Buitenhof<br />
© OLGA FOLKERTS-TOKAREVA<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
“Ik wil golven maken, mensen met mijn<br />
inzichten raken, aan het denken zetten. De<br />
betrouwbare professionele benadering van<br />
Speakers Academy® is daarbij al tien jaar<br />
onmisbaar. Ze begrijpen welke aanpak en<br />
boodschap het beste bij een publiek past.”<br />
drs. Jeroen Smit<br />
Arno Folkerts<br />
Communicatie | Gedrag | Het Brein<br />
Neuroscience | Verandermanagement<br />
Rahma el Mouden<br />
Diversiteit | Jongeren | Motivatie & Inspiratie | Ondernemerschap<br />
Paul Smit<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 181<br />
Filosofie | Het Brein | Neurowetenschap | Verandermanagement
© COPYRIGHT CLEARED<br />
prof. dr. Jan Peter Balkenende<br />
Creativiteit, Duurzaam Ondernemen, Innovatie<br />
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, Politiek<br />
Prof. dr. Jan Peter Balkenende was in de periode van 2011 tot 1 juli 2016<br />
partner bij EY (Ernst & Young). Hij richtte zich op Corporate Responsibility,<br />
internationale zaken en onderwerpen die zich bevinden op het<br />
snijvlak van de publieke sector en de private sector. Sinds 1 juli 2016 is<br />
hij extern senior adviseur voor EY.<br />
Daarnaast is hij voorzitter van de Dutch Sustainable Growth Coalition<br />
(DSGC), een samenwerkingverband van acht Nederlandse multinationals<br />
die kennis ontwikkelen en delen over de integratie van duurzaam en<br />
verantwoord ondernemen in de strategie en het bedrijfsmodel van ondernemingen.<br />
DSGC bestaat uit Unilever, DSM, AKZO-NOBEL, Friesland<br />
Campina, Philips, Shell, KLM en Heineken, wordt ondersteund<br />
door VNO-NCW en gefaciliteerd door Accenture.<br />
Sinds 2010 is Balkenende hoogleraar Governance, Institutions and Internationalisation<br />
aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Ook is hij<br />
voorzitter van de Maatschappelijke Alliantie en de Noaber Foundation.<br />
Per 1 september 2017 is hij toegetreden tot de Raad van Commissarissen<br />
van ING.<br />
Balkenende studeerde economische en sociale geschiedenis en Nederlands<br />
recht en promoveerde op het proefschrift ‘Overheidsregelgeving<br />
en maatschappelijke organisaties’ aan de Vrije Universiteit Amsterdam<br />
en was werkzaam bij de Academische Raad, het Wetenschappelijk Instituut<br />
voor het CDA en als bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit.<br />
Hij was gemeenteraadslid van Amstelveen en lid van de Tweede Kamer.<br />
Van 2002 tot 2010 was Balkenende minister-president en minister<br />
van Algemene Zaken en in die hoedanigheid tevens voorzitter van het<br />
Innovatieplatform.<br />
182 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© ALEKSANDRA STRIAPUNINA PHOTOGRAPHY<br />
© CORBINO<br />
© FRANK VERSTEEGH<br />
Kristel Groenenboom<br />
Creativiteit | Diversiteit | Innovatie<br />
Jong ondernemen | Ondernemerschap<br />
Maria Genova<br />
Big Data | Cyber Security | Cybercrime | Fraude | Hacken<br />
Internet of Things | Journalistiek | Privacy | Trends<br />
© EVELIEN CEULEMANS<br />
"Speakers Academy<br />
biedt een mooi<br />
platform"<br />
© MEDEA HUISMAN<br />
Jan Vermeiren<br />
Innovatie | Leiderschap | Teamwork<br />
Verandermanagement<br />
"Elke keer als ik voor Speakers Academy<br />
optreed tref ik een aandachtig en intelligent<br />
publiek. Dat maakt het voor mij als spreker<br />
zoveel leuker en uitdagender. Stel je voor<br />
dat je voor een zaal staat die alles voor<br />
zoete koek slikt of vervalt in oppervlakkige<br />
kritiek. Ik houd van een scherp debat. Daar<br />
leren spreker en toehoorders van. Dank aan<br />
Speakers Academy die daarvoor een mooi<br />
platform biedt."<br />
Charles Groenhuijsen<br />
Arko van Brakel<br />
Creativiteit | Innovatie | Internet of Things<br />
Leiderschap | MKB | Ondernemerschap<br />
Persoonlijk Leiderschap | Startups | Trends<br />
Tom Sligting<br />
Comedy, Creativiteit<br />
Charles Groenhuijsen<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 183<br />
Amerika | Journalistiek | Politiek | Robotica | Trends
© ELISABETH ISMAIL<br />
dr. Ben Tiggelaar<br />
Gedrag | Innovatie | Motivatie & Inspiratie<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Verandermanagement<br />
Ben Tiggelaar is onafhankelijk schrijver, spreker en gedragswetenschapper.<br />
Hij studeert al ruim 30 jaar op de onderwerpen leiderschap en verandering.<br />
Zijn streven: individuen en organisaties helpen hun dromen<br />
om te zetten in actie. Op een positieve én effectieve manier.<br />
Vanaf 2000 veroverde Ben met acht verschillende boeken de nummer<br />
één-positie in de Nederlandse management top tien. Bens nieuwste<br />
boek heet 'De Ladder' en gaat over de psychologie achter verandering.<br />
Andere bekende titels zijn onder meer: 'Dromen Durven Doen', 'Dit<br />
wordt jouw jaar!', 'MBA in één dag 'en 'Mooi Werk'. Bens boeken zijn<br />
over de hele wereld vertaald. Daarnaast schrijft Ben een wekelijkse column<br />
over werk en management voor NRC Handelsblad.<br />
Bens jaarlijkse seminar MBA in één dag, waaraan meer dan 17.600 managers<br />
deelnamen, is het meest bezochte seminar ooit in Nederland. Inmiddels<br />
met licentienemers over de hele wereld. Ben Tiggelaar is visiting<br />
professor op het gebied van leiderschap en verandering aan IE Business<br />
School in Madrid, een van de topinstituten van Europa, volgens The<br />
Economist, Financial Times, Forbes en Business Week. Ook gaf hij gastcolleges<br />
aan o.a. Harvard University, Nijenrode Business Universiteit,<br />
Rotterdam School of Management en Vlerick Leuven Gent Management<br />
School. Jaarlijks verzorgt Ben een groot aantal incompany lezingen<br />
en seminars. Vaak met grote groepen (soms meer dan 3.000 deelnemers).<br />
Tijdens deze sessies wordt er geleerd, gelachen én hard gewerkt.<br />
Ben Tiggelaar studeerde communicatiewetenschap aan de Universiteit<br />
van Amsterdam. Hij promoveerde aan de faculteit Bedrijfskunde en<br />
Economie van de Vrije Universiteit op een studie naar gedragsverandering<br />
in organisaties.<br />
184 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© ALEXANDRA PELOSI<br />
© MARCEL VAN DRIEL<br />
Michiel Vos<br />
Amerika | Cultuur | Geschiedenis | Ondernemerschap | Politiek<br />
Dirk Zeelenberg<br />
Motivatie & Inspiratie<br />
© JOS HUMMELEN<br />
"Ik werk al sinds<br />
1999 met Speakers<br />
Academy ® "<br />
© ADAM SZULY PHOTOGRAPHY<br />
Laila Frank<br />
Amerika | Journalistiek | Politiek<br />
“Ik werk als spreker al vanaf 1999 zeer<br />
regelmatig samen met Speakers Academy.<br />
En dat is niet voor niets. Speakers Academy<br />
bestaat uit echte professionals die je<br />
organisatie helpen om de beste spreker<br />
voor je bijeenkomst te vinden. Zodat de<br />
deelnemers met nieuwe kennis en inspiratie<br />
verder kunnen.”<br />
dr. Ben Tiggelaar<br />
Carlien Roodink<br />
Kunstmatige Intelligentie | Fintech | Innovatie<br />
Mobiliteit | Smart Cities<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
© STUDIO POTHOFF<br />
Wesley dos Santos<br />
Circulaire Economie | Duurzaam Ondernemen | Inspiratie<br />
Jong ondernemen | Motivatie & Inspiratie | Ondernemerschap<br />
Luc van Bussel<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 185<br />
Creativiteit | Gastvrijheid | Innovatie | Ondernemerschap
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
prof. dr. Bas Haring<br />
Communicatie | Creativitei | Cultuur | Duurzaamheid | Filosofie | Innovatie<br />
Natuurwetenschap | Wetenschapscommunicatie<br />
Bas Haring denkt en vraagt, schrijft en spreekt. Op een heldere en prikkelende<br />
manier probeert hij wetenschap en filosofie betekenis te geven<br />
voor UW leven. Dat doet hij door het schrijven van boeken, columns<br />
en het maken van tv-programma's. Bas Haring is hoogleraar aan Universiteit<br />
Leiden waar hij de leerstoel 'publiek begrip van wetenschap' bekleedt<br />
en hij is oprichter van het masterprogramma Media Technologie<br />
voor creatieve wetenschap. In 2016 won Bas Haring de Duidelijketaalprijs,<br />
voor het openbaar helder uiteenzetten van wetenschappelijke onderwerpen<br />
aan een algemeen publiek.<br />
Bas Haring publiceert zijn eerste (kinder)boek Kaas en de evolutietheorie<br />
in 2001 waarvoor hij een Gouden Uil ontvangt. Daarna volgen onder<br />
andere De ijzeren wil (2003), Voor een echt succesvol leven (2007)<br />
en Plastic panda's (2011). Op tv was Bas Haring te zien in de programma's<br />
Stof en Haring en hij zit in het panel van Proefkonijnen. Naar aanleiding<br />
van het programma 'Proefkonijnen' heeft hij begin 2014 het boek<br />
'Doe dit vooral thuis' uitgebracht. Aan de hand van dit boek wil hij dat de<br />
lezer zichzelf vragen stelt over de wetenschap en zélf op onderzoek uitgaat.<br />
Zijn meest recente boek is 'Waarom cola duurder is dan melk.' In<br />
dit boek deelt hij zijn verrassende ontdekkingen en geeft hij antwoord<br />
op vragen als: waar komt geld vandaan? Zijn wij rijk dankzij de armoe<br />
van anderen? En waarom is cola duurder dan melk?<br />
Bas Haring is als wetenschapper een uitzondering, omdat hij met zijn<br />
werk een breed publiek weet aan te spreken. De gewone man kan veel inspiratie<br />
putten uit zijn werk en ook wetenschappers vinden zijn werk fris<br />
en vernieuwend. Zijn voornaamste doel is mensen helpen om de wereld<br />
om hen heen beter te begrijpen. Theorie wordt afgewisseld met praktische<br />
alledaagse voorbeelden die de lezer moeten helpen voor zichzelf<br />
een duidelijk beeld te creëren. Bas ontdoet de wetenschap van haar sluier<br />
van vaagheden en raakt de essentie ervan. Dit maakt zijn manier van<br />
denken ontzettend inspirerend en leerzaam. Als spreker weet hij altijd<br />
een verrassende draai te geven aan zijn verhaal. Hierdoor weet hij zijn<br />
toehoorders telkens weer te boeien en hen aan te zetten tot het overdenken<br />
van zijn visie.<br />
186 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© GRIETJE MESMAN<br />
© PETER LODDER<br />
© STUDIO OOSTRUM<br />
© METTINA JAGER<br />
drs. Dirk-Jan de Bruijn MMC<br />
Innovatie | Overheid | Verandermanagement<br />
drs. Jitske Kramer<br />
Diversiteit | Inclusieve Organisatiecultuur | Motivatie & Inspiratie<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Teamwork | Verandermanagement<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
"Ze komen<br />
afspraken altijd na"<br />
© BOB BRONSHOFF<br />
“Ik houd van helderheid. Dat is vast<br />
eigen aan filosofen en Speakers Academy<br />
is helder. Je weet waar je aan toe<br />
bent, ze komen afspraken altijd na en<br />
communiceren super duidelijk. Heerlijk<br />
vind ik dat. En dáárom werk ik zo graag<br />
met Speakers Academy.”<br />
Jan Lammers<br />
Innovatie | Motivatie & Inspiratie<br />
Ondernemerschap | Persoonlijk Leiderschap<br />
Bas Haring<br />
prof. dr. Henkjan Honing<br />
Creativiteit | Het Brein | Innovatie<br />
Muziek | Neuroscience | Onderwijs<br />
drs. Roy Martina<br />
Filosofie | Gedrag | Leiderschap | Motivatie & Inspiratie<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Psychologie | Vitaliteit<br />
Carola Rodrigues<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 187<br />
Social Selling expert | Klantgerichtheid | Motivatie & Inspiratie
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Generaal-Majoor b.d. drs. Pieter Cobelens<br />
Communicatie | Crisis- en risicocommunicatie | Cyber Security<br />
Leiderschap | Overheid | Privacy | Strategie | Veiligheid & Terrorisme<br />
Pieter Cobelens heeft tijdens zijn dienst een belangrijke rol gespeeld in<br />
het optreden van de Nederlandse krijgsmacht. Zo was hij als Directeur<br />
Operaties verantwoordelijk voor het Nederlandse optreden in Irak en<br />
Afghanistan. In zijn laatste functie bij Defensie transformeerde hij als<br />
Directeur de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst in een moderne<br />
dienst die door de bondgenoten als belangrijke speler wordt beschouwd.<br />
Hij is een man met een niet aflatende energie. Pieter is een flamboyante<br />
en uitgesproken persoonlijkheid die van zijn hart geen moordkuil<br />
maakt.<br />
Nadat hij zijn dienst heeft verlaten is hij verder gegaan met zijn persoonlijke<br />
missie. Nederland cybertechnisch veilig krijgen op eigen ‘Nederlandse’<br />
kracht. Pieter Cobelens is oprichter van de organisatie Military<br />
Talent for Business Solutions (M4B), die oud-kolonels en -generaals<br />
doorbemiddelt naar het bedrijfsleven voor bijvoorbeeld interimbanen,<br />
denktanks en advieswerkzaamheden.<br />
Cobelens adviseert diverse bedrijven. Hij geeft lezingen over tal van onderwerpen<br />
vanuit zijn defensiedeskundigheid, maar ook als oud voorzitter<br />
van RvC’s van een woningcorporatie en een ziekenhuis. Zijn duidelijke<br />
manier van spreken, humor en duidelijke stellingnames zijn ook<br />
na zijn diensttijd niet onopgemerkt gebleven bij de media. Je kunt hem<br />
regelmatig zien in programma’s als 'Pauw', 'Jinek', 'van Liempt', 'Eenvandaag'<br />
en 'Nieuwsuur'. Ook de ‘friday move’ van Wilfred Genee op BNR<br />
heeft hem regelmatig als gast en sinds kort is hij vaste gast bij 'Nieuw &<br />
Co' op NPO 1.<br />
Pieter Cobelens was luchtmachtofficier, heeft de KMA gevolgd en de<br />
Hogere stafvorming. Hij bezocht het Nato Defence College in Rome,<br />
studeerde af als bestuurskundige in Leiden, was overheidsmanager van<br />
het jaar in 2005 en vele malen onderscheiden waaronder het officierschap<br />
in de Orde van Oranje Nassau met de zwaarden (aangevraagd<br />
door zijn eigen personeel).<br />
188 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© ROMY TREEBUSCH<br />
© COPYRIGHT CLEAREED<br />
© GERDA VENEMA<br />
© NENA STOKS<br />
Eveline Erkelens<br />
Diversiteit | Gedrag | Innovatie | Klantgerichtheid | Leiderschap<br />
Management | Ondernemerschap | Teambuilding<br />
Jasper Gabriëlse<br />
Circulaire Economie | Creativiteit | Duurzaamheid | Innovatie<br />
Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen | Milieu<br />
© THIBAULT GREGOIRE<br />
'Met veel<br />
enthousiasme levert<br />
het team maatwerk'<br />
© MARCEL KRIJGER<br />
“Speakers Academy is DE remedie<br />
tegen ‘nepnieuws’. Zij brengen met veel<br />
enthousiasme de bron bij het publiek.<br />
Met veel enthousiasme levert het team<br />
maatwerk waardoor zij zowel bij sprekers als<br />
consumenten hoog scoren.”<br />
Ruben Mersch<br />
Communicatie | Motivatie & Inspiratie | Gedrag<br />
Creativiteit | Persoonlijke Ontwikkeling<br />
Pieter Cobelens<br />
dr. ir. Julia Cramer<br />
Motivatie & Inspiratie | Wetenschap<br />
Wetenschapscommunicatie<br />
Anna Drijver<br />
Communicatie | Creativiteit | Leiderschap | Theater<br />
prof. dr. ir. Guus Berkhout<br />
Big<br />
SPEAKERS<br />
Data | Duurzaamheid<br />
<strong>ACADEMY</strong>®<br />
|<br />
MAGAZINE<br />
Innovatie<br />
<strong>2021</strong> 189<br />
Klimaat | Overheid | Politiek | Smart Cities
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Marianne Thieme<br />
Circulaire Economie | Duurzaamheid | Energie | Food | Landbouw<br />
Leiderschap | Overheid | Persoonlijk Leiderschap | Politiek<br />
Als Marianne Thieme eenmaal iets in haar hoofd heeft, dan zal het gebeuren<br />
ook. In oktober 2002 richtte zij samen met vier anderen de Partij<br />
voor de Dieren op; de eerste politieke partij ter wereld die de planeet<br />
centraal stelt en ál haar bewoners, mens en dier. In Groeiend Verzet', de<br />
laatste van de vijf boeken die zij tot dusver heeft geschreven, beschrijft<br />
zij hoe ze op maandag 28 oktober vlak voor sluitingstijd de Amsterdamse<br />
Kamer van Koophandel kwam binnenrennen, vroeg of er nog iemand<br />
een politieke partij moest oprichten, en prompt voor mocht gaan zodat<br />
de partij op tijd kon worden ingeschreven om mee te doen aan de aanstaande<br />
verkiezingen. In 2006 kwam de Partij voor de Dieren onder haar<br />
leiding met twee zetels in de Tweede Kamer, een wereldprimeur.<br />
Marianne Thieme is zeventien jaar lang de politieke leider geweest van<br />
wat is uitgegroeid tot een zeer succesvolle, nieuwe politieke stroming.<br />
Met 17.000 leden, in totaal 80 volksvertegenwoordigers in verschillende<br />
gremia – van waterschap tot het Europees Parlement – en meer dan<br />
60 medewerkers, weet Marianne als geen ander hoe het is om aan het<br />
hoofd te staan van een middelgrote, door idealen gedreven organisatie.<br />
En met negentien zusterpartijen in de rest van wereld, die met raad en<br />
daad door haar terzijde worden gestaan, weet Marianne wat het is om<br />
als vrouw leiding te geven aan een internationale beweging.<br />
Spreken over de ecologische crisis en tevens haar toehoorders praktische<br />
suggesties doen over hoe we onze wereld tot een betere plek voor<br />
mens, dier en natuur kunnen maken – dan is Marianne op haar best. En<br />
altijd gebaseerd op feiten, met passie, concrete voorbeelden en anekdotes,<br />
blijk gevend van analytische scherpte en gevoel voor humor.<br />
190 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong>
© RAUL NEIJHORST<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
Feike Cats<br />
Klantgerichtheid | Motivatie & Inspiratie | Netwerken<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Sales<br />
Jean-Marc Bilderbeek<br />
Leiderschap | Motivatie & Inspiratie<br />
Verandermanagement | Vitaliteit<br />
© BRENDA DE VRIES<br />
"Het zijn betrouwbare<br />
en deskundige<br />
professionals"<br />
© JEAN-PIERRE VAN DER ZANDEN<br />
Bas Lansdorp<br />
Innovatie | Motivatie & Inspiratie<br />
Ondernemerschap | Ruimtevaart<br />
“Inmiddels werk ik al ruim 10 jaar met<br />
veel plezier samen met de betrouwbare en<br />
deskundige professionals van Speakers Academy.<br />
Omdat wij beiden veel waarde hechten aan<br />
klantgericht werken, passen we perfect bij elkaar.<br />
De samenwerking met Speakers Academy<br />
heeft in al die jaren geleid tot ontelbaar veel<br />
succesvolle bijeenkomsten voor klanten. Wat mij<br />
betreft gaan we daar nog jaren mee door.”<br />
Jos Burgers<br />
Kim Jansen<br />
Diversiteit | Generaties | Jongeren<br />
Millennials | Human Resources<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
drs. Jos Burgers<br />
Marketingdeskundige<br />
Jeffrey Spalburg<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 191<br />
Cabaret | Comedy | Creativiteit | Cultuur | Diversiteit | Theater
© MARIEKE ZELISSE<br />
Communicatie | Gedrag | Wetenschap<br />
An Gaiser is non-verbaal profiler en onderzoeker bij het Instituut voor<br />
Non-verbale Strategie Analyse (INSA consultancy BV). In haar veelzijdigheid<br />
is zij tevens en Ashtanga yogacoach. Zij combineert haar unieke<br />
kennis over gedrag, non-verbale communicatie en bewegingsleer tot<br />
een uniek geheel om onder andere drijfveren, motieven en belangen van<br />
mensen te achterhalen, uit te lezen en te interpreteren. Met de combinatie<br />
van de disciplines en yoga coacht zij ook mensen om te kunnen komen<br />
tot meer zelfinzicht en zelfontwikkeling.<br />
An begon haar carrière bij de reclassering, waar zij rapporteerde en adviseerde<br />
aan de rechtbank over oorzaken van gedrag. De adviezen en<br />
rapportages droegen bij aan een plan van aanpak op het gebied van het<br />
voorkomen van recidive. Ook begeleidde An jarenlang verdachten en<br />
192 SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
192<br />
An Gaiser<br />
ex-gedetineerden. Haar affiniteit lag vooral in de doelgroep zware delicten,<br />
zedendaders en jeugd TBS. Bijna tien jaar heeft An deze functie<br />
bekleed. An maakte vervolgens de overstap naar de Algemene Inlichtingen-<br />
en Veiligheidsdienst (AIVD), waar zij als screener en onderzoeker<br />
honderden gesprekken voerden met mensen om belangen en motieven<br />
te achterhalen en risico’s van gedrag in te schatten. Ook trainde zij<br />
andere afdelingen als non-verbaal profiler in het gebruik van non-verbale<br />
communicatie. In 2014 werd door An AboutFace opgericht, waar<br />
zij haar coaching en trainingspraktijk startte. Na diverse opleidingen in<br />
Ashtanga yoga (therapie) verdiepte An zich in de combinatie van nonverbaal<br />
gedrag, bewegingsleer en anatomie. In 2017 werd zij managing<br />
partner bij INSA-consultancy.
© ROGER DOHMEN<br />
© JACQUELINE DE HAAS<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
mr. Ralf Knegtmans<br />
Diversiteit | Human Resources<br />
Jelle Kuiper<br />
Theatermaker | Cabaretier<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® WALTER KALLENBACH<br />
© MARCO DE SWART<br />
Michiel Muller<br />
Creativiteit | Innovatie | Ondernemerschap<br />
Retail | Startups | Technologie<br />
Farid Tabarki<br />
Artificial Intelligence | Big Data | Blockchain | Digitalisering | Food<br />
Gezondheidszorg | Innovatie | Mobiliteit | Nieuwe Werken | Onderwijs<br />
Overheid | Recht & Maatschappij | Trends<br />
"Ik vertrouw op<br />
Speakers Academy"<br />
"Al vele jaren spreek ik via Speakers<br />
Academy op diverse plekken in binnenen<br />
buitenland. De gelegenheden zijn altijd<br />
met zorg uitgekozen en opdrachten worden<br />
zorgvuldig afgehandeld. Ik kan daar elke<br />
keer op vertrouwen. Door deze professionele<br />
samenwerking kan ik me concentreren op<br />
mijn verhaal en mijn publiek.”<br />
Farid Tabarki<br />
Jarno Duursma<br />
Kunstmatige Intelligentie | Bitcoin | Blockchain | Digitalisering<br />
Ethiek | Innovatie | Motivatie & Inspiratie | Trends<br />
Persoonlijke Ontwikkeling | Privacy | Robotica | Singularity<br />
Marianne Zwagerman<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 193<br />
Innovatie | Ondernemen | Communicatie
© SANDER KONING<br />
© COPYRIGHT CLEARED<br />
© SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ® | WALTER KALLENBACH<br />
Marc Lammers<br />
Coachen | Innovatie | Leiderschap<br />
Marieke van der Weiden<br />
Next Economy Trendwatch | Uitvaart van de Toekomst<br />
© IRIS@DUTCHANDFAMOUS<br />
"Speakers Academy<br />
gaat altijd voor goud"<br />
© JOHANNES DALHUIJSEN<br />
Vivianne Bendermacher<br />
Innovatie | Internet of Things | Robotica | Trends<br />
“Speakers Academy gaat altijd voor goud.<br />
De beste willen zijn, 100% kwaliteit leveren<br />
en onderscheidende factoren leveren zit in<br />
het DNA van de organisatie. Ik werk nu al 10<br />
jaar erg prettig samen met Speakers Academy<br />
en ik kan me geen situatie herinneren dat<br />
iets niet goed geregeld was. Als coach zeg ik<br />
vaak: “Je krijgt wat je geeft”. Dus als Speakers<br />
Academy voor kwaliteit gaat, krijg je dat ook<br />
vaak terug van je spreker waar de klant weer<br />
van profiteert.”<br />
Robin van Galen<br />
drs. Martin Visser<br />
Arbeidsmarkt | Circulaire Economie | Europa<br />
Fraude | Journalistiek | Mens en Maatschappij<br />
Pensioenen | Politiek | Werken<br />
© FERDY DAMMAN<br />
194<br />
Robin van Galen<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong><br />
Olympisch gouden waterpolo-bondscoach<br />
Steven van Belleghem<br />
Artificial Intelligence | Big Data | Communicatie | Digitalisering<br />
Innovatie | Internet of Things | Klantgerichtheid | Marketing | Trends
THEATERVOORSTELLING PROF. DR.<br />
MAARTEN<br />
EEN MULTIFUNCTIONELE<br />
CONGRESLOCATIE IN DEN HAAG<br />
• Industriële en ruime uitstraling<br />
en lacht het publiek niet alleen veel, het zal ook versteld staan van de<br />
• Hangar 2000 m 2 + 18 grote subruimtes<br />
analyseert en misconcepties blootlegt.<br />
• live streaming + chat- en poll functies<br />
• Professionele webcast studio<br />
donderdag 14-01-<strong>2021</strong> 20.15 Tilburg Theaters Tilburg (concertzaal) 013-5432220 theaterstilburg.nl<br />
• Zeer goede bereikbaarheid nabij A4 en A12<br />
© KO OOST<br />
SEIZOEN 6, WEGENS SUCCES VERLENGD!<br />
VAN ROSSEM<br />
Maarten van Rossem is bekend als auteur van onder andere ‘Nederland<br />
volgens Maarten van Rossem’ (2012) en ‘Europa volgens Maarten van<br />
Rossem’. Daarnaast is hij vast jurylid bij ‘De Slimste Mens’. Zijn charme is<br />
samen met die van zijn broer en zus te bewonderen in het programma<br />
‘Hier zijn de Van Rossems’. In een avond met Maarten van Rossem leert<br />
ongelooflijke verhalen waarin hij hedendaagse gebeurtenissen scherp<br />
maandag 18-01-<strong>2021</strong> 20.30 Eindhoven Parktheater Eindhoven 040-2111122 parktheater.nl<br />
woensdag 20-01-<strong>2021</strong> 20.15 Amersfoort Flint theater | evenem. | congr. 033-4229229 flint.nl<br />
donderdag 11-02-<strong>2021</strong> 20.15 Winterswijk Theater De Storm 0543-519285 theaterdestorm.nl<br />
vrijdag 19-02-<strong>2021</strong> 20.15 Emmeloord Theater ‘t Voorhuys 0527-699907 theater-voorhuys.nl<br />
vrijdag 05-03-<strong>2021</strong> 20.15 Delft Theater de Veste 015-2121312 theaterdeveste.nl<br />
woensdag 10-03-<strong>2021</strong> 20.00 Stadskanaal Theater Geert Teis 0599-631731 theatergeertteis.nl<br />
donderdag 11-03-<strong>2021</strong> 20.15 Winschoten Cultuurhuis De Klinker 0597-700270 indeklinker.nl<br />
vrijdag 19-03-<strong>2021</strong> 20.00 Goor De Reggehof 0547-284880 reggehof.nl<br />
woensdag 24-03-<strong>2021</strong> 20.00 Roermond TheaterHotel De Oranjerie 0475-391491 theaterhotelroermond.nl<br />
donderdag 01-04-<strong>2021</strong> 20.15 Veghel Theater De Blauwe Kei 0413-342555 blauwekei.nl<br />
woensdag 14-04-<strong>2021</strong> 20.00 Den Bosch Theater aan de Parade 0900-3372723 theateraandeparade.nl<br />
woensdag 21-04-<strong>2021</strong> 20.15 Lelystad Agora theater en congrescentrum 0320-239239 agora-lelystad.nl<br />
vrijdag 30-04-<strong>2021</strong> 20.15 Schiedam Theater aan de Schie 010-2467467 theateraandeschie.nl<br />
vrijdag 07-05-<strong>2021</strong> 20.00 Amstelveen Schouwburg Amstelveen 020-5475175 schouwburgamstelveen.nl<br />
zaterdag 08-05-<strong>2021</strong> 20.30 Enschede De Kleine Willem 053-4858500 wilminktheater.nl<br />
donderdag 20-05-<strong>2021</strong> 20.15 Alphen aan den Rijn Theater Castellum 0172-429292 theatercastellum.nl<br />
vrijdag 21-05-<strong>2021</strong> 20.30 Bloemendaal Caprera Openluchttheater 023-5250050 www.caprera.nu<br />
vrijdag 28-05-<strong>2021</strong> 20.15 Vlaardingen Stadsgehoorzaal Vlaardingen 010-4340500 stadsgehoorzaal.nl<br />
donderdag 03-06-<strong>2021</strong> 20.15 Venray Schouwburg Venray 0478-530999 schouwburgvenray.nl<br />
MAARTENVANROSSEMONLINE.NL<br />
FOKKERTERMINAL.NL<br />
PRODUCENT: SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong> ®<br />
SPEAKERS <strong>ACADEMY</strong>® MAGAZINE <strong>2021</strong> 195
KEYNOTE SPEECHES<br />
CONGRESSEN, SEMINARS EN SYMPOSIA<br />
NATIONALE EN INTERNATIONALE WEBINARS<br />
HYBRIDE EVENEMENTEN<br />
A PLATFORM FOR CONSCIOUS KNOWLEDGE, MIND SCIENCE, SPIRITUALITY AND<br />
UPLIFTING, INSPIRING AND TRUTHFUL INFORMATION<br />
WORLDOFCONSCIOUSNESS.COM<br />
010-4333322 POWERED | SPEAKERS<strong>ACADEMY</strong>.COM<br />
BY <strong>ACADEMY</strong> ®
Change language