Rondom MS - Jubileum editie

maar ook wat betreft inzichten in
welke soorten afweercellen er zijn
en welke mechanismes een rol
spelen.” Marvin vult aan: “Er is
steeds meer bevestiging gekomen
dat het afweersysteem inderdaad
cruciaal is in het ontstaan van
MS. Zo is de grote meerderheid
van de gevonden risicogenen
voor MS gekoppeld aan het
afweersysteem.”
Ook vanuit het behandelen
van patiënten ontstaan nieuwe
ontwikkelingen, aldus Joost.
“Wat er de afgelopen jaren aan
therapieën bijgekomen is en wat
er nog aan zit te komen, dat is
gigantisch. Door goed te kijken
naar de effecten van therapie op
het afweersysteem, leren we veel
over welke cellen belangrijk zijn
voor MS. Bijvoorbeeld mensen
die behandeld zijn met het
middel Natalizumab, bij hen
kun je in het bloed kijken naar
de cellen die anders richting
de hersenen vertrekken. Dat
geeft zo’n bijzondere tool in
handen om proberen te begrijpen
wat er precies gebeurt. Dat is
buitengewoon.”
Afweer ook in de
progressieve fase
actief
“Er is ook een verandering
gaande wat betreft ons beeld
van progressieve MS. Ook dan
zien we ontsteking en lijkt het
afweersysteem een belangrijke rol
te spelen” vertelt Marvin.
Eén van de grote vragen is
waar bij mensen met MS het
afweersysteem actief is en waar
we met onze middelen het
afweersysteem beïnvloeden.
Joost: “Een gedachte is dat
ontstekingscellen in het
De meeste informatie over MS zit in
de afweercellen.
begin van MS vooral buiten
de hersenen geactiveerd
worden en daarna het centraal
zenuwstelsel binnendringen.
In de latere fase van de ziekte,
blijven deze cellen vervolgens
ook autonoom binnen de
hersenen zelf actief en zorgen
voor ontsteking. Medicijnen
beïnvloeden hoe afweercellen
in het bloed en de lymfklieren
zich gedragen. Een afweercel
in de hersenen trekt zich daar
in de regel weinig van aan. De
opdracht is om te begrijpen
hoe en waarom de afweercellen
verzeild raken in de hersenen en
wat ze daar doen.”
Geen MS-patiënt
zonder infectie
Het onderzoek ErasMS richt zich
in het bijzonder op het Epstein-
Barr virus (EBV). Marvin: “Het
staat buiten kijf dat EBV-infectie
een grote rol speelt in het risico
op het krijgen van MS, maar er
is nooit een echte link gevonden
met het afweersysteem. Er is
nog geen MS-patiënt gevonden
die niet een infectie met dit
virus heeft doorgemaakt. Extra
interessant is dat dit virus zich
nestelt in de B-cel. Therapie
richt zich steeds meer op deze
afweercel. Omdat we nu beter
begrijpen welke afweercellen
een rol spelen in MS, kunnen
we de connectie niet alleen met
genetica, maar ook met EBVinfectie
zien.”
Uiteindelijke doel
“We weten welke afweercel
waarschijnlijk betrokken is bij
MS. Nu is het aan ons om de
volgende stap te nemen: Hoe
verschillen deze afweercellen
tussen mensen met en zonder
MS? Als we echt weten hoe die
cellen zich anders gedragen,
dan kun je wat betekenen voor
48