You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
De geslachten O rbea, Orbeopsis, O rbeanthus<br />
Pachycym bium (IV)<br />
LARRY LEACH<br />
vertaald en ingeleid door W. Manders<br />
14. Orbea halipedicola Leach, (Exc. 40-44, 1978).<br />
Deze nieuwe soort uit de kustgebieden van Centraal Mozambique schijnt<br />
het nauwst verwant met O. umbracula. Tussen deze twee bestaan evenwel<br />
voldoende verschillen - zoals de liggende bloemen, die ontspruiten aan<br />
de véél langere bloemstelen, de niet of nauwelijks teruggebogen corollaslippen,<br />
de beweeglijke cilia en misschien wel het duidelijkst, de slanke,<br />
niet of nauwelijks knotsvormige slippen van de binnenste corona. Er is ook<br />
een zekere verwantschap met O. semota en O. woodii, maar van deze<br />
twee is O. halipedicola onmiddellijk te onderscheiden aan zijn gladde (niet<br />
gerimpelde) corolla en de erg afwijkende en véél langere slippen van de<br />
binnenste corona.<br />
Er worden twee subspecies onderscheiden. De type-plant is verspreid over<br />
de gebieden ten zuiden van de Buzi rivier, waar de planten groeien in het<br />
vlakke grasland langs de kust dicht bij de talrijke zoutpannen en getijdeinlaten,<br />
vaak nauw samengroeiend met Euphorbia knuthii Pax ssp. johnsonii<br />
(N.E.ESr.) Leach.<br />
14a: subsp. halipedicola Leach.<br />
Plant: succulent, kaal, vanaf de basis vertakkend, gewoonlijk iets liggend, soms kruipend en<br />
zich gedeeltelijk onder de grond ontwikkelend, stammetjes slank, onduidelijk vierhoekig, lichtelijk<br />
scherp gegroefd langs de kanten, tot 15 cm lang en 5 mm 11 (zonder tanden), tanden conisch,<br />
spits toelopend in een spitse punt, kruisgewijs gerangschikt, betrekkelijk ver uit elkaar,<br />
1,5-2,0 cm uit elkaar langs de hoeken, spreidend opstaand, meestal iets gekromd tot recht of<br />
nauwelijks naar binnen gebogen, 1,0 cm lang, met een paar conische tandjes onder de punt.<br />
Bloemen weinig, zich successievelijk ontwikkelend nabij de basis der stammetjes, gewoonlijk<br />
liggend, bloemsteel op de grond liggend, kaal, ongeveer horizontaal spreidend, 2-3 cm lang, 2<br />
mm 6.<br />
Corolla radvormig, 37-40 mm é , aan de buitenkant kaal, met 5 onduidelijke nerven, aan de<br />
binnenkant erg kort gepukkeld, vooral naar de toppen der slippen toe en op de annulus, gewoonlijk<br />
purperbruin met erg variabele gele of witachtige vlekken, slippen spreidend, lichtelijk<br />
convex, soms iets scherp gegroefd langs de middennerf, glad (niet gerimpeld), ovaal kort toegespitst,<br />
14-1 6 mm lang, 9-1 0 mm breed, behaard met beweeglijke cilia van ongeveer 2 mm<br />
lang, met een vergrote, ongeveer halfbolvormige, holle, lepelvormige top.<br />
Annulus ongeveer cirkelvormig, 8-9 mm 6 , met een spreidende, afgeplatte, soms lichtelijk teruggebogen<br />
rand, licht tot sterk convex, 1,5-2,5 mm hoog, erg variabel gevlekt, soms met<br />
bleekgele tot witachtige, concentrische ringen op de purperbruine grondkleur.<br />
Corona 6-6,5 mm b, buitenste slippen spreidend, lichtelijk teruggebogen, met een opvallend<br />
oprijzend, eng driehoekig middendeel, wat uitloopt in een vlezig tand, binnenste slippen helder<br />
geel en purper gevlekt, aanliggend aan en ver uitstekend boven de antheren, 3,5-4,0 mm<br />
lang, eng ovaal, ong. 1 mm breed, soms spaarzaam onregelmatig getand, aan de rugzijde bultig.<br />
Pollinia iets cirkelvormig, ongeveer recht aan de binnenrand, ong. 0,6x0,6 mm.<br />
14b: subsp. septentrionalis Leach, (Exc. 43-44, 1978).<br />
Deze ondersoort komt voor in het bosland ten noorden van de Buzi-rivier en<br />
in het Gorongoza park; ze is nogal moeilijk in cultuur.<br />
15. Orbea umbracula (M.D. Henderson) Leach (Kirkia 10(1): 291,<br />
1975).<br />
Deze plant staat bekend als Stultitia umbracula M.D. Henderson en is -<br />
voor zover bekend - endemisch in Zimbabwe over een relatief beperkt verspreidingsgebied<br />
aan de Sabi rivier en diens zijrivieren.<br />
39