1984-02_compressed

M e s e m b ry a n th e m a c e a e (XXXIX)
FRANS NOLTEE en ARIE DE GRAAF
6 7 . Lam pran thu s (afgeleid van lampros = schitterend, glanzend en van anthos = bloem)
Dit grote geslacht van struikmesems (omstreeks 180 soorten) is zo omvangrijk
dat Schwantes het geslacht onderverdeelde in 7 secties om althans enig
overzicht te krijgen van de veelheid in verschijningsvormen. Ondanks deze
goedbedoelde poging is het uitermate moeilijk om een plant uit dit geslacht
via deze onderverdeling op naam te brengen.
Een voorbeeld van hoe moeilijk het is ziet u aan de naam bij de afbeelding, L.
francisciid). Deze plant werd gezaaid onder de naam L. formosus. Toen de
plant roze bleek te bloeien, volgde hieruit dat het niet L. formosus kon zijn. Deze
laatste bloeit namelijk wit met purperrode punten. Jacobsen vermeldt in
zijn Lexikon een overzicht van de bloemkleuren met de daarbij behorende
soorten. Er worden drie groepen genoemd waarin de kleur roze voorkomt,
namelijk: a. wit tot roze of lichtroze, b. zilverig roze en c. roze tot zalmkleurig.
Daarnaast noemt hij nog wel roze-purper of purper-roze en violet-roze, doch
deze kunnen, gezien de bloemkleur van ons plantje buiten beschouwing blijven.
Na alle 90 (!) soortbeschrijvingen van de eerstgenoemde drie groepen nagelopen
te hebben, kwam de beschrijving van L. franciscii redelijk overeen met
het afgebeelde plantje. Dit kan overigens van nog een aantal andere namen
gezegd worden. Dat we er toch als voorlopige naam L. franciscii bij gezet
hebben ligt eigenlijk aan het feit dat in de zaadlijst, waaruit het zaad van het
plantje is voortgekomen, deze naam direct onder L. formosus stond. Een vergissing
in de spelling van de naam of verwisseling van zaden is, ook in de
zaadhandel, snel gemaakt.
Vandaar onze - misschien wat naïeve - veronderstelling dat ons plantje wel
eens L. franciscii zou kunnen zijn.
Overigens kunnen bij de indeling van Schwantes ook nogal wat vraagtekens
geplaatst worden en het zal nog wel veel onderzoek vergen om een goede indeling
en eventuele sleutel op de soorten samen te stellen. Als u dan voorts
nog bedenkt dat de soorten gemakkelijk onderling hybridiseren, ook op de
natuurlijke groeiplaatsen, zult u begrijpen dat dit een welhaast onmogelijk
karwei is. Laten we ons dus daar maar niet te veel zorgen om maken en de
planten zelf eens wat nader bekijken. Dat is de moeite ruimschoots waard,
want de planten uit het geslacht Lampranthus zijn vrijwel allemaal goede
groeiers en bloeiers. Als u beschikt over een zonnige tuin of balkon, kunt u
vele soorten buiten kweken en hun gewoonlijk zeer rijke bloei zal u steeds
weer verrassen. Ook binnenshuis, op een zonnige vensterbank kunt u Lampranthus
met succes kweken en tot bloeien brengen. Op markten en in tuincentra
treft u dikwijls, reeds bloeiende, planten van dit geslacht aan.
Het zijn allemaal struikvormig groeiende planten, zowel stijf rechtop staand
als bossig uitstoelend, als liggend, kruipend of hangend.
De struikjes vertakken zich sterk en de talrijke blaadjes op de knopen van de
stengelleden zijn rolrond of driekantig, stomp of toegespitst, dikwijls omhoog
of omlaag gebogen. De bladparen zijn aan de basis voor een klein deel met
elkaar vergroeid. Meestal zijn de bladeren niet voorzien van stippen of wrat-
30