1984-02_compressed

twee kanten. Snijdt men een willekeurig stuk dwars door het meristeem
van een cristaat af, dan groeit dit stuk aan twee kanten verder evenals het
overgebleven deel. De ribben zijn bij cristaten moeilijk te zien en ook de
areolen staan willekeurig verspreid. Om meer verschillen tussen een normale
plant en een cristaat te zien maken we gebruik van de microscoop.
Daarvoor moeten we doorsneden maken van de planten. In tekening 1 ziet
u welke doorsneden ik maakte door een normale Echinopsis (A,B,C). In
tek. 2 van een cristaat (D ,E,F).
Bekijken wij eerst de doorsnede op foto 1, volgens tek. 1,A, een doorsnede
vertikaal door het groeipunt. We zien dan onder het groeipunt het binnenste
van de plant, het merg. Hier omheen de groepen vaatbundels met
hun uitlopers naar de areolen, respectievelijk de axillen, door de schors.
Deze vaatbundels zijn beter te zien op foto 2, de horizontale doorsnede.
Tek. 1,C.
In foto 3 ziet u een micro-opname van een doorsnede volgens tek. 1,B, horizontaal
door de bovenste lagen cellen in het groeipunt. Het stervormige
donkere midden is het meristeem, daar omheen tussen de grotere cellen,
kleine groepjes cellen: de aanleg van de vaatbundels.
In het meristeem vermenigvuldigen de cellen zich door deling. Deze cellen
hebben een relatief grote kern, waarin de erfelijke eigenschappen van de
plant zijn opgeslagen. De uit het meristeem ontstane cellen delen zich later
niet meer. Zij worden alleen groter door volumetoename. De kern blijft
even groot. Alleen de in de areolen, respectievelijk axillen aanwezige
groepjes cellen behouden de mogelijkheid bloemen of stekken te vormen.
In de vaatbundels bevinden zich ook nog meristeemcellen, het cambium,
welke door deling de plant in de breedte doen groeien. Uit dit cambium
ontspruiten ook de eventuele nieuwe wortels. In de wortelpuntjes delen de
cellen zich en zorgen zo voor het langer worden van de wortels. Buiten deze
centra delen de cellen zich niet meer, zij worden alleen groter.
In het midden van het meristeem zijn alle cellen ogenschijnlijk gelijk, eerst
in de kring daar omheen, de z.g. dochtercellen, krijgen de cellen hun opdrachten
welke zij in de plant zullen vervullen. De een wordt een deel van
de huid (epidermis), een andere van een vaatbundel enz., maar de meeste
vervullen alleen de rol van voorraadkamers.
Foto 4 is een microdoorsnede vertikaal door het meristeem (tek. 1 ,A). Onder
het midden ziet u het meristeem, de kleine cellen. Daarboven (geretoucheerd)
wolharen enz.
Aan de zijkanten vormt zich naar boven de aanleg voor ribben en areolen,
naar beneden de zich reeds vergrotende cellen en de aanleg van de vaatbundels.
In tek. 2 heb ik drie mogelijke doorsneden van een cristaat aangegeven
(D,E,F).
Tek. 2,D, foto 5 is een vertikale doorsnede van het meristeem in een
cristaat. Vergelijken wij deze met die van de normale plant, foto 4, dan is
er in principe niet veel verschil. De opbouw is hetzelfde. De kleine verschillen
zijn niet karakteristiek. Anders wordt het als we de horizontale doorsnede,
tek. 2 ,F in foto 6 bekijken. Omdat een cristaat zelden helemaal recht
groeit, is het moeilijk een doorsnede van bijv. alleen de epidermis te maken.
U ziet een horizontale doorsnede door de bovenste cellagen van het
meristeem. In het midden de bovenste lagen cellen van het meristeem, de
kleine cellen, hier alleen als puntjes te zien. Daarboven en onder de groter
wordende cellen en de aanleg van de vaatbundels.
Brederodestraat 69, 1054 VB Am sterdam
(WOtdt VeTVOlgd)
48