Zilver Magazine - Winter 2020

JAARGANG 3 NUMMER 4 - WINTER 2020 / 2021

INSPIRATIEMAGAZINE VOOR DE TWENTSE 65-PLUSSER

NU

2, 95

Jan

Riesewijk

IK ZIE WEL HOE

DINGEN LOPEN

ISSN 2665-9522

9 772665 952000

06. .

THEO VOSSEBELD

dichter in het Twents

14.

MARLIES SCHIMMELPENNINCK

van MST naar museumcafé

35.

DRIE TWENTSE KOKS

delen hun winterrecepten

78.

TUKKER

herkomst geuzennaam

Voor een leuker,

veiliger en

MAKKELIJKER LEVEN!

De Ledenservice van Carintreggeland

Met het uitgebreide aanbod van De Ledenservice maken wij het dagelijks leven leuker, makkelijker en

veiliger. Jong of oud. Iedereen kan zo nu en dan ondersteuning gebruiken. Aantrekkelijke aanbiedingen

waar u echt wat aan heeft en leuke dagjes uit. Dat is allemaal mogelijk voor slechts € 18,50 per

huishouden, per kalenderjaar. Voor het complete aanbod, overzichtelijk in 4 categoriën: Uitgaan &

ontspanning, Aan huis diensten, Voel je veilig en Zaken op orde, verwijzen wij u naar onze vernieuwde

website: www.carintreggeland.nl/ledenservice

Lid worden van De Ledenservice van Carintreggeland? Dan ontvangt u een Zilver Magazine gratis!

Maak uw eigen account aan op de vernieuwde website en profiteer direct.

Liever persoonlijk contact? Dat kan ook via 088-367 2373 of mail naar leden@carintreggeland.nl

UITGAAN & ONTSPANNING

Gezellige

arrangementen.

Exclusief voor u.

• Actief Twente

• Bioscoop

• Preston Palace

• Reisbureau SamenUit!

• Spoorfietsen

• Theatervoorstellingen

ZAKEN OP ORDE

Service voor uw

gemak. Comfortabel

en goed.

• Baby- en kinderartikelen

• Druppelbril

• Kinderoppas

• Maaltijden

• Mantelzorg

• Notaris

• Opruimcoach

• Schoonheidsspecialist

• Uitleen/ Hulpmiddelen

• Uitvaartverzekering

• Verhuizen

VOEL JE VEILIG

Zo slim

mogelijk

thuis wonen.

• Kookbeveiliger

• Medido,

medicijndispenser

• Rijbewijskeuring

• Veilig Wonen advies

• Zorgtechnologie/

E- health

GRATIS

AAN HUIS DIENSTEN

Bijna alles

aan huis.

Dat is makkelijk.

• Audicien

• Bodygoed, ondermode

• Computerhulp

• Dakgoten reinigen

• Fietsenmaker

• Glazenwasser

• Huisdieroppas

• Kapper

• Kledingherstel

• Klussendienst

• Opticien

• Pedicure

• Schilder

• Stomerij en wasservice

• Tuinman

• Voorjaarschoonmaak

Voorwoord

Winter

‘INSPIRATIEMAGAZINE VOOR DE TWENTSE 65-PLUSSER’ STAAT OP

IEDERE COVER VAN ZILVER MAGAZINE. AL TWAALF EDITIES IS DAT

WAT WE MET DIT MAGAZINE BEOGEN. LEZERS INSPIREREN OM

EROPUIT TE GAAN, DE TIJD TE NEMEN VOOR KUNST, MUZIEK EN

LITERATUUR, HERINNERINGEN TE MAKEN, TE SPORTEN OF NOG

EEN HOBBY OP TE PAKKEN.

Want ook al zijn we nog steeds beperkt in

ons dagelijks leven, er blijven nog volop

activiteiten over die wel kunnen. Alleen of

met uw partner, met een familielid, een buur,

een kennis, een vriend of vriendin.

In deze editie maakt u kennis met mede-

Tukkers (waar die geuzennaam vandaan

komt, leest u ook in deze uitgave) die na

hun 65 e nog door blijven werken, of juist het

roer omgooien, een nieuw instrument gaan

spelen, een boek schreven. Drie koks

van gerenommeerde Twentse restaurants

delen hun winterrecepten die u zelf thuis

kunt bereiden. We hebben extra gevulde

puzzelpagina’s en we geven u handige tips

om meer met uw mobiele telefoon of tablet

te doen. We schrij ven over drie generaties

horlogemakers en u leest of de Twentse

cabaretier Jan Riesewijk zijn talent van zijn

vader of van zijn moeder heeft geërfd.

Het nieuwe normaal betekent dat we

minder mensen in onze nabijheid hebben.

Voorzichtiger zijn in onze contacten, hoeft

echter niet te betekenen dat we niemand

meer zien. Zoekt u een maatje om samen iets

gezelligs te doen, dan gaan wij u helpen om

met iemand in contact te komen die dat ook

wil. U leest hier verderop in het magazine

meer over.

Ton Schopman, parkwachter van het

Kalheupinkpark, zegt in het interview dat

we met hem hadden ‘tegen de natuur ingaan,

heeft geen zin’. Ook natuur is er volop in

deze editie, zoals een mooie wandeling in het

Duivelshof. In de verstilling van de winter

is er veel te genieten buiten. Binnen, met de

kachel aan, hopen we dat u geniet van deze

wintereditie, die we met veel plezier voor u

hebben gemaakt.

Carmen Luttikhuis

namens alle medewerkers

.3

ZILVER WINTER 2020 / 2021

INHOUD.

In dit

nummer

28.

Interview

JAN RIESEWIJK EN ZIJN MOEDER FEMY

‘Ik vin het wa mooi dat Ma met de tied met geet’

.4

70.

Winterwandeling

Interviews

Reportages

42. AAN DE WANDEL MET HARRY

BANNINK & WILLEM WILMINK

Met actrice Diet Gerritsen

46. HET BEKKEN

Middelpunt voor bewegen en welzijn

60. HERINNERINGEN

VAN DOLF RUESINK

In boek en theater

62. RAW MILK COMPANY

Zuivel voor het leven

78. HERKOMST NAAM TUKKER

Geuzennaam voor Twentenaren

06. THEO VOSSEBELD

Ik bun van de natuur, van de beume en de beeste

20. APPIE TIMMER

Zet er een punt achter en gaat met pensioen

28. JAN RIESEWIJK EN ZIJN MOEDER FEMY

32. TINEKE HESSELS

Van oud naar nieuw

49. KUNSTENAAR RUURD HALLEMA

Heeft nog genoeg inspiratie om door te gaan

66. HORLOGEMAKERS GRÖNEFELD

Drie generaties onder de Plechelmustoren

72. KEES, EDDY & KICK

Voor eeuwig in het rood

82. PARKWACHTER TON SCHOPMAN

Werken tegen de natuur heeft geen zin

54.

14.

90 plus

JAN KRISTEN

90 jaar

65.

En nu?

Derde jaargang, nummer 4,

winter 2020 / 2021

Een uitgave van Zilver Media BV

Grootestraat 1B

7571 EJ Oldenzaal

www.zilvermedia.nl

Hoofdredactie en bladmanagement

Carmen Luttikhuis

Redactie website

Astrid olde Olthuis

Aan dit nummer werkten mee:

Paul Abels, Henk Boom, Lindy Brouwer,

Marry Dijkshoorn, Alexa Gratama,

Annemarie Haak, Kees Hendriksen,

Joan Koenderink, Harry Moek,

Astrid olde Olthuis, Marcel Olde Rikkert,

Ton Ouwehand, Theo de Rooij,

Jan Walburg en anderen

Fotografie cover

Ebo Fraterman

Fotografie

Ebo Fraterman, Annemarie Haak,

Eddy oude Voshaar, Cyril Wermers,

Brit Willemsen, Annina Romita en anderen

‘ Onze moestuin is een

vreugde in mijn leven.’

Vormgeving

Ellen Gözel-Niehoff, Enschede

whatellse.nl

Jos Hovestad, Losser

joshovestad.nl

Vaste rubrieken

Uitgever

Marcel Willemsen

Telefoon: 0541 - 511162

verkoop@zilvermedia.nl

Mobiel: 06 - 83 55 55 99

.5

10. ACTIEVE 65-PLUSSER

Hockeyteam Bully/EHV

14. 65. EN NU?

Radioloog

Marlies Schimmelpenninck

24. ACTIEVE 65-PLUSSER

Jennie Grote

35. MOOIE WINTERMENU’S

Om thuis te bereiden

48. MAATJE GEZOCHT

Samen op zoek naar

uw zilvermaatje

54. 90 PLUS

Jan Kristen

86. CULTUUR

88. MOOIE BOEKEN VAN

TWENTSE AUTEURS

92. MOBIELE TIPS

Columns

13. MARCEL OLDE RIKKERT

Het complexe herstel van corona

19. KEES HENDRIKSEN

Winter in Twente

27. HENK BOOM

Tukker

53. JAN WALBURG

Beelden van ouder worden

59. ALEXA GRATEMA

Home alone

65. JOAN KOENDERINK

Rijangst

77. THEO DE ROOIJ

Fakebook

80. PAUL ABELS

Memento Mori

Druk

Drukkerij Roelofs, Enschede

Oplage: 7.500

Bereik: 30.000 Twentse 65-plussers

Redactieadres

Postbus 59

7570 AB Oldenzaal

redactie@zilvermedia.nl

Abonnementen

via 0251-257924

klantenservice@aboland.nl

of Abonnementenland

De Trompet 1739

1967 DB Heemskerk

Overig

70. WINTERWANDELING

94. PUZZELPAGINA

97. SERVICEPAGINA

97. IN HET VOLGENDE NUMMER


INTERVIEW. THEO VOSSEBELD

‘ Ik ga niet meer naar

de kerk maar ik heb

wel voeling met het

boeddhisme’

.6

// Tekst

PAUL ABELS

// Fotografie

CYRIL WERMERS

Dichter Theo Vossebeld

tussen Brabant en Beckum

‘Ik bun van

de natuur,

van de beume

en de beeste’

.7

Hij woont al bijna vijftig jaar in Tilburg, beeldend kunstenaar Theo Vossebeld,

maar zijn zangerige Beckumer dialect is hij nooit kwijt geraakt. Hij is vergroeid

met zijn geboortegrond en de taal van zijn jeugd- en jongelingsjaren.

Paul Abels zocht met de dichter de plekken van zijn inspiratie op.


INTERVIEW. THEO VOSSEBELD

kun

‘ Het is nu nog

mooier dan

hoe ik het mij

herinnerde...’

.8

Op de parkeerplaats, langs de weg

tussen Beckum en Haaksbergen,

begint Vossebeld onmiddellijk te

vertellen. Hij wijst naar de overkant, de houtwallen,

de eiken, de beek en de oranje boerderijdaken

in de verte. Alles gaat in het Twents,

het bijzondere dialect van Beckum, het dorp

zijner geboorte (1939).

Boerderij

‘We hadden dertien kinderen bij ons thuis.

Ik was een van de jongste. We moesten

allemaal helpen, enorme hoeveelheden

aardappelen heb ik geschild, eieren geraapt.

We hadden tweehonderd kippen en twaalf

koeien en varkens, eenden, een bijenstal, een

boomgaard. Mijn vader, en later mijn oudere

broer Jan, ging vaak met paard en wagen

naar Enschede om appelen, aardappels, pruimen

en honing en eieren te verkopen langs

de straat. Moeder kwam dan op de fiets na,

zij onderhield het contact met de klanten.

Die dachten dan op zondag: gezellig, we gaan

een eindje fietsen, dan kunnen we mooi even

langs bij de boerderij van Vossebeld. Moeder

wilde graag een dutje doen op zondagmiddag

maar ze was te aardig om de mensen weg te

sturen.’

Het huis en het erf liggen op een paradijselijke plek. De idylle werd

echter wreed verstoord toen vader Vossebeld op zijn 59 e overleed.

Moeder bleef achter met dertien kinderen en een boerenbedrijf.

Dat was in 1943. Twee jaar later brandde de boerderij tot de grond

toe af. In 1946 was hij weer opgebouwd. Theo’s broer Jan, de latere

boer, woonde negentig jaar lang op de boerderij, ’t Boetnveeld. In

2018 overleed hij in zijn stoel, vijf meter van de slaapkamer waar

hij geboren was. De Vossebelds zijn close met elkaar, ze zijn sterk:

nog acht van de dertien kinderen zijn in leven, allen tachtigers. In

het oaldershoes treffen ze elkaar nog regelmatig.

Tekenen en Tagore

Theo gaf al op de lagere school blijk van een bijzonder tekentalent.

Na de hbs ging hij naar de AKI, daarna naar de Academie

in Tilburg. Vervolgens doceerde hij tekenen en kunstbeschouwing

in Eindhoven. Hij woont nog altijd in Tilburg. We wandelen op

zijn verzoek Altena’s Bos in, aan de rand van Beckum. ‘Kijk, die

hoge varens, prachtig, en

die berken en die gele bladeren

aan de boom! Het

is nu nog mooier dan hoe

ik het mij herinnerde...,’

zegt hij peinzend, voorzichtig

formulerend. Hij

wijst. ‘Als het lineair is,

het beeld, maak ik er een

teke ning van, als er veel

kleur is, schilder ik.’

stenaar

De familie was uiteraard katholiek. Een van

zijn broers werd pater Carmeliet. ‘Ik hield

van de rituelen in de kerk, heb helemaal niet

zoals sommige ex-katholieken een weerzin

tegen het geloof gekregen. Ik ga niet meer

naar de kerk maar ik heb wel voeling met

het boeddhisme. Vroeger droeg ik een bundeltje

aforismen van Rabindrath Tagore bij

me. Heel mooi: De vlinder telt geen maanden

doch momenten en heeft tijd genoeg. Ik

begreep die teksten misschien niet allemaal

maar ze hadden een heel bijzondere betekenis

voor me.’

A’j in loopnd water

twee stökke zet

met nen straampn

vuur nen dwarsstok,

en a’j op de helfte

van den dwarsstok

dree

op t midn espletn

stökke

in t roond zet

die t water raakt

met kaartjes:

dan he’j n watermölke

Zen

Wat voor gedichten schrijft Vossebeld? Intuïtieve

gedichten. Hij kijkt, hoort, ruikt - hij

voelt. Er gebeurt heel weinig in zijn poëzie.

Hij neemt waar met grote intensiteit en sensitiviteit.

De gewoonste dingen, een paard,

een herfstbos met varens en berken en een

bruggetje, een bromvlieg. Vaak het landschap

van zijn jeugd en het boerenleven. Veel dichters

laten zich dan al gauw verleiden tot een

zoektocht naar alles wat verloren is gegaan.

Dat kan snel afglijden naar verheerlijken van

de goede oude tijd. Dat model volgt Theo

Vossebeld niet. Hij keert in en schouwt met

een innerlijk oog, zonder oordeel. Geen gepreek,

geen sentimenteel gedoe, geen uitleg.

Zijn werk ligt dicht bij zen. Geen boodschap,

maar zijn. Zijn is de zin van zen.

‘Theo Vossebeld is gewoon

de beste Twentse dichter’

In maart 1994 verscheen het eerste nummer van De Nieje

Tied. Het was geen blad over plastische chirurgie, zoals

iemand dacht, maar een ambitieus project van de Enschedese

uitgever en taalliefhebber Goaitsen van der Vliet. In

dat eerste nummer namen Van der Vliet en mederedacteur

Frank Löwik twee gedichten van Theo Vossebeld op: ‘Omdat

hij boven de middelmaat uitstak. We zochten een zekere

kwaliteit en ik kende een paar van zijn verspreide gedichten.

Ik wilde literaire schrijvers in het Twents uitgeven. Daar hoorde

Theo bij. Zijn gedicht ‘Bellefleur’, in het tweede nummer

van DNT, dat was echte kwaliteit, vond ik. Goed doortimmerd,

geen woord te veel of te weinig. Mooi en zorgvuldig

taalgebruik is voor mij ook een criterium. Dan heb je een

streepje voor. Dat heeft Theo. Als een gedicht van hem vertaald

wordt in het Nederlands, klinkt het zo kaal. Dan mis

je de melodie. Theo weet het instrument van zijn eerste taal

perfect te bespelen.’

‘In 1998 kwam de bundel Zunlech uit. Een selectie uit werk

dat er lag. Bij Vossebeld gaat het er niet om een gevoel te uiten.

Dat laat hij aan de lezer over. Hij schrijft het zo op dat

je er wel een gevoel in vindt. Of hij een melancholische dichter

is? Nee, vind ik niet. Zijn gedichten gaan wel eens over

het verleden, maar hij verheerlijkt het niet. Hij probeert het

te verhelderen: had ik vroeger dingen anders kunnen doen?

Dat soort vragen stelt hij zichzelf. Theo is een muzikale dichter.

Zijn Beckums heeft een heel eigen klank. Er zitten oude

Westfaalse tweeklanken in. Hij zegt gie-emm in plaats van

gemm (geven). Of goo-an in plaats van gòòn (gaan). Dat

soort tweeklanken heeft het Vriezenveens ook. Muzikaal.

Vossebeld is geen sentimentele dichter. Hij is gewoon de

beste Twentse dichter.’

Coaitsen

van der Vliet

.9


Actie

FOTOREPORTAGE. ACTIEVE 65-PLUSSERS

// HOCKEY BULLY/EHV

.10

ve

+

Sinds de start van het huidige hockeyseizoen

zijn de L-veteranen van

EHV en Bully geen tegenstanders

maar teamgenoten. De mannen, de

gemiddelde leeftijd is 60 + , spelen graag

een wedstrijd, maar door blessures,

vakanties en oppassen op kleinkinderen

lukt dat niet elke week. Beide clubs

kwamen daardoor in de problemen.

.11

Door samen een team te vormen, zijn die problemen

opgelost. Na bestuurlijk overleg en een oprichtingsvergadering

gaf de KNHB haar fiat en was alles vóór

de afslag van de competitie in kannen en kruiken. Het

speeltenue is oranje, de kleur waarin beide teams het

afgelopen seizoen al speelden en op het nieuwe shirt

prijkt zowel het logo van de Oldenzaalse als van de

Enschedese club. De ene thuiswedstrijd wordt gespeeld

in Enschede, de volgende in Oldenzaal. Veel spelers van

het nieuwe team spelen al tientallen jaren tegen elkaar.

De rivaliteit van vroeger is er inmiddels wel uitgesleten,

dus met de onderlinge teamspirit zit het wel goed.

// Fotografie

PETER VAN BUREN

// Tekst

PAUL JONGE POERINK


Onze

openings tijden

zijn afhankelijk

van de actuele

coronamaatregelen.

Zilver Magazine

LEZERSMENU

Voorgerecht

Dessert

Carpaccio van ossenhaas en

truffelcrème met Parmezaanse kaas

of

Grand dessert

.12

Huisgemaakte paddenstoelkroketjes

met pastinaakcrème

Hoofdgerecht

Gegrilde zeebaarsfilet

met kruidenrisotto en wittewijnsaus

of

Zachtgegaarde wildzwijnnek

met truffeljus

Nu voor alle 65 + lezers * van

Zilver Magazine geen €34, 50 maar €24, 95

Op een gezellige plek naast de Sint-Plechelmusbasiliek in Oldenzaal geniet u van klassieke gerechten met een moderne twist. Ook deze

winter leggen chefkok Jan Huiskes en zijn team u weer helemaal in de watten. (H)eerlijk, vers eten om uw vingers bij af te likken. Geniet

van een mals stukje vlees, vis of een truffelrisotto. Wat u ook kiest, u snapt waar het restaurant zijn naam aan te danken heeft. Natuurlijk

staat er dit seizoen ook vis en wild op de kaart en prijst u uzelf gelukkig met een uitgebreide selectie aan mooie wijnen.

* Dit speciale en erg mooie lezersmenu wordt alleen op dinsdag, woensdag en donderdag voor u bereid.

De bijpassende wijnen staan in onze fraaie, maar zeker betaalbare, wijnkaart.

* Wij verzoeken u ons aan te tonen dat u 65 jaar of ouder bent.

Sint Plechelmusplein 18 | Oldenzaal | Tel: 0541 535060 | www.bistropuur.nl

COLUMN. MARCEL OLDE RIKKERT

Marcel

Olde Rikkert

COLUMN

Het complexe herstel van corona

Marcel Olde Rikkert is in

zijn woonplaats Nijmegen

hoogleraar geriatrie in het

Radboudumc en hoofd van

het Radboudumc Alzheimer

Centrum. Hij is geboren en

getogen in Hengelo (O).

Zijn missie is om oudere

mensen zo goed mogelijk

te helpen kiezen uit al wat

de geneeskunde te bieden

heeft, passend bij hun

eigen verhaal. Dat heeft

hij ook beschreven in zijn

boek ‘Jong blijven en Oud

worden’ (2015, Thoeris

A’dam).

Heeft u een vraag aan

professor Olde Rikkert,

stuur dan een e-mail naar

redactie@zilvermedia.nl

t.a.v. de heer Olde Rikkert.

Corona krijgen is iets heel anders is

dan ervan herstellen. Het eerste gaat

snel, het tweede helaas vaak tergend

langzaam. Het is als het verschil tussen

hoe gemakkelijk een appel van de boom

valt en hoeveel tijd en energie het de

boom kost door groei en bloei die appel

weer aan zijn takken te krijgen.

Nu we het toch over vallende appels

hebben… Het was de befaamde natuurkundige

Isaac Newton die door het bestuderen

van de val van een appel de

zwaartekracht ontdekte. Hij deed dat

opmerkelijk genoeg tijdens de lockdown

van de Universiteit van Cambridge vanwege

de pestepidemie in 1665. Dit had

hem tot het staken van zijn studie kunnen

dwingen. Maar

dan kent u Newton

nog niet. In de twee

jaar sociale isolatie

zat hij namelijk

allesbehalve bij

de pakken neer.

Hij werkte juist

koortsachtig door.

Mogelijk droeg de

zwakke gezondheid

in zijn jeugd bij aan de veerkracht die

hij kennelijk opbouwde. Hij veroverde

in isolatie, al kijkend en rekenend, de

zwaartekracht op de appels. Newton

maakte zich echter niet druk over hoe

de appelboom herstelt. Dat is, net als het

herstel van corona, complexe biologie

en dat was zijn ding niet.

Uit coronabeloopstudies, met en zonder

intensive care periode, kunnen we nu al

wel de eerste lessen trekken. Allereerst

blijkt er geen simpele, uniforme verklaring

voor de enorme dip die veel coronapatiënten

na de acute ziekteperiode

in hun functioneren laten zien. Het is

niet zomaar de afgenomen longfunctie,

Het is niet zomaar de

afgenomen longfunctie,

maar de dip wordt bij

iedere patiënt veroorzaakt

door een unieke

combinatie van schade

in meerdere organen.

maar de dip wordt bij iedere patiënt

veroorzaakt door een unieke combinatie

van schade in meerdere organen. Van

huid tot hart en longen, alles doet mee.

Alleen veerkrachtige mensen herstellen

snel van corona, maar velen hebben een

traag herstel. En hoe langer het herstel

duurt, hoe onvoorspelbaarder wordt

wat helpt. Het blijkt gerechtvaardigd het

natuurlijk herstel af te wachten, omdat

de meeste mensen op eigen veerkracht

in enkele weken herstellen. Alleen als

dat stagneert, is professionele ondersteuning

aangewezen, bijvoorbeeld met

specialistische (long)revalidatie. Goed

om dit in het achterhoofd te houden als

oud-coronapatiënt of naaste, anders kunt

u verdwalen in het grote aanbod van

revalidatiezorg.

Hoewel het een

wonder is dat ieder

voorjaar de

appelboom weer

vrucht draagt,

zijn er geen wondermiddelen

om

dat te versnellen.

Misschien staan

in onze sociale isolatie wel medische

Newtons op die herstelwetten gaan

ontdekken. Wondermiddelen zullen ze

echter niet vinden. Daar is het herstelproces

veel te complex voor.

Marcel

Olde Rikkert

.13


ZILVER. 65. EN NU?

MARLIES

SCHIMMELPENNINCK :

‘ Onze moestuin is een

vreugde in mijn leven.’

.14

.15

Radioloog

Marlies Schimmelpenninck

maakt na 40 jaar

een carrièreswitch

// Tekst

CARMEN LUTTIKHUIS

// Fotografie

EBO FRATERMAN


ZILVER. 65. EN NU?

Dat ze in de zorg zou doorwerken tot haar

pensioen, daar was ze altijd al zeker van.

Marlies Schimmelpenninck hield teveel van

haar werk als radioloog in ZGT om er vóór haar

pensioenleeftijd mee te stoppen. Dat ze na

haar pensioen zou blijven werken, dat wist ze

ook al jaren, maar als wat? Om een juiste

keuze te maken, deed ze op haar 66 e nog een

beroepskeuzetest.

We ontmoeten haar in de keuken van

.16

het Nijenhuis, het landgoed in Diepenheim

waar ze met haar echtgenoot het hoofdhuis

bewoont. We spraken met haar over het

coronajaar, over de zorg, over haar liefde

voor de moestuin en over haar toekomstplan

dat veel met dat laatste te maken heeft.

Maakte corona het laatste jaar anders?

‘Dat mijn afscheidsfeest in oktober niet door kon gaan,

valt in het niet bij de consequenties die corona het hele jaar

voor mijn ziekenhuiscollega’s had. Er is tijdens de eerste

golf zo ontzettend hard gewerkt. Het was indrukwekkend

wat er allemaal gebeurde. Er ontstond een enorme verbondenheid

en drive om met elkaar zo goed mogelijke zorg te

bieden. Vanuit iedere afdeling werd hulp ingezet om de

IC-collega’s te ondersteunen. Onze radiologiemaatschap

werkte veel vanuit huis en diensten werden zodanig

gepland dat we in het ziekenhuis zo weinig mogelijk fysiek

met elkaar in contact kwamen. Dat thuiswerken beviel

me goed, het was heel efficiënt. Via werkstations waren

we met het ziekenhuis verbonden en we schoten elkaar

gemakkelijk te hulp, ook buiten diensttijd. Ik vond het

helemaal niet erg om tijdens het koken even te worden gebeld

door een collega om mee te kijken naar een scan en voor overleg

hierover. Maar thuiswerken is natuurlijk niet voor iedereen

een ideale situatie. Als je jonge kinderen hebt en de scholen

zijn dicht, dan is het een stuk lastiger. Toen de tweede golf

begon met de eerste besmette collega, had ik net mijn laatste

werkdag in het ziekenhuis achter de rug.’

Hoe was het om eind jaren zeventig als vrouwelijke arts

te starten?

‘Nu is meer dan de helft van de medisch specialisten vrouw.

Dat was veertig jaar geleden heel anders. Ik was de vijfde

vrouwelijke radioloog die in Leiden is opgeleid. Radiologie

werd gezien als een mannenspecialisatie vanwege de geavanceerde

technieken waarmee we werken. Vrouwen in het

.17

vak werden nog niet heel serieus genomen. Het was in het

begin dan ook niet gemakkelijk om een parttime baan te

vinden, om het werk te kunnen combineren met de zorg

voor de kinderen. Mijn eerste aanstelling was in het ziekenhuis

in Winterswijk, daar hadden ze dringend iemand nodig.

Ik was heel ambitieus, wilde graag in de maatschap, terwijl

mijn mannelijke collega’s dachten, deze jongedame vindt het

leuk om er een beetje bij te werken, die hoeven we niet overal

bij te betrekken. Ik deed dan ook extra mijn best en durfde

niet eens te verzuimen als een van mijn kinderen acuut

hulp nodig had. Tegenwoordig kijkt niemand raar op als een

collega, vrouw of man, thuis werkt omdat een kind ziek is of

iets eerder naar huis gaat om de kinderen van de crèche te

halen. Gelukkig maar.’

Is het moeilijk om de zorg los te laten?

‘De zorg zal me altijd blijven boeien, maar het werken in de

zorg kan ik loslaten. Intensief samenwerken, zoals dat in de

zorg gebeurt, is wat ik nu ook weer ga doen. Er is in de zorg

een grote verandering geweest in mentaliteit, in de manier

waarop we met elkaar omgaan. De dokter als held in witte

jas waar iedereen vroeger tegenop keek en die vaak solistisch

werkte, die is niet meer. De patiënten zijn veel mondiger en

kunnen veel zelf opzoeken op internet. De verschillende

specialisten hebben elkaar echt nodig, dat is de overtuiging

die de laatste jaren sterk is gegroeid. Door overleg in multidisciplinaire

teams kun je met elkaars expertise de beste

zorg bieden. Zoals bij borstkanker, wat mijn specialisatie

was, in de mamma-poli gebeurt. Je brengt met elkaar een

situatie in kaart, je weet van >>


ZILVER. 65. EN NU?

.18

elkaar wat je doet en waarom. Je ziet elkaars

problemen, denkt met elkaar mee en bent

op de hoogte van ontwikkelingen die er op

de verschillende vakgebieden zijn. Samen

bereik je zoveel meer. Het was mooi om

mijn ziekenhuiscarrière met die ervaringen

af te sluiten. Het afgelopen jaar kon ik het al

een beetje rustiger aan doen omdat ik geen

nacht-en weekenddiensten meer hoefde te

draaien. Dat gaf rust en dat was heel prettig.

Tegelijkertijd kon ik mij beetje bij beetje

richten op de vraag wat te doen na mijn

pensioen.’

En dat is?

‘Gezondheid, biologisch eten, voedselverspilling

hebben al heel lang mijn interesse.

Onze moestuin is een vreugde in

mijn leven. Ik ben er veel te vinden. Het

onderhouden ervan is zo’n fijne buitenbezigheid.

Mensen fietsen of wandelen

langs, we maken een praatje. Met een clubje

mensen van het voorplein en uit het dorp

zijn we er iedere zondagochtend aan het

werk. Ondertussen wisselen we recepten

uit, leren we van elkaar, en we eten af en toe samen. Ik word blij van manden

vol met oogst. Ik houd ervan om me te verdiepen in verschillende

manieren om groente te bewaren, er mooie gerechten mee te maken.

Een baan in de keuken van een sterrenrestaurant in de omgeving lonkte.

Technieken leren van een professionele kok, mijn productkennis verder

verbreden, daar kon ik wel blij van worden. Kort voor mijn pensioen

kwam een vriendin langs met

het plan om samen met nog een

vriendin, beiden wat ouder maar

nog steeds maatschappelijk zeer

actief, en mij het nu leegstaande

café van museum No Hero in

Delden te gaan exploiteren. Dat

klonk heel aantrekkelijk, maar

‘ We gaan

voor pure

smaken’

was het te doen, zelfstandig ondernemerschap met zijn drieën? Vijf dagen

per week volledige verantwoordelijkheid? Ik besloot mijn al geplande

beroepskeuzetest toch door te laten gaan. Misschien zag ik iets over het

hoofd en zou ik geschikt zijn voor iets heel anders. Na een dag testen op

capaciteiten, persoonlijkheid en interesses volgde het advies om in een

ontwikkelingsland assistentie te bieden in de zorg en bij het verbouwen

van groenten. Prachtig werk, maar een lange periode naar het buitenland

gaan, is voor mij geen optie. De test bevestigde ook dat met mijn vriendinnen

het museumcafé nieuw leven inblazen een prima stap zou zijn. Zoveel

waar ik van houd valt daarin samen. Mijn keuze was gemaakt en meteen

na mijn pensioen startten we met het concreet maken van onze plannen.’

Column

Winter in

Twente

Door Kees Hendriksen

Wat zijn de plannen voor het museumcafé?

‘We willen vanaf maart starten. Het museum is

geopend van woensdag tot en met zondag van

11.00 uur ’s morgens tot 17.00 uur ’s middags. Iedere

museumbezoeker is welkom voor koffie, thee,

taart, lunch en borrel. In het gezellige café, ingericht

door Jan des Bouvrie, en op het prachtige terras

omringd door groen, kunnen we samen tot wel

90 gasten ontvangen. Zoveel mogelijk op de kaart

is zelfgemaakt en biologisch. We gaan voor pure

smaken en gebruiken geen producten met conserveringsmiddelen

en onbekende toevoegingen,

‘weet wat je eet’ is een belangrijk motto. Groen ten

en kruiden komen uit de moestuin van Twickel.

Wild en kaas halen we bij kleine ondernemers

uit de regio. We houden alle drie erg van koken.

Vriendin Wiarda Heerze bakte altijd al de taarten

voor de theeschenkerij van Twickel, vriendin Jet

Schadd draait haar hand niet om voor een groot

diner. Ik ben streng in de leer, zoek alles tot in de

puntjes uit. Ons verhaal moet kloppen: ons eten is

smaakvol, puur, gezond en kleurrijk. Het vergt veel

voorbereiding en flexibiliteit, maar de plek, is het

helemaal waard. Het museum is een pareltje en met

de aansprekende tentoonstellingen die volgend jaar

gepland staan, kunnen we het goed druk krijgen.

We zijn in een serieuze business gestapt met een

fijne onderlinge flow die ons brengt waar we naartoe

willen. Samen creëren, dat vind ik het allerleukste

van deze carrièreswitch’.

Straks, als Twente haar versgebreide muts van

sneeuw heeft opgezet, dan is ze op haar mooist.

In de winter is Twente een kijkdoos waar je van

kamer naar kamer kunt lopen zonder dat het

gaat vervelen. Kijk links en rechts en je hebt

twee legpuzzelwaardige uitzichten. En als de

sneeuw onder je voeten kraakt, dan klinkt het

als de hymne van de winter.

Er zijn van die dingen die je pas op latere leeftijd

gaat waarderen. Als je jong bent, vlieg je van

opvang naar school en vervolgens van studie

naar baan. In sneltreinvaart passeren de jaartallen

waarin je diploma’s, stempels in je paspoort

en legendarische momenten met vrienden hebt

verzameld. Altijd stond je op je tenen om zo ver

mogelijk te kunnen kijken. Het was leven van reis

naar reis. Hoe verder, hoe beter. En dat terwijl je

voor het allermooiste gewoon met beide schoenzolen

op de grond kon blijven staan. De liefde

voor Twente zit diep en kwam bij mij met de

jaren. Ik merk het ook bij mijn vrienden. Langzaam

maar zeker nemen ze allemaal het boemeltje

terug naar Twente. Terug naar het goede gevoel

van vroeger, terug naar huis.

Straks, als Twente haar versgebreide muts van

sneeuw op heeft gezet, dan rijdt het boemeltje op

z’n langzaamst. Wie dan uit het raam kijkt, waant

zich in een regelrechte reclame voor de streek.

Want in de winter is Twente op zijn mooist en is

thuiskomen het fijnst.

Kees Hendriksen

.19


INTERVIEW. APPIE TIMMER

// Tekst

TON OUWEHAND

// Fotografie

BRIT WILLEMSEN

ARCHIEF APPIE TIMMER

.20

‘ Een van de bazen van

de platenmaatschappij

CBS hoorde Regrets en

zei: ‘jullie hebben een

wereldhit in handen’

Appie Timmer

zet er een punt achter

Na vijftig jaar vindt drummer Appie Timmer [69] het welletjes. Dat corona al

een streep door het muziekleven haalde, staat daar los van. Appie Timmer zet

een punt achter zijn carrière, hij gaat met pensioen.

Pensioen? Is Appie Timmer een drummer die

oude dagreserves opbouwde? ‘Welnee’, lacht

hij. Wat hij van de Buma aan royalties krijgt,

is centenwerk. Als hij alle Sena-lijsten zorgvuldig had

ingevuld, had hij nog iets op zijn rekening gestort

gekregen van de platen waar hij op speelt. Maar ja,

hij zal het maar eerlijk zeggen. Geld heeft hem nooit

geïnteresseerd en het invullen van lijsten al helemaal

niet. Hij gaat van zijn AOW leven.

Appie zit in zijn ‘huttie’. Een kroeg-achtige ruimte

in zijn tuin, die hij een jaar of twintig geleden zelf

bouwde met bij elkaar gescharrelde materialen. Hij

noemt het ‘huttie’ als eerbetoon aan zaal Hutten in

Rossum. Van hun heeft hij de kozijnen. Hij zit veel

in zijn verblijf. Hij luistert er naar muziek, zit er

achter zijn computer en repeteerde er met zijn band

Highway ’61. Ook nu hij met pensioen is, blijven

de jongens van Highway komen. Want het zijn z’n

vrienden. Behalve de bassist dan. Dat is geen vriend,

dat is zijn broer Cor. Aan de muren en aan het plafond

hangen herinneringen aan een rijk muzikaal

verleden. Veel foto’s, platenhoezen, krantenartikelen.

Wereldhit

Appie wijst op een aan de muur geprikt singeltje:

Regrets van Teach-In. Dat was toch de groep die in

1975 het Eurovisie Songfestival won met Dingedong?

‘Klopt’, zegt Appie. Maar drie jaar later was van

de songfestivalbezetting alleen toetsenman Koos

Versteeg nog over. Verder bestond de band uit:

zangeres Betty Vermeulen, zanger-gitarist en

songschrijver Bert ter Brugge, bassist Peter van Eijk

en op drums Appie zelf dus. ‘Regrets hadden we

opgenomen in de Strawberry Studio’s in Stockport,

Engeland. Daar kwam zo’n beetje alles van 10 CC

vandaan. We hebben er een week gezeten om aan

onze elpee te werken.

Een van de bazen van de platenmaatschappij CBS

hoorde Regrets en zei: ‘jullie hebben een wereldhit

in handen.’ Het liep toch wat anders. Alleen in

Australië haalde het plaatje de televisie. In Nederland

kwam het de tipparade niet uit. De bandleden

waren heel content met de opnamen van de elpee

Room 115. In de Soundpush studio’s in Hilversum

werden de opnamen afgemaakt. Een flink artistiek

team verzorgde de hoes waarop de leden van

Teach-In in een kamer in hotel Des Indes in Den

Haag poseerden. Die hoes hangt ook aan de muur.

Een beetje verkocht, die plaat? Appie zegt lachend

dat de elpee in 1980 uit had moeten komen, maar

de banden waren ineens verdwenen. Twee jaar

geleden doken ze plotseling op. Het is bijna veertig

jaar na dato op cd uitgebracht, maar een hit?

Nou nee. >>

.21


INTERVIEW. APPIE TIMMER

ake it

or lea

.22

‘ Elvis, Roy Orbison en

Little Richard. Dat

is de muziek die een

verpletterende indruk

maakt op de broers

Appie en Cor’

Met half dove soldaten win je geen oorlogen

Ab is een jaar of vier als hij met zijn ouders, zijn oudste broer,

twee oudere zussen en zijn jongere broertje Cor vanuit Emmen

emigreert naar Enschede. Vader Timmer, die in de textiel gaat

werken en later een aannemersbedrijf begint, houdt van klassieke

muziek. Maar nog meer van vissen. Moeder Timmer houdt het

op Elvis, Roy Orbison en Little Richard. Dat is de muziek die

een verpletterende indruk maakt op de Appie en Cor. Samen

gaan ze muziek maken. Sluiten zich aan bij de drumband

‘Voortsweg en omgeving’. En staan als ze dertien, veertien zijn

al in een buurthuis tweestemmig Take it or leave it te zingen.

Bijna gaat het mis. Hadden we nooit iets van Appie Timmer

gehoord, althans niet van hem als muzikant. Het moet in de

tweede helft van de jaren zestig geweest zijn. Hij zit als dienstplichtig

militair in bij het Van Heutzregiment in Eefde. Ze

doen daar veel aan sport en dat bevalt hem. Zodanig zelfs dat

hij zich voorneemt om beroepsmilitair te worden. Maar hij zit

drie maanden in dienst als ze constateren dat hij aan een oor

ve it

doof is. Had hij al als kind al. Maar bij het leger gaan ze

ervan uit dat je met half dove soldaten geen oorlogen

wint. Sterker nog ze willen hem niet meer hebben bij

defensie. Appie moet het leger uit. Na textielarbeider,

lasser, patatbakker rolt hij de muziek in. Doet het

combo dat hem na een auditie heeft aangenomen als

drummer versteld staan door zijn opmerking dat hij

behalve geen auto ook geen drumstel heeft. Voor dat

laatste schiet de band geld voor. Kan hij mooi terugbetalen

met optredens.

‘We hebben

agenda’s

vergeleken.

Bleek dat we

een jaar te vroeg

waren’

En nu is Appie dus gestopt. Het drumstel is verkocht.

Maar hij heeft zich wel gestort op een zelfstudie gitaar.

En bij de optredens van Highway’61 gaat hij mee als

geluidstechnicus. Want ja, Appie Timmer kan wel de

muziek uit stappen, maar daarmee stapt de muziek

nog niet uit Appie.

.23

Appie Timmer speelde met de Lesly Four, LIFE, De

Firma, Roof Garden Showorkest, Heeren van Twenthe.

In 1976 had hij samen met Bert ter Brugge en zijn broer

Cor het redelijk succesvolle ABC Trio. Hij speelde in

tal van bands, combo’s en top100-bands. Hij heeft de

tijd meegemaakt dat ze drie, vier bruiloften per week

speelden. ‘We stonden een keer ons busje uit te laden

bij het Wapen van Beckum. Komt er een andere band

aanrijden in de stellige overtuiging dat zij voor die

trouwerij geboekt waren. We hebben agenda’s vergeleken.

Bleek dat we een jaar te vroeg waren!’


Actie

‘Er goed uitzien sterkt

je zelfvertrouwen,

ongeacht de leeftijd’

REPORTAGE. ACTIEVE 65-PLUSSER

.24

Bovenstaande

uitspraak toont de

Bornse Jennie Grote

ten voeten uit. Ook al

is ze al 82 lentes, nog

steeds vult ze een deel

van haar week in als

schoonheidsspecialiste.

‘Als vrouwen hier

na een behandeling

stralend, ontspannen

en mooi opgemaakt

de deur uitgaan, dan

straal ik ook!’

ve

+

// Tekst en fotografie

ANNEMARIE HAAK

Jennie was 38 toen in 1977 haar man overleed

en ze een alleenstaande moeder van hun drie

zoontjes werd. Financieel ging ze er ineens flink

op achteruit. Bij haar trouwen had ze haar baan als

administratief medewerkster opgezegd. Terug naar

een baan buitenshuis wilde ze met de jonge kinderen

niet. Wat ze vanuit huis kon doen, daar moest ze

goed over nadenken. Tot ze in contact kwam met een

schoonheidsspecialiste. ‘Zij vertelde

honderduit over haar vak en maakte

me enthousiast. Snel daarna schreef

ik me in voor de opleiding. Achteraf

het beste besluit dat ik op dat moment

kon nemen.’ De studie was pittig

en kostte haar al haar vrije tijd.

‘Huiswerk maken deed ik samen

met mijn jongens. Ik overhoorde

hen, zij overhoorden mij. Aan testpersonen

voor de praktijkvakken

geen gebrek. Vrienden, bekenden,

buren, ze lieten zich gewillig behandelen.

In mijn slaapkamer had ik

een tuinstoel gezet, daar is in die tijd

heel veel en vaak geoefend.’

Kleuren die je laten stralen

Na twee jaar rondde Jennie de opleiding met succes af

en richtte ze in een van haar slaapkamers een salon in.

‘Ik maakte de afspraken voor de behandelingen onder

schooltijd. Ik vond het belangrijk om er voor de kinderen

te zijn als ze thuis kwamen.’ Jennie genoot van

het werk en haar klantenkring groeide. Heel speciaal

waren de bruidjes. ‘Zo leuk, een bruid op haar mooist

aan haar trouwdag te laten beginnen.’ Jennie interes-

‘Natuurlijk zit

schoonheid

van binnen,

maar als je

voelt dat je

er goed

uitziet, helpt

het om je te

laten stralen’

seerde zich steeds meer voor de invloed van lichaam

en welzijn op huid en uitstraling. Ze verdiepte zich in

een gezonde levensstijl, in alternatieve geneeswijzen, in

voeding en in kleuren. ‘Natuurlijk zit schoonheid van

binnen, maar als je voelt dat je er goed uitziet, helpt het

om je te laten stralen. Er zijn simpele methodes die daarbij

een handje kunnen helpen, zoals een kleurenanalyse.

Daarbij onderzoek je welke kleuren op een natuurlijke

manier bij je huid, haar en ogen passen.

Weet je die en je doet wat met die

kennis, dan zit je altijd goed. Er zijn

kleuren die je ophalen maar er zijn er

ook die dat juist niet doen. Met sjaals

die ik om de hals van een klant drapeer,

laat ik voor de spiegel zien of ze

een lente-, zomer-, herfst- of wintertype

is en welke kleuren en tinten daarbij

passen. De uitkomst geef ik mee op

een kleurenkaart die houvast geeft bij

het winkelen. Weten dat je iets draagt

dat bij je past, sterkt je zelfvertrouwen,

ongeacht je leeftijd.’

Op haar 65 e vond Jennie het tijd om

samen met haar partner van het pensioen

te genieten. Ze stopte niet helemaal

met haar salon. ‘Samen hebben we genoeg leuke

dingen te doen, maar ik wist dat ik mijn werk en de

contacten die ik daardoor heb, niet kon missen. Ik hield

een select groepje klanten aan. Ik vind het nog steeds

N

zo leuk om te iemand te verzorgen, mooi te maken, een

verwenmoment te geven. Ik ben er nog fit genoeg voor

en ik krijg er energie van. Misschien N ben ik wel de oudste

schoonheidsspecialiste van Nederland?’

.25


FOTOREPORTAGE. ACTIEVE 65-PLUSSERS

// WANDELGROEP KUIER DEUR NIJVERDAL

Elke week een paar uur samen

wandelen met Kuier Deur.

‘Het houdt je fit, het is gezellig,

je geniet van de omgeving en

je ontmoet af en toe nieuwe

wandelmaatjes’, zegt organisator

Marian Freriks.

SUSHI

TO GO

// Fotografie

RIET VOS

NIEUW!

AFHALEN &

BEZORGEN

.26

OOK TIJDENS DE FEESTDAGEN EN

TIJDENS DE WINTERMAANDEN

STAAT WERELDRESTAURANT PAN MET

HEERLIJKE WOK- EN GRILLGERECHTEN EN EEN

GROOT ASSORTIMENT VERRUKKELIJKE SUSHI VOOR U KLAAR *

Bezoek onze website voor de nieuwe menukaart

en voor onze ‘a la carte’-sushispecialisteiten.

Daar vindt u alles online en lekker overzichtelijk.

U stelt heel gemakkelijk zelf uw bestelling samen.

Kiest u voor een shushibox, die we in verschillende

grootte hebben, dan kunt u die desgewenst

uitbreiden met extra gerechtjes. Onze sushi zijn

dagvers, altijd lekker, puur natuur, betaalbaar en

met de fijnste en mooiste producten en ingrediënten

door topkoks voor u bereid.

Onze klanten waarderen onze sushi met 5 sterren

en onze shushi ‘deluxe dragon rolls’ worden door

kenners als een van de beste van Twente beoordeeld.

Test zelf en laat u verrassen!

Plaats uw bestelling online of bel 0541 512 674.

U kunt afhalen wanneer u maar wilt, ook bezorgen

is geen probleem. Kijk voor meer info op

onze website: www.restaurantpan.nl

WELKOM BIJ PAN

WERELDS GENIETEN VAN WERELDSE GERECHTEN

*zo lang de RIVM-maatregelen van kracht zijn kunt u bij ons afhalen en komen wij bezorgen. Zie onze website.

Hengelosestraat 250 | 7562 PK Deurningen - Oldenzaal | Telefoon: 0541 512 674

E-mail: info@restaurantpan.nl | Website: www.restaurantpan.nl | Volg ons op Facebook: RestaurantPan

INTERVIEW. COLUMN. WEDUWE HENK BOOM TIMMERMAN?

column

Henk

Boom

Tukker

Wanneer ben je een Tukker? En wat is verschil

tussen een Twentenaar (of Twent) en een Tukker?

Met deze vragen heb ik mezelf opgescheept nu ik in

de kolommen van mijn vroegere krant voortdurend

Tukkers tegenkom die iets bijzonders hebben gedaan.

Soms gaat het om een autocoureur, dan weer is het een

naar Amsterdam uitgeweken kunstenaar en dan weer is

het een wielrenner die de ‘Tukkerse eer’ hoog moet

houden. Zodra FC Twente heeft gespeeld, gaat het alleen

nog maar over ‘de Tukkers’ ook al bestaat een niet gering

deel van dit voetbalteam uit buitenlandse huurlingen.

.27

Verder las ik over Tukker-truckers, hunker-Tukkers,

oer-Tukkers en ex-Tukkers. Ik kwam ook nog een

‘Braziliaanse Tukker’ tegen, alsmede een ‘Zeeuwse

Tukker’, een ‘onbekende Tukker’ en een trotse Tukker.

De eerste kringloop- of bio-Tukker heeft zich nog niet

gemeld maar dat zal een kwestie van tijd zijn. Naast

Tukkers werd er bericht over een Twentse hittegolf,

Twentse demonstranten, Twentse camera’s en Twentse

auteurs. Maar toen slechts één Twentse poëet zich

kwalificeerde voor de Willem Wilmink Dichtwedstrijd

ging het weer om een Tukker.

Verwarring alom dus. Laat ik een handje helpen. Je bent

Twent (of Twentenaar) als je in Twente woont. Je mag

rechten laten gelden op de geuzennaam Tukker als de

wieg en het graf van je vader, grootvader en overgrootvader

in Twente hebben gestaan. Een rasechte Tukker

ben je pas als je het verschil weet tussen een buurman

en een naober. Wie dat niet kan, is een fake-Tukker.

Henk Boom (1945), geboren

in Almelo en woonachtig in

Diepenheim. Als journalist

werkte hij bij het dagblad

Tubantia en bij de Haagsche

Courant. Als correspondent

was hij ruim dertig jaar actief

in Mexico en Spanje. Als auteur

wijdt hij zich nu aan boeken

met historische thema’s.

Henk Boom


GENERATIE. MOEDER EN ZOON RIESEWIJK

.28

Cabaretier

Jan Riesewijk en

zijn moeder Femy

// Tekst

ASTRID OUDE OLTHUIS

// Fotografie

BRIT WILLEMSEN

‘Kom binnen!’ Jan Riesewijk (45) zwaait gastvrij de deur van zijn

jaren zestigwoning open. Door de openstaande gangdeur is te zien

hoe moeder Riesewijk (85) de laatste hand aan het opvouwen van de

was legt. Zo’n beetje om de dag zien ze elkaar. Ze is kind aan huis bij

haar enige zoon. Niet verwonderlijk want tot 2018 woonde ze met

haar man, Jan, in dit huis dat het stel in 1965 zelf bouwde.

‘Ik vin het wa

mooi dat Ma

met de tied

met geet’

Met de tied met

Het gesprek zet zich voort aan de keukentafel.

Femy Riesewijk is bij de tijd en opvallend energiek.

Ze is altijd onder de mensen geweest.

‘Mijn ouders hadden de kruidenierswinkel

Vivo onder de Oale Toor’n hier in Losser,’

vertelt ze verwijzend naar de Martinustoren

die zo’n 300 meter verderop ligt, ‘ik moest

als jong meisje al meehelpen met venten in

de oorlog. Werd overal naar toegestuurd. Dat

had ook een praktische reden. Een kind werd

eerder met rust gelaten door de bezetter dan

een volwassene. Kwamen er nieuwe mensen

in Losser wonen, dan moest ik ernaar toe om

te vragen of ze klant bij ons wilden worden.’

Hierdoor leerde ze makkelijk contacten te leggen

en praat ze honderduit over allerlei onderwerpen.

Op 80-jarige leeftijd werd Femy lid van

Facebook en kijkt ze regelmatig filmpjes op

YouTube. ‘Ik vin het wa mooi dat Ma met de

tied met geet en mooi dat ze op Facebook zit,’

zegt Jan genoeglijk, ‘zo blijft de wereld open

voor haar. Ze leest veel, puzzelt, vermaakt zich

best en ze rijdt zelfs nog auto. Ze blijft er jong

bij. Dat vind ik geweldig. Ook prettig voor ons,

want dan weten we dat ze niet verpietert.’

Pas later komt het besef dat je echt

alleen bent

De kwieke 80-plusser woont in een aanleunwoning

een eindje verderop. ‘Voor mijn gevoel

wonen daar alleen maar oale leu, maar ik heb

zelf niet eens in de gaten dat ik er ook eentje

ben,’ lacht Femy. Op de vraag welke leeftijd ze

aan zichzelf geeft, antwoordt ze na even denken:

‘Zeventig!’ Jan knikt instemmend maar ziet

ook dat door het wegvallen van mensen om

zijn moeder heen, haar wereld kleiner wordt.

Niet in de laatste plaats omdat haar man haar

ruim een jaar geleden ontviel. ‘In het begin leef je in een

roes en veel later komt pas het besef dat je echt alleen

bent,’ kijkt ze terug op de ingrijpende periode. Zoon Jan

vult aan: ‘Maar door corona heb je ook meer tijd om te

prakkezeren, Ma.’ Femy geeft toe dat het leven er nu wel

anders uitziet.

Geen tv op de kamer

Femy’s ouders gaven hun dochter een strenge opvoeding.

‘Als ik met een vriendin uitging, dan moest ik

altijd eerder thuis zijn dan zij. Mijn broer die vijf jaar

jonger was, had het een stuk makkelijker.’ Een beetje

miskend voelde ze zich in die tijd soms wel. Misschien

was het ook de aanleiding om Jan wat meer

vrijheid te geven. ‘Mijn man was ook zo opgevoed. Maar

we kenden wel regels natuurlijk zoals een tafel is niet

om op te zitten, maar aan te zitten. Dat weten zelfs Jans

kinderen nu.’ Jan leunt achterover en kijkt zijn moeder

schalks aan: ‘Maar ik was ook geen moeilijk kind, meer

van de tussenweg en niet heel erg uitgesproken. Dat heb

ik van jou. Jullie waren inderdaad niet streng, >>

.29


GENERATIE. MOEDER EN ZOON RIESEWIJK

.30

maar hadden wel duidelijke regels. Ik moest altijd eerlijk zijn en jullie wilden

vooral niet dat ik verwend werd. Ik wilde als klein jong zo graag een tv op

mijn kamer, maar die kreeg ik echt niet.’ Moeilijk was hij inderdaad niet. Dat

vond Femy ook, maar soms kreeg ze ook weinig vat op hem als hij dan bij een

dreigend meningsverschil reageerde met: ‘Joa, doar hej wa geliek an, Ma.’ Dan

was ze uitgepraat.

Manier waarop mensen hun mening geven

Dat Jan een bekende Tukker is en met enige regelmaat op tv en in de bladen

verschijnt, is zijn moeder inmiddels gewend. ‘25 jaar geleden was dat wel anders.

Toen kreeg ik wel eens buikpijn, want hij kan best wel eens scherp zijn,’

herinnert ze zich. Jan gaat daarop in: ‘Ja, soms denk ik dat ik bepaalde dingen

beter niet had kunnen zeggen. Achteraf dan, hè? Gelukkig komt dat niet vaak

voor en je moet er wel achter staan wat je zegt, want je kunt ook vooral op

sociale media wel eens rake reacties verwachten. Mensen mogen best hun

mening geven, maar laat ze eens letten op de manier waarop ze dat doen.’

Moeder Femy leest ook alle commentaren op de artikelen die Jan schrijft. Ze

reageert er nooit op. De enige keer dat ze zich ertoe liet verleiden was bij een

live voorstelling van Jan. ‘Toen ben ik na afloop even naar degenen toegelopen

en heb gezegd: ‘Dames, wat jullie zeggen, klopt niet.’’

‘ Bij mij gaan

gezelligheid,

het verenigingsleven

en thuis

hand in hand’

Altijd voor het compromis

Jan ziet zijn karaktertrekjes in beide ouders

terug: ‘Dat makkelijke praten heb ik van

alle twee. Pa was makkelijker in het leggen

van contacten en ik improviseer meer. Hij

was niet zozeer grappig maar kon de humor

wel goed overbrengen. Dat herken

ik in hem.’ Het positivisme heeft hij overduidelijk

van zijn moeder: ‘We zijn beiden

niet zwaar op de hand, niet uitgesproken

en gaan altijd voor het compromis. Maar

ik ben weer wat losser en zie wel hoe dingen

lopen. We wonen hier nu drie jaar en

het huis is nog steeds niet af. Bij mij gaan

gezelligheid, het verenigingsleven en thuis

hand in hand. Als ik bijvoorbeeld zie dat de

kinderen spullen laten liggen, denk ik: dat

ruim ik vanavond wel op. Ma is wat serieuzer

en die wil het meteen opruimen.’

Dat Jan naast zijn baan in de zorg kiest voor

een carrière op de planken, juicht Femy

alleen maar toe. Ze is trots op haar zoon.

Maar wanneer mensen haar vragen van wie

hij dat talent heeft, houdt ze het heimelijk

op: ‘Van zichzelf!’

‘We zijn

beiden niet

zwaar op

de hand’

ZILVER. GEDICHT

Aaltnoas Bos

De weg, ineens n pad

dat opgeet in de koepelhoogte

van de eekn, woer’j eer as jong

op de fiets onderduur gungn langs

drekgeate met glieerreande

en smalle richels woer iej oe

oaverhen woagn

Wiederop, onder de grote beukn

scheen de zunne en ko’j gewördn

to’j bi-j t plaankn brugske kwamn

woer de deepte van de bekke

oe wochtn a’j nich duurtrapn

De proat gung, dat t kon spookn doar

in den bos, dat der lechtjes zene warn

dat der schötn was en dat ze der

ene hadn zeen hangn

.31

Hoog voarn, liesterbeerzn

Brömmelbuske, bosbeerzn

Hoog voarn

// Fotografie

EDDY OUDE VOSHAAR

// Gedicht

THEO VOSSEBELD


iNTERVIEW. TINEKE HESSELS

Van

oud

naar

nieuw

.32

// Tekst

MARRY DIJKSHOORN

// Fotografie o.a.

BRIT WILLEMSEN / UNI10

De Enschedese edelsmid Tineke Hessels [42] werkt met

nieuw materiaal, maar maakt ook van oude sieraden nieuwe

sieraden. Dat daar een emotie aan vast zit, maakt het

eindresultaat extra bijzonder. ‘Door die samensmelting van

oud en nieuw, van vroeger en nu, draag je een herinnering

op je huid. Dat vind ik een hele mooie gedachte.’

Hoe kwam je ertoe om edelsmid te worden?

‘Ik wist niet goed wat ik wilde gaan studeren

toen ik op het vwo zat. Ik dacht aan een creatieve

richting. Maar wat? Mijn moeder had

in de Libelle gelezen over een vakschool voor

edelsmeden in Schoonhoven. We zijn ernaar

toe gereden, kregen er een rondleiding en het

was liefde op het eerste

gezicht. Ik had mijn

passie gevonden, ook

al wist ik toen helemaal

niet of ik er wel talent

voor had. Dat maakte

het begin van de opleiding

best spannend.

Kan ik het wel? Om een

mooi sieraad te ontwerpen,

moet je niet alleen de techniek beheersen,

inzicht in het materiaal en goed kunnen kijken

zijn minstens zo belangrijk. Techniek kun je

leren. Goed kijken en snappen wat mooi is,

dat kun je of je kunt niet. Ik kon het gelukkig

wel. Het omgaan met harde materialen die

niet buigzaam zijn, maar die je wel zo kunt

bewerken dat er echt mooie dingen ontstaan,

is prachtig.’

‘We zijn ernaar toe

gereden, kregen er

een rondleiding en

het was liefde op

het eerste gezicht’

Ontroerd

‘Je moet goed kunnen luisteren naar wat je

klanten willen, zodat je hun wens in het ontwerp

en in de uitvoering kunt verwerken. Ik

heb heel veel mooie dingen mogen maken die

door het verhaal erachter zo waardevol zijn.

Wat diepe indruk op mij heeft gemaakt, was

een jonge vrouw, kleindochter

van een piloot

en zelf stewardess. Zij

kwam met een gouden

ring van haar opa.

In zijn huis stond een

modelvliegtuig en daar

wilde ze een ontwerp

voor een ketting van. Ik

heb de ring omgesmolten

en maakte er gouden elementen van waarmee

ik het vliegtuig creëerde. Het resultaat

was prachtig. Als er gevoel in een sieraad ligt,

maakt dat een sieraad nog mooier. Met haar

oma en haar moeder kwam ze de ketting halen.

Het presenteren van de ketting was voor

ons drieën een emotioneel moment. Tijdens

haar huwelijk droeg ze de ketting. Dat ontroerde

me zo.’ >>

delsmid


.33

iNTERVIEW. TINEKE HESSELS

.34

Wat draag je zelf graag?

‘Strakke, heel eenvoudige ontwerpen. Vierkanten

of cirkels met één mooi en bijzonder detail, zoals

één diamant op de goede plek. Goudsmeden die

mij inspireren zijn Gijs Bakker en vooral Emmy

van Leersum. Mijn bewondering voor hun vormentaal

ontstond al op de vakschool. Die bewondering

is nooit verdwenen. Sindsdien kenmerken

die vormen mijn eigen werk. Nog oudere sieraden

vind ik ook heel mooi. Art deco is prachtig, en ook

de sieraden van de tsarenfamilie die begin dit jaar

tentoongesteld waren in de Hermitage. De detaillering

van die oude sieraden is heel bijzonder. Vaak

is de achterkant net zo mooi als de voorkant. In die

tijd staken de ontwerpers zoveel tijd in de sieraden,

nu is tijd zo ontzettend kostbaar. Tegenwoordig

kunnen we met nieuwe technieken als 3D-printen

weer meer aandacht aan de details geven. Je tekent

het ontwerp in de computer en hoeft het dan alleen

nog maar te printen.’

‘Zo mooi dat sieraden van vroeger op

die manier opnieuw gedragen worden’

Gaat het goed met het vak?

‘Heel erg goed. Mensen laten steeds vaker iets

bijzonder en unieks in opdracht maken. Tijdens

corona werd er veel opgeruimd, waarbij ook

sieraadkistjes ondersteboven werden gehouden.

Van die oude sieraden willen mensen dan iets

nieuws, iets persoonlijks, een tastbare herinnering.

Zo mooi dat sieraden van vroeger op die manier

opnieuw gedragen worden.’

Welk sieraad zou je ooit nog willen maken?

‘De burgemeestersketting van Enschede. Daar zou

ik graag iets moderns voor willen maken, iets dat

past in deze tijd.’

CULINAIR. WINTERRECEPTEN

// Met dank aan:

DROSTE’S HERBERG / BISTRO PUUR

BISTRO T-BONE / WIJNHANDEL DE SMÖRRE

// Fotografie

EBO FRATERMAN

Mooie

wintermenu’s

om thuis te bereiden

.35

Voor mooie wintergerechten gaat u natuurlijk het liefst naar uw favoriete restaurant. Nu dat door

de maatregelen niet altijd mogelijk is, vroegen we drie Twentse koks hun favoriete winterrecepten

met ons te delen. Daar gaven ze graag gehoor aan. Op de volgende pagina’s krijgt u Van Droste’s

Herberg het recept van een wildstoof, Bistro Puur presenteert een visgerecht en T-Bone deelt een

mooi entrecoterecept. Naast de drie hoofdgerechten, geven ze recepten voor voor- en nagerechten.

Wijnhandel De Smörre adviseert u bij de hoofdgerechten een passend wijnadvies.

Hans ter Huurne,

Droste’s Herberg, Tubbergen

Jan Huiskes,

Bistro Puur, Oldenzaal

Jan Roetgering,

Bistro T-Bone, Enter

‘In onze ambachtelijke keuken maken

we veel zelf met ingrediënten van

een twintigtal regionale producenten

en boeren. Het mooie van onze keuken

is dat we echt met de seizoenen

koken, daar creatief en smaakvol mee

omgaan. Ons wild komt uit Twente

en uit het Bentheimer Wald en de

Eiffel. We streven naar slow food en

slow living volgens het ritme van het

Twentse platteland.’

‘Aan de voet van de Plechelmus zorgt

het culinaire team van Puur alweer

twintig jaar met een onverdunde liefde

voor lekker eten, goede wijn voor

gezelligheid. Puur betekent voor ons

echt, eerlijk, onvervalst en naturel als

het gaat om de ingrediënten waarmee

we werken, de manier waarop

we koken en werken. We houden van

Bourgondisch genieten.’

‘Mijn ouders startten Bistro T-Bone

in 1974. De sfeer en het familiegevoel

van toen zijn er nog steeds. Binnen

ons team, maar ook met onze gasten.

We zien het liefst dat gasten de tijd

nemen om lang te tafelen. Persoonlijk

contact hoort bij onze gastvrijheid.

De steaks op houtskool waarmee

mijn ouders beroemd geworden zijn,

maken we nog steeds op dezelfde

manier.’



menu

Pompoensoep met prei, abrikoos en

kerrie-crème-fraîche

Verfijnd wildstoofpotje met

aromatische rode kool, aardappeltjes

en gewokte appeltjes

Stoofpeertjes met ingelegde

mandarijntjes, 5-spice-kruim

en roomijs

.36

oorgerecht

Pompoensoep met prei, abrikoos en kerrie-crème-fraîche

Ingrediënten

1 oranje pompoen

2 middelgrote uien

150 gr prei, witte gedeelte

100 gr winterpeen

2 teentjes knoflook

4 takjes tijm

2 stuks steranijs

2 theelepels kurkuma

2 theelepels gemberpoeder

½ verse rode peper

8 dl groentebouillon

20 cl crème fraîche

8 gedroogde abrikozen

kerriepoeder

olijfolie

zout

Bereiding

Was de pompoen, halveer, verwijder de pitten en snijd (met schil) in blokjes

(± 600 gr) van 2 cm. Maak de uien, 100 gram prei en winterpeen schoon en

snijd in blokjes van 5 mm. Doe de groente met een scheut olijfolie in een

ruime pan, verwarm en laat niet kleuren. Verhit de pompoen even mee,

daarna ook de knoflook, tijm, steranijs, kaneelstok, kurkuma, gemberpoeder

en de rode peper even mee verhitten tot de smaken loskomen. Voeg de

groentebouillon toe, breng aan de kook en laat de pompoen rustig gaar koken.

Verwijder de rode peper, kaneelstok en steranijs.

Pureer de soep met een staafmixer of in de blender, zeef en breng op smaak

maken met zout. Wel de abrikozen (in een kommetje net onder heet water

zetten) en snijd daarna in blokjes.

Snijd 50 gram rauwe prei ragfijn. Roer de kerriepoeder door de crème fraîche

met kerriepoeder en voeg naar smaak zout toe. Leg de abrikoos in een soepkom/soepbord

en schep de hete soep erop, dan de kerrie crème fraîche en

strooi de prei erover.

hoofdgerecht

Verfijnde wildstoof met gearomatiseerde rode kool,

aardappeltjes en gewokte appel

Chateauneuf

du Pape

Ingrediënten

Bereiding

Wijnadvies

800 gram wildpoulet

(ree, hert of wildzwijn of een

combinatie)

1,5 liter wildbouillon

2 dl rode wijn

2 eetlepels tomatenpuree

4 kruidnagels

4 jeneverbessen

4 laurierbladeren

4 takjes tijm

2 tenen knoflook

1 rode ui, in blokjes

dessert

100 gr prei, in blokjes

70 gr winterpeen, in blokjes

80 gr champignons, in vieren

70 gr knolselderij, in blokjes

zout, gemalen zwarte peper

bakboter of roomboter/olie

Doe een flinke klont roomboter met een

scheut (olijf)olie in een passende pan. Laat

uitbruisen en bak hierin het wildpoulet aan,

eventueel in twee delen. Neem het vlees uit

de pan. Voeg opnieuw boter en de groenten

toe. Voeg tomatenpuree toe en verhit kort

mee. Bestrooi met 4 eetlepels bloem. Roer om,

verhit kort en blus af en de rode wijn. Voeg

het wildpoulet en de kruiden toe en zet alles

met wildbouillon net onder. Breng aan de

kook, voeg zout en peper toe en laat met het

deksel op de pan zachtjes pruttelen (1 á 2 uur).

Roer af en toe, voeg extra bouillon toe. Als

het vlees zacht is, is de stoof klaar. Proef na,

breng eventueel extra op smaak en bind met

aardappelzetmeel indien nodig. Lekker met

gearomatiseerde rode kool, aardappeltjes en

gewokte appel. Het recept hiervan vindt u op

onze website www.zilvermedia.nl

Fraaie dakpanrode

kleur, intense

geuren van zwarte

peper, garrigue,

pruimen en zwarte

kersen, hints van

koffie en toast.

Stevige body met

prachtige tannine.

.37

Stoofperen met ingelegde mandarijntjes en 5-spice-crumble

Ingrediënten stoofperen

1 kg. stoofperen (Gieser

Wildeman)

¼ liter rode wijn

6 dl. water

1 sinaasappel: rasp en sap

1 citroen: rasp en sap

Ingrediënten mandarijnen

4 mandarijnen

2 dl suikerwater (1:1 water /

suiker)

1 laurierblad

¼ theelepel saffraandradjes

(optioneel)

2 laurierbladeren

1 kruidnagel

300 gr geleisuiker speciaal

65 gr blauwebessenjam

1 kruidnagel

1 takje tijm

1 klein kaneelstokje

1 steranijs

½ sinaasappel sap en rasp

Bereiding

Breng alle ingrediënten behalve de peren in een pan onder af en toe

roeren aan de kook. Schil de peren en verwijder eventueel de klokhuizen

met een parisienneboor. Voeg de peren aan het kookvocht toe,

haal van het fornuis en laat dit een nacht staan. Breng de volgende dag

de peren in het vocht op een laag vuur aan de kook en laat zacht gaar

koken (eventueel met deksel op de pan).

Bereiding

Breng alle ingrediënten behalve de mandarijntjes aan de kook.

Pel de mandarijntjes, verwijder de witte draadjes en leg de

mandarijnpartjes in de hete siroop. Laat een nacht afkoelen

zodat de smaken goed kunnen intrekken.

Ingrediënten 5-spice-crumble

300 gr boter

300 gr bloem

300 gr suiker

5-spice-poeder naar smaak

Bereiding

Verwarm de oven voor op 170 graden. Meng alle ingrediënten luchtig

tot een los geheel en leg op een vetvrij papier op een bakplaat. Schuif

in de voorverwarmde oven. Roer om na 4 minten en daarna iedere

7 minuten, totdat het mooie kruimels zijn geworden.

Als het goudbruin is, laat afkoelen.



menu

Salade van Twents nagelhout

met gepocheerde peer

Entrecote van Reggerund met

rode biet en gepofte aardappel

Griesmeelbavarois met

vlierbessensaus

.38

oorgerecht

Salade van Twents nagelhout met gepocheerde peer

Ingrediënten

krop ijsbergsla

zakje rucola

100 gram dun gesneden Twents

nagelhout

30 gram pecannoten

granaatappel

1 conference peer (goed rijp)

1 kopje zoete witte wijn

steranijs

Franse dressing of een dressing

naar keuze

Bereiding

Haal de pitten uit de granaatappel door hem horizontaal

doormidden te snijden en met een lepel

op de buitenkant te slaan.

Schil de peer en snijd deze in parten, verwijder

het klokhuis. Verwarm de partjes met de zoete

witte wijn en steranijs (en eventueel een schepje

suiker).

Houd het geheel tegen de kook aan tot de gewenste

garing. Laat vervolgens de peer afkoelen in het

vocht. Naar wens kunt u de pecannoten even kort

roosteren. Snijd, was en droog de salade.

Breng de salade op smaak met de Franse dressing

(of een andere dressing naar keuze).

Opmaak

Pak uw mooiste bord en leg in

het midden de aangemaakte

salade.

Haal de partjes peer uit het

vocht en leg deze op de salade.

Verdeel de plakjes nagelhout

over het bord. Strooi naar

eigen inzicht de pecannoten

en granaatappelpitjes over uw

voorgerecht.

hoofdgerecht

Entrecote van Reggerund met rode biet en

gepofte aardappel

Salentein gran

cru blend

Ingrediënten

Bereiding

Wijnadvies

250 gram goede kwaliteit entrecote,

vers van het mes

rode bieten (voorgegaard)

2 grote vastkokende aardappels

125 ml crème fraîche

bieslook

Verwarm de oven voor op 220 graden. Was de aardappel en leg

deze op aluminiumfolie, desgewenst met een scheutje olijfolie

en een beetje zout of zeezout. Vouw het aluminiumfolie om

de aardappel, plaats in het midden van de oven en laat deze

plm. 25 minuten garen. U kunt de garing van de aardappel

controleren door erin te prikken met een houten prikker.

dessert

Doe de crème fraîche in een kom. Snijd de bieslook fijn en voeg het

bij de crème fraîche, breng het geheel op smaak met zout en peper.

Haal de bietjes uit de verpakking en leg deze in een zeef in de

wasbak. Spoel de bietjes even af met koud water zodat ze geen

kleur afgeven op uw handen. Snijd de bietjes in partjes en bak ze

in een bakpan met olijfolie. Breng uw entrecote op smaak met zout

en peper. Zorg ervoor dat uw bakpan op hoog vuur staat en dat

de pan goed warm is. Bak vervolgens het vlees aan bij de zijden

(2,5 minuut per zijde voor een rood stuk vlees).

Intens dieprode kleur,

complexe en intense

aroma’s van zwart

fruit, zoethout en

menthol. Elegant en

goed gestructureerd

met rijpe tannine.

Prachtige afdronk.

.39

Griesmeelbavarois met vlierbessensaus

Ingrediënten vlierbessensaus

3 dl vlierbessensap

1/2 dl vlierbessenbloesemsap

50 gram suiker

50 gram bramen- of bosvruchtenjam

20 gram roomboter

allesbinder

Bereiding

Breng de vlierbessensap, suiker, bloesemsap en de jam samen aan de kook.

Kook dit geheel enkele minuten door. Voeg vervolgens de roomboter toe

en voeg naar eigen inzicht de allesbinder toe tot de gewenste dikte.

Ingrediënten bavarois

50 gram eidooier

6 gram gelatine (geweekt)

250 ml melk

30 gram griesmeel

1 stuk merg van vanillestokje

geraspte citroenschil

70 gram eiwit

70 gram suiker

175 gram slagroom ongezoet +

20 gram suiker

Bereiding

Breng de melk, vanille en de citroen rasp aan de kook en laat dit een aantal

minuten intrekken. Voeg de griesmeel toe en breng dit al roerend aan de

kook. Haal vervolgens de pan van het vuur.

Voeg de eidooier samen met de gelatine (geweekt) toe en meng dit tot het

mooi opgelost is. Laat het geheel afkoelen tot kamertempratuur.

Sla vervolgens de eiwit en de suiker stijf en voeg dit toe aan de afgekoelde

griesmeelmassa. Klop als laatste de slagroom en de suiker op tot yoghurtdikte

en meng dit er door.



menu

Terrine van maïshoen

en eendenlever

Pieterman uit de oven

met kruidenrisotto en

geglaceerde worteltjes

Vers rood fruit

met sabayon

.40

oorgerecht

Terrine van maïshoen en eendenlever

Ingrediënten

3 mooie maïshoenbouten

1 halve eendenlever

6 tenen knoflook

1 x kippenbouillonblokje

water

een scheut kikkoman

2 laurierbladeren

2 uien

1 takje verse tijm

Bereiding

Leg de maïshoen en de overige ingrediënten, behalve de eendenlever,

in een pan en vul deze met water totdat alles net onder water staat.

Laat dit 2 uur zachtjes garen.

Wanneer de maïshoenbouten echt gaar zijn, haal deze uit de bouillon

en laat afkoelen.

Zeef het kookvocht en kook dit in tot stroop.

Pluk ondertussen de maïshoenbouten in niet te fijne, grote stukjes.

Snijd de eendenlever in stukken en meng met de maïshoen. Giet het

warme vocht erop, hussel het door elkaar en leg het in een vorm naar

wens. Laat afkoelen. Snijd in plakken wanneer het koud is.

hoofdgerecht

Pieterman uit de oven met kruidenrisotto en

geglaceerde worteltjes

Louis Jadot

Bourgogne

Ingrediënten

Bereiding

Wijnadvies

800 gr pietermanfilet zonder graat

kruidenboter of knoflookolijfolie

400 gr worteltjes

kruidenrisotto

1 takje verse basilicum

1 teen knoflook

3 el olijfolie

20 gr roomboter

scheutje citroensap

een beetje parmezaanse kaas

dessert

Verwarm de oven op 180 graden. Leg de pietermanfilets op de

ovenplaat. Bestrijk met de kruidenboter of besprenkel met de

knoflookolie. Bak plm. 8 minuten in de oven, afhankelijk van de

dikte van de vis. Snijd de basilicumblaadjes in kleine stukjes.

Meng de olijfolie, basilicum, uitgeperste knoflook en iets

parmezaanse kaas.

Was de worteltjes en laat uitlekken. Verhit de boter in een pan

en roerbak de worteltjes ca. 3 min. Draai het vuur laag. Voeg

het citroensap en water toe. Stoof de worteltjes in ca. 5 min.

beetgaar, schep regelmatig om. Bereid de risotto en meng dit

met de huisgemaakte basilicumolie.

Dresseer de risotto op het bord met de geglaceerde worteltjes

en giet er wat verse basilicumolie om heen. Leg de pieterman

op de risotto.

Harmonieuze wijn

met een frisse

fruitigheid van

perzik, peer en

grapefruit, met de

rondeur van houtlagering,

boterbloemen

en vanilletonen.

.41

Vers rood fruit met sabayon

Ingrediënten vlierbessensaus

vers rood fruit naar eigen hoeveelheid

4 eierdooiers

75 gr suiker

2 dl witte wijn

2,5 dl slagroom

Bereiding

Meng al kloppend op laag vuur de witte wijn, de suiker en de eierdooiers

totdat het 80 graden heeft bereikt. Zet het vuur uit en blijf

kloppen tot het koud is. Spatel dan de geklopte slagroom erdoor.

Dresseer het fruit met de sabayon op een bord en leg er eventueel

een bolletje vanilleroomijs of sorbetijs naar smaak bij.


EERBETOON. BANNINK EN WILMINK

Aan de wandel met

Harry Bannink &

Willem Wilmink

.42

// Tekst

TON OUWEHAND

// Fotografie

ANNINA ROMITA

Als er iets is waar corona geen vat op heeft, is het de wandeling. Dat is altijd al een goed geventileerde

activiteit geweest. In Enschede kun je sinds dit najaar aan de wandel terwijl je telkens

even stilstaat bij leven en werk van twee iconen van de stad: componist/musicus Harry Bannink

en schrijver/dichter Willem Wilmink.

‘Aan de meeste

pleisterplekken

is ook een

muziekfragment

gekoppeld’

Z

angeres - actrice Diet Gerritsen (60),

die landelijk bekend werd door de

rol van Fenna Wildspieker in de

regiosoap Van jongeleu en oale groond, heeft

veel teksten van Willem Wilmink gezongen.

Door hem vertaalde opera’s toen ze bij de

Reisopera in dienst was. Ze had een hoofdrol in

De Pathmosprinses, Meralda en veel meer. Ze

heeft zich warm aangekleed om de Bannink –

Wilmink wandeling op een kille mistige

koude novemberochtend mee te maken. Ze

was bevriend met Wilmink. Die kwam veel

bij haar over de vloer. Bannink was er ook een

keer. ‘Willem had hem meegenomen. Het zal

in 1995 zijn geweest. Ze kwamen met Frank

praten over een gezamenlijk muziekboek:

Pas op voor zeerovers. Teksten van Willem,

muziek van Harry en Frank.’

.43

Frank Deiman legde die middag aan Harry een

muzieknotatie programma uit. Die realiseerde

zich dat hij de noten niet met de hand hoefde

te noteren, dat kon op de computer. Niet veel

later gebruikte Bannink die techniek voor het

songboek van de televisiemusical Ja Zuster

Nee Zuster.

Wandeling

De wandeling begint bij De Kleine Willem.

Vroeger was dit de schouwburg van Enschede.

Nu is het een van de zalen van het Wilminktheater,

waar eens in de twee jaar de Wilminkprijs

voor het beste kinderlied wordt uitgereikt.

Maar ook de zaal waar Harry in de

tweede helft van de jaren vijftig succesvolle

jazzavonden organiseerde met de door hem

opgerichte Enschedese Jazz Sociëteit. Daar

verkondigde Harry de blijde boodschap van

de jazz, door plaatjes te draaien op een pickupje

dat op het podium stond. >>


EERBETOON. BANNINK EN WILMINK

Willem ging en kwam terug

In 1991 kwam schrijver-dichter Willem Wilmink (1936 – 2003) terug in Enschede.

Hij had een huisje gekocht in de Javastraat, schuin tegenover de door hem beschreven

‘Oude School’. Hij zou er door de week schrijven en in het weekend terug

naar Zeist naar vrouw en stiefdochters. Dat lukte niet. Hij was terug in zijn

geboorteplaats en hij bleef er. Zijn vrouw Wobke kwam hem achterna. Al snel kwam

Wilmink in contact met zangeres - actrice Diet Gerritsen en haar man componist

- pianist Frank Deiman. Ze raakten bevriend en er werd veelvuldig gebruik gemaakt

van de studio achter hun huis. Willem maakte zich eenmaal terug in zijn geboorteplaats

zeer verdienstelijk. Hij vertaalde diverse opera’s, ging het theater in met

Frank Deiman, Karel Bosman en Wouter Muller. Trad op met Quasimodo. Maakte

diverse producties met Deiman met Diet in de hoofdrol: De Pathmosprinses,

Meralda, Pas op voor zeerovers.

.44

Bij deze plek hoort een geluidsfragment.

Een bigband, die Harry best in

die tijd aan het publiek had kunnen

laten horen. Hij heeft later wel eens

gezegd dat hij bij de liedjes die hij componeerde

altijd een bigband in zijn achterhoofd

heeft.

En zo lopen we deze ochtend door het

centrum van Enschede. Het verhaal dat

over de ongelovige socialist Wilmink

bij de Jacobuskerk wordt verteld, kan

Diet bevestigen. Wilmink heeft het verwerkt

in De Pathmosprinses. Ze heeft

ook nog een ander verhaal. Wilmink

was zeer onder de indruk van het Stabat

Mater van Pergolesi. Hij had het al

vertaald. Toen hij behoorlijk ziek was,

heeft Diet dat in een kleine bezetting

voor Willem uitgevoerd in de studio

achter hun huis. Herman Finkers was

er ook bij. Willem was zo geroerd door het stuk dat hij na afloop

tegen Herman riep: ‘ik ben godverdomme gewoon een katholiek’.

We vervolgen de wandeling. Bij Diet schieten allerlei herinneringen

door het hoofd. ‘Willem heeft voor ons, onze kinderen en

de leden van Quasimodo ook een keer een wandelroute gemaakt.

Die ging in de buurt waar hij woonde. Het ging over gebouwen

die in de oorlog waren gebombardeerd, de oude school natuurlijk.

Hij had er allerlei quizvragen in verwerkt.’

Zeventien

De Bannink – Wilmink wandelroute voert niet langs de geboortehuizen

van de twee Enschedese iconen. De woningen staan wel

afgebeeld in het bij de wandeling behorende boekje. En omdat

ook de adressen erbij vermeld staan, kan iedereen die dat wil er

naartoe lopen. Blijft er zonder geboortehuizen voldoende over

om stil te staan bij de handel en wandel van Harry en Willem?

Zeker. Er zijn zeventien plekken met wetenswaardigheden en

verhalen over de mannen. Waarbij aan de meeste pleisterplekken

ook een muziekfragment is gekoppeld dat je via je mobiele telefoon

kunt beluisteren.

Bij de bronzen Bannink – Wilmink sculptuur in de foyer van het

Muziekcentrum horen we een duet gezongen door de beide mannen.

Gek eigenlijk, de schouwburg heet Wilminktheater, maar

het Muziekcentrum draagt Harry’s naam niet. Het Wilminkplein

is groot, terwijl de Harry Banninkstraat die erop uitkomt juist

piepplein is. Wie daaruit opmaakt dat Enschede een groter accent

legt op Wilmink dan op Bannink, krijgt bij de wandeling meer

evenwichtigheid voorgeschoteld. De mannen die samen voor

onder andere De stratemakeropzeeshow, J.J. de Bom, De film

van ome Willem en Het Klokhuis meer dan 500 liedjes schreven,

krijgen in deze wandeling evenveel aandacht.

Op de muur van het conservatorium is een vijftien meter lange

cartoon gemaakt door de Enschedese graphic designer LUVANE

die het snelle werken van de beide mannen duidelijk maakt.

De woorden van Willem komen uit zijn typemachine direct bij

Harry die achter de vleugel zit. Hij voorziet de woorden van

noten. Er staat al een koortje klaar om het direct te gaan zingen.

.45

Halverwege de wandeling staat de Bannink Boom Bank.

Een marmeren bankje waarop zes titels uit het enorme

oeuvre van Bannink staan ingegraveerd. Vluchten kan

niet meer, bijvoorbeeld. Dat hij samen met Annie M.G.

Schmidt maakte. Iedereen noemt het een liedje van

Frans Halsema en Jenny Arean. Maar de melodie is van

Harry en het komt uit de musical En nu naar bed. Dat

leren we onder andere van het bankje, waarop de wandelaar

uiteraard ook even kan plaatsnemen.

Diet kent de meeste afgebeelde titels en zingt ze even

door: In een rijtuigie, Het zal je kind maar wezen, Deze

vuist op deze vuist. Een titel is haar onbekend: Doodgaan

duurt zo lang. Een lied van Harry en Willem,

gemaakt voor Sesamstraat. Uit de mobiele telefoon

klinkt een hartverscheurend mooi lied, gezongen door

Tommie.

De wandeling eindigt bij Het Bolwerk, stamcafé van

Willem Wilmink. Als de coronamaatregelen versoepeld

zijn, kan daar binnen het afsluitende filmpje bekeken

worden van Harry en Willem die door de Lipperkerkstraat

wandelen. Waar ze vertellen dat ze elkaar helemaal

niet uit Enschede kennen.

Maar deze ochtend zit het café dicht, het filmpje blijkt

het in de buitenlucht ook te kunnen doen. Maar dat

komt ook omdat Diet een thermoskannetje bij zich

heeft. Eigenlijk heeft ze maar één ding gemist, zegt ze

evaluerend: ‘Er was nergens een stekkie van de fuchsia!’

Harry ging en bleef weg

Tot 1960 woonde componist – arrangeur Harry Bannink

(1929 – 1999) in zijn geboortehuis aan de Lipperkerkstraat in

Enschede. In Twente had hij er al een flinke carrière opzitten

als pianist van bigband The Casa Loma’s, als zanger van The

Vocal Touches en als jazzpianist in zijn kwartet dat wekelijks

in de Waarbeek dansmiddagen verzorgde.

Zijn werk als componist begon zich in de tweede helft van de

jaren vijftig zo nadrukkelijk in het westen van het land af te

spelen, dat hij daar naartoe ‘emigreerde’. De ruim 4000 liedjes

die hij maakte in samenwerking met tekstschrijvers onder wie

Annie M.G. Schmidt, Eli Asser, Jan Boerstoel, Ivo de Wijs,

Hans Dorrestijn en Willem Wilmink componeerde hij allemaal

op de Bechsteinvleugel die eind jaren veertig in de

Lipperkerkstraat werd bezorgd.


GEZONDHEID. BEKKENFYSIOTHERAPIE

‘ Eigenlijk

onbegrijpelijk dat

de specialisatie

bekkenfysiotherapie

pas in 2004

erkend werd’

.46

Het bekken,

middelpunt voor

bewegen en welzijn

In de jaren dat Marjan Rakers [64] als zelfstandig fysiotherapeut werkte, raakte ze steeds meer

geïnteresseerd in de functie van het bekken. Ze besloot zich te specialiseren in dat deel van het lichaam

en volgde bij- en nascholingscursussen. Ze nam zitting in het landelijk bestuur van de beroepsorganisatie,

de NVFB, en maakte zich sterk voor de erkenning van bekkenfysiotherapie. In 2007 behaalde Marjan

haar masterdiploma bekkenfysiotherapie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam.

// Tekst & fotografie

ANNEMARIE HAAK

‘Er rustte lange

tijd een taboe op

vrouwenkwalen.

Daar praatte je

liever niet over’

De bekkenbodem is een spierlaag onderin

het bekken die de buikorganen draagt,

die zorgt voor het openen en sluiten van

de bekkenuitgang (bij plassen, ontlasten, seksuele

gemeenschap) en die samen met rug- en buikspieren

bijdraagt aan stabiliteit van het bekken en rug.

Marjan: ‘Eigenlijk onbegrijpelijk dat de specialisatie

bekkenfysiotherapie pas in 2004 erkend werd. Het

bekken is zo’n belangrijk lichaamsdeel. Hier schakelt

het bewegingsapparaat, hier worden de afvalstoffen

uit je lijf verwijderd en hier vindt de geboorte van de

kinderen plaats. En het zit ook nog eens precies in

het midden van je lichaam.’

Spierversterkende oefeningen

In haar praktijk FysioBerflo in Hengelo behandelt ze

vrouwen en mannen met behandeling en preventie

van klachten in het gebied van buik, bekken en lage

rug. Marjan: ‘Bij mensen met een lichamelijk zwaar

beroep, zoals zorgmedewerkers, worden het bekken

en daarbij de bekkenbodem tijdens het werken extra

belast. Dit kan tot problemen leiden, zoals pijn

en krachtverlies. Dit gebeurt vooral bij mensen die

weinig steunweefsel hebben. Daarvoor kunnen we

spierversterkende oefeningen inzetten. Hoe vroeger

je hiermee start, hoe meer baat het heeft.’

Taboe op vrouwenkwalen

In de eerste jaren van haar bekkenfysiotherapiepraktijk,

zag Marjan voornamelijk vrouwen op leeftijd

met verzakkingsklachten. Marjan: ‘Deze aandoening

veroorzaakte vroeger veel verbogen leed. Er

rustte lange tijd een taboe op vrouwenkwalen. Daar

praatte je liever niet over. Het is echter iets natuurlijks.

Iedere bevalling is een aanslag op je bekken,

maar daar hoef je niet je verdere leven klachten aan

over te houden. Ook hormonen hebben invloed op

de conditie van de bekkenbodem. Na de overgang

neemt de hoeveelheid ervan af, waardoor de stevigheid

van het weefsel vermindert. Een goede begeleiding

en oefeningen kunnen deze klachten in veel

gevallen verlichten of verhelpen. Of we kijken samen

wat ondanks de beperkingen nog wel mogelijk is.’

Vaak werkt Marjan nauw samen met verloskundigen,

gynaecologen, urologen en chirurgen.

Intiem

Veelvoorkomende klachten bij ouderen zijn obstipatie

en problemen met plassen. De bekkenbodemspieren

kunnen hierbij een rol spelen. Deze klachten

zijn vaak eenvoudig te verhelpen of te voorkomen

door zelf spierversterkende oefeningen te doen, voldoende

te drinken, vezelrijk te eten en een goede

toilethouding aan te nemen. Het is echter niet

altijd zo simpel. Prostaatproblemen of de nazorg bij

kankerpatiënten na bijvoorbeeld een darmkankeroperatie

vragen om een andere aanpak. ‘Het is in deze

gevallen vooral heel belangrijk dat er vertrouwen

is tussen patiënt en therapeut. Is er nog toekomstperspectief?

Hoe gaat het op seksueel gebied? Dat

zijn intieme zaken waarvoor mensen vaak een drempel

over moeten om zich te uiten. Dan komt het

ook aan op veel praten en proberen met oefeningen

het zelfvertrouwen weer terug te winnen.’

Niet negeren

‘Het bekken is een heel belangrijk lichaamsdeel als

het op bewegen en welzijn aankomt. Functioneert

het niet naar behoren, dan ben je onmiddellijk beperkt.

Het is goed klachten niet te negeren en serieus

te nemen, want in veel gevallen is er met de juiste

behandeling of met advies wat aan te doen’, aldus de

bekkenfysiotherapeut.

.47


ZILVER. MAATJE GEZOCHT

.48

Samen

op zoek

naar uw

zilvermaatje

Nu we al een tijdje beperkt zijn in dingen die we

kunnen doen en in het aantal vrienden en kennissen

die we ontmoeten of toevallig tegenkomen,

kan het zijn dat eenzaamheid om de hoek komt

kijken. Dagen duren lang, het wordt stil om u

heen en in uzelf. U staat daarin vast niet alleen.

Er zijn veel senioren die hetzelfde voelen als u,

hetzelfde wensen als u: weer en meer contact met

andere senioren. Voor een praatje, een wandeling,

een spelletje, een eindje te fietsen, te vissen, te

kaarten, te koken en bij elkaar te eten. Allemaal

activiteiten die leuker zijn om samen te doen en

die met inachtneming van coronamaatregelen toch

mogelijk zijn.

Samen is fijner

Wat kunt u doen?

maatje@zilvermedia.nl

KUNST. RUURD HALLEMA

Ruurd

heeft nog genoeg

inspiratie om

door te gaan

HALLEMA

.49

// Tekst

ANNEMARIE HAAK

// Fotografie

ANNEMARIE HAAK / RUURD HALLEMA



Al bijna dertig jaar wonen en

werken Ruurd Hallema [66]

en zijn echtgenote Yvonne in

het voormalige Vereenigingsgebouw

van de RK Werkliedenvereniging

in Oud Borne.

In het monumentale pand uit

.50

1895 zijn hun woonhuis, galerie

en atelier ondergebracht.

De beeldhouwer bereikte dit

jaar de pensioengerechtigde

leeftijd, maar hij bruist nog

van energie en zijn ordeportefeuille

is goed gevuld,

dus op zijn lauweren rusten

is er voor hem voorlopig nog

niet bij.

Dat zijn beelden en objecten

hun weg vinden door het

hele land en ver daarbuiten

en dat op menig rotonde zijn kunst

siert, daar kon hij na zijn studie alleen

maar van dromen. Omdat zijn vader

kunstenaar geen degelijk beroep vond,

haalde Ruurd op zijn aandringen tijdens

zijn studies aan de Stadsacademie

voor Toegepaste Kunsten in Maastricht

en de Akademie voor Beeldende vorming

in Amersfoort tevens zijn lesbevoegdheid.

Almelo werd de plaats waar

hij op het Puis X zijn eerste baan vond

als vakdocent handvaardigheid en waar

hij en zijn echtgenote gingen wonen.

In zijn vrije tijd ontwikkelde hij zich

als beeldhouwer. In eerste instantie

gebruik te hij verschillende technieken

en materialen als gips, klei. Geleidelijk

kreeg brons gieten steeds meer de

voorkeur. Ruurd: ‘Wat waren we in

die beginperiode blij als er een beeldje

verkocht was. We vierden elk succesje.

Naarmate we meer beelden verkochten,

ging ik minder doceren. Aanspraak

maken op de BKR-regeling wilde ik

niet, ik moest het zelf kunnen! Zo bouwden

we stapje voor stapje aan onze

toekomst. Successen vieren we nog

steeds. Het is toch prachtig wanneer

jouw beelden zo gewaardeerd worden

dat liefhebbers er geld voor uitgeven om

het te kunnen bezitten.’

‘ Successen

vieren we

nog steeds’

Toen in 1990 in Borne het St. Jozefgebouw

in de verkoop ging, zagen ze

hun kans schoon. Hier had hij de te en kon hij uit de voeten om zijn

ruim-

inspiraties uit te werken. Echtgenote

Yvonne opende hier een galerie met

niet alleen werk van Ruurd, maar ook

van collega-kunstenaars. Hier werden

hun kinderen Tys en Guusje geboren.

Het kunstenaarsechtpaar maakte een

zakelijk uitstapje naar een pand aan

de Amsterdamse Prinsengracht en

opende een galerie in het voormalige

postkantoor in hartje Ootmarsum.

Beide locaties zien ze als escapades die

hen veel gebracht hebben, maar die

hen ook de waarde van hun thuisbasis

lieten inzien. ’In Amsterdam maakten

we deel uit van de jetset en de scene

van bekende Nederlanders. We werden

veel op feestjes uitgenodigd en leerden

ontzettend veel mensen kennen, stonden

menig keer in de roddelbladen.

Erg leuk om mee te maken, maar we

verlangden op een gegeven moment

weer terug naar de rust van Borne.

We verkochten het grachtenpand en

keerden terug naar dit huis. Ik denk

dat we behoorlijk vertukkerd zijn. We

hebben hier echt onze stek gevonden

en gaan er nooit meer weg!’

‘We hebben

hier echt

onze stek

gevonden

en gaan

er nooit

meer weg’

Jetset


unstwerk


.52

Piraten

De beeldhouwer kijkt met trots terug op

wat hij bereikt heeft. Met name op de gigantische

kunstwerken die vijf rotondes

in Rijssen sieren, cirkels van hout, staal

en baksteen. Herkenningspunten die

van verre te zien zijn. Een opdracht van

Dik Wessels in samenwerking met de

gemeente Rijssen. Maar ook op het immens

grote bronzen object ‘Dynamische

energie’, dat hij in opdracht van Stork in

Peking liet maken ter gelegenheid van de

nieuwbouw van de fabriek. ‘We zijn een

paar keer naar China gevlogen om het

proces te bekijken. Het was heel spannend

toen het uiteindelijk op de boot

getransporteerd werd voor de reis naar

Nederland. En toen sloeg het noodlot

toe. Het schip werd gekaapt door piraten!

Gelukkig wist de Nederlandse marine het

gevaar te keren, maar het resulteerde wel

in een enorme vertraging. De opening

verliep zonder kunstwerk. Dat kon pas

een paar weken later geplaatst worden.’

Trots is hij ook op de boeken die over zijn

loopbaan zijn uitgebracht en op de koninklijke

onderscheiding die toenmalig

Commissaris van de Koning Ank Bijleveld

hem opspeldde ter gelegenheid van zijn

40-jarig jubileum als beeldhouwer in 2015.

Aan het bezoek dat Koningin Beatrix, zelf

bevlogen beeldhouwster, aan de galerie in

Borne bracht, bewaart het echtpaar warme

herinneringen.

Balans en dynamiek

Hallema vervaardigt abstracte, krachtige beelden

met elegante vormen. Zijn werk straalt evenwicht,

dynamiek, rust en harmonie uit. Vaak zijn uitslaande

vleugels of een vrouwenlichaam herkenbaar, met

draaiende welvingen waarbij gepolijste delen en gepatineerde

delen goed zichtbaar zijn. De kunstenaar

doet bijna alles zelf, tot aan het poetsen van het eindresultaat.

Hij kocht onlangs een vrachtwagen om

zelf de grote beelden te transporteren en te plaatsen.

‘Door gesprekken met de opdrachtgever weet ik hoe

het beeld bedoeld is. Daar hoort het plaatsen ook bij.

Dat wil ik zelf in de hand hebben. Als dan alles met

elkaar klopt en de opdrachtgever is blij, dan kan ik

het loslaten.’

2020 sluit hij af met een eindejaarsbeeld, een traditie

die al een aantal jaren plaatsvindt. ‘Dit is de mooiste

die ik tot nu toe gemaakt heb’, lacht hij. ‘De laatste is

altijd de mooiste!’ Yvonne: ’Normaal nodigden we

gasten uit hier in de galerie om het nieuwe beeld te

bekijken en een glaasje te drinken, echt een beetje

feestelijk allemaal. Heel vaak hadden we dan ook een

aantal werken van andere kunstenaars in huis, die

konden dan ook bewonderd worden, maar dat kan

allemaal niet doorgaan helaas. Mensen mogen nu op

afspraak komen, coronaproof!’

‘ Op zijn

lauweren

rusten is

er voor hem

voorlopig

nog niet bij’

COLUMN. JAN WALBURG

Jan Walburg

COLUMN

Beelden van ouder worden.

De babyboomers, de geboortegolf van na de oorlog, zijn in hun mars door de tijd

behoorlijk bepalend geweest. Tussen pakweg 1950 en 2020 hebben zij hun stempel

gezet op elk van de tijdsperiodes die zij doorliepen. En nu zij ouder zijn en pensioengerechtigd

raken, is ook het beeld van de ouderdom ingrijpend veranderd.

In het oude beeld was ouder worden een biologische aftakeling die tegelijkertijd

gepaard gaat met maatschappelijke achteruitgang (niet meer werken), sociale achteruitgang

(vereenzaming) en psychologische achteruitgang (vergeetachtigheid).

Het beeld dat daarbij hoort, is dat van de bejaarde die achter een rollator loopt,

moppert, steunt en klaagt. Een niet erg positief en optimistisch beeld.

Nu de babyboomers zelf die leeftijd bereiken, ziet de oude dag er heel anders uit. Die oudere

heeft een stevige controle op het eigen leven, doet zijn en haar best om gezond te eten, voldoende

te bewegen en de moderne communicatietechnologie te gebruiken om via het internet contacten

te onderhouden. Een aanzienlijk positiever beeld dus. In dat beeld fietsen en wandelen

ouderen dat het een aard heeft, doen citytrips, voor zover corona dat toelaat, en passen op hun

kleinkinderen, als zij daar nog tijd voor hebben te midden van hun sociale contacten, hobby’s

en vrijwilligerswerk. Ze zijn niet afhankelijk van de zorg en blijven productief deelnemen aan

het maatschappelijk leven. In dat beeld tracht de oudere zolang mogelijk jong te blijven. De

reclames die op deze oudere worden afgesteld gaan allang niet meer over rollators, luiers en

andere hulpmiddelen om het leven nog een beetje aangenaam te maken, maar over reizen,

snelle fietsen, elektrische auto’s en over pillen en zalfjes die je jong houden.

.53

Jan Auke Walburg is emeritus

hoogleraar op het gebied van

de positieve psychologie,

die condities bestudeert

waaronder mensen tot bloei

komen. Daarvoor werkte hij

als directeur in verschillende

organisaties op het gebied

van de gezondheidszorg.

Thans schrijft hij over diverse

onderwerpen, helpt hij mee

aan de organisatie van een

klassiek muziekfestival in

Twente, werkt hij in zijn tuin

en heeft hij plezier met zijn

vrouw, vrienden, kinderen

en vooral kleinkinderen.

Hij woont in Losser.

Natuurlijk herkent iedere oudere zich het liefst in het beeld van de succesvolle oudere.

Maar dat is lang niet voor iedereen weggelegd. Ten eerste zijn er mensen met een lichamelijke

beperking of met beperkte financiële middelen. Ten tweede zijn we als mens kwetsbaar.

Je kunt deel uitmaken van de succesvolle groep ouderen, maar dan toch ineens veranderen in

een minder onafhankelijke oudere, bijvoorbeeld door ziekte of door een ongeval. Ten derde is

succesvol ouder zijn niet eeuwig houdbaar. Voor de meesten van ons komt het moment van

afgenomen kwaliteit van leven en afgenomen mobiliteit en onafhankelijkheid van zorg wel

degelijk op latere leeftijd. En tenslotte kunnen we ons afvragen of dat wel het hoogst bereikbare

is voor de oudere mens: oppervlakkig geluk door de aanhoudende consumptie van goederen

en diensten. Dat beeld van de succesvolle oudere leidt makkelijk tot een afwijzing van ouderen

die niet aan dit beeld kunnen voldoen. En tot angst voor het moment dat je er zelf ook niet

meer in past. Ik merk het om me heen en ook wel bij mezelf: jezelf gelukkig prijzen met je

gezondheid, je gave fiets, je auto en je reisjes.

Los van het plezier in het leven bestaat er ook een verantwoord leven dat bepaald wordt door

de zin die je eraan geeft. Een leven waarin je ontwikkeling een rol speelt. Bij zingeving komt

de vraag op wat het leven de moeite waard maakt. Wat wil je betekenen voor anderen? Welke

kwaliteiten van jezelf wil je aanspreken voor je eigen ontwikkeling of om anderen te ondersteunen?

Je (klein)kinderen helpen, je (moes)tuin onderhouden, het oppakken een studie,

kiezen voor vrijwilligerswerk, je verdiepen in muziek, literatuur of film. Succesvol ouder

worden, of misschien beter: goed ouder worden betekent dan dat je een ontwikkeling voor

jezelf kiest en dat je daarbij creatief reageert op de verrassingen van het leven. Dan zit de

waarde van ouder worden minder in opgewonden consumptie en meer in het realiseren

van waardes die je van belang vindt.

Jan Auke Walburg


PORTRET. 90 PLUS

90

plus

Naam: Jan Kristen

Woonplaats: Ambt Delden

Leeftijd: 90 jaar

.54

‘ Dagelijks

koeien melken

houdt met fit’

Niet veel melkveehouders kunnen zeggen dat

ze al 77 jaar koeien melken. De heer Kristen uit

Ambt Delden, gemeente Hof van Twente, kan het

wel, met trots. Afgelopen zomer werd hij 90 jaar.

‘Dagelijks een uurtje onder de koeien zitten, houdt

me fit. Ik voel me daar goed bij. Op mijn dertiende

hielp ik mijn vader op onze boerderij en nu help

ik mijn zoon. Waarschijnlijk neemt zijn zoon de

boerderij op termijn over. Mooi hoe dingen gaan.

Mijn zoon en ik wonen naast elkaar. We kunnen

het goed met elkaar vinden. Iedere ochtend om

10.30 uur drinken we bij mij samen koffie en

spreken we lopende zaken door. ’s Avonds na het

eten help ik hem in de melkstal.’

De heer Kristen voelt zich bevoorrecht. Nog

steeds geniet hij van de vrijheid, de natuur en het

buitenleven, geneugten die horen bij het boerenleven

waar hij zo van houdt. ‘Ik ben gezond, doe wekelijks

mijn eigen boodschappen, kook iedere dag voor

mezelf, ik tuinier graag en maak regelmatig een

mooie fietstocht over het uitgestrekte landgoed

Twickel naast ons bedrijf. Ik heb het prima voor

elkaar zo.’

// Tekst

CARMEN LUTTIKHUIS

// Fotografie

EBO FRATERMAN


.55

Voor uw uw

gezondheid

en vitaliteit!

Deel je leven

Een

Een

betekenisvol

betekenisvol

leven

leven

en

en

uitgaan

uitgaan

van

van

wat

wat

mensen

mensen

wél

wél

kunnen.

kunnen.

Dat

Dat

is

is

waar

waar

Zorggroep

Zorggroep

Sint

Sint

Maarten

Maarten

voor

voor

staat.

staat.

Elke

Elke

dag

dag

opnieuw

opnieuw

gaan

gaan

wij

wij

uit

uit

van

van

de

de

kracht

kracht

van

van

mensen,

mensen,

hun

hun

mogelijkheden mogelijkheden en en hun hun talent. talent. En En van van de de kracht kracht van van delen. delen.

Kijk op op www.zorggroepsintmaarten.nl om om te te kijken kijken wat wat we we voor voor

elkaar kunnen betekenen.

088 - 000 52 52 00 00

info@zorggroepsintmaarten.nl

deel deel je je leven leven

Maartje is er voor thuiszorg, kraamzorg, behandeling

Maartje is er voor thuiszorg, kraamzorg, behandeling

én revalidatie. Professioneel en vertrouwd. Voor

én revalidatie. Professioneel en vertrouwd. Voor

jong en oud. Kleinschalig en in de buurt. Met eigen

jong en oud. Kleinschalig en in de buurt. Met eigen

vestigingen en altijd één vast aanspreekpunt.

vestigingen en altijd één vast aanspreekpunt.

Afspraak maken met Maartje bij ú in de buurt?

Afspraak maken met Maartje bij ú in de buurt?

Bezoek dan één van onze vestigingen in Losser,

Bezoek dan één van onze vestigingen in Losser,

Oldenzaal, Ootmarsum, Tubbergen, Geesteren,

Oldenzaal, Ootmarsum, Tubbergen, Geesteren,

Weerselo of Hengelo. Of bel of mail ons!

Weerselo of Hengelo. Of bel of mail ons!

Thuiszorg 053 - 537 55 55

Thuiszorg 053 - 537 55 55 7 dagen per week,

Behandeling 088 - 000 52 05 7 dagen per week,

Behandeling 088 - 000 52 05 24 uur per dag

Kraamzorg 088 - 000 52 15 24 uur per dag

Kraamzorg 088 - 000 52 15 bereikbaar

Revalidatie 053 - 537 55 55 bereikbaar

Revalidatie 053 - 537 55 55

Uitleen van hulpmiddelen zonder lidmaatschap

Uitleen van hulpmiddelen zonder lidmaatschap

www.maartje.nl

www.maartje.nl

info@maartje.nl

Maartje is onderdeel van

info@maartje.nl

Maartje is onderdeel van

HET VERMOGEN

FINANCIEEL TE

ONTSTRESSEN

Praktijkadres

Beatrixstraat 147

7571 CA Oldenzaal

Telefoon (0541) 51 25 28

E-mail praktijk@veerdig.nl

www.veerdig.nl

Nolet Bult

Oldenzaal

24 uur per dag

T 0541 229 779

Hazenweg 110, Hengelo (Ov.)

074 - 248 00 48

groenstate.nl

www.noletbult.nl

Goed afscheid nemen

betekent tijd nemen

om te beseffen wat

er gebeurd is ...

Boek

FC Twente

50 jaar

van €79,00

voor

€19,95

Zilver Magazine biedt dit prachtige jubileumboek

van FC Twente aan voor de speciale prijs

van € 19,95. Het boek kostte bij het verschijnen

in 2015 in de boekwinkel € 79.00.

Het unieke boek, met een omvang van ruim 650 pagina’s

en een gewicht van 5 kilo bevat honderden vaak exclusieve

foto’s. Alle wedstrijden, spelers en opstellingen van de ruim

2.000 wedstrijden die FC Twente tot het jubileumjaar 2015

speelde en uiteraard ook alle doelpunten, zijn in een bijlage

van week tot week te volgen. Hetzelfde geldt voor de rijke

geschiedenis van Sportclub Enschede en Enschedese Boys.

Het boek is geschreven door een aantal journalisten onder

wie Willem Pfeiffer, Ab Gellekink, Fardau Wagenaar,

Leon ten Voorde, Gijs Eijsink en Gerben Kuitert.

Bent u geïnteresseerd?

Stuur een e-mail naar verkoop@zilvermedia.nl

en u komt snel in het bezit van het prachtige

jubileumboek van FC Twente.

.57

5

650

2000

kilo papier

pagina’s

wedstrijden


ZILVER ZAKELIJK. NOTARISKANTOOR KROEZEN

Een levenstestament

maken?

.58

Korte tijd geleden bezocht mevrouw Jansen

ons kantoor. Mevrouw Jansen had haar huis

verkocht. Toen ze aan tafel zat om de handtekening

te zetten, bleek dat mevrouw Jansen

niet meer begreep waarvoor zij op ons kantoor

was gekomen. De handtekening werd dus

niet gezet. De familie van mevrouw Jansen

is nu bezig bij de rechtbank een bewind te

regelen voor mevrouw Jansen. Zolang dit

bewind niet geregeld is, kan het huis van

mevrouw Jansen niet worden verkocht...

Levenstestament

Hoe had mevrouw Jansen dit kunnen voorkomen?

Met een levenstestament. In een levenstestament regelt u

uw zaken als u zelf niet in de gelegenheid of zelf niet in

staat bent om uw eigen wil te bepalen. Bijvoorbeeld door

een geestelijke of lichamelijke ziekte of door andere onverwachte

omstandigheden. Voor die gevallen kunt u één

of meerdere personen die u vertrouwt de bevoegdheid

geven uw zaken te regelen. Als u geen levenstestament

heeft gemaakt, zal de rechter een beslissing nemen en een

bewindvoerder of curator en/of mentor benoemen, net

zoals bij mevrouw Jansen.

Administratieve zaken

U kunt iemand een volmacht geven om namens u uw

administratieve zaken te regelen. Hieronder vallen bijvoorbeeld

het betalen van rekeningen en het doen van

belastingaangiften. Als u wilt dat de gevolmachtigde ook

schenkingen mag doen, dan kunt u vastleggen wanneer

en aan wie die schenkingen moeten worden gedaan en

voor welke bedragen. Het doen van schenkingen kan van

(positieve) invloed zijn op de eigen bijdrage voor het verblijf

in een zorginstelling.

Persoonlijke belangen

Wie behartigt uw persoonlijke belangen? Wie neemt de

beslissing over bijvoorbeeld opname in een zorginstelling

als u dat zelf niet kunt? U kunt hiervoor iemand aanwijzen

in uw levenstestament. Deze persoon kan ook regelen

mr. D. M. Verwoert

dat als u wordt opgenomen in een zorginstelling, uw

woning wordt verkocht of dat de huisdieren nieuw onderdak

krijgen. Als mevrouw Jansen een volmacht had

gegeven voor haar persoonlijke belangen, had haar vertrouwenspersoon

de woning van mevrouw Jansen kunnen

verkopen.

Medische wensen

Het is mogelijk dat u bepaalde wensen heeft met betrekking

tot medische behandelingen. Zo kunt u als wens

hebben dat artsen er alles aan moeten doen om u in leven

te houden als u erg ziek bent. Of u wilt juist dat bepaalde

behandelingen niet meer worden uitgevoerd als u ernstig

ziek of aan het dementeren bent. Als u zelf niet meer

in staat bent om uw wil te uiten en overleg met de arts

te plegen, is het belangrijk dat een ander dit voor u kan

doen. Hiervoor kunt u in uw levenstestament een gevolmachtigde

benoemen. Deze persoon kan als u daartoe

zelf niet meer in staat bent namens u handelen en overleg

met de behandelend arts hebben over de medische

behandeling.

Op tijd regelen

Zorg dat u uw levenstestament op tijd geregeld heeft,

voordat er een situatie ontstaat waarbij u hiertoe niet

meer in staat bent, zoals bij mevrouw Jansen.

Wilt u meer informatie of hulp bij het opstellen

van een levenstestament? Wij staan graag voor

u klaar!

Monnikstraat 62, 7571 CW Oldenzaal, telefoon: 0541 572 525, notariskantoorkroezen.nl

COLUMN. ALEXA GRATAMA

Alexa Gratama

COLUMN

Home alone

Alexa Gratama, moeder van

drie studerende kinderen

en getrouwd met een ondernemende

zeiler, is na tien jaar

Delden verhuisd naar hartje

Amsterdam. Gelukkig is er

nog een hutje in het bos bij

Borner broek om het Twentse

hart op te kunnen halen.

Alexa werkt als raadsheer

en arbiter door het hele

land. Daarnaast schildert

zij portretten met verf en

woorden.

Vanochtend overviel me een gedachte. Ik fietste door de Kerkstraat

met een volle Albert Heijn-tas in mijn krat voorop. Dat je op zondagmorgen

boodschappen kunt doen, was vroeger ondenkbaar, maar dit

was niet de gedachte die ik straks wilde opschrijven. Op de fiets in de

Kerkstraat, kijkend naar welke huizen bloempotten op hun stoepje

hebben staan – ik dwaalde af naar onze eigen stoep; of, als ik daar een

grote pot met bijvoorbeeld Helleborus neer zou zetten, er een risico

op diefstal of vernieling zou bestaan; ik meende van niet – dacht ik ineens:

ik breng heel veel tijd alleen door. Alleen in mijn eigen hoofd.

Mijn moeder had het ook. ‘Ik denk de hele dag in woorden, in losse woorden en zinnen’.

Haar bekentenis klonk als een biecht. Ze zat uren per dag achter haar naaimachine en

stikte daar, behalve lapjes, ook gedachten aan elkaar. Dat had ze nodig en ik begreep wat ze

bedoelde. Ik denk duizend dingen in de rij bij de kassa, tijdens het koken, als ik als eerste

ben opgestaan en naar mijn warhoofd in de spiegel kijk. Soms is het een vervreemdende

bezigheid. Dan hang ik als een drone boven mijn leven, de camera zoomt in en uit. Ik

spreek hardop uit wat ik zie zonder te praten. Soms mis ik weerklank, maar vaak zoek ik

juist de stilte op om alleen mezelf te horen.

Vanmiddag denk ik aan mijn kledingkast. Tegenwoordig mag je eigenlijk geen kleren meer

kopen, maar ik houd er zo van. Er hangen prachtige broeken en jasjes in, ik heb ze al een

tijd niet meer gedragen en ook mijn hakken staan te verstoffen. Ze horen bij mijn werkzame

leven, bij mijn werkzame ik. Mijn werk, eerst als advocaat en later als rechter, heeft

voor een groot deel bepaald wie ik ben. Mijn denken over werk ging geruisloos over in

denken over mij en andersom. Het recht bestaat dankzij taal, wat rechtvaardig is of rechtmatig

moet in woorden worden opgeschreven, om te kunnen bepalen wat recht is moet je

ook jezelf de maat nemen. Wat voel ik, wat vind ik, wie ben ik?

.59

Deze zomer heb ik besloten voorlopig niet meer te werken. Er zijn dingen gaande die voorrang

behoeven. Dingen die misschien alleen nu of straks nooit meer kunnen. Een deel van

mezelf heb ik daarom in de kast teruggehangen. Eerder had ik ook al eens met die gedachte

gespeeld maar toen was de nood nog niet aan de man. Ik had het ook niet gedurfd. Want

wie ben ik als mijn hersens niet meer kraken, wie luistert er naar mij zonder goede verhalen,

wat vertel ik aan mezelf in spijkerbroek op gympen, tijdens al die uren alleen in mijn hoofd?

De tijd duwt me verder, daar heeft al dat denken geen invloed op. De kunst is mijn denken

met de tijd in de pas te laten lopen. Ik kijk via het oog van de drone en zie mezelf gaan. Er

mist een stukje, maar ik ben niet uit elkaar gevallen. Er is een nieuw stukje aangegroeid.

Alexa Cratama


HISTORIE. DOLF RUESINK

Herinneringen

van

Dolf Ruesink

Jaren 50 en 60

zijn nog lang

niet voorbij

.60

Het boek is er. Dat de

bij behorende tournee

nog niet is begonnen,

heeft alles met een

hardnekkig Chinees

virus te maken. Maar

Dolf Ruesink klaagt

niet. De jaren 50 en 60

van de vorige eeuw

lopen niet weg.

Dolf Ruesink:

Bewaar de herinnering

Peuter, puber en provo

in de jaren 50 en 60

www.gildeprint.nl

// Tekst

TON OUWEHAND

// Foto’s

DOLF RUESINK

in boek en theater

Maandagochtend 16 maart 2020.

De ochtend na de persconferentie

waarin Nederland op slot is

verklaard, zit Dolf Ruesink (1952) aan de ontbijttafel.

Hij realiseert zich dat het wel eens een

langdurige aangelegenheid kan worden. Hij

neemt zich twee dingen voor. Ten eerste besluit

hij gezond te blijven. En daartoe blaast hij het

stof van zijn mountainbike en besluit er elke

dag op uit te trekken en zodoende een fatsoenlijke

conditie op te bouwen. En verder gaat hij

orde scheppen in de chaos van herinneringen

aan de tijd dat hij opgroeide. Hij had altijd veel

bewaard en er zit veel in zijn hoofd. En bovendien

wordt het tijd dat er nieuw boek komt.

Dieren

Met de conditie is het goed gekomen. En het

boek is er ook: Bewaar de herinnering. De

herinneringen van Dolf Ruesink als peuter,

puber en provo aan de jaren vijftig en zestig

van de vorige eeuw. De herinneringen zijn

persoonlijk, maar hij geeft toe dat hij waardevolle

aanvullende informatie van zijn drie

jongere broers kreeg. Hij noemt als voorbeeld

het hoofdstuk over de dierentuin. Dierentuinen

bevonden zich destijds vooral op liederlijke

afstand van zijn woonplaats Winterswijk. Ja

in Tropisch Oosten kon je vogeltjes kijken en er

waren twee beren, maar dat kan er ook één zijn

geweest. En veel actie zat er niet in het beest.

Dolf levert zijn hoofdstuk over het dierenrijk in

bij broer Jan, die de eindredactie doet. En dan

voelt de eindredacteur zich genoodzaakt zijn

broer tot de orde te roepen. Hoe komt hij erbij

dat huize Ruesink altijd verstoken is gebleven

van huisdieren? Terwijl Dolf zich er niets van

kan herinneren, blijkt dat er bij de Ruesinks

door de komst van een kanarie wel degelijk

gezinsuitbreiding op dat vlak is geweest.

Het vogeltje heette heel toepasselijk Pietje.

Een aanvulling van niet al te grote importantie

zou je zeggen. Tot Dolf aan zijn broer vraagt

hoelang het beestje heeft geleefd. Schokkend

antwoord: vermoord door de vooruitgang. In

de strijd tegen insecten lanceerde Shell in 1963

de vaponastrip. Een kanariegele reep plastic

ter vervanging van de onsmakelijke klevende

vliegenstrip, waar de beestjes tegenaan vlogen

om daarna nooit meer aan het leven te kunnen

deelnemen. Die vaponastrip oogde veel

hygiënischer. De vliegen en muggen vielen

gewoon dood op de grond. Maar vogeltjes in

kooitjes gingen er ook mee van hun stokje.

Feest der herkenning

Voor babyboomers is het boek een feest der

herkenning. Foto’s van verdwenen objecten als

kolenkachels, bakelieten telefoons, gasgeisers

en mattenkloppers. Televisieprogramma’s als

Pipo de Clown, Swiebertje. Dolf schrijft erover.

Over de tijd dat iedereen nog rookte en je

televisie keek bij de buren. Hij vertelt dat hij de

destijds zeer bekende controversiële Sjef van

Oekel naar Winterswijk liet komen. Hij haalt

de artiest zelf van de trein en nodigt hem uit

in het ouderlijk huis waar hij een kopje koffie

drinkt onder het theatraal uitroepen dat dit

met afstand de smakelijkste koffie is die hij

ooit nuttigde. Maar daarvoor was Van Oekel

al over de drempel gestruikeld roepend: waar

heb dat nou voor nodig?

.61

Een van de grootste klussen voor Dolf was het terugbrengen van de honderden verzamelde foto’s tot die het boek wel haalden. Gelukkig is de foto van

Dolfs militaire paspoort bewaard gebleven voor de lezers. Daarmee is het bewijs geleverd dat Dolf Ruesink in 1975 behoorlijk op Ad Visser leek, van Top Pop.


REPORTAGE. RAW MILK COMPANY

Rauwpower:

.62

ZUIVEL

VOOR HET

LEVEN

Tijdens de wintermaanden

kan uw gezondheid wel

wat extra ondersteuning

gebruiken. Verkoudheid,

vermoeidheid en infectieziektes

liggen nu eenmaal

sneller op de loer tijdens

lange, koude, donkere dagen

waarin u veel binnen bent

met de ramen dicht, dan

in de lente, wanneer

u meer naar buiten gaat.

Om het immuunsysteem te versterken, vaart de een

wel bij extra fruit, de ander bij voedingssupplementen.

Wat is goed voor u als u liever niet voor

dat laatste kiest en u beschermende voedingsstoffen op een

natuurlijke manier uit uw voeding wilt halen?

We lazen in reviews dat het dagelijks drinken van kefir,

gemaakt van rauwmelkse zuivel, energie geeft, een rustige

werking heeft op de spijsvertering, een positieve bijdrage

levert aan de mentale gezondheid en huidklachten en darmklachten

vermindert. Tonny Mulder van Raw Milk Company

in De Lutte vertelt ons meer over rauwmelkse producten.

‘Melk bevat van nature eiwitten, gezonde vetten en vele goede

vitaminen (A, B1, B2, B6, B12, D, K2 en foliumzuur) en mi neralen

(calcium, fosfor, magnesium en zink). Als melk geen

bewerkingen ondergaat, blijven alle functionele voedingsstoffen

behouden en worden de goede bacteriën in de melk

niet gedood. De goede bacteriën in rauwmelkse zuivel zorgen

ervoor dat ziekmakende bacteriën minder snel kunnen

// Tekst

CARMEN LUTTIKHUIS

// Fotografie

BRIT WILLEMSEN /

RAUWPOWER

ke fi r

groeien in de darmen. De goede bacteriën

in yoghurt, zoals Lactobacillus acidophilus,

zorgen voor een goede darmflora en helpen

bij de vertering van lactose. Door de lange

fermentatietijd worden de melksuikers door

de bacteriën omgezet in melkzuur. Dat maakt

dat bij veel mensen rauwe zuivel makkelijker

verteerbaar is.’

‘De melk die we voor onze rauwmelkse producten

verwerken, komt van biologische boerderijen

uit de buurt, uit De Lutte en Denekamp.

Het voer dat de koeien daar krijgen, heeft invloed

op de kwaliteit en de smaak van de melk. Zo

krijgen de koeien vers gras van een kruidenrijk

grasland, en dat proef je, en op de boerderijen

wordt geen antibiotica gebruikt. Melk van deze

koeien bevat ontstekingsremmende vetzuren die

ontstaan bij de vertering van het gras. De melk

wordt door ons altijd vers opgehaald. Als de koeien

gemolken zijn, is de melk binnen een uur bij

ons in een van de ketels in onze zuivelfabriek.’

• Biologisch

• GRASGEVOERD

• Antibioticavrij

In onze zuivelfabriek produceren we kefir,

oerkefir, yoghurt, kefir-hangop, yoghurt-hangop

en labneh, een heerlijke roomkaas. Die producten

hebben het merk Rauwpower en worden in heel

Nederland verkocht in biologische winkels,

delicatessen zaken en in onze boerderijwinkel

Melk & Honing in De Lutte. In Twente zijn onze

producten ook bij diverse supermarkten te koop.

.63

rauw

power

IN RAUWE MELK ZIT POWER.

OM DIE POWER TE BEHOUDEN

VERWERKEN WIJ MELK

ZONDER DEZE TE VERHITTEN.

Wij FERMENTEREN MELK

DIRECT VAN DE KOE, VEILIG

EN LANG. IN RAUWPOWER

ZUIVEL ZITTEN LEVENDE

BACTERIËN EN GISTEN.

BIOACTIEVE EN FUNCTIONELE

VOEDINGSSTOFFEN ZOALS

VITAMINEN, ENZYMEN EN

EIWITTEN BLIJVEN ZO INTACT.

‘Rauwmelkse zuivel is voor iedereen die houdt van

zuivel zoals die hoort te smaken, vol en romig. En

voor iedereen die de voorkeur geeft aan natuurlijke,

onbewerkte, lokaal en kleinschalig vervaardigde

voeding.’

DE WINKEL BIEDT EEN RUIM ASSORTIMENT BIO-

LOGISCHE VERS- EN DROOGWAREN ZOALS VLEES,

RAUWMELKSE KAAS, GROENTE, FRUIT, EIEREN, THEE,

CHOCOLA, EN NATUURLIJK MELK EN HONING.

DE RAMEN VAN DE WINKEL BIEDEN ZICHT OP HET

PRODUCTIEPROCES VAN DE RAUWMELKSE ZUIVEL.

Levende zuivel

zuivel voor het leven

www.rawmilKcompany.nl

BOERDERIJWINKEL MELK & HONING

BEUNINGERSTRAAT 12

7587 LD DE LUTTE

TELEFOON: +31(0)541 299872

WWW.RAWMILKCOMPANY.NL


NIEUW AANBOD RELAXSTOELEN!

HOGE KWALITEIT, DIRECT LEVERBAAR

OP ALLE ACTIE STOELEN

.64

50% KORTING

DE GROOTSTE EN GOEDKOOPSTE IN RELAXSTOELEN

OPENINGSTIJDEN

Maandag

Dinsdag - woensdag

Donderdag

Vrijdag

Zaterdag

13.00-18.00 uur

10.00-18.00 uur

10.00-18.00 uur

10.00-18.00 uur

10.00-17.00 uur

20 zilver magazine

COLUMN. JOAN KOENDERINK

Column

Joan Koenderink

Rijangst

In mijn jongere jaren ben ik niet bepaald gestimuleerd mijn rijbewijs te halen. ‘Onzin’, riep mijn

vader. ‘School, werk en hockeyclub zijn om de hoek, je hebt een fiets, lopen is gezond en openbaar

vervoer bestaat niet voor niets.’

Op dertigjarige leeftijd alsnog aan rijlessen

beginnen, resulteerde in een nare en kostbare

lijdensweg. De theorie bleek niet moeilijk, de

praktijk al snel geen succes. De eerste rijles viel

tegen. De daaropvolgende 51 lessen ook. Mijn

rijinstructeur knipoogde weliswaar vaak naar

mij, maar moest nog vaker stevig ingrijpen

om sterfgevallen te voorkomen en mijn diepgewortelde

hoogtevrees kreeg er een broertje bij:

rijangst.

Kreeg ik aanvankelijk nog louter paniekaanvallen

van snelwegen en vrachtwagens, al snel waren

kruisingen, rotondes, fietsers, verkeersborden,

wegwerkzaamheden en zelfs lantaarnpalen ook

reden om het zweet in de bilnaad te doen gutsen.

Er volgden vele helletochten en de enige reden om

niet in tranen uit te barsten, was dat zelfs ik wist

dat ruitenwissers zich alleen aan de buitenkant

van een voertuig bevinden. Na veel gemiste

zijstraten, mislukte hellingproeven en optrekken

in z’n twee mocht ik eindelijk afrijden. Mijn vader

kocht op voorhand vast een bos bloemen want:

‘Alle idioten kunnen autorijden’. Ik behoorde

helaas niet tot die categorie. Tijdens mijn examen

liep er een koe op de snelweg, wat resulteerde in

bizar handelen mijnerzijds, en bij terugkomst

bij het examencentrum parkeerde ik de auto in

de heg. ‘Gezakt’, luidde het vonnis. En ik zakte

nog drie keer. Tenslotte kreeg ik een vrouwelijke

examinator toegewezen die, na wederom een

verre van foutloos rondje chaufferen, mijn hand

vastpakte, me diep in de ogen keek en met de

woorden: ‘Als jij mij nou belooft in het vervolg

niet meer met 60 km door een woonwijk te willen

rijden, heb ik er alle vertrouwen in’, liet weten

dat ik geslaagd was. Mooi. Had er tenminste nog

iemand vertrouwen. Ik was het niet.

Toch kwam er een Peugeotje. Het apparaat stond

letterlijk en figuurlijk te stralen voor mijn huis.

Dusdanig lang dat de accu het begaf. Ik wilde

wel rijden, maar durfde niet. Mijn angst groeide

met de dag en tegelijkertijd groeiden geraniums

uit de rubbers van mijn autoramen en weelderig

mos in het dashboardkastje. APK-keuringen

zorgden voor slapeloze nachten, want om je auto

te laten keuren, moet je wel eerst naar die garage

rijden. De garagehouder dacht aanvankelijk dat

ik de keet bedonderde, geknoeid had met de

kilometerteller. Zijn advies: ‘Verkoop die kar

toch!’ Gelukkig had ik een fiets, was lopen gezond

en… wel eens met een enthousiaste labrador aan

je rechterhand en een koffer in je linkerknuist

met het openbaar vervoer naar Ameland gereisd?

Nee? Dat doet een mens één keer en harkt dan

alsnog alle moed bij elkaar, plakt een TomTom

tegen de voorruit, spreekt een hogere macht aan

en rijdt met een bang hart in het lijf en een blije

hond in de kofferbak ‘gewoon’ van Enschede naar

Holwerd. Jong niet geleerd is oud toch gedaan!

Verkoop die kar toch? Nee, ik hou ‘m nog even.

Tot ik op leeftijd ben. Dan pas verkoop ik die

kar. Schijn je goudgeld voor te krijgen als je er

‘van een oud vrouwtje geweest’ bij vermeldt?

Als ik in mijn achteruitkijkspiegel kijk, zie ik dat

ik al een flink eind op weg ben. Als ik op mijn

kilometerteller kijk, zie ik dat ik met mijn 22.149

afgelegde kilometers in 20 jaar nog verwijderd

ben van een Max Verstappen status. Natuurlijk

hoop ik ooit mijn 75e verjaardag te mogen vieren.

Uitkijken naar het omstreeks die tijd verplicht

ondergaan van een rijgeschiktheidstest doe ik

dan weer niet.

Joan Koenderink

Joan Koenderink. Inmiddels

50-jarige geboren en getogen

Tukker. Woont samen

met haar hond Charlie in

Enschede en zou nergens

anders willen wonen (nou

ja... op Ameland misschien).

Schrijft uit haar eigen leven

gegrepen teksten: columns

voor alle leeftijden.

Is ooit voor Zilver Magazine

benaderd door ex-hoofdredacteur

Zilver Magazine

Gijs Eijsink die ze in haar

bewogen hockeyverleden

heeft leren kennen en

waarvoor ze destijds menig

zondagavond op de sportredactie

van de Twentsche

Courant heeft gewerkt.

.65


INTERVIEW. DRIE GENERATIES GRÖNEFELD

DRIE GENERATIES HORLOGEMAKERS

ONDER DE PLECHELMUSTOREN

.66

GRÖNEFELD

Begin 2021 verhuizen Oldenzalers Bart en Tim Grönefeld hun bedrijf Horological Brothers

naar het voormalige VVV-pand aan het Plechelmusplein, midden in het centrum van

Oldenzaal. Een passender locatie voor de derde generatie Grönefeld-horlogemakers is er

eigenlijk niet. Het gemeentelijk monument uit 1886 ligt tegenover de Plechelmustoren, waarvan het

uurwerk al meer dan 100 jaar door de familie Grönefeld wordt beheerd. Bart en Tim gingen in het

gebouw naar de kleuterschool.

// Tekst

HARRY MOEK

// Fotografie

BRIT WILLEMSEN / ARCHIEF GRÖNEFELD

Trots

We ontmoeten Netty en Sjef Grönefeld en hun zonen Tim en

Bart in de winkel die nu nog gevestigd is aan de Steenstraat

en die alleen op afspraak open is. Als de Horological Brothers

staan de broers bekend om hun exclusieve herenhorloges,

met de hand vervaardigde, technische hoogstandjes die over

de hele wereld verkocht worden en waarvan verschillende

modellen bekroond zijn met een prestigieuze internationale

prijs. Netty en Sjef zijn er maar wat trots op dat hun

zonen op deze manier invulling geven aan de nalatenschap

van Johan Grönefeld.

Johan Grönefeld aan zijn werkbank

Zwitserland

Netty en Sjef gaven hun zonen na het behalen van hun middelbareschooldiploma’s

de ruimte om hun eigen pad te kiezen en

hun talenten te ontwikkelen. Van jongs af aan waren de jongens

al omringd door klokken en speelden ze regelmatig bij

hun opa in de werkplaats. Netty en Sjef waren dan ook niet

verbaasd dat Bart en Tim allebei kozen voor de Vakschool

Schoonhoven, de opleiding voor juweliers en horlogema kers.

Daar bleef het niet bij. Voor het leren van de finesses van

het vak volgden de jongens een opleiding aan het Zwitserse

Wostep-instituut en deden ze enkele jaren buitenlandse werkervaring

op, onder andere bij het gerenommeerde Renaud et

Papi, een atelier in de haute-horlogerie.

.67

GTM-06

In 1998 keren de broers met een berg ervaring en vakkennis

terug naar Oldenzaal. Ze beginnen voor zichzelf als Quality

Watch Services Netherlands met de assemblage en het onderhoud

voor dure horlogemerken als Audemars Piguet,

IWC en Breitling. Steeds vaker zijn ze op de achtergrond

in hun hoofd bezig met een ambitieuze volgende stap: het

in eigen beheer ontwerpen en vervaardigen van een exclusief,

geavanceerd horloge voor het luxe segment. Dat

horloge komt er in 2008, de GTM-06. Ze maken er twintig

van. De gouden uitvoering kost € 325.000, in platina

is de prijs van het horloge € 385.000. De presentatie

van het horloge is op de Miljonairs Fair in Amsterdam.

Het eerste exemplaar is binnen een uur verkocht. Veel lof en

media-aandacht uit binnen- en buitenland volgen.

Eerbetoon

Als eerbetoon aan hun opa en aan het uurwerk in de

Plechel mustoren voegen Bart en Tim aan hun tweede model,

de One Hertz, het getal 1912 toe aan de naam. Een jaartal

dat niet alleen staat voor het jaar waarin Johan Grönefeld

op 16-jarige leeftijd als horlogemaker begon en zijn zaak in

goud en zilver opende. 1912 is ook het jaar waarin de huidige

klok in de Oldenzaalse basiliek is geplaatst. Het meest

recente model uit de collectie, de kast van de Remontoire,

krijgt de toevoeging 1941, het geboortejaar van Sjef.

Sjef, Netty, Bart en Tim in de winkel

Bart en Tim aan het werk


INTERVIEW. DRIE GENERATIES GRÖNEFELD

.68

Vakman en zakenman

Johan Grönefeld blijft tot zijn overlijden op 78-jarige

leeftijd in de zaak werken. De winkel en werkplaats

zijn dan al zo’n tien jaar in handen van Netty en

Sjef. Ook blijft hij tot late leeftijd als stadsuurwerkmaker

verantwoordelijk voor het uurwerk in de

Plechelmustoren. Sjef: ‘Mijn vader was een bijzonder

goede vakman en zakenman, creatief en

technisch zeer ontwikkeld. Daarmee legde hij het

fundament van de winkel die bekendheid had tot

ver buiten Oldenzaal. Ik heb op alle gebied veel van

hem geleerd. Als klein jongetje mocht ik soms met

hem mee de Plechelmustoren in als de klok onderhoud

nodig had. Die taak heb ik na zijn overlijden

van hem overgenomen en die voer ik nog steeds

uit, ook al ben ik 78.’ Met de keuze van Bart en

Tim voor een horloge-atelier was overname van de

winkel van hun ouders niet aan de orde. Netty: ‘Ik

vond dat jammer, maar ik snapte dat wel’. Sjef: ‘Ik

heb de jongens zelfs dringend afgeraden om de

winkel over te nemen. De tijd en de investeringen

die daarmee gemoeid zijn, konden ze beter steken in

het vervaardigen van hun horloges.’

Precisiewerk

Kan Sjef de finesses van de Grönefeld-horloges

doorgronden? Sjef: ‘Jazeker! De techniek is in wezen

niet nieuw, die vind je zelfs terug in het uurwerk

van de Plechelmus, maar het is knap hoe de jongens

die techniek hebben ingepast in een horloge.

Het is zo’n precisiewerk. De horloges bevatten zo’n

300 onderdeeltjes.’ Sjef heeft een echte Grönefeld

om zijn pols, het allereerste exemplaar van de

One Hertz. Cadeautje van de jongens? Sjef: ‘Nee,

ik heb hem gewoon gekocht. Het was in de periode

waarin de jongens elke euro nodig hadden voor de

uitbouw van het bedrijf.’

‘ Verreweg de meeste

klanten zijn echte

liefhebbers en

verzamelaars, daar

doen we het voor’

Glitter and glamour

Het Grönefeld-atelier heeft de intentie om door te

groeien naar zo’n twintig medewerkers. Bart richt zich

voornamelijk op techniek en afwerking, Tim voornamelijk

op commerciële en financiële zaken en productie.

Samen zijn de broers eindverantwoordelijk

voor het ontwikkelen van nieuwe modellen. Vader

Sjef verricht regelmatig handen spandiensten. Bart:

‘Met onze groei komt er steeds meer kijken: ontwerp

nieuwe modellen, marketing, klantcontact en beurzen.

We zitten nu al voor anderhalf jaar vol met de huidige

bestellingen. Dat zijn zo’n honderd stuks!’ De nuchtere

Twentenaren kijken door de glitter and glamour van

de wereld waarin ze zich soms bevinden heen. Tim:

‘Onze klanten zijn vaak schatrijk, maar geen mensen

die van gekkigheid niet weten wat ze moeten kopen.

Verreweg de meeste klanten zijn echte liefhebbers en

verzamelaars, daar doen we het voor!’

Vierde generatie?

Het is nog te vroeg om van een vierde generatie in het

bedrijf te spreken. Bart en Tim: ‘Toch bouwen we het

bedrijf uit voor onze kinderen.’ Tims zoon volgt een

opleiding in de fijnmechanica en Barts dochters studeren

commercie en marketing. Tim: ‘En die disciplines

hebben we nodig voor de toekomst!’

De winkel van Grönefeld rond 1920


.69

ZILVER. WINTERWANDELING

Volop afwisseling

in natuurgebied

Duivelshof

.70

Onthaast, beweeg en geniet. Zilver Magazine neemt u mee de natuur in en laat u kennismaken

met de prachtige wandelgebieden die Twente rijk is, zoals natuurgebied Duivelshof tussen

De Lutte en Losser. Jas aan, muts op, goede schoenen aan, koffie in een warmhoudbeker en

aan de wandel!

Ongeveer halverwege aan de doorgaande weg van

De Lutte naar Losser bevindt zich het oude landgoed

Duivelshof met de gelijknamige boerderij.

Het natuurgebied Duivelshof is een gebied waar bossen

worden afgewisseld met heideveldjes, akkers en weilanden.

In 2006 herstelde de huidige eigenaar van het landgoed, de

Vereniging Natuur monumenten, het oude grachtenstelsel

dat als verdedigingsstelsel voor de boerderij diende, waardoor

het water langer in de grachten staat. Tevens is aan de

oostzijde van het landgoed een perceel grasland afgeplagd

zodat heide en bijzondere planten daar weer de mogelijkheid

krijgen om te kunnen groeien.

Voor de duivel niet bang

Over Duivelshof doen mysterieuze verhalen

de ronde. De naam refereert waarschijnlijk

aan een landheer die pachters in

zijn kelder opsloot als ze niet aan hun verplichtingen

konden voldoen. De wandeling

door dit natuurgebied verloopt wat meer

ontspannen door het gebied waar afwisseling

de boventoon voert. Via dicht begroeide

bospaden en bruggen over de kabbelende

beken staat u zo ineens aan de rand van een

heideveld of een weiland.

// Tekst en fotografie

ANNELOES PROSS /

TOURIST INFO DE LUTTE - LOSSER

De wandelroute heeft twee

opties: de korte route van

negen kilometer en de lange

route van veertien kilometer.

Korte route ± 9 km

Lange route ± 14 km

1. Vanaf Tourist info De Lutte de straat oversteken, linksaf

2. Voor de kerk langs en eerste straat rechtsaf (Essenweg)

3. Einde weg rechtsaf (Na plm. 50 meter aan de linkerkant een

dubbelzijdig, kantelbaar informatiebord, achter dit bord is een

faunatunnel die onder de snelweg doorloopt)

4. Over de spoorweg en linksaf de snelweg A1 over

5. Op 3-sprong rechtsaf (Grote Lutterveldweg).

(Het bos en weiland aan de linkerkant heet Grevenmoat. Dit was

vroeger drassig weiland dat door overstroming van de beek,

vruchtbaar werd gemaakt)

6. Op asfaltweg linksaf

(Dit was vroeger de Postweg van Amsterdam naar Berlijn)

7. Rechtsaf bospad in bij bord Landgoed Poortbulten

8. Voor hek linksaf langs bosrand

9. Voor weiland linksaf over grasland

10. Na plm. 40 meter rechtsaf langs rij bomen, over de wei, deze gaat

over in landweg

11. Einde landweg rechtsaf op asfaltweg

(Natuurmonumenten heeft hier een faunatunnel voor klein wild

aangelegd. In dit gebied zijn ook dassen gesignaleerd)

12. Na boerderij met huisnummer 78 linksaf bij bord Duivelshof van

Natuurmonumenten

13. Pad volgen (In dit gebied zijn vaak reeën te zien)

14. Op 3-sprong van wandelpaden rechtdoor blauwe pijl volgen

15. Op volgende 3-sprong rechtsaf, groene pijltje van

Natuurmonumenten volgen

16. Na 3 bruggetjes linksaf (Lange route gaat verder bij punt 19)

Korte route

17. Op grindweg rechtsaf

18. Straat oversteken, langs hek en weg vervolgen

(Ga verder bij punt 26)

Lange route

19. Op grindweg linksaf

20. Op splitsing van wegen linksaf (Bij bord 81)

21. Bij wandelknooppunt S 40 rechtsaf een smal paadje in,

geel/groene pijl volgen

22. Bij wandelknooppunt S 43 rechts aanhouden, pad blijven volgen.

(Het heideveld was vroeger jachtgebied, zie informatiebord)

23. Bij boerderij op driesprong blauwe pijl volgen en direct rechtsaf

het bospad in. (Bij de gracht staat een dubbelzijdig, kantelbaar

informatiebord over het wallensysteem en de naam Duivelshof)

24. Einde bospad door klaphekje, de straat oversteken, weer door

klaphekje en rechtdoor

25. Op puinweg linksaf

Korte en lange route

26. Op 4-sprong rechtdoor (Duivelshofbosweg)

27. Na IJsboerderij ’t Loaboerke rechtsaf (Duivelshofpad)

28. Bij wandelknooppunt S 49 linksaf en vervolgens op

3-sprong rechts aanhouden

29. Bij ANWB paddenstoel nummer 66403 de straat oversteken

en doodlopende weg in

30. Bij wandelknooppunt R 74 rechtsaf

31. Einde pad linksaf over de snelweg A1 direct weer linksaf

voor spoorbaan

32. De spoorweg over en direct rechtsaf (Fleerderhoekpad)

33. Bij wandelknooppunt R 64 rechtdoor

34. Rechtsaf Fleerderhoekpad blijven volgen.

(U komt langs de Mariakapel; dit is een zogenaamde Lourdesgrot.

Zij werd gebouwd om als één van de rustpunten te dienen in

de processies die werden gehouden in het Kerkebos)

35. Bij de kerk linksaf naar eindpunt Tourist info De Lutte.

Wij wensen u een prettige wandeling.

U wandelt op eigen risico.

Meer wandelingen in dit prachtige gebied vindt u op

visitdeluttelosser.nl

.71


in het

SPORT. KEES, EDDY & KICK

.72

Voor

eeuwig in

het rood

Om aan te geven dat de oud-voetballers Kick van der Vall, Eddy Achterberg

en oud-trainer Kees Rijvers voor altijd verbonden zullen zijn met FC Twente

staat hun beeltenis op niet te missen wijze bij de Grolsch Veste. ‘We hadden

de tranen in de ogen.’

‘het zal toch

niet…’

Zal de datum 31 oktober 2020 de voetbalgeschiedenis ingaan als de dag

dat FC Twente met 5 – 1 won van PEC Zwolle? Welnee. Winnen doet

FC Twente bij thuiswedstrijden wel eens vaker. En het was een wedstrijd

die vanwege de corona maatregelen nog zonder publiek gespeeld moest worden

ook. Nee, een veel belangrijker moment had plaats voor die wedstrijd begon. Toen

werden de enorme portretten onthuld van drie mannen die van onnoemlijk veel

belang voor de club zijn geweest: Kees Rijvers, Kick van der Vall en Eddy Achterberg.

Alleen oud-trainer Kees Rijvers (94) wist van het eerbetoon. Maar die kon er die

middag niet bij zijn. De voetballers Kick van der Vall (74) en Eddy Achterberg (73)

wisten van niks. Ze waren naar het stadion gekomen om het portret van Kees Rijvers

te onthullen. Ze hadden geen argwaan dat hun echtgenotes deze middag mee waren

gegaan naar die onthulling. Deden ze anders nooit, maar wel gezellig natuurlijk.

// Tekst

TON OUWEHAND

// Fotografie

EBO FRATERMAN

rood

Code rood

Een gaaf staaltje manipulatie van de jongens van Vak P. leuk was als ik dat samen met Kick zou doen. Kees heeft

Ze waren al maanden bezig het stadion op te knappen. ons tenslotte allebei in 1967 naar FC Twente gehaald.

Het moest er roder gekleurd zijn dan ooit. En ze vonden Onder Kees zijn onze namen gevestigd.’

dat Kees Rijvers een permanente plek aan de buitenkant

van het stadion moest krijgen. Ze vroegen Eddy of hij En zo trokken de mannen op een winderige zaterdagmiddag

contact kon leggen zodat Kees bij de onthulling aanwezig

een doek van een pilaar waarop op artistieke wij-

was. ‘Ja dat wilde ik wel. Ik heb altijd heel goed ze een enorme weergave stond van trainer Kees Rijvers.

contact gehouden met Kees. Ik noem hem mijn tweede Ze dachten dat hun taak erop zat. Maar ze werden

vader. Hij woont in Breda, maar zijn dochter heeft een gevraagd naar een andere pilaar te lopen. Ze waren

huisje in Hardenberg. Daar zou hij kunnen verblijven, er toch. De beeltenis van Kick van der Vall kwam te

hoefde hij niet op een dag heen en weer te rijden.’ voorschijn. Achterberg dacht bij zichzelf ‘het zal toch

De afspraak was gemaakt. Maar code rood dat tot dan niet…’.

toe alleen aan FC Twente was voorbehouden, ging voor

de hele regio gelden. Niet noodzakelijk reizen werd Kick en Eddy zijn trots op hun plek aan de buiten kant

sterk afgeraden en Rijvers besloot dat het beter was om van het stadion. Kees Rijvers ook, al heeft hij alleen

niet naar Enschede te komen. Eddy Achterberg: ‘De de foto’s nog maar gezien. Hij komt kijken als corona

jongens van Vak P vroegen of ik dat portret van Kees voorbij is.

wilde onthullen. En ze zeiden dat het misschien wel

.73

Eddy Achterberg (73) en Kick van der Vall (74) in ‘hun’ stadion

‘We hadden

de tranen

in de ogen’


ZILVER. GEDICHT

.74

// Fotografie

EDDY OUDE VOSHAAR

// Gedicht

THEO VOSSEBELD

Snee

Schuun

duur de beume

vealt boetn n snee

as bleuiselblad

bi-j weend

oet de loch

t Wolkt

oaver t dak

in vlaagn

en daalt

.75

De natte groond

wier witter

Duur t hoolt

trekt wolkn

de weare oaver

de wiedte in

n Witn bos

is liek de loch

doarginds


SMARTPHONE

DEAL

Fysic F101

4G

Smartphone

Iphone 7

32 GB

refurbished

de Zilver Smartphone Deal bestaat uit:

• telefoon

• abonnement op het KPN-netwerk

• inclusief bellen in Europa

• 4 GB data per maand,

ook te gebruiken in de hele EU

Optioneel:

• hoesje

• beschermglas

• autolader

voor € 2,00

extra per maand

Inclusief thuis geleverd en

half uur uitleg van de telefoon

Wilt u meer info over of gebruik maken van deze

Zilver-smartphonedeal? Bel dan met 06-13008040

of mail naar t.gervink@lammerink-groep.nl

voor

€27,50

per maand

COLUMN. THEO DE ROOIJ

Column

Theo de Rooij

Fakebook

Marian in ik zitten in een spannende woningtransitie.

Drieënzestig zijn we en we bewegen

onszelf richting pensioen. Corona heeft mijn

agenda leeg geveegd.

Mijn cv zal dit jaar gevuld worden met ruim 1.300 km. hardlopen

en 3.500 km. fietsen. Maar daar kom je als zestigplusser

niet ver meer mee. We denken na over ons leven als vijfenzestigplusser

en stellen vast dat huis en tuin steeds groter zullen

worden, de berg spullen die we verzameld hebben steeds hoger

en de energiebalans onherroepelijk terugloopt. Tijd om voor

te sorteren, te ontspullen en comfortabeler en overzichtelijker

te gaan wonen. Weg met die dozen jarenlang onaangeroerde

trofeeën, wielerboeken, paperassen en parafernalia. Ruimte!

Momenteel lees ik het boek De grote dataroof van Christopher

Wylie. Een onthutsende beschrijving van de manipulatie van de

Amerikaanse presidentsverkiezingen en het Brexit-referendum

in 2016 door Cambridge Analytica. Russische dubieuze krachten

en een Facebook-datalek speelden een zeer bedenkelijke rol.

Ik was ooit Facebook-fan en beschik over bijna 5.000 ‘vrienden.’

Mijn op Facebook gedeelde columns halen sinds kort met

moeite enkele tientallen likes, veelal dezelfde personen. Soms

plaats ik op Instagram, ondertussen óók Facebook, stemmige

plaatjes, gemaakt tijdens een Sallandse Heuvelrug hardlooprondje,

met toevoeging van #hardlopen en #trailrunning.

Sindsdien verschijnen er op mijn tijdlijn onder de noemer

van de twee hekjes bloedmooie jonge vrouwen, gekleed in

strakke sportieve kleding. Alsof er geen ouwe grijze diesels

zoals ik hashtaggend hardlopen of trailrunnen.

De algoritmes maken mijn wereld steeds enger.

Voormalig profwielrenner en tot op de

dag van vandaag in geest en activiteit

overtuigd sporter. ‘Goed voor jezelf

zorgen betekent dat je ook voor een

ander het verschil kunt maken.

Verantwoordelijkheid nemen voor

jezelf is de enige manier om de grote

pro blemen van deze tijd op te lossen.

Deze filosofische instelling komt vaak

terug in mijn columns.’

.77

Ook die meuk moet ik maar eens gaan opruimen. Ruimte!

Theo de Rooij


GESCHIEDENIS. HERKOMST TUKKER

// Tekst

ENNE KOOPS

// Foto heikneuter

JOE PELL

Herkomst van de

geuzennaam

// Foto Hilgenbergkapelle

WIKIPEDIA

voor Twentenaren

.78

De benaming ‘Tukker’ voor

een inwoner van de Twente

is bij nagenoeg iedereen wel

bekend. Twentenaren koesteren

de aanduiding Tukker als een

geuzennaam. Maar waarom

wordt een Twentenaar eigenlijk

een Tukker genoemd? Als

antwoord op deze vraag doen

meerdere theorieën de ronde.

Omstreeks of kort na de Tweede Wereldoorlog stelde de onderzoeker

dr. Herman L. Bezoen (1908-1953) in het artikel

‘Tukker: voor de Twent een geuzennaam’ (1949) het volgende:

…omstreeks 1900 was ‘Tukkers’ voor de jongens uit Twente reeds

populair op de katholieke seminaria. Trouwens ook nu nog zijn het de

katholieke Twenten die zich gaarne zo noemen, al wordt de naam ook in

de overige delen van Twente steeds gewoner.

Tukkeren: mank lopen of bedachtzaam zijn

Echt vleiend was de benaming Tukker aanvankelijk niet. Volgens een

veelgehoorde lezing slaat de term op gehandicapte inwoners van Twente

die vroeger de gewoonte hadden om op bedevaart naar het Duitse

Stadtlohn te gaan. Mensen uit Twente die gebreken hadden aan hun

benen, banjerden de grens over in de hoop genezen te worden. Om deze

redenen zouden de Duitsers, die wij later weer moffen gingen noemen,

de passanten daarom rond 1870 al ‘tukkers’ genoemd hebben, als een

soort scheldwoord. Deze naam was ontleend aan een toenmalig werkwoord:

‘tukkeren’, wat mank lopen betekende. De stoet strompelde

namelijk voorbij…

Hilgenbergkapelle Stadtlohn

Tukkeren kan ook talmen, dralen, aarzelen of afwachten beteken, zo luidt

een andere mogelijke verklaring. Deze houding van ‘de kat uit de boom

kijken’ geeft de aard van de Tukker weer. Tukkers zijn in deze optiek

bedachtzaam en rustig. Liep een slaperige Tukker met zijn of haar handen

in de zakken? Weer een andere uitleg verwijst naar het woord ‘tuk’,

dat ‘broekzak’ betekent. De Tukkers zouden vooral veel met hun handen

in de zakken gelopen hebben, aldus deze verklaring. Tukkers zouden

rustige lanterfanters zijn, slapende oosterlingen (die vaak een ‘tukkie’

doen), slenterende en slome mensen. Deze verklaring klinkt leuk, maar

lijkt wel erg ver gezocht.

‘heikneuter’,

een term die ook

wel spottend

gebruikt wordt

voor boerenpummel

Afkomstig van een heidevogeltje: de heikneuter

Een derde populaire etymologische uitleg is volgens veel taalkundigen het

meest voor de hand liggend. In Oost-Nederland leefde op de heide een bijzonder

vogeltje, die bekendstond als de kneu of heikneuter. In vakjargon

heette dit vogeltje Fringilla of ook wel Acanthis Cannabina. Een prachtige

naam, maar ‘kneu’ is natuurlijk iets gemakkelijker uit te spreken. Het betrof

een vinkensoort die in Oost-Nederland zelf ‘tukker’ genoemd werd. De relatie

met heikneuters is snel gelegd: feitelijk betekent Tukker ‘heikneuter’, een term

die ook wel spottend gebruikt wordt voor boerenpummel, een op de heide

levend keuterboertje. Reeds omstreeks 1900 werd de term, zoals gemeld, al

door Twentenaren – met name van katholieke huize – dankbaar gebruikt als

geuzennaam.

De Engelse wolindustrie als optie

De herkomst van de naam Tukker kan ook in een andere hoek gezocht worden.

Het kan verband houden met de toegenomen welvaart als gevolg van opleving,

modernisering en industrialisering van de Twentse textielindustrie, die te

danken is geweest aan twee Engelsen die daartoe naar Twente zijn gehaald. Zij

waren textieldeskundigen uit het Engelse Bolton, waar de textielindustrie aan

Tuckerstreet plaatsvond en ‘tucker’ nog steeds het vak aanduidde voor het verwerken

van wol (in andere delen van Engeland heette dit beroep ook wel fuller).

De naam Tukker heeft historisch gezien dus alleen met Twente te maken, omdat

het een beroepsnaam is uit Engeland die ook een familienaam werd en

met de textielindustrie te maken heeft. Ze is door de regionalisten in Twente

pas aan het begin van de 20 ste eeuw gekozen als geuzennaam voor de Twent.

Tukker gold, ten slotte als afsluiter, ook als begrip om een hoeveelheid vloei stof,

zoals olie, mee aan te duiden. Delpher leert dat de term in deze zin gebruikt

werd in Nederlands-Indische kranten. Drie tukker olie stond voor een bepaalde

hoeveelheid olie. Maar ook dit verklaart de tukker als Twentenaar niet.

De meest logische verklaring?

Lastig te zeggen...

De meest logische verklaring lijkt het verhaal

over het heidevogeltje te zijn. Maar

niet uit te sluiten valt dat de theorie van de

heer Tukker over de Engelse wolindustrie

de verklaring is. Of is er – zoals Martin ter

Denge stelt – een relatie met de het Twentse

woord ‘tukkeren’ als bedachtzaam zijn? De

meningen blijven uiteenlopen, de consensus

ontbreekt, zoveel is wel duidelijk.

Dit artikel schreef

Enne Koops voor het

online geschiedenismagazine

Historiek.net.

Als u zich op hun nieuwsbrief

inschrijft, ontvangt

u wekelijks een lezenswaardige

nieuwsbrief met

verhalen over historische

gebeurtenissen, personen

en onderwerpen.

.79


COLUMN. PAUL ABELS

.80

// Fotografie

EDDY OUDE VOSHAAR

MEMENTO

MORI

Wat zag de Losserse fotograaf

Eddy Oude Voshaar, wat zien wij?

Een stuk prikkeldraad, getordeerd, in close up gefotografeerd.

Peuntdroad. Stacheldraht. Barbed wire. Heel gewoon.

Met ragfijn spinrag eroverheen. Er hangen minuscule regenof

dauwdruppeltjes aan. Ook heel gewoon. De gemene punt

van het puntdraad steekt omhoog, als een wijsvinger, met

vier andere vingers ernaast en ook een schuine duim. Eén

vinger te veel, maar dat moet kunnen in de kunst. Die verticale

wijsvinger lijkt te waarschuwen: pas op. Misschien zelfs

wel heel bijbels, Spreuken 11-27 bijvoorbeeld:

‘ Wie het goede nastreeft, zoekt

welgevallen, maar wie het kwade

najaagt, die zal het overkomen’

En dan, aan de onderkant van het draad, zien we iets wat

niet helemaal duidelijk is. Is het een insect, doodgevlogen,

leeggezogen in het spinnenweb? Een sluipwesp of een andere

geleedpotige?

.81

Er is iets wat mij onmiddellijk frappeerde aan deze foto.

Klein en onopvallend, maar ik vraag er toch gaarne uw aandacht

voor. Bloed. Zit er bloed op dit prikkeldraad, aan de

rechterkant? Zo ja, hoe komt dat bloed daar? Niet van het

insect. Sluipwespen hebben geen bloed. Is het boerenbloed,

van een Losserse agrariër wellicht of van een Losserse jongere

die aangeschoten tegen het prikkeldraad aan is gefietst?

Ik zou het kunnen vragen aan Eddy Oude Voshaar. Ik doe

dat echter niet, want straks komt hij met een verklaring die

zo mogelijk nog prozaïscher is dan de mijne. Dat zou zonde

zijn. Laten we geloven dat de fotograaf hier een complex

drama in pocketformaat heeft vereeuwigd. Romantische

kunst. Leven, dood, eeuwigheid, lijden. Een Memento Mori.

Paul Abels


INTERVIEW. TON SCHOPMAN

l

Ton Schopman:

‘werken

tegen de

natuur

heeft

geen zin’

.82

// Tekst

ASTRID OLDE OLTHUIS

// Fotografie

BRIT WILLEMSEN

Wie het Kalheupinkpark binnenkomt, kan zich met een beetje fantasie goed voorstellen hoe de

rijke Twentse textielfamilie Gelderman op hun landgoed aan de rand van Oldenzaal woonde. De

scheiding met de bewoonde wereld wordt psychologisch gemarkeerd door de Engelse tuinmanswoning

met uitzicht op de twee lieflijke vijvers ‘de appel en de peer’. Hier en daar wandelaars

en mensen op een bankje. Een schichtig eekhoorntje verschuilt zich achter een van de monumentale

bomen van het 20 hectare tellend landgoed. Een alledaags tafereel voor parkbeheerder

Ton Schopman. Op deze prachtige herfstdag is hij met zijn mini-tractor in de weer om het staartje

van de herfst op te ruimen en veegt hij de laatste bladeren van 2020 bijeen.

Iets van dat kunstje kon ik wel

In Lonneker stond 61 jaar geleden zijn wieg. Hij

groeide op met twee broers en twee zussen op de

boerderij. ‘Ik was altijd buiten’, blikt Schopman

terug op die tijd, ‘als 4-jarige had ik al een eigen

tuintje. Mijn vader stimuleerde dat. Hij was een

echt buitenmens. Naast het boerenbedrijf onderhield

hij ook nog eens een park in Enschede.

Op fulltime basis. Er was dus altijd werk. En

van ons werd al op jonge leeftijd verwacht dat

je de handen uit de mouwen stak. Na schooltijd

werden we bijvoorbeeld de stal ingestuurd om

die uit te mesten.’ Die praktische aanpak paste

bij hem. Tegen zijn zin werd hij naar de mavo

gestuurd, terwijl zijn voorkeur uitging naar de

tuinbouwschool. ‘Alles wat kroop, liep, vloog,

heeft mijn interesse.’ Toen hij 16 was, overleed

zijn vader. Schopman runde op die jonge leeftijd

de boerderij nog een tijdje, maar merkte al gauw

dat dat geen haalbare kaart was. Ruim elf jaren

werkte hij in de Oldenzaalse horeca en nog eens

zeven jaar in de open overslag. Deeltijd was hij

klusjesman bij een reclamebedrijf en werkte hij

op een zorgboerderij. Via via kwam hij in 2007

in het Kalheupinkpark terecht. ‘Of ik een opleiding

had op tuingebied vroegen ze, nou, nee,

maar bij de zorgboerderij had ik wel twee kleine

landgoederen aangelegd. Iets van dat kunstje kon

ik wel. Ik stelde voor: ik laat zien wat ik kan en

dan kijken we later of we iets voor elkaar kunnen

betekenen.’

andgoed

Nooit naar het werk

En zo geschiedde. Het Kalheupinkpark werd zijn domein.

Schopman begon voor 1,5 dag per week om in

de voetsporen van zijn voorganger te treden en na

diens vertrek doet hij de tuinwerkzaamheden in zijn

eentje. ‘Ik werk altijd alleen, maar het is geen eenzaam

beroep. Het park loopt vol met mensen, vooral in deze

tijd. En bij grotere projecten, zoals nu we een deel van

het bos revitaliseren, schakel ik de hulp van professionals

in.’ Hij houdt zich bezig met alles wat voorbij

komt: van maaien tot snoeien en al het denkbare wat

bij tuin- en parkonderhoud komt kijken. ‘Ik heb geen

vaste planning. Werken met de natuur is altijd verrassend.

Ik zie wel wat de dag brengt. Tegen de natuur

werken heeft geen zin. Daarmee maak je het jezelf

alleen maar moeilijk,’ filosofeert hij, ‘ik zie het ook

meer als hobby. Mijn kinderen zeggen altijd: Pa, je

zegt nooit dat je naar je werk gaat, maar naar het park’.

‘ Pa, je zegt

nooit dat

je naar je

werk gaat,

maar naar

het park’

Steeds toegankelijker

Het landgoed Kalheupink bestaat uit een gedeelte

bos, weilanden en een groot, in Engelse stijl vervaardigd

aangelegd, park. Gecultiveerde wandelpaden,

geflankeerd door de veelvuldige aanwezige bankjes,

worden afgewisseld met groene grasvelden die

regelmatig bezet worden door yogaklasjes of fanatieke

buitensporters. Zo nu en dan zijn er culturele

activiteiten. Ton Schopman leidt er graag groepen

mensen rond om hen mee te nemen naar de tijd van

de oorsprong toen het park in 1864 werd aangelegd

door tuinontwerper Dick Wattez en twee jaar later

de Geldermans er kwamen te wonen. Maar ook naar

het jaar 1913 toen de tuinarchitect Leonard Springer

er zijn Engelse sausje overheen goot. In 1920 kwam

het park in handen van de Gelderman Stichting met

als hoofddoel het in stand houden van het park.

‘Gelukkig maar,’ beschouwt Schopman, ‘zo is het

park een goede toekomst beschoren. Je ziet elders

genoeg parken die verpauperen omdat er geen geld

is. Hartstikke jammer.’ Tot eind jaren vijftig woonde

er een Gelderman op het park. Na haar vertrek werd

het er toegankelijker en mochten mensen meer

gebruik maken van het park. En dat werd ook veelvuldig

gedaan.’

Mensen laten genieten van de natuur in zijn park is wat

Ton Schopman het liefste doet. ‘Ik merk dat mensen het

respecteren dat ze hier mogen zijn. Ik zie dat ze elkaar

erop aanspreken als er iets gebeurt dat eigenlijk niet

hoort.’ Zoals het er nu voorstaat, gaat zijn pensioen in

bij het bereiken van zijn 67 e levensjaar. ‘Gelukkig duurt

dat nog even. Ik zou wel graag langer door willen. Als

mijn gezondheid het tenminste toelaat.’ Hoe lang hij

ook door blijft gaan, tot die tijd blijft het Oldenzaals

Kalheupinkpark het domein van Ton Schopman.

.83


“Alsof we bij je op

de bank zitten”

Het nieuws van TV Oost met Daniel Godinho

Veiga en Monique Sleiderink.

Hij heeft Braziliaans temperament en zij is een nuchtere

Twentse. Beide presentatoren geven dan ook een heel eigen

gezicht aan het nieuws van TV Oost. Toch hebben Daniel

Godinho Veiga en Monique Sleiderink dezelfde drive en

passie: het nieuws nóg dichter bij de kijker brengen. “Alsof

we bij je op de bank zitten.” Een dubbelinterview over de

passie voor hun werk en het gevoel bij de feestdagen.

Daniel, wat heb jij met nieuws?

“Poeh. Ik weet eigenlijk niet anders dan dat ik van kinds af

aan interesse had voor nieuws. Dat begon vooral te groeien

in groep 8, toen in hetzelfde schooljaar de aanslagen waren

in Amerika en Pim Fortuyn werd vermoord. Twee onderwerpen

waar we in de klas over doorpraatten en waar ik bij

thuiskomst eigenlijk nog veel meer over wilde weten. Ik wist

ook al heel vroeg dat ik in de journalistiek wilde werken, dat

was nooit een vraag.”

(advertorial)

verslag van Heracles Almelo-RKC. Zo extreem als dit jaar heb

ik het nog niet meegemaakt, maar voor mij is die afwisseling

heel belangrijk. En uiteindelijk ben ik ook ambitieus en wil ik

graag elke keer weer mijn grenzen verleggen. Volgens mij is

dit een mooi moment om dat in het nieuwe jaar ook met

Thuis in Overijssel te gaan doen!”

Maar jij vaart ook wel bij die afwisseling, toch?

Monique, stellig: “Zeker! Ik doe heel veel verschillende

dingen. Het valt allemaal onder de noemer ‘communicatie’,

dat is mijn passie. Naast het presenteren voor Oost ben ik

sinds een paar jaar ook docent voor deeltijdstudenten van

Saxion. Prachtig om te doen. Ik wilde als kind al het onderwijs

in, dus die droom is alsnog uitgekomen. Ik gedij goed in een

dynamische omgeving, dan ben ik op mijn best. Het vraagt

wel veel en snel schakelen, zeker met een gezin met twee

puberzonen en een moeder van 92 die naast me woont.

Gelukkig heb ik een fijn en stabiel thuisfront, dat geeft me

ook veel rust en ruimte om weer op te laden.”

Daniel:

“Juist op je bruilof t wil je

mensen kunnen knuffelen“

.84

Waar komt jouw passie voor presenteren eigenlijk vandaan?

Monique: “Ik denk dat dat voortkomt uit mijn liefde voor taal:

kon me als kind uren verliezen in boeken, schreef al jong

teksten voor het schoolkrantje en zo. In klas 6 presenteerde

ik tijdens het schoolkamp de bonte avond. Het zat er

blijkbaar al jong in. Ik verbind graag onderwerpen, ideeën en

daarmee mensen. Bereiken, boeien, binden, daar draait het

in ons vak om. En da’s makkelijker gezegd dan gedaan.”

Monique:

“Met kerst komt er altijd

een pan soep op tafel”

Jouw interesse is heel breed. Zo presenteer je ook sport en

binnenkort zien we je bij het Regiojournaal van de NOS. Ben

jij een veelvraat in je vak?

Daniel: “Het mooie aan ons vak is dat het zo veelzijdig is. Ik

heb begin dit jaar een documentaire gemaakt in Hasselt

over het coronavirus. Voor mij het meest bijzondere project

van dit jaar. Door een week op een schip in het hart

van de stad te verblijven, maakte ik de crisis van

dichtbij mee. Twee weken daarvoor deed ik nog

Over thuis gesproken, hoe breng jij de feestdagen door?

Daniel heeft er duidelijk zin in: “Met heel veel wijn en hele

lange avonden met bordspelletjes en goede muziek. Mijn

vriendin staat heel graag in de keuken, en die vroeg mij deze

week al wat we dit jaar zullen gaan maken. Wij hebben net

een verhuizing achter de rug en dus nodigen we dit jaar onze

familie bij ons thuis uit. Helaas wonen mijn beide ouders in

het buitenland. Zij kunnen door de coronacrisis niet naar

Nederland komen, maar mijn schoonfamilie woont in de

buurt. Hopelijk is er wat mogelijk tijdens de feestdagen en

kunnen we in klein gezelschap toch samen kerst vieren.”

En wat staat er op jouw kerstmenu, Monique?

“Bert en ik koken traditioneel Eerste Kerstdag voor onze

moeders. Die zijn al op leeftijd. Er komt altijd een pan soep

op tafel (ik ben dol op soep!), gevolgd door een mooi stukje

vlees (onze jongens zijn echte vleeseters). Verder houden we

het simpel: wat aardappeltjes of frietjes erbij met lekkere

groente en de jongens bepalen het toetje. Ik houd er wel van

de tafel even mooi te dekken. En met een fijn glas wijn en

mooie kerstmuziek op de achtergrond is het voor mij

al snel goed. Ik ben wel gevoelig voor de kerstdagen,

de sfeer, de lichtjes, de muziek, maar niet

teveel opsmuk.”

Het Overijssels nieuws komt in de feestmaand december letterlijk vanuit de huiskamer van TV Oost.

Met gasten op de bank wordt het nieuws besproken en beleefd. Elke werkdag live om 17.00 uur.

Monique

Sleiderink

Geboren: Denekamp, 1969

Relatie: getrouwd met Bert, 2 zoons

Woonplaats: Oud Ootmarsum

Top 3 kersthits:

1. Bing Crosby, White Christmas

2. Wham, Last Christmas

3. Mariah Carey, All I want for

Christmas

Daniel

Godinho Veiga

Geboren: Sneek, 1990

Relatie: samen met Mirjam

Woonplaats: Zwolle

Top 3 kersthits:

1. Otis Redding, Merry Christmas Baby

2. Queen, Thank God it’s Christmas

3. Wham, Last Christmas

.85

De laatste dagen van het jaar blikt menigeen nostalgisch

terug. Wat voor jaar was 2020 voor jou?

Daniel, overpeinzend: “Net als voor iedereen was dit natuurlijk

ook voor mij een bizar jaar. Wij zouden in augustus eigenlijk

een bruiloft hebben gehad. Alles was al geregeld, maar

we besloten al vrij snel om het dit jaar niet door te laten

gaan. We zagen het door de beperkte mogelijkheden niet

zitten. Juist op zo’n dag wil je mensen kunnen knuffelen. Al

heb ik ook de andere kant ervan gezien. Mijn opa overleed

begin dit jaar. De uitvaart was juist heel intiem. Dat was voor

mij ook 2020. We zijn gewend geraakt aan zo veel routines,

en werden gedwongen om soms anders over dingen na te

denken.”

Het nieuwe jaar 2021 staat voor de deur. Wat hoop je dat het

jaar jou brengt?

Monique is even stil. “Weet je, ik heb net als iedereen in dit

coronajaar gezien hoe breekbaar en kwetsbaar we als mens

zijn. In mijn naaste omgeving kregen relatief jonge mensen

kanker. Ik tel meer dan ooit mijn zegeningen. Ik ben gezond,

heb drie geweldige mannen thuis, woon prachtig en heb fijne

vrienden. En dan ook nog eens werk waar ik elke dag weer

energie uit haal. Ik hoop dat ik ook in 2021 gezond, tevreden

en gelukkig mag blijven. En dat kan uitstralen naar anderen,

ook op tv. Dat jij en ik, Daniel, dagelijks kunnen bijdragen aan

het thuisgevoel van mensen, door nieuws dichterbij te brengen

en te bespreken. Samen thuis in Overijssel”.

Thuis in Overijssel


CULTUUR. IN OVERIJSSEL

Cul

tuur

M

DE OPENINGSTIJDEN VAN GENOEMDE LOCATIES ZIJN AFHANKE-

LIJK VAN CORONAMAATREGELEN. WIJ ADVISEREN U VÓÓR UW BE-

ZOEK DE WEBSITE VAN HET MUSEUM TE RAADPLEGEN VOOR DE

ACTUELE SITUATIE. BIJ VEEL MUSEA IS HET ALLEEN MOGELIJK OM

ONLINE VIA DE WEBSITE EEN TOEGANGSKAART TE RESERVEREN.

.86

MULTICULTUREEL

Nour-Eddine Jarram kwam

eind jaren zeventig vanuit

Marokko naar Enschede

om hier te studeren aan

de kunstacademie AKI. Hij

is nooit meer uit Enschede

vertrokken en werkt tot

vandaag de dag aan een

rijk oeuvre dat op (inter)

nationale erkenning kan

rekenen.

Happy Painting

In zijn tekeningen, veelal

gemaakt in houtskool en

pastel, vloeien Islamitische

tekens samen met Hollandse landschappen, en Bijbelse

figuren met surrealistische motieven. Als een etnograaf

ging hij op zoek naar de betekenissen van al die beelden,

maar tegelijkertijd gaf hij er een nieuwe ladingen aan. In

Rijksmuseum Twenthe is voor het eerst een omvangrijke

tentoonstelling van zijn werk te zien.

t/m 9 mei 2021, Rijksmuseum Twenthe, Enschede

Museum MORE wijdt als eerste museum ter

wereld een solotentoonstelling aan de nog

steeds immens populaire schildercoach en culticoon.

Miljoenen mensen hebben vanaf 1983

zijn tv-serie The Joy of Painting gezien waarin

Bob telkens binnen 26 hypnotiserende minuten

een landschap neerzette. Artistiek directeur

Ype Koopmans: ‘Bob Ross is een prachtig fenomeen

in de populaire cultuur. Een ontwapenend

blije promotor van schildervreugde die op een

authentieke en laagdrempelige manier angst

voor kunst maken en kunst kijken wegneemt’.

De expositie in Museum MORE is samengesteld

in samenwerking met Bob Ross Inc en toont

40 schilderijen uit Bobs tv-oeuvre.

t/m 11 april 2021, museum More, Gorssel

usea

75 jaar

vrijheid:

de joodse

gemeenschap in Goor

De tentoonstelling ‘de joodse gemeenschap in Goor’ neemt u mee

naar de Goorse joodse families en vertelt over hun leven en werk. Als

bronnen zijn onder andere het boek ‘Een mens is pas vergeten als

zijn naam vergeten is’ van de Stichting Stolpersteine Goor en het boek

‘Sprokkelen in Goors Verleden’ van Stichting Goors Historie gebruikt.

Ook zijn er bijdragen van (oud) Gorenaren die reageerden op een

oproep in de krant en via facebook. Verder is er gezocht op internet om

de verhalen compleet te maken. Samen met het materiaal uit het depot

van het museum, is een tentoonstelling samengesteld die recht doet aan

de Goorse joodse gemeenschap en hun geschiedenis.

t/m 28 mei 2021, Goors Historisch Museum, Goor

Uit de kast

Voor het Textiel Festival Twente 2021 haalt

Museum Bussemaker vanaf 20 januari 2021

alles uit de kast. Het is voor het eerst dat het

museum haar eigen kledingcollectie in zijn

geheel tentoonstelt. Zo zal o.a. de collectie

burgerdracht van vooraanstaande families

te zien zijn. Met een diversiteit aan stoffen en

patronen schetst deze collectie een prachtig

sfeerbeeld door de tijd heen. De tentoonstelling

belicht hoe zorgvuldig men in andere eeuwen

omging met kleding. Kleding was in die tijd

kostbaar en werd zelfs bij testament vermaakt.

Het modebeeld veranderde niet ieder seizoen

zoals tegenwoordig. De tentoonstelling laat

topstukken zien, maar ook bijzondere hoeden,

petten en mutsen en geeft een prachtig

tijdsbeeld door de eeuwen heen.

20 januari t/m 10 april 2021,

Museum Bussemaker, Borne

.87

OMVANGRIJKE

KUNSTCOLLECTIE

De geschiedenis van kasteel Het Nijenhuis begint

in de late middeleeuwen. Het kasteel werd bewoond

door diverse adellijke geslachten. Tegenwoordig

is het kasteel volledig toegankelijk voor

publiek en omvat een omvangrijke kunstcollectie

met schilderijen, tekeningen, beeldhouwwerken en toegepaste kunst uit vele perioden en culturen.

In de 4,5 hectare siertuin, grasvelden en bosgebied staan ruim 100 beelden uit de collecties van

Museum de Fundatie, Museum Beelden aan Zee (Scheveningen) en de provincie Overijssel.

Kasteel Nijenhuis, Heino

// Foto DAVIDES.NL


BOEKEN. TWENTSE AUTEURS

Mooie

boeken

van

Twentse auteurs

aan

VAN

HARTE

AANBEVOLEN

.88

GOA, STOA EN

VERWONNER OE

De nieuwe poëziebundel van Geert

Christenhusz (71) is een uitnodiging om

in Twente op zoek te gaan naar mooie,

gedenkwaardige en speciale plekken,

dorpen en steden. Hij beschrijft deze

plekken in 81 gedichten, 41 in het Twents

en 40 hertaald in het Nederlands, met

uitzondering van het titelgedicht. De

bundel is verluchtigd met illustraties

van Annelies Meijer en bevat een kaart

waarop de plaatsen en plekken van de

diverse gedichten staan aangegeven.

Twentse en

Achterhoekse

klokken

oorsprong en makers, 1600-1800

Met dank aan:

Erik Veldboer (59) schetst met dit boek een volledig

beeld van de ambachtelijke klokkenmakerij in de

Achterhoek en Twente, waarin oorsprong, samenhang

en samenwerking centraal staan. De aandacht

in Twentse en Achterhoekse klokken, 1600-1800 richt

zich op de grotere huisuurwerken (stoel, stoof, staart

en staande) waarbij specifiek wordt gekeken naar

de plaatsen waar de belangrijkste klokkenmakers

werkzaam zijn geweest. Zo komen Almelo, Enschede,

Hengelo en Oldenzaal uitgebreid aan bod. Het boek

geeft een uitgebreid beeld van het hoogwaardige vak

van klokkenmaker.

Twentse en Achterhoekse klokken – Erik Veldboer –

Bestellen via de boekhandels van Broekhuis of via een

e-mail naar veldboereric@gmail.com

bevolen

WINNAARS VAN VANDAAG

Op basis van twintig interviews

G

ederlandse voetbal te

p basis van discussies

betrokkenen worden

presenteerd. Alles aan

men oer-Nederlands:

ven en gevoelig voor

r zijn die winnaars van

dere benadering. Wij

t bewezen prestaties.

e duidelijke visie van

ppers op rendement,

e meute komt niet tot

taan niet eens kennen,

n,” zei één van onze

van de 21e eeuw.”

e KNVB is niet

ze al gauw lichtzinnig

rtjan Verbeek - Frank Wormuth

Weltevreden - Henk Mariman

unsterman - Maarten Oldenhof

l interessante mensen met hun

n over relevante vragen. Goed

r en een unieke benadering.

het voegt iets toe aan onze

ereld.”

erbrands

WINNAARS VAN VANDAAG Roy de Vos & Tom Wilms

“Zorg dat dit wereldkundig wordt,

zodat de enorme chaos in

Nederland gaat stoppen.”

Erik Matser, klinisch neuropsycholoog en sportpsycholoog

WINNAARS

VAN

VANDAAG

Openhartige en onthullende gesprekken met

Louis van Gaal, Peter Bosz, Toon Gerbrands

en zeventien anderen over de Nederlandse voetbalwereld.

Roy de Vos & Tom Wilms

met bestuurders, trainer-coaches

en wetenschappers bespreken

Tom Wilms (Hengelo) en Roy de

Vos (Enschede) de grote thema’s

in de hedendaagse voetbalwereld.

In het boek laten Toon Gerbrands,

Louis van Gaal, Peter Bosz en

17 anderen hun licht schijnen over

de Nederlandse voetballerij. Hoe

kijken neurowetenschappers Erik

Matser en Ben van Cranenburgh

naar talent? Wat vinden coaches als

Gertjan Verbeek en Co Adriaanse

‘t Tweents

Spreukjesbook

van de verhouding tussen trainer-coach en technisch directeur?

Hoe bouw je volgens professor Mark van Vugt en veelbesproken

bestuurder Joop Munsterman een goede organisatie

en waarom heeft de meest succesvolle Nederlandse coach

Ton Boot het bij presteren over ‘het genezen van sporters van

het virus van de maatschappij’? De belangrijkste boodschap

van het boek Winnaars van Vandaag is dat succes weg zal blijven

als je niet duidelijk hebt waar het rendement zit.

GKV’s (gloepens korte verhalen) om te lezen,

om voor te lezen of om verder te vertellen.

Alledaagse gebeurtenissen op de boerderij,

op school, op het werk, bij de voetbal

of in de mooie Twentse natuur. Erik Hütte

(68), geboren en getogen in Almelo, werkte

meer dan dertig jaar in het bankwezen. Na

zijn pensionering ging hij schrijven in het

Twents dialect. Hij levert met grote regelmaat

verhalen en bijdragen in de ‘Bodbreef’,

het orgaan van de Kreenk voor de Twentse

.89

Sproake. ‘t Tweents Spreukjesbook is vooral

bedoeld als onschuldig medicijn in deze

onzekere wereld en in onzekere tijden.

Erik Hütte – ’t Tweents Spreukjesbook –

Verkrijgbaar via boekengilde.nl

en bij de boekhandel

TWENTSE

ALMANAK 2021

De 142 e editie van de klassieker met

wetenswaardigheden: o.a. het weer

per maand; de liturgische kalender,

de maanstanden, lokale en regionale

organisaties. Een bladerboekje

voor oud en jong.

252 pagina’s - € 5,95

Verkrijgbaar in de boekhandel

DE BUUT,

BUUTREEDNEN

IN HET TWENTS

In de jaren ‘60 en ’70 werd er in Delden zowel op de 11 e

van de 11 e als tijdens carnaval in februari volop gefeest.

Deldenaren gingen uitgedost op pad en ontmoetten elkaar

in Café de Engel aan de Langestraat. Daar werd

gefeest en geluisterd naar de Buutreedner die vanuit zijn ton (‘de buut’)

de mensen toesprak. In het boekje De Buut, Buutreednen in het Twents

leest u de Buutreednen van Deldenaar Gerard Visschedijk die hij eind

jaren ’60 en begin jaren ’70 in het Twents voordroeg. De foto’s geven u een

kijkje in het carnavalsleven in Delden van alweer 50 jaar geleden.

De buut - Verkrijgbaar bij The Readshop Delden

of te bestellen via buutreednen@gmail.com


BOEKEN. TWENTSE AUTEURS

Het landschap van

Noordoost-Twente

Harme Smeenge

Tijdens de voorlaatste ijstijd vormde het

landijs de stuwwallen van Oldenzaal en

Ootmarsum. Een geschiedenis van het

Twentse landschap.

178 pagina’s - 24,95

Den

Gloepesen

Gruffalo

Herman Finkers

Nen Gloepensen Gruffalo? Wat is dát dan veur deer? Vos, oel

en slang, hebt der nog nooit van heurd. Alleen moes wet secuur

hoo of he der oet zöt. Mer dat he der woarachtig ok één zeen

zol, dat har moes toch nich verwocht….

8 pagina’s - 14,95

DE KLEINE TWENTS VOOR DUMMIES

Moi! Wist je dat dit een veelgebruikte openingszin in

Twente is? Een Tukker heeft niet veel woorden nodig

om iets uit te leggen. Vandaar dat ‘De kleine Twents

voor Dummies’ perfect is om meer te weten te komen

over de Twentse sproak. Je leert over de Twentse grammatica,

uitspraakregels, spreekwoorden en zegswijzen.

En je kunt direct oefenen met voorbeeldzinnen

uit alledaagse situaties! Ellen Peters heeft ervaring als

projectleider van Twentse taal- en cultuurprojecten en

probeert het Twents toegankelijk te maken voor nieuwe

doelgroepen.

144 pagina’s - € 9,99 – Verkrijgbaar in de boekhandel

.90

Strijd en overleg

De Twents-Achterhoekse textielindustrie kende vele felle

en langdurige sociale conflicten. Dit boek omvat, naast

een uitvoerige inleiding over het ontstaan van de textielindustrie,

een reeks niet eerder gepubliceerde studies

naar de sociale verhoudingen en de diverse stakingen.

Ben Sijes e.a. - 520 pagina’s - € 29,95


NAMENS ALLE TUKKERS,

GELUK IN ‘N TUK

Nederlanders zijn altijd druk. Ze rennen

van afspraak naar afspraak en van deadline

naar deadline. Dat gehaaste leven

leidt tot een chronisch tekort aan tijd.

Dat zijn we in Twente zat!

André Manuel, Harry Nijhuis en Hein de Kort

60 pagina’s - € 9,99


Zenschede

Karakterschets van een mensenstad in 99 haiku’s

Enschede-kenner Robin Pater zoekt in 99 grappige, rake diepe en verrassende

haiku’s naar de ziel van de stad en haar bewoners op markante Enschedse

plekken.

138 pagina’s - € 12,50 - verkrijgbaar in de boekhandel

ZILVER ZAKELIJK. DE LEDENSERVICE VAN CARINTREGGELAND

Voor een leuker,

veiliger en

MAKKELIJKER LEVEN!

De Ledenservice van Carintreggeland

De Ledenservice ondersteunt jong en oud met allerlei diensten om het leven

leuker, makkelijker en veiliger te maken. Diensten aan huis, slimme technologische

oplossingen voor thuis en gezellige arrangementen. En uiteraard kunt u ook voor

advies over langer thuis blijven wonen bij ons terecht. Het aanbod is breed en

verdeeld over vier categorieën: Uitgaan & Ontspanning, Aan huis diensten, Zaken

op Orde en Voel je veilig. Het aanbod wordt in samenspraak met de leden steeds

vernieuwd en aangepast. Inmiddels zijn er weer nieuwe voordeelpartners aangehaakt,

met extra voordeel voor onze leden. Graag stellen wij Chloé aan u voor:

ONZE NIEUWE VOORDEELPARTNER

Chloé – Happy in Organising

Opgeruimd staat netjes!

Heeft u het gevoel dat u continu achter de feiten aanloopt?

Dat u geleefd wordt door alle spullen in huis die eigenlijk

opgeruimd moeten worden, of door een stapel papieren

die groter en groter wordt? Dan is dit wellicht echt iets voor

u! Chloé van Driel helpt u, als Professional Organiser, met

organiseren. In huis, in uw administratie, voor een verhuizing

of in uw hele leven. Dat doe ze door met u keuzes te maken,

documenten te ordenen en herinneringen een plek te geven.

Zo ontstaat er direct zichtbaar en voelbare ruimte, maar

vooral: rust. Chloé werkt samen met u naar het moment

waarop u zelf de structuur (weer) kunt bewaren.

Extra voordeel voor onze leden: 10% korting op het Opruim

Kickstart pakket en gratis E- book met 99 super opruimtips!

Wilt u ook orde op uw zaken? Of het complete aanbod zien?

Ga naar onze vernieuwde website

www.carintreggeland.nl/ledenservice

Lid worden?

Iedereen kan lid worden van

De Ledenservice, ook als u

geen zorg van Carintreggeland

ontvangt. Voor slechts € 18,50

per huishouden, per kalenderjaar

maakt u al gebruik van het

aanbod. Maak uw eigen account

aan op de vernieuwede website

en profiteer direct. Liever

persoonlijk contact? Dat kan ook

via 088 367 2373 of mail naar

leden@carintreggeland.nl

.91


ZILVER. MOBIELE TIPS

.92

Doe meer

met uw

mobiele telefoon

of tablet

Uw familie bellen met uw mobiele telefoon, het nieuws lezen op uw tablet, appjes sturen om een wandelafspraak

te maken met een vriendin. Ook de oudere generatie heeft online communiceren omarmd. Wij tippen

u apps die uw mobielgebruik nog leuker, handiger, interessanter of gezelliger maken. Vindt u het lastig

om de apps op uw telefoon of tablet te installeren, vraag dan een familielid, buur, vriend of kennis. Er is vast

iemand die u hier even mee wil helpen. Of bel met de DigiHulplijn. Ervaren vrijwilligers van Seniorweb,

het Nationaal Ouderenfonds en de Bibliotheken zitten elke werkdag klaar om mensen die daar behoefte aan

hebben te helpen met al hun digi-vragen over hun computer, laptop, mobiel en tablet. Het gratis telefoonnummer

is van maandag tot en met vrijdag van 9 uur ’s ochtends tot 17 uur ’s middags te bereiken via 0800-1508.

// Foto

PEXELS.COM

tips

CULTUUR

INTERESSANT

Luisterboeken

Geniet van de mooiste luisterboeken. Van spannende

boeken tot literatuur en klassiekers. Sluit uw ogen en

laat u meevoeren in het verhaal.

www.onlinebibliotheek.nl

Luisterverhalen

Beluister gratis 100 radioboeken, luisterverhalen van

ongeveer 30 minuten, geschreven en ingelezen door

bekende Vlaamse en Nederlandse auteurs.

www.deburen.eu

Mis nooit meer een tentoonstelling

in de buurt met MuseumTV

Met de app MuseumTV hoeft u nooit meer een tentoonstelling

of expositie te missen! Ontdek leuke, nieuwe en

interessante musea via de app. Op deze manier neemt

u alvast een digitaal voorproefje op het museum dat u

binnenkort wil gaan bezoeken.

Apple/Android: museumtv

SPEEL

Hersens kraken

Een app voor ontspanning en training van de hersenen.

Houdt uw brein in vorm en doe dagelijks de verschillende

soorten puzzels. De app meet uw vooruitgang en houdt u

hiervan op de hoogte. Einsteins Breinbrekers kost € 3,49

Via Apple/Android: Einstein Hersengymnastiek

Solitaire

Regent het buiten of is het te koud om er even op uit te

gaan, zet een lekker kopje thee, open de solitaire app en

speel een potje patience of mahjong op uw smartphone

of tablet.

Apple/Android: Solitaire

Wordfeud

Op afstand scrabbelen met een familielid in een andere

plaats of aan de andere kant van de wereld. U kunt dit spel

met meerdere tegenstanders tegelijk spelen.

Apple/Android: Wordfeud

Podcast De Dag

Interessante gesprekken of informatie luisteren wanneer

en waar u maar wilt. Op de homepage van Podcast

Luisteren staan suggesties, gebundeld in overzichtelijke

playlists: spannende, inhoudelijk sterke of opmerkelijke

Nederlandstalige podcasts.

www.podcastluisteren.nl

SAMEN

Fello

Deze app is gemaakt om het contact tussen familieleden,

mantelzorgers en de hulpbehoevende te verbeteren.

In de app kunnen gebruikers een agenda zien en ook is

er een chat-functie om berichten te sturen. Zo kunnen er

makkelijk afspraken worden gemaakt, en zorgt u ervoor

dat er altijd hulp voor u klaar staat.

Via Apple/Android: fello

Hulp in praktijk

De HipHelpt-app koppelt vrijwilligers met hulpvragen van

mensen die hulp nodig hebben of contact zoeken. In de

app kunt u zien of er iemand in de buurt is die u kunt

helpen met klusjes in huis of die een kopje koffie zou

willen drinken. Via Apple/Android: HipHelpt

Klup

Houdt u van wandelen, koken, of kunst? Sluit dan aan bij

een wandelklup, eetklup of kunstklup via de smartphone-app

Klup! Deze app is gericht op het organiseren van

leuke activiteiten voor ouderen. U leert nieuwe mensen

kennen en kunt u deelnemen aan activiteiten.

Via Apple/Android: klup

HANDIG

Buienalarm

Handig om even te checken voordat u naar buiten gaat.

De app geeft aan of het binnen de komende twee uur gaat

regenen en hoe hard het zal gaan regenen.

Apple/Android: buienalarm

.93


ZILVER. PUZZELPAGINA

Bridge signaleren

.94

Tegenspelen in bridge doe je ongeveer de helft

van de tijd. Indien mogelijk probeer je tijdens

het bieden al informatie over je kaart aan

partner over te brengen maar zodra het spelen

begint, kun je slechts de kaarten laten spreken.

Wat wil je aangeven en hoe laat je dat weten?

Signalen kunnen we grofweg verdelen in aan/af,

distributie en kleurpreferentie. Houd rekening

met het feit dat de leider deze signalen ook ziet

en het heeft dan ook alleen nut indien partner

meer voordeel haalt uit die informatie dan

de leider. Uit de veelvoud van afspraken kun

je opmaken dat geen enkele manier perfect

is. Welke methode je ook kiest, eenvoud en

duidelijkheid zijn belangrijk.

Voor alle signalen zijn in de loop der tijd

diverse methodes bedacht. Ook voor het aan/

afsignaal bestaan meerdere manieren zoals

even, oneven, hoog, laag etc. waarbij het de

gebruikers vrij staat welke informatie daaruit

afgeleid kan worden. Houd het aan/afsignaal

zo eenvoudig mogelijk d.w.z. je geeft een

aansignaal op de afgesproken manier maar het

afsignaal geeft niet per se voorkeur aan voor

een specifieke andere kleur.

Met een distributiesignaal wordt aangegeven of

je een even dan wel oneven aantal kaarten in de

betreffende kleur bezit door de volgorde waarin

je de kaarten speelt (hoog/laag of laag/hoog).

Vaak kan de volgorde niet worden afgemaakt

en moet de boodschap al bij de eerste kaart

duidelijk zijn.

Kleurpreferentie kun je aangeven zodra je

niet meer kunt bekennen. Je brengt dan een

positieve of negatieve boodschap over. Een

positief signaal is dan duidelijk voor die kleur,

kun je in die kleur geen kaart missen dan blijft

het negatieve signaal in een andere kleur

over. Dat geeft alleen afwijzing in die kleur

aan, onduidelijk blijft dan de voorkeur voor de

andere kleuren.

In bijgaand voorbeeld komt nog een ander

signaal aan de orde nl. de Vrouw-Boer

conventie. Zuid is leider geworden in een 4♠

contract. West komt uit met ♦A als West na

een aansignaal van partner vervolgt met ♦H

wordt 4♠ gemaakt, Zuid kan na troeftrekken 2

klaveren lozen op de vrije harten van Noord.

West maakt misschien nog ♣ Aas. Met het

bijspelen van ♦V in de eerste slag geeft Oost

aan: partner ik heb ♦B ook. Door met een kleine

ruiten te vervolgen in slag 2 komt Oost aan slag

met ♦B en zal klaveren vervolgen voor 1 down.

♠ T95

♥ 94

♦ AH72

♣ AB97

♠ H63

♥ AVT65

♦ 84

♣ 432

♠ AVB87

♥ HB7

♦ T53

♣ H8

♠ 42

♥ 832

♦ VB96

♣ VT65

SPEELKAART

BEGINNEN

SPEELKAART

BEGINNEN

KLOOSTER-

OVERSTE

NAAIGEREI

UITROEP

BESTUURDER

DEEL VAN

EEN MES

TITEL

Zweedse

GRIEKSE

KLETS-

MAJOOR

KLOOSTER-

OVERSTE

NAAIGEREI

puzzel

FRANS

LETTER

UITROEP

BESTUURDER

5

8

EETHUIS

MAAT

5

DEEL VAN

EEN MES

TITEL

8

MAMA

BEVEL

JURIST

DUITSE

RIVIER

PRUL

3

1

VERTRAGINGS-

TOESTEL

KLETS-

MAJOOR

BEVEL

MAMA

JURIST

3

GRIEKSE

LETTER

ENKEL-

VOUDIG

ZWEM-

VOGEL

FRANS

EETHUIS

SPRAAK-

GETAL

Vul het diagram ORGAAN

met de woorden

OPNIEUW

4

die in de omschrijving bedoeld

GEBIED

worden. Deze staan in het

BREIN

diagram, naast of boven de

GEDORSTE

HALMEN

in te vullen vakjes. U vindt de

METAAL

oplossing door de letters in

de vakjes met getallen in

onderstaande vakjes in te vullen.

2

NIEUW

DUITSE 6

RIVIER

PRUL

GETAL

7

BREIN

GEDORSTE

HALMEN

1

4

SPRAAK-

ORGAAN

OPNIEUW

GEBIED

VERTRAGINGS-

TOESTEL

MAAT

ENKEL-

VOUDIG

2

NIEUW

ZWEM-

VOGEL

6

1 2 3 4 5 6 7 8

METAAL

7

De oplossing vindt u op pagina 97.

Puzzel & WIN! Woordzoeker nr. 1

Vind de oplossing door alle woorden weg te strepen. Woorden kunnen horizontaal, verticaal, diagonaal en achterstevoren staan. Stuur de oplossing naar

redactie@zilvermedia.nl. Onder de goede inzenders verloten we drie prijzen waaronder een boekenbon ter waarde van € 50,- die beschikbaar wordt gesteld

door Boekhandel Broekhuis in Hengelo, Enschede, Almelo en Oldenzaal. 2 e en 3 e prijs: de gedichtenbundel van Geert Christenhusz ‘Goa, stoa en verwonner oe’.

T R E N S G E I T N A K A V T S R E K K

T R E N S G I T A K A V T S R E K K

N E H C A L E D E N N E B O O M W R E E

N E H C A L D N E B O O M W R E E

I G N E N G E L E N H A A R D V U U R R

I G N E N G E L E N H A A R D V U U R R

D U O G R E N R U C E L L O IJ I B D S S

D U O G E N R U C E L L O IJ I B D S S

N R F O R D B I R K O D D E S S E R T T

N R F O R D B I K O D D E S E R T T

O E O U C E E B R I K R I I S B R I B V

O E O U C E E B R I K R I I S B R I B V

A W N R A L D R I K M I A U E I G E O E

A W N R A L D R I K M I A U E I G E E

B I D M R S T N S R L E G T L T V K O R

B I D M R S T N S R L E G T L V K O R

E N U E B O E R E N K O O L I T E O M H

E N U E B O E R N K O O L I T E O M H

R D E T I A P P E L F L A P P E N N R A

R D E I A P P E L F L A P P E N R S I S T D S C A S P A R N S T R N I K A

S I S T D S C S P A R N S T R N I K A

F F E E S T D A G E N K O O S T E N U L

F F E E S T D G E N K O O S T E N U L

W O T N C R B A L T H A S A R J N G I O

W O T N C R B A L T H A S A R J N G I O

N R O O H O K N I E P E R T J E S E E B

N R O O H O K N I E P E R T J E S E E B

S E T L I K D I N K E L L A N D E N R E

S E T L I K D I N K L L A N D E N R E

H A P J E S B E S T E W E N S E N E N I

H A P J E S B E S T E W E N S N E N I

V O R S T G E N I E T E N T J E V D A L

V O R S T G E N I E T E N T J E V A L

S T O K E N N B U U R S E R Z A N D T O

S T O K E N N B U U R E R Z A N D T O

W IJ Z E N E M E O L B S IJ S V R IJ I A N

W IJ Z E N E M E O L B IJ V R IJ I A N

T N E K K A Z O K E R S T S T O L B E T

T N E K K A Z O K E R S T S T O L B E T

S

ADVENTSKALENDER

APPELFLAPPEN

BALTHASAR

ADVENTSKALENDER

BERGVENNEN

APPELFLAPPEN

BESTE BALTHASAR WENSEN

APPELFLAPPEN

BALTHASAR

BIDDEN BERGVENNEN

BITTERTJE BESTE WENSEN

BOERENKOOL

BIDDEN

BERGVENNEN

BESTE BUURSERZAND

BITTERTJE

WENSEN

CARBID BOERENKOOL SCHIETEN

BIDDEN

CASPAR BUURSERZAND

CARBID SCHIETEN

BITTERTJE

CELLO

DECORATIE

CASPAR

DENNEBOOM

CELLO

BOERENKOOL

DECORATIE

BUURSERZAND

DESSERT

DIËTEN DENNEBOOM

CARBID DESSERT SCHIETEN

DINKELLAND

DIËTEN

CASPAR

DRIE KONINGEN

ENGELENHAAR

DINKELLAND

CELLO ETENTJE DRIE KONINGEN

ENGELENHAAR

DECORATIE

FEESTDAGEN

FONDUESET

ETENTJE

DENNEBOOM

FEESTDAGEN

GOURMETTEN

FONDUESET

GELUKKIG

DESSERT

GELOOF GOURMETTEN

DIËTEN GELUKKIG

GENIETEN

GELOOF

GOUD

DINKELLAND

GURE GENIETEN WIND

DRIE HAARDVUUR

GOUD KONINGEN

HAPJES GURE WIND

HERDERS HAARDVUUR

ENGELENHAAR

ETENTJE

HOORN HAPJES

IJSBLOEMEN

HERDERS

IJSVRIJ HOORN

FEESTDAGEN

FONDUESET

IJSSEL IJSBLOEMEN

KERSTBOOM

IJSVRIJ

GELUKKIG

KERSTVAKANTIE

IJSSEL

GELOOF

KERSTVERHAAL

KERSTBOOM

KILTES KERSTVAKANTIE

GENIETEN

KLOAS KERSTVERHAAL

KILTES

GOUD

KERSTSTOL

KOZAKKEN

KLOAS

KRIBBE KERSTSTOL

GOURMETTEN

GURE KRUIS KOZAKKEN

WIND

KRING KRIBBE

HAARDVUUR

KRUIS

KNIEPERTJES

KRING

HAPJES

KUIERNAT

LACHEN KNIEPERTJES

LONT KUIERNAT

LUIDEN LACHEN

MIRRE LONT

NOABERS LUIDEN

OLIEBOL MIRRE

OOSTEN NOABERS

SLEDE OLIEBOL

STOKEN OOSTEN

STRO SLEDE

VORST STOKEN

WIJZEN STRO

SNERT VORST

WIJZEN

SNERT

HERDERS

HOORN

IJSBLOEMEN

IJSSEL

IJSVRIJ

KERSTBOOM

KERSTSTOL

KERSTVAKANTIE

KERSTVERHAAL

KILTES

KLOAS

KNIEPERTJES

KOZAKKEN

KRING

KRIBBE

KRUIS

KUIERNAT

LACHEN

LONT

LUIDEN

MIRRE

NOABERS

OLIEBOL

OOSTEN

SNERT

SLEDE

STOKEN

STRO

VORST

WIJZEN

.95

u do

k u

In de sudoku-puzzel moeten de cijfers 1 tot en met 9 worden ingevuld, en wel op zodanige wijze dat:

• op elke horizontale rij elk cijfer slechts één keer voorkomt

• in elke verticale kolom elk cijfer slechts één keer voorkomt

• in elk subrooster elk cijfer slechts één keer voorkomt

Hier komt ook de naam van de puzzel vandaan: sudoku betekent in het Japans zoiets als ‘getallen enkelvoudig’.

De oplossing vindt u op pagina 97.


Gezond zitten kan

rugklachten voorkomen

S

Hoe meer u zit, hoe belangrijker het is hóe u zit om rugklachten

en ander lichamelijke ongemak te voorkomen en te verminderen.

Door zoveel mogelijk van houding te veranderen, bereikt u de meest

ideale zithouding. Met name de rug blijft daardoor in betere conditie.

Een stoel met veel variatie in houdingen is daarom altijd de

beste keus. Gezond zitten begint bij een verstelbare fauteuil van

hoge kwaliteit.

Een stoel ‘op maat’

Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat voor gezond zitten het

volgende nodig is: de juiste zithoogte, de juiste zitdiepte, de juiste

armleuninghoogte, de juiste lendenondersteuning en de juiste zithoek.

Een stoel ‘op maat’ maakt dit mogelijk. In een Fitform-fauteuil

kunt u zitten, relaxen en liggen. Alle verstelbewegingen volgen de

natuurlijke biomechanische draaipunten van het lichaam. De sta-op

functie zorgt voor extra gemak.

Fitform beste keus

De Fitform-stoelen zijn van hoge kwaliteit met een langdurige

garantie. Stoelen zijn van Hollandse makelij en worden grotendeels

met de hand vervaardigd. Er zijn diverse uitvoeringen, met veel opties

en accessoires. Van een Fitform-fauteuil heeft u jarenlang plezier!

.96

ervice

Uitslag

ZILVER. SERVICEPAGINA

S T R O L O

Oplossingen puzzelpagina

SPEELKAART

BEGINNEN

A

BEVEL

S

3

H

A

R

T

NAAIGEREI

N

A

A

B

T

GRIEKSE

R

E

H

E

L

M

LETTER

A G A M M A

FRANS

EETHUIS

UITROEP

BESTUURDER

5

DEEL VAN

EEN MES

K

MAMA

JURIST

L

E

8

TITEL

N

A

PRUL

GETAL

A

BREIN

GEDORSTE

HALMEN

E L B

A

C

H

4

ZWEM-

VOGEL

SPRAAK-

ORGAAN

OPNIEUW

H

E

S

T

R

E

T

GEBIED

S

METAAL

MAAT

M

1 2 3 4 5 6 7 8

E N S C H E D E

E

Z

E

R

O

N

2

E

NIEUW

N

E

O

M

VERTRAGINGS-

TOESTEL

KLETS-

MAJOOR

ENKEL-

O N D I N G VOUDIG T

E

E

N

D

6

7

doorloper

nummer 11

DUITSE

RIVIER

E

L B E

PRUL

MAAT

O N D I N G

GETAL

A

A C H T

BREIN

GEDORSTE

HALMEN

1

S T E

H E R S

S T R O

GEBIED

METAAL

ZWEM-

VOGEL

6

SPRAAK-

ORGAAN

OPNIEUW

4

Z

E

R E M

M

O

N

L O O D

Contactinformatie

1 2 3 4 5 6 7 8

E N S C H E D E

2

T

NIEUW

N

E

KLOOSTER-

OVERSTE

ENKEL-

VOUDIG

E

E

N

7

Losse nummers:

Stuur dan een e-mail naar info@zilvermedia.nl

Zilver Magazine is te koop voor slechts € 2,95 of bel met 0541 511162.

bij Boekhandel Broekhuis te Almelo, Enschede,

Hengelo en Oldenzaal en in verschillende Adverteren

plaatsen in Twente bij Primera, Read Shop, Wilt u adverteren in Zilver Magazine of op de

Cigo, Bruna en andere boekwinkels, kiosken website zilvermedia.nl? Wij denken graag met

en verkooppunten van tijdschriften.

u mee over de mogelijkheden. Neem voor

meer informatie contact op met onze

Abonnement

afdeling media-advies en advertenties,

Wilt u informatie over het afsluiten van een Marcel Willemsen, telefoon: 0541 511162 of

abonnement, voor uzelf of zakelijk?

via e-mail: verkoop@zilvermedia.nl

De doorloper in het herfstnummer

van Zilver Magazine werd weer door

tientallen deelnemers ingestuurd. Het

ging om het vinden van tien traditionele,

Nederlandse jongensnamen. Deze namen

zijn: Ab, Abe, Ben, Berend, Bob, Bram,

Evert, Koen, Leen, Ton.

Winnaars

Na loting wonnen mevrouw Hulsebos

uit Losser, mevrouw van Benthem

uit Weerselo en de heer Assink uit

Hengelo een boekenbon van

€ 50,-, beschikbaar gesteld door

Boekhandel Broekhuis te Oldenzaal,

Enschede, Hengelo en Almelo.

De prijswinnaars hebben hun

boekenbon inmiddels ontvangen.

.97

In het

lentenummer

van Zilver Magazine

INTERVIEW MET

Marga Bult

zangeres, presentatrice en

verpleegkundige

Het

lentenummer

verschijnt

dinsdag

16 maart

REPORTAGE:

Elektrische

fiets en auto

Welke elektrische fietsen en compacte auto’s zijn geschikt

voor de 65-plusser? Wij zoeken het voor u uit.

65. EN NU?

Theo Leijdekkers

beeldend kunstenaar. Geboren in Borne,

woonachtig in Pieterburen.


ZILVER. ABONNEMENT

Neem nu

een zeer

voordelig

abonnement

op Zilver

Magazine!

CADEAUTIP:

Geef een

abonnement op

Zilver Magazine

.98

Wilt u iedere maand verzekerd zijn van mooie achtergrondverhalen,

boeiende interviews, tips voor uitjes,

interessante artikelen en mooie natuurfoto’s, neem

dan een abonnement op Zilver Magazine. Dan valt

een nieuwe uitgave vanzelf op uw deurmat. Al vele

Twentse 65-plussers ervaren het plezier en gemak van

een abonnement.

Speciale aanbieding

Een abonnement voor vier edities van 2021

kost slechts € 12,95, dat is uiteraard inclusief

verzend kosten. Bovendien krijgt u dan het

winternummer 2020 ter waarde van € 2, 95

er gratis bij.

Voor een abonnement neemt u contact met

ons op via telefoonnummer 0251-257924

of e-mail: klantenservice@aboland.nl

Ook kunt u zich abonneren via de website

van Zilver Magazine www.zilvermedia.nl

VANZELFSPREKEND IS ZILVER MAGAZINE

OOK IN DE TWENTSE BOEKWINKELS TE

KOOP. PER UITGAVE BETAALT U € 2, 95 .

Een abonnement

voor het jaar 2021

voor € 12, 95 met het

winternummer 2020

er gratis bij.

Doen!

Brok verstaat al 88 jaar

de kunst van het wonen

De ruime winkel van Brok Interieur zit al bijna 90 jaar in hartje centrum

Hengelo en bij deze woonwinkel loop je niet alleen naar binnen voor

een passend en smaakvol advies voor jouw interieur. Want hoewel er een

heel team aan adviseurs voor je klaarstaat om jouw woondroom vorm te

geven, Brok Interieur heeft meer te bieden…

In de drie verdiepingen tellende woonwinkel vind je namelijk ook een

textielafdeling, èn een slaapafdeling. Zo kun je voor de hele inrichting

van jouw (nieuwe) huis terecht bij Brok Interieur.

Wanneer je vooral op zoek bent naar inspiratie, dan ben je ook bij

Brok Interieur aan het juiste adres. De woonwinkel staat namelijk vol

met de mooiste meubelen, bedden, vloeren en raamdecoratie. Ideeën

in overvloed en altijd een passende oplossing.

Daarbij worden er met grote regelmaat nieuwe items aan de

collectie van Brok toegevoegd en wekelijks wordt de winkel

opnieuw gestyled om te blijven inspireren.

Al met al ruim 3000 vierkante meter gevuld met design om je hart op

te halen. En het merkenaanbod bestaat uit voornamelijk Nederlands

fabricaat: van Leolux tot Pastoe, van Montis tot

Gelderland, van Auping tot Pullman en van Luxaflex tot Tarkett. Een

mix die goed op elkaar aansluit en waarmee mooie ontwerpen te realiseren

zijn, passend bij jouw wensen.

Je bent van harte welkom

Of je nu voor een uitgebreid interieuradvies komt, puur wat

inspiratie op komt doen of op zoek bent naar een nieuw bed

of nieuwe gordijnen; het hele team specialisten van Brok Interieur staat

voor je klaar. Al jaren zijn ze op elkaar ingespeeld en ze zullen er alles

aan doen om jou het beste interieur-, slaap-, of textieladvies te geven.

Brok Interieur Wonen, Slapen & Textiel

Drienerstraat 47, 7551HL Hengelo

074-2913126, info@brokinterieur.nl

www.brokinterieur.nl

Elke laatste zondag van de maand koopzondag

Tijdens de koopzondagen bij Brok is het extra gezellig en kun je van

12-17 uur de uitgebreide collectie komen bekijken.

Hoekbank Lex | Vanaf € 2.699,-

Nieuw bij Van Gils Wonen & Slapen:

MOOME.

MOOME is een Belgisch designlabel

met een eigentijdse en betaalbare

collectie meubelen- en accessoires.

Hierbij wordt de focus gelegd op

een hoge kwaliteit in combinatie

met een eigenzinnig, maar

tijdloos design.

Voor de collectie wordt samengewerkt

met getalenteerde

designers uit binnen- en buitenland.

Fauteuil Lou | Vanaf € 800,-

Van Gils Wonen & Slapen

Kleibultweg 48 | 7575 BV Oldenzaal

0541 850100 | info@vangils.nl

www.vangils.nl

Zilver Magazine - Winter 2020

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?