You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
UITGAVE
1
PLATFORM VOOR DE BOUW I BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 22 I NUMMER 1 2021 I FEB-MRT
PLATFORM VOOR DE BOUW I BOUWENAANVLAANDEREN.BE
NIEUW ADMINISTRATIEF CENTRUM
IMPONEERT EN INTRIGEERT
BUSINESS PARK MET AANDACHT
VOOR WELZIJN EN WERKCOMFORT
EFFICIËNTIE TROEF IN GEAVANCEERD
DISTRIBUTIECENTRUM
ICONISCHE MANHATTAN-TOREN
IN ERE HERSTELD
STIJLVOLLE VERRIJZENIS VOOR
VOORMALIG KLOOSTERCOMPLEX
1
VOORGESPANNEN
WELFSELS
VAN 2.40 M BREED
EXCLUSIEF
BIJ
EEN HAR(D) VOOR BETON
www.mdbeton.be
DucoSlide SlimFrame
Aluminium schuifpanelen
Functioneel en esthetisch
Optimale wering van
hitte en lichtinval
Dynamische uitstraling
Compleet gamma
schuif- en vouwpanelen
Thermisch comfort
Daling koellast
tot 63 %
WEBINAR
OVERVERHITTING
& ZONWERING
10 MAART 2021
UITGAVE
1
Terug naar af
Klein quizvraagje om de 22ste jaargang van dit magazine op gang te trappen: wat weet u over Sisyphus? Wie geen zin heeft om al te diep in zijn
of haar geheugen te graven, zullen we bij deze meteen verlossen: Sisyphus is een figuur uit de Griekse mythologie, die naam en faam verwierf als
stichter en koning van Korinthe. Het is echter niet om die reden dat hij anno 2021 nog steeds de nodige bekendheid geniet. Sisyphus was namelijk
geen heilig boontje. Hij waagde het om de goden uit te dagen en moest daar eeuwig voor boeten. Als straf moest hij een zwaar rotsblok op een
steile berg duwen, dat telkens weer naar beneden rolde zodra hij de top had bereikt. Vandaar de uitdrukking ‘sisyfusarbeid’. Vrij vertaald: het is
allemaal voor niets geweest en we kunnen helemaal opnieuw beginnen.
VOORWOORD
Zou dit niet ongeveer het gevoel zijn van alle bedrijven en installateurs die zich de voorbije jaren hebben toegespitst op PV-technologie? U weet
ongetwijfeld waarop we doelen: het Grondwettelijk Hof torpedeerde op 14 januari het systeem van de digitale elektriciteitsmeter met terugdraaiende
teller, een overgangsmaatregel die in extremis geïntroduceerd werd door de vorige Vlaamse regering om mensen en ondernemingen
die investeerden in zonnepanelen te belonen voor hun duurzaam engagement. Wie voor 1 januari 2021 een PV-installatie liet plaatsen, zou
nog vijftien jaar kunnen genieten van de oude, voordelige regeling, wat een positief effect zou hebben op de terugverdientijd en het algemene
rendement van de investering. En dus kwamen er in 2020 nog circa 90.000 zonnepaneelinstallaties bij, een eclatant succes!
Een (slecht) berekend risico of puur electoraal opportunisme? Feit is dat er van meet af aan juridische addertjes onder het gras zaten. De VREG
(Vlaamse energieregulator) oordeelde dat de nieuwe regeling, die gekoppeld werd aan de introductie van de digitale elektriciteitsmeter, in strijd
was met de principes van goed energiebeleid – lees: opgewekte hernieuwbare energie zo veel mogelijk lokaal verbruiken om overbelasting van het
elektriciteitsnet te vermijden – en tekende beroep aan. Het verdict was vernietigend: het systeem van de terugdraaiende teller werd onherroepelijk
afgeschaft, waardoor meer dan 500.000 eigenaars bedrogen uitkwamen. Vooral zij die vorig jaar een PV-installatie lieten plaatsen en/of in het
verleden ook geïnvesteerd hadden in andere vormen van duurzame energie (zoals een warmtepomp) dreigden er een financiële kater aan over
te houden. O ironie …
Het antwoord van de huidige Vlaamse regering liet gelukkig niet lang op zich wachten. Een dag nadat de bom gebarsten was, riep ze een
compensatiepremie in het leven, die eigenaars van PV-installaties een rendement van 5 % moet garanderen. Helaas was het kwaad al geschied,
want het protest bij de vele gedupeerden was oorverdovend. Van klachten over een (nieuwe) vertrouwensbreuk met de politiek tot oproepen om
massaal zonnepaneelinstallaties af te schakelen: de commentaren op de sociale media en andere communicatieplatformen logen er niet om.
Bovendien werd de introductie van de digitale meter ‘on hold’ gezet, waardoor eigenaars met een analoge teller nog even van een (onterecht)
voordeel zullen kunnen genieten.
Ook bij ontwikkelaars en installateurs van zonnepanelen is de frustratie groot. Opnieuw wordt de opmars van PV-technologie gehypothekeerd
door gammel politiek beleid. Net nu de imagoschade door de oversubsidiëring van weleer – ‘betalen voor de dure zonnepanelen van je buurman’,
weet u nog? – eindelijk weggewerkt was, krijgt de sector eens te meer een forse klap. Perceptie is alles en een reputatie komt te voet en gaat te paard,
net als het rotsblok van Sisyphus. En dan hebben we het nog niet over de energiedoelstellingen gehad (100 % hernieuwbare energie tegen 2050), die
plots ook erg onder druk staan omdat ze grotendeels gebaseerd zijn op een forse toename van de PV-capaciteit. Voor een rendement van 5 % springen
grote bedrijven niet mee op de kar, laat staan twijfelende particulieren die vaststellen dat gemaakte beloftes zomaar kunnen worden gebroken.
Hoe moet het nu verder? Thuisbatterijen? Elektrische wagens als rijdende opslagcapaciteit? Afstappen van individuele energiesystemen en
inzetten op collectieve schaalvoordelen? Klinkt goed, maar laten we toch ook vooral hopen dat tijd een deel van de wonden zal helen en dat
we de gecontesteerde zonnepanelen op termijn opnieuw in ons hart zullen sluiten. Want één ding is zeker: het is en blijft een schitterende
technologie die ook zonder subsidies en andere stimuli veel voordelen biedt voor mens en planeet.
Veel leesplezier
Tim Janssens
1
COLOFON
Bouwen aan Vlaanderen
Platform voor de bouw
Jaargang 22 • nummer 1 • 2021
Sinds 1999 • Verschijnt 6 x per jaar
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
08
44
Domein De Herten
Hertsbergsestraat 4
B-8020 Oostkamp
+32 50 36 81 70
info@louwersmediagroep.be
louwersmediagroep.be
EINDREDACTIE
Tim Janssens
REDACTIETEAM
Tim Janssens, Philippe Selke en Liesbeth Verhulst
(Redactiebureau Palindroom), Stephanie Demasure,
Joke Hofmans, Els Jonckheere, Laureline Vansteenkiste,
Anastasia Verleysen, Koen Mortelmans en uwtekst.be
BLADMANAGERS
Pieter Maeyaert
+32 50 36 81 70
p.maeyaert@louwersmediagroep.be
Pascal Op de Beeck
+32 50 36 81 70
+32 475 28 14 64
p.opdebeeck@louwersmediagroep.be
Pieter-Jan Vansteelandt
+32 50 36 81 70
p.vansteelandt@louwersmediagroep.be
ADVERTENTIES
wetransfer.com
Onder vermelding van naam en project
traffic@louwersmediagroep.be
Adresgegevens:
Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp
+32 50 36 81 70
SECRETARIAAT
Sarah Dierick
Elke Kina
ABONNNEMENTPRIJS
België: € 63,00 per jaar excl. BTW
Buiten België: € 99,00 per jaar excl. BTW
ING
IBAN BE33 3631 9320 5246
BIC BBRUBEBB
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Bouwen aan Vlaanderen.
Informatie over abonnementen:
+32 50 36 81 70
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk ten minste drie weken
voor verhuizing naar:
Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
opzegging is ontvangen, wordt het abonnement
automatisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Bouwen aan Vlaanderen is een communicatieplatform
dat architecten, projectontwikkelaars, aannemers,
installateurs, woningbouwers, gemeenten,
overheidsinstellingen en opdrachtgevers uit
Vlaanderen en Brussel informeert.
VORMGEVING/ART DIRECTION
studio@louwersmediagroep.be
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd
zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder
bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar
beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen
enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.
Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid
voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen
en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.
WOON- EN WERKGEBOUWEN
Etterbeek Nieuw administratief centrum 8
Kortrijk Business Park 14
Bouwstenen voor de woning van morgen 24
Loppem Privéwoning met fitnessgedeelte 28
Tessenderlo Distributiecentrum Livlina 30
De Pen Helga Van Peer, advocate en onafhankelijk bestuurder 42
Brussel Manhattan 44
Samen streven naar duurzame schoonheid 50
Eeuwfeest in stijl voor gerenommeerde baksteenspecialist 54
Laken Hippodrome 58
Mechelen Vermant 62
Nevele Residentie De Ijsbeer 70
Haren Harenberg III 74
Waterbehandeling op maat 76
Oude bouwmaterialen voor nieuwe projecten 79
Antwerpen P&R Luchtbal 80
Lokeren Hoedhaar 84
Antwerpen Zuiderdokken 88
Duurzaam verwarmen met (bio)propaan 96
Nieuw antibotssysteem goed voor wereldprimeur 98
THEMA BETON
Wordt 3D-betonprinten de nieuwe norm? 100
“Holle vloerelementen zijn overal toepasbaar” 102
Betonrenovatie volgens de regels van de kunst 104
Totale ontzorging op het vlak van betonvloeren 108
Architectonisch beton tot in de puntjes 110
Certificatie en normering voor stortklaar beton in volle evolutie 114
Vakmanschap in natuursteen- en betonvloeren 116
Architectonisch zichtbeton voor unieke villabouw 118
Sierbetonspecialist stort zich nu ook op het grote maatwerk 121
116
163
INHOUD
124 148
128
154
THEMA STAAL
Winnaars Staalbouwwedstrijd 2020 bekendgemaakt 124
Kwalitatief logistiek vastgoed voor pan-Europese speler 126
BOUWEN AAN MONUMENTEN
Antwerpen Harmonie 128
Gent Boekentoren 136
ONDERWIJSPROJECTEN
Gent CAPTURE Accelerator Building 140
Oostkamp De Sprong 148
Schoten Burgemeester Marnixschool 152
Hasselt Sportschool GO! Next 154
ZORGPROJECTEN
Architecturale schuifpanelen voor modulair ziekenhuis 158
Bree Triamant 160
Desselgem WZC Aurélys 163
Oostduinkerke Beukenhof 166
Pittem WZC Pitthem 169
Herent WZC Betlehem 174
PARTNERS EN RUBRIEKEN
ORI nieuws 178
CIB Nieuws 179
VCB Nieuws 180
Bouwpartners 181
PLATFORM VOOR DE BOUW I BOUWENAANVLAANDEREN.BE
1
UITGAVE
1
PLATFORM VOOR DE BOUW I BOUWENAANVLAANDEREN.BE I JAARGANG 22 I NUMMER 1 2021 I FEB-MRT
NIEUW ADMINISTRATIEF CENTRUM
IMPONEERT EN INTRIGEERT
BUSINESS PARK MET AANDACHT
VOOR WELZIJN EN WERKCOMFORT
EFFICIËNTIE TROEF IN GEAVANCEERD
DISTRIBUTIECENTRUM
ICONISCHE MANHATTAN-TOREN
IN ERE HERSTELD
STIJLVOLLE VERRIJZENIS VOOR
VOORMALIG KLOOSTERCOMPLEX
Coverbeeld: Nieuw administratief
centrum Etterbeek
Beeld: Jaspers-Eyers Architects
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
bouwenaanvlaanderen.be
Etterbeek Nieuw administratief centrum
Het nieuw administratief centrum van Etterbeek heeft een markante beeldtaal. Hetzelfde geldt voor het aanpalende woonvolume met 37 appartementen en een restaurant.
VEEL MEER DAN EEN GEMEENTEHUIS
Een benijdenswaardige ligging, kwalitatieve woonwijken die afgewisseld worden met rustgevende groenzones, hoge vastgoedprijzen, Europese
functionarissen die er met veel plezier hun intrek nemen …: de reputatie van Etterbeek is er de voorbije jaren sterk op vooruitgegaan. Ook het
nieuw administratief centrum getuigt van stijl en standing. Als uithangbord van een kersverse residentiële wijk centraliseert het verschillende
functies en diensten op één strategische locatie. De architecturale uitstraling is navenant ...
Tekst Tim Janssens | Beeld Jaspers-Eyers Architects
Steden en gemeenten die een nieuw gemeentehuis
bouwen, grijpen deze gelegenheid maar al te
graag aan om hun werking te stroomlijnen en te
moderniseren. Etterbeek is geen uitzondering op de
regel. Het voormalige gemeentehuis dateerde van
1958 en was – zoals veel gelijkaardige gebouwen –
niet meer van deze tijd. Het nieuw administratief
centrum brengt hier verandering in door een optimale
synergie te creëren tussen verschillende
publieke diensten. Het telt vijf verdiepingen, heeft
een totaaloppervlakte van 19.063 m² en fungeert
niet alleen als gemeentehuis (9126 m²), maar biedt
ook plaats aan de bureaus van het OCMW (4170
m²) en een politiekantoor (2085 m²). Het fraaie
gebouw wordt bovendien geflankeerd door een
woonvolume met een gelijkaardige beeldtaal, dat
37 doorzonappartementen en een restaurant huisvest.
Het complex centraliseert dus verschillende
functies op een zichtbare en vlot bereikbare locatie,
als cruciaal onderdeel van een nieuwe residentiële
wijk op de site van het voormalig militair hospitaal.
Een enorme meerwaarde voor de inwoners van
Etterbeek, die zich voortaan niet meer door een
administratief labyrint hoeven te worstelen om hun
zaakjes op orde te krijgen. Of zoals burgemeester
Vincent De Wolf (MR) het verwoordde: in het nieuw
administratief centrum komt de gemeente naar de
burgers toe, en niet langer omgekeerd!
Drie cruciale pijlers
Dat het voor de inwoners van Etterbeek en het
administratief personeel meteen duidelijk is waar
de lamp brandt, is te danken aan het uitgekiende
ontwerp van Jaspers-Eyers Architects en BAEB. Zij
wisten het gemeentebestuur te overtuigen met
een ijzersterk dossier, dat gefundeerd is op drie
cruciale pijlers. “Het gebouw is opgevat als een
visueel en ruimtelijk ijkpunt, dat zich met zijn
organische vormen naadloos integreert in de omgeving.
Via een gezellige voetgangersdoorsteek
verbindt het de drukke Kazernenlaan met het
achterliggende park en de rest van de nieuwe
wijk. Door het complex ietwat teruggetrokken in
8 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Nieuw administratief centrum Etterbeek
“Het nieuw
administratief
centrum is
opgevat als
een visueel en
ruimtelijk ijkpunt,
dat zich met
zijn organische
vormen naadloos
integreert in de
omgeving”
De spatieuze, dubbelhoge inkomhal vloeit over in een centrale binnenstraat, waarrond de onthaalruimtes van
het politiekantoor, het gemeentehuis en het OCMW gegroepeerd zijn.
te planten, konden we aan de voorzijde ook een
nieuw gemeenteplein inrichten en wordt meteen
duidelijk waar de hoofdingang zich bevindt. Dat
maakt het imposante geheel bevattelijker en
overzichtelijker”, vertelt Stefaan Van Acker, senior
architect en partner bij Jaspers-Eyers Architects.
“Het modulaire interieur dient zich niet enkel
aan als een stimulerende werkomgeving voor het
aanwezige personeel, maar ook als een bijzondere
ontmoetingsplek waar burgers zich meer dan ooit
welkom voelen. De spatieuze, dubbelhoge inkomhal
vloeit over in een centrale binnenstraat, waarrond
de onthaalruimtes van het politiekantoor,
het gemeentehuis en het OCMW gegroepeerd zijn.
Bovendien is het nieuw administratief centrum
een uiterst duurzaam en energie-efficiënt passiefgebouw,
dat kan pronken met een BREEAM Very
Good-certificaat.”
Nieuwe administratieve flow
De administratieve flow van het gemeentehuis is
volledig herdacht. Burgers worden op hun wenken
bediend aan individuele ontvangstbalies. Deze
bieden de nodige privacy en zijn uitgerust met
een houten omkadering, waarvan de inplanting
en de hoogte telkens variëren. Ook het onthaal
van het OCMW, dat zich aan de achterzijde van
het gebouw bevindt, is op deze manier vormgegeven.
Wie incheckt wordt rechtstreeks doorverwezen
naar een van de dertig vergaderloketten
op het gelijkvloers en de eerste verdieping. De
‘backoffice’ en de interne administratie zijn dan
Burgers worden op hun wenken bediend aan individuele ontvangstbalies. Deze bieden de nodige privacy en
zijn uitgerust met een houten omkadering, waarvan de inplanting en de hoogte telkens variëren.
weer gevestigd op de overige verdiepingsniveaus,
net als de polyvalente raadszaal met aanpalend
terras, de cafetaria en de kantoren van de burgemeester,
de schepenen en de gemeentesecretaris.
Tot slot omvat het complex ook nog een ondergrondse
parking met drie bouwlagen. }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 9
Duurzaam
verwarmen en
koelen dankzij
de onmetelijk
kracht van
de natuur
www.ithodaalderop-wpu.be
Nieuw administratief centrum Etterbeek
Dat het nieuw administratief centrum van Etterbeek
zo’n blikvanger is, is hoofdzakelijk te danken aan de
markante façade.
Markante façade
De architecten opteerden voor een sober, eerlijk
materiaalgebruik: warme houtaccenten, neutrale
betontinten, donkere staalelementen en frisgroene
beplanting. Dat het nieuw administratief centrum
zo’n blikvanger is, is hoofdzakelijk te danken aan
de markante façade. De vliesgevels zijn aan de
buitenzijde uitgerust met verticale lamellen, die
dienstdoen als zonwering en variëren naargelang
de oriëntatie. “Hun exacte plaatsing is – net als die
van de gesloten gevelpanelen – gebaseerd op een
gedetailleerde analyse van de zonlichtpatronen
gedurende de dag en de verschillende seizoenen,
waarbij een thermische map van het gebouw werd
uitgewerkt”, legt Stefaan Van Acker uit. “Zowel de
lamellen als de gesloten gevelpanelen bestaan
uit ultrahogesterktebeton, dat gekozen werd vanwege
zijn lichte gewicht. De samenstelling van een
specifieke betonmix met kunstofvezels resulteerde
– aan de hand van tal van technische tests – in
de realisatie van holle elementen met een dunne
schil. Ze animeren de gevels en vormen in die zin
ook belangrijke architecturale componenten die
de aanblik van het gebouw uiterst divers maken.
Ze zijn bevestigd aan U-vormige staalrails, die op
hun beurt verankerd zijn aan de buitenzijde van
de gordijngevels.”
Niets aan toeval overgelaten
Het nieuw administratief centrum van Etterbeek
is een van de grootste passiefgebouwen in het
Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Het gebruik van
fossiele energie is er maximaal gereduceerd. Ook
zonwering en compactheid waren van meet af
De vliesgevels zijn aan de buitenzijde uitgerust met verticale lamellen, die dienstdoen als zonwering en
variëren naargelang de oriëntatie.
aan belangrijke factoren bij de inplanting,
oriëntatie en vormgeving van het gebouw. “Zo
is er veel tijd en aandacht besteed aan isolatie,
luchtdichtheid en de minimalisering van de
zonne-impact en warmteverliezen. Drievoudige
beglazing wordt afgewisseld met gesloten wanden
met 23 centimeter PIR-isolatie. PV-panelen
(circa 700 m² in totaal), het geothermische
koelsysteem, ventilatie-units met warmterecuperatie
en intelligente verlichting doen eveneens
hun duit in het zakje. Het regenwater dat op
de daken valt, wordt gerecupereerd voor het
spoelen van de toiletten. Groendaken fungeren
als aanvullende waterbuffer en bevorderen de
biodiversiteit. Al deze inspanningen zijn bekroond
met een BREEAM Very Good-certificaat”,
aldus Stefaan Van Acker, die ook het veiligheidsaspect
nog even wil aanstippen. “Alle buitenruimtes
zijn zo ontworpen dat donkere of blinde
hoeken uit den boze zijn. De doorsteek naar het
park wordt ’s nachts afgesloten met behulp van
een hek. En het politiekantoor is uitgerust met
speciale veiligheidssystemen en kogelwerende
beglazing (BR6-S) en raamprofielen. Ook qua
brandveiligheid hebben we niets aan het toeval
overgelaten. We hebben er alles aan gedaan om
op elk vlak het onderste uit de kan te halen en
het resultaat mag er absoluut wezen!” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Gemeente Etterbeek
Architect
Jaspers-Eyers Architects (Brussel, Leuven,
Hasselt) en BAEB (Brussel)
Hoofdaannemer(s)
BPC (Brussel) en CIT Blaton (Brussel)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 11
Etterbeek Nieuw administratief centrum
PRESTIGEPROJECT VERGT GEOPTIMALISEERDE
FUNDERINGS- EN BESCHOEIINGSOPLOSSING
Dat de bouw van het nieuw administratief centrum van Etterbeek een huzarenstukje was, hoeft geen betoog. Het begon al bij de fundering
en de beschoeiing van de bouwput, waarvoor specialist ter zake Franki Foundations een geoptimaliseerde oplossing uitwerkte. In combinatie
met de logistieke uitdagingen die dit project met zich meebracht, was dat allerminst kinderspel.
Tekst Tim Janssens | Beeld Franki Foundations
Dit prestigeproject was niet alleen uitdagend op technisch vlak, maar ook
vanuit logistiek oogpunt.
“We hebben 27 funderingspalen uitgevoerd, elk met een nuttig draagvermogen
tot 150 ton”, vertelt Tim Eggermont.
“Uit economische en technische overwegingen hebben we een
geoptimaliseerde hybride oplossing uitgewerkt”
Een kersvers gemeentehuis, een politiekantoor, een OCMW-vestiging en een
aanpalend woonvolume: de omvang van het nieuw administratief centrum
langs de drukke Kazernenlaan in Etterbeek maakt indruk. Het hoeft dan ook
niet te verwonderen dat de bouwput op de site van het voormalige militair
hospitaal eveneens gigantische proporties aannam. “Het was aan ons om een
totaalpakket van funderingen en beschoeiingen uit te werken, in opdracht
van hoofdaannemers BPC en CIT Blaton. Afgaande op diverse factoren,
hebben we geopteerd voor een combinatie van verschillende technieken”,
vertelt Tim Eggermont, Head of Production bij Franki Foundations.
Hybride oplossing
“Uit economische en technische overwegingen – efficiëntere fasering,
geen plaats voor grote machines in bepaalde zones, specifieke omgevingsomstandigheden
… – hebben we niet gekozen voor een klassieke doorlopende
secanspalenwand, maar voor een geoptimaliseerde hybride oplossing”, legt
Tim Eggermont uit. “Aan de kant waar de kelderverdieping doorloopt tot op
het niveau -2 hebben we 240 lineaire meter verankerde secanspalenwand
geplaatst – goed voor 3850 meter paalfundering, 1500 m³ beton, 50 ton
staal, 106 ankers (1300 meter in totaal) en 60 ton cement. Daar waar
12 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Nieuw administratief centrum Etterbeek
de kelderverdieping niet dieper dan het niveau -1
reikt, hebben we met vernagelde wanden gewerkt,
die uit een combinatie van passieve ankers,
een wapeningsnet en spuitbeton bestaan. Daarnaast
hebben we ook nog 27 funderingspalen
uitgevoerd, elk met een nuttig draagvermogen
tot 150 ton.”
“Daar waar de kelderverdieping niet dieper dan het niveau -1 reikt, hebben we met vernagelde wanden
gewerkt”, legt Tim Eggermont uit.
Logistiek puzzelwerk
Dit prestigeproject was niet alleen uitdagend op
technisch vlak, maar ook vanuit logistiek oogpunt.
De site bevindt zich immers in hartje Etterbeek, een
dichtbevolkt gebied met een hoge mobiliteitsdruk.
“We hadden speciale transportvergunningen
nodig om onze machines ter plaatse te krijgen. Er
is ook één zijstraat vrijgehouden, die fungeerde
als tijdelijke wachtzone voor het laden en lossen
van materieel”, zegt Tim Eggermont. “Eveneens
bijzonder is dat er op bepaalde plaatsen gebruik
is gemaakt van de bestaande metselwerkmuur
voor de vernagelde wand. Daar gaan de nagels
door deze muur. Een leuk detail is tot slot dat
onze ploegbaas-machinist, gezien zijn ruime
expertise inzake secanspalenwanden en andere
beschoeiingstechnieken, na dit project tot werfleider
is gepromoveerd. Dat bewijst eens te meer
dat gespecialiseerde vaklui bij Franki Foundations
alle kansen krijgen om door te groeien!” ❚
Strong foundations. Solid future.
Möbius - Brussel Vleemo III - Antwerpen Evereast - Brussel Kaaimuur 1071m - Zeebrugge
Franki Foundations heeft sinds 1909 een
wereldwijde ervaring in ontwerpen, bestuderen
en uitvoeren van geoptimaliseerde
funderingsoplossingen op maat van de klant.
Franki Foundations nv
Avenue Edgard Frankignoul 2 | 1480 Saintes
+32 2 391 46 46 | fax +32 2 391 46 47
mail@ffgb.be | https://www.ffgb.be
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 13
00026178001 - ATLAS PALEN-FRANKI GEOTECHNICS.indd 1 03-03-21 13:56
Kortrijk Business Park
Kortrijk Business Park onderscheidt zich met zijn strakke architectuur.
Welzijn boost efficiëntie
in nieuw kantorencomplex
Geloven in je eigen visie en ze ook waarmaken: dat is precies wat bouwheer Verstraete Development deed met het nieuwe Business Park in
Kortrijk. Niet alleen voor het eigen team – de projectontwikkelaar neemt er binnenkort zijn intrek – maar ook voor heel wat andere bedrijven.
Het resultaat is een strakke architectuur met moderne technieken en een gezellige binnenafwerking, die zowel symbool staat voor de efficiëntie
op de werkvloer als voor de huiselijke toets en de aandacht voor het welzijn van de eindgebruikers.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Verstraete Development
14 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Business Park Kortrijk
Welzijn en gezondheid staan centraal in dit fraaie gebouw.
We brengen gemiddeld 90 procent van onze tijd binnen door. Toch is de luchtkwaliteit
daar vaak ondermaats. COVID-19 zette dit pijnpunt extra duidelijk in
de verf. Tel daarbij ook maar het gebrekkige comfort op de werkvloer, harde,
steriele interieurs en de beperkte catering. Om maar enkele van de gebreken
in grote professionele contexten op te sommen. Bij Verstraete Development
leven – en bouwen – ze al langer volgens het credo “Happy people perform
better”. Niet verwonderlijk dus dat de projectontwikkelaar al die bezorgdheden
meenam naar de ontwerptafel en in zijn nieuwe Business Park een
passend antwoord formuleert.
Wetenschappelijk onderbouwd
Dat welzijn op de werkvloer en productiviteit hand in hand gaan, daar is
Verstraete Development rotsvast van overtuigd. Toch laat de projectontwikkelaar
zich niet alleen leiden door zijn overtuigingen. Het concept voor het
Business Park stoelt op een wetenschappelijke basis. De studie ‘For Health’
bracht namelijk ‘9 foundations of a healthy building’ in kaart. Stuk voor
stuk factoren die meebepalen hoe ‘gezond’ een gebouw is. En bijgevolg hoe
het welzijn en de productiviteit van de gebruikers eruitzien. Die factoren zijn
maximaal geïntegreerd in Kortrijk Business Park. Denk maar aan de mix van
harde en zachte materialen voor de akoestiek. Of aan het zicht op groen,
dat haast overal in het gebouw gewaarborgd is. Eens de patio in volle bloei
zal staan, is dat zeker een extra troef.
Eens de patio in volle bloei staat, zal er haast overal in het gebouw sprake zijn
van zicht op groen.
Ook op het vlak van technieken is elk aspect uitvoerig bekeken en zorgvuldig
gekozen. De ventilatie, de klimaatplafonds en de energiezuinige verlichting,
bijvoorbeeld. Door het daglicht maximaal binnen te trekken, is de nood aan
kunstlicht sowieso beperkt. Het natuurlijk licht heeft bovendien een positieve
invloed op het bioritme en dus indirect op de slaapkwaliteit en de productiviteit
overdag. “Daarmee is nog maar eens bewezen dat een gebouw met aandacht
voor welzijn en gezondheid voor een hoger rendement zorgt”, benadrukt Head
of Commercial Development & Innovtion Anthony Verstraete. }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 15
KANTOORRUIMTE
TE HUUR
Beneluxpark 26 - 8500 Kortrijk
Ons team adviseert u graag verder: info@verstraete.biz - 056 217 817 - www.verstraete.biz
HAPPY PEOPLE PERFORM BETTER
Business Park Kortrijk
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
GENT-ASFALT – DAKDICHTING
Steeds vaker wordt de binnen- en buitenzijde van een gebouw
afgewerkt vooraleer de dakwerken definitief voltooid zijn. Dat
impliceert complexe faseringen, waarbij details die later niet meer
toegankelijk zijn op voorhand moeten worden uitgewerkt. Als
familiebedrijf met de derde generatie aan het roer legt Gent-Asfalt
heel wat ervaring aan de dag, met het isoleren en waterdicht
maken van platte daken als specialisatie. Geen probleem dus
voor het gemotiveerde team, zo’n fikse uitdaging. “Voor Kortrijk
Business Park verzorgden we de dakdichting op circa 3.500 vierkante
meter platte daken”, zegt manager Matthias Tijtgat. “We
werkten met de premiumproducten uit het Optima-gamma van
Soprema. In overleg met bouwheer Verstraete Development en
aannemer Cordeel werd gekozen voor dit duurzaam membraan
met een zware inlage van 250 gram composiet en heel sterke
lasnaadverbindingen, dat goed is voor een levensduurgarantie van
40 tot 45 jaar.” De basis van dit plat dak is een isolerende dakvloer
van het type pirotherm. Daarboven bracht Gent-Asfalt een solventvrije
Aquadere-primer aan. De bovenliggende polyesterversterkte
onderlaag is afgewerkt met Sopralene Optima voor het hoofddak
en Sopralene Optima Garden voor het groendak.
“Niet enkel gevestigde
waarden, maar ook
jonge bedrijven bieden
we een aantrekkelijke en
aangename werkplek”
Flexibel en dynamisch
Werkplekken worden steeds flexibeler gebruikt en ingevuld. Het Business Park
speelt daarop in. Op het gelijkvloers zijn coworkingplaatsen en een businesscenter
met kleine kantoren en vergaderzalen ingericht. “Zo houden de bedrijven
hun ruimte maximaal vrij als kantoren, als ze bijvoorbeeld maar af en toe een
‘meeting room’ nodig hebben”, zegt Anthony Verstraete. “Die reserveren ze dan
gewoon op het gelijkvloers. Ook jongere bedrijven bieden we zo een aantrekkelijke
en aangename nieuwe werkplek.”
Er is geopteerd voor hoogwaardige materialen met een huiselijke uitstraling.
Op de verdiepingen staat dynamisch ruimtegebruik evengoed voorop. Meteen
ook een stimulans voor de interactie tussen start-ups en gevestigde waarden, en
dus een boost voor nieuwe partnerships. In de gangen zijn er her en der plekjes
ingericht waar mensen even kunnen wachten, hun pc alvast kunnen opstarten
voor een meeting of waar collega’s even rustig kunnen overleggen. Een koffietje
nuttigen op de natuurstenen trap met zicht op de groene patio? Ook dat behoort
tot de mogelijkheden, op een van de knusse kussentjes op de traptredes. }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 17
Kortrijk Business Park
zetten. Daar kan je op het werk dus meteen een
mouw aan passen”, licht Anthony Verstraete toe.
Het concept voor het Business Park stoelt op een wetenschappelijke basis.
Het hightech neusje van de zalm is evenwel de
polyvalente ruimte. En polyvalent mag je best
letterlijk nemen. De verlichting, het geluid, de
indeling: alles is optimaal af te stemmen op de
activiteit. Zelfs het plafond. Het volledige plafondoppervlak
is namelijk bedekt met ledstrips,
waarop je van alles kan projecteren. Een gedetailleerde
afbeelding van je logo of een rustgevend
bos? Het is in een handomdraai gefikst. Anthony
Verstraete: “Eigenlijk komen de hoofdlijnen van
dit project samen in die polyvalente ruimte:
duurzame en moderne technieken, maximale
flexibiliteit qua gebruik en een inspirerende omgeving
die de creativiteit stimuleert.” ❚
Groot ruimtegevoel
Kortrijk Business Park is opgetrokken op een
hellend terrein. De bijhorende dubbele hoogte
binnenin zorgt voor een groot ruimtegevoel. Die
ruimte wordt trouwens maximaal benut. Met een
niet-aflatende focus op kwaliteit, welzijn en beleving.
Zo heeft het restaurant een vernieuwend
concept in petto voor de gebruikers van het complex.
’s Ochtends kan je er al terecht voor een kopje
koffie of een fruitpotje. ’s Middags heb je een ruime
keuze uit gezonde maaltijden, die je overigens ook
kan bestellen om mee naar huis te nemen. “Na een
drukke werkdag heb je soms geen zin meer om
nog te koken, maar je wil wel gezond eten op tafel
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Verstraete Development (Kortrijk)
Architect
POLO Architects (Antwerpen)
Hoofdaannemer(s)
Cordeel (Temse)
Gent-Asfalt
RENOVATIE & NIEUWBOUW VAN PLATTE DAKEN
18 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Business Park Kortrijk
TECHNISCHE INSTALLATIES
VOOR ONDERGRONDSE PARKING
Wie met de wagen naar het Kortrijk Business Park komt, kan die veilig stallen in de ruime, ondergrondse parking. S.air NV uit Aalst hielp die
parkeergarage realiseren met technische installaties voor ventilatie, gasdetectie en rook- en warmteafvoer.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld S.air NV
S.air installeerde RWA, ventilatie en gasdetectie in de parking.
Projectmanager Davy Schiettecatte: “De uitdaging was de vooropgestelde termijn
aanhouden, met respect voor de coronamaatregelen.”
“Onze afdeling Parkings & Tunnels is gespecialiseerd in dergelijke ontwerpen
en toepassingen”, zegt CEO Olivier Dons van S.air. “Ons projectteam nam dit
project dan ook volledig in handen. Van het ontwerpen en berekenen tot de
installatie van de RWA, ventilatie en gasdetectie in de parking.”
De ideale werf
In april 2019 startte de ontwerpfase. S.air stelde zijn oplossing voor aan het
bouwteam. Na hun akkoord werd het uitgewerkte dossier besproken met
de plaatselijke brandweer. Ook daar volgde groen licht. Eind 2020 was de
RWA-installatie in dienst. Het werk van een vijftiental medewerkers, zowel
in binnen- als buitendienst.
Met meer dan dertig jaar ervaring en een team van een vijftigtal medewerkers
heeft S.air de nodige slagkracht om grotere projecten daadkrachtig aan
te pakken. Ook in minder evidente periodes, zoals de coronapandemie. Projectmanager
Davy Schietecatte bevestigt: “In samenwerking met Cordeel zochten
“Alles is vlot verlopen,
ondanks de complexe
omstandigheden”
we naar oplossingen om alle partijen hun werk te laten uitvoeren binnen de
vooropgestelde termijn, met respect voor de maatregelen uiteraard. Dankzij
extra aandacht van alle partijen verliep alles vlot, ondanks de bijbehorende
complexiteit. De opstart en vooral de tijdige oplevering waren een ‘team effort’
van onze eigen monteurs en techniekers. We investeren continu in de opleiding
van onze mensen en onze klanten plukken daar mee de vruchten van.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 19
Kortrijk Business Park
APM Construct stond in voor de metselwerken in de binnentuin. (Beeld: Els Jonckheere)
PERFECT VOEGWERK IN DE PATIO
Een omvangrijk gebouw vraagt om de passende mankracht. Ook als het op de metselwerken aankomt. Hoofdaannemer Cordeel riep de hulp
van specialist APM Construct in. Terwijl Cordeel zelf de buitenkant van het gebouw optrok, voerde APM de metselwerken in de binnentuin uit.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Els Jonckheere, Verstraete Development
Voor Kortrijk Business Park moest hoge kwaliteit verzoend worden met een
strakke bouwtermijn. Ook voor onderaannemer APM Construct vormde die tijdsdruk
de grootste uitdaging in dit project. “Het is niet altijd evident om tegen
dat hoge tempo de beste resultaten te garanderen. Gelukkig beschikken we
20 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Business Park Kortrijk
“We moesten hoge kwaliteit
verzoenen met een strakke
bouwtermijn”
Gevelmetselwerk met kwalitatief resultaat tegen een hoog tempo.
(Beeld: Verstraete Development)
over ervaren stielmannen die als een geoliede machine werken. Met kwalitatief
metselwerk binnen de afgesproken deadline als resultaat”, zegt Philippe Coen,
bestuurder bij APM Construct.
Nauwe samenwerking
Als een autonoom team ging APM aan de slag op vraag van Cordeel. Toch
was goede communicatie van cruciaal belang. “Niet alleen omdat we als
onderaannemer werkten”, benadrukt Philippe Coen, ”maar vooral op praktisch
vlak. We werkten beide met dezelfde bouwkraan. Die kraan laadde al
ons materiaal binnen in de patio. Onze mannen konden het daar, vanop de
kraan, rechtstreeks op hun stelling trekken. Dankzij duidelijke afspraken en
een doordachte planning verliepen de metselwerken zo extra vlot.”
Als aannemer is APM Construct vertrouwd met alle onderdelen van een
ruwbouw. Gevelmetselwerk heeft dan ook geen geheimen voor dit bedrijf
uit Antwerpen. De ervaren stielmannen gingen met plezier aan de slag
in de patio van het Kortrijk Business Park. Een nieuwe referentie op hun
rijkgevulde palmares. ❚
Professionele aanpak & Snelle uitvoering
Sterk in metselwerk
CONSTRUCTIE I RENOVATIE I AFWERKING
APM Construct I Luchthavenlei 7b I 2100 Antwerpen I +32 (0) 3 248 58 50 I info@apmconstruct.be
www.apmconstruct.be
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 21
APM ad BA Vlaanderen.indd 1 5/03/21 11:04
Kortrijk Business Park
SIGNALISATIE MET ESTHETISCHE MEERWAARDE
Noodsignalisatie, bewegwijzering of de nummering van de verdiepingen: signalisatie is vaker een noodzakelijk kwaad dan een esthetische
troef. Niet in Kortrijk Business Park. Im Press werkte unieke borden en belettering uit, op maat van de architectuur en met respect voor de
hoge afwerkingsgraad.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Im Press
“De bouwheer opteerde bewust voor
signalisatie die net dat tikkeltje extra biedt”
Een belangrijke pijler van het signalisatiewerk van
Im Press is de noodsignalisatie; een cruciaal onderdeel
voor de veiligheid van elk gebouw. Voor
Kortrijk Business Park werkte Im Press noodsignalisatie
en een persoonlijk evacuatieplan uit. Dat
plan is geen standaard, ontsierend plakkaat aan
de muur. Het is een hoogwaardig plexiglazen bord,
minutieus gegraveerd en ingekleurd in een op maat
gemengde RAL-kleur, volgens het kleurenpalet van
het gebouw.
Oog voor detail
Ook de functionele signalisatie werd ontwikkeld
met hetzelfde oog voor detail. Zo duiden zwarte
De verdiepingsnummers zijn gegraveerd in fineer.
22 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Business Park Kortrijk
plexiletters de uitgangen van de ondergrondse
parkeergarage aan en zijn de verdiepingsnummers
gegraveerd in fineer. “Het zou zonde zijn om in een
gebouw met hoogwaardige materialen en een perfecte
afwerking voor stickers of standaard plaatjes
te kiezen. De bouwheer opteerde bewust voor signalisatie
die net dat tikkeltje extra biedt. Dit was
een mooi project, waar we echt helemaal ons ding
konden doen”, zeggen Grace en Alexis Glorieux,
zaakvoerders van Im Press.
“Met onze persoonlijke benadering van signalisatie maken we het verschil”, weet Alexis Glorieux.
Eigen stempel op elk project
Het familiale bedrijf is van oorsprong stempelfabrikant.
Met Alexis en Grace – broer en zus –
staat ondertussen de tweede generatie aan het
hoofd. Sinds jaar en dag maakt Im Press ook
gravures. Dat betekent dat de firma inhouse veel
verschillende technieken beheerst. Vanuit die expertise
begon de fabrikant zich ook op signalisatie
te richten. “Waar onze stempels via een dealernetwerk
te verkrijgen zijn, hebben we zelf nauw
contact met onze signalisatieklanten. Op projectbasis
werken we unieke producten uit. Met die
persoonlijke benadering van signalisatie maken
we het verschil. We versterken het interieur met
de juiste materialen, kleuren en afwerking, zodat
er een harmonisch eindresultaat ontstaat”, besluit
Alexis Glorieux. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 23
BOUWSTENEN VOOR DE WONING VAN MORGEN
Ons klimaat staat onder druk en dat leidt tot concrete politieke ingrepen. Strengere isolatienormen, bijvoorbeeld. Ook het verwijderen van al
het asbest in Vlaanderen tegen 2040 wordt een uitdaging voor de bouwsector. Wienerberger biedt oplossingen op maat, met aandacht voor
de beschikbare premies voor de klant.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Wienerberger
De smalle uitvoering van Eco-brick biedt je 3,5 centimeter extra isolatieruimte.
Façabrick, een all-in-oneoplossing voor het isoleren van gevels.
De regelgeving voor nieuwbouw en renovatie verandert voortdurend. Ook
de Vlaamse overheid legt mee de basis voor een duurzamere bouwsector,
wat vaak gekoppeld wordt aan extra financiële steun. Zo is de premie voor
buitengevelisolatie dit jaar verdubbeld naar 30 euro per vierkante meter.
Als proactieve bouwpartner biedt baksteenproducent Wienerberger handige
oplossingen om dat snel, correct en eenvoudig uit te voeren.
Isolatieproof gevel optrekken
Sinds jaar en dag zet Wienerberger in op innovatieve bouwmaterialen,
producten en oplossingen op maat van de actuele trends en uitdagingen.
Daarom ontwikkelde de fabrikant ook een pasklaar antwoord op de roep
naar meer gevelisolatie. Zo is er de Eco-brick, een gevelsteen in een smallere
uitvoering. Dat betekent tot 3,5 centimeter meer ruimte voor isolatie. Met
minder warmteverlies en dus een lagere energiefactuur als logisch gevolg.
Door zijn beperktere omvang bespaart Eco-brick ook op transport.
patrimonium bevat naar schatting nog 2,3 ton asbesthoudende materialen.
En die moeten eruit tegen 2040. De komende twee jaar investeert
de overheid een recordbedrag in functie van een versnelde asbestafbouw:
liefst 124 miljoen euro. Zo wordt onder meer het veilig laten ophalen van
asbesthoudend materiaal goedkoper.
Het ruimen van asbesthoudende leien vraagt uiteraard om een nieuwe dakbedekking.
Een duurzaam alternatief, maar liefst eentje met dezelfde look.
Elfino, de nieuwe tegelpan van Wienerberger, biedt het antwoord. Elfino
combineert de troeven van een echte keramische tegelpan met de stijlvolle
look van een lei. Met het Belgische kwaliteitskeurmerk BENOR als getuige.
Wienerberger geeft bovendien dertig jaar vorstgarantie op de materiaal- en
plaatsingskosten van Elfino. De pannen zijn beschikbaar in een antracietkleurige
en een agaatgrijze engobeafwerking.
Of Façabrick, een all-in-oneoplossing op basis van steenstrippen voor het isoleren
van gevels. Façabrick combineert een isolatiepaneel, voorzien van een
wapeningsnet en mortellaag, met stijlvolle steenstrippen. Voor een snelle plaatsing
en een duurzaam resultaat.
“Voor onze professionele partners zijn dit twee praktische oplossingen, waarmee
ze hun klanten een mooi resultaat en het voordeel van de recentste premies
kunnen bieden”, zegt Katrien Nottebaert, CMO bij Wienerberger. “We volgen de
wetgeving en het premielandschap verder op de voet. Om op elk moment kort
op de bal te kunnen spelen.”
Partner voor asbestverwijdering
Vlaams energieminister Zuhal Demir zet niet enkel in op energiezuiniger
wonen. Ook ongezonde materialen zijn uit den boze. Ons huidige gebouw-
Elfino, een pasklaar antwoord voor asbesthoudende daken.
24 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Elfino combineert de troeven van een echte keramische tegelpan met de stijlvolle look van een lei.
“Zowel in als
rond de woning
combineren we
een duurzame
bouwfilosofie
met de hoogste
esthetische
eisen”
Passaqua, een waterpasserende kleiklinker met afstandshouders aan twee zijden.
Waterdoorlatende klinker
En dan is er nog de verstrengde regelgeving voor
het verharden van buitenomgevingen, die mogelijk
in de pijplijn zit. Daarvoor heeft Wienerberger nu al
een oplossing klaar. Katrien Nottebaert: “De problemen
met onze waterhuishouding zijn al langer aan
de gang. Daarom zijn we proactief op zoek gegaan
naar een manier om buitenverharding te verzoenen
met een goede infiltratie van het regenwater.
Het resultaat is Passaqua, een waterpasserende
kleiklinker met afstandshouders aan twee zijden.
Tussen de klinkers blijven voegen van 6 millimeter
vrij. Zo blijft 10 procent van de verharde oppervlakte
waterdoorlatend. Zowel in als rond de woning
combineert Wienerberger een duurzame bouwfilosofie
met de hoogste esthetische eisen.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 25
Nubilum,
natuurlijke
elegantie
De nieuwe Nubilum collectie straalt elegantie en sereniteit uit. U herkent
deze gekaleide gevelsteen meteen aan de zachte, genuanceerde kleuren.
Dankzij het verfi jnd palet - van wit, greige tot antracietgrijs – en de lichtruwe
textuur kunt u mooi combineren met verschillende materialen. Het smalle
Eco-brick formaat biedt tot 3,5 cm extra ruimte voor isolatie, dus ook qua
duurzaamheid is Nubilum een excellente keuze.
Eco-brick ®
Smalle gevelsteen
Meer ruimte voor isolatie
Duurzame keuze
Ontdek de Nubilum collectie in onze showrooms in Londerzeel of Kortrijk.
Of ga naar www.wienerberger.be/nubilum
INDUSTRIEBOUW
Ontdek inspirerende projecten
Altez Industriebouw Inspiratie Tour
www.altez.eu
Naamloos-5 1 02-02-2021 12:46
Kopen kan,
huren ook
lasertopo-huur.be
3D Laserscanning
Leica RTC360 &
BLK360
Accuraat meten, zonder
iets te vergeten.
Scan eenvoudig elke ruimte
met 1 druk op de knop!
Vraag vrijblijvend uw demo aan!
WEGENBOUW I CONSTRUCTIE I TUIN- EN GRONDWERKEN
INTERIEUR EN SCHRIJNWERKERIJ I LANDMETER I DIVERSE
info@lasertopo.be | www.lasertopo.be
Loppem Privéwoning met fitnessgedeelte
Om de terreinoppervlakte maximaal te kunnen benutten, kreeg het gebouw een trapeziumvorm.
INDUSTRIEEL PROJECT
VOOR WONEN EN SPORTEN IN STIJL
Een combinatie van staal en beton voor strakke, moderne architectuur met een riante natuurlijke lichtinval. Dat was het uitgangspunt voor
deze woning met uitgebreide sportruimte. In een trapeziumvorm en met doorgedreven engineering, om het perceel optimaal te benutten.
Met een slank en esthetisch resultaat.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Altez, Karel Waignein
De samenwerking tussen aannemer Altez en deze bouwheer uit Loppem
was zeker geen eerste kennismaking. Altez bouwde in het verleden al een
vijftal stockagemagazijnen voor de professionele activiteiten van Alain Van
Haecke en mocht ditmaal aan de slag voor een privaat project: een moderne
woning met fitnessgedeelte. Van meet af aan dacht Altez actief mee na
over het concept in functie van het perceel dat de klant voor ogen had. Na
enkele besprekingen, een voorontwerp en een goedgekeurd budget gingen
de werken van start.
“De deskundige mix van staal
en beton zorgt voor een
slank en esthetisch resultaat”
28 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Privéwoning met fitnessgedeelte Loppem
Complexe structuur
“De grootste uitdaging was om dit moderne, strakke
ontwerp technisch uitgevoerd te krijgen”, weet
Dorine Brackx, bouwconsulent bij Altez. “Om de
terreinoppervlakte maximaal te benutten, bouwden
we namelijk in een trapeziumvorm van circa 14 meter
vooraan en 18 meter achteraan, met een lengte
van ongeveer 20 meter. Het gebouw is volledig
onderkelderd, zonder dat er ondersteunende tussenkolommen
of doorhangende balken zichtbaar
mochten zijn. Dat terwijl er nog twee verdiepingen
bovenop kwamen. Het ontwerp en de stabiliteitsstudie
waren dus extra belangrijk.”
De in- en uitsprongen maakten het ook pittig. Al
was het vooral de beperkte bouwhoogte van 7,30
meter die voor Altez een uitdaging van formaat
vormde. Het vergde de nodige creativiteit om
zowel de kelderruimte en het fitnessgedeelte als
de woning in die oppervlakte te integreren. Uiteindelijk
realiseerde de aannemer een gebouw
met verschillende vloerniveaus. Om zowel het
stabiliteits- als het esthetische concept op punt te
stellen, werd een betonbalk met zware bewapening
in het niveauverschil boven de kelder verwerkt.
Bovendien trekken de raamstroken net boven het
terreinniveau dankzij die ingreep natuurlijk licht
binnen in de kelder.
De woning zelf is grotendeels uitgevoerd in zwarte geïsoleerde sandwichpanelen, wat belangrijk is voor
het gewicht op de onderliggende, vrijdragende niveaus.
teit en planning van zijn projecten volledig in eigen
handen. Bij realisaties met een bepaalde complexiteit,
zoals in Loppem, is dat zeker een voordeel.
Dorine Brackx: “Om de slankheid en de esthetiek
van het ontwerp te behouden, inclusief alle voorziene
uitkragingen, werkten we de bovenbouw
uit in een zwarte staalstructuur. De kolommen
achter de grote glaspartijen werkten we uit in
Staalstructuur met stijlvol beton
Altez combineert expertise in staalbouw met kennis
op het vlak van betonbouw. Door beide materialen
inhouse te verwerken, houdt de aannemer de kwalielegante
kokerprofielen. Voor de wanden van
de fitnessruimte kozen we dan weer voor gladde
witte betonpanelen, in een volledig koudebrugvrijgeïsoleerde
uitvoering.”
De inkomhal en de toegangshelling, die een optimale
toegankelijkheid garandeert, zijn uitgevoerd
in wit beton. Dankzij de grote raampartijen vormt
de aanpalende tuin als het ware een verlengde
van de binnenruimtes. Tegelijk trekken zij het
buitengevoel en de groene rust naar binnen. De
woning zelf is grotendeels uitgevoerd in zwarte geïsoleerde
sandwichpanelen, wat belangrijk is voor
het gewicht op de onderliggende, vrijdragende
niveaus. Het zuidelijk gericht terras fungeert met
zijn oversteek meteen ook als zonwering in de
zomer. Vanuit de slaapkamers kunnen de bewoners
aan de achterzijde een tweede ruim terras
betreden, waar ze genieten van een onvergetelijk
vergezicht. “Dit project bewijst dat industriebouw
niet saai hoeft te zijn”, besluit Dorine Brackx.
“Dankzij de samenwerking met het bouwteam
en het constructieve overleg met de bouwheer
hebben we een fraai resultaat neergezet, en dat
in een korte bouwperiode. Wederom een mooie
referentie voor Altez!” ❚
Dankzij de grote raampartijen vormt de aanpalende tuin als het ware een verlengde van de binnenruimtes.
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Alain Van Haecke (Loppem)
Architect
Architectenbureau Vanhoorn Frederic (Jabbeke)
Hoofdaannemer(s)
Altez Construction Group (Tielt)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 29
Tessenderlo Distributiecentrum Livlina
EFFICIËNTIE TROEF IN
GEAVANCEERD DISTRIBUTIECENTRUM
Sinds begin dit jaar is het nieuwe distributiecentrum van Livlina (tot voor kort Pharma Distri Center) in industriezone Schoonhees volledig
operationeel. Het imposante complex bestrijkt maar liefst 3,5 hectare en fungeert als logistiek zenuwcentrum voor de opslag en verdeling van
geneesmiddelen en andere farmaceutische producten in ons land. Blikvangers van dienst zijn de 36 meter hoge high bay en het geautomatiseerde
conveyorsysteem, die vervat zitten in een strakke, functionele architectuur.
Tekst Tim Janssens | Beeld Cordeel
30 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Distributiecentrum Livlina Tessenderlo
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
VAN BERLO – INDUSTRIËLE BETONVLOEREN
Een omvangrijk distributiecentrum als dat van Livlina in Tessenderlo vergt
ook de nodige vierkante meters industriële vloer. Daarvoor deed Cordeel een
beroep op de firma Van Berlo, die gespecialiseerd is in voegloze bedrijfsvloeren
met hoge vlakheid. Met zes verschillende types vloeren over een totale
oppervlakte van 30.000 m 2 kon Van Berlo er al zijn expertise aanwenden. “De
grootste technische uitdaging was de betonvloer van het geautomatiseerde
high bay-magazijn”, vertelt Gregory Roelandt, projectleider bij Van Berlo. “De
vlakheid van deze vloer is in lijn met WTCB-klasse 2, met een bijkomende
horizontaliteit volgens de FEM-norm. De stellingen in een dergelijk magazijn
mogen namelijk onder geen enkel beding schuin staan om het geautomatiseerde
orderpickingsysteem niet te verstoren. Deze vloer is in openlucht gestort met
een Miniscreed en pas nadien zijn de stellingen geplaatst en is de ruimte
dichtgemaakt. Dit omdat dergelijke grote stellingen niet meer in een afgesloten
ruimte binnen te krijgen zijn.”
In het nieuwe distributiecentrum van Livlina kunnen circa 50.000 palletten
gestockeerd worden.
In het OSR-stapelmagazijn ligt 2.800 m 2 betonvloer van hetzelfde type. In de
koel- en ADR-zone plaatste Van Berlo met behulp van een Superscreed 7.550 m 2
supervlakke vloer volgens de DIN 15.185-norm. Zowel de expeditiezone op
het gelijkvloers (8.100 m 2 ) als de verdiepingsvloeren van de mezzanine en de
expeditiezone (3.300 m 2 ) zijn uit de hand gestort. Op de laadkades is 2.300 m 2
buitenvloer plaatst, die slibbestendig is gemaakt door middel van bezemstrepen.
“Bij Van Berlo hebben we de expertise én de machines in huis om elk project tot
een goed einde te brengen. Dankzij onze interne engineeringafdeling wordt alles
vooraf in detail berekend en uitgetekend en kunnen we de bouwheer volledig
ontzorgen. Het resultaat mag er zijn: alle vloeren in het distributiecentrum zijn
opgemeten door een extern bureau en voldeden perfect aan de vereiste
normen”, besluit Gregory Roelandt.
Livlina spitst zich toe op de opslag en het beheer van de voorraden van grote
farmaproducenten. Met vestigingen in Sint-Niklaas (30.000 palletten), Heusden-
Zolder (20.000 palletten) en Bornem (5.000 palletten) was de coöperatieve
onderneming in het verleden al niet slecht bedeeld, maar omdat haar activiteiten
gestaag bleven groeien, was er nood aan extra capaciteit. Deze kwam er in
de vorm van een nieuw distributiecentrum in Tessenderlo, waar circa 50.000
palletten kunnen worden gestockeerd. “We engageren ons om de klanten van
de grote farmaproducenten binnen de 24 uur te beleveren. Een studie wees
uit dat Tessenderlo de geschikte locatie is voor onze logistieke activiteiten. Via
ons zusterbedrijf Febelco leveren we geneesmiddelen en andere farmaceutische
producten aan 3.200 Belgische apothekers, ziekenhuizen, dokters, verpleegkundige
diensten, veeartsen en buitenlandse afnemers”, klinkt het bij Livlina. }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 31
Uw EXPERT op het gebied van
metalen deuromlijstingen
& technische metalen deuren
Hoogwaardige
kwaliteit in 6-delige
& 2-delige regelbare
omlijstingen
Brandwerende
oplossingen
rf30’ - rf60’
Akoestische
deuren
Anti-inbraak deuren
(klasse 2&3)
www.symons.be info@symons.be Tel +32(0)15 62 17
advertentie tegels 1.indd 1 12/02/2021 09:47
Haverheidelaan 24
B-9140 Temse
T 03/771 15 10
E isopanel@isopanel.be
www.ISOPANEL.be
HYGIENISCHE & ISOTHERMISCHE CONSTRUCTIES VOOR
VOEDING, PHARMA EN DISTRIBUTIESECTOR
Distributiecentrum Livlina Tessenderlo
De realisatie van het nieuwe distributiecentrum ging van start in de lente van 2019. Sinds begin dit jaar is het volledig operationeel.
“Het gebouw staat volledig in
het teken van de producten
die er gestockeerd worden”
Temperatuurcontrole en luchtdichtheid
Het nieuwe distributiecentrum is ruwweg op te delen in twee basisentiteiten:
een kantoorgedeelte aan de voorzijde van het complex en een uit de kluiten
gewassen magazijngedeelte, dat op zijn beurt bestaat uit klassieke opslagruimte
met palletstellingen, een high bay en een koelruimte. Aangezien
alles in het teken staat van rendement en efficiëntie, inclusief een geautomatiseerd
conveyorsysteem op basis van zelfrijdende shuttles, opteerde
MMS & Partners voor een uiterst functioneel ontwerp. “Het gebouw is
gemaakt voor de producten die er gestockeerd worden”, zegt ir. architectbestuurder
Luc Michoel, die sinds de jaren 80 al meermaals aan de slag was
voor Febelco Group (waartoe Livlina behoort). “Temperatuurcontrole was
een van de voornaamste prioriteiten. Het binnenklimaat moet strikt binnen
de perken blijven om de farmaceutische producten in optimale omstandigheden
te kunnen bewaren. Vooral in de 36 meter hoge high bay heeft dat
wel wat voeten in de aarde. Vandaar dat ze uiterst luchtdicht is afgewerkt
en dat er een specifiek technisch concept is uitgewerkt om de temperatuur
overal op peil te houden, in samenspraak met Clima & Partners. Ook in
de koelruimte, die bestemd is voor producten die op lagere temperatuur
moeten worden bewaard, is er logischerwijs extra aandacht besteed aan
het thermische plaatje.” }
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
ISOPANEL – ISOTHERMISCHE, HYGIËNISCHE
WAND-, GEVEL- EN DAKBEKLEDING
De realisatie van de geconditioneerde ‘high bay’ in het nieuw farmaceutisch
distributiecentrum van Livlina was voer voor echte specialisten. Aanvankelijk zou dit
hoogbouwmagazijn bekleed worden met enkelvoudige beplating, maar dat bleek
problemen op te leveren voor de interne temperatuurbeheersing. Gelukkig was er
elders op de werf al een partij aan het werk die gespecialiseerd is in luchtdichte
wand-, gevel- en dakbekleding: Isopanel uit Temse. “We trokken er de 174 meter
lange koelruimte op met behulp van isothermische sandwichpanelen en frigodeuren”,
vertelt projectleider ing. Pieter Bert. “Nadien werden we dus ook ingeschakeld
voor de brandwerende dak- en gevelbekleding van de 36 meter hoge
‘high bay’. We hebben er speciale details voor uitgewerkt om de constructie volledig
luchtdicht te krijgen. Dat was niet nieuw voor ons, want we zijn ook vaak
betrokken bij de bouw van grote diepvries- en frigoloodsen, die eveneens perfect
luchtdicht moeten zijn om ijs- en condensvorming te vermijden. Het was echter
wel een huzarenstukje om de 25 centimeter dikke isolatiepanelen met een kern uit
rotswol op hun plaats te hijsen. Aangezien ze elk 500 à 600 kilo wogen en de omringende
magazijnruimte reeds gebouwd was, hebben we er – in combinatie met
het gebruik van hangbruggen – op een gegeven moment een gigantische, omgebouwde
400 tonskraan voor moeten inzetten. Het was dus zeker geen alledaags
project, waarbij we ons bovendien zoals steeds erg flexibel hebben opgesteld naar
onze klant toe. Dankzij de enorme motivatie van mijn montageteam zijn we tijdens
de eerste coronagolf gewoon blijven doorwerken om alles tijdig klaar te krijgen. Het
nieuwe distributiecentrum van Livlina is dan ook een referentie om te koesteren!”
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 33
'
Tessenderlo Distributiecentrum Livlina
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
POSA – TEGELWERKEN
De inkomhal, de gangen, de trappen, de cafetaria, de sanitaire ruimtes
en het personeelsterras van het nieuwe distributiecentrum van Livlina
in Tessenderlo zijn vakkundig betegeld door POSA uit het nabijgelegen
Ham. “De vloertegels hebben overal een 60x60-formaat en de witte
wandtegels in de sanitaire ruimtes een 20x20-formaat. In de cafetaria
hebben we parketimitatietegels geplaatst. De keramische terrastegels
rusten op speciale tegeldragers”, legt zaakvoerder Michel Ceustermans
uit. “Al bij al was dit een middelgroot project voor ons, dat zeven à acht
weken in beslag nam. Het gebouw is iets hoogwaardiger afgewerkt dan
andere distributiecentra, maar exceptionele technische uitdagingen
bracht dat niet met zich mee. Het was fijn om opnieuw te kunnen
samenwerken met Cordeel, waarvoor we ook in het verleden al regelmatig
aan de slag waren. Die vertrouwensband gaat al tien jaar terug,
dus dat vertaalt zich telkens in een vlotte en kwalitatieve uitvoering. Het
resultaat mag er wezen!”
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
CROES – BUITENAANLEG, RIOLERINGS-
WERKEN EN NIVELLERING BINNENVLOEREN
In opdracht van hoofdaannemer Cordeel voerde Croes alle grond-,
wegenis- en rioleringswerken uit op de Livlina-site in Tessenderlo.
Bovendien nivelleerde het gerenommeerde familiebedrijf uit Geetbets ook
de betonvloeren in het nieuwe distributiecentrum (27.000 m² in totaal).
“Voor de buitenaanleg moesten we sokkels en bufferbekkens uitgraven,
plinten aanvullen, puinpakket leggen, 3500 m² klinkers, 9000 m² asfalt,
borduren, betonverharding, regenwater- en septische putten plaatsen ...”,
somt projectleider Koen Vantilt op. “De binnenvloeren moesten ultravlak
afgewerkt worden om het geautomatiseerde opslag- en orderpickingsysteem
optimaal te kunnen laten functioneren, dus daar hebben
we logischerwijs extra aandacht aan besteed. Verspreid over verschillende
fases zijn we bijna anderhalf jaar aan de slag geweest op die werf. Het is
met andere woorden best een groot en uitdagend project geweest. Alles
is echter prima verlopen. We zijn Cordeel dankbaar voor het vertrouwen
en de uitstekende samenwerking!”
34 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
High bay op palenmatras
De realisatie van het nieuwe distributiecentrum ging van start in de lente van
2019. Sinds begin dit jaar is het volledig operationeel. “Het gebouw is gefundeerd
op palen en ter hoogte van de high bay hebben we een palenmatras
gerealiseerd: een combinatie van funderingspalen, draagkrachtige verdichte
grond en een doorgewapende betonplaat van 40 tot 60 centimeter dik.
Nieuwe breekwerf. vanaf
Nieuwe in Lanaken! Nieuwe breekwerf. Nieuwe breekwerf. breekwerf. vanaf
vanaf vanaf
in in Lanaken!
in Lanaken! in Lanaken!
Afbraak
Nieuwe Nieuwe breekwerf. Nieuwe breekwerf. Nieuwe breekwerf. vanaf
vanaf
breekwerf. vanaf
vanaf
Nieuwe vanaf
Nieuwe vanaf
breekwerf. vanaf Nieuwe breekwerf. vanaf
Nieuwe vanaf
vanaf
vanaf
vanaf
breekwe
vanaf
v
Nieuwe breekwerf. Nieuwe vanaf
vanb
Grondwerken
Afbraak
Afbraak Afbraak in in in Lanaken!
in in in Lanaken! in in in in Lanaken! in in in in Lanaken! in in in in in in in in Lanaken!
in in Lanaken! in in in in Lanaken!
in Lanaken! in in in in Lanaken! in in in Afbra in in LanA
Wegeniswerken
Grondwerken
Grondwerken Afbraak
Grondw
Grondstabilisatie
Wegeniswerken
Afbraak
Afbraak
Wegeniswerken
Afbraak
Afbraak
Afbraak
Grondwerken
Afbraak
Afbraak
Afbraak
Afbraak
Afbraak Wegenisw
Grondstabilisatie
Grondwerken
Grondwerken
Grondwerken
Grondwerken
Grondwerken
Wegeniswerken
Houthakselen
Wegeniswerken
Wegeniswerken
Wegeniswerken
Grondwerken
Grondstab
Wegeniswerken
Wegeniswerken
..
..
Grondstabilisatie
Beton Houthakselen
Grondstabilisatie
recycling Grondstabilisatie
Grondstabilisatie
Wegeniswerken
Grondstabilisatie
Grondstabilisatie
1,
'
Houthakselen .. ..
Beton ' . -'• . .. Houthak
- .
Beton Beton recycling
recycling
1,
'
Houthakselen
Houthakselen
Houthakselen
' . -'• .-
.
Houthakselen Grondstabilisatie
1, 1,
' 1,
' '
'
..
1,
' . ' . ' '
-'• '
Beton recycling .-
'• - . -'• .-
Beton Beton
rec
. ' . '
. '
.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..
www.croesbvba.be ..
Beton Beton recycling
Beton recycling
Beton recycling
Beton recycling
Beton recycling
Beton recycling
Beton recycling
Beton recycling
1, 1,
1,
1,
1, 1,
1,
' '
'
'
' '
'
' . 1,
1,
1,
1,
1,
1,
'
'
'
'
'
' '• -
' . 1,
1,
1,
1,
1,
1,
'
'
'
'
'
' '•. -
' . '
-. 1,
1,
1,
1,
1,
'
'
'
'
'
' . '• 1,
1,
1,
1, 1,
1,
'
'
'
' '
'
' '• . .-
'•
'
. ' '• -
'
- . -
'
' - . '• -
'
'
. '• -
' - . . '• -
'
- .. recycling
1, 1,
' '
Houthakselen
011/58. 70.57
' . -'• .-
. '
1,
'
www.croesbvba.be www.croesbvba.be T 011/58. T 011/58. T 70.57
011/58. 70.57 70.57
' . '• ' - . ' '• '
' - . . '• '
' - . '• '
'
- . '
' -. -'• .
' - . '• '
- ..'• -.'• - . ' '• ' -
'
' - . . '• -
'
' - . . . '• -
'
'
- . . . '•
' - . . . '• ' . . . '• -'• -
' '
' - . . '• -
'
. . .'• -'• -
' '
' - . .. . . . ''• '• -
' - -
' '
- . . - . . . '
-'• .-
. T 011/58. 70.57 www.croes
.
'
'
'•. -
' . . '• -
'
'
. .
'
'
- -.'• .-
. '. ' - . ..
. '
' -
Beton recycling
'
'
1,
' . -'• .-
www.croesbvba.be www.croesbvba.be www.croesbvba.be T 011/58. T www.croesbvba.be T 011/58. T T 70.57
011/58. T T www.croesbvba.be 70.57
T 011/58. T T 70.57
T T 011/58. T 70.57
T 011/58. T T 70.57
011/58. T T 70.57
T 011/58. T T 70.57 011/58.
T 70.5
7
www.croesbvba.be T 011/58. 70.57
,, '- 1
,, ,, '- 1 '- 1
,, '- 1
,, '- 1
,, '- 1
,, ,, '-,, '- 1 ,, 1 '-,, 1 ,, '- ,, 1 '- '- 1 ,, 1 '- ,, 1 '-,, 1 ,, '- ,, 1 '- '- 1 ,, 1 '- 1 ,, '-,, 1 ,, '- ,, 1 '- '- 11
,, '- 1 ,, '-,, 1 '-,, 1 '-,, '- 1 ,, '- 1 ,, '- 1 '- 1 ,, 1 '- ,, 1 '-,, 1 ,, '- ,, 1 '- '- 1 ,, 1 '- ,, 1 '-,,
1,
'-
,,
Distributiecentrum Livlina Tessenderlo
Het kantoorgedeelte onderscheidt zich visueel van de rest van het complex met
zijn gevelbekleding in zwart metselwerk.
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
De staalconstructie van de high bay, waarvan de wanden en daken bekleed zijn
met uiterst luchtdichte sandwichpanelen, steunt af op een palenmatras.
De staalconstructie van de high bay, waarvan de wanden en daken bekleed
zijn met uiterst luchtdichte sandwichpanelen, steunt af op die palenmatras”,
vertelt Patrick Claes, projectmanager bij aannemer Cordeel. “De rest van het
magazijncomplex bestaat uit supervlakke betonvloeren, een betonstructuur
met voorgespannen liggers, geïsoleerde metalen gevelbekleding en een
steeldeck met dakdichting. Het kantoorgedeelte onderscheidt zich visueel
van de rest van het complex met zijn gevelbekleding in zwart metselwerk.
Daar is de betonstructuur opgebouwd uit voorgespannen IK- en IVH-liggers,
die de realisatie van grote overspanningen en mezzanines mogelijk maakten.
Het uitwerken van de bijbehorende knooppunten, in overleg met stabiliteitsbureau
Arcade Engineering en Ergon (leverancier van de voorgespannen
betonelementen), was behoorlijk uitdagend. Op de voorgespannen betonelementen
na is al het beton in eigen huis geproduceerd door C-concrete, een
speciale afdeling binnen Cordeel.”
Optimale verstandhouding
Dat alles tot in de puntjes klopt in het hypermoderne distributiecentrum, is
te danken aan de uitstekende samenwerking tussen alle betrokken partijen.
“De bouw van het complex is voortreffelijk verlopen. Ook de verstandhouding
SYMONS – METALEN DEUROMLIJSTINGEN
Dat het nieuwe distributiecentrum van Livlina een toonbeeld van functionele
architectuur is, betekent niet dat er geen aandacht is besteed
aan details. Kijk bijvoorbeeld maar naar de piekfijne metalen deuromlijstingen,
die geleverd werden door specialist Symons (Eppegem).
“We spitsen ons toe op de fabricage van metalen deuromlijstingen
voor gebouwen en omgevingen die zeer intensief gebruikt worden en
waar slijtvastheid dus een belangrijk aandachtspunt is”, vertelt sales- en
marketingverantwoordelijke Cathérine Ravinet. “We leverden een dertigtal
schilderklare monoblok omlijstingen (lees: omlijstingen die uit één
geheel bestaan) voor RF30’ en RF60’ deurgehelen. We maken al onze
producten op maat op basis van de muurdikte en de hoogte van de
deuren, dus ook de omlijstingen bij Livlina zijn puur maatwerk. Je vindt
onze omlijstingen eveneens op Brussels Airport, in gevangenissen,
scholen, kantoorgebouwen, ziekenhuizen, cleanrooms, crèches …
Kortom: overal waar ‘strak, stevig en duurzaam’ het devies is! Vandaag
leveren we hoofdzakelijk twee- en zesdelige omlijstingen voor projecten
in afwerkingsfase. Deze zijn ook beschikbaar in inox.”
met KNAPP, de Oostenrijkse firma die de realisatie van het OSR Shuttleconveyorsysteem
en de high bay voor haar rekening nam, was optimaal. Tot
grote tevredenheid van Livlina, dat nooit op tafel heeft moeten kloppen om
orde op zaken te stellen”, benadrukt Patrick Claes. “Daar sluit ik me volledig
bij aan, want de samenwerking liep inderdaad van een leien dakje en het
distributiecentrum draait inmiddels op volle toeren. Uitgedrukt in oppervlakte
en kostprijs is dit een van de grootste projecten die we al gerealiseerd
hebben, dus we zijn er best fier op”, besluit Luc Michoel. ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Febelco Group – Livlina (Sint-Niklaas)
MMS & Partners (Wijnegem)
Cordeel (Hoeselt)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 35
Airconditioning
Warmtepompen
Verwarming
Ventilatie
• Begeleiding van a tot z
• Eigen studiedienst en tekenafdeling
• Installatie door gecertificeerde techniekers
• Uitsluitend topmerken
• Service 24/7
Referentieproject Livlina Vital Logistics – Tessenderlo
zie artikel pag 37
• 14 rooftops 115 kW
• VRV Heat Recovery 60 pk
• 80 indoor units
• 12 destratificatieluchtgroepen 12.000 m³/h
• hygiëneluchtgroep kantoren 7.000 m³/h
• hygiëneluchtgroep refter 4.000 m³/h
• hygiëneluchtgroep personeelsafdeling 5.000 m³/h
BLIKSTRAAT 4 | B-2110 WIJNEGEM, België | Tel.: +32 (0) 03 466 02 20 | Fax: +32 (0) 3 315 90 05 | E-mail: info@climaenpartners.be
www.climaenpartners.be
Distributiecentrum Livlina Tessenderlo
HIGH BAY VERGT UITGEKIENDE KLIMATISATIE
Om de goede werking van medicijnen en andere farmaproducten te kunnen garanderen, is het cruciaal dat ze op de juiste temperatuur
bewaard worden. Vandaar dat er in de high bay van het nieuwe distributiecentrum van Livlina nood was aan een specifiek klimatisatiesysteem,
dat temperatuurafwijkingen onder invloed van hoogteverschillen tegengaat. Clima & Partners zette zijn interne studiedienst aan het werk,
ontwikkelde een oplossing op maat en zorgde ook in de rest van het gebouw voor optimaal comfort en dito functionaliteit.
Tekst Tim Janssens | Beeld Clima & Partners
oplossingen was Clima & Partners de aangewezen
partij om deze specifieke uitdaging aan te gaan.
“Met uitzondering van de koelruimte, waar medicijnen
en farmaproducten bewaard worden aan een
lagere temperatuur, moet het in heel het magazijngedeelte
tussen de 15 en 25 °C warm zijn”, vertelt
technisch adviseur Tony De Decker. “De reguliere
magazijnruimtes zijn geklimatiseerd met behulp van
een Daikin-applicatie, die aangestuurd wordt door
koelunits op het dak. In het kantoorgedeelte hebben
we een VRV IV heat recovery-systeem van Daikin
geïnstalleerd. Ook alle luchtgroepen en het gebouwbeheersysteem
zijn afkomstig van Daikin.”
In een hypermodern distributiecentrum als dat van Livlina in Tessenderlo is het HVAC-verhaal cruciaal.
“Er was een speciale klimatisatie op maat
nodig om de thermische destratificatie in
de high bay onder controle te houden
en tegen te gaan”
Koeling, verwarming, ventilatie …: in een hypermodern
distributiecentrum als dat van Livlina in
Tessenderlo is het HVAC-verhaal eens zo cruciaal als
in andere commerciële, industriële en residentiële
gebouwen. Zeker omdat temperatuurbeheersing
een van de voornaamste aandachtspunten was
in het project, met de 36 meter hoge high bay als
klap op de vuurpijl. Als totaalleverancier van HVAC-
Thermische destratificatie
Ook op het vlak van HVAC is de high bay dé
blikvanger van het nieuwe distributiecentrum.
“Door de hoogte (36 meter) en de grote oppervlakte
(6000 m²) van dat torenvolume is het
geen sinecure om zowel op de begane grond
als onder het dak een constante temperatuur te
garanderen, temeer omdat de beschikbare ruimte
voor technieken in zo’n high bay ook nog eens
uiterst beperkt is”, legt Tony De Decker uit. “Er
was een speciale klimatisatie op maat nodig om
de thermische destratificatie – warme lucht stijgt,
terwijl de koude lucht stagneert ter hoogte van
de vloer – onder controle te houden en tegen te
gaan. Hoe we dat precies voor elkaar gekregen
hebben, is strikt geheim. Maar dat het complexe
materie is, spreekt voor zich. Om je een idee te
geven: de temperatuur in de high bay wordt continu
gemonitord op zestig verschillende plaatsen.
Als ze in een bepaalde zone 1 °C afwijkt, moeten
alle producten die er zijn opgeslagen verwijderd
worden. Zo nauw steekt het dus! Het was een
primeur voor ons, maar dankzij de expertise en
de ruime ervaring van onze interne studiedienst
konden we de cruciale knelpunten doortastend
aanpakken en deze uitdagende opdracht tot een
goed einde brengen. We hebben de volledige
klimatisatie in eigen huis uitgewerkt, dus we
mogen gerust stellen dat we niet alleen gefungeerd
hebben als HVAC-installateur, maar ook
als studiebureau technieken. Dit is een van de
grootste projecten die we ooit hebben uitgevoerd,
dus we zijn er uiteraard zeer fier op!” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 37
U W SPE C I ALIST IN
FUNDER I NGS W ERKEN
EST . 1960
BESCHOEIINGEN
Secanswanden
Onderschoeiingen
Berlinerwanden
Damwanden
FUNDERINGEN
Boorpalen
Schroefpalen
Vibropalen
Micropalen
Grindkernen
F O L L O W US O N
Schoonwinkelstraat 6
3500 Hasselt
T. 011 31 60 75
info@dupont-nv.be
www.dupont-nv.be
Distributiecentrum Livlina Tessenderlo
“We zijn begin juni 2019 gestart en het overgrote deel van de palen stak – volgens planning – in de grond voor het zomerverlof”, zegt Geert Dewinter.
OMVANGRIJK DISTRIBUTIECENTRUM
VERGT ZWARE PAALFUNDERING
Omvangrijke gebouwen spreken tot de verbeelding, maar wat zich onder de grond bevindt, is vaak minstens even imposant. In het geval van
het nieuwe distributiecentrum van Livlina in Tessenderlo gaat het om een zevenhonderdtal grondverdringende schroefpalen met belastingen
tot 135 ton, die vakkundig geplaatst werden door de Hasseltse firma Dupont. “In de paalfundering is op zich al 2000 à 2500 m³ beton verwerkt”,
onderstreept technisch directeur Geert Dewinter.
Tekst Tim Janssens | Beeld Cordeel
Aangezien Dupont een uiterst strikte planning kreeg opgelegd, plaatste het de
fundering met behulp van twee machines, die simultaan gvs-palen boorden.
“We zijn begin juni 2019 gestart en het overgrote deel van de palen stak –
volgens planning – in de grond voor het zomerverlof”, zegt Geert Dewinter.
“Snel schakelen en kort op de bal spelen zijn dan ook onze specialiteiten.
Alles staat of valt deze dagen met service en kwaliteit. Met vijftien à twintig
medewerkers zijn we zeker niet de grootste firma, maar dat heeft dan weer
het voordeel dat we een compacte structuur met korte beslissingslijnen hebben,
waardoor we alles in een mum van tijd georganiseerd krijgen. Bovendien
blijven we investeren in moderne technieken en digitalisering. Ze hebben we
recent nog twee van ons machines uitgerust met gps-sturing.”
Vertrouwd met de ondergrond
Los van de omvang van het project, was het niet de makkelijkste bodem
om in te boren (glauconiethoudende zandgrond) geeft Geert Dewinter aan.
“Maar aangezien we onze aangepaste boorpunten gebruikt hebben, kwamen
we niet voor onaangename verrassingen te staan en was alles optimaal
uitvoerbaar. Onze eigen studiedienst heeft zijn toegevoegde waarde eens
te meer bewezen, tot grote tevredenheid van Livlina en hoofdaannemer
Cordeel. We waren niet aan ons proefstuk toe in deze regio, waardoor we
“Aangezien we onze
aangepaste boorpunten
gebruikt hebben, kwamen
we niet voor onaangename
verrassingen te staan”
al de nodige ervaring hadden met deze ondergrond en de bijbehorende uitvoeringstechnische
uitdagingen. Zo waren we eerder ook actief op de werven
van de biostoomcentrale van Beringen en diverse logistieke gebouwen in de
omgeving – goed voor meer dan vijfduizend palen. Realisaties in de grootteorde
van vijfhonderd tot meer dan duizend palen schrikken ons met andere
woorden niet af!” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 39
Distributiecentrum Livlina Tessenderlo
WATERDICHTE BEVEILIGING
voor geavanceerd distributiecentrum
Het hoeft niet te verwonderen dat beveiliging een cruciaal aandachtspunt is in een distributiecentrum dat bestemd is voor medicijnen
en andere farmaceutische producten. Vandaar dat Livlina ging aankloppen bij MVH Security, dat het volledige plaatje voor zijn rekening
nam: inbraakbeveiliging, branddetectie, camerabewaking en toegangscontrole. Een belangrijk surplus is dat al deze gesofisticeerde
beveiligingssystemen gecentraliseerd zijn op een gebruiksvriendelijk beheerplatform.
Tekst Tim Janssens | Beeld MVH Security
Het volautomatische high bay-magazijn is
uitgerust met 2,4 kilometer aspiratiebuizen
met zestien aspiratiemodules.
enkele buitendetectoren”, vervolgt Tom Van Haute.
“Voorts is er sprake van 33 biometrische vingerlezers
en 127 camera’s, waarvan vijf thermische
modellen die personen en voertuigen detecteren
met behulp van AI. De zwaarste lens reikt tot
250 meter, dus qua beveiliging is er niets aan het
toeval overgelaten! Eveneens bijzonder is dat al
deze beveiligingstechnieken gecentraliseerd zijn
in één digitaal beveiligingsplatform. De camera’s
beheren, de toegangscontrole stroomlijnen, het
alarmsysteem aansturen en informatie van het
branddetectiesysteem uitlezen: het kan allemaal
via die handige softwaretool, die uiteraard functioneert
op basis van strikte gebruikersprotocollen.”
Focus op complexe totaalprojecten
Het nieuwe distributiecentrum van Livlina in
Tessenderlo is een totaalproject voor MVH Security,
en dat is niet toevallig. “Toegevoegde waarde
creëren in complexe beveiligingssituaties: dat is
onze corebusiness”, benadrukt Tom Van Haute.
“We zetten graag onze tanden in opdrachten die
heel wat concullega’s afschrikken en focussen
op oplossingen die niet zomaar ‘off the shelf’
te verkrijgen zijn. Maar hoe gesofisticeerd de
achterliggende softwarescenario’s ook mogen
zijn: onze klanten kunnen steevast rekenen
op gebruiksvriendelijke beheersystemen. Het
nieuwe distributiecentrum van Livlina was ons
eerste project op dergelijke grote schaal, dus
het is een referentie waar we zeer trots op zijn.
Temeer omdat we ons als ‘integrator’ volop willen
heroriënteren naar totaalrealisaties waarbij
we de klant maximaal ontzorgen. Daarnaast
willen we in de toekomst ook fors inzetten
op slimme audiovisuele toepassingen en AItechnologie
via structurele partnerships met sterke
technologiepartners als Barco, Genetec enzovoort.
Op termijn moet het beveiligingssysteem echt
kunnen meedenken met de klant. Aan die belangrijke
(r)evolutie willen we maar al te graag ons
steentje bijdragen!” ❚
MVH Security spitst zich al 35 jaar toe op elektronische
beveiliging en is kind aan huis bij Febelco
Group. “We hebben in het verleden regelmatig de
inbraak- en branddetectie verzorgd in andere vestigingen,
maar in het nieuwe distributiecentrum van
Livlina stonden we voor het eerst in voor de totale
beveiliging”, vertelt zaakvoerder Tom Van Haute.
“De grootste uitdaging schuilde in de branddetectie.
Zo is het volautomatische high bay-magazijn
uitgerust met 2,4 kilometer aspiratiebuizen met
zestien aspiratiemodules, die de binnenlucht permanent
analyseren om de eventuele aanwezigheid
van rookpartikels te detecteren en de rook actief
aanzuigen in geval van brand. Daarnaast hebben
we ook nog eens 490 puntdetectoren geïnstalleerd
(dubbel optische technologie).”
Niets aan toeval overgelaten
“In het kader van de inbraakbeveiliging zijn er op
de volledige site 72 detectiepunten gedefinieerd:
magneetcontacten, volumetrische detectoren in
het kantoorgedeelte, industriële detectoren en
Qua beveiliging is er niets aan het toeval overgelaten in het nieuwe distributiecentrum van Livlina.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 41
De Pen
42 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
De Pen
Helga Van Peer,
advocate en onafhankelijk bestuurder
KEEP CALM & CARRY ON!
Een van de beste adviezen ooit kreeg ik van een militair op rust: “Don’t panic, it just uses up more oxygen.”
Dat de man de leiding had over duikboten tijdens de Koude Oorlog, gaf extra perspectief. Hij houdt het motto
ook in gedachten in het House of Lords, dat kritische vragen moet stellen bij wetgeving en overheidsbeleid.
We zien steeds complexere projecten, met dichtgetimmerde risico-allocatie. Niet alleen in grootschalige PPS-formules,
maar ook in kleinere contracten wil de opdrachtgever meer risico afdekken, wat zich (te) vaak vertaalt in een overdracht
van risico naar de aannemer. ‘Overdragen’ is echter geen synoniem voor ‘beheersen’. Onbeheersbaar risico overdragen
is juridisch kinderspel, maar economisch en strategisch een illusie. Het leidt tot het ‘inprijzen’ van buffers – soms onderbouwd,
vaker speculatief. Dat komt de mededinging, waardecreatie en uitvoering niet ten goede. Als opdrachtgever
heb je weinig aan een failliete tegenpartij en ook in een minder dramatisch scenario resulteert een onevenwichtig
project te vaak in meerwerken, wijzigingsbevelen en vertraging.
De crisismaatregelen leidden tot een wereldwijde robuustheidstest van bouwcontracten en een nog grotere focus
op risico-allocatie en partnering. Sommige landen plafonneerden plots vergoedingen voor overmacht, onvoorziene
omstandigheden en wijziging van regelgeving. De private sector schoot er in een kramp, wat een zware impact had
op tenders en lopende projecten. Het zorgt ook voor een waterval aan rechtszaken. Het onderscheid tussen ‘impact
van COVID-19’ en ‘impact van coronamaatregelen’ is met recht en reden geen heilig huisje. De verschillende aanpak
– zelfs binnen de EU – bevestigt dat vooral politieke keuzes (en de snelheid en consistentie ervan) de economische
impact bepalen, meer dan een virus an sich.
In onze bouwsector halen de partnershipgedachte, de lange termijn en het Belgische compromis gelukkig meestal de
bovenhand en maken partijen pragmatische afspraken. De boeiende bijdragen van de penhouders over het laatste jaar
bevestigen dit. Het ‘c-woord’ is dan wel niet weg te denken, maar het optimisme evenmin.
Zo tussen Valentijn en Pasen wens ik de sector dat het pragmatisme en geheugen van partijen ook na de zomer niet
aangetast wordt door virussen of opportunisme en dat iedereen zich houdt aan het vuistje of elleboogstooterewoord
en de Teams- of Zoom-afspraken. Dus geen geneuzel over een ontbrekend aangetekend schrijven of ander formalisme.
Het laatste wat we willen, is 2020 en 2021 de komende jaren herkauwen in rechtbanken, toch? ❚
De pen wordt doorgegeven aan Veerle Nuyts, European Semester Officer en lid van de Recover Task Force bij de
Europese Commissie.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 43
Brussel Manhattan
HET BESTE BEWIJS DAT RENOVEREN LOONT
Het concept van duurzame stadsvernieuwing wint aan populariteit. Ook in Brussel valt de keuze steeds vaker op renoveren in plaats van
afbreken. Het Manhattan-project bewijst eens te meer dat het resultaat niet moet onderdoen voor nieuwbouw. Integendeel: de iconische
toren in de Noordwijk werd visueel in ere hersteld en is met een ‘BREEAM Excellent’-certificaat eveneens een toonbeeld van duurzaamheid.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld BESIX – Philippe Piraux
Met de combinatie van kantoorruimte, winkels
en horeca is de Manhattan-toren zijn tijd altijd al
vooruit geweest. “Na 45 jaar van bruisende activiteit
was het gebouw toe aan een update”, vertelt
Eva Heirbaut, technical office manager bij BESIX,
dat voor de gelegenheid een THV vormde met
Ondernemingen Louis De Waele. “Afbraak en
nieuwbouw waren voor eigenaar Victory geen
optie. Deze gerenommeerde Britse ontwikkelaar
zweert immers bij een duurzame aanpak, waarbij
behoud en hergebruik centraal staan. Een logische
keuze, aangezien stedelijke regeneratie minder
energie en materialen vergt. Desondanks was dat
in het geval van Manhattan niet het gemakkelijkste
pad om te bewandelen.”
Voer voor specialisten
Vooral de ligging bracht de nodige uitdagingen
met zich mee. De toren maakt immers deel uit van
een drieluik: hij wordt aan weerszijden geflankeerd
door een hotel, waarvan één tijdens de werken
operationeel moest blijven. Ook de Vlerick Business
School, de Delhaize-winkel en de horecazaken op
het gelijkvloers werden niet gesloten. Bovendien
bevindt de toren zich in het hartje van de Brusselse
De renovatie herstelde de grandeur van de iconische Manhatten-toren.
Noordwijk. Waldo Vanhetenrijk, operations manager
bij BESIX: “Van meet af aan was duidelijk dat
dit project enkel tot een goed einde zou kunnen
worden gebracht door echte renovatiespecialisten,
die bovendien de nodige ervaring moesten hebben
om dit soort complexe werken te realiseren in de
dichte stedelijke omgeving van Brussel. Vandaar
dat wij onze kandidatuur naar voren schoven: het
Manhattan-project leek ons een ideale manier om
onze kennis en expertise te demonstreren en te bewijzen
dat duurzame renovatie in stadskernen wel
degelijk een toegevoegde waarde biedt.” }
44 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Manhattan Brussel
Door de drie extra verdiepingen ietwat terug te trekken,
kon er een spectaculair dakterras ingericht worden.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 45
Brussel Manhattan
De sokkel is volledig vernieuwd terwijl de inkom de hele tijd operationeel bleef.
Met chirurgische precisie
Manhattan werd gestript tot op de bestaande betonen
staalstructuur, een fase waarin de uitgebreide
kennis van BESIX goed van pas kwam. “Om de veiligheid
van alle passanten en aanwezigen te waarborgen,
moest dat strippen met extreme omzichtigheid
gebeuren”, vertelt Eva Heirbaut. “Omdat de drie
gebouwen meerdere technische systemen deelden,
viel het project te vergelijken met een openhartoperatie.
Bovendien ontdekten we veel meer asbest
dan voorzien en bleek het as-builtdossier incorrect
en onvolledig te zijn, wat heel wat tijdverlies en vertragingen
met zich meebracht.”
Drie extra niveaus
De gevel werd volledig gedemonteerd, net als alle
binnenwanden en technische installaties. Vervolgens
stuntte de THV door drie extra verdiepingen toe te
voegen. Een uitbreiding waarmee de Manhattantoren
opnieuw zijn plaats in de Brusselse skyline
opeist. Met zijn 102 meter is het kantorencomplex
nu immers aanzienlijk hoger dan de aanpalende
hotels. “We maakten gebruik van een staalstructuur
met betonnen vloeren”, aldus Eva Heirbaut. “Het geheel
is afgewerkt met een glasgevel, die een visuele
De aannemers stuntten door drie extra verdiepingen toe te voegen.
brug met de onderliggende wintertuinen slaat.
Door deze volumes ietwat terug te trekken, ontstond
er bovendien ruimte voor een dakterras met
een ongelooflijk mooi uitzicht over de hoofdstad.”
46 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Manhattan Brussel
Dankzij een verbreding van de vloeren met een
driehoekige uitkraging ontstond er een
interessant visueel effect.
Extra volume aan zijkant
Eveneens spectaculair is dat het gebouw is ‘uitgerokken’:
het oorspronkelijke rechthoekige vloerplan
werd op alle verdiepingen verlengd aan de
langste zijde. Om dit mogelijk te maken, is als het
ware een stalen geraamte ‘voor’ het bestaande
gebouw opgetrokken. “De onderlinge verbinding
zorgde wederom voor een technisch hoogstandje”,
verduidelijkt Eva Heirbaut. “Ook de architectuur
verrast door de verbreding van de vloeren met een
driehoekige uitkraging boven de wintertuin op de
zeventiende verdieping. Deze wordt geleidelijk
aan groter naar boven toe, tot aan het dakterras
op de 28ste verdieping. Op die manier ontstaat
een visueel effect dat dynamiek en toekomstgerichtheid
uitstraalt. De wintertuinen werden
gecreëerd door de vloeren uit te breken, waardoor
er één grote open binnenruimte vrijkwam.”
Resultaat met meerwaarde
De sokkel met de eerste drie verdiepingen kreeg
eveneens een mooie opknapbeurt. De oude gevel
is verwijderd en opnieuw bekleed met marmer.
Boven op de Vlerick Business School zijn een vierde
en vijfde verdieping gebouwd, die ook met marmer
bekleed zijn. “Voorts hebben we alle installaties
ontkoppeld van de systemen die in de hotels
worden gebruikt”, vertelt Eva Heirbaut. “Dat was
een serieuze puzzel om te ontrafelen. Daarna
moesten we natuurlijk alle technieken vanaf de
grote machines in de ondergrondse verdiepingen
doortrekken naar de toren. Alles liep via de
sokkel, die de hele tijd operationeel bleef! Ondanks
de vele uitdagingen, is de metamorfose van de
Manhattan-toren indrukwekkend te noemen. We
moesten al onze creativiteit en innovatievermogen
aanwenden om de opdracht te volbrengen. Niettemin
hebben we nog maar eens aangetoond dat
renovaties met esthetische, functionele en energetische
meerwaarde geen utopie zijn!” ❚
Ook het interieur van de Manhattan-toren onderging een complete metamorfose.
“Manhattan bewijst dat renovaties met
esthetische, functionele en energetische
meerwaarde geen utopie zijn”
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
INTERALU – KLIMAATPLAFONDS
Bij de renovatie van de Manhattan-toren was het bereiken van meer duurzaamheid en
comfort een belangrijk streefdoel. Daarom werden in het volledige gebouw klimaatplafonds
geïnstalleerd. De bouwheer koos voor Interalu, een Belgisch familiebedrijf dat de absolute
marktleider is in dit domein. “De ontwikkeling, de productie en de installatie van klimaat-
plafonds is al meer dan vijftig jaar onze corebusiness”, vertelt CEO Anthony Schrauwen.
“Door al in de conceptuele fase van een project met het bouwteam samen te werken,
kunnen we de beste oplossing voor elk gebouw voorzien. Telkens op maat en ongeacht
of het nu een nieuwbouw- of renovatieproject betreft. In de Manhattan-toren was de
beperkte inbouwhoogte een belangrijk praktisch aandachtspunt. Daarom hebben we onze
‘Easy-Klima Plus’ voorgesteld. Dit is een oerdegelijk plafond dat een geïntegreerd systeem
voor koelen en verwarmen combineert met een elegant design. We hebben deze oplossing
aangepast om meer vrije hoogte in het gebouw te realiseren. Op die manier kregen de
huurders extra ruimte in combinatie met een perfecte akoestische absorptie en een optimaal
binnenklimaat. Kortom: comfort in de ware zin van het woord!”
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Victory (London, Verenigd Koninkrijk)
Jaspers-Eyers Architects (Brussel, Leuven, Hasselt)
TVH BESIX (Brussel) & Ondernemingen Louis De Waele (Brussel)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 47
Brussel Manhattan
SLIMME VERLICHTING VOOR ICONISCHE TOREN
Een gebouw is pas echt duurzaam en toekomstgericht als er een ‘slimme’ verlichting aanwezig is. Dergelijke oplossingen zijn niet alleen goed
voor het milieu en de portemonnee, maar leveren ook een aanzienlijke bijdrage aan het comfort van de aanwezigen. De voorwaarde om van
deze troeven te genieten? Een gereputeerde specialist inschakelen. Zoals WAGO BeLux, dat met Manhattan opnieuw een mooi project aan zijn
uitgebreide referentielijst kan toevoegen.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Wago
Plug-and-play bekabelingssystemen zijn zeer gegeerd.
Ook in de Manhattan-toren werd voor deze
oplossing gekozen.
Het flexibele automatisatieplatform en de zelfontwikkelde applicaties liggen erg goed in de markt.
“De sturing stemt
de verlichting af
op de gemeten
lichtintensiteit en
de detectie van
aanwezigen”
Met meer dan negenduizend werknemers wereldwijd
is het Duitse WAGO een van de topspelers in
de markt van interconnectie en automatisering.
“Er zijn weinig grote gebouwen of infrastructuurprojecten
waar niets van WAGO te vinden is”,
vertelt Philippe Kygnée, B.U. manager Building
Technologies van de BeLux-dochteronderneming.
“Vooral ons flexibel automatisatieplatform met
open protocollen in combinatie met de intuïtieve
applicaties die we zelf ontwikkelen en de bijhorende
plug-and-play bekabelingssystemen liggen
erg goed in de markt.”
Optimaal comfort, minimaal verbruik
In de Manhattan-toren werd in de eerste plaats
een beroep op WAGO gedaan voor de implementatie
van een intelligent verlichtingssysteem. “De
verlichting wordt aangestuurd op basis van een
gestandaardiseerd DALI-protocol”, vertelt Philippe
Kygnee. “Hierdoor kan de configuratie van de
verschillende plateaus worden aangepast aan
de huurderswensen. Een tweede troef is dat de
sturing de verlichting afstemt op de gemeten
lichtintensiteit en de detectie van aanwezigen.
Op die manier ontstaat een optimaal comfort
voor de gebouwgebruikers, terwijl het verbruik
wordt geminimaliseerd. Lampen schakelen zichzelf
immers uit als er geen licht nodig is. In dit
project stonden we eveneens in voor een plug-andplay
bekabeling van de verlichtingsarmaturen.
Een slimme keuze van de bouwheer, want het
is dé manier om een foutvrije installatie te verkrijgen
en nadien gemakkelijk sensoren en/of
lampen toe te voegen. Tot slot waren we eveneens
verantwoordelijk voor de plaatsing van sensoren
om het energieverbruik in kaart te brengen. Want
meten is weten!” ❚
48 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
SMART BUILDING
MADE EASY
THE WAGO BUILDING
CONTROL APPLICATION
De automatisering van gebouwen omvat altijd een reeks gelijkaardige
taken. De verschillende gebouwsystemen, zoals verlichting, zonwering,
verwarming, klimaatregeling en ventilatie, vergen sturing en regeling.
Voor deze toepassingen brengt WAGO de Building Control Application
uit. Deze software kan u zonder programmeerwerk in gebruik nemen.
Meer info op www.wago.be-nl
Reynaers Aluminium Campus in Duffel.
SAMEN STREVEN NAAR
DUURZAME SCHOONHEID
Echte schoonheid laat je liever niet los. Daarom draaien bouwprojecten niet alleen om esthetiek, maar ook om duurzaamheid. Alleen zo
kunnen klanten levenslang genieten van architecturale realisaties. “Samen met ons kan je projecten die tijdloze kracht geven”, benadrukt
Reynaers Aluminium.
Tekst en beeld Reynaers Aluminium
“Onze hoogkwalitatieve toepassingen in aluminium inspireren op talloze
manieren en doorstaan moeiteloos de tand des tijds”, klinkt het bij Reynaers
Aluminium. “Omdat duurzaamheid bovenal een toekomstverhaal is, blijven
we ook volop innoveren met het oog op blijvend woonplezier in de toekomst.
We geloven sterk in de kracht van duurzame relaties. We luisteren aandachtig
naar de wensen van de klant, delen onze kennis en ontwikkelen mee oplossingen
op maat. We gaan in al onze samenwerkingen voor het mooiste, meest
duurzame resultaat. Want samen doen we het altijd beter.
50 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
“Het is onze bedoeling om de waarde van gebouwen te
verhogen en de woon- en werkomgeving van mensen
overal ter wereld te verbeteren”
Zowel standaardoplossingen als maatwerk
Als onderdeel van de Reynaers-groep profileert Reynaers Aluminium zich
als een toonaangevende specialist in de ontwikkeling, de verdeling en de
verkoop van innovatieve en duurzame architecturale oplossingen op basis
van aluminium. Het aanbod bestaat uit een brede waaier aan raam- en
deursystemen, gordijngevels, schuifsystemen en veranda's. “Naast het uitgebreide
assortiment standaardoplossingen ontwikkelen we ook oplossingen
op maat van de individuele klant of het individuele project”, benadrukt
Reynaers Aluminium.
Manhattan in Brussel. (Beeld: Jaspers-Eyers Architects, Philippe van Gelooven)
Scheldezicht Nieuw Zuid in Antwerpen. (Beeld: BRUT Architecture, Steven Neyrinck)
Together for better
Reynaers Aluminium werd in 1965 opgericht, biedt momenteel werk aan
meer dan 2400 mensen in meer dan veertig landen en exporteert zijn
producten naar meer dan zeventig landen, verspreid over vijf continenten.
De onderneming dankt haar succes ook aan de nauwe samenwerking
met vijfduizend partnerfabrikanten, -architecten en -projectontwikkelaars
wereldwijd. “Die unieke samenwerking vatten we ook in ons motto:
‘Together for better’. Op de Reynaers Campus delen we volop kennis en
ervaring met architecten, fabrikanten, aannemers en andere partners uit de
bouwsector. We inspireren hen ook met nieuwe technologieën. Naast het
Technology, Training & Automation Centre is op de Reynaers Campus ook
een Experience Centre gevestigd, waar alle geïnteresseerden toekomstige
gebouwen kunnen ontdekken in onze virtual reality-ruimte Avalon.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 51
Samenwerken
aan duurzame
schoonheid
Echte schoonheid laat je liever niet los. Daarom draaien jouw
projecten niet alleen om esthetiek, maar ook om duurzaamheid.
Alleen zo kunnen je klanten een leven lang genieten van jouw
realisaties. Samen met Reynaers Aluminium geef je je projecten
die tijdloze kracht. Onze hoogkwalitatieve toepassingen in
aluminium inspireren je op talloze manieren en doorstaan
moeiteloos de tand des tijds. Zodat jouw creaties gelijkstaan
aan blijvend woonplezier.
Together for better
Manhatten Center ©Jaspers-Eyers Architects & Philippe van Gelooven
Een bouwproject in
een aardgasloze regio?
Met het Primagaz propaannetwerk
sta je sterk!
Primagaz biedt via het propaannetwerk een budget- en
klantvriendelijke oplossing voor aardgasloze terreinen.
Lage installatiekost
Slechts één (ondergrondse of bovengrondse) gastank
volstaat voor het totale project, waardoor de
installatiekosten uiterst beperkt zijn.
Aparte meters, individuele facturen
Elke wooneenheid heeft een individuele gasmeter
en ontvangt een aparte verbruiksfactuur.
Energie zonder zorgen
Primagaz zorgt voor het onderhoud van de tank en
komt onmiddellijk bijvullen wanneer het automatisch
meetsysteem aangeeft dat de tankinhoud minder
dan 20% bedraagt.
Klaar voor de toekomst
Propaan stoot weinig fijnstof uit. Het propaannetwerk
is eveneens geschikt voor biopropaan, een 100%
duurzame oplossing.
Interesse?
Meer over onze propaannetwerken vind je op
www.primagaz.be/propaannetwerk
De hoofdzetel van Nelissen Steenfabrieken symboliseert de toonaangevende reputatie van het honderdjarige familiebedrijf.
EEUWFEEST IN STIJL VOOR
GERENOMMEERDE BAKSTEENSPECIALIST
Honderd jaar innovatie, cocreatie en duurzaamheid: Nelissen Steenfabrieken heeft heel wat te vieren in 2021. Klant is er al een eeuw koning,
maar toch blijven het aanbod en de service voortdurend evolueren. Dat het vat nog lang niet af is, bewijst de Limburgse wereldspeler met
enkele nieuwe baksteentinten, die de architecturale mogelijkheden eens te meer verruimen. Bovendien pakt Nelissen heel het jaar door uit
met verrassingsacties: “Ons jubileum zal zeker niet onopgemerkt voorbijgaan!”
Tekst Tim Janssens | Beeld Nelissen Steenfabrieken
54 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
In een eeuw tijd is Nelissen Steenfabrieken uitgegroeid tot een wereldspeler van formaat.
“Er staat heel wat op de planning. 2021
wordt hoe dan ook een feestjaar voor ons”
Honderd jaar, het is een eeuwigheid. Toen pater
familias Alfons Nelissen in 1921 zijn eigen onderneming
oprichtte, zag de wereld er helemaal
anders uit. Ons land likte zijn wonden na de
Eerste Wereldoorlog en focuste zich vooral op de
‘grote heropbouw’. De Belgische regering spoorde
industriëlen aan om producten te vervaardigen
die daarbij konden helpen. Alfons Nelissen droeg
letterlijk en figuurlijk zijn steentje bij door kwalitatieve
bakstenen te produceren in het Limburgse
Kesselt (Lanaken).
Identieke kernwaarden
Anno 2021 kunnen we eveneens gewagen van
‘moeilijke tijden’, maar is het Belgische bouwlandschap
rijker en diverser dan ooit. Dit laatste
is onder meer te danken aan de miljoenen bakstenen
die Nelissen Steenfabrieken de voorbije
eeuw produceerde. In vergelijking met de beginjaren
onderging het bedrijf een ware metamorfose.
De vernieuwing en uitbreiding van de productieeenheden,
een sterke toename van de productiecapaciteit
(185 miljoen stenen in 2019!), de
forse groei van het personeelsbestand, de voortschrijdende
internationalisering, de lancering
van innovatieve producten (Iso-Façade, Dubiogevelsteen),
de bouw van het nieuwe hoofdkantoor
en de Brick Academy …: de kleine
eenmansonderneming is inmiddels uitgegroeid
tot een wereldspeler van formaat. Desondanks
bleven de kernwaarden intact: het familiale
karakter, de sterke lokale verankering en de drang
om de onderneming voortdurend heruit te vinden
door verstandig te groeien en slim te innoveren.
Sommige kleuren zitten al bijna honderd jaar in het gamma en zijn dus echte klassiekers, maar komen ook in
huidige ontwerpen nog altijd uitstekend tot hun recht, zoals de Rosso.
Focus op cocreatie
Verandering is nooit een doel op zich geweest
voor Nelissen Steenfabrieken, maar wel een
manier om klanten nog beter tegemoet te komen.
Zij zijn er al honderd jaar koning. “’Customer
centricity’ was altijd al een belangrijke prioriteit,
maar de concrete invulling daarvan is in de loop
der jaren natuurlijk sterk geëvolueerd”, vertelt
marketing- en communicatiemanager Roberta
Melis. “Vroeger was het puur ‘eenrichtingsverkeer’
en waren architecten genoodzaakt om te
kiezen uit het bestaande gamma, maar nu zetten
we sterk in op cocreatie en werken we graag
samen met ontwerpers en kleurexperts. Zo is de
tint van onze Falo-steen speciaal ontwikkeld voor
Portavida in Genk. Bouwen met baksteen is hoe
dan ook helemaal anders dan veertig à vijftig
jaar geleden. Toen was de klassieke roodbruine
baksteen alomtegenwoordig, maar nu zijn de
esthetische mogelijkheden veel ruimer (verwerking,
kleuren, formaten …). Om dit aanschouwelijk te
maken, zullen we naar aanleiding van ons honderdjarige
bestaan projecten van vroeger en nu vergelijken.
Ook onze nieuwe showroom bewijst dat de
tijden veranderd zijn. De digitale snufjes (RFIDtafel,
3D-modellering …) zijn een grote meerwaarde
voor onze klanten, die kunnen rekenen op zeer
gericht en professioneel advies.”
Een kleurrijk jubileumjaar
Hoewel het coronavirus ons land nog steeds in
zijn greep houdt, haalt Nelissen Steenfabrieken
alles uit de kast om zijn honderdjarige bestaan
op gepaste wijze te vieren. Zo voegde het enkele
nieuwe kleuren toe aan zijn gamma. “Vooral de
gesinterde stenen zijn in trek: Luce (groen gesinterd),
Torba (geel gesinterd), Stella (geel gesinterd)
en Drago (geel en wit gesinterd)”, klinkt het
veelbelovend. “Ook onze sterkhouders verliezen
we uiteraard niet uit het oog. Sommige kleuren
zitten al bijna honderd jaar in ons gamma en zijn
dus echte klassiekers, maar komen ook in huidige
ontwerpen nog altijd uitstekend tot hun recht,
zoals de Rosso en de Rosado (voorheen Antiek
Rood en Heidebloem), die al jaar en dag pronken
met de originele basiskleuren van de plaatselijke
klei. Rosso is tevens een van de drie tinten die
beschikbaar zijn in DUBIO. Daarnaast hebben
we heel wat acties gepland voor architecten,
handelaars, showroombezoekers, ons personeel …
Zo kreeg een chauffeur begin januari een
leuk verrassingspakket naar aanleiding van de
honderdste afhaling van het nieuwe jaar. En op
5 september zullen we deelnemen aan de 100kmrun
voor Kom op tegen Kanker, een leuke sportieve
uitdaging voor het goede doel die gezien
het cijfer 100 ook een belangrijke symbolische
waarde heeft voor ons. Er staat dus heel wat op de
planning bij Nelissen Steenfabrieken. 2021 wordt
hoe dan ook een feestjaar voor ons!” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 55
Wij bouwen aan
het nieuwe bouwen.
100 jaar geleden begon het verhaal van Nelissen. Een verhaal
van voortdurende innovatie, zowel in onze werkwijze als op
productniveau. Kom naar onze showroom in Lanaken en
ontdek hoe we al een eeuw volop inzetten op vernieuwing en
samenwerken met bouwprofessionals om toekomstgerichte
projecten op poten te zetten.
Innovate today to shape tomorrow
Kiezelweg 460 | 3620 Kesselt-Lanaken
+32 12 44 02 44 | info@nelissen.be
www.nelissen.be
Laken Hippodrome
Stadswijk ‘Hippodrome’ is een duurzame cocktail van appartementen, assistentiewoningen, een woonzorgcentrum, verschillende handelsruimtes en
zelfs een kinderdagverblijf.
Stadsontwikkeling
met visie en vleugje nostalgie
De stad van morgen breekt met alle stereotiepe beelden die we met grote metropolen associëren. Het bundelen van vele functies op één site
waar groen en beleving centraal staan, wordt de norm. Een mooi voorbeeld hiervan is terug te vinden in Laken. Stadswijk ‘Hippodrome’ is een
duurzame cocktail van appartementen, assistentiewoningen, een woonzorgcentrum, verschillende handelsruimtes en zelfs een kinderdagverblijf.
Kortom: het is een nieuw stadsdeel dat voor een sterke opwaardering van de buurt zorgt.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Valentine Van den Eynde
“Wonen in de stad moet in ‘Hippodrome’ een totaal nieuwe
invulling krijgen voor jong en oud”
Tussen de Steylsstraat en Emile Delvastraat in Laken heerst al enige tijd een
drukte van jewelste. De Hippodrome-site begint er stilaan vorm te krijgen,
maar is nog lang niet klaar. Het is dan ook een erg ambitieus project, met
drie gebouwen die samen een benutbare oppervlakte van meer dan 50.000 m²
bestrijken. Wonen in de stad moet er een totaal nieuwe invulling krijgen voor jong
én oud. Daarom werd er veel aandacht besteed aan het ‘kader’. “In ‘Hippodrome’
staan beleving en groen centraal”, vertelt Stefaan Evers van a2o-architecten. “Zo
ontwikkelden we een concept met heel wat binnentuinen, die zijn uitgerust met
speeltuigen, een petanquebaan, banken enzovoort. Op de bovenste verdieping
zijn er sociale terrassen ingericht die voor alle bewoners toegankelijk zijn. Verder
krijgen alle gebouwen een groendak, zijn er talrijke fietsenstallingen en wordt
publiek groen ingezet als bruikbare ruimte voor de bewoners.”
58 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Hippodrome Laken
Het is duidelijk dat de architecten zich lieten inspireren door het Flageygebouw.
voor dit project de geest van weleer in een nieuw kleedje steken om een
woongelegenheid te creëren die zowel voor jonge als oude mensen boeiend
is. Uiteindelijk hebben we aangehaakt waar de moderne traditie naar ons
oordeel abrupt stilviel: het Flageygebouw. Dit is een modern pand op schaal
van de stad, met een geleding op schaal van de mens, een uitgesproken
materialiteit en een bijzondere vormentaal.”
Divers en toch uniform
Het resultaat is een site waar de hoogte van de gebouwen varieert van vier
tot zeven bovengrondse niveaus. Ze zijn allemaal opgetrokken in een betonstructuur
en afgewerkt met uitgesproken materialen: wit beton, gele baksteen,
wit schrijnwerk op de verdiepingen, donker schrijnwerk en blauwe hardsteen
voor de gelijkvloerse sokkel. Stefaan Evers: “Hoewel we met verschillende bouwtypologieën
aan de slag gingen, vormen de volumes samen een eenduidig
geheel. We wilden geen doorgedreven diversiteit aan architecturale expressie
in dit project, maar streefden naar een organische eenheid op alle niveaus.
Daarom maakten we gebruik van een vormentaal met vloeiende lijnen, luifels,
oversteken, patio’s ... Zo ontstond een stedelijke site op mensenschaal met een
uitgesproken duurzaamheid.” }
Dankzij een vormentaal met vloeiende lijnen, luifels, oversteken en patio’s
ontstond er een organische eenheid op alle niveaus.
Karakteristieke voortuinen
De architecten brachten ook een typisch Brussels fenomeen naar de site: de
voortuintjes. “Deze creëren enige afstand tot het openbare domein, wat in een
bepaalde mate van privacy resulteert. Daarnaast zorgen ze voor uitstraling
en vervullen ze een sociale functie. In elk tuintje staat immers een zitbank,
waardoor het echte ontmoetingsplaatsen worden. Bovendien spelen ze een
technische rol: dankzij de integratie van voortuinen konden we hellende vlakken
creëren en ervoor zorgen dat het gelijkvloerse leefniveau 60 cm boven het
straatniveau ligt. Op die manier ontstond een soort van ‘bel-etageverdieping’
die de veiligheid en privacy nog versterkt.”
Op-en-top Brussels
De gebouwen ademen een typische ‘Brusselse’ atmosfeer uit. Niet verwonderlijk,
aangezien a2o-architecten inspiratie zocht in de appartementsgebouwen
uit het interbellum, zoals het Palais des Folles Chansons en de vele mooie
gebouwen aan het park in Elsene. “Het zijn toonbeelden van de uitgesproken
levenskunst die de Brusselaars bezitten”, vertelt Stefaan Evers. “We wilden
De gele baksteen typeert de gebouwen van de nieuwe site.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 59
NATUURSTEEN EN KERAMIEK TEGELS
T 09 252 23 11 — WWW.CERAGRES.BE
00025844001 CERAGRES.indd 1 05-03-21 08:58
ALGEMENE ELEKTRICITEITSWERKEN
NG Elektro spitst zich toe op algemene
elektriciteitswerken en het plaatsen
van domotica, ventilatie, laadpalen en
branddetectie en alarmsystemen voor
overheden, architecten en particulieren.
We zijn in het bezit van een klasse
4-erkenning.
Boerenkrijgstraat 129B/bus 2
2800 Mechelen
015/55 09 32
info@ngelektro.be
www.ngelektro.be
00025683001 NG ELEKTRO.indd 1 03-03-21 10:51
Hippodrome Laken
“Dit is een modern pand op schaal van de stad, met een geleding op schaal van de mens”, aldus Stefaan Evers.
Visuele brug naar de buurt
De uitgekiende architectuur zorgt er bovendien voor dat ‘Hippodrome’
geen afgesloten woonbuurt wordt. “Nochtans was het geen evidentie om een
vloeiende overgang te bewerkstelligen”, aldus Stefaan Evers. “Elke zijde van de
site heeft immers een totaal ander architecturaal karakter. Met de volumetrie
van het gebouw aan de oostzijde sluiten we aan bij de bestaande gabarits aan
de Emile Delvastraat. Via twee blokken met een variërende hoogte loopt de site
naar de westelijke grens, waar een wooncomplex met zeventien verdiepingen
pronkt. De percelen aan de noordzijde (aan de spoorwegbedding) kregen dan
weer een opwaardering: enerzijds via een goede groenaanleg, anderzijds door
een ontwerp zonder ‘achterzijdes’.”
Nog niet volledig klaar
Het is duidelijk dat ‘Hippodrome’ een bruisend en interessant nieuw stadsdeel
van Brussel zal worden. De volledige site zal 199 appartementen en
184 parkeerplaatsen tellen. Elk volume heeft dakappartementen met een
uitgesproken terras, dat goed georiënteerd is en een fantastisch zicht op
de Heizel biedt. Verder zijn er nog veertien assistentiewoningen en een
woonzorgcentrum met 199 kamers voorzien. Er is eveneens plaats voor vier
winkels, een crèche en 355 fietsenstallingen. Het project wordt in verschillende
fases gebouwd. Een eerste deel met 61 appartementen werd in december
2020 opgeleverd, de resterende 138 appartementen zouden in april van dit
jaar moeten volgen. Ten slotte is er het woonzorgcentrum, dat tegen begin
2022 klaar moet zijn.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Solidum (Brussel, appartementen) &
Waterrijk Immo (Meise, woonzorgcentrum)
a2o-architecten (Brussel/Hasselt)
Democo (Hasselt, appartementen) &
Jan de Nul (Aalst, woonzorgcentrum)
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
NG ELEKTRO –
ELEKTRICITEITSWERKEN
De elektro-installateur moet vandaag van vele markten thuis zijn.
Net dat is de grote sterkte van NG Elektro uit Mechelen. “We kunnen
werkelijk alle opdrachten aan die met elektriciteit te maken
hebben”, vertelt projectleider Eddy Buggenhout. “Hierbij gaan we
erg ver. Zo kunnen klanten ook bij ons terecht voor laadpalen,
zonnepanelen, ventilatie, brandbeveiliging en toegangscontrole.
Gezien onze brede expertise worden we meestal ingeschakeld
voor grotere bouw- en renovatieprojecten. Intussen telt ons team
zestien mensen, die worden aangevuld met tachtig vaste onderaannemers
die al vele jaren voor ons werken.”
In Residentie Hippodrome kon NG Elektro een brede waaier
van zijn expertise demonstreren. Naast de volledige elektrische
installatie zorgde het bedrijf voor alle schakelaars en stopcontacten
in de appartementen. “In de gemeenschappelijke gangen plaatsten
we ledverlichting met een ingebouwde noodunit en bewegings-
melder”, vervolgt Eddy Buggenhout. “Verder waren we verantwoordelijk
voor een digitaal belpaneel (buiten) en een handenvrije
minivideofoon (binnen). Daarnaast installeerden we een uitgebreid
branddetectiesysteem. Tot slot rustten we de ondergrondse
parking uit met hermetische ledarmaturen. Dankzij onze ruime
ervaring bracht Residentie Hippodrome weinig tot geen technische
verrassingen met zich mee. De grote uitdaging in dit project schuilde
in de lean planning die we moesten volgen. Door het inzetten van
de nodige mankracht en het tijdig bestellen van alle componenten
zijn we glansrijk in de missie geslaagd.”
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 61
Mechelen Vermant
BELEVING, GEZELLIGHEID EN PERSONALISATIE
In januari 2021 opende Vermant zijn vernieuwde Volvo-showroom aan de Antwerpsesteenweg in Mechelen. Gezelligheid, privacy en beleving
staan er centraal. Je stelt je vragen aan de verkoper, tussen de nieuwste Volvo-modellen in de unieke showroom. En je personaliseert
je droomwagen in de gloednieuwe Car Design Studio met ontelbare stalen en technologische snufjes.
Tekst Joke Hofmans
| Beeld Vermant
De nieuwe vitrine triggert voorbijgangers door de combinatie van transparant en melkglas.
De woonkamer met open haard zorgt voor een
informele sfeer.
“Rust, gezelligheid en overzicht zijn de kernwoorden in de
nieuwe Volvo-showroom”
Guy Vermant, gedelegeerd bestuurder van Vermant
Mechelen: “Toen de Volvo-groep een nieuw retailconcept
lanceerde, hadden we twee keuzes: ofwel
deden we hier en daar kleine aanpassingen, ofwel
dompelden we onze showroom volledig onder in de
Volvo Retail Experience. We kozen voor de tweede
optie. We lieten van het bestaande gebouw alleen
het dak en de basisstructuur staan en bouwden
de nieuwe showroom van nul af aan op.”
Rust en overzicht op de
benedenverdieping
Guy Vermant: “Vroeger kon je gewoon binnenkijken
in de showroom en stond het hier vol auto’s,
met de kantoren van onze verkopers ertussen.
De nieuwe showroom bestaat vooral uit melkglas.
Om Volvo echt te beleven, moet je dus binnenkomen.
En daar overvalt je de rust en gezelligheid.
We verhuisden onze bureaus naar de tussenverdieping
en haalden een deel auto’s uit de showroom.
Zo krijg je veel meer ademruimte.” De woonkamer
met parket op de vloer, het salon met plaids
en kussens en de open haard zorgen voor sfeer en
gezelligheid. In die informele en ontspannende setting
kunnen bezoekers al hun vragen stellen aan de
verkoper. Het Scandinavische interieur vol eenvoud
en schoonheid is een knipoog naar de thuishaven
van Volvo.
Sterk in geïntegreerde projecten
De aannemer die voor de Volvo-metamorfose
zorgde, is Groep Verelst. Al meer dan veertig
jaar bouwt en renoveert deze onderneming
woningen, bedrijven, kantoren en showrooms. Ze
heeft een aparte productieafdeling voor staal- en
betonbouw en voor de realisatie van algemene
bouwprojecten. Daarmee covert ze de volledige
bouwmarkt. Verelst bouwt momenteel het nieuwe
winkelcentrum Malinas in Mechelen-Noord en
start met de bouw van een nieuwe wijnbottelarij
in Zellik. Edwin Vervloet, technisch directeur
Bedrijfsbouw bij Verelst: “Ik pik die twee projecten
eruit omdat ze mooie voorbeelden zijn van onze
62 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Vermant Mechelen
De kantoren verhuisden naar boven om meer rust te creëren op de benedenverdieping.
geïntegreerde aanpak. We betrekken onze uitvoerende afdelingen al vanaf
de eerste calculaties. Met de gecombineerde ervaringen zien ze meteen waar
de grootste uitdagingen zitten en stellen ze verbeteringen voor om de werken
efficiënter en economisch voordeliger uit te voeren. Die geïntegreerde aanpak
is absoluut de sterkte van Verelst.”
Tweede jeugd voor showroom
Edwin Vervloet: “Het project van Vermant is voor ons een dankbaar project
omdat we in 2004 ook de originele showroom hebben gebouwd. Met de
renovatie hebben we het pand een tweede jeugd gegeven. Het is nu helemaal
klaar voor een nieuwe generatie Volvo’s. De showroom is gestript tot op de
initiële basisstructuur. We verhuisden de toegangsdeur van de zijkant naar de
voorkant. Daardoor lijkt het gebouw groter. De showroom beschikt nu over een
volledige glasgevel. Binnenin kreeg de showroom een extra tussenverdieping.
Dat was zonder twijfel voor ons de grootste uitdaging tijdens de realisatie van
dit project. Het was een hele puzzel om de 8,5 meter lange welfsels in een
bestaand gebouw te krijgen. Je kunt tenslotte niet zomaar met een vrachtwagen
of een grote kraan binnenrijden. Dat was dus best een spannend moment, maar
uiteindelijk is dat, net zoals de gehele remodelling, goed verlopen. In amper drie
maanden tijd stond er een volledig nieuwe showroom.”
De showroom heeft sinds de verbouwing ook een veel betere energiescore.
Overal kwam er energetische interessante dubbele beglazing in plaats van
het verouderde enkel glas. Voor de verwarming werd de switch gemaakt van
gas naar elektriciteit. Dit jaar komen er ook nog zonnepanelen op het dak
om zo veel mogelijk in de eigen energiebehoefte te voorzien. “Bij Vermant
ging het om een totaalrenovatie. Toch helpt onze dienst na verkoop ook met
veel kleinere aanpassingen”, legt Edwin Vervloet uit. “Denk maar aan een
logistiek bedrijf dat zijn interne flow aanpast en een wand of deur erbij of
eruit wil. Wij denken mee en passen aan.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 63
Airclima bouwt kwalitatief
hoogstaande koel- en
vriesinstallaties voor
verschillende sectoren
Voor de bloemensector is Airclima
afgetekend marktleider, maar ook in
Pharma, Food, Feed & Agro en HVAC
is de organisatie een betrouwbare
installateur.
03 451 34 90 | www.airclima.be
airclima_ad-BA-Vlaanderen_95x130mm.indd 1 12/02/2021 22:55
DUMOBAT BVBA
Boomsesteenweg 76 - 2630 Aartselaar
tel. 03 888 54 16 - GSM Calculatie: 0487 578 844
info@dumobat.be - www.dumobat.be
Specialist in afbraak-, selectieve sloop- en ontmantelingswerken
Voor privé alsook voor grotere projecten en industrie
Gediplomeerd gebonden asbestverwijderaar
Werkzaam in
ANTWERPEN - LIMBURG - OOST-VLAANDEREN - VLAAMS-BRABANT - BRUSSEL
64 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Vermant Mechelen
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
DUMOBAT SLOOPTECHNIEK –
AFBRAAK, SLOOP, OPRUIMING EN
BINNENAFBRAAKWERKEN
Vermant en Groep Verelst schakelden Dumobat Slooptechniek
uit Aartselaar in voor de afbraak van de vorige showroom. Het
bedrijf, met veertig eigen werknemers, is gespecialiseerd in
de ontmanteling van gebouwen, opruimingen, binnenafbraak-
werken en de verwijdering van asbest. Calculator Jo Van Der
Aa: “We werken hoofdzakelijk in opdracht van grote aannemers.
Van bedrijfspanden over woningen en appartementsgebouwen
tot volledige wijken: we hebben alle kranen, vrachtwagens, compressoren
en sloophamers in huis om die werken tot een goed
einde te brengen. En uiteraard beschikken we ook over ervaren
mensen: onze vakmannen krijgen regelmatig bijscholingen om in
alle omstandigheden veilig, correct en naadloos samen te werken.
We krijgen regelmatig het compliment van onze klanten dat we
de bouwplaats heel netjes hebben achtergelaten. Zo winnen
de overige aannemers tijd en kunnen ze meteen starten met de
opbouw.” Een van de grotere projecten van Dumobat Sloop-
techniek dit jaar is de afbraak van huizen in de sociale woonwijk
Grote Brede Akker in Sint-Truiden.
In amper drie maanden tijd stond er een volledig nieuwe showroom.
Investeren in crisistijden
Guy Vermant: “We kregen al leuke reacties van
onze klanten. Ze zijn verrast door de gezelligheid
van het interieur. En veel mensen vragen ook of
we hebben bijgebouwd. Tijdens de eerste ‘lockdown’
vorig jaar heb ik toch getwijfeld of die
nieuwe showroom wel de goede beslissing was.
Maar ik heb er daarna geen seconde spijt meer
van gehad. Zelfs in crisistijden moet je blijven
denken aan de toekomst, blijven investeren en
inspelen op wat je klanten willen. Dat is niet
vanzelfsprekend, maar anders is de kans groot
dat je de boot mist.” ❚
CAR DESIGN STUDIO
Geen onderdeel van de Volvo Retail
Experience, wél een idee van Vermant
zelf is de Car Design Studio. Je kiest er uit
kleurstalen, voelt er stoffen voor je zetels
en personaliseert er je dashboard onder
de deskundige begeleiding van een verkoper.
Zo speelt de Volvo-dealer in op de
stijgende vraag naar meer luxe, comfort
en maatwerk.
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
AIRCLIMA – HVAC EN INDUSTRIËLE KOELTECHNIEKEN
Airclima heeft twintig jaar ervaring in industriële koeltechnieken en koel- en verwarmingsinstallaties.
De firma uit Kontich maakte de Volvo-showroom klaar voor de toekomst met behulp
van zuinige lucht-luchtwarmtepompen. In de lagere kantoren gebeurt de verwarming en koeling
via cassettes in het plafond. In de metershoge showroom werd de luidruchtige gasheater
vervangen door jets die warme of koude lucht langs de ramen naar beneden blazen. Zaakvoerder
Michel Cuvelie: “Vaak krijgen we bij zulke projecten onnodig complexe plannen van
studiebureaus. Hier verliep de communicatie met Vermant rechtstreeks. Dat gaf ons de vrijheid
om het perfecte systeem te ontwerpen, met een maximaal klimaatcomfort binnen het budget.”
De specialisatie van Airclima ligt bij de koeltechniek. De onderneming is marktleider in koelinstallaties
voor de bloemensector en gooit hoge ogen bij farma-, food-, feed- en agrobedrijven.
Op Brucargo bouwt ze momenteel koelcellen voor de bewaring van de coronavaccins. Michel
Cuvelie: “We volgen de vernieuwingen in onze sector op de voet en werken met merken die
qua efficiëntie, degelijkheid en innovatie tot de Europese top behoren, zoals Panasonic in het
geval van Vermant. Daarnaast houden we van korte communicatielijnen. Zo zorgen we ervoor
dat onze klanten topprestaties kunnen leveren.”
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Vermant Mechelen
FACTOR 3 Architecten (Oudsbergen)
Groep Verelst (Putte)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 65
INPRO — is een
modern glasbedrijf
dat glasproducten
op maat aanbiedt
aan particulieren en
professionelen.
Glas is enorm veelzijdig en veel meer
dan het materiaal waarvan vensters
gemaakt worden. Het is het perfecte
product om je interieur een meerwaarde
te geven
INPRO — wij staan
je bij in projecten die
je woning, werkplek,
toonzaal,… in de
juiste sfeer zullen
onderdompelen.
INPRO | Glas projects
Jagersdreef 1a - 2900 Schoten
+32 3 337 78 20
info@inpro.be
BTW BE 0894 132 340
RPR Antwerpen
www.inpro.be
Vermant Mechelen
VEELZIJDIGE GLASTOEPASSINGEN
IN NIEUWE SHOWROOM
Glas blijft een fantastisch product voor het interieur. Glazen wanden, deuren en balustrades zorgen voor een open en moderne aanblik.
En er is voor elke toepassing een glastype voorhanden. Ook in de nieuwe showroom van Vermant speelt glas een grote rol. INPRO plaatste er
al het glaswerk, inclusief de stalen trap met ingeklemd glas en trapleuning, balustrades en kantoorwanden. Alles is afgewerkt met strakke,
minimalistische profielen.
Tekst uwtekst.be | Beeld INPRO
INPRO plaatste in de Volvo-showroom al het glaswerk op de tussenverdieping.
Er is meer en meer vraag naar profielloze beglazing.
Eric Verstreken, zaakvoerder van INPRO: “In woningen en bedrijfsgebouwen
wint glas nog steeds aan populariteit. Door glas met specifieke eigenschappen
te kiezen, kan je heel wat bouwmaterialen vervangen. Zo zien we steeds meer
grote glaspartijen. Glas komt ook terug in het interieur: van douchewanden
over glazen deuren tot scheidingswanden. Bedrijven en particulieren kunnen
voor alle soorten glas bij ons terecht. We zorgen ook voor al het staalwerk, de
houten wandkaders en deuren. We beschikken over ervaren personeel en een
eigen atelier.”
Veel troeven
INPRO speelt snel in op nieuwigheden en trends. Zo stijgt de vraag naar glas
met minimalistische profielen en glas zonder profielen. Deuren en glaswanden
in steel look-stijl blijven populair. En de laatste maanden is er hard gewerkt
aan de akoestische eigenschappen van de glazen wandsystemen. INPRO heeft
de knowhow om architecten, bouwheren en aannemers bij te staan op het
vlak van glas, veiligheid, esthetiek en kwaliteit en bovendien ook nog eens het
budget te bewaken. Eric Verstreken: “Onze projectleiders volgen alles op de
voet: kwaliteit van producten, uitvoeringstekeningen, coördinatie, plaatsing en
“Dankzij ons atelier en eigen
montageploegen kunnen
we snel schakelen”
klantenservice. Snelheid is nog zo’n sterke troef. Dankzij ons atelier en eigen
montageploegen kunnen we snel schakelen. En we hanteren de strengste
veiligheidsnormen.” INPRO biedt enkele en dubbelwandige glaswanden en
investeert in de akoestische eigenschappen van de wanden. Zo bevordert
het de privacy en persoonlijke bescherming in bedrijven. Daarnaast kunnen
klanten bij INPRO terecht voor balustrades, douchedeuren en -schermen,
gelakte, kogelwerende, inbraakwerende, brandwerende en veiligheidsbeglazing,
wanden en deuren. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 67
Op zoek naar kwalitatieve folie of bestickering?
BVX is jouw aanspreekpunt voor professionele raamfolies
en beletteringswerken.
ZONWERENDE GLASFOLIE
9 de Liniestraat 13D, 3200 Aarschot
016 360 367
info@bvx.be
www.bvx.be
Vermant Mechelen
DUNNE EN TRANSPARANTE RAAMFOLIE
GEEFT ETALAGE KLEUR
Wie naar de nieuwe Volvo-showroom van Vermant kijkt, ziet meteen het werk van BVX. Het bedrijf uit Aarschot ontwerpt, creëert en plaatst al
wat plakt of moet opvallen. Zoals car wraps, autobelettering, signalisatie, raamdecoratie en raamfolies. Daarnaast heeft het bedrijf spandoeken,
banners, zuilen en reclameborden in zijn portfolio. Zo kan het andere bedrijven van a tot z bedienen.
Tekst Joke Hofmans
| Beeld BVX
Aan de binnenkant van de etalage is een Clear Viewraamfolie
in het Volvo-blauw aangebracht.
De folie is zo dun dat het lijkt alsof de kleur in het glas zit.
Zaakvoerder Margot Goyvaerts: “Bij Vermant
plaatsten we aan de binnenkant van de etalage
een Clear View-raamfolie van 3M in het Volvoblauw
– op een oppervlakte van bijna 200 m². De
folie is zo dun en transparant dat het lijkt alsof
de kleur in het glas zit. We brachten ook 200 m²
zandstraalfolie aan – dat is de folie die voor die
matte look zorgt.”
“We werken alleen met merken en
materialen die hun kwaliteit al
lang bewezen hebben”
Kwaliteitsmerken
BVX is een gecertificeerde en preferred verdeler
van 3M Window Films en werkt samen met
fabrikanten van hoogwaardige folies zoals Avery,
Mactac en Aslan. Margot Goyvaerts: “Onlangs
hebben we voor een tandarts plafondstickers
gemaakt voor kinderen, rekening houdend met
alle kabels en verlichting. Iedere klant heeft
andere wensen en elke opdracht brengt nieuwe
uitdagingen met zich mee. Dat is het leuke aan
onze job. Maar wat de opdracht ook is, het eindresultaat
is elke keer tiptop in orde. Want we
werken alleen met merken en materialen die hun
kwaliteit al lang bewezen hebben.”
Zonwerende en veiligheidsfolies
Zowel bij particulieren als bedrijven zijn de zonwerende
en veiligheidsraamfolies van BVX heel
populair. Margot Goyvaerts: “Grote raampartijen
zijn helemaal in. Maar als de zon er een hele dag
op schijnt, dan is het bakken en braden. Zonwering
en luifels zijn over het algemeen niet zo mooi.
Ze maken het vaak ook donker binnen. Een zonwerende
folie maakt in dat opzicht een groot verschil.
Onlangs belde een bedrijf uit het Mechelse
ons op. Zij hadden een urban jungle gemaakt aan
het raam van hun atrium, maar de zon had hun
planten allemaal verbrand. We hebben daar een
folie geplaatst die het infraroodlicht tegenhoudt en
het inkomende licht zachter maakt. Zo besparen ze
meteen ook fel op hun energiekost.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 69
Nevele Residentie De Ijsbeer
Alle appartementen kijken uit op bomen, struiken en/of grasperken.
VAN DESOLATE BUURT TOT DUURZAME WOONSITE
Geflankeerd door mooie natuur en doorkliefd door het Schipdonkkanaal is Nevele een oase van rust en groen. De interesse in deze gemeente
groeit sterk, met tal van nieuwe bouwprojecten als gevolg. Een ervan is Residentie De Ijsbeer, een wooncomplex met drie volumes dat zich
in het groen nestelt en uitgaat van een breedgedragen duurzaam concept. Hiermee zorgt dit bouwinitiatief voor een reële meerwaarde in
een gemeente die in volle transitie is.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld OR Architecten
Met een brutaal ogend commercieel gebouw, een aftandse parking en de
restanten van een oude tennisclub was de site aan de Ijsbeerlaan jarenlang
het toonbeeld van troosteloosheid. Een nieuw woonzorgcentrum in
de nabije omgeving demonstreerde dat een opwaardering van de buurt
wel degelijk mogelijk was. “Ontwikkelaar Sobelim besloot dit inspirerende
voorbeeld te volgen met de bouw van een nieuw wooncomplex”, vertelt
Wim Lahousse van OR Architecten. “Uit doorgedreven volume- en diverse
oriëntatieonderzoeken bleek een concept met drie bouwblokken het best
in de omgeving te passen. Uiteindelijk kozen we voor twee volumes met
zestien appartementen en één volume met 24 wooneenheden, telkens
verdeeld over drie bovengrondse bouwlagen.”
Wonen in het groen
Er werd gekozen voor een eenvoudig grondplan met rechthoekige volumes, die
kops divergerend ingeplant zijn ten opzichte van de Ijsbeerlaan. “Een bewuste
keuze om de zon tot diep in het perceel te laten infiltreren”, legt Wim Lahousse
uit. “Het streven naar een goede leefkwaliteit was immers de rode draad in ons
ontwerp. Daarom kregen alle appartementen ook ruime terrassen en zorgden
we voor een maximum aan groen op de site. De cijfers spreken voor zich: het
“Uit doorgedreven volume- en
diverse oriëntatieonderzoeken
bleek een concept met drie
bouwblokken het best in de
omgeving te passen”
terrein van 9249 m² werd maar voor 3902 m² bebouwd. Overal zijn bomen
geplant en er is een erg ruime gemeenschappelijke tuin voorzien. Op die manier
kijken alle bewoners uit op bomen, struiken en/of grasperken. Zonder dat het
zicht door auto’s wordt belemmerd, want die vinden een onderkomen in de
ondergrondse parking.”
70 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Residentie De Ijsbeer Nevele
Residentie De Ijsbeer nestelt zich in het groen en gaat uit van een breedgedragen duurzaam concept.
Subtiele vormgeving
De architectuur is opgebouwd met balkvormen, die zijn uitgerust met zorgvuldige
uitsnijdingen die het daglicht tot diep in de volumes laten binnendringen.
“Met dit concept verleggen we de gevellijn naar de binnenkant van
de gebouwen, waardoor we de blokvorm op een subtiele manier vermijden”,
verduidelijkt architect Wim Lahousse. De drie blokken bestaan uit een combinatie
van een betonstructuur en geprefabriceerde baksteenpanelen voor de
binnenwanden. De sokkel is telkens afgewerkt met zwarte gevelpleister en
omkaderingsaccenten in aluminium en zwarte gevelpleister. “De twee bovenliggende
verdiepingen kregen gevels in bruin-beige bakstenen”, vertelt Lahousse.
“Via dit contrast scheiden we de sokkel van het bovenvolume. Het aluminium
schrijnwerk met zwarte structuurlak maakt het plaatje compleet.”
Onder de terrassen zijn infiltratiebedden voor het regenwater voorzien door middel
van genormaliseerd, gerecycleerd betonpuin.
De architectuur is opgebouwd met balkvormen, die zijn uitgerust met zorgvuldige
uitsnijdingen die het daglicht tot diep in de volumes laten binnendringen.
Duurzaam op alle vlakken
Residentie De IJsbeer is niet alleen duurzaam door de groenaanleg, maar ook
dankzij de toepassing van meerdere ecologische ingrepen. Alle appartementen
zijn BEN-woningen met individuele zonnepanelen. Wim Lahousse: “Onder
de terrassen zijn infiltratiebedden voor het regenwater voorzien door middel
van genormaliseerd, gerecycleerd betonpuin. Hiermee konden we grote kunststoffen
of betonnen infiltratiebekkens vermijden. Verder hebben we de daken
ingericht als groendaken.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 71
Naamloos-2 1 03-02-2021 10:17
INDUSTRIEBOUW
METAALCONSTRUCTIES
WONING- & APPARTEMENTSBOUW
AGROPROJECTEN PREFAB BETON
ALUMINIUM & HOUTSCHRIJNWERK
Industriepark Drongen 1
Booiebos 21
B-9031 Drongen (Gent)
AL 55 JAAR TROUW AAN DE BOUW
T +32 (0)9 282 48 77
mail@morti.be
www.morti.be
TALLIEU & TALLIEU - WWW.TNT.BE
Residentie De Ijsbeer Nevele
De twee bovenliggende verdiepingen kregen gevels in bruin-beige bakstenen,
wat mooi contrasteert met de sokkel.
Alles in eigen huis
De realisatie van dit project werd toevertrouwd aan Morti uit Drongen.
Deze algemene bouwonderneming onderscheidt zich door de horizontale
integratie met de inhouse productie van betonwanden, staalconstructie en
buitenschrijnwerk in hout en aluminium. “Dankzij ons uitgebreide team
van eigen personeel, dat gespecialiseerd is in grondwerken, ruwbouw en
schrijnwerkerij, kunnen we meerdere projecten tegelijkertijd van ontwerp
tot afwerking realiseren”, vertelt zaakvoerder Jo Mortier. “Residentie De
Ijsbeer is een mooi voorbeeld van onze a-tot-z-aanpak. De constructie van
de ondergrondse betonkelder, het optrekken van de ruwbouw (deels
prefab), het afwerken van de gevels met aluminium buitenschrijnwerk en
de rioleringsaanleg: het is allemaal werk van onze eigen mensen. Enkel
voor het hellingbeton hebben we een onderaannemer ingeschakeld.”
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
VLOEREN FOSSELLE – KERAMISCHE
VLOER- EN WANDTEGELS
In nieuwe wooncomplexen zijn de vloeren vaak een kwaliteitsindicator
van de uitvoering en de gebruikte materialen. Dat het
loont om een vakkundige vloerder in te schakelen, mocht ook
de bouwheer van Residentie De IJsbeer ervaren. Het team van
Vloeren Fosselle uit Sint-Lievens-Houtem zette er immers een topprestatie
neer, ondanks de korte uitvoeringstermijn en de variatie
in de gekozen materialen. “We zijn dan ook van geen kleintje
vervaard”, leggen bestuurders Kris en Steven Fosselle uit. “De
zaak werd in 1979 door onze ouders opgericht, waardoor wij – die
de dagelijkse leiding intussen hebben overgenomen – zowel de
ervaring als de liefde voor het vloeren met de paplepel hebben
meegekregen. Intussen is Vloeren Fosselle uitgegroeid tot een van
de grote spelers in België. Dagelijks zijn gemiddeld vijftig van onze
vloerders actief op werven in zorginstellingen, kantoorcomplexen,
woonprojecten … In Residentie De IJsbeer plaatsten we meer dan
3.500 m² keramische vloer- en wandtegels in de appartementen
en de trappen van de gemeenschappelijke delen. Dit project was
bijzonder omdat we rekening moesten houden met de wensen en
voorkeuren van elke afzonderlijke eigenaar. Niet altijd even gemakkelijk,
maar onze projectleiders zorgden ervoor dat alles op wieltjes
liep. Zij vormden het aanspreekpunt, hielden de planning in het
oog en voerden meerdere keren per week een kwaliteitscontrole
uit. Met resultaat, want zowel de bouwheer als zijn klanten waren
uitermate tevreden over onze prestaties.”
Complex project
De Ijsbeer bleek wel enkele uitdagingen in petto te hebben. “De doorlooptijd
was extreem kort”, verduidelijkt Jo Mortier. “Daarom hebben we de eerste
twee fases synchroon uitgevoerd. Natuurlijk kwam daar flink wat denkwerk
en voorbereiding bij kijken. Om de deadline te halen, opteerden we voor een
maximum aan prefabelementen. De geprefabriceerde snelbouwbaksteenwanden,
betonschachten, kokers, balken enzovoort werden allemaal vooraf
in onze ateliers gemaakt. Dat de architect een ‘zwevende gevelsteen’ vroeg,
maakte dit project er niet eenvoudiger op. Omdat de gevelsteen pas op de
eerste verdieping begint, moesten we een structuur voorzien om deze optisch
te laten zweven. Bovendien moesten we een waterdichte overgang met
de crepi van het gelijkvloers maken. Dit was absoluut geen evidentie omdat
de gevelsteen met open voeg werd uitgevoerd. De waterdichte aansluiting
van de aluminium profielen aan de gevelconstructie was evenmin eenvoudig.
Dankzij veelvuldig overleg met de bouwheer en het architectenteam, alsook
de uitwerking van verschillende theoretische oplossingen, slaagden we erin
om tot werkbare oplossingen te komen en deze uitvoeringsmoeilijkheden te
omzeilen. Gezien de omvang en de complexiteit is Residentie De IJsbeer dan
ook een erg mooie referentie voor Morti.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Sobelim (Sint-Martens-Latem)
OR Architecten (Gent)
Morti (Drongen)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 73
Haren Harenberg III
41 EXTRA WONINGEN
VOOR EXEMPLARISCHE ECOWIJK
Harenberg III is de derde stap in de ontwikkeling van een vooruitstrevende ecowijk, waarvan fase 1 werd opgeleverd in 2013 – destijds het eerste
passieve wooncomplex dat de Grondregie van de Stad Brussel realiseerde. De Voorbeeldgebouwen boden plaats aan dertig passiefwoningen,
waaronder reeds vijf energieneutrale appartementen. In fase 3 kwamen er nog eens 41 wooneenheden bij. De verschillende woonblokken zijn
zo gepositioneerd dat ze het stedelijk weefsel op termijn op een duurzame manier kunnen laten herleven.
Tekst Philippe Selke | Beeld Urban Platform, Ondernemingen Louis De Waele, Grondregie Stad Brussel
Fase 3 van het Harenberg-project werd door Ondernemingen Louis De Waele
opgeleverd in januari, naar een ontwerp van Urban Platform. 30 % van de
41 nieuwe woningen is bestemd voor senioren. Voorts is er ook een polyvalente
zaal ingericht en een ondergrondse parking voor 35 wagens voorzien.
Verschillende baksteentexturen animeren de gevels en creëren samen
een intrigerend reliëf.
Het doel is om betaalbare huurwoningen aan te bieden, waar het erg aangenaam
vertoeven is. De bewoners kunnen tevens genieten van het magnifieke
kader (ondanks het feit dat het complex vlak bij de werkplaatsen van de NMBS
gelegen is) en de gezellige omgevingsinrichting (moestuinen, speelplekken,
pergola’s …). Bovendien verbruiken ze slechts een minimum aan energie. Zowel
de productie van het sanitair warm water als de verwarming worden verzekerd
door performante individuele verwarmingsketels. De fotovoltaïsche panelen op
de daken voeden het ventilatiesysteem met warmterecuperatie in de appartementen.
En ook het regenwater wordt gerecupereerd.
De woningen van Harenberg III zijn zo georiënteerd dat ze maximaal van de zon
en de natuurlijke lichtinval profiteren.
Hellend terrein
Laurent Klopfert, werfleider bij Ondernemingen Louis De Waele: “De gebouwen
voldoen uiteraard aan de passiefstandaard en de inrichting van de
site is niet alleen afgestemd op de noden en de behoeften van de bewoners
van het Harenberg-complex, maar ook op die van de overige inwoners
van Haren (denk onder meer aan de creatie van een publieke doorsteek).
74 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Harenberg III Haren
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
De bewoners van Harenberg III kunnen genieten van het magnifieke kader en de
gezellige omgevingsinrichting (moestuinen, speelplekken, pergola’s …).
De appartementen zijn ondergebracht in trapsgewijze gebouwen met verschillende
gabarits, die optimaal inspelen op de helling van het terrein. De
polyvalente zaal bevindt zich op het laagste punt van de site.” Een andere
bijzonderheid is dat al het afvalwater naar het rioleringsnet van de Harenbergstraat
gestuwd wordt met behulp van een rist afvoerpompen. Laurent
Klopfert: “Het was geen sinecure om dat afvoersysteem te ontwerpen en te
realiseren. Aangezien een eventuele stroompanne de werking van de pompen
zou hypothekeren, hebben we noodstroombatterijen geïnstalleerd om de
continuïteit van het pompproces te allen tijde te kunnen garanderen.”
EGD – GROENDAKEN
Om het duurzame karakter van het project extra te benadrukken,
zijn de woonblokken van Harenberg III uitgerust met groendaken.
De Grondregie van de Stad Brussel opteerde resoluut
voor het drielagige Floradak-systeem, dat vakkundig geplaatst
werd door EGD (Lummen). “Het Floradak is een extensief groendak
met een intensief karakter dat meer mogelijkheden biedt
dan een traditioneel groendak”, legt bestuurder Joël Eyckens
uit. “Het bestaat uit drie lagen. Boven op de dakdichting wordt
het Florapanel geplaatst, een EPS-paneel dat met zijn unieke
structuur voor een ideale waterhuishouding zorgt. De Floratexdoek
bewaakt het evenwicht tussen wateropslag en verdamping.
Tot slot is er het Florasubstraat, waarin de begroeiing de nodige
voedingsstoffen vindt. Het verschil met een traditioneel groendak
is dat het Floradak een grotere drainage- en buffercapaciteit
heeft (50 liter per vierkante meter), waardoor de sedumplantjes
meer en langer water kunnen opnemen, sneller groeien en
langer groen blijven in droge periodes. Dat wij de Floradaken
van Harenberg III mochten plaatsen, is geen toeval. We zijn een
erkend installateur en waren in 1992 een van de eerste Belgische
bedrijven die zich toespitste op groendaken. Door de specifieke
volumetrie van de gebouwen was elk dak verschillend, dus het
was zeker geen copy-paste. In totaal ging het om een oppervlakte
van 600 m².”
“De baksteenafwerking geeft
het geheel cachet. Het zijn
dergelijke details die echt
het verschil maken”
Dynamische baksteengevel
De drie gebouwen tellen maximaal drie bouwlagen (gelijkvloers + twee
verdiepingen). De gevels zijn overal uitgerust met verdiepingshoge ramen.
Ondernemingen Louis De Waele hanteerde een bouwmethode die klassiek
te noemen is voor dit soort projecten: boven op de ondergrondse parking
met bodemplaat en betonnen premuren is een kalkzandsteenstructuur met
predallen en welfsels opgetrokken. De gevels zijn niet bekleed met witte
crepi, maar met een dynamische mengeling van twee gevelstenen. Laurent
Klopfert: “De baksteenafwerking geeft het geheel cachet. Het zijn dergelijke
details die echt het verschil maken en die ook steeds vaker opduiken
in overheidsopdrachten.” ❚
De gevels zijn overal uitgerust met verdiepingshoge ramen.
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Grondregie Stad Brussel (Brussel)
Urban Platform (Brussel)
Ondernemingen Louis De Waele (Brussel)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 75
WATERBEHANDELING OP MAAT
In heel wat bouwprojecten worden de installaties voor waterhuishouding stiefmoederlijk behandeld. Nochtans vormen ze een van de meest
gevoelige onderdelen van de gebouwentechniek. Eenmaal geplaatst, is het immers erg moeilijk om nog aanpassingen of zelfs herstellingen door
te voeren. Wie op zeker wil spelen, schakelt dus best een specialist in. Zoals het Duitse Kessel, dat in België een lokale vertegenwoordiging heeft.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Kessel, Thomas L. Fischer
Al bijna zestig jaar is het Duitse Kessel een hoofdrolspeler in de sector van waterafvoer voor zowel gebouwen als terreinen.
Al bijna zestig jaar is het Duitse Kessel een hoofdrolspeler
in de sector van waterafvoer voor zowel
gebouwen als terreinen. Met vooruitstrevende productietechnieken
en hoogwaardige grondstoffen
bewijst deze fabrikant keer op keer dat kunststof en
innovatie perfect samengaan. “We schuwen geen
enkele uitdaging”, vertelt Wouter Van den Bergen,
manager van Kessel Belgium. “Integendeel: het is
net met ons maatwerk dat we wereldwijd naam
en faam hebben gemaakt. Intussen heeft Kessel
al meer dan twintigduizend klantspecifieke oplossingen
geïnstalleerd. Denk maar aan (hybride)
opvoerinstallaties, afvoeroplossingen, afscheidingssystemen,
terugstroombeveiliging, schachten en
kanalen, afvalwaterbehandeling …”
Allesomvattende service
De grote kracht van Kessel schuilt in het feit dat
de ingenieurs meedenken met de klanten. “We
vertrekken steeds vanuit het probleem of de
behoefte”, legt Wouter Van den Bergen uit. “Om
de kosten te drukken, zullen we ook altijd een
maximum aan standaardcomponenten gebruiken.
76 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
“We bewijzen
keer op keer
dat kunststof en
innovatie perfect
samengaan”
De grote kracht van Kessel schuilt in het feit dat de ingenieurs meedenken met de klanten.
Ontwerp, assemblage en installatie gebeuren door
ons eigen team. Bij moeilijke projecten kunnen we
bovendien steevast rekenen op de enorme knowhow
van onze Duitse collega’s. Voor Kessel eindigt
een project trouwens niet bij oplevering. Daarom
wordt sterk geïnvesteerd in naservice. Zo staan
onze mensen 24/7 klaar om eventuele storingen
op te lossen. Klanten kunnen tevens rekenen op
een efficiënt onderhoud en een erg lange beschikbaarheid
van componenten. Dit laatste heeft alles
te maken met onze a-tot-z-aanpak, waarbij we zelfs
de tooling in eigen huis houden. Kortom: bij ons
kan de klant rekenen op echte ontzorging en een
langdurig partnership.” ❚
Duikerklok.
Nooit meer natte voeten:
De opvoerinstallatie voor pragmatici.
Opvoerinstallatie
Aqualift S Compact
Vloerinbouw zonder
pompmoeras!
Toegang zonder onnodige
rommelen stank.
Onderhoud zonder
gereedschap.
Made in Germany
www.kessel-belgie.be
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 77
A N T I E K E S C H O U W E N & E X C L U S I E V E V L O E R E N
WWW.DE-OPKAMER.NL
De Opkamer uit Made speurt voortdurend de Europese markt af, op zoek naar oude bouwmaterialen en -elementen.
OUDE BOUWMATERIALEN VOOR NIEUWE PROJECTEN
De juiste balans tussen oud en nieuw vinden: het is dé uitdaging bij de renovatie van historische panden. De Opkamer is de perfecte partner
om het gebouw de authentieke uitstraling van weleer te geven. Deze firma uit het Nederlandse Made specialiseert zich immers al drie decennia
in het restaureren en verhandelen van allerlei kwalitatieve oude bouwmaterialen en -elementen.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld De Opkamer
“Een grote troef is dat we niet
zomaar een ‘doorverkoper’ zijn”
“Alle materialen worden in onze werkplaats op formaat gesorteerd, grondig
gekuist en indien nodig zelfs gerestaureerd”, benadrukt Michel van der Sanden.
Michel van der Sanden en Carola Weeland hebben altijd al een grote voorliefde
voor oude gebouwen gehad. Ze besloten van hun passie hun beroep te
maken, wat in 1990 resulteerde in een wel erg speciaal bedrijf. De Opkamer
uit Made speurt immers de Europese markt af, op zoek naar oude metselstenen,
antieken schouwen van Franse kalksteen of exclusieve marmers en
antieke vloeren zoals kerkdallen, oude blauwsteen, Bourgondische dallen
en oude terracottavloeren. Daarnaast heeft de firma intussen een prachtige
verzameling van bouwantiek vergaard, zoals tuinornamenten, oude troggen,
traptreden, gietijzeren haardplaten … “We kopen de producten van lokale
slopers”, vertelt zaakvoerder Michel van der Sanden. “Geregeld helpen we ze
ook met het demonteren van deze elementen in kerken, overheidsgebouwen
of andere panden. Een grote troef is dat we niet zomaar een ‘doorverkoper’
zijn. Alle materialen worden in onze werkplaats op formaat gesorteerd, grondig
gekuist en indien nodig zelfs gerestaureerd.”
Brede afzetmarkt
Het is een formule die aanslaat in heel Europa. De oude materialen en
elementen zijn vooral gegeerd door hotels en musea. “Natuurlijk vinden
ook architecten en aannemers hun weg naar ons, en dit zowel voor grote
als particuliere projecten”, vervolgt Michel van der Sanden. “De herbestemming
van oude panden zit immers sterk in de lift. Vaak willen de bouwheren
een maximaal behoud van de authentieke elementen, terwijl die de tand
des tijds niet goed hebben doorstaan. Vervanging is de enige oplossing om
de vroegere allure van gebouwen en interieurs te herstellen. En dan is er
maar één adres: De Opkamer.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 79
Antwerpen P&R Luchtbal
OPLOSSING ANTWERPSE MOBILITEITSPROBLEMEN
IN AANTOCHT
Het zal nog wel even duren vooraleer de Antwerpse mobiliteitsproblemen van de baan zijn, maar vanaf de nakende opening van het nieuwe
parkeergebouw in de wijk Luchtbal zouden ze alvast moeten afnemen in het noorden van de stad. Deze nieuwe parkeergelegenheid hangt
samen met een groot aantal andere wegenwerken, waaronder de realisatie van een nieuwe verbinding tussen beide Schelde-oevers en de
afbraak van het viaduct 'ter hoogte van het Sportpaleis’, bekend uit vele spitsuurjournaals. In al die werken samen investeert de Vlaamse
overheid ongeveer 4 miljard euro.
Tekst Koen Mortelmans | Beeld Frederik Bogaert / Antwerpse Bouwwerken
gebouwen gerealiseerd, elders worden bestaande
P&R’s uitgebreid. De eerstvolgende P&R is een
nieuw gebouw op de bestaande P&R-site in
Merksem (680 wagens). De werken zijn er al volop
bezig. Op de uitbreiding van de bestaande P&R
naast de oprit van de E34/E313 in Wommelgem
en een P&R langs de Noordersingel is het nog
wat langer wachten."
Alle nieuwe parkeergebouwen langs de stadsrand
krijgen dezelfde look-and-feel, zodat ze makkelijk te
herkennen zijn. "Ze verschillen wel qua afmetingen
en hebben een open structuur. Dit bevordert de
natuurlijke lichtinval en het contact met de omgeving.
Dat de parkeerdekken lichtjes van elkaar
weg neigen, versterkt deze effecten. De scherpe
afwerking van hun uiteinden bezorgt de gebouwen
elegante en decoratieve contourlijnen."
Dankzij de P&R-gebouwen zullen bezoekers en pendelaars hun wagen kunnen achterlaten aan de rand van de
stad en meteen kunnen overstappen op het openbaar vervoer.
Wat zeker zal verdwijnen, is de chauvinistische
uitdrukking ‘Antwerpen is 't stad en de rest is
parking’. Luchtbal en de twee andere nieuwe
parkeergebouwen – Merksem en Linkeroever – zullen
immers op Antwerps grondgebied staan. In het
Luchtbalgebouw, dat ontworpen is door HUB en
gerealiseerd is door Antwerpse Bouwwerken, zullen
weggebruikers na het stallen van hun wagen
kunnen overstappen op openbaar vervoer, deelwagens
of deelfietsen. Fietsers kunnen op een
ander deel van de site gebruikmaken van een
overdekte fietsenstalling met 440 plaatsen.
Specifieke look-and-feel
"We hebben de nieuwe park-and-ride opgetrokken
in het noorden van de wijk, tussen de Noorderlaan
en de A12, binnen de keerlus van de tram", zegt
Bart Reyniers, projectleider bij Antwerpse Bouwwerken.
"Het gebouw telt acht niveaus, goed voor
1.700 autoparkeerplaatsen. P&R Luchtbal is bij
mijn weten het eerste Antwerpse P&R-gebouw dat
wordt opgeleverd. Binnenkort komt P&R Linkeroever
(goed voor 1.500 wagens) aan de beurt. De
komende jaren volgen nog meer P&R-constructies.
Op bepaalde plaatsen worden nieuwe parkeer-
Het parkeergebouw heeft een open structuur.
Dit bevordert de natuurlijke lichtinval en
het contact met de omgeving.
80 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
P&R Luchtbal Antwerpen
P&R Luchtbal is opgebouwd uit betonnen vloerplaten, betonnen prefabkolommen
en gelamelleerde houten balken. Een ongebruikelijke combinatie.
“Het is de eerste keer
dat hout en beton zo
gecombineerd worden
in België”
Belgische primeur
P&R Luchtbal is opgebouwd uit betonnen vloerplaten, betonnen prefabkolommen
en gelamelleerde houten balken. Een ongebruikelijke combinatie.
“Voor zover ik weet, was dit de eerste keer dat deze techniek in België werd
toegepast”, zegt Bart Reyniers. “Ook P&R Merksem en Linkeroever worden
op deze manier gerealiseerd. Dat bezorgt de gebouwen een hedendaagse
uitstraling en verhindert ook dat ze een grauw uitzicht krijgen, zoals veel
traditionele parkeergebouwen. Het vergt wel een grote nauwkeurigheid,
want hout is flexibel en beton stijf. Bovendien moet er een waterdichting op
worden aangebracht."
Vermoedelijk wordt P&R Luchtbal in de loop van juni opgeleverd. "De meeste
werken zijn achter de rug. We hebben nog wat afwerkingstaken voor de boeg,
zoals het aanbrengen van leuningen. Maar het plaatsen van de dakdichting
in PMMA-kunsthars zal de meeste tijd vergen, aangezien ze enkel in geschikte
weersomstandigheden kan worden aangebracht. Zowel de temperatuur als
het dauwpunt en de luchtvochtigheid moeten optimaal zijn. Dat is pas vanaf
half maart het geval, en dan nog niet de hele tijd. We kozen het 3 mm dikke
PMMA omdat het een licht en gemakkelijk aan te brengen materiaal is, met
een uitstekende slipweerstand en rechtstreekse belastbaarheid." ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architecten
Hoofdaannemer(s)
Lantis (Antwerpen)
HUB (Antwerpen, ontwerp) &
Arteum Architects (Waver, opvolging)
Antwerpse Bouwwerken (Antwerpen)
De gelamelleerde houten balken bezorgen de gebouwen een hedendaagse
uitstraling en verhinderen ook dat ze een grauw uitzicht krijgen.
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
G. SMEYERS – BEMALINGSWERKEN
Om het nieuwe P&R-gebouw in de Antwerpse Luchtbalwijk te
kunnen verwezenlijken, was een bouwput van 120x82 lm en een
diepte van circa 3,5 meter nodig. Hierbij moest het grondwater
met circa 1 meter verlaagd worden, een opdracht die op het lijf
van G. Smeyers uit Zandhoven geschreven was. “Weinig andere
bedrijven kunnen tippen aan onze expertise, zeker wat complexe
bemalingen betreft”, vertelt bestuurder René Lambrechts. “Daarnaast
zijn we thuis in alle mogelijke uitvoeringstechnieken, wat
ons toelaat om voor elke opdracht de meest (kosten)efficiënte
oplossing te kiezen in functie van de ondergrond.”
In het Antwerpse P&R-project stelde G. Smeyers een bemaling met
horizontale drains op een diepte van 4 meter onder het maaiveld
voor. “Dit was de beste oplossing voor de ondergrond: een aangevuld
zandpakket van 3 meter dik boven op de oorspronkelijke
poldergrond, die uit klei en turf bestaat”, legt René Lambrechts
uit. “Om stabiliteitsredenen hebben we de drains omgestort met
drainagezand tot op 2 meter onder maaiveld. De drains zijn rondom
de volledige omtrek van de bouwput ingeplant. Daarbovenop
werden extra strengen over de oppervlakte van de bouwput
verdeeld. In totaal hebben we iets meer dan 500 meter drainageleiding
geplaatst. Deze werden aangesloten op acht zuigerpompen,
waarna de bemaling kon starten. Ons concept werkte feilloos,
want de put werd keurig drooggezet binnen de vooropgestelde
deadline en het beoogde budget.”
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 81
03/484.40.57 I info@gsmeyers.be I www.gsmeyers.be
P&R Luchtbal Antwerpen
De signalisatie geeft de parkeergebouwen een hedendaagse uitstraling.
SPECIALIST IN VEILIG PARKEERVERKEER
Group Beyers uit Leefdaal staat in voor de volledige implementatie van de ‘wayfinding’ en de schilderwerken van de parkeergebouwen
Luchtbal, Merksem en Linkeroever. In het gebouw in de wijk Luchtbal neemt Beyers bovendien de belijning en de andere markeringen op het
vloeroppervlak op zich.
Tekst Koen Mortelmans & Els Jonckheere | Beeld Group Beyers
“Het zijn allemaal oplossingen
die op één of andere manier
hun steentje bijdragen aan
het duurzaamheidsverhaal”
‘Wayfinding’ omvat onder meer de begeleiding van wagens naar
een vrije parkeerplaats.
"Wayfinding omvat zowel de voetgangersoriëntatie als de begeleiding van de
wagens naar een vrije parkeerplaats op één van de acht parkeerlagen, de in- en
uitritten, de noodsignalisatie en schilderwerken op de kolommen," zegt projectverantwoordelijke
Joeri Geukens. "Verder behelst dit project de montage van
het P+R Logo tegen de gevel, net onder de dakverdieping, en het plaatsen van
onder meer snelheidsremmers, en hoogtebegrenzingslatten.”
Group Beyers legt zich toe op aanrijdbeveiliging, belijning en signalisatie. Het
zijn drie specialiteiten die in de Antwerpse park & ride-gebouwen aan bod
komen. “Door de omvang en de overlappende uitvoeringsperiodes van de
drie bouwplaatsen vormen deze opdrachten een indrukwekkende uitdaging
op het vlak van uitvoering, productiecapaciteit, planning en logistiek”, aldus
Joeri Geukens. “Op zo’n manier mogen meewerken aan het Oosterweelproject
is dan ook niet alleen een mooie referentie, maar eveneens een beloning voor
de werken die we de voorbije tien jaar uitvoerden in kleine en grote parkings."
Om de klant een totaalpakket te kunnen aanbieden, sloot Group Beyers
onlangs een partnership met Smart Parking Solutions. “Op die manier kunnen
we elke gedateerde parking omtoveren tot een hypermoderne slimme parkeer
hotspot”, legt Joeri Geukens uit. “Elektrische laadstations, verkeersbegeleiding,
LED-sturing, automatische nummerplaatherkenning, capacity management,
toegangscontrole, contactloze betaling, …: we kunnen het nu allemaal aanbieden
als totaal- of geïntegreerde oplossing. We geloven sterk in deze nieuwe
technologieën omdat ze zowel voor gebruikers als exploitanten voordelen
bieden. Enerzijds kunnen chauffeurs slim, gemakkelijk en elektrisch parkeren.
Anderzijds kunnen onze klanten efficiënter werken en hun operationele kosten
verlagen. Als kers op de taart zijn het allemaal oplossingen die op één of andere
manier hun steentje bijdragen aan het duurzaamheidsverhaal.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 83
Lokeren Hoedhaar
INDUSTRIËLE SITE WORDT BRUISENDE STADSWIJK
De voormalige industriële site Hoedhaar ondergaat een spectaculaire metamorfose. Gelegen in een schitterend landschapspark met de
heraangelegde Vondelbeek als levensader, moet het een stadsdeel worden dat duurzaam wonen een nieuwe invulling geeft. Blikvanger wordt
zonder twijfel Residentie Belvedère, een appartementencomplex met 78 appartementen waar licht, lucht en ruimte centraal staan.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Algemene Bouw Maes
De site werd de voorbije tien jaar gesaneerd en omgetoverd tot het Hoedhaarpark.
Hoedhaar is een indrukwekkend reconversieproject, waarbij een oude
industriële site van ruim 2 hectare wordt verbouwd tot een stadsdeel dat
verschillende functies verenigt. Het terrein tussen de Veldstraat en de
Koning Bouwdewijnlaan in Lokeren werd de voorbije tien jaar gesaneerd
door OVAM, Interwaas en Stad Lokeren en omgetoverd tot het Hoedhaarpark.
Van Roey Vastgoed zorgt in samenwerking met Belfius Immo voor de
verdere transformatie door te investeren in de bouw van woningen, appartementen,
commerciële ruimtes en een crèche. In een eerste fase werden aan
de linkerzijde vijftien ruime eengezinswoningen gerealiseerd. Momenteel
wordt de laatste hand gelegd aan fase 2, die het klapstuk van dit project
moet worden: Residentie Belvedère, die zich aan de andere kant van het
park bevindt. Op de kopse zijde komt later nog een derde volume dat de
andere functies zal verenigen.
Licht, lucht en ruimte
Residentie Belvedère telt zeven bovengrondse bouwlagen en een kelder
met een garage voor 78 wagens, 24 bergingen en een ruime fietsenstalling.
“Het gebouw is opgedeeld in drie blokken met respectievelijk 38, 13 en 27
appartementen”, vertelt Brecht Bettens, assistent-projectleider bij Algemene
Bouw Maes. “Elk blok heeft een eigen inkom, trap en liftsas. Door het middelste
volume bewust laag te houden, werd het monoliete karakter doorbroken
en ontstond er een speelse uitstraling. Dit wordt nog versterkt door de
Door het middelste volume van Belvedère laag te houden, werd het monoliete
karakter van het gebouw doorbroken.
materiaalkeuze. Het appartementencomplex is opgetrokken in een betonstructuur
en afgewerkt met olijfgrijze gevelstenen die hier en daar donkere
nuances hebben. De matte bruine kleur van het buitenschrijnwerk en de borstweringen
zorgt voor een mooi contrast. In het ontwerp staan licht, lucht en
ruimte centraal. Daarom kreeg elk appartement minstens één terras van 8 m²
en werd het dak van het middelste volume grotendeels ingericht als groendak.”
84 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Hoedhaar Lokeren
Elk appartement heeft minstens één terras van 8 m².
Het gebouw is afgewerkt met olijfgrijze gevelstenen, die hier en daar donkere
nuances hebben.
“Hoedhaar moet een
stadsdeel worden dat
duurzaam wonen een
nieuwe invulling geeft”
Er werden meer dan 150.000 bakstenen gebruikt om circa 2.500 m² muren
af te werken.
Onverwachte uitdagingen
De effectieve realisatie van dit project was logischerwijs in handen van
Algemene Bouw Maes, een bouwonderneming die sinds 2007 deel uitmaakt
van groep Van Roey. Brecht Bettens: “Bij Residentie Belvedère hadden we
voornamelijk een coördinerende rol. Enkel het gevelmetselwerk werd door ons
eigen team uitgevoerd. Gezien de omvang van het project waren we hier
enkele maanden zoet mee. In totaal werden meer dan 150.000 bakstenen
gebruikt om de circa 2.500 m² muren af te werken. Dit was echter niet het
moeilijkste aan de realisatie van dit project. Het hele COVID-19-gebeuren was
een veel grotere uitdaging. Naast de quarantainemaatregelen en ‘lockdown’
kregen we immers af te rekenen met een schaarste aan materialen en lange
leveringstermijnen. Gelukkig gaat moeilijk ook. Ondanks deze problemen,
verwachten we het merendeel van de appartementen voor het bouwverlof
te kunnen opleveren. En nu al weten we zeker dat Belvedère een referentie
wordt waarop zowel Algemene Bouw Maes als Van Roey Vastgoed bijzonder
trots mogen zijn.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Van Roey Vastgoed (Rijkevorsel)
Studio Inarco (Antwerpen) & eld (Antwerpen)
Algemene Bouw Maes (Gent)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 85
PUUR BELGISCH
Deaplus is al meer dan 35 jaar actief in het op maat
ontwerpen én fabriceren van kwalitatieve keukens,
badkamers en maatkasten. Deaplus is ontstaan in
Limburg, heeft 2 eigen productiebedrijven en staat
garant voor Belgisch vakmanschap. Onze
hoofdzetel bevindt zich in Heusden-Zolder. Onze
teams in de toonzalen van Hasselt, Boortmeerbeek,
Sint-Pauwels en Roeselare staan paraat om klanten
over het hele land optimaal en snel te kunnen
bedienen.
Adviesverlening voor elk budget
Samen met de klant bouwen we aan een ontwerp
wat past binnen zijn budget en behoeftes. Elke
dag opnieuw mensen laten genieten van hun
interieur is ons ultieme doel.
Belgisch Maatwerk
Met 2 eigen productiebedrijven zijn we in staat om
flexibel in te spelen op jouw wensen; alles kan op
maat worden gemaakt met een zeer uitgebreid
gamma van materialen.
Meer dan 35 jaar ervaring
Wij zijn georganiseerd rond drie vormen van
vakmanschap:
ontwerp, fabricage en montage.
Het ontwerpteam barst van creativiteit.
Ze zijn avontuurlijk en een tikje gewaagd, maar
tegelijk verfijnd en nauwkeurig. Een groep van
uitzonderlijke interieurarchitecten en vormgevers die
keukens, badkamers en maatkasten tot volledige
interieuroplossingen met passie ontwerpen.
info@deaplus.be
www.deaplus.be
Toonzalen
Boortmeerbeek
Leuvensesteenweg 347
Tel: +32 15 52 00 03
Hasselt
Kuringersteenweg 186
Tel: +32 11 22 04 10
Roeselare
Bruggesteenweg 159A
Tel: +32 51 22 56 62
Sint Pauwels
Potterstraat 137
Tel: +32 3 766 61 16
Hoedhaar Lokeren
BELGISCH VAKMANSCHAP OP MAAT
Kwaliteit is de rode draad in reconversieproject Hoedhaar. Niet verwonderlijk dus dat ook Deaplus van de partij was. De firma uit Heusden-Zolder
koppelt Belgisch vakmanschap immers aan excellent maatwerk in keukens, badkamers en maatkasten. Het resultaat? Unieke interieurs die de
eigenheid van de bewoners weerspiegelen.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Deaplus
Bijna elke keuken in Residentie Belvedère is maatwerk.
“Omdat we zelf produceren, installeren
en de naservice verzorgen, kunnen
we over de hele lijn kwaliteit en
flexibiliteit garanderen”
Al meer dan 35 jaar is Deaplus een gereputeerde
naam in de wereld van interieurinrichting. De
fabrikant focust zich doelbewust op maatwerk dat
het mogelijk maakt om een eigen stempel op het
interieur te drukken. “In onze showrooms in Boortmeerbeek,
Hasselt, Sint-Pauwels en Roeselare staan
onze mensen klaar om klanten te ondersteunen”,
vertelt gedelegeerd bestuurder Dirk De Wachter. “Ze
luisteren naar hun wensen, houden rekening met
het budget en blijven zoeken naar een ontwerp
waarin iedereen zich kan vinden. Deze aanpak
is mogelijk omdat we over twee eigen productiefaciliteiten
beschikken. Omdat we ook nog eens zelf
de installatie en naservice verzorgen, kunnen we
over de hele lijn kwaliteit en flexibiliteit garanderen.
Zelfs de wensen voor lastminutewijzigingen worden
– indien haalbaar – steeds ingewilligd. Bij Deaplus
is de klant nog steeds de absolute koning.”
Ook de dressings en vestiairekasten werden op maat
gemaakt en geïnstalleerd.
Maatwerk
Voor Residentie Belvedère ontwikkelde, produceerde
en plaatste Deaplus 79 keukens. “Bijna elke keuken
is maatwerk geworden omdat de vorm kon variëren
(recht, L- of U-vorm). Klanten hadden bovendien de
keuze tussen een uitvoering met of zonder kookeiland.
En ook de elektrische toestellen varieerden
qua type en merk”, verduidelijkt Dirk De Wachter.
“Daarnaast waren we verantwoordelijk voor een
resem vestiairekasten, dressings en tellerkasten.
Hoedhaar was dus een vrij omvangrijk project dat
erg goed moest worden gecoördineerd. Op zich
is dat geen probleem, ware het niet dat COVID-19
roet in het eten kwam gooien. Door de quarantainemaatregelen
en de laattijdige levering van de elektrische
toestellen lag de planning geregeld in de
knoop. Toch is alles uiteindelijk in orde gekomen en
kunnen we een erg mooie referentie voorleggen in
een streek waar we nog een showroom missen.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 87
Antwerpen Zuiderdokken
Zuiderdokken
'aanlegplaats'
voor wagens
Sinds 1969 kenden de Antwerpenaren en hun bezoekers de (dat jaar gedempte) Zuiderdokken vooral als ruim parkeerterrein en standplaats
voor de Sinksenfoor. Maar in het stadhuis en op de kantoren van diverse stedenbouwkundigen circuleerden vooral sinds 1992 (toen Antwerpen
Europese Culturele Hoofdstad was) soms spectaculaire plannen om het plein een creatievere invulling te geven, die past bij de heropleving van de
volledige buurt. Daarom moest de parking een andere locatie krijgen. Ze ligt nu ondergronds, in de voormalige dokken.
Tekst Koen Mortelmans | Beeld Van Laere / Artitec
88 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Zuiderdokken Antwerpen
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
LANDMEETKUNDE-EXPERTISE-
BURO TEUGELS –
MEET- EN UITZETWERK
Omdat de bovenste anderhalve meter van de
wanden van de Zuiderdokken tijdens de dempingsen
opvulwerken was uitgebroken, moesten de landmeters
van Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels
(Temse) zich baseren op de huidige plannen van
Abscis Architecten om de contouren van de bouwput
af te bakenen. "Die plannen bleken gelukkig
zeer accuraat te zijn", zegt bestuurder Steven
Buytaert. "We kwamen nagenoeg perfect boven
de originele dokken uit." Teugels moest niet alleen
de oorspronkelijke rechthoek afpunten, maar ook
de uitsparingen in de dokwanden en de extra uitgravingen
voor de toegangszones tot de nieuwe
parking afbakenen. "Nadat de dokken weer waren
uitgegraven, moesten we tevens de locaties voor
de draagkolommen afmeten en aanduiden. En
nadat de kolommen waren opgetrokken, voerden
we ook bovenaan metingen uit om na te gaan of
de kolommen keurig verticaal stonden. Dat bleek
helemaal in orde te zijn. Alles samen ging het om
heel wat meetwerk."
Naast de Zuiderdokken was Teugels ook al regelmatig
aan de slag in de Antwerpse wijk Nieuw Zuid,
in het kader van de realisatie van diverse collectieve
woongebouwen. "Een opvallende recente referentie
is de ellipsvormige, 137 meter hoge Silver Tower
van Ghelamco nabij het Brusselse Noordstation.
Nadat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest besloot
er zijn diensten in onder te brengen, is hij omgedoopt
tot Iris Tower." Vandaag werkt Teugels ook
mee aan de Oosterweelverbinding, de nieuwe verbinding
tussen beide Scheldeoevers in Antwerpen.
"We zijn actief op Linkeroever. Gezien de enorme
omvang van dit project, zullen we hier nog jaren aan
het werk zijn."
Samen hebben de twee nieuwe parkings een capaciteit van ongeveer tweeduizend auto’s.
Het Zuid evolueerde sinds de jaren tachtig van
opkomende studentenbuurt tot bruisende cultuuren
terrasjeswijk. Er is dan ook veel vraag naar
parkeergelegenheid. De in 1881 gegraven dokken
kwamen daarvoor in aanmerking. "De bovenste
1,5 meter van de drie dokken zijn tijdens het
dempen afgebroken, maar de lagere delen bleven
goed bewaard", zegt projectleider Thomas Quirynen
van bouwbedrijf Van Laere, dat de ondergrondse
parking bouwde. }
Landmeetkunde-Expertiseburo Teugels kwam in
1973 tot stand op initiatief van Dirk Teugels. In
de loop der jaren groeide het van een eenmansbedrijf
uit tot een stevige kmo met meer dan dertig
medewerkers. Dirk Teugels geniet al verschillende
jaren van zijn pensioen, maar zonen Bart en Stijn
en schoonzoon Steven Buytaert zetten zijn werk
voort. Net als Dirk blijven ze daarbij inzetten op de
recentste technologieën in hun vakgebied. "Daarmee
bereiken we een grote nauwkeurigheid en
kunnen we erg complexe projecten aan. Zo konden
we ons ook al vroeg specialiseren in industrie- en
kantoorbouw en spoorweginfrastructuur."
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 89
Advertenties_LMEBT.indd 1 25/08/2019 18:59
Betonconstructies 100%
waterdicht afsluiten?
Dat is gegarandeerd door gebruik van Novacell: een koud gespoten en
dus naadloze bedekking van betondelen die 100% verkleefd ook op
vochtige ondergronden. Betondelen zoals parkeergarages, kelderwanden,
daktuinen, reinwaterkelders en kunstwerken. Een product van het hoogste
niveau. Wenst u meer informatie bezoek dan onze website of neem
telefonisch contact met ons op.
Kimmenade Nederland B.V.
Vossenbeemd 9
5705 CL Helmond
Postbus 144
5700 AC Helmond
Nederland
T
F
E
W
+31 (0)492 53 31 22
+31 (0)492 52 80 95
info@kimmenade.nl
www.kimmenade.com
Zuiderdokken Antwerpen
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
De dakconstructie bezit voldoende draagkracht voor een park met
hoogstammige bomen.
“Beide parkings tellen vier
ondergrondse niveaus, die
zijn opgebouwd uit een
prefabbetonstructuur”
"Samen herbergen ze ongeveer tweeduizend parkeerplaatsen voor personenwagens
en driehonderd voor fietsen. De parking in het meest zuidelijke dok,
het Steendok, is al sinds december in gebruik. Naast gewone parkeerplaatsen
zijn er ook plaatsen met laadinfrastructuur voor elektrische wagens en voorbehouden
plekken voor mensen met een beperking voorzien. De fietsparking
bevindt zich op niveau -1. Ze is bereikbaar via een trap met fietshelling."
Momenteel werkt Van Laere de parking in het noordelijkste dok af, het
Kooldok. Die wordt volgens de huidige planning in de zomer van 2022 in
gebruik genomen.
Uitdagingen
Beide parkings tellen vier ondergrondse niveaus, die zijn opgebouwd uit een
prefabbetonstructuur. "De ligging binnen de bestaande dokwanden plaatste
ons voor heel wat uitdagingen", legt Quirynen uit. "Tijdens het dempen in
1969 was de toenmalige dokbodem niet uitgebaggerd. Er zijn toen ook nogal
wat dekstenen vanaf de kade in de dokken terechtgekomen. Dat materiaal
moesten we weghalen voor we onze bouwkuip konden realiseren.”
KIMMENADE – AFDICHTING
BETONNEN PARKEERDEKKEN
Omdat boven op de parkeergarage in de voormalige Zuiderdokken
een groenzone wordt aangelegd, is het noodzakelijk dat
de betonconstructie volledig waterdicht is. Hoofdaannemer Van
Laere schakelde hiervoor de Nederlandse specialist Kimmenade
(Helmond) in, een familiebedrijf dat al sinds 1905 bestaat. Het is
gespecialiseerd in het afdichten van daken en betonnen ondergronden.
"Wij doen dit in België, Nederland en Duitsland", vertelt
directeur betonafdichtingen Marco Schippers. "Het afdichten van
de betonnen parkeerdekken in Antwerpen was met 15.200 m²
een behoorlijk omvangrijke taak. Wij zijn het enige bedrijf in West-
Europa dat dit soort werken op deze schaal kan uitvoeren."
Kimmenade gebruikt hiervoor een in eigen huis ontwikkeld product:
Novacell. "Dit is een gespoten bitumen-latexemulsie. Doordat het
product wordt gespoten, is het volledig naadloos en zorgt het voor
100 % verkleving aan de ondergrond. Daarnaast is het mogelijk om
hiermee een hoge productie te halen in een kort tijdsbestek. Dankzij
de latex, die bij -20 °C nog altijd een mogelijke rek van wel 400 %
heeft, is Novacell ook extreem sterk. De oudste oppervlakken die
ermee uitgevoerd zijn, zijn na meer dan veertig jaar nog altijd vrij van
lekkages", aldus Schippers. "We halen voor de productie van Novacell
de grondstoffen bitumen en latex in huis. Bitumen is heet als het
aankomt. Een door ons ontwikkeld procedé maakt het toch mogelijk
om beide grondstoffen te mengen. Zo ontstaat er een emulsie in
een koude samenstelling, die geschikt is om te verspuiten. Daarna
rijden zelfontwikkelde vrachtwagens naar de bouwplaats, waar mijn
collega’s het product met ingebouwde pompen verspuiten."
Vooraf worden kritische naden met een polyesterdoek ingeweld in
Novaplast, eveneens een eigen product. "Vervolgens spuiten we
per fase een bitumineuze primer over de hele ondergrond. Daar
komt nog een polyesterdoek overheen, geweld in de wortelwerende
Novaplast als extra bescherming tegen eventuele mechanische
beschadigingen, zoals bouwverkeer. Uiteindelijk ontstaat er een laag
van 4,5 tot 5 millimeter dik."
Binnen de oude dokwanden heeft Van Laere in het Steendok geleidingsmuurtjes
in ter plaatse gestort beton aangebracht. "Tussen die geleidingsmuurtjes
zijn daarna slibwanden geplaatst. De aanzet daarvan komt niet
hoger dan de afgewerkte pas van niveau -1, zodat de oude dokwanden hier
weer zichtbaar zijn. Onderaan zetten de slibwanden zich verder tot in de
Boomse klei. Zo brachten we een waterdichte doos tot stand."
Op de plaats van de traphallen gaan de slibwanden wel door de oude dokmuren
heen. "Daar waren we dan ook verplicht om delen van die oude wanden
uit te breken. Zodra de slibwanden er stonden, konden we verder uitgraven om
de trekankers die de slibwanden stabiel moeten houden aan te brengen." }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 91
Antwerpen Zuiderdokken
De historische dokwanden blijven gedeeltelijk zichtbaar.
Hamerslagstraat Thomas Watsonlaan 13
72
3900 3930 Achel PELT
T 011 64 15 04
011 64 15 04
F 011 66 62 73
info@claessierbeton.be
• dorpels
• muurafdekken
• luifels
• terrassen
kroonlijsten
• kroonlijsten
plinten
• plinten
raam- en deuromkadering
• raam- gevelelementen en deuromkadering
• gevelelementen
traptredes
• straatmeubilair
Kortom … alle maatwerk!
www.claessierbeton.be
92 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Zuiderdokken Antwerpen
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
EGD – DAKDICHTING BETAALHUISJES
EGD (Lummen) kwam in de jaren vijftig tot stand als een eenmanszaak met
een specialisatie in zinkwerken en roofing. In de jaren zestig groeide de
firma stilaan uit tot een bedrijf voor algemene dakdichtingswerken. Stichter
Jan Eyckens werd in de jaren tachtig opgevolgd door zoon Marcel. Later
stapten ook broer Noël en Marcels zoon Joël – de huidige bedrijfsleider –
in de zaak. De onderneming telt intussen een dertigtal medewerkers, maar
is nog altijd een familiebedrijf. Door de jaren heen namen niet alleen de
activiteiten van de firma toe, maar ontpopte ze zich ook tot een echte
pionier in het gebruik van nieuwe materialen en technieken. Na roofing en
later kunststof, lanceerde EGD in 1992 als een van de eersten in België het
groendakconcept onder de merknaam Floradak.
In dit project stond EGD in voor de dakdichting van de betaalhuisjes van
de Zuiderdokkenparking. "Door onze specialisatie in diverse materialen
kan EGD altijd het meest geschikte product aanbieden voor een bepaald
project, telkens met een duidelijke afweging in functie van de duurzaamheid,
de afwerkingsgraad en het budget", legt Joël Eyckens uit. "Voor de
Zuiderdokkenparking viel de keuze vanuit het lastenboek op een klassieke
bitumineuze dakdichting."
Beeld: S.air.
“We hebben een speciaal
type ligger ontwikkeld voor
de dakconstructie”
Tijdelijk grondpakket
"Om een tweede rij – dieperliggende – ankers en de daarmee gepaard gaande
zwaardere bemaling te vermijden, moesten we op niveau -4 tijdelijk een grondpakket
laten liggen, als bijkomende steun voor de slibwanden. Deze grond
konden we pas wegnemen na het storten van de druklagen van de vloeren en
het optrekken van de prefab draagstructuur." Om die resterende grond vanaf
het maaiveld via twee openingen uit te scheppen, zette Van Laere kranen met
aangepaste graafarm in.
Van Laere trok niet alleen de ruwbouw op, maar installeerde ook de technieken.
"Voor de dakconstructie konden we hier niet gebruikmaken van traditionele
welfsels, omdat die onvoldoende draagkracht bezitten voor het park dat erboven
wordt aangelegd. Daarom hebben we een speciaal type ligger ontwikkeld
en laten maken door onze prefabbetonpartner Ergon. Deze ligger kan de
zware grondlast gemakkelijk dragen, zelfs met overspanningen tot 15 meter",
geeft Quirynen mee.
Diepgroen eindresultaat
Het uiteindelijke resultaat moet het ontspannings- en culturele karakter van de
wijk – met diverse kunstgalerijen en musea – verder versterken. De blijvende
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
CLAES SIERBETON – PREFAB GEVELPANELEN
Kwaliteit en oog voor detail stonden centraal bij de bouw van Parking Steendok
in de Zuiderdokken. Zo werden de in- en uitritten afgewerkt met prefab gevelpanelen
in gladde grijze sierbeton. Deze werden geleverd door Claes Sierbeton,
dat zich al meer dan 65 jaar specialiseert in dit soort maatwerk. “Doorheen de
jaren hebben we een sterke reputatie uitgebouwd als producent van kleinere
architectonische elementen zoals raamkaders, dorpels, stijlen, kolommen,
lateien, luifels, traptreden …”, vertelt zaakvoerder Frank Claes. “Op het moment
dat we de bestelling voor Parking Steendok kregen, waren we net verhuisd naar
onze nieuwe uitvalsbasis in Pelt, waar we onze capaciteit hebben uitgebreid en
ons aanbod verder hebben gediversifieerd. De ideale omstandigheden dus om
dit soort panelen te fabriceren. Met deze opdracht konden we optimaal gebruikmaken
van de verbeterde efficiëntie in onze productiehal, waarmee we meteen
bewezen dat we klaar zijn voor het grotere werk.”
zichtbaarheid van de oude dokmuren en (bovengrondse) contouren speelt
daarin mee. Technisch wegen de draagkracht en de waterdichtheid van de
parking zwaar door, want de bovenliggende groenaanleg zal niet alleen uit
grassen, bloemen en heesters bestaan, maar ook uit hoogstammige, streekeigen
bomen. De soorten zijn zo gekozen dat ze in elk seizoen een kleurrijk
geheel zullen vormen. ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Q-Park Belgium (Zaventem)
Abscis Architecten (Gent)
Van Laere (Zwijndrecht)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 93
BUILDINGS
PARKINGS
TUNNELS
INDUSTRIAL VENTILATION
PARKING MANAGEMENT
buildings • parkings • tunnels
smoke & heat exhaust systems
S.air n.v.
Headquarters
daylight solutions
service & maintenance
industrial ventilation
parking guidance
active & passive fire protection
fire & gas detection
Nijverheidslaan 4
B-9308 Gijzegem
T. +32 53 216 317
F. +32 53 781 311
info@sair.be
www.sair.be
VCA**
CERTIFIED SAFETY SYSTEM
AUDIT
CERTIFICATION
BQA_QMS_C_2020895
Zuiderdokken Antwerpen
BRANDVEILIGHEID OP PUNT IN PARKING STEENDOK
Parkings zijn onderworpen aan een erg strikte reglementering op het vlak van brandveiligheid. Wie op zeker wil spelen, kiest er dan ook voor
om deze opdracht toe te vertrouwen aan een bedrijf met jarenlange ervaring in dit domein. Dat is precies wat het bouwteam van Parking
Steendok in de Zuiderdokken deed. Het schakelde immers S.air in, dé expert in totaaloplossingen voor rook- en warmteafvoerinstallaties
in parkings en gebouwen.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld S.air
Voor dit project ontwierp S.air een totaalconcept met RWA, dagelijkse ventilatie en gasdetectie.
“We kiezen er bewust voor om zelf alle
systemen te plaatsen, af te werken
en in dienst te stellen”
“De grote uitdaging situeerde zich in de strakke
deadline", zegt project manager Stan Verbeiren.
Met S.air vonden Q-Park en Van Laere de perfecte
partner voor het Zuiderdokkenproject. Het bedrijf
vloeide namelijk voort uit de fusie van S.air International
(sinds 1987 specialist in rook- en warmteafvoer
in gebouwen) en S.air SVS, dat zich sinds
2010 toelegt op veiligheid in parkings. “We
ontzorgen de bouwheer volledig”, vertelt CEO
Olivier Dons. “Voor deze parking ontwierpen we
een totaalconcept met RWA, dagelijkse ventilatie
en gasdetectie. Onder het motto ‘wat je zelf
doet, doe je beter’ kiezen we er bewust voor om
zelf alle systemen te plaatsen, af te werken en in
dienst te stellen. Geen enkel project eindigt met
de oplevering. Daarom zorgen onze afdelingen
‘service & maintenance’ voor eventuele herstellingen,
uitbreidingen en het onderhoud van de
geïnstalleerde oplossingen.”
Krappe deadline gehaald
“Voor S.air moet elk project resulteren in een
referentie”, aldus COO Eddy Wybo. “Het is een
bedrijfsfilosofie die in een grote klanttevredenheid
resulteert.” Jaarlijks behandelt de onderneming
een 250-tal nieuwe projecten. Project manager
Stan Verbeiren. “In de meeste gevallen gaat het
om klanten waarvoor we al eerder gewerkt hebben.
Dat is ook het geval bij deze bouwheer.
Technisch gezien was dit project een kolfje naar
onze hand. De grote uitdaging situeerde zich in
de strakke deadline, die zowel planmatig als op
logistiek vlak heel wat extra aandacht vergde.
Gelukkig kunnen we snel schakelen en zijn we
bijzonder creatief in het vinden van oplossingen.
Dus slaagden we ook nu weer glansrijk in onze
opdracht, waardoor we onze relatie met Q-Park
en Van Laere verder hebben bestendigd.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 95
Duurzaam verwarmen
met (bio)propaan
Een veelzijdige energiebron met een beperkte CO 2
-uitstoot die een perfect alternatief vormt wanneer er niet kan worden aangesloten op
aardgas. Dat is propaangas in een notendop. “Een mooie oplossing voor wie geen verbinding kan maken met het aardgasnetwerk of kiest
voor een duurzame mix van propaangas en hernieuwbare energiebronnen”, vertelt Guido Tupitti, salesmanager bij Primagaz. “Wie nog een
stapje verder wil gaan in het verkleinen van zijn ecologische voetafdruk, kiest voor biopropaan, gemaakt van biomassa.”
Tekst Liesbeth Verhulst | Beeld Primagaz
Primagaz is al meer dan zestig jaar gespecialiseerd in propaangas en levert
gasflessen en -tanks aan particulieren en bedrijven. Dankzij de landelijke aanwezigheid
kan het een hoogstaande service garanderen, dicht bij de klant.
Met een breed netwerk van gespecialiseerde installateurs heeft Primagaz ook
de nodige expertise in huis.
“Propaangas is dé oplossing voor wie geen verbinding kan maken met het
aardgasnetwerk, maar toch energie wil produceren op basis van installaties
die op gas werken”, legt Guido Tupitti uit. “Of het nu gaat om de centrale
verwarming, het produceren van sanitair warm water of het koken van je
dagelijkse maaltijd: met propaangas kan het allemaal.”
Duurzaam gas
“Propaan is een propere energiebron. De uitstoot van CO 2
en fijn stof bij verbranding
ligt zeer laag en het is beter voor de luchtkwaliteit. Na verbranding
produceert propaan 16 % minder CO 2
dan stookolie*. Wie zijn ecologische
voetafdruk eenvoudig wil verkleinen, kiest voor biopropaan. Met deze 100 %
duurzame variant ben je klaar voor de toekomst”, aldus Guido Tupitti.
Biopropaan is een duurzaam gas dat gemaakt wordt van biomassa. Het
wordt geproduceerd uit 100 % hernieuwbare grondstoffen en verlaagt de
CO 2
-uitstoot tot wel 80 %*, terwijl het dezelfde prestaties levert als klassiek
propaan. “Primagaz was twee jaar geleden de eerste om biopropaan op de
markt te brengen en vandaag zijn we nog steeds de enige leverancier. We
geloven heel sterk in de toekomst van biopropaan en gaan hier dan ook
fors in investeren, onder meer via de uitbouw van productieplants. Op die
manier willen we met Primagaz bijdragen aan de creatie van een betere en
gezondere wereld”, aldus Tupitti.
Propaannetwerk
(Bio)propaan wordt opgeslagen in gasflessen en gastanks, die bovengronds
of ondergronds geplaatst worden. Voor nieuwe woonwijken of verkavelingen
die geen aansluiting hebben met het aardgasnetwerk, kan ook een propaannetwerk
soelaas bieden. “Een propaannetwerk werkt volgens hetzelfde
principe als een klassieke aardgasaansluiting: met een gastoevoer, netwerk
en gasmeters waarvan de verbruiker ieder jaar eenvoudig zijn meterstanden
kan aflezen”, legt Guido Tupitti uit. “Bij de aanleg van een nieuwe woonwijk
96 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
“Propaan is een mooie oplossing voor wie
geen verbinding kan maken met het aardgasnetwerk
of kiest voor een duurzame mix van propaangas en
hernieuwbare energiebronnen”, aldus Guido Tupitti.
“We geloven heel sterk in de toekomst van biopropaan en
gaan hier dan ook fors in investeren”
kan Primagaz een of meerdere gekoppelde centrale tanks installeren om de
gastoevoer te verzekeren. Wij leggen zelf ook het netwerk aan en installeren
de gasmeters. Dankzij het geautomatiseerde meetsysteem dat op de tank
wordt geplaatst, wordt Primagaz verwittigd zodra de tank bijna leeg is. Zo
kunnen wij ervoor zorgen dat onze gastanks aangevuld worden wanneer
het nodig is. Een propaannetwerk biedt in dat opzicht heel interessante
mogelijkheden voor projectontwikkelaars, vooral met het oog op verkavelingen
waar de investering om verbinding te maken met het aardgasnetwerk te
groot is.”
van nood wordt gevoed door een gasketel. Ook zonnepanelen en zonneboilers
kunnen niet altijd een constante energietoevoer garanderen. Ook hier biedt
een combinatie met propaan soelaas, zeker met het oog op het verdwijnen van
de terugdraaiende teller. Met biopropaan hebben we dan ook nog eens een
milieuvriendelijke oplossing in handen.”
*Bron: https://www.primagaz.be/nl-be/particulieren/klant-worden/
renovatie-van-stookolie-naar-propaan/bronnen ❚
100 procent veilig
Een misverstand dat Primagaz graag de wereld uit wil helpen, is het idee
dat gastanks gevaarlijk zijn. “Onze gastanks zijn perfect veilig”, benadrukt
Guido Tupitti. “Ze beschikken over de nodige keuringsattesten en wij zorgen
ervoor dat ze op regelmatige basis opnieuw nagekeken en gekeurd worden.
Daarnaast worden er steeds vastgelegde veiligheidsafstanden gerespecteerd
bij de plaatsing.”
Oplossing voor de toekomst
“Propaan is niet alleen een mooie oplossing voor de particuliere markt en de
industriemarkt – waar vooral het hoge vermogen dat propaan kan leveren
een meerwaarde biedt. Het is ook een mooie oplossing voor de toekomst”,
verzekert Guido Tupitti. “Zo kan propaan perfect gecombineerd worden met
hernieuwbare energiebronnen, zoals een hybride warmtepomp die in geval
In nieuwe woonwijken of verkavelingen die geen aansluiting hebben
met het aardgasnetwerk kan een propaannetwerk soelaas bieden.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 97
Nieuw antibotssysteem
goed voor wereldprimeur
Europa werkt aan toekomstige normen voor antibotssystemen voor torenkranen en mobiele kranen. Na een aantal maanden van ontwikkelen en
testen onder reële omstandigheden pakt RDS Electronics uit met zijn AMCS gloednieuwe antibotsoplossing, die reeds voldoet aan deze EN 17076.
Het vernieuwde systeem is uitgerust met veiligheidsonderdelen die in overeenstemming zijn met de EN 13849-1. Dankzij performance level Pl d is
het AMCS DCS 61-S-antibotssysteem compatibel met toekomstige machinebesturingen van hijsapparatuur en werd het ook SIL-2-gecertificeerd
volgens de EN 61508-norm.
Tekst en beeld RDS Electronics
De DCS 61-S zorgt voor een wereldwijde primeur in de wereld van kranen en
antibotssystemen door conform de toekomstige EN 17076 te werken.
De DCS 61-S berekent in real-time en in 3D de afstanden tussen alle
kraanelementen, net zoals de bewegingssnelheden.
De DCS 61-S, die exclusief verdeeld wordt door RDS Electronics in België
en Nederland, zorgt voor een wereldwijde primeur in de wereld van kranen
en antibotssystemen. Het product dat voortdurend in evolutie is, is zodanig
ontwikkeld dat het tal van nieuwe functies verenigt, zoals antibotsbeheer tussen
torenkranen en mobiele kranen en tussen torenkranen en betonpompen.
Het toestel wordt geplaatst op torenkranen en mobiele kranen, communiceert
zijn informatie via een radionetwerk en kent voortdurend de positie van elke
machine dankzij gps-antennes. Waar het verouderde antibotssysteem zich beperkte
tot het tijdelijk neutraliseren van verboden zones, detecteert het nieuwe
antibotssysteem automatisch de bewegingen van mobiele kranen en integreert
het ook de besturing van torenkranen. Zo kan het op een gesofisticeerde manier
een interferentiegebied creëren voor de desbetreffende machines.
In real time, in 3D
De DCS 61-S berekent in real time en in 3D de afstanden tussen alle
kraan-elementen (onder andere de positie van de cabine), net zoals de
bewegingssnelheden. Het systeem kan bijgevolg tussenkomen in het
besturingsmechanisme en ervoor zorgen dat de torenkraan (giek of loopkat)
vertraagt en vervolgens volledig tot stilstand komt aan een vooraf ingestelde
afstand tot de mobiele kraan. Het toestel voor de mobiele kraan zal
een steeds luider geluidssignaal uitsturen bij het benaderen van de verboden
zone of het interferentiegebied. In tegenstelling tot het verouderde antibotssysteem,
biedt de DCS 61-S zelfs de mogelijkheid om verboden zones vanop
afstand te activeren of te deactiveren en het beheer van interferentie te
deactiveren tussen bepaalde elementen, zoals masten of gieken.
“Het nieuwe antibotssysteem
detecteert automatisch de
bewegingen van mobiele
kranen en integreert de
besturing van torenkranen”
Zonering en datalogging
Uiteraard behoudt het DCS-61-S-systeem voor de mobiele kraan ook
zijn twee andere functies, die essentieel zijn voor het handhaven van
de productiviteit en de veiligheid op de werf. Het biedt gebruikers de
mogelijkheid om snel en rechtstreeks op het scherm verboden zones te
creëren in 3D door geometrische vormen te associëren met perimeters en
statische obstakels (zonering). Daarnaast registreert en bewaart de DCS
61-S continu gegevens over gebeurtenissen, bewegingen en alle kraanparameters,
zodat gebruikers ze meteen op het scherm van het systeem
kunnen zien in de cabine en/of ze kunnen downloaden naar een USBstick
(datalogging).
98 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
dankzij het scherm in de cabine van de kraanbestuurder, dat hem alle
benodigde informatie verstrekt om de machine in real time te bedienen.
Eerste praktijkervaring
Een aantal maanden geleden werd de DCS 61-S voor mobiele kranen geïnstalleerd
op de eerste werf. Het ging om het toekomstige station Les Ardoines,
gelegen ten oosten van Vitry-sur-Seine in Frankrijk. Op deze werf van Grand
Paris Express werden zowel de mobiele kraan als de twee torenkranen uitgerust
met de DCS 61-S. Een bijkomende uitdaging was de interferentie met een
andere werf met een torenkraan en een overhead brugkraan. Het vernieuwde
antibotssysteem bleek een schot in de roos en heeft zowel de doeltreffendheid
als de noodzaak ervan aangetoond. Het succes van de DCS 61-S werd beloond
met de prijs van Technische Innovatie van het jaar van de 2020 Trophées Grues
à Tour, die in september is uitgereikt op de JDL.
Het nieuwe antibotssysteem is eenvoudiger dan ooit te installeren en te
programmeren dankzij het scherm in de cabine van de kraanbestuurder.
Overal ter wereld
De meerwaarde van de DCS 61-1 voor mobiele kranen is dat het systeem over
een gsm-modem (3G/4G) beschikt, zodat de kraanproductie nauwkeurig
en in real time overal ter wereld te monitoren is. De nieuwste innovatie ‘IoT
Lifting’, bestaande uit een webplatform en een mobiele applicatie, maakt
het mogelijk om AMCS-toestellen te beheren, kraangegevens te verzamelen,
statistieken te genereren, de productiviteit te controleren en in real time op
afstand een diagnose te stellen van de systemen op een kraan. Het nieuwe
antibotssysteem is eenvoudiger dan ooit te installeren en te programmeren
Veiligheid en efficiëntie prioritair
Voor RDS Electronics zijn veiligheid en efficiëntie prioriteiten. Het nieuwe
antibotssysteem speelt dan ook perfect in op de onmiddellijke besluitvorming
die nodig is op een werf om de productiviteit en de veiligheid te garanderen.
Behalve de AMCS-antibotssystemen,verkoopt en verhuurt RDS Electronics
Orlaco-camerasystemen voor torenkranen, mobiele kranen, telescoopkranen en
vakwerkkranen. De kraanmachinist kan hiermee een stuk veiliger en efficiënter
werken, aangezien hij niet meer afhankelijk is van derden en bijgevolg sneller kan
ingrijpen. Bovendien behoudt de chauffeur daarbij een correcte, ergonomische
lichaamshouding. Kortom: de systemen van RDS Electronics, met het innovatieve
DCS 61-S-antibotssysteem als exponent, garanderen te allen tijde de veiligheid en
de productiviteit in de werkomgeving. ❚
RDS
Bebakening
ORLACO
Zichtoplossingen
AMCS
Antibots & Zoning
RDS/Golstein
On board weegsystemen
Veiligheidsoplossingen
en weegsystemen
electronics
RDS Electronics bvba • sprl
IZ Harelbeke-Zuid B2040 - Spoorwegstraat 26 - BE-8530 Harelbeke
+32 56 29 10 10 - info@rdselectronics.be - www.rdselectronics.be
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 99
THEMA
BETON
De geprinte demowoning op de site van Kamp C in Westerlo kan op veel belangstelling rekenen.
WORDT 3D-BETONPRINTEN DE NIEUWE NORM?
Het raakte misschien wat ondergesneeuwd in een jaar dat gedomineerd werd door de coronacrisis en alle bijbehorende perikelen, maar
2020 was ook goed voor een Belgische wereldprimeur. Op de site van Kamp C in Westerlo realiseerde een vaststaande 3D-betonprinter in
één beweging een woning van 90 m² met twee verdiepingen. Bouwkundige spielerei of een belangrijke mijlpaal die de toekomst van de sector
ingrijpend zal veranderen? Wij vroegen het aan projectmanager Marijke Aerts.
Tekst Tim Janssens | Beeld Kamp C en Jasmien Smets
Marijke Aerts: “De realisatie van de 3D-geprinte demowoning op onze
site kaderde in het C3PO-project. Het doel van Kamp C is om de transitie
in de bouw te versnellen en de meerwaarde van innovatieve technologieën
te demonstreren. Om de doorbraak van 3D-betonprinten te faciliteren,
lanceerden we in 2017 het C3PO-project, dat tot stand kwam met
de steun van de Vlaamse overheid en het Europees Fonds voor Regionale
ontwikkeling. Dit resulteerde op vraag van de projectpartners – die zowel
afkomstig zijn uit het bouwwezen als uit wetenschappelijke hoek – in de
realisatie van een tot de verbeelding sprekend voorbeeldproject, waarmee
we onze conservatieve bouwsector wilden triggeren. Dat is uitstekend gelukt,
want ik moet een halfjaar na de oplevering van de woning nog elke
dag mails en telefoons van geïnteresseerden uit binnen- én buitenland
beantwoorden. Het heeft zeker wat losgemaakt, dus missie geslaagd!
Hoe is het printen van de demowoning precies in zijn
werk gegaan?
“Allereerst hebben we een uitgebreid marktonderzoek op poten gezet om
het juiste type printer te bepalen, dat ons zelfs tot in China heeft gebracht.
Uiteindelijk hebben we gekozen voor een vaststaand systeem op vier kolommen
(Gantry-systeem), waartussen de printkop zich vrij kan bewegen. Nadien
hebben we nog een jaar onderzoek gedaan naar de mogelijkheden van de
printer, de betonconsistentie enzovoort. Aansluitend zijn de architectuur-
100 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
tekeningen van Trias architecten omgezet naar een BIM-model en met behulp
van speciale software geüpload naar de 3D-betonprinter, die vervolgens op
eigen houtje aan de slag is gegaan en de volledige bouwschil in één keer
gerealiseerd heeft.”
En dan zat jullie werk erop?
“Nee, we moesten er natuurlijk voor zorgen dat alles klopte. Zo was de consistentie
van het beton afgestemd op de omloopsnelheid van de printer. We
hebben speciaal ontwikkelde printmortel gebruikt, in samenwerking met
Saint-Gobain Weber Beamix, dat in 2019 de eerste Europese betonprintfabriek
opende in Eindhoven. De mortel (met specifieke cementmix in functie
van printtoepassingen) moest voldoende, maar zeker ook niet te veel uitgehard
zijn wanneer de printer een volgende laag legde. En ook de weersomstandigheden
speelden natuurlijk een rol van betekenis. Het heeft drie weken geduurd
vooraleer onze demowoning klaar was, maar in de toekomst zou het mogelijk
moeten zijn om zo’n woning in amper enkele dagen te printen.”
Het beton is geprint in laagjes, wat duidelijk zichtbaar
is in de woning. Is het ook mogelijk om glad zichtbeton
te printen?
“Jazeker! Wij hebben er in het kader van ons project bewust voor gekozen om
die laagjesstructuur zo zichtbaar mogelijk te maken, zodat bezoekers in één oogopslag
kunnen zien hoe het printen in zijn werk is gegaan. Maar wees gerust:
je kan ook een veel strakkere look-and-feel bekomen. Zo bestaan er bijvoorbeeld
printkoppen die de betonlagen automatisch afstrijken om gladde wanden te
kunnen creëren. 3D-betonprinten biedt alleszins heel wat esthetische mogelijkheden,
want je kan er probleemloos architecturale hoogstandjes zoals overkragingen
of gekromde wanden en allerlei texturen mee realiseren – zoals we
ook bewezen hebben bij de bouw van onze demowoning. Sterker nog: dankzij
die innovatieve printtechniek kan je vormen creëren die in een klassieke bouwcontext
veel moeilijker of zelfs onmogelijk te realiseren zijn. Ronde structuren,
welvingen, golvende wanden …: het potentieel is enorm.”
Het beton is geprint in laagjes, wat duidelijk zichtbaar is in de woning.
Zijn er zaken die jullie met de kennis van nu anders
zouden hebben aangepakt?
“Een belangrijke les die we geleerd hebben, is dat het cruciaal is om het
BIM-model en zelfs de tekeningen van de architect ‘printbaar’ te maken.
We hebben gemerkt dat 3D-printen een specifieke aanpak vergt, die toch
wel wat verschilt van de manier waarop een klassiek bouwproject benaderd
wordt. Die vertaalslag heeft de studenten van de Thomas More-hogeschool,
die eveneens nauw betrokken waren bij het project, heel wat tijd en energie
gekost, temeer omdat ze alle wijzigingen manueel moesten doorvoeren. Dat
proces moet in onze ogen nog geoptimaliseerd worden om het rendement en
de efficiëntie van 3D-betonprinten te verhogen. Ook softwarematig is er zeker
nog ruimte voor verbetering.”
De realisatie van jullie demowoning was een
wereldprimeur die veel weerklank heeft gekregen.
Zullen we binnen tien jaar concluderen dat dit project
de bouw voorgoed heeft veranderd?
“Als je innovatieve technieken wil ‘lanceren’, heb je altijd iconische voorbeeldprojecten
nodig die kunnen fungeren als een soort ‘showcase’. Via de realisatie
van onze demowoning zijn we er alleszins in geslaagd om de vele mogelijkheden
en het rijke potentieel van 3D-betonprinten in de verf te zetten. Maar
wil dat zeggen dat we binnenkort in België massaal huizen zullen beginnen
printen? Nee, dat denk ik niet. Er moet nog wat water naar de zee vloeien om
3D-betonprinten rendabeler en ‘optimaler’ te maken dan andere bouwtechnieken,
maar ik ben er wel van overtuigd dat ons project wat in beweging
kan zetten. We hebben intussen een vervolgtraject uitgewerkt (KIEM) om
de effectieve marktintroductie te stimuleren, na te gaan wat de resterende
barrières zijn en aan de hand van concrete cases aan te tonen hoe interessant
de printtechniek is voor bestaande bedrijven of nieuw op te richten
ondernemingen. Een van die cases is het printen van ronde funderingsvoeten
voor grote opslagtanks. Voor dergelijke toepassingen is 3D-betonprinten wel
al interessant, want ronde betonstructuren bekisten is vrij duur en arbeidsintensief.
De printtechniek maakt bekisting overbodig, waardoor je naar
schatting tot 60 % materiaal, tijd en geld zou kunnen besparen.”
Zitten er intussen al andere concrete printprojecten
in de pijplijn?
“Absoluut. Het nieuws over de bouw van onze demowoning is wereldwijd opgepikt
en heeft ongetwijfeld heel wat mensen en ondernemingen geïnspireerd.
Zo zag ik onlangs een filmpje van een Amerikaans bedrijf dat paardenstallen
aan het printen was. In Duitsland is onlangs met een grotere versie van onze
printer een appartementsgebouw met drie verdiepingen gerealiseerd. En ook
in eigen land beweegt er wat, want Van Roey heeft de expertise die het via het
C3PO-project vergaard heeft toegepast bij de creatie van een wildwaterbaan in
een nieuwe zwembadomgeving. Dat printwoningen binnen tien jaar gemeengoed
zullen zijn, durf ik niet te beweren, maar ik denk wel dat 3D-betonprinten
tegen dan courant gebruikt zal worden voor bepaalde toepassingen. Het
zou ons alleszins enorm trots maken als blijkt dat onze demowoning de bal
definitief aan het rollen heeft gebracht.” ❚
Heeft dat printen in laagjes een impact op de
thermische geleidbaarheid en de stevigheid
van de betonwanden?
“Neen, want de laagjes worden niet zomaar ‘op elkaar gelegd’, maar meteen
ook een beetje samengedrukt, zodat er een homogeen geheel ontstaat. De
druksterkte van het beton is drie keer hoger dan die van de klassieke snelbouwsteen.
En aangezien de woning in één stuk is geprint, is er geen sprake
van bijkomende koudebruggen, wat bij geassembleerde printwoningen wél
het geval kan zijn.”
C3PO-PROJECT
De realisatie van demowoning op de site van Kamp C in Westerlo
kaderde in het Europese C3PO-project. Acht partners bundelden
de krachten om dit mogelijk te maken: Beneens, ETIB/CONCRETE
HOUSE, Groep Van Roey, Thomas More, Trias architecten, Ugent
en Vicré. Saint-Gobain Weber Beamix leverde het printbeton en
Pixasolar plaatste de fotovoltaïsche gevelbekleding.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 101
THEMA BETON
Holle vloerelementen zijn zelfdragend. Dit impliceert een enorme tijdswinst en een grote veiligheid tijdens de montage. (© CRH Structural Concrete Belgium)
“Holle vloerelementen
zijn overal toepasbaar”
Het gamma van de holle vloerelementen is ruim. Ze zijn beschikbaar in gewapend of voorgespannen beton, in meerdere diktes en breedtes,
tot een lengte van 20 meter. Door de keuze uit verschillende supplementen ontstaat de ideale oplossing voor elke situatie.
Tekst FEBE |
Beeld CRH Structural Concrete Belgium, Fingo, Megaton-Structo Prefab Systems
Holle vloerelementen bevatten holtes om het
verbruik van grondstoffen en het eigen gewicht
te beperken. Hierdoor wordt ook de hoeveelheid
wapening gereduceerd. Dit heeft een positief
effect op de CO 2
-uitstoot. Ondanks het lagere
eigen gewicht, kan het gewenste akoestische
comfortniveau in appartementen gerealiseerd
worden door de oppervlaktemassa van de holle
vloerelementen, de druklaag, de uitvullaag en de
wanden op elkaar af te stemmen. Voor appartementen
is de toepassing van een zwevende dekvloer
op een trillingsdempende laag overigens altijd
noodzakelijk, ook voor massieve betonnen vloeren.
Holle vloerelementen zijn zelfdragend. Dit impliceert
een enorme tijdswinst en een grote veiligheid
tijdens de montage. Voorgespannen elementen
moeten niet onderstempeld worden. Lange ele-
menten in gewapend beton worden het best in
het midden van de overspanning onderstempeld,
tijdens het storten van een druklaag, om de doorbuiging
te beperken. In veel gevallen is een druklaag
niet noodzakelijk en volstaat het aanbrengen
van een voegvulling. Vloerelementen in gewapend
beton worden altijd snel geleverd uit voorraad.
Voorgespannen holle vloerelementen worden
meestal op maat geproduceerd.
102 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
Heel wat supplementen kunnen aangebracht
worden in holle vloerelementen, zoals uitsparingen,
uitstekende wapening, langssleuven, hamerkopsleuven,
verminderde dikte van de uiteinden
en verhoogde betondekking. Dankzij deze supplementen
kan elke vloer van elk gebouw gerealiseerd
worden met holle vloerelementen, ongeacht
de vorm van het vloeroppervlak, het materiaal van
de draagstructuur, de vereiste brandweerstand en
milieuklasse(n). Door al deze supplementen in
de fabriek te voorzien, is de kans op uitvoeringsfouten
veel kleiner en spaart de aannemer kostbare
tijd op de werf uit.
Holle vloerelementen in voorgespannen beton
hebben een grote stijfheid, wat resulteert in grote
overspanningen en slanke constructies. Hierdoor
kan de beschikbare ruimte in het gebouw maximaal
benut worden en is het gebouw gemakkelijk
aanpasbaar. Gebouwen zullen minder snel
worden afgebroken en meer worden gerenoveerd.
Holle vloerelementen bevatten holtes om het verbruik van grondstoffen en het eigen gewicht te beperken.
(© Fingo)
“Holle vloerelementen verhogen de
thermische inertie van het gebouw
en dus ook het thermisch comfort”
De EPB-regelgeving legt onder meer aan platte
daken, vloeren boven kruipkelders en vloeren
tussen twee appartementen een maximale
warmtedoorgangscoëfficiënt U op. Om hieraan
te voldoen, moet isolatie voorzien worden in de
vloer. De meeste fabrikanten kunnen een isolatiemateriaal
aanbrengen tegen de onderzijde van de
vloerelementen. In vloeren tussen twee appartementen
kan een thermisch isolerende uitvullaag
toegepast worden. Het extra warmteverlies ter
hoogte van bouwknopen moet verplicht ingecalculeerd
worden. De aansluitingen van de begane
grondvloer en het plat dak met de gevels vormen
kritische zones. Sommige fabrikanten kunnen
geïsoleerde vloerelementen met een nokkenopleg
leveren, waardoor EPB-aanvaarde bouwknopen
gerealiseerd worden en koudebruggen tot een
minimum herleid worden.
Holle vloerelementen verhogen de thermische
inertie van het gebouw en dus ook het thermisch
comfort in de zomer en de winter. Door
een geothermische installatie in combinatie
met stralingspanelen of vloerverwarming plus
nachtventilatie zal het energieverbruik drastisch
verlaagd worden.
Vloerelementen met een glad bekiste onderzijde
kunnen snel en goedkoop afgewerkt worden
met verf of spuitpleister. Dit geldt voor alle voorgespannen
vloerelementen. Bij vloerelementen in
gewapend beton kan de onderzijde naast glad
bekist ook ruw gestort, gehamerd, gewafeld of
getraand zijn voor een betere hechting van een
traditionele pleisterlaag.
Holle vloerelementen in voorgespannen beton hebben een grote stijfheid, wat resulteert in grote
overspanningen en slanke constructies (© Megaton-Structo Prefab Systems)
Meer informatie is terug te vinden
op www.febefloor.be. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 103
THEMA
BETON
BETONRENOVATIE
VOLGENS DE REGELS VAN DE KUNST
Betonrenovatie is voer voor specialisten. Dat blijkt eens te meer bij de werken op spoorlijn L25/27 tussen Brussel-Noord en Mechelen.
Als BCCA-gecertificeerd betonherstelbedrijf neemt Renotec er verschillende kunstwerken onder handen. “Onze vaklui laten niets aan het
toeval over en hanteren een vaste werkwijze op basis van een uitgekiend stappenplan”, benadrukt projectleider Jens Van De Putte.
Tekst Tim Janssens | Beeld Renotec
De werken op en langs spoorlijn L25/27 strekken zich uit over zeventien verschillende deelprojecten, die zich telkens op een andere locatie bevinden. De grootste werven
situeren zich in Vilvoorde en Zemst.
De werken op en langs spoorlijn L25/27 strekken zich uit over zeventien
verschillende deelprojecten, die zich telkens op een andere locatie bevinden.
De grootste werven situeren zich in Vilvoorde en Zemst. Er staan
zowel onderhouds- als vernieuwingswerken aan steunmuren, onderdoorgangen,
spoorwegbruggen en andere kunstwerken op het programma.
Het luik onderhoud omvat onder meer reinigingswerken, het schilderen
van metalen borstweringen en het herstellen van de afwatering. Het luik
renovatie heeft dan weer betrekking op de vernieuwing van randbalken,
borstweringen en metsel- en voegwerk en – last but not least – het uitvoeren
van betonherstellingen.
104 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
“Onze mensen leven de opgelegde richtlijnen en restricties zeer strikt na. Veiligheid en kwaliteit zijn altijd en
overal onze belangrijkste prioriteiten”, benadrukt Jens Van De Putte.
“Onze rol beperkt zich niet louter tot
het uitvoerende gedeelte, want ook
onze technische expertise wordt
sterk op prijs gesteld”
"De kracht van water: via hydrodemolition
verwijderden we 7 centimeter van de
onderstructuur van deze boogbrug",
vertelt projectleider Jens Van De Putte.
Spoorwegbrug in nieuw kleedje
Renotec kreeg een termijn van driehonderd werkdagen
om deze uitgebreide klus te klaren, te beginnen
vanaf juni 2020. In februari streek het neer
aan de spoorwegbrug over de Elewijtsesteenweg in
Zemst, het deelproject waarbij het aandeel betonrenovatie
het grootst is. “Daar pasten we een bijzondere
herstelmethode toe”, vertelt projectleider Jens
Van De Putte. “Het gaat om een boogbrug waarbij
we 7 centimeter van de onderstructuur moesten
verwijderen aan de hand van hydrodemolition
(lees: beton van de brug spuiten met water onder
zeer hoge druk). Nadien brachten we een nieuwe
betonlaag van 10 centimeter aan met behulp van
de droogspuittechniek om verdere corrosie van de
wapening tegen te gaan. We pakten dus niet stukje
per stukje aan, maar stopten de volledige brugstructuur
letterlijk en figuurlijk in een nieuw kleedje. De
herstelmethodes worden gekozen op basis van de locatie,
de bereikbaarheid en de hoeveelheid beton die
moet worden hersteld. We zijn telkens nauw betrokken
bij dat proces en geven indien nodig technisch
advies aan Infrabel. Onze rol beperkt zich dus niet
louter tot het uitvoerende gedeelte, want ook onze
technische expertise wordt sterk op prijs gesteld!”
Ook het voeg- en metselwerk werd grondig onder
handen genomen.
Uitgekiend stappenplan
Als BCCA-gecertificeerd betonherstelbedrijf beschikt
Renotec over alle benodigde keuringen.
“Bovendien hebben onze vaklui een speciale
opleiding voor betonrenovatie gevolgd (inclusief
examen en certificaat) en hanteren ze een
vaste werkwijze, die gebaseerd is op een uitgekiend
stappenplan”, benadrukt Jens Van De
Putte. “Een werf wordt steevast opgedeeld in
verschillende zones. Alles wordt genoteerd in
dagverslagen, zodat we onder meer in functie
van eventuele trekproeven kunnen nagaan wie
op welke dagen in welke zones heeft gewerkt,
wat de weersomstandigheden waren, welke
herstelmortel er is gebruikt enzovoort. Zo zorgen
we ervoor dat de betonherstellingen volgens de
regels van de kunst gebeuren en dat de opgelegde
parameters in het bestek (zoals de hechtsterkte
van de mortel) maximaal gerespecteerd worden.
Ook qua veiligheid laten we uiteraard niets aan
het toeval over, temeer omdat we in de nabijheid
van het spoor werken. Onze mensen leven de opgelegde
richtlijnen en restricties zeer strikt na.
Veiligheid en kwaliteit zijn altijd en overal onze
belangrijkste prioriteiten!” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 105
HET VERLEDEN IS OOK JOUW TOEKOMST WAARD
Renotec begint waar een alledaagse aannemer stopt.
Als klasse 8 hoofdaannemer werken we aan uiteenlopende en boeiende projecten.
Daarbij focussen we ons op gespecialiseerde renovatie- en restauratiewerken.
Onze sterktes?
Knowhow, innovatieve technieken en logistieke kracht.
Onze belangrijkste sterkte? Onze mensen!
Want al die uitdagende projecten kunnen we niet alleen realiseren.
Daarom zijn we op zoek naar enthousiaste medewerkers met passie
en sterke technische kennis.
BEN JIJ EEN PROJECTLEIDER MET ERVARING?
Stuur dan jouw CV en motivatiebrief naar jobs@renotec.be
IF
RENOTEC
NOW!
WHEN?
WWW.RENOTEC.BE
We bouwen
aan de
vloer
van
morgen
Dat is wat we doen. Elke dag. Door te bouwen op een
stevige fundering en met een continue focus om morgen nóg
beter te presteren dan vandaag. Dankzij een doordachte totaalaanpak
- van engineering tot realisatie - maken wij dé vloer die elk succes kan dragen.
+31 (0)413 38 90 90 www.vanberlo.com
THEMA
BETON
TOTALE ONTZORGING
op het vlak van betonvloeren
Vanaf een braakliggend weiland tot de bovenkant van de vloer: Van Berlo manifesteert zich al ruim veertig jaar als de specialist bij uitstek in
industriële betonvloeren, zowel in Nederland als in België.
Tekst Koen Mortelmans & Liesbeth Verhulst | Beeld Van Berlo
De Van Berlo Groep, een familiebedrijf met ongeveer 150 medewerkers, omvat
vier gespecialiseerde divisies: Van Berlo Engineering, Van Berlo Funderingstechnieken,
Van Berlo Systeemfunderingen en Van Berlo Bedrijfsvloeren. "Ze
kunnen zowel afzonderlijk optreden als samen een volledig ontzorgingsproject
uitwerken voor klanten die dit wensen", zegt Frederik Crampe (sales manager
België). "Engineering werkt daarbij divisieoverschrijdend. De indeling in verschillende
divisies functioneert uiterst efficiënt. Kruisbestuiving staat centraal.
Dat is niet alleen voordelig voor onze klanten, maar ook voor onze interne
werking. Voor elke opdracht tekenen we een ontwerp op maat uit – uiteraard
zo efficiënt mogelijk. Op deze manier hebben we alle nodige optimalisaties
gerealiseerd voor onze opdrachtgevers, met lagere kosten tot gevolg."
Mini Vibropaal
Van Berlo Funderingstechnieken is aannemer van de Mini Vibropaal, een
grondverdringende paal voor de fundering van betonnen vloeren. Vloeren
kunnen zettingsvrij gefundeerd worden op Mini Vibropalen. Dankzij het
hoge draagvermogen van de palenvelden is het Mini Vibropalen-systeem
bij uitstek geschikt voor de fundering van bedrijfsvloeren op minder
draagkrachtige gronden. Een andere uiterst nuttige eigenschap is de
hoge uitvoeringssnelheid.
Systeemfunderingen
Van Berlo heeft zijn expertise inzake systeemfunderingen onder meer
opgebouwd in het prefab realiseren van laad- en loskuilen op logistieke
en industriële zones. Het heeft hiervoor een oplossing ontwikkeld die in
ieder magazijn en distributiecentrum kan worden toegepast: het Massieve
Holle Wand-systeem. Dit systeem bestaat uit een geprefabriceerde massieve
keerwand met geïntegreerde funderingsbalk. "Met prefabelementen
assembleren we op de werf in één beweging zowel de fundering als de
grondkerende dockwanden", zegt Crampe.
Van Berlo werpt zich al lang op als pionier in voegloze bedrijfsvloeren met hoge vlakheid.
108 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
De gespecialiseerde divisies van de Van Berlo Groep kunnen zowel afzonderlijk optreden als samen een volledig ontzorgingsproject uitwerken.
Pionier in supervlakke en voegloze vloeren
Van Berlo werpt zich al langer op als pionier in voegloze bedrijfsvloeren
met hoge vlakheid. "Elke onderbreking in de vloer is er een te veel. Langs
de voegen kan zich afbrokkeling voordoen. Dat doet de onderhoudskosten
oplopen. Niet alleen die van de vloeren zelf, maar ook die aan de heftrucks,
die door het manoeuvreren over de voegen schade kunnen oplopen", stelt
Crampe. “Supervlakheid is erg belangrijk in hoge stapelmagazijnen. Een
gering niveauverschil in de vloer kan ervoor zorgen dat heftrucks in de
hoogste stand gaan schommelen. We hebben hiervoor onze Superscreed
ontwikkeld, een lange, hydraulisch aangedreven rol, waarmee zeer vlakke
vloeren worden vervaardigd in banen tot 27 meter breed."
Dankzij het hoge draagvermogen van de palenvelden is het Mini Vibropalensysteem
bij uitstek geschikt voor de fundering van bedrijfsvloeren op minder
draagkrachtige gronden.
“In ons state of the art
betontechnologisch labo
doen we onderzoek naar
het krimpgedrag van beton”
Innovatief
Van Berlo trekt voluit de kaart van innovatie door te investeren in onderzoek
en ontwikkeling van nieuwe technologieën. Zo heeft de firma recent een state
of the art betontechnologisch labo ontwikkeld, waar ze in samenwerking met
diverse universiteiten aan doorgedreven onderzoek doet naar het krimpgedrag
van beton. “Met de opgedane kennis kunnen we de kwaliteit van onze naadloze
vloeren nog verder verbeteren. Daarnaast is die kwaliteit ook terug te vinden
in onze processen, die bevestigd worden door onder andere de VCA**- en
ISO 9001-certificering”, aldus Crampe.
Referenties
2020 was ondanks de coronacrisis een succesvol jaar voor Van Berlo,
waardoor het ook in 2021 uitkijken is naar heel wat opgeleverde projecten.
Zo doen onder meer Logistics Capital Partners, WDP Logistics en Heylen
Warehouses – drie grote vastgoedinvesteerders – een beroep op de expertise
van Van Berlo. “Met 166.000 m 2 vloeroppervlakte is Ghent Logistics Campus
van Heylen Warehouses momenteel recordhouder binnen ons bedrijf”,
vertelt Crampe. “Voor Weerts Logistics Center in Tessenderlo realiseren we
85.000 m 2 bedrijfsvloer. Nog een mooie referentie is Youston in Genk, waar
we een supervlakke VDMA-vloer leveren.” Het mag duidelijk zijn: Van Berlo
heeft mooie vooruitzichten. “De markt van de e-commerce was de voorbije
jaren al volop in beweging, met een stijgende vraag naar distributiecentra.
Corona heeft dit alleen maar bespoedigd”, aldus Frederik Crampe. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 109
THEMA
BETON
ARCHITECTONISCH BETON TOT IN DE PUNTJES
Zoals een nieuwe wagen in een merkgarage. Zo kies je bij DECOMO het uitzicht van prefabbetonelementen. Het uitgebreide kleurenpalet en de
veelheid aan afwerkingsmogelijkheden zorgen voor een tailormade product met een hoogwaardige uitstraling. Dat deze keuze daarenboven
duurzaam is, maakt architectonisch beton zo mogelijk nog aantrekkelijker!
Tekst Liesbeth Verhulst | Beeld DECOMO
Architectonisch beton van DECOMO draagt bij tot de uitstraling van The Waves in Oostende. (architect: B2Ai)
DECOMO werd ruim veertig jaar geleden opgericht.
De focus lag meteen op prefabbeton.
Via uitbreidingen in de export is DECOMO
uitgegroeid tot marktleider in zijn branche. De
firma is anno 2021 niet alleen actief in België,
maar ook in Nederland, Luxemburg, Frankrijk
en het Verenigd Koninkrijk. Door continue
investeringen – zoals een nieuwe CNC-machine
en een state of the art betoncentrale die uniek
is in Europa – kan het bedrijf zijn leidende
rol behouden en verder versterken. Vandaag
dragen 160 medewerkers hun steentje bij,
zowel in het interne studiebureau als in de
productieomgeving. Via een specialisatie in
diverse nabewerkingen zorgt DECOMO voor extra
toegevoegde waarde.
Prefab maatwerk van a tot z
Met talloze verschillende additieven biedt
DECOMO een uitgebreid kleurenpalet aan. Er zijn
ook diverse afwerkingen mogelijk: zuren, wassen,
stralen, polijsten. Of inleg van natuursteen, bak-
steenstrips of tegels in de malbodem. “Daarmee
onderscheiden we ons van andere bedrijven”, zegt
commercieel directeur Brecht Demeulenaere.
Het productieproces gebeurt volledig binnenshuis.
Een vijftiental projectingenieurs en tekenaars
maken de productietekeningen. Op basis daarvan
wordt de mal gemaakt in de eigen bekistingsafdeling.
De wapening en de betonsamenstelling
worden op punt gezet. Na het gieten worden de
betonelementen ontkist en afgewerkt.
110 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
De voordelen van prefabbeton spreken voor
zich. “Elementen die vooraf vervaardigd en volledig
afgewerkt zijn, zorgen voor een belangrijke
tijdswinst op de werf en zijn bijgevolg kostenbesparend”,
legt Brecht Demeulenaere uit. “De
prefabbetonelementen worden allemaal vervaardigd
in een fabrieksomgeving, wat uitermate belangrijk
is voor het afleveren van een kwalitatief
hoogstaand eindproduct. Deze kwaliteit wordt
bovendien versterkt door de precieze en scherpe
details die in een fabrieksomgeving veel beter te
realiseren zijn.”
Residentie Victoria in Oostende etaleert de ongebreidelde mogelijkheden van architectonisch beton.
(architect: CONIX RDBM Architects)
“In ons eigen studie- en tekenbureau
tasten we de grenzen af van wat
technisch haalbaar is”
De driedimensionale architectonische betongevel van het Rigadocks-woonproject in Antwerpen spreekt
eveneens tot de verbeelding. (architect: M2 Architecten)
Duurzaamheid
Het oordeelkundige gebruik van grondstoffen
en de inzet van de modernste technieken maken
van DECOMO een duurzame verwerker. Regenwater
wordt maximaal gerecupereerd en hergebruikt
in diverse productieprocessen. DECOMO
zet volop in op milieubewust functioneren: van
vloeistofdichte vloeren in de afwerkingshallen
over eigen waterzuiveringsinstallaties tot circa
12.000 m² zonnepanelen op de daken, die voor
een verdere reductie van de ecologische voetafdruk
zorgen. Architectonisch beton zorgt an sich
voor een robuuste en onderhoudsvriendelijke
gevel die een minimum aan grondstoffen combineert
met een uiterst lange levensduur, wat
de duurzaamheid van het materiaal een extra
boost geeft.
Intensieve samenwerking
“We proberen met onze kennis zo ver mogelijk en
zoveel mogelijk mee te gaan in het verhaal van
bouwheer, architect en aannemer. In ons eigen
studie- en tekenbureau tasten we de grenzen af
van wat technisch haalbaar is. Desgewenst geven
we al in een vroege ontwerpfase technisch en
esthetisch advies. Zo gieten we de visie van
de architect in een werkbare oplossing met de
gewenste look-and-feel”, aldus Demeulenaere.
“Elk project is voor ons maatwerk, waarbij we
streven naar de meest adequate oplossing, om
zo ieder architectonisch project een uniek cachet
te geven. Op die manier verenigen we kwaliteit
met productiviteit.”
Door de productie volledig in eigen beheer
te houden en klanten nauw te betrekken, wil
DECOMO met zijn balkons, gevelbekleding, luifels
en andere prefabelementen een stempel drukken
op bouwprojecten. Zo werkte het bedrijf mee aan
de nieuwe residentie Rigadocks in Antwerpen en
diverse gebouwen van Versluys op de Oostendse
Oosteroever. Ook het retailproject R.Plaza in
Roeselare draagt de DECOMO-stempel. Vandaag
draagt DECOMO onder meer zijn steentje bij
aan The Waves, een nieuwe ontwikkeling van
Vastgoedgroep Degroote in Oostende, en de
Antwerp Tower van Matexi. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 111
DECOMO
DECOMO
Architectonisch beton
voor Architectonisch al Uw realisaties
beton
voor al al Uw Uw realisaties
Met meer dan 40 jaar ervaring, is DECOMO de specialist inzake de productie
Met Met meer dan dan 40 40 jaar ervaring, is is DECOMO de specialist inzake de productie
van dit kwalitatief en uiterst hoogwaardig betonproduct op maat, dat tevens
van van dit dit kwalitatief en en uiterst hoogwaardig betonproduct op maat, dat tevens
structureel kan worden aangewend.
structureel kan kan worden aangewend.
Wij bieden conceptueel advies tijdens de ontwerpfase van om het even welk
Wij Wij bieden conceptueel advies tijdens de ontwerpfase van om het even welk
bouwproject en garanderen een professionele begeleiding tijdens de uitvoering.
bouwproject en en garanderen een professionele begeleiding tijdens de uitvoering.
DECOMO, waar creativiteit en vakmanschap hand in hand gaan, dat is telkens
DECOMO, waar creativiteit en en vakmanschap hand in hand gaan, dat is telkens
weer
weer weer
maatwerk maatwerk
en
en en
adequate adequate
oplossingen oplossingen
die die
Uw Uw
architectonisch architectonisch project project een
een
uniek uniek cachet cachet geven!
geven!
www.decomo.be
Certificatie
Inspectie
Metrologie
Certificatie van duurzaam en kwaliteitsvol
beton zit ons als gegoten.
U zit op de eerste rij met ons vlot en toegankelijk Extranet!
Het Extranet van BE-CERT biedt een zoekmachine die toelaat om de certificaathouders en
gecertificeerde producten van BE-CERT makkelijk terug te vinden. Deze functionaliteit geeft de
actuele, correcte certificatiestatus weer van alle producten, en laat toe om te zoeken op een
product(type), een firmanaam, een kenmerk,… Ook andere documenten, zoals reglementen en
technische voorschriften zijn hier beschikbaar, handig gerangschikt per sector.
Het BE-CERT Extranet vind je op https://extranet.be-cert.be
www.be-cert.be
THEMA
BETON
CERTIFICATIE EN NORMERING
VOOR STORTKLAAR BETON IN VOLLE EVOLUTIE
De BENOR-certificatie voor stortklaar beton is gebaseerd op de Europese betonnorm en zijn Belgische aanvulling. De recentste versie van die
Belgische norm en het bijbehorende toepassingsreglement (TRA 550) dateren van 2018, maar dat betekent uiteraard niet dat het certificatie- en
normeringsproces intussen stilligt. Integendeel: achter de schermen wordt volop gewerkt aan een nieuwe uitgave van de Belgische aanvulling
en versie 5.0 van het toepassingsreglement voor stortklaar beton. Pascale De Kesel, sinds 1 maart 2018 sectordeskundige voor stortklaar beton
bij BE-CERT, vertelt ons hoe de vork in de steel zit.
Tekst Tim Janssens | Beeld BE-CERT
De werkgroep die zich over de nieuwe uitgave van het toepassingsreglement van de Belgische betonnorm buigt, wordt binnenkort versterkt met vertegenwoordigers uit
de aannemerij.
“De Belgische aanvulling van de Europese betonnorm en
het TRA 550-toepassingsreglement worden voortdurend
aangepast om up-to-date te blijven”
Pascale De Kesel: “Voor zij die eraan zouden twijfelen: certificatie en normering
zijn geen statische gegevens. Stortklaar beton is een domein waarin voortdurend
allerhande zaken evolueren, dus de Belgische aanvulling van de Europese betonnorm
en het toepassingsreglement moeten regelmatig aangepast worden
om up-to-date te blijven. De werkgroep die zich over de nieuwe uitgave van het
toepassingsreglement buigt, wordt binnenkort versterkt met vertegenwoordigers
uit de aannemerij. Zo kunnen de noden van de uitvoerders beter in rekening
gebracht worden, wat in het verleden weleens spaak liep. Denk bijvoorbeeld
aan bestellingen bij betoncentrales die niet overeenstemden met wat vereist
was op de werf. Dergelijke zaken hopen we voortaan beter te kunnen stroomlijnen,
zodat we discussies en valse verwachtingen kunnen uitsluiten. Hoewel
er al vertegenwoordigers van de aannemerij zetelden in het Bestuurscomité dat
het reglement moet goedkeuren, hadden we niet het gevoel dat dit voldoende
zoden aan de dijk bracht. De integratie van aannemers in de werkgroep zou hier
verandering in moeten brengen. We hebben al een oproep gedaan via het WTCB
en de respons overtreft onze verwachtingen, dus dat is alvast veelbelovend!”
114 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
De nieuwe versie van het toepassingsreglement gaat eveneens gepaard met de introductie van een kersvers controleschema.
Nieuw controleschema en digitalisering
“De nieuwe versie van het toepassingsreglement zal bovendien gepaard gaan
met de introductie van een kersvers controleschema. Elke BENOR-betoncentrale
wordt jaarlijks standaard onderworpen aan zes technische controles en een
audit. Vanuit de sector kregen we echter het signaal dat de effectieve controles
soms hun doelstelling voorbijschieten. Vandaar dat we nog meer zullen gaan
diversifiëren qua type controle en duidelijker zullen aflijnen welke controletaken
daartoe behoren, zodat er geen sprake meer zal zijn van overlap. Voorts zullen
we uiteraard ook rekening houden met de voortschrijdende digitalisering. We
hebben lessen getrokken uit de coronaperiode, waarbij bepaalde controles
deels of volledig vanop afstand gebeurd zijn. Via het nieuwe controleschema,
waarin onder meer gedefinieerd wordt welke informatie producenten ter
beschikking moeten stellen, willen we dit ook in de toekomst mogelijk maken.”
Belgische aanvulling en BENOR-reglement
“De Belgische aanvulling bij de Europese betonnorm krijgt eveneens een
update. En eens de nieuwe versie er is, zullen we ons BENOR-reglement daar
weer op afstemmen. De komst van nieuwe cementsoorten is een van de
hot topics die onder de loep genomen worden, net als staalvezelbeton en de
normatieve verankering van waterabsorptie in beton – een van de parameters
die een indirecte indicatie vormen voor de duurzaamheid van beton. Dit laatste
aspect was al voorzien in de vorm van technische specificaties, maar ook de
bijbehorende controle zal nu meegenomen worden in het normatieve kader.
BE-CERT is vertegenwoordigd in de werkgroep voor de aanpassing van de
Belgische aanvulling, dus ook wij kunnen onze expertise laten gelden om de norm
nog beter te maken. Om dit voortaan nog efficiënter te kunnen doen, hebben
we met Leslie Hammer een jonge ingenieur aangeworven die ons betonteam
komt versterken. Kortom: we zitten zeker niet stil en blijven de evoluties binnen de
betonsector op de voet volgen!” ❚
Leslie Hammer (rechts) kwam het betonteam van BE-CERT versterken en fungeert
nu als rechterhand van sectordeskundige Pascale De Kesel (links).
Leslie Hammer: “Na het afronden van mijn studies burgerlijk
ingenieur-architect aan de Universiteit van Louvain-la-Neuve ben
ik bij BE-CERT aan de slag gegaan omdat ik wil bijdragen aan
de kwaliteit van beton en wil meewerken aan de evolutie ervan.
Een interessante uitdaging in het licht van de hedendaagse maatschappelijke
uitdagingen. De betonsector is effectief een sector
in voortdurende evolutie, waar nog veel ontwikkelingen moeten
worden gerealiseerd.”
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 115
THEMA BETON
VAKMANSCHAP IN NATUURSTEEN-
EN BETONVLOEREN
Vloeren zijn niet altijd even goed bestand tegen de tand des tijds. Toch is vervanging niet altijd nodig om het interieur een frisse en uniforme
look te geven. Er bestaan immers specialisten die vloeren renoveren en polijsten. Een van die witte raven is Polistone uit Kortrijk, dat zich
toelegt op natuursteen- en betonvloeren. Aangezien deze onderneming niet bang is voor nieuwe uitdagingen, zette ze ook de stap naar plaatsing.
En dan meer bepaald van marmerbeton, een vloerbedekking die momenteel sterk in de lift zit.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Polistone
Omdat Pol Vandendriessche maar geen oplossing
vond om zijn eigen natuursteenvloer op te waarderen,
ging hij zich in de jaren negentig in deze
materie verdiepen. “Op dat moment waren er in
België weinig specialisten ter zake”, vertelt hij. “Toch
was er een enorme behoefte aan renovatie en polijsten
van dergelijke vloeren. De trend om steeds
vaker voor open keukens en grote ruimtes te kiezen,
speelde in dit opzicht een belangrijke rol. Bij een dergelijke
herindeling worden kleurverschillen, vlekken
en beschadigingen aan de vloer manifest zichtbaar.”
Van renovatie naar afwerking
Uiteindelijk besloot Pol Vandendriessche zich
zelf op het renoveren en polijsten van natuursteenvloeren
toe te leggen. Met succes, want met
Polistone maakte hij al snel naam en faam. In
2010 kreeg hij zelfs de vraag om in het shoppingcentrum
van Kortrijk 5.000 m² granitotegels
vlak te slijpen en donker verzoet af te werken.
Paul Vandendriessche: “Een opdracht die we met
plezier hebben aangenomen, ondanks het feit
dat dit zware investeringen in grote machines met
zich meebracht. We wisten echter dat dit project
nieuwe mogelijkheden zou openen.”
Mooie referenties
Vrij snel daarna startte Polistone met de renovatie
van gepolierde betonvloeren en de aanleg van
marmerbeton. “Intussen zijn we uitgegroeid tot
een belangrijke speler in dit domein”, aldus Pol
Vandendriessche. “Onze referentielijst telt dan ook
heel wat projecten waarop we bijzonder trots zijn. Zo
hebben we 14.000 m² marmerbeton geplaatst op de
havendammen van Oostende. Ook het Stationsplein
in Ieper hebben we met 5.000 m² marmerbeton
bekleed. En in de Melopee School in de Oude Dokken
in Gent plaatsten we 2.400 m² marmerbeton
als binnenvloer. Want de vloer kan zowel binnen als
buiten worden geplaatst. Natuurlijk voeren we niet
alleen erg grote projecten uit. Ook op de residentiële
markt neemt de vraag toe. Zowel in nieuwbouw- als
renovatieprojecten is marmerbeton immers perfect
te combineren met vloerverwarming.”
Ook in particuliere woningen valt de keuze alsmaar vaker op marmerbeton.
116 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
“Wij garanderen
een vakkundige
plaatsing en
minutieuze
afwerking”
Zowel in nieuwbouw- als renovatieprojecten is marmerbeton perfect te combineren met vloerverwarming.
Oog voor detail
Een belangrijke sleutel voor het succes van Polistone
is dat alle werken met oog voor detail worden
uitgevoerd. “In renovatieprojecten is dit ontzettend
belangrijk om een goed resultaat te bekomen”,
vertelt Pol Vandendriessche. “Omdat we dit streven
naar excellente kwaliteit doortrekken naar het
plaatsen van marmerbeton, maken we het verschil
in dit domein. Wij garanderen immers een vakkundige
plaatsing en minutieuze afwerking. Zodat
klanten een vloer krijgen die zowel functioneel als
esthetisch de verwachtingen gedurende vele jaren
kan inlossen.” ❚
MARMERBETON EN
GESLEPEN BETON
© poot architecten © Xavier De Geyter architecten
Marmerbeton is een gewapende
betonvloer met het uitzicht van
de aloude gekende Italiaanse
granitovloeren. De kleur van zand,
cement en granulaten wordt in
samenspraak met de bouwheer
samengesteld voor het bekomen
van een unieke, ijzersterke en
onderhoudsvriendelijke betonvloer.
www.polistone.be
Polistone_Ad_1/2.indd 2 16/02/21 16:52
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 117
THEMA
BETON
Een secure uitvoering is cruciaal om aan de esthetische eisen te voldoen.
PREFAB BOUWEN OP HET HOOGSTE NIVEAU
ARCHITECTONISCH ZICHTBETON
VOOR UNIEKE VILLABOUW
Vlakken van architectonisch beton, grote glaspartijen en strakke lijnen, aangevuld met houten accenten. Voor deze villa in Deinze speelde
architectenbureau Govaert & Vanhoutte zijn signature design ten volle uit. Prefabfabrikant Enjoy Concrete en Bouwbedrijf Bryon voerden het
ontwerp uit. Met de grootste zorgvuldigheid en oog voor detail.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Tim Van de Velde
118 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
BETON
THEMA
Vlakken van architectonisch beton, grote glaspartijen en strakke lijnen: het signature design
van Govaert & Vanhoutte Architects.
“Een woning met uitgepuurde
architectuur bevat veel verschillende
structuren en elementen”
Een grote diversiteit aan betonstructuren en uitdagende
constructies: de bouwpartners konden
bij het optrekken van deze moderne villa echt hun
expertise tonen. Enjoy Concrete produceerde ruim
400 vierkante meter aan betonelementen in een
veertiental toepassingen. Van wandpanelen en
luifels tot luchtbalken en terrastegels. Met een
grote esthetische functie, maar sommige ook als
dragende structuur. Inclusief het nodige studiewerk
vooraf dus.
Een complex huwelijk
Woningbouw met architectonisch beton is populair.
Qua vormgeving zijn er veel fans. Qua uitvoering is
het een stuk complexer. In tegenstelling tot bij een
loods of een appartementsblok bevat een woning
met uitgepuurde architectuur veel verschillende
structuren en elementen. “Een hele klus voor studiebureaus”,
weet Maarten Durnez van Enjoy Concrete.
Het bedrijf in Veurne maakt sinds jaar en dag
prefabbetonelementen op maat. “Die specifieke
expertise hebben wij in eigen huis. Ons intern
studiebureau telt zeven designers, waarvan drie
ingenieurs. Daarnaast hebben we nog een extra
ingenieur in dienst om het team bij uitdagende
projecten te versterken. Voorbereidende studies
en berekeningen zijn dus altijd piekfijn uitgewerkt.
Zeker in een complex project als dit, waar verschillende
technieken, vormen en constructies elkaar
afwisselen, is dat een grote troef.”
“Hiervoor moeten architect, stabiliteitsingenieur,
prefableverancier en wij als aannemer perfect op
elkaar ingespeeld zijn”, vult Tom Bryon aan, die de
ruwbouwwerken uitvoerde. “In de voorbereiding
worden de details al nauwkeurig uitgewerkt. Tijdens
de uitvoering wordt nog eens overlegd hoe de elementen
veilig en correct kunnen worden geplaatst
en getransporteerd. Voor deze woning zijn bijvoorbeeld
twee grote wanden geplaatst van 12 meter
lang en 20 ton op een uitkraging van 2 meter. Voor
de uiteindelijke montage konden we rekenen op
ons bekwaam en goed opgeleid personeel.“
Maximale ontwerpvrijheid
Prefabbouwers werken vaak met betonnen sandwichpanelen.
Enjoy Concrete daarentegen kiest
bewust voor massieve panelen. Maarten Durnez:
“Sandwichpanelen brengen het risico op thermische
scheuren met zich mee. Bovendien beperkt
die techniek de ontwerpvrijheid. Met massieve
panelen kunnen we elke vorm en afmeting maken.
Zoals hier: een mix van verschillende toepassingen,
in uiteenlopende groottes en technieken. Qua
architecturale mogelijkheden wordt prefabbeton
op die manier het equivalent van een façadesteen.”
Die vrijheid betekent vaak ook extra uitdagingen
voor de aannemer. Architectonisch zichtbeton voor
een woning verschilt qua uitvoering sowieso van
bijvoorbeeld industriebouw met prefabbeton. De
werken moeten namelijk aan de hoogste esthetische
eisen voldoen. “Dat impliceert secuur werken en
de betonelementen voldoende afschermen bij het
plaatsen”, licht aannemer Bryon toe. “Een grondige
voorbereiding is cruciaal. We weten perfect hoeveel
tegenpeil elk element moet hebben. Voor de uitkragingen
was dat tegenpeil bijvoorbeeld bepalend
om een perfect gealigneerd resultaat te verkrijgen.”
Een harmonisch plaatje
Ook rond de woning speelt beton een grote rol. Na
de plaatsing van het zwembad werd het terras aangelegd
met prefab XXL-tegels. “En die XXL mag je
letterlijk nemen”, zegt Maarten Durnez. “De grootformaattegels
meten liefst 10 vierkante meter per
stuk. Ook een huzarenstukje om te plaatsen dus.
Hiervoor werkte Bryon met vacuümunits, bruikbaar
voor gewichten tot 7.000 kilogram.” Dezelfde betonsamenstelling
zorgt ervoor dat binnen en buiten
een harmonisch geheel vormen. Een duidelijk stijlstatement
dat zijn effect niet gemist heeft. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 119
CALCAIRES
DE
LA SAMBRE
1, Rue Blanc Caillou, 6111 Landelies
Tel.: 071 51 57 23
info@calcairessambre.be
www.calcairessambre.be
Open van maandag tot vrijdag van 6u tot 17u
Open gedurende de maand juli
Productie van kalksteen voor de bouw:
Breuksteen, stenen voor schanskorven, BENOR gekeurde granulaten
en zand • Calciumcarbonaat voor mortel, beton en cement •
Vermalen en als filler
enjoy-concrete-advertentie-197x130-archicomm-braeckel-10.02.2021.pdf 1 10/02/2021 11:20
Prefabulous.
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
architect Govaert & Vanhoutte architects
© photography Tim Van de Velde
Enjoy Concrete nv — Vaartstraat 50A, 8630 Veurne (BE)
info@enjoyconcrete.be — 058 28 00 76 — www.enjoyconcrete.be
BETON
THEMA
Sierbetonspecialist stort zich nu
ook op het grote maatwerk
Architecten laten zich graag inspireren door het uitgebreide kleurenpalet, de vele afwerkingsmogelijkheden en de ongelimiteerde vormgeving
van prefabelementen in sierbeton. De fabricatie blijft echter puur vakmanschap dat weinigen in de vingers hebben. Een van die witte raven is
Claes Sierbeton, dat zich al meer dan 65 jaar specialiseert in kleinere elementen. Dankzij de verhuis naar een nieuwe uitvalsbasis in Pelt is de
onderneming nu ook klaar voor het grotere werk.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld Claes Sierbeton
In zijn nieuwe uitvalsbasis in Pelt beschikt Claes Sierbeton over de mogelijkheden
om ook grote elementen in sierbeton te produceren.
Ook in de binnentuin van het Herman Teirlinckgebouw in Brussel is
het vakmanschap van Claes Sierbeton te vinden: de zitranden zijn
vervaardigd in sierbeton.
Claes Sierbeton is een klinkende naam in het sierbetonwezen. Met oog voor detail
en grote technische vaardigheden fabriceert deze firma de meest uiteenlopende
elementen op maat. “Geen opdracht is ons te complex”, vertelt zaakvoerder
Frank Claes. “Dorpels, luifels, plinten, kroon- en sierlijsten, muurafdekkingen …:
op het vlak van architectonisch beton mag je ons werkelijk alles vragen.
Daarnaast kunnen klanten bij ons terecht voor straatmeubilair, plantenbakken,
brievenbussen en interieurelementen. Allemaal uit sierbeton natuurlijk, in de
gewenste kleur en afwerking. We durven te innoveren met nieuwe technieken
en materialen, want we blijven zoeken naar manieren om onze kwaliteit te verhogen
en onze klanten nog meer toevoegde waarde te bieden.”
Gesmaakte vooruitgang
Het is een aanpak die loont, want Claes Sierbeton blijft groeien. “Onze elementen
worden in heel België en Nederland gebruikt om gebouwen en openbare
ruimtes extra cachet te geven”, aldus Frank Claes. “Vooral architectonisch beton
zit in de lift, en niet uitsluitend voor de kleinere bouwelementen. Er is onder
meer vraag naar volledige balkons en grote gevelplaten in prefab sierbeton.
Om verschillen in kleur en afwerking te vermijden, willen bouwheren en archi-
“Geen opdracht is ons te
complex. Op het vlak van
architectonisch beton mag
je ons werkelijk alles vragen”
tecten dat één enkele partij alle elementen voor hun project fabriceert. In onze
vroegere vestiging konden we onmogelijk inspelen op deze behoefte, maar
dankzij de verhuis naar onze gloednieuwe uitvalsbasis in Pelt kunnen we dat
nu wel. Het is een vooruitgang die gesmaakt wordt door onze klanten, want
intussen hebben we al verschillende grote elementen geproduceerd – in de
letterlijke zin van het woord.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 121
Holle vloerelementen
in gewapend of
voorgespannen beton…
ook voor appartementen
© CONIX RDBM Architects
www.febefloor.be
BEEUWSAERT-CONSTRUCT.BE
THEMA
STAAL
WINNAARS STAALBOUW-
WEDSTRIJD 2020
BEKENDGEMAAKT
Bouwen met staal is een kunst op zich, en dus organiseert kenniscentrum Infosteel iedere twee jaar een Staalbouwwedstrijd om bijzondere
realisaties in de bloemetjes te zetten. Op 22 februari werden de laureaten van de 2020-editie bekendgemaakt. Uit 65 projecten die tussen juni
2018 en eind mei 2020 geheel of gedeeltelijk gerealiseerd werden in staal koos de professionele jury vier winnaars in evenveel categorieën.
Daarnaast werd er ook een Publieksprijs uitgereikt. In dit artikel lichten we de uitverkoren projecten even toe.
Tekst Tim Janssens | Beeld Tim Fischer – BINST ARCHITECTS, Yannick Milpas, Matthijs van der Burgt, Martijn Kort Photography, Tim Janssens
Het hoofdkwartier van Cordeel in Temse. (Beeld: Tim Fischer – BINST ARCHITECTS)
CART in Ham. (Beeld: Yannick Milpas)
HQ Cordeel, Temse
Een architecturaal hoogstandje, een technisch
huzarenstuk, een unieke eyecatcher: er zijn veel
manieren om de nieuwe hoofdzetel van Cordeel
in Temse te omschrijven. Dat dit prestigeproject
aan het langste eind trok in de categorie Utiliteitsbouw,
hoeft dan ook niet te verwonderen.
Het 108 meter lange balkvolume is ontworpen
door BINST ARCHITECTS en overbrugt het voor-
malige droogdok van de Boelwerf, dat strategisch
gelegen is aan een zijarm van de Schelde.
Staal, glas, spiegelende gevelpanelen en een
grenzeloze ambitie zijn de ingrediënten die dit
constructieve pareltje unaniem in de smaak doen
vallen. De stalen vakwerkstructuur (1.200 ton)
werd voorgemonteerd op het uiteinde van het
droogdok en op zijn plaats gehesen met behulp
van speciale kranen.
CART, Ham
Op een bescheiden bebost bouwperceel in een
kmo-zone, met uitzicht op het Albertkanaal, verrezen
een atelierruimte voor laswerken, een landschapskantoor
voor circa vier personen en een
woning met loftallures. Om de activiteiten van
het lasbedrijf in de verf te zetten, besliste MAX8
architecten om met zichtbaar blijvend profielstaal
en stalen zonweringen te werken. Hoewel
124 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
STAAL
THEMA
de structuur van het gebouw hybride is – deels
beton, deels staal – wekt het de indruk dat het
is opgetrokken als een zuivere staalbouwconstructie,
vermits de zwarte stalen liggers (type
UPN400) en kolommen zichtbaar zijn in de gevels,
die bekleed zijn met houten latten. In totaal
is er 38 ton S235-profielstaal verwerkt in het
gebouw. Kortom: een terechte winnaar in de
categorie Residentieel!
A Giant Sculpture in Kasterlee. (Beeld: Matthijs van der Burgt)
Het parkeergebouw van imec en KU Leuven. (Beeld: Tim Janssens)
The Dutch Vault in het Nederlandse Houten. (Beeld: Martijn Kort Photography)
A Giant Sculpture, Kasterlee
Op het hoogste punt van de Kempense Heuvelrug
nabij Kasterlee – boven op de 30 meter hoge
slapende landduin van de Hoge Mouw – prijkt
‘A Giant Sculpture’, een permanente staalsculptuur
die ontworpen is door Gijs Van Vaerenbergh.
De kolos meet 6 x 5 x 3 meter en weegt zo’n 2
ton. Het gefacetteerde hoofd is opgebouwd als
een koepel, die uit 2115 aan elkaar gelaste, 6 mm
dikke metalen driehoeken bestaat. Dit nieuwe,
bevreemdende element voedt de verdere mythevorming
van het landschap – als verwijzing naar
opgegraven beeldhouwwerken uit de oudheid –
en werd bekroond in de categorie Specifieke elementen
in staal.
Parkeergebouw imec/KUL, Leuven
Op campus Arenberg III, gelegen tussen de
imec-site en gebouw 200A van het departement
Computerwetenschappen van de KU Leuven,
verrees in de tweede helft van 2018 een nieuw
parkeergebouw. Geen doordeweeks volume waarvan
de ruwbouw tevens als afwerking fungeert,
maar een architecturaal hoogstaande realisatie
van Stéphane Beel Architects met een verfijnde
uitstraling, dat de hoofdvogel afschoot in de categorie
Industriële gebouwen. Anders dan heel wat
andere parkeergarages, die vaak volledig worden
opgebouwd uit (prefab)beton, bestaat het energieneutrale
parkeercomplex van imec en KU Leuven
uit een staalstructuur met samengestelde I-liggers
en gewapende staalplaat-betonvloeren.
The Dutch Vault, Houten (NL)
Door de coronapandemie verliep de stemprocedure
voor de Publieksprijs volledig digitaal.
2700 geïnteresseerden maakten hun voorkeur
kenbaar en verkozen The Dutch Vault in het
Nederlandse Houten tot winnaar. Een mooie
keuze, want het nieuwe hoofdkwartier van de
Koninklijke Nederlandse Munt mag zeker gezien
worden. Het iconische gebouw, dat ontworpen
is door Architectenbureau Wastiau & Co en
Architectenbureau Wil-Ma, springt sterk in het
oog dankzij zijn goudkleurige façade. Een knap
staaltje gevelarchitectuur dat tot stand kwam via
het intrigerende samenspel tussen driehoekige
metalen puntprofielen, die met hun driedimensionale
karakter en dynamische kleurschakering
een unieke optische illusie creëren. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 125
THEMA
STAAL
Na de opening van zijn Belgische kantoor in 2018 investeerde LCP in de bouw van een tweeledig magazijncomplex in Nijvel.
KWALITATIEF LOGISTIEK VASTGOED
VOOR PAN-EUROPESE SPELER
Hoe klein ons landje ook is: België is en blijft een belangrijk knooppunt voor logistieke activiteiten. Dat een pan-Europese speler als Logistics
Capital Partners onlangs neerstreek in Zuid-Nijvel, een industriezone met een uiterst strategische ligging (in de nabijheid van de E19 en E42),
hoeft dan ook niet te verwonderen. De gereputeerde magazijnontwikkelaar liet er door hoofdaannemer ASK Romein een gloednieuw logistiek
complex van 32.000 m² optrekken, dat is opgedeeld in twee units met kwalitatieve kantoor- en opslagruimte.
Tekst Tim Janssens | Beeld Sébastien Adriaensen Fotografie
Logistics Capital Partners (LCP) is een van de top 10-ontwikkelaars voor
magazijnruimte in Europa. De snelgroeiende onderneming was in het verleden
al actief in Nederland, Italië, Spanje, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, waar
het onder meer vastgoedprojecten realiseerde voor grote internationale klanten
als Amazon, Primark, XPO en Kering Group (Gucci, Yves Saint Laurent), en richt
haar pijlen nu ook resoluut op België. Na de opening van zijn Belgische kantoor
in 2018 investeerde LCP in de bouw van een tweeledig magazijncomplex in
Nijvel, waarvoor het met het farmaceutische bedrijf Medi-Market al meteen een
eerste volwaardige huurder wist te strikken. Het mag duidelijk zijn: de officiële
lancering van LCP op de Belgische logistieke vastgoedmarkt is een feit.
126 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
STAAL
THEMA
“We stonden niet alleen in voor de ruwbouw, maar ook voor de technische
installaties, de afwerking en de buitenaanleg”, benadrukt Jurgen Wolfs.
LCP strikte met Medi-Market al meteen een eerste volwaardige huurder.
“Het tijdverlies door corona hebben we goedgemaakt in het
verdere uitvoeringsproces, ondanks de strakke bouwtermijn
van amper tien maanden”
Onvervalst totaalproject
Om zijn nieuw logistiek centrum in de industriezone van Zuid-Nijvel volgens
de regels van de kunst te kunnen realiseren, deed LCP (via extern projectmanager
BOS Services) een beroep op de expertise van ASK Romein. De
gerenommeerde industriebouwer uit Malle kreeg tien maanden de tijd
om het 32.000 m² grote magazijncomplex van a tot z op te trekken. “We
stonden niet alleen in voor de ruwbouw, maar ook voor de technische
installaties, de afwerking en de buitenaanleg. Het was met andere woorden
een onvervalst totaalproject”, vertelt Jurgen Wolfs, Directeur der Werken
bij ASK Romein. “Het complex bestaat uit twee gebouwen: enerzijds een
eerste unit met 15.800 m² opslag- en 1.580 m² kantoorruimte, anderzijds een
Beide units omvatten bijna 16.000 m² magazijnruimte.
tweede unit met 15.700 m² opslag- en 598 m² kantoorruimte. De magazijnen
zijn dus quasi identiek, maar het kantoorgedeelte van unit 1 is aanzienlijk
groter. Vermits LCP daar tijdens de bouw een huurcontract voor afsloot met
Medi-Market, hebben we in volle uitvoering nog een reeks planwijzigingen
moeten doorvoeren om de kantoorruimte te verviervoudigen. Dit heeft de
oplevertermijn met amper twee maanden verlengd.”
Een strakke bouwtermijn
Beide gebouwen staan op paalfunderingen en beschikken over een betonstructuur
met prefabkolommen, voorgespannen liggers en welfsels. Hun
buitenschil bestaat uit geïsoleerde betonnen gevelpanelen, die bekleed zijn
met geïsoleerde stalen sandwichplaten – verticaal geplaatst op de magazijnen
en horizontaal geplaatst op de kantoorgedeeltes. De wit gecoate
stalen dakplaten zijn aangevuld met dakisolatie en een pvc-dakdichting. De
magazijnen zijn uitgerust met een polierbetonvloer met een hoge vlakheidsklasse
en zonder zaagsneden. Een PLUVIA-systeem voert het regenwater
af naar een extern bufferbekken. “In technisch of bouwkundig opzicht had
dit project geen primeurs voor ons in petto, maar door de coronapandemie
hebben we een maand verloren omdat de paalfundering niet geplaatst kon
worden. Gelukkig hebben we dit tijdverlies kunnen goedmaken in de loop
van het verdere uitvoeringsproces, ondanks de vooropgestelde strakke bouwtermijn
van amper tien maanden. Bovendien voldoen zowel de magazijnen
als de kantoren aan alle vooropgestelde kwaliteitseisen, dus we zijn zeer
tevreden met het eindresultaat. We hebben eens te meer bewezen dat omvangrijke
totaalprojecten als deze perfect binnen onze mogelijkheden passen.
Dat blijkt ook uit het feit dat BOS Services ons intussen al heeft ingeschakeld
voor een tweede gezamenlijke realisatie.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
BOS Services (Boortmeerbeek) in opdracht van LCP Belgium (Leuven)
Architect
Talboom Group (Temse), onderdeel van Sweco Belgium (Brussel)
Hoofdaannemer(s)
ASK Romein (Malle)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 127
Bouwen aan monumenten Antwerpen, Harmonie
SMAAKVOLLE RESTAURATIE
GEEFT HARMONIE OPNIEUW TOEKOMST
De stad Antwerpen wil haar beschermde erfgoedgebouwen zoveel mogelijk inzetten voor publieke dienstverlening. In het masterplan dat ze
daarvoor liet opstellen, zijn of worden de diensten en bestuursorganen van de districten – deelgemeenten met eigen bestuursverantwoordelijkheden
– ondergebracht in dergelijke gebouwen, meestal in combinatie met een stedelijke loketfunctie. De meeste van die gebouwen
ondergingen daarvoor een grondige renovatie. Zo ook het nieuwe districtshuis van het centrale district Antwerpen, inclusief het stadsloket
van Antwerpen-centrum.
Tekst Koen Mortelmans | Beeld Marc Sourbron
Het Antwerpse districtshuis bevindt zich nog even in de oude kernstad.
Weldra verhuist het naar de negentiende-eeuwse uitbreidingsgordel, die
verkeerstechnisch iets beter ontsloten is. Het krijgt een onderkomen in de
zaal Harmonie, aan het gelijknamige parkje. Het parkje werd al in 2015
heraangelegd als landschapspark met slingerende wandelpaden.
Neoclassicistische stijl
Het gebouw werd in 1846 opgetrokken naar plannen van Pieter Dens, in
de toen populaire neoclassicistische stijl. Oorspronkelijk fungeerde het als
zomerlokaal van de Koninklijke Maatschappij der Harmonie. Die vereniging
van muziekliefhebbers had de nodige gronden langs de uitvalsweg naar
Het gebouw werd in 1846 opgetrokken naar plannen van Pieter Dens, in de toen populaire neoclassicistische stijl.
128 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Antwerpen, Harmonie Bouwen aan monumenten
De centrale ruimte van de grote zaal zal niet alleen dienstdoen als lokettenzaal. Er zullen ook recepties, tentoonstellingen, voorstellingen en lezingen kunnen plaatsvinden.
“We hebben gepleit voor
een niet-functionalistische
architectuur”
Berchem en Wilrijk aangekocht om er een concertgebouw te realiseren.
Na een uitbreiding in 1890 kreeg het gebouw zijn huidige vorm. In 1923
kocht de stad Antwerpen de site aan en veranderde ze de tuin in een
openbaar park. De zaal behield daarna nog tientallen jaren haar functie als
concert- en evenementenzaal, maar raakte tegen het einde van de twintigste
eeuw in verval. Voor ze een nieuwe functie kon krijgen, was een grondige
opfrisbeurt noodzakelijk.
Het autonoom gemeentebedrijf Vespa, dat het Antwerpse vastgoed in
stadsbezit beheert, schreef hiervoor een 'Open Oproep' uit. Atelier Kempe
Thill en RE-ST architecten kwamen als winnaar uit de bus. Oorspronkelijk
was er echter nog geen sprake van een districtshuis. De eerste ideeën
gingen meer in de richting van een 'stille ruimte.' Pas toen de verhuis van
het bestaande districtshuis zich opdrong, kwam de Harmonie in zicht.
"Met een functie als districtshuis maken we het Harmonie-gebouw nuttig
voor een groot publiek", zegt Dries Vermunicht, consulent architectuur bij
AG Vespa. Een project 'Stille Ruimte' zou eerder een kleiner, select publiek
hebben aangetrokken."
Erfgoed en functionaliteit
De architecten maakten een duidelijk onderscheid tussen het erfgoedkarakter
en de functionele invulling van het gebouw. Die functionaliteit kan
trouwens snel veranderen. Zo is het lang niet zeker of een stadsbestuur over
Het gelijkvloers kreeg een hedendaagse toets met betonnen kolommen, deurstijlen
en lambriseringen.
twintig jaar nog dezelfde nood aan loketten zal hebben als nu. "We hebben
dan ook gepleit voor een niet-functionalistische architectuur, waarbij je
in eerste instantie een gebouw ontwerpt dat dingen mogelijk maakt, ook
als het bouwprogramma verandert. Zo vergde de huidige aanpassing een
aantal technische ingrepen, bijvoorbeeld op het vlak van klimatisatie. Maar
de verschijning en de uitstraling van het gebouw staan daar los van", stelt
architect Oliver Thill. "We streefden ook naar een groot akoestisch comfort.
Over het algemeen hebben we de infrastructuur afgestemd op de organisatie
van een ruime diversiteit aan evenementen." }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 129
Bouwen aan monumenten Antwerpen, Harmonie
Het pleisterwerk van het interieur en de gevels is hersteld en waar nodig gereconstrueerd.
AGREF
Architectonisch Beton
De kracht van maatwerk
P roR eno
Schilderwerken en
vloerbekleding
AGREF nv - Tragelweg 4 - 9230 WETTEREN
www.agref.be - info@agref.be - tel. 09/369 19 11
Lindenstraat 304C, 2070 Zwijndrecht | 03/298 30 73
www.proreno.be | info@proreno.be
130 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Antwerpen, Harmonie Bouwen aan monumenten
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
PRORENO – SCHILDERWERKEN
Bij de renovatie van zaal Harmonie stond Proreno in voor het
uitvoeren van de schilderwerken. "Dit betrof niet het 'gewoon'
schilderen van een gebouw", blikt bestuurder Bart Gaudeus fier
terug op het project. "Wij werkten mee aan de herrijzenis van een
stukje geschiedenis. Monument Goedleven en gelijkaardige aannemers
doen wel vaker een beroep op de expertise van Proreno
voor schilderwerken bij de renovatie van historische gebouwen.
Zo hebben we recent meegewerkt aan renovaties in de Zoo en
de Handelsbeurs in Antwerpen en aan die van de Oude Abdij
van Drongen."
Sinds de oprichting in 2007 kende Proreno een onafgebroken
gezonde groei. "Daardoor zijn we nu een vaste waarde in de
wereld van decoratieve schilderwerken en zachte vloerbekleding,
zowel voor nieuwbouw als renovatie. Door onze vestiging
in Zwijndrecht ligt het voor de hand dat we in Antwerpen een
groot klantenbestand hebben. Dankzij deze centrale ligging zijn
we net zo goed actief in Gent, Brussel en elders in Vlaanderen.
Gezien onze groei blijven we inzetten op aanwervingen en het
aangaan van partnerships om onze capaciteit en kennis uit te
breiden. Kwaliteit en flexibel werken zijn onze troeven, steeds
met aandacht voor de nazorg. We zijn dagelijks actief met een
honderdtal medewerkers en partners.
De restauratie respecteert het oorspronkelijke ontwerp van het gebouw.
Flexibiliteit ingebouwd
"Om het gebouw in de toekomst gemakkelijk te kunnen aanpassen aan
andere functies hebben we onder meer bijna drie keer meer toiletgelegenheden
laten plaatsen dan strikt noodzakelijk is voor een kantoorgebouw.
Voor de organisatie van grootschaligere evenementen zijn die namelijk wel
nodig", aldus Vermunicht. Hij verwijst daarbij naar de term 'intelligente
ruïne', die ooit werd bedacht door bOb Van Reeth. "We hebben een casco
gecreëerd waarin alle infrastructuur die zware breekwerken zou vereisen nu
al klaarligt."
"In de negentiende eeuw was het op de een of andere manier altijd mogelijk
om in een gebouw van functie te wisselen", aldus Thill. "Tegenwoordig ligt
er echter een sterke focus op functionalisme – ook in de wetgeving, die soms
absurde eisen stelt. Dit maakt dat er bij een functiewissel bijna een nieuw
gebouw wordt gevraagd. Een bijkomend probleem is dat er bij nieuwbouw
dikwijls geen ruimte is voor esthetische kwaliteiten door de steeds verdere
budgettaire bezuinigingen. Dan ben je als architect blij dat je, zoals hier in
de Harmonie, werkt in een erfgoedgebouw waar die kwaliteiten al aanwezig
zijn. Die kwaliteiten (weer) zichtbaar maken, is wat anders dan een zuivere
reconstructie van de originele toestand. De aanpassingen uit het einde
van de negentiende eeuw waren noch bouwtechnisch, noch architecturaal
erg kwalitatief. Wij brachten een aantal correcties aan. Zo herstelden we
niet alle originele elementen en gaven we het gelijkvloers een hedendaagse
toets met betonnen kolommen, deurstijlen en lambriseringen." }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 131
Bouwen aan monumenten Antwerpen, Harmonie
Niet alleen zaal Harmonie, maar ook de aanpalende conciërgewoning en de
nabijgelegen oranjerie zijn volledig gerestaureerd.
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
AGREF – BORSTWERING IN
ARCHITECTONISCH BETON
Een mooi detail van zaal Harmonie is de borstwering op de eerste
verdieping. Het gaat om een kopie van de originele elementen,
minutieus nagemaakt door Agref. Ondanks de complexiteit was
deze opdracht een kolfje naar de hand van de firma uit Wetteren.
Agref werd in 1945 opgericht als betonproductiebedrijf en was de
eerste Belgische onderneming die begin jaren zestig de stap naar
architectonisch beton zette. “Met 75 jaar ervaring op de teller heeft
dit materiaal nog weinig geheimen voor ons”, aldus bestuurder
Bernard De Witte. “Wij blijven geïnteresseerd in speciale opdrachten
zoals zaal Harmonie. Onze sterkte is dat we anticiperen op bouwtechnische
problemen en meedenken over de functie en duurzaamheid
van het eindproduct. Dit resulteert in ijzersterke, naadloos
afgewerkte dragende of sierstructuren die prima bestand zijn tegen
weer en wind. In dit specifieke project schuilde de uitdaging voornamelijk
in de bekisting. Hoewel elk onderdeel quasi identiek lijkt, zit er
immers telkens een miniem verschil op de afmetingen.”
De gevels zijn opnieuw uitgerust met houten schrijnwerk.
Band met groene omgeving
Een centrale vraag was de versterking van de band met het park. "Het interieur
dat we aantroffen, was in de jaren zeventig – toen de grote zaal dienstdeed als
discotheek – volledig aangekleed met geluids- en brandwerende materialen",
legt Vermunicht uit. "De interactie met de omgeving was onbestaande. Daarom
lieten we al die toevoegingen uitbreken, zodat we ook het originele schrijnwerk
konden reconstrueren. We hebben tevens de luifel rondom het gebouw verwijderd
om de visuele band met het park te herstellen."
De loketwerking wordt ondergebracht in het centrale deel van de Harmonie.
"We stappen af van de traditionele opstelling van een lokettenzaal", legt
Vermunicht uit. "We zullen twee loketeilanden inrichten, die worden aangevuld
met minder formele opstellingen zoals infozuilen en afhaalbalies.
In deze ruime zaal kunnen ook tentoonstellingen plaatsvinden. Een nieuwbouwvleugel
zal onder meer enkele vergaderzalen herbergen. De bestaande
oranjerie krijgt een horeca-invulling, gericht op het park. De kantoren van
de districtsschepenen en de districtssecretaris zijn ondergebracht in de
conciërgewoning. Beide gebouwen zijn eveneens gerestaureerd." De vergaderingen
van de districtsraad zullen plaatsvinden in het nabijgelegen
nieuwe provinciehuis. ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Stad Antwerpen
Atelier Kempe-Thill (Rotterdam, Nederland) en
RE-ST architecten (Antwerpen)
THV Monument Goedleven (Brasschaat) &
Monument Vandekerckhove (Ingelmunster)
132 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Antwerpen, Harmonie Bouwen aan monumenten
CONDENSERENDE GASKETELS OP MAAT
Zowel zaal Harmonie als de conciërgewoning en de oranjerie zijn uitgerust met condenserende gasketels van Remeha. "Vandaag bieden we
uitsluitend ecologische oplossingen aan", geeft regioverantwoordelijke voor grote vermogens Dirk Gijpen mee. "Maar ook het prijskaartje
zal wellicht een rol hebben gespeeld bij de keuze voor onze ketels.”
Tekst Koen Mortelmans | Beeld Remeha
Zaal Harmonie en haar bijgebouwen worden verwarmd met energie-efficiënte condenserende gasketels.
Zaal Harmonie wordt verwarmd door twee ketels
van het type Gas 210 Eco Pro: eentje met een vermogen
van 166 kW en eentje met een vermogen
van 115 kW. "Die ketels kunnen in cascade geschakeld
worden ", aldus Gijpen. "De Gas 210 Eco Pro
zit al lang in ons gamma en kreeg intussen reeds
een update. Het is een populaire ketel bij gebruikers
omdat hij uitermate betrouwbaar is. En de installateurs
houden ervan omdat hij erg gemakkelijk te
installeren is dankzij zijn beperkte afmetingen (120
op 45 cm en 127 cm hoog)." In de oranjerie staat
een Remeha Initia Plus 28/33c niet alleen in voor
de verwarming, maar ook voor de productie van
sanitair warm water. "Ook dit model is compact
(45 op 34,5 cm en 76 cm hoog). Hij heeft een vermogen
van 28 kW voor verwarming."
Huishoudelijk gamma
Een Remeha Tzerra 35/40c met een vermogen
van 35 kW verwarmt de oranjerie. "Dit is een
toestel uit ons huishoudelijke aanbod. Met zijn
hoogte van 67 cm en breedte van 37 op 36,5 cm
is het eveneens een compact en – mede door
zijn geringe gewicht (29 kg) – makkelijk te installeren
apparaat. We leveren veel krachtige
“We leveren veel krachtige verwarmingsketels,
maar beschikken ook over een
huishoudelijk gamma”
verwarmingsketels aan onder meer scholen en
ziekenhuizen, maar het feit dat we ook een huishoudelijk
gamma hebben is een sterkte, omdat
installateurs en eindgebruikers er doorgaans de
voorkeur aan geven dat al hun verwarmingstoestellen
van dezelfde fabrikant zijn. Zo vermijden
ze mogelijke problemen met compatibiliteit en
hebben ze één enkel aanspreekpunt." ❚
VERWARMING IN EVOLUTIE
"Momenteel is de verwarming van gebouwen en sanitair warm water in België goed voor
ongeveer een derde van de CO 2
-uitstoot. Een doorgedreven keuze voor de gepaste duurzame
oplossing kan dit volume verminderen", zegt Dirk Gijpen. Die gepaste oplossing is
niet altijd en overal dezelfde. "Het hele plaatje moet kloppen. Ook de gedragsgewoonten
van de bewoners en andere gebruikers spelen mee. Soms is een condenserende gasketel
de voordeligste oplossing, terwijl dat bij nieuwbouwprojecten een warmtepomp kan zijn."
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 133
Te droge lucht (
Antwerpen, Harmonie Bouwen aan monumenten
LUCHTBEVOCHTIGING ESSENTIEEL
VOOR GEZOND BINNENKLIMAAT
Zowel zaal Harmonie als de conciërgewoning en oranjerie zijn uitgerust met performante ventilatie, die is aangevuld een uitgekiend
luchtbevochtigingssysteem. Zo'n systeem draagt sterk bij aan de realisatie van een gezond en comfortabel binnenklimaat. Condair (Holsbeek)
leverde de elektrische stroomluchtbevochtigers, stelde ze af en startte ze op.
Tekst Koen Mortelmans | Beeld Condair
Luchtbevochtigingssystemen kunnen zowel binnen als buiten worden opgesteld.
In zaal Harmonie staan ze binnen.
"Het gaat om zes stroomluchtbevochtigers van het type RS met lage exploitatiekosten",
vertelt sales manager Dirk Vanhove. "Onze opdrachtgever was HVACaannemer
Thermoco (Antwerpen). "Aanvankelijk was de stad op zoek naar een
lowbudgetinvestering. Daar staan echter zeer hoge exploitatiekosten tegenover.
Wij hebben dit technisch en cijfermatig geargumenteerd en beide oplossingen
vergeleken. Uiteindelijk viel de keuze dan toch op een duurdere basisinvestering.
Helaas wordt via aanbestedingen al te vaak een goedkoper systeem gekozen,
zonder rekening te houden met de kosten op lange termijn."
Hogere investering, lagere exploitatiekosten
De lagere exploitatiekosten hebben zowel betrekking op het waterverbruik als op
het energieverbruik en de onderhoudskosten. "Zo is ons systeem uitgerust met
een eigen, gepatenteerd kalkmanagementsysteem. Dat schudt automatisch en
continu de kalk van de weerstanden en vangt alles op in een extern reservoir. Zo
zijn er eenvoudigere en snellere onderhoudsbeurten om de kalk te verwijderen
en moet er ook minder water worden weggespoeld. Doordat de propere weerstanden
rechtstreeks in contact blijven met het water ligt hun energieverbruik
ook lager."
Net doordat Condair oplossingen aanbiedt die op lange termijn renderen
– zowel in luchtontvochtiging als in adiabatische koeling – kon het al diverse
mooie referenties in de wacht slepen. "In Antwerpen gaat het onder meer
om het Museum voor Schone Kunsten, Museum De Reede, de Koningin
Elisabethzaal, het Stadhuis en het Steen. In het havengebied werkten we ook
voor chemiereus Ineos en Katoen Natie.
Luchtbevochtiging is helemaal actueel tijdens de COVID-19-pandemie.
Virusbestrijding
Het moederhuis van Condair staat in Zwitserland. "Het verhaal begon al
in 1948, toen de eerste bevochtigingstoestellen hun intrede deden in de
ontsmettingsindustrie bij dieren. Vandaag is luchtbevochtiging een zeer
actueel onderwerp, doordat de verspreiding van virussen (zoals griepvirussen
en COVID-19) in goed bevochtigde lucht (tussen 40 % en 60 %) veel lager
ligt dan in te droge lucht. Bovendien voelen mensen zich beter en presteren
ze beter in voldoende vochtige lucht. In droge lucht wordt het immuunsysteem
gedeactiveerd. Het is heel belangrijk voor de gezondheid dat de
lucht in een werk- en leefomgeving wordt bevochtigd. Ook in omgevingen
met veel hygroscopische materialen, zoals papier, karton en tapijtvloeren,
maakt een luchtbevochtigingssysteem veel verschil.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 135
Bouwen aan monumenten Gent, Boekentoren
SPECIALE TECHNIEKEN VOOR SPECIAAL GEBOUW
De make-over van de Gentse Boekentoren blijkt een waar titanenwerk te zijn. Enkel de beste specialisten zijn goed genoeg om dit iconische
gebouw van architect Henry van de Velde in ere te herstellen. Niet verwonderlijk dus dat ook VK Architects & Engineers een hoofdrol kreeg
toebedeeld. Het multidisciplinaire ontwerp- en studiebureau was verantwoordelijk voor de speciale technieken in het gebouw, inclusief het
ondergrondse depot.
Tekst en beeld Els Jonckheere
De universiteitsbibliotheek en het voormalig
Hoger Instituut voor de Kunstgeschiedenis en
Oudheidkunde van de UGent werd tussen 1937
en 1942 gebouwd. Een renovatie drong zich al
langer op, maar pas in 2008 werd de knoop doorgehakt.
In overleg met de Vlaams Bouwmeester
werd het ontwerpteam van Robbrecht en Daem
architecten voorgedragen. Zij deden op hun beurt
een beroep op de expertise van een multidisciplinair
team, waaronder ook Baro Architectuur en
SUM Architecten (als uitvoerende architecten) en
VK Architects & Engineers. “Wij kregen meteen
een belangrijke missie”, vertelt Eef Mestdagh,
senior project engineer M&E Engineering bij VK.
“Om de toren te kunnen renoveren, moesten alle
boeken immers een tijdelijk onderkomen vinden.
Na een evaluatie van de conditie van de bestaande
collectie in de toren werd beslist om een nieuw
archief te bouwen. Het werd een ondergronds
depot van drie niveaus, dat onder de vijver van de
binnentuin werd aangelegd. Dit telt 40 kilometer
compacte volautomatische verrolbare archiefkasten.
Onze expertise werd ingeschakeld om er een klimatisatie
klasse A (ASHRAE) te voorzien. Op die
manier kregen de oude waardevolle boeken en
manuscripten er een veilig definitief onderkomen.”
Energiezuinig concept
De M&E-ingenieurs (mechanical & electrical)
van VK Architects & Engineers verzoenden deze
belangrijke conserveringsopdracht met een gereduceerd
energieverbruik. “We werkten een oplossing
uit die passieve en actieve maatregelen
combineert”, legt Eef Mestdagh uit. “Voor de
opslag van boeken zijn een jaargemiddelde van
50 % relatieve vochtigheid en een temperatuur
tussen 15 en 25 °C goede uitgangspunten. Om
schade te vermijden, mogen er geen te hoge
variaties op het vlak van temperatuur en relatieve
vochtigheid optreden. Na analyse werd beslist
om een maximale afwijking van 5 % RV en 2 °C
(kortetermijnschommelingen) toe te laten. Dit
realiseerden we door een homogene doorspoeling
van de geklimatiseerde ventilatielucht doorheen
het depot te voorzien. Bij het concept werd er ook
rekening mee gehouden dat contaminatie tussen
de verschillende zones uitgesloten was.”
De make-over van de Gentse Boekentoren is een werk van lange adem, waarbij een resem specialisten
betrokken zijn.
136 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Gent, Boekentoren Bouwen aan monumenten
In de Belvedère is geopteerd voor luchtstaalnameinstallaties
in plaats van klassieke detectoren.
De originele Henry van de Velde-lichtarmaturen namen na restauratie opnieuw hun plaats in.
“Dankzij onze M&E-expertise konden we
in het ondergrondse depot een optimaal
klimaat voor de waardevolle boeken en
manuscripten creëren”
De speciale technieken werden in het bestaande
meubilair geïntegreerd en de verlichting is
vanuit het glazen plafond voorzien.
Netjes verborgen
Intussen zijn we al zes jaar verder en is de
restauratie/renovatie van de Boekentoren flink
opgeschoten. Vooral in fase 3 konden de ingenieurs
van VK Architects & Engineers opnieuw
een grote meerwaarde bieden. “Tussen 2017 en
dit jaar werd het interieur van onder meer de
lees- en manuscriptenzalen, de toren en de professorengang
onder handen genomen”, aldus Eef
Mestdagh. “Wij tekenden het concept van de technische
installaties uit. Omdat de functie van de
toren ongewijzigd blijft – de opslag van boeken
en tijdschriften – werd klimaatklasse B vooropgesteld.
In de laagbouw moesten de technieken
maximaal ‘onzichtbaar’ worden gemaakt, zonder
dat er werd ingeboet aan comfort en energiezuinigheid.
Daarom besloten we de systemen
maximaal in het vaste meubilair en de interieurcomponenten
te integreren. Zo zitten de ventilatieroosters
verzonken in de kastvolumes. Voor de
branddetectie in de bijzondere zalen en de Belvedère
kozen we voor luchtstaalname-installaties
in plaats van klassieke detectoren. De radiatoren
werden achter de bestaande en gerestaureerde
stalen omkastingen geplaatst. In de leeszalen,
bepaalde gangen en de catalogenzaal wordt de
verlichting vanuit het glazen plafond voorzien. Tot
slot hebben we ervoor gezorgd dat de originele
Henry van de Velde-lichtarmaturen na restauratie
opnieuw hun plaats konden innemen.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 137
The Heilig Hart Tienen Regional Hospital VK services: Sustainable Design, Master planning, Space planning, Healthcare Arch., Interior Arch., Healthcare Eng., Structural Eng., M&E Eng., Infrastructure, BIM, Parametric Design, Acoustical Eng., Facade Eng. , Fire Safety Eng.
VK Architects & Engineers delivers fully integrated architecture and engineering services for demanding
healthcare clients worldwide who want to invest in healing environments in a constantly evolving society
where our quality of life is under stress. www.vkgroup.be
ARCHITECTS
& ENGINEERS
Want to help build tomorrow’s world? Check out how you can realize your possibilities on www.vkgroup.be/en/career-at-vk
Gent, Boekentoren Bouwen aan monumenten
Onder de vijver in de binnentuin werd een ondergronds depot van drie niveaus gebouwd.
In de toren zelf werd klimaatklasse B vooropgesteld.
Prestigieus project
Ook in deze fase stond energiezuinigheid centraal.
Daarom omvatte de oplossing van VK Architects
& Engineers een buitenzonwering, verlichting met
daglichtsturing, luchtgroepen met warmterecuperatie,
vraaggestuurde ventilatie, free cooling … Daarnaast
werd het volledige gebouw uitgerust met
toegangscontrole, camerabewaking en een automatisch
branddetectiesysteem met adresseerbare
detectoren. In 2022 start de restauratie van de
oostvleugel, waarna de westvleugel aan de beurt
is. “Ook daar verwachten we een toegevoegde
waarde op het vlak van speciale technieken te
kunnen bieden”, besluit Eef Mestdagh. “We zijn hoe
dan ook erg trots dat VK Architects & Engineers het
voortouw mocht nemen in het M&E-gebeuren van
dit bijzondere monument, in samenwerking met
een architectenteam dat uiterst respectvol met het
erfgoed omgaat. De Boekentoren is dan ook een
erg mooie referentie in onze uitgebreide lijst van
complexe restauraties.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 139
Onderwijs Gent, CAPTURE Accelerator Building
ONDERZOEKSGEBOUW OP VOORMALIGE SLIBDEPONIE
Een duurzaam karakter en een grote mate van flexibiliteit. Dat zijn twee van de eigenschappen die het CAPTURE Accelerator Building typeren. Een
gebouw dat helemaal klaar is voor de toekomst dus. Het sobere, solide complex trekt de aandacht met de aluminium bekleding van de raampartijen.
Het dynamische spel van licht en schaduw matcht perfect met de waardevolle onderzoeksactiviteiten die zich binnenin zullen afspelen.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Cordeel
Het sobere, solide gebouw trekt de aandacht via de aluminium bekleding van de raampartijen.
Een vloeroppervlakte van 7.200 vierkante meter en vijf verdiepingen met
ruimte voor onderzoek. Het lijdt geen twijfel dat het Accelerator Building
van CAPTURE zijn naam zal waarmaken als hefboom voor innovatieve,
duurzame oplossingen. De eerste drie verdiepingen worden ingericht
als onderzoekscentrum voor de UGent, waar de kiem wordt gelegd voor
nieuwe concepten die kunnen bijdragen tot de creatie van een circulaire
economie. Deze verdiepingen combineren modulaire laboratoria, administratieve
ruimtes, een dubbelhoge testhal en ondersteunende functies. De
twee bovenste verdiepingen worden later ingericht door IIC (het Incubatieen
Innovatiecentrum van de UGent) en zullen plaats bieden aan spin-offs
die hun ideeën verder vorm willen geven.
Prefab bouwproces
Het ontwerp van SVR-ARCHITECTS werd in de praktijk gebracht door aannemer
Cordeel. Het familiale bouwbedrijf breidde zijn inhouse expertise in
de loop der jaren uit via verschillende overnames. Zo gebeurde het ook met
Imtech. “Een ervaren installatiepartner voor technieken aan boord hebben,
is altijd een troef. Zeker in dit soort projecten”, benadrukt Rudi Put, hoofdprojectleider
van Cordeel voor het CAPTURE-project. “De ruwbouw was op zich
vrij klassiek, al waren de technische ruimtes wat groter en de verdiepingen
wat hoger dan gewoonlijk. Vooral voor de technieken is de aanwezigheid van
laboratoria natuurlijk een extra uitdaging. Eentje waarvoor we als aannemers
de nodige expertise aan de dag konden leggen.”
140 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Gent, CAPTURE Accelerator Building Onderwijs
De zon zorgt voor een dynamische dialoog tussen licht en schaduw. Naarmate de dag vordert, ontdek je steeds een iets andere gevel.
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
ISOPANEL – ISOTHERMISCHE, HYGIËNISCHE
WAND-, GEVEL- EN DAKBEKLEDING
Isopanel is al jaren een van de grootste marktspelers in het plaatsen van isothermische
panelen en deuren. De gespecialiseerde firma uit Temse mocht
haar expertise ook demonstreren op de werf van het CAPTURE Accelerator
Building, waar het actief was in het onderzoekscentrum voor de UGent. “Op
het gelijkvloers stonden we in voor het bouwen van meerdere koelcellen en
een diepvriescel – aanpalend aan een brandwand, die eveneens door ons
geplaatst is. Op de twee daaropvolgende verdiepingen gaven we mee vorm
aan een technische ruimte (op niveau +1) en een frigo (op niveau +2)”, vertelt
projectleider Lindsay Vanbever. “In dit project schommelen de temperaturen
van -20°C tot 45°C en hebben we bijgevolg ook te maken met tropische
temperaturen, wat voor ons iets minder gebruikelijk is, maar daarom zeker
niet minder uitvoerbaar. Deze opdracht vereiste een nauwe samenwerking
met onze klant Cordeel, tevens hoofdaannemer van dit project, waarmee we
samen mogen terugblikken op een geslaagde realisatie.”
Comfortabel en gestructureerd werken is het devies in
het nieuwe onderzoeksgebouw.
De gebouwschil werd opgetrokken met prefab bouwelementen. Iets wat
Cordeel perfect in de vingers heeft. Toch was er ook op dat vlak iets nieuws
aan dit project. “Het was het eerste project dat ik volledig in 3D opvolgde
als projectleider”, legt Rudi Put uit. “Voorheen keek ik wel elementen na op
3D-tekeningen, maar hier was het volledige gebouw zo gemodelleerd. Een
nieuwe ervaring en nog even wennen, maar dit is ongetwijfeld de toekomst.
En het was mooi om de spits af te bijten met een gebouw dat tot innovatieve
concepten moet leiden.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 141
GO GUIDELINE
E WAAL SOLUTIONS
EURBEREIK
TYPOGRAFIE
PMS 803 C
CMYK 0% - 6% - 91% - 0%
RGB: 255 - 228 - 0
PMS Dark Blue C
CMYK: 100% - 86% - 14% - 2%
RGB: 35 - 57 -128
fonttype logo: Futura PT
fonttype baseline: Futura PT
elet!
keuze van het Pantone kleur is afhankelijk van welk soort papier u gebruikt. Bij Uncoated (m
ier moet ook de Uncoated inkt voorzien worden. En bij coated papier (glanzend, gestreken)
ted inkt. Anders kunnen onregelmatigheden in de gele en blauwe tint optreden.
GATIEVE VERSIE
GRIJSWAARDEN
Voshol 6a - 9160 Lokeren
Tel. +32 (0)9 340 55 00 - Fax +32 (0)9 340 55 18
www.dewaal.eu
Gent, CAPTURE Accelerator Building Onderwijs
Het CAPTURE Accelerator Building is het eerste gebouw op het bedrijvenpark Eiland Zwijnaarde.
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
“De architecturale afwerking
houdt het op elk moment
van de dag boeiend”
Eerste gebouw op de site
CAPTURE is het eerste gebouw op het bedrijvenpark Eiland Zwijnaarde.
Een voormalige baggerspeciedeponie voor slib ten zuiden van de stad, op
het Eilandje, krijgt zo een tweede leven. “Het verleden als slibdeponie had
ook bouwkundige gevolgen”, weet de hoofdprojectleider. “We mochten niet
in de beschermlaag graven. Daarom is de kelder bovengronds gebouwd en
moesten we met paalfunderingen werken. De studiebureaus die dit project
mee tot een goed einde brachten, zaten dan ook al vanaf de vroege
ontwerpfases mee aan tafel. }
DE WAAL SOLID FOUNDATIONS –
PAALFUNDERINGEN
Met het CAPTURE Accelerator Building gaan de wetenschappers
volop voor innovatie. Ze anticiperen op de uitdagingen van de toekomst.
Ook bouwpartner De Waal Solid Foundations (Lokeren)
moest vooruitkijken bij het berekenen van de paalfunderingen voor
het nieuwe onderzoekscentrum. CEO Olivier Rens legt uit: “De
bouwgrond is er jarenlang gesaneerd. Bovendien is hij ook opgehoogd.
Door dat recente grondverzet is de site zich nog aan het
zetten. We hebben er 140 trillingsvrije grondverdringende schroefpalen
geboord, elk met een draagvermogen van 1300 kN. Gezien
de grote overspanningen en een gedeeltelijke onderkeldering waren
de eisen voor de zettingen van de paalfunderingen zeer streng. Dit
werd door onze inhouse studiedienst uitgewerkt. De palen zijn uitgevoerd
tot in de harde zandlagen op een diepte van 13 meter.
Uit de metingen tijdens de bouwfase bleken de zettingen perfect
binnen de vooropgestelde grenzen te vallen.”
De paalfundering werd in april 2019 uitgevoerd. De werken duurden
een kleine twee weken. “Alles verliep erg vlot dankzij onze ruime
ervaring, die al teruggaat tot de jaren zestig”, aldus Olivier Rens.
Hij heeft de dagelijkse leiding van De Waal Solid Foundations in
handen. Het bedrijf opereert sinds eind 2017 onder die naam en
bundelt de expertise en de complementaire ervaring van het voormalige
De Waal Palen, Wig Palen en Olivier Funderingstechnieken.
Dit maakt van De Waal Solid Foundations een gerenommeerde
specialist. Als gevestigde waarde voorziet het jaarlijks talloze – vaak
complexe – projecten van een stevige basis.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 143
Uw gevel als visitekaartje
voor de buitenwereld?
Dankzij innovatief maatwerk
en totaaloplossingen met
duurzame materialen is
Sign & Facade de ideale
partner voor uw gevelproject.
Laat u inspireren door
onze realisaties op
www.sign-facade.be
of contacteer ons meteen
voor vrijblijvend advies op
maat via het gratis nummer
0800 957 22.
Herrestraat 29
3294 Molenstede-Diest
T +32 13 35 01 00
info@sign-facade.be
sign-facade.be
Circus Marche en Famenne
Antwerpse
Vloercentrale
• TAPIJT
• RUBBER
• PVC / LVT
• LINOLEUM
Brechtsebaan 36 Unit 14 – 2900 Schoten | Tel: +32 3 646 14 12 | www.antwerpsevloercentrale.be
Gent, CAPTURE Accelerator Building Onderwijs
De verdiepingen zijn flexibel in te delen. Voor het gebruik van vandaag en morgen.
Het terrein wordt duurzaam en kwalitatief ingericht. Het Accelerator Building
zet meteen de toon. Twee vaste kernen aan de uiteinden van het gebouw
bevatten de trappenhallen, de liften en de sanitaire voorzieningen. Het
tussenliggende vloeroppervlak kan vrij ingedeeld worden. Niet alleen voor
het gebruik van vandaag, maar ook voor de functies van morgen.
Gevel in beweging
Qua vorm en indeling mag het gebouw vrij standaard lijken, de architecturale
afwerking houdt het op elk moment van de dag boeiend. De raampartijen
zijn bekleed met schuine aluminium panelen. Geen herhaling van telkens
hetzelfde profiel, wel een afwisseling van schuine en rechte randen. Bijna
als een spel van variabele ritmes. De zon zorgt voor een dynamische dialoog
tussen licht en schaduw. Naarmate de dag vordert, ontdek je steeds een iets
andere gevel.
Bouwtechnisch vormden die gevelbekledingen misschien wel de grootste uitdaging
voor aannemer Cordeel. Rudi Put: “We bekeken vooraf goed hoe we
de panelen het best konden bevestigen, met het oog op een stabiel resultaat
en een strakke afwerking. Eens we daar duidelijkheid over hadden, verliep de
plaatsing vlot. Dat geldt eigenlijk voor het volledige bouwproces. Op de drukste
momenten waren we met een zeventigtal medewerkers van Cordeel aan de
slag op de werf. Met onze flexibiliteit en slagkracht maken we het verschil in
projecten van dergelijke grootorde. Van ontwerp tot sleutel-op-de-deur.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
UGent / nv Incubatie- en
Innovatiecentrum Universiteit Gent
SVR-ARCHITECTS (Antwerpen)
Cordeel (Temse)
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
ANTWERPSE VLOERCENTRALE –
VLOERBEKLEDING
Verschillende functies vragen om een verschillende inrichting. Ook
als het op de vloer aankomt. In het CAPTURE Accelerator Building
installeerde de Antwerpse Vloercentrale (AVC) uit Schoten verschillende
vloertypes. Telkens aangepast aan de specifieke noden.
Zoals de 1.300 vierkante meter pvc-vloer iQ Granit van Tarkett
in de labo’s. “Die voerden we uit met opgetrokken plinten”, legt
bestuurder Dimitri Peters uit. “Zo ontstond er een ronding in de
hoek en blijft er geen water of vuil achter. In een setting met zulke
strikte hygiënevoorschriften is dat cruciaal.” Als proactieve partner
stelde het vloerbedrijf voor om in de koelcellen met iQ Granit
Safe T met een antislipafwerking te werken. Een advies dat gewaardeerd
en opgevolgd werd.
In de andere ruimtes plaatste AVC Desso Linon-tapijt en iD
Inspiration 55-pvc. In de burelen zorgt het tapijt voor een warme
toets. In de ontmoetingsruimte op het gelijkvloers en de keukentjes
op de verdiepingen creëert de houtlook-pvc dezelfde gezelligheid,
maar dan met het gebruiksgemak van pvc erbovenop.
Door te kiezen voor een houtprint trekt de architect de natuurlijke
omgeving als het ware naar binnen. “De goede organisatie en
coördinatie door aannemer Cordeel zorgden ervoor dat alles vlot
verliep. Voor ons was dit eigenlijk de ideale werf. Met een mooie
referentie als resultaat.”
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 145
Flexible walls,
your future proof comfort
Met MAARS JANSEN LIVING WALLS
kiest u voor de meest flexibele,
duurzame en comfortabele
opdeling van uw binnenruimtes.
MAARS JANSEN LIVING WALLS verenigen verschillende
innovatieve technieken in een design naar keuze.
Het resultaat: flexibele indeling van ruimtes, beperkte
onderhoudskost, lagere design- en constructiekost en volledig
aanpasbaar aan uw toekomstige noden. Bovendien leveren de
duurzame wanden een bijdrage in het behalen van uw WELL- en
BREEAM certificering.
De MAARS JANSEN LIVING WALLS verbeteren ook het comfort,
het welzijn en de productiviteit van gebouwgebruikers.
Kortom, de ideale oplossing voor kantoren, ziekenhuizen,
zorgcentra, restaurants en hotels waar de hoogste eisen worden
gesteld aan flexibiliteit, comfort en duurzaamheid.
Meer info? www.MAARSJANSEN.com, info@MAARSJANSEN.com
Gent, CAPTURE Accelerator Building Onderwijs
In het CAPTURE Accelerator Building zijn de
systeemwanden uitgevoerd als enkele glaswand.
De slanke profielen en doorlopende belijning ondersteunen de strakke interieurinrichting.
FLEXIBELE WERKPLEK MET MAXIMAAL COMFORT
Glazen systeemwanden delen het CAPTURE Accelerator Building op in stijlvolle en praktische ruimtes. Ze combineren design, toegankelijkheid
en privacy. De onderzoekers kunnen met andere woorden rekenen op een comfortabele en productieve werkplek.
Tekst Stephanie Demasure | Beeld Els Jonckheere
Circa 300 vierkante meter Horizon-wanden van de
Nederlandse producent Maars geven het interieur
van het CAPTURE Accelerator Building mee vorm.
De slanke profielen en doorlopende belijning
ondersteunen de strakke interieurinrichting. Ze zijn
minimalistisch ontworpen voor een hoogwaardig
resultaat, in een flexibel en duurzaam systeem.
“We combineren systeemwanden van
wereldklasse met een specialisatie op
het vlak van binnenafwerking”
Van a tot z
Maars Jansen Living Walls is een joint venture van
bouwgroep Jansen the Building Company en producent
Maars. Accountmanager Paul Van Cleef:
“Dat maakt ons een specialist in full-service binneninrichting.
We zetten onze gecombineerde knowhow
in voor kantoorgebouwen, retailprojecten,
hotels en zelfs voor de zorgsector. Vanuit een duurzame
benadering en met een maximaal hergebruik
van materialen.”
De wensen en dromen van de klant vormen de basis
voor een persoonlijk ontwerp. Ook voor projectadvies,
een virtuele rondleiding in het ontwerp, de productie
en de plaatsing heeft Maars Jansen eigen specia-
listen in huis. “Onze klanten winnen tijd, efficiëntie
en budget omdat ze kunnen rekenen op de gouden
combinatie van een ijzersterk productgamma, onze
uitgebreide technische kennis en een brede ervaring
inzake totaalafwerking”, benadrukt Van Cleef.
De oneindige Horizon
Maatwerk is in elk project cruciaal voor het beste
resultaat. Het gamma aan oplossingen biedt dan
ook een ruime keuze, met tal van personalisatiemogelijkheden.
Dit geldt ook voor Horizon. In het
CAPTURE Accelerator Building zijn de systeemwanden
uitgevoerd als enkele glaswand, maar ook
dubbele beglazing is mogelijk. Van Cleef: “Het systeem
is compatibel met alle glassoorten, van 10
tot 16 millimeter dikte. Klanten combineren hun
glazen systeemwand met eender welke panelen
en deuren in ons gamma, zelfs met schuifdeuren.
Dat biedt hen oneindig veel mogelijkheden.”
Kortom: Maars Jansen combineert systeemwanden
van wereldklasse met een specialisatie
op het vlak van binnenafwerking. Het ultieme
doel? Het comfort, het welzijn en de productiviteit
van mensen actief verbeteren. Ook in het CAPTURE
Accelerator Building. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 147
Onderwijs Oostkamp, De Sprong
De verdieping kreeg een gevelafwerking in rood genuanceerd metselwerk.
Nieuwbouw in dialoog met
historische omgeving
De pittoreske dorpskern van Waardamme herbergt een stukje architecturale historiek. De Sint-Blasiuskerk en omgeving zijn dan ook beschermd
als monument en dorpszicht. De aangrenzende scholensite opwaarderen, was in een dergelijk kader geen evidentie. Toch verrees er een
toekomstgericht gebouw dat zich perfect in de historische omgeving nestelt.
Tekst Els Jonckheere |
Beeld jAu Fotografie, Architecten Groep III
Met meer dan eeuw op de teller was de lagere school van Waardamme aan een
grondige upgrade toe. Gezien de slechte bouwtechnische staat werd besloten
om een groot deel van de site af te breken en te vervangen door nieuwbouw.
“Alleen het oudste gebouw en het klooster zijn behouden”, vertelt ir.-architect
Delphine Bostoen van Architecten Groep III. “Daar werden de administratieve
functies en kleuterklassen ondergebracht. Langs de Kloosterstraat voorzagen
we een rechthoekige nieuwbouw met twee niveaus, met in het midden een
dwarsvolume op kolommen, dat meteen ook een overdekte speelplaats vormt.”
Confrontatie en dialoog
Op het gelijkvloers bestaat de nieuwbouw uit een betonstructuur die aan de
lange zijde een verticale ritmiek heeft. “De verdieping kreeg een gevelafwerking
in rood genuanceerd metselwerk”, aldus Delphine Bostoen. “Gecombineerd met
speels wit aluminiumschrijnwerk resulteert dat in een hedendaagse uitstraling
die toch perfect in het omliggende historische kader past. Het uitgesproken
volume gaat in confrontatie met het beschermde dorpsgezicht, maar door de
sobere materialen ontstaat er ook een interessante dialoog.”
Het uitgesproken volume gaat in confrontatie met het beschermde dorpsgezicht,
maar door de sobere materialen ontstaat er ook een interessante dialoog.
148 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Oostkamp, De Sprong Onderwijs
In het midden van de rechthoekige nieuwbouw bevindt zich een dwarsvolume op kolommen, dat meteen ook de overdekte speelplaats vormt.
Omdat de bouwheer de refter en de turnzaal ook aan derden wil verhuren, werden beide functies op het gelijkvloers voorzien.
Uitgekiende indeling
Omdat de bouwheer de refter en de turnzaal ook aan derden wil verhuren, werden
beide functies op het gelijkvloers voorzien. “We kozen voor een lineaire inplanting
aan de zijkant van het perceel om een maximale oppervlakte aan open speelruimte
te vrijwaren”, legt Delphine Bostoen uit. “Natuurlijk werden daar eveneens
het sanitair, de kleedkamers en een berging geïntegreerd. Het volume op de verdieping
herbergt zes klassen en een leerstraat die via een buitenterras aansluiten
op het bestaande gebouw. Deze bouwlaag is eveneens toegankelijk via een trap
en lift centraal in het nieuwe gebouw. Een tweede vluchttrap bevindt zich onder
de dwarse volume in de sokkel, die trouwens ook als klimmuur fungeert.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 149
Onderwijs Oostkamp, De Sprong
De sobere inrichting heeft een luchtig en speels karakter.
“Voor scholen die op korte
termijn nood hebben aan
nieuwe gebouwen, is het
een absolute meerwaarde
dat het project erg snel
wordt gerealiseerd”
Werken in bouwteam rendeert
Het project werd via de ‘Design & Build’-formule gerealiseerd, met Alheembouw
als bouwpartner. Net als Groep III is deze klasse 8-aannemer uit Oostnieuwkerke
bedreven in de ontwikkeling van nieuwe schoolgebouwen. “Deze samenwerking
resulteerde in een doorlooptijd van minder dan twee jaar – van eisenpakket
over vergunningsdossier tot oplevering”, vertelt projectleider Tim Verhelle. “Voor
scholen die op korte termijn nood hebben aan nieuwe gebouwen is het een
absolute meerwaarde dat het project erg snel wordt gerealiseerd. De Sprong
bracht echter nog andere uitdagingen met zich mee. Hierbij denken we aan
bouwtechnische vraagstukken, zoals de driezijdig bekiste zichtbetonkolommen
van 7 meter, die tegen de holle zichtwanden van de sporthal moesten worden
gestort, of de overdekte speelplaats met grote overspanningen en uitkragingen.
Vandaar dat we bijzonder trots zijn op ‘De Sprong’, zeker omdat het een typevoorbeeld
is van hoe werken in bouwteam een enorme meerwaarde oplevert.
En dit zowel wat de snelheid van het volledige proces als de budgettering en de
kwaliteit van het eindresultaat betreft.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Schoolgebouwen Decanaat Brugge-Zuid
Architecten Groep III (Brugge)
Alheembouw (Staden)
150 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
St.Pieterscollege – Leuven Foto: ©Steven Massart
PIT ANTWERPEN NV
Starrenhoflaan 27- 2950 Kapellen
Telefoon (03)605 14 33
Fax (03)605 14 76
E-mail info.pit@eiffage.com
www.pitantwerpen.be
Onderwijs Schoten, Burgemeester Marnixschool
Zeven zwevende klassen
voor Schotense school
De leerlingen van de Burgemeester Marnixschool in Schoten namen na de krokusvakantie hun intrek in hun nieuwe schoolgebouw: de Piano.
De zeven zwevende klassen rusten op een paalconstructie. Het nieuwe stuk school was wind- en waterdicht tegen de start van het nieuwe
schooljaar in 2020. In december volgde de finale oplevering.
Tekst uwtekst.be | Beeld PIT Antwerpen
De Burgemeester Marnixschool breidt uit met de 'Piano'.
De Burgemeester Marnixschool dateert uit de jaren
tachtig en bestond uit een schoolgebouw met één
bouwlaag. Door de sterke groei van het aantal leerlingen
barstte de basisschool stilaan uit zijn voegen.
Maar een extra verdieping boven op het gebouw
zetten, kon niet zomaar. Het originele gebouw is
namelijk onvoldoende gefundeerd. Dus ontwierp
a33 architecten een indrukwekkend paalgebouw
voor de school – goed voor een oppervlakte van
625 m² of zeven nieuwe klassen. De nieuwbouw
zweeft boven de benedenverdieping. De grote uitdaging
voor de bouwers van PIT Antwerpen? De
werken uitvoeren tijdens het schooljaar.
Doorwerken tijdens zomervakantie
De leerlingen van de Burgemeester Marnixschool
hadden vorig jaar dankzij de werken twee dagen
vroeger zomervakantie. PIT Antwerpen startte de
schooluitbreiding immers op 29 juni 2020. Projectleider
Jens Verheyen: “Het bestaande gebouw had
een vide met een koepel. We hebben die verwijderd
om onze paalconstructie te kunnen bouwen. Het
nadeel was dat de vide van de school bij regen onder
water kwam te staan. We ontwierpen een speciale
constructie, zodat het een waterdichte kuip werd. We
hebben zo snel mogelijk doorgewerkt, ook tijdens
het bouwverlof, om de ruwbouw tegen 1 september
klaar te krijgen en het risico op waterinfiltratie te
beperken. Onze machines en kranen waren weg op
de speelplaats voor de eerste schooldag.”
152 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Schoten, Burgemeester Marnixschool Onderwijs
De zeven nieuwe klassen hebben een vloer in geverniste OSB.
De nieuwe verdieping heeft een industriële look en hoge plafonds.
De klassen zijn bereikbaar via de vide in het
oude gebouw.
In twee maanden tijd stond de ruwbouw er, vóór de start van het nieuwe schooljaar.
In het najaar volgden alle andere werken, zoals de
aanleg van sanitaire leidingen en elektriciteit en
plaatsing van de gyprocwanden. Dankzij de verschillende
ingangen voor de werkmannen en de
leerlingen kon het gewone schoolleven blijven doorgaan.
Tegen de kerstvakantie was PIT Antwerpen
volledig klaar. “Ik coördineer de werken op veel
scholen. De timing is daar altijd belangrijk, want
de leerlingen moeten steevast zo weinig mogelijk
hinder ondervinden”, legt Jens Verheyen uit. “De
truc is dan om de planning van alle onderaannemers
heel goed op elkaar af te stemmen. Ik
probeer altijd met vaste ploegen te werken. Die
werkmannen zijn goed op elkaar ingespeeld. Zo
zijn we netjes binnen de timing gebleven.”
Nauwkeurig uitgetekend
Gooide corona niet te veel roet in het eten? “Wij hebben
daar geen last van gehad. Onze staalbouwer had
op voorhand alles tot in detail uitgetekend, zodat
andere partijen hun technieken en buitenschrijnwerk
“In amper zes maanden tijd stond het
nieuwe schoolgebouw er, met dank
aan de goede voorbereidingen”
daarop konden intekenen. Alle andere werkmannen
hebben zich op datzelfde plan gebaseerd en konden
zo alles op voorhand vastleggen. Vóór april 2020
lagen de plannen klaar en waren alle materialen
besteld. Was dat project niet zo nauwkeurig uitgetekend,
dan waren die deadlines moeilijk te halen.”
Intussen verhuisden de leerlingen naar de nieuwe
verdieping met de hoge klassen en geverniste OSBvloer
achter de strakke witte gevel. Jens Verheyen:
“De klant was heel tevreden en was verbaasd dat
we die werken in amper zes maanden tijd hebben
kunnen uitvoeren. Daar doen we het voor!” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Burgemeester Marnixschool (Schoten)
Architect
a33 architecten (Leuven)
Hoofdaannemer(s)
PIT Antwerpen (Kapellen)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 153
Onderwijs Hasselt, Sportschool GO! Next
De GO! Next-sportschool bestaat uit een sport- en
onderwijsgebouw, met een elegante betonnen
luifel als cruciale verbindende factor.
Achteraan de campus zijn ook nog een voetbalveld
met kunstgras en een sprintpiste aangelegd.
Met zijn elegante ronde vorm creëert de luifel een
halfoverdekte rondgang, die de leesbaarheid
van de site bevordert.
IDEALE VOEDINGSBODEM VOOR TOPSPORTTALENT
België heeft als topsportland nog heel wat watertjes te doorzwemmen, maar met de bouw van de gloednieuwe GO! Next-sportschool in
Hasselt is de lat toch weer een tikkeltje hoger gelegd. In deze ‘pure sportschool’ worden uitsluitend richtingen uit het studiegebied sport
aangeboden en kunnen leerlingen tal van keuzesporten beoefenen. De infrastructuur is navenant: een state of the art onderwijsgebouw, een
sportcomplex met een grote sporthal, een polyvalente ruimte en vier kleinere sportzalen, een gecertificeerd voetbalveld, een sprintpiste …
En ook aan architecturale allure is geen gebrek.
Tekst Tim Janssens | Beeld Philippe van Gelooven
Na een bouwperiode van een kleine twee jaar opende de nieuwe GO! Nextsportschool
op 1 september 2020 de deuren. Op deze 8000 m² grote campus
aan de Elfde-Liniestraat in Hasselt kunnen 650 leerlingen zich in perfecte
omstandigheden aan hun onderwijs- en topsportcarrière wijden. Het complex
is ontworpen door UAU collectiv, dat al meteen een belangrijke knoop
doorhakte. “Aanvankelijk overwogen we nog om alle functies in één groot
gebouw te groeperen, maar uiteindelijk hebben we er toch voor geopteerd
om het onderwijs- en het sportgedeelte op te splitsen”, legt projectarchitecte
Lize Gielkens uit. “In het onderwijsgebouw bevinden zich de klaslokalen, de
administratieve ruimtes (zoals het secretariaat) en ondersteunende functies.
Het sportgebouw biedt niet enkel plaats aan een grote multifunctionele
sporthal en een aanpalende polyvalente zaal, die beide zijn ondergebracht
op de eerste verdieping, maar ook aan een vier halfverzonken kleinere sportzalen
op niveau -1: een gevechtssportzaal, een danszaal, een turnzaal en
een fitnesszaal. Het gelijkvloerse niveau is voorbehouden voor de inkom, de
kleedkamers, lockers en bergingen. Achteraan de campus zijn ook nog een
voetbalveld met kunstgras en een sprintpiste aangelegd.”
Luifel als verbindende factor
Wat meteen opvalt, is dat het sport- en onderwijsgebouw op een slimme
manier zijn ingeplant. Ze staan geschrankt ten opzichte van elkaar, zodat er
twee gezamenlijke buitenruimtes ontstonden, die zowel een verhard gedeelte
als een groenzone met recreatieve sport- en spelfaciliteiten omvatten. Een
betonnen luifel verbindt de twee overstaande hoeken en zorgt ervoor dat de
campus één geheel vormt. “De luifel is een cruciale verbindende factor”, zegt
Lize Gielkens. “Met zijn elegante ronde vorm creëert hij een halfoverdekte
rondgang, die de leesbaarheid van de site bevordert en alle aanwezigen
op een intuïtieve manier naar de toegangen van de gebouwen begeleidt.
De grote multifunctionele sporthal is uitgerust met een kwalitatieve houten vloer.
De luifel oogt slank en eenvoudig, maar vergde wel een sterk staaltje studiewerk.
Hij loopt schuin af en steunt op stalen kolommen, waarin ook de regenwaterafvoer
verwerkt is. Het resultaat mag er wezen, dus we kijken ernaar uit
om dat procedé in de toekomst ook toe te passen in andere projecten.”
154 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Hasselt, Sportschool GO! Next Onderwijs
De zachtgouden kleur van de gevels varieert naargelang de lichtinval.
“Niet enkel architecturaal,
maar ook bouwkundig
staat alles op punt in deze
hypermoderne sportschool”
Robuuste materialen zoals zichtbeton en staal voeren de boventoon.
Massieve materialen
Aangezien de schoolinfrastructuur intensief gebruikt wordt en rondvliegende
ballen er schering en inslag zijn, opteerden de architecten voor massieve,
duurzame en robuuste materialen, zoals zichtbeton en stalen schrijnwerk.
“Op de beglaasde sokkels na bestaat de buitenschil van de gebouwen uit
een geprofileerde aluminiumplaat met geanodiseerde coating, die we zelf
ontworpen hebben om een tikkeltje reliëf en een speelse geveldynamiek
te verkrijgen. We hebben er een V-vorm in gecreëerd die zon vangt, waardoor
de zachtgouden kleur van de gevels varieert naargelang de lichtinval”,
legt Lize Gielkens uit. “Binnen in de gebouwen zijn de dragende betonkolommen
en -wanden grotendeels in het zicht gelaten en aangevuld met
lichte wanden, kwestie van de nodige ruimtelijke flexibiliteit te kunnen
garanderen. Zo zouden twee klaslokalen in de toekomst kunnen worden
samengevoegd zonder dat er structurele breekwerken aan te pas komen.
Een ecologische houtskeletstructuur vormt de basis voor de binnenschil.
Kortom: niet enkel architecturaal, maar ook bouwkundig staat alles op punt
in deze hypermoderne sportschool!” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
GO! Next (Hasselt)
UAU collectiv (Hasselt)
STRABAG Belgium (Antwerpen)
Personen- en goederenliften
INSTALLATIE, ONDERHOUD & MODERNISERING
1 op de 10 nieuwe liften in Europa is een Orona-product
Onderhoud en modernisering van zowel eigen als vreemde liften
Lokale, ervaren medewerkers ondersteund door een internationale groep
COOPMAN ORONA
Hoofdzetel
Mannebeekstraat 3
8790 Waregem
T +32 56 35 85 80
Brussel
T +32 2 569 62 49
Antwerpen
T +32 3501 35 54
info@coopman.orona.be
www.coopman.orona.be
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 155
U W SPE C I ALIST IN
FUNDER I NGS W ERKEN
EST . 1960
BESCHOEIINGEN
Secanswanden
Onderschoeiingen
Berlinerwanden
Damwanden
FUNDERINGEN
Boorpalen
Schroefpalen
Vibropalen
Micropalen
Grindkernen
F O L L O W US O N
Schoonwinkelstraat 6
3500 Hasselt
T. 011 31 60 75
info@dupont-nv.be
www.dupont-nv.be
Hasselt, Sportschool GO! Next Onderwijs
Er zijn vrij zware funderingspalen geplaatst, wat ook blijkt uit de belastingen die ze
moeten opvangen: van 40 ton trekbelasting tot 175 ton drukbelasting.
Dupont speelde een thuismatch op de site van de GO! Next-sportschool.
4,5 KILOMETER FUNDERINGSPALEN
VOOR NIEUWE SPORTSCHOOL
Het sport- en het onderwijsgebouw van de GO! Next-sportschool in Hasselt rusten op een driehonderdtal dubbel grondverdringende schroefpalen
met diameters van 46 en 56 centimeter. “Het gaat om vrij zware funderingspalen, wat ook blijkt uit de belastingen die ze moeten opvangen:
van 40 ton trekbelasting tot 175 ton drukbelasting”, vertelt Geert Dewinter, technisch directeur bij funderingsspecialist Dupont.
Tekst Tim Janssens | Beeld Dupont, Philippe van Gelooven
Dupont speelde een thuismatch op de site van de GO! Next-sportschool.
De Hasseltse onderneming plaatste er in opdracht van STRABAG Belgium
de uit de kluiten gewassen paalfundering. “De dubbel grondverdringende
schroefpalen zijn goed voor een totale lengte van 4,5 kilometer”, vertelt
Geert Dewinter. “De funderingsplaat van het sportgebouw bevindt zich
onder het grondwaterpeil. Om voldoende weerstand te bieden aan de
opwaartse grondwaterdruk, moesten heel wat funderingspalen in staat
zijn om trekkrachten tot 40 ton op te nemen. De zwaarbelaste drukpalen
zorgen op hun beurt voor een solide basis onder de dragende structuur. De
constructieve samenwerking met alle betrokken partijen binnen dit PPSproject
zorgde voor een uitstekend verloop van onze werken, zowel in de
ontwerp- en studiefase als tijdens de uitvoering. Kortom: we hebben alleen
maar positieve herinneringen aan dit project vlak bij onze deur.”
Kolfje naar de hand
De GO! Next-sportschool was voor Dupont een vrij courant project. Gelijkaardige
recente referenties zijn het servicestation van Texaco langs de E40
in Groot-Bijgaarden (280 grondverdringende schroefpalen van 110 ton) en
Living Tomorrow in Vilvoorde (143 grondverdringende schroefpalen met hoge
“Onze firma tracht zichzelf
voortdurend opnieuw uit te
vinden om een totaalpakket
te kunnen aanbieden”
belastingen tot 200 ton). “Dergelijke realisaties zijn een kolfje naar onze
hand”, beaamt Geert Dewinter. “Onze firma tracht zichzelf voortdurend opnieuw
uit te vinden, om zo een totaalpakket te kunnen aanbieden op het vlak van
funderings- en beschoeiingstechnieken. Dankzij ons high-end machinepark, onze
eigen studie- en transportdienst en ons VCA-veiligheidscertificaat kunnen we als
erkende klasse 4-aannemer steevast de beste kwaliteit en service bieden. Dat
hebben we eens te meer bewezen op de werf van de GO! Next-sportschool.” ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 157
In de toekomst is het de bedoeling om de New-Tech-campus te laten evolueren en aan te passen aan nieuwe noden.
ARCHITECTURALE SCHUIFPANELEN
VOOR MODULAIR ZIEKENHUIS
Een modern complex met tal van technologische innovaties: zo mag je campus New-Tech van Iris Ziekenhuizen in Brussel terecht noemen.
Architecturale zonwering met schuifpanelen en strakke gevelbekleding typeren het gevelbeeld. Eveneens opvallend is dat de aanblik van het
modulaire gebouw onveranderd zal blijven, hoewel het in de loop der jaren kan worden aangepast aan nieuwe noden.
Tekst en beeld Duco
Het nieuwe medisch-technische gebouw, dat een uitbreiding is van het bestaande
ziekenhuis, huisvest onder meer een state of the art operatiekwartier,
daghospitaal, sterilisatieafdeling en een afdeling intensieve zorgen. Het is door
middel van twee glazen loopbruggen verbonden met het bestaande gebouw.
Daardoor kan de interne circulatie van het ziekenhuis optimaal georganiseerd
worden, waardoor de patiënten- en de bezoekersstroom gescheiden blijven.
Modulaire gevel, constant gevelbeeld
Vanaf de ontwerpfase werd bijzondere aandacht besteed aan de modulariteit
van het gebouw. In de toekomst is het de bedoeling om de New-Tech-campus
te laten evolueren en aan te passen aan nieuwe noden. Wat nu kantoorruimte
is, kan makkelijk worden omgebouwd tot een nieuwe intensivecare-unit. Ook
de gevel is adaptief. “De ramen werden nu ten behoeve van de ruimte gerangschikt,
maar kunnen later makkelijk herplaatst worden”, verduidelijkt architect
“Dankzij de schuifpanelen zal
het architecturale gevelbeeld
nooit verstoord worden”
David Bejaer. “Dat onregelmatige geheel is momenteel verborgen achter de
lamellen van de DucoSlide LuxFrame. Dankzij de schuifpanelen zal het architecturale
gevelbeeld nooit verstoord worden, ook al kan er in de toekomst nog heel
wat veranderen aan de gevel zelf.”
158 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
De aluminium DucoSlide LuxFrame-schuifpanelen garanderen een maximale privacy, mét behoud van natuurlijke lichtinval.
Maximale privacy en verblijfscomfort
De aluminium DucoSlide LuxFrame-schuifpanelen garanderen een maximale
privacy, mét behoud van natuurlijke lichtinval voor de patiënten en zorgverleners.
De zonwering zorgt tijdens de zomermaanden voor een daling van
de koellast tot 63 %. Het robuuste kaderprofiel laat hoogtes tot 6 meter toe.
Op het dak ontsieren zoemende buitenunits van installaties het beeld. Toch
kunnen ook technische ruimtes zoals deze opgaan in de gevel. Het DucoWall
Classic-lamellenwandsysteem onttrekt de installatietechnieken op esthetische
wijze aan het zicht. De combinatie met de schuifpanelen resulteert in een
stijlvol design. Naast een lamellenwand als afscherming werd er ook een
ventilerende lamellenwand met ‘High Performance’-lamel voorzien, die voor
een zeer goede luchtdoorlaat én uitstekende waterwerendheid zorgt. ❚
De zonwering zorgt tijdens de zomermaanden voor een daling van de koellast tot 63 %.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 159
Zorg Bree, Triamant
Er kwamen zowel nieuwbouw- als renovatiewerken aan te pas om het kloostercomplex op domein Gerkenberg om te vormen tot een bruisende woon- en leefbuurt.
STIJLVOLLE VERRIJZENIS
VOOR VOORMALIG KLOOSTERCOMPLEX
In heel België wachten tientallen leegstaande kloostergebouwen op afbraak of een tweede leven. In Bree voegde Triamant de daad bij het
woord door domein Gerkenberg samen met algemeen aannemer MBG om te toveren tot een woonzorgcampus met 148 wooneenheden en
tal van gemeenschappelijke voorzieningen. Nu fase 1 volledig is afgerond, zitten de werkzaamheden in de laatste rechte lijn. Hoog tijd om dit
vooruitstrevende project grondig onder de loep te nemen!
Tekst Tim Janssens | Beeld MBG, Philippe van Gelooven
Een historische site herbestemmen: het is vaak een
werk van lange adem. Ook de stad Bree kan ervan
meespreken. In 2001 kocht ze het karmelietenklooster
op de Gerkenbergsite om er een welzijnscampus
van te maken. Dat mislukte, net als
de plannen om er een sterrenrestaurant en luxeappartementen
in onder te brengen. Pas in 2016,
toen woonzorginnovator Triamant het domein
overkocht, kwam er schot in de zaak. Vijf jaar na
datum opende de buurtvernieuwer er zijn vijfde
woon- en leefbuurt. De achterliggende filosofie is
dezelfde als in de Triamant-buurten in Velm (Sint-
Truiden), Geluwe, Sint-Maria-Oudenhove (Zottegem)
en Ronse. Jo Robrechts, CEO van Triamant:
“Wij creëren op dit voormalige kloosterdomein
een open woon- en leefomgeving voor een mix
van generaties, kerngezond of hulpbehoevend.
Lokale verenigingen, ondernemers en omwonenden
zijn er net zo welkom als de bewoners zelf.
Zij vormen straks mee een bruisende community,
die autonoom leven, vitaal blijven en ‘omzien
naar mekaar’ koestert. Met allerhande diensten
en voorzieningen in de onmiddellijke nabijheid
kiezen bewoners zelf hoe ze Triamant Bree beleven.
Het doel? Zo lang en zo gezond mogelijk
gelukkig leven.”
Het metselwerk van de nieuwbouwblokken sluit aan bij de gevels van het bestaande klooster.
160 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Bree, Triamant
Zorg
De ontwijde kerk zal onder meer plaats bieden
aan een multi-inzetbare lobby, een brasserie en
gemeenschappelijke ontmoetingsruimtes.
Het klooster onderging een volledige metamorfose, al is dat met veel respect voor het verleden gebeurd. Zo zijn
de karakteristieke gaanderijen rond de binnenkoer smaakvol geïntegreerd in het geheel.
“Verloederd erfgoed in ere herstellen
en een vernieuwende woonvorm tot
leven wekken: daar dragen we
graag ons steentje aan bij”
Nieuwbouw en renovatie
De verrijzenis van het majestueuze kloostercomplex
had heel wat voeten in de aarde. Er kwamen
Een van de 148 nieuwe wooneenheden die het Triamant-complex in Bree rijk is.
zowel nieuwbouw- als renovatiewerken aan te pas
om het vervallen geheel om te vormen tot een
bruisende buurt met 148 woongelegenheden.
“Enerzijds was er de renovatie van het kloostergebouw
en de reconversie van de ontwijde kerk,
anderzijds de realisatie van vijf nieuwe woongebouwen”,
vertelt Herman Feys, projectleider
bij hoofdaannemer MBG. “In het gerenoveerde
klooster zijn 39 flats ingericht. Ook vier van de vijf
nieuwe woongebouwenzijn volledig klaar. Samen
herbergen ze 63 flats met een wintertuin of balkon
en twee groepswoningen met zestien slaap-/
leefkamers, een gemeenschappelijke living en
keuken. Fase 2, die nog aan de gang is, omvat de
bouw van een laatste nieuwbouw met dertig flats
en de herinrichting van de kerk, die onder meer
plaats zal bieden aan een multi-inzetbare lobby,
een brasserie en ontmoetingsruimtes. De nieuwbouwvolumes
functioneren volledig autonoom,
maar zijn wel met elkaar verbonden. Het aantal
bouwlagen varieert van twee tot vijf, waardoor ze
een eigen identiteit hebben – ondanks hun gelijkaardige
afwerking in traditioneel metselwerk,
waarvan de kleur aansluit bij de gevels van het
bestaande klooster.”
Arbeidsintensieve metamorfose
Bouwkundig gezien bracht de realisatie van de
nieuwbouwvolumes niet al te veel bijzondere uitdagingen
met zich mee, in tegenstelling tot het
luik renovatie. Vooral de herbestemming van het
klooster was zeer arbeidsintensief, zegt Herman
Feys: “Aangezien het gebouw in erbarmelijke
staat was, moesten we het volledig strippen.
Enkel de gevel is bewaard gebleven. Structureel
gezien zijn we opnieuw van nul begonnen.
De houten roostervloeren van weleer hebben
plaatsgemaakt voor brandveilige betonvloeren.
Op enkele dikke steunmuren na hebben we alle
binnenwanden vervangen. Ook het dak, het
schrijnwerk en de technieken zijn volledig vernieuwd.
En we hebben het gebouw van binnenuit
geïsoleerd, volledig conform de hedendaagse
energienormen. Zo ontstonden er vier volwaardige
bouwlagen, die zijn ingevuld met fonkelnieuwe
flats. Kortom: het klooster onderging een
complete metamorfose, al is dat met veel respect
voor het verleden gebeurd. Zo zijn de karakteristieke
gaanderijen rond de binnenkoer smaakvol
geïntegreerd in het geheel.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 161
NOBODY
GETS HURT
YOUR PARTNER
IN CONSTRUCTION
INGENIOUS
TOGETHER
WE ARE STRONG
YOUR PARTNER
IN CONSTRUCTION
mbg.be
MBG / Garden Square (Blok D) / Laarstraat 16 bus 12 / B-2610 Antwerpen / T +32 3 820 40 11
MBG_STANDAARD_ADVERTENTIE_197x130_liggend_OK.indd 3 05/10/2017 09:12
wanden en bevloering”, legt Herman Feys uit.
“In de kerk ging het tot nog toe erg vlot, maar het
klooster was een ander paar mouwen. Eén vleugel
was zodanig uitgewoond dat we niet anders konden
dan hem te slopen. Het was een aanzienlijke
uitdaging om het gebouw integraal te vernieuwen
en alles op punt te stellen met het oog op de brandveiligheids-
en isolatienormen, zeker omdat de
authentieke uitstraling niet verloren mocht gaan.
Ook de coronamaatregelen hebben het ons er niet
makkelijker op gemaakt – sinds de afkondiging van
de eerste ‘lockdown’ in maart vorig jaar hebben
we nooit meer op volle capaciteit kunnen werken –
maar gelukkig heeft de werf slechts twee weken
stilgelegen en is het tijdsverlies al bij al beperkt
gebleven. Het einde is in zicht! We zijn alvast zeer
fier op deze realisatie, die allerminst ‘doordeweeks’
is. Verloederd erfgoed in ere herstellen en een vernieuwende
woonvorm tot leven wekken, als een
nieuw dorp-in-de-stad: daar dragen we graag ons
steentje aan bij!” ❚
De neogotische kerk is en blijft de blikvanger én het kloppend hart van de site.
Kerk als kloppend hart
Ook in de neogotische kerk, die wordt omgetoverd
tot de blikvanger én het kloppend hart van de site,
is het verleden nog steeds tastbaar. “De structuur
en het uitzicht van de kerk zijn grotendeels intact
gebleven, al is het interieur natuurlijk wel grondig
gezandstraald en gereinigd. De grootkeuken van
de brasserie is opgebouwd met behulp van nieuwe
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Care for Life – Triamant (Oud-Turnhout)
Architect
B2Ai (Brussel, Gent, Roeselare)
Hoofdaannemer(s)
MBG (Antwerpen)
162 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Desselgem, WZC Aurélys
Zorg
ZORGWONEN IN HET PARK
Uitzonderlijke privacy gaat in woonzorgcentrum Aurélys hand in hand met openheid naar de buitenwereld. Dankzij de uitgekiende architectuur
kunnen de bewoners rekenen op grote kamers en veel publieke ruimtes. Bovendien integreert het pand zich naadloos in de omgeving en het
aanpalende park. Kortom: dit nieuwbouwproject in Beveren-Leie bewijst dat het wel degelijk mogelijk is om je oude dag in een aangename setting
door te brengen.
Tekst en beeld Els Jonckheere
Dankzij de grote tuin en het aanpalende park ademt de site rust en sereniteit uit.
“De bouwheer schat de
behoefte aan privacy en
eigen woonruimte hoog in”
De locatie aan de Grote Heerweg is zonder meer de grootste troef waarmee
Aurélys kan uitpakken. Via een klein bruggetje kunnen de residenten
immers gaan wandelen in het aanpalende park. Samen met de grote tuin
resulteert dit in een serene en groene site waar het heerlijk vertoeven is.
Andere blikvangers zijn de 92 kamers, die aanzienlijk ruimer zijn dan in
andere woonzorgcentra. “Dit was een bewuste keuze van de bouwheer, die
de behoefte aan privacy en eigen woonruimte hoog inschat”, vertelt Wim
Depuydt, ontwerparchitect bij B2Ai. “De kamers zijn kwalitatief ingekleed
en duurzame materialen zorgen voor een relaxte sfeer. Het project heeft
meer weg van een hotel dan van een woonzorgcentrum. Interessant is dat
de kamers zo geschikt zijn dat de tussenwanden niet dragend zijn. Op die
manier ontstaat er een maximale vrijheid qua indeling tussen circulatie en
gevel, wat de vastgoedwaarde van het gebouw aanzienlijk verhoogt. Op
termijn kan het immers gemakkelijk een andere bestemming krijgen.” }
De grijsgroene bakstenen gevels zorgen er in combinatie met de
champagnekleurige ramen voor dat het gebouw versmelt met de omgeving.
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 163
Zorg Desselgem, WZC Aurélys
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
ZORGPLUS DEURSYSTEMEN –
KAMERHOGE SCHUIFDEUREN
In woonzorgcentra is een compartimentering met schuifdeur
tussen kamer en sanitair vandaag eerder regel dan uitzondering.
Ook in Aurélys werd deze oplossing toegepast. Hierbij koos de
bouwheer voor het maatwerk van ZorgPlus uit Pelt, dat zich sinds
2010 specifiek toespitst op schuifdeuren voor de zorgsector. “Met
onze expertise kunnen we een reële toegevoegde waarde bieden”,
vertelt oprichter en zaakvoerder Dirk Jan den Boggende. “We
ontwerpen deuren die perfect in de kamer passen én het benodigde
comfort voor de gebruikers leveren. Intussen hebben we onze
oplossingen al in meer dan driehonderd woonzorgcentra geïnstalleerd.
Vaak wordt gekozen voor onze ‘lightslide’ types met een
lichte vulling van EPS. Dat was ook het geval in Aurélys, waar we 91
kamerhoge schuifdeuren van 2,7 x 1,3 meter mochten plaatsen.
Deze kregen een speciaal ontwikkelde handgreep die over de volledige
hoogte van het deurblad is gemonteerd. Op die manier kunnen
ook rolstoelbewoners de schuifdeur gemakkelijk bedienen.”
Net als in de rest van het gebouw primeren ook in de inkomhal ruimte
en gezelligheid.
Dynamische architectuur
Hoewel de bouwheer naar grote kamers vroeg, wilde B2Ai ten stelligste
vermijden dat het gebouw een mastodont zou worden. “Daarom kozen we
voor een verspringend volume met een variërend aantal bouwlagen in functie
van de omgeving”, legt Wim Depuydt uit. “Het hoofdvolume telt vier bovengrondse
niveaus, de vleugel aan de straatkant heeft twee niveaus en dan is
er nog het paviljoen in de groenzone. Elke zorgafdeling beschikt over een
eigen tuin of terras. Wanneer bewoners hun kamer verlaten, vinden ze dus
snel aansluiting bij gemeenschappelijke activiteiten. Het volledige gebouw
is trouwens onderkelderd. Op die manier ontstond voldoende ruimte voor de
logistieke ruimtes, de parking en fietsenstallingen.”
De kamers zijn aanzienlijk groter dan in andere woonzorgcentra.
164 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Naamloos-1 1 25-01-21 09:41
Desselgem, WZC Aurélys
Zorg
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
POLISTONE – VAKMANSCHAP IN
MARMERBETON
Dat Aurélys een woonzorgcentrum met karakter is, komt zowel
in de architectuur als de binneninrichting tot uiting. Zo kregen
het paviljoen en de inkomhal een eigentijdse marmerbetonvloer
met groene tint. Deze werd vakkundig aangelegd door Polistone
uit Kortrijk, een bedrijf dat zich eveneens specialiseert in het renoveren
en polijsten van vloeren uit natuursteen, granito en beton.
“Marmerbeton is gewapend beton met een dikte van tien centimeter”,
vertelt zaakvoerder Pol Vandendriessche. “Hierdoor is
het resultaat veel sterker dan de klassieke granito vloeren die
veelal maar een dikte van 2 centimeter hebben. Marmerbeton is
bovendien ideaal om met vloerverwarming te combineren. Daarnaast
is de keuze aan mogelijke types enorm uitgebreid. Enerzijds
is er keuze tussen granulaat van natuursteen, profir of rolgrind.
Anderzijds kan met pigment het beton in de massa worden verkleurd.
Zo kreeg de vloer in WZC Aurélys een groene tint. Tenslotte
is het een erg onderhoudsvriendelijke vloerbekleding. Ideaal dus
voor woonzorgcentra, want het volstaat om de vloer met een zeep
op basis van lijnzaadolie te reinigen om ze er jarenlang als nieuw
te laten uitzien. Enige voorwaarde is dat de marmerbeton op
de juiste wijze wordt aangelegd en met oog voor detail afgewerkt.
En precies daar maken wij met Polistone het verschil.”
De cafetaria en het restaurant zullen ook toegankelijk zijn voor verenigingen
en omwonenden.
Versmolten met omgeving
Anders dan anders is dat de cafetaria en het restaurant in een apart volume
zijn ondergebracht. “We hebben dit opgevat als een paviljoen”, verduidelijkt
Wim Depuydt. “Het is de eyecatcher van de site geworden dankzij de verdiepingshoge
raampartijen en afwerking met witte vezelcementbeplating.
Dat het gebouw de aandacht trekt, was intentioneel. De bouwheer wil deze
ruimte immers ook openstellen voor verenigingen en omwonenden. Meer
nog: het paviljoen fungeert als publieke sas naar het aangrenzende park,
dat bereikbaar is via een klein brugje. Dankzij een doordacht ontwerp en
dito materiaalkeuze vormt de site niettemin één geheel. Zo komt de witte
vezelcementbeplating terug in de afwerking van de vierde verdieping van het
hoofdgebouw. De rest van de gevels is uitgevoerd in grijsgroene bakstenen.
Gecombineerd met de champagnekleurige aluminium ramen ontstaat er op
die manier een woonzorgcentrum dat als het ware versmelt met de omgeving.
Terwijl het witte paviljoen op zijn beurt zorgt voor een frisse toets die verwijst
naar de natuurlijke dynamiek van het park.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Aurelia vzw (Desselgem)
B2Ai (Brussel)
THV Eiffage Vlaanderen (Brussel)
ZorgPlus Deursystemen, uw creatieve
partner voor schuifdeursystemen
www.zorgplus-deursystemen.be
info@zorgplus-deursystemen.be
Tel: 011-515666
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 165
Zorg Oostduinkerke, Beukenhof
ZORGELOZE OUDE DAG
in exclusieve appartementen
Het Beukenhof is het verhaal van een boeiende samenwerking met de nodige uitdagingen. Dit project bevindt zich in de dorpskern van
Oostduinkerke (Koksijde), op 2 kilometer van de zee. De bewoners kunnen hun oude dag doorbrengen in een modern gebouw dat omringd
is door groen en kunnen daarnaast genieten van allerlei faciliteiten zoals 24/24-zorg, een privépark, een binnenbad met sauna en een
à-la-carterestaurant.
Tekst Anastasia Verleysen | Beeld PVL Architecten, Gerrit Devinck
Levensgenieters vinden in een van de 99 assistentiewoningen van het
Beukenhof hun tweede thuis. Het centrum van Oostduinkerke is vlakbij,
net als een golfbaan en vooral de gezonde zeelucht. In het ontwerp is
bijgevolg niet alleen rekening gehouden met een hoogwaardig comfort,
maar ook met de bestaande bomen en struiken in de nabije omgeving.
En dat vormde een uitdaging van formaat. “We bouwden een waterdichte
kuip met soilmixwanden”, vertelt Pieter Popeye, zaakvoerder bij PVL Architecten,
dat verantwoordelijk was voor de uitvoering. “Die waterkerende
wand gaat tot 27 meter diep en houdt het grondwater tegen. Zo kon de
bemaling beperkt worden tot het wettelijk toelaatbare en werd de kans op
verzilting vermeden. Dat is een problematiek waarmee we steeds vaker te
kampen hebben.”
Levensgenieters vinden in een van de 99 assistentiewoningen van het Beukenhof hun tweede thuis.
166 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Oostduinkerke, Beukenhof
Zorg
De gebruikte materialen geven het project een warme, huiselijke uitstraling.
Het complex kreeg een diagonale inplanting met vier
driehoekige open parkzones.
Doordachte inplanting
“Het bouwvolume is diagonaal gepositioneerd op
het perceel”, zegt ontwerpend architecte Marie-José
Van Hee. “Het variërende weefsel van bebouwing en
groenzones zorgt samen met een gemaximaliseerde
afstand tot de omliggende percelen voor een evenwichtige
inplanting. Rond de voormalige woning en
restaurant lag een park met grote beuken en zwarte
dennen. Bij het intekenen ervan bleef een open zone
over, die de inplanting van het gebouw grotendeels
bepaalde. Zo kreeg het complex een diagonale inplanting
met vier driehoekige open parkzones. Dit
om de beplanting te vrijwaren en voldoende privacy
te creëren in de appartementen. De eindvolumes nemen
met hun vier bouwlagen de hoogte van de omliggende
gebouwen aan en zijn ‘terugwijkend’ van
de grens van de site. Zo heb je op geen enkele plek
een lange gevel, maar wel een dynamisch geheel.”
Er is eveneens aandacht besteed aan kwaliteit en
het gebruik van duurzame materialen. Zo kreeg
het volume een horizontaal karakter dankzij het
accentueren van de betonnen vloerplaten in de gevel.
De tussenliggende volle vlakken zijn afgewerkt
met een streekeigen gele baksteen. Het schrijnwerk
in de gevel neemt de vorm van witgetinte houten
raamgehelen aan. De kwaliteit van het gebouw
komt ook tot uiting in de energieprestaties. In het
ontwerp was al rekening gehouden met een laag
E-peil, waardoor er geen extra energiebesparende
technieken zoals zonnepanelen voorzien waren.
“Het hele gebouw is zeer goed geïsoleerd en uiterst
luchtdicht. Toen de bijbehorende metingen werden
uitgevoerd, was het resultaat nog beter dan oorspronkelijk
gedacht”, licht Pieter Popeye toe. }
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
EMB MIOT – GEPOLIERDE BETONVLOER
EMB Miot spitst zich toe op industriële vloeren en dekvloeren. Met veertig jaar ervaring is het Brusselse
bedrijf een graag geziene partner voor projecten in heel het land. EMB Miot is een op-en-top familiebedrijf
met stevige wortels in de bouwsector. Al sinds 1980 heeft de firma doorgedreven kennis op het vlak van
industriële vloeren en vloerbekleding in huis. “We beschikken over een uitgebreid team van meer dan
honderd mensen, die hun vak tot in de puntjes beheersen”, vertelt Romina Miot. “Dat laat ons toe om
zowel grote als kleine projecten uit te voeren. Hiervoor werken we samen met aannemers en partners.”
In het Beukenhof in Oostduinkerke plaatste EMB Miot de gepolierde betonvloer, op vraag van BAM
Interbuild. Het bedrijf installeert naast allerhande betonvloeren ook industriële kunstharsvloeren, betegelde
of geplaveide vloeren, inclusief de bijhorende isolatie, chape en dekvloeren. Vlak, voor trappen
of op een helling, binnen of buiten: het kan allemaal. Innovatie is steeds de drijvende factor. “Hiervoor
werken we samen met de juiste leveranciers en partners”, zegt Romina Miot. “We zetten sterk in op
nieuwe technieken, machines en producten om het beste maatwerk te kunnen leveren. We stellen ons
steeds flexibel op en verschaffen onze klanten professioneel, onderbouwd advies.”
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
ARTE-FLOOR – TEGELS EN PARKET
Luxueuze serviceflats vragen om specialisten die de vloerbekleding verzorgen. Al snel kwam Arte-Floor in
beeld. Met een stevige dosis ervaring en oog voor detail en afwerking plaatste deze firma uit Scherpenheuvel-Zichem
tegelvloeren, laminaat en parket. “Het ging onder meer om zeer luxueuze tegels in de
appartementen en speciale legpatronen in de gangen”, vertelt zaakvoerder Johan Cartenstart. “De
trappen zijn afgewerkt met keramische tegels van 20 millimeter, die heel dicht op elkaar geplaatst zijn.
Dit creëert een mooi effect. In de leefruimtes hebben we voornamelijk parket gelegd. De terrassen zijn
diagonaal geplaatst, wat resulteert in een mooi zicht vanuit de leefruimte.”
Dat Arte-Floor niet aan zijn proefstuk toe was, bewijst de indrukwekkende referentielijst. “We stonden
onder meer in voor de vloeren in de Koningin Elisabethzaal in Antwerpen, het Herman Teirlinckgebouw
in Brussel en het Fenix-project in Evere en namen ook verschillende vestigingen van Center Parcs onder
handen”, zegt de zaakvoerder. “We kiezen steevast voor kwalitatieve materialen en volgen onze werven
zeer nauwkeurig op. Bij zulke grote projecten verlenen we ook graag bijstand en advies. Niets is ons te
moeilijk. We houden van een uitdaging en werken graag op maat van onze klanten en hun projecten.”
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 167
Zorg Oostduinkerke, Beukenhof
“Het Beukenhof heeft
een hedendaags ontwerp,
maar oogt op geen enkel
moment koel of kil”
Hedendaags comfort en privacy
Het hedendaagse ontwerp komt overal tot uiting: van de parkeerkelder over
de private tuin tot de vier bouwlagen met assistentiewoningen. Toch oogt
het Beukenhof op geen enkel moment koel of kil. Integendeel. De gebruikte
materialen geven het project een warme, huiselijke uitstraling. De grote, lichtrijke
ruimtes zijn consequent naar de omliggende natuur gericht en bieden
toch voldoende privacy, ook op de terrassen. “De architect en eindgebruiker
hebben verschillende opvattingen over wensen en comfort. Die invalshoeken
samenbrengen is een leerrijk proces, waarin de expertise van alle partijen een
rol speelt”, licht Marie-José Van Hee toe. “Hoewel het gebouw ontworpen
is voor onbekende mensen, komen mijn onuitgesproken overtuigingen over
woongedragscodes duidelijk naar voren in de individuele appartementen en
het gemeenschappelijk geheel.”
PVL Architecten werkte al eerder voor bouwheer Skyline Europe. Een positieve
ervaring die vertrouwen wekte, waardoor het bureau opnieuw werd ingescha-
Het volume kreeg een horizontaal karakter dankzij het accentueren van de
betonnen vloerplaten in de gevel.
keld voor het Beukenhof. “Voor ons kantoor was dit een uniek project. Niet
alleen door de omvang, maar ook door de nauwe samenwerking met een
gerenommeerd bureau als dat van Marie-José Van Hee”, zegt Pieter Popeye.
“We waren al betrokken in de ontwerpfase, en dat was bijzonder inspirerend.
Zij ontwikkelden het concept, wij zorgden ervoor dat het uitvoerbaar was en
voldeed aan de do’s-and-don’ts in onze regio. Een goede wisselwerking!” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Skyline Europe (Brussel)
Marie-José Van Hee Architecten (Gent) &
PVL Architecten (Koksijde)
BAM Interbuild (Antwerpen)
BETON,
GEPOLIERD, GESCHUURD,
GESTRAALD, GETALOCHEERD,
TERRAZZO, BINNEN, BUITEN, ENZ.
Inrijhellingen van beton, bekleden van trappen met beton en
microbeton, thermische en akoustische isolatie, injecties,
dunne overlagingen van vloeren met micro beton.
EMB bvba • Arthur Maesstraat 65 • 1130 Brussel
Tel. 02/215 19 49 • info@emb.be • www.emb.be
Arte-Floor.be 013/30 50 12
168 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
673.005_EMB_ad_95x130.indd 1 29/11/2016 09:10
Pittem, WZC Pitthem
Zorg
De gevel van woonzorgcentrum Pitthem is bekleed met een neutrale gevelsteen.
INNOVATIEVE AANPAK VOOR ZORGCENTRUM MET PIT
Een karaktervol, functioneel geheel realiseren waar de bewoners zich thuis voelen en graag vertoeven. Dat was het ultieme doel tijdens de
bouw van woonzorgcentrum Pitthem. ‘Hoe wil ik leven als ik oud ben?’ was de vraag die zowel in het ontwerp- als uitvoeringsproces als
rode draad fungeerde.
Tekst Laureline Vansteenkiste | Beeld ibens, Yannick Milpas
Woonzorgcentrum Pitthem – de naam verwijst naar de oude schrijfwijze van
de gemeente Pittem – bestaat uit 47 woonzorgkamers en 25 assistentiewoningen
en is goed voor een totale bewoonbare oppervlakte van circa
5.500 vierkante meter. Het project kenmerkt zich door een aantal innovatieve
elementen. Van meet af aan maakte ibens nv deel uit van het team
en regisseerde het als hoofdaannemer het volledige proces vanaf de grond-,
het concept- en de planontwikkeling. Samen met GC-Architecten werkte het
Antwerpse bedrijf als één team voor bouwheer Aldea. De uitvoeringstermijn
was bijzonder kort vanwege het uiterst strakke bouwproces.
In al zijn projecten kiest ibens resoluut voor maximale prefabricatie en
preassemblage. “Eigenlijk mag je het vergelijken met de montage van een
auto. We zien bouwen als een assemblageproces”, vertelt Herman Bernaerts,
voorzitter van de raad van bestuur van hoofdaannemer ibens. Dit volledige
proces wordt aangestuurd vanuit een eigen BIM-model. Architect Guido
Callens pikt in: “Het was een bijzondere manier van werken. Nieuw voor mij,
maar ik ben echt overtuigd. Zowel qua tijdsbestek en flexibiliteit op het vlak
van beslissingen als qua gestructureerde wekelijkse opvolging was het een
absolute meerwaarde.”
Bouwheer en mede-exploitant
De achterliggende organisatie bracht echter wel een zekere complexiteit
met zich mee. De exploitatie van de woonzorgkamers en de rest van het
woonzorgcentrum gebeurt door Orpea. De infrastructuur is daarentegen
eigendom van bouwheer Aldea, die ook de assistentiewoningen uitbaat.
Dit zorgde voor een interessante dynamiek. Beide partijen waren dan ook
nauw betrokken tijdens het ontwerp en de uitvoering. “Het plaatste ons
“Het gebouw is ontworpen
in functie van de beleving
van de bewoners”
voor een leuke uitdaging, zoals het vertalen van de wensen van Orpea
naar het investeringsbudget van Aldea. Een goede evenwichtsoefening”,
licht Herman Bernaerts toe. Gelukkig leidde de optimale samenwerking
tussen aannemer en architect tot een perfecte balans: enerzijds de budgettaire
haalbaarheid bewaken, anderzijds architecturaal het onderste uit
de kan halen.
Een (h)echt bouwteam
Dat samenwerkingsverband tussen ibens en GC-Architecten was bijzonder
innovatief. Waar er in de bouwwereld vaak geopteerd wordt voor een
middelenverbintenis per deelaannemer, ging het bouwteam in dit geval een
resultaatsverbintenis aan. Herman Bernaerts: “Een openbare aanbesteding
op prijs met meetstaat is hier een goed tegenvoorbeeld van. Daar beland je
al snel in een conflictmodel. En dus ook in de discussie omtrent wie er in de
fout ging. Ons Design & Build-contract is een resultaatsverbintenis op basis
van prijs, kwaliteit en tijd, waartoe we ons als team engageren. Dat maakt
dat je elkaar net versterkt tijdens het volledige proces.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 169
Zorg Pittem, WZC Pitthem
Dankzij de warme, aangename kleuren en speelse accenten voelt Pitthem aan als
een nieuwe thuis voor de bewoners.
In het flatgedeelte werd geopteerd voor levendige kleuraccenten, die zowel op de
deuren in de gang als in de vloerbekleding terugkeren.
Ontworpen van binnen naar buiten
Een woonzorgcentrum is niet zomaar een gebouw. Voor de bewoners is
het een nieuwe thuis. Dat zij zich in Pitthem goed in hun vel moesten
voelen, was dan ook de rode draad in het ontwerp. “De beleving van
de bewoners is cruciaal. In de gemeenschappelijke delen hebben we bijgevolg
de nadruk gelegd op huiselijkheid, inclusief een hedendaagse
toets. Vergeet niet dat je hier met twee doelgroepen zit: mensen die in
een assistentieflat wonen en redelijk onafhankelijk zijn en bewoners die
quasi volledig terugvallen op het zorgaspect”, licht Guido Callens toe.
Aangezien het zaak was om die twee werelden zowel te verenigen als
gescheiden te houden, zijn het woonzorggedeelte en de flats met elkaar
te verbonden via een cosy lounge en een belevingsgang met kapsalon,
manicure-pedicure en schoonheidssalon. De materiaalkeuze is afgestemd
op de functie van beide delen. Waar de kleur van het woonzorggedeelte
neutraler en rustiger oogt, is het assistentiewoningengedeelte uitbundiger
met onder andere levendig rood, geel en groen.
Het stijlvolle salon en het restaurant creëren een huiselijk sfeer waarin de
bewoners graag vertoeven.
Het woonzorggedeelte is verbonden met de assistentieflats via een belevingsgang
met kapsalon, manicure-pedicure en schoonheidssalon.
Snelheid als troef
De bouw van woonzorgcentrum Pitthem werd gekenmerkt door een zeer
korte uitvoeringstermijn. De totale doorlooptijd van grondontwikkeling,
afbraak van bestaande gebouwen, bouwrijp maken van het terrein en
aanvraag van de omgevingsvergunning tot ingebruikname bedroeg zo’n
twintig maanden. De eerste bewoners waren zelfs al drie maanden eerder
verhuisd. “Ondanks de coronapandemie zijn we erin geslaagd om de vooropgestelde
eindtermijn te respecteren”, zegt Herman Bernaerts. “Inclusief
alle nodige attesten, van brandweer over Inter tot het Agentschap Zorg
en Gezondheid. Dit is vooral te danken aan het feit dat we alles in BIM
gemodelleerd hebben. En dan bedoel ik echt alles: zelfs de technische
ruimtes, de wastafels en de beugels aan het toilet.”
170 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Pittem, WZC Pitthem
Zorg
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
GF SOLIDS – WASTAFELS OP MAAT
Het belang van hygiëne in een woonzorgcentrum spreekt voor
zich. Een sanitair werkblad uitwerken volgens de strikte normen
van de zorgsector lijkt misschien een fluitje van een cent, maar
toch is niet elk design even gebruiks- en onderhoudsvriendelijk.
Naar het ontwerp van GC-Architecten ontwikkelde GF Solids,
gekend om zijn uitgebreide expertise in solid surface-materialen,
een badkamermeubel waarbij de verschillende delen naadloos
in elkaar overlopen. “Zeker in tijden van COVID-19 is dit een
absolute noodzaak om bacteriën te vermijden”, zegt Filip Geuns
van GF Solids. De wastafels voor de assistentiewoningen en voor
de woonzorgkamers zijn allemaal op maat ontwikkeld. “Het materiaal
Kerrock leent zich perfect tot realisaties voor de zorg- en de
medische sector. De waskom wordt met een persmal gemaakt,
via een proces van thermoformeren. Daarna wordt deze verlijmd
aan het bovenvlak en opgeschuurd, zodat er geen naden zijn”,
vertelt Filip Geuns. De wastafels zijn zo ontworpen dat ze ‘onderrijdbaar’
zijn voor rolstoelgebruikers en de handdoekgreep doet
ook dienst als steun om recht te staan. “Dankzij onze nauwe
samenwerking met hoofdaannemer ibens waren we goed op
elkaar afgestemd en verliep de installatie vlot. We hebben dan
ook al heel wat ervaring met dit soort opdrachten. Zo waren we
eerder ook al actief in woonzorgcentra in Ardooie en Hulshout.”
Het volledige gebouw werd in BIM gemodelleerd, tot en met de wastafels en de
beugels aan het toilet.
Een ander belangrijk aspect was de keuze voor prefab. Herman Bernaerts:
“Dit gebouw is volledig geassembleerd in een prefabbetonstructuur. Eerst
de ruwbouw en daarna de droge afbouw binnenin, die volledig op maat is
uitgewerkt.” Deze manier van werken maakte het ontwerp bijzonder flexibel,
aangezien het proces gefragmenteerd was. Tijdens het plaatsen van de
ruwbouwstructuur had de architect de mogelijkheid om de binnenstructuur
verder te verfijnen volgens de wensen van Aldea en Orpea. Door alles virtueel
te bouwen in BIM werd het fysische bouwproces uiteindelijk korter.
Een leuk detail hierbij is dat ibens er prat op gaat altijd een effectieve
modelkamer in situ uit te bouwen. Zo zien alle betrokken partijen, zoals de
verpleging en het zorgpersoneel, hoe een kamer met sanitaire cel er finaal
zal uitzien. “Ook al modelleer je alles in BIM, je leert toch elke keer weer
iets bij. Bijvoorbeeld dat je vanuit je bed niet zo makkelijk de lichtschakelaar
kan bedienen. Zoiets zie je moeilijker in BIM”, zegt Herman Bernaerts. Guido
Callens bevestigt: “En het was leuk dat een aanpassing van die zaken in BIM
niet meteen alles op de helling zette.” ❚
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Hoofdaannemer(s)
Aldea Group (Merelbeke)
GC-Architecten (Meulebeke)
ibens (Antwerpen)
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 171
GOOSSENS concentreert zich voornamelijk op de PROJECTMARKT, waarbij ze niet alleen
keukens en kasten bouwen voor residentiële bouwprojecten, maar ook voor openbare besturen
zoals SERVICEFLATS, SCHOLEN, of WOON- en ZORGCENTRA en dit in gans Vlaanderen.
GOOSSENS concentreert zich voornamelijk op de PROJECTMARKT, waarbij ze niet alleen
keukens GOOSSENS en kasten - Nijverheidsstraat bouwen voor residentiële 22 - B-8020 bouwprojecten, OOSTKAMP www.goossens-oostkamp.be
maar ook voor openbare besturen
zoals SERVICEFLATS, SCHOLEN, of WOON- en ZORGCENTRA en dit in gans Vlaanderen.
Pittem, WZC Pitthem
Zorg
FUNCTIONEEL MAATWERK
met een eigentijds karakter
Een keuken bouwen die mikt op een symbiose van koken en leven. Met een accent op comfort en ergonomie. Voor de keukens en het
kastmeubilair in de assistentiewoningen van woonzorgcentrum Pitthem was een betrouwbare partner nodig. Als interieurexpert voor
bouwprojecten realiseerde Goossens een toegankelijk ontwerp op maat.
Tekst Laureline Vansteenkiste | Beeld ibens, Yannick Milpas
De keuken is ergonomisch ontworpen, met een focus op comfort.
De keukenkasten krijgen een architecturaal tintje omdat ze doorlopen van vloer
tot plafond.
“We voerden ter plaatse opmetingen uit om de details per
appartement uiterst nauwkeurig in het 3D-ontwerp te verwerken”
Een volledige keuken bouwen en installeren, met
aansluitend een kastenwand in de leefkamer en
eetruimte, waarbij detail en kwaliteit prioritair
zijn: dat was de opdracht die Goossens voorgeschoteld
kreeg. “In eerste instantie vertrokken we
van een solide architecturaal basisontwerp met
aandacht voor de doorgedreven detaillering”,
vertelt zaakvoerder Maxim Goossens. Dit liet ons
toe om het aangeleverde ontwerp vlot te vertalen
naar een eigen 3D-interieurontwerp.”
In combinatie met de kookzones zijn kastelementen
voorzien om toestellen, zoals een oven en
koelkast, te combineren met bergkasten en een
vestiairekast. Door het gebruik van kleuraccenten
komen de geïntegreerde volumes helemaal
tot hun recht. De kasten, die zijn opgetrokken van
vloer tot plafond, krijgen zo een architecturaal
tintje. Het uniforme resultaat speelt in op comfort,
waarbij het ergonomische gegeven een belangrijke
rol speelt.
Precisiewerk tot in de uitvoering
“Ter voorbereiding van de productie voerde ons
eigen ontwerpteam ter plaatse opmetingen uit.
Appartementen zijn namelijk niet identiek. Zo
verwerkten we de details per appartement uiterst
nauwkeurig in het 3D-ontwerp”, zegt Maxim
Goossens. Deze finetuning was nodig om de
productie uit te voeren op maat van de flats. De
goede voorbereidingen en afspraken met de hoofdaannemer
werden doorgetrokken tot op de werf.
Met minimale wachttijden als resultaat. Onderaannemer
Goossens bevestigde zijn meerwaarde door
flexibel in te spelen op de strakke timing.
Al meer dan 75 jaar is het familiebedrijf Goossens
een gewaardeerde partner voor allerhande maatmeubilair.
Met de broers Maxim en Guillaume en
vader Yves staat ondertussen de vierde generatie
aan het roer. “We richten ons met de bouw van
keukens en maatkasten voornamelijk op de projectmarkt.
En dit zowel voor residentiële bouwprojecten
als voor openbare besturen, zoals serviceflats,
scholen of woonzorgcentra”, aldus Maxim Goossens.
De volledige productie gebeurt in eigen huis, waardoor
het bedrijf garant staat voor het totaalplaatje
van ontwerp tot plaatsing. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 173
Zorg Herent, WZC Betlehem
De vervangingsnieuwbouw van WZC Betlehem telt 159 woonzorgkamers en biedt plaats aan 168 bewoners.
FRAAIE NIEUWBOUW
MAAKT WOONZORGPLAATJE COMPLEET
In 1997 liet het bestuur van Fac Similiter VZW een masterplan uittekenen om zijn woonzorgsite in Herent grondig te moderniseren en uit te breiden.
24 jaar na datum is fase 4 van dit masterplan afgerond en is de grootschalige vernieuwingsoperatie definitief voltooid. De vervangingsnieuwbouw
op de hoek van de Bijlokstraat en de Wilselsesteenweg werd begin dit jaar stapsgewijs in gebruik genomen. Met 168 woongelegenheden, piekfijn
uitgeruste leefruimtes en een heuse belevingstuin vormt dit laatste deelproject met recht en reden de kroon op het werk.
Tekst Tim Janssens | Beeld D E Architecten
Ambitieus en vooruitstrevend: zo mogen we het
masterplan voor WZC Betlehem gerust noemen.
Kosten noch moeite werden gespaard om de kwaliteit
van de woonzorginfrastructuur te optimaliseren.
De realisatie van de vervangingsnieuwbouw voor
de bewoners die voordien in het oudste gedeelte
van het woonzorgcentrum verbleven (een voormalig
ziekenhuis uit 1958, dat in de toekomst ook
nog gerenoveerd zal worden) was een gepast sluitstuk.
Het langgerekte volume telt vier bouwlagen
– een gedeeltelijk kelderniveau, een gelijkvloers en
twee verdiepingen, aangevuld met een technische
derde verdieping – en staat grotendeels op zichzelf,
maar is verbonden met de rest van het woonzorgcentrum
via een glazen passerelle. De donkergrijze
sokkel, het matgrijze schrijnwerk en de licht genuanceerde
grijs-beige gevelsteen zijn identiek aan die
van de aanpalende nieuwbouw (fase 3). Diverse
volumetrische inspringingen met grote raampartijen
en enkele kernen met donkergrijze beplating zorgen
voor een dynamische, gevarieerde aanblik.
De donkergrijze sokkel, het matgrijze schrijnwerk en de licht genuanceerde grijs-beige gevelsteen zijn identiek
aan die van de aanpalende nieuwbouw.
174 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Herent, WZC Betlehem
Zorg
Diverse volumetrische inspringingen met grote raampartijen en enkele kernen met donkergrijze beplating zorgen voor een dynamische, gevarieerde aanblik.
“We wilden het zo kleinschalig, huiselijk en herkenbaar mogelijk
houden voor de bewoners”
Huiselijk en kleinschalig
De vervangingsnieuwbouw telt 159 woonzorgkamers
(waaronder negen tweepersoonskamers)
en biedt plaats aan 168 bewoners. Hij is opgedeeld
in zes afdelingen van 28 bewoners. “Elke
afdeling beschikt over een eigen leefruimte (inclusief
ruim terras en centrale verpleegpost), die
op haar beurt is opgesplitst in twee leefgroepen
van veertien bewoners. Zij kunnen er terecht in
een zit- en een eetgedeelte en kunnen ook gebruikmaken
van enkele collectieve voorzieningen
in de circulatiegang, zoals een badkamer en
twee sanitaire cellen”, vertellen Walter Coomans
en Kenny Malbrecq, respectievelijk directeur en
adjunct-directeur technische en facilitaire diensten.
“We wilden het zo kleinschalig mogelijk
houden voor de bewoners. Om de huiselijkheid
en de herkenbaarheid te maximaliseren, is er
veel aandacht besteed aan de keuze van de vloerbekleding
(zacht en geluiddempend rubber),
het meubilair (onder meer rolstoelvriendelijke
PARTICIPANTEN AAN HET WOORD
VLIEGEN – SANITAIR
Een klassieker in het genre: zo mogen we WZC Betlehem in Herent gerust omschrijven voor
de firma Vliegen uit Bree. “We plaatsten er onder meer aan- en afvoerleidingen van Geberit,
sanitaire toestellen (Duravit-toestellen geleverd door Lambrechts en hoog-laagbaden met
tillift geleverd door BEKA Hospitec), waterverzachtingsinstallaties van Aramis, regenwaterrecuperatie
van Grundfos en bedpanspoelunits van MEIKO”, somt zaakvoerder Raf Vliegen
op. “Naast de 159 kamers met eigen sanitaire cel zijn er ook een hele reeks gemeenschappelijke
sanitaire ruimtes ingericht in de nieuwbouw, dus het was best een omvangrijk project.
Bovendien is de kelderverdieping hoofdzakelijk uitgewerkt in BIM. Het zijn opdrachten als
deze die ons door de jaren heen de nodige naamsbekendheid hebben opgeleverd!”
ronde tafels), het kleurgebruik, de kunstwerken ...
Zeker voor bewoners met dementie of een
psychiatrische problematiek maakt zo’n vertrouwde,
rustgevende omgeving een belangrijk
verschil. Kers op de taart is het ‘snoezelhoekje’,
een aangename, afgescheiden zone in elke leefruimte
waar bewoners indien nodig even op hun
effen kunnen komen.” }
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 175
Zorg Herent, WZC Betlehem
Vernuftige toegangscontrole
Ook op het vlak van comfort deed WZC Betlehem extra inspanningen. “Zo zijn
alle leefruimtes uitgerust met vloerverwarming en koelplafonds. De kamers
worden geklimatiseerd met behulp van een ventilatiesysteem D, inclusief topkoeling
voor tijdens de zomermaanden. De stookketels en de koelgroep zijn
ondergebracht in een technische ruimte op het dak, terwijl de luchtgroepen,
de waterbehandelingsinstallatie, de brandpompen, de stroomlokalen en het
regenwaterrecuperatiesysteem zich in de kelder bevinden”, leggen Coomans en
Malbrecq uit. “Het spreekt voor zich dat we tevens een uitgebreid bewakingssysteem
geïnstalleerd hebben. Alle deuren zijn uitgerust met elektronische
toegangscontrole op basis van een badgesysteem. De bewoners kunnen
Het langgerekte volume staat grotendeels op zichzelf, maar is verbonden met de
rest van het woonzorgcentrum via een glazen passerelle.
Vliegen nv, specialist in sanitaire
installaties voor al uw projecten,
van ontwerp tot uitvoering.
vrij rondlopen in de gangen en worden dus niet actief beperkt in hun
bewegingsvrijheid, aangezien de ruimtes waar ze toegang toe hebben
automatisch ontgrendeld worden. Een ander belangrijk extraatje is dat de
badkamers en de andere sanitaire ruimtes zijn uitgerust met automatische
schuifdeuren, zodat ze makkelijk toegankelijk zijn voor rolstoelgebruikers.
Ook voor ons zorgpersoneel is dat een mooi surplus, zeker wanneer ze met
til- en badliften moeten werken.”
Fijne belevingstuin
Tot slot is er tevens een ruime, afgesloten binnentuin ingericht, die specifiek
is afgestemd op de noden en behoeften van bewoners met dementie of een
psychiatrische problematiek en rolstoelgebruikers. “Zo zijn er enkele leuke
belevingsaccenten aangebracht (bloembakken op hoogte, een afgeschermde
vijver met stromend water en vissen ...) en hebben we bewust gekozen voor
welriekende en tactiele beplanting”, zeggen Coomans en Malbrecq. “De bewoners
en hun bezoek kunnen zich naar hartenlust afzonderen op een van de
vele zitbankjes. Een overdekte pergola biedt de nodige schaduw. Hoewel de bewoners
de tuin niet kunnen verlaten, kunnen ze er toch een waardevol gevoel
van vrijheid ervaren. Zodra de beplanting volgroeid is, zal deze groene oase ongetwijfeld
een belangrijke meerwaarde vormen voor ons woonzorgcentrum!” ❚
Meeuwerkiezel 37 ✦ 3960 Bree
www.vliegennv.be ✦ +32 89 46 18 94
TECHNISCHE FICHE
Bouwheer
Architect
Aannemer ruwbouw
Fac Similiter VZW (Ukkel)
D E Architecten (Tervuren)
Antwerpse Bouwwerken (Antwerpen)
176 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Wie, waar, wanneer?
U beslist!
Vaarwel sleutels. Hallo veiligheid en gemak.
Met onze eenvoudige app-gestuurde, uiterst veilige, daadkrachtige en cloudgebaseerde
toegangscontrole systemen exivo en evolo smart bedient en controleert
u iedere toegangsdeur van uw gebouw. U beslist digitaal en heel eenvoudig wie in de
verschillende ruimtes binnen mag en wanneer en hoelang die toegang wordt verleend
– in real time en zelfs vanop afstand. Lees er meer over op www.dormakaba.com/
exivo-nl en www.dormakaba.com/evolo-smart-nl of contacteer ons voor meer
informatie en een voorstel op maat:
dormakaba Belgium N.V. ■ T. +32 50 45 15 70 ■ info.be@dormakaba.com ■ www.dormakaba.be
ORI NIEUWS
STUDIEBUREAU JOURET BEWIJST
HET BELANG VAN NETWERKEN
Samen met OLM, Hbaat, Ouest en Dédale heeft ORI-lid Studiebureau Jouret uit Sint-Niklaas in december 2020 vernomen dat de multidisciplinair
samengestelde groep laureaat is van de wedstrijd voor het studieproject ‘Max aan de Zenne’ in Brussel, en dat met een topscore van 90 %.
Tekst ORI | Beeld OLM
© OLM, Max aan de Zenne
Grondplan van het project. (Beeld: OLM, Max aan de Zenne)
De opdracht bestond uit een multidisciplinaire
studie voor de stad Brussel, Leefmilieu Brussel en
Brussel Mobiliteit in functie van de herinrichting
van het Maximiliaanpark, de openlegging van de
Zenne, de herinrichting van de Bolivarlaan, de herinrichting
van het Redersplein en de verplaatsing
van de boerderij. Van de zeventien bureaus die
zich het voorbije jaar kandidaat gesteld hadden
in 2020, werden er vijf weerhouden voor een zeer
intensieve wedstrijd.
Van deze vijf kandidaten werd de tijdelijke vereniging
rond OLM, Jouret, Dédale, Hbaat en
Ouest verkozen tot laureaat. Een internationaal
gezelschap met OLM uit Parijs voor landschapsinrichting,
Studiebureau Jouret uit Sint-Niklaas
voor wegen, water en mobiliteit, Dédale voor participatie
en Hbaat uit Lille en Ouest uit Brussel
voor architectuur.
Studiebureau Jouret heeft binnen de groepering
zijn bestaande netwerk toegevoegd in onderaanneming
voor het bestuderen van een aantal
specifieke deeltaken: Vectris voor mobiliteit, AGT
voor grondwaterstudies, IMDC voor modellering
van de Zenne, Eveka voor veiligheid en Up&Cie
voor vergunningen. Ook Zeugma (technieken),
RYA (energie) en Util (stabiliteit) maken deel uit
van de multidisciplinair samengestelde groep.
Samen met de partners heeft Studiebureau Jouret
via een aantal brainstormsessies voor de wedstrijd
fundamentele keuzes gemaakt op het vlak van
hydraulica, mobiliteit, veiligheid, wegenis en
water. Het project dat ze uiteindelijk indienden,
focust op duurzaamheid, circulariteit, veiligheid,
techniciteit en participatie.
De kruisbestuiving tussen een klein advies- en ingenieursbureau
en collega-specialisten heeft opnieuw
haar nut bewezen. Studiebureau Jouret is ervan
overtuigd dat samenwerking met externe bureaus,
die elk een doorgedreven specialisatie hebben,
betere resultaten oplevert. “De huidige coronacrisis
heeft aangetoond dat hybride werken kan, zelfs
binnen één adviesbureau. Wat kan op individuele
basis, kan best ook doorgetrokken worden naar een
netwerkomgeving van verscheidene bureaus met
verschillende doorgedreven disciplines. Netwerking
wordt het nieuwe normaal”, stelt Henri Jouret,
zaakvoerder van Studiebureau Jouret.
Over het project
Het project ‘Max aan de Zenne’ omvat 9,5 ha
publieke ruimte. Er ontstaat één coherent stadsproject
met een sterke, aaneengesloten open
ruimte, een duidelijke identiteit en een grote
toegankelijkheid. De Zenne zal letterlijk en officieel
opnieuw boven water komen in de Brusselse
Noordwijk. De rivier wordt opnieuw blootgelegd
over een lengte van 650 meter. Zo moet de waterloop
zijn plaats in de stad terugkrijgen en zouden
de kwaliteit en biodiversiteit van het water tevens
moeten verbeteren. Het wordt een bosrijk landschap,
voorzien van dichtbeplante stroken om de
kleine fauna te waarborgen. De eerste spadesteek
is gepland voor de zomer van 2023. De werkzaamheden
kosten 20 miljoen euro en zullen naar
verwachting twee jaar duren. ❚
178 |
BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Corona doet huurmarkt
versneld digitaliseren
De coronacrisis heeft zich in 2020 sterk laten voelen op de private huurmarkt en zal dat nog vele jaren blijven doen. De achterstand die door de
eerste ‘lockdown’ in maart 2020 werd opgebouwd, kon niet weggewerkt worden, met wachtlijsten tot gevolg. In 2020 bedroeg de gemiddelde
huurprijs 778 euro. Dat is 17 euro meer dan in 2019, goed voor een stijging met 2,3 %. Vlaams-Brabant blijft voor alle woningtypes, uitgezonderd de
studio’s, met voorsprong de duurste provincie om te huren. Antwerpen houdt dan weer stand als duurste stad om te huren, met een gemiddelde
huurprijs van 942 euro voor een appartement. Opvallend is wel dat de huurmarkt in een versneld tempo aan het digitaliseren is onder invloed
van de coronaproblematiek.
Tekst en beeld CIB
Kristophe Thijs, communicatiedirecteur van CIB
Vlaanderen: “Qua aantal verhuringen hebben we in
de tweede jaarhelft zeker niet de volledige achterstand
uit het voorjaar ingehaald. In de eerste zes
maanden van 2020 vonden er in Vlaanderen en
Brussel 17,2 % minder verhuringen plaats dan
in dezelfde periode in 2019. Het najaar was wat
beter (2,4 % meer verhuringen dan in het tweede
semester van 2019), maar de wachtlijsten zijn bij
veel vastgoedkantoren zeker nog niet weg.”
Digitalisering
Een ander gevolg: versnelde digitalisering. Het
moment waarop de huurder zijn kandidatuur volledig
digitaal stelt en alles vervolgens online wordt
behandeld, is niet meer veraf. CIB Vlaanderen
lanceert daarvoor de Clee-tool, die volledig gratis te
gebruiken is, zowel voor de vastgoedkantoren als
voor huurders en verhuurders. De tool is ontwikkeld
in nauwe samenwerking met Vlaams minister van
Wonen Matthias Diependaele en het Agentschap
Wonen-Vlaanderen. Clee wordt de komende maanden
breed uitgerold.
Aan de huurprijsevolutie voor 2020 merk je het nog
niet, maar we horen van alle vastgoedkantoren hetzelfde
verhaal. Lange wachtlijsten na de eerste ‘lockdown’,
met mensen die de makelaars ook vandaag
nog niet allemaal aan een woning hebben kunnen
helpen. Naarmate de economische schade duidelijk
wordt, zal blijken hoe de vraag naar huurwoningen
er in de toekomst zal uitzien. Iedereen verwacht
dat die opnieuw een stuk hoger zal liggen, met tal
van vraagtekens of het aanbod zal (kunnen) volgen.
Gemiddelde huurprijs
In 2020 bedroeg de gemiddelde huurprijs 778
euro. Dat is 17 euro meer dan in 2019, goed voor
een stijging met 2,3 %. Niet toevallig zijn die cijfers
exact hetzelfde bij de appartementen. Die waren
opnieuw goed voor twee derde van alle nieuwe
verhuringen. De gemiddelde huurprijs voor een
appartement is toegenomen tot 736 euro. De
sterkste stijging zien we bij de kamers. Daar gaan
de prijzen al langer vrij stevig omhoog. ❚
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 179
SINDS 15 DECEMBER 2020 NIEUW SYSTEEM ERFGOEDPREMIES
Het onroerenderfgoedbesluit van 2014 onderscheidde twee soorten van erfgoedondersteuning: de standaardprocedure en de bijzondere
procedure. In de loop der jaren liep deze laatste grote vertraging op. Daarom voerde Vlaams minister van Wonen en Onroerend Erfgoed
Mathias Diependaele een nieuwe regeling in.
Tekst en beeld VCB
Budget
Het investeringsbudget voor erfgoed gaat omhoog: enerzijds dankzij de 80
miljoen euro die al in het Vlaams regeerakkoord was afgesproken, anderzijds
dankzij de 100 miljoen euro die er door het Vlaams herstelplan bij zullen
komen. De minister handhaaft wel een aantal besparingen van de vorige
regering. De steunpercentages blijven ongewijzigd: 40 % als basis, 60 %
voor onder meer publieke gebouwen van lokale besturen, schoolgebouwen,
beschermde eredienstgebouwen en open erfgoed en 10 % extra voor goed
onderhoud. De vorige regering heeft voor verschillende nevenaspecten de
steun aan restauratiewerken verminderd, onder meer door de btw niet te
laten meetellen en door de steun te beperken tot wat in strikte zin als restauratie
kan worden beschouwd. Ook die besparingen blijven gehandhaafd.
Precisiewerk bij de restauratie van de Sint-Baafskathedraal in Gent.
(Beeld: Ignace Roelens)
Bij de standaardprocedure was het subsidieerbare bedrag beperkt tot
25.000 euro. Deze aanvragen konden vlot gehonoreerd worden. Maar bij
premieaanvragen in de bijzondere procedure gold deze beperking niet, en
eind 2019 was deze wachtlijst aangedikt tot 456 dossiers – samen goed
voor 239 miljoen euro verwachte premies.
Tot 9 december
Binnen het reglementair kader van 2014 konden nog tot 9 december 2020
dossiers worden ingediend. In de nieuwe regeling wordt het mogelijk om
binnen de standaardprocedure een premiedossier tot 250.000 euro in te
dienen per bescherming en per jaar, en over vijf opeenvolgende jaren premies
aan te vragen voor in totaal 500.000 euro restauratiewerken. Niet alleen
kleinere onderhoudswerken, maar ook grotere instandhoudingswerken komen
in aanmerking. Op die manier wil de minister via regelmatig onderhoud
dure restauraties vermijden.
Voor grotere restauratiewerken wordt de bijzondere erfgoedpremie vervangen
door open oproepen. Die zullen elk jaar plaatsvinden met thema’s die actueel
zijn of grote noden kennen. Een jury zal de beste voorstellen selecteren. Ook
de meerjarenpremies, die dienen voor grootschalige en langdurige projecten,
zullen voortaan via oproepen verlopen.
Naadloze overgang
De Vlaamse regering heeft de nieuwe regeling definitief goedgekeurd op
11 december 2020. Het nieuwe systeem van standaarderfgoedpremies zal
daardoor snel op gang kunnen komen. Maar voor de grotere projecten met
een open oproep zal het vanwege de procedure (met preselectie en dan
definitieve indiening) nog twee tot drie jaar duren voor ze tot concrete werken
leiden. Intussen zal het agentschap Onroerend Erfgoed de talrijke projecten
op de wachtlijst afwerken. Daarvoor geldt het principe ‘First in First out’,
tenzij de opdrachtgever daar anders over oordeelt.
Restauratie van schilderwerk in de voormalige Handelsbeurs in Antwerpen.
Overleg
De VCB-werkgroep ‘Het Vlaams restauratieforum’, die al jaren bestaat, heeft
hierover overleg gepleegd met het kabinet van minister Diependaele. Daarna
heeft Dirk Vanhecke, de voorzitter van de werkgroep, samen met VCBmedewerkers
gepraat met het agentschap Onroerend Erfgoed. Zowel kabinet
als agentschap hebben beklemtoond dat ze een versnippering van projecten
zullen tegengaan. Grotere restauratiebedrijven waren daarvoor bevreesd.
Bij de oproepen zullen geen bij- of meerwerken meer aangerekend kunnen
worden. De VCB heeft beklemtoond dat de kwaliteit van het ontwerp dan van
cruciaal belang wordt. De regel dat minstens 50 % van de werken moet worden
uitgevoerd door eigen personeel, blijft misschien behouden bij de oproepen.
Niet alleen de VCB, maar ook het kabinet en het agentschap beseffen dat de
oproepen niet te eng geformuleerd mogen worden, teneinde een overbevraging
in bepaalde niches zoals orgels of molens te voorkomen.
Voor meer informatie over de VCB-werkgroep:
http://www.vcb.be/werkgroepen/vlaams-restauratieforum.
Voor meer informatie over de nieuwe regeling:
https://www.onroerenderfgoed.be/nieuws/premieregels-gewijzigd.
❚
180 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
PARTNER WORDEN
VAN BOUWEN AAN
VLAANDEREN?
Zowel op de website als in de gedrukte
versie bieden we u de mogelijkheid om
onderdeel uit te maken van het overzicht
met de meest gerenommeerde fabrikanten
en toeleverancieres in de branche.
Zo kunt u onder andere:
• Toegevoegd worden als
partner op de servicepagina’s
van het vaktijdschrift
• Een kosteloze vermelding krijgen in
de geheel vernieuwde bedrijvenindex
op bouwenaanvlaanderen.be
• Een gesponsorde positie met persoonlijke
profielpagina op bouwenaanvlaanderen.be
verkrijgen
• Uw eigen profielwidget inzetten,
gekoppeld aan de redactionele content,
nieuwsberichten en overige
relevante marketingtools
Ook geïnteresseerd?
• Bel naar +32 50 36 81 70
• Ga naar bouwenaanvlaanderen.be/adverteren
• Scan de QR code
SCAN DE
QR CODE
Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze
samenwerkingspakketten
bouwenaanvlaanderen.be
Bouwpartners
Scan deze QR code met uw smartphone
voor uitgebreide informatie over
de bouwpartners.
bouwenaanvlaanderen.be/bedrijf
ABICON NV
Marialoopsesteenweg 2H
8700 TIELT
T +32 51 40 23 92
E info@abicon.be
W www.abicon.be
ALIPLAST
Waaslandlaan 15
9160 LOKEREN
T +32 9 340 55 55
E info@aliplast.com
W www.aliplast.com
ASK ROMEIN
Ambachtstraat 33
2390 MALLE
T +32 3 320 24 00
F +32 3 320 24 99
E info.be@ask-romein.com
W www.ask-romein.com
B-LAW ADVOCATENKANTOOR
Domein De Herten
Hertsbergsestraat 4
8020 OOSTKAMP
T +32 50 31 38 81
F +32 50 31 34 44
E info@b-law.be
W www.b-law.be
ABUTRIEK
Jagershoek 8
8570 VICHTE
T +32 56 77 21 65
ALUPRO BVBA
E.J.Vangansenstraat 24
2260 WESTERLO
T +32 14 49 04 15
E info@alu-pro.be
W www.alu-pro.be
ASONA BELGIUM
Verbindingsdok-Westkaai 29
2000 ANTWERPEN
T +32 3 312 58 47 - +32 475 47 03 98
E info@asona.be - kvc@asona.be
W www.asona.com
KUNSTSTOFVLOEREN
BOGAERT KUNSTSTOFVLOEREN
Bosdreef 78/A
9080 LOCHRISTI
T +32 9 355 13 56
F +32 9 356 94 33
E info@bkv-nv.eu
W www.bkv-nv.eu
E info@abutriek.be
W www.abutriek.be
AD ULTIMA GROUP NV
ARCADE ENGINEERING BVBA
Groeningenlei 132
2550 KONTICH
T +32 3 239 58 75
F +32 3 239 35 60
E info@arcade-eng.com
W www.arcade-eng.com
AVENTI
Heihoef 3
2275 WELCHERZANDE
T +32 3 311 81 58
E info@aventi.be
W www.aventi.be
BONTINCK ARCHITECTURE
AND ENGINEERING NV
Ottergemsesteenweg Zuid 808-A31
9000 GENT
T +32 9 225 01 74
F +32 9 225 64 14
E studiegroep@bontinck.biz
W www.bontinck.biz
Beneluxpark 7
8500 KORTRIJK
T +32 56 74 07 40
ARCOMET
becomes
F +32 56 74 07 00
E info@adultima.be
W www.adultima.be
ARCOMET SERVICE BVBA
Industrieweg 139
3583 PAAL-BERINGEN
T +32 11 45 09 50
E info@arcomet.com
W www.arcomet.com
COLT INTERNATIONAL NV
Zandvoortstraat 5
2800 MECHELEN
T +32 15 28 60 80
E info@be.coltgroup.com
W www.coltinfo.be
AFAS SOFTWARE
Schaliënhoevedreef 20B
2800 MECHELEN
T +32 15 28 19 10
E info@afas.be
W www.afas.be
ASIB BVBA
Bredastraat 112
2060 ANTWERPEN
T +32 3 336 82 64
F +32 3 336 82 31
E info@asibbvba.be
W www.asibbvba.be
BEHECON BV
d’Office Gent The Loop, Poortakkerstraat 93
9051 GENT
T +32 497 48 69 02
E info@behecon.be
W www.behecon.be
COOPMAN ORONA
Mannebeekstraat 3
8790 WAREGEM
T +32 56 35 85 80
F +32 56 35 58 65
E sales@coopman.orona.be
W www.coopman.orona.be
182 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
Bouwpartners
Scan deze QR code met uw smartphone
voor uitgebreide informatie over
de bouwpartners.
bouwenaanvlaanderen.be/bedrijf
DAENS KITVOEGWERKEN
Ambachtstraat 58
3530 HELCHTEREN
T +32 495 25 41 55
F +32 11 96 49 62
E kitvoegwerkendaens@telenet.be
W www.kitvoegwerkendaens.be
D-LUX DAYLIGHT
Singelken 1
9980 SINT-LAUREINS
T +32 9 259 20 25
F +32 9 259 00 64
E info@dluxdaylight.be
W www.dluxdaylight.be
EMMERY FIRE NV
Antwerpsesteenweg 130
2390 MALLE
T + 32 3 227 36 30 - 03 233 57 27
E info@emmerynv.be
W www.emmerynv.be
FDS NV
Industriepark Drongen 11A
9031 DRONGEN
T +32 92 80 84 30
F +32 92 80 84 39
E info@fds.be
W www.fds.be
DCA NV
Lilsedijk 50
2340 BEERSE
T +32 14 62 22 11
F +32 14 61 14 43
E info@dca.be
W www.dca.be
DESCHACHT
Antwerpsesteenweg 1068
9041 GENT-OOSTAKKER
T +32 9 355 74 54
F +32 9 355 76 79
E oostakker@deschacht.eu
W www.deschacht.eu
EMS CONSTRUCT BV
Industriepark 25
6603 BE WIJCHEN
T +31 24 645 31 85
FEREB
Grootveldlaan 148
1150 SINT PIETERS WOLUWE/BRUSSEL
T +32 15 41 31 24
E secretariaat@fereb.be
W www.fereb.be
E e.vandam@ems-construct.nl
W www.ems-uitzendgroep.nl
www.ems-construct.nl
DECOMO NV
Industrielaan 96
7700 MOESKROEN
T +32 56 85 07 11
F +32 56 34 48 91
E info@decomo.be
W www.decomo.be
DE WAAL SOLID FOUNDATIONS
Voshol 6a
9100 LOKEREN
T +32 9 340 55 00
F +32 9 340 55 18
E info@dewaal.eu
W www.dewaal.eu
EB PROJECTS NV
Toekomstlaan 41A
2200 HERENTALS
GALFES RAMEN, DEUREN & POORTEN
Mallekotstraat 73
2500 LIER
T +32 4 718 548 48
T +32 3 435 00 55
E info@galfes.be
W www.galfesramendeuren.be
DORMAKABA BELGIUM N.V.
T +32 14 28 55 20
DEJOND NV
Terbekehofdreef 55 - 59
2610 WILRIJK (ANTWERPEN)
T +32 3 820 34 11
F +32 3 820 35 11
E info@be.dejond.com
W www.dejond.com
DELABIE BENELUX
Kommenstraat 20
1070 BRUSSEL
T +32 2 520 16 76
E info@delabiebenelux.com
W www.delabiebenelux.com
Monnikenwerve 17-19
8000 BRUGGE
T +32 50 45 15 70
F +32 50 31 95 05
info.be@dormakaba.com
www.dormakaba.be
DUCO
Ventilation & Sun Control
Handelsstraat 19
8630 VEURNE
T +32 58 33 00 33
F +32 58 33 00 44
E info@duco.eu
W www.duco.eu
F +32 14 21 11 08
E info@EBprojects.be
W www.EBprojects.be
EURO RENT NV
Bisschoppenhoflaan 631
2100 DEURNE
T +32 3 325 43 00
F +32 3 325 99 03
W www.eurorent.be
GAS.BE
Masuiplein 15
1000 BRUSSEL
T +32 2 383 02 00
E info@gas.be
W www.gas.be
GBSBOUW
Wijnegembaan 11
2520 RANST
T +32 3 354 03 20
T +32 468 50 87 34
E info@gbsbouw.be
W www.gbsbouw.be
gas.be
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 183
PO
Bouwpartners
Scan deze QR code met uw smartphone
voor uitgebreide informatie over
de bouwpartners.
bouwenaanvlaanderen.be/bedrijf
HEATING SOLUTIONS INTERNATIONAL
Molendijk-Zuid 23C
5482 WZ SCHIJNDEL
T +31 88 130 02 00
E info@hsi-heating.com
W www.hsi-heating.com
KFV
Ramgatseweg 15
4941 VN RAAMSDONKSVEER
T +31 85 486 10 80
E info-b@siegenia.com
W www.siegenia.com
ORYE CONSTRUCT
Elzenstraat 8 bus 4
3500 HASSELT
T +32 468 18 36 86
E info@oryeconstruct.be
W www.oryeconstruct.be
POWER CONTROL
POWER-CONTROL BVBA
Kanaalstraat 3
8020 OOSTKAMP
T +32 50 30 02 66
M +32 475 30 02 94
E koen@power-control.be
POWER CONTROL
www.youtube.com/user/HSIBV2010
W www.power-control.be
POWER CONTROL
KRUISBETON DE SLOOVERE NV
Stokstraat 14
9770 KRUISHOUTEM
T +32 9 388 33 15
PATRIMOON
PRIMAGAZ
POWER CONTROL
HOOGMARTENS WEGENBOUW NV
Industrieweg Noord 1137
3660 OPGLABBEEK
T +32 89 81 02 30
E info@hoogmartens.be
W www.hoogmartens.be
F +32 9 388 32 77
E info@kruisbeton.be
W www.kruisbeton.be
LASERTOPO BVBA
Markt 4
PATRIMOON
Winkelomseheide 223a
2440 GEEL
T +32 14 86 18 69
M +32 474 69 15 37
E info@patrimoon.be
W www.patrimoon.be
Kanaalweg 87
3980 TESSENDERLO
T +32 13 61 82 00
E info@primagaz.be
W POWER www.primagaz.be/nl-be
CONTROL POWER CONTROL
lettertype ITC Avant Garde Gothic LT Demi
lettertype ITC Avant Garde Gothic STD
POWER CONTRO
9550 HERZELE
T +32 53 62 71 67
E info@lasertopo.be
W www.lasertopo.be
PELLIKAAN BOUW NV
Excelsiorlaan 1
1930 ZAVENTEM
RDL ENGINEERING
Ambachtenstraat 46
HUSQVARNA CONSTRUCTION
T +32 2 720 58 45
8870 IZEGEM
Avenue des Artisans 50
7822 ATH
T +32 68 25 13 62
E bds.customerservices@husqvarnagroup.com
W www.husqvarnacp.com/be-nl/
LIQUIDFLOORS
Gentsesteenweg 204
8500 KORTRIJK
T +32 56 24 13 90
W www.liquidfloors.be
F +32 721 34 70
E info@pellikaan.be
W www.pellikaan.be
T +32 51 31 35 24
E info@rdl-engineering.com
W www.autolift.be
www.goederenlift.net
J. HERMANS & C° NV
IZ West-Grijpen Zone 2 Grijpenveldstraat 20
3300 TIENEN
T +32 16 82 03 00
F +32 16 82 14 61
E info@hermansco.be
MONUMENT GROUP
Oostrozebeekstraat 54
8770 INGELMUNSTER
T +32 51 31 60 80
F +32 51 30 22 37
E info@monument.be
ONGELOOFLIJK
STRAKKE
Starrenhoflaan 27
2950 KAPELLEN
GIETVLOEREN
PIT ANTWERPEN NV
T +32 3 605 14 33
F +32 3 605 14 76
E info@pit.eiffage.be
REMEHA NV
Koralenhoeve 10
2160 WOMMELGEM
T +32 3 230 71 06
F +32 3 354 54 30
E info@remeha.be
W www.hermansco.be
W www.monument.be
W www.pitantwerpen.be
W www.remeha.be
100% naadloos Overal toepasbaar
Duurzaam Onderhoudsvriendelijk
184 | BOUWENAANVLAANDEREN.BE
www.liquidfloors.be
Bouwpartners
Scan deze QR code met uw smartphone
voor uitgebreide informatie over
de bouwpartners.
bouwenaanvlaanderen.be/bedrijf
RENOTEC NV
Winkelomseheide 229
2440 GEEL
T +32 14 86 60 21
F +32 14 86 60 16
E rn@renotec.be
W www.renotec.be
RENSON WAREGEM
Maalbeekstraat 10
8790 WAREGEM
T +32 56 62 71 11
F +32 56 60 28 51
E info@renson.be
W www.renson.be
SORTIMO BVBA
Schaarbeeklei 491
1800 VILVOORDE
T +32 2 355 03 70
F +32 2 355 03 71
E info@sortimo.be
W www.sortimo.be
SORTIMO WEST
Gentseweg 749
8793 SINT-ELOOIS-VYVE
SORTIMO CENTRUM
Schaarbeeklei 491
1800 VILVOORDE
SORTIMO OOST
Industrieweg 49/7
SOUDAL
Everdongenlaan 18
2300 TURNHOUT
T +32 14 42 42 31
F +32 14 42 65 14
E info@soudal.com
W www.soudal.com
STROBBE MOBILITY SOLUTIONS BV
Ambachtenstraat 46
8870 IZEGEM
T +32 51 92 09 08
E info@strobbemobility.be
W www.strobbemobility.be
www.parkeersysteem.be
TCVSA
NV
T.C.V.
Rue de France 1
4280 HANNUIT
T +32 19 65 92 70
F +32 19 65 92 79
E info@tcv-hvac.be - service@tcv-hvac.be
W www.tcv-hvac.be
.be
REPRO BVBA
Bredabaan 771
2170 MERKSEM
T +32 3 641 97 90
F +32 3 646 48 04
E info@repro.be
W www.repro.be
STAALBETON NV/SA
Oostmalsesteenweg 261
2310 RIJKEVORSEL
T +32 3 312 85 40
F +32 3 312 85 49
E info@staalbeton.be
W www.groepvanroey.be
VK ARCHITECTS & ENGINEERS
Brugsesteenweg 210
8800 ROESELARE
T +32 51 26 20 20
F +32 51 26 20 21
E info@vkgroup.be
W www.vkgroup.be
SIEGENIA BENELUX
Ramgatseweg 15
4941 VN RAAMSDONKSVEER
T +31 85 486 10 80
E info-b@siegenia.com
W www.siegenia.com
STIEBEL ELTRON BVBA
t Hofveld 6 - D1
1702 GROOT-BIJGAARDEN
T +32 2 423 22 22
F +32 2 423 22 12
E info@stiebel-eltron.be
W www.stiebel-eltron.be
ZUIDLAND LIJMWERKEN BV
Noordhoeksestraat 7
4751 TM OUD GASTEL
E info@zuidlandlijmwerken.nl
W www.zuidlandlijmwerken.nl
BOUWENAANVLAANDEREN.BE | 185
ARCHITECT MEETS
INNOVATIONS
Tour & Taxis Brussels
9 & 10 juni 2021
Focus on Future-Proof
Kortrijk Xpo
21 & 22 oktober 2021
BEZOEK
LIVE
EN/OF
DIGITAAL
ARCHITECTATWORK.BE
BELGIUM
THE NETHERLANDS
LUXEMBOURG
FRANCE
UNITED KINGDOM
GERMANY
AUSTRIA
SWITZERLAND
ITALY
SPAIN
DENMARK
SWEDEN
NORWAY
POLAND
TURKEY
CANADA
wij zoeken
werkvoorbereider
en technieker
aanleg
zwemvijver
info@ecoworks.be
Louis Brentastraat 3
BE—1800 Vilvoorde
+32 2 657 77 31
Ecoworks, sterk in groendaken,
groengevels & zwemvijvers. Van
ontwerp en aanleg tot onderhoud.
MACHINES HUREN?
VERTROUW OP HET BLAUW VAN
Euro Rent verhuurt al meer dan 40 jaar perfect onderhouden
STEIGERS, BOUWLIFTEN, HOOGWERKERS & ANDERE BEDRIJFSMACHINES
aan de bouw- en industriële wereld. Meer dan 40 000 machines staan elke dag tot uw dienst om grote en
kleine projecten met succes te realiseren. Ook de levering van het ondersteunend materiaal om de werken
vlot, veilig en efficiënt te laten verlopen behoort tot de specialismen van Euro Rent.