Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
3<br />
INSTALLATIE&BOUW<br />
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />
INSTALLATIE&BOUW<br />
installatie<strong>en</strong>bouw.be<br />
NUMMER 3 - <strong>2021</strong><br />
juni - juli<br />
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong><br />
De <strong>en</strong>ergietransitie in de<br />
gebouwde omgeving<br />
V<strong>en</strong>tilatie: e<strong>en</strong> factor van formaat<br />
in de strijd teg<strong>en</strong> Covid-19<br />
Digitalisering in de<br />
installatiewereld<br />
INCLUSIEF HET VAKKATERN
E<strong>en</strong> bouwproject in<br />
e<strong>en</strong> aardgasloze regio?<br />
Met het Primagaz propaannetwerk<br />
sta je sterk!<br />
Primagaz biedt via het propaannetwerk e<strong>en</strong> budget- <strong>en</strong><br />
klantvri<strong>en</strong>delijke oplossing voor aardgasloze terrein<strong>en</strong>.<br />
Lage installatiekost<br />
Slechts één (ondergrondse of bov<strong>en</strong>grondse) gastank<br />
volstaat voor het totale project, waardoor de<br />
installatiekost<strong>en</strong> uiterst beperkt zijn.<br />
Aparte meters, individuele factur<strong>en</strong><br />
Elke woone<strong>en</strong>heid heeft e<strong>en</strong> individuele gasmeter<br />
<strong>en</strong> ontvangt e<strong>en</strong> aparte verbruiksfactuur.<br />
Energie zonder zorg<strong>en</strong><br />
Primagaz zorgt voor het onderhoud van de tank <strong>en</strong><br />
komt onmiddellijk bijvull<strong>en</strong> wanneer het automatisch<br />
meetsysteem aangeeft dat de tankinhoud minder<br />
dan 20% bedraagt.<br />
Klaar voor de toekomst<br />
Propaan stoot weinig fijnstof uit. Het propaannetwerk<br />
is ev<strong>en</strong>e<strong>en</strong>s geschikt voor biopropaan, e<strong>en</strong> 100%<br />
duurzame oplossing.<br />
Interesse?<br />
Meer over onze propaannetwerk<strong>en</strong> vind je op<br />
www.primagaz.be/propaannetwerk
LETTERLIJK<br />
ALLES IN HUIS<br />
VOOR VENTILATIE<br />
of<br />
Systeem C<br />
CO 2<br />
gestuurde toevoer <strong>en</strong><br />
slimme zonale afvoer<br />
Systeem D<br />
Mechanische toe- <strong>en</strong> afvoer:<br />
c<strong>en</strong>traal of 2-zonesturing<br />
DucoFlex<br />
Compleet luchtkanal<strong>en</strong>systeem<br />
met toebehor<strong>en</strong> voor de<br />
ultieme garantie op e<strong>en</strong> stille<br />
<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinige werking<br />
Duco Start-Up service<br />
Maximale ontzorging<br />
van de installateur<br />
We inspire at www.duco.eu
UITGAVE<br />
3<br />
VOORWOORD<br />
Vertrouw<strong>en</strong><br />
De bedrijv<strong>en</strong> uit de sector van de duurzame <strong>en</strong> hernieuwbare <strong>en</strong>ergietoepassing<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> e<strong>en</strong> positief langetermijnperspectief, maar zi<strong>en</strong> op<br />
korte termijn e<strong>en</strong> aantal hinderpal<strong>en</strong> <strong>en</strong> knelpunt<strong>en</strong>. Dat blijkt uit de jaarlijkse sectorbevraging door Organisatie Duurzame Energie Vlaander<strong>en</strong><br />
(ODE). Het verduurzam<strong>en</strong> van onze economie <strong>en</strong> onze sam<strong>en</strong>leving is nodig <strong>en</strong> biedt <strong>en</strong>orme groeikans<strong>en</strong> voor de sector van de duurzame<br />
economie. Maar op korte termijn spel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> aantal factor<strong>en</strong> deze positieve ontwikkeling sterk part<strong>en</strong>. Zo gev<strong>en</strong> de respond<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van de<br />
sectorbarometer aan dat ze veel pot<strong>en</strong>tieel zi<strong>en</strong> in elektrische mobiliteit, di<strong>en</strong>st<strong>en</strong> voor <strong>en</strong>ergieopslag <strong>en</strong> in flexibiliteit <strong>en</strong> vraagsturing.<br />
Wat houdt h<strong>en</strong> dan teg<strong>en</strong> om dat pot<strong>en</strong>tieel volledig te b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong>? Onder meer e<strong>en</strong> gebrek aan gekwalificeerd personeel. Het is al jar<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
heikel onderwerp in de bouwsector. Ook in het panelgesprek van EnergyVille over de <strong>en</strong>ergietransitie in de gebouwde omgeving, waarover<br />
u verderop in dit magazine e<strong>en</strong> uitgebreid verslag leest, kwam dit onderwerp naar vor<strong>en</strong>. “Zolang de bouwbedrijv<strong>en</strong> massaal op zoek blijv<strong>en</strong><br />
gaan naar goedkope werkkracht<strong>en</strong> uit Oost-Europa, als e<strong>en</strong> soort one-stop-shop, zal er structureel niets verander<strong>en</strong>. Dat f<strong>en</strong>ome<strong>en</strong> maakt het<br />
mete<strong>en</strong> ook onmogelijk om de r<strong>en</strong>ovatiekost te verlag<strong>en</strong>, wat nochtans e<strong>en</strong> vereiste is om de r<strong>en</strong>ovatiegraad op te krikk<strong>en</strong>”, zei voormalig<br />
Vlaams <strong>Bouw</strong>meester Leo Van Broeck hierover.<br />
Van alle duurzame sector<strong>en</strong> zijn vooral de bedrijv<strong>en</strong> in de PV-sector het meest onzeker, zo blijkt nog uit de sectorbarometer van ODE. De<br />
negatieve publiciteit rond zonnepanel<strong>en</strong>, na het vonnis van het Grondwettelijk Hof over de terugdraai<strong>en</strong>de teller eind 2020, heeft daar<br />
uiteraard e<strong>en</strong> rol in gespeeld. Nochtans, zo bleek opnieuw uit het webinar van EnergyVille, zijn én blijv<strong>en</strong> zonnepanel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> nuttige <strong>en</strong><br />
noodzakelijke investering in woning<strong>en</strong>. Het is zelfs haast onmogelijk (of niet realistisch) om de doelstelling<strong>en</strong> op vlak van r<strong>en</strong>ovaties te hal<strong>en</strong><br />
zonder rek<strong>en</strong>ing te houd<strong>en</strong> met zonnepanel<strong>en</strong>. Ook in wind<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> de sector van de warmtepomp<strong>en</strong> – het gek<strong>en</strong>de prijsverschil tuss<strong>en</strong><br />
elektriciteit <strong>en</strong> gas blijft de sector duidelijk part<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> – blijk<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> niet al te optimistisch gestemd. ODE pleit daarom voor stabiliteit<br />
<strong>en</strong> transparantie in het regelgev<strong>en</strong>d kader, <strong>en</strong> vooral: “Voor e<strong>en</strong> langetermijnvisie van de overheid, die investeerders vertrouw<strong>en</strong> inboezemt.”<br />
Duurzame techniek<strong>en</strong> zijn immers onontbeerlijk als we de <strong>en</strong>ergietransitie will<strong>en</strong> do<strong>en</strong> slag<strong>en</strong>, maar er gaapt nog altijd e<strong>en</strong> brede kloof tuss<strong>en</strong><br />
ambities op papier <strong>en</strong> die daadwerkelijk omzett<strong>en</strong> in concrete dad<strong>en</strong>. Want, vele m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> of will<strong>en</strong> e<strong>en</strong> duurzame investering niet altijd<br />
betal<strong>en</strong>. Niet iedere<strong>en</strong> heeft er de financiële middel<strong>en</strong> voor, maar minst<strong>en</strong>s ev<strong>en</strong> belangrijk is dat de intrinsieke motivatie vaak ontbreekt. “We<br />
invester<strong>en</strong> graag in e<strong>en</strong> nieuwe keuk<strong>en</strong>, badkamer of zwembad. Maar wanneer het om e<strong>en</strong> duurzame investering gaat, wil m<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> wet<strong>en</strong><br />
hoelang het duurt om de investering terug te verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> welke besparing ze oplevert”, klonk het op het panelgesprek van EnergyVille.<br />
Verder staan we in dit magazine ook nog e<strong>en</strong>s stil bij corona <strong>en</strong> de rol van v<strong>en</strong>tilatie in de strijd teg<strong>en</strong> het virus. Vito organiseerde e<strong>en</strong> webinar<br />
waarin expert<strong>en</strong> zich bog<strong>en</strong> over de vereist<strong>en</strong> waar e<strong>en</strong> strijdbaar v<strong>en</strong>tilatiesysteem aan moet voldo<strong>en</strong>. Eén ding staat vast: de ambitie moet<br />
hoger. Viroloog Marc Van Ranst zei het al in Knack: “Er zijn al lang norm<strong>en</strong> voor de luchtkwaliteit in gebouw<strong>en</strong>, maar niemand heeft ooit de<br />
moeite gedaan om ze te behal<strong>en</strong>.” E<strong>en</strong> betere v<strong>en</strong>tilatie wordt volg<strong>en</strong>s hem dan ook “één van de zilver<strong>en</strong> randjes van deze coronawolk”, want de<br />
professor vermoedt dat het onderwerp ook na de coronacrisis onder de aandacht zal blijv<strong>en</strong>. Hopelijk kunn<strong>en</strong> ook de talloze installatiebedrijv<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> fabrikant<strong>en</strong> in de sector er hun graantje van meepikk<strong>en</strong>.<br />
Veel leesplezier!<br />
Filip Van der Elst
INSTALLATIE&BOUW<br />
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK,<br />
HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />
COLOFON<br />
Jaargang 9 • nummer 3 • <strong>2021</strong><br />
Verschijnt 6 x per jaar<br />
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER<br />
Hertsbergsestraat 4<br />
B-8020 Oostkamp<br />
+32 50 36 81 70<br />
info@louwersmediagroep.be<br />
louwersmediagroep.be<br />
EINDREDACTIE<br />
Filip Van der Elst<br />
REDACTIETEAM<br />
Joli<strong>en</strong> Celis, Michel Charlier, Valérie Couplez,<br />
Jero<strong>en</strong> Debaere, Tim Janss<strong>en</strong>s, Jero<strong>en</strong> Schreurs,<br />
Filip Van der Elst, Liesbeth Verhulst<br />
10<br />
BLADMANAGERS<br />
Freddy Fier<strong>en</strong>s<br />
f.fier<strong>en</strong>s@louwersmediagroep.be<br />
Mathieu Noppe<br />
m.noppe@louwersmediagroep.be<br />
ADVERTENTIES<br />
wetransfer.com<br />
Onder vermelding van naam <strong>en</strong> project<br />
traffic@louwersmediagroep.be<br />
SECRETARIAAT<br />
Lisa Gyselinck<br />
Elke Kina<br />
ABONNEMENTSPRIJS<br />
Abonnem<strong>en</strong>tsprijs<br />
België: € 54,00 per jaar excl. BTW<br />
Buit<strong>en</strong> België: € 90,00 per jaar excl. BTW<br />
ING: IBAN <strong>BE</strong>33 3631 9320 5246<br />
BIC: BBRU<strong>BE</strong>BB<br />
t.n.v. Louwers Mediagroep<br />
o.v.v. <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong><br />
Informatie over abonnem<strong>en</strong>t<strong>en</strong>:<br />
+32 50 36 81 70<br />
ADRESWIJZIGINGEN<br />
Schriftelijk t<strong>en</strong> minste drie wek<strong>en</strong><br />
voor verhuizing naar:<br />
Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp<br />
OPZEGGINGEN<br />
Indi<strong>en</strong> twee maand<strong>en</strong> voor het verstrijk<strong>en</strong> van de<br />
abonnem<strong>en</strong>tsperiode ge<strong>en</strong> schriftelijk bericht van<br />
opzegging is ontvang<strong>en</strong>, wordt het abonnem<strong>en</strong>t<br />
automatisch met e<strong>en</strong> jaar verl<strong>en</strong>gd.<br />
DOELGROEP<br />
Installateurs verwarming, elektriciteit, sanitair, klimatisatie<br />
<strong>en</strong> luchtbehandeling, led<strong>en</strong> van de VCB<br />
Vlaamse Confederatie <strong>Bouw</strong>, BVA Bond van Vlaamse<br />
Architect<strong>en</strong>, CIB Vlaander<strong>en</strong> de Confederatie van Immobiliënberoep<strong>en</strong><br />
van Vlaander<strong>en</strong>, ORI Organisatie<br />
van Raadgev<strong>en</strong>de Ing<strong>en</strong>ieurs, Engineering- <strong>en</strong> Consultancybureaus,<br />
opdrachtgevers, projectontwikkelaars,<br />
abonnees, betrokk<strong>en</strong> ministeries <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>, provinciale<br />
<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>telijke overhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> betrokk<strong>en</strong> federale,<br />
Vlaamse <strong>en</strong> regionale organisaties, facilitymanagers<br />
bedrijv<strong>en</strong> met eig<strong>en</strong> onderhoudsploeg, fabrikant<strong>en</strong>,<br />
invoerders <strong>en</strong> groothandelaars uit de sector.<br />
VORMGEVING/ART DIRECTION<br />
+32 50 36 81 70<br />
studio@louwersmediagroep.be<br />
DRUKWERK<br />
Drukkerij H<strong>en</strong>drix, Peer<br />
Niets uit deze uitgave mag word<strong>en</strong> overg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> of verm<strong>en</strong>igvuldigd<br />
zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever <strong>en</strong> zonder<br />
bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze <strong>en</strong> naar<br />
beste wet<strong>en</strong> is sam<strong>en</strong>gesteld kunn<strong>en</strong> uitgever <strong>en</strong> auteurs op ge<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>kele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.<br />
Zij aan-vaard<strong>en</strong> dan ook ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele aansprakelijkheid<br />
voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handeling<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>/of beslissing<strong>en</strong> die gebaseerd zijn op deze informatie.<br />
Nieuw distributiec<strong>en</strong>trum is troef voor klant<strong>en</strong>, werknemers én milieu 8<br />
De troev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> kwaliteitsvolle distributeur: hoogwaardige merk<strong>en</strong>, snelle levering 10<br />
Online bestelplatform voor installateurs 13<br />
De P<strong>en</strong>: Luc Mouton, Legionellaprev<strong>en</strong>tie-expert <strong>en</strong> zaakvoerder Aquaservices | Mouton 16<br />
SANITAIR<br />
13 28<br />
Energiezuinige boilers voorkom<strong>en</strong> legionellagevaar 18<br />
Onafhankelijke partner voor prev<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> bestrijding van legionella 20<br />
Zo geef je legionella ge<strong>en</strong> kans 23<br />
Nieuwe Jules Bordet Instituut is toonbeeld van hygiëne 26<br />
Badkamerspecialist beloond voor innovatief voorwandsysteem 28<br />
V<strong>en</strong>tilatie: e<strong>en</strong> factor van formaat in de strijd teg<strong>en</strong> Covid-19 32<br />
V<strong>en</strong>tilatiespecialist ondersteunt installateurs met perfect ingeregelde <strong>en</strong> kwalitatieve installaties 34<br />
De guld<strong>en</strong> midd<strong>en</strong>weg: vernieuwd luchtverdeelsysteem biedt alle voordel<strong>en</strong> van 63 <strong>en</strong> 75 in één slang 36<br />
Elektronisch geregeld = efficiënt geleverd 38<br />
VAKKATERN ELEKTROTECH 41
INHOUD<br />
34 72<br />
74 82<br />
100<br />
SOFTWARE<br />
Meer dan <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> ERP-pakket 72<br />
‘Ik wil op de werf <strong>en</strong> bij klant<strong>en</strong> zijn, niet achter e<strong>en</strong> computer’ 74<br />
Nieuwe digitale manifolds voor de koeltechnieker 77<br />
E<strong>en</strong> comfortgerichte totaaloplossing voor binn<strong>en</strong>klimaat 78<br />
DUURZAME ENERGIE<br />
Natuurlijk gevoel met frisse buit<strong>en</strong>lucht in kangoeroewoning 80<br />
Coverbeeld: Testo<br />
Coverbeeld Elektrotech: Rittal<br />
‘R<strong>en</strong>ovatiegolf kost al zeker 78 miljard euro’ 82<br />
Hybride ketel: het beste van twee wereld<strong>en</strong> 86<br />
Compleet gamma luchtbehandelingskast<strong>en</strong>: voor elk project e<strong>en</strong> oplossing 88<br />
Gro<strong>en</strong>e transitie vraagt om hydraulische inregeling 91<br />
Duurzaam verwarm<strong>en</strong> met (bio)propaan 94<br />
Van compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> totaalpakket: verwarmingsspecialist kiest voor geïntegreerde aanpak 96<br />
Duurzaamheidsinspanning<strong>en</strong> op alle niveaus 98<br />
Van geothermische <strong>en</strong>ergieopslag tot <strong>en</strong>ergy as a service 100<br />
Blijf gratis <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig op de<br />
hoogte van het laatste nieuws.<br />
Volg ons op social media <strong>en</strong> meld<br />
je aan voor onze nieuwsbrief!<br />
installatie<strong>en</strong>bouw.be<br />
<strong>Installatie</strong>partners 1<strong>03</strong>
Het distributiec<strong>en</strong>trum van Cebeo barst al <strong>en</strong>kele<br />
jar<strong>en</strong> uit zijn voeg<strong>en</strong>. Het bedrijf besloot daarom<br />
om e<strong>en</strong> nieuw c<strong>en</strong>trum te bouw<strong>en</strong> in Doornik.<br />
Nieuw distributiec<strong>en</strong>trum is troef<br />
voor klant<strong>en</strong>, werknemers én milieu<br />
Het distributiec<strong>en</strong>trum van Cebeo, verdeler van elektrisch <strong>en</strong> elektrotechnisch materiaal, barst al <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong> uit zijn voeg<strong>en</strong>. Het bedrijf<br />
besloot daarom om e<strong>en</strong> nieuw c<strong>en</strong>trum te bouw<strong>en</strong> in Doornik. Die vestiging zal voldo<strong>en</strong> aan de eis<strong>en</strong> van het BREEAM ‘Excell<strong>en</strong>t’ niveau <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
verbetering betek<strong>en</strong><strong>en</strong> voor klant<strong>en</strong> én werknemers.<br />
Tekst Jero<strong>en</strong> Schreurs | Beeld Cebeo<br />
De grondwerk<strong>en</strong> zijn onlangs gestart, de ruwbouw<br />
fase begint na het bouwverlof. Als alles<br />
vlot loopt, is de Doornikse vestiging operationeel<br />
vanaf de l<strong>en</strong>te van 2023. Het nieuwe gebouw<br />
zal ongeveer 40.000 m² groot <strong>en</strong> 18 meter<br />
hoog word<strong>en</strong>, waardoor het in volume ruim<br />
verdubbelt teg<strong>en</strong>over het huidige c<strong>en</strong>trum. En<br />
door via het BREEAM-proces te werk<strong>en</strong>, wordt<br />
het ook e<strong>en</strong> pak duurzamer. Om zo’n BREEAMcertificaat<br />
te behal<strong>en</strong>, zet Cebeo natuurlijk in op<br />
hernieuwbare <strong>en</strong>ergie. Het bedrijf streeft naar<br />
maximale <strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>eutraliteit door <strong>en</strong>erzijds zelf<br />
gro<strong>en</strong>e <strong>en</strong>ergie op te wekk<strong>en</strong> <strong>en</strong> anderzijds zo<br />
weinig mogelijk <strong>en</strong>ergie te verbruik<strong>en</strong>. Dat doet<br />
het met onder andere zonnepanel<strong>en</strong>, geothermie<br />
<strong>en</strong> het gebruik van duurzame material<strong>en</strong>. Ook<br />
het onderhoud van de installaties is e<strong>en</strong> factor<br />
bij BREEAM. Het stimuleert bouwpartners om op<br />
lange termijn te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, voor de hele lev<strong>en</strong>sduur<br />
van e<strong>en</strong> installatie.<br />
Transport<br />
“Maar het gaat om zoveel meer dan <strong>en</strong>ergie,”<br />
zegt Wim Haemelynck, s<strong>en</strong>ior project manager bij<br />
Cebeo. “BREEAM verplicht je om bij het begin van<br />
je project al rek<strong>en</strong>ing te houd<strong>en</strong> met alle aspect<strong>en</strong><br />
van duurzaamheid. Dat gaan niet alle<strong>en</strong> over<br />
8 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
de opwekking <strong>en</strong> het duurzaam gebruik van je<br />
<strong>en</strong>ergie, maar ook over afvalstrom<strong>en</strong>, gezondheid<br />
of e<strong>en</strong> duurzaam transportplan. We bekijk<strong>en</strong><br />
daarom ook hoe we elektrische wag<strong>en</strong>s kunn<strong>en</strong><br />
stimuler<strong>en</strong>, <strong>en</strong> hoe we publiek transport <strong>en</strong> fiets<strong>en</strong><br />
zo aantrekkelijk mogelijk kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong> voor onze<br />
werknemers. Ook dat is duurzaamheid.”<br />
De nieuwe vestiging van Cebeo wordt daarom ook<br />
strategisch ingeplant, aan het afritt<strong>en</strong>complex<br />
van de E4<strong>03</strong> <strong>en</strong> de E42. Alle verkeer voor Cebeo<br />
zal rechtstreeks naar het industrieterrein word<strong>en</strong><br />
geleid, zodat de woonkern<strong>en</strong> in de buurt volledig<br />
gevrijwaard blijv<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> geluidstudie heeft<br />
uitgewez<strong>en</strong> dat de omwon<strong>en</strong>d<strong>en</strong> op dat vlak ge<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>kele hinder zull<strong>en</strong> ondervind<strong>en</strong>.<br />
Reg<strong>en</strong>water <strong>en</strong> plastic afval<br />
Het c<strong>en</strong>trum in Doornik zal verder 200.000 liter<br />
reg<strong>en</strong> water kunn<strong>en</strong> stocker<strong>en</strong> om de toilett<strong>en</strong> te<br />
spoel<strong>en</strong>. “Maar via BREEAM d<strong>en</strong>k je toch ook weer<br />
dat stapje verder,” zegt Haemelynck. “Zo zull<strong>en</strong> we<br />
ook meer inzett<strong>en</strong> op lek detectie in e<strong>en</strong> gebouwbeheersysteem.<br />
Normaal merk je zo’n lek pas op<br />
wanneer je water factur<strong>en</strong> drastisch stijg<strong>en</strong>. Als je dat<br />
sneller opmerkt, kan je ook veel sneller handel<strong>en</strong>.”<br />
“Verder will<strong>en</strong> er ook e<strong>en</strong> punt van mak<strong>en</strong> om<br />
de hoeveelheid afval te reducer<strong>en</strong>. Dat betek<strong>en</strong>t<br />
niet <strong>en</strong>kel recycler<strong>en</strong>, maar ook: de afvalberg bij<br />
de bron verklein<strong>en</strong>. Nu gebruik<strong>en</strong> we nog veel<br />
plastic zakjes voor onze product<strong>en</strong>: die word<strong>en</strong><br />
verzameld <strong>en</strong> kom<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> doos terecht.<br />
Dat is eig<strong>en</strong> aan onze process<strong>en</strong>. Door die voor<br />
e<strong>en</strong> deel te automatiser<strong>en</strong>, vermijd<strong>en</strong> we die<br />
hoop plastic <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> we ons verbruik met 80<br />
tot 90 proc<strong>en</strong>t verminder<strong>en</strong>.”<br />
Goed voor klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeel<br />
Die semi-automatisatie in het nieuwe c<strong>en</strong>trum zal<br />
ook het welzijn van de werknemers van Cebeo t<strong>en</strong><br />
goede kom<strong>en</strong>. Haemelynck: “Ze zull<strong>en</strong> veel minder<br />
zelf moet<strong>en</strong> heff<strong>en</strong> <strong>en</strong> goeder<strong>en</strong> transporter<strong>en</strong>.<br />
Dat is niet alle<strong>en</strong> ergonomisch beter voor onze<br />
eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>, ze hebb<strong>en</strong> daardoor ook meer tijd<br />
om goeder<strong>en</strong> te pick<strong>en</strong> <strong>en</strong> klaar te zett<strong>en</strong> voor<br />
de klant<strong>en</strong>. Die kunn<strong>en</strong> op hun beurt daardoor<br />
nog later hun bestelling plaats<strong>en</strong>, tot ’s avonds<br />
laat, met levering de dag erna. We zorg<strong>en</strong> ook<br />
voor e<strong>en</strong> betere klimaatregeling <strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatie<br />
<strong>en</strong> meer daglichtinval. Zo prober<strong>en</strong> we de<br />
omgeving waarin onze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> werk<strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>amer te mak<strong>en</strong>.” ❚<br />
De nieuwe vestiging van Cebeo<br />
wordt strategisch ingeplant, aan het<br />
afritt<strong>en</strong>complex van de E4<strong>03</strong> <strong>en</strong> de E42.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 9
De troev<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> kwaliteitsvolle<br />
distributeur: hoogwaardige merk<strong>en</strong>,<br />
snelle levering<br />
Sinds Fred Vanderbeke in 1983 Linum oprichtte als e<strong>en</strong>manszaak, gericht op toebehor<strong>en</strong> voor koel- <strong>en</strong> vriesinstallaties, is er heel wat veranderd<br />
in het bruis<strong>en</strong>de bedrijf uit Kuurne. Linum Group telt vandaag de dag ca. 130 medewerkers, meer dan 6.800 klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterk gevarieerd<br />
gamma, waardoor Linum Group intuss<strong>en</strong> in uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de sector<strong>en</strong> e<strong>en</strong> sterke reputatie heeft opgebouwd. Kwaliteit op vlak van advies,<br />
voorraad <strong>en</strong> service: dat zijn de drie cruciale pijlers waarop de werking van Linum Group is gebaseerd.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Linum Group<br />
“We noem<strong>en</strong> onszelf graag distributeur in plaats van groothandel”, zegt<br />
Robbie Naess<strong>en</strong>s, Marketing Manager bij Linum Group. “We hebb<strong>en</strong><br />
kwaliteits volle relaties opgebouwd met ger<strong>en</strong>ommeerde kwaliteits merk<strong>en</strong>.<br />
Daar komt veel expertise, k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> wederzijds vertrouw<strong>en</strong> bij kijk<strong>en</strong>. Daarom<br />
invester<strong>en</strong> we veel tijd in interne opleiding, zodat onze werknemers de<br />
product<strong>en</strong> <strong>en</strong> de markt door <strong>en</strong> door k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>. Alle<strong>en</strong> zo kunn<strong>en</strong> ze deskundig<br />
advies <strong>en</strong> degelijke service verl<strong>en</strong><strong>en</strong> aan onze klant<strong>en</strong>.”<br />
Linum Group bestaat dan ook uit verschill<strong>en</strong>de onderdel<strong>en</strong>, elk met hun eig<strong>en</strong><br />
naam: Prihoda heeft naam gemaakt in de textielkanal<strong>en</strong> (airsocks), Fermod richt<br />
zich op koelmeubelbeslag, <strong>en</strong> Plastibac is gespecialiseerd in kunst stof ladingdragers.<br />
Linum Europe is – op Europees vlak – distributeur van non-food horeca<br />
equipm<strong>en</strong>t, installatiematerial<strong>en</strong> voor koel- <strong>en</strong> vriestechniek<strong>en</strong>, air conditioningof<br />
lucht verversingsinstallaties <strong>en</strong> grootkeuk<strong>en</strong>s. Onder de merk naam Alixo biedt<br />
het bedrijf e<strong>en</strong> aantal belangrijke HVAC-compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> aan, zoals muurkonzol<strong>en</strong>,<br />
wand- & dakdoorvoer<strong>en</strong>, harde drainpipes, rubbersokkels <strong>en</strong> toebehor<strong>en</strong>.<br />
Het gamma van Linum Europe blijft gestaag uitbreid<strong>en</strong>: Inoac, MaxiPro,<br />
Rodigas, Armacell…, <strong>en</strong> sinds kort ook de cond<strong>en</strong>swaterpomp<strong>en</strong> van Sauermann.<br />
“Daar mee bied<strong>en</strong> we nu deze product<strong>en</strong> van de drie grote merk<strong>en</strong> op de markt<br />
aan. Eerder hadd<strong>en</strong> we al de toppers Blue Diamond Pumps <strong>en</strong> Asp<strong>en</strong> Pumps in<br />
het gamma. Zo hebb<strong>en</strong> we stilaan e<strong>en</strong> vol wass<strong>en</strong> aanbod in de HVAC-markt”,<br />
zegt Naess<strong>en</strong>s.<br />
Uitgebreide voorstudie<br />
Linum Group wil dicht bij de klant<strong>en</strong> staan. Naess<strong>en</strong>s: “Onze m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op<br />
de baan zijn te all<strong>en</strong> tijde beschikbaar voor onze klant<strong>en</strong>. We mak<strong>en</strong> er e<strong>en</strong><br />
gewoonte om desgew<strong>en</strong>st al voor de uitvoering zelf op de werf aanwezig<br />
te zijn <strong>en</strong> bested<strong>en</strong> veel tijd aan de voorstudie. Dat is ge<strong>en</strong> overbodige<br />
luxe. D<strong>en</strong>k maar aan maatwerk, zoals de Prihoda airsocks of Big Foot<br />
Systems, de stevige sokkels voor het veilig bevestig<strong>en</strong> van bijvoorbeeld<br />
luchtbehandelingsgroep<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> dak. Hierbij mog<strong>en</strong> we niets aan het<br />
toeval overlat<strong>en</strong>. De voorstudie houdt daarom rek<strong>en</strong>ing met bijvoorbeeld het<br />
daktype, het maximaal toegelat<strong>en</strong> gewicht <strong>en</strong> de windbelasting<strong>en</strong>. Dankzij<br />
onze jar<strong>en</strong>lange ervaring in de markt wet<strong>en</strong> we hoe we onze klant<strong>en</strong> op de<br />
juiste manier kunn<strong>en</strong> bijstaan. De installateur verwacht dat ook van ons: hij<br />
waardeert e<strong>en</strong> distributeur die de nodige berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> kan mak<strong>en</strong>.”<br />
E<strong>en</strong> andere bekommernis van de meeste installatiebedrijv<strong>en</strong>, is de mogelijkheid<br />
van e<strong>en</strong> snelle levering. Daarom wil Linum Europe bov<strong>en</strong>al e<strong>en</strong> voorraadhoud<strong>en</strong>de<br />
distributeur zijn. “Dat is ons paradepaardje. Het is ons streefdoel<br />
elke standaardbestelling de volg<strong>en</strong>de werkdag al bij de klant te lever<strong>en</strong>. Dat<br />
is e<strong>en</strong> ingrijp<strong>en</strong>de logistieke operatie, maar onze organisatie laat toe om dit te<br />
ambiër<strong>en</strong>.” Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is het klant<strong>en</strong>bestand van Linum Europe bijzonder divers,<br />
zegt Naess<strong>en</strong>s: “We bedi<strong>en</strong><strong>en</strong> niet <strong>en</strong>kel de grote installatie bedrijv<strong>en</strong> <strong>en</strong> grote<br />
project<strong>en</strong>. Ook de start<strong>en</strong>de zelfstandige kan e<strong>en</strong>voudig bij ons terecht.”<br />
Stabiele <strong>en</strong> performante e-shop<br />
Tijd<strong>en</strong>s de coronacrisis heeft Linum Europe van de nood e<strong>en</strong> deugd gemaakt:<br />
de firma maakte gebruik van de verplichting om meer vanop afstand te werk<strong>en</strong><br />
om de webshop op punt te stell<strong>en</strong>. “Deze is nu nog stabieler <strong>en</strong> perfor manter<br />
geword<strong>en</strong>. We mikk<strong>en</strong> met onze e-shop op e<strong>en</strong> complete klantbeleving, zodat<br />
de klant op e<strong>en</strong> snelle <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige wijze kan bestell<strong>en</strong> wat hij nodig heeft”,<br />
aldus Naess<strong>en</strong>s. ❚<br />
Onder het merk Alixo lanceert Linum haar eig<strong>en</strong> professionele<br />
installatietoebehor<strong>en</strong>, zoals rubber<strong>en</strong> sokkels voor buit<strong>en</strong>units,<br />
dakdoorvoer<strong>en</strong>, muurkonzol<strong>en</strong> <strong>en</strong> onderhoudsproduct<strong>en</strong>.<br />
In de webshop van Linum Europe vindt de installateur<br />
e<strong>en</strong> compleet aanbod voor zijn dagelijkse HVAC- <strong>en</strong><br />
koeltechnische installaties. (Beeld: Gerald Van Rafelghem)<br />
10 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
‘Onze logistieke organisatie<br />
is erop gericht e<strong>en</strong> bestelling<br />
de volg<strong>en</strong>de werkdag al bij<br />
de klant te lever<strong>en</strong>’<br />
Alle bestelling<strong>en</strong> vertrekk<strong>en</strong> in Same-Day-Dispatch vanuit het c<strong>en</strong>trale<br />
Linum Group distributiec<strong>en</strong>trum te Kuurne (Beeld: Klaas Verdru).<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 11
INNOVATIE EN DUURZAAMHEID LIGGEN AAN DE BASIS VAN DIGITALISERINGSPROJECT<br />
ONLINE <strong>BE</strong>STELPLATFORM<br />
VOOR INSTALLATEURS<br />
JAGA, de Belgische innovatieve speler op gebied van verwarmings-, koelings- <strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong>, kiest met de lancering van e<strong>en</strong> online<br />
bestelplatform resoluut voor innovatie. Belgische installateurs kunn<strong>en</strong> voortaan - 24/24 <strong>en</strong> 7/7 – rechtstreeks de nodige material<strong>en</strong> bestell<strong>en</strong>.<br />
Door de uitrol van deze webshop, op basis van SAP Commerce Cloud, positioneert JAGA zich als digitale pionier in e<strong>en</strong> eerder ‘klassieke’ sector.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Jaga<br />
Stijn De Beuckelaer, Managing Director bij SAP<br />
België & Luxemburg: ‘Invester<strong>en</strong> in digitalisering<br />
biedt e<strong>en</strong> bedrijf e<strong>en</strong> solide basis voor de toekomst.’<br />
Innovatie <strong>en</strong> creativiteit lop<strong>en</strong> als e<strong>en</strong> rode draad<br />
doorhe<strong>en</strong> JAGA. Ook op gebied van bedrijfsvoering<br />
wordt voort dur<strong>en</strong>d bekek<strong>en</strong> op welke<br />
manier process<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> geoptimaliseerd word<strong>en</strong>.<br />
De digitalizering van het bestel proces is<br />
de eerste stap in e<strong>en</strong> groter project. Met de<br />
transitie naar e<strong>en</strong> online verkoops kanaal zal JAGA<br />
sneller <strong>en</strong> efficiënter orders kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>.<br />
Installateurs <strong>en</strong> distributeurs zull<strong>en</strong> bov<strong>en</strong> di<strong>en</strong><br />
nog beter begeleid word<strong>en</strong>.<br />
Extra servicekanaal<br />
“Met de ontwikkeling van onze eig<strong>en</strong> B2B<br />
webshop will<strong>en</strong> we Belgische installateurs e<strong>en</strong><br />
extra servicekanaal aanbied<strong>en</strong>” zegt Jan Kriekels,<br />
CEO van JAGA. “Niet alle<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ze altijd op<br />
het online verkoopskanaal terecht, ook buit<strong>en</strong><br />
Met de transitie naar e<strong>en</strong> online verkoopskanaal zal JAGA sneller <strong>en</strong> efficiënter orders kunn<strong>en</strong> verwerk<strong>en</strong>.<br />
de werkur<strong>en</strong>, het platform geeft ook mete<strong>en</strong> aan<br />
welke toebehor<strong>en</strong> zoals installatie-onderdel<strong>en</strong><br />
bij hun bestelling hoort. Op die manier kunn<strong>en</strong><br />
ze optimaal aan de plaatsing beginn<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn<br />
ze zeker alles bij de hand te hebb<strong>en</strong>. We strev<strong>en</strong><br />
ernaar om, binn<strong>en</strong> de 12 maand<strong>en</strong>, de helft<br />
van onze jaaromzet via het online platform te<br />
g<strong>en</strong>erer<strong>en</strong> <strong>en</strong> om de manuele orderverwerking<br />
met 50% terug te schroev<strong>en</strong>.”<br />
De ingebruikname van het online verkoopskanaal<br />
levert ook e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke tijdswinst op. De<br />
verwerkings tijd van de orders is met 60% verminderd.<br />
Hier door hebb<strong>en</strong> mede werkers van JAGA<br />
meer tijd om zich te focuss<strong>en</strong> op hun klant<strong>en</strong>.<br />
Professionele klant<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> nog beter begeleid<br />
word<strong>en</strong> <strong>en</strong> het plaats<strong>en</strong> van de juiste bestelling<br />
wordt gemakkelijker. Dit alles draagt ook bij tot<br />
snellere leveringstijd<strong>en</strong>. ❯<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 13
Spits je or<strong>en</strong> goed.<br />
Ok, je b<strong>en</strong>t één <strong>en</strong> al oor...<br />
Ga naar www.ithodaalderop.be <strong>en</strong> ontdek alle voordel<strong>en</strong> van onze<br />
vijfde g<strong>en</strong>eratie bodemwater warmtepomp. Met zijn vernieuwd<br />
design <strong>en</strong> Plug & Play installatie is de WPU 5G geruisloos <strong>en</strong> heeft<br />
hij het hoogste r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t van alle verwarmingssystem<strong>en</strong> die<br />
vandaag te verkrijg<strong>en</strong> zijn. Je hebt het goed gehoord!
De digitalisering van het bestelproces heeft<br />
bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> e<strong>en</strong> belangrijk, duurzaam effect dankzij<br />
e<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijke vermindering van papierverbruik.<br />
Voor de ontwikkeling van het online plat form<br />
koos JAGA voor SAP partner Digitalum* <strong>en</strong> SAP<br />
Commerce Cloud. “Het was e<strong>en</strong> boei<strong>en</strong>de uitdaging<br />
om de product catalogus van JAGA te<br />
ver tal<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> online verkoops kanaal” zegt<br />
Diederik Bots, CEO Digitalum. “De resul tat<strong>en</strong><br />
sprek<strong>en</strong> voor zich. Naast de belangrijke tijdswinst<br />
zorgt de automatisering van het bestelproces<br />
ook voor e<strong>en</strong> grote nauw keurigheid van<br />
de data, tot 99,5%. Klant<strong>en</strong> bij JAGA hebb<strong>en</strong> de<br />
keuze uit ongeveer 5 miljard mogelijke variant<strong>en</strong><br />
binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> uitgebreid gamma product<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
opties. Het efficiënt beher<strong>en</strong> daarvan is dan ook<br />
uiterst belangrijk.”<br />
Klant<strong>en</strong> bij JAGA hebb<strong>en</strong> de keuze uit ongeveer<br />
5 miljard mogelijke variant<strong>en</strong> binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
uitgebreid gamma product<strong>en</strong> <strong>en</strong> opties.<br />
Innovatie <strong>en</strong> technologie<br />
versterk<strong>en</strong> elkaar<br />
“We zijn trots op het feit dat e<strong>en</strong> innovatief<br />
Belgisch bedrijf zoals JAGA voor SAP kiest als<br />
partner voor zijn digitaliseringsproject<strong>en</strong>” zegt<br />
Stijn De Beuckelaer, Managing Director bij SAP<br />
België & Luxemburg. “Invester<strong>en</strong> in digitalisering<br />
biedt e<strong>en</strong> bedrijf e<strong>en</strong> solide basis voor de<br />
toekomst. Het digitale project dat JAGA heeft<br />
opgestart, illustreert hoe innovatie <strong>en</strong> technologie<br />
elkaar alle<strong>en</strong> maar versterk<strong>en</strong>.”<br />
"Dankzij het inzett<strong>en</strong> van technologie kunn<strong>en</strong><br />
we e<strong>en</strong> heleboel zak<strong>en</strong> efficiënter aanpakk<strong>en</strong>.<br />
De optimalisatie van onze process<strong>en</strong> stopt hier<br />
nog niet. We blijv<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met onze partners<br />
innover<strong>en</strong>. Innovate or Die!” besluit Jan Kriekels.<br />
*De integratie tuss<strong>en</strong> het SAP Commerce platform<br />
<strong>en</strong> het ERP systeem wordt uitgevoerd door SAP<br />
Partner Canguru. ❚<br />
‘Naast de belangrijke<br />
tijdswinst zorgt de<br />
automatisering van het<br />
bestelproces ook voor e<strong>en</strong><br />
grote nauwkeurigheid van de<br />
data, tot 99,5%’<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 15
De P<strong>en</strong><br />
16 |<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
De P<strong>en</strong><br />
Luc Mouton,<br />
Legionellaprev<strong>en</strong>tie-expert <strong>en</strong> zaakvoerder Aquaservices | Mouton<br />
HET ONTWERP VAN NIEUWE<br />
LEGIONELLAVEILIGE INSTALLATIES:<br />
EEN UITDAGING!<br />
De Vlaamse wetgeving op het gebied van legionellaprev<strong>en</strong>tie – ook wel bek<strong>en</strong>d als de BBT (Best Beschikbare<br />
Techniek – krijgt e<strong>en</strong> update. Dat wordt tijd, want de BBT dateert van 2007 <strong>en</strong> is in 2018 herzi<strong>en</strong>.<br />
Het Ministerieel Besluit stelt e<strong>en</strong> nieuwe Werkgroep Legionellaprev<strong>en</strong>tie Vlaander<strong>en</strong> aan, om nieuwe<br />
techniek<strong>en</strong> te scre<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> voorstell<strong>en</strong> te do<strong>en</strong> voor installatie-ontwerp<strong>en</strong> die voldo<strong>en</strong> aan de BBT. Als<br />
expert op het gebied van legionellaprev<strong>en</strong>tie b<strong>en</strong> ik voor deze werkgroep. Sam<strong>en</strong> met andere experts<br />
mag ik advies uitbr<strong>en</strong>g<strong>en</strong> voor de BBT. Ik vind het mooi dat we daarmee aan de slag gaan. Eig<strong>en</strong>lijk moet<br />
de wetgeving regelmatig opnieuw bekek<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door onafhankelijke experts. Nieuwe techniek<strong>en</strong><br />
zorg<strong>en</strong> voor nieuwe inzicht<strong>en</strong> in het brede spectrum van legionellaprev<strong>en</strong>tie: van staalname tot analyse<br />
<strong>en</strong> van risico-analyse tot spoel<strong>en</strong>.<br />
Ik wil me binn<strong>en</strong> de werkgroep hard mak<strong>en</strong> voor het ontwerp van deugdelijke sanitaire plann<strong>en</strong> bij nieuwbouw. In<br />
mijn dagelijkse praktijk zie ik op te veel locaties dat problem<strong>en</strong> met legionella voorkom<strong>en</strong> hadd<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
door sanitaire plann<strong>en</strong> te evaluer<strong>en</strong> <strong>en</strong> controler<strong>en</strong> vóór de uitvoering. Dat scheelt ook in de kost<strong>en</strong>. De e<strong>en</strong>malige<br />
meerkost<strong>en</strong> vooraf zijn e<strong>en</strong> goede investering als u het vergelijkt met de herhaaldelijke kost<strong>en</strong> én tijd die gemoeid<br />
is met het oploss<strong>en</strong> van legionellaproblem<strong>en</strong>. De problem<strong>en</strong> ker<strong>en</strong> steeds terug, omdat de oorzaak eig<strong>en</strong>lijk ligt in<br />
het ontwerp van de sanitaire installatie. Bijvoorbeeld omdat e<strong>en</strong> koudwaterleiding onverhoopt langs e<strong>en</strong> warme<br />
leiding is gelegd.<br />
E<strong>en</strong> ander onderwerp waar ik me hard voor wil mak<strong>en</strong>, is legionellaprev<strong>en</strong>tie bij <strong>en</strong>ergiebespar<strong>en</strong>de techniek<strong>en</strong>.<br />
Energiezuinig werk<strong>en</strong> versus e<strong>en</strong> legionellaveilige zonneboiler- of warmtepompinstallatie: daar moet echt veel meer<br />
aandacht voor kom<strong>en</strong>. Het zo laag mogelijk afstell<strong>en</strong> van de temperatuur is <strong>en</strong>ergiezuinig, maar kan e<strong>en</strong> gevaar<br />
vorm<strong>en</strong> voor de veiligheid. Want tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> bewolkte week kan de watertemperatuur blijv<strong>en</strong> stek<strong>en</strong> op 45 grad<strong>en</strong><br />
Celsius: de ideale omgeving voor de groei van met name gevaarlijke legionellabacteriën. En het uitvoer<strong>en</strong> van de<br />
juiste beheersmaatregel<strong>en</strong> om de risico’s te voorkom<strong>en</strong>, blijkt niet e<strong>en</strong>voudig. Ook niet als u d<strong>en</strong>kt dat alles wel goed<br />
zit, omdat de installatie automatisch thermisch desinfecteert. Gelukkig zi<strong>en</strong> we ook op dat vlak dat de nieuwe techniek<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> uitkomst bied<strong>en</strong>. Wie vandaag de dag e<strong>en</strong> zonneboiler aanschaft, heeft de mogelijkheid om te omzeil<strong>en</strong><br />
dat de watervoorraad in de zonneboiler gebruikt moet word<strong>en</strong> als douche- of drinkwater.<br />
Verder krijg ik dagelijks klantvrag<strong>en</strong> over de heropstart na het versoepel<strong>en</strong> van de coronamaatregel<strong>en</strong>. Tijd<strong>en</strong>s de<br />
sluiting stond de temperatuur van de warmwaterinstallatie lager <strong>en</strong> de circulatiepomp uit. Om weer veilig op te<br />
start<strong>en</strong>, zijn beheersmaatregel<strong>en</strong> nodig, zoals spoel<strong>en</strong> <strong>en</strong> het test<strong>en</strong> van de drinkwaterkwaliteit. Goed nieuws: voor<br />
deze <strong>en</strong> andere adviesdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> die gaan over de waterkwaliteit <strong>en</strong> legionellaprev<strong>en</strong>tie heb ik e<strong>en</strong> goede partner<br />
gevond<strong>en</strong> in Eurofins C-mark België.<br />
Naast onderzoek, kan m<strong>en</strong> in het vervolg ook bij Eurofins C-mark België terecht voor allerhande advies <strong>en</strong> ondersteuning<br />
op het gebied van drinkwater, putwater, zwemwater of koeltor<strong>en</strong>water. Wij bied<strong>en</strong> voortaan één aanspreekpunt<br />
voor alle vraagstukk<strong>en</strong> op het vlak van waterkwaliteit <strong>en</strong> waterveiligheid, ook in relatie tot voedingsmiddel<strong>en</strong>. Ook<br />
kan de zorg voor legionellaprev<strong>en</strong>tie volledig, of in del<strong>en</strong>, aan Eurofins toevertrouwd word<strong>en</strong>.<br />
Ik b<strong>en</strong> blij dat de adviesdi<strong>en</strong>st<strong>en</strong> van mijn bedrijf met deze one-stop-shop nu word<strong>en</strong> beheerd door e<strong>en</strong> internationale<br />
partner, met bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> e<strong>en</strong> breder pakket aan analyses <strong>en</strong> di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Ondertuss<strong>en</strong> kan ik mij focuss<strong>en</strong> op<br />
keuringsactiviteit<strong>en</strong> voor drinkwater <strong>en</strong> rioleringsinstallaties. Mijn collega’s <strong>en</strong> ik houd<strong>en</strong> u graag op de hoogte! ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 17
THEMA SANITAIR<br />
Itho Daalderop verrijkt haar lange traditie<br />
altijd weer met vernieuw<strong>en</strong>de product<strong>en</strong>, om<br />
iedere<strong>en</strong> gezondheid <strong>en</strong> comfort te sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> duurzame <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinige manier.<br />
Energiezuinige boilers voorkom<strong>en</strong><br />
legionellagevaar<br />
Warm water is de bron van alle lev<strong>en</strong>. Ook van pot<strong>en</strong>tieel gevaarlijk lev<strong>en</strong> zoals de legionellabacterie, die legionellagriep <strong>en</strong> veteran<strong>en</strong>ziekte<br />
veroorzaakt. Als pionier in boilers besteedt Itho Daalderop uiteraard de nodige aandacht aan veiligheid. De binn<strong>en</strong>klimaatspecialist beschermt<br />
gebruikers efficiënt teg<strong>en</strong> legionellabesmetting. En dat op e<strong>en</strong> bijzonder <strong>en</strong>ergiezuinige manier.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld: Itho Daalderop<br />
Wat is legionella?<br />
Legionellabacteriën, meestal de Legionella<br />
pneumo philla, zijn de oorzaak van legionellose.<br />
Deze infectie ziekte tast de lucht weg<strong>en</strong> <strong>en</strong> de<br />
long<strong>en</strong> aan. Er bestaan twee variant<strong>en</strong>: de<br />
legionella griep <strong>en</strong> de veteran<strong>en</strong> ziekte. Deze<br />
laatste dankt haar naam aan haar ont dekking<br />
tijd<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> legionellose-uitbraak bij oud-strijders<br />
in Amerika in 1976.<br />
Meestal geeft legionellose e<strong>en</strong> paar dag<strong>en</strong><br />
milde griepachtige symptom<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> hoest,<br />
<strong>en</strong> g<strong>en</strong>eest de ziekte zonder behandeling. De<br />
veteran<strong>en</strong>ziekte kan echter evoluer<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
longontsteking, mogelijks met dodelijke afloop.<br />
Er bestaat ge<strong>en</strong> vaccin teg<strong>en</strong> legionellose, maar<br />
de ziekte is gelukkig goed behandelbaar met<br />
antibiotica. Natuurlijk is voorkom<strong>en</strong> altijd beter<br />
dan g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong> …<br />
Zo voorkom je legionellabesmetting<br />
De legionellabacterie leeft in zoet water <strong>en</strong> groeit<br />
bij temperatur<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> 20 <strong>en</strong> 50 °C, vooral<br />
als het water lang stilstaat. Je kan legionellose<br />
oplop<strong>en</strong> als je de bacterie inademt via aerosol<strong>en</strong>:<br />
minuscule waterdruppels die ontstaan bij verneveling,<br />
bij voorbeeld in e<strong>en</strong> douche, sauna,<br />
bubbelbad of bij gebruik van e<strong>en</strong> tuinslang,<br />
hogedrukreiniger of luchtbevochtiger.<br />
Je doodt de bacterie door water op te warm<strong>en</strong> tot<br />
55 °C of meer. Je kan ze ook wegspoel<strong>en</strong> met koud<br />
water. Volg deze tips om legionellabesmetting<br />
thuis te voorkom<strong>en</strong>:<br />
• Let erop dat het water in je boilervat altijd<br />
minst<strong>en</strong>s 55 °C is wanneer je het aftapt.<br />
• Laat je drinkwaterinstallatie <strong>en</strong> -leiding<strong>en</strong><br />
alle<strong>en</strong> aanpass<strong>en</strong> door e<strong>en</strong> vakman.<br />
18 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
SANITAIR THEMA<br />
• Als je langer dan e<strong>en</strong> week niet thuis was, laat<br />
dan bij je thuiskomst aan elke kraan 1 à 2<br />
minut<strong>en</strong> lang het water strom<strong>en</strong> <strong>en</strong> dompel je<br />
douchekop onder in koud water.<br />
• Reinig apparat<strong>en</strong> die water vernevel<strong>en</strong> of<br />
sproei<strong>en</strong> regelmatig <strong>en</strong> ververs na e<strong>en</strong> week<br />
stilstand het water dat erin zit.<br />
• Heb je e<strong>en</strong> zwembad, plaats dan e<strong>en</strong> filter die<br />
legionellabesmetting voorkomt.<br />
Energiezuinig legionella bestrijd<strong>en</strong><br />
Itho Daalderop ontwikkelt <strong>en</strong> produceert<br />
elektrische boilers sinds 1932, <strong>en</strong> al drie dec<strong>en</strong>nia<br />
lang boilervat<strong>en</strong> voor warmtepomp<strong>en</strong>. Als pionier<br />
in boilers <strong>en</strong> voorvechter van e<strong>en</strong> comfortabel,<br />
gezond <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinig binn<strong>en</strong>klimaat besteedt<br />
de fabrikant uiteraard de nodige aandacht aan<br />
legionellaprev<strong>en</strong>tie. Het eig<strong>en</strong> R&D-team van de<br />
onderneming zoekt hiervoor ook steeds verder<br />
naar de <strong>en</strong>ergiezuinigste methode. E<strong>en</strong> voorbeeld:<br />
In de meeste boilervat<strong>en</strong> op de markt zit e<strong>en</strong><br />
spiraal die de hele boiler opwarmt. Aangezi<strong>en</strong><br />
warm water stijgt, is de temperatuur onderin deze<br />
vat<strong>en</strong> altijd lager dan bov<strong>en</strong>aan. De temperatuur<br />
bov<strong>en</strong>in moet maar liefst 67 °C bedrag<strong>en</strong> om<br />
onderaan e<strong>en</strong> watertemperatuur van 55 °C te<br />
garander<strong>en</strong>, de temperatuur die vereist is om de<br />
legionellabacterie te dod<strong>en</strong>.<br />
De warmtepompboilervat<strong>en</strong> van Itho Daalderop<br />
daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> gepat<strong>en</strong>teerde<br />
technologie: injectie <strong>en</strong> aftapping gebeur<strong>en</strong> op<br />
meerdere lag<strong>en</strong>, gestuurd door s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> <strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s<br />
de behoefte. Het resultaat? In deze boilervat<strong>en</strong><br />
moet het water niet verwarmd word<strong>en</strong> tot 67 °C,<br />
maar slechts tot 55 °C om legionella te bestrijd<strong>en</strong>.<br />
En dat levert e<strong>en</strong> fikse <strong>en</strong>ergiebesparing op.<br />
‘In deze boilervat<strong>en</strong> moet het water niet<br />
verwarmd word<strong>en</strong> tot 67 °C, maar slechts<br />
tot 55 °C om legionella te bestrijd<strong>en</strong>’<br />
Gro<strong>en</strong>e <strong>en</strong>ergie in de strijd<br />
Itho Daalderop definieert al jaar <strong>en</strong> dag de<br />
marktstandaard op het gebied van boilers. De<br />
fabrikant lanceerde rec<strong>en</strong>t de revolutionaire Gre<strong>en</strong><br />
Energy Smartboiler. Net als zijn voorganger, de<br />
Smartboiler, beschikt dit nieuw warmwater toestel<br />
over zelfler<strong>en</strong>de technologie: de boiler past de<br />
opwarm tijd<strong>en</strong> aan de gebruikers gewoontes<br />
aan zodat hij niet nutteloos water opwarmt<br />
wanneer het niet gebruikt wordt. Dat levert e<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>ergie besparing van 10% op teg<strong>en</strong>over e<strong>en</strong><br />
klassieke elektrische boiler. Als de gebruiker e<strong>en</strong>s<br />
onverwachts warm water wil, zorgt de boostfunctie<br />
er instant voor.<br />
De Gre<strong>en</strong> Energy Smartboilers gaan bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
slim om met zonne- <strong>en</strong> wind<strong>en</strong>ergie. Ze<br />
communicer<strong>en</strong> met het <strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>et om te wet<strong>en</strong><br />
wanneer er over capaciteit aan gro<strong>en</strong>e <strong>en</strong>ergie<br />
is. Op dat mom<strong>en</strong>t b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong> ze de gro<strong>en</strong>e<br />
stroom overschott<strong>en</strong> om het water tuss<strong>en</strong>tijds<br />
op te warm<strong>en</strong> tot hoge temperatur<strong>en</strong>. Zo dod<strong>en</strong><br />
ze de legionella bacterie én drag<strong>en</strong> ze bij tot<br />
het balancer<strong>en</strong> van het <strong>en</strong>ergie net, e<strong>en</strong> van<br />
de grootste uitdaging<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> fossiel vrije<br />
toekomst met hernieuwbare <strong>en</strong>ergie.<br />
De Gre<strong>en</strong> Energy Smartboilers dod<strong>en</strong> de legionellabacterie én drag<strong>en</strong> bij tot het balancer<strong>en</strong> van het <strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>et<br />
Deze laatste productontwikkeling bewijst dat de<br />
fabrikant met e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> R&D-team sterk inzet<br />
op innovatie. Itho Daalderop verrijkt haar lange<br />
traditie altijd weer met vernieuw<strong>en</strong>de product<strong>en</strong>,<br />
om iedere<strong>en</strong> gezondheid <strong>en</strong> comfort te sch<strong>en</strong>k<strong>en</strong><br />
op e<strong>en</strong> duurzame <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinige manier. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 19
THEMA SANITAIR<br />
Onafhankelijke partner voor prev<strong>en</strong>tie<br />
<strong>en</strong> bestrijding van legionella<br />
Voorkom<strong>en</strong> is beter dan g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>. Zeker als het over legionella gaat. De bacterie vindt zijn gastheer via aerosol<strong>en</strong>, kleine waterdruppeltjes die<br />
ontstaan in beweg<strong>en</strong>d water. Logisch dus dat het voor zwembad<strong>en</strong> <strong>en</strong> (op<strong>en</strong>bare) douches extra uitdag<strong>en</strong>d is om deze ong<strong>en</strong>ode gast buit<strong>en</strong> te<br />
houd<strong>en</strong>. Aquadomo begeleidt zwembadbeheerders bij de prev<strong>en</strong>tie, controle <strong>en</strong> bestrijding.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Aquadomo<br />
In 1999 eiste de eerste legionella-uitbraak in<br />
Vlaander<strong>en</strong> 5 dod<strong>en</strong> in Kapell<strong>en</strong>. Kort nadi<strong>en</strong> – in<br />
2001 om precies te zijn – ont stond Aquadomo als afdeling<br />
van water beheers maatschappij FARYS. Hun<br />
missie? Derge lijke ramp<strong>en</strong> in de toe komst help<strong>en</strong><br />
voor kom<strong>en</strong>. Van daag doet Aquadomo meer dan<br />
<strong>en</strong>kel legionella bestrijding. Het blijft ev<strong>en</strong> wel de<br />
belang rijkste functie in hun dage lijks tak<strong>en</strong> pakket.<br />
Van advies <strong>en</strong> prev<strong>en</strong>tie tot waterbehandeling.<br />
Extra aandacht na COVID-19<br />
Door de geld<strong>en</strong>de coronamaatregel<strong>en</strong> zijn heel wat<br />
zwem- <strong>en</strong> sportcomplex<strong>en</strong> al lange tijd geslot<strong>en</strong>.<br />
Dat heeft e<strong>en</strong> impact op de waterkwaliteit in<br />
sanitaire installaties. Legionella-expert Xavier<br />
De Wintere van Aquadomo legt uit: “Stilstaand<br />
water in de leiding<strong>en</strong> kan onder andere lood,<br />
koper, ijzer <strong>en</strong> zink opnem<strong>en</strong>. Tegelijk vormt zich<br />
aan de binn<strong>en</strong>kant van de leiding<strong>en</strong> e<strong>en</strong> biofilm,<br />
waar microbes zoals de legionellabacterie zich<br />
graag nestel<strong>en</strong>. Bij de heropstart is het daarom<br />
belangrijk het water te ververs<strong>en</strong> <strong>en</strong> de kwaliteit<br />
ervan nog nauwgezetter te monitor<strong>en</strong>.”<br />
‘Legionellabeheer in<br />
alle e<strong>en</strong>voud’<br />
Als proactieve partner maakt Aquadomo zijn<br />
klant<strong>en</strong> nu al att<strong>en</strong>t op deze uitdaging <strong>en</strong> vraagt<br />
om staalnames tijdig in te plann<strong>en</strong>. Het duurt<br />
namelijk e<strong>en</strong> tweetal wek<strong>en</strong> voor de resultat<strong>en</strong><br />
bek<strong>en</strong>d zijn. “Het grote voordeel: we gev<strong>en</strong> niet<br />
alle<strong>en</strong> aan wanneer er e<strong>en</strong> probleem is, we<br />
kom<strong>en</strong> ook mete<strong>en</strong> met de nodige oplossing. We<br />
voer<strong>en</strong> thermische <strong>en</strong> chemische desinfecties uit,<br />
respectievelijk om de legionellabacterie te dod<strong>en</strong><br />
of om mete<strong>en</strong> ook de biofilm te verwijder<strong>en</strong>.”<br />
Rec<strong>en</strong>t voegde Aquadomo e<strong>en</strong> online platform toe aan de di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing.<br />
Veilige tijdelijke oplossing<br />
Tijd<strong>en</strong>s de desinfectie zijn de waterinstallaties<br />
tijdelijk niet bruikbaar. Soms komt dat erg<br />
20 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
SANITAIR THEMA<br />
ongeleg<strong>en</strong>. Voor die gevall<strong>en</strong> heeft Aquadomo<br />
legionellafilters. Door die aan de eindtappunt<strong>en</strong>,<br />
zoals douches, te plaats<strong>en</strong>, is het water veilig<br />
bruik baar voor de zwembadbezoekers. E<strong>en</strong> tijdelijke<br />
oplossing, die ev<strong>en</strong>wel erg praktisch voor de<br />
dag komt. Wanneer de zwemmers zich nog ev<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> afspoel<strong>en</strong> bijvoorbeeld, zonder risico op<br />
het inadem<strong>en</strong> van schadelijke aerosol<strong>en</strong>.<br />
De membraanfilters met e<strong>en</strong> poriegrootte van<br />
0,15 µm houd<strong>en</strong> de legionellabacterie teg<strong>en</strong><br />
zonder al te veel druk weg te nem<strong>en</strong>. Ze filter<strong>en</strong><br />
ongeveer 5.000 liter water <strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong>voudig<br />
vervangbaar. Hun discreet design in chroom <strong>en</strong><br />
wit valt bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> niet op. Ge<strong>en</strong> perman<strong>en</strong>te<br />
oplossing, wel e<strong>en</strong> handige manier om in alle<br />
veiligheid e<strong>en</strong> periode te overbrugg<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong><br />
grondige desinfectie kan plaatsvind<strong>en</strong>.<br />
‘Via de digitale weg krijgt iedere<strong>en</strong> per e-mail<br />
melding van wanneer hij of zij wat moet do<strong>en</strong>. De<br />
beheersmaatregel<strong>en</strong>, analyseverslag<strong>en</strong>, foto’s, plann<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> kom<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> in de cloud terecht.’<br />
Als proactieve partner maakt Aquadomo zijn klant<strong>en</strong> nu al att<strong>en</strong>t op het<br />
risico van legionella <strong>en</strong> vraagt om staalnames tijdig in te plann<strong>en</strong>.<br />
Handige app voor<br />
controle <strong>en</strong> analyse<br />
Rec<strong>en</strong>t voegde Aquadomo e<strong>en</strong> online platform<br />
toe aan de di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing. Dat maakt de regelmatige<br />
controles <strong>en</strong> vooral de registratie <strong>en</strong><br />
communicatie hiervan e<strong>en</strong> pak e<strong>en</strong>voudiger.<br />
“Uiteraard nem<strong>en</strong> wij de controles, stal<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
opvolging met plezier voor onze rek<strong>en</strong>ing. Deze<br />
app heeft onze eig<strong>en</strong> workflow aanzi<strong>en</strong>lijk<br />
verbeterd. Wie dit liever in eig<strong>en</strong> beheer doet,<br />
kan dezelfde app gebruik<strong>en</strong>. Het systeem wijst<br />
zichzelf uit. Het maakt komaf met de rompslomp<br />
van vroeger: papier<strong>en</strong> logboek<strong>en</strong> bijhoud<strong>en</strong>,<br />
uitzoekwerk, het beheer opvolg<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo meer”,<br />
zegt Xavier nog. “Via de digitale weg krijgt<br />
iedere<strong>en</strong> per e-mail melding van wanneer hij<br />
of zij wat moet do<strong>en</strong>. De beheersmaatregel<strong>en</strong>,<br />
analyseverslag<strong>en</strong>, foto’s, plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> tek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> in de cloud terecht. Ge<strong>en</strong> zoekwerk<br />
meer tuss<strong>en</strong> papier<strong>en</strong> <strong>en</strong> altijd wettelijk in orde.<br />
Zo e<strong>en</strong>voudig kan legionellabeheer zijn.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 21
LANCERINGS-<br />
ACTIE<br />
01.04.<strong>2021</strong> - 30.08.<strong>2021</strong><br />
Stay cool met het<br />
nieuwe gamma Boschairconditioners!<br />
Lanceringsactie<br />
Refroidissem<strong>en</strong>t<br />
A ++ + → D<br />
Chauffage<br />
A ++ + → D<br />
50% korting op de inbedrijfstelling bij<br />
aankoop van e<strong>en</strong> Bosch-airconditioner<br />
www.bosch-climate.be<br />
*Deze actie loopt van 01/04/<strong>2021</strong> t.e.m. 30/08/<strong>2021</strong> bij de inbedrijfstelling van e<strong>en</strong> Bosch-airconditioner (type Climate 3000i, Climate 5000i, Climate 5000 MS of Climate 5000 RAC)<br />
door Bosch Climate Service. De korting is uitsluit<strong>en</strong>d bestemd voor erk<strong>en</strong>de installateurs. Niet cumuleerbaar met andere acties.<br />
Vraag je inbedrijfstelling door Bosch Climate Service aan via 015/46 57 00 of via service.planning@be.bosch.com.
SANITAIR THEMA<br />
ZO GEEF JE LEGIONELLA<br />
GEEN KANS<br />
‘Stilstaand water in leiding<strong>en</strong> moet<br />
te all<strong>en</strong> tijde vermed<strong>en</strong> word<strong>en</strong>.’<br />
Als water te lang in leiding<strong>en</strong> blijft staan, verhoogt de kans op legionella. Dit kan leid<strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> ernstige longontsteking, g<strong>en</strong>aamd ‘veteran<strong>en</strong>ziekte’.<br />
Hou daarom de temperatuur van koud water onder controle door de leiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> aftappunt<strong>en</strong> regelmatig <strong>en</strong> onder voldo<strong>en</strong>de druk te spoel<strong>en</strong>.<br />
SCHELL ontwikkelt <strong>en</strong> produceert hoogwaardige kran<strong>en</strong> voor douches, wastafels <strong>en</strong> toilett<strong>en</strong>. Met het SWS-watermanagem<strong>en</strong>tsysteem word<strong>en</strong><br />
alle elektronische kran<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gebouw gekoppeld <strong>en</strong> aangestuurd, zodat ze tijdig onbemand gespoeld word<strong>en</strong>.<br />
Tekst Johan Debaere, Filip Van der Elst | Beeld SCHELL<br />
Bacteriën bestaan net zolang als de m<strong>en</strong>sheid,<br />
maar legionella’s k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> we nog niet zo heel<br />
lang. Het zijn bacteriën die bijna altijd in kleine<br />
hoeveelhed<strong>en</strong> in water aanwezig zijn. Als de<br />
conc<strong>en</strong>tratie ervan beperkt blijft, is er ge<strong>en</strong> vuiltje<br />
aan de lucht. Maar bij e<strong>en</strong> hoge conc<strong>en</strong>tratie<br />
schuilt het gevaar om de hoek. Als we die bacteriën<br />
dan bijvoorbeeld bij het douch<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> met<br />
aerosol inadem<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> ze de zog<strong>en</strong>aamde<br />
veteran<strong>en</strong>ziekte, e<strong>en</strong> vorm van legionellose,<br />
veroorzak<strong>en</strong>. Dat is e<strong>en</strong> ernstige longontsteking,<br />
die gek<strong>en</strong>merkt wordt door symptom<strong>en</strong> als<br />
hoest<strong>en</strong>, spierpijn, koorts, kortademigheid <strong>en</strong><br />
hoofdpijn. Eén op ti<strong>en</strong> overleeft de infectie niet. “In<br />
sommige gevall<strong>en</strong> sterv<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> aan deze relatief<br />
jonge zieke nog vooraleer de dokter e<strong>en</strong> juiste<br />
diagnose kan stell<strong>en</strong>. Het komt er dan ook op aan<br />
om bij ev<strong>en</strong>tuele symptom<strong>en</strong> van longontsteking<br />
<strong>en</strong> mogelijke blootstelling aan legionella zo snel<br />
mogelijk e<strong>en</strong> dokter te raadpleg<strong>en</strong>,” vertelt Dr.<br />
Peter Ar<strong>en</strong>s, de ger<strong>en</strong>ommeerde hygiënespecialist<br />
<strong>en</strong> expert op het vlak van legionella, die bij SCHELL<br />
aan het hoofd staat van het productmanagem<strong>en</strong>t.<br />
“Uit studies blijkt dat veteran<strong>en</strong>ziekte het vaakst<br />
voorkomt bij mann<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat het aantal ev<strong>en</strong>redig<br />
met de leeftijd to<strong>en</strong>eemt. Alhoewel er steeds<br />
meer techniek<strong>en</strong> bestaan om de groei van de<br />
bacteriën te voorkom<strong>en</strong>, blijv<strong>en</strong> de cijfers in heel<br />
Europa to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>. Het is dan ook belangrijk om de<br />
controles nog verder op te voer<strong>en</strong>.”<br />
Zomermaand<strong>en</strong><br />
In welke omstandighed<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> de legionellabacteriën<br />
zich verm<strong>en</strong>ig vuldig<strong>en</strong>? Door de jar<strong>en</strong><br />
he<strong>en</strong> is duidelijk geword<strong>en</strong> dat stilstaand water in<br />
leiding<strong>en</strong>, bijvoorbeeld tijd<strong>en</strong>s vakantieperiodes<br />
<strong>en</strong> rec<strong>en</strong>t ook tijd<strong>en</strong>s de lockdown door covid-19,<br />
ervoor zorgt dat de bacteriën zich in het drinkwater<br />
overmatig verm<strong>en</strong>igvuldig<strong>en</strong>. Kran<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in die<br />
periodes onvoldo<strong>en</strong>de gebruikt <strong>en</strong> ook het debiet is<br />
ontoereik<strong>en</strong>d, omdat er niet g<strong>en</strong>oeg water door de<br />
leiding<strong>en</strong> stroomt. Het wordt pas echt alarmer<strong>en</strong>d<br />
tijd<strong>en</strong>s de warmere zomermaand<strong>en</strong>. Als er dan niet<br />
g<strong>en</strong>oeg gespoeld wordt, kan het koude water in de<br />
leiding<strong>en</strong> te warm word<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo e<strong>en</strong> broeihaard<br />
voor gevaarlijke bacteriën word<strong>en</strong>. ❯<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 23
MAANDAG 14:53<br />
U COMBINEERT<br />
OOK SERVICE<br />
EN EXPERTISE?<br />
Dirk Maes<br />
Dag mr. De Smet, ik b<strong>en</strong> klant van uw<br />
verwarmings bedrijf <strong>en</strong> ik heb e<strong>en</strong> vraag voor u.<br />
Piet De Smet<br />
Hoe kan ik u help<strong>en</strong>?<br />
Dirk Maes<br />
We will<strong>en</strong> onze mazoutketel vervang<strong>en</strong> <strong>en</strong> zoek<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinige oplossing.<br />
Piet De Smet<br />
Ik bespreek het graag met jullie. Wanneer<br />
past het?<br />
VRAAG<br />
DAN HET<br />
MAZOUTEXPERT-<br />
LA<strong>BE</strong>L AAN<br />
https://pro.informazout.be/nl/mazoutexpert<br />
Het MazoutExpert-label, dat is…<br />
E<strong>en</strong> garantie voor kwaliteit<br />
• Uw vakk<strong>en</strong>nis is uw trots<br />
• U <strong>en</strong>gageert zich om de beste service te bied<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> gratis label<br />
• Uw ervaring <strong>en</strong> deskundigheid word<strong>en</strong> in de verf gezet<br />
• E<strong>en</strong> erk<strong>en</strong>ning van uw uitmunt<strong>en</strong>de klant<strong>en</strong>service<br />
E<strong>en</strong> betere visibiliteit<br />
• Imago versterk<strong>en</strong>d<br />
• Klant<strong>en</strong> vind<strong>en</strong> gemakkelijk de weg naar u dankzij<br />
de adress<strong>en</strong>gids op www.informazout.be
SANITAIR THEMA<br />
‘Via e<strong>en</strong> watermanagem<strong>en</strong>tsysteem kunn<strong>en</strong><br />
alle verbond<strong>en</strong> aftappunt<strong>en</strong> gelijktijdig <strong>en</strong>/of<br />
in groep<strong>en</strong> gespoeld word<strong>en</strong>’<br />
“We moet<strong>en</strong> ervoor zorg<strong>en</strong> dat drinkwaterinstallaties<br />
zo ontwikkeld <strong>en</strong> geïnstalleerd zijn, dat<br />
het water er niet kan blijv<strong>en</strong> stilstaan. Daarvoor<br />
moet<strong>en</strong> ze wekelijks gespoeld word<strong>en</strong>. Het is<br />
ook aangerad<strong>en</strong> om drinkwater leiding<strong>en</strong> niet<br />
in vloer<strong>en</strong> met vloerverwarming te integrer<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> de koud- <strong>en</strong> warmwaterleiding<strong>en</strong> van elkaar<br />
te scheid<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> goede voorbereiding bij het<br />
ontwerp van gebouw<strong>en</strong> zal ertoe leid<strong>en</strong> dat koud<br />
water ook altijd koud blijft.”<br />
Legionella vereist heel wat aandacht <strong>en</strong> voorzichtigheid,<br />
niet in het minst van de installateurs. En<br />
daar schelt soms nog het scho<strong>en</strong>tje, zegt Ar<strong>en</strong>s.<br />
“Sommige installateurs zijn zich te weinig bewust<br />
van de risico’s. M<strong>en</strong> besteedt al te vaak <strong>en</strong>kel<br />
aandacht aan de warmwaterleiding<strong>en</strong>, terwijl het<br />
gevaar net hoofdzakelijk in de koudwaterleiding<strong>en</strong><br />
schuilt. Indi<strong>en</strong> de koudwaterleiding niet geïsoleerd<br />
is, dicht bij e<strong>en</strong> warmtebron ligt of in e<strong>en</strong> warme<br />
schacht zit, kan het water in de leiding bov<strong>en</strong><br />
25°C kom<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat resulteert in aangroei van<br />
legionella.” SCHELL vindt het dan ook belangrijk<br />
om installateurs zo goed mogelijk te adviser<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong>. “Vraag raad voor je aan de<br />
installatie begint. Mits e<strong>en</strong> kleine meerkost <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
inv<strong>en</strong>tieve m<strong>en</strong>taliteit zijn kan je reeds veel kwaad<br />
voorkom<strong>en</strong>”, adviseert Ar<strong>en</strong>s.<br />
Om de drie dag<strong>en</strong><br />
Om de conc<strong>en</strong>tratie van bacteriën onder controle<br />
te houd<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> alle leiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> aftappunt<strong>en</strong><br />
om de drie dag<strong>en</strong> volledig gespoeld word<strong>en</strong>.<br />
Het is ook beter om de verschill<strong>en</strong>de armatur<strong>en</strong><br />
tegelijk te spoel<strong>en</strong>, want dan is de volumestroom<br />
in de leiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> system<strong>en</strong> ook hoger. Hoe<br />
frequ<strong>en</strong>ter dat gebeurt, hoe efficiënter we<br />
bacteriën kunn<strong>en</strong> verminder<strong>en</strong>.<br />
SCHELL ontwikkelt <strong>en</strong> produceert geautomatiseerde<br />
armatur<strong>en</strong> voor wastafels, douches <strong>en</strong><br />
toilett<strong>en</strong>, die ideaal geschikt zijn voor toepassing<br />
in dergelijke toepassing<strong>en</strong>, waar veelvuldig<br />
gebruik <strong>en</strong> e<strong>en</strong> int<strong>en</strong>sieve werking vereist zijn.<br />
“We werk<strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>d met material<strong>en</strong> die voor<br />
drinkwater geschikt zijn <strong>en</strong> de kwaliteit van het<br />
water niet aantast<strong>en</strong>. Onze infrarood-gestuurde<br />
kran<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> gladde, afgeronde rand<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
oppervlakk<strong>en</strong> die gemakkelijk te reinig<strong>en</strong> zijn <strong>en</strong><br />
waaraan bacteriën <strong>en</strong> vuil zich amper kunn<strong>en</strong><br />
hecht<strong>en</strong>”, legt Dirk Vand<strong>en</strong> Breede, managing<br />
director SCHELL Belgium, uit. “Thermische desinfectie<br />
zorgt voor het ontsmett<strong>en</strong> van het hele<br />
systeem, met inbegrip van alle afnamekran<strong>en</strong>.<br />
Om te belett<strong>en</strong> dat er water in de leiding<strong>en</strong> blijft<br />
stilstaan <strong>en</strong> er ziektekiem<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ontstaan,<br />
word<strong>en</strong> onze elektronisch gestuurde kran<strong>en</strong><br />
Peter Ar<strong>en</strong>s, hygiënespecialist bij SCHELL.<br />
24 uur na het laatste gebruik gedur<strong>en</strong>de ca. dertig<br />
second<strong>en</strong> gespoeld. Op deze manier wordt er tot<br />
aan de staalbreker of hoofddouche gespoeld <strong>en</strong><br />
wordt dus het water in het volledige leidingtraject<br />
ververst. Voor kleinere installaties kan ev<strong>en</strong>tueel<br />
e<strong>en</strong> bluetooth module geïntegreerd word<strong>en</strong>, die<br />
meerdere programmeringsmogelijkhed<strong>en</strong> biedt <strong>en</strong><br />
de gebruiker toelaat om e<strong>en</strong> logboek per kraan<br />
bij te houd<strong>en</strong>.”<br />
Met het SWS-watermanagem<strong>en</strong>tsysteem van SCHELL kunn<strong>en</strong> alle elektronische<br />
kran<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gebouw gekoppeld <strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal aangestuurd word<strong>en</strong>.<br />
Vand<strong>en</strong> Breede gaat verder: “Legionella wil<br />
je liever voorkom<strong>en</strong> dan g<strong>en</strong>ez<strong>en</strong>, want dan<br />
moet je faciliteit dicht <strong>en</strong> moet alles chemisch<br />
of thermisch gereinigd word<strong>en</strong>. Daarom is<br />
het verstandig om de m<strong>en</strong>selijke activiteit te<br />
beperk<strong>en</strong> <strong>en</strong> het systeem regelmatig zelf voor<br />
de waterverversing te lat<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong>. Met het<br />
SWS-watermanagem<strong>en</strong>tsysteem van SCHELL<br />
kunn<strong>en</strong> alle elektronische kran<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> gebouw<br />
gekoppeld <strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal aangestuurd word<strong>en</strong>.<br />
Op die manier kunn<strong>en</strong> stagnatiespoeling<strong>en</strong><br />
geprogrammeerd word<strong>en</strong> <strong>en</strong> houdt het systeem<br />
e<strong>en</strong> logboek voor het prev<strong>en</strong>tieplan bij. Alle<br />
verbond<strong>en</strong> aftappunt<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> gelijktijdig <strong>en</strong>/<br />
of in groep<strong>en</strong> geop<strong>en</strong>d word<strong>en</strong>, om voldo<strong>en</strong>de<br />
doorstroming te creër<strong>en</strong>. Legionella’s <strong>en</strong> andere<br />
bacteriën krijg<strong>en</strong> dan ge<strong>en</strong> kans.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 25
THEMA SANITAIR<br />
NIEUWE JULES BORDET INSTITUUT<br />
IS TOON<strong>BE</strong>ELD VAN HYGIËNE<br />
Het nieuwe Jules Bordet Instituut is e<strong>en</strong> parallellepipedum van 9 verdieping<strong>en</strong> <strong>en</strong> 80.000 m²,<br />
gestructureerd rond e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale as die alle verticale circulatiesystem<strong>en</strong> bedi<strong>en</strong>t.<br />
Het Jules Bordet Instituut verhuist binn<strong>en</strong>kort naar e<strong>en</strong> gloednieuw gebouw in Anderlecht. Scre<strong>en</strong>ing, klinische zorg, onderzoek <strong>en</strong> onderwijs,<br />
dit op<strong>en</strong>bare universitaire ziek<strong>en</strong>huis is e<strong>en</strong> refer<strong>en</strong>tiec<strong>en</strong>trum in Europa in de strijd teg<strong>en</strong> kanker. Meer dan in <strong>en</strong>ig ander ziek<strong>en</strong>huis werd<br />
aandacht besteed aan hygiëne, met name voor de waterinstallaties. DELABIE heeft product<strong>en</strong> <strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong> geleverd die e<strong>en</strong> hoge mate van<br />
veiligheid op dit gebied garander<strong>en</strong>.<br />
Tekst Michel Charlier | Beeld Marc Detiffe & Delabie<br />
Het Jules Bordet Instituut, dat al 70 jaar in hetzelfde<br />
gebouw is gehuisvest, verhuist binn<strong>en</strong>kort<br />
naar e<strong>en</strong> gloednieuw gebouw. “Onze huidige<br />
gebouw<strong>en</strong> zijn totaal ongeschikt”, erk<strong>en</strong>t Frédéric<br />
Coteur, directeur infrastructuur van het instituut<br />
<strong>en</strong> projectleider voor deze nieuwe locatie. “Dit<br />
nieuwe gebouw zal ons in staat stell<strong>en</strong> onze<br />
ambities op het gebied van onderzoek, onderwijs<br />
<strong>en</strong> patiënt<strong>en</strong>zorg verder te ontwikkel<strong>en</strong>, met alle<br />
nieuwe technologieën die nu beschikbaar zijn, om<br />
de best mogelijke zorg te kunn<strong>en</strong> bied<strong>en</strong>.”<br />
Welzijn van patiënt<strong>en</strong> <strong>en</strong> personeel<br />
Het nieuwe Jules Bordet Instituut is e<strong>en</strong> parallellepipedum<br />
van 9 verdieping<strong>en</strong> <strong>en</strong> 80.000 m²,<br />
gestructu reerd rond e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale as die alle<br />
verticale circulatiesystem<strong>en</strong> bedi<strong>en</strong>t. Frédéric<br />
Coteur: “De zorg voor de patiënt<strong>en</strong> bij Bordet is<br />
veelomvatt<strong>en</strong>d <strong>en</strong> multidisciplinair. De vorm <strong>en</strong> de<br />
indeling van dit gebouw weerspiegel<strong>en</strong> onze w<strong>en</strong>s<br />
om op e<strong>en</strong> geïntegreerde manier te werk<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
niet met e<strong>en</strong> versnippering van gespecialiseerde<br />
di<strong>en</strong>st<strong>en</strong>. Bij de bouw van e<strong>en</strong> ziek<strong>en</strong>huis staat de<br />
patiënt natuurlijk op de eerste plaats, maar het<br />
welzijn van deze patiënt hangt sam<strong>en</strong> met het feit<br />
dat de teams e<strong>en</strong> goed instrum<strong>en</strong>t hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong> er<br />
met plezier werk<strong>en</strong>.” De indeling van het gebouw<br />
zal de zorgpad<strong>en</strong> van patiënt<strong>en</strong> <strong>en</strong> verpleg<strong>en</strong>d<br />
personeel optimaliser<strong>en</strong> (het zog<strong>en</strong>aamde 'aantal<br />
dagelijkse stapp<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> verpleger'). Ook<br />
de strakke architectuur van het gebouw <strong>en</strong> de<br />
gebruikte material<strong>en</strong> drag<strong>en</strong> bij tot de kalme <strong>en</strong><br />
vredige sfeer van het gebouw.<br />
To<strong>en</strong>em<strong>en</strong>d belang van hygiëne<br />
Het nieuwe gebouw moet uiteraard voldo<strong>en</strong><br />
aan alle criteria <strong>en</strong> kwaliteitsnorm<strong>en</strong>, met<br />
name op het gebied van de veiligheid <strong>en</strong> de<br />
gezondheid van de patiënt<strong>en</strong>. “Dit is hier bijzonder<br />
belangrijk”, zegt Frédéric Coteur, “aangezi<strong>en</strong><br />
wij e<strong>en</strong> speciale hematologie-activiteit<br />
hebb<strong>en</strong> waarbij patiënt<strong>en</strong> hematopoietische<br />
celtransplantaties krijg<strong>en</strong>, e<strong>en</strong> behandeling die<br />
hun immuunafweer verzwakt. Natuurlijk hebb<strong>en</strong><br />
we specifieke ruimt<strong>en</strong> met positieve luchtdruk,<br />
gecontroleerde luchtdeeltjes, geclassificeerde<br />
ruimt<strong>en</strong>, ISO 5-ruimt<strong>en</strong>. Maar één elem<strong>en</strong>t wordt<br />
vaak minder gecontroleerd: de hydraulische<br />
netwerk<strong>en</strong>. Legionellose wordt g<strong>en</strong>oemd, maar<br />
het is niet het <strong>en</strong>ige gevaar. Deze netwerk<strong>en</strong> zijn<br />
elem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die in het gebouw zijn geïntegreerd:<br />
ingrijp<strong>en</strong> in geval van e<strong>en</strong> probleem is zeer<br />
complex <strong>en</strong> de actiemiddel<strong>en</strong> zijn beperkt <strong>en</strong><br />
moeilijk uitvoerbaar.”<br />
26 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
SANITAIR THEMA<br />
‘Specifieke aandacht voor de hydraulische<br />
netwerk<strong>en</strong> vanaf de ontwerpfase van het<br />
gebouw is van het grootste belang’<br />
Proactieve sam<strong>en</strong>werking<br />
“Specifieke aandacht voor de hydraulische<br />
netwerk<strong>en</strong> vanaf de ontwerpfase van het gebouw<br />
is daarom van het grootste belang”, aldus de<br />
directeur infrastructuur. DELABIE haalde de<br />
overheidsopdracht binn<strong>en</strong> voor de kran<strong>en</strong> van het<br />
instituut (m<strong>en</strong>gkran<strong>en</strong>, thermostatische douches<br />
<strong>en</strong> toiletspoelers). De sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong><br />
DELABIE <strong>en</strong> het Jules Bordet Instituut is in de<br />
loop der jar<strong>en</strong>, tot volle tevred<strong>en</strong>heid van Frédéric<br />
Coteur, opgebouwd: “Er is e<strong>en</strong> regelmatige<br />
uitwisseling van k<strong>en</strong>nis <strong>en</strong> knowhow tuss<strong>en</strong> ons.<br />
Dit laat ons toe om aandacht te bested<strong>en</strong> aan<br />
bepaalde punt<strong>en</strong> die niet onmiddellijk voor de<br />
hand ligg<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> ziek<strong>en</strong>huisoperator, maar<br />
die DELABIE op de voorgrond plaatst.”<br />
“Ik hoor al te vaak van sommige bouwbedrijv<strong>en</strong><br />
dat e<strong>en</strong> ziek<strong>en</strong>huis e<strong>en</strong> beetje op e<strong>en</strong> hotel lijkt<br />
<strong>en</strong> dat de sanitaire uitrusting die er geïnstalleerd<br />
kan word<strong>en</strong> vergelijkbaar is” voegt Thomas<br />
Bottemanne, Business Developm<strong>en</strong>t Manager<br />
bij DELABIE, eraan toe. “Dit is volstrekt onwaar<br />
<strong>en</strong> gelukkig zijn de echte professionals in de<br />
zorgsector zich hiervan bewust. DELABIE werd<br />
voor dit project gekoz<strong>en</strong> omdat wij aan alle eis<strong>en</strong><br />
van de klant, de architect<strong>en</strong> <strong>en</strong> het studiebureau<br />
kond<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong> op het gebied van hygiëne,<br />
veiligheid <strong>en</strong> onderhoudsgemak van de kran<strong>en</strong>,<br />
de accessoires <strong>en</strong> het spoelsysteem van de<br />
toilett<strong>en</strong>. Het is ook belangrijk de installateur niet<br />
te verget<strong>en</strong>, die gerustgesteld is te kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong><br />
met e<strong>en</strong> bedrijf dat actief is op de Belgische<br />
markt. T<strong>en</strong>slotte mak<strong>en</strong> wij er e<strong>en</strong> erezaak van<br />
om tijd<strong>en</strong>s het hele bouwproject aanwezig te<br />
zijn om technische ondersteuning te bied<strong>en</strong> bij<br />
In Anderlecht werd<strong>en</strong> meer dan 500 TEMPOFIX 3 voorwandsystem<strong>en</strong> met<br />
TEMPOFLUX 2 zelfsluit<strong>en</strong>de toiletkran<strong>en</strong> met directe spoeling geïnstalleerd.<br />
de installatie van de product<strong>en</strong>, maar ook na<br />
de oplevering van het gebouw om de garantie<br />
te waarborg<strong>en</strong>.”<br />
Totaal geschikte product<strong>en</strong><br />
In Anderlecht werd<strong>en</strong> meer dan 500 TEMPOFIX<br />
3 voor wand system<strong>en</strong> met TEMPOFLUX 2 zelfsluit<strong>en</strong>de<br />
toilet kran<strong>en</strong> met directe spoeling<br />
geïnstalleerd. Thomas Bottemanne: “Toiletsystem<strong>en</strong><br />
met reservoir zijn ongeschikt voor int<strong>en</strong>sief gebruik<br />
<strong>en</strong> zijn e<strong>en</strong> terugker<strong>en</strong>de bron van problem<strong>en</strong> in<br />
zorginstelling<strong>en</strong>. Ze zijn gevoelig voor kalkaanslag,<br />
werk<strong>en</strong> de verspreiding van bacteriën in de hand<br />
<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong> e<strong>en</strong> perman<strong>en</strong>t risico op lekk<strong>en</strong> bij<br />
gebruik in publieke gebouw<strong>en</strong>. De vele voordel<strong>en</strong><br />
van het toiletsysteem met directe spoeling mak<strong>en</strong><br />
het product snel economischer. De toiletkraan<br />
met directe spoeling, die speciaal werd ontwikkeld<br />
voor gebruik in op<strong>en</strong>bare ruimt<strong>en</strong> <strong>en</strong> aangepast<br />
is aan de nieuwe voorschrift<strong>en</strong>, biedt de beste<br />
kwaliteit/lev<strong>en</strong>sduur/prijsverhouding voor dit<br />
soort omgeving<strong>en</strong>.”<br />
DELABIE leverde ook 740 mechanische<br />
SECURITHERM BIOSAFE kran<strong>en</strong>, de eerste wastafelkraan<br />
zonder uitloop die beantwoordt<br />
aan alle eis<strong>en</strong> van de patiënt<strong>en</strong> <strong>en</strong> bewoners<br />
in zorginstelling<strong>en</strong>: comfort, totale veiligheid,<br />
hygiëne <strong>en</strong> controle op de bacteriegroei. Volg<strong>en</strong>s<br />
Thomas Bottemanne “vermindert het unieke<br />
ontwerp van deze m<strong>en</strong>gkraan de hoeveelheid<br />
water in het lichaam tot 85 %, waardoor de<br />
verspreiding van bacteriën wordt beperkt.<br />
Gecombineerd met kleinere waterdoorgang<strong>en</strong><br />
maakt dit e<strong>en</strong> hogere watercirculatiesnelheid<br />
mogelijk <strong>en</strong> dus e<strong>en</strong> betere beheersing van de<br />
TEMPOFIX 3 voorwandsystem<strong>en</strong> met TEMPOFLUX<br />
2 zelfsluit<strong>en</strong>de toiletkran<strong>en</strong> met directe<br />
spoeling: snelle installatie, vere<strong>en</strong>voudigd<br />
onderhoud, optimale hygiëne <strong>en</strong> waterbesparing<br />
sam<strong>en</strong>gebracht in één product!<br />
biofilm. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> heeft hij ge<strong>en</strong> uitloop: de<br />
BIOSAFE-kraanuitgang is rechtstreeks in het<br />
kraanhuis geïntegreerd. De gladde binn<strong>en</strong>zijde<br />
van deze uitgang is gemaakt van Hostaform ® ,<br />
zodat onzuiverhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> kalk zich niet kunn<strong>en</strong><br />
vasthecht<strong>en</strong> <strong>en</strong> bacteriën <strong>en</strong> watergedrag<strong>en</strong><br />
ziektekiem<strong>en</strong> zich niet kunn<strong>en</strong> verspreid<strong>en</strong>.”<br />
Voor de douches t<strong>en</strong> slotte werd gekoz<strong>en</strong> voor<br />
157 SECURITHERM Securitouch thermostatische<br />
m<strong>en</strong>g kran<strong>en</strong>, uit gerust met Securitouch antiverbrandings<br />
isolatie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> dubbele temperatuurbegr<strong>en</strong>zing<br />
(eerste ontgr<strong>en</strong>delbaar bij 38°C,<br />
tweede vergr<strong>en</strong>deld bij 41°C) <strong>en</strong> dus perfect<br />
aangepast aan de eis<strong>en</strong> van de ziek<strong>en</strong>huiz<strong>en</strong>.<br />
DELABIE biedt e<strong>en</strong> brede waaier van product<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> oplossing<strong>en</strong> die perfect zijn aangepast aan<br />
de behoeft<strong>en</strong> van de ver schill<strong>en</strong>de afdeling<strong>en</strong><br />
binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> zorg instelling: op<strong>en</strong>bare toilett<strong>en</strong> voor<br />
bezoekers, bad kamers voor patiënt<strong>en</strong>, hygiënepost<strong>en</strong><br />
voor verpleg<strong>en</strong>d personeel of operatiezal<strong>en</strong>.<br />
In elke afdeling van het Jules Bordetinstituut<br />
bestond<strong>en</strong> er specifieke vereist<strong>en</strong> waarop<br />
DELABIE e<strong>en</strong> pass<strong>en</strong>d antwoord kon gev<strong>en</strong>. ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 27
THEMA SANITAIR<br />
Viega’s nieuwe elektronische bedi<strong>en</strong>ingsplaat voor toilett<strong>en</strong>,<br />
met e<strong>en</strong> volledig contactloze spoeloplossing.<br />
Badkamerspecialist beloond voor<br />
innovatief voorwandsysteem<br />
Het Prevista-voorwandsysteem van Viega telt door zijn flexibiliteit <strong>en</strong> snelle, e<strong>en</strong>voudige installatie steeds meer fans onder de vaklui.<br />
Gebruikers waarder<strong>en</strong> dan weer vooral de waterbesparing, het gebruiksgemak <strong>en</strong> de hygiëne. Kortom, Prevista legt de lat hoog. Zo hoog<br />
zelfs, dat de Viega-innovatie e<strong>en</strong> 4-sterr<strong>en</strong> WELL-label kreeg voor huishoudelijk gebruik <strong>en</strong> 6 sterr<strong>en</strong> voor op<strong>en</strong>bare toilett<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> primeur in<br />
de geschied<strong>en</strong>is van het label.<br />
Tekst Viega, Filip Van der Elst | Beeld Viega<br />
Viega ontwikkelde Prevista in nauwe sam<strong>en</strong>werking met installateurs,<br />
studiebureaus <strong>en</strong> architect<strong>en</strong>. Het Prevista-systeem is gebaseerd op e<strong>en</strong><br />
modulaire platformstrategie die het aantal onderdel<strong>en</strong> sterk reduceert. Met<br />
de productlijn<strong>en</strong> ‘Pure’, ‘Dry’ <strong>en</strong> ‘Dry Plus’ is Prevista zeer veelzijdig: voor nat<strong>en</strong><br />
droogbouw, voor constructie voor de wand of vrijstaand in de ruimte.<br />
“Prevista is e<strong>en</strong> oplossing die t<strong>en</strong> goede komt van zowel de installateurs,<br />
de studiebureaus als de eindgebruiker”, zegt Jo Devos, Marketing Manager<br />
bij Viega Belgium. “Bij de Viega Prevista heeft de installateur ge<strong>en</strong> speciale<br />
tools nodig om Prevista te installer<strong>en</strong>. Aangezi<strong>en</strong> Prevista e<strong>en</strong> veelzijdig <strong>en</strong><br />
flexibel systeem is, heeft de installateur bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> heel wat keuzevrijheid op<br />
vlak van montage. Het Viega-spoelreservoir kan in de gemetste muur of in<br />
e<strong>en</strong> staanderconstructie word<strong>en</strong> ingebouwd, waarbij in beide gevall<strong>en</strong> exact<br />
hetzelfde toiletreservoir wordt gebruikt. En de eindklant g<strong>en</strong>iet van totale<br />
vrijheid: of m<strong>en</strong> nu e<strong>en</strong> basis- of high-<strong>en</strong>dmodel achter de wand installeert, hij<br />
kan voor alle toepassing<strong>en</strong> uit de volledige range design-duwplat<strong>en</strong> kiez<strong>en</strong>.”<br />
28 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
SANITAIR THEMA<br />
Efficiënt watergebruik<br />
De innovatie leverde Viega e<strong>en</strong> mooie onderscheiding op van WELL, e<strong>en</strong><br />
onafhankelijk classificatiesysteem dat binn<strong>en</strong> de vakorganisatie VDMA<br />
werd ontwikkeld om sanitaire armatur<strong>en</strong> - zoals kran<strong>en</strong> <strong>en</strong> spoelreservoirs<br />
- te beoordel<strong>en</strong> op duurzaamheid, efficiëntie, hygiëne <strong>en</strong> comfort. Efficiënt<br />
watergebruik is de belangrijkste van de WELL-criteria voor toiletreservoirs.<br />
De test gebeurt bij verminderde nominale volumes spoelwater, maar met<br />
volledige functionaliteit. De Prevista-voorwandtechnologie behaalde e<strong>en</strong><br />
volledige spoeling met maximale waterefficiëntie volg<strong>en</strong>s norm EN 997.<br />
Dat leverde, sam<strong>en</strong> met de instelling<strong>en</strong> voor low-flow-spoeling, de hoogst<br />
mogelijke score op in de categorie Home. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is de spoeling e<strong>en</strong>voudig<br />
in te stell<strong>en</strong>, zonder gereedschap. Tuss<strong>en</strong> 3,5 <strong>en</strong> 7,5 liter voor e<strong>en</strong> grote<br />
spoeling, tuss<strong>en</strong> 2 <strong>en</strong> 4 liter voor de kleine spoeling.<br />
‘Drinkwater is<br />
het vloeibare goud’<br />
Het belang van het efficiënt watergebruik valt niet te onderschatt<strong>en</strong>, zegt<br />
Devos: “Er zijn nog te weinig m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die beseff<strong>en</strong> dat drinkwater het<br />
vloeibare goud is. We kunn<strong>en</strong> het immers niet zomaar water bijmak<strong>en</strong>. Viega<br />
houdt hiermee rek<strong>en</strong>ing in zijn innovaties.”<br />
Ook de 6 sterr<strong>en</strong> voor op<strong>en</strong>bare toilett<strong>en</strong> spring<strong>en</strong> in het oog. “In dit opzicht<br />
heeft het systeem als grote troef dat er periodieke gespoeld kan word<strong>en</strong> –<br />
op voorwaarde dat het leidingsysteem correct geïnstalleerd <strong>en</strong> gedim<strong>en</strong>sioneerd<br />
is – <strong>en</strong> dat stagnatie van het water te all<strong>en</strong> tijde kan vermed<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>”, aldus Devos.<br />
Spoel<strong>en</strong> zonder aanraking<br />
Ook de aanraakloze spoeling is e<strong>en</strong> belangrijke troef: “E<strong>en</strong> interessante<br />
eig<strong>en</strong>schap in tijd<strong>en</strong> van corona, hoewel Viega al geruime tijd gebruik<br />
maakt van dit systeem. De gebruiker hoeft de druktoets<strong>en</strong> niet aan te rak<strong>en</strong>,<br />
het volstaat om zijn hand ervoor te houd<strong>en</strong> om de spoeling te activer<strong>en</strong>”,<br />
voegt Devos toe.<br />
Wie kiest voor Viega Prevista, kiest voor gegarandeerde kwaliteit. Dat komt<br />
door het int<strong>en</strong>sieve testproces, legt Devos uit: “Elke spoelkast wordt op<br />
voorhand getest, vooraleer die bij de klant geleverd wordt.”<br />
Het Viega-spoelreservoir kan in de gemetste muur of in<br />
e<strong>en</strong> staanderconstructie word<strong>en</strong> ingebouwd.<br />
Viega's 'Advantix Cleviva'-douchegoot is nu verkrijgbaar<br />
in antraciet, kopergoud, champagne <strong>en</strong> goud.<br />
VIEGA ADVANTIX CLEVIVA: CREATIEF MET<br />
DE DOUCHEGOOT<br />
Viega kleurt zijn innovatieve Advantix Cleviva douchegoot in<br />
antraciet, goud, kopergoud <strong>en</strong> champagne <strong>en</strong> trekt daarmee<br />
de tr<strong>en</strong>d van hoogwaardige gecoate of roestvrijstal<strong>en</strong> (RVS)-<br />
profiel<strong>en</strong> verder door in de badkamer. Ook voor de installateur<br />
biedt deze douchegoot vele voordel<strong>en</strong>.<br />
“Advantix Cleviva is het beste van twee wereld<strong>en</strong>, want het<br />
systeem combineert de voordel<strong>en</strong> van puntafvoer met de<br />
designkwaliteit van e<strong>en</strong> douchegoot”, zegt Devos. “De eindklant<br />
heeft zo volledige designvrijheid bij het inricht<strong>en</strong> van de douche.”<br />
Want, in grote betegelde, inloopdouches kan de goot zowat<br />
overal word<strong>en</strong> geplaatst: in het midd<strong>en</strong>, exc<strong>en</strong>trisch of vlak<br />
teg<strong>en</strong> de muur. Tegelijk zijn er alle installatievoordel<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
puntafvoer: het water vloeit over e<strong>en</strong> slank, vrijwel onzichtbaar<br />
afschot naar e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale vloerafvoer.<br />
De douchegoot Advantix Cleviva wordt op de chape gelegd <strong>en</strong><br />
is verkrijgbaar met RVS-profiel<strong>en</strong> van 800, 1000 of 1200 mm<br />
lang. De profiel<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s word<strong>en</strong> ingekort tot 300<br />
mm, of word<strong>en</strong> gecombineerd tot e<strong>en</strong> langere rechte lijn, e<strong>en</strong><br />
hoek of op<strong>en</strong> U-vorm. Je hoeft alle<strong>en</strong> maar het juiste aantal extra<br />
puntafvoer<strong>en</strong> te installer<strong>en</strong>.<br />
Devos: “Advantix Cleviva is toepasbaar in nieuwbouw, maar<br />
biedt ook grote voordel<strong>en</strong> bij r<strong>en</strong>ovaties. Zo laat het systeem e<strong>en</strong><br />
perfecte scheiding toe tuss<strong>en</strong> de verschill<strong>en</strong>de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die in de<br />
badkamer moet<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>, van de installateur tot de plaatser van<br />
de chape. Zij kunn<strong>en</strong> elk afzonderlijk op efficiënte wijze hun werk<br />
do<strong>en</strong> <strong>en</strong> Cleviva kan makkelijk word<strong>en</strong> ingepast in de volledige<br />
waterinrichting van de badkamer.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 29
www.caleffi.com<br />
THE STRENGTH<br />
OF KNOWLEGDGE<br />
Met e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> visie in het del<strong>en</strong> van k<strong>en</strong>nis, biedt Caleffi<br />
HVAC-professionals kosteloos e<strong>en</strong> bron aan digitale<br />
middel<strong>en</strong> aan: opleiding<strong>en</strong>, dynamische softwaresimulaties,<br />
BIM, toepassingsschema’s, instructievideo’s, apps,<br />
berek<strong>en</strong>ingssoftware, etc.<br />
CALEFFI GUARANTEED.<br />
cale2150279_dEXE_Software_197x130mm_NL.indd 1 12-5-<strong>2021</strong> 11:21:44<br />
Het is onze verantwoordelijkheid om na te<br />
d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> over morg<strong>en</strong>. Daarom hebb<strong>en</strong> we<br />
verwarmingssystem<strong>en</strong> ontwikkeld<br />
voor g<strong>en</strong>eraties.<br />
Verwarmingssatelliet<strong>en</strong><br />
voor geïndividualiseerde<br />
collectieve<br />
verwarmingsinstallaties (GCV)<br />
Gasmotorgedrev<strong>en</strong><br />
warmtepomp<strong>en</strong><br />
lucht-lucht <strong>en</strong> lucht-water.<br />
Koel<strong>en</strong> <strong>en</strong> verwarm<strong>en</strong>.<br />
Gasabsorbtiewarmtepomp<strong>en</strong><br />
water <strong>en</strong> bodem-water /<br />
lucht-water. Hoogste<br />
verwarmingsr<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<br />
ter wereld.<br />
Gasabsorbtiewarmtepomp<strong>en</strong><br />
lucht-water 18kW.<br />
Huishoudelijke toepassing.<br />
lees meer op: K18.be<br />
G<strong>en</strong>iaal verwarm<strong>en</strong><br />
Het modulaire<br />
verwarmingssysteem<br />
voor alle <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong><br />
CoolingWays bvba • Uil<strong>en</strong>baan 148 B • B 2160 Wommelgem • Tel. +32 3 218 77 50 • info@climaways.be • climaways.be
GLOBAL, voor elk project<br />
e<strong>en</strong> oplossing<br />
PX<br />
TOP<br />
LP<br />
RX<br />
TOP<br />
Kwaliteit & prestaties<br />
PX<br />
RX<br />
E<strong>en</strong> compleet gamma luchtbehandelingskast<strong>en</strong> om aan al uw behoeft<strong>en</strong> te<br />
voldo<strong>en</strong>.<br />
De GLOBAL is e<strong>en</strong> luchtbehandelingskast met hoog r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t plat<strong>en</strong>- of warmtewielwisselaar,<br />
ideaal voor KMO’s, winkels, kantor<strong>en</strong>, schol<strong>en</strong> of horeca.<br />
Geassembleerd in onze fabriek te Gembloux in België, biedt de GLOBAL toonaangev<strong>en</strong>de prestaties<br />
dankzij de nieuwste technologieën <strong>en</strong> de geïntegreerde regeling.<br />
Plugfans met <strong>en</strong>ergiezuinige EC-motor<strong>en</strong> <strong>en</strong> blad<strong>en</strong> in composietmateriaal.<br />
Geïntegreerde TAC (Total Airflow Control) regeling.<br />
TACTouch aanraakbedi<strong>en</strong>ing.<br />
Gegalvaniseerde stal<strong>en</strong> omkasting, isolatie van minerale wol.<br />
Dubbele scharnier<strong>en</strong> voor gemakkelijke toegang, zelfs in krappe ruimtes.<br />
Zakk<strong>en</strong>filters ePM1≥70% voor pulsielucht <strong>en</strong> ePM10≥50% voor extractielucht<br />
Verkrijgbaar in e<strong>en</strong> linker- of rechterversie <strong>en</strong> met zij- of bov<strong>en</strong>aansluiting<strong>en</strong> om steeds<br />
de beste oplossing te bied<strong>en</strong> in elke situatie. Bijzonder geschikt voor kleinere technische ruimtes.<br />
Compacte versie (LP) voor inbouw<strong>en</strong> in valse plafonds.<br />
GLOBAL RX, PX & LP<br />
Brusselseste<strong>en</strong>weg 159 | B-9090 Melle | www.swegon.be | info@swegon.be | Tel. 09 324 21 55
V<strong>en</strong>tilatie: e<strong>en</strong> factor van formaat<br />
in de strijd teg<strong>en</strong> Covid-19<br />
Anno <strong>2021</strong> kan het belang van e<strong>en</strong> goed v<strong>en</strong>tilatiesysteem niet meer onderschat word<strong>en</strong>. Dat werd ook duidelijk op e<strong>en</strong> webinar over binn<strong>en</strong>luchtreiniging,<br />
georganiseerd door VITO <strong>en</strong> de European Respiratory Cluster. Toch is er nog heel wat onderzoek <strong>en</strong> educatie nodig voor we<br />
opgelucht kunn<strong>en</strong> ademhal<strong>en</strong> <strong>en</strong> alle andere maatregel<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> vervall<strong>en</strong>. “V<strong>en</strong>tilatie is e<strong>en</strong> van de vele sneetjes van de Zwitserse kaas,<br />
maar zeker niet het <strong>en</strong>ige.”<br />
Tekst Joli<strong>en</strong> Celis | Pxhere<br />
Als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hoest<strong>en</strong>, kom<strong>en</strong> er vloeistofdruppels<br />
vrij. Zware druppels vall<strong>en</strong> omlaag <strong>en</strong> de lichte<br />
kom<strong>en</strong> in de lucht terecht. Die laatste word<strong>en</strong><br />
aerosol<strong>en</strong> g<strong>en</strong>oemd, <strong>en</strong> verspreid<strong>en</strong> Covid-19.<br />
“In e<strong>en</strong> slecht gev<strong>en</strong>tileerde ruimte kunn<strong>en</strong><br />
aerosol<strong>en</strong> wel drie uur blijv<strong>en</strong> hang<strong>en</strong>”, zegt<br />
Marianne Stranger van VITO. V<strong>en</strong>tilatie is dus<br />
ess<strong>en</strong>tieel in de strijd teg<strong>en</strong> het virus, maar <strong>en</strong>kel<br />
de ram<strong>en</strong> opzett<strong>en</strong> volstaat niet <strong>en</strong> geeft zelfs<br />
e<strong>en</strong> vals gevoel van veiligheid. In e<strong>en</strong> klaslokaal<br />
zoud<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel de scholier<strong>en</strong> die het dichtste bij<br />
het raam zitt<strong>en</strong> schone lucht inadem<strong>en</strong>. Wie het<br />
verste weg zit, ondervindt ge<strong>en</strong> voordel<strong>en</strong> van de<br />
natuurlijke verluchting.<br />
Daarom is er nood aan v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong>, maar<br />
niet elk systeem voldoet, volg<strong>en</strong>s het expert<strong>en</strong>panel.<br />
Zo rad<strong>en</strong> ze af om <strong>en</strong>kel luchtreinigers<br />
met UV-C filters of ionisators te gebruik<strong>en</strong>.<br />
Die combiner<strong>en</strong> met andere luchtreinigers is<br />
noodzakelijk. Zo zegt Hanna Leppan<strong>en</strong> van<br />
het Finse Instituut voor Gezondheid <strong>en</strong> Welzijn<br />
dat luchtreinigers met ionisators niet help<strong>en</strong><br />
bij aerosoltransmissie omdat die de aerosol<strong>en</strong><br />
niet wegnem<strong>en</strong> uit de ruimte, maar naar de<br />
oppervlakk<strong>en</strong> verplaats<strong>en</strong>. Daarnaast sprek<strong>en</strong> de<br />
expert<strong>en</strong> voornamelijk over v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong><br />
Enkel wie het dichtste bij het<br />
raam zit, ondervindt voordel<strong>en</strong><br />
van natuurlijke v<strong>en</strong>tilatie.<br />
32 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
omdat de effect<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> luchtreiniger niet<br />
te met<strong>en</strong> zijn. V<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong> die wel veilig<br />
zijn, staan in e<strong>en</strong> database op de website<br />
health.belgium.be.<br />
Kwalitatieve buit<strong>en</strong>lucht<br />
Omdat v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong> propere buit<strong>en</strong>lucht<br />
naar binn<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong>, hangt de kwaliteit van de<br />
binn<strong>en</strong>- <strong>en</strong> buit<strong>en</strong>lucht nauw sam<strong>en</strong>. In België is er<br />
nog e<strong>en</strong> lange weg te gaan: het is e<strong>en</strong> thema dat<br />
in de toe komst nog heel wat aan dacht zal opeis<strong>en</strong>.<br />
Het Belgian Building Research Institute is volg<strong>en</strong>s<br />
volks gezondheids functionaris Bart Bautmans<br />
e<strong>en</strong> belang rijke organisatie om architect<strong>en</strong>,<br />
aan nemers <strong>en</strong> installa teurs te begeleid<strong>en</strong> om<br />
gebouw<strong>en</strong> te ont wikkel<strong>en</strong> die bijdrag<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong><br />
gezondere <strong>en</strong> betere luchtkwaliteit.<br />
‘Zwitserse kaas’-model<br />
“V<strong>en</strong>tilatie is belangrijk, maar zeker niet het <strong>en</strong>ige<br />
aspect”, klinkt het volmondig bij de expert<strong>en</strong>. In<br />
het ‘Zwitserse kaas’-model is v<strong>en</strong>tilatie slechts één<br />
van de vele sneetjes om de verspreiding van het<br />
virus teg<strong>en</strong> te gaan. Goede v<strong>en</strong>tilatie moet dus<br />
nog <strong>en</strong>ige tijd gepaard gaan met mondmaskers én<br />
afstand bewar<strong>en</strong> én e<strong>en</strong> hoog vaccinatietempo.<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is het niet e<strong>en</strong>voudig om mete<strong>en</strong> te<br />
kunn<strong>en</strong> inschatt<strong>en</strong> wat er op vlak van v<strong>en</strong>tilatie<br />
precies nodig is. “Het duurt ev<strong>en</strong> vooraleer er goede<br />
informatie beschikbaar is”, zegt infectiologe Erika<br />
Vlieghe. “Dit werkt op e<strong>en</strong> veel grotere schaal dan<br />
Er is nood aan meer <strong>en</strong> betere v<strong>en</strong>tilatie, maar niet elk systeem voldoet.<br />
gewoon e<strong>en</strong> raam op<strong>en</strong>zett<strong>en</strong>.” Zo moet<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
opgeleid word<strong>en</strong> <strong>en</strong> g<strong>en</strong>oeg k<strong>en</strong>nis vergar<strong>en</strong> over<br />
v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong>. “CO 2<br />
-meters in klaslokal<strong>en</strong><br />
zijn e<strong>en</strong> eerste stap, maar wat moet je do<strong>en</strong> als<br />
je het niveau niet naar b<strong>en</strong>ed<strong>en</strong> krijgt met de<br />
hulpmiddel<strong>en</strong> die je hebt?”, vraagt ze.<br />
Alle klass<strong>en</strong> nog voor de winter uitrust<strong>en</strong> met<br />
v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong> vindt het expert<strong>en</strong>panel daarom<br />
te hoog gegrep<strong>en</strong>. Vandaar pleit<strong>en</strong> de expert<strong>en</strong><br />
voor activiteit<strong>en</strong>, zoals less<strong>en</strong> <strong>en</strong> vergadering<strong>en</strong>,<br />
in de buit<strong>en</strong>lucht. Dit vraagt wel e<strong>en</strong> m<strong>en</strong>taliteitswijziging,<br />
want mom<strong>en</strong>teel sp<strong>en</strong>der<strong>en</strong> we tachtig<br />
proc<strong>en</strong>t van onze tijd binn<strong>en</strong>. Wanneer we binn<strong>en</strong><br />
zijn, zull<strong>en</strong> we onze omgeving steeds meer<br />
moet<strong>en</strong> beher<strong>en</strong>. Zo kunn<strong>en</strong> we prober<strong>en</strong> om het<br />
besmettingsrisico, dat nooit nul zal zijn, zo laag<br />
mogelijk te houd<strong>en</strong>. ❚<br />
Het ‘Zwitserse kaas’-model. (Beeld: Wikimedia<br />
Commons; Ian M MacKay / Figshare).<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 33
Inregel<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> vak apart<br />
V<strong>en</strong>tilatiespecialist ondersteunt<br />
installateurs met perfect ingeregelde<br />
<strong>en</strong> kwalitatieve installaties<br />
Bij het installer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatiesysteem komt heel wat expertise kijk<strong>en</strong>, maar daarmee is het werk nog lang niet afgerond. Het r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t<br />
– <strong>en</strong> het succes – van de installatie staat of valt met e<strong>en</strong> goede inregeling, zeker in grote project<strong>en</strong>. Daarom maakt AirX van e<strong>en</strong> goede<br />
inregeling e<strong>en</strong> prioriteit, <strong>en</strong> ondersteunt het de installateur bij die moeilijke taak. ‘Onze klant<strong>en</strong> will<strong>en</strong> kwalitatieve installaties aflever<strong>en</strong> die<br />
perfect zijn ingeregeld’, klinkt het.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld AirX<br />
Tim Vanderperr<strong>en</strong> zet zijn jar<strong>en</strong>lange ervaring in de v<strong>en</strong>tilatiebranche sinds<br />
2018 in bij AirX. Sindsdi<strong>en</strong> specialiseert het bedrijf zich onder meer in het<br />
inregel<strong>en</strong> van grotere v<strong>en</strong>tilatie-installaties. E<strong>en</strong> unicum in België, zegt<br />
Vanderperr<strong>en</strong>: “Het effectief correct inregel<strong>en</strong>, dat werd niet echt gedaan in<br />
België. Gelukkig zi<strong>en</strong> we daar nu verandering in kom<strong>en</strong>, <strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> will<strong>en</strong> nu<br />
echt wel wet<strong>en</strong> wat die v<strong>en</strong>tilatie exact doet.”<br />
De bijdrage van AirX bestaat dan ook uit veel meer dan alle<strong>en</strong> inregel<strong>en</strong>: “We<br />
bekijk<strong>en</strong> de installatie in zijn totaliteit, om tot e<strong>en</strong> zo <strong>en</strong>ergetisch mogelijke<br />
installatie te kom<strong>en</strong>. Zo gaan we bijvoorbeeld nakijk<strong>en</strong> of de VAV-klepp<strong>en</strong><br />
Trial and error<br />
Vooral in grotere installaties do<strong>en</strong> er zich regelmatig problem<strong>en</strong> voor, aldus<br />
Vanderperr<strong>en</strong>: “Trial and error werkt nog wel bij kleine installaties, maar<br />
e<strong>en</strong>maal de installaties groter word<strong>en</strong>, stuit die methode op problem<strong>en</strong>. Er is<br />
nood aan <strong>en</strong>ige k<strong>en</strong>nis van de verschill<strong>en</strong>de regelklepp<strong>en</strong> <strong>en</strong> type regeling<strong>en</strong>.<br />
Ook het correct opmet<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> vak op zich.”<br />
In de praktijk kom<strong>en</strong> Vanderperr<strong>en</strong> <strong>en</strong> zijn collega’s dan ook nog regelmatig<br />
problematische situaties teg<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> foute positionering van de regelklepp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> foute dim<strong>en</strong>sionering van het kanaalnetwerk zijn de vaakst<br />
voorkom<strong>en</strong>de fout<strong>en</strong>, met alle gevolg<strong>en</strong> van di<strong>en</strong>: “Dan loop je het risico dat<br />
er te weinig verse lucht wordt aangevoerd, waardoor er ongezond hoge CO 2<br />
-<br />
conc<strong>en</strong>traties in de ruimte zijn. Bij e<strong>en</strong> te lage extractie word<strong>en</strong> de vervuil<strong>en</strong>de<br />
stoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> viruss<strong>en</strong> onvoldo<strong>en</strong>de afgevoerd”, aldus Vanderperr<strong>en</strong>.<br />
E<strong>en</strong> correcte inregeling is daarom cruciaal. “Dan is de <strong>en</strong>ergierecuperatie<br />
maximaal <strong>en</strong> wordt onder- of overdruk in het gebouw vermed<strong>en</strong>. De noodzaak<br />
om te verwarm<strong>en</strong> <strong>en</strong> te koel<strong>en</strong> wordt zo tot e<strong>en</strong> minimum beperkt.”<br />
Meer dan <strong>en</strong>kel inregel<strong>en</strong><br />
Met de hulp van AirX kan e<strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatie-installateur deze problem<strong>en</strong> vermijd<strong>en</strong>.<br />
Vanderperr<strong>en</strong>: “We start<strong>en</strong> met de controle van de volledige installatie<br />
(brandklepp<strong>en</strong>, regelcompon<strong>en</strong>t<strong>en</strong>, luchtgroep…). Daarna configurer<strong>en</strong> we de<br />
regelcompon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> gaan we effectief gaan inregeling. Tot slot voer<strong>en</strong> we<br />
e<strong>en</strong> finale opmeting uit <strong>en</strong> word<strong>en</strong> de laatste meetresultat<strong>en</strong> weergegev<strong>en</strong> in<br />
e<strong>en</strong> onderbouwd meetrapport. We gev<strong>en</strong> ook e<strong>en</strong> afzonderlijk adviesrapport<br />
indi<strong>en</strong> we werk<strong>en</strong> voor de installateur. Hierin staan tips <strong>en</strong> advies om onze<br />
Xn-regeling<strong>en</strong> vlotter te lat<strong>en</strong> verlop<strong>en</strong> <strong>en</strong> de kwaliteit van de installaties<br />
te verhog<strong>en</strong>.”<br />
E<strong>en</strong> correcte inregeling is cruciaal: ‘Dan is de <strong>en</strong>ergierecuperatie maximaal <strong>en</strong><br />
wordt onder- of overdruk in het gebouw vermed<strong>en</strong>.’<br />
34 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
AirX voorziet zijn klant<strong>en</strong> van<br />
e<strong>en</strong> onderbouwd meetrapport.<br />
‘We will<strong>en</strong> het beste uit elke<br />
installatie hal<strong>en</strong>’<br />
correct aangestuurd word<strong>en</strong> door het gebouwbeheersysteem. Daarnaast<br />
kijk<strong>en</strong> we ook of de temperatuurregeling<strong>en</strong> van de luchtgroep <strong>en</strong> die van de<br />
ruimte op elkaar zijn afgestemd <strong>en</strong> elkaar versterk<strong>en</strong>, in plaats van naast of<br />
teg<strong>en</strong> elkaar te werk<strong>en</strong>.”<br />
“We zorg<strong>en</strong> er ook steeds voor dat er wordt ingeregeld volg<strong>en</strong>s de laagst<br />
mogelijke drukval in het kanaalnetwerk, hierdoor daalt het elektrisch verbruik<br />
van de luchtgroep zelf”, vervolgt Vanderperr<strong>en</strong>. “Aangezi<strong>en</strong> de luchtgroep<br />
ongeveer 10u per werkdag werkt op nominaal debiet, zal dit op jaarbasis e<strong>en</strong><br />
aanzi<strong>en</strong>lijke besparing oplever<strong>en</strong>.”<br />
The extra mile<br />
Inregel<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> vak apart: daar is Vanderperr<strong>en</strong> heilig van overtuigd. “We<br />
will<strong>en</strong> het beste uit elke installatie hal<strong>en</strong>. Daarom werk<strong>en</strong> we nauw sam<strong>en</strong><br />
met de installateurs. Onze klant<strong>en</strong> will<strong>en</strong> kwalitatieve installaties aflever<strong>en</strong><br />
die perfect zijn ingeregeld. Alle<strong>en</strong> dan kunn<strong>en</strong> de installateurs hun belofte<br />
aan de eindklant waarmak<strong>en</strong>: e<strong>en</strong> gezond <strong>en</strong> comfortabel binn<strong>en</strong>klimaat in<br />
e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinig gebouw. De installateurs kunn<strong>en</strong> steeds terugvall<strong>en</strong> op<br />
onze expertise <strong>en</strong> ze wet<strong>en</strong> dat wij indi<strong>en</strong> nodig, steeds the extra mile zull<strong>en</strong><br />
aflegg<strong>en</strong>”, besluit hij. ❚<br />
‘Onze klant<strong>en</strong> will<strong>en</strong> kwalitatieve installaties<br />
aflever<strong>en</strong> die perfect zijn ingeregeld.’<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 35
De guld<strong>en</strong> midd<strong>en</strong>weg: vernieuwd<br />
luchtverdeelsysteem biedt alle<br />
voordel<strong>en</strong> van 63 <strong>en</strong> 75 in één slang<br />
Does size matter? Yes it does! V<strong>en</strong>tilair Group lanceert e<strong>en</strong> upgrade van Uniflexplus+, het succesvolle flexibele luchtverdeelsysteem dat het<br />
bedrijf 13 jaar geled<strong>en</strong> op de markt introduceerde. Onder de slogan ‘The future is 69’ geeft de v<strong>en</strong>tilatiespecialist het flexibel systeem e<strong>en</strong><br />
nieuwe diameter <strong>en</strong> nog meer voordel<strong>en</strong>.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld V<strong>en</strong>tilair<br />
V<strong>en</strong>tilair Group ontwikkelde in 2008 e<strong>en</strong> UNIverseel FLEXibel<br />
luchtverdeelsysteem met tal van PLUSpunt<strong>en</strong>.<br />
Het is allemaal begonn<strong>en</strong> in 2008. Bij de<br />
moderne woningbouw is er steeds meer sprake<br />
van plaatsgebrek <strong>en</strong> klassieke luchtkanal<strong>en</strong> zijn<br />
hier niet op afgestemd. Daarom ging V<strong>en</strong>tilair<br />
Group op zoek naar e<strong>en</strong> oplossing, e<strong>en</strong> compacte<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige manier om lucht te verdel<strong>en</strong>.<br />
Naast plaatsgebrek is het installer<strong>en</strong> van<br />
metal<strong>en</strong> luchtkanal<strong>en</strong> erg arbeidsint<strong>en</strong>sief, wat in<br />
combinatie met e<strong>en</strong> schaarste aan arbeidskracht<strong>en</strong><br />
niet r<strong>en</strong>dabel is. Op die manier werd Uniflexplus+<br />
gebor<strong>en</strong>. V<strong>en</strong>tilair Group ontwikkelde e<strong>en</strong><br />
UNIverseel FLEXibel luchtverdeelsysteem met tal<br />
van PLUSpunt<strong>en</strong>. Wat maakt dit systeem nu zo<br />
anders? Je g<strong>en</strong>iet van compactheid, flexibiliteit,<br />
installatiegemak <strong>en</strong> –snelheid, luchtdichtheid,<br />
akoestisch comfort <strong>en</strong> economische voordel<strong>en</strong>.<br />
Klik-<strong>en</strong>-klaar<br />
Van de 4 geïntroduceerde diameters werd<br />
diameter 63 de topper, omdat deze klein g<strong>en</strong>oeg<br />
is om te pass<strong>en</strong> in onder andere tralieliggers van<br />
breedvloerplat<strong>en</strong>, maar ook om weg te werk<strong>en</strong><br />
in bijvoorbeeld valse plafonds én om te kunn<strong>en</strong><br />
kruis<strong>en</strong> met andere leiding<strong>en</strong> van bijvoorbeeld<br />
verwarming of sanitair. De belangrijkste troev<strong>en</strong><br />
van dit ‘klik-<strong>en</strong>-klaar’ systeem zijn:<br />
Om futureproof te zijn moet er gedacht word<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan de evolutie naar lagere luchtsnelhed<strong>en</strong>,<br />
prijsdruk, behal<strong>en</strong> van debiet<strong>en</strong>, maar tegelijkertijd aan het behoud van flexibiliteit <strong>en</strong> installatiegemak.<br />
• Uniek kliksysteem;<br />
• Minimum aantal compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong>;<br />
• Tijdswinst: de installatie neemt 50% minder<br />
tijd in beslag;<br />
• Flexibel om onvoorzi<strong>en</strong>e omstandighed<strong>en</strong> het<br />
hoofd te bied<strong>en</strong>;<br />
• Rond <strong>en</strong> afgeronde vorm<strong>en</strong>;<br />
• Compact g<strong>en</strong>oeg om vloer<strong>en</strong> zo laag mogelijk<br />
te houd<strong>en</strong>;<br />
• Diameter 63mm past door kleinere tralieliggers<br />
van breedvloerplat<strong>en</strong>;<br />
• Gefocust op de norm van 3ms voor horizontale<br />
leiding<strong>en</strong>: rek<strong>en</strong><strong>en</strong> in veelvoud<strong>en</strong> van 25m³h<br />
per leiding. Deze luchtvolumes kom<strong>en</strong> overe<strong>en</strong><br />
met de vereist<strong>en</strong> voor vochtige ruimtes;<br />
• Er werd <strong>en</strong>kel gekoz<strong>en</strong> voor goede kwaliteit<br />
kunststof, antistatisch <strong>en</strong> antibacterieel: minder<br />
stof, <strong>en</strong> minder risico op bacteriegroei in de<br />
leiding<strong>en</strong>;<br />
36 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
• Verschill<strong>en</strong>de diameters 50/63/75/90 mm<br />
gev<strong>en</strong> de ontwerper flexibiliteit in berek<strong>en</strong>ing;<br />
• Stevig g<strong>en</strong>oeg om niet te brek<strong>en</strong> op de werf <strong>en</strong><br />
om te verwerk<strong>en</strong> in de dekvloer;<br />
• Sterk om te verwerk<strong>en</strong> in beton, hier door<br />
geschikt voor projectbouw. Metal<strong>en</strong> instortkokers<br />
zijn hier minder praktisch;<br />
• Luchtdichtheid klasse D.<br />
Klaar voor de toekomst<br />
Als ontwerper van dit uitzonderlijke systeem<br />
houdt V<strong>en</strong>tilair Group altijd e<strong>en</strong> oog op de<br />
toekomst. Om futureproof te zijn moet er<br />
gedacht word<strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan de evolutie naar<br />
lagere luchtsnelhed<strong>en</strong>, prijsdruk, behal<strong>en</strong> van<br />
debiet<strong>en</strong>, maar tegelijkertijd aan het behoud van<br />
flexibiliteit <strong>en</strong> installatiegemak. 63 blijkt soms<br />
net te klein, 75 is naar installatie toe dan weer<br />
te groot. De ing<strong>en</strong>ieurs <strong>en</strong> product managers van<br />
V<strong>en</strong>tilair Group ging<strong>en</strong> hiermee aan de slag <strong>en</strong><br />
zocht<strong>en</strong> naar de perfecte oplossing, het perfecte<br />
huwelijk: Uniflexplus+ 69 is het eindresultaat van<br />
die d<strong>en</strong>koef<strong>en</strong>ing.<br />
Met Uniflexplus+69 kiest V<strong>en</strong>tilair Group<br />
voor de guld<strong>en</strong> midd<strong>en</strong>weg, met e<strong>en</strong> flexibel<br />
kanaal dat de voordel<strong>en</strong> van 63 <strong>en</strong> 75<br />
combineert. Uniflexplus+69 staat voor hetzelfde<br />
Uniflexplus+69 staat voor hetzelfde klik-<strong>en</strong>-klaar principe, met weinig compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> beperkte opbouwhoogte, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> hele reeks aan bijkom<strong>en</strong>de voordel<strong>en</strong><br />
klik-<strong>en</strong>-klaar principe, met weinig compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> beperkte opbouwhoogte, <strong>en</strong> e<strong>en</strong> hele reeks<br />
aan bijkom<strong>en</strong>de voordel<strong>en</strong>:<br />
• Luchtsnelheid van 2.5m/s <strong>en</strong> dus minder druk,<br />
geluid, verbruik <strong>en</strong> e<strong>en</strong> garantie op behal<strong>en</strong><br />
van debiet<strong>en</strong>;<br />
• E<strong>en</strong>voud: je blijft rek<strong>en</strong><strong>en</strong> in veelvoud<strong>en</strong> van<br />
25 m³h;<br />
• Er is voldo<strong>en</strong>de marge voor inregeling <strong>en</strong> het<br />
behal<strong>en</strong> van jouw debiet, het plaats<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
extra slang <strong>en</strong>/of v<strong>en</strong>tiel is niet meer nodig;<br />
• Nieuw afkortmes, speciaal voor 69 slang<strong>en</strong>;<br />
• Meteraanduiding op de slang, je hoeft niet te<br />
met<strong>en</strong>;<br />
• Klikbare beugel: 1 artikel, af te brek<strong>en</strong> voor 1,<br />
2 of 3 slang<strong>en</strong>;<br />
• E<strong>en</strong> nieuwe prestatie eig<strong>en</strong>schap die toont<br />
hoeveel spanning op e<strong>en</strong> kanaal kan kom<strong>en</strong> te<br />
staan om de luchtdichtheid te garander<strong>en</strong>. ❚<br />
‘63 blijkt soms net te klein, 75 is naar<br />
installatie toe dan weer te groot. 69 is het<br />
perfecte huwelijk’<br />
Uniflexplus+69 heeft e<strong>en</strong> luchtsnelheid van<br />
2.5m/s <strong>en</strong> dus minder druk, geluid, verbruik<br />
<strong>en</strong> e<strong>en</strong> garantie op behal<strong>en</strong> van debiet<strong>en</strong>.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 37
ADVERTORIAL<br />
ELEKTRONISCH GEREGELD = EFFICIËNT GELEVERD<br />
Door het tekort aan woonruimte in sted<strong>en</strong> ligt de toekomst van de woningbouw in het bouw<strong>en</strong> van meerdere verdieping<strong>en</strong>. Voor de levering<br />
van warm water <strong>en</strong> verwarming kom<strong>en</strong> gedec<strong>en</strong>traliseerde warmte-afleversets hierbij volledig tot hun recht: ze lever<strong>en</strong> onafhankelijk van de<br />
soort warmtebron direct <strong>en</strong> naar behoefte warm water <strong>en</strong> verwarmings<strong>en</strong>ergie in elke woone<strong>en</strong>heid. Voor de bewoners betek<strong>en</strong>t dit e<strong>en</strong> hoog<br />
comfortniveau met lage <strong>en</strong>ergiekost<strong>en</strong>. Vergelek<strong>en</strong> met thermostatisch geregelde units zijn elektronisch geregelde units nog nauwkeuriger,<br />
zuiniger <strong>en</strong> sneller.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Flamco<br />
In combinatie met de juiste regeling bied<strong>en</strong> de warmte-afleversets niet alle<strong>en</strong> warmwaterbereiding <strong>en</strong> verwarming, maar ook<br />
functies zoals diagnose op afstand <strong>en</strong> de integratie van verbruiksregistratie in de regelingstechnologie, etc.<br />
Warmte-afleversets voorzi<strong>en</strong> elke woone<strong>en</strong>heid<br />
van warmte-<strong>en</strong>ergie, ongeacht de warmtebron.<br />
Ze kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong> gebruikt voor de indirecte<br />
bereiding van warm water <strong>en</strong> desgew<strong>en</strong>st ook voor<br />
indirecte of directe warmteverdeling, zowel voor<br />
radiator- als vloer verwarmingssystem<strong>en</strong>. Flamco<br />
biedt e<strong>en</strong> uitgebreid assortim<strong>en</strong>t elektronisch<br />
geregelde warmte-afleversets met verschill<strong>en</strong>de<br />
prestatie klass<strong>en</strong> voor alle soort<strong>en</strong> toe passing<strong>en</strong>.<br />
"Zelfs bij wissel<strong>en</strong>de primaire temperatur<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> onmiddellijke <strong>en</strong> nauwkeurige<br />
warmwater bereiding garander<strong>en</strong>,” aldus Sisse<br />
Knops, Sales Manager Projects bij Flamco.<br />
Handig, veilig, efficiënt<br />
Alle units bied<strong>en</strong> handige functies, zoals e<strong>en</strong><br />
warm houd tijd na tapping, e<strong>en</strong> legionellaprev<strong>en</strong>tie<br />
programma of, met uitzondering van<br />
de compacte modell<strong>en</strong>, de integratie <strong>en</strong> regeling<br />
van de warmwater circulatie. Er zijn versies met<br />
koper<strong>en</strong> <strong>en</strong> roestvrij stal<strong>en</strong> leiding<strong>en</strong> lever baar.<br />
Er zijn aan de primaire zijde ge<strong>en</strong> gevoelige<br />
beweg<strong>en</strong>de del<strong>en</strong> geïnstalleerd om e<strong>en</strong> hoge<br />
betrouw baarheid te garander<strong>en</strong>. De EPP-isolatie,<br />
waarbij het nog steeds mogelijk is om draadloze<br />
meetapparatuur te gebruik<strong>en</strong>, completeert het<br />
efficiënte ontwerp van de units.<br />
De LogoMatic G2, Flamco's nieuwste elektronisch<br />
geregelde warmte-afleverset, wordt geleverd<br />
met geavan ceerde regelings technologie <strong>en</strong><br />
nieuwe communicatie-opties. De units word<strong>en</strong><br />
project specifiek geconfigureerd op basis van de<br />
betreff<strong>en</strong>de eis<strong>en</strong> <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> bijvoorbeeld met e<strong>en</strong><br />
tweede verwarmings circuit word<strong>en</strong> uitgerust. De<br />
circulatie tijd<strong>en</strong> <strong>en</strong> temperatur<strong>en</strong> voor warm water<br />
kunn<strong>en</strong> individueel word<strong>en</strong> geregeld. Optioneel<br />
kan er e<strong>en</strong> weers afhankelijke verwarmings circuitregeling<br />
word<strong>en</strong> geïmplem<strong>en</strong>teerd. T<strong>en</strong> slotte<br />
kan de LogoMatic G2 niet alle<strong>en</strong> als onzicht bare<br />
inbouw versie met e<strong>en</strong> geringe inbouwdiepte<br />
vanaf 110 mm word<strong>en</strong> geplaatst, maar ook als<br />
opbouwunit. "De nieuwe behuizing draagt bij aan<br />
e<strong>en</strong> frisse <strong>en</strong> moderne uitstraling in de woning,"<br />
vult Sisse Knops aan.<br />
"Meerdere toepassing<strong>en</strong><br />
in één oplossing"<br />
"Met onze elektronisch geregelde warmte-afleversets<br />
beschikk<strong>en</strong> de gebruikers over e<strong>en</strong> snelle,<br />
vraag gerichte levering van warm water <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
optimale warmte voorzi<strong>en</strong>ing. Bov<strong>en</strong> di<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
er lage retour temperatur<strong>en</strong> <strong>en</strong> daar mee e<strong>en</strong><br />
verbeterd systeem r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t bereikt, wat weer<br />
38 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
ADVERTORIAL<br />
‘Al onze toestell<strong>en</strong> word<strong>en</strong> voorgefabriceerd <strong>en</strong> intern vooraf<br />
bekabeld, wat tijd bespaart tijd<strong>en</strong>s de installatie.’<br />
‘Vergelek<strong>en</strong> met thermostatisch geregelde<br />
units zijn elektronisch geregelde units nog<br />
nauwkeuriger, zuiniger <strong>en</strong> sneller’<br />
e<strong>en</strong> positief effect heeft op het totale <strong>en</strong>ergieverbruik,"<br />
zegt Sisse Knops. "De gedec<strong>en</strong>traliseerde<br />
units bied<strong>en</strong> ook doorslag gev<strong>en</strong>de voordel<strong>en</strong> voor<br />
planners <strong>en</strong> installateurs. Elektronisch geregelde<br />
warmte-afleversets zijn veel e<strong>en</strong>voudiger te<br />
configurer<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> word<strong>en</strong> al onze toestell<strong>en</strong><br />
voor gefabriceerd <strong>en</strong> intern vooraf bekabeld, wat<br />
tijd bespaart tijd<strong>en</strong>s de installatie."<br />
In combinatie met de juiste regeling bied<strong>en</strong><br />
de warmte-aflever sets niet alle<strong>en</strong> warmwaterbereiding<br />
<strong>en</strong> ver warming, maar ook functies<br />
zoals diag nose op afstand <strong>en</strong> de integratie<br />
van verbruiks registratie in de regelingstechnologie,<br />
etc. Dit betek<strong>en</strong>t dat klant<strong>en</strong><br />
verschill<strong>en</strong>de toepassing<strong>en</strong> in één compacte<br />
oplossing krijg<strong>en</strong>. ❚<br />
De LogoMatic G2, Flamco's nieuwste elektronisch<br />
geregelde warmte-afleverset, wordt geleverd<br />
met geavanceerde regelingstechnologie<br />
<strong>en</strong> nieuwe communicatie-opties.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 39
Uw installatie van A tot Z<br />
bij één fabrikant!<br />
STUUR DE AANVRAAG VOOR UW STUDIE NAAR:<br />
inscription@giacomini.be<br />
Giacomini biedt e<strong>en</strong> volledig pakket<br />
voor verwarming <strong>en</strong> koeling:<br />
Systeem voor vloerverwarming<br />
<strong>en</strong> vloerkoeling<br />
Monoblok lucht/water warmtepomp<br />
Sanitaire boiler<br />
Warmtepompboiler<br />
Verdelerset <strong>en</strong>z.<br />
Uw voordel<strong>en</strong>:<br />
Veiligheid<br />
Volledige studie door de fabrikant<br />
Di<strong>en</strong>st na verkoop<br />
Compatibiliteit van alle onderdel<strong>en</strong><br />
Verkrijgbaar bij onze partner<br />
groothandels<br />
Giacomini B<strong>en</strong>elux nv • Rue Provinciale 273 • B-1301 Bierges<br />
T +32 (0)10 42 06 50 • F +32 (0)10 42 06 99<br />
info@giacomini.be • www.giacomini.be
De toekomst van de installatiesector: van<br />
elektrische naar technische installaties<br />
Vooruitstrev<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong> om<br />
aan toegangscontrole te do<strong>en</strong><br />
Efficiënt voedingssysteem<br />
voor laadpal<strong>en</strong><br />
‘De facility manager is ev<strong>en</strong><br />
belangrijk als de IT-manager’
| BA11-21<strong>BE</strong> |<br />
De snelle weg naar e<strong>en</strong><br />
efficiënte lichtregeling:<br />
TwinCAT 3 Lighting Solution<br />
Voor individuele lichtregeling:<br />
7-inch multi-touch paneel, Bus Coupler,<br />
I/O's <strong>en</strong> TwinCAT 3 Lighting Solution<br />
www.beckhoff.be/lighting-solution<br />
Met TwinCAT 3 Lighting Solution pres<strong>en</strong>teert Beckhoff e<strong>en</strong> lichtsturingsconcept dat e<strong>en</strong>voudig<br />
te configurer<strong>en</strong> is via de voorzi<strong>en</strong>e visualisatie of via Excel <strong>en</strong> dat alle stapp<strong>en</strong> van<br />
<strong>en</strong>gineering tot onderhoud vere<strong>en</strong>voudigt. Alle typische lichtsturing<strong>en</strong> zijn geïntegreerd<br />
<strong>en</strong> het aantal DALI-lijn<strong>en</strong> is onbeperkt. TwinCAT 3 Lighting Solution is volledig HTML5<br />
geschikt, dec<strong>en</strong>traal schaalbaar <strong>en</strong> kan via de visualisatie word<strong>en</strong> bedi<strong>en</strong>d. Wijziging<strong>en</strong><br />
in functionaliteit, adressering<strong>en</strong>, cross-DALI Lijngroep<strong>en</strong> <strong>en</strong> zelfs het toevoeg<strong>en</strong> van DALI<br />
toestell<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> zonder bedrijfsonderbreking<strong>en</strong> word<strong>en</strong> uitgevoerd.
INHOUD<br />
Gebruiker staat c<strong>en</strong>traal in future ready gebouwbeheersysteem 44<br />
Vijfsterr<strong>en</strong>hotel bespaart tot tachtig proc<strong>en</strong>t <strong>en</strong>ergie 47<br />
De toekomst van de installatiesector: ‘Digitaal <strong>en</strong> volledig geïntegreerd’ 50<br />
Gebruiksvri<strong>en</strong>delijke toegangscontrole,<br />
met e<strong>en</strong>voudige installatie <strong>en</strong> beheer 52<br />
‘De klassieke sleutel wordt e<strong>en</strong> noodoplossing’ 54<br />
Hoe slimmer omgaan met <strong>en</strong>ergie 57<br />
De derde Industriële Revolutie: de bedi<strong>en</strong>ing van gebouw<strong>en</strong> 60<br />
Efficiënt voedingssysteem voor laadpal<strong>en</strong> 63<br />
60<br />
De meerwaarde van customization in de elektrotechnische wereld 66<br />
‘De facility manager is ev<strong>en</strong> belangrijk als de IT-manager’ 68<br />
44<br />
54 63<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 43
Gebruiker staat c<strong>en</strong>traal<br />
in future ready<br />
gebouwbeheersysteem<br />
Steeds meer bedrijv<strong>en</strong> verzamel<strong>en</strong> data voor hun gebouwbeheer. Maar de vraag in de toekomst zal luid<strong>en</strong>: hoe gebruik je die massa gegev<strong>en</strong>s<br />
om gerichte acties te ondernem<strong>en</strong>, bijvoorbeeld om het lev<strong>en</strong> van je werknemers beter te mak<strong>en</strong>? Schneider Electric d<strong>en</strong>kt op dat vlak al<br />
vooruit. “We lever<strong>en</strong> nu al de oplossing<strong>en</strong> waarvan managers pas binn<strong>en</strong>kort zull<strong>en</strong> beseff<strong>en</strong> dat ze nodig zijn.”<br />
Tekst Jero<strong>en</strong> Schreurs | Beeld Schneider Electric<br />
De afgelop<strong>en</strong> twee jaar verzameld<strong>en</strong> we wereldwijd<br />
meer data dan ooit daarvoor in de geschied<strong>en</strong>is<br />
van de m<strong>en</strong>sheid <strong>en</strong> dat getal stijgt expon<strong>en</strong>tieel.<br />
Tegelijkertijd blijkt dat veel organisaties slechts<br />
e<strong>en</strong> fractie van die data gebruik<strong>en</strong> <strong>en</strong> b<strong>en</strong>utt<strong>en</strong>. In<br />
de bouwsector is dat e<strong>en</strong> gevolg van de gangbare<br />
visie op smart buildings: hang je gebouw vol met<br />
s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> <strong>en</strong> haal er zo veel mogelijk data uit.<br />
Volg<strong>en</strong>s Hans Smid, Director Digital Building bij<br />
Schneider Electric, is dat idee achterhaald: “Wij<br />
noem<strong>en</strong> dat zog<strong>en</strong>aamde ‘puntoplossing<strong>en</strong>’.<br />
Je moet al die punt<strong>en</strong> ook met elkaar kunn<strong>en</strong><br />
integrer<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> inzichtelijk geheel. Dan ga je<br />
naar e<strong>en</strong> net van geconnecteerde product<strong>en</strong> met<br />
daar e<strong>en</strong> intellig<strong>en</strong>te softwarelaag overhe<strong>en</strong>. Pas<br />
dan kan je tot intellig<strong>en</strong>te acties overgaan <strong>en</strong> je<br />
gebouw echt beter mak<strong>en</strong>.”<br />
Eig<strong>en</strong> nod<strong>en</strong> <strong>en</strong> w<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
Wat houdt ‘beter’ dan juist in? “Meer afgestemd op<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>,” zegt Luc Havaux, Leader Digital Building<br />
& Business Developm<strong>en</strong>t bij Schneider. “In de<br />
Smart Workplace van de toekomst besliss<strong>en</strong> werknemers<br />
dat ze morg<strong>en</strong> naar kantoor will<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>,<br />
boek<strong>en</strong> ze e<strong>en</strong> vrij bureau <strong>en</strong> e<strong>en</strong> vergaderruimte<br />
in tuss<strong>en</strong> 14 <strong>en</strong> 17u <strong>en</strong> verwacht<strong>en</strong> ze dat hun<br />
elektrische auto ondertuss<strong>en</strong> opgelad<strong>en</strong> wordt<br />
aan de laadpaal. De gebruikte ruimtes moet<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> aang<strong>en</strong>aam klimaat hebb<strong>en</strong>, terwijl je<br />
de ruimtes die niemand gebruikt ook niet wil<br />
verwarm<strong>en</strong> of verlicht<strong>en</strong>.”<br />
“Om die puzzel te mak<strong>en</strong> heb je e<strong>en</strong> systeem<br />
op e<strong>en</strong> dieper niveau nodig dat al die input<br />
voort dur<strong>en</strong>d met elkaar verbindt. Zeker in multi<br />
t<strong>en</strong>ant-gebouw<strong>en</strong>, waar meerdere organisaties<br />
elk hun eig<strong>en</strong> nod<strong>en</strong> <strong>en</strong> w<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
tegelijk de kost<strong>en</strong> van het gebouwbeheer<br />
will<strong>en</strong> drukk<strong>en</strong>.”<br />
‘25 proc<strong>en</strong>t van de kost van e<strong>en</strong> gebouw zit in de constructie, 75 proc<strong>en</strong>t zijn operationele kost<strong>en</strong> in de jar<strong>en</strong> die volg<strong>en</strong>.’<br />
44 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
Met e<strong>en</strong> doordachte aanpak bij de start zorg je voor e<strong>en</strong> duurzaam gebouw<strong>en</strong>beheer nadi<strong>en</strong>.<br />
‘Hoe gebruik je<br />
de massa aan<br />
beheersgegev<strong>en</strong>s<br />
om het lev<strong>en</strong> van je<br />
werknemers beter<br />
te mak<strong>en</strong>?’<br />
Lev<strong>en</strong>scyclus<br />
‘Beter’ betek<strong>en</strong>t immers ook: kost<strong>en</strong>bespar<strong>en</strong>d.<br />
Daarom b<strong>en</strong>adrukt Schneider dat je zo’n Smart<br />
Building van in de beginfase moet vormgev<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
daarbij goed moet nad<strong>en</strong>k<strong>en</strong> hoe je het systeem<br />
klaarstoomt voor de volledige lev<strong>en</strong>scyclus van<br />
e<strong>en</strong> gebouw. Want de onderhoudskost<strong>en</strong> voor zo’n<br />
cyclus van 30 jaar word<strong>en</strong> erg onderschat. Smid:<br />
“25 proc<strong>en</strong>t van de kost van e<strong>en</strong> gebouw zit in de<br />
constructie, 75 proc<strong>en</strong>t zijn operationele kost<strong>en</strong><br />
in de jar<strong>en</strong> die volg<strong>en</strong>. Zonder goede opvolging<br />
stijg<strong>en</strong> die kost<strong>en</strong> nog meer. Ik k<strong>en</strong> veel bedrijv<strong>en</strong><br />
die ontzett<strong>en</strong>d veel geld uitgegev<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> zonder<br />
aantoonbare meerwaarde voor de gebruiker -<br />
bijvoorbeeld voor grote onderhoudscontract<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
inv<strong>en</strong>tarisaties - zonder overkoepel<strong>en</strong>de visie.”<br />
Condition-based<br />
Wie dan in het begin al sterk op integratie inzet,<br />
heeft later dus ook e<strong>en</strong> stap voor op het vlak<br />
van onderhoud. “Vroeger was het heel simpel,”<br />
zegt Havaux. “Dan speelde m<strong>en</strong> loodgieter. Was<br />
er e<strong>en</strong> probleem, dan kwam de technieker dat<br />
oploss<strong>en</strong> <strong>en</strong> was hij terug weg. In e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de<br />
stap gebeurde dat periodiek, ook als er niets<br />
mis was. Maar met system<strong>en</strong> zoals de onze gaan<br />
we richting ‘condition-based’: hoe gedraagt de<br />
installatie zich? Zi<strong>en</strong> we abnormale waard<strong>en</strong> die<br />
problem<strong>en</strong> voorspell<strong>en</strong>? Dan schiet<strong>en</strong> we in actie.”<br />
“Dat is ook het principe van Design, Build,<br />
Maintain <strong>en</strong> Operate waar wij naar strev<strong>en</strong>. Met<br />
e<strong>en</strong> doordachte aanpak bij de start zorg je voor<br />
e<strong>en</strong> duurzaam gebouw<strong>en</strong>beheer nadi<strong>en</strong>. En wij<br />
bied<strong>en</strong> daar de geschikte oplossing<strong>en</strong> voor.”<br />
Future Ready! ❚<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 45
Lorem ipsum<br />
ELOYA,<br />
de beroepsfederatie die dicht<br />
bij zijn led<strong>en</strong> staat, met zijn<br />
team van professionals die u<br />
administratief <strong>en</strong> technisch<br />
vooruit zal help<strong>en</strong> <strong>en</strong> tev<strong>en</strong>s<br />
uw belang<strong>en</strong> altijd zal<br />
verdedig<strong>en</strong>.<br />
Word nu ook lid!<br />
U b<strong>en</strong>t al lid<br />
Onze led<strong>en</strong>verdeling<br />
Int<strong>en</strong>s<br />
Hoog<br />
Normaal<br />
Maurice Herbettelaan 38A<br />
1070 Anderlecht<br />
02 526 08 30<br />
www.eloya.be<br />
info@eloya.be
Het Mandarin Ori<strong>en</strong>tal Hotel in Macau<br />
Vijfsterr<strong>en</strong>hotel bespaart tot<br />
tachtig proc<strong>en</strong>t <strong>en</strong>ergie<br />
Elke ocht<strong>en</strong>d <strong>en</strong> avond kunn<strong>en</strong> de gast<strong>en</strong> van het Mandarin Ori<strong>en</strong>tal Hotel in Macau g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> spectaculaire kleur- <strong>en</strong> lichtshow in de<br />
baai van deze Chinese metropool. De verlichting <strong>en</strong> gordijn<strong>en</strong> in de stijlvolle kamers word<strong>en</strong> bedi<strong>en</strong>d met het automatisatie-systeem van Eltako.<br />
Draad- <strong>en</strong> batterijloze technologie br<strong>en</strong>gt <strong>en</strong>ergie- effici<strong>en</strong>tie <strong>en</strong> comfort perfect in harmonie.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Eltako<br />
Het design van de kamers weerspiegelt de<br />
fasciner<strong>en</strong>de stad, met haar beroemde shopping<br />
district, flits<strong>en</strong>de nachtlev<strong>en</strong> <strong>en</strong> moderne lifestyle.<br />
Daarnaast bided<strong>en</strong> ze de ultieme mix tuss<strong>en</strong><br />
stijl <strong>en</strong> comfort.<br />
Niets dan het beste<br />
Voor gast<strong>en</strong> van het Mandarin Ori<strong>en</strong>tal houdt<br />
het perfecte verblijf ook in dat m<strong>en</strong> beschikt<br />
over de meest rec<strong>en</strong>te technologie, die <strong>en</strong>erzijds<br />
tegemoet komt aan het hoogste gebruiksgemak<br />
maar anderzijds ook zo duurzaam mogelijk is.<br />
Het spreekt dan ook voor zich dat de hotel groep<br />
voor het moderniser<strong>en</strong> van haar kamers, op<br />
zoek ging naar e<strong>en</strong> oplossing die aan deze twee<br />
eis<strong>en</strong> voldeed.<br />
Eltako kon aan alle eis<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>, dankzij haar draad- <strong>en</strong> batterijloze<br />
technologie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> modern <strong>en</strong> universeel productdesign.<br />
Flexibiliteit <strong>en</strong> ervaring<br />
E<strong>en</strong> grote uitdaging die daarmee gepaard ging,<br />
was het vind<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> systeem dat naadloos<br />
kon geïntegreerd word<strong>en</strong> in het bestaande<br />
INCOM systeem. Daarbij kwam dan nog e<strong>en</strong>s<br />
de vereiste dat het opwaarder<strong>en</strong> van de kamers,<br />
het comfort van de gast<strong>en</strong> ge<strong>en</strong>szins negatief<br />
mocht beïnvloed<strong>en</strong>. ❯<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 47
Ervaring...<br />
www.serelec.be<br />
...voor de<br />
toekomst!<br />
EA 36.22 MI.PUCK<br />
astroklok • 100 geheug<strong>en</strong>plaats<strong>en</strong> • 2 geschakelde uitgang<strong>en</strong><br />
2 stuuringang<strong>en</strong> • programmer<strong>en</strong> via app • bedi<strong>en</strong><strong>en</strong> via app<br />
Advert<strong>en</strong>tie_HugoMuller 197x113mm.indd 1 10/05/<strong>2021</strong> 16:02<br />
HELLO CHARGING.<br />
Gedec<strong>en</strong>traliseerd powerbus systeem podis® voor<br />
de Voedingsbekabeling van EV-Laadstations.<br />
Het podis® powerbus systeem is ideaal voor het verdel<strong>en</strong> van <strong>en</strong>ergie naar<br />
EV laadstations. Met dit gedec<strong>en</strong>traliseerde <strong>en</strong>ergiedistributiesysteem kan e<strong>en</strong><br />
groot aantal laadstations met slechts één voedingskabel word<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong>.<br />
Dit bespaart installatietijd, vereist minder kabel <strong>en</strong> vermindert de grootte van<br />
de verdeelkast aanzi<strong>en</strong>lijk.<br />
UW VOORDELEN<br />
+ Tijdsbesparing: niet knipp<strong>en</strong> of ontmantel<strong>en</strong><br />
+ Flexibel: Op elke plaats <strong>en</strong> mom<strong>en</strong>t uitbreidbaar<br />
+ Veilig: Perman<strong>en</strong>te hoge contactkwaliteit<br />
dankzij de podis® technologie<br />
info@atem.be<br />
www.wieland-electric.com
‘De cablage werd tot e<strong>en</strong> uiterst<br />
minimum beperkt’<br />
Het hotel koos dan ook voor e<strong>en</strong> oplossing met<br />
Eltako, die aan alle eis<strong>en</strong> kon voldo<strong>en</strong>, dankzij<br />
haar draad- <strong>en</strong> batterijloze technologie <strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
modern <strong>en</strong> universeel productdesign.<br />
Comfort door e<strong>en</strong> druk op de knop<br />
1900 drukknopp<strong>en</strong> <strong>en</strong> 3400 actor<strong>en</strong> uit de<br />
Eltako 14-reeks werd<strong>en</strong> aangekocht voor de<br />
213 kamers <strong>en</strong> suites, inclusief de presid<strong>en</strong>tiële<br />
suite. De gebruikte drukknopp<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> zonder<br />
draadverbinding, noch batterij<strong>en</strong> of externe<br />
voeding, dankzij de interne EnOcean technologie.<br />
De nodige <strong>en</strong>ergie wordt door het drukk<strong>en</strong><br />
zelf opgewekt. Het gevolg daarvan is dat de<br />
drukknopp<strong>en</strong> gemakkelijk om het ev<strong>en</strong> waar<br />
geplaatst kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, wat ook de ondergrond<br />
of locatie is. Ze vrag<strong>en</strong> ook ge<strong>en</strong> onderhoud zoals<br />
het vervang<strong>en</strong> van batterij<strong>en</strong>, wat, zeker in e<strong>en</strong><br />
hotel, voor heel wat last kan zorg<strong>en</strong>. De functie<br />
van de knop werd gegraveerd op de toets.<br />
Snel <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig<br />
E<strong>en</strong> zeer groot argum<strong>en</strong>t in de keuze voor het<br />
Eltako systeem was het feit dat de cablage tot e<strong>en</strong><br />
uiterst minimum beperkt werd. Dit had niet <strong>en</strong>kel<br />
e<strong>en</strong> positief gevolg in de installatieprijs, maar het<br />
zorgde ook voor e<strong>en</strong> minimum aan stof <strong>en</strong> lawaai<br />
tijd<strong>en</strong>s de r<strong>en</strong>ovatie. Ook kon de tijd, gedur<strong>en</strong>de<br />
dewelke e<strong>en</strong> kamer niet geboekt kon word<strong>en</strong>, tot<br />
het uiterste minimum beperkt word<strong>en</strong>. De totale<br />
r<strong>en</strong>ovatie duurde hierdoor slechts 4 maand<strong>en</strong>!<br />
Optimale automatisatie <strong>en</strong> sfeer<br />
Door deze e<strong>en</strong>voudige r<strong>en</strong>ovatie word<strong>en</strong> de<br />
gordijn<strong>en</strong> automatisch bedi<strong>en</strong>d, naargelang<br />
het tijdstip van de dag <strong>en</strong> of de gast in de<br />
kamer is of niet. Gedur<strong>en</strong>de de dag word<strong>en</strong> de<br />
lichte gordijn<strong>en</strong> geslot<strong>en</strong>. Bij zonsondergang<br />
word<strong>en</strong> ze geop<strong>en</strong>d wanneer iemand de kamer<br />
betreedt, zodat de zee van lichtjes in de baai van<br />
Macau zichtbaar wordt.<br />
Ook de verlichting, van directe over indirecte verlichting,<br />
tot zelfs staande lamp<strong>en</strong> <strong>en</strong> nachtlampjes<br />
is in het systeem geïntegreerd. Bepaalde sfer<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> opgeroep<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> wanneer de kamer<br />
verlat<strong>en</strong> wordt schakelt alles zichzelf uit (op e<strong>en</strong><br />
tijdsvertraging na, bij de verlichting die je naar<br />
De drukknopp<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> om het ev<strong>en</strong> waar<br />
geplaatst word<strong>en</strong>. Ze vrag<strong>en</strong> ook ge<strong>en</strong> onderhoud<br />
zoals het vervang<strong>en</strong> van batterij<strong>en</strong>.<br />
buit<strong>en</strong> begeleidt). Naast de automatische werking<br />
kan de gast uiteraard op elk mom<strong>en</strong>t ingrijp<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
de gordijn<strong>en</strong> <strong>en</strong> verlichting volledig individueel<br />
bedi<strong>en</strong><strong>en</strong>. In- <strong>en</strong> uitschakel<strong>en</strong>, dimm<strong>en</strong>… het kan<br />
allemaal, tot in de badkamer.<br />
Prachtige resultat<strong>en</strong><br />
Het managem<strong>en</strong>t van het hotel was verheugd door<br />
de resultat<strong>en</strong> van de doorgevoerde vernieuwing.<br />
Niet <strong>en</strong>kel door het minimale verlies tijd<strong>en</strong>s de<br />
verbouwingswerk<strong>en</strong>, maar ook door de resultat<strong>en</strong><br />
in <strong>en</strong>ergiebesparing, die met maar liefst 80% de<br />
verwachting<strong>en</strong> ruim overtroff<strong>en</strong>. Er werd dan ook<br />
onmiddellijk beslist om ook de vestiging in Hong<br />
Kong aan te pakk<strong>en</strong>. ❚<br />
1900 drukknopp<strong>en</strong> <strong>en</strong> 3400 actor<strong>en</strong> uit de Eltako 14-reeks werd<strong>en</strong><br />
aangekocht voor de 213 kamers <strong>en</strong> suites, inclusief de presid<strong>en</strong>tiële suite.<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 49
De toekomst van de installatiesector: ‘Digitaal <strong>en</strong> volledig geïntegreerd’<br />
VAN ELEKTRISCHE NAAR<br />
TECHNISCHE INSTALLATIES<br />
De installatiesector evolueert in pijlsnel tempo. De gespecialiseerde elektrogroothandel Rexel wil e<strong>en</strong> bak<strong>en</strong> van advies <strong>en</strong> vertrouw<strong>en</strong> zijn<br />
voor de installateurs <strong>en</strong> h<strong>en</strong> begeleid<strong>en</strong> in de <strong>en</strong>orme transitie waar ze voorstaan.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Rexel<br />
‘Tot nu toe war<strong>en</strong> smart homes <strong>en</strong> domotica veelal buzzwords: m<strong>en</strong> zag ze eerder gelinkt aan comfort <strong>en</strong> luxe.<br />
We zi<strong>en</strong> echter dat domotica meer <strong>en</strong> meer wordt ingezet om e<strong>en</strong> rationeel <strong>en</strong>ergieverbruik binn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gezin te realiser<strong>en</strong>.’<br />
Anno <strong>2021</strong> zet Rexel volop in op e<strong>en</strong> multidisciplinaire<br />
aanpak van de firma. Zo omvat<br />
e<strong>en</strong> PV-project voor de groot handel veel meer<br />
dan <strong>en</strong>kel zonnepanel<strong>en</strong>. “De zonne panel<strong>en</strong><br />
moet<strong>en</strong> goed word<strong>en</strong> geïntegreerd in de<br />
volledige elektro technische installatie van<br />
het gebouw”, zegt Stev<strong>en</strong> Leet<strong>en</strong>, Strategic<br />
Business Developm<strong>en</strong>t Manager bij Rexel.<br />
“Wanneer m<strong>en</strong> nu zelf consumptie promoot,<br />
gaat het niet <strong>en</strong>kel om batterij<strong>en</strong>. Ook<br />
laadpal<strong>en</strong> – de grootste <strong>en</strong>ergie verbruiker in<br />
de woning –, warmte pomp<strong>en</strong> <strong>en</strong> elektrische<br />
boilers voor thermische opslag mak<strong>en</strong> deel uit<br />
van het totaalplaatje.”<br />
Ook domotica is e<strong>en</strong> belangrijke schakel in de gebouw<strong>en</strong><br />
van de toekomst. Leet<strong>en</strong>: “Tot nu toe war<strong>en</strong><br />
smart homes <strong>en</strong> domotica veelal buzzwords:<br />
m<strong>en</strong> zag ze eerder gelinkt aan comfort <strong>en</strong> luxe.<br />
We zi<strong>en</strong> echter dat domotica meer <strong>en</strong> meer wordt<br />
in gezet om e<strong>en</strong> rationeel <strong>en</strong>ergie verbruik binn<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> gezin te reali ser<strong>en</strong>. De opbr<strong>en</strong>gst van de<br />
zonne panel<strong>en</strong> be paalt mee het ver bruik van de<br />
domotica toepassing<strong>en</strong>. Die evolutie is versterkt<br />
door de intro ductie van de digitale teller <strong>en</strong> zal<br />
door het capaciteits tarief e<strong>en</strong> nieuw duwtje in<br />
de rug krijg<strong>en</strong>.”<br />
50 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
Integratie <strong>en</strong> digitalisatie<br />
“Digitaal <strong>en</strong> technisch volledig geïntegreerd: zo<br />
zull<strong>en</strong> de gebouw<strong>en</strong> van morg<strong>en</strong> <strong>en</strong> overmorg<strong>en</strong><br />
eruitzi<strong>en</strong>”, aldus Leet<strong>en</strong>. “Alle techniek<strong>en</strong>, gaande<br />
van verwarming over sanitair tot elektriciteit –<br />
zowel consumptie als productie ervan – moet<strong>en</strong><br />
één geheel vorm<strong>en</strong>.” Rexel is ervan overtuigd<br />
dat e<strong>en</strong> multidisciplinaire aanpak onmisbaar<br />
wordt in de toekomst. De ondersteuning van<br />
e<strong>en</strong> volledig project met al zijn techniek<strong>en</strong> is<br />
key. “Binn<strong>en</strong> Rexel sprek<strong>en</strong> we niet langer over<br />
elektrische, maar wel over technische installaties.<br />
De tijd dat de loodgieter, de elektrotechnische<br />
<strong>en</strong> de verwarmingsinstallateur elk apart hun<br />
ding kwam<strong>en</strong> ded<strong>en</strong>, is voorgoed voorbij. De<br />
compet<strong>en</strong>ties lop<strong>en</strong> steeds vaker in elkaar over.<br />
De installateurs, onze klant<strong>en</strong> dus, gaan zich meer<br />
<strong>en</strong> meer diversifiër<strong>en</strong>. Als groothandel moet<strong>en</strong> we<br />
ons aanpass<strong>en</strong> aan die nieuwe realiteit.”<br />
Aangezi<strong>en</strong> de installateur hoe langer hoe meer<br />
e<strong>en</strong> belangrijke adviesfunctie krijgt <strong>en</strong> dus zijn<br />
klant<strong>en</strong> goed moet informer<strong>en</strong>, is het ook de rol<br />
van de groothandel om e<strong>en</strong> bak<strong>en</strong> van expertise<br />
te zijn. “We zijn veel meer dan e<strong>en</strong> filiaal met<br />
e<strong>en</strong> ruime voorraad”, zegt Leet<strong>en</strong>. “We bested<strong>en</strong><br />
met plezier tijd <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie in het informer<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
opleid<strong>en</strong> van onze klant<strong>en</strong>. De technologie wordt<br />
steeds complexer <strong>en</strong> ook wij moet<strong>en</strong> op de hoogte<br />
zijn van de nieuwste innovaties.” Rexel speelt ook<br />
in op het digitale aspect. “Onze Netstore is niet<br />
alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> online shop, maar ook e<strong>en</strong> platform om<br />
in contact te tred<strong>en</strong> met onze klant<strong>en</strong>. Ze kunn<strong>en</strong><br />
tot ’s avonds laat bij ons terecht met vrag<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
ze vind<strong>en</strong> er nuttige tools, zoals e<strong>en</strong> configurator<br />
voor laadpal<strong>en</strong>”, aldus Leet<strong>en</strong>.<br />
‘E<strong>en</strong>maal de elektrische voertuig<strong>en</strong> bidirectioneel kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>,<br />
kan je deze gebruik<strong>en</strong> om elektriciteit op te slaan. ’<br />
‘Alle techniek<strong>en</strong>, gaande van<br />
verwarming over sanitair tot elektriciteit,<br />
moet<strong>en</strong> één geheel vorm<strong>en</strong>’<br />
Vehicle-to-grid<br />
Zonnepanel<strong>en</strong> zitt<strong>en</strong> in moeilijk vaarwater na<br />
de onzekerheid over de terugdraai<strong>en</strong>de teller.<br />
Toch twijfel<strong>en</strong> Rexel <strong>en</strong> Leet<strong>en</strong> in ge<strong>en</strong> geval<br />
aan de noodzaak van zonnepanel<strong>en</strong>. “Emissievrij<br />
lev<strong>en</strong> teg<strong>en</strong> 2050 is <strong>en</strong>kel mogelijk dankzij<br />
hernieuwbare <strong>en</strong>ergie. We staan nog maar aan<br />
het startpunt van e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme revolutie. Als Rexel<br />
prober<strong>en</strong> we met innovatieve oplossing<strong>en</strong> voor<br />
de dag te kom<strong>en</strong>. Zo zett<strong>en</strong> we nu heel sterk in<br />
op laadpaalinfrastructuur, want ook e-mobility is<br />
e<strong>en</strong> onmisbare schakel voor het behal<strong>en</strong> van de<br />
klimaatdoelstelling<strong>en</strong>.” Ook de combinatie van<br />
PV <strong>en</strong> elektrische voertuig<strong>en</strong> biedt pot<strong>en</strong>tieel,<br />
vervolgt Leet<strong>en</strong>. “Op termijn kan de thuisbatterij,<br />
die nu aanzi<strong>en</strong> wordt als e<strong>en</strong> oplossing voor<br />
het einde van de terugdraai<strong>en</strong>de teller, maar<br />
die ik eerder aanschouw als e<strong>en</strong> noodzakelijke<br />
tuss<strong>en</strong>stap, vervang<strong>en</strong> word<strong>en</strong> door elektrische<br />
voertuig<strong>en</strong>. Dat heet ‘vehicle-to-grid’. E<strong>en</strong>maal<br />
de elektrische voertuig<strong>en</strong> bidirectioneel kunn<strong>en</strong><br />
werk<strong>en</strong>, kan je deze gebruik<strong>en</strong> om elektriciteit op<br />
te slaan. Dit zal opnieuw e<strong>en</strong> hele evolutie in de<br />
totale laadinfrastructuur met zich meebr<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.”<br />
‘We bested<strong>en</strong> met plezier tijd <strong>en</strong> <strong>en</strong>ergie in het informer<strong>en</strong> <strong>en</strong> opleid<strong>en</strong> van onze klant<strong>en</strong>.’<br />
Ondanks de onzekerheid is de toekomst rooskleurig,<br />
besluit Leet<strong>en</strong>. “Het is e<strong>en</strong> rollercoaster,<br />
met vele verandering<strong>en</strong> op korte tijd. Toch<br />
di<strong>en</strong><strong>en</strong> er zich <strong>en</strong>orme opportuniteit<strong>en</strong> aan voor<br />
de installatiesector.” ❚<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 51
Gebruiksvri<strong>en</strong>delijke toegangscontrole,<br />
met e<strong>en</strong>voudige installatie <strong>en</strong> beheer<br />
Vandaag de dag bestaan er heel wat vooruitstrev<strong>en</strong>de method<strong>en</strong> om toegangscontrole tot e<strong>en</strong> gebouw mogelijk te mak<strong>en</strong>. De draadloze<br />
oplossing van het Franse Intratone mag zeker gezi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> <strong>en</strong> is e<strong>en</strong> grote troef voor gebruik in onder meer appartem<strong>en</strong>tsgebouw<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
goed toegangscontrolesysteem moet gebruiksvri<strong>en</strong>delijk <strong>en</strong> veilig zijn, <strong>en</strong> daarnaast ook stabiel in gebruik én in beheer. Intratone Access<br />
Control voldoet aan al die vereist<strong>en</strong>.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Intratone<br />
Intratone is e<strong>en</strong> revolutionair draadloos intercom<strong>en</strong><br />
toegangs systeem voor alle toegangspunt<strong>en</strong><br />
in appartem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> complex<strong>en</strong>. Gebruikers op<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
de deur - van <strong>en</strong>tree, parkeer garage, kelder of<br />
toegangs hekk<strong>en</strong> - gewoon via de eig<strong>en</strong> smartphone,<br />
tablet of vaste telefoon. “Deze vooruitstrev<strong>en</strong>de<br />
oplossing voor toegangs controle heeft<br />
Intratone speciaal ontwikkeld voor de resid<strong>en</strong>tiële<br />
sector, met de nadruk op appartem<strong>en</strong>tsgebouw<strong>en</strong>.<br />
We staan dan ook in nauw contact met woningcoöperaties,<br />
wat eerder uitzonderlijk is voor e<strong>en</strong><br />
fabrikant. We krijg<strong>en</strong> veel feedback van onze<br />
klant<strong>en</strong>, we wet<strong>en</strong> waar nood aan is <strong>en</strong> welke<br />
verbeterpunt<strong>en</strong> er zijn”, zegt Nordin Bellazghari,<br />
Area Sales Manager bij Intratone.<br />
Stand-alone<br />
Bij de ontwikkeling van Intratone’s Access Controlsysteem<br />
werd heel wat aandacht besteed aan<br />
de veiligheid voor de bewoners <strong>en</strong> de stabiliteit<br />
van het systeem. “Bij andere fabrikant<strong>en</strong> zie je<br />
regelmatig dat product<strong>en</strong> met elkaar verbond<strong>en</strong><br />
zijn. E<strong>en</strong> storing heeft zo betrekking op meerdere<br />
toegangspunt<strong>en</strong>. Dat is bij onze stand-alone<br />
oplossing niet het geval, <strong>en</strong> toch kan je alle<br />
toegangspunt<strong>en</strong> sam<strong>en</strong> beher<strong>en</strong> vanop afstand”,<br />
zegt Bellazghari.<br />
Daarnaast heeft Intratone ook sterk ingezet<br />
op de e<strong>en</strong>voud van installatie. Flexibiliteit <strong>en</strong><br />
efficiëntie zijn de codewoord<strong>en</strong>, met e<strong>en</strong> grote<br />
toegevoegd waarde voor de installateur. “Omdat<br />
het plug-and-play systeem 100 proc<strong>en</strong>t draadloos<br />
is, is het binn<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele ur<strong>en</strong> geïnstalleerd. Er<br />
komt ge<strong>en</strong> bedrading of hak- <strong>en</strong> breekwerk in<br />
het appartem<strong>en</strong>t aan te pas. Ook op vlak van<br />
duurzaamheid zijn er voordel<strong>en</strong>, want er kan sterk<br />
bespaard word<strong>en</strong> op gebruik van bekabeling <strong>en</strong><br />
plastic. Hierdoor gaan ook de kost<strong>en</strong> uiteraard<br />
omlaag”, zegt Bellazghari.<br />
Voor de bewoners én gebouwbeheerder staat het<br />
gebruiksgemak c<strong>en</strong>traal. Bellazghari: “Intratone<br />
werkt simpel <strong>en</strong> snel. Dankzij het beheerportaal kan<br />
Voor de bewoners én gebouwbeheerder staat het gebruiksgemak c<strong>en</strong>traal.<br />
52 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
de toegangscontrole in real-time gestuurd word<strong>en</strong>:<br />
e<strong>en</strong> sleutel vanop afstand blokker<strong>en</strong> of deblokker<strong>en</strong>,<br />
specifieke toegangspunt<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> afgebak<strong>en</strong>de tijdspanne<br />
toewijz<strong>en</strong> aan één of meerdere gebruikers,<br />
het is allemaal mogelijk.” E<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>d voordeel<br />
is dat er ge<strong>en</strong> internet verbinding aan te pas hoeft<br />
te kom<strong>en</strong>, want de Intratone-oplossing werkt op<br />
basis van gsmtechnologie. “Dat betek<strong>en</strong>t ook dat<br />
het niet nodig is om bijvoorbeeld UTP-kabels aan te<br />
legg<strong>en</strong> of internetservers op pot<strong>en</strong> te zett<strong>en</strong>”, voegt<br />
Bellazghari toe.<br />
Badge<br />
Er zijn verschill<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong> waarop de bewoner<br />
toegang tot zijn of haar woning kan krijg<strong>en</strong>. Spil van<br />
het systeem is de elektronische badge, die steeds<br />
vaker de fysieke sleutel vervangt. “E<strong>en</strong> verlor<strong>en</strong> of<br />
gestol<strong>en</strong> badge hoeft ge<strong>en</strong> ramp te betek<strong>en</strong><strong>en</strong>”,<br />
zo haalt Bellazghari aan. “Bij e<strong>en</strong> fysieke sleutel<br />
br<strong>en</strong>gt dat e<strong>en</strong> administratieve rompslomp <strong>en</strong> heel<br />
wat kost<strong>en</strong> met zich mee – officieel is m<strong>en</strong> dan<br />
immers verplicht om alle cilinders te vervang<strong>en</strong> –,<br />
maar in het geval van e<strong>en</strong> badge kan deze mete<strong>en</strong><br />
geblokkeerd word<strong>en</strong>, waar die zich ook bevindt. En<br />
dat komt uiteraard ook de veiligheid t<strong>en</strong> goede.”<br />
Nordin Bellazghari, Area Sales Manager bij Intratone.<br />
Naast de standaardlezers heeft Intratone ook hard<br />
gewerkt aan oplossing<strong>en</strong> voor s<strong>en</strong>ior<strong>en</strong> <strong>en</strong> mindervalid<strong>en</strong>.<br />
Bellazghari: “Voor die doelgroep hebb<strong>en</strong><br />
we e<strong>en</strong> handsfree systeem ontwikkeld. In di<strong>en</strong><br />
hun badge zich op pakweg 80 c<strong>en</strong>timeter van de<br />
voordeur bevindt, gaat deze automatisch op<strong>en</strong>.”<br />
‘Er komt ge<strong>en</strong><br />
bedrading of<br />
hak- <strong>en</strong> breekwerk<br />
in het appartem<strong>en</strong>t<br />
aan te pas’<br />
Digitale naambordjes<br />
Ook met andere innovaties vere<strong>en</strong>voudigt<br />
Intratone het beheer van appartem<strong>en</strong>tsgebouw<strong>en</strong>,<br />
stelt Bellazghari. “Zo zi<strong>en</strong> we e<strong>en</strong> sterke opkomst<br />
van digitale communicatiebord<strong>en</strong>, waarmee de<br />
woningcoöperaties e<strong>en</strong>voudig boodschapp<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> del<strong>en</strong> met de bewoners. Dat gaat e<strong>en</strong> pak<br />
vlotter <strong>en</strong> is duurzamer dan het uithang<strong>en</strong> van<br />
talloze briefjes. Dezelfde filosofie schuilt achter de<br />
introductie van digitale naambordjes, die vanop<br />
afstand beheerd kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Deze kunn<strong>en</strong> de<br />
gegraveerde bordjes <strong>en</strong> labels vervang<strong>en</strong> die we<br />
allemaal k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> van appartem<strong>en</strong>tsblokk<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
die bij elke verhuis moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> aangepast.” ❚<br />
Bij de ontwikkeling van Intratone’s Access Control-systeem werd heel wat aandacht<br />
besteed aan de veiligheid voor de bewoners <strong>en</strong> de stabiliteit van het systeem.<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 53
‘De technologie inzake vingerafdrukk<strong>en</strong><br />
de laatste jar<strong>en</strong> sterk geëvolueerd <strong>en</strong><br />
matuur geword<strong>en</strong>. Het is e<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong>voudige vorm van toegangscontrole.’<br />
Vooruitstrev<strong>en</strong>de manier<strong>en</strong> om<br />
aan toegangscontrole te do<strong>en</strong><br />
‘De klassieke sleutel wordt<br />
e<strong>en</strong> noodoplossing’<br />
Wordt de klassieke voordeursleutel binn<strong>en</strong>kort voorgoed verget<strong>en</strong> tijd? Of evolueert deze tot e<strong>en</strong> soort laatste noodoplossing?<br />
Volg<strong>en</strong>s Siedle, specialist in videofonie <strong>en</strong> toegangscontrole, zit de kans er dik in. Het bedrijf zet sterk in op nieuwe, innovatieve manier<strong>en</strong><br />
om gebruikers toegang te verl<strong>en</strong><strong>en</strong> tot e<strong>en</strong> gebouw, of het nu om e<strong>en</strong> kantoorgebouw of e<strong>en</strong> woning gaat. De hoofdrol is weggelegd voor<br />
biometrische toegangscontrole.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Siedle<br />
Siedle is wereldwijd bek<strong>en</strong>d vanwege zijn<br />
deur stations. Dat maakt van het bedrijf e<strong>en</strong><br />
uitstek<strong>en</strong>de partner om aan toegangscontrole te<br />
do<strong>en</strong>, stelt Wim Brusselaers, G<strong>en</strong>eral Manager<br />
bij Siedle B<strong>en</strong>elux. “Alles wat je aan de voordeur<br />
vindt, is onze corebusiness: van de videoparlofoon<br />
over de toegangscontrole tot e<strong>en</strong> gedeelte van de<br />
verlichting of zelfs de briev<strong>en</strong>bus. We integrer<strong>en</strong><br />
alle compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> in één geheel. Dat is ook<br />
interessant naar architect<strong>en</strong> toe, omdat ze zo<br />
kunn<strong>en</strong> profiter<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> gelijklop<strong>en</strong>de esthetiek<br />
voor alle onderdel<strong>en</strong> van de voordeur.”<br />
Niet <strong>en</strong>kel voor bedrijv<strong>en</strong><br />
Toegangscontrole is e<strong>en</strong> belangrijke groeimarkt<br />
voor Siedle. Anders dan in het verled<strong>en</strong><br />
zijn hoogtechnologische oplossing<strong>en</strong> voor<br />
toegangscontrole niet langer exclusief bedoeld<br />
voor bedrijv<strong>en</strong>. “Vroeger toond<strong>en</strong> voornamelijk<br />
54 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
edrijv<strong>en</strong> interesse, al was het maar om op<br />
e<strong>en</strong> efficiënte wijze aan personeels- <strong>en</strong> gast<strong>en</strong>registratie<br />
te do<strong>en</strong>. Nu zi<strong>en</strong> we ook in de<br />
privéwoning de vraag stijg<strong>en</strong>”, zegt Brusselaers.<br />
“Onze oplossing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig word<strong>en</strong><br />
geïntegreerd in e<strong>en</strong> deurstation, <strong>en</strong> dat gebeurt<br />
steeds vaker. M<strong>en</strong> heeft dan ge<strong>en</strong> klassieke sleutel<br />
meer nodig. Ik verwacht dat die binn<strong>en</strong> dit <strong>en</strong> vijf<br />
jaar in het mer<strong>en</strong>deel van de gebouw<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel nog<br />
di<strong>en</strong>st zal do<strong>en</strong> als noodoplossing.”<br />
Om anno <strong>2021</strong> op e<strong>en</strong> goede wijze<br />
aan toegangscontrole te do<strong>en</strong>, zijn er<br />
verschill<strong>en</strong>de method<strong>en</strong>. Ook Siedle<br />
biedt verschill<strong>en</strong>de opties aan.<br />
Om anno <strong>2021</strong> op e<strong>en</strong> goede wijze aan toegangscontrole<br />
te do<strong>en</strong>, zijn er verschill<strong>en</strong>de method<strong>en</strong>.<br />
Ook Siedle biedt verschill<strong>en</strong>de opties aan. “Bij alle<br />
opties staan comfort, veiligheid, bedrijfszekerheid<br />
<strong>en</strong> onderhoudsvri<strong>en</strong>delijkheid c<strong>en</strong>traal”, zegt<br />
Brusselaers. “De meest e<strong>en</strong>voudige technologie<br />
is het codeklavier. Iedere<strong>en</strong> die over de code<br />
beschikt, kan toegang krijg<strong>en</strong> tot de woning. Dit<br />
is natuurlijk de minst geavanceerde én de minst<br />
veilige optie: wat als de code wordt doorgegev<strong>en</strong>?<br />
Daarnaast is het codeklavier niet altijd ev<strong>en</strong><br />
praktisch – d<strong>en</strong>k maar aan huurwoning<strong>en</strong>, waar<br />
je telk<strong>en</strong>s de code moet verander<strong>en</strong> als er e<strong>en</strong><br />
nieuwe huurder zijn intrek neemt.”<br />
E<strong>en</strong> tweede, meer geavanceerde mogelijkheid, is<br />
de badgelezer. Elke bewoner of elk personeelslid<br />
krijgt zo e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> badge, waarmee hij of zij<br />
het gebouw kan betred<strong>en</strong>. “Deze optie is al e<strong>en</strong><br />
stuk veiliger: in teg<strong>en</strong>stelling tot e<strong>en</strong> code is elke<br />
badge uniek, <strong>en</strong> gaat deze mee met de eig<strong>en</strong>aar”,<br />
haalt Brusselaers aan. Siedle biedt ook e<strong>en</strong><br />
combinatiemodule aan van e<strong>en</strong> codeklavier <strong>en</strong><br />
badgelezer. “In dat geval kan je de badgelezer<br />
ook via bluetooth bedi<strong>en</strong><strong>en</strong> met de smartphone.<br />
Dat is e<strong>en</strong>voudig: e<strong>en</strong> sleutel kan je wel e<strong>en</strong>s op<br />
de kast lat<strong>en</strong> ligg<strong>en</strong>, maar de smartphone heeft<br />
teg<strong>en</strong>woordig nag<strong>en</strong>oeg iedere<strong>en</strong> op zak.”<br />
Unieke vingerafdruk<br />
Bov<strong>en</strong>op deze oplossing<strong>en</strong> komt de meest<br />
veilige <strong>en</strong> vooruitstrev<strong>en</strong>de technologie: de<br />
biometrische toegangscontrole, waarbij toegang<br />
wordt verle<strong>en</strong>d op basis van vingerafdrukk<strong>en</strong>.<br />
Brusselaers gelooft voluit in het pot<strong>en</strong>tieel van<br />
deze oplossing: “Veiliger kan niet: we zijn met 7<br />
miljard m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op deze planeet, <strong>en</strong> toch is ge<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>kele vingerafdruk dezelfde. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is de<br />
technologie inzake vingerafdrukk<strong>en</strong> de laatste<br />
jar<strong>en</strong> sterk geëvolueerd <strong>en</strong> matuur geword<strong>en</strong>. Het<br />
is e<strong>en</strong> veilige <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige vorm van toegangscontrole.<br />
Alle<strong>en</strong> moet de vingerafdruk voldo<strong>en</strong>de<br />
herk<strong>en</strong>baar zijn.”<br />
Ev<strong>en</strong>tuele bekommerniss<strong>en</strong> over privacy zijn niet<br />
nodig, beklemtoont Brusselaers. “Anders dan vele<br />
andere fabrikant<strong>en</strong>, die optische lezers gebruik<strong>en</strong>,<br />
kiest Siedle voor de passief thermische techniek. Dat<br />
houdt in dat de vingerafdruk zelf niet opgeslag<strong>en</strong><br />
wordt, maar <strong>en</strong>kel de herk<strong>en</strong>bare punt<strong>en</strong>. Je kan de<br />
vingerafdruk zo nooit reproducer<strong>en</strong>.”<br />
Met biometrische toegangscontrole is het<br />
eindpunt nog niet bereikt. In de toekomst kijkt<br />
Brusselaers reikhalz<strong>en</strong>d uit naar de innovaties<br />
inzake gezichts- <strong>en</strong> irisherk<strong>en</strong>ning. “Daar werk<strong>en</strong><br />
we aan, maar voorlopig staat die technologie nog<br />
niet goed op punt of is ze te duur.”<br />
Controle<br />
Naast de gebruikersinterfaces heeft Siedle ook<br />
gedacht aan de controle. Zo wordt de toegangscontrole<br />
verbond<strong>en</strong> met het eig<strong>en</strong> (bedrijfs)<br />
netwerk. “E<strong>en</strong> particulier heeft er niet altijd veel aan,<br />
maar voor bedrijv<strong>en</strong> laat dit toe om bijvoorbeeld<br />
aanwezigheids lijst<strong>en</strong> op te stell<strong>en</strong>, of e<strong>en</strong> timeframe:<br />
bepal<strong>en</strong> welke persoon op welk tijdstip toegang<br />
krijgt tot het gebouw”, aldus Brusselaers. ❚<br />
‘Onze oplossing<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig<br />
word<strong>en</strong> geïntegreerd in e<strong>en</strong> deurstation,<br />
<strong>en</strong> dat gebeurt steeds vaker. ‘<br />
‘Bij alle opties staan comfort,<br />
veiligheid, bedrijfszekerheid <strong>en</strong><br />
onderhoudsvri<strong>en</strong>delijkheid c<strong>en</strong>traal’<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 55
221 INLINE<br />
CONNECTOR<br />
UNIVERSELE GELEIDERAAN-<br />
SLUITING IN DOORGANGS-<br />
RICHTING<br />
<strong>Installatie</strong>kabels verbind<strong>en</strong> in doorgangsrichting is nu<br />
e<strong>en</strong>voudig, snel <strong>en</strong> veilig. E<strong>en</strong> geavanceerde aansluiting voor<br />
alle soort<strong>en</strong> geleiders van 0,2 tot 4 mm² – daarvoor staat de<br />
nieuwe 221 inline connector met h<strong>en</strong>del.<br />
Meer informatie op www.wago.com/221-inline
HOE SLIMMER OMGAAN<br />
MET ENERGIE<br />
Door de nieuwe regeling met de slimme digitale meter, zitt<strong>en</strong> particulier<strong>en</strong> met veel vrag<strong>en</strong> over hoe ze de <strong>en</strong>ergie van hun zonnepanel<strong>en</strong><br />
efficiënt kunn<strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. Want het wegvall<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> terugdraai<strong>en</strong>de teller kan <strong>en</strong>orme gevolg<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> voor wie grootverbruikers zoals<br />
warmtepomp<strong>en</strong> of e<strong>en</strong> elektrische wag<strong>en</strong> heeft staan. Batterijtechnologie kan uiteraard e<strong>en</strong> antwoord zijn, maar waarom niet eerst slimmer<br />
ler<strong>en</strong> omgaan met <strong>en</strong>ergie door alle elektrische verbruikers perfect op elkaar af te stemm<strong>en</strong>? Met de oplossing van Beckhoff kan dat<br />
e<strong>en</strong>voudig geregeld word<strong>en</strong>.<br />
Tekst Valérie Couplez | Beeld Beckhoff<br />
“De sleutel naar e<strong>en</strong> slimmer <strong>en</strong>ergieverbruik<br />
is communicatie. Hoe meer elektrische verbruikers<br />
met elkaar kunn<strong>en</strong> prat<strong>en</strong>, hoe makkelijker<br />
het wordt om te gaan bespar<strong>en</strong> op de<br />
<strong>en</strong>ergie factuur. Gebouw automatisering dus. E<strong>en</strong><br />
woord dat misschi<strong>en</strong> eerder doet d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan<br />
kantoor gebouw<strong>en</strong> of grote fabriek<strong>en</strong>, maar de<br />
technologie is vandaag ook bij particulier<strong>en</strong> van<br />
nut <strong>en</strong> betaal baar om het <strong>en</strong>ergie verbruik terug te<br />
dring<strong>en</strong>”, vertelt Philip Ney<strong>en</strong>s, support <strong>en</strong>gineer<br />
bij Beckhoff. De basis van Beckhoff zijn oplossing<br />
voor gebouw automatisering berust net op op<strong>en</strong>heid.<br />
Quasi elk signaal (draad loos of via kabel) dat<br />
in e<strong>en</strong> gebouw geg<strong>en</strong>ereerd wordt, kan door de<br />
technologie word<strong>en</strong> ingelez<strong>en</strong> <strong>en</strong> meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong> in<br />
één geïntegreerd verhaal. Energie meet klemm<strong>en</strong>,<br />
digitale meters, Modbus meters, Mbus meter,<br />
KNX meter … tot zelfs de weers voorspelling<br />
op het internet, alles wordt sam<strong>en</strong>gebracht in<br />
één controller.<br />
Data visualiser<strong>en</strong><br />
Het resultaat is e<strong>en</strong> berg data die voortdur<strong>en</strong>d<br />
verder aangroeit. Ney<strong>en</strong>s: “Uw klant hoeft er<br />
gelukkig niet zelf de naald in te gaan zoek<strong>en</strong> om<br />
zijn <strong>en</strong>ergieverbruik te optimaliser<strong>en</strong>. De Beckhoff<br />
sturing kan zelf ler<strong>en</strong>d gemaakt word<strong>en</strong>. Hoe<br />
meer data er gelogd wordt, hoe beter het systeem<br />
kan gaan voorspell<strong>en</strong> hoeveel <strong>en</strong>ergie er op welk<br />
mom<strong>en</strong>t zal nodig zijn. Op die manier kunn<strong>en</strong><br />
de verwarming, airco, verlichting, zonnewering,<br />
laadpaal, batterijsturing … naadloos op elkaar<br />
afgestemd word<strong>en</strong>.” Maar hoe gaat dat precies in<br />
zijn werk? In eerste instantie wordt alles eig<strong>en</strong>lijk<br />
gewoon gevisualiseerd voor de huiseig<strong>en</strong>aar,<br />
bijvoorbeeld via Visu of via Communicator<br />
App. “E<strong>en</strong> handige manier om snel meer inzicht<br />
te krijg<strong>en</strong> in het <strong>en</strong>ergieverbruik. Wat zijn de<br />
grootverbruikers? Wat zijn de piekmom<strong>en</strong>t<strong>en</strong>? ❯<br />
‘De mogelijkhed<strong>en</strong> zijn echt eindeloos om<br />
tot e<strong>en</strong> geïntegreerd, automatisch <strong>en</strong> steeds<br />
slimmer word<strong>en</strong>d systeem te kom<strong>en</strong>’<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 57
ALLE TECHNIEKEN<br />
ONDER ÉÉN DAK<br />
VOOR EEN FUTURE-PROOF INSTALLATIE<br />
www.rexel.be<br />
PV VERWARMING/KOELING VENTILATIE EV-CHARGING<br />
solar@rexel.be heatingpumps@rexel.be v<strong>en</strong>tilation@rexel.be evnl@rexel.be
Wat zijn de beste mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om de vaatwasmachine<br />
te lat<strong>en</strong> draai<strong>en</strong> of de auto op te lad<strong>en</strong>?<br />
Zo kan de gebruiker zelf actie ondernem<strong>en</strong> om het<br />
eig<strong>en</strong> verbruik van de zonnepanel<strong>en</strong> te verhog<strong>en</strong> of<br />
het verbruik te spreid<strong>en</strong>, wat voordeliger zal zijn met<br />
het aankom<strong>en</strong>de capaciteitstarief”, aldus Ney<strong>en</strong>s.<br />
Volledige automatische regeling<br />
In e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de stap kan u limiet<strong>en</strong> gaan instell<strong>en</strong><br />
voor uw klant. Ze krijg<strong>en</strong> dan bijvoorbeeld via SMS<br />
c<strong>en</strong>trale of mail e<strong>en</strong> melding dat de piekbelasting<br />
te hoog wordt. Ney<strong>en</strong>s: “Uw klant blijft dan<br />
wel zelf nog verantwoordelijk voor de goede<br />
opvolging. Steeds vaker komt echter de vraag om<br />
dat proces volledig te automatiser<strong>en</strong>. Met wat<br />
programmer<strong>en</strong> <strong>en</strong> configurer<strong>en</strong> kan de Beckhoff<br />
PLC immers ook zelf de regie in hand<strong>en</strong> nem<strong>en</strong>.<br />
Hij gaat dan de digitale uitgang<strong>en</strong> van elektrische<br />
verbruikers automatisch stur<strong>en</strong>.” Dat kan gaan<br />
via e<strong>en</strong> simpel aan- <strong>en</strong> uitcontact voor e<strong>en</strong> airco<br />
of e<strong>en</strong> uitgebreide regeling waarbij de airco<br />
bijvoorbeeld aan 50% van zijn vermog<strong>en</strong> begint<br />
te werk<strong>en</strong>. “Hier begint pas echt het voordeel van<br />
e<strong>en</strong> geïntegreerd systeem te spel<strong>en</strong>”, onderstreept<br />
Ney<strong>en</strong>s. “Aan de hand van de weersvoorspelling<br />
kan het systeem de zonnewering al op voorhand<br />
gaan instell<strong>en</strong> of de airco al voorzichtig lat<strong>en</strong><br />
draai<strong>en</strong> vooraleer de warmte toeslaat. De<br />
mogelijkhed<strong>en</strong> zijn echt eindeloos om tot e<strong>en</strong><br />
geïntegreerd, automatisch <strong>en</strong> steeds slimmer<br />
word<strong>en</strong>d systeem te kom<strong>en</strong>. Belangrijk om wet<strong>en</strong><br />
is dat uw klant ook steeds weer kan overnem<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
het systeem kan overrul<strong>en</strong> als dat nodig is.”<br />
Hoe kan u die toegevoegde<br />
waarde realiser<strong>en</strong>?<br />
Maar hoe kan u nu hiermee aan de slag gaan?<br />
<strong>Installatie</strong>techniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> programmer<strong>en</strong> lijk<strong>en</strong><br />
twee andere wereld<strong>en</strong>. En de uitdaging wordt er<br />
niet kleiner op aangezi<strong>en</strong> elk huishoud<strong>en</strong> sterk<br />
kan verschill<strong>en</strong>. “De sterkte van de oplossing van<br />
Beckhoff schuilt dan ook in zijn e<strong>en</strong>voud. Zelfs<br />
met de kleinste PLC heeft uw klant al rek<strong>en</strong>kracht<br />
g<strong>en</strong>oeg om de volledige automatisering te<br />
drag<strong>en</strong>. Het vraagt wel om e<strong>en</strong> opleiding <strong>en</strong><br />
wat specialisatie om dit alles in de vingers te<br />
krijg<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> degelijke, intuïtieve user interface<br />
ler<strong>en</strong> ontwikkel<strong>en</strong> is daarin de eerste stap.<br />
Daarna kan u zelf bepal<strong>en</strong> tot in welk detail er<br />
informatie gelogd wordt. Maar met e<strong>en</strong> beetje<br />
inzicht in stroomverbruik <strong>en</strong> e<strong>en</strong> dosis logisch<br />
d<strong>en</strong>kvermog<strong>en</strong>, geraakt u al heel ver daarin.<br />
Beckhoff geeft overig<strong>en</strong>s zelf ook opleiding<strong>en</strong><br />
aan installateurs die hier graag werk van will<strong>en</strong><br />
mak<strong>en</strong>. Hoe dieper u in gebouwautomatisering<br />
kan duik<strong>en</strong>, hoe meer voordel<strong>en</strong> uw klant<strong>en</strong> ervan<br />
zull<strong>en</strong> rap<strong>en</strong>”, besluit Ney<strong>en</strong>s. ❚<br />
Energiebeheer<br />
Logging <strong>en</strong><br />
weergave data<br />
Instelling<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> meting<strong>en</strong><br />
Hoe meer elektrische verbruikers met elkaar kunn<strong>en</strong> prat<strong>en</strong>, hoe<br />
makkelijker het wordt om te gaan bespar<strong>en</strong> op de <strong>en</strong>ergiefactuur.<br />
Te stur<strong>en</strong><br />
compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 59
De derde Industriële Revolutie:<br />
de bedi<strong>en</strong>ing van gebouw<strong>en</strong><br />
Na de 1ste <strong>en</strong> de 2de Industriële Revolutie (respectievelijk in de 19de <strong>en</strong> 20ste eeuw) lijkt de 21ste eeuw erg op e<strong>en</strong> 3de Industriële Revolutie.<br />
Automatiseringssystem<strong>en</strong> word<strong>en</strong> stilaan geme<strong>en</strong>goed <strong>en</strong> zull<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>s Eloya onze manier van won<strong>en</strong> ingrijp<strong>en</strong>d verander<strong>en</strong>. Daar kom<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> reeks aandachtspunt<strong>en</strong> voor vakm<strong>en</strong>s<strong>en</strong> bij kijk<strong>en</strong>.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Eloya<br />
De technologische ontwikkeling<strong>en</strong> van de afgelop<strong>en</strong> twintig jaar hebb<strong>en</strong><br />
ervoor gezorgd dat deze ontwikkeling<strong>en</strong> <strong>en</strong> communicatiemiddel<strong>en</strong>, het<br />
beheer <strong>en</strong> overdracht van informatiegegev<strong>en</strong>s in het handbereik van iedere<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> jan-met-de-pet gekom<strong>en</strong> zijn, iets wat nog geheel ond<strong>en</strong>kbaar was in<br />
bijvoorbeeld de jar<strong>en</strong> 50 van de vorige eeuw.<br />
E<strong>en</strong> harmonieus comfortlev<strong>en</strong><br />
De woningautomatiseringssystem<strong>en</strong> (domotica) zijn schoolvoorbeeld<strong>en</strong> van<br />
zowel de meest efficiënte duurzame <strong>en</strong>ergieverbruikssystem<strong>en</strong> (passiefhuis<br />
met nul-<strong>en</strong>ergieverbruik) als van ‘e<strong>en</strong> harmonieus comfortlev<strong>en</strong>’ in e<strong>en</strong><br />
moderne woonst (afzonderlijke bedi<strong>en</strong>ing van elk apparaat, gebruik ervan <strong>en</strong><br />
bewaking met afstandsbedi<strong>en</strong>ing).<br />
Bij het concept van de moderne <strong>en</strong> hed<strong>en</strong>daagse woonst wordt ook veel<br />
aandacht geschonk<strong>en</strong> aan de harmonie <strong>en</strong> aan het ev<strong>en</strong>wicht van alle discrete<br />
<strong>en</strong> subtiele technologische snufjes sam<strong>en</strong> (complem<strong>en</strong>tariteitstechnologie).<br />
E<strong>en</strong> voorafgaande analyse van behoeft<strong>en</strong> van toekomstige huisbewoners<br />
speelt e<strong>en</strong> doorslaggev<strong>en</strong>de rol bij het ontwerp<strong>en</strong> van het betreff<strong>en</strong>de<br />
gebouw <strong>en</strong> het uittek<strong>en</strong><strong>en</strong> van de meest geschikte <strong>en</strong> nodige technologieën.<br />
Automatisering wordt dagelijkse kost, gaande van e<strong>en</strong>voudige<br />
volautomatische verlichtingssystem<strong>en</strong> tot het automatisch op<strong>en</strong><strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> sluit<strong>en</strong> van de garagepoort bij ontvangst van bijvoorbeeld<br />
e<strong>en</strong> besteld pakje per koerier, <strong>en</strong> dit onder camerabewaking.<br />
60 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong><br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
‘Dankzij automatiseringssystem<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> de woning<strong>en</strong> in de nabije<br />
toekomst voorzi<strong>en</strong> zijn van de meest efficiënte <strong>en</strong> aangepaste<br />
technologische snufjes’<br />
Ook is e<strong>en</strong> voorafgaande consultatie door expert<strong>en</strong> in elk vakgebied van<br />
cruciaal belang, om zo elke mogelijke technische fout<strong>en</strong> <strong>en</strong> meerkost te<br />
kunn<strong>en</strong> uitsluit<strong>en</strong>.<br />
Aandachtspunt<strong>en</strong><br />
Hierbij e<strong>en</strong> reeks aandachtspunt<strong>en</strong> waarop m<strong>en</strong> absoluut moet lett<strong>en</strong>:<br />
• de stand <strong>en</strong> positie van de woonst (naar welke windrichting gericht) <strong>en</strong><br />
haar dak (gebruik van zonne-<strong>en</strong>ergie <strong>en</strong> fotovoltaïsche <strong>en</strong>ergie)<br />
• de technische ruimte moet<strong>en</strong> voldo<strong>en</strong>de ruim <strong>en</strong> omkaderd zijn, er moet<strong>en</strong><br />
tech nische beschermingsmantels voorzi<strong>en</strong> zijn voor elke soort <strong>en</strong>ergieop<br />
wekking (HVAC-system<strong>en</strong>, v<strong>en</strong>tilering in het algeme<strong>en</strong>, warmte afvoer<br />
(<strong>en</strong> toevoer), thermische warmtewisselaars, warmtepomp<strong>en</strong>, tech nische<br />
be huizing <strong>en</strong> bescherming van de elektriciteits leiding<strong>en</strong>, domoticasystem<strong>en</strong>,<br />
communicatie system<strong>en</strong>, veiligheidssystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> alarmsystem<strong>en</strong>,<br />
camerabewaking…)<br />
• voorzi<strong>en</strong>ing van voldo<strong>en</strong>de elektrische bekabeling <strong>en</strong> voedingspunt<strong>en</strong><br />
• bekabeling van de domoticasystem<strong>en</strong> afhankelijk van de gebruikte<br />
technologie <strong>en</strong>/of ev<strong>en</strong>tuele toekomstige uitbreidingsmogelijkhed<strong>en</strong><br />
• bekabeling van de Ethernet-communicatie, in het bijzonder voor verbond<strong>en</strong><br />
apparat<strong>en</strong> (zoals huishoudapparat<strong>en</strong>, computers, <strong>en</strong>z.)<br />
• bekabeling van veiligheidssystem<strong>en</strong> <strong>en</strong> alarmsystem<strong>en</strong>, video – <strong>en</strong> camerabewaking<br />
• bekabeling voor controletoegangssystem<strong>en</strong> (badges, radio – <strong>en</strong> frequ<strong>en</strong>tieveiligheidssystem<strong>en</strong>,<br />
vingerafdruksystem<strong>en</strong>, oog – <strong>en</strong> gezichtserk<strong>en</strong>ning, …)<br />
• de elektrische voeding <strong>en</strong> verbruiksteller moet voldo<strong>en</strong>de krachtig <strong>en</strong><br />
solide zijn<br />
• aangepaste <strong>en</strong> specifieke circuits met afbak<strong>en</strong>ing voor het oplad<strong>en</strong> van<br />
elektrische - hybride voertuig<strong>en</strong>.<br />
Alles vanop afstand bedi<strong>en</strong>d<br />
Dankzij deze automatiseringssystem<strong>en</strong> zull<strong>en</strong> de woning<strong>en</strong> in de nabije toe komst<br />
voorzi<strong>en</strong> zijn van de meest efficiënte <strong>en</strong> aangepaste techno logische snufjes. Zo<br />
zal weldra alles vanop afstand bedi<strong>en</strong>d kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Automati sering wordt<br />
dagelijkse kost, gaande van e<strong>en</strong>voudige volautomatische ver lichtings system<strong>en</strong><br />
tot het automatisch op<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> sluit<strong>en</strong> van de garage poort bij ontvangst van<br />
bijvoorbeeld e<strong>en</strong> besteld pakje per koerier, <strong>en</strong> dit onder camera bewaking.<br />
Welkom in de toekomst <strong>en</strong> de wereld van de automatiseringssystem<strong>en</strong>! ❚<br />
De woningautomatiseringssystem<strong>en</strong> zijn<br />
schoolvoorbeeld<strong>en</strong> van zowel de meest efficiënte<br />
duurzame <strong>en</strong>ergieverbruikssystem<strong>en</strong> als van ‘e<strong>en</strong><br />
harmonieus comfortlev<strong>en</strong>’ in e<strong>en</strong> moderne woonst.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 61
KOLMAT ® FIBRE SEAL.<br />
DE KEUZE VAN DE PROF.<br />
Kolmat ® Fibre Seal is uniek als het gaat om het nastell<strong>en</strong> van schroefdraadverbinding<strong>en</strong>.<br />
Zelfs bij terugdraai<strong>en</strong> van meer dan 180° blijft de verbinding<br />
100% afgedicht. Kolmat ® Fibre Seal is universeel toepasbaar <strong>en</strong> geschikt<br />
voor o.a. (drink)water, LPG(gas), (pers)lucht <strong>en</strong> verdunde zur<strong>en</strong> <strong>en</strong> bas<strong>en</strong>.<br />
De geïmpregneerde, vezelversterkte afdichtingsband is bestand teg<strong>en</strong> druk<br />
tot 26 bar, temperatur<strong>en</strong> tot 160°C <strong>en</strong> gemaakte verbinding<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> direct<br />
word<strong>en</strong> belast. Dit product voldoet aan alle relevante (inter)nationale keur<strong>en</strong>.<br />
www.griffon.be<br />
Griffon. De keuze van de prof.
MET ÉÉN VOEDINGSKA<strong>BE</strong>L EEN GROOT AANTAL LAADPALEN VERBINDEN<br />
EFFICIËNT VOEDINGSSYSTEEM<br />
VOOR LAADPALEN<br />
Nu elektrische voertuig<strong>en</strong> in opmars zijn, stijgt ook de nood aan efficiënte laadinfrastructuur. Met podis ® biedt Wieland Electric e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige,<br />
foutloze, flexibele én esthetisch verantwoorde oplossing. Het podis ® -systeem laat aan gebouwbeheerders toe om tijd te bespar<strong>en</strong> <strong>en</strong> fout<strong>en</strong><br />
te vermijd<strong>en</strong>. Dankzij de flexibiliteit van het systeem is het ook perfect mogelijk om de laadinfrastructuur in e<strong>en</strong> later stadium verder uit<br />
te breid<strong>en</strong>.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Wieland Electric<br />
Atem zag het lev<strong>en</strong>slicht als distributeur van elektro technische product<strong>en</strong><br />
in 1946 <strong>en</strong> is sinds 2013 eig<strong>en</strong>dom van de Duitse wereldspeler Wieland<br />
Electric. Vandaag de dag is Atem de facto de Belgische afdeling van<br />
Wieland Electric. Het is de bedoeling om zo de kracht van e<strong>en</strong> grote, internationaal<br />
ger<strong>en</strong>ommeerde speler te koppel<strong>en</strong> aan nabijheid <strong>en</strong> optimale<br />
di<strong>en</strong>stverl<strong>en</strong>ing, zegt Ko<strong>en</strong> Notelaers, Sales Director Building Solutions BeLux<br />
bij Wieland Electric: “We beschikk<strong>en</strong> over e<strong>en</strong> gamma van hoge kwaliteit,<br />
made in Germany, <strong>en</strong> van onze kant zorg<strong>en</strong> we voor e<strong>en</strong> goede lokale service<br />
<strong>en</strong> deskundige ondersteuning. Dat is noodzakelijk, want elk land heeft eig<strong>en</strong><br />
norm<strong>en</strong>, wetgeving<strong>en</strong> <strong>en</strong> gebruik<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> systeem dat in Duitsland perfect<br />
werkt, is niet noodzakelijk ook op de Belgische markt van toepassing”,<br />
aldus Notelaers. ❯<br />
‘In nieuwe kantoorgebouw<strong>en</strong> wordt het stilaan e<strong>en</strong> vanzelfsprek<strong>en</strong>dheid om ruimte te voorzi<strong>en</strong> voor elektrische voertuig<strong>en</strong>. Soms voor twee voertuig<strong>en</strong>, soms voor twintig.’<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 63
GREEN&SMART<br />
DE ENERGIEMARKT WORDT STEEDS DUURZAMER, ENERGIEOPLOSSINGEN STEEDS<br />
GROENER EN SLIMMER. IN DIE SNEL VERANDERENDE MARKT IS HET NIET EENVOUDIG<br />
OM HELEMAAL UP-TO-DATE TE BLIJVEN.<br />
Met Gre<strong>en</strong>&Smart houd<strong>en</strong> we de vinger aan de pols <strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> we ervoor dat je als installateur toekomstgericht<br />
kan werk<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat je jouw klant<strong>en</strong> de juiste informatie kan gev<strong>en</strong>. Wat zijn de duurzaamste oplossing<strong>en</strong> voor<br />
e<strong>en</strong> verwarmingsinstallatie? Welke voordel<strong>en</strong> lever<strong>en</strong> zonnepanel<strong>en</strong> nog? Is e<strong>en</strong> thuisbatterij de investering<br />
waard? Ontdek dit <strong>en</strong> veel meer op ons Gre<strong>en</strong>&Smart platform.<br />
Meer info op www.cebeo.be
‘Het is ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel probleem om snel e<strong>en</strong> extra aansluiting te<br />
voorzi<strong>en</strong>, zonder dat er ingrijp<strong>en</strong>de bekabeling aan te pas komt’<br />
Het spreekt voor zich dat de experts bij Wieland Electric de evoluties in de<br />
elektrotechnische sector op de voet volg<strong>en</strong>. Het is ook h<strong>en</strong> niet ontgaan dat<br />
de technologie rond elektrische voertuig<strong>en</strong> raz<strong>en</strong>dsnel evolueert. “Het is e<strong>en</strong><br />
markt die zal blijv<strong>en</strong> groei<strong>en</strong>”, zegt Erik Sunaert, Building Project Manager<br />
bij Wieland Electric. “In nieuwe kantoorgebouw<strong>en</strong> wordt het stilaan e<strong>en</strong><br />
vanzelfsprek<strong>en</strong>dheid om ruimte te voorzi<strong>en</strong> voor elektrische voertuig<strong>en</strong>. Soms<br />
voor twee voertuig<strong>en</strong>, soms voor twintig.”<br />
Eén voedingskabel<br />
Ook de infrastructuur, de broodnodige laadpal<strong>en</strong> in ondergrondse parkings,<br />
moet kunn<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>. Daar kan Wieland Electric e<strong>en</strong> ste<strong>en</strong>tje toe bijdrag<strong>en</strong>.<br />
De <strong>en</strong>ergie moet immers snel <strong>en</strong> efficiënt naar laadpal<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> word<strong>en</strong><br />
getransporteerd. Daar kan het flexibele, gedec<strong>en</strong>tralizeerde podis ® -powerbussysteem<br />
met vlakkabel van Wieland Electric voor zorg<strong>en</strong>. Sunaert: “In plaats<br />
van losse voedingskabels naar de afzonderlijke laadpal<strong>en</strong> trekk<strong>en</strong>, is het<br />
mogelijk om met podis ® e<strong>en</strong> groot aantal laadpal<strong>en</strong> te verbind<strong>en</strong>, <strong>en</strong> dat met<br />
slechts één voedingskabel.”<br />
Voor de installatie van podis ® is ge<strong>en</strong> kabelgoot <strong>en</strong> draadgoot nodig. De<br />
hele installatie kan gewoon aan de muur word<strong>en</strong> bevestigd. Door de isolatiedoorbor<strong>en</strong>de<br />
contact<strong>en</strong> van de podis ® -compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> de aansluitmodules<br />
snel <strong>en</strong> flexibel word<strong>en</strong> gepositioneerd, op e<strong>en</strong> locatie naar keuze.<br />
Sunaert: “Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> laat ook de logische opbouw het toe om te bespar<strong>en</strong> op<br />
kabelgebruik. In tijd<strong>en</strong> van steeds to<strong>en</strong>em<strong>en</strong>de koper toeslag<strong>en</strong> levert dat e<strong>en</strong><br />
budgettair voordeel op.”<br />
Snel, proper <strong>en</strong> correct<br />
Flexibiliteit is de sleutel van het podis ® -systeem. “Het is immers ge<strong>en</strong> <strong>en</strong>kel<br />
probleem om snel e<strong>en</strong> extra aansluiting te voorzi<strong>en</strong>, zonder dat er ingrijp<strong>en</strong>de<br />
bekabeling aan te pas komt. Wanneer je gebruik zou mak<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> klassieke<br />
aansluitdoos, zal dit veel meer tijd in beslag nem<strong>en</strong> <strong>en</strong> verhoogt de kans<br />
op fout<strong>en</strong>. Podis ® garandeert e<strong>en</strong> snelle, propere én 100 proc<strong>en</strong>t correcte<br />
aansluiting”, aldus Sunaert. De profielcodering in de vlakkabel vermindert de<br />
kans op fout<strong>en</strong> aanzi<strong>en</strong>lijk. “Het is mechanisch gezi<strong>en</strong> bijna onmogelijk om<br />
de kabels verkeerd aan te sluit<strong>en</strong>. Het systeem sluit vergissing<strong>en</strong> uit, <strong>en</strong> dat is<br />
op grote werv<strong>en</strong> altijd e<strong>en</strong> belangrijke troef.”<br />
In e<strong>en</strong> later stadium kan het systeem gekoppeld word<strong>en</strong> met software die voor<br />
e<strong>en</strong> efficiënte verdeling van de <strong>en</strong>ergie over de laadpal<strong>en</strong> zorgt. Notelaers: “Zo<br />
kan het systeem rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong> met de status van elke batterij: is die nog<br />
voor 90 proc<strong>en</strong>t opgelad<strong>en</strong>, of slechts voor vijf proc<strong>en</strong>t? Het is ook mogelijk<br />
om aan te duid<strong>en</strong> hoelang het voertuig ter plaatse blijft: e<strong>en</strong> auto die na<br />
e<strong>en</strong> halfuur alweer weg moet kunn<strong>en</strong> rijd<strong>en</strong> vraagt e<strong>en</strong> vol vermog<strong>en</strong>, in<br />
teg<strong>en</strong>stelling tot wanneer de werknemer e<strong>en</strong> hele dag op kantoor verblijft.” ❚<br />
Voor de installatie van podis ® is ge<strong>en</strong><br />
kabelgoot <strong>en</strong> draadgoot nodig.<br />
Flexibiliteit is de sleutel<br />
van het podis ® -systeem.<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 65
De meerwaarde van customization<br />
in de elektrotechnische wereld<br />
Voor Spelsberg Belgium, gek<strong>en</strong>d fabrikant van behuizing<strong>en</strong> <strong>en</strong> aftakdoz<strong>en</strong>, is de installateur niet alle<strong>en</strong> gebaat bij e<strong>en</strong> breed aanbod aan<br />
standaardproduct<strong>en</strong>. Daarom zet de firma sterk in op customization. Jaarlijks verwerkt Spelsberg Belgium hiervoor zo’n 400 aanvrag<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
offertes. Want door e<strong>en</strong> op maat gerichte oplossing te voorzi<strong>en</strong>, wordt het mogelijk e<strong>en</strong> langdurige <strong>en</strong> waardevolle relatie met de installateur<br />
op te bouw<strong>en</strong>.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Spelsberg Belgium<br />
Günther Spelsberg is in Duitsland e<strong>en</strong> grote firma op vlak van behuizing<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
aftakdoz<strong>en</strong> <strong>en</strong> richtte in 2019 ook e<strong>en</strong> Belgisch filiaal op. Als relatief kleine<br />
speler op de Belgische markt, is het voor het bedrijf e<strong>en</strong> zaak om klantgericht<br />
te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>, legt Bart Tast<strong>en</strong>oye, G<strong>en</strong>eral Manager bij Spelsberg Belgium, uit:<br />
“Daarom zett<strong>en</strong> we al jar<strong>en</strong> sterk in op diversificatie. Dat houdt in dat we niet<br />
<strong>en</strong>kel standaardproduct<strong>en</strong> aanbied<strong>en</strong>, maar ook customized oplossing<strong>en</strong> die<br />
op technisch vlak net iets verder gaan. D<strong>en</strong>k maar aan verbindingsdoz<strong>en</strong> of<br />
inrichting<strong>en</strong> voor automatisatie, waarbij we inspel<strong>en</strong> op technische vereist<strong>en</strong><br />
die doorgaans klantspecifiek van aard zijn.”<br />
Tijd op de werf beperk<strong>en</strong><br />
Heel wat van die maatwerkoplossing<strong>en</strong> – d<strong>en</strong>k maar aan het inbouw<strong>en</strong><br />
van rails, het voorzi<strong>en</strong> van connector<strong>en</strong>, het print<strong>en</strong> van bedrijfslogo’s op<br />
de doosjes of het voorbedrad<strong>en</strong> van bekabeling<strong>en</strong> – zijn bedoeld om de<br />
tijdsbesteding op de werf te beperk<strong>en</strong>. “Dat komt e<strong>en</strong> elektro-installatiebedrijf<br />
t<strong>en</strong> goede, want het is voor h<strong>en</strong> niet e<strong>en</strong>voudig om geschikt personeel te<br />
vind<strong>en</strong>”, zegt Tast<strong>en</strong>oye.<br />
“We will<strong>en</strong> graag zoveel mogelijk rechtstreeks in verbinding staan met de<br />
installateurs”, gaat Tast<strong>en</strong>oye verder. “Uiteraard kop<strong>en</strong> installateurs hun<br />
product<strong>en</strong> aan via de groothandels, maar voor de technische uitwerking<br />
staan we graag in rechtstreeks contact met h<strong>en</strong>. Op die manier profiler<strong>en</strong> we<br />
ons bij installateurs als e<strong>en</strong> partij die e<strong>en</strong> gerichte oplossing kan bied<strong>en</strong>, die<br />
ze bij andere aanbieders niet kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>. Vaak vind<strong>en</strong> ze in het aanbod<br />
van standaardproduct<strong>en</strong> niet wat ze nodig hebb<strong>en</strong>, <strong>en</strong> kost het h<strong>en</strong> (te) veel<br />
tijd om zelf de nodige aanpassing<strong>en</strong> uit te voer<strong>en</strong>. Dan gaan ze op zoek<br />
naar e<strong>en</strong> alternatief, <strong>en</strong> wij will<strong>en</strong> dat alternatief zijn.” En dat alles zonder de<br />
controle op de kwaliteit uit het oog te verliez<strong>en</strong>. “We will<strong>en</strong> niet dat de klant<br />
achteraf tot de conclusie komt dat e<strong>en</strong> doos bijvoorbeeld niet stevig g<strong>en</strong>oeg<br />
is. De controle op het eindproduct gebeurt bij ons automatisch <strong>en</strong> int<strong>en</strong>sief.”<br />
Grote <strong>en</strong> kleine project<strong>en</strong><br />
Voor Bart Tast<strong>en</strong>oye is het duidelijk: customization is dé manier voor Spelsberg<br />
om zich te onderscheid<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> drukbezette markt. “Grotere fabrikant<strong>en</strong> zijn<br />
vaak te vergelijk<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> tanker: ze kunn<strong>en</strong> niet zo snel van koers afwijk<strong>en</strong>.<br />
Heel wat maatwerkoplossing<strong>en</strong> zijn bedoeld om de<br />
tijdsbesteding op de werf te beperk<strong>en</strong>.<br />
Spelsberg Belgium zet sterk in op diversificatie: ‘D<strong>en</strong>k maar aan<br />
verbindingsdoz<strong>en</strong> of inrichting<strong>en</strong> voor automatisatie, waarbij we inspel<strong>en</strong><br />
op technische vereist<strong>en</strong> die doorgaans klantspecifiek van aard zijn.’<br />
66 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
‘Op de hoofdzetel van Spelsberg zijn er twee m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in di<strong>en</strong>st die <strong>en</strong>kel <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> in functie van de Belgische markt werk<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> we de<br />
vraag voor e<strong>en</strong> maatwerkoplossing krijg<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> zij op korte termijn e<strong>en</strong> inschatting gev<strong>en</strong> van mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> kost<strong>en</strong>.’<br />
‘We profiler<strong>en</strong> ons bij<br />
installateurs als e<strong>en</strong> partij die e<strong>en</strong><br />
gerichte oplossing kan bied<strong>en</strong>,<br />
die ze bij andere aanbieders niet<br />
kunn<strong>en</strong> vind<strong>en</strong>’<br />
Zij moet<strong>en</strong> zich dus hoofdzakelijk beperk<strong>en</strong> tot hun standaardproduct<strong>en</strong>.<br />
Op de hoofdzetel van Spelsberg zijn er daar<strong>en</strong>teg<strong>en</strong> twee m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> in di<strong>en</strong>st<br />
die <strong>en</strong>kel <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> in functie van de Belgische markt werk<strong>en</strong>. Indi<strong>en</strong> we de<br />
vraag voor e<strong>en</strong> maatwerkoplossing krijg<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> zij op korte termijn e<strong>en</strong><br />
inschatting gev<strong>en</strong> van mogelijkhed<strong>en</strong> <strong>en</strong> kost<strong>en</strong>.”<br />
Daarbij maakt Spelsberg ge<strong>en</strong> onderscheid tuss<strong>en</strong> kleine <strong>en</strong> grote project<strong>en</strong>.<br />
“We prober<strong>en</strong> zelfs voor de kleinste aanvrag<strong>en</strong> op zoek te gaan naar e<strong>en</strong><br />
geschikte oplossing. We bested<strong>en</strong> daar veel tijd <strong>en</strong> aandacht aan, in de hoop<br />
zo e<strong>en</strong> duurzame langetermijnrelatie met de installateur op te bouw<strong>en</strong>”,<br />
besluit Tast<strong>en</strong>oye. ❚<br />
Voor Spelsberg is customization e<strong>en</strong> manier om zich<br />
te onderscheid<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> drukbezette markt.<br />
ELEKTROTECH.<strong>BE</strong> | 67
De groei<strong>en</strong>de impact van ‘edge computing’ op de moderne IT-omgeving<br />
‘DE FACILITY MANAGER IS EVEN<br />
<strong>BE</strong>LANGRIJK ALS DE IT-MANAGER’<br />
In het kader van ‘industrie 4.0’ zijn cloudtoepassing<strong>en</strong> <strong>en</strong> 5G het nieuwe normaal. Edge<br />
computing, het dichterbij br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> van berek<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> gegev<strong>en</strong>sopslag waar ze nodig<br />
zijn, wint hierdoor ook aan belang. In e<strong>en</strong> IT-omgeving gaat er daarom minst<strong>en</strong>s ev<strong>en</strong>veel<br />
aandacht uit naar infrastructuur. Rittal, toonaangev<strong>en</strong>d fabrikant van kastsystem<strong>en</strong>, stroomverdeling<br />
<strong>en</strong> IT-infrastructuur, staat t<strong>en</strong> di<strong>en</strong>ste van bedrijv<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> totaalpakket dat zowel<br />
de IT-manager als de facility manager t<strong>en</strong> goede komt. ❯<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Rittal<br />
Rittal koestert de ambitie om de facility managers<br />
<strong>en</strong> IT-managers sam<strong>en</strong> te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>.<br />
Ko<strong>en</strong> Van H<strong>en</strong>de, Product<br />
Manager IT bij Rittal.<br />
68 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
‘Ons gamma legt e<strong>en</strong> goede link tuss<strong>en</strong> industrie <strong>en</strong> koeling.’<br />
‘M<strong>en</strong> beseft steeds meer dat de cloud niet altijd de zaligmak<strong>en</strong>de oplossing is.’<br />
We beginn<strong>en</strong> bij het begin: wat is edge computing juist? “’Edge’ kan je<br />
letterlijk vertal<strong>en</strong> als ‘de rand van het netwerk’”, zegt Ko<strong>en</strong> Van H<strong>en</strong>de,<br />
Product Manager IT bij Rittal. “Het concept wint aan belang omdat m<strong>en</strong><br />
steeds meer beseft dat de cloud niet altijd de zaligmak<strong>en</strong>de oplossing is. Om<br />
lat<strong>en</strong>cy issues <strong>en</strong> connectiviteitsproblem<strong>en</strong> te vermijd<strong>en</strong> is het van belang<br />
om data altijd lokaal bij te houd<strong>en</strong>, als aanvulling op de cloud. D<strong>en</strong>k maar<br />
aan e<strong>en</strong> chirurg die moet operer<strong>en</strong>, maar de nodige scans <strong>en</strong> foto’s niet kan<br />
opvrag<strong>en</strong> vanwege e<strong>en</strong> slechte connectiviteit. Dat probleem heb je niet als<br />
je de beeld<strong>en</strong> lokaal bijhoudt. En dat geldt in vele sector<strong>en</strong>: door niet alle<br />
data uitsluit<strong>en</strong>d naar e<strong>en</strong> c<strong>en</strong>traal datac<strong>en</strong>trum te stur<strong>en</strong>, creëer je e<strong>en</strong> zekere<br />
onafhankelijkheid van netwerkproblem<strong>en</strong>.”<br />
Bij edge computing di<strong>en</strong>t m<strong>en</strong> de fysieke installatie niet uit het oog te verliez<strong>en</strong>.<br />
Het draait niet alle<strong>en</strong> om de technologische <strong>en</strong> IT-kant. Schakelkast<strong>en</strong> vorm<strong>en</strong><br />
namelijk de spil voor edge-computing. “E<strong>en</strong> belangrijk aandachtspunt, is de<br />
keuze van locatie van zo’n kast. We zi<strong>en</strong> nog te vaak dat m<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> kijkt naar<br />
IP55, de classificatie die aangeeft dat e<strong>en</strong> kast vocht- <strong>en</strong> stofvrij is. Dat wil<br />
echter niet zegg<strong>en</strong> dat je die overal kan plaats<strong>en</strong>, zelfs buit<strong>en</strong>. Ook andere<br />
factor<strong>en</strong> spel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> rol”, aldus Van H<strong>en</strong>de.<br />
Impact op het <strong>en</strong>ergieverbruik<br />
Van H<strong>en</strong>de is er daarom van overtuigd dat de facility manager ev<strong>en</strong> belangrijk<br />
is als de IT-manager. “Voor e<strong>en</strong> IT-manager is de voornaamste bekommernis:<br />
ervoor zorg<strong>en</strong> dat alle servers blijv<strong>en</strong> draai<strong>en</strong>. Maar de facility manager<br />
neemt ook de kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> het r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t van de installatie in de serverruimte<br />
in rek<strong>en</strong>ing, d<strong>en</strong>k maar aan de impact op het <strong>en</strong>ergieverbruik.”<br />
Voor Van H<strong>en</strong>de is e<strong>en</strong> goede sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> de facility <strong>en</strong> IT-manager<br />
e<strong>en</strong> belangrijke vereiste. “Zeker nu we, in het kader van edge solutions, ook<br />
datac<strong>en</strong>ters opgesteld zi<strong>en</strong> word<strong>en</strong> in bijvoorbeeld magazijn<strong>en</strong>. De facility<br />
manager heeft meer ervaring met uitdaging<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> industriële setting,<br />
zoals stof. Daarom is het best dat beide managers hun zegje hebb<strong>en</strong> als<br />
het gaat over bijvoorbeeld de locatie van e<strong>en</strong> nieuwe serverruimte. De<br />
wereld<strong>en</strong> van de IT-manager <strong>en</strong> de facility manager zijn nu nog al te vaak<br />
twee geslot<strong>en</strong> wereld<strong>en</strong>.”<br />
Rittal koestert dan ook de ambitie om de facility managers <strong>en</strong> IT-managers<br />
sam<strong>en</strong> te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong>. “We zijn uitstek<strong>en</strong>d geschikt voor die rol, vanwege onze<br />
jar<strong>en</strong>lange expertise op vlak van industriële behuizing <strong>en</strong> koeling”, zegt<br />
Van H<strong>en</strong>de. “Elk project begint met e<strong>en</strong> plaatsbezoek, gevolgd door gericht<br />
advies: wat is de juiste locatie voor de behuizing? We hecht<strong>en</strong> veel belang<br />
aan die adviesrol. We ondersteun<strong>en</strong> onze klant<strong>en</strong> over de gehele lijn met e<strong>en</strong><br />
gerichte oplossing, of ze nu e<strong>en</strong> klein wandkastje of e<strong>en</strong> volledig datac<strong>en</strong>trum<br />
nodig hebb<strong>en</strong>.”<br />
Link tuss<strong>en</strong> industrie <strong>en</strong> koeling<br />
Daarnaast onderscheidt Rittal zich met e<strong>en</strong> uitgebreid totaalpakket, vervolgt<br />
Van H<strong>en</strong>de. “Ons gamma legt e<strong>en</strong> goede link tuss<strong>en</strong> industrie <strong>en</strong> koeling.<br />
Zo is de keuze voor IT-koeling situatie- <strong>en</strong> plaatsgebond<strong>en</strong>. Kies je voor e<strong>en</strong><br />
klassieke airco, waarbij warme lucht via leidingwerk naar buit<strong>en</strong> wordt<br />
afgevoerd? Of is e<strong>en</strong> all-in-one toestel mogelijk, waarbij de warmte aan de<br />
omgeving wordt afgegev<strong>en</strong>? Het antwoord op die vraag is anders in e<strong>en</strong> ruim<br />
magazijn dan in e<strong>en</strong> klein lokaaltje.”<br />
“Onze ervaring uit de industriële sector komt goed van pas in edge solutions.<br />
We kunn<strong>en</strong> onze product<strong>en</strong> uit e<strong>en</strong> industriële omgeving moeiteloos<br />
aanpass<strong>en</strong> om ook in IT-koeling te kunn<strong>en</strong> voorzi<strong>en</strong>”, aldus nog Van H<strong>en</strong>de.<br />
“We houd<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing met aspect<strong>en</strong> als de IP-classificatie, de slagvastheid van<br />
e<strong>en</strong> kast <strong>en</strong> inbraakbeveiliging. Ook doorgedrev<strong>en</strong> monitoring is mogelijk,<br />
bijvoorbeeld op vlak van temperatuur, luchtvochtigheid <strong>en</strong> lekdetectie. Dat<br />
laat toe om aan predictive maint<strong>en</strong>ance te do<strong>en</strong>.” ❚<br />
‘Om connectiviteitsproblem<strong>en</strong> te<br />
vermijd<strong>en</strong> is het van belang om<br />
data altijd lokaal bij te houd<strong>en</strong>,<br />
als aanvulling op de cloud’<br />
70 | ELEKTROTECH.<strong>BE</strong>
uw specialist voor textielkanal<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> duurzame installatiematerial<strong>en</strong><br />
voor koeling <strong>en</strong> HVAC<br />
resid<strong>en</strong>tieel - industrieel<br />
Kwaliteit in advies, service <strong>en</strong> voorraad.<br />
Ons team staat voor u klaar.<br />
Pieter Verhaeghestraat 20, 8520 Kuurne<br />
c 056 35 92 94<br />
w www.linum.eu w www.prihoda.be<br />
©20.053<br />
A4 AD Schell_<strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong>_95x267.indd 1 <strong>03</strong>/06/<strong>2021</strong> 17:57
THEMA SOFTWARE<br />
Van digitalisering naar automatisatie<br />
Meer dan <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> ERP-pakket<br />
Digitalisering is niet meer weg te d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> uit de werking van e<strong>en</strong> modern installatiebedrijf. Specialist ter zake 4PS Belgium pleit voor e<strong>en</strong><br />
doorgedrev<strong>en</strong> versie van digitalisering, die e<strong>en</strong> stuk verder gaat dan <strong>en</strong>kel <strong>en</strong> alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> ERP-pakket. Met e<strong>en</strong> op<strong>en</strong> platform, waar het<br />
ERP-pakket 4PS Construct deel van uitmaakt, mikt 4PS op e<strong>en</strong> efficiënt gebruik van data. Daarbij maakt 4PS Belgium als Gold Partner van<br />
Microsoft handig gebruik van de innovatieve mogelijkhed<strong>en</strong> die het platform van Microsoft te bied<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong>.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld 4PS Belgium<br />
4PS is e<strong>en</strong> van oorsprong Nederlands bedrijf met e<strong>en</strong> ruime ervaring op<br />
de markt van ERP-pakkett<strong>en</strong>. Mathieu De Glas, Managing Director bij 4PS<br />
Belgium: “To<strong>en</strong> het bedrijf twintig jaar geled<strong>en</strong> van start ging, bestond<strong>en</strong><br />
er nog ge<strong>en</strong> pakkett<strong>en</strong> die specifiek op de bouwsector gericht war<strong>en</strong>. E<strong>en</strong><br />
bouwbedrijf moest e<strong>en</strong> pakket op maat lat<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, of gebruik mak<strong>en</strong><br />
van e<strong>en</strong> standaard ERP-pakket. En die war<strong>en</strong> to<strong>en</strong> hoofdzakelijk gericht op<br />
distributieprocess<strong>en</strong>, terwijl e<strong>en</strong> bouwbedrijf eerder projectmatig te werk<br />
gaat. 4PS bood e<strong>en</strong> oplossing.”<br />
In die twintig jaar is er veel veranderd. De trein van de digitalisering rijdt op<br />
kruissnelheid, <strong>en</strong> nu ook doorhe<strong>en</strong> de bouwsector. Anno <strong>2021</strong> zijn mobiele<br />
toepassing<strong>en</strong> <strong>en</strong> cloudoplossing<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> overbodige luxe. “Steeds meer<br />
bouw- <strong>en</strong> installatiebedrijv<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> in digitalisering, omdat het ook echt<br />
resultat<strong>en</strong> oplevert. Bedrijv<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> hun project<strong>en</strong> beter bewak<strong>en</strong>, real time<br />
communicer<strong>en</strong> <strong>en</strong> proactief ingrijp<strong>en</strong>”, aldus Mathieu.<br />
‘Het platform zorgt niet<br />
<strong>en</strong>kel voor het c<strong>en</strong>traliser<strong>en</strong><br />
van data, maar ook voor<br />
e<strong>en</strong> optimalisatie’<br />
‘Steeds meer bouw- <strong>en</strong> installatiebedrijv<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> in digitalisering,<br />
omdat het ook echt resultat<strong>en</strong> oplevert.’<br />
Voortdur<strong>en</strong>de verbetering<strong>en</strong><br />
Met Microsoft Dynamics 365 4PS Construct biedt 4PS e<strong>en</strong> tool die de <strong>en</strong>dto-<strong>en</strong>d<br />
bedrijfsprocess<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> bouw- of installatiebedrijf ondersteunt.<br />
De hoofdwerking van de tool is het verbind<strong>en</strong> van de process<strong>en</strong> <strong>en</strong> het<br />
c<strong>en</strong>traliser<strong>en</strong> van data; slechts e<strong>en</strong>maal invoer<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> versie van de<br />
waarheid. 4PS Construct is e<strong>en</strong> verhaal dat nooit eindigt. “E<strong>en</strong> team van<br />
300 man werkt dagelijks aan evoluties <strong>en</strong> verbetering<strong>en</strong>”, zegt Mathieu. Met<br />
4PS Construct mak<strong>en</strong> bedrijv<strong>en</strong> hun offerte aan de hand van automatische<br />
calculatietools, <strong>en</strong> g<strong>en</strong>ereert het systeem ook mete<strong>en</strong> e<strong>en</strong> plan van uitvoering<br />
én zorgt het bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> voor het inplann<strong>en</strong> van materiaal <strong>en</strong> medewerkers.<br />
Mathieu: "Op de werf moet<strong>en</strong> er ge<strong>en</strong> werfbonn<strong>en</strong> meer uitgewisseld word<strong>en</strong>.<br />
Het systeem registreert het verbruik van material<strong>en</strong> <strong>en</strong> de werkur<strong>en</strong>, wat de<br />
fout<strong>en</strong>last vermindert <strong>en</strong> de communicatie e<strong>en</strong>voudiger maakt."<br />
Ook de nazorg mag niet verget<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. "<strong>Installatie</strong>bedrijv<strong>en</strong> word<strong>en</strong> steeds<br />
meer service bedrijv<strong>en</strong>, d<strong>en</strong>k maar aan onderhouds contract<strong>en</strong>. De software<br />
kan automatisch melding<strong>en</strong> stur<strong>en</strong> naar de klant wanneer het tijd is voor<br />
‘<strong>Installatie</strong>bedrijv<strong>en</strong> word<strong>en</strong> steeds meer servicebedrijv<strong>en</strong>, d<strong>en</strong>k maar<br />
aan onderhoudscontract<strong>en</strong>. De software kan automatisch melding<strong>en</strong><br />
stur<strong>en</strong> naar de klant wanneer het tijd is voor e<strong>en</strong> onderhoud.’<br />
72 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
SOFTWARE THEMA<br />
‘Op de werf moet<strong>en</strong> er ge<strong>en</strong> werfbonn<strong>en</strong> meer uitgewisseld word<strong>en</strong>.’<br />
e<strong>en</strong> onderhoud." 4PS zet daarnaast ook sterk in op e<strong>en</strong> efficiënte mobiele<br />
werking. "In ons aanbod hebb<strong>en</strong> we verschill<strong>en</strong>de mogelijkhed<strong>en</strong>, waaronder<br />
standaard geïntegreerde apps die bijvoorbeeld offline beschikbaar zijn.<br />
Daarnaast is het ook mogelijk om kleinere - ev<strong>en</strong>tueel op maat gemaakte -<br />
Power Apps aan te bied<strong>en</strong>. Deze zijn op specifieke <strong>en</strong>kelvoudige tak<strong>en</strong> gericht<br />
<strong>en</strong> dus e<strong>en</strong>voudig in gebruik", vertelt Mathieu.<br />
Microsoft Power Platform<br />
De technologie staat niet stil, <strong>en</strong> 4PS ev<strong>en</strong>min. De jongste jar<strong>en</strong> werkt de<br />
firma, als Gold Partner van Microsoft, hard aan de evolutie van e<strong>en</strong> puur ERPpakket<br />
naar e<strong>en</strong> platformoplossing: e<strong>en</strong> ecosysteem waar de ERP-oplossing<br />
deel van uitmaakt. Dat ecosysteem wordt mee vormgegev<strong>en</strong> door <strong>en</strong>erzijds<br />
Microsoft 365, dat allerlei productiviteitsoplossing<strong>en</strong> omvat die bijdrag<strong>en</strong><br />
aan het c<strong>en</strong>traliser<strong>en</strong> van data <strong>en</strong> die sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> medewerkers<br />
vergemakkelijk<strong>en</strong>. En anderzijds het Microsoft Power Platform. Dit platform<br />
bestaat uit verschill<strong>en</strong>de toepassing<strong>en</strong> die toelat<strong>en</strong> om de data, die 4PS<br />
Construct g<strong>en</strong>ereert, op e<strong>en</strong> nuttige manier in te zett<strong>en</strong>. Mathieu: "Wat<br />
betek<strong>en</strong><strong>en</strong> die data? Door de data als b<strong>en</strong>chmark te gebruik<strong>en</strong> kan het bedrijf<br />
ze teg<strong>en</strong>over bepaalde key performance indicators (KPIs) plaats<strong>en</strong> <strong>en</strong> zo de<br />
werking verbeter<strong>en</strong>. Het gaat immers niet <strong>en</strong>kel om registratie, maar ook<br />
om optimalisatie."<br />
Zo is er bijvoorbeeld Power Automate, die het mogelijk maakt om workflows<br />
te automatiser<strong>en</strong>. "In het automatiser<strong>en</strong> van routinewerk zit de grootste<br />
return voor installatiebedrijv<strong>en</strong> vandaag de dag. Als je erin slaagt om honderd<br />
werknemers op e<strong>en</strong> werkweek van 40 uur twee uur efficiënter te lat<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>,<br />
kan je tot 320.000 euro per jaar bespar<strong>en</strong>", vertelt Mathieu. "Op die manier<br />
zorgt Power Platform niet <strong>en</strong>kel voor het c<strong>en</strong>traliser<strong>en</strong> van data, maar ook<br />
voor meer automatisatie."<br />
Het eindpunt op vlak van digitalisering is volg<strong>en</strong>s Mathieu nog lang niet<br />
bereikt. "In de financiële sector is automatisering al lang ge<strong>en</strong> taboe meer:<br />
d<strong>en</strong>k maar aan OCR-technologie die factur<strong>en</strong> automatisch herk<strong>en</strong>t <strong>en</strong><br />
inboekt. In de bouwsector kan er nog veel geautomatiseerd word<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daar<br />
zull<strong>en</strong> evoluties inzake BIM, ket<strong>en</strong>integratie <strong>en</strong> robotisering e<strong>en</strong> belangrijke<br />
rol in spel<strong>en</strong>", voorspelt de Managing Director. ❚<br />
Mathieu De Glas, Managing Director bij 4PS Belgium.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 73
THEMA SOFTWARE<br />
‘Ik wil op de werf <strong>en</strong> bij klant<strong>en</strong><br />
zijn, niet achter e<strong>en</strong> computer’<br />
Cube4 maakt bijgebouw<strong>en</strong> in hout: poolhouses, overdekte terrass<strong>en</strong>, tuinhuiz<strong>en</strong>,… Alles in duurzame material<strong>en</strong> <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> moderne, strakke<br />
vormgeving. Na e<strong>en</strong> carrière als salesmanager bij e<strong>en</strong> multinational maakte oprichter Willem Vermass<strong>en</strong> 7 jaar geled<strong>en</strong> van zijn hobby zijn<br />
beroep. “Ik wil do<strong>en</strong> wat ik graag doe <strong>en</strong> waar ik het best r<strong>en</strong>deer: op de werf <strong>en</strong> bij mijn klant<strong>en</strong>. Niet achter e<strong>en</strong> computer.” Teamleader<br />
helpt hem daarbij.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Teamleader<br />
“Ik haat administratie”, lacht Willem. “Ik word al z<strong>en</strong>uwachtig als ik e<strong>en</strong> brief<br />
in de bus vind. De eerste jar<strong>en</strong> van Cube4 zat ik naar mijn zin te vaak achter<br />
de computer. Ik had mijn job als salesmanager opgegev<strong>en</strong> om met mijn<br />
hand<strong>en</strong> te kunn<strong>en</strong> werk<strong>en</strong>. Ik wil zo vaak mogelijk buit<strong>en</strong> zijn. Teamleader<br />
bleek de ideale oplossing om tijd vrij te mak<strong>en</strong> voor de ding<strong>en</strong> die mij het<br />
gelukkigst mak<strong>en</strong> als ondernemer. Dat is zéker ge<strong>en</strong> repetitief werk, dus ik<br />
zocht e<strong>en</strong> tool die mij kon verloss<strong>en</strong> van mijn angst voor administratie.”<br />
“Ik heb voor Teamleader gekoz<strong>en</strong> omdat het e<strong>en</strong> rechttoe-rechtaan tool is.<br />
Ik was mete<strong>en</strong> gecharmeerd door de toegankelijkheid <strong>en</strong> de e<strong>en</strong>voud. De<br />
multinational waar ik vroeger werkte, worstelde met logge CRM-pakkett<strong>en</strong>.<br />
Cube4 is bewust e<strong>en</strong> klein bedrijf, ik run het met één vaste administratieve<br />
medewerker. Dan heb je ge<strong>en</strong> dure, logge pakkett<strong>en</strong> nodig. Teamleader is<br />
perfect voor de schaal waarop wij werk<strong>en</strong>.”<br />
“We kunn<strong>en</strong> de tool ook zelf mee vorm gev<strong>en</strong>. Hij groeit mee met Cube4. Als<br />
we toch nog e<strong>en</strong> extra feature will<strong>en</strong>, dan kunn<strong>en</strong> we die in Teamleader snel<br />
zelf toevoeg<strong>en</strong> of integrer<strong>en</strong>. Dat werkt heel erg intuïtief, daar heb je eig<strong>en</strong>lijk<br />
zelf ge<strong>en</strong> technologische k<strong>en</strong>nis voor nodig.”<br />
De hele verkoopcyclus op één tool<br />
Cube4 gebruikt Teamleader voor de volledige verkoopcyclus. “Van het<br />
allereerste contact tot <strong>en</strong> met de facturatie. Tot <strong>en</strong> met de betaling zelfs, want<br />
ons boekhoudpakket is gekoppeld aan Teamleader”, legt Willem uit. "Ik heb<br />
de tool altijd bij mij op mijn telefoon, met één klik weet ik perfect in welke<br />
fase elk project zich bevindt. Wij zitt<strong>en</strong> met lange verkoopcycli, we nem<strong>en</strong><br />
onze tijd om sam<strong>en</strong> met de klant tot het ideale ontwerp te kom<strong>en</strong>. Dan zijn<br />
e<strong>en</strong> helder overzicht <strong>en</strong> e<strong>en</strong> goede opvolging onmisbaar."<br />
‘Ik heb de tool altijd bij mij op<br />
mijn telefoon, met één klik weet<br />
ik perfect in welke fase elk<br />
project zich bevindt’<br />
Willem Vermass<strong>en</strong>, oprichter Cube4: ‘Ik heb voor Teamleader<br />
gekoz<strong>en</strong> omdat het e<strong>en</strong> rechttoe-rechtaan tool is.’<br />
“De bouwsector is e<strong>en</strong> conservatieve sector. De administratie gebeurt nog<br />
vaak door iemand van de familie. Vaak nog op papier, zonder digitale tools. Er<br />
is e<strong>en</strong> inhaalbeweging bezig, maar er is in de bouwsector nog heel veel ruimte<br />
om professioneler te werk<strong>en</strong> én tegelijkertijd tijd <strong>en</strong> geld te bespar<strong>en</strong>. Iedere<strong>en</strong><br />
gebruikt vandaag e<strong>en</strong> app om et<strong>en</strong> te bestell<strong>en</strong> of om te bankier<strong>en</strong>. De sector<br />
beseft onvoldo<strong>en</strong>de dat e<strong>en</strong> tool als Teamleader ev<strong>en</strong> gebruiksvri<strong>en</strong>delijk <strong>en</strong><br />
toegankelijk is als die apps. De stap is veel minder groot dan ze d<strong>en</strong>k<strong>en</strong>.”<br />
74 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
SOFTWARE THEMA<br />
Vermass<strong>en</strong>: ‘De bouwsector beseft onvoldo<strong>en</strong>de dat e<strong>en</strong> tool als Teamleader ev<strong>en</strong> gebruiksvri<strong>en</strong>delijk <strong>en</strong> toegankelijk is als apps waarmee ze et<strong>en</strong> bestell<strong>en</strong> of bankier<strong>en</strong>.’<br />
Bij elk project e<strong>en</strong> paar uur tijdswinst<br />
Volg<strong>en</strong>d jaar bouwt Cube4 e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> atelier. De productie die nu ter plekke<br />
bij de klant gebeurt, zal voor e<strong>en</strong> belangrijk deel in het atelier gebeur<strong>en</strong>.<br />
“Dat atelier is de grootste stap in het zev<strong>en</strong>jarig bestaan van Cube4”, zegt<br />
Willem. “Het zal onze manier van werk<strong>en</strong> verander<strong>en</strong>, het br<strong>en</strong>gt bijvoorbeeld<br />
ook e<strong>en</strong> nieuwe logistieke uitdaging met zich mee. E<strong>en</strong> volledige buit<strong>en</strong>muur<br />
transporter<strong>en</strong> is iets anders dan losse onderdel<strong>en</strong> vervoer<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> goede<br />
planning, opvolging <strong>en</strong> communicatie met de klant wordt nog belangrijker.<br />
Teamleader zal daar e<strong>en</strong> sleutelrol in spel<strong>en</strong>.”<br />
"Veel ondernemers in de bouwsector zijn net ik de hele week op de werf of<br />
bij klant<strong>en</strong>, <strong>en</strong> mak<strong>en</strong> dan op zondag offertes <strong>en</strong> factur<strong>en</strong>. Ik deed dat in het<br />
begin van Cube4 ook. Dankzij Teamleader hoeft dat niet meer, ik krijg alles<br />
op vrijdag afgerond.” ❚<br />
Vermass<strong>en</strong>: ‘Teamleader bleek de ideale oplossing om tijd vrij te mak<strong>en</strong> voor de ding<strong>en</strong> die mij het gelukkigst mak<strong>en</strong> als ondernemer.’<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 75
IN QUALITY WE TRUST.<br />
Indi<strong>en</strong> u de opstart, inregeling <strong>en</strong> opmeting van het volledige v<strong>en</strong>tilatiesysteem in combinatie<br />
met de IV Produkt luchtgroep bestelt bij AirX, verl<strong>en</strong>g<strong>en</strong> wij de garantie van 2 naar 5 jaar.<br />
Contacteer AirX voor meer informatie op info@airx.be of surf naar www.airx.be voor alle<br />
contactgegev<strong>en</strong>s van de Air Experts.<br />
Meer info op www.airx.be
Temperatuur<br />
gecomp<strong>en</strong>seerde<br />
dichtheidstest.<br />
NIEUWE DIGITALE MANIFOLDS<br />
VOOR DE KOELTECHNIEKER<br />
Met e<strong>en</strong> nieuwe, verbeterde g<strong>en</strong>eratie digitale manifolds maakt Testo het werk van de koeltechnieker alweer e<strong>en</strong> stuk efficiënter <strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong>voudiger. Deze nieuwe manifolds zijn compacte <strong>en</strong> robuuste units, die g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudig m<strong>en</strong>u <strong>en</strong> zo e<strong>en</strong> snelle <strong>en</strong> correcte<br />
meting mogelijk mak<strong>en</strong>.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Testo<br />
Testo lanceerde zijn eerste manifolds reeds in 20<strong>03</strong>. Sindsdi<strong>en</strong> is dit<br />
producttype sterk geëvolueerd, <strong>en</strong> die evolutie mondt nu uit in het nieuwe<br />
gamma digitale manifolds: de testo 550i, 550s, 557s <strong>en</strong> 552i. De manifolds<br />
zijn e<strong>en</strong> ingrijp<strong>en</strong>de verbetering t<strong>en</strong> opzichte van de vorige g<strong>en</strong>eratie: de units<br />
zijn uitgerust met e<strong>en</strong> grotere display, g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> e<strong>en</strong> betere waterdichtheid<br />
(ip54, wat betek<strong>en</strong>t dat ze spatwaterdicht zijn) <strong>en</strong> communicer<strong>en</strong> vlekkeloos<br />
met de ook al gloednieuwe testo Smart App. De manifolds kunn<strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
verbond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met bluetoothsondes.<br />
"E<strong>en</strong> manifold is het ideale meettoestel voor de koeltechnieker", zegt Ko<strong>en</strong><br />
Van Nieuw<strong>en</strong>hove, Product Manager HVAC bij Testo. E<strong>en</strong> koeltechnische<br />
installatie bevat heel wat compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> die op e<strong>en</strong> grondige manier<br />
onderhoud<strong>en</strong> moet<strong>en</strong> word<strong>en</strong> - d<strong>en</strong>k maar aan de verdamper, de cond<strong>en</strong>sor<br />
<strong>en</strong> compressor. Met deze digitale manifolds beschikt de koeltechnieker<br />
over e<strong>en</strong> reeks gerichte meettoestell<strong>en</strong> die hij voor uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de test<strong>en</strong><br />
kan gebruik<strong>en</strong>."<br />
Met of zonder display<br />
Zo zijn de testo 550i, 550s <strong>en</strong> 557s uitstek<strong>en</strong>d geschikt voor druk- <strong>en</strong><br />
dichtheidstest<strong>en</strong>. De keuze voor e<strong>en</strong> welbepaald toestel hangt af van wat<br />
de vakman precies nodig heeft. Van Nieuw<strong>en</strong>hove legt uit: "De 550i is e<strong>en</strong><br />
toestel zonder display. Het is de kleinste digitale manifold op de markt.<br />
De installateur moet dan sowieso beroep do<strong>en</strong> op de testo Smart App om<br />
de resultat<strong>en</strong> af te lez<strong>en</strong>. De 550s <strong>en</strong> 557s hebb<strong>en</strong> wel e<strong>en</strong> display, maar<br />
verschill<strong>en</strong> in het aantal kran<strong>en</strong> op de manifold, respectievelijk 2 <strong>en</strong> 4."<br />
Ook bij deze units is het gebruik van de testo Smart App sterk aanbevol<strong>en</strong>,<br />
want de manifolds kunn<strong>en</strong> alle<strong>en</strong> met<strong>en</strong> <strong>en</strong> niet registrer<strong>en</strong>. "Met behulp van<br />
de applicatie kan de vakman de meetresultat<strong>en</strong> wel registrer<strong>en</strong>. Met behulp<br />
van de software Testo Data Control kan hij nadi<strong>en</strong> snel <strong>en</strong> efficiënt e<strong>en</strong><br />
rapport mak<strong>en</strong> op basis van alle meetresultat<strong>en</strong>", aldus Van Nieuw<strong>en</strong>hove.<br />
Na het uitvoer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> dichtheidstest op e<strong>en</strong> nieuwe installatie, moet de<br />
technieker doorgaans ook e<strong>en</strong> vacuümtest uitvoer<strong>en</strong>, vooraleer de installatie<br />
gevuld kan word<strong>en</strong> met koelvloeistof. Hiervoor gebruikt de vakman de testo<br />
552i. Deze kan ook verbond<strong>en</strong> word<strong>en</strong> met de 557s, die de meetresultat<strong>en</strong><br />
van de 552i kan weergev<strong>en</strong>. ❚<br />
Drukmeting met de testo 550i<br />
<strong>en</strong> de Smart App.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 77
EEN COMFORTGERICHTE<br />
TOTAALOPLOSSING<br />
VOOR BINNENKLIMAAT<br />
Voor verwarmingsspecialist Remeha België zijn het spann<strong>en</strong>de tijd<strong>en</strong>. Met Yves Vanpoucke<br />
heeft het bedrijf e<strong>en</strong> nieuwe Commercial Director, <strong>en</strong> bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> kiest Remeha resoluut<br />
voor e<strong>en</strong> andere aanpak. Het is niet langer de fabrikant van toestell<strong>en</strong> <strong>en</strong> compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong>,<br />
maar zweert trouw bij e<strong>en</strong> totaaloplossing.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Remeha<br />
Yves Vanpoucke is 51 jaar oud <strong>en</strong> al sinds 1992<br />
actief in de HVAC-wereld. “Ik heb deze sector<br />
ler<strong>en</strong> k<strong>en</strong>n<strong>en</strong> vanuit alle mogelijke hoek<strong>en</strong> van<br />
het spectrum: ik werkte in het verled<strong>en</strong> reeds voor<br />
groothandels, fabrikant<strong>en</strong> <strong>en</strong> installatiebedrijv<strong>en</strong>,<br />
zowel in België als daarbuit<strong>en</strong>”, zegt hij. Het heeft<br />
hem e<strong>en</strong> <strong>en</strong> ander geleerd over hoe de wereld<br />
van verwarming eruit ziet. Toch weet ook hij niet<br />
met zekerheid hoe de sector er over <strong>en</strong>kele jar<strong>en</strong><br />
zal uitzi<strong>en</strong>. “Dat is de vraag van één miljo<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
niemand heeft e<strong>en</strong> glaz<strong>en</strong> bol. Eén ding is zeker:<br />
dé oplossing voor de <strong>en</strong>ergietransitie bestaat niet.<br />
Het zal altijd e<strong>en</strong> soort compromis zijn.”<br />
Iedere<strong>en</strong> lijkt het erover e<strong>en</strong>s dat de grootste<br />
winst<strong>en</strong> op vlak van klimaat <strong>en</strong> verwarming niet in<br />
de (resid<strong>en</strong>tiële) nieuwbouwsector te boek<strong>en</strong> zijn,<br />
maar wel in de vervangings-<strong>en</strong> r<strong>en</strong>ovatiemarkt.<br />
“De vraag is dan: hoever moet we daarin gaan?<br />
Ik pleit voor sociaal gerechtvaardigde ingrep<strong>en</strong>.<br />
Het kan niet de bedoeling zijn dat we <strong>en</strong>kel e<strong>en</strong><br />
gro<strong>en</strong> beleid uitstippel<strong>en</strong> voor de happy few; zij<br />
die het kunn<strong>en</strong> betal<strong>en</strong>. Natuurlijk staat de trias<br />
<strong>en</strong>ergetica voorop, <strong>en</strong> is het beperk<strong>en</strong> van de<br />
<strong>en</strong>ergievraag (onder meer door isolatie) cruciaal.”<br />
Gas heeft e<strong>en</strong> toekomst<br />
Vanpoucke is er dan ook ge<strong>en</strong> voorstander van<br />
om in elke situatie voor warmtepomp<strong>en</strong> te kiez<strong>en</strong>.<br />
“Als e<strong>en</strong> woning <strong>en</strong>kel geschikt is voor radiator<strong>en</strong>,<br />
zijn warmtepomp<strong>en</strong> al snel e<strong>en</strong> moeilijk verhaal.<br />
Om die red<strong>en</strong> heeft gas – <strong>en</strong> dan vooral de<br />
gascond<strong>en</strong>satieketel – nog altijd e<strong>en</strong> toekomst.<br />
We moet<strong>en</strong> laaghang<strong>en</strong>d fruit durv<strong>en</strong> plukk<strong>en</strong><br />
om de CO 2<br />
-uitstoot te reducer<strong>en</strong>, <strong>en</strong> niet (zoals in<br />
Nederland) e<strong>en</strong> tunnelvisie volg<strong>en</strong> <strong>en</strong> gas volledig<br />
verbann<strong>en</strong>.” Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hoeft het voor Vanpoucke<br />
ook ge<strong>en</strong> dichotome keuze te zijn, waarbij gas<br />
diametraal teg<strong>en</strong>over de warmtepomp komt te<br />
staan. “Er zijn ook hybride toepassing<strong>en</strong> mogelijk.<br />
Ook dergelijke realistische tuss<strong>en</strong>vorm<strong>en</strong> drag<strong>en</strong><br />
bij aan e<strong>en</strong> verlaging van de CO 2<br />
-uitstoot.”<br />
Het pot<strong>en</strong>tieel van gasketels neemt toe nu ook<br />
waterstof e<strong>en</strong> belangrijk deel van het debat<br />
begint te word<strong>en</strong>. “Remeha is waterstof-ready.<br />
We trekk<strong>en</strong> mee aan de kar <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> <strong>en</strong>kele<br />
pilootproject<strong>en</strong> lop<strong>en</strong> met ketels die volledig op<br />
waterstof draai<strong>en</strong>. Vandaag de dag hebb<strong>en</strong> we al<br />
units op de markt die tot 20 proc<strong>en</strong>t bijm<strong>en</strong>ging<br />
met waterstof aanvaard<strong>en</strong>”, aldus Vanpoucke.<br />
Ook Vanpoucke beseft dat er e<strong>en</strong> aantal obstakels<br />
zijn voor e<strong>en</strong> doorgedrev<strong>en</strong> r<strong>en</strong>ovatiegolf. “E<strong>en</strong><br />
groot probleem stelt zich in de huurmarkt, waar<br />
de eig<strong>en</strong>aar niet de vrucht<strong>en</strong> van de investering<br />
plukt (het zog<strong>en</strong>aamde split inc<strong>en</strong>tive -probleem,<br />
nvdr.). Je mag ook niet onderschatt<strong>en</strong> dat de<br />
populatie van huiseig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> veroudert. Vele<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> zijn eig<strong>en</strong>aar van e<strong>en</strong> woning, maar zijn<br />
na hun p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong> niet meer gemotiveerd om zo’n<br />
zware investering te drag<strong>en</strong>.”<br />
‘Remeha is waterstof-ready.’<br />
Totaaloplossing<br />
Remeha wil als vooruitstrev<strong>en</strong>d fabrikant zijn ste<strong>en</strong>tje<br />
bijdrag<strong>en</strong>. Daarom verandert de firma het geweer<br />
van schouder: “We profiler<strong>en</strong> ons niet langer als<br />
fabrikant van compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> toestell<strong>en</strong>, maar we<br />
strev<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> comfort gerichte totaaloplossing<br />
voor binn<strong>en</strong> klimaat. Daarom lanceerd<strong>en</strong> we<br />
rec<strong>en</strong>t nog onze eerste airco-oplossing<strong>en</strong>, de<br />
‘Het kan niet de bedoeling zijn dat we<br />
<strong>en</strong>kel e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong> beleid uitstippel<strong>en</strong><br />
voor de happy few’<br />
78 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
Yves Vanpoucke: ‘We profiler<strong>en</strong> ons niet langer als fabrikant van compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> <strong>en</strong> toestell<strong>en</strong>, maar we strev<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> comfortgerichte totaaloplossing voor binn<strong>en</strong>klimaat.’<br />
Remeha Diva”, zegt Van Poucke. “E<strong>en</strong> tweede stap<br />
is het lat<strong>en</strong> communicer<strong>en</strong> van die verschill<strong>en</strong>de<br />
system<strong>en</strong>. We bied<strong>en</strong> daarom ook mogelijk hed<strong>en</strong><br />
voor eind gebruikers om in constante verbinding<br />
te staan met hun units, al twijfel ik of er vaak<br />
gebruik gemaakt wordt van dergelijke features –<br />
maar we moet<strong>en</strong> ze wel aanbied<strong>en</strong>. Ik zie vooral<br />
de voordel<strong>en</strong> op vlak van predictive maint<strong>en</strong>ance,<br />
<strong>en</strong> het kunn<strong>en</strong> voorspell<strong>en</strong> van storing<strong>en</strong> <strong>en</strong> tijdig<br />
voorzi<strong>en</strong> van oplossing<strong>en</strong>.”<br />
uitsluit<strong>en</strong>d naar investerings kost gekek<strong>en</strong> moet<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>, maar ook <strong>en</strong> vooral naar de total cost<br />
of owner ship. Dit vergt e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orme m<strong>en</strong>taliteitswijziging,<br />
bij installatie bedrijv<strong>en</strong>, projectontwikkelaars<br />
<strong>en</strong> studie bureaus. Sowieso wordt het<br />
werk van installateurs er niet e<strong>en</strong> voudiger op, <strong>en</strong><br />
daar moet<strong>en</strong> we jonge m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> op voor bereid<strong>en</strong>:<br />
het vak van installateur garandeert je zeker werk,<br />
maar het is tegelijk e<strong>en</strong> beroep met vele uitdaging<strong>en</strong>”,<br />
besluit de Commercial Director. ❚<br />
Vanpoucke ziet ook heil in vernieuw<strong>en</strong>de<br />
concept<strong>en</strong>, zoals heating as a service, waarbij<br />
de installateur de investering in de stookplaats<br />
voor zijn rek<strong>en</strong>ing neemt <strong>en</strong> deze verhuurt aan<br />
de eig<strong>en</strong>aars. “Vooral in commerciële <strong>en</strong> grotere<br />
project<strong>en</strong> biedt dit e<strong>en</strong> <strong>en</strong>orm voordeel, want<br />
de projectontwikkelaar moet de investeringskost<br />
zelf niet meer drag<strong>en</strong> <strong>en</strong> kan e<strong>en</strong> state-of-the-art<br />
installatie aanbied<strong>en</strong> aan de eindklant.”<br />
M<strong>en</strong>taliteitswijziging<br />
Dit zorgt wel voor e<strong>en</strong> andere rol voor de installateur,<br />
aldus nog Vanpoucke: “Dieg<strong>en</strong>e die het<br />
installeert, is ook 15 of 20 jaar verantwoordelijk<br />
voor het eindresultaat. Hij kan het zich dus niet<br />
permitter<strong>en</strong> om géén kwalitatieve oplossing aan<br />
te bied<strong>en</strong>. Er zal dus in aanbesteding niet meer<br />
Vanpoucke ziet ook heil in vernieuw<strong>en</strong>de concept<strong>en</strong>, zoals heating as a service, waarbij de installateur<br />
de investering in de stookplaats voor zijn rek<strong>en</strong>ing neemt <strong>en</strong> deze verhuurt aan de eig<strong>en</strong>aars.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 79
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
NATUURLIJK GEVOEL MET FRISSE<br />
BUITENLUCHT IN KANGOEROEWONING<br />
E<strong>en</strong> duurzame woning betek<strong>en</strong>t niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiezuinige woning, maar ook: d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan<br />
vandaag <strong>en</strong> morg<strong>en</strong>, zowel voor de huidige g<strong>en</strong>eratie als voor de volg<strong>en</strong>de. To<strong>en</strong> Pieter Maes<br />
<strong>en</strong> zijn echtg<strong>en</strong>ote Greet Dhulst sam<strong>en</strong> met het gezin van zijn dochter Annelies <strong>en</strong> haar man<br />
Elie Naudts beslist<strong>en</strong> om voluit te kiez<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> kangoeroewoning in Harelbeke, liet<strong>en</strong> ze<br />
niets aan het toeval over <strong>en</strong> nam<strong>en</strong> zij het project zelf in hand<strong>en</strong> om voor h<strong>en</strong>zelf <strong>en</strong> de beide<br />
gezinn<strong>en</strong> e<strong>en</strong> droomwoning te realiser<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatie C-systeem met vraagsturing was<br />
daarbij onontbeerlijk.<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld DUCO<br />
Voor Pieter Maes (63) <strong>en</strong> zijn familie is e<strong>en</strong> kangoeroe<br />
woning e<strong>en</strong> kwestie van maat schappelijke<br />
relevantie <strong>en</strong>er zijds, <strong>en</strong> van pragma tiek anderzijds:<br />
e<strong>en</strong> kangoeroe woning is immers e<strong>en</strong> belang rijke<br />
aanzet naar weder zijdse zorg voor klein kinder<strong>en</strong><br />
én groot ouders. “Het feit dat we slechts één kind<br />
hebb<strong>en</strong> maakte die keuze wat gemakkelijker. Het<br />
was eig<strong>en</strong>lijk onze dochter zelf die het vuur aan<br />
de lont gestok<strong>en</strong> heeft”, vertelt hij.<br />
Enkele jar<strong>en</strong> geled<strong>en</strong> al kocht<strong>en</strong> Pieter Maes <strong>en</strong><br />
zijn echtg<strong>en</strong>ote het huis naast de woning waar<br />
hun dochter, schoonzoon <strong>en</strong> kinder<strong>en</strong> to<strong>en</strong> verblev<strong>en</strong>.<br />
Die woning werd voorlopig verhuurd<br />
De keuze voor e<strong>en</strong> v<strong>en</strong>tilatie C-systeem<br />
was e<strong>en</strong> heel bewuste beslissing.<br />
met de bedoeling er later e<strong>en</strong> kangoeroe woning<br />
van te mak<strong>en</strong>, maar uiteindelijk realiseerd<strong>en</strong> de<br />
families Maes <strong>en</strong> Naudts de kangoeroe droom op<br />
e<strong>en</strong> andere locatie, gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>d aan het provinciaal<br />
natuur domein ‘De Gavers’ te Harelbeke. In<br />
team verband war<strong>en</strong> ze niet <strong>en</strong>kel bouw heer;<br />
van voor ontwerp tot oplevering voerd<strong>en</strong> ze ook<br />
coördiner<strong>en</strong>de, stur<strong>en</strong>de <strong>en</strong> adviser<strong>en</strong>de tak<strong>en</strong><br />
uit. Vanzelf sprek<strong>en</strong>d werd daarbij e<strong>en</strong> nauwe<br />
sam<strong>en</strong> werking met de architect <strong>en</strong> de aan nemers<br />
gehanteerd als sleutel <strong>en</strong> hefboom om het<br />
concept effectief tastbaar te mak<strong>en</strong>.<br />
Om de kangoeroewoning te realiser<strong>en</strong>, koz<strong>en</strong><br />
beide gezinn<strong>en</strong> ervoor om het bestaande gebouw<br />
te slop<strong>en</strong> <strong>en</strong> het perceel volledig braak te legg<strong>en</strong>.<br />
De consequ<strong>en</strong>tie van hoger BTW-tarief dan bij<br />
ver bouwing werd erbij g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>, want <strong>en</strong>kel zo<br />
kond<strong>en</strong> ze hun droom project realiser<strong>en</strong>. Het overgrote<br />
deel van alle inspiratie die geleid heeft tot<br />
wat er nu staat kwam vanuit de gezins led<strong>en</strong> zelf,<br />
zowel van het oudere koppel als van het jongere<br />
gezin, rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong>de met de specifieke woon<strong>en</strong><br />
zorgbehoeft<strong>en</strong> van beide gezinn<strong>en</strong>.<br />
Geme<strong>en</strong>schappelijk én individueel<br />
“Het resultaat is e<strong>en</strong> kangoeroewoning die later<br />
officieel e<strong>en</strong> zorgwoning kan word<strong>en</strong>”, zo licht<br />
m<strong>en</strong> het project toe. “Het gebouw omvat gr<strong>en</strong>z<strong>en</strong>d<br />
aan beide woone<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijk<br />
gedeelte, voor beid<strong>en</strong> toegankelijk zonder elkaar<br />
te stor<strong>en</strong>, met onder meer e<strong>en</strong> koelcel, wasmachine<br />
<strong>en</strong> droogkast, stofzuiger <strong>en</strong> strijk plank,<br />
<strong>en</strong> opslagruimte. Verder is er ook e<strong>en</strong> geme<strong>en</strong>schappelijke<br />
carport <strong>en</strong> tuin. Daarnaast is er<br />
desondanks veel aandacht voor individualiteit: elke<br />
woone<strong>en</strong>heid kan volledig autonoom overlev<strong>en</strong>, <strong>en</strong><br />
dat kan interessant zijn wanneer één van de huidige<br />
Voor de familie is e<strong>en</strong> kangoeroewoning e<strong>en</strong><br />
kwestie van maatschappelijke relevantie<br />
<strong>en</strong>erzijds, <strong>en</strong> van pragmatiek anderzijds.<br />
gezinn<strong>en</strong> zou wegvall<strong>en</strong>. Beide woone<strong>en</strong>hed<strong>en</strong><br />
zijn akoestisch volledig van elkaar gescheid<strong>en</strong>,<br />
met e<strong>en</strong> volledig geslot<strong>en</strong> muur <strong>en</strong> branddeur<br />
ertuss<strong>en</strong> maar wel met e<strong>en</strong> aparte voordeur. Ook<br />
de terrass<strong>en</strong> <strong>en</strong> e<strong>en</strong> gedeelte van de tuin hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> soort scheidingsbarrière die inkijk vermijdt.”<br />
Duurzaamheid was voor de gezinn<strong>en</strong> Maes <strong>en</strong><br />
Naudts e<strong>en</strong> vanzelfsprek<strong>en</strong>dheid, weliswaar<br />
zonder de kostprijs uit het oog te verliez<strong>en</strong>. De<br />
woone<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> elk apart haald<strong>en</strong> de <strong>BE</strong>N-norm,<br />
dankzij e<strong>en</strong> E-peil van 12 <strong>en</strong> 14 (<strong>en</strong> S28 <strong>en</strong> S29).<br />
De keuze voor verwarming viel op vloerverwarming<br />
met e<strong>en</strong> warmtepomp <strong>en</strong> geothermische bron.<br />
Hiermee kan dan mete<strong>en</strong> ook tijd<strong>en</strong>s de warmere<br />
dag<strong>en</strong> van het jaar het gebouw goedkoop <strong>en</strong><br />
duurzaam koel gehoud<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Ook inzake<br />
v<strong>en</strong>tilatie hadd<strong>en</strong> de bewoners str<strong>en</strong>ge eis<strong>en</strong>. “We<br />
wild<strong>en</strong> e<strong>en</strong> gezonde, stille <strong>en</strong> tochtarme woonst”,<br />
80 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
‘De binn<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>de lucht is<br />
niet microbieel of met stof<br />
vervuild via het kanaalwerk.’<br />
zegt Pieter Maes. Hij k<strong>en</strong>de DUCO <strong>en</strong> de v<strong>en</strong>tilatieoplossing<strong>en</strong><br />
van het bedrijf al lang, <strong>en</strong> daarom<br />
twijfelde hij niet om met DUCO in zee te gaan<br />
voor de v<strong>en</strong>tilatie. “Elke woone<strong>en</strong>heid wordt apart<br />
gev<strong>en</strong>tileerd, met e<strong>en</strong> vraaggestuurd C-systeem.<br />
We koz<strong>en</strong> voor de afvoer van de vochtige of<br />
vervuilde lucht voor de DucoBox Sil<strong>en</strong>t Connect.<br />
Toevoer van verse lucht in de leefruimtes gebeurt<br />
door de meest rec<strong>en</strong>te elektronische TronicV<strong>en</strong>t<br />
raamroosters met goede akoestische demping.<br />
De ruimtes zijn voorzi<strong>en</strong> van CO 2<br />
-s<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
-bedi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong>. Vochtmeting in de badkamers<br />
gebeurt door boxs<strong>en</strong>sor<strong>en</strong> die met<strong>en</strong> in het<br />
luchtkanaal, <strong>en</strong> in de toilett<strong>en</strong> wordt de v<strong>en</strong>tilatie<br />
geregeld op basis van aanwezigheidsdetectie.”<br />
Plaatsbespar<strong>en</strong>d <strong>en</strong> futureproof<br />
De keuze voor e<strong>en</strong> C-systeem was e<strong>en</strong> heel bewuste<br />
beslissing. “De kostprijs <strong>en</strong> de kwaliteit van de<br />
installatie rechtvaardig<strong>en</strong> die keuze. We moest<strong>en</strong><br />
bijna ge<strong>en</strong> kanal<strong>en</strong> legg<strong>en</strong>, maar g<strong>en</strong>iet<strong>en</strong> toch<br />
van e<strong>en</strong> natuurlijk gevoel met frisse buit<strong>en</strong>lucht.<br />
E<strong>en</strong> C-systeem is natuurlijk <strong>en</strong> simpel <strong>en</strong> heeft de<br />
mogelijkheid om aan bijkom<strong>en</strong>de nachtkoeling te<br />
do<strong>en</strong>. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> wordt de binn<strong>en</strong>kom<strong>en</strong>de lucht<br />
nimmer microbieel of met stof vervuild wat bij e<strong>en</strong><br />
kanaalnetwerk wel e<strong>en</strong> risico is.”<br />
De bewoners plaatst<strong>en</strong> beide system<strong>en</strong> zelf, <strong>en</strong><br />
DUCO ondersteunde h<strong>en</strong> bij de inregel<strong>en</strong> van<br />
de debiet<strong>en</strong> via de afvoerv<strong>en</strong>tiel<strong>en</strong>. “Mom<strong>en</strong>teel<br />
wordt er voorzi<strong>en</strong> om beide v<strong>en</strong>tilatiesystem<strong>en</strong> via<br />
e<strong>en</strong> gateway doorlop<strong>en</strong>d met de R&D-afdeling van<br />
DUCO te koppel<strong>en</strong> zodat ze continu gelogd kunn<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong>, waardoor de bewoners zelf ook op bepaalde<br />
mom<strong>en</strong>t<strong>en</strong> inzage kunn<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> in de logfiles.”<br />
Naast het Duco Sil<strong>en</strong>t Tronic System werd ook<br />
buit<strong>en</strong>zonwering toegepast in de strijd teg<strong>en</strong><br />
oververhitting. Dit verhoogt de garantie op e<strong>en</strong><br />
aang<strong>en</strong>aam thermisch comfort.<br />
De woonst én de families Maes <strong>en</strong> Naudts zijn<br />
intuss<strong>en</strong> klaar voor de toekomst. Ze blikk<strong>en</strong> met<br />
<strong>en</strong>ige trots terug op deze verwez<strong>en</strong>lijking. “We<br />
ging<strong>en</strong> voluit voor e<strong>en</strong> perfecte materiaalkeuze<br />
<strong>en</strong> inrichting langs buit<strong>en</strong>, <strong>en</strong> daar zijn we ook<br />
in geslaagd. We hebb<strong>en</strong> deze woonst gebouwd<br />
met veel aandacht voor de integratie ervan in het<br />
straatbeeld. Het is echter meer dan alle<strong>en</strong> maar<br />
e<strong>en</strong> eyecatcher, maar ook <strong>en</strong> vooral e<strong>en</strong> modern,<br />
<strong>en</strong>ergiezuinig <strong>en</strong> duurzaam gebouw dat geschikt<br />
ontworp<strong>en</strong> is voor bepaalde leefvorm<strong>en</strong> van<br />
de toekomst.” ❚<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 81
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
Webinar buigt zich over <strong>en</strong>ergietransitie in de gebouwde omgeving<br />
‘RENOVATIEGOLF KOST AL ZEKER 78 MILJARD EURO’<br />
Er is al heel wat inkt gevloeid over de <strong>en</strong>ergietransitie. E<strong>en</strong> pasklaar antwoord om de ambities te hal<strong>en</strong> is er nog niet, maar wel e<strong>en</strong> duidelijke<br />
vaststelling: zonder de gebouw<strong>en</strong>sector, goed voor om <strong>en</strong> bij de helft van onze CO 2<br />
-uitstoot, zal het niet lukk<strong>en</strong>. Met die gedachte in het<br />
achterhoofd organiseerde e<strong>en</strong> ‘Energy Encounter’ over het onderwerp. Verschill<strong>en</strong>de expert<strong>en</strong> bog<strong>en</strong> zich over de gebouwde omgeving <strong>en</strong><br />
dan vooral de <strong>en</strong>orme uitdaging<strong>en</strong> die de verhoopte r<strong>en</strong>ovatiegolf met zich meebr<strong>en</strong>gt. Hoe mak<strong>en</strong> we de transitie naar e<strong>en</strong> toekomstbest<strong>en</strong>dig<br />
gebouw<strong>en</strong>bestand mogelijk? Wat zijn de struikelblokk<strong>en</strong>? En wat zijn de mogelijkhed<strong>en</strong>?<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Pxhere<br />
Om beter te duid<strong>en</strong> voor welke uitdaging we staan, liet Maart<strong>en</strong> De Groote,<br />
S<strong>en</strong>ior Expert bij EnergyVille, het publiek k<strong>en</strong>nismak<strong>en</strong> met het bredere<br />
plaatje. “96,5 proc<strong>en</strong>t van de Vlaamse woning<strong>en</strong> <strong>en</strong> appartem<strong>en</strong>t<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergiescore lager dan A. Nochtans moet teg<strong>en</strong> 2050 elk resid<strong>en</strong>tieel<br />
gebouw over dat label beschikk<strong>en</strong>. Om dat te behal<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> r<strong>en</strong>ovatiegraad<br />
van drie proc<strong>en</strong>t nodig, oftewel 95.000 woning<strong>en</strong> per jaar. Dat is gemakkelijker<br />
gezegd dan gedaan”, stelde De Groote.<br />
In e<strong>en</strong> studie, die binn<strong>en</strong>kort wordt gepubliceerd, gaat EnergyVille dieper<br />
in op de uitdaging. De Groote lichtte in zijn pres<strong>en</strong>tatie alvast e<strong>en</strong> tipje van<br />
de sluier op. “We hebb<strong>en</strong> 19.000 e<strong>en</strong>gezinswoning<strong>en</strong> bestudeerd, <strong>en</strong> die<br />
opgedeeld in 135 types repres<strong>en</strong>tatieve woning<strong>en</strong>. Rek<strong>en</strong>ing houd<strong>en</strong>d met 10<br />
pot<strong>en</strong>tiële r<strong>en</strong>ovatiemaatregel<strong>en</strong> schatt<strong>en</strong> we in wat voor elk type woning het<br />
ideale pakket maatregel<strong>en</strong> is, <strong>en</strong> dus: welke route richting <strong>en</strong>ergielabel A de<br />
laagste investeringskost met zich meebr<strong>en</strong>gt. Hierbij kek<strong>en</strong> we niet <strong>en</strong>kel naar<br />
investeringskost, maar ook naar total cost of ownership (TCO)”, aldus De Groote.<br />
PV blijft interessant<br />
De eerste, weinig verrass<strong>en</strong>de, conclusie uit het onderzoek, is dat<br />
zonnepanel<strong>en</strong> e<strong>en</strong> conditio sine qua non is: voor elk type woning maakt PV<br />
deel uit van het pakket maatregel<strong>en</strong> om e<strong>en</strong> A-label te bekom<strong>en</strong>. De Groote:<br />
“E<strong>en</strong> r<strong>en</strong>ovatie met PV kost 33.000 euro, zonder PV loopt de investeringskost<br />
op tot 66.000 euro. Het lijkt e<strong>en</strong> vreemde conclusie in e<strong>en</strong> tijdperk waarin<br />
zonnepanel<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> slecht daglicht kom<strong>en</strong> te staan (vanwege de heisa rond<br />
de terugdraai<strong>en</strong>de teller, nvdr.), maar PV heeft nog altijd e<strong>en</strong> grote impact<br />
op de EPC-score.” Daarnaast kwam<strong>en</strong> de onderzoekers tot de conclusie dat<br />
het aanpakk<strong>en</strong> van de gebouwschil e<strong>en</strong> cruciale, maar kostelijke stap is. “E<strong>en</strong><br />
prijsdaling van e<strong>en</strong> deep r<strong>en</strong>ovation van de gebouw<strong>en</strong>velop, zoals dak- <strong>en</strong><br />
buit<strong>en</strong>muurisolatie of vernieuwing van de ram<strong>en</strong>, zou daarom e<strong>en</strong> game<br />
changer zijn”, concludeerde De Groote.<br />
Warmtepomp: investeringskost teg<strong>en</strong>over TCO<br />
Tot slot kwam<strong>en</strong> de onderzoekers ook tot de vaststelling dat de warmtepomp<br />
e<strong>en</strong> interessante maatregel is voor het optimaliser<strong>en</strong> van de investeringskost.<br />
“Nochtans wordt bij r<strong>en</strong>ovaties slechts in 10 proc<strong>en</strong>t van de gevall<strong>en</strong> gekoz<strong>en</strong><br />
voor e<strong>en</strong> warmtepomp, zo blijkt uit Europese cijfers”, aldus De Groote. De<br />
verklaring hiervoor wordt al snel duidelijk wanneer er ook naar TCO gekek<strong>en</strong><br />
wordt. De Groote: “Wanneer je rek<strong>en</strong>ing houdt met de <strong>en</strong>ergieprijs, is het<br />
installer<strong>en</strong> van e<strong>en</strong> warmtepomp in welgeteld 0 proc<strong>en</strong>t van de types woning<br />
e<strong>en</strong> aangerad<strong>en</strong> maatregel. Vanwege het hoge prijsverschil tuss<strong>en</strong> elektriciteit<br />
<strong>en</strong> gas – België k<strong>en</strong>t de hoogste elektriciteitsprijs van heel Europa – is e<strong>en</strong><br />
gascond<strong>en</strong>satieketel interessanter. Ter vergelijking: als we deze oef<strong>en</strong>ing<br />
herdo<strong>en</strong> voor Nederland, waar m<strong>en</strong> afstapt van gas, blijft de warmtepomp<br />
ook in het TCO-sc<strong>en</strong>ario overeind.” ❯<br />
Maart<strong>en</strong> De Groote: ‘Het lijkt e<strong>en</strong> vreemde conclusie in e<strong>en</strong> tijdperk<br />
waarin zonnepanel<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> slecht daglicht kom<strong>en</strong> te staan, maar<br />
PV heeft nog altijd e<strong>en</strong> grote impact op de EPC-score.’<br />
Maart<strong>en</strong> De Groote: ‘E<strong>en</strong> r<strong>en</strong>ovatie kost hand<strong>en</strong>vol<br />
geld, <strong>en</strong> heel wat huiseig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> of<br />
will<strong>en</strong> die r<strong>en</strong>ovatie niet betal<strong>en</strong>.’<br />
82 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
Ad-testo-55x-DE-EN-ES-FR-NL.indd 1 28/05/<strong>2021</strong> 10:17:48<br />
NIEUW<br />
Alle<br />
meetresultat<strong>en</strong><br />
binn<strong>en</strong> handbereik<br />
BIOSAFE mechanische<br />
wastafelm<strong>en</strong>gkraan<br />
De BIOSAFE 2621<strong>BE</strong>L m<strong>en</strong>gkraan is de eerste<br />
wastafelm<strong>en</strong>gkraan zonder uitloop die aan alle<br />
vereist<strong>en</strong> voldoet in zorginstelling<strong>en</strong>.<br />
Hij combineert hygiëne <strong>en</strong> veiligheid.<br />
Maximale hygiëne: zonder uitloop, beperkte<br />
hoeveelheid stilstaand water in het lichaam<br />
Anti-verbrandingsveiligheid:<br />
temperatuurbegr<strong>en</strong>zing, thermische spoeling<strong>en</strong><br />
zonder demonter<strong>en</strong> van de greep<br />
Snelle meting <strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige bedi<strong>en</strong>ing via<br />
groot grafisch display <strong>en</strong> je smartphone –<br />
<strong>en</strong> toch maximaal compact <strong>en</strong> robuust.<br />
De nieuwe digitale manifolds van Testo.<br />
www.testo.be<br />
DELABIE, expert in sanitaire voorzi<strong>en</strong>ing<strong>en</strong> <strong>en</strong> kran<strong>en</strong> voor zorginstelling<strong>en</strong>,<br />
biedt unieke oplossing<strong>en</strong> die beantwoord<strong>en</strong> aan specifieke vereist<strong>en</strong> op het<br />
gebied van hygiëne <strong>en</strong> veiligheid.<br />
Meer informatie op delabieb<strong>en</strong>elux.com
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
Het staat als e<strong>en</strong> paal bov<strong>en</strong> water dat de r<strong>en</strong>ovatiegolf bakk<strong>en</strong> geld zal<br />
kost<strong>en</strong>: met deze ti<strong>en</strong> maatregel<strong>en</strong> zal de totale Vlaamse investeringskost<br />
78 miljard euro bedrag<strong>en</strong>. Voor om <strong>en</strong> bij de 357.000 gebouw<strong>en</strong> zal deze<br />
inspanning zelfs niet volstaan voor e<strong>en</strong> A-label, <strong>en</strong> is er nog e<strong>en</strong>s 35 miljard<br />
euro nodig. “E<strong>en</strong> r<strong>en</strong>ovatie kost hand<strong>en</strong>vol geld, <strong>en</strong> heel wat huiseig<strong>en</strong>ar<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> of will<strong>en</strong> die r<strong>en</strong>ovatie niet betal<strong>en</strong>”, besloot De Groote.<br />
Verschill<strong>en</strong>de experts uit uite<strong>en</strong>lop<strong>en</strong>de sector<strong>en</strong> schov<strong>en</strong> daarna aan<br />
tafel om zich over de doelstelling<strong>en</strong> te buig<strong>en</strong>. Moderator Luc Pauwels,<br />
<strong>en</strong>ergiejournalist bij VRT, wilde start<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> positieve noot <strong>en</strong> vroeg aan<br />
de panelled<strong>en</strong> wat op vlak van innovatie de sterke punt<strong>en</strong> in België zijn.<br />
“We zijn e<strong>en</strong> dichtbevolkt land, <strong>en</strong> zo e<strong>en</strong> ideale plek om pilootproject<strong>en</strong><br />
met nieuwe technologieën op pot<strong>en</strong> te zett<strong>en</strong>”, zei Antoon Soete van de<br />
ESCO WAttson. “Technologie is natuurlijk maar één deeltje van de puzzel.<br />
Ook financiële <strong>en</strong> wetgev<strong>en</strong>de aspect<strong>en</strong> zijn belangrijk. Alle stukjes moet<strong>en</strong><br />
in elkaar pass<strong>en</strong>. Als ESCO-bedrijf will<strong>en</strong> wij wel e<strong>en</strong> zeker risico nem<strong>en</strong>, maar<br />
we hebb<strong>en</strong> tegelijk ook investeringszekerheid nodig.”<br />
‘België is e<strong>en</strong> slagveld’<br />
Voormalig Vlaams bouwmeester Leo Van Broeck, de man die leeft volg<strong>en</strong>s het<br />
adagium ‘e<strong>en</strong> dag ge<strong>en</strong> scherpe boutade uitgesprok<strong>en</strong>, is e<strong>en</strong> dag niet geleefd’,<br />
viel mete<strong>en</strong> met de deur in huis: “We moet<strong>en</strong> selectiever zijn op vlak van<br />
<strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong>. In plaats van te sprek<strong>en</strong> over integratie van gas <strong>en</strong> elektriciteit<br />
moet<strong>en</strong> we ervoor kiez<strong>en</strong> om alle fossiele brandstoff<strong>en</strong> simpelweg te verbied<strong>en</strong>.<br />
Als je e<strong>en</strong> chirurg in di<strong>en</strong>st neemt, stuur je hem best mete<strong>en</strong> naar het slagveld.<br />
En e<strong>en</strong> slagveld, dat is het bij ons: Belgische huiz<strong>en</strong> zijn 40 à 50 proc<strong>en</strong>t groter<br />
dan het Europese gemiddelde, <strong>en</strong> onze <strong>en</strong>ergieconsumptie per gezin is twee<br />
keer zo hoog dan bij e<strong>en</strong> doorsnee Europees gezin. De <strong>en</strong>ergietransitie vraagt<br />
ingrijp<strong>en</strong>de maatregel<strong>en</strong>: als e<strong>en</strong> kankerpatiënt koorts heeft, moet je niet voor<br />
verkoeling zorg<strong>en</strong>, maar wel zijn leukemie behandel<strong>en</strong>.”<br />
Van Broeck is dan ook voorstander van verregaande <strong>en</strong> verstr<strong>en</strong>gde<br />
regelgeving. “Je kan m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> niet zelf lat<strong>en</strong> besliss<strong>en</strong>. Als je kinder<strong>en</strong> laat<br />
kiez<strong>en</strong> wat ze et<strong>en</strong>, et<strong>en</strong> ze elke dag snoep.” Charlotte van de Water (S<strong>en</strong>ior<br />
Expert Energy & Climate bij Agoria) is echter e<strong>en</strong> andere m<strong>en</strong>ing toegedaan:<br />
“We moet<strong>en</strong> niet aan de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> vertell<strong>en</strong> hoe ze moet<strong>en</strong> lev<strong>en</strong>, maar h<strong>en</strong><br />
alle mogelijkhed<strong>en</strong> aanbied<strong>en</strong>. Voorlopig zijn slechts drie proc<strong>en</strong>t van de<br />
Belgische huiz<strong>en</strong> klimaatneutraal. Als dat perc<strong>en</strong>tage wordt opgetrokk<strong>en</strong> tot<br />
ongeveer 30 proc<strong>en</strong>t, zowel op de koop-als huurmarkt <strong>en</strong> ook voor sociale<br />
woning<strong>en</strong>, krijg<strong>en</strong> m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> de kans om te kiez<strong>en</strong> voor klimaatneutraliteit <strong>en</strong><br />
doet de vraag-<strong>en</strong>-aanbod dynamiek zijn werk. Klimaatneutrale woning<strong>en</strong><br />
zull<strong>en</strong> dan goedkoper <strong>en</strong> dus aantrekkelijker word<strong>en</strong>.”<br />
84 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
Nieuwe keuk<strong>en</strong>, badkamer of zwembad<br />
“M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> will<strong>en</strong> wel invester<strong>en</strong> in r<strong>en</strong>ovaties, maar kijk<strong>en</strong> daarbij zeld<strong>en</strong><br />
naar duurzaamheid. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> tell<strong>en</strong> met plezier c<strong>en</strong>t<strong>en</strong> neer voor e<strong>en</strong> nieuwe<br />
keuk<strong>en</strong>, badkamer of zwembad. Maar wanneer het om e<strong>en</strong> duurzame<br />
investering gaat, wil m<strong>en</strong> mete<strong>en</strong> wet<strong>en</strong> hoelang het duurt om de investering<br />
terug te verdi<strong>en</strong><strong>en</strong> <strong>en</strong> welke besparing ze oplevert”, merkte Freddy Van<br />
Bogget (Innovation Manager bij KBC Group) op. Dat is volg<strong>en</strong>s hem voor<br />
e<strong>en</strong> deel te wijt<strong>en</strong> aan onduidelijkheid: “Elke expert zegt iets anders. Op de<br />
duur wet<strong>en</strong> de m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> het zelf niet meer <strong>en</strong> stek<strong>en</strong> ze hun geld liever in e<strong>en</strong><br />
nieuwe keuk<strong>en</strong>.”<br />
Dat beaamde Valerie Barlet (Worldwide Strategy Officer bij AGC Glass):<br />
“M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> invester<strong>en</strong> niet omwille van e<strong>en</strong> voordelige terugverdi<strong>en</strong>tijd, maar<br />
voor hun eig<strong>en</strong> comfort. Wanneer het over pakweg isoler<strong>en</strong> gaat, moet<strong>en</strong><br />
we dat niet meer omschrijv<strong>en</strong> als ‘e<strong>en</strong> goede business case’, maar als e<strong>en</strong><br />
investering die de waarde van je huis verhoogt.”<br />
De r<strong>en</strong>ovatiegolf vraagt niet alle<strong>en</strong> geld, maar ook mankracht: is er<br />
wel voldo<strong>en</strong>de geschikt personeel om de r<strong>en</strong>ovaties uit te voer<strong>en</strong>? “Het<br />
zou goed zijn indi<strong>en</strong> bouw- <strong>en</strong> installatiebedrijv<strong>en</strong> minder tijd moet<strong>en</strong><br />
bested<strong>en</strong> aan het overtuig<strong>en</strong> van de klant<strong>en</strong> <strong>en</strong> het uitlegg<strong>en</strong> van de<br />
technologie”, zei Barlet. Door dit op e<strong>en</strong> gegroepeerde wijze te do<strong>en</strong>,<br />
krijg<strong>en</strong> de bedrijv<strong>en</strong> meer tijd om zich te focuss<strong>en</strong> op het uitvoer<strong>en</strong> van<br />
de werkzaamhed<strong>en</strong>.”<br />
Housing as a service<br />
E<strong>en</strong> ander probleem is volg<strong>en</strong>s Van Broeck dat in België iedere<strong>en</strong> per sé<br />
huiseig<strong>en</strong>aar wil zijn. “Het is e<strong>en</strong> misverstand dat rijke m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> hun eig<strong>en</strong><br />
huis moet<strong>en</strong> bezitt<strong>en</strong>. In welvar<strong>en</strong>de land<strong>en</strong>, zoals Oost<strong>en</strong>rijk, Zwitserland<br />
of de Scandinavische land<strong>en</strong>, is hur<strong>en</strong> veelal de norm. Roem<strong>en</strong>ië is één van<br />
de armste land<strong>en</strong> van Europa, maar 90 proc<strong>en</strong>t van de bevolking is er wel<br />
huiseig<strong>en</strong>aar zonder e<strong>en</strong> l<strong>en</strong>ing te moet<strong>en</strong> aangaan. We zitt<strong>en</strong> opgezadeld<br />
met het verkeerde d<strong>en</strong>kbeeld dat e<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> huis e<strong>en</strong> soort airbag is, e<strong>en</strong><br />
voorafname op je p<strong>en</strong>sio<strong>en</strong>. Maar eig<strong>en</strong>lijk is het e<strong>en</strong> last. De gemiddelde<br />
Belg verhuist één keer in zijn lev<strong>en</strong> – ruim onder het Europese gemiddelde –,<br />
<strong>en</strong> zit zo vast in huiz<strong>en</strong> die te klein of vooral te groot zijn.”<br />
De voormalige <strong>Bouw</strong>meester pleitte daarom voor ‘housing as a service’: “Je<br />
kan dan won<strong>en</strong> in e<strong>en</strong> huis dat 30 proc<strong>en</strong>t zuiniger <strong>en</strong> 20 proc<strong>en</strong>t goedkoper<br />
is, je blijft zo lang je wil, <strong>en</strong> je hoeft je niets aan te trekk<strong>en</strong> van onderhoud.<br />
Je kan ge<strong>en</strong> meerwaarde meer hal<strong>en</strong> uit de grond, maar je heeft wel je hele<br />
lev<strong>en</strong> almost at cost price”, klonk het overtuigd. ❚<br />
Leo Van Broeck: ‘Belgische huiz<strong>en</strong> zijn 40 à 50 proc<strong>en</strong>t<br />
groter dan het Europese gemiddelde, <strong>en</strong> onze<br />
<strong>en</strong>ergieconsumptie per gezin is twee keer zo hoog dan bij<br />
e<strong>en</strong> doorsnee Europees gezin.’<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 85
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
Hybride ketel: het beste<br />
van twee wereld<strong>en</strong><br />
E<strong>en</strong> hybride installatie heeft sowieso e<strong>en</strong> kleinere impact op het milieu omdat de<br />
CO 2<br />
-uitstoot tot 40% lager ligt dan bij e<strong>en</strong> klassieke verwarmingsinstallatie.<br />
De ideale verwarming kiez<strong>en</strong> is altijd e<strong>en</strong> moeilijke keuze: welk verwarmingssysteem is geschikt? Met welke brandstof wil je verwarm<strong>en</strong>?<br />
Welke oplossing biedt het beste r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t? Met e<strong>en</strong> hybride verwarming combineer je gas met elektriciteit. Zo b<strong>en</strong>ut je de voordel<strong>en</strong> van<br />
twee wereld<strong>en</strong>.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Gas.be<br />
E<strong>en</strong> hybride verwarming is in feite e<strong>en</strong> intellig<strong>en</strong>te sam<strong>en</strong>werking tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
cond<strong>en</strong>satieketel op gas <strong>en</strong> e<strong>en</strong> elektrische warmtepomp. Beide techniek<strong>en</strong><br />
zitt<strong>en</strong> geïntegreerd in e<strong>en</strong> compact geheel, niet groter dan e<strong>en</strong> koelkast. De<br />
warmtepomp dekt de basisbehoefte in de warmtevraag. Ze gebruikt hiervoor de<br />
gratis omgevings warmte. E<strong>en</strong> buit<strong>en</strong>unit haalt <strong>en</strong>ergie uit de lucht. De binn<strong>en</strong>unit<br />
van de warmte pomp warmt die verder op door middel van compressie <strong>en</strong><br />
voedt vervolg<strong>en</strong>s uw radiator<strong>en</strong> of vloerverwarming met warm water.<br />
Altijd de laagste prijs<br />
De cond<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>de gasketel komt pas in actie wanneer dat zinvol is volg<strong>en</strong>s<br />
de ingestelde parameters. Je kunt bijvoorbeeld kiez<strong>en</strong> dat de cond<strong>en</strong>satieketel<br />
bijspringt wanneer dat voordeliger is dan het elektriciteitsverbruik voor de<br />
warmtepomp. Je kunt het systeem immers zo lat<strong>en</strong> programmer<strong>en</strong> dat het op elk<br />
mom<strong>en</strong>t van de dag de <strong>en</strong>ergiebron met de laagste kostprijs gebruikt. Het houdt<br />
daarvoor rek<strong>en</strong>ing met de actuele <strong>en</strong>ergieprijz<strong>en</strong> <strong>en</strong> de buit<strong>en</strong>temperatur<strong>en</strong>.<br />
Beperk je CO 2<br />
-uitstoot<br />
Naast de goedkoopste <strong>en</strong>ergiekost kun je ook opter<strong>en</strong> om de werking<br />
van het hybride systeem af te stemm<strong>en</strong> op de laagste CO 2<br />
-uitstoot. Door<br />
de interactie tuss<strong>en</strong> brandstof <strong>en</strong> hernieuwbare <strong>en</strong>ergie draag je dus bij<br />
aan e<strong>en</strong> beter klimaat. E<strong>en</strong> hybride installatie heeft sowieso e<strong>en</strong> kleinere<br />
impact op het milieu omdat de CO 2<br />
-uitstoot tot 40% lager ligt dan bij e<strong>en</strong><br />
klassieke verwarmingsinstallatie. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> is e<strong>en</strong> hybride systeem perfect<br />
te combiner<strong>en</strong> met zonnepanel<strong>en</strong>.<br />
‘Je kunt het systeem zo lat<strong>en</strong> programmer<strong>en</strong> dat het op elk mom<strong>en</strong>t<br />
van de dag de <strong>en</strong>ergiebron met de laagste kostprijs gebruikt’<br />
86 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> maakt de keuze voor e<strong>en</strong> hybride systeem e<strong>en</strong> toekomstig overstap<br />
naar verwarm<strong>en</strong> met gro<strong>en</strong> gas e<strong>en</strong> stuk e<strong>en</strong>voudiger.<br />
Mag er ook warm water zijn?<br />
Er bestaan oplossing<strong>en</strong> die ook kunn<strong>en</strong> zorg<strong>en</strong> voor de productie van warm<br />
water. Naast de krachtige cond<strong>en</strong>satieketel <strong>en</strong> de warmtepomp krijg je dan<br />
ook e<strong>en</strong> spiraalboiler in je totaalpakket. Twee warmtewisselaars in de boiler<br />
mak<strong>en</strong> het mogelijk dat zowel de warmtepomp als de gasketel het water<br />
kunn<strong>en</strong> opwarm<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> dergelijke oplossing heeft e<strong>en</strong> heel gunstig ecolabel,<br />
mooi meeg<strong>en</strong>om<strong>en</strong>!<br />
Nog e<strong>en</strong> tip: dateert je bestaande gasketel van voor 2000? Dan heb je recht<br />
op e<strong>en</strong> vervangingspremie wanneer je je oude vervangt door e<strong>en</strong> nieuwe<br />
cond<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>de ketel, ook wanneer je investeert in e<strong>en</strong> hybride verwarming. ❚<br />
Snelle terugverdi<strong>en</strong>tijd<br />
Ongeacht de instelling<strong>en</strong> zal de warmtepomp op jaarbasis het leeuw<strong>en</strong>deel<br />
van de warmtevraag lever<strong>en</strong>. Dat kan oplop<strong>en</strong> tot 80% van de jaarlijkse<br />
behoefte. Dat is goed voor e<strong>en</strong> jaarlijkse <strong>en</strong>ergiebesparing tot 25%. Zo<br />
heb je de zekerheid van e<strong>en</strong> verwarmingsoplossing met bijzonder lage<br />
werkingskost<strong>en</strong>. Daarmee verdi<strong>en</strong> je de meerprijs van e<strong>en</strong> hybride verwarming<br />
relatief snel terug.<br />
Goed om wet<strong>en</strong><br />
De plaatsing van e<strong>en</strong> hybride verwarming is niet erg ingrijp<strong>en</strong>d. Ze vraagt<br />
niet veel meer ruimte dan e<strong>en</strong> koelkast <strong>en</strong> valt e<strong>en</strong>voudig te koppel<strong>en</strong> met<br />
je bestaande radiator<strong>en</strong> of vloerverwarming. Het systeem werkt ook perfect<br />
op de bestaande gas-<strong>en</strong> waterleiding <strong>en</strong> de elektrische bedrading. E<strong>en</strong><br />
vakman klaart de klus in 1 à 2 dag<strong>en</strong>. Wees je er wel van bewust dat de luchtwaterwarmtepomp<br />
meestal werkt met e<strong>en</strong> binn<strong>en</strong>- én buit<strong>en</strong>unit. Je moet<br />
dus ruimte hebb<strong>en</strong> om deze buit<strong>en</strong>unit te plaats<strong>en</strong>. Liefst op niet te grote<br />
afstand van de binn<strong>en</strong>unit. Houd er ook rek<strong>en</strong>ing mee dat de buit<strong>en</strong>unit<br />
geluid produceert.<br />
Verschill<strong>en</strong>de fabrikant<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> hybride system<strong>en</strong> in hun gamma. Net<br />
zoals bij klassieke verwarmingsinstallaties zijn er hybride oplossing<strong>en</strong> met<br />
verschill<strong>en</strong>de vermog<strong>en</strong>s, aangepast voor kleine tot grote gezinn<strong>en</strong> of voor<br />
verschill<strong>en</strong>de vorm<strong>en</strong> van meer of minder <strong>en</strong>ergiezuinige woning<strong>en</strong>. Laat de<br />
installateur berek<strong>en</strong><strong>en</strong> welk systeem het best bij jouw situatie past.<br />
De cond<strong>en</strong>ser<strong>en</strong>de gasketel komt pas in actie wanneer<br />
dat zinvol is volg<strong>en</strong>s de ingestelde parameters.<br />
E<strong>en</strong> hybride verwarming is in feite e<strong>en</strong> intellig<strong>en</strong>te sam<strong>en</strong>werking<br />
tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> cond<strong>en</strong>satieketel op gas <strong>en</strong> e<strong>en</strong> elektrische warmtepomp.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 87
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
COMPLEET GAMMA LUCHT<strong>BE</strong>HANDELINGSKASTEN:<br />
VOOR ELK PROJECT EEN OPLOSSING<br />
Sinds <strong>en</strong>kele dec<strong>en</strong>nia actief onder het merk P. Lemm<strong>en</strong>s <strong>en</strong> vervolg<strong>en</strong>s succesvol geïntegreerd in de Swegon Group, assembleert de fabriek<br />
in Gembloux hoogwaardige v<strong>en</strong>tilatieproduct<strong>en</strong>, made in Belgium, <strong>en</strong> voor de Europese markt bestemd.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Swegon<br />
De lancering van het nieuwe GLOBAL-gamma<br />
begin 2017 stond synoniem voor e<strong>en</strong> reeks<br />
inves tering<strong>en</strong> op de site die bedoeld war<strong>en</strong> om<br />
de productie capaciteit <strong>en</strong> de m<strong>en</strong>se lijke <strong>en</strong><br />
technische middel<strong>en</strong> voor de R&D te uit breid<strong>en</strong>.<br />
Het resul taat: e<strong>en</strong> breed <strong>en</strong> resoluut modern<br />
gamma, dat gebruik maakt van de nieuwste<br />
technologieën <strong>en</strong> material<strong>en</strong>.<br />
De nieuwe RX <strong>en</strong> RX TOP<br />
De fabriek in Gembloux huldigde de GLOBAL-reeks<br />
in, met de modell<strong>en</strong> RX (horizontale aansluiting<strong>en</strong>)<br />
<strong>en</strong> RX TOP (verticale aansluiting<strong>en</strong>), beide uit gerust<br />
met e<strong>en</strong> hoog r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t warmtewiel, net als de<br />
GOLD RX-serie die in Zwed<strong>en</strong> wordt geproduceerd.<br />
Elke GLOBAL unit heeft v<strong>en</strong>tilator<strong>en</strong> van het<br />
type plug-fan met <strong>en</strong>ergiezuinige EC-motor<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> blad<strong>en</strong> in composietmateriaal. De omkasting<br />
bestaat uit e<strong>en</strong> frame van aluminium profiel<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> gegalvaniseerde stal<strong>en</strong> panel<strong>en</strong> geïsoleerd<br />
met minerale wol, in e<strong>en</strong> nieuwe <strong>en</strong> elegante<br />
donkergrijze kleur. De deur<strong>en</strong> zijn gemonteerd op<br />
dubbele scharnier<strong>en</strong> waardoor alle compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong><br />
gemakkelijk <strong>en</strong> snel toegankelijk zijn, zelfs in de<br />
krapste ruimtes.<br />
GLOBAL PX.<br />
TACTouch bedi<strong>en</strong>ing<br />
De nieuwe GLOBAL heeft nu ook de TACTouch<br />
aanraakbedi<strong>en</strong>ing, voor e<strong>en</strong> e<strong>en</strong>voudige toegang<br />
tot de functionaliteit<strong>en</strong> van de geïntegreerde TACregeling<br />
(Total Airflow Control).<br />
De GLOBAL-reeks is standaard uitgerust met<br />
zakk<strong>en</strong>filters ePM1≥70% voor pulsielucht <strong>en</strong><br />
ePM10≥50% voor extractielucht. Uitgezonderd<br />
de GLOBAL LP 02 <strong>en</strong> 04, die uitgerust zijn met<br />
plat<strong>en</strong>filters. Optioneel kan ook e<strong>en</strong> G4 voorfilter<br />
(grof filter) op de inlaatlucht word<strong>en</strong> gemonteerd.<br />
In de GLOBAL PX <strong>en</strong> GLOBAL LP zijn de v<strong>en</strong>tilator<strong>en</strong><br />
aan de buit<strong>en</strong>luchtzijde gemonteerd. Zo<br />
zorgt de plat<strong>en</strong> wisselaar als extra demping. Dit<br />
verhoogt het comfort van de eindgebruiker. E<strong>en</strong><br />
ideale keuze voor KMO's, winkels, kantor<strong>en</strong>,…<br />
GLOBAL LP OUT.<br />
88 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
De GLOBAL LP is de plafondversie van het<br />
GLOBAL-gamma. Deze compacte lucht groep<strong>en</strong><br />
zijn ont worp<strong>en</strong> voor het inbouw<strong>en</strong> in valse<br />
plafonds of beperkte technische ruimtes. Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong><br />
zijn alle toegangs panel<strong>en</strong> op schuifrails<br />
gemonteerd. Stan daard onder houds beurt<strong>en</strong> kunn<strong>en</strong><br />
daarom e<strong>en</strong> voudig door één <strong>en</strong>kel technieker<br />
word<strong>en</strong> uitgevoerd.<br />
‘E<strong>en</strong> breed <strong>en</strong> resoluut modern gamma,<br />
dat gebruik maakt van de nieuwste<br />
technologieën <strong>en</strong> material<strong>en</strong>’<br />
Vanaf juni <strong>2021</strong> wordt de LP-serie aangevuld<br />
met e<strong>en</strong> “OUT” versie, bedoeld voor installatie op<br />
platte dak<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> ideale oplossing voor r<strong>en</strong>ovatieproject<strong>en</strong><br />
van schol<strong>en</strong> of voor project<strong>en</strong> waarbij de<br />
hoogte van de luchtgroep belangrijk is.<br />
E<strong>en</strong> uitgebreide keuze<br />
aan toebehor<strong>en</strong><br />
Voor de GLOBAL-reeks zijn e<strong>en</strong> groot aantal<br />
accessoires beschikbaar: interne elektrische of<br />
waterbatterij<strong>en</strong>, externe water- <strong>en</strong> DX-batterij<strong>en</strong>,<br />
toebehor<strong>en</strong> voor buit<strong>en</strong>montage (alle<strong>en</strong> RX<br />
/ PX / LP Outdoor), talrijke mogelijk hed<strong>en</strong><br />
voor communicatie met onder andere gebouwbeheersystem<strong>en</strong><br />
(Modbus, KNX, Ethernet,…).<br />
Alle GLOBAL units zijn verkrijgbaar in e<strong>en</strong> linkerof<br />
rechterversie om het beste bij de configuratie<br />
van de technische ruimte te pass<strong>en</strong>. ❚<br />
De nieuwe units zijn te bekijk<strong>en</strong> in de<br />
showroom van Swegon in Gembloux.<br />
De fabriek in Gembloux huldigde de GLOBAL-reeks in, met de<br />
modell<strong>en</strong> RX (horizontale aansluiting<strong>en</strong>) <strong>en</strong> RX TOP (verticale<br />
aansluiting<strong>en</strong>), beide uitgerust met e<strong>en</strong> hoog r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t warmtewiel,<br />
net als de GOLD RX-serie die in Zwed<strong>en</strong> wordt geproduceerd.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 89
Naamloos-7 1 26-05-<strong>2021</strong> 13:54<br />
Logotherm®<br />
VIEG21-056-NL-V1-Prevista-190x125.indd 1 19/04/<strong>2021</strong> 15:34<br />
Elektronisch gestuurde warmte-afleversets<br />
Verhoog de <strong>en</strong>ergie-efficiëntie van uw gebouw met slimme technologie<br />
Controle <strong>en</strong> datacommunicatie vanop afstand<br />
The future is now....<br />
Naamloos-2 <strong>Installatie</strong>&<strong>Bouw</strong>_Electronic_HIUs_NL_<strong>2021</strong>-06.indd 1 1 04/06/<strong>2021</strong> 04-06-<strong>2021</strong> 08:52:5810:49
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
GROENE TRANSITIE<br />
VRAAGT OM<br />
HYDRAULISCHE<br />
INREGELING<br />
De winst die regelsoftware<br />
met e<strong>en</strong> variabel debiet kan<br />
boek<strong>en</strong> is immers <strong>en</strong>orm.<br />
Hydraulische inregeling is cruciaal in de omslag naar e<strong>en</strong> <strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>eutrale sam<strong>en</strong>leving. Europa beseft dat, <strong>en</strong> ook in omring<strong>en</strong>de land<strong>en</strong><br />
zorgt regelgeving voor e<strong>en</strong> wettelijk kader. België blijft achter, terwijl de technologie wel al klaarstaat. Caleffi, fabrikant van hydraulische<br />
oplossing<strong>en</strong>, wil daar ook haar ste<strong>en</strong>tje toe bijdrag<strong>en</strong>.<br />
Tekst Jero<strong>en</strong> Schreurs | Beeld Caleffi<br />
De Europese Unie zet al e<strong>en</strong> paar jaar in op de<br />
omslag naar e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e economie. Dat blijkt ook<br />
uit e<strong>en</strong> richtlijn uit 2018 rond de <strong>en</strong>ergie prestatie<br />
van gebouw<strong>en</strong>. Die verplicht de lidstat<strong>en</strong> om<br />
e<strong>en</strong> aantal initiatiev<strong>en</strong> op te nem<strong>en</strong> in hun<br />
nationale wetgeving. Het hoofdstuk over verwarming<br />
zet sterk in op hydraulische inregeling<br />
bij projectbouw.<br />
België loopt achter<br />
De winst die regelsoftware met e<strong>en</strong> variabel<br />
debiet kan boek<strong>en</strong> is immers <strong>en</strong>orm. Onderzoek<br />
in verschill<strong>en</strong>de Europese land<strong>en</strong> toont<br />
e<strong>en</strong> besparing van 10 tot 40 proc<strong>en</strong>t aan in<br />
geslot<strong>en</strong> verwarmings system<strong>en</strong>. Als je dan weet<br />
dat 60 proc<strong>en</strong>t van alle Europese huiz<strong>en</strong> met zo’n<br />
systeem verwarmt, is de rek<strong>en</strong>som snel gemaakt.<br />
Onder andere Nederland heeft de nood zakelijke<br />
inhaal beweging op het vlak van regel geving al<br />
gemaakt (NTA 8800). België heeft daar nog wat<br />
werk voor de boeg.<br />
Voortrekkersrol<br />
“Caleffi wil hierin ook e<strong>en</strong> voorstrekkersrol opnem<strong>en</strong>,”<br />
zegt Mauro Manfredi, Managing Director<br />
bij fabrikant Caleffi. ❯<br />
‘We moet<strong>en</strong> nu in actie schiet<strong>en</strong>. Niet op het vlak van de technologie, want die is er: ‘Caleffi Hydronic Design,<br />
powered by Hysopt’, waarmee installateurs hydraulische concept<strong>en</strong> goed kunn<strong>en</strong> doorrek<strong>en</strong><strong>en</strong>.’<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 91
BRANDWEREND AFDICHTEN<br />
(NIET) VOOR IEDEREEN<br />
WEGGELEGD<br />
ACT TO<br />
PREVENT<br />
000568-ADVERT
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
Het bedrijf maakt deel uit van de stuur- <strong>en</strong><br />
werkgroep Hydraulica bij het ATTB, met daarin<br />
diverse fabrikant<strong>en</strong> die dit thema eindelijk<br />
op de radar will<strong>en</strong> krijg<strong>en</strong> bij de diverse overhed<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> stakeholders. “Als we de Europese<br />
doelstelling<strong>en</strong> van 2<strong>03</strong>0 will<strong>en</strong> hal<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong><br />
we nu in actie schiet<strong>en</strong>. Niet op het vlak van<br />
de technologie, want die is er. Zo werk<strong>en</strong> we<br />
met e<strong>en</strong> verregaande ontwerpsoftware ‘Caleffi<br />
Hydronic Design, powered by Hysopt’, waarmee<br />
installateurs hydraulische concept<strong>en</strong> goed kunn<strong>en</strong><br />
doorrek<strong>en</strong><strong>en</strong>. Daarin zitt<strong>en</strong> ook al de concrete<br />
inregel compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> om de juiste plaats <strong>en</strong><br />
instelling inzichtelijk te kunn<strong>en</strong> mak<strong>en</strong>, op e<strong>en</strong><br />
heel efficiënte manier.”<br />
“Wij hebb<strong>en</strong> trouw<strong>en</strong>s opgeleide techniekers<br />
in di<strong>en</strong>st om installateurs bij te staan,” vervolgt<br />
Manfredi. “Wij hebb<strong>en</strong> dus de product<strong>en</strong>, de<br />
software <strong>en</strong> ook de k<strong>en</strong>nis om die installateurs<br />
‘Hydraulische inregeling is cruciaal<br />
in de omslag naar e<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>eutrale sam<strong>en</strong>leving’<br />
te begeleid<strong>en</strong>. Caleffi kan daarom ook het hele<br />
systeem ontzorg<strong>en</strong>, met ondersteuning vanuit<br />
de pre-<strong>en</strong>gineeringfase tot aan de oplevering. Er<br />
vall<strong>en</strong> dus al heel wat drempels weg. Vooral het<br />
wetgev<strong>en</strong>d kader om die verbetering<strong>en</strong> door te<br />
duw<strong>en</strong> ontbreekt nu nog. Als we will<strong>en</strong> inzett<strong>en</strong><br />
op duurzaamheid <strong>en</strong> ecologie, dan moet<strong>en</strong> we<br />
vol aan de bak door de juiste omstandighed<strong>en</strong> te<br />
creër<strong>en</strong> <strong>en</strong> d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> aan codes van goede praktijk<br />
<strong>en</strong> kwaliteitsvolle opleiding<strong>en</strong>. Maar we moet<strong>en</strong><br />
ook vereist<strong>en</strong> in lokaal beleid vastlegg<strong>en</strong>.”<br />
Sterr<strong>en</strong> staan juist<br />
Ge<strong>en</strong> verplichting, ge<strong>en</strong> controle, ge<strong>en</strong> k<strong>en</strong>nis,<br />
ge<strong>en</strong> budget, ge<strong>en</strong> tijd: installateurs gev<strong>en</strong><br />
verschill<strong>en</strong>de red<strong>en</strong><strong>en</strong> aan waarom hydraulische<br />
inregeling de afgelop<strong>en</strong> jar<strong>en</strong> nog ge<strong>en</strong> hoge<br />
vlucht nam. Maar met de grote r<strong>en</strong>ovatiegolf<br />
die op ons afkomt, sam<strong>en</strong> met de oplossing<strong>en</strong><br />
die fabrikant<strong>en</strong> aanbied<strong>en</strong>, lijk<strong>en</strong> de sterr<strong>en</strong> nu<br />
wél juist te staan. “En daar hop<strong>en</strong> wij met onze<br />
boodschap aan de overheid ons ste<strong>en</strong>tje toe bij te<br />
drag<strong>en</strong>,” besluit Manfredi. ❚<br />
Caleffi maakt als fabrikant van hydraulische oplossing<strong>en</strong> deel uit van de stuurgroep <strong>en</strong> werkgroep Hydraulica bij het ATTB. (links: Mauro Manfredi)<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 93
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
DUURZAAM VERWARMEN<br />
MET (BIO)PROPAAN<br />
E<strong>en</strong> veelzijdige <strong>en</strong>ergiebron met e<strong>en</strong> beperkte CO 2<br />
-uitstoot die e<strong>en</strong> perfect alternatief vormt wanneer er niet kan word<strong>en</strong> aangeslot<strong>en</strong> op<br />
aardgas. Dat is propaangas in e<strong>en</strong> not<strong>en</strong>dop. “E<strong>en</strong> mooie oplossing voor wie ge<strong>en</strong> verbinding kan mak<strong>en</strong> met het aardgasnetwerk, of voor wie<br />
kiest voor e<strong>en</strong> duurzame mix van propaangas <strong>en</strong> hernieuwbare <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong>”, vertelt Guido Tupitti, salesmanager bij Primagaz. “Wie nog<br />
e<strong>en</strong> stapje verder wilt gaan in het verklein<strong>en</strong> van zijn ecologische voetafdruk, kiest voor biopropaan, gemaakt van biomassa.”<br />
Tekst Liesbeth Verhulst | Beeld Primagaz<br />
Primagaz is al meer dan 60 jaar gespecialiseerd in propaangas <strong>en</strong> levert gasfless<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> gastanks bij zowel particulier<strong>en</strong> als bedrijv<strong>en</strong>. Dankzij de landelijke<br />
aanwezigheid kan Primagaz e<strong>en</strong> hoogstaande service garander<strong>en</strong>, dichtbij<br />
de klant. Met e<strong>en</strong> breed netwerk van gespecialiseerde installateurs heeft<br />
Primagaz ook de nodige expertise in huis.<br />
“Propaangas is dé oplossing voor wie ge<strong>en</strong> verbinding kan mak<strong>en</strong> met het<br />
aardgasnetwerk maar toch <strong>en</strong>ergie wilt producer<strong>en</strong> op basis van installaties<br />
die op gas werk<strong>en</strong>”, legt Guido Tupitti uit. “Of het nu gaat om de c<strong>en</strong>trale<br />
verwarming, het producer<strong>en</strong> van warm water, of om het kok<strong>en</strong> van je<br />
dagelijkse maaltijd: met propaangas kan het allemaal.”<br />
Duurzaam gas<br />
“Propaan is e<strong>en</strong> propere <strong>en</strong>ergiebron. De uitstoot van CO 2<br />
<strong>en</strong> fijn stof bij verbranding<br />
ligt zeer laag <strong>en</strong> het is beter voor de luchtkwaliteit. Na verbranding<br />
produceert propaan 16% minder CO 2<br />
dan stookolie*. Wie zijn ecologische<br />
voetafdruk e<strong>en</strong>voudig wilt verklein<strong>en</strong>, kiest voor biopropaan. Met deze 100%<br />
duurzame variant b<strong>en</strong> je klaar voor de toekomst”, aldus Guido Tupitti.<br />
94 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
Voor nieuwe woonwijk<strong>en</strong> of verkaveling<strong>en</strong> die ge<strong>en</strong> aansluiting hebb<strong>en</strong><br />
met het aardgasnetwerk, kan e<strong>en</strong> propaannetwerk soelaas bied<strong>en</strong>.<br />
‘E<strong>en</strong> mooie oplossing voor wie ge<strong>en</strong> verbinding<br />
kan mak<strong>en</strong> met het aardgasnetwerk, of<br />
voor wie kiest voor e<strong>en</strong> duurzame mix van<br />
propaangas <strong>en</strong> hernieuwbare <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong>.’<br />
Biopropaan is e<strong>en</strong> duurzaam gas dat gemaakt wordt van biomassa. Het wordt<br />
geproduceerd uit 100% hernieuwbare grondstoff<strong>en</strong> <strong>en</strong> verlaagt de CO 2<br />
-uitstoot<br />
tot wel 80%*, terwijl het volledig dezelfde prestaties levert als klassiek propaan.<br />
“Primagaz was twee jaar geled<strong>en</strong> de eerste om biopropaan op de markt<br />
te br<strong>en</strong>g<strong>en</strong> <strong>en</strong> vandaag zijn we nog steeds de <strong>en</strong>ige leverancier. We gelov<strong>en</strong><br />
heel sterk in de toekomst van biopropaan <strong>en</strong> gaan hier dan ook fors in invester<strong>en</strong>,<br />
onder meer door de uitbouw van productieplants. Op die manier will<strong>en</strong><br />
we met Primagaz bijdrag<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> betere <strong>en</strong> gezondere wereld”, aldus Tupitti.<br />
Propaannetwerk<br />
(Bio)propaan wordt opgaslag<strong>en</strong> in gasfless<strong>en</strong> <strong>en</strong> gastanks, die bov<strong>en</strong>gronds<br />
of ondergronds geplaatst word<strong>en</strong>. Voor nieuwe woonwijk<strong>en</strong> of verkaveling<strong>en</strong><br />
die ge<strong>en</strong> aansluiting hebb<strong>en</strong> met het aardgasnetwerk, kan ook e<strong>en</strong> propaannetwerk<br />
soelaas bied<strong>en</strong>. “E<strong>en</strong> propaannetwerk werkt volg<strong>en</strong>s hetzelfde principe<br />
als e<strong>en</strong> klassieke aardgasaansluiting; met e<strong>en</strong> gastoever, netwerk <strong>en</strong><br />
gasmeters waarvan de verbruiker ieder jaar e<strong>en</strong>voudigweg zijn meterstand<strong>en</strong><br />
kan aflez<strong>en</strong>”, legt Guido Tupitti uit. “Bij de aanleg van e<strong>en</strong> nieuwe woonwijk<br />
kan Primagaz e<strong>en</strong> of meerdere gekoppelde c<strong>en</strong>trale tanks installer<strong>en</strong> om de<br />
gastoevoer te verzeker<strong>en</strong>. Wij legg<strong>en</strong> zelf ook het netwerk aan <strong>en</strong> installer<strong>en</strong><br />
de gasmeters. Dankzij het geautomatiseerd meetsysteem dat op de tank<br />
wordt geplaatst, wordt Primagaz verwittigd van zodra de tank bijna leeg is.<br />
Zo kunn<strong>en</strong> wij ervoor zorg<strong>en</strong> dat onze gastanks aangevuld word<strong>en</strong> wanneer<br />
nodig. E<strong>en</strong> propaannetwerk biedt in dat opzicht e<strong>en</strong> heel interessante mogelijkheid<br />
voor projectontwikkelaars bij verkaveling<strong>en</strong> waar de investering om<br />
verbinding te mak<strong>en</strong> met het aardgasnetwerk te groot is.”<br />
100 proc<strong>en</strong>t veilig<br />
E<strong>en</strong> misverstand dat Primagaz graag de wereld uit wilt help<strong>en</strong>, is het idee<br />
dat gastanks gevaarlijk zijn. “Onze gastanks zijn perfect veilig”, b<strong>en</strong>adrukt<br />
Guido Tupitt. “Ze beschikk<strong>en</strong> over de nodige keuringsattest<strong>en</strong> <strong>en</strong> wij zorg<strong>en</strong><br />
ervoor dat ze op regelmatige basis opnieuw nagekek<strong>en</strong> <strong>en</strong> gekeurd word<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast word<strong>en</strong> er steeds vastgelegde veiligheidsafstand<strong>en</strong> gerespecteerd<br />
bij de plaatsing.”<br />
Oplossing voor de toekomst<br />
“Propaan is niet alle<strong>en</strong> e<strong>en</strong> mooie oplossing voor de particuliere markt <strong>en</strong> de<br />
industriemarkt – waar vooral het hoge vermog<strong>en</strong> dat propaan kan lever<strong>en</strong><br />
e<strong>en</strong> meerwaarde biedt. Het is ook e<strong>en</strong> mooie oplossing voor de toekomst”,<br />
ver zekert Guido Tupitti. “Zo kan propaan perfect gecombineerd word<strong>en</strong> met<br />
hernieuwbare <strong>en</strong>ergiebronn<strong>en</strong>, zoals e<strong>en</strong> hybride warmtepomp die in geval<br />
van nood wordt gevoed door e<strong>en</strong> gasketel. Ook zonnepanel<strong>en</strong> <strong>en</strong> zonneboilers<br />
kunn<strong>en</strong> niet altijd e<strong>en</strong> constante <strong>en</strong>ergietoevoer garander<strong>en</strong>. Ook hier<br />
biedt e<strong>en</strong> combinatie met propaan soelaas, zeker met het oog op het verdwijn<strong>en</strong><br />
van de terugdraai<strong>en</strong>de teller. Met biopropaan hebb<strong>en</strong> we dan ook<br />
nog e<strong>en</strong>s e<strong>en</strong> perfect milieuvri<strong>en</strong>delijke oplossing voorhand<strong>en</strong>.” ❚<br />
*Bron: https://www.primagaz.be/nl-be/particulier<strong>en</strong>/klant-word<strong>en</strong>/r<strong>en</strong>ovatievan-stookolie-naar-propaan/bronn<strong>en</strong><br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 95
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
Van compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> naar e<strong>en</strong> totaalpakket:<br />
verwarmingsspecialist kiest<br />
voor geïntegreerde aanpak<br />
Het grote publiek – <strong>en</strong> de installateur – k<strong>en</strong>t Giacomini vooral als fabrikant van vloerverwarming <strong>en</strong> verscheid<strong>en</strong>e compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> van e<strong>en</strong><br />
verwarmingsinstallatie. Minder bek<strong>en</strong>d is dat de firma in thuis- <strong>en</strong> gidsland Italië al langer gespecialiseerd is in warmtepomp<strong>en</strong>. Nu de<br />
warmtepomp ook in België steeds meer algeme<strong>en</strong> aanvaard wordt, acht Giacomini de tijd rijp om met één totaalsysteem naar de Belgische<br />
markt te stapp<strong>en</strong>. ‘Van opwekking met de warmtepomp over distributie via e<strong>en</strong> leidingsysteem tot <strong>en</strong> met app<strong>en</strong>dages tot afgiftesysteem: we<br />
kunn<strong>en</strong> de installateur bijstaan van a tot z.’<br />
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Giacomini<br />
HPM: lucht-watermonoblocwarmtepomp<strong>en</strong>,<br />
met R32-koelgas, omkeerbaar warm/koud.<br />
96 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
‘We zijn de <strong>en</strong>ige fabrikant die van<br />
a tot z het volledige project in eig<strong>en</strong><br />
beheer kan aanbied<strong>en</strong>’<br />
BP<strong>BE</strong>X: buffertank.<br />
De ervaring van Giacomini in alle onderdel<strong>en</strong> van<br />
het verwarmingssysteem – van warmteopwekker<br />
over leiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> app<strong>en</strong>dages tot afgiftesysteem<br />
– stelt de firma in staat om één systeem voor<br />
e<strong>en</strong> hele woning te ontwerp<strong>en</strong>. “Onze studie<br />
omvat dan niet alle<strong>en</strong> de warmtepomp <strong>en</strong> het<br />
afgiftesysteem (de vloerverwarming), maar ook de<br />
leiding<strong>en</strong> <strong>en</strong> de app<strong>en</strong>dages: d<strong>en</strong>k maar aan de<br />
vuilfilters, de meerlag<strong>en</strong>buis tuss<strong>en</strong> warmtepomp<br />
<strong>en</strong> verdeler, <strong>en</strong> de vulset”, zegt Wim Gijbels, Sales<br />
Manager B<strong>en</strong>elux bij Giacomini. “We zorg<strong>en</strong> voor<br />
de correcte debiet<strong>en</strong> <strong>en</strong> inregelstand<strong>en</strong> van de<br />
installatie, afhankelijk van de concrete situatie.<br />
Daarmee ontzorg<strong>en</strong> we de installateur, die niet<br />
altijd veel ervaring heeft met warmtepomp<strong>en</strong><br />
<strong>en</strong> dus niet gew<strong>en</strong>d is aan de technische<br />
vraagstukk<strong>en</strong> die hieraan vasthang<strong>en</strong>.”<br />
Geloof in warmtepomp<strong>en</strong><br />
Het spreekt voor zich dat Giacomini gelooft in<br />
het pot<strong>en</strong>tieel van de warmtepomp, dat ook op<br />
de Belgische markt steeds meer tot uiting komt.<br />
“Dit jaar werd<strong>en</strong> er in België voor het eerst<br />
meer warmte pomp<strong>en</strong> verkocht dan stookolieketels.<br />
Dat wijst erop dat er e<strong>en</strong> ommekeer<br />
aan de gang is. Bov<strong>en</strong> di<strong>en</strong> volg<strong>en</strong> we ook<br />
de tr<strong>en</strong>d in Nederland op de voet, waar m<strong>en</strong><br />
ervoor gekoz<strong>en</strong> heeft om de gaskraan dicht te<br />
draai<strong>en</strong>”, zegt Gijbels. Dat betek<strong>en</strong>t niet dat<br />
Giacomini gelooft dat e<strong>en</strong> warmte pomp in elke<br />
omstandigheid de juiste keuze is. “De toekomst<br />
zal bestaan uit e<strong>en</strong> combinatie van verschill<strong>en</strong>de<br />
technologieën. Ook inzake waterstof koester<strong>en</strong><br />
we hoge verwachting<strong>en</strong>.”<br />
Het warmtepomp<strong>en</strong>gamma van Giacomini om vat<br />
monobloc lucht-waterwarmtepomp<strong>en</strong> met e<strong>en</strong> vermog<strong>en</strong><br />
van 4 tot 18 kW. “De keuze voor monobloc<br />
is e<strong>en</strong> bewuste keuze, want zo mak<strong>en</strong> we het werk<br />
van de installateur e<strong>en</strong>voudiger. Hij hoeft <strong>en</strong>kel<br />
twee leiding<strong>en</strong> met water aansluit<strong>en</strong> <strong>en</strong> heeft dus<br />
ge<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>de certificat<strong>en</strong> nodig”, licht Gijbels<br />
toe. Giacomini begeleidt de installateur in de<br />
keuze aan de hand van e<strong>en</strong> doorgedrev<strong>en</strong> studie<br />
van het huis.<br />
Om deze belofte waar te mak<strong>en</strong>, heeft Giacomini<br />
natuurlijk nood aan heel wat expertise. Daarom<br />
zet het bedrijf sterk in op e<strong>en</strong> studiedi<strong>en</strong>st, die<br />
zich eerder al over vloer verwarming <strong>en</strong> afleversets<br />
voor warmte nett<strong>en</strong> <strong>en</strong> c<strong>en</strong>trale stook plaats<strong>en</strong><br />
boog, <strong>en</strong> nu zijn expertisedomein uitbreidt naar<br />
warmte pomp<strong>en</strong>. “We staan erom bek<strong>en</strong>d om heel<br />
snel plann<strong>en</strong> <strong>en</strong> offertes te kunn<strong>en</strong> opmak<strong>en</strong>. Die<br />
lijn trekk<strong>en</strong> we nu door tot e<strong>en</strong> totaalconcept,<br />
dat alle aspect<strong>en</strong> van de verwarmingsinstallatie<br />
omvat. We zijn de <strong>en</strong>ige fabrikant die van a<br />
tot z het volledige project in eig<strong>en</strong> beheer kan<br />
aanbied<strong>en</strong>”, aldus Gijbels.<br />
Warmtepomp én warmtepompboiler<br />
Bov<strong>en</strong>op de warmtepomp kunn<strong>en</strong> installateur <strong>en</strong><br />
klant kiez<strong>en</strong> voor e<strong>en</strong> technisch buffervat, e<strong>en</strong><br />
sanitaire boiler, of e<strong>en</strong> combinatie van de twee.<br />
Gijbels: “Bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> we ook warmtepompboilers<br />
in ons gamma. We rad<strong>en</strong> onze klant<strong>en</strong> aan<br />
om niet te kiez<strong>en</strong> tuss<strong>en</strong> e<strong>en</strong> warmtepomp of e<strong>en</strong><br />
warmtepompboiler, maar om beide technologieën<br />
in te zett<strong>en</strong>. Dat laat immers toe om e<strong>en</strong> gesplitst<br />
systeem op pot<strong>en</strong> te zett<strong>en</strong>, zodat je in de zomer<br />
tegelijkertijd kan koel<strong>en</strong> <strong>en</strong> sanitair warm water<br />
kan aanmak<strong>en</strong>.”<br />
Het aspect koeling mag volg<strong>en</strong>s Giacomini<br />
nooit uit het oog verlor<strong>en</strong> word<strong>en</strong>. Gijbels: “Het<br />
is algeme<strong>en</strong> gewet<strong>en</strong> dat in nieuwe huiz<strong>en</strong> de<br />
koel vraag belangrijker is dan de wartme vraag.<br />
Onze vloerverwarming system<strong>en</strong> bied<strong>en</strong> daarom<br />
de mogelijkheid van vloerkoeling. Dit is e<strong>en</strong> bijkom<strong>en</strong>d<br />
voor deel met het oog op de digitale<br />
meter, <strong>en</strong> het belang van door zonne panel<strong>en</strong><br />
opgewekte <strong>en</strong>ergie zelf te verbruik<strong>en</strong>. In plaats<br />
van de <strong>en</strong>ergie terug op het net te stur<strong>en</strong>, kan je<br />
die gebruik<strong>en</strong> om te koel<strong>en</strong>.” ❚<br />
BS1<strong>BE</strong>X: sanitairtank.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 97
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
Duurzaamheidsinspanning<strong>en</strong><br />
op alle niveaus<br />
Het strev<strong>en</strong> van Soudal naar duurzaamheid uit zich op tal van vlakk<strong>en</strong>, zoals op vlak van de product<strong>en</strong>, de manier waarom ze geproduceerd<br />
word<strong>en</strong> <strong>en</strong> hoe Soudal de <strong>en</strong>ergie voor die productie voorziet. Tal van product<strong>en</strong> uit het Soudal-gamma hebb<strong>en</strong>, <strong>en</strong>kel al door hun aard, e<strong>en</strong><br />
positieve impact op het klimaat, waarbij vooral de isoler<strong>en</strong>de <strong>en</strong> ‘luchtdicht bouw<strong>en</strong>’-product<strong>en</strong> mondiaal bijdrag<strong>en</strong> aan de vergro<strong>en</strong>ing<br />
van de bouw.<br />
Tekst <strong>en</strong> beeld Soudal<br />
Het feit dat Soudal dankzij twintig productievestiging<strong>en</strong> wereldwijd<br />
erin slaagt maximaal te producer<strong>en</strong> nabij de consumptie,<br />
leidt tot sterk verminderde transportinspanning<strong>en</strong>.<br />
De continue procesinnovatie is gericht op<br />
de daling van het <strong>en</strong>ergiegebruik.<br />
In zijn eig<strong>en</strong> werking wil Soudal zijn ecologische afdruk op de eerste plaats<br />
minimaliser<strong>en</strong> door de manier waarop het bedrijf zijn product<strong>en</strong> verpakt.<br />
Worstverpakking<strong>en</strong> leid<strong>en</strong> tot 54 proc<strong>en</strong>t minder verpakkingsafval, <strong>en</strong><br />
bij de kokers zelf betek<strong>en</strong><strong>en</strong> lichtere kokers minder plasticgebruik. Ook de<br />
Soudal-parketlijm<strong>en</strong>, verpakt in karton, resulter<strong>en</strong> in minder afval. In nauwe<br />
sam<strong>en</strong>werking met zijn leveranciers is Soudal zo continu op zoek naar<br />
klimaatvri<strong>en</strong>delijke verpakkingsoplossing<strong>en</strong>.<br />
Daling <strong>en</strong>ergieverbruik<br />
Het feit dat Soudal dankzij twintig productie vestiging<strong>en</strong> wereldwijd erin slaagt<br />
maximaal te producer<strong>en</strong> nabij de consumptie, leidt tot sterk verminderde<br />
transportinspanning<strong>en</strong>. En ook de continue procesinnovatie is gericht op de<br />
daling van het <strong>en</strong>ergiegebruik. Zo word<strong>en</strong> sommige formulaties gem<strong>en</strong>gd bij<br />
lagere temperatur<strong>en</strong> dan vroeger, wat <strong>en</strong>ergiebesparing betek<strong>en</strong>t. Daarnaast<br />
is er overal in de gebouw<strong>en</strong> van Soudal ledverlichting geïnstalleerd. De licht<strong>en</strong><br />
dov<strong>en</strong> ook automatisch wanneer er niemand in e<strong>en</strong> vertrek aanwezig is.<br />
De zo al sterk verlaagde <strong>en</strong>ergieconsumptie wordt maximaal ingevuld met<br />
hernieuw bare <strong>en</strong>ergie: in Turnhout ligg<strong>en</strong> op het dak van Plant 2 2.727 zonnepanel<strong>en</strong>.<br />
Daarnaast is Soudal druk bezig met investering<strong>en</strong> in geothermie <strong>en</strong><br />
in e<strong>en</strong> wind turbine. Het zijn stuk voor stuk stapp<strong>en</strong> in de richting van e<strong>en</strong><br />
circulaire economie <strong>en</strong> e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e toekomst voor Soudal <strong>en</strong> de wereld waarin<br />
we lev<strong>en</strong> <strong>en</strong> werk<strong>en</strong>.<br />
Sinds de oprichting van Soudal in 1966 zit groei in het DNA van het<br />
bedrijf ingebakk<strong>en</strong>. Maar hoe brand<strong>en</strong>d die groeiambitie ook, die is nooit<br />
‘De doorgedrev<strong>en</strong> automatisering<br />
van Plant 5 betek<strong>en</strong>t minder afval<br />
<strong>en</strong> minder <strong>en</strong>ergieverbruik’<br />
98 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
In zijn eig<strong>en</strong> werking wil Soudal zijn ecologische<br />
afdruk op de eerste plaats minimaliser<strong>en</strong> door de<br />
manier waarop het bedrijf zijn product<strong>en</strong> verpakt.<br />
rücksichtslos of zonder nuance. Groei moet voor Soudal verantwoord<br />
zijn <strong>en</strong> blijv<strong>en</strong>, met respect voor werknemers, het milieu, met gevoel voor<br />
verantwoordelijkheid voor de wereld, met corporate social responsibility.<br />
De Soudal baseline ‘Build the future’ kan ook letterlijk word<strong>en</strong> g<strong>en</strong>om<strong>en</strong>.<br />
In 2019 deed Soudal operationele investering<strong>en</strong> in onder meer bouwwerk<strong>en</strong><br />
in Rusland, bij TKK <strong>en</strong> bij Aerotrim. Daarnaast war<strong>en</strong> er de investering<strong>en</strong> in<br />
de machinepark<strong>en</strong> van Soudal Turnhout, Bochem in Pionki <strong>en</strong> bij Aerotrim,<br />
Accumetric <strong>en</strong> in e<strong>en</strong> groot nieuw magazijn van 7000m 2 bij TKK .<br />
Turnhout Plant 5<br />
Maar het bouwproject dat er bov<strong>en</strong>uit steekt qua investering, ambitie <strong>en</strong><br />
innovativ<strong>en</strong>ess is zonder meer Turnhout Plant 5. In het jaarverslag van 2018<br />
communiceerde Soudal reeds over de aankoop van de grond<strong>en</strong> van het<br />
failliete Sunnyland, op e<strong>en</strong> boogscheut van de hoofdzetel aan de Turnhoutse<br />
Everdong<strong>en</strong>laan. Op de 4,3 hectare grote terrein<strong>en</strong> zal teg<strong>en</strong> begin 2022<br />
e<strong>en</strong> hypermoderne productiesite word<strong>en</strong> gebouwd. In deze ‘fabriek van de<br />
toekomst’ zull<strong>en</strong> nag<strong>en</strong>oeg volautomatisch grote hoeveelhed<strong>en</strong> voegmastiek<strong>en</strong><br />
gem<strong>en</strong>gd <strong>en</strong> afgevuld word<strong>en</strong>. De doorgedrev<strong>en</strong> automatisering betek<strong>en</strong>t<br />
minder afval <strong>en</strong> minder <strong>en</strong>ergieverbruik.<br />
Turnhout Plant 5 zal 40 miljo<strong>en</strong> euro kost<strong>en</strong> <strong>en</strong> moet het voorbeeld word<strong>en</strong><br />
voor de nu reeds twintig andere productiesites wereldwijd. Er kom<strong>en</strong> in de<br />
nabije toekomst ook nieuwe productiesites in onder meer Zuid-Korea, Turkije<br />
<strong>en</strong> de Ver<strong>en</strong>igde Stat<strong>en</strong>. ❚<br />
Groei moet voor Soudal verantwoord zijn <strong>en</strong><br />
blijv<strong>en</strong>, met respect voor werknemers, het milieu,<br />
met gevoel voor verantwoordelijkheid voor de<br />
wereld, met corporate social responsibility.<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 99
THEMA DUURZAME ENERGIE<br />
Van geothermische <strong>en</strong>ergieopslag<br />
tot <strong>en</strong>ergy as a service<br />
2<strong>03</strong>0 <strong>en</strong> 2050 lijk<strong>en</strong> nog veraf, maar in het kader van de duurzame <strong>en</strong>ergietransitie staan deze belangrijke mijlpal<strong>en</strong> gelijk aan morg<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
overmorg<strong>en</strong>. Ondiepe geothermie is e<strong>en</strong> van de technologieën die e<strong>en</strong> cruciale rol speelt in de queeste naar <strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>eutraliteit. To<strong>en</strong> ruim<br />
twintig jaar geled<strong>en</strong> onderzoek werd gedaan naar de haalbaarheid <strong>en</strong> het pot<strong>en</strong>tieel van geothermische <strong>en</strong>ergieopslag in Vlaander<strong>en</strong>, voerde<br />
IFTech de ontwerp- <strong>en</strong> haalbaarheidsstudies uit. Anno <strong>2021</strong> is de Limburgse onderneming geëvolueerd naar e<strong>en</strong> Design-, Build- & Maintainaanpak<br />
met langdurige prestatiegaranties <strong>en</strong> biedt ze desgew<strong>en</strong>st ook e<strong>en</strong> vooruitstrev<strong>en</strong>de ‘<strong>en</strong>ergy as a service’-formule aan. Directeur<br />
Raf Schildermans verschaft ons tekst <strong>en</strong> uitleg. “Als we teg<strong>en</strong> 2050 <strong>en</strong>ergi<strong>en</strong>eutraal will<strong>en</strong> word<strong>en</strong>, moet<strong>en</strong> we ondiepe geothermie dring<strong>en</strong>d<br />
versneld beginn<strong>en</strong> uitroll<strong>en</strong>.”<br />
Tekst Tim Janss<strong>en</strong>s | Beeld IFTech<br />
To<strong>en</strong> geothermische <strong>en</strong>ergieopslag in navolging van<br />
de steile opmars in Nederland rond de eeuw wisseling<br />
de kop opstak in onze contrei<strong>en</strong>, zat IFTech al<br />
mete<strong>en</strong> op de eerste rij. Het bedrijf werd in 2000<br />
op gericht <strong>en</strong> voerde e<strong>en</strong> ti<strong>en</strong>tal jaar haal baar heids<strong>en</strong><br />
ontwerp studies uit. “Daarmee schept<strong>en</strong> we<br />
logischer wijs heel wat ver wachting<strong>en</strong> op het vlak<br />
van r<strong>en</strong>dem<strong>en</strong>t, opbr<strong>en</strong>gst <strong>en</strong> betrouw baarheid”,<br />
zegt Raf. “We beseft<strong>en</strong> echter dat we in eig<strong>en</strong><br />
beheer geo thermische system<strong>en</strong> moest<strong>en</strong> realiser<strong>en</strong><br />
als we ze ook effectief wild<strong>en</strong> waar ma k<strong>en</strong> <strong>en</strong><br />
onze opgebouwde expertise wild<strong>en</strong> lat<strong>en</strong> r<strong>en</strong>der<strong>en</strong>.<br />
De KWO-installatie van Quartier Bleu in Hasselt zorgt voor e<strong>en</strong> gro<strong>en</strong>e, gasloze manier van verwarm<strong>en</strong> <strong>en</strong> koel<strong>en</strong>.<br />
100 |<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
DUURZAME ENERGIE THEMA<br />
Zeker in het geval van omvang rijke geothermische<br />
<strong>en</strong>ergie c<strong>en</strong>trales, waarbij e<strong>en</strong> <strong>BE</strong>O-veld of e<strong>en</strong><br />
KWO-installatie gekoppeld wordt aan grootschalige<br />
warmte pomp<strong>en</strong>, moet je uite<strong>en</strong> lop<strong>en</strong>de<br />
techniek<strong>en</strong> <strong>en</strong> specialisaties (zoals boring<strong>en</strong>,<br />
warmte pomp<strong>en</strong>, regeling <strong>en</strong> sturing) bij elkaar<br />
puzzel<strong>en</strong> tot één geolied geheel. Als je dan niet kan<br />
terug vall<strong>en</strong> op één partij die alles over schouwt, is<br />
het zeer moeilijk om e<strong>en</strong> optimale performantie<br />
te garander<strong>en</strong>. Van daar dat we zijn geëvolueerd<br />
naar e<strong>en</strong> Design-, Build- & Maintain-aanpak,<br />
gekoppeld aan lang durige prestatiegaranties<br />
(lees: de gevraagde ver mog<strong>en</strong>s <strong>en</strong> temperatur<strong>en</strong><br />
word<strong>en</strong> geleverd aan de afgesprok<strong>en</strong> elektrische<br />
verbruik<strong>en</strong>), zodat we geïntegreerde totaalconcept<strong>en</strong><br />
kunn<strong>en</strong> aan bied<strong>en</strong> waarbij we alles<br />
van a tot z in goede ban<strong>en</strong> leid<strong>en</strong>.”<br />
Energy as a service<br />
Intuss<strong>en</strong> gaat IFTech zelfs nog e<strong>en</strong> stuk verder<br />
dan het DBM-verhaal. In 2019 introduceerde het<br />
immers e<strong>en</strong> vooruitstrev<strong>en</strong>d <strong>en</strong>ergy as a serviceconcept.<br />
“Met onze prestatiegaranties kond<strong>en</strong><br />
we heel wat geïnteresseerde bouwher<strong>en</strong> warm<br />
mak<strong>en</strong> voor onze geothermische <strong>en</strong>ergiec<strong>en</strong>trales,<br />
maar we merkt<strong>en</strong> dat er sprake bleef van e<strong>en</strong><br />
investeringsdrempel”, legt Raf uit. “Dat bracht<br />
ons op het idee om onze project<strong>en</strong> desgew<strong>en</strong>st te<br />
koppel<strong>en</strong> aan e<strong>en</strong> financieel plan, waarbij wij mee<br />
invester<strong>en</strong> in de realisatie van de <strong>en</strong>ergiec<strong>en</strong>trale,<br />
in ruil voor e<strong>en</strong> langdurig contract voor <strong>en</strong>ergielevering.<br />
Daarbij garander<strong>en</strong> we klant<strong>en</strong> e<strong>en</strong><br />
vaste prijs voor verwarming, koeling <strong>en</strong> het<br />
volledige onder houd, in combinatie met e<strong>en</strong><br />
gespreid afbetalings plan voor de installatie. We<br />
blijv<strong>en</strong> in eerste instantie e<strong>en</strong> ontwerper-bouwer<br />
van geothermische <strong>en</strong>ergiec<strong>en</strong>trales <strong>en</strong> hebb<strong>en</strong><br />
dus niet zozeer de ambitie om e<strong>en</strong> ESCO-bedrijf<br />
te word<strong>en</strong>, maar kunn<strong>en</strong> dus ook e<strong>en</strong> financiële<br />
kapstok aanbied<strong>en</strong> als klant<strong>en</strong> daar nood aan<br />
hebb<strong>en</strong>. Dat is voor ons ge<strong>en</strong> ‘businessmodel an<br />
sich’, maar eerder e<strong>en</strong> manier om de technologie<br />
versneld te implem<strong>en</strong>ter<strong>en</strong>.”<br />
Ook in resid<strong>en</strong>tiële context<br />
Dit laatste lijkt zijn vrucht<strong>en</strong> af te werp<strong>en</strong>, want<br />
het is zonne klaar dat geothermische <strong>en</strong>ergieopslag<br />
intuss<strong>en</strong> ‘mainstream’ is. Niet <strong>en</strong>kel bij<br />
de bouw van ziek<strong>en</strong> huiz<strong>en</strong>, woonzorg c<strong>en</strong>tra<br />
of kantoor gebouw<strong>en</strong>, maar ook in resid<strong>en</strong>tiële<br />
ontwikkeling<strong>en</strong>, merkt Raf: “D<strong>en</strong>k aan prestigeproject<strong>en</strong><br />
zoals Turnova in Turnhout, Gare<br />
Maritime in Brussel of Quartier Bleu in Hasselt,<br />
waar bij heel wat woon e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> <strong>en</strong> commerciële<br />
ruimtes zijn aangeslot<strong>en</strong> op e<strong>en</strong> ‘neutraal net’<br />
dat vraagprofielverschill<strong>en</strong> op de meest efficiënte<br />
manier uitvlakt. Woon e<strong>en</strong>hed<strong>en</strong> hebb<strong>en</strong> vooral<br />
verwarming <strong>en</strong> sanitair warm water nodig, terwijl<br />
commerciële ruimtes van nature meer nood<br />
hebb<strong>en</strong> aan koeling. Het bijbehor<strong>en</strong>de KWOsysteem<br />
zal de nettovraag in het gebouw dekk<strong>en</strong><br />
door de b<strong>en</strong>odigde verwarming of koeling op<br />
e<strong>en</strong> optimale manier op te wekk<strong>en</strong> (lees: met e<strong>en</strong><br />
minimaal verbruik van primaire <strong>en</strong>ergie) <strong>en</strong> te<br />
verdel<strong>en</strong>. Aangezi<strong>en</strong> we erg gestan daardi seerd <strong>en</strong><br />
geïntegreerd werk<strong>en</strong>, kunn<strong>en</strong> we heel wat technologie<br />
bundel<strong>en</strong> in één package module, waardoor<br />
we ook probleem loos buit<strong>en</strong> landse realisaties<br />
aankunn<strong>en</strong>. Zo hebb<strong>en</strong> we al verschill<strong>en</strong>de<br />
project<strong>en</strong> uitgevoerd in het Ver<strong>en</strong>igd Koninkrijk,<br />
waar onder het Royal Liverpool University Hospital.<br />
Ook daar is ondiepe geothermie e<strong>en</strong> van de grote<br />
speerpunt<strong>en</strong> om teg<strong>en</strong> 2050 <strong>en</strong>ergie neutraal te<br />
word<strong>en</strong>. Kortom: de toekomst van geothermische<br />
<strong>en</strong>ergie opslag oogt zeer veelbelov<strong>en</strong>d!” ❚<br />
Ook in Turnova in Turnhout is voor geothermische <strong>en</strong>ergieopslag gekoz<strong>en</strong>. (Beeld: Lighthouse Productions / Dirk Verwoerd)<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 101
Gietharspakket<br />
Snel, e<strong>en</strong>voudig <strong>en</strong> veilig<br />
Volledig uitgehard in 1 uur<br />
Pakket met giethars, T60 aftakdoos <strong>en</strong><br />
klemm<strong>en</strong>strook<br />
Beschermingsklasse IP68<br />
Getest <strong>en</strong> gecertificeerd<br />
volg<strong>en</strong>s DIN VDE 0278-631-1<br />
Beschermd teg<strong>en</strong> vocht <strong>en</strong><br />
mechanische belasting<strong>en</strong><br />
Artikel 2010007 aan te kop<strong>en</strong> via de elektrotechnische groothandel<br />
www.obo.be<br />
Building Connections
INSTALLATIE&BOUW<br />
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />
PARTNER WORDEN<br />
VAN INSTALLATIE & BOUW?<br />
Zowel op de website als in de gedrukte<br />
versie bied<strong>en</strong> we u de mogelijkheid<br />
om onderdeel uit te mak<strong>en</strong> van het<br />
overzicht met de meest ger<strong>en</strong>ommeerde<br />
fabrikant<strong>en</strong> <strong>en</strong> toeleverancieres in de<br />
branche.<br />
Zo kunt u onder andere:<br />
• Toegevoegd word<strong>en</strong> als<br />
partner op de servicepagina’s<br />
van het vaktijdschrift<br />
• E<strong>en</strong> kosteloze vermelding krijg<strong>en</strong> in<br />
de geheel vernieuwde bedrijv<strong>en</strong>index<br />
op installatie<strong>en</strong>bouw.be<br />
• E<strong>en</strong> gesponsorde positie met persoonlijke<br />
profielpagina op installatie<strong>en</strong>bouw.be<br />
verkrijg<strong>en</strong><br />
• Uw eig<strong>en</strong> profielwidget inzett<strong>en</strong>,<br />
gekoppeld aan de redactionele cont<strong>en</strong>t,<br />
nieuwsbericht<strong>en</strong> <strong>en</strong> overige<br />
relevante marketingtools<br />
Ook geïnteresseerd?<br />
• Bel naar +32 50 36 81 70<br />
• Ga naar installatie<strong>en</strong>bouw.be/adverter<strong>en</strong><br />
• Scan de QR code<br />
SCAN DE<br />
QR CODE<br />
Onze projectmanagers vertell<strong>en</strong> u graag meer over onze<br />
sam<strong>en</strong>werkingspakkett<strong>en</strong><br />
installatie<strong>en</strong>bouw.be
<strong>Installatie</strong>partners<br />
Voor uitgebreide informatie over de<br />
<strong>Installatie</strong>partners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatie<strong>en</strong>bouw.be/bedrijf<br />
A DIVISION OF<br />
AIRX BVBA<br />
Klein Dal<strong>en</strong>straat 45D<br />
3020 HERENT<br />
T +32 498 53 76 48<br />
E info@airx.be<br />
W www.airx.be<br />
BOSTIK <strong>BE</strong>NELUX<br />
D<strong>en</strong>ariusstraat 11<br />
49<strong>03</strong> RC OOSTERHOUT<br />
T +31 162 491 205<br />
E infonl@bostik.com<br />
W www.bostik.com<br />
COOLWORLD RENTALS BVBA<br />
Adequat NV Business C<strong>en</strong>ter<br />
Brusselseste<strong>en</strong>weg 159<br />
9090 MELLE<br />
T +32 9 335 26 90<br />
DUCO PROJECTS<br />
Handelsstraat 19<br />
8630 VEURNE<br />
T +32 58 33 00 33<br />
E info@duco.be<br />
W www.duco.eu<br />
T 0800 88900 (gratis)<br />
ANTARGAZ NV<br />
De Kleetlaan 5A<br />
1831 DIEGEM<br />
T +32 2 246 00 00<br />
E info@antargaz.com<br />
W www.antargaz.be<br />
BOTEC NV<br />
Sportstraat 42-44<br />
2160 WOMMELGEM<br />
T +32 3 354 36 18<br />
F +32 3 354 41 92<br />
E info@botec.be<br />
W www.botec.be<br />
E sales@coolworld-r<strong>en</strong>tals.be<br />
W www.coolworld-r<strong>en</strong>tals.com<br />
ELTAKO SCHAKELMATERIAAL<br />
Verdeeld door SERELEC NV<br />
Gasmeterlaan 207<br />
9000 GENT<br />
T +32 9 223 24 29<br />
AQUADOMO<br />
Stropstraat 1<br />
9000 GENT<br />
T +32 9 240 <strong>03</strong> 91<br />
E info@aquadomo.be<br />
W www.aquadomo.be<br />
CE<strong>BE</strong>O<br />
Eugène Bekaertlaan 63<br />
8790 WAREGEM<br />
T +32 56 23 80 00<br />
F +32 56 23 80 10<br />
E info@cebeo.be<br />
W www.cebeo.be<br />
DELABIE <strong>BE</strong>NELUX<br />
Komm<strong>en</strong>straat 20<br />
1070 BRUSSEL<br />
T +32 2 520 16 76<br />
E info@delabieb<strong>en</strong>elux.com<br />
F +32 9 225 46 79<br />
E info@serelec.be<br />
W www.eltako.be<br />
W www.delabieb<strong>en</strong>elux.com<br />
EURO-INDEX BV<br />
<strong>BE</strong>GETU<strong>BE</strong> NV<br />
Kontichseste<strong>en</strong>weg 53/55<br />
2630 AARTSELAAR<br />
T + 32 3 870 71 40<br />
F + 32 3 877 55 75<br />
E info@begetube.com<br />
W www.begetube.com<br />
COLT INTERNATIONAL NV<br />
Zandvoortstraat 5<br />
2800 MECHELEN<br />
T +32 15 28 60 80<br />
F +32 15 27 08 28<br />
E info@be.coltgroup.com<br />
W www.coltinfo.be<br />
Leuv<strong>en</strong>seste<strong>en</strong>weg 607<br />
1930 ZAVENTEM<br />
T +32 2 757 92 44<br />
F +32 2 757 92 64<br />
E verkoop@euro-index.be<br />
W www.euro-index.be<br />
DEN BRAVEN <strong>BE</strong>NELUX B.V.<br />
<strong>BE</strong>LIMO<br />
Riezebosweg 5<br />
8171 MG VAASSEN<br />
T +31 578 57 68 36<br />
E info@belimo.nl<br />
CLIMAWAYS BVBA<br />
Uil<strong>en</strong>baan 148b<br />
2160 WOMMELGEM<br />
T +32 3 218 77 50<br />
E info@climaways.be<br />
D<strong>en</strong>ariusstraat 11<br />
49<strong>03</strong> RC OOSTERHOUT<br />
T +31 16 24 910 00<br />
E info@d<strong>en</strong>brav<strong>en</strong>.nl<br />
FACQ<br />
Leuv<strong>en</strong>seste<strong>en</strong>weg 536<br />
1930 ZAVENTEM<br />
T +21 2 719 85 11<br />
E info@facq.be<br />
W www.belimo.nl<br />
W www.climaways.be<br />
W www.d<strong>en</strong>brav<strong>en</strong>.com/nl-nl<br />
W www.facq.be<br />
104 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
<strong>Installatie</strong>partners<br />
Voor uitgebreide informatie over de<br />
<strong>Installatie</strong>partners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatie<strong>en</strong>bouw.be/bedrijf<br />
FERNOX<br />
- Alpha Metals Belgium NV -<br />
Hoge Mauw 1050<br />
2370 ARENDONK<br />
T +32 14 44 50 01<br />
HENCO INDUSTRIES NV<br />
Toekomstlaan 27<br />
2200 HERENTALS<br />
T +32 14 28 56 60<br />
E info@h<strong>en</strong>co.be<br />
ITHO DAALDEROP <strong>BE</strong>LGIUM BVBA<br />
Brusselseste<strong>en</strong>weg 498<br />
1731 ZELLIK<br />
T +32 2 20 796 30<br />
E info@ithodaalderop.be<br />
W www.ithodaalderop.be<br />
PRIMAGAZ<br />
Kanaalweg 87<br />
3980 TESSENDERLO<br />
T +32 13 61 82 00<br />
E info@primagaz.be<br />
W www.primagaz.be/nl-be<br />
E belgium@fernox.com<br />
W www.h<strong>en</strong>co.be<br />
W www.fernox.com<br />
LEDVANCE<br />
HELIA<br />
Z.1 Researchpark 310<br />
REMEHA NV<br />
FLAMCO <strong>BE</strong>LUX<br />
Monnik<strong>en</strong>werve 187/1<br />
8000 BRUGGE<br />
T +32 50 31 67 16<br />
E info@flamco.be<br />
Puurseste<strong>en</strong>weg 363<br />
2880 BORNEM<br />
T +32 3 899 40 40<br />
E info@helia-elektro.be<br />
W www.helia-elektro.be<br />
1731 ZELLIK<br />
T +32 (0)2 550 68 20<br />
E b<strong>en</strong>elux@ledvance.com<br />
W www.b<strong>en</strong>elux.ledvance.com<br />
Koral<strong>en</strong>hoeve 10<br />
2160 WOMMELGEM<br />
T +32 3 286 85 50<br />
F +32 3 354 54 30<br />
E info@remeha.be<br />
W www.remeha.be<br />
W www.flamcogroup.com<br />
gas.be<br />
GAS.<strong>BE</strong><br />
Masuiplein 15<br />
1000 BRUSSEL<br />
T +32 2 383 02 00<br />
E info@gas.be<br />
INFORMAZOUT<br />
Dauwstraat 12<br />
1070 BRUSSEL<br />
T +32 78 15 21 50<br />
F +32 2 523 97 88<br />
E info@informazout.be<br />
LINUM EUROPE NV<br />
Pieter Verhaeghestraat 20<br />
8520 KUURNE<br />
T +32 56 35 92 94<br />
F +32 56 35 88 47<br />
E info@linum.eu<br />
W www.linum.eu<br />
RENSON® VENTILATION NV<br />
Industriezone 2 Vijverdam<br />
Maalbeekstraat 10<br />
8790 WAREGEM<br />
T +32 56 62 71 11<br />
F +32 56 60 28 51<br />
E info@r<strong>en</strong>son.be<br />
W www.gas.be<br />
W www.informazout.be/nl<br />
W www.r<strong>en</strong>son.be<br />
GRUNDFOS <strong>BE</strong>LUX<br />
Boomseste<strong>en</strong>weg 81-83<br />
2630 AARTSELAAR<br />
INTRATONE<br />
Kuiperbergweg 40<br />
PREFLEX<br />
Elisabethlaan 153<br />
9400 NINOVE<br />
REXEL<br />
Zuiderlaan 91<br />
1731 ZELLIK<br />
T +32 3 870 73 00<br />
1101 AG AMSTERDAM<br />
T +32 54 34 46 64<br />
T +32 2 482 48 48<br />
F +32 3 870 73 01<br />
T +32 50 30 301<br />
E info@preflex.com<br />
E info@rexel.be<br />
W www.grundfos.nl<br />
W www.intratone.be<br />
W www.preflex.be<br />
W www.rexel.be<br />
INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong> | 105
<strong>Installatie</strong>partners<br />
Voor uitgebreide informatie over de<br />
<strong>Installatie</strong>partners, scan deze QR code<br />
met uw smartphone<br />
installatie<strong>en</strong>bouw.be/bedrijf<br />
SWEGON <strong>BE</strong>LUX GROUP<br />
TROX <strong>BE</strong>LGIUM NV<br />
RITTAL NV<br />
Stokkelaar 8<br />
9160 LOKEREN<br />
Chaussée de Tirlemont 102<br />
5<strong>03</strong>0 GEMBLOUX<br />
T +32 81 62 52 52<br />
E info@swegon.be<br />
W www.swegonbelux.be<br />
Paepsemlaan 18g<br />
1070 BRUSSEL<br />
T +32 2 522 07 80<br />
F +32 2 520 21 78<br />
E info@trox.be<br />
VENTILINE NV<br />
Nijverheidslaan 1524<br />
3660 OUDS<strong>BE</strong>RGEN<br />
T +32 89 50 40 02<br />
F +32 89 41 49 43<br />
T +32 9 353 91 11<br />
F +32 9 355 68 62<br />
W www.trox.be<br />
E info@v<strong>en</strong>tiline.be<br />
W www.v<strong>en</strong>tiline.be<br />
E info@rittal.be<br />
W www.rittal.be<br />
TESTO NV/SA<br />
Industrielaan 19<br />
1740 TERNAT<br />
UBBINK<br />
VIEGA<br />
SIEDLE<br />
Antwerpsestraat 20<br />
2840 REET<br />
T +32 3 880 56 00<br />
F +32 3 880 56 09<br />
E info@siedle.be<br />
W www.siedle.be<br />
T +32 2 582 <strong>03</strong> 61<br />
F +32 2 582 62 13<br />
E info@testo.be<br />
W www.testo.com<br />
Jan Samijnstraat 9<br />
9050 GENTBRUGGE<br />
T +32 9 237 11 00<br />
E info.bouw@ubbink.be<br />
W www.ubbink.com/nl-be<br />
Planet I business park<br />
Tollaan 101 c<br />
1932 SINT-STEVENS-WOLUWE<br />
T +32 2 551 55 10<br />
F +32 2 5<strong>03</strong> 14 33<br />
E info@viega.be<br />
W www.viega.be<br />
THERMOCOMFORT<br />
VASCO GROUP NV<br />
SPIROTECH<br />
Ess<strong>en</strong>schotstraat 1<br />
3980 TESSENDERLO<br />
T +32 800 78 888<br />
W www.spirotech.be<br />
Paard<strong>en</strong>markt 83<br />
2000 ANTWERPEN<br />
T +32 3 231 88 84<br />
F +32 3 231 01 74<br />
E info@thermocomfort.be<br />
W www.<strong>en</strong>gels.be<br />
Kruishoefstraat 50<br />
3650 DILSEN<br />
T +32 89 79 04 11<br />
F +32 89 79 05 00<br />
W www.vasco-group.eu<br />
VIESSMANN<br />
Hermesstraat 14<br />
1930 ZAVENTEM (Nossegem)<br />
T +32 2 712 06 66<br />
F +32 2 725 12 39<br />
E info@viessmann.be<br />
W www.viessmann.be<br />
STULZ GROEP BV<br />
Weverij 9<br />
TRIMBLE<br />
Duboisstraat 39<br />
2060 ANTWERPEN<br />
VENTILAIR GROUP<br />
Pieter Verhaeghestraat 8<br />
8520 KUURNE<br />
WAGO <strong>BE</strong>LUX<br />
Excelsiorlaan 11<br />
1185 ZE AMSTELVEEN<br />
T +32 3 289 01 01<br />
T +32 56 36 21 20<br />
1930 ZAVENTEM<br />
T +31 20 545 11 11<br />
F +32 3 297 04 04<br />
F +32 56 36 21 21<br />
T +32 2 717 90 90<br />
E info@stulz.nl<br />
E info_bnl@trimble.com<br />
E be@v<strong>en</strong>tilairgroup.com<br />
E info-be@wago.com<br />
W www.stulz.nl<br />
W www.trimble.com<br />
W www.v<strong>en</strong>tilairgroup.be<br />
W www.wago.com/be-nL<br />
106 | INSTALLATIEENBOUW.<strong>BE</strong>
Voor mij is de<br />
nabijheid e<strong>en</strong><br />
bepal<strong>en</strong>de<br />
facqtor. Marc<br />
Want tijd is geld<br />
Op ons e-commerce platform of via onze app kan je 24u/24 <strong>en</strong> 7d/7 je artikel<strong>en</strong> bestell<strong>en</strong>. Bestel je<br />
voor 19u? Dan ligt je bestelling de volg<strong>en</strong>de ocht<strong>en</strong>d vanaf de op<strong>en</strong>ing klaar in je in het Collect&Go<br />
afhaalpunt in je Sanic<strong>en</strong>ter. Zo zijn er 44 in het hele land, dus er is er zeker ook e<strong>en</strong>tje in de buurt van je<br />
werf. Heb je ge<strong>en</strong> tijd om langs te kom<strong>en</strong>? Dan lever<strong>en</strong> we de bestelling gratis op je werf. Dat kan de<br />
hele dag, ook op zaterdag. E<strong>en</strong> product superdring<strong>en</strong>d nodig? Onze externe spoedkoerierdi<strong>en</strong>st Facq<br />
CHRONO br<strong>en</strong>gt je bestelling binn<strong>en</strong> de 90 minut<strong>en</strong> langs. Meer info op www.facq.be<br />
EEN PRO AAN UW ZIJDE
Vervang je<br />
+20<br />
jaar<br />
oude gasketel<br />
& bespaar €500<br />
gas.be/positieve<strong>en</strong>ergie