23.09.2021 Views

Installatie & Bouw 04 2021

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

4<br />

INSTALLATIE&BOUW<br />

PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />

INSTALLATIE&BOUW<br />

installatieenbouw.be<br />

NUMMER 4 - <strong>2021</strong><br />

september - oktober<br />

INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE<br />

De visie van een architect: ‘Van zodra het<br />

de mens meer moeite kost, haakt hij af’<br />

Een consistent en gevalideerd<br />

reken- en tekenmodel<br />

Een multi-technologische aanpak om<br />

de klimaatdoelstellingen te halen<br />

INCLUSIEF HET VAKKATERN


connected<br />

Bij Schneider Electric willen we iedereen in<br />

staat te stellen het meeste uit onze energie<br />

en natuurlijke bronnen te halen en zowel<br />

vooruitgang als duurzaamheid hoog in het<br />

vaandel te dragen.<br />

We noemen dit Life Is On.<br />

Onze missie is om uw digitale partner te zijn<br />

voor duurzaamheid en efficiëntie.<br />

www.se.com/be<br />

Schneider Electric nv/sa - T +32 (0)2 37 37 502 - customer-service.be@schneider-electric.com


LETTERLIJK<br />

ALLES IN HUIS<br />

VOOR VENTILATIE<br />

of<br />

Systeem C<br />

CO 2<br />

gestuurde toevoer en<br />

slimme zonale afvoer<br />

Systeem D<br />

Mechanische toe- en afvoer:<br />

centraal of 2-zonesturing<br />

DucoFlex<br />

Compleet luchtkanalensysteem<br />

met toebehoren voor de<br />

ultieme garantie op een stille<br />

en energiezuinige werking<br />

Duco Start-Up service<br />

Maximale ontzorging<br />

van de installateur<br />

We inspire at www.duco.eu


UITGAVE<br />

4<br />

VOORWOORD<br />

Tegen de stroom oproeien<br />

De jongste weken stonden de kranten vol over de snel stijgende prijzen op de energiemarkt. De gasfactuur is vandaag drie keer zo duur dan<br />

een jaar geleden. De exploderende prijzen zijn een gevolg van de snel aantrekkende economie gecombineerd met problemen bij de aanlevering<br />

van Noors en Russisch aardgas. Niet alleen de gebruikers van aardgas moeten dieper in de geldbuidel tasten, want automatisch wordt ook de<br />

elektriciteitsfactuur getroffen. Elektriciteit wordt immers mede geproduceerd door gascentrales, en zo is de stroomprijs verdubbeld.<br />

De berichtgeving was meteen goed voor onrust en verontwaardiging, en doet het besef rijzen dat we als samenleving afhankelijk zijn van tal<br />

van factoren waar we nauwelijks invloed op hebben. Het deed me denken aan de fantastische Japanse film ‘Survival Family’ uit 2016. In die<br />

mengeling van komedie en drama zien we hoe in Japan van de ene dag op de andere de stroom uitvalt en de maatschappij ogenblikkelijk<br />

in elkaar stort. Eenzelfde scenario speelde zich trouwens twee decennia eerder al af in het Jommekes-album ‘De Kopermicroben’. Popcultuur<br />

houdt onze samenleving vaker dan we denken een spiegel voor. Niet dat ik verwacht dat de metro binnenkort opnieuw vervangen wordt door<br />

de paardentram, maar wie had enkele jaren geleden voorspeld dat post-apocalyptische toestanden uit tal van films – denk maar aan een<br />

avondklok en een ‘verbod op niet-essentiële verplaatsingen’ – in coronajaar 2020 bittere ernst zouden zijn? We beseffen soms te weinig hoe<br />

complex de machinerie is die schuil gaat achter het stopcontact waar we met z’n allen onze smartphonelader inpluggen.<br />

Dystopische toekomstbeelden terzijde, het mag duidelijk zijn dat het probleem van de stijgende stroomprijzen niet snel opgelost zal worden.<br />

Energieminister Tinne Van der Straeten (Groen) liet al weten dat een verlaging van de btw op elektriciteit (van 21 naar 6 procent) er niet inzit.<br />

Die aloude eis van socialistische partijen heeft het regeerakkoord niet gehaald, en bovendien staan de groenen er niet voor te springen: zo’n<br />

btw-verlaging is volgens Van der Straeten te generalistisch, want ze komt óók ten goede van zij die het niet echt nodig hebben. De groene<br />

partijen zien meer heil in gerichte initiatieven, zoals het uitgebreide sociale tarief, dat de energiefactuur van een miljoen gezinnen verlicht.<br />

Van der Straeten pleit er nu voor om die coronamaatregel te verlengen, wat VRT-energiespecialist Luc Pauwels tot de stelling ontlokte dat ‘de<br />

middenklasse de energietransitie betaalt’.<br />

Ook Open VLD-voorzitter Egbert Lachaert pleit voor een bredere oplossing dan enkel het sociale tarief. Daarbij haalde hij het aloude probleem<br />

aan van de talloze heffingen die nu in de elektriciteitsfactuur staan. Het is immers een publiek geheim dat de elektriciteitsfactuur veel meer<br />

dan enkel de daadwerkelijke kostprijs van elektriciteit bevat – een argument dat vaak terugkeert als het gaat over de barrières tegen een<br />

doorbraak van elektriciteitsgerichte oplossingen zoals warmtepompen. Tal van specialisten uit de sector met wie ik in de loop der jaren voor<br />

<strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong> sprak, uitten die bezorgdheid al. Maar wie hoopt dat deze prijsstijgingen een trigger zullen vormen om dit probleem aan<br />

te pakken, komt wellicht van een kale reis thuis. Politici die ervoor pleiten om de heffingen en netkosten anders te financieren staan al bij al<br />

geïsoleerd. Durft er iemand tegen de, welja, stroom op te roeien? Dan is het nog steeds niet duidelijk waar die kosten dan wél terecht zouden<br />

moeten komen. Dat iemand anders dan de belastingbetaler ze zou moeten dragen, is al helemaal een utopie.<br />

Toch blijft het een probleem, zoals een bezorgde burger op Twitter het verwoordde: “Stel u voor dat ons voedsel ongeveer dubbel zo duur was<br />

door 'netkosten' en 'heffingen'. Ja, ik vermoed dat best veel mensen dan ook problemen zouden hebben met hun supermarktfactuur te betalen.”<br />

Veel leesplezier!<br />

Filip Van der Elst


INSTALLATIE&BOUW<br />

PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK,<br />

HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />

COLOFON<br />

Jaargang 9 • nummer 1 • <strong>2021</strong><br />

Verschijnt 6 x per jaar<br />

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER<br />

Hertsbergsestraat 4<br />

B-8020 Oostkamp<br />

+32 50 36 81 70<br />

info@louwersmediagroep.be<br />

louwersmediagroep.be<br />

EINDREDACTIE<br />

Filip Van der Elst<br />

REDACTIETEAM<br />

Michel Charlier, Els Jonckheere,<br />

Tom Rampelbergh, Filip Van der Elst<br />

10<br />

PROJECTMANAGEMENT<br />

Mathieu Noppe<br />

m.noppe@louwersmediagroep.be<br />

ADVERTENTIES<br />

Een hoge resolutie PDF moet worden aangeleverd via<br />

de AdPortal. Mocht u nog geen uploadlink hebben<br />

ontvangen, stuur een email naar traffic@louwersmediagroep.be<br />

SECRETARIAAT<br />

Sarah Dierick<br />

Elke Kina<br />

ABONNEMENTSPRIJS<br />

Abonnementsprijs<br />

België: € 54,00 per jaar excl. BTW<br />

Buiten België: € 90,00 per jaar excl. BTW<br />

ING: IBAN BE33 3631 9320 5246<br />

BIC: BBRUBEBB<br />

t.n.v. Louwers Mediagroep<br />

o.v.v. <strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong><br />

Informatie over abonnementen:<br />

+32 50 36 81 70<br />

ADRESWIJZIGINGEN<br />

Schriftelijk ten minste drie weken<br />

voor verhuizing naar:<br />

Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp<br />

OPZEGGINGEN<br />

Indien twee maanden voor het verstrijken van de<br />

abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van<br />

opzegging is ontvangen, wordt het abonnement<br />

automatisch met een jaar verlengd.<br />

DOELGROEP<br />

Installateurs verwarming, elektriciteit, sanitair, klimatisatie<br />

en luchtbehandeling, leden van de VCB<br />

Vlaamse Confederatie <strong>Bouw</strong>, BVA Bond van Vlaamse<br />

Architecten, CIB Vlaanderen de Confederatie van Immobiliënberoepen<br />

van Vlaanderen, ORI Organisatie<br />

van Raadgevende Ingenieurs, Engineering- en Consultancybureaus,<br />

opdrachtgevers, projectontwikkelaars,<br />

abonnees, betrokken ministeries en diensten, provinciale<br />

en gemeentelijke overheden en betrokken federale,<br />

Vlaamse en regionale organisaties, facilitymanagers<br />

bedrijven met eigen onderhoudsploeg, fabrikanten,<br />

invoerders en groothandelaars uit de sector.<br />

VORMGEVING/ART DIRECTION<br />

+32 50 36 81 70<br />

studio@louwersmediagroep.be<br />

DRUKWERK<br />

Drukkerij Hendrix, Peer<br />

Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd<br />

zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder<br />

bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar<br />

beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen<br />

enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.<br />

Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid<br />

voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen<br />

en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.<br />

Het verwarmingssysteem van de toekomst 8<br />

Een compleet gamma aan innovatieve oplossingen dankzij krachtenbundeling 10<br />

Naderende renovatieplicht zorgt voor interessante premies voor warmtepompen in niet-residentiële gebouwen 12<br />

De Pen: Ellen Van Mello, Expert bij het Warmtepomp Platform van Organisatie Duurzame Energie (ODE) 14<br />

(Bio)gas als energiebron voor transport: een evenwaardig pad richting klimaatneutraliteit 16<br />

Whitepaper belicht alternatieve oplossing tegen oververhitting: balansventilatie 19<br />

De waterkwaliteit onder controle houden bij ketelvervanging 22<br />

Stille vacuümontgasser verbetert efficiëntie van kleine en middelgrote installaties 24<br />

‘Technieken zijn secundair’ 28<br />

​Drie innovatieve producten om te verwarmen en te koelen 32<br />

Duurzaam alternatief voor afleversets 34<br />

Nieuwe warmtebeeldcamera met hoge thermische gevoeligheid 37<br />

Afwateringsspecialist bereikt klimaatneutraliteit 38<br />

SANITAIR<br />

16 37<br />

Een laboratorium voor bouwprofessionals 40<br />

Gedwongen sluiting verhoogt kans op Legionella 42<br />

Minimalistische douchegoten op hoog niveau 46<br />

Kwalitatief kraanwerk voor de professionele keukenomgeving 50


INHOUD<br />

50 56<br />

64 80<br />

84<br />

VAKKATERN ELEKTROTECH 53<br />

Nieuwe Jules Bordet Instituut is toonbeeld van hygiëne 74<br />

HVAC en sanitair in complete balans 76<br />

Optimaal beheer van HVAC 77<br />

LUCHTBEHANDELING<br />

4<br />

INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE<br />

INSTALLATIE&BOUW<br />

NUMMER 4 - <strong>2021</strong><br />

september - oktober<br />

installatieenbouw.be<br />

PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />

INCLUSIEF HET VAKKATERN<br />

De visie van een architect: ‘Van zodra het Balansventilatie: alternatieve Nieuwe tool verbindt<br />

de mens meer moeite kost, haakt hij af’ oplossing tegen oververhitting? BIM met het rekenwerk<br />

Op maat gemaakte luchtbehandelingskast biedt flexibiliteit in elk project 78<br />

Optimaal klimaat én hoog comfort dankzij comfortmodules 80<br />

Coverbeeld: Engie Solutions<br />

Coverbeeld Elektrotech: Unsplash<br />

Unieke toepassing in school: luchtgroep met ingebouwde warmtepomp 82<br />

‘Combinatie van ventilatie en luchtreiniging is een must’ 84<br />

Hoeve uit 1789 wordt BEN-woning 86<br />

Duurzaamheid en digitalisering leidraad voor ontwikkelingen op vlak van compressoren 89<br />

Een consistent en gevalideerd reken- en tekenmodel 93<br />

Blijf gratis en eenvoudig op de<br />

hoogte van het laatste nieuws.<br />

Volg ons op social media en meld<br />

je aan voor onze nieuwsbrief!<br />

installatieenbouw.be<br />

<strong>Installatie</strong>partners 95


Elektrificatie én waterstof als sleutel tot succes<br />

HET VERWARMINGSSYSTEEM<br />

VAN DE TOEKOMST<br />

Na een moeilijk coronajaar kijkt Bosch Thermotechnology vol vertrouwen naar de toekomst. De firma stelt vast dat het zijn omzet, ondanks de<br />

pandemie en bijhorende lockdowns, kon handhaven op 3,5 miljard euro. Vooral de trend naar elektrificatie en de uitbreiding van het gamma<br />

in airconditioning en warmtepompen droegen volgens de firma bij tot het succes. "Met onze shift weg van fossiele brandstoffen en richting<br />

elektrificatie en digitalisering, hebben we de energietransitie in de bouwsector gestimuleerd. Met deze energiesystemen van de toekomst<br />

zullen we blijven groeien", vat Jan Brockmann, voorzitter van de Bosch Thermotechnology Division, samen.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Bosch Thermotechnology<br />

Elektrische toepassingen winnen steeds<br />

meer aan belang binnen verwarming en airconditioning.<br />

Deze producten gebruiken<br />

energie op bijzonder efficiënte wijze. In 2019<br />

al investeerde Bosch Thermotechnology<br />

100 miljoen euro in de uitbreiding van zijn<br />

warmtepomp activiteiten. Die inspanningen<br />

hebben geloond, legt Jan Brockmann uit. “In<br />

2020 noteerden we al een groei van 22,5<br />

procent inzake warmtepompen in de hele EU. In<br />

Duitsland groeide de warmtepompactiviteit zelfs<br />

met 48 procent. Daarom blijven we ook in <strong>2021</strong><br />

investeren in warmtepompen. We willen onze<br />

klanten opleiden, om hen te helpen de sprong<br />

te maken op vlak van elektrificatie. Dit zal onze<br />

groei versnellen en de mate van elektrificatie<br />

en dus CO 2<br />

-besparing in de residentiële sector<br />

versnellen”, aldus Brockmann.<br />

“We willen de Europese woningen elektrificeren,<br />

met regionaal aangepaste warmtepompen<br />

en hybride apparaten die het beste van twee<br />

werelden bieden. Twee elementen staan voorop:<br />

een eenvoudige installatie voor de installateurs en<br />

een eenvoudige bediening voor de eindklanten”,<br />

zegt Jan Brockmann.<br />

De lucht-waterwarmtepomp<br />

Logatherm WLW196i.<br />

‘We willen de Europese woningen<br />

elektrificeren, met regionaal aangepaste<br />

warmtepompen en hybride apparaten die<br />

het beste van twee werelden bieden’<br />

8 | INSTALLATIEENBOUW.BE


elektrificatie een waterstofstrategie nodig voor de<br />

warmtemarkt. Ook in de komende decennia zullen<br />

we nog verbrandingsapparatuur nodig hebben.<br />

Daarom investeren we nu al in een H²-Ready<br />

portfolio. We zijn duidelijk voorstander van een<br />

multi-technologische aanpak. Zo zijn we voorbereid<br />

om via verschillende paden de klimaatdoelstellingen<br />

te halen”, zegt Jan Brockmann.<br />

‘In 2020 noteerden we een groei van 22,5 procent inzake warmtepompen in de hele EU.’<br />

Energiezuinige airconditioning<br />

Niet enkel binnen verwarming is elektrificatie de<br />

orde van de dag. Bosch Thermotechnology zal ook<br />

zijn assortiment energiezuinige airconditioningunits,<br />

met elektriciteit als voedings bron, uitbreiden.<br />

Deze lucht-luchtwarmtepompen werken efficiënt<br />

als ze niet alleen worden gebruikt voor koeling,<br />

maar ook voor verwarming. Deze toepassing<br />

komt vaak voor in kleinere eengezinswoningen of<br />

appartementen in warmere streken.<br />

In heel wat landen, ook bij ons, is airconditioning<br />

in woningen en bedrijfspanden onmisbaar om<br />

een ​aangenaam en gezond temperatuurniveau in<br />

het gebouw te creëren. "Met onze airconditioners<br />

willen we bijdragen aan gezondheid en welzijn<br />

en tegelijkertijd ook een duurzame bijdrage<br />

leveren aan de besparing op CO 2<br />

-uitstoot", legt<br />

Jan Brockmann uit.<br />

Waterstof, parallel met elektrificatie<br />

Ook de omschakeling naar klimaatneutrale<br />

gassen is een essentieel onderdeel van de EU<br />

Green Deal die alle EU-landen in 2050 CO 2<br />

-<br />

neutraal moet maken. Bosch Thermotechnology<br />

stimuleert multi-technologische oplossingen<br />

die – parallel met elektrificatie – waterstof (H²)<br />

omarmen als milieuvriendelijke energiedrager van<br />

de toekomst. Waterstof is makkelijker op te slaan<br />

dan elektriciteit en kan via het bestaande gasnet<br />

worden gedistribueerd. “Voor een CO 2<br />

-neutraal<br />

energiesysteem hebben we naast de focus op<br />

Zo presenteerde Bosch Thermotechnology in<br />

november 2020 het prototype van de H2-Readyketel.<br />

Deze nieuwe verwarmingsketel kan in<br />

eerste instantie op conventioneel aardgas of<br />

een waterstofbijmenging tot 20 procent draaien.<br />

Zodra het lokale netwerk is overgeschakeld<br />

op water stof, kan de ketel met een paar aanpassingen<br />

binnen enkele uren worden omgebouwd,<br />

zodat deze puur op waterstof werkt.<br />

Het eerste veldtestapparaat op pure waterstof<br />

draait sinds september 2020 in een<br />

eengezinswoning in Groot-Brittannië. Binnenkort<br />

volgen nog meer proefprojecten op grote schaal.<br />

Digitale diensten<br />

Deels ten gevolge van de pandemie en bijhorende<br />

lockdowns zet Bosch Thermotechnology verder<br />

in op digitale diensten en online klanten ondersteuning.<br />

“Het coronavirus heeft ons geleerd dat<br />

digitalisering nieuwe deuren opent. We werden<br />

overspoeld met aanmeldingen voor een aantal<br />

van onze online opleidingen. Zeker in tijden waarin<br />

persoonlijke contacten sterk beperkt zijn, biedt<br />

de uitbreiding van onze digitale dienstverlening<br />

ons de mogelijkheid om onze sterke merken nog<br />

sterker te maken en nog beter te verankeren in het<br />

klantbewustzijn”, zegt Thomas Bauer, directielid<br />

verantwoordelijk voor verkoop en marketing. ❚<br />

Bosch Thermotechnology<br />

wil de energietransitie in de<br />

bouwsector stimuleren.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 9


‘Door beide expertises samen te voegen,<br />

bestrijken Flamco en Comap elke fase in<br />

de levenscyclus van een gebouw – van de<br />

bron tot de afgifte en de distributie.’<br />

EEN COMPLEET GAMMA AAN<br />

INNOVATIEVE OPLOSSINGEN<br />

DANKZIJ KRACHTENBUNDELING<br />

Jarenlang waren Flamco en Comap zusterbedrijven binnen Aalberts N.V. Aangezien de samenvoeging van hun<br />

complementaire productportfolio’s grote synergievoordelen kan opleveren, hebben beide bedrijven nu beslist om<br />

voortaan als één eengemaakte unit binnen de Aalberts-groep verder te gaan.<br />

Tekst en beeld Aalberts<br />

10 | INSTALLATIEENBOUW.BE


‘Het doel is duidelijk:<br />

de technische<br />

prestaties van de<br />

systemen over de<br />

hele lijn verbeteren<br />

en hun rendement<br />

maximaliseren’<br />

Onder de vlag van Aalberts hydronic flow control<br />

zullen Flamco en Comap in de toekomst samen een<br />

compleet gamma aan innovatieve oplossingen op<br />

het vlak van verwarmingstechniek en distributie<br />

van warmte en koude aanbieden. Daarmee zijn<br />

ze gewapend voor de toekomst en verstevigen ze<br />

hun positie op de internationale markt.<br />

De expertise van Flamco heeft hoofdzakelijk<br />

betrekking op de ketelruimte, met technologieën<br />

voor druk behoud en opslag, efficiëntie en veiligheid,<br />

alsook de distributie van warmte en koude<br />

en warmte afleversets. Comap is gespecialiseerd<br />

in hydraulische uitbalancering, aansluitsystemen,<br />

regel systemen en vloer verwarming. Door beide<br />

expertises samen te voegen, bestrijken Flamco en<br />

Comap elke fase in de levens cyclus van een gebouw<br />

– van de bron tot de afgifte en de distributie.<br />

“Sterke speler op de markt”<br />

“De cirkel is eindelijk rond. Door onze krachten<br />

te bundelen, kunnen we onze klanten totaaloplossingen<br />

op maat bieden voor verwarming,<br />

koeling en waterbehandeling in residentiële,<br />

commerciële en industriële gebouwen”, aldus<br />

Maarten van de Veen, CEO van Aalberts hydronic<br />

flow control. Het doel is duidelijk: de technische<br />

prestaties van de systemen over de hele lijn<br />

verbeteren en hun rendement maximaliseren<br />

zodat het energieverbruik en de bijhorende kosten<br />

worden verlaagd.<br />

“De klanten krijgen meer keuzemogelijkheden,<br />

maar hun contactpersoon wijzigt niet en dat geldt<br />

ook voor de procedures op het vlak van planning en<br />

bestelling. Doordat we vanuit een perfect op elkaar<br />

afgestemd productaanbod full-service oplossingen<br />

op maat kunnen bieden, verstevigen we onze<br />

marktpositie en blijven we ook op lange termijn<br />

concurrentieel”, besluit Maarten van de Veen. ❚<br />

‘Door onze krachten te bundelen, kunnen we onze klanten totaaloplossingen op maat bieden voor verwarming,<br />

koeling en waterbehandeling in residentiële, commerciële en industriële gebouwen.’<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 11


Naderende renovatieplicht<br />

zorgt voor interessante<br />

premies voor warmtepompen<br />

in niet-residentiële gebouwen<br />

Bedrijven en organisaties kunnen in <strong>2021</strong> en 2022 rekenen op aanzienlijke premies voor de investering in gaswarmtepompen. Deze premie<br />

geldt voor gebouwen ouder dan 5 jaar. Verwarmingsexpert Jef Schelkens van ClimaWays licht toe.<br />

Tekst en beeld Climaways<br />

Voor wie is de premie?<br />

“De warmtepomppremie wordt toegekend aan eigenaars van niet-residentiële<br />

gebouwen in Vlaanderen,” zegt Jef Schelkens, zaakvoerder van ClimaWays.<br />

“Denk maar aan utiliteitsbouwen zoals kantoren, scholen, sportcentra en<br />

zwem baden maar ook bedrijfsgebouwen zoals winkels en ateliers.”<br />

Hoeveel bedraagt de premie?<br />

“Het bedrag van de premie hangt af van het vermogen van de nieuwe<br />

installatie, uitgedrukt in kW,” licht Jef toe. “Voor een ROBUR K18 luchtwater<br />

gaswarmtepomp met een verwarmingsvermogen van 17,6kW krijg je<br />

bijvoorbeeld een premie van 1.860 euro. Een ROBUR PRO GAHP-A S1 luchtwater<br />

gaswarmtepomp met een vermogen van 41,6kW is dan weer goed voor<br />

een premie van 6.<strong>04</strong>6 euro. En voor een ROBUR PRO GAHP-WS water-water<br />

gaswarmtepomp of een ROBUR PRO GAHP-GS bodem-water gaswarmtepomp<br />

kun je zelfs rekenen op een bedrag van 16.120 euro.”<br />

Aparte berekening voor cascade-opstelling<br />

“Dat zijn geen geringe bedragen”, zegt Jef, “En dat zijn dan nog maar de<br />

bedragen voor één toestel. Voor een cascadeopstelling maken we nog<br />

een aparte berekening, want het premiebedrag wordt berekend in functie<br />

van het totale vermogen. De totale premie kan oplopen tot maximum<br />

57.000 euro.”<br />

Wat zijn de voorwaarden?<br />

Elk bestaand gebouw dat niet beschouwd wordt als woning en dat ouder<br />

is dan vijf jaar, komt in aanmerking. Met andere woorden: het gebouw<br />

moet aangesloten zijn op het distributienet van Fluvius vóór 01/01/2014<br />

of je moet een bouwvergunning kunnen voorleggen die dateert van vóór<br />

1/1/2014. Om aanspraak te maken op de premie moet de datum van de<br />

eindfactuur liggen tussen 1 januari <strong>2021</strong> en 31 december 2022 en moet de<br />

warmtepomp geplaatst worden door een aannemer.<br />

Type toestel Particulier Lokale besturen en ondernemingen<br />

Woongebouw dat al vóór 1 januari 2014<br />

op het elektriciteitsdistributienet werd<br />

aangesloten<br />

De premie is van toepassing voor<br />

een bestaand gebouw ander dan<br />

woning, wooneenheid of woongebouw<br />

aangesloten op het distributienet van<br />

Fluvius vóór 01/01/2014 of met een<br />

aanvraag voor bouwvergunning vóór<br />

1/1/2014.<br />

ROBUR PRO GAHP-A S1<br />

Lucht-water gaswarmtepomp<br />

38,2kW<br />

ROBUR PRO GAHP-GS of WS<br />

Bodem-water of water-water<br />

gaswarmtepomp<br />

42,2kW<br />

ROBUR K18<br />

Lucht-water gaswarmtepomp<br />

17,8kW<br />

1.500€ 6.<strong>04</strong>6€<br />

4.000€ 16.120€<br />

1.500€ 1.860€<br />

12 | INSTALLATIEENBOUW.BE


‘Voor een cascadeopstelling maken we nog een aparte berekening, want<br />

het premiebedrag wordt berekend in functie van het totale vermogen.’<br />

Jef Schelkens, zaakvoerder van ClimaWays.<br />

Waarom deze premie?<br />

De Vlaamse overheid heeft zich voorgenomen om niet-residentiële gebouwen<br />

tegen 2050 koolstofneutraal te maken. Om dit te helpen realiseren, moeten<br />

eigenaars van niet-residentiële gebouwen dringend beginnen renoveren.<br />

Vanaf 1 januari 2022 geldt er daarom een renovatieverplichting voor alle<br />

niet-residentiële gebouwen.<br />

Wat houdt de renovatieverplichting in?<br />

Binnen de vijf jaar na overdracht van een gebouweenheid, zal het aan<br />

bepaalde energiebesparende maatregelen moeten voldoen. Een centrale<br />

verwarmingsinstallatie die ouder is dan 15 jaar moet vervangen worden.<br />

Daar bovenop moeten kleine niet-residentiële gebouwen vanaf 2022 een<br />

energielabel C of beter behalen en moeten grote niet-residentiële gebouwen<br />

vanaf 2023 in een minimaal aandeel hernieuwbare energie voorzien.<br />

Stimulans van de overheid<br />

De overheid zorgt voor heel wat financiële ondersteuning bij de energetische<br />

renovatie van een niet-residentieel gebouw. Naast energiepremies van de<br />

netbeheerder kunnen bedrijven ook aanspraak maken op een verhoogde<br />

investeringsaftrek en een vijf jaar durende korting op de onroerende voorheffing.<br />

‘Het bedrag van de premie<br />

hangt af van het vermogen van<br />

de nieuwe installatie, uitgedrukt<br />

in kW’<br />

Vraag advies aan ClimaWays<br />

ClimaWays is gespecialiseerd in duurzame, innovatieve verwarmingstechnieken<br />

zoals warmtepompen, ketels, verwarmingssatellieten, SWW-installaties en<br />

zonnethermie. Naast Belgische verdeler van de merken ROBUR, SOLVIS,<br />

AISIN-Toyota en het eigen merk COLLINDI is ClimaWays ook een betrouwbare<br />

adviseur voor studiebureaus, architecten en andere bouwprofessionals die<br />

meer willen weten over duurzame verwarmingsoplossingen. Wil jij als bouwof<br />

installatieprofessional jouw klanten helpen om slim te renoveren en het<br />

meeste te halen uit de beschikbare premies? Laat je dan begeleiden door een<br />

verwarmingsexpert van ClimaWays. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 13


De Pen<br />

‘Dynamische elektriciteitscontracten bieden<br />

een opportuniteit voor eigenaars van<br />

warmtepompen en ook van elektrische<br />

voertuigen: ze kunnen hun factuur sterk<br />

optimaliseren door in te spelen op<br />

prijssignalen en het capaciteitstarief’<br />

14 | INSTALLATIEENBOUW.BE


De Pen<br />

Ellen Van Mello<br />

Expert bij het Warmtepomp Platform van Organisatie Duurzame Energie (ODE)<br />

ARGUMENTEN OM EEN<br />

WARMTEPOMP TE PLAATSEN<br />

Nog al te vaak zegt men dat warmtepompen niet overal zinvol zijn en ook duur in gebruik zijn. Daarom<br />

zet ik hier graag de belangrijkste argumenten om te investeren in een warmtepomp op een rij.<br />

Installateurs kunnen met de juiste informatie de twijfels bij hun klanten wegnemen. ODE werkt daar<br />

graag aan mee, met als partner installateursfederatie Techlink.<br />

Toekomstgericht: de overheid besliste om fossiele technologieën uit te faseren en in te zetten op groene warmte<br />

en duurzaam bouwen. Tegen 2050 moet we allemaal klimaatneutraal wonen. Warmtepompen zullen sowieso een<br />

belangrijke rol hierin spelen.<br />

Comfort: met een warmtepomp kan je het hele jaar door een aangename comforttemperatuur aanhouden.<br />

Afhankelijk van het type woning moet een gepast afgiftesysteem (vloerverwarming, wandverwarming of lage<br />

temperatuur radiatoren) en gepast type warmtepomp gekozen worden. Zowel verwarmen in de winter als koelen op<br />

warme zomerdagen is dan mogelijk. Verschillende type warmtepompen kunnen ook sanitair warm water leveren.<br />

Beter voor het milieu: een warmtepomp stoot, wanneer je de volledige energieketen inrekent, gemiddeld tot 70-<br />

80% minder CO 2<br />

uit dan een aardgasketel. Fossiele verwarmingstoestellen op aardgas of stookolie stoten ook nog<br />

NOX, fijn stof en andere aerosolen uit, waardoor hun totale milieukost veel hoger ligt.<br />

Verhoog de waarde van je woning: een warmtepomp plaatsen verbetert het EPB en het energielabel van uw woning,<br />

wat een positieve invloed heeft op de waarde ervan.<br />

Een warmtepomp is slim en stuurbaar. De nieuwe generatie warmtepompen kan inspelen op de opbrengst van<br />

de zonnepanelen (wat je zelfverbruik ten goede komt) en reageren op dynamische prijzen. Zo kan je het setpoint<br />

van je warmtepomp verhogen op het moment van de dag dat de elektriciteit het goedkoopst is en verlagen als de<br />

elektriciteit duurder is. Ook geeft een slim gestuurde warmtepomp geen pieken in de elektriciteitsafname. Dat helpt<br />

om de distributienetfactuur te drukken als volgend jaar het capaciteitstarief ingevoerd wordt.<br />

Langere levensduur en betrouwbaarheid. De levensduur van een warmtepomp evenaart of overstijgt die van<br />

alternatieven. Een ingebouwde weerstand kan de kortstondige pieken opnemen en zorgt ervoor dat je nooit in de<br />

kou blijft. Deze weerstand is ook een back-up voor noodsituaties.<br />

Minimaal onderhoud: enkel een jaarlijks controlebezoek volstaat. Daarnaast moet een koeltechnische dichtheidsproef<br />

uitgevoerd worden door een erkend technicus. Hoe vaak dat moet hangt af van het type warmtepomp en de<br />

hoeveelheid koelgas.<br />

Een warmtepomp plaatsen heeft dus vele voordelen. In bestaande minder goed geïsoleerde woningen maakt het<br />

best deel uit van een goed geplande (gefaseerde) renovatie waarbij ook het afgiftesysteem en de isolatie verbeterd<br />

wordt. Een warmtepomp is dus veel breder toepasbaar dan enkel in nieuwbouw en perfect geïsoleerde woningen.<br />

Het is een toekomstgerichte en duurzame investering in meer comfort.<br />

Fossiele brandstoffen zullen steeds meer worden belast, volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. Elektriciteit, die<br />

gebruikt wordt om de warmtepomp aan te drijven, zal steeds meer hernieuwbaar, en dan ook goedkoper worden. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 15


‘Wij geloven in complementariteit van<br />

de oplossingen én de energiebronnen.<br />

Elektromobiliteit speelt een belangrijke rol,<br />

maar is niet de enige goede oplossing.’<br />

(BIO)GAS ALS ENERGIEBRON VOOR TRANSPORT:<br />

EEN EVENWAARDIG PAD RICHTING KLIMAATNEUTRALITEIT<br />

In een boeiende interviewreeks besteedt gas.be heel wat aandacht aan de klimaatdoelstellingen, en hoe we die kunnen halen. In een nieuwe<br />

aflevering, waarin Liesbeth Imbo Stefaan De Ganck (Director Mobility & New Energies bij TotalEnergies Mobility Solutions) het vuur aan de<br />

schenen legt, gaat het voornamelijk over mobiliteit. Is de elektrische auto de enige weg vooruit? Of is er ook een belangrijke rol weggelegd<br />

voor alternatieve oplossingen, zoals CNG, LNG of waterstof? ‘We moeten meerdere oplossingen aanbieden’, zegt De Ganck.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Pxhere<br />

Verschillende sectoren, waaronder de industrie, hebben belangrijke stappen<br />

gezet inzake vergroening. Op vlak van mobiliteit geldt haast het tegendeel:<br />

ondanks de steile ambities is de CO 2<br />

-uitstoot zelfs toegenomen. Hoe komt dat?<br />

“Er is een contradictie: we willen onze emissie laten dalen, maar tegelijkertijd<br />

is er een stijgende behoefte aan mobiliteit en transport. Dat vraagt een<br />

gezamenlijke aanpak.<br />

Er is wel degelijk een evolutie gaande, en die zal zich nog verderzetten. Het<br />

overgrote deel van de voertuigen rijdt nog altijd op fossiele brandstoffen, maar<br />

de alternatieven worden steeds populairder. Denk maar aan elektromobiliteit,<br />

maar ook gas, in de vorm van (bio-)CNG (gecomprimeerd aardgas), of in<br />

vloeibare vorm (LNG) voor zwaarder ‘transport’.“<br />

Een probleem met elektrische voertuigen is dat ze vandaag de dag voor vele<br />

mensen nog te duur zijn. Wanneer verandert dat?<br />

“Een elektrische wagen is inderdaad nog altijd duurder dan de traditionele<br />

verbrandingswagen. Maar die prijs zal dalen, zelfs sneller dan we denken.<br />

Het belangrijkste element in die kostprijs is de aanschaf van een batterij.<br />

In het zware vrachtverkeer bieden LNG en bio-LNG en tegen het<br />

einde van het decennium ook waterstof voldoende potentieel om<br />

belangrijke stappen naar klimaatneutraliteit te zetten.”<br />

16 | INSTALLATIEENBOUW.BE


‘Een wagen die op CNG rijdt,<br />

zorgt al voor een reductie van<br />

de CO 2<br />

-uitstoot met ongeveer<br />

20 à 25 procent, en is<br />

bijzonder kostenefficiënt’<br />

‘De prijs van elektrische wagens zal dalen, zelfs sneller dan we denken.’<br />

En net op dat vlak is er een enorme evolutie aan de gang. We verwachten<br />

dat een elektrische wagen al in 2025 niet meer duurder zal zijn dan een<br />

gewone auto.”<br />

Intussen wil de overheid tegen 2026 alle bedrijfswagens elektrisch maken.<br />

Vindt u dat een goede zaak?<br />

“Daar moeten we mee opletten: het is fout om één enkele technologie<br />

aan te prijzen. Wij geloven in complementariteit van de oplossingen<br />

én de energiebronnen. Elektromobiliteit speelt een belangrijke rol,<br />

maar is niet de enige goede oplossing. Zo is er biodiesel, 100 procent<br />

plantaardig van oorsprong, en biogas. We zitten in een transitieperiode<br />

richting klimaatneutraliteit. In die periode hebben meerdere energiebron<br />

hunnen plaats.<br />

Een belangrijke kwestie is: hoe benader je duurzaamheid? Kijk je enkel<br />

naar de uitstoot of naar de gehele levensduur van een energiebron? Stel<br />

dat je vandaag alle wagens met elektriciteit zou voeden, dan komt dat<br />

niet noodzakelijk neer op een volledige vergroening. De oorsprong van<br />

die elektriciteit is immers niet voor 100 procent groen – vandaag de dag<br />

schommelt dat aandeel rond de 20 procent.”<br />

Zijn mensen voldoende vertrouwd met de mogelijk heden die gas kan bieden<br />

op mobiliteitsvlak?<br />

“Particulieren zijn er nog niet altijd even vertrouwd mee, maar fleet managers<br />

absoluut wel. Vandaag rijden er in België ongeveer 23.000 wagens op CNG,<br />

en dat aantal neemt nog toe. Een wagen die op CNG rijdt, zorgt al voor een<br />

reductie van de CO 2<br />

-uitstoot met ongeveer 20 à 25 procent, en is bovendien<br />

bijzonder kostenefficiënt. Je kan die wagens ook voeden met bio-CNG, op<br />

basis van de verwerking van organisch afval, en zo een verdere stap in de<br />

richting van CO 2<br />

-neutraliteit zetten. Twee jaar geleden al openden we in<br />

Brussel ons eerste station dat voor 100 procent op bio-CNG draait. Recent is<br />

er nog een station in Wallonië bijgekomen.”<br />

En hoe zit het met het potentieel van waterstof voor de transportsector?<br />

“Op vlak van personenwagens is dat potentieel op korte en middellange<br />

termijn eerder beperkt – daar zal de evolutie in de richting van elektromobiliteit<br />

zich verderzetten. Maar dan is er ook nog het zware vrachtverkeer en lange<br />

afstandstransport: daar bieden LNG en bio-LNG en tegen het einde van<br />

het decennium ook waterstof voldoende potentieel om ook in die sector<br />

belangrijke stappen naar klimaatneutraliteit te zetten.” ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 17


www.caleffi.com<br />

AUTOMATISCHE<br />

WATERBEHANDELINGSUNIT<br />

ÉÉN GROEP VOOR WATERONTHARDING<br />

EN DEMINERALISATIE<br />

Dit compact en innovatief systeem, serie 580,<br />

beschermt installaties tegen kalkaanslag en corrosie.<br />

Volledig in overeenstemming met de strengst<br />

toepasselijke regelgeving én met<br />

respect voor het milieu.<br />

CALEFFI GUARANTEED.<br />

cale2150277_dEXE_580020_197x130mm_NL_ADF.indd 1 19/08/<strong>2021</strong> 09:34:49<br />

Drie<br />

onmisbare<br />

tools.<br />

Actie<br />

Slim meten. Snel evalueren.<br />

Eenvoudig documenteren.<br />

De supertools voor<br />

verwarmingsinstallaties en<br />

warmtepompen.<br />

www.testo.com<br />

testo september.indd 1 23/08/<strong>2021</strong> 17:18:37


Whitepaper belicht alternatieve oplossing<br />

tegen oververhitting: balansventilatie<br />

De regenachtige zomer van <strong>2021</strong> was de uitzondering op de regel: het is steeds meer puffen en zweten tijdens de zomermaanden. Het probleem<br />

van oververhitting in woningen en gebouwen is zo alleen maar nijpender geworden. Hoog tijd voor Zehnder, gespecialiseerd in oplossingen<br />

voor een perfect binnenklimaat, om een whitepaper aan het onderwerp te wijden. In dit artikel vatten we de belangrijkste conclusies uit de<br />

tekst samen.<br />

Tekst en beeld Zehnder<br />

Het is tegenwoordig makkelijker om je huis warm<br />

te houden in de winter, dan koel in de zomer. In<br />

de zomers die volgen kan het niet alleen telkens<br />

heter worden, maar ook langer heet blijven. Het<br />

besef groeit dat dit binnenshuis oncomfortabel<br />

en zelfs ongezond is. Ons binnenklimaat wordt<br />

bedreigd. Grote glasoppervlakten, serres of<br />

veranda’s op het zuiden of westen van de woning<br />

veranderen leefruimtes in broeikassen die soms<br />

nauwelijks meer toegankelijk zijn vanwege de<br />

hitte. Steeds vaker zal de installateur om hulp<br />

gevraagd worden bij het leefbaar houden van de<br />

ruimten in die bijna-tropische zomermaanden.<br />

Urban Heat Island effect<br />

De grootste boosdoener is de klimaatproblematiek.<br />

In de zomer van 2019 was het<br />

warmte record 41,7 graden in Begijnendijk.<br />

Daarmee is het warmterecord uit 1947<br />

gebroken. In stedelijke gebieden blijkt het Urban<br />

Heat Island effect een temperatuurverhoging<br />

tot wel 8 graden te veroorzaken. Steen, beton<br />

en asfalt van de stad absorberen overdag veel<br />

zonnewarmte, terwijl er ’s nachts nauwelijks<br />

afkoeling kan plaats vinden via verdamping<br />

van vocht uit de bodem, uit vijvers en<br />

ander oppervlaktewater.<br />

In het ideale geval is er al tijdens het ontwerp en<br />

bij de realisatie van de woning nagedacht over het<br />

beperken van oververhitting. Denk aan de oriëntatie<br />

van de woning op de zon, aanplant van bomen, bouw<br />

van dakoverstekken en zonwering (bouwkundig,<br />

natuurlijk of met lamellen), minder glas in de pui of<br />

zomernachtventilatie (bouwkundig). Maar wat is er<br />

nu nog mogelijk in de bestaande bouw? Een raam<br />

open zetten is de oudste en bekendste remedie om<br />

met koele nachtlucht te ventileren. Maar als er geen<br />

zuchtje wind staat krijg je totaal geen afkoeling<br />

door het open raam, ook niet als je er twee tegen<br />

elkaar open zet. Er is namelijk luchtstroming nodig.<br />

De werking van balansventilatie tijdens de verschillende seizoenen.<br />

‘Balansventilatie is<br />

een kostenpost in de<br />

bouwfase, maar een<br />

opbrengstenfactor<br />

tijdens het beheer’<br />

Het Urban Heat Island effect.<br />

En dan zijn er natuurlijk nog airco’s: Vorig jaar zijn<br />

er alleen al in België zo’n 100.000 nieuwe airco’s<br />

geplaatst. In de EU zijn ongeveer 38 miljoen<br />

airco’s operationeel met een verwachte jaarlijkse<br />

groei van 4 procent tot in 2030. Airconditioning<br />

elimineert wel veel nadelen van het open raam,<br />

maar veroorzaakt zelf weer nieuwe nadelen.<br />

Vele airco’s zijn energieverslindend en kostbaar.<br />

Bovendien ververst een airco niet de binnenlucht,<br />

omdat er slechts binnenlucht wordt gecirculeerd.<br />

En er zijn ook de gezondheidsaspecten. De droge<br />

lucht veroorzaakt al snel ongemak van droge ogen<br />

en huid en andere irritaties. ❯<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 19


IN QUALITY WE TRUST.<br />

Indien u de opstart, inregeling en opmeting van het volledige ventilatiesysteem in combinatie<br />

met de IV Produkt luchtgroep bestelt bij AirX, verlengen wij de garantie van 2 naar 5 jaar.<br />

Contacteer AirX voor meer informatie op info@airx.be of surf naar www.airx.be voor alle<br />

contactgegevens van de Air Experts.<br />

Meer info op www.airx.be


Het veel gezondere alternatief voor airco, zo stelt<br />

Zehnder in de whitepaper, is balansventilatie.<br />

Dit luchtverversingssysteem voert verse lucht<br />

van buiten aan, filtert deze en brengt deze op de<br />

juiste temperatuur en vochtigheid voor gebruik in<br />

de woning. De hoeveelheden actief aangevoerde<br />

verse buitenlucht en actief afgevoerde gebruikte<br />

binnenlucht zijn precies even groot, in balans dus.<br />

Koele temperatuur<br />

langer vasthouden<br />

Het systeem bestaat uit twee ventilatoren, een<br />

aantal luchtkanalen en een warmtewisselaar die<br />

warmte terug wint uit de gewenste luchtstroom.<br />

Zo ontstaat in alle ruimtes een gezond en<br />

comfortabel binnenklimaat met een aangename<br />

temperatuur, eventueel met hulp van een geringe<br />

inspanning uit een centraal verwarmings- en/<br />

of koelingssysteem. Hierbij helpen luchtfilters<br />

ongezonde deeltjes buiten te houden.<br />

Grote glasoppervlakten, serres of veranda’s op het zuiden of westen van de woning veranderen<br />

leefruimtes in broeikassen die soms nauwelijks meer toegankelijk zijn vanwege de hitte.<br />

In een warme zomer brengt de warmtewisselaar<br />

de relatieve koelte uit de binnenlucht wordt<br />

overgebracht op de warmere, binnengehaalde<br />

buitenlucht. Zo houdt de woning dus de koelere<br />

binnentemperatuur langer vast. Tijdens koele<br />

winters zorgt de balansventilatie gaat er net<br />

minder warmte uit de woning verloren, omdat<br />

de verse buitenlucht de kostbare warmte van de<br />

uitgaande lucht uit de woning overneemt. En in<br />

de herfst en het voorjaar is de hoofdtaak van de<br />

balansventilatie het verversen van de binnenlucht<br />

en filteren van de buitenlucht.<br />

Het regende warmterecords tijdens eerste hittegolf 2019.<br />

“Balansventilatie is een kostenpost in de bouwfase,<br />

maar een opbrengstenfactor tijdens het<br />

beheer. Het verhoogt het wooncomfort en de<br />

gezondheid en dus de ‘bewoonbaarheid’ van de<br />

woning doordat het oververhitting helpt tegen<br />

te gaan en energieverspilling vermindert. Bij<br />

renovatie is dit hetzelfde. Verder blijkt steeds<br />

duidelijker dat balansventilatie voordelen<br />

heeft in vergelijking met alternatieven als<br />

ramen open zetten en airco. Als bij renovatie<br />

of nieuwbouw aanvullende mogelijkheden als<br />

verkleining van glasoppervlaktes in de gevel,<br />

de juiste oriëntatie op de zon, dakoverstekken<br />

en dergelijke meegenomen worden, neemt het<br />

rendement van balansventilatie verder toe”,<br />

concludeert Zehnder. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 21


Nieuwe Technische Voorlichting WTCB schept duidelijkheid<br />

DE WATERKWALITEIT<br />

ONDER CONTROLE HOUDEN<br />

BIJ KETELVERVANGING<br />

Heel wat problemen met verwarmingsinstallaties zijn een gevolg van een slechte waterkwaliteit. Een nieuwe Technische Voorlichting van<br />

het WTCB wil calamiteiten vermijden door anders met waterbehandeling om te springen: ‘Proactief te werk gaan in plaats van remediërend<br />

werken, dat is de belangrijkste verandering die we willen bewerkstelligen.’ Bij de vervanging van een installatie in Zonnebeke werd alvast<br />

gewerkt met de principes die de nieuwe richtlijn met zich meebrengt, en werd de installatie uitgerust met een magneetfilter van Fernox.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Van Marcke Technics Ieper, Fernox<br />

De verwarmingsinstallatie van een woning<br />

naast een steenbakkerij in Zonnebeke was<br />

aan een ingrijpende vernieuwing toe. De oude<br />

verwarmingsketel werd vervangen door een<br />

nieuwe cv-ketel van De Dietrich, de Elidens PGC<br />

65 kW. “Het is een toestel dat heel vaak gebruikt<br />

wordt in renovatietoepassingen. Zeker wanneer<br />

de ketel in de kelder moet komen te staan, omdat<br />

je daar niet altijd de mogelijkheid hebt om een<br />

wandketel te hangen”, zegt Nick Hellin, Product<br />

Manager De Dietrich bij Van Marcke.<br />

Fernox System Health Check.<br />

Naast de ketel werden ook de bestaande<br />

radiatoren en leidingen gedeeltelijk vervangen,<br />

maar een aantal gietijzeren radiatoren bleef<br />

behouden, omwille van hun rustieke karakter.<br />

In zo’n geval is extra aandacht voor de kwaliteit<br />

van het verwarmingswater noodzakelijk, zegt<br />

Yves Desplenter, Sales Director bij Fernox.<br />

“Oude gietijzeren radiatoren bevatten heel<br />

vaak vervuiling, een gevolg van de oxidatie van<br />

de installatie. Dat leidt tot magnetietslib en<br />

mogelijk tot corrosie.” Hellin sluit zich daarbij<br />

aan: “In renovatieprojecten, zoals hier, is het altijd<br />

aangewezen om de installatie te reinigen en het<br />

water te verversen.”<br />

Nieuwe Technische Voorlichting<br />

Een lijvig document van het Wetenschappelijk en<br />

Technisch Centrum voor het <strong>Bouw</strong>bedrijf (WTCB)<br />

biedt raad: de nieuwe Technische Voorlichting<br />

278 bevat immers aanbevelingen om afzettingen<br />

en corrosie in verwarmingsinstallaties met warm<br />

water te voorkomen. “Een werkgroep, waar ook<br />

Fernox bij betrokken was, heeft maar liefst zeven<br />

jaar aan dit document gewerkt”, licht Desplenter<br />

toe. De Technische Voorlichting bepaalt dat de<br />

waterkwaliteit gemeten moet worden, en dat<br />

er in functie daarvan eventuele acties moeten<br />

worden ondernomen. Dankzij het document zijn<br />

enkele discussiepunten tussen fabrikanten van<br />

ketelfabrikanten van de baan. “In het verleden<br />

was er wel eens discussie over welk aspect van<br />

waterkwaliteit primeerde, of welke grenswaarden<br />

vastgelegd moesten worden. Deze Technische<br />

Voorlichting schept duidelijkheid in het debat”,<br />

aldus Desplenter. “Het is goed dat er concrete<br />

oplossingen worden aangereikt. Als fabrikant<br />

waren we daar vragende partij voor”, zegt ook<br />

Nick Hellin.<br />

De Technische Voorlichting besteedt ook aandacht<br />

aan het vervangen van een warmtegenerator, wat<br />

dus van pas kwam in het project in Zonnebeke.<br />

Desplenter: “Het is van groot belang om eerst<br />

22 | INSTALLATIEENBOUW.BE


De verwarmingsketel van een woning in Zonnebeke was aan vervanging toe. Omdat een aantal gietijzeren<br />

radiatoren behouden bleven, ging er extra aandacht uit naar de waterkwaliteit.<br />

‘Het doel van onze bijdrage: de corrosieprocessen<br />

stopzetten en de bestaande vervuiling naar de<br />

magneetfilter afvoeren’<br />

De installatie werd uitgerust met een magneetfilter<br />

van Fernox, de TF1 Omega Filter 1 ¼”. Deze<br />

vervangt achtergebleven vervuiling uit de installatie.<br />

en vooral de waterkwaliteit in de bestaande<br />

onderdelen goed te evalueren: zijn er afzettingen<br />

of sporen van corrosie aanwezig? Dat was in dit<br />

project het geval. En dus was er een oplossing<br />

nodig, want dergelijke vervuiling kan voor<br />

problemen in de nieuwe ketel zorgen.”<br />

Daarom werd de installatie uitgerust met een<br />

magneetfilter van Fernox, de TF1 Omega Filter 1<br />

¼”. Deze vervangt achtergebleven vervuiling uit<br />

de installatie. “De radiatoren spoelen met water<br />

zou nooit voldoende zijn geweest, want dan zou er<br />

altijd een deel vervuiling zijn overgebleven”, aldus<br />

Desplenter. Verder werd een beschermingsmiddel<br />

Fernox FC1 Inhibitor aan de installatie<br />

toegevoegd; conform de WTCB richtlijn en de<br />

voorschriften van de ketelfabrikant. Desplenter:<br />

“Het doel van onze bijdrage: de corrosieprocessen<br />

stopzetten en de bestaande vervuiling naar de<br />

magneetfilter afvoeren.” Dankzij de deskundige<br />

ondersteuning kon installateur Brecht Rambour<br />

uit Ieper dit project tot een goed einde brengen.<br />

De installateur kon ook terugvallen op een<br />

uitstekende samenwerking met Van Marcke<br />

Technisch uit Ieper.<br />

Anticiperen op mogelijke problemen<br />

Fernox wil de installateurs vertrouwd maken<br />

met de adviezen in de Technische Voorlichting.<br />

“Het is een vertrekpunt bij de opleidingen die<br />

we in samenwerking met Van Marcke College<br />

geven”, haalt Desplenter aan. “Door de richtlijn<br />

te volgen kan de installateur fouten vermijden en<br />

anticiperen op mogelijke problemen. Dat heeft<br />

deze realisatie aangetoond: we wachtten niet<br />

tot er zich problemen voordoen in de installatie,<br />

maar namen proactief de nodige stappen om de<br />

waterkwaliteit bij de opstart te garanderen en die<br />

ook optimaal te houden.”<br />

Bovendien moet men de waterkwaliteit te allen<br />

tijde in de gaten gehouden, ook na het realiseren<br />

van de installatie. “Bij de opstart volstaat het in<br />

residentiële installaties om stadswater te gebruiken,<br />

maar nazorg is belangrijk. Na verloop van tijd zal<br />

de ph-graad van het water immers wijzigen, onder<br />

invloed van het gebruik van de installatie. Daarom<br />

moet je na verloop van tijd het water controleren<br />

en eventueel bijsturen waar nodig. Die controle kan<br />

samen met het verplichte onderhoud van de ketel<br />

gebeuren”, aldus nog Hellin. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 23


Stille vacuümontgasser<br />

verbetert efficiëntie van kleine<br />

en middelgrote installaties<br />

Vacuümontgassers voorkomen automatisch rendementsverliezen in verwarming- en koelinstallaties, waarmee ze zichzelf terugverdienen.<br />

Door voortdurend de druk te meten en op basis daarvan een centrifugaalpomp aan te sturen, is de SpiroVent Superior S250 van Spirotech een<br />

vrijwel geruisloze oplossing om de efficiëntie van kleine en middelgrote installaties te verbeteren.<br />

Tekst en beeld Spirotech<br />

De SpiroVent Superior S250 van Spirotech is<br />

een bijna geruisloze, compacte en efficiënte<br />

oplossing voor installateurs om opgeloste lucht<br />

op een lage temperatuur te verwijderen.<br />

24 | INSTALLATIEENBOUW.BE


Consumenten en bedrijven kijken steeds kritischer naar de duurzaamheid van<br />

installaties. Zowel bij de aanschaf ervan als tijdens de gebruiksperiode. Omdat<br />

lucht in het systeemwater de doorstroming en warmte-afgifte vermindert,<br />

is het belangrijk deze oorzaak van rendementsverlies te voorkomen. Vooral<br />

bij installaties die met lage temperatuur verschillen werken, waaronder<br />

vloerverwarming en warmtepompen, omdat deze er gevoeliger voor zijn.<br />

Omdat moeilijk te voorspellen is waar er lucht in een installatie zit, werkt een<br />

vacuümontgasser effectiever dan een microbellenluchtafscheider.<br />

Gepatenteerde Venturi Loop<br />

De SpiroVent Superior S250 vacuümontgasser is ontworpen voor een<br />

systeemvolume tot 5 m 3 en een druk van 0,5 tot 2,5 bar, dus de kleine<br />

tot middel grote installaties in de utiliteit- en woningbouw. Dankzij de<br />

gepatenteerde Venturi Loop van Spirotech, bestaande uit een centrifugaalpomp<br />

en een drukverlagende vernauwing, wordt op een bijzonder stille<br />

wijze alle lucht uit een installatie afgevoerd. Het geluidsniveau is slechts 41<br />

dB(A) en de ontgassingscapaciteit maximaal 74 l/u. De compacte SpiroVent<br />

Superior S250 heeft als afmetingen 524x386x252 mm (H/B/D) en weegt<br />

slechts 11 kg.<br />

<strong>Installatie</strong>- en beheergemak<br />

Een SpiroVent Superior S250 verbetert niet alleen de prestaties van<br />

verwarming- of koelinstallaties, maar als gevolg van een betere waterkwaliteit<br />

dalen tevens de kosten voor onderhoud en reparaties. Verder is deze<br />

vacuümontgasser met slechts twee slagen makkelijk te installeren, waarna<br />

een display de status van het ontgassings proces weergeeft. Op basis daarvan<br />

kan de installateur zelf bepalen wanneer de unit stilstaat en wanneer deze<br />

moet ontgassen. Om het beheer verder te vereenvoudigen is de SpiroVent<br />

Superior S250 tevens aan te sluiten op een gebouwbeheersysteem.<br />

Samengevat is de nieuwe SpiroVent Superior S250 van Spirotech een<br />

bijna geruisloze, compacte en efficiënte oplossing voor installateurs om<br />

opgeloste lucht op een lage temperatuur te verwijderen en daarmee de<br />

installatieprestaties bij klanten te verbeteren.<br />

Waarom Spirotech?<br />

Als Helmonds familiebedrijf is Spirotech meer dan 50 jaar geleden als eerste<br />

in Nederland begonnen met het ontwikkelen van lucht- en vuilafscheiders<br />

voor systeemwater in verwarmings- en koelinstallaties. De producten<br />

worden alleen geproduceerd met hoogwaardig materiaal zoals messing,<br />

staal en de sterkste magneten. Omdat de hoogste kwaliteitsstandaard<br />

De SpiroVent Superior S250 vacuümontgasser is ontworpen voor<br />

een systeemvolume tot 5 m3 en een druk van 0,5 tot 2,5 bar.<br />

wordt gehaald biedt Spirotech tot wel 20 jaar garantie. Daarnaast zijn een<br />

aantal producten onafhankelijk getest door KIWA Gastec en zijn bewezen<br />

besparingen vastgesteld.<br />

Internationale ketel- en warmtepompfabrikanten, installateurs en adviseurs<br />

realiseren zich dit en schrijven Spirotech dan ook al jarenlang voor bij<br />

woningbouw- en utiliteitsprojecten. Naast lucht- en vuilafscheiding biedt<br />

Spirotech onder anderen ook drukbehoud, vacuümontgassing, open verdelers<br />

en additieven aan. Wateranalyses en adviezen op maat zijn mogelijk<br />

dankzij een uitgebreid laboratorium in België. Dit alles maakt Spirotech tot<br />

marktleider en expert op het gebied van systeemwaterkwaliteit. ❚<br />

‘Omdat moeilijk te voorspellen is waar er lucht in een<br />

installatie zit, werkt een vacuümontgasser effectiever dan een<br />

microbellenluchtafscheider’<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 25


DE NIEUWE<br />

SPIROVENT SUPERIOR S250<br />

WERKT PERFECT KLINKT PERFECT<br />

Maak kennis met de nieuwste aanwinst<br />

in ons Superior-assortiment.<br />

Deze unieke, efficiënte en krachtige<br />

vacuümontgasser houdt uw installatie<br />

luchtvrij. Robuust en compact tegelijk.<br />

En hij is stil...Zo stil<br />

MEER WETEN? GA NAAR<br />

SPIROTECH.NL/ S250<br />

Maximising Performance for You


WOLF KG Flex.<br />

Altijd precies zoals het<br />

u past.<br />

De nieuwe serie KG Flex luchtbehandelingskasten<br />

van WOLF biedt flexibiliteit in hoogte en breedte en<br />

is geschikt voor zeer grote luchthoeveelheden tot<br />

350.000 m³/h. Met de KG FLEX serie biedt WOLF<br />

maatwerk en zeer efficiënte luchtbehandeling voor<br />

elk bouwproject.<br />

Voor een gezond binnenklimaat is er voor elke<br />

toepassing een ruime keuze aan luchtfilters. Met<br />

de gladde, vlakke vloeren en oppervlakken voldoet<br />

de KG Flex volledig aan de hoge hygiëne-eisen van<br />

de VDI 6022.<br />

Bekijk de KG Flex<br />

op YouTube:<br />

www.wolf.eu


Architect Vincent Van Den Broecke vertelt over warmtepompen,<br />

ventilatie na corona en wat er anders kan in onze wooncultuur<br />

‘TECHNIEKEN ZIJN SECUNDAIR’<br />

Als het over verwarming, koeling, ventilatie, elektriciteit,… gaat, laten we in dit magazine heel vaak mensen uit de installatiebranche of<br />

fabrikanten aan het woord. Maar daarmee gaan we voorbij aan één beroepscategorie met een belangrijke invloed: de architect, de gatekeeper<br />

die mensen met bouwdromen op weg helpt en zo een belangrijke rol speelt in de keuze van technieken. We legden enkele hete hangijzers voor<br />

aan Vincent Van Den Broecke, bestuurder bij Blanco Architecten en architect met een uitgesproken mening. ‘Subsidies voor warmtepompen?<br />

Misschien moeten we ze afschaffen, want ze houden net de hoge prijzen in stand’, zegt hij.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Blanco Architecten<br />

‘De technieken moeten ten dienste staan<br />

van de gebruiker, niet omgekeerd.’<br />

Vincent Van Den Broecke (1976) is ondertussen<br />

21 jaar actief bij Blanco Architecten, een bureau<br />

uit de groene Brusselse rand (Hoeilaart) dat<br />

voornamelijk in de residentiële sector actief is. Hij<br />

staat ook bekend als ‘de Twitterende architect’<br />

(n.v.d.r.), omdat hij er op Twitter niet voor terugdeinst<br />

om zijn mening te uiten over architecturale,<br />

bouwgerelateerde of maat schappelijke thema’s –<br />

en als hij met zijn standpunt tegen heilige huisjes<br />

aantrapt, dan is dat ook maar zo. “Architecten<br />

mogen wat vaker van zich laten horen: ik vind<br />

dat het deel van de rol van de architect is om<br />

wat vaker ‘constructief kritisch’ te zijn. Die<br />

spanning is net goed: zonder frictie, geen glans”,<br />

lacht Van Den Broecke.<br />

“Je ziet dat bijvoorbeeld in debatten over verwarming<br />

en energie. Beleidsmensen en zij die<br />

hen voeden, de academici, missen al te vaak<br />

de pragma tiek van de praktijk. Terwijl wij, als<br />

eerste aanspreek punt voor de klant, meer met<br />

beide voeten in de werkelijkheid staan. Als<br />

architect moeten wij de technieken niet micromanagen.<br />

Ik wil niet mee de leidingen en het type<br />

ventilator uitkiezen. Wij informeren onze klanten<br />

en bieden hen een helikopteroverzicht van de<br />

mogelijkheden. Maar tegelijkertijd wordt er ons<br />

heel wat opgelegd, en mogen we ons daar meer<br />

in laten horen.”<br />

Zijn de klimaatdoelstellingen – met onder meer<br />

een renovatiegraad van meer dan 3 procent – dan<br />

niet realistisch?<br />

Men gaat er soms toch te licht over. Men wil om<br />

oude woningen renoveren, isoleren en uitrusten<br />

met een energiezuinig verwarmingssysteem,<br />

maar men stelt daar een renovatielening van<br />

60.000 euro tegenover.<br />

28 | INSTALLATIEENBOUW.BE


‘De gebouwschil zal de<br />

technieken met voorsprong<br />

overleven’<br />

Met 60.000 euro heb je hoogstens je gebouw<br />

gestript, maar moet je nog aan de echte renovatie<br />

beginnen. En dat terwijl in een gezinswoning<br />

elke 1.000 euro van belang is. Er gaapt een kloof<br />

tussen de wetenschap en de praktijk.<br />

Eén ding moet duidelijk zijn: alles begint bij de<br />

gebouwschil. Wij adviseren klanten om eerst en<br />

vooral te investeren in (isolatie van) daken, muren,<br />

ramen en vloeren. Eenmaal dat gebeurd is en –<br />

niet onbelangrijk – er is nog budget over, kijk<br />

dan naar de technieken. De gebouwschil zal de<br />

technieken immers met voorsprong overleven.<br />

Dit gezegd zijnde: als de gebouwschil in orde is<br />

zullen we altijd vloerverwarming adviseren. En als<br />

hij nadien nog voldoende middelen heeft, raden<br />

we steevast een warmtepomp aan.<br />

Vindt u het vandaag nog opportuun om stookolieof<br />

gasketels te plaatsen?<br />

De vraag naar stookolie is quasi uitgestorven,<br />

zeker in nieuwbouw. Gas is een ander verhaal.<br />

Wanneer een klant zich geen warmtepomp kan<br />

veroorloven raad ik hem wel eens aan om te<br />

beginnen met een gascondensatieketel. Als hij al<br />

vloerverwarming liggen heeft, kan hij later nog<br />

altijd de switch maken.<br />

Het blijft een moeilijk debat. Ik heb er geen<br />

problemen mee om bij grote verkavelingen van<br />

gas af te stappen, maar ik blijf op mijn honger<br />

zitten wat warmtepompen op collectieve schaal, op<br />

wijkniveau, betreft. En wat kan je zeggen tegen een<br />

klant die wel een warmtepomp wil, maar die niet<br />

kan veroorloven? ‘Zet dan een minder dure keuken’,<br />

zeggen criticasters dan, maar zo zit de mens niet in<br />

elkaar. Comfort primeert altijd. En wij dienen nog<br />

altijd onze klant. Als die zegt ‘Nooit van mijn leven’,<br />

dan zal er geen warmtepomp komen.<br />

Als een warmtepomp voor vele klanten te duur<br />

is, waarom sprak u zich dan in De Standaard uit<br />

tegen subsidies voor warmtepompen?<br />

Omdat subsidies net die hoge prijzen in stand<br />

houden. Kijk naar wat er gebeurt is met zonnepanelen:<br />

toen groenestroomcertificaten werden<br />

afgeschaft, werden zonnepanelen drie keer zo<br />

goedkoop. Met warmtepompen verwacht ik<br />

hetzelfde: zonder subsidies nivelleert de markt<br />

zich. Het is met elke nieuwe technologie zo dat<br />

de early adapters meer betalen. Vandaag de dag<br />

bevinden warmtepompen zich ongeveer op het<br />

niveau van de elektrische auto: op de rand van de<br />

doorbraak, maar nog net geen mainstream.<br />

‘Een gevolg van de klimaatverschuiving,<br />

in combinatie met onze hypergeïsoleerde<br />

en luchtdichte nieuwbouwwoningen:<br />

we moeten nu meer gaan koelen.’<br />

Die doorbraak komt er, ongeacht de prijs. Iedereen<br />

die gaat bouwen en ons kantoor binnenstapt,<br />

vraagt vanzelf achter een warmtepomp. Alleen<br />

denken ze daar soms anders over wanneer de<br />

financiële kant van het verhaal aan bod komt. ❯<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 29


Overschatten we het belang van technologieën?<br />

Ik heb een groot vertrouwen in technologie. Om<br />

opnieuw de PV-markt als voorbeeld te nemen: na<br />

het afschaffen van het ‘terugdraaiende teller’-<br />

principe regende het dramatische berichten, maar<br />

ik raad mensen nog altijd aan om zonnepanelen<br />

te leggen. Ze zijn nog steeds rendabel, en de –<br />

noodzakelijke – batterijtechniek zal wel volgen.<br />

‘Eén ding moet duidelijk zijn:<br />

alles begint bij de gebouwschil.’<br />

Maar technologie werkt enkel goed als er geen<br />

abrupte gedragsveranderingen gevraagd worden.<br />

Neem nu trends als domotica en smart homes. Als<br />

beginnend architect werd domotica aangekondigd<br />

als the next big thing, maar de echte doorbraak<br />

blijft uit. De meeste mensen willen geen lijdend<br />

voorwerp van hun eigen huis worden. Mensen<br />

met zonnepanelen worden nu aangeraden om<br />

hun wasmachine enkel aan te zetten wanneer<br />

de zon schijnt. Een mooi theoretisch model,<br />

maar niet praktisch. Ons gedrag aanpassen aan<br />

de stand van de zon is een stap terug in de tijd<br />

zetten. Van zodra het dagdagelijkse de mens meer<br />

moeite kost, haakt hij af.<br />

Voor mij als architect zijn technieken dus secundair,<br />

hetgeen niet wil zeggen dat er geen aandacht aan<br />

besteed zou moeten worden. Daarmee bedoel ik<br />

dat de uitwerking van de technieken even goed<br />

moet zijn als het architecturaal ontwerp. Maar ik<br />

vind het een beetje zonde wanneer architecten hun<br />

ontwerp zodanig kneden omdat er tegen welke<br />

prijs dan ook een welbepaalde techniek in verwerkt<br />

moeten worden. De technieken moeten ten dienste<br />

staan van de gebruiker, niet omgekeerd.<br />

‘ER MOET MEER MOBILITEIT<br />

IN DE HUIZENMARKT KOMEN’<br />

Veel van de problemen in de huidige bouwen<br />

wooncultuur hebben volgens Van Den<br />

Broecke te maken met onze wooncultuur.<br />

“In de woningbouw gaat alles trager. Een<br />

gemiddelde mens bouwt misschien één,<br />

hoogstens twee keer in zijn hele leven. Trouwen<br />

– kinderen krijgen – bouwen, niet noodzakelijk<br />

in die volgorde. Heel wat kleinkinderen komen<br />

in de woning van hun grootouders terecht,<br />

die 50 jaar onaangeroerd is gebleven. In<br />

zo’n woning is het heel moeilijk om een<br />

omslag te realiseren, tenzij je je aan een dure<br />

totaalrenovatie waagt.”<br />

Van Den Broecke kijkt daarom met interesse<br />

naar de wooncultuur in Japan. “Daar is<br />

bouwen meer zoals een auto kopen: om de<br />

vijftien à twintig jaar is het tijd voor een<br />

vernieuwing. Je ziet er meer experimentele<br />

woningen, nieuwe technologieën vinden er<br />

sneller ingang.” <strong>Bouw</strong>en per levensfase, het<br />

is iets waar Van Den Broecke ook in ons land<br />

van droomt: “Je zou dat kunnen stimuleren<br />

via fiscaliteit: waarom niet nadenken over<br />

een verlaagd btw-tarief voor wie zijn grote<br />

gezinswoning verkoopt en voor zijn tweede<br />

levensfase overstapt naar een kleinere<br />

woning? Ook overdraagbare schrijfrechten zijn<br />

een stap in de richting. Wat er ook gebeurt,<br />

het is belangrijk dat er meer mobiliteit in de<br />

huizenmarkt komt. Voorlopig zit dat jammer<br />

genoeg niet voldoende in onze cultuur”,<br />

besluit Van Den Broecke.<br />

30 | INSTALLATIEENBOUW.BE


‘Wat kan je zeggen tegen een klant die wel een warmtepomp wil, maar die niet kan veroorloven?<br />

‘Zet dan een minder dure keuken’, zeggen criticasters dan, maar zo zit de mens niet in elkaar.’<br />

Komt dat omdat men teveel focust op EPB en EPC?<br />

Architecten laten zich er te snel en te vaak door<br />

leiden. Ik ben nog nooit iemand tegengekomen<br />

die een huis kocht op basis van een EPC-score.<br />

Wonen is geen theoretisch model: de mens<br />

zoekt naar geborgenheid en intimiteit, factoren<br />

die je niet kan vatten in berekeningen. Mensen<br />

kiezen op basis van hun buikgevoel. Een lager<br />

EPC betekent niet altijd ‘een betere woning’.<br />

Net zoals bij de technieken is het EPB voor<br />

mij een middel en geen doel. Ik kijk meer naar<br />

kwaliteiten als lichttoetreding, materiaalkeuze<br />

en ruimtelijkheid.<br />

Is het steeds toenemende probleem van oververhitting<br />

in (nieuwbouw)woningen daar een<br />

voorbeeld van?<br />

Dat is een gevolg van de klimaatverschuiving,<br />

in combinatie met onze hypergeïsoleerde en<br />

luchtdichte nieuwbouwwoningen: we moeten nu<br />

meer gaan koelen. De introductie van het S-peil<br />

heeft dat er niet gemakkelijker op gemaakt, want<br />

via uitkragingen en overstekende verdiepingen<br />

kan je meer schaduw creëren, maar dat soort<br />

ingrepen heeft een negatieve impact op je S-peil.<br />

In de eerste plaats proberen we oververhitting te<br />

voorkomen door zonwering te plaatsen. Denk ook<br />

aan aanplantingen: een natuurlijke zonwering<br />

in de zomer, en lichtdoorlatend in de winter.<br />

Airconditioning is een laatste redmiddel, ook al<br />

moet het beeld van airco’s als energieverslinders<br />

wel stilaan worden bijgesteld, zeker in combinatie<br />

met PV-panelen.<br />

‘Ventilatie is geen thema bij de<br />

gemiddelde klant’<br />

Een interview vandaag de dag is niet volledig<br />

zonder het over corona te hebben. Sinds we steeds<br />

meer beseffen dat virussen zich via de lucht<br />

verspreiden, gaat er plots meer aandacht naar<br />

binnenluchtkwaliteit en ventilatie. Vragen uw<br />

klanten daar vaker naar?<br />

Het is alleszins niet iets dat echt leeft bij mensen<br />

die met ons willen bouwen. Hier komen jaarlijks<br />

om en bij de 120 mensen op gesprek, en het<br />

thema is door geen enkele onder hen op tafel<br />

gelegd. Het belangrijkste rechtstreekse gevolg van<br />

de coronacrisis is dat mensen nog ruimer willen<br />

wonen, en voldoende ruimte willen voorzien voor<br />

bijvoorbeeld een thuiskantoor.<br />

Ik vind het natuurlijk wel belangrijk dat er<br />

aandacht aan besteed wordt, maar ik denk dat<br />

het in woningen tot op vandaag niet al te hoog<br />

op de agenda staat. In openbare gebouwen is dat<br />

natuurlijk anders, al stel ik me grote vragen bij het<br />

debat over CO 2<br />

-meters in klaslokalen, de nieuwe<br />

dooddoener. Er zou werk gemaakt moeten worden<br />

van een grote ventilatiegolf in onze scholen, maar<br />

omdat dat teveel kost richt men de aandacht op<br />

de CO 2<br />

-meters. Daarmee kan je wel laten zien dat<br />

er een probleem is, maar heb je dat probleem nog<br />

niet opgelost.<br />

Waarom wordt ventilatie zo vaak vergeten of<br />

genegeerd?<br />

Hoe ervaar je goede luchtkwaliteit? De impact<br />

op het welbevinden komt altijd pas achteraf.<br />

En mensen vertrouwen op zogenaamde good<br />

practices: een raam openzetten na de douche om<br />

te verluchten, en dan zal het wel volstaan.<br />

Het is een goede zaak dat de wetgeving een<br />

ventilatieverplichting oplegt, maar ik kom<br />

mensen tegen die nog liever een boete betalen<br />

dan een ventilatiesysteem installeren. Daar komt<br />

dan ook nog eens bij dat ventilatiesystemen nog<br />

al te vaak onoordeelkundig geplaatst worden,<br />

waardoor ze meer problemen veroorzaken dan<br />

oplossen. Elke zichzelf respecterend installateur<br />

zou alleen maar ventilatiesystemen mogen<br />

installeren als hij er ook een onderhoudscontract<br />

aan koppelt. Dat is de enige manier om de<br />

kwaliteit te waarborgen, want slechts een enkele<br />

particulier zal eraan denken om zelf de leidingen<br />

te (laten) reinigen. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 31


Drie innovatieve producten<br />

om te verwarmen en te koelen<br />

Verwarmingsspecialist Remeha introduceert drie nieuwe toestellen voor de huishoudelijke armt: de hybride warmtepomp Elga Ace, de airconditioningreeks<br />

Diva en de gaswandketel Avanta Ace. Zo breidt het reeds zeer veelzijdige assortiment van oplossingen van Remeha nog net dat<br />

tikkeltje verder uit. ‘Het bewijs dat we kunnen inspelen op de specifieke noden van de markt’, klinkt het.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Remeha<br />

Anno <strong>2021</strong> is het niet langer een realistische keuze<br />

om gebouwen te verwarmen op basis van fossiele<br />

grondstoffen. Een switch naar meer duurzame<br />

oplossingen, al dan niet gevoed met hernieuwbare<br />

energie, dringt zich op. Dat beseft Remeha als geen<br />

ander, en dus voegt het duurzame, innovatieve<br />

producten toe aan zijn gamma. Belangrijk<br />

daarbij is dat het bedrijf zich niet vastpint op<br />

één energievorm: “De wonderoplossing bestaat<br />

niet”, zegt Nicolas Van Dyck, Marketing Manager<br />

bij Remeha. “Zo denken we niet dat de oplossing<br />

uitsluitend uit elektrische oplossingen zal bestaan.<br />

Remeha gelooft in meerdere wegen naar meer<br />

duurzaamheid, waarbij ook gasvormigen – met<br />

daarbij de evoluties rond waterstof indachtig – een<br />

rol zullen spelen.”<br />

Elektriciteit en gas<br />

Het rotsvaste vertrouwen van Remeha in een<br />

combinatie van elektrische en gasgerichte<br />

oplossingen, uit zich wellicht het meeste in de<br />

ontwikkeling van Elga Ace. “Elga staat voor<br />

ELektriciteit en GAs, en is een compacte, hybride<br />

warmtepomp”, zegt Van Dyck. “Deze kan je<br />

koppelen aan een bestaande gaswandketel<br />

en neemt de besturing van die ketel over. De<br />

intelligente regeling bepaalt of er wordt verwarmd<br />

op basis van de warmtepomp, of moet de gasketel<br />

als extra hulp worden aangesproken? De Elga Ace<br />

kan daarbij rekening houden met verschillende<br />

criteria, zoals de energieprijzen van dat moment<br />

of de mate waarin de klant ecologisch wenst<br />

te verwarmen.”<br />

Remeha Elga Ace: ‘De intelligente regeling bepaalt of er wordt verwarmd op basis van<br />

de warmtepomp, of moet de gasketel als extra hulp worden aangesproken?’<br />

Remeha Avanta Ace.<br />

32 | INSTALLATIEENBOUW.BE


etaalbaar, compact ketellichaam uit inox –<br />

een antwoord. Avanta Ace bevordert vlotte<br />

en onderhouds vriendelijke installatie en komt<br />

goed van pas in projectbouw of sleutel-op-dedeur<br />

woningen, waar dit soort oplossingen vaak<br />

gevraagd wordt. De ontwikkeling is het bewijs<br />

dat Remeha in staat is om zijn productgamma<br />

af te stemmen op de specifieke noden van de<br />

markt in een bepaald land.” Avanta Ace gaat<br />

gepaard met het Ace-platform voor regeling<br />

en sturing.<br />

Met deze drie nieuwe producten gaat Remeha<br />

er prat op een breed en veelzijdig gamma<br />

aan te bieden, waarbij het rekening houdt<br />

met uiteenlopende voorkeur op vlak van<br />

energievormen en budgetten. Het gamma gaat<br />

van eenvoudige basisketels tot geavanceerde,<br />

duurdere high-end modellen.<br />

Nicolas Van Dyck, Marketing Manager bij Remeha.<br />

De nieuwe producten worden verdeeld via de<br />

groothandel. ❚<br />

Met Elga Ace richt Remeha zich op bestaande<br />

woningen met een gasketel. “Zo kan je die<br />

huizen nu al verduurzamen, zonder dat je<br />

nu reeds moet weten welke evoluties rond<br />

verwarming de toekomst nog zal meebrengen”,<br />

aldus Van Dyck.<br />

Stijgende koelvraag<br />

Met Diva introduceert Remeha ook een nieuwe<br />

reeks airconditioningunits. Zo beschikt de firma<br />

over een breed gamma om te koelen, zowel voor<br />

huishoudelijk als voor commercieel gebruik. Van<br />

Dyck: “We zien dat er steeds meer vraag komt<br />

naar aantrekkelijke koelingsoplossingen, om zo<br />

in de zomer aan comfort te winnen. Bovendien<br />

kunnen de units in sommige gevallen ook ingezet<br />

worden om in de winter te verwarmen.”<br />

Installateurs hebben een koeltechnisch certificaat<br />

nodig om producten uit de Diva-reeks te<br />

installeren, maar indien nodig kan Remeha de<br />

installateurs bijstaan bij het aansluiten van de<br />

koelgasleidingen. Ook aan duurzaamheid is<br />

gedacht bij de ontwikkeling van de Diva-reeks,<br />

want de toestellen maken gebruik van het<br />

milieuvriendelijkere koelgas R32.<br />

Inox ketellichaam<br />

Tot slot introduceert Remeha ook de<br />

gaswandketel Avanta Ace. “Deze naam kan<br />

bekend in de oren klinken, want het is een<br />

alternatief voor onze Avanta Plus, een vertrouwd<br />

concept”, zegt Van Dyck. “Avanta Plus is een<br />

aluminium ketel, maar heel wat klanten vragen<br />

naar een inox ketellichaam. Op die vraag bieden<br />

we met Avanta Ace – een gasketel met een<br />

Remeha Diva: ‘We zien dat er steeds meer vraag komt naar aantrekkelijke<br />

koelingsoplossingen, om zo in de zomer aan comfort te winnen.’<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 33


Geen losse componenten meer: minder fouten, juiste debiet voor elke woning<br />

DUURZAAM ALTERNATIEF VOOR AFLEVERSETS<br />

In een groot appartementsgebouw vormt de efficiënte verdeling van de warmte vanuit de stookplaats over de afzonderlijke units mee de<br />

sleutel tot een duurzaam eindresultaat. Met de compacte, voorgemonteerde en montagevriendelijke afleversets Plurimod leverde Caleffi een<br />

aanzienlijke bijdrage aan het gloednieuwe project CityGate in Machelen.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Caleffi<br />

CityGate is een indrukwekkend nieuwbouwproject<br />

gelegen in Machelen, een rand gemeente op een<br />

boogscheut van de bruisende hoofdstad. In een<br />

eerste fase werd een appartementsgebouw met<br />

in totaal 166 woningen afgerond. Later volgen<br />

nog twee soortgelijke complexen. “De centrale<br />

stookplaats is uitgerust met twee gasgestookte<br />

ketels in een cascade-opstelling, en een zonneboiler<br />

voor de productie van sanitair warm<br />

water”, zegt Floris van ’t Verlaat, Project Solutions<br />

Manager bij Caleffi. “De meeste appartementen<br />

worden verwarmd via radiatoren, de meer luxueuze<br />

appartementen van het gebouw zijn uitgerust met<br />

vloerverwarming. In die appartementen leverden<br />

we de verdelers voor de vloerverwarming.”<br />

In een eerste fase werd een appartementsgebouw met in totaal 166 woningen<br />

afgerond. Later volgen nog twee soortgelijke complexen.<br />

Voorgemonteerde afleversets<br />

Caleffi draagt zijn steentje bij met oplossingen<br />

voor zowel de appartementen als de technische<br />

ruimte. Om de warmte van de stookplaats te<br />

verspreiden over de appartementen, voorzag<br />

Caleffi in de nodige afleversets. De keuze viel<br />

op Plurimod, een nieuwe en bovenal duurzame<br />

oplossing van Caleffi. “Dit is een compacte unit<br />

met kogelafsluiters, een drukverschilregelaar<br />

om de secundaire installatie correct te kunnen<br />

inregelen en balanceren, en een zoneventiel<br />

om de warmtevraag te reguleren”, zegt van<br />

’t Verlaat. Het systeem werd ook voorzien van<br />

Caleffi energiemeters, om de energie die aan<br />

de woning wordt geleverd precies te berekenen.<br />

“Het grote voordeel is dat de afleversets<br />

volledig voorgemonteerd zijn. Een groot verschil<br />

met oplossingen van andere bedrijven, want<br />

doorgaans bevat de installatie vier afzonderlijke,<br />

losse componenten – afsluiters, inregelaars, een<br />

zoneventiel en een energiemeter – wat de kans op<br />

fouten en lekkages verhoogt. “<br />

‘Dankzij de dynamische inregeling, op basis<br />

van drukverschil, kan het juiste debiet voor<br />

elke woning ingesteld worden’<br />

Met Plurimod biedt Caleffi een passend antwoord<br />

op de vraag naar meer duurzaamheid. “De<br />

dynamische inregeling, op basis van drukverschil,<br />

draagt daar toe bij. Op die manier kan Plurimod<br />

het juiste debiet voor elke woning instellen en<br />

kan de eindklant zich ervan verzekeren dat er<br />

34 | INSTALLATIEENBOUW.BE


‘Het grote voordeel is dat de afleversets volledig voorgemonteerd zijn.’<br />

Het systeem werd ook voorzien van Caleffi<br />

energiemeters, om de energie die aan de<br />

woning wordt geleverd precies te berekenen.<br />

heeft op de berekeningen die bij de ontwerp- en<br />

studiefase zijn verricht.”<br />

‘Ook onrechtstreeks is er sprake van verduurzaming, want dankzij de centrale afleesmodule<br />

op de energiemeter kan je vanop afstand inzicht krijgen in de meterstanden. Zo wordt<br />

in één oogopslag en per appartement de actuele meetstand duidelijk.’<br />

Advies en kennis<br />

“Zowel in België als in Nederland worden<br />

we geconfronteerd met de uitdaging om te<br />

verduurzamen. In Nederland is dan nog eens de<br />

duidelijke keuze gemaakt om ‘van het gas af te<br />

stappen’”, gaat van ’t Verlaat verder. “Dat resulteert<br />

in een noodzakelijke mentaliteitswijziging, ook bij<br />

installateurs, eindklanten, gebouweigenaren en<br />

studiebureaus. Die zijn, nog meer dan vroeger,<br />

op zoek naar kennis en gericht advies. Als bedrijf<br />

met een breed portfolio, gaande van oplossingen<br />

voor opwekking tot afgifte, denken we een mooie<br />

totaaloplossing te kunnen aanbieden, die op vlak<br />

van efficiëntie het beste uit een systeem haalt.”<br />

nooit teveel water naar hetzelfde appartement<br />

wordt gestuurd. Zo blijft het temperatuurregime<br />

te allen tijde onder controle, en vermijd je dat<br />

de retourtemperatuur stijgt en zo het rendement<br />

afneemt”, legt van ’t Verlaat uit.<br />

Een bijkomend voordeel is dat de installatie<br />

relatief eenvoudig ingeregeld kan worden.<br />

“Bovendien bieden we als Caleffi hierbij de nodige<br />

ondersteuning. Ook in dit project hebben we<br />

de installaties in de eerste paar appartementen<br />

samen met de installateur uitgevoerd. Nadien kon<br />

de installateur er gemakkelijk zelf mee aan de<br />

slag. Toch is ondersteuning in de beginfase geen<br />

overbodige luxe, zeker bij complexe installaties<br />

waarbij de installateur niet altijd een zicht<br />

Van ’t Verlaat blikt terug op een knappe<br />

realisatie met een duurzaam eindresultaat. “Ook<br />

onrechtstreeks is er sprake van verduurzaming,<br />

want dankzij de centrale afleesmodule op de<br />

energiemeter kan je vanop afstand inzicht krijgen<br />

in de meterstanden. Zo wordt in één oogopslag en<br />

per appartement de actuele meetstand duidelijk.<br />

Dergelijk inzicht in het verbruik is van groot<br />

belang”, concludeert van ’t Verlaat. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 35


Basic Line.<br />

Brengt kwaliteit en zuinigheid<br />

naar een gemeenschappelijke noemer.<br />

Basic Line<br />

biedt<br />

Ideaal voor gebruik in<br />

privé huishoudens.<br />

Hoogwaardige producten<br />

Made in Germany.<br />

Opvoerinstallatie<br />

Aqualift F Basic<br />

Made in Germany<br />

Pompstation<br />

Aqualift F Basic<br />

Voordelige oplossing voor<br />

de gebruiker.<br />

www.kessel-belgie.be<br />

Logotherm®<br />

Elektronisch gestuurde warmte-afleversets<br />

Verhoog de energie-efficiëntie van uw gebouw met slimme technologie<br />

Controle en datacommunicatie vanop afstand<br />

The future is now....<br />

Naamloos-2 <strong>Installatie</strong>&<strong>Bouw</strong>_Electronic_HIUs_NL_<strong>2021</strong>-06.indd 1 1 <strong>04</strong>/06/<strong>2021</strong> <strong>04</strong>-06-<strong>2021</strong> 08:52:5810:49


Nieuwe warmtebeeldcamera met<br />

hoge thermische gevoeligheid<br />

Met de Testo 883 lanceert Testo een nieuwe warmtebeeldcamera: een gerichte aanvulling op een reeds bijzonder uitgebreid assortiment.<br />

Zo garandeert Testo voor elke toepassing een geschikte thermografische camera te kunnen aanbieden.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Testo<br />

Voor wie aan gebouwenthermografie doet, en dus<br />

bijvoorbeeld het warmte- en energieverlies in een<br />

woning in kaart wil brengen, is een warmtebeeldcamera<br />

onontbeerlijk. Met de lancering van<br />

Testo 883 heeft de verwarmings specialist een<br />

bijkomende keuze, naast de vier andere basismodellen<br />

waarover Testo reeds beschikte. Testo<br />

883 is geschikt voor uitgebreide diagnose en een<br />

brede reeks aan toepassingen, zoals het opsporen<br />

van koudebruggen, isolatieproblemen of lekkages.<br />

40 millikelvin<br />

De nieuwe Testo 883 is vergelijkbaar met het<br />

basismodel, de Testo 872. Het verschil zit hem<br />

in de thermische gevoeligheid, zegt Koen Van<br />

Nieuwenhove, Product Manager HVAC bij Testo: “Die<br />

geeft aan hoe snel de camera een warmteverschil<br />

detecteert, wat van belang is wanneer je<br />

bijvoorbeeld een vloerverwarmingssysteem wil<br />

controleren. Testo 883 heeft een thermische<br />

gevoeligheid van 40 millikelvin, oftewel 4/100ste<br />

van een graad. Als je pakweg de Testo 872 naar<br />

dezelfde vloer richt, zal het langer duren vooraleer<br />

je het resultaat te zien krijgt.”<br />

De Testo 883 geniet van een zeer goede beeldkwaliteit,<br />

vervolgt Van Nieuwenhove: “Dankzij de<br />

Testo SuperResolution-technologie is het mogelijk<br />

om de beeldkwaliteit digitaal te verdubbelen,<br />

van 320x240 pixels naar 640x480.” Ook de<br />

handmatige focus is een grote troef. “Voor beginners<br />

is de automatische focus van de vier basistoestellen<br />

prima, maar een gespecialiseerde thermograaf<br />

wil zelf kunnen bepalen waarop de camera moet<br />

scherpstellen”, aldus nog Van Nieuwenhove.<br />

SiteRecognition en ScaleAssist<br />

Een andere belangrijke feature is de Testo<br />

SiteRecognition, die het mogelijk maakt om<br />

bijvoorbeeld schakelkasten vooraf te definiëren,<br />

zodat de genomen beelden automatisch toegewezen<br />

worden aan een welbepaalde kast.<br />

De Testo ScaleAssist zorgt er dan weer voor dat<br />

tijdens het meten de kleurverdeling van het<br />

warmtebeeld automatisch wordt aangepast, wat<br />

helpt om verkeerde interpretaties te vermijden.<br />

Testo gaat er prat op over een complementair<br />

assorti ment aan warmte beeld camera’s te beschikken.<br />

Elk toestel is meer of minder geschikt<br />

voor een wel bepaalde toe passing, concludeert<br />

Van Nieuwenhove. “De installateur die een<br />

schakel kast of het hydraulisch even wicht van<br />

een radiator moet controleren, kan perfect uit de<br />

voeten met een basis model, zoals de Testo 865.<br />

In die gevallen is het warmte verschil immers zeer<br />

uitgesproken. Maar wanneer je de buiten zijde van<br />

een gebouw in kaart moet brengen, met minder<br />

uitgesproken temperatuur verschillen, is de Testo<br />

883 een uitstekende keuze.” ❚<br />

‘Wanneer je de buitenzijde van een gebouw in kaart<br />

moet brengen, met minder uit gesproken temperatuurverschillen,<br />

is de Testo 883 een uitstekende keuze.’<br />

Testo 883 heeft een thermische gevoeligheid van 40 millikelvin, oftewel 4/100ste van een graad.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 37


AFWATERINGSSPECIALIST BEREIKT<br />

KLIMAATNEUTRALITEIT<br />

Duurzaamheid is de overkoepelende drijfveer van KESSEL AG: sinds 1963 beschermen de afwateringsoplossingen van KESSEL mensen en hun<br />

omgeving door water af te voeren, water weg te houden van plaatsen waar het schade kan aanrichten en te verhinderen dat er schadelijke<br />

stoffen in het afvalwater terechtkomen. Op 1 mei <strong>2021</strong> bereikte de onderneming weer een nieuwe mijlpaal: vanaf nu is KESSEL klimaatneutraal.<br />

Tekst en beeld KESSEL AG<br />

Onder het motto: “Pas klimaatneutraal in 2030? Dat kan wel, maar dat<br />

doen we niet!” heeft de afwateringsspecialist KESSEL samen met de<br />

klimaatbeschermingsexperts van ClimatePartner een klimaatbalans (schaal 1<br />

tot 3) opgesteld en aan de hand van vele maatregelen, waarvan sommige<br />

al jaren geleden in gang zijn gezet, de CO 2<br />

-uitstoot continu teruggebracht.<br />

Uitstoot die na alle maatregelen nog overblijft en dus niet kan worden<br />

vermeden, wordt door KESSEL gecompenseerd via een gecertificeerd klimaatbeschermingsproject<br />

van ClimatePartner.<br />

De weg naar een neutrale klimaatbalans<br />

Met een duidelijke strategie en zowel kleine als grote maat regelen zet<br />

KESSEL zich al jaren doel bewust in om de bedrijfs voering steeds duurzamer<br />

te maken. Bijvoorbeeld met zonnepanelen op de daken van de werkplaatsen.<br />

De panelen produceren duurzame stroom die KESSEL zelf gebruikt en ook aan<br />

het stroomnet levert.<br />

De eigen, in 2016 gebouwde warmte-kracht koppelings centrale verzorgt<br />

bovendien de totale basis belasting voor stroom. De daarbij geproduceerde<br />

rest warmte gebruikt KESSEL voor productie-installaties en bedrijfsgebouwen.<br />

De nieuwbouw van het multifunctionele kantoor van de hoofdvestiging<br />

in Lenting die nu wordt gerealiseerd, maakt indruk met energieefficiëntie<br />

volgens de KfW 55-standaard, milieuvriendelijke groene ruimtes<br />

en duurzame materialen.<br />

KESSEL is vanaf nu klimaatneutraal.<br />

Voor documenten die moeten worden afgedrukt, wordt papier van volledig<br />

hergebruikt materiaal gebruikt of wordt door nieuw materiaal veroorzaakte<br />

uitstoot gecompenseerd. Volgens het programmaoverzicht <strong>2021</strong> werden<br />

met Print & Forest in Paraguay 270 bomen geplant die aan het behoud van<br />

bosareaal bijdragen.<br />

Ondersteuning door ClimatePartner<br />

Voor het berekenen van de eigen klimaatbalans, de zogenaamde koolstofvoetafdruk,<br />

heeft KESSEL samen met ClimatePartner drie uitstoot categorieën<br />

(schalen) opgesteld en daarvoor gegevens verzameld.<br />

Schaal 1 betreft de rechtstreekse uitstoot van een onderneming, bijvoorbeeld<br />

van het wagenpark. Schaal 2 bevat indirecte uitstoot zoals de<br />

energievoorziening van gebouwen. Schaal 3 omvat een groot scala aan<br />

indirecte uitstoot die in de totale waardeketen wordt geproduceerd, zoals<br />

voor grondstoffen, logistiek en het vervoer van werknemers.<br />

Vervolgens zijn de gegevens over de activiteiten automatisch omgerekend<br />

naar CO 2<br />

-equivalenten. Zo kan men bij KESSEL ogenblikkelijk zien hoe de<br />

CO 2<br />

-voetafdruk is opgebouwd, welke effecten afzonderlijke domeinen hebben<br />

en waar vooruit gang moet worden geboekt.<br />

Met een duidelijke strategie en zowel kleine als grote maatregelen zet KESSEL<br />

zich al jaren doelbewust in om de bedrijfsvoering steeds duurzamer te maken.<br />

Om de overgebleven onvermijdbare uitstoot te compenseren, neemt de<br />

afwateringsspecialist deel aan een gecertificeerd compensatieproject. Door<br />

het repareren van bronnen in Oeganda heeft de lokale bevolking toegang tot<br />

schoon drinkwater en hoeven er geen bossen te worden gekapt om het water<br />

op houtvuren te kunnen koken. ❚<br />

38 | INSTALLATIEENBOUW.BE


UW MULTITECHNISCHE PARTNER VOOR<br />

ENERGIE-EFFICIËNTE TECHNISCHE<br />

INSTALLATIES EN DUURZAME GEBOUWEN<br />

Gebouwtechnieken<br />

van A tot Z<br />

Energieprestaties<br />

en optimalisatie<br />

Lokale energieproductie<br />

Geïntegreerd<br />

facilitair beheer<br />

Onderhoud en<br />

exploitatie van<br />

technische installaties<br />

equans.be<br />

EQUANS, de nieuwe naam van ENGIE Solutions in België


THEMA SANITAIR<br />

Een laboratorium voor<br />

bouwprofessionals<br />

Met de opening van een eerste Project Center in Oostende introduceert sanitair en verwarmingsspecialist Facq een belangrijke aanvulling<br />

op de bestaande showrooms en Sanicenters. Het Project Center is een B2B-omgeving waar bouwpromotoren, architecten, studiebureaus,<br />

projectontwikkelaars en projectinstallateurs terecht kunnen voor gericht advies in hun projecten.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Facq<br />

wordt bij het opstellen van de badkamer in het<br />

Project Center dan ook rekening gehouden met<br />

de beperkte oppervlakte die in de projectbouw<br />

doorgaans voorhanden is. Declercq: “De vakman<br />

krijgt een realistischer beeld. We besteden in het<br />

Project Center ook veel aandacht aan technische<br />

aspecten rond verwarming, energie-efficiëntie,<br />

ventilatie en waterbehandeling, gezien de grote<br />

vraag en interesse bij onze professionele partners.<br />

Het Project Center in Oostende opende vorig<br />

jaar, in volle coronacrisis, maar de eerste reacties<br />

zijn alvast positief. “Zowel bij grote als kleine<br />

installateurs is er vraag naar kennis. Promotoren<br />

tonen interesse in interessante oplossingen en<br />

nieuwe technieken. In het Project Center kunnen<br />

we onze expertise op een vlotte manier tot bij de<br />

mensen krijgen, via individuele gesprekken en<br />

persoonlijk advies”, aldus Vannecke.<br />

‘In het Project Center kunnen we onze expertise op een vlotte manier tot bij de<br />

mensen krijgen, via individuele gesprekken en persoonlijk advies.’<br />

Facq bouwde over het hele land een sterke<br />

reputatie uit dankzij de 15 showrooms en 46<br />

Sanicenters. De showrooms zijn toonzalen, waar<br />

consumenten inspiratie kunnen opdoen en de<br />

Facq-adviseurs kunnen ontmoeten. De Sanicenters<br />

zijn dan weer buurtwinkels voor professionals en<br />

installateurs, waar ze de producten van de beste<br />

merken voor sanitair en verwarming terugvinden.<br />

De lancering van het Project Center vult een<br />

ontbrekende schakel in, licht Kurt Vannecke,<br />

Verantwoordelijke Projecten Sanitair Vlaanderen<br />

bij Facq, toe: “In de showrooms ligt de nadruk op<br />

de beleving van de consument. Het Project Center<br />

is de tegenhanger voor professionals. Het is als<br />

het ware een laboratorium voor de vakman. We<br />

proberen het luik technieken op een zo visueel<br />

sterk mogelijke manier voor te stellen.”<br />

De diverse producten binnen het Facq-gamma<br />

die van toepassing zijn op de projectmarkt zijn<br />

er aanwezig. “We noemen het bewust geen<br />

showroom, want het Project Center gaat een stap<br />

verder”, voegt Geert Declercq, Manager Contact<br />

Center Vlaanderen bij Facq, toe. “Kleurtjes en<br />

design zijn hier minder van belang, het Project<br />

Center is meer gericht op wat de vakman echt<br />

nodig heeft.”<br />

Op maat van bouwpromotoren<br />

Zo bevat het Project Center in Oostende specifieke<br />

badkamers die op maat van de bouwpromotoren<br />

ontworpen zijn, denk maar aan badkamers<br />

voor serviceflats, woonzorgcentra en hotels. Je<br />

vindt er ook technisch sanitair dat toegepast<br />

wordt in bijvoorbeeld sportcentra of scholen. Er<br />

De installateur is er welkom, maar ook andere<br />

bouwprofessionals kunnen er inspitatie opdoen,<br />

zoals de architect, het studiebureau of de bouwpromotor.<br />

“Facq staat hoog aangeschreven als het<br />

gaat over kennis en innovatie. Die expertise delen<br />

we graag met andere partijen.” Facq wil in de rest<br />

van het land nog drie à vier Project Centers openen.<br />

Kader: Geslaagde samenwerking<br />

met Center Parcs<br />

De meerwaarde van het Project Center bleek<br />

onlangs uit de geslaagde samenwerking van Facq<br />

met Center Parcs. In verschillende vakantieparken<br />

van het bedrijf, zowel in België als in Nederland,<br />

werkt Facq actief mee aan de renovatie van<br />

badkamers. Zo leverde Facq douchebakken,<br />

afvoer-en toevoerleidingen, toiletten en kraanwerk<br />

voor radiatoren. “De keuze van producten verliep<br />

volledig vanuit het Project Center”, haalt Vannecke<br />

aan. “Voor deze projecten was specifieke kennis<br />

vereist, bijvoorbeeld op gebied van afvoer en<br />

toevoer. In het Project Center konden we de klant<br />

gericht vooruit helpen via persoonlijke gesprekken<br />

en zo het lastenboek mee van a tot z invullen.”<br />

40 | INSTALLATIEENBOUW.BE


SANITAIR THEMA<br />

Facq leverde voor Center Parcs<br />

douchebakken, afvoer-en toevoerleidingen,<br />

toiletten en kraanwerk voor radiatoren.<br />

Zo werd er voor alle producten in deze projecten<br />

een doordachte keuze gemaakt. Vannecke: “Op<br />

vlak van toevoerleidingen kozen we niet voor<br />

onze standaard meerlagige buis, maar voor een<br />

oplossing met isolatie, wat resulteert in minder<br />

energieverlies. Ook zorgden we voor afvoer in<br />

polypropyleen, wat een meerwaarde biedt op<br />

akoestisch vlak. Voor de douchebodems is gezocht<br />

naar een vloergelijke oplossing in groot formaat.<br />

De bodem is opgevuld met een verstevigde foam<br />

die zorgt voor een groter montagegemak, wat in<br />

dit project van cruciaal belang was. En aangezien<br />

voor een groot project als Center Parcs een snel en<br />

efficiënt onderhoud cruciaal is, viel de keuze ook<br />

op toiletten zonder spoelrand.<br />

Een bijkomende troef van Facq is dat het bedrijf<br />

keuze biedt uit producten van tal van A-merken,<br />

die binnen de Center Parcs-projecten zowel<br />

voor de bouwheer als de installateur tal van<br />

voordelen met zich meebrachten. Bovendien<br />

beschikt de firma over de logistieke capaciteiten<br />

om zijn beloftes ook waar te kunnen maken. “We<br />

werken niet met één centraal magazijn, maar<br />

met drie decentrale. Zo konden we snel en tijdig<br />

leveren aan Center Parcs en verkleinden we onze<br />

ecologische voetafdruk”, zegt Vannecke. ❚<br />

Een bijkomende troef van Facq is dat het bedrijf keuze<br />

biedt uit producten van tal van A-merken, die binnen de<br />

Center Parcs-projecten zowel voor de bouwheer als de<br />

installateur tal van voordelen met zich meebrachten.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 41


THEMA SANITAIR<br />

Wanneer douchen niet kan, moeten we de installatie blijven spoelen<br />

GEDWONGEN SLUITING VERHOOGT<br />

KANS OP LEGIONELLA<br />

Sinds februari 2020 bepaalt corona ons dagelijks leven. Scholen, kantoren en openbare gebouwen gingen op slot, en we moesten massaal<br />

thuiswerken. Eén aandachtspunt mocht daarbij niet vergeten worden: een langdurige sluiting geeft gevolgen voor de dinkwaterinstallatie.<br />

Onderhoud aan deze drinkwaterinstallaties moest en moet te allen tijde blijven doorgaan.Ook nu moeten we alert blijven en ervoor zorgen dat<br />

de goede hygiënegewoontes ook in de toekomst worden voortgezet in onze openbare sanitaire voorzieningen.<br />

Tekst en beeld Delabie<br />

De legionellabacterie veroorzaakt de veteranenziekte,<br />

een luchtweginfectie die mensen met<br />

chronische ademhalings problemen en mensen<br />

met een verzwakt immuunsysteem treft. De<br />

bacterie komt van nature voor in water en<br />

ontwikkelt zich daar waar stilstaand water en<br />

een bron van voedings stoffen aanwezig is.<br />

Scholen, zwembaden, sportclubs en horeca zijn<br />

voorbeelden van publieke gebouwen waar het<br />

gebruik van de sanitaire voorzieningen intensief is.<br />

In tijden van vakantie of langdurige sluiting wordt<br />

het drinkwater (bijna) niet gebruikt, waardoor een<br />

groter risico op bacterievorming bestaat.<br />

De oplossingen zijn eenvoudig: voorkomen dat<br />

het water temperaturen bereikt waarbij bacteriën<br />

zich vermenigvuldigen en waterstagnatie in de<br />

installatie beperken.<br />

Blijven spoelen is de boodschap<br />

De geldende reglementering duidt stilstaand water<br />

in de sanitaire installatie aan als bevorderend voor<br />

bacteriegroei. Daarom is het gebruik van ringleidingen,<br />

of een gesloten kringloop, ten sterkste<br />

aanbevolen. De Europese norm NF EN 806-5 stelt<br />

bovendien dat delen van de installatie die zelden<br />

worden gebruikt, regelmatig gespoeld dienen te<br />

worden. De aanbevolen interval is eenmaal per<br />

‘Een centrale thermostaat biedt de gebouwbeheerder de<br />

mogelijkheid de voorgeschreven temperaturen in het net aan<br />

te houden en de veiligheid van de gebruikers te verzekeren’<br />

SPORTING SECURITHERM: een<br />

eenvoudige, unieke en aantrekkelijke<br />

oplossing in de strijd tegen legionella.<br />

TEMPOMATIC 4 elektronische wastafelkraan<br />

met automatische periodieke spoeling<br />

voorkomt waterstagnatie.<br />

Elektronisch toiletsysteem met directe<br />

spoeling TEMPOMATIC dubbele bediening<br />

heeft geen reservoir nodig.<br />

42 | INSTALLATIEENBOUW.BE


SANITAIR THEMA<br />

week. De Duitse richtlijn van april 2013, Hygiene<br />

in Trinkwasser-Installationen VDI/DVGW 6023,<br />

vereist maatregelen voor het verversen van water<br />

na meer dan 72 uur onderbroken gebruik van de<br />

sanitaire installatie.<br />

Drinkwaterbedrijven adviseren daarom gebouwbeheerders<br />

hun legionella preventieplan goed<br />

te blijven uit voeren. Ook aan bedrijven zonder<br />

(verplicht) legionella preventieplan wordt geadviseerd<br />

leidingen goed door te spoelen voor ze<br />

weer in gebruik te nemen. Dit kan door alle<br />

kranen even te openen en het water een minuut<br />

lang rustig te laten stromen. Handmatig spoelen<br />

is echter arbeids intensief en kostbaar, vooral bij<br />

grotere installaties.<br />

Heet, heter, heetst<br />

De Best Beschikbare Technieken (BBT) voor<br />

Legionellabeheersing (uitgave december 2017)<br />

stellen dat warm water dient geproduceerd te<br />

worden aan minimaal 60°C, met een temperatuur<br />

van het circulatiewater van 58°C. Bij deze<br />

temperatuur sterft 90% van de bacteriën binnen<br />

2 uur. Als de temperatuur onder deze richtlijn<br />

daalt, neemt het risico op bacteriegroei toe.<br />

Complexe systemen en lange buisleidingen<br />

leiden tot temperatuurdalingen en verhogen<br />

het risico op besmetting. Om dit risico te<br />

beperken, moet de lengte van uittapleidingen<br />

tot een minimum worden beperkt. Isolatie van<br />

de leidingen voorkomt warmteverlies en, waar<br />

koud- en warmwaterleidingen naast elkaar lopen,<br />

zal isolatie de warmteoverdracht tegenhouden,<br />

waardoor wordt voorkomen dat de temperatuur<br />

van het koud water stijgt tot boven de 20°C en<br />

de legionellabacteriën niet langer inactief zijn.<br />

Technische oplossingen in<br />

de strijd tegen Legionella<br />

DELABIE voelt zich sterk betrokken bij de<br />

bestrijding en preventie van bacteriegroei<br />

en biedt een ruime waaier aan technische<br />

oplossingen aan. Zo biedt een centrale thermostaat<br />

de gebouwbeheerder de mogelijkheid de<br />

voorgeschreven temperaturen in het net aan<br />

te houden en de veiligheid van de gebruikers<br />

te verzekeren. De thermostaat dient een<br />

antiverbrandingsveiligheid te hebben die<br />

verzekert dat het warm water automatisch en<br />

onmiddellijk wordt afgesloten als het koud water<br />

uitvalt en omgekeerd.<br />

Door daarnaast te kiezen voor elektronische<br />

wastafelkranen die zijn uitgerust met een<br />

periodieke spoeling, wordt waterstagantie en dus<br />

ook bacteriegroei voorkomen. Een automatische<br />

spoeling activeert zichzelf namelijk elke 24 uur<br />

na het laatste gebruik en spoelt gedurende<br />

60 seconden. Een antistagnatie elektroventiel,<br />

zonder rubberen membraan waarachter<br />

steeds een kleine hoeveelheid stilstaand water<br />

achterblijft, is een bijkomend voordeel in de strijd<br />

tegen bacteriegroei.<br />

Vandaag introduceert DELABIE het nieuw<br />

elektronisch thermostatisch douchepaneel. Bij<br />

dit douchepaneel, eveneens uitgerust met de<br />

intelligente periodieke spoeling, komt het water<br />

rechtstreeks uit het warm waterleidingnet aan<br />

de vooropgestelde 55°C en wordt gemengd met<br />

koud water. De thermostatische mengkraan is<br />

geïntegreerd in de douchekop waardoor gemengd<br />

water aan 38°C meteen geleverd kan worden.<br />

Er bevindt zich geen gemengd water tussen<br />

de gesloten kringloop en de douche. Er is geen<br />

waterstagnatie in het paneel.<br />

Ook toiletsystemen met directe spoeling zijn<br />

specifiek ontworpen voor openbare sanitaire<br />

ruimtes met een hoge bezoekfrequentie. Doordat<br />

de spoeling direct is aangesloten op het waternet,<br />

is er geen reservoir met stilstaand water, en dus<br />

geen kalkaanslag of ophoping van onzuiverheden,<br />

waardoor er geen elementen aanwezig zijn die de<br />

bacteriegroei bevorderen.<br />

Scholen, zwembaden, sportclubs en horeca zijn voorbeelden van publieke gebouwen waar het gebruik<br />

van de sanitaire voorzieningen intensief is. In tijden van vakantie of langdurige sluiting wordt<br />

het drinkwater (bijna) niet gebruikt, waardoor een groter risico op bacterievorming bestaat.<br />

Door de risico's te begrijpen en producten te<br />

installeren die specifiek zijn ontwikkeld om<br />

deze uitdagingen aan te gaan, kan het risico<br />

op besmetting en verbranding gemakkelijk<br />

worden overwonnen. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 43


Bescherm uw patiënten<br />

en bezoekers tegen<br />

legionella<br />

Ons nieuw aanbod van gecertificeerde<br />

filters geeft de legionellabacterie geen<br />

schijn van kans<br />

www.aquadomo.be<br />

Onze troeven<br />

Ultrafiltratie: poriegrootte 0,15 µm<br />

Performant: weinig drukverlies<br />

Discreet: design in chroom of wit<br />

Lange levensduur: + 5.000 liter,<br />

afhankelijk van gebruik en waterkwaliteit<br />

Herbruikbaar: u vervangt de filter<br />

in een handomdraai


ADVERTORIAL<br />

Ontdek de nieuwe Perla Pro XL<br />

Waterontharder van de nieuwe generatie voor grote volumes<br />

Ontharding van stadswater is de manier bij uitstek om apparaten en leidingen te beschermen tegen kalk.<br />

Deze technologie heeft zijn waarde bewezen, maar gaat toch vaak gepaard met een hoog spoelwater- en<br />

zoutverbruik, zeker wanneer grote volumes water worden onthard.<br />

Met het nieuwe Perla Pro XL-assortiment kan u die ecologische voetafdruk behoorlijk verkleinen! BWT Perla<br />

Pro XL-ontharders maken gebruik van een innovatieve doorstromingstechnologie en van een sensor<br />

die de afvoerkwaliteit tijdens de regeneratiefase meet. Die innovaties zorgen ervoor dat u<br />

heel wat kan besparen en het harsvolume optimaal benut wordt op basis van het verbruikprofiel.<br />

• Voor collectieve woonvoor zieningen,<br />

tertiaire gebouwen, horeca en hotels,<br />

verzorgings- en welzijnsinstellingen<br />

en industriële infrastructuur.<br />

• Verkrijgbaar in 7 modellen,<br />

van 50 tot 250 l harsvolume.<br />

• Debiet bij 1 bar drukval en zonder<br />

opharding, ngl. model, van 7 tot<br />

12 m³/u.<br />

• Uitwisselingscapaciteit, ngl. model,<br />

van 300 tot 1500 m³.°f<br />

TOT 60% MINDER<br />

SPOELWATERVERBRUIK<br />

Dankzij een speciale sensor die het de<br />

geleidbaarheid tijdens de spoelfase<br />

meet, kan u met Perla Pro XL tot 60% op<br />

het water verbruik besparen.<br />

40% MINDER<br />

ZOUTCONSUMPTIE<br />

Dankzij het gepatenteerde 'Packed Bed'-<br />

procédé (geblokkeerde harsvulling met<br />

tegenstroomregeneratie van boven naar<br />

onder), daalt het zoutverbruik t.o.v. traditionele<br />

waterontharders met 40%.<br />

HYGIËNE<br />

IN 3-VOUD<br />

De automatische harsdesinfectie bij elke regeneratie,<br />

het gladde PolyPropyleen stuurventiel<br />

en de isolerende mantel zorgen ervoor<br />

dat uw drinkwater na ontharding nog<br />

steeds drinkbaar blijft.<br />

REGISTREER U VANDAAG NOG<br />

VOOR DE WEBINAR PERLA PRO XL<br />

Leer alles over de mogelijkheden en de troeven van de nieuwe<br />

Perla Pro XL tijdens de gratis webinars die BWT exclusief voor<br />

professionals en voorschrijvers organiseert.<br />

Schrijf u in via www.btwt.com of via de QR-code hiernaast.<br />

BWT Belgium NV<br />

Leuvensesteenweg 633<br />

1930 Zaventem<br />

+32 2 758 03 10<br />

bwt@bwt.be<br />

bwt.com


THEMA SANITAIR<br />

MINIMALISTISCHE<br />

DOUCHEGOTEN<br />

OP HOOG NIVEAU<br />

De Carrodrain Invisible kan bekleed worden in hetzelfde<br />

materiaal als de vloerafwerking en krijgt op die manier<br />

exact dezelfde look als de douche- en badkamervloer.<br />

46 | INSTALLATIEENBOUW.BE


SANITAIR THEMA<br />

Het zou het scenario van een film kunnen zijn: Belgische fabrikant groeit in slechts enkele jaren uit tot nummer één dankzij een specifiek<br />

product dat hij tot in de puntjes perfectioneerde. Het gaat hier echter niet over een verzonnen Hollywoodverhaal. De historie van Carrodrain<br />

en de bijbehorende minimalistische douchegootjes is uit het leven gegrepen.<br />

Tekst Tom Rampelbergh | Beeld Carrodrain<br />

“Carrodrain is geboren en getogen in de Kempen”,<br />

steekt Peter Steylaerts van wal. “En we blijven<br />

trouw aan onze roots. Ook onze nieuwe fabriek<br />

werd hier in Heist-op-den-Berg opgetrokken. Van<br />

hieruit blijven we onze groei verderzetten. Stap<br />

voor stap. De focus op perfectie, gecombineerd<br />

met een strenge interne kwaliteitscontrole,<br />

garandeert een topproduct in elke Carrodraindoos.<br />

Hierdoor bouwden we met Carrodrain door<br />

de jaren een sterke fanbase op bij installateurs,<br />

eentje waar we zeer trots op zijn. In ons<br />

productgamma is er namelijk een nultolerantie<br />

voor fouten. De vakman is onverbiddelijk als<br />

het gaat over de kwaliteit van zijn douchegoot,<br />

en hij heeft gelijk. Elke douchegoot moet zonder<br />

uitzondering een score van 100 op 100 behalen.”<br />

Welke crisis?<br />

Een sterke groei, ook tijdens de coronaperiode,<br />

komt er natuurlijk niet zomaar. “We zetten<br />

al vanaf ons prille begin in op innovatie en<br />

design. We werken bovendien met een grote<br />

buffervoorraad”, verklaart Steylaerts. “Deze<br />

twee pijlers legden ons in de voorbije periode<br />

geen windeieren. Tijdens de voorbije maanden<br />

voelden we een enorme interesse in ‘home<br />

improvement’. De bouwsector was duidelijk<br />

een van de winnaars in de coronacrisis. Maar<br />

vele fabrikanten geraakten niet aan voldoende<br />

‘Belgisch topdesign’<br />

grondstoffen doordat de bevoorrading verstoord<br />

werd. Dankzij onze voorraden en onze lokale<br />

productie waren wij in staat om letterlijk elke<br />

bestelling tijdig uit te leveren.<br />

Tijdens de coronacrisis voegden we zelfs nog een<br />

nieuwe douche goot toe aan ons assortiment:<br />

de Invisible, de ultieme goot voor elke<br />

interieurontwerper.”<br />

Onzichtbaar<br />

De naam ‘Invisible’ is perfect gekozen benaming<br />

voor deze onzichtbare douchegoot. “Wie werkt<br />

met een vloerafwerking in marmer, tegels of<br />

mortex vindt in de Invisible de perfecte oplossing<br />

voor zijn inloopdouche”, aldus Steylaerts. ❯<br />

Carrodrain Invisible is de perfecte oplossing voor inloopdouches in marmer, tegels, mortex of solid surface.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 47


Het inlegrooster van de Carrodrain Liquid kan afgestemd worden op de kleur van de gietvloer. Na afwerking blijft enkel een discreet spleetje in de vloer zichtbaar.<br />

“De Carrodrain Invisible kan bekleed worden<br />

in hetzelfde materiaal als de vloerafwerking en<br />

het rooster krijgt dus exact dezelfde look als de<br />

douche- en badkamervloer. De lage inbouwhoogte<br />

van slechts 55 millimeter maakt van Invisible een<br />

bijzonder geschikte keuze voor renovatieprojecten.<br />

Het bekleedbare rooster is met z’n 27 millimeter<br />

ook extreem smal maar ondanks dit strakke design<br />

is het afvoerdebiet enorm en alle technische<br />

elementen blijven vlot bereikbaar voor onderhoud.<br />

Door de gepatenteerde sifon behaalt de Invisible<br />

een waterafvoer van maar liefst 31 liter water<br />

per minuut. Invisible is beschikbaar in drie<br />

roosterlengtes: 70, 80 en 90 centimeter.”<br />

Gietvloeren<br />

Ook voor PU- en epoxy gietvloeren biedt Carrodrain<br />

de strakste oplossing op de markt. Het roostertje<br />

van de Carrodrain Liquid is amper 20 millimeter<br />

breed. De smalste telg van Carrodrain is meteen<br />

ook de kleurrijkste. Minimalistisch, discreet en<br />

standaard beschikbaar in acht kleuren, maar dat<br />

is niet alles. “Het inlegrooster van de Carrodrain<br />

Liquid kan perfect afgestemd worden op de kleur<br />

van de gietvloer”, aldus Steylaerts. “Het rooster<br />

van onze Liquid White Epoxy is namelijk de<br />

perfecte basis voor elke epoxy of PU-coating. Na<br />

afwerking merk je enkel nog een discreet spleetje<br />

in de vloer. Superstrak!”<br />

mag je letterlijk nemen”, lacht Peter Steylaerts.<br />

“Binnen werken we hard aan onze douchegoten<br />

maar in de groenzone rond ons nieuwe gebouw is<br />

er ook een drukte van belang. Onlangs plaatsten<br />

we twee bijenkorven waar maar liefst 80.000<br />

bijen hun lekkernijen verzamelen. Als lokale<br />

ondernemer willen we onze verantwoordelijkheid<br />

nemen en een bescheiden steentje bijdragen aan<br />

de biodiversiteit in onze directe omgeving. Onze<br />

groenzones worden nu minimaal gesnoeid zodat<br />

de bloemetjes vrijuit kunnen bloeien. Een externe<br />

partner onderhoudt onze korven en hij zorgt<br />

ook voor het oogsten van de honing. Duurzaam<br />

ondernemen kan dus best lekker zijn.” ❚<br />

Lekker duurzaam<br />

In en rond het nieuwe hoofdkwartier van<br />

Carrodrain gonst het van de bedrijvigheid. “En dat<br />

Peter Steylaerts : "Met onze 80.000 honingbijen willen we een bescheiden<br />

steentje bijdragen aan de biodiversiteit in onze directe omgeving."<br />

48 | INSTALLATIEENBOUW.BE


Ad-testo-55x-DE-EN-ES-FR-NL.indd 1 28/05/<strong>2021</strong> 10:17:48<br />

SPORTING 2<br />

Elektronisch douchepaneel<br />

NIEUW<br />

Alle<br />

meetresultaten<br />

binnen handbereik<br />

100 % hygiëne: geen manueel contact,<br />

antibacteriële periodieke spoeling,<br />

antistagnatie elektroventiel<br />

80 % waterbesparing: debiet 6 l/min,<br />

gevraagde of automatische sluiting na<br />

60 sec.<br />

Eenvoudig te plaatsen en te<br />

onderhouden: boven- of<br />

achteraansluiting op hetzelfde<br />

paneel, geïntegreerde stopkraan en<br />

filter toegankelijk<br />

Vandaalbestendig: vervaardigd uit<br />

aluminium, verborgen bevestigingen<br />

en strakke vormgeving<br />

Strak en tijdloos design<br />

Snelle meting en eenvoudige bediening via<br />

groot grafisch display en je smartphone –<br />

en toch maximaal compact en robuust.<br />

De nieuwe digitale manifolds van Testo.<br />

www.testo.be<br />

DELABIE, expert in sanitaire voorzieningen en kranen voor Publieke Ruimten,<br />

stelt water -en energiebesparing voorop bij het ontwerpen van hoogwaardige<br />

en verantwoorde productlijnen.<br />

Meer informatie op delabiebenelux.com


THEMA SANITAIR<br />

KWALITATIEF KRAANWERK VOOR DE<br />

PROFESSIONELE KEUKENOMGEVING<br />

Een professionele keukenuitrusting, bijvoorbeeld in een restaurant of grootkeuken, vergt heel wat meer benodigdheden dan de traditionele<br />

huiskeuken. Het spreekt voor zich dat degelijk kraanwerk een belangrijke vereiste is in elke grootkeuken. Linum Group is expert in deze sector<br />

en weet als geen ander waar een goede keukenuitrusting op vlak van kraanwerk aan moet voldoen.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Linum Group<br />

Linum Group is niet alleen een gekende<br />

naam in de HVAC-sector, ook in de industriële<br />

keukenbranche heeft het bedrijf een sterke<br />

reputatie uitgebouwd. En hoewel Linum Group<br />

ook producten voor residentiële keukens<br />

aanbiedt, hoofdzakelijk via interieurbouwers,<br />

ligt het zwaartepunt toch voornamelijk op de<br />

professionele keukenomgeving. Kraanwerk speelt<br />

daarbij een grote rol. “Zowel in het kook- als het<br />

afwasgedeelte zijn kranen onmisbaar. Er is water<br />

nodig om te koken, maar ook om af te wassen.<br />

Daarom verdelen we voorspoeldouches (om<br />

potten en pannen af te spoelen vooraleer ze in<br />

de vaatwasser gestoken worden), infrarood kranen<br />

en standaard meng kranen, maar ook (open en<br />

gesloten) slanghaspels, zeepdispensers en rvs<br />

afvoerputjes en afvoerkanalen”, zegt Robbie<br />

Naessens, Marketing Manager bij Linum Group.<br />

Het kraanwerk is een wezenlijk deel van elk<br />

restaurant, elke grootkeuken en productieruimte<br />

van een voedingsbedrijf. Een groot aandachtspunt<br />

hierbij is dat élke kraan belangrijk is, vervolgt<br />

Naessens: “We richten ons overigens heus<br />

niet alleen op de grote projecten: we staan de<br />

installateur op ieder niveau bij, gaande van een<br />

instellingskeuken tot die van een lokale takeaway.<br />

Dankzij onze jarenlange ervaring in deze markt<br />

kunnen we de installateur met raad en daad<br />

bijstaan bij het maken van zijn keuze.”<br />

DMP infraroodkranen.<br />

‘We beschikken over een groot aanbod en<br />

kunnen snel inspelen op een specifieke<br />

vraag van de installateur’<br />

Internationaal erkende merken<br />

Linum Group heeft zijn kraanwerkgamma<br />

reeds meerdere decennia gestaag uitgebouwd,<br />

en met resultaat. Zoals altijd ligt de focus bij<br />

Linum Group op kwaliteit en duurzaamheid. Als<br />

vooraanstaand distributeur verdeelt de firma het<br />

assortiment van topmerken uit de branche, zoals<br />

het Amerikaanse Encore (voorspoeldouches),<br />

DMP (infraroodkranen) en Ronda (spoelunits).<br />

50 | INSTALLATIEENBOUW.BE


SANITAIR THEMA<br />

“Dit zijn merknamen die misschien niet bij elke<br />

installateur een belletje doen rinkelen, maar wie<br />

thuis is in de grootkeukenmarkt is zeker en vast<br />

met deze bedrijven vertrouwd. Het zijn de grote,<br />

gevestigde namen in de branche”, licht Naessens<br />

toe. “In tegenstelling tot de residentiële markt<br />

is het kraanwerk in de grootkeuken iets minder<br />

onderhevig aan trends. Stijl telt zeker mee, maar<br />

vooral duurzaamheid is belangrijk. Een kraan<br />

moet er al eens vaker tegen een stootje kunnen.”<br />

Voorraadhoudende groothandel<br />

Linum Group gaat er prat op een kraanwerkgamma<br />

aan te bieden dat voldoet aan<br />

alle geldende normeringen, toegespitst op de<br />

wetgeving van alle landen waarin de firma actief<br />

is. En een belangrijke troef is dat Linum Group te<br />

allen tijde een voorraadhoudende groothandel<br />

is. Naessens: “We beschikken over een groot<br />

aanbod en kunnen snel inspelen op een<br />

specifieke vraag van de installateur. Ook het snel<br />

leveren van wisselstukken vormt geen probleem.<br />

Een bijkomend voordeel voor de installateur is<br />

uiteraard dat hij 24/7 een beroep kan doen op<br />

onze Linum Aqua webshop. ” ❚<br />

‘Stijl telt zeker mee, maar vooral duurzaamheid<br />

is belangrijk. Een kraan moet er al eens<br />

vaker tegen een stootje kunnen.’<br />

De voorspoeldouches van het Amerikaanse Encore.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 51


Siedle Secure<br />

Siedle Secure Controller:<br />

De highlights<br />

- Inbedrijfstellingswizard voor een<br />

eenvoudige installatie<br />

- 2 overdrachtsprotocollen op 2 buslijnen<br />

(Vario-Bus, OSDP)<br />

- Voor max. 4 deuren en maximaal 16<br />

functiemodules<br />

- Voor maximaal 500.000 gebruikers<br />

- Schaalbaar tot in het kleinste detail<br />

Tot 1.000 toegangs- en tijdsprofielen elk<br />

en vrijwel elk aantal gebruikers.<br />

- Een onbeperkt aantal controlers in één<br />

netwerk aangestuurd door één master<br />

controler<br />

- Uitgebreide rapportage exporteerbaar<br />

via CSV en PDF<br />

www.siedle.com


Matter-protocol: de<br />

toekomst van domotica?<br />

Connectoren voor elke installateur<br />

die snel en efficiënt wil werken<br />

‘De nadruk ligt niet meer op het<br />

elektriciteitsnet, maar op het datanetwerk’


ELOYA,<br />

de beroepsfederatie die dicht<br />

bij zijn leden staat, met zijn<br />

team van professionals die u<br />

administratief en technisch<br />

vooruit zal helpen en tevens<br />

uw belangen altijd zal<br />

verdedigen.<br />

Word nu ook lid!<br />

U bent al lid<br />

Onze ledenverdeling<br />

Intens<br />

Hoog<br />

Normaal<br />

Maurice Herbettelaan 38A<br />

1070 Anderlecht<br />

02 526 08 30<br />

www.eloya.be<br />

info@eloya.be


INHOUD<br />

Het Matter-protocol creëert nieuwe mogelijkheden 56<br />

Intelligent gebouwbeheer en eenvoudige<br />

toegangscontrole via simkaart 58<br />

Professionele toegangscontrole wordt heel eenvoudig<br />

met nieuwe productfamilie 60<br />

Nieuwe luchtkwaliteitssensoren monitoren de<br />

kwaliteit van de omgevingslucht 62<br />

Focus op noodverlichting en accu’s 64<br />

Connectoren met een hoge protectiegraad voor<br />

buitentoepassingen; Snel en veilig verbinden 67<br />

In een oogwenk een nieuwe opstelling 70<br />

70<br />

Comfort en veiligheid in het nieuwe Jules Bordet Instituut 72<br />

64<br />

67 72<br />

ELEKTROTECH.BE | 55


Alliantie tussen techgiganten zorgt voor compatibiliteit op domoticamarkt<br />

HET MATTER-PROTOCOL CREËERT<br />

NIEUWE MOGELIJKHEDEN<br />

‘Waarom ik overtuigd ben dat het nieuwe Matter-protocol de toekomst van #IOT domotica en jouw woning zal worden’ – dat was<br />

de intrigerende titel van een blogpost van domoticaspecialist Tim Sevenants, zaakvoerder van elektriciteits- en domoticabedrijf<br />

Smart Living. Reden genoeg om hem even aan de tand te voelen over dat nieuwe protocol, de impact ervan op toekomstige<br />

domoticatoepassingen en meteen ook enkele misverstanden over domotica en smart homes uit de wereld te helpen.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Smart Living<br />

Smart Living is ontstaan als installatiebedrijf<br />

van domoticasystemen en breidde later de<br />

actieradius uit tot elektriciteit. “Tegenwoordig is<br />

dat één pakket geworden”, zegt zaakvoerder Tim<br />

Sevenants. Hij kreeg de domotica-microbe met de<br />

paplepel mee. “Mijn vader had een herstelzaak<br />

voor elektronica. Als kind ging ik al met hem mee<br />

op pad om radio’s en tv’s te herstellen”, lacht hij.<br />

Slechte reputatie<br />

Als kenner van de sector merkt Sevenants op dat<br />

het begrip domotica en de technologie erachter<br />

sterk geëvolueerd is. “Het blijft een beetje een<br />

‘vies woord’. In de loop der jaren waren er heel<br />

veel uiteenlopende merken en producten op de<br />

markt actief – zeker in België – en dat zonder<br />

enige samenhang. Vele domotica-oplossingen<br />

waren te ingewikkeld, met te veel opties die je<br />

niet nodig hebt. Techneuten als ikzelf vinden dat<br />

geweldig, maar de gemiddelde gebruiker was al<br />

die knopjes en functionaliteiten na drie dagen<br />

alweer vergeten. Al die zaken hebben de reputatie<br />

van domotica geen goed gedaan.”<br />

De technologie achter domotica is volgens hem<br />

dan ook nooit ‘te complex’. “Het probleem is<br />

vooral dat installateurs de enorme hoeveelheid<br />

informatie die op hen afkomt niet kunnen<br />

bijhouden – zeker niet als quasi elke fabrikant<br />

‘Ik hoop dat ik in de toekomst aan mijn klanten kan<br />

vertellen dat ze één app kunnen gebruiken waarmee<br />

ze quasi alles in hun woning kunnen bedienen.’<br />

Een project waar Smart Living aan<br />

meewerkte: 'MUD Residence', ontworpen door<br />

interieurarchitect Andy Kerstens in samenwerking<br />

met oprichters Sophie en Frank De Jonghe.<br />

56 | ELEKTROTECH.BE


hen vertelt dat ze het nieuwe wonderproduct in<br />

handen hebben. Dan wordt het voor hen moeilijk<br />

om het juiste advies te geven.”<br />

Veilig, betrouwbaar, seamless<br />

Voor Sevenants moet een goede domoticaoplossing<br />

aan drie factoren voldoen: “Veilig,<br />

betrouwbaar en wat men in het Engels seamless<br />

noemt: de gebruiker mag niet doorhebben dat hij<br />

domotica aan het gebruiken is. De oplossing moet<br />

altijd een nut hebben en moet eenvoudig zijn.”<br />

Er is verandering op til, meent Sevenants, en daar<br />

heeft het nieuwe Matter-protocol volgens hem<br />

alles mee te maken. “Matter verhelpt één groot<br />

probleem met bestaande domoticatoepassingen,<br />

zijnde de compatibiliteit”, zegt Sevenants. Het<br />

doel van dit project was om een uniforme en<br />

standaardaanpak te creëren die fabrikanten van<br />

slimme huizen kunnen volgen om hun apparaten<br />

compatibel te maken met alle ecosystemen.<br />

“Matter houdt in dat de grote techgiganten –<br />

denk maar aan Apple, Google en Amazon – een<br />

alliantie zijn aangegaan met grote spelers in<br />

de elektrotechnische wereld. Het eindresultaat<br />

is dat alle smart devices die worden ontwikkeld<br />

compatibel met dat protocol zullen zijn.”<br />

Voor Sevenants is dit een baanbrekende evolutie,<br />

te vergelijken met wat er in de auto-industrie is<br />

gebeurd: “Ook daar heb je tal van verschillende<br />

merken, die op een gegeven moment toch<br />

hebben beslist dat de pedalen en bediening van<br />

de wagen er hetzelfde uitzien.” Dankzij Matter<br />

kunnen veel producten en oplossingen van<br />

verschillende merken met elkaar communiceren<br />

zonder dat de eindgebruiker daadwerkelijk<br />

beseft wat er gebeurt. En het hoeft niet te<br />

betekenen dat kleine bedrijfjes en start-ups uit<br />

de markt worden geduwd. Integendeel, zegt<br />

Sevenants: “Tal van kleine IoT-bedrijven kunnen<br />

hun karretje mee aan Matter hangen en er mee<br />

van profiteren. Het Matter-protocol is immers<br />

open source. Ook kleine bedrijven kunnen dus<br />

hun rol spelen.”<br />

Luchtkwaliteit en slimme<br />

energiesystemen<br />

Want, zo vervolgt Sevenants, het eindpunt op vlak<br />

van smart homes en intelligentie in huis is nog<br />

niet bereikt: “De coronacrisis heeft het belang van<br />

luchtkwaliteit extra onderstreept. Je ziet nu al dat<br />

domoticaproducenten hierop zullen inspelen, die<br />

trend is al ingezet. Apps die een indicatie geven<br />

wanneer de luchtkwaliteit onder een bepaalde<br />

grenswaarde zakt en automatisch de ventilatie<br />

aansturen? Dat zit er zeker aan te komen. Ook<br />

op vlak van hernieuwbare energie zullen slimme<br />

systemen een steeds belangrijkere rol spelen, denk<br />

maar aan de thuisbatterij die ingeschakeld wordt<br />

wanneer er zware energieverbruikers in de woning<br />

aan het draaien zijn.”<br />

Sevenants ziet de toekomst dan ook rooskleurig<br />

in. “Matter is het begin van een samenwerking<br />

tussen fabrikanten die er eigenlijk al lang had<br />

moeten zijn”, concludeert Sevenants. “Ik hoop dat<br />

ik in de toekomst aan mijn klanten kan vertellen<br />

dat ze één app kunnen gebruiken waarmee ze<br />

quasi alles in hun woning kunnen bedienen.” ❚<br />

De impact van het Matter-protocol.<br />

ELEKTROTECH.BE | 57


Intelligent gebouwbeheer en<br />

eenvoudige toegangscontrole<br />

via simkaart<br />

De Franse onderneming Cogelec, pionier in toegangscontrole via simkaart in residentiële gebouwen, verovert al tien jaar de Benelux-markt<br />

onder de merknaam Intratone. Intratone wil het leven van bewoners en gebouwbeheerders eenvoudiger maken. Clément Robert, Country<br />

Manager Benelux, vertelt ons meer over het heden en de toekomst van Intratone.<br />

Tekst Michel Charlier | Beeld Intratone<br />

Ook de controle op en het beheer van toegang,<br />

badges en sleutels wordt eenvoudiger<br />

gemaakt door het systeem met simkaarten.<br />

“Het vertrekpunt van de firma Cogelec, in 2000<br />

op gericht door vijf ingenieurs, was bijzonder eenvoudig:<br />

een simkaart, verbonden aan de telefoons<br />

van de bewoners, installeren in de intercoms van<br />

de voordeuren van residentiële gebouwen. Dat liet<br />

toe om de installatie kosten te verminderen en een<br />

efficiënt beheer van toegangs controle mogelijk te<br />

maken”, legt Clément Robert uit. Dit draadloze<br />

parlofoniesysteem wist tal van gebouwbeheerders<br />

en syndici te overtuigen. Zo is Cogelec in sneltempo<br />

uitgegroeid tot marktleider in Frankrijk.<br />

Intussen heeft het bedrijf verschillende Europese<br />

filialen opgericht, waaronder een Beneluxvestiging,<br />

die in Amsterdam gelegen is. Clément<br />

Robert: “Vandaag de dag krijgen meer dan<br />

1,5 miljoen gebruikers een oproep op hun telefoon<br />

om de voordeur van hun woning te openen.”<br />

Eenvoudig te installeren en beheren<br />

Het draadloze aspect heeft ook de installateurs,<br />

elektriciens en slotenmakers kunnen verleiden.<br />

Zo’n parlofonie systeem plaatsen is voor hen<br />

een stuk een voudiger. “Het is de eind klant die<br />

zijn installateur kiest, voor namelijk via aanbestedingen<br />

voor overheids opdrachten, of via de<br />

algemene vergaderingen van mede-eigenaren voor<br />

‘Vandaag de dag<br />

krijgen meer dan<br />

1,5 miljoen gebruikers<br />

een oproep op hun<br />

telefoon om de<br />

voordeur van hun<br />

woning te openen’<br />

58 | ELEKTROTECH.BE


want ze functioneren volgens hetzelfde principe.<br />

Boven dien zijn de schermen beschermd tegen<br />

vandalisme.” De laatste nieuwig heid binnen<br />

Intratone: bluetooth deurbellen met een digitaal<br />

display. De informatie op deze deurbellen is<br />

identiek aan die van de parlofoon van de inkomhal,<br />

en kan dus indien nodig gelijktijdig en vanop<br />

afstand gewijzigd worden.<br />

Inmiddels hebben reeds meer dan 3.000 residentiële<br />

gebouwen in de Benelux een beroep<br />

gedaan op de diensten en producten van<br />

Intratone. De groei staat nog niet op het punt<br />

te stoppen, want in het kader van de renovatie<br />

van sociale woongebouwen in Brussel en andere<br />

grote Belgische steden duiken er heel wat nieuwe<br />

aanbestedingen op. ❚<br />

Clément Robert: ‘Onze systemen zijn eenvoudig<br />

te installeren, maar we kunnen natuurlijk ook de<br />

installateurs ondersteunen en hen indien nodig<br />

voorzien van technische hulp via de telefoon.’<br />

appartementen”, verduidelijkt Clément Robert.<br />

“Onze systemen zijn eenvoudig te installeren,<br />

maar we kunnen natuurlijk ook de installateurs<br />

onder steunen en hen indien nodig voor zien van<br />

technische hulp via de telefoon. In België kan dat<br />

zowel in het Nederlands als in het Frans.”<br />

Ook de controle op en het beheer van toegang,<br />

badges en sleutels wordt eenvoudiger gemaakt<br />

door het systeem met simkaarten: denk maar<br />

aan het vervangen van de naam van een<br />

vertrokken bewoner door die van de nieuwe<br />

huurder of eigenaar, het deactiveren vanop<br />

afstand van verloren of gestolen badges, beheer<br />

van parkeerplaatsen,…<br />

Toekomstprojecten<br />

Marktleider blijven en tegelijkertijd voortdurend<br />

innoveren, het vergt een flinke dosis creativiteit<br />

en efficiënte ideeën. Clément Robert: “We<br />

maken er een erezaak van om elk half jaar met<br />

een nieuwe oplossing voor entreehallen op de<br />

proppen te komen. Zo lanceerden we recent nog<br />

onze interactieve beeldschermen. Ook deze zijn<br />

uitgerust met een simkaart, zodat de gebouwbeheerder<br />

ze vanop afstand kan bedienen<br />

via zijn computer. Deze schermen kunnen<br />

verbonden worden met het parlofonie systeem,<br />

‘Het vertrekpunt is eenvoudig: een simkaart, verbonden aan de telefoons van de bewoners,<br />

installeren in de intercoms van de voordeuren van residentiële gebouwen.’<br />

ELEKTROTECH.BE | 59


PROFESSIONELE TOEGANGSCONTROLE WORDT<br />

HEEL EENVOUDIG MET NIEUWE PRODUCTFAMILIE<br />

Siedle Secure is de nieuwe productfamilie voor toegangscontrole van Siedle. Tot de productfamilie Siedle Secure behoren onder anderen de<br />

nieuwe Secure Controller, de krachtige systeemcentrale voor de toegangscontrole in woning- en commerciële bouw, de geactualiseerde RFID<br />

transponders en het leesapparaat Siedle readID One, dat transponder- en gebruikersgegevens heel gemakkelijk via Plug+Play uitleest.<br />

Tekst en beeld Siedle<br />

Met Siedle Secure neemt u ieder toegangscontrolesysteem<br />

van Siedle binnen enkele<br />

minuten in gebruik – zonder speciale vakkennis en<br />

ondersteuning van de fabrikant. Een centrale rol is<br />

toebedeeld voor het gloednieuwe product Secure<br />

Controller, een krachtige systeemcentrale voor<br />

toegangscontrole in woon- en bedrijfsgebouwen.<br />

Eenvoudig en sterk:<br />

Secure Controller<br />

De Secure Controller, de nieuwe systeemcentrale<br />

voor de woon- en commerciële bouw, zet<br />

een nieuwe standaard inzake prijs-kwaliteitsverhouding.<br />

Een weggebaseerde wizard leidt veilig<br />

de weg doorheen de installatie. In combinatie met<br />

de duidelijke gebruikersinterface is de installatie<br />

snel, eenvoudig en veilig. In slechts enkele<br />

stappen is de controller klaar voor gebruik. Ook<br />

de administratie verloopt via het web. Bijzondere<br />

vakkennis is niet vereist en ondersteuning door de<br />

fabrikant is niet noodzakelijk.<br />

De nieuwe RFID-transponders: elektrische deuropeners die<br />

de hoogste veiligheid voor een lage prijs bieden.<br />

‘De nieuwe<br />

systeemcentrale<br />

zet een nieuwe<br />

standaard inzake<br />

prijs-kwaliteitsverhouding’<br />

60 | ELEKTROTECH.BE


Zo zijn er de nieuwe RFID-transponders, elektrische<br />

deuropeners die de hoogste veiligheid voor een<br />

lage prijs bieden. De transponders zijn uitgerust<br />

met een 13,56 Mhz antenne en ondersteunen de<br />

MIFARE DESFire-EV2 technologie, de momen teel<br />

hoogste veiligheids standaard voor de elektronische<br />

identificatie (RFID).<br />

De transponders zijn beschikbaar in sleutelhanger<br />

formaat (per direct leverbaar) of in kredietkaartformaat<br />

(december <strong>2021</strong>).<br />

Siedle Secure is de nieuwe productfamilie voor toegangscontrole van Siedle.<br />

Transponders comfortabel inlezen<br />

De nieuwe reader readID One leest RFIDtransponders<br />

bijzonder snel en comfortabel in. In<br />

de Plug+Play mode aangesloten op een computer<br />

levert hij de gegevens in CSV, Excel of aan de<br />

stuureenheid van een toegangscontrolesysteem.<br />

Dit maakt een comfortabel gebruikersbeheer<br />

mogelijk. Om veiligheidsredenen kunnen<br />

identificatiemiddelen van andere fabrikanten niet<br />

worden uitgelezen. ❚<br />

Via twee busstrengen kan de Secure Controller<br />

de beide overdrachtsprotocollen OSDP en Siedle<br />

Vario-Bus gelijktijdig bedienen. Voor uitbreidingen<br />

van functionaliteit of gebruikersdatabank worden<br />

geen licentiekosten berekend. Elke buslijn<br />

integreert tot 8 leesmodules. Per controller<br />

kunnen maximaal 4 deuren worden aangestuurd.<br />

Maximaal 64 controllers kunnen direct met<br />

elkaar worden verbonden om extra deuren te<br />

integreren, zelfs op verschillende bouwlocaties. De<br />

toegangscontrole van Siedle werkt onafhankelijk<br />

en systeemonafhankelijk.<br />

De Secure Controller biedt state-of-the-art<br />

beveiligings standaarden, evenals bijna onbeperkte<br />

capaciteiten voor gebruikers en toegangsprofielen:<br />

tot 1.000 toegangs- en tijd profielen<br />

en vrijwel een willekeurig aantal gebruikers. Dit<br />

maakt de Controller aantrekkelijk voor grotere<br />

residentiële en commerciële projecten. Met de<br />

controller kunnen alle openings-, sluitings- en<br />

andere schakelmechanismen, bijvoorbeeld voor<br />

de trappen huisverlichting worden aangestuurd<br />

en beheerd.<br />

Veilig en goedkoop: de<br />

RFID-transponders<br />

De productfamilie Siedle Secure omvat naast<br />

de nieuwe Secure Controller ook de beproefde<br />

ingangscontroller voor kleinere wooneenheden.<br />

De Secure Controller is aantrekkelijk voor grotere<br />

residentiële en commerciële projecten.<br />

ELEKTROTECH.BE | 61


NIEUWE LUCHTKWALITEITSSENSOREN MONITOREN<br />

DE KWALITEIT VAN DE OMGEVINGSLUCHT<br />

Met de OCCULOG ® VOC sensoren introduceert B.E.G. een nieuwe productfamilie in <strong>2021</strong> die de kwaliteit van de omgevingslucht monitort.<br />

De hoeveelheid vluchtige organische componenten (VOC) in de lucht wordt constant gemeten. Deze wordt vergeleken met de wettelijke normen<br />

en de kwaliteit van de lucht wordt aangegeven door een ledverkeerslicht met een groene, gele of rode kleur.<br />

Tekst en beeld B.E.G. Belgium<br />

Deze nieuwe familie van sensoren start met<br />

drie leden:<br />

• Een 230V versie OCCULOG-1C voor inbouw in<br />

het plafond<br />

• Een KNX versie WS-VOC-HVAC-KNX voor<br />

inbouw in de muur en met extra mogelijkheden<br />

• Een KNX versie PD2N-KNXs-OCCULOG<br />

voor plafond inbouw en - opbouw met<br />

extra mogelijk heden, bewegings detectie en<br />

aansturing van RGB of HCL verlichting<br />

Dit type sensoren meet de vluchtige organische<br />

componenten, die onze lucht verontreinigen. Dit<br />

zijn de dampen van bijvoorbeeld mensen, parfums,<br />

kuis producten, meubels, bouw materialen, enz.<br />

De sensoren hebben 2 drempel waarden, waardoor<br />

3 niveaus van lucht kwaliteit kunnen<br />

onder scheiden worden. Het is mogelijk om deze<br />

drempel waarden aan te passen bij gebruik in<br />

uitzonderlijke omstandig heden. Daardoor zijn<br />

deze sensoren te gebruiken in diverse binnenruimtes,<br />

zowel privé als in kantoorruimtes en in<br />

industriële omgevingen.<br />

De OCCULOG-1C (93563)<br />

De OCCULOG-1C is de eenvoudigste uitvoering,<br />

bedoeld voor inbouw in het plafond en werkend<br />

op 230V. De ingebouwde sensor meet de VOC en<br />

rekent die om naar een benaderde equivalente<br />

CO 2<br />

waarde. Het is echter geen CO 2<br />

meter. De<br />

VOC meting is een nauwkeuriger indicatie van<br />

de luchtkwaliteit.<br />

Wanneer een kritische waarde, bepaald in<br />

wettelijke normen, wordt overschreden, verandert<br />

de kleur van een ledindicator. Deze is ingebouwd<br />

achter de lens en gaat van groen (luchtkwaliteit is<br />

in orde) naar geel (verluchten wordt aangeraden)<br />

en tenslotte naar rood (verluchten verplicht). De<br />

alarmtoestand kan eveneens door een piepgeluid<br />

en/of een relaiscontact worden gemeld.<br />

De drempelwaarden van deze melder kunnen<br />

worden aangepast met +30% of -30% d.m.v.<br />

een bijgeleverde mini-afstandsbediening. Met de<br />

gratis app op een smartphone of tablet en de<br />

BLE-IR afstandsbesturing van B.E.G., kunnen ook<br />

andere - en meer instellingen worden ingesteld.<br />

De WS-VOC-HVAC-KNX (93806)<br />

Deze sensor is voorzien voor gebruik in een KNXdomoticasysteem.<br />

Naast de VOC-sensor zijn er ook<br />

een temperatuur sensor en een luchtvochtigheidssensor<br />

ingebouwd. Daarmee is dan ook het<br />

Een 230V versie OCCULOG-1C<br />

voor inbouw in het plafond.<br />

dauwpunt te bepalen. Ook een draaiknop is<br />

aanwezig, die gebruikt kan worden voor het<br />

regelen van een programmeerbare instelwaarde.<br />

Die kan bijvoorbeeld gebruikt worden als<br />

thermostaat. Tenslotte is er nog een drukknop om<br />

de nachttemperatuur voor een vooraf bepaalde<br />

tijd uit te stellen.<br />

Zowel de VOC als de luchtvochtigheid kunnen<br />

door een driekleurige led de gemeten waarde<br />

aangeven. Voor de temperatuur is er een<br />

tweekleurige led (blauw/rood), die afkoelen dan<br />

wel opwarmen aangeeft.<br />

De sensoren zijn te gebruiken in diverse<br />

binnenruimtes, zowel privé als in kantoorruimtes<br />

en in industriële omgevingen.<br />

‘De VOC-sensoren kunnen de<br />

levensomstandigheden van de mens<br />

verbeteren, zeker in deze tijden dat iedereen<br />

zich meer en meer bewust wordt van de ons<br />

omringende gevaren in de lucht’<br />

62 | ELEKTROTECH.BE


Met de instellingen van de programmatie is<br />

het mogelijk om vele parameters in te stellen.<br />

Hierbij onder andere: meting van VOC of een<br />

equivalente CO 2<br />

-waarde, 4 niveaus voor VOC en<br />

4 voor luchtvochtigheid, keuze van vooringestelde<br />

temperatuurcurves voor HVAC, verschillende<br />

regelmodi, enz. Uiteraard zijn de gemeten<br />

waarden van alle sensoren ook beschikbaar<br />

op de KNX-bus voor gebruik door andere KNX<br />

componenten, zoals bijvoorbeeld een display voor<br />

het aangeven van de gemeten waarden.<br />

De PD2N-KNXs-OCCULOG<br />

(93530 / 93531)<br />

Ook deze sensor is gemaakt voor gebruik in<br />

een KNX domoticasysteem en ondersteunt KNX<br />

Secure. Het is een sensor met een uitgebreide<br />

combinatie van mogelijkheden, waardoor<br />

hij een aantal verschillende KNX producten<br />

in één sensor combineert. Hij kan gebruikt<br />

worden voor montage in - of op plafonds.<br />

Deze versie heeft niet alleen de sensoren<br />

voor VOC, luchtvochtigheid en temperatuur,<br />

maar bovendien kan hij geluid, lichtniveau<br />

en beweging detecteren. Met deze 2 laatste<br />

gegevens kan dan ook een aangesloten<br />

verlichting worden aangestuurd. Dit kan zowel<br />

een HCL verlichting (Human Centric Lighting)<br />

zijn als een gewone DALI verlichting of een<br />

RGB (rood/groen/blauw) verlichting. Bij een<br />

HCL verlichting wordt zowel de intensiteit als<br />

de kleur van het witte licht gestuurd. Hierdoor<br />

wordt niet alleen de efficiëntie, maar ook het<br />

welbehagen van de mens verbetert. ❚<br />

Met de OCCULOG ® VOC sensoren introduceert B.E.G. een nieuwe productfamilie die de kwaliteit van de omgevingslucht monitort.<br />

ELEKTROTECH.BE | 63


FOCUS OP NOODVERLICHTING<br />

EN ACCU’S<br />

Een technische groothandel die zich specialiseert in led(nood)verlichting, accu’s en batterijen stak begin dit jaar de grens over.<br />

Het Nederlandse RACA richt zich met een uitgebreid assortiment op bedrijven in een breed scala sectoren.<br />

Tekst Tom Rampelbergh | Beeld RACA<br />

De thuisbasis van RACA in Hillegom, niet ver van Amsterdam.<br />

Accountmanager Sebastiaan Bos, verantwoordelijk voor België, leert ons de<br />

firma beter kennen: “RACA werd ongeveer dertig jaar geleden opgericht door<br />

twee broers die vandaag nog steeds eigenaar zijn. Een familiebedrijf in de<br />

zuiverste betekenis van het woord dus. Sinds 1999 richt RACA zijn pijlen<br />

voluit op accu’s en batterijen, en in 2015 kwam daar noodverlichting bij. We<br />

specialiseren ons bewust in deze nicheproducten en denken ook steeds mee<br />

met onze klanten op weg naar de oplossing die ze nodig hebben. Het is die<br />

werkwijze die ons in staat stelt om voor hen het verschil te maken, een doel<br />

dat we ons elke dag opnieuw stellen.”<br />

Steeds een passende noodverlichting<br />

Noodverlichting is essentieel in elke werk omgeving. Denk maar aan het veilig<br />

uitvoeren van werkzaamheden, het lokaliseren van hulp- en blusmiddelen,<br />

het aangeven van vluchtroutes en nog veel meer toepassingen waaraan<br />

noodver-lichting zijn steentje bijdraagt. RACA heeft producten van bekende<br />

merken (HBI, Hertek …) in zijn assortiment en is dealer van het merk Taurac.<br />

De armaturen van Taurac zijn opgedeeld in drie series (Basic, Plus en de pas<br />

gelanceerde Premium line), elk met hun eigen specifieke kenmerken. “Voor elk<br />

budget en voor elk project is er een oplossing”, weet Bos. “Al is de Premium<br />

64 | ELEKTROTECH.BE


Geen werkomgeving zonder veilige noodverlichting.<br />

‘Steeds de juiste oplossing<br />

voorzien is ons credo’<br />

​Sebastiaan Bos, accountmanager België bij RACA, stelt Taurac voor.​<br />

line het neusje van de zalm. Centrale en decentrale nood verlichting, testknop,<br />

automatische zelf test en op afstand uitlezen, honderdduizend branduren.<br />

Maar uiteraard zijn ook de toestellen uit de Basic en de Plusline perfect in<br />

staat om te doen wat ze moeten doen.”<br />

Accu op maat<br />

Ook met de levering van accu’s en op maat gemaakte accupacks wil RACA<br />

al meer dan dertig jaar een meerwaarde bieden aan zijn klanten. Daarom<br />

zijn de producten van verschillende A-merken via het bedrijf beschikbaar en<br />

specia-liseert RACA zich meer en meer in wat het ‘vervangende merkaccu’s’<br />

noemt. Deze accu’s worden vervaardigd met dezelfde ‘performance’-cellen als<br />

de originele accu’s, waardoor ze dezelfde prestaties leveren. “Steeds de juiste<br />

oplossing is ook bij deze productgroep het credo”, aldus Bos.<br />

MOVE<br />

Bos: “Taurac realiseert met zijn producten een toegevoegde waarde, die<br />

ze met het vierletter-woord ‘MOVE’ omschrijven. RACA volgt dit principe<br />

volledig. We stellen dit dan ook centraal bij onze relaties. De M staat voor<br />

match: we maken ons sterk dat we voor elke klant en elke situatie het juiste<br />

product of de juiste oplossing kunnen uitwerken. De O heeft betrekking op<br />

onze oplossingsgerichte werkwijze. Vraagt de klant een bepaald product<br />

of een bepaalde oplossing, dan durven we een alternatief voor te stellen<br />

waarvan wij denken dat het nog beter zou zijn. De V is de evidentie zelve: de<br />

veiligheid. Alle producten en oplossingen in ons assortiment voldoen aan alle<br />

regels en normen. De E klinkt als muziek in de oren van installateurs, want<br />

dat duidt op het eenvoudig installeren van de toestellen.”<br />

Advies verlenen<br />

Het verlenen van advies aan geïnteresseerde bedrijven en installateurs: ook<br />

op dat vlak doet RACA het net dat tikkeltje anders. Bos: “Installateurs en<br />

bedrijven kunnen ons uiteraard gewoon bellen. Maar ook een berichtje via<br />

WhatsApp behoort tot de mogelijkheden. Snel een fotootje maken van de<br />

huidige situatie en ons toesturen. Wij komen dan, zoals steeds, met een<br />

oplossing op maat.” ❚<br />

ELEKTROTECH.BE | 65


Ervaring...<br />

www.serelec.be<br />

...voor de<br />

toekomst!<br />

EA 36.22 MI.PUCK<br />

astroklok • 100 geheugenplaatsen • 2 geschakelde uitgangen<br />

2 stuuringangen • programmeren via app • bedienen via app<br />

Advertentie_HugoMuller 197x113mm.indd 1 10/05/<strong>2021</strong> 16:02<br />

Op maat gemaakte verdeelkasten<br />

GESIS ® RAN<br />

Maak uw componenten stekkerbaar met deze op maat gemaakte verdeelkasten.<br />

NEW<br />

Deze op maat gemaakte verdeelkasten<br />

maken een decentrale installatie van<br />

de elektronica dicht bij de verbruiker<br />

mogelijk.<br />

Het toepassingsgebied strekt zich<br />

uit van zuivere energiedistributie in<br />

gebouwen via gebouwautomatisering<br />

en HVAC componenten tot industriële<br />

installaties (bijv. zonne- en windenergiecentrales).<br />

Ze zijn individueel ontworpen en kunnen<br />

dus bijna universeel worden gebruikt.<br />

+ Op maat gemaakt.<br />

+ Vrije keuze van componenten.<br />

+ Door gebruik van kleur- en profielcodering<br />

kan men de Wieland<br />

connectoren snel, foutloos en<br />

veilig aansluiten.<br />

ATEM NV<br />

Bedrijvenpark De Veert 4<br />

2830 Willebroek - België<br />

Tel: +32 03 866 18 00 - info@atem.be<br />

Scan the QR code or visit our<br />

website for more information<br />

about our GESIS RAN:<br />

www.wieland-electric.com/<br />

00026852002 - WIELAND ELECTRIC - ATEM NV.indd 1 06-09-<strong>2021</strong> 09:44


Connectoren met een hoge protectiegraad voor buitentoepassingen<br />

SNEL EN VEILIG VERBINDEN<br />

Met de connectoren uit de RST ® -familie biedt Wieland Electric een breed schala aan oplossingen die een snelle en efficiënte elektrische<br />

realisatie van buiteninstallaties mogelijk maken. De connectoren verschillen onderling in grootte, maar hebben één ding gemeen: Ze zijn van<br />

nature montagevriendelijk, waardoor complexe installaties flexibel en in een handomdraai kunnen worden aangesloten. De kans op fouten<br />

wordt zo goed als geëlimineerd.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Wieland Electric<br />

Elektrische buiteninstallaties zijn onder hevig<br />

aan externe factoren: constante temperatuurveranderingen,<br />

hoge UV-straling, hoge ozonniveaus<br />

en mechanische slijtage leiden uiteindelijk<br />

tot materiaalmoeheid, wat kan<br />

leiden tot het binnendringen van water en<br />

uiteindelijk tot uitval van de installatie. De<br />

keuze van geschikte materialen is daarom van<br />

cruciaal belang.<br />

Elektrotechnisch specialist Wieland Electric ontwikkelde<br />

een familie van kabels en connectoren<br />

die uitstekend geschikt zijn voor gebruik in de<br />

buitenomgeving: de RST ® -connectoren. Dit zijn<br />

ronde connectoren met twee tot zeven polen<br />

die dankzij hun uitzonderlijk hoge IP-graad (IP<br />

69) tegen de meest extreme omstandigheden<br />

bestand zijn, zelfs hogedruk- en stoomstralen.<br />

Koen Notelaers, Sales Director Building Solutions<br />

BeLux bij Wieland Electric: “De RST ® -connectoren<br />

zijn interessant voor toepassing in tuinen, voor<br />

buitenverlichting, maar ook in zwembaden en<br />

parkings – dat is immers een omgeving die ook<br />

behoorlijk vochtig kan zijn.”<br />

RST ® MICRO<br />

Vorig jaar breidde de RST ® -familie uit met een<br />

nieuwe telg: RST ® MICRO. “Eerder hadden we<br />

al RST ® CLASSIC en RST ® MINI. De verschillende<br />

types zijn gebaseerd op de afmetingen van<br />

de connector”, aldus Notelaers. “RST ® MICRO<br />

is dé oplossing van Wieland Electric voor<br />

diameters kleiner dan 15 millimeter: het is een<br />

miniatuurconnector met twee tot drie polen die<br />

voldoet aan de hoogste eisen op het gebied van<br />

design, functie en flexibiliteit. Deze oplossing<br />

leent zich voor toepassing in buitenverlichting,<br />

waar de afwerkingsgraad en esthetiek van de<br />

armaturen van groot belang is: in zo’n geval is<br />

de connector best zo klein mogelijk. RST ® MICRO<br />

koppelt een compact ontwerp aan de hoogste<br />

beschermingsgraad.” ❯<br />

ELEKTROTECH.BE | 67


Meer gedaan.<br />

Minder gedoe.<br />

Meer gedaan.<br />

Meer Minder gedaan.<br />

gedoe.<br />

Minder gedoe.<br />

Verkopen, factureren en werk organiseren doe<br />

je met Teamleader. Net als 12.000 tevreden<br />

Verkopen, Verkopen, factureren factureren en werk en werk organiseren doe doe<br />

ondernemers. Ze maken overtuigende offertes<br />

je met je met Teamleader. Net als Net 12.000 als 12.000 tevreden tevreden<br />

met Verkopen, Teamleader, factureren factureren en werk razendsnel, organiseren worden doe<br />

ondernemers. Ze maken Ze maken overtuigende offertes offertes<br />

op je tijd met betaald, Teamleader. en vooral: Net als ze 12.000 zijn véél tevreden minder tijd<br />

met met Teamleader, factureren factureren razendsnel, razendsnel, worden worden<br />

kwijt ondernemers. Ze maken overtuigende offertes<br />

op tijd<br />

aan<br />

op betaald, tijd<br />

administratie.<br />

betaald, en vooral: en vooral: ze zijn ze véél zijn minder véél minder tijd tijd<br />

met Teamleader, factureren razendsnel, worden<br />

kwijt kwijt aan aan administratie.<br />

op tijd betaald, en vooral: ze zijn véél minder tijd<br />

Beheer je bedrijf vanaf nu met één tool,<br />

kwijt aan administratie.<br />

en Beheer krijg Beheer meer je bedrijf je gedaan bedrijf vanaf met vanaf nu met minder nu één met gedoe. tool, één tool,<br />

en krijg en krijg meer meer gedaan gedaan met minder met minder gedoe. gedoe.<br />

Beheer je bedrijf vanaf nu met één tool,<br />

en krijg meer gedaan met minder gedoe.<br />

Probeer Probeer het het nu gratis nu gratis<br />

op op Probeer op www.teamleader.be<br />

het nu gratis<br />

op www.teamleader.be<br />

Meer gedaan. Minder gedoe.<br />

Meer Meer gedaan. gedaan. Minder Minder gedoe.<br />

gedoe.


RST® CLASSIC.<br />

RST® MINI.<br />

De RST®-familie.<br />

RST® MICRO.<br />

Naast de duurzaamheid van de connectoren is<br />

ook het gebruiksgemak ervan een belangrijke<br />

troef. Notelaers: “Daar zit de TWISTLOCKtechnologie<br />

voor heel wat tussen, die het<br />

mogelijk maakt om te verbinden met een<br />

simpele draaibeweging. Dit maakt een snelle en<br />

vlotte installatie mogelijk. De connectoren van<br />

de andere fabrikanten moet je vastschroeven op<br />

elkaar, wat in de praktijk soms voor moeilijkheden<br />

zorgen. Zeker in projecten met weinig ruimte<br />

stoot de installateur wel eens op moeilijkheden<br />

om alle componenten degelijk aan elkaar te<br />

schroeven. Dankzij de TWISTLOCK-technologie is<br />

er heel weinig moeite nodig om een 100 procent<br />

veilige verbinding te realiseren. Monteren en<br />

demonteren gaat als vanzelf.”<br />

Geen knoeiwerk meer<br />

Wieland Electric beseft als geen ander dat<br />

snelheid en veiligheid twee cruciale factoren<br />

zijn voor elke elektrotechnische installateur.<br />

Met de RST ® -familie legt de fabrikant extra de<br />

nadruk op deze aspecten. “Deze connectoren<br />

zijn onmisbaar voor elke installateur die snel en<br />

efficiënt zijn werk wil doen. Het knoeiwerk dat<br />

vaak het gevolg is van het strippen van kabels<br />

en het inbrengen met klemmetjes is dankzij<br />

de RST ® -connectoren voorgoed verleden tijd”,<br />

besluit Notelaers. ❚<br />

Alle connectoren zijn van in de fabriek voorzien<br />

van een mechanische en kleurcodering. Notelaers:<br />

“Dat maakt het onmogelijk om de verkeerde<br />

connectoren met elkaar te verbinding. Deze<br />

codering is vooral handig wanneer je verschillende<br />

circuits hebt en foute verbindingen wil vermijden.”<br />

ELEKTROTECH.BE | 69


IN EEN OOGWENK EEN<br />

NIEUWE OPSTELLING<br />

Inzetten op flexibiliteit, je hoort het wel vaker en in tal van verschillende scenario’s. Bij Exterus zijn die drie woorden geen holle boodschap.<br />

Vanaf de beginjaren draait het bij de fabrikant om de ontwikkeling en productie van flexibele (magneet)systemen. Een uitgebreid assortiment,<br />

nog steeds groeiend, is het resultaat.<br />

Tekst Tom Rampelbergh | Beeld Exterus<br />

Ook in een privéwoning komt A-Track-Tif mooi tot zijn recht.<br />

‘Het ontwikkelen van flexibele systemen zit in ons bloed.’<br />

Diep in West-Vlaanderen, op slechts een handvol<br />

kilometer van elkaar, bevinden zich tal van<br />

verlichtingsfabrikanten die internationaal hoge<br />

ogen gooien met zowel hun producten als hun<br />

afgewerkte projecten. Exterus is een van die<br />

verlichtingsfabrikanten. Juri Vannieuwenborgh<br />

is zaakvoerder: “We zijn een middelgrote speler<br />

die mooie resultaten kan voorleggen. Ondanks<br />

corona gingen we er aanzienlijk op vooruit. Dat<br />

we niet de grootste zijn, speelt ongetwijfeld in<br />

ons voordeel. Het geeft ons de mogelijkheid snel<br />

te schakelen en ons heel flexibel op te stellen.<br />

70 | ELEKTROTECH.BE


A-Track-Tif, een attractieve en flexibele oplossing die, wanneer de showroom<br />

een andere indeling krijgt, heel makkelijk kan worden aangepast.<br />

En die flexibiliteit trekken we door in onze<br />

productontwikkelingen.”<br />

Ter hulp schieten<br />

Exterus zag de jongste jaren de vraag naar<br />

flexibele (magneet)systemen sterk toenemen.<br />

Vannieuwenborgh: “We zien bijvoorbeeld regelmatig<br />

dat de kabels in een plafond niet daar<br />

zitten waar het verlichtingspunt zou moeten<br />

komen. Daar zijn natuurlijk tal van oplossingen<br />

voor. Wij werken met een flexibel magneetsysteem<br />

dat eerst en vooral de klus klaart en ten tweede er<br />

nog eens goed uitziet. We volgen nauwgezet de<br />

ontwikkelingen inzake ledtechnologie en bieden<br />

onze klanten steeds de passende modules voor<br />

de beste verlichtingsprestaties. Ons doel is het<br />

leveren van ‘uitmuntend licht’, niet meer maar<br />

zeker ook niet minder.”<br />

Groot assortiment<br />

Een uitgebreid gamma flexibele lichtsystemen,<br />

daar pakt Exterus vandaag mee uit. De<br />

ontwikkeling van een product staat bovendien<br />

nooit stil. Vandaar dat Exterus, ingegeven door<br />

nuttige feedback van gebruikers, haar PowerLine-<br />

reeks een opfrisbeurt gaf. De PowerLine, oorspronkelijk<br />

uitgebracht in 2017, omvat een<br />

reeks lineaire verlichtingsprofielen op maat<br />

die zowel aan het plafond als in pendelversie<br />

beschikbaar zijn. Nieuw is de PowerLine Recessed<br />

die de gekende optische features nu ook in een<br />

inbouwversie aanbiedt.A-Track-Tif is een recentere<br />

toevoeging aan het assortiment van Exterus.<br />

De naam zinspeelt enerzijds op het magnetisch<br />

tracksysteem dat de familie is en anderzijds op de<br />

attractieve vormgeving ervan. “Met een hele reeks<br />

inserts, gaande van spots over lineaire modules<br />

tot pendelarmatuurtjes, kan de A-Track-Tif lijn<br />

een heel breed scala aan. Bovendien zijn zowel<br />

digitaal als analoog dimmen mogelijk, is de reeks<br />

futureproof dankzij de 48V-voeding en bestaat<br />

de keuze uit een High Track en een High trimless<br />

Track-versie”, voegt Vannieuwenborgh toe.<br />

Vrijheid<br />

Exterus rustte niet op haar lauweren en creëerde<br />

met Doxx nog een profielenreeks. “Totale<br />

vrijheid voor lichtontwerpers en installateurs”,<br />

noemt Vannieuwenborgh het sterke punt van<br />

Doxx. Doxx betreft een innovatief aluminium<br />

PowerLine met 3F-optie, hier mooi<br />

ingezet in een kantooromgeving, wordt<br />

uitgebreid met Micro tube intrack.<br />

profiel, beschikbaar in zes verschillende lengtes,<br />

met verschillende lichtpunten die naar keuze<br />

gebruikt of niet gebruikt kunnen worden. Op<br />

die lichtpunten zijn, net zoals bij de hierboven<br />

genoemde families, verschillende armaturen<br />

inzetbaar waardoor opnieuw de lichtontwerper<br />

of de installateur heel flexibel voor elk project de<br />

juiste keuze kan maken. ❚<br />

ELEKTROTECH.BE | 71


Comfort en veiligheid in het<br />

nieuwe Jules Bordet Instituut<br />

In Anderlecht is de bouw van het nieuwe Jules Bordet Instituut volop aan de gang. Screening, klinische zorg, onderzoeks- en<br />

onderwijsactiviteiten: dit openbare universitaire ziekenhuis wordt een Europees referentiecentrum in de strijd tegen kanker. Voortbouwend<br />

op haar jarenlange ervaring in de gezondheidszorg, zorgde EQUANS voor de elektrische installatie, verlichting, toegangscontrole, evenals de<br />

IT- en telecominfrastructuur voor dit nieuwe ziekenhuiscomplex van 80.000 m².<br />

Tekst Michel Charlier | Beeld EQUANS<br />

Na het UVC Brugmann en het CHIRECziekenhuis<br />

is EQUANS opnieuw betrokken bij de<br />

volledige elektrische uitrusting van een Brussels<br />

ziekenhuis, van de primaire leidingen over de<br />

hoogspanningscabines tot de distributie. Het<br />

Jules Bordet Instituut was gehuisvest in te<br />

kleine gebouwen, die bovendien steeds minder<br />

aangepast waren aan de moderne ziekenhuissector.<br />

Daarom koos het ziekenhuis voor een<br />

gloednieuw gebouw in Anderlecht, in de vorm van<br />

een parallellepipedum van 9 verdiepingen.<br />

Een state-of-the-art en 100<br />

procent veilig ziekenhuis<br />

Met zijn 250 ziekenhuisbedden, operatiekwartier,<br />

radiotherapie bunkers en onderzoeks laboratoria is<br />

het nieuwe gebouw gestructureerd rond een hoofdas<br />

die alle stromen van het gebouw op elk van de<br />

negen verdiepingen bedient en structureert. In dit<br />

state-of-the-art zieken huis is aan alles gedacht om<br />

de veilig heid van de patiënten en de voort durende<br />

beschikbaarheid van kritische appara tuur te waarborgen:<br />

uninter ruptible power supply solutions<br />

(UPS), genera toren, een back-upnetwerk,... Een<br />

toegangs controle- en beveiligings systeem (CCTV)<br />

garandeert de veiligheid van het pand.<br />

Onderling verbonden<br />

Vandaag de dag is connectiviteit een basisvoorwaarde<br />

in elk ziekenhuis. "Vandaag is het<br />

niet langer een kwestie van een 'eenvoudig'<br />

elektrisch installatiewerk", legt Rudy Renard,<br />

Project Manager bij EQUANS, uit. “De nadruk ligt<br />

niet meer op het elektriciteitsnet, maar op het<br />

datanetwerk. Dat is dé grote ontwikkeling van de<br />

afgelopen 15 jaar.”<br />

‘De volledige installatie is behoorlijk omvangrijk en indrukwekkend’<br />

Om ervoor te zorgen dat het personeel in<br />

het hele ziekenhuis voortdurend met elkaar<br />

verbonden is, heeft EQUANS (in nauwe samenwerking<br />

met het studiebureau TPF) een krachtig<br />

72 | ELEKTROTECH.BE


is bedoeld om het energieverbruik zoveel mogelijk<br />

te beperken. Ook aan slimme oplossingen zoals<br />

aanwezigheidssensoren, programmatie op<br />

vastgelegde tijdstippen en geautomatiseerd<br />

beheer is gedacht.<br />

“We hebben ervoor gezorgd dat de instelling<br />

van de verlichtingsinstallaties perfect is<br />

afgestemd op het gebruik en de bezetting van<br />

het pand”, aldus Renard. Er zijn ook andere<br />

systemen geïnstalleerd om energie te besparen,<br />

vervolgt hij. “Het hele gebouw is voorzien van<br />

zonwering, aangestuurd door twee sensoren<br />

op het dak met windsensoren. Deze jaloezieën<br />

worden bediend en ingezet wanneer dat<br />

nodig is om oververhitting van het gebouw te<br />

vermijden. Zo moet er de airconditioning minder<br />

gebruikt worden en wordt er dus opnieuw<br />

energie bespaard."<br />

Het Jules Bordet Instituut koos voor een gloednieuw gebouw in Anderlecht,<br />

in de vorm van een parallellepipedum van 9 verdiepingen.<br />

‘De nadruk ligt niet meer op het<br />

elektriciteitsnet, maar op het datanetwerk’<br />

De teams van EQUANS zorgden ook voor een<br />

state-of-the-art computerlokaal, om het ziekenhuis<br />

te kunnen koppelen aan een betrouwbaar en<br />

veerkrachtig computernetwerk. In dit lokaal wordt<br />

gebruik gemaakt van een gekoeld waternetwerk,<br />

airconditioningkasten (In-Row), koude batterijen,<br />

ventilatoren,... Elk apparaat is zorgvuldig gekozen<br />

om het energieverbruik te verminderen en de<br />

best mogelijke omgeving te bieden voor de<br />

toekomstige ziekenhuisservers.” ❚<br />

communicatiesysteem ontwikkeld. Elke kamer<br />

is uitgerust met een ‘Bedside’-terminal: een<br />

soort boordcomputer die toegang geeft tot<br />

internet, digitale radio of tv, maar ook tot de<br />

telefoon (via het SIP-protocol). Public Address-,<br />

videofoon- en intercomsystemen bieden ook<br />

een comfortabele werkomgeving voor alle<br />

medewerkers van het Instituut.<br />

Continuïteit van de dienstverlening<br />

In de ziekenhuissector is het noodzakelijk om de<br />

continuïteit van de dienstverlening te kunnen<br />

waarborgen. Rudy Renard: “Het elektriciteitsnet<br />

moet permanent bruikbaar zijn, met verschillende<br />

bronnen, schakelingen en omvormers. Het<br />

datanetwerk moet volledig beveiligd zijn, met<br />

name via dubbele schakelaars met dubbele<br />

voedingen, zodat de informatie correct wordt<br />

overgebracht. Dit vereist veel kabels en<br />

kabelgoten, wat de volledige installatie behoorlijk<br />

omvangrijk en indrukwekkend maakt.”<br />

Intelligente ledverlichting<br />

Als onderdeel van dit project is er speciale<br />

aandacht besteed aan duurzaamheid. Op vlak van<br />

verlichting hebben de EQUANS-teams meer dan<br />

16.000 ledarmaturen geplaatst, die aangesloten<br />

zijn op een intelligent managementsysteem. Dit<br />

​EQUANS stond in voor de volledige elektrische uitrusting, van de<br />

primaire leidingen over de hoogspanningscabines tot de distributie.<br />

ELEKTROTECH.BE | 73


NIEUWE JULES BORDET INSTITUUT<br />

IS TOONBEELD VAN HYGIËNE<br />

Het nieuwe Jules Bordet Instituut is een parallellepipedum van 9 verdiepingen en 80.000 m²,<br />

gestructureerd rond een centrale as die alle verticale circulatiesystemen bedient.<br />

Het Jules Bordet Instituut verhuist binnenkort naar een gloednieuw gebouw in Anderlecht. Screening, klinische zorg, onderzoek en onderwijs,<br />

dit openbare universitaire ziekenhuis is een referentiecentrum in Europa in de strijd tegen kanker. Meer dan in enig ander ziekenhuis werd<br />

aandacht besteed aan hygiëne, met name voor de waterinstallaties. DELABIE heeft producten en oplossingen geleverd die een hoge mate van<br />

veiligheid op dit gebied garanderen.<br />

Tekst Michel Charlier | Beeld Marc Detiffe & Delabie<br />

Het Jules Bordet Instituut, dat al 70 jaar in hetzelfde<br />

gebouw is gehuisvest, verhuist binnenkort<br />

naar een gloednieuw gebouw. “Onze huidige<br />

gebouwen zijn totaal ongeschikt”, erkent Frédéric<br />

Coteur, directeur infrastructuur van het instituut<br />

en projectleider voor deze nieuwe locatie. “Dit<br />

nieuwe gebouw zal ons in staat stellen onze<br />

ambities op het gebied van onderzoek, onderwijs<br />

en patiëntenzorg verder te ontwikkelen, met alle<br />

nieuwe technologieën die nu beschikbaar zijn, om<br />

de best mogelijke zorg te kunnen bieden.”<br />

Welzijn van patiënten en personeel<br />

Het nieuwe Jules Bordet Instituut is een parallellepipedum<br />

van 9 verdiepingen en 80.000 m²,<br />

gestructu reerd rond een centrale as die alle<br />

verticale circulatiesystemen bedient. Frédéric<br />

Coteur: “De zorg voor de patiënten bij Bordet is<br />

veelomvattend en multidisciplinair. De vorm en de<br />

indeling van dit gebouw weerspiegelen onze wens<br />

om op een geïntegreerde manier te werken en<br />

niet met een versnippering van gespecialiseerde<br />

diensten. Bij de bouw van een ziekenhuis staat de<br />

patiënt natuurlijk op de eerste plaats, maar het<br />

welzijn van deze patiënt hangt samen met het feit<br />

dat de teams een goed instrument hebben en er<br />

met plezier werken.” De indeling van het gebouw<br />

zal de zorgpaden van patiënten en verplegend<br />

personeel optimaliseren (het zogenaamde 'aantal<br />

dagelijkse stappen van een verpleger'). Ook<br />

de strakke architectuur van het gebouw en de<br />

gebruikte materialen dragen bij tot de kalme en<br />

vredige sfeer van het gebouw.<br />

Toenemend belang van hygiëne<br />

Het nieuwe gebouw moet uiteraard voldoen aan<br />

alle criteria en kwaliteitsnormen, met name op<br />

het gebied van de veiligheid en de gezondheid<br />

van de patiënten. “Dit is hier bij zonder belangrijk”,<br />

zegt Frédéric Coteur, “aan gezien wij een speciale<br />

hematologie-activiteit hebben waarbij patiënten<br />

hematopoietische celtransplantaties krijgen, een<br />

behandeling die hun immuunafweer verzwakt.<br />

Natuurlijk hebben we specifieke ruimten met<br />

positieve luchtdruk, gecontroleerde luchtdeeltjes,<br />

geclassificeerde ruimten, ISO 5-ruimten. Maar<br />

één element wordt vaak minder gecontroleerd:<br />

de hydraulische netwerken. Legionellose wordt<br />

genoemd, maar het is niet het enige gevaar. Deze<br />

netwerken zijn elementen die in het gebouw zijn<br />

geïntegreerd: ingrijpen in geval van een probleem<br />

is zeer complex en de actiemiddelen zijn beperkt<br />

en moeilijk uitvoerbaar.”<br />

Proactieve samenwerking<br />

“Specifieke aandacht voor de hydraulische netwerken<br />

vanaf de ontwerpfase van het gebouw<br />

74 | INSTALLATIEENBOUW.BE


is daarom van het grootste belang”, aldus de<br />

directeur infrastructuur. DELABIE haalde de<br />

overheidsopdracht binnen voor de kranen van het<br />

instituut (mengkranen, thermostatische douches<br />

en toiletspoelers). De samenwerking tussen<br />

DELABIE en het Jules Bordet Instituut is in de<br />

loop der jaren, tot volle tevredenheid van Frédéric<br />

Coteur, opgebouwd: “Er is een regelmatige<br />

uitwisseling van kennis en knowhow tussen ons.<br />

Dit laat ons toe om aandacht te besteden aan<br />

bepaalde punten die niet onmiddellijk voor de<br />

hand liggen voor een ziekenhuisoperator, maar<br />

die DELABIE op de voorgrond plaatst.”<br />

“Ik hoor al te vaak van sommige bouwbedrijven<br />

dat een ziekenhuis een beetje op een hotel lijkt<br />

en dat de sanitaire uitrusting die er geïnstalleerd<br />

kan worden vergelijkbaar is” voegt Thomas<br />

Bottemanne, Business Development Manager<br />

bij DELABIE, eraan toe. “Dit is volstrekt onwaar<br />

en gelukkig zijn de echte professionals in de<br />

zorgsector zich hiervan bewust. DELABIE werd<br />

voor dit project gekozen omdat wij aan alle eisen<br />

van de klant, de architecten en het studiebureau<br />

konden voldoen op het gebied van hygiëne,<br />

veiligheid en onderhoudsgemak van de kranen,<br />

de accessoires en het spoelsysteem van de<br />

toiletten. Het is ook belangrijk de installateur niet<br />

te vergeten, die gerustgesteld is te kunnen werken<br />

met een bedrijf dat actief is op de Belgische<br />

markt. Tenslotte maken wij er een erezaak van<br />

om tijdens het hele bouwproject aanwezig te<br />

zijn om technische ondersteuning te bieden bij<br />

de installatie van de producten, maar ook na<br />

de oplevering van het gebouw om de garantie<br />

te waarborgen.”<br />

Totaal geschikte producten<br />

In Anderlecht werden meer dan 500 TEMPOFIX 3<br />

voor wand systemen met TEMPOFLUX 2 zelfsluitende<br />

toilet kranen met directe spoeling<br />

geïnstalleerd. Thomas Bottemanne: “Toiletsystemen<br />

met reservoir zijn ongeschikt voor<br />

intensief gebruik en zijn een terug kerende<br />

bron van problemen in zorg instellingen. Ze<br />

zijn gevoelig voor kalk aanslag, werken de<br />

verspreiding van bacteriën in de hand en vormen<br />

een permanent risico op lekken bij gebruik in<br />

publieke gebouwen. De vele voordelen van het<br />

toilet systeem met directe spoeling maken het<br />

product snel economischer. De toilet kraan met<br />

directe spoeling, die speciaal werd ontwikkeld<br />

voor gebruik in open bare ruimten en aangepast<br />

is aan de nieuwe voorschriften, biedt de beste<br />

kwaliteit/levensduur/prijsverhouding voor dit<br />

soort omgevingen.”<br />

DELABIE leverde ook 740 mechanische<br />

SECURITHERM BIOSAFE kranen, de eerste wastafel<br />

kraan zonder uitloop die beantwoordt<br />

aan alle eisen van de patiënten en bewoners<br />

in zorginstellingen: comfort, totale veiligheid,<br />

hygiëne en controle op de bacteriegroei. Volgens<br />

Thomas Bottemanne “vermindert het unieke<br />

ontwerp van deze mengkraan de hoeveelheid<br />

water in het lichaam tot 85 %, waardoor de<br />

verspreiding van bacteriën wordt beperkt.<br />

Gecombineerd met kleinere waterdoorgangen<br />

maakt dit een hogere watercirculatiesnelheid<br />

mogelijk en dus een betere beheersing van de<br />

biofilm. Bovendien heeft hij geen uitloop: de<br />

BIOSAFE-kraanuitgang is rechtstreeks in het<br />

kraanhuis geïntegreerd. De gladde binnenzijde<br />

van deze uitgang is gemaakt van Hostaform ® ,<br />

zodat onzuiverheden en kalk zich niet kunnen<br />

vasthechten en bacteriën en watergedragen<br />

ziektekiemen zich niet kunnen verspreiden.”<br />

Voor de douches ten slotte werd gekozen voor<br />

157 SECURITHERM Securitouch thermostatische<br />

meng kranen, uit gerust met Securitouch antiverbrandings<br />

isolatie en een dubbele temperatuurbegrenzing<br />

(eerste ontgrendelbaar bij 38°C,<br />

tweede vergrendeld bij 41°C) en dus perfect<br />

aangepast aan de eisen van de ziekenhuizen.<br />

DELABIE biedt een brede waaier van producten<br />

en oplossingen die perfect zijn aangepast aan<br />

de behoeften van de ver schillende afdelingen<br />

binnen een zorg instelling: openbare toiletten voor<br />

bezoekers, bad kamers voor patiënten, hygiëneposten<br />

voor verplegend personeel of operatiezalen.<br />

In elke afdeling van het Jules Bordetinstituut<br />

bestonden er specifieke vereisten waarop<br />

DELABIE een passend antwoord kon geven. ❚<br />

TEMPOFIX 3 voorwandsystemen met TEMPOFLUX<br />

2 zelfsluitende toiletkranen met directe<br />

spoeling: snelle installatie, vereenvoudigd<br />

onderhoud, optimale hygiëne en waterbesparing<br />

samengebracht in één product!<br />

In Anderlecht werden meer dan 500 TEMPOFIX 3 voorwandsystemen met<br />

TEMPOFLUX 2 zelfsluitende toiletkranen met directe spoeling geïnstalleerd.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 75


Quartier vertaalde het concept van Boydens<br />

Engineering naar de praktijk.<br />

Naast het volledige HVAC-pakket zorgde Quartier<br />

ook voor de sanitaire voorzieningen.<br />

HVAC en sanitair in<br />

complete balans<br />

De nieuwbouw van het Sint-Lodewijkscollege in Brugge koppelt flexibiliteit en duurzaamheid aan een hoog comfortniveau. Niet verwonderlijk<br />

dus dat er veel aandacht aan het luik HVAC werd besteed. Uiteindelijk werd het omvangrijke project in de bekwame handen Quartier gegeven.<br />

Reden? De uitgebreide expertise en de garantie op totale ontzorging. Het installatiebedrijf uit Kuurne specialiseert zich immers in totaalprojecten<br />

voor de meest uiteenlopende types van gebouwen.<br />

Tekst Els Jonckheere | Beeld Quartier<br />

Sinds dit jaar prijkt op de site van het Sint-Lodewijkscollege in Brugge een<br />

statig nieuw multifunctioneel gebouw. De gelijkvloers omvat een studiezaal,<br />

een refter en vier STEM-klassen. De vier bovengelegen verdiepingen zijn<br />

ingericht als internaat met zeventig kamers (inclusief eigen badkamer).<br />

“Van meet af aan was het de bedoeling om een energieneutraal gebouw<br />

te realiseren,” vertelt Tom Debrabandere, zaakvoerder van Quartier. “Daarom<br />

lag de toepassing van een BEO-veld voor de hand. Dergelijke oplossing heeft<br />

natuurlijk wel consequenties voor de rest van de HVAC. Om een optimaal<br />

‘We bieden een totaalpakket<br />

waarbij we zoeken naar de beste<br />

balans tussen duurzaamheid<br />

en comfort’<br />

resultaat te bekomen, moeten alle technieken immers perfect op elkaar<br />

worden afgestemd. En precies op dat vlak scoren wij met Quartier bijzonder<br />

hoog. We bieden een totaalpakket waarbij we zoeken naar de beste balans<br />

tussen duurzaamheid en comfort.”<br />

Het concept verwarming, sanitair en ventilatie van het nieuwe gebouw van<br />

het Sint-Lodewijkscollege werd door Boydens Engineering uitgedokterd.<br />

“Onze taak bestond erin om dit naar de praktijk te vertalen”, aldus Tom<br />

Debrabandere. “Het geheel van systemen wordt in detail uitgewerkt vooraleer<br />

we tot implementatie overgaan. Op deze manier kunnen we een vlot verloop<br />

van de werken en een perfect uitgebalanceerd eindresultaat garanderen. In<br />

het Sint-Lodewijkscollege verzorgden we de volledige HVAC en de sanitaire<br />

systemen. We spreken onder meer over een drukverhogingsinstallatie voor het<br />

stadswater en de brandhaspels, een ventilatiesysteem D met verschillende<br />

luchtgroepen, een zonneboiler met tien thermische collectoren in combinatie<br />

met een vloerstaande gasketel en natuurlijk ook de geothermische<br />

warmtepomp die door een gasketel wordt ondersteund.” ❚<br />

76 | INSTALLATIEENBOUW.BE


Het gebouwbeheersysteem is de<br />

dirigent die voor een optimale balans<br />

tussen de technieken in functie van<br />

de bezetting en noden zorgt.<br />

SVD-SOLUTIONS<br />

OPTIMAAL BEHEER VAN HVAC<br />

In het Sint-Lodewijkscollege in Brugge gaan comfort en duurzaamheid hand in hand. Als ‘smart building’ zorgt het immers continu voor een<br />

optimale balans tussen de technieken in functie van de bezetting en noden. Het brein van deze intelligentie is een gebouwbeheersysteem dat<br />

op maat werd ontwikkeld door SVD Solutions uit Erpe-Mere en via het Priva Cloud platform kan worden beheerd, opgevolgd en aangepast.<br />

Tekst Els Jonckheere | Beeld SVD-Solutions<br />

HVAC is een echte slokop van het energiebudget. Daarom is het uitermate<br />

belangrijk dat alle technieken optimaal presteren. “Dit streefdoel is enkel<br />

haalbaar mits automatisatie en optimalisatie”, vertelt Silvaan Van Driessche,<br />

zaakvoerder van SVD-Solutions. “Het internet-of-things opent de deur naar<br />

ongekende mogelijkheden op dit vlak. Wanneer we alle oplossingen met<br />

elkaar laten communiceren, ontstaat immers een schat aan informatie over de<br />

HVAC in zijn totaliteit. Hiermee kunnen processen worden geoptimaliseerd,<br />

wat toelaat om het energiebudget drastisch te reduceren zonder dat de<br />

gebouwgebruikers aan comfort moeten inboeten. Natuurlijk is er een dirigent<br />

nodig om alles in goede banen te leiden: een gebouwbeheersysteem. De<br />

ontwikkeling, implementatie en het onderhoud van dergelijke oplossing is de<br />

corebusiness van SVD-Solutions.”<br />

‘Intuïtieve bediening en<br />

gebruiksgemak staan centraal in<br />

ons gebouwbeheersysteem’<br />

SVD-SOLUTIONS<br />

Ruiterstraat 34<br />

9420 Erpe-Mere<br />

T +32 474 08 <strong>04</strong> 10<br />

E info@svd-solutions.be<br />

W svd-solutions.be<br />

Vandaag zijn er talrijke gebouwbeheersystemen op de markt. De oplossing<br />

van SVD-Solutions onderscheidt zich in de eerste plaats door het maatwerk<br />

en de openheid van het systeem. “Wij kunnen op een eenvoudige en snelle<br />

manier gegevens gebruiken die afkomstig zijn van toestellen van andere<br />

fabrikanten”, legt Silvaan Van Driessche uit. “Intuïtieve bediening en<br />

gebruiksgemak staan hierbij altijd centraal. Daarom werken we met het Priva<br />

Cloud platform om de installaties te beheren en te optimaliseren.” ❚<br />

Fotobijschrift 2. In het nieuwe gebouw van het Sint-Lodewijkscollege<br />

zorgde SVD-Solutoins voor een gebouwbeheersysteem op maat.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 77


THEMA LUCHTBEHANDELING<br />

OP MAAT GEMAAKTE LUCHTBEHANDELINGSKAST<br />

BIEDT FLEXIBILITEIT IN ELK PROJECT<br />

Het Gentse bedrijventerrein The Loop is de jongste jaren sterk uitgebreid. Zo zijn in de loop van dit en vorig jaar drie nieuwe kantoorgebouwen<br />

gebouwd. Uiteraard kan een afdoende luchtbehandeling niet ontbreken. Een kolfje naar de hand van WOLF Energiesystemen BV, dat voor deze<br />

gebouwen de luchtbehandelingskasten leverde. Het bijzondere aan de KG Flex-reeks is dat de luchtbehandelingskasten allemaal op maat<br />

gemaakt zijn.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld WOLF Energiesystemen BV<br />

Het brede assortiment van WOLF Energiesystemen<br />

BV is één van de grote sterktes van de firma.<br />

Debieten van 1.000 m³/h tot zelfs 350.000<br />

m³/h vormen geen enkel probleem voor de<br />

luchtgroepen geleverd door het Duitse bedrijf, dat<br />

tot de Europese top behoort in luchtbehandeling.<br />

“In The Loop werd ons gevraagd naar een<br />

efficiënte luchtbehandelingskast, waarbij ook<br />

een lage luchtsnelheid en de meest performante<br />

energieklasse van primordiaal belang waren.<br />

Die elementen hangen natuurlijk samen, want<br />

een lage luchtsnelheid draagt bij aan een hoge<br />

efficiëntie”, licht Jimmy Dequeeker, Technisch<br />

Adviseur bij Wolf Energiesystemen BV, toe.<br />

KG Flex<br />

De keuze viel op luchtbehandelingskasten uit de<br />

KG Flex-serie, een nieuwe luchtbehandelingskast in<br />

het WOLF-gamma die perfect geschikt bleek voor<br />

dit project, aldus Dequeeker. “Met de standaard<br />

modulaire luchtbehandelingskasten zouden<br />

we in dit project op veel meer moeilijkheden<br />

The Loop.<br />

‘We kunnen de luchtbehandelingskasten net<br />

zo groot maken als de technische ruimte<br />

toelaat, tot op enkele millimeters zelfs’’<br />

78 | INSTALLATIEENBOUW.BE


LUCHTBEHANDELING THEMA<br />

zijn gestoten. Het unieke aan KG Flex is dat we<br />

nu luchtbehandelingskasten volledig op maat<br />

kunnen samenstellen, helemaal naargelang de<br />

wensen van de klant. Geen overbodige luxe, want<br />

de technische ruimte in dergelijke projecten is<br />

beperkt. We kunnen de luchtbehandelingskasten<br />

net zo groot maken als de technische ruimte<br />

toelaat, tot op enkele millimeters zelfs.”<br />

De KG Flex-kasten zijn de logische opvolger<br />

van de KG Top-reeks en halen een debiet tot<br />

350.000 m³/h. De units in dit project zijn allemaal<br />

voorzien van een warmtewiel met ontvochtiging<br />

en bevochtiging, en zijn uitgerust met ECmotoren.<br />

De 60mm behuizing van de KG Flexserie<br />

kenmerkt zich door uitstekende specificaties<br />

volgens DIN EN 1886: thermische isolatieklasse<br />

T2, koudebrugklasse TB2, mechanische stabiliteit<br />

D1 en luchtdichtheidsklasse L1.<br />

Ruimte maximaal benutten<br />

Met de ontwikkeling van de KG Flex-kasten speelt<br />

WOLF Energiesystemen BV immers in op een<br />

vaak voorkomend probleem in grote projecten:<br />

de beperkte ruimte. “De beschikbare ruimte<br />

wordt steeds kleiner – in renovatieprojecten is<br />

dat nog vaker het geval –, terwijl de debieten en<br />

energetische eisen steeds hoger worden. We kunnen<br />

echter nooit zomaar een luchtbehandelingskast<br />

aanbieden die de hele ruimte in beslag neemt,<br />

want je moet voldoende ruimte vrijhouden voor<br />

onderhoud. Tegelijkertijd moet je een hoge<br />

energie-efficiëntie kunnen behalen. Het komt erop<br />

aan om de ruimte maximaal te benutten, en dan<br />

is het een troef als je zo’n luchtbehandelingskast<br />

volledig op maat kan creëren.”<br />

Belang van engineering<br />

Een op maat gemaakte luchtbehandelingskast<br />

betekent ook dat er heel wat tijd en energie in<br />

de voorbereiding gestoken dient te worden.<br />

“Elke kast wordt tot in de puntjes geëngineerd.<br />

Voorbereiding, engineering en service zijn hierbij<br />

cruciaal. Je mag wel stellen dat dit zeker geen ‘off<br />

the shelf’-producten zijn. We zoeken samen met<br />

de klant in elk project opnieuw naar de beste<br />

oplossing. Dat maatwerk en oog voor detail is<br />

net de grote sterkte van onze KG Flex en WOLF<br />

Energiesystemen BV”, zegt Dequeeker.<br />

‘Het unieke aan KG Flex is dat we nu luchtbehandelingskasten volledig op maat<br />

kunnen samenstellen, helemaal naargelang de wensen van de klant. Geen overbodige<br />

luxe, want de technische ruimte in dergelijke projecten is beperkt.’<br />

De KG Flex-kasten in dit project zijn allemaal voorzien van een warmtewiel<br />

met ontvochtiging en bevochtiging, en zijn uitgerust met EC-motoren.<br />

Ook het installeren van een lucht behandelings kast<br />

in zo’n kleine technische ruimte is geen sinecure,<br />

maar ook daar speelt WOLF Energiesystemen met<br />

de ontwikkeling van KG Flex op in. “De kasten<br />

zijn heel eenvoudig te installeren. Ook in The<br />

Loop zijn we hier vlot in geslaagd. We zijn er in<br />

dit project in geslaagd om een goede oplossing te<br />

voorzien voor een complex probleem, en hebben<br />

daarbij een sterk staaltje engineering aan de dag<br />

gelegd”, blikt Dequeeker terug. ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 79


THEMA LUCHTBEHANDELING<br />

Optimaal klimaat én hoog<br />

comfort dankzij comfortmodules<br />

Er zijn vele redenen om water te kiezen als koel- of verwarmingsmedium in een klimaatsysteem. Water kan ongeveer 3500 keer meer<br />

energie vervoeren dan hetzelfde luchtvolume en zorgt op deze manier voor een efficiënter systeem dat waardevolle ruimte bespaart. Naast<br />

het aanleveren van voldoende verse lucht vereist een goed binnenklimaat ook de juiste temperatuur, een laag geluidsniveau én een lage<br />

luchtsnelheid in de leefruimte. Met Swegon comfortmodules is het eenvoudig om aan deze eisen te voldoen.<br />

Tekst en beeld Swegon<br />

De comfortmodules van Swegon zijn een voudig<br />

te onderhouden aangezien er geen condensafvoer,<br />

geen ventilatoren of filters in het toestel<br />

aanwezig zijn.<br />

Bij PARASOL ZENITH kunt u zelfs kiezen voor<br />

een verwijderbare batterij die het reinigen van<br />

de boven kant aan de batterij vergemakkelijkt<br />

en een ophang beugel om de installatie te<br />

vereen voudigen. Ze zijn voorzien van bepaalde<br />

aanpassings mogelijkheden, waardoor deze units<br />

flexibel zijn voor een wijziging in toekomstige<br />

behoeften van het gebouw.<br />

Compactere LBK’s en koelmachines<br />

Door toepassing van dit type unit kan vaak<br />

een kleinere luchtgroep geselecteerd worden,<br />

omdat het luchtdebiet niet op dezelfde manier<br />

hoeft opgevoerd te worden als bij een klassiek<br />

luchtklimaatsysteem.<br />

Het grootste deel van de temperatuurvraag kan<br />

via de waterzijde worden behandeld, terwijl de<br />

luchtzijde zorgt voor een goede luchtkwaliteit.<br />

Op deze manier kan de luchttemperatuur relatief<br />

hoog worden gehouden, wat ook betekent dat de<br />

grootte van de verwarmingsbron of koelmachine<br />

kan worden verkleind.<br />

Energiezuinige keuze & minder<br />

risico op condensatie<br />

Met een intelligent ontworpen watervoerend<br />

systeem is het mogelijk om op een energiezuinige<br />

manier gebruik te maken van de behoeften in<br />

verschillende zones. Gebruik bijvoorbeeld de<br />

retourtemperatuur van de zuid/zuidwest zone<br />

van een kantoorgebouw als aanvoerwater naar<br />

het noordelijk deel van het gebouw.<br />

Een ander manier om tot 15 % energieverbruik<br />

te besparen, is door de temperatuur van het<br />

inlaatwater te optimaliseren. Hierdoor wordt ook<br />

De PARASOL comfortmodules zorgen voor een hoger<br />

comfort zonder tocht in de ruimte.<br />

het risico op condensatie verminderd. Bij een<br />

hoge lucht vochtigheid is het risico op condensatie<br />

groot. Normaal wordt de watertoevoer afgesloten<br />

bij het naderen van het dauwpunt. Als de toevoertemperatuur<br />

van het water wordt verhoogd,<br />

kan condensatie worden vermeden en kan de<br />

watertoevoer gegarandeerd blijven en de ruimte<br />

kan nog steeds gekoeld worden. Zo blijft de<br />

ruimtetemperatuur laag – zowel energiezuinig als<br />

met het oog op comfort.<br />

Verhoogd comfort<br />

Een geoptimaliseerde watertemperatuur – zowel<br />

tijdens koelen als verwarmen – verkleint de<br />

delta T en maakt de menging tussen de kamer- en<br />

toevoerlucht efficiënter. Dit betekent geen koude<br />

tocht of hoge luchtsnelheid in de werkzone, wat<br />

het comfort aanzienlijk verhoogt.<br />

Door het comfort te verhogen, nemen de<br />

prestaties van de mensen in het gebouw toe,<br />

80 | INSTALLATIEENBOUW.BE


LUCHTBEHANDELING THEMA<br />

‘Met een intelligent ontworpen watervoerend<br />

systeem is het mogelijk om op een<br />

energiezuinige manier gebruik te maken van<br />

de behoeften in verschillende zones’<br />

aangezien comfort en prestaties sterk met elkaar<br />

verbonden zijn.<br />

PARASOL CLASSIC & PARASOL<br />

ZENITH : een comfortmodule<br />

voor elke behoefte<br />

Deze comfortmodule onderscheidt zich van<br />

een klimaat balk door vier in plaats van twee<br />

uitblaasrichtingen.<br />

De PARASOL productfamilie biedt comfortmodules<br />

die geoptimaliseerd zijn om snel de<br />

pulsielucht met de ruimtelucht te mengen, wat<br />

zorgt voor een hoger comfort in de ruimte.<br />

PARASOL ZENITH is de nieuwste toevoeging<br />

in het gamma en werd ontwikkeld om<br />

grote variaties in lucht debiet als in koel- en<br />

verwarmings belasting te behandelen. Met zijn<br />

lage gewicht, compacte afmetingen en optionele<br />

lucht aansluitingen aan korte of lange zijden is<br />

deze ook eenvoudig te installeren.<br />

De PARASOL ZENITH kan in het WISE vraaggestuurd<br />

klimaatsysteem geïntegreerd worden<br />

en is beschikbaar met een breed gamma aan<br />

accessoires, van aansluitkits voor lucht/water,<br />

ventielen en aandrijvingen tot regelmodules,<br />

inregelkleppen enz… Meer info : www.swegon.be ❚<br />

De WISE PARASOL ZENITH is beschikbaar in verschillende bouwgrootten en biedt<br />

optionele luchtaansluitingen aan korte of lange zijden voor nog meer flexibiliteit.<br />

De geperforeerde plaat van de PARASOL is<br />

verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen<br />

om het beste bij de ruimte te passen<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 81


THEMA LUCHTBEHANDELING<br />

Constante inblaastemperatuur aan een laag verbruik<br />

UNIEKE TOEPASSING IN SCHOOL:<br />

LUCHTGROEP MET INGEBOUWDE WARMTEPOMP<br />

Ook in een schoolgebouw wordt een hoogkwalitatieve ventilatie-oplossing niet langer aanzien als een luxe: ten minste één voordeel dat het<br />

coronavirus met zich meebracht. Zo viel de keuze ook voor een school in Hekelgem op de luchtgroepen met ingebouwde warmtepompen<br />

van IV Produkt. Er werden drie luchtgroepen met ingebouwde warmtepomp voorzien: voor de sporthal, de refter en de klasgebouwen. AirX<br />

ondersteunde de installateur bij de selectie van de juiste luchtgroepen en voorzag ook een uitgebreide opstart van de luchtgroepen. Zo werd<br />

de implementatie in het gebouwbeheersysteem ook door AirX in goede banen geleid.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Airx<br />

AirX staat bekend als specialist in het inregelen<br />

en opmeten van ventilatiesystemen. Daarnaast<br />

is het bedrijf ook de rechtstreekse verdeler van<br />

het Zweedse IV Produkt in België. IV Produkt is<br />

al meer dan veertig jaar een hoogkwalitatieve<br />

producent van luchtbehandelingskasten. Het<br />

bedrijf zet sterk in op innovatie en produceerde<br />

reeds in de jaren tachtig units met ingebouwde<br />

warmtepompen: een primeur voor die tijd.<br />

Inblaastemperatuur onder controle<br />

AirX ging samen met de installateur en het studiebureau<br />

op zoek naar een geschikte oplossing voor<br />

de school in Hekelgem. Aangezien er sowieso<br />

voor een warmtepomp gekozen zou worden, was<br />

IV Produkt de voor de hand liggende oplossing.<br />

Gunter Quipor, Business Unit Manager en partner<br />

in AirX: “Het grote voordeel van dit product,<br />

is dat de inblaastemperatuur het hele jaar<br />

door onder controle gehouden kan worden. Bij<br />

andere merken dient men rekening te houden<br />

met ontdooicycli, wat onvermijdelijk resulteert<br />

in temperatuurschommelingen, maar dat is bij<br />

IV Produkt niet het geval. Op die manier blijft de<br />

temperatuur – en het comfortgevoel – constant, of<br />

het nu zomer of winter is, en zijn pieken uitgesloten.<br />

Bovendien garandeert de oplossing een laag<br />

verbruik, ook al omdat er geen ontdooicyclus bij<br />

komt kijken en omdat de compressoren voorzien<br />

zijn van een bijzonder hoge COP.”<br />

Technical Manager bij AirX Wim Verbeeck<br />

heeft de luchtgroepen opgestart.<br />

De luchtgroepen zijn voorzien van warmtewielen, zodat energie wordt gerecupereerd en<br />

er nog eens aanzienlijk wordt bespaard op de energiekosten van het gebouw.<br />

82 | INSTALLATIEENBOUW.BE


LUCHTBEHANDELING THEMA<br />

‘We zorgen er samen met de installateur voor dat het energieverbruik van het<br />

gebouw daalt en we creëren een gezond en aangenaam binnenklimaat.’<br />

‘We staan de installateur bij van in de<br />

ontwerpfase tot aan de oplevering’<br />

De luchtgroepen zijn voorzien van warmtewielen,<br />

zodat energie wordt gerecupereerd en er nog eens<br />

aanzienlijk wordt bespaard op de energiekosten<br />

van het gebouw. Het warmtewiel heeft als<br />

voordeel dat het niet invriest en dus 100 procent<br />

van de tijd zijn werk kan doen. Daarbovenop<br />

wordt de verse lucht niet uitgedroogd dankzij<br />

vochtrecuperatie. Verder zijn de units ook<br />

voorzien van F7 zakkenfilters, die het fijnstof uit<br />

de verse toevoerlucht halen en zo zorgen voor<br />

een verbeterde luchtkwaliteit. “De luchtgroepen<br />

werden plug-and-play op de werf geleverd. De<br />

drie grote luchtgroepen werden op een halve<br />

dag gemonteerd, en daar kwamen geen zware<br />

handelingen bij kijken”, vervolgt Quipor.<br />

Niet alleen de productselectie – de combinatie<br />

van een luchtgroep met een ingebouwde warmtepomp<br />

– is bijzonder, maar ook de aandacht die AirX<br />

besteed aan het onder steunen van de installateur<br />

mag gezien worden. AirX gebruikt de in het bedrijf<br />

aanwezige expertise in ventilatie om installateurs<br />

te onder steunen en voorziet de opstart alsook<br />

inregeling van de installaties. “Inregelen is een<br />

vak apart, waar je de juiste meet apparatuur en<br />

zeker de knowhow voor moet hebben. Onze meer<br />

dan vijftien jaren aan ervaring bij verschillende<br />

grote spelers in de ventilatie markt komen daarbij<br />

goed van pas”, zegt Quipor.<br />

Geen concurrentie met installateurs<br />

“Toch doen we de installatie nooit zelf. We willen<br />

geen concurrentie aangaan met de installateurs,<br />

we willen hen net ondersteunen”, verduidelijkt<br />

Dirk Merken, zaak voerder en partner in AirX.<br />

“Door intensief met elkaar samen te werken<br />

versterken we elkaar en verhogen we de kwaliteit<br />

van de installaties. We zorgen er dus samen<br />

voor dat het energieverbruik van het gebouw<br />

daalt en we creëren een gezond en aangenaam<br />

binnen klimaat. Dit is perfect haalbaar, als<br />

je het ventilatie project van bij de start goed<br />

aanpakt. Vandaar dat we, met onze unieke<br />

combinatie van onze diensten en luchtgroepen,<br />

de installateur bijstaan van in de ontwerpfase<br />

tot aan de oplevering.” ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 83


THEMA LUCHTBEHANDELING<br />

Propere én veilige lucht in kantooromgevingen<br />

‘COMBINATIE VAN VENTILATIE EN<br />

LUCHTREINIGING IS EEN MUST’<br />

Vandaag de dag is luchtreiniging – ‘dankzij’ corona – steeds meer een onderwerp dat aan aandacht wint, maar voor Euromate is het niets<br />

nieuws onder de zon. Het bedrijf houdt zich al ruim 45 jaar bezig met een beter binnenklimaat voor bedrijven en haar werknemers.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Euromate<br />

Euromate werd aanvankelijk opgericht om de geluidskwaliteit van<br />

grammofoonplaten te verbeteren, en dit door fijnstof uit de lucht te halen.<br />

Gaandeweg werd het gamma verfijnd. “Er is altijd een probleem met<br />

luchtvervuiling geweest, maar in de loop der jaren is lucht en gezondheid<br />

steeds belangrijker geworden. Ook in werkomgevingen steeg de vraag naar<br />

gepaste oplossingen om het personeel te beschermen. Onze verschillende<br />

producten halen de meest uiteenlopende stoffen uit de lucht: pollen,<br />

bacteriën en virussen, maar ook gassen, vetten en fijnstof”, zegt Annelies de<br />

Jong, Marketing Manager bij Euromate. “We hebben een oplossing voor elke<br />

binnenwerksituatie.” Ook voor industriële ruimtes biedt Euromate een breed<br />

assortiment aan oplossingen.<br />

‘In scholen is een luchtreiniger in de klas een snelle en<br />

eenvoudige manier om een lokaal coronaproof te maken.’<br />

‘Schone lucht is een<br />

basisrecht voor iedereen’<br />

Doeltreffend in de strijd tegen corona<br />

Nu de coronacrisis ons heeft gewezen op het gevaar van virussen in de lucht<br />

is de bewustwording voor schone lucht toegenomen, al kan het volgens de<br />

Jong nog altijd beter. “Het gaat heel vaak over handen wassen, ramen open<br />

en ventileren. Maar die aspecten alleen zijn niét voldoende om het gevaar<br />

tegen te gaan. Ook ventilatie op zich is niet genoeg. De rol van luchtreiniging<br />

verdient meer aandacht”, stelt ze. “Een voorbeeldje: in België is er veel te doen<br />

rond het plaatsen van CO²-meters, bijvoorbeeld in klaslokalen. En CO² is een<br />

belangrijke parameter, maar toch zegt deze enkel iets over de luchtkwaliteit<br />

en niet over het aantal aerosolen, welke drager zijn van vervuiling, in de<br />

ruimte. Door een raam te openen trek je dan wel verse lucht naar binnen,<br />

maar dit is niet per se veilige lucht: je kan immers ook fijnstof en pollen zo<br />

in de ruimte binnenlaten. Een combinatie tussen ventilatie en luchtreiniging<br />

wordt sterk aanbevolen, om te garanderen dat je propere én veilige lucht in<br />

de ruimte krijgt.”<br />

Met de VisionAir Blue Line en de Pure Air Shield 3300 beschikt Euromate<br />

over een oplossing die zijn doeltreffendheid in de strijd tegen corona reeds<br />

heeft bewezen. Uit testresultaten is gebleken dat de toestellen zeer doelmatig<br />

de aanwezigheid van het virus te lijf gaan, en meer dan 99 procent van de<br />

virusdeeltjes weten af te vangen.<br />

‘In industriële hallen bescherm je het personeel tegen de gevolgen van het<br />

inademen van minuscuul kleine stofdeeltjes door het plaatsen van luchtreinigers.’<br />

Plug-and-play<br />

Euromate zet sterk in op plug-and-play oplossingen, die bijvoorbeeld<br />

op een standaard met wieltjes of in een systeemplafond gemonteerd<br />

kunnen worden – een handige eigenschap in een kantooromgeving. “Een<br />

bijkomende troef is de mogelijkheid om de apparaten in te stellen zodat<br />

ze in werking treden van zodra het personeel zich op de werkvloer bevindt.<br />

84 | INSTALLATIEENBOUW.BE


LUCHTBEHANDELING THEMA<br />

‘Euromate’s plug-and-play luchtreinigers kun je gemakkelijk in elke ruimte plaatsen. Aan het plafond, aan<br />

de wand of op een standaard op de vloer: voor elke situatie dé juiste oplossing.’<br />

Of omgekeerd, dat ze naar een hogere frequentie overschakelen van zodra<br />

iedereen naar huis is. Als de mensen de dag erop opnieuw het kantoor<br />

betreden, kunnen ze zo meteen genieten van propere lucht”, aldus de Jong.<br />

Aangezien er bij de installatie geen sloop- en breekwerk aan te pas komt,<br />

kunnen de Euromate-producten ook ingezet worden in projecten waar een<br />

grootschalige renovatie niet van toepassing is.<br />

Meer dan enkel corona<br />

Luchtkwaliteit gaat over veel meer dan enkel corona, vervolgt de Jong.<br />

“Zo is fijnstof al veel langer een probleem, een stof waarvan bewezen is<br />

dat de levensverwachting erdoor afneemt. Schone lucht is een basisrecht<br />

voor iedereen.”<br />

Een belangrijk aandachtspunt bij luchtreiniging is de kwaliteit van de<br />

materialen. De Jong: “Het materiaal moet van topkwaliteit zijn. Anders<br />

zal het resultaat nooit optimaal zijn. Daarom worden al onze producten in<br />

Nederland gefabriceerd, met uitsluitend Europese onderdelen. Bovendien<br />

worden de producten uitvoerig getest door externe bedrijven. Om die reden<br />

durven we een garantie van maar liefst vijf jaar aan te bieden.” ❚<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 85


THEMA LUCHTBEHANDELING<br />

Hoeve uit 1789 wordt<br />

BEN-woning<br />

Waar vroeger een stalling stond voor koeien, staat nu de luxueus gerenoveerde privéwoning van Serge Werniers. Via een glazen sas kom<br />

je terecht in zijn kantoorruimte. De renovatie, die van start ging in 2018, is ondertussen afgerond. De vroegere gasthuishoeve bevoorraadde<br />

vanaf 1789 alle ziekenhuizen rond Antwerpen van melk, vlees, groenten en fruit. De slimme ventilatiesystemen van DUCO dragen in dit project<br />

bij tot een E-peil van 12.<br />

Tekst en beeld Duco<br />

86 | INSTALLATIEENBOUW.BE


LUCHTBEHANDELING THEMA<br />

‘De vraaggestuurde ventilatie resulteert in een<br />

intelligente én energiezuinige werking’<br />

Aannemer Serge Werniers blies nieuw leven in de gasthuishoeve en<br />

restaureerde het tot een energiezuinige BEN-woning mét respect voor de<br />

oorspronkelijke structuren. Zo zijn de originele eiken balken nog steeds te<br />

zien in de dakstructuur.<br />

BEN-woning met E-peil 12<br />

Bijna-energieneutraal wonen is sinds <strong>2021</strong> de stan daard voor nieuwbouwwoningen<br />

in Vlaanderen. Dat een hoeve uit 1789 getransformeerd wordt tot<br />

een state-of-the-art BEN-woning zie je dus niet elke dag. Een E-peil van 12<br />

is al helemaal uitzonderlijk. “Om aan die doelstelling te kunnen voldoen,<br />

werden 100 zonnepanelen geplaatst, allemaal zuid en oost gericht”, vertelt<br />

eigenaar Serge Werniers. “Daarnaast kwam er ook een warmtepomp systeem<br />

met 4 putten van 120 meter diep. Deze geothermische installatie verwarmt<br />

het volledige gebouw aan de hand van vloer verwarming. Ook de driedubbele<br />

beglazing met aluminium profielen (7-kamersysteem) voorzien een optimale<br />

thermische isolatie die het E-peil ten goede komt.<br />

Combinatie C & D<br />

In de kantoorruimte koos de aannemer voor een vraaggestuurd C-systeem.<br />

De DucoBox Silent Connect voert door middel van boxsensoren vervuilde<br />

lucht af op een fluisterstille manier. Het glazen sas tussen de kantoor- en<br />

privéruimte liet het buizensysteem van een D-systeem niet toe, dus werd<br />

gekozen voor natuurlijke ventilatie. In het privégedeelte koos Werniers voor<br />

twee D-systemen, meer bepaald de compacte DucoBox Energy Comfort. De<br />

vraagsturing van de DucoBox Energy Comfort resulteert in een intelligente<br />

én energiezuinige werking. Samen met de slimme vraagsturing op basis van<br />

CO 2<br />

en vocht zorgen de dynamische luchtverdeelfilters voor een uitzonderlijk<br />

rendement binnen dit toestel.<br />

Werniers is tevreden over het resultaat: “De hoeve ligt afgelegen en vormt<br />

voor mij echt een oase van rust. In het verleden verliep de samenwerking<br />

met DUCO altijd zeer goed dus had ik er het volste vertrouwen in voor mijn<br />

eigen woning!” ❚<br />

De vraagsturing van de DucoBox Energy Comfort resulteert<br />

in een intelligente én energiezuinige werking.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 87


ACP<br />

NATUURLIJK VERMOGEN:<br />

BITZER AMMONIAK-COMPRESSOR-PACKS.<br />

Systeemveiligheid is geen probleem voor deze koelcentrales: ammoniak-compressor-packs (ACP) van<br />

BITZER bieden maximale betrouwbaarheid, dankzij meerdere compressors, sensors en andere essentiële<br />

componenten binnen één systeem. Ze zijn bij uitstek geschikt voor industriële ammoniakkoeling, zoals<br />

lage en middelhoge temperatuurtoepassingen in de voedings- en drankenindustrie of in opslag. En dit<br />

alles met een hoge efficiëntie bij vol- en deellast en lage levenscycluskosten. Meer informatie vindt u<br />

op www.bitzer.nl // www.bitzer.be // www.bitzer-intelligentproducts.com


Duurzaamheid en digitalisering<br />

leidraad voor ontwikkelingen op<br />

vlak van compressoren<br />

Bitzer is een van oorsprong Duitse fabrikant van compressoren en drukvaten voor onder meer airconditioningsystemen en warmtepompen.<br />

In een razendsnel evoluerende sector maakt het bedrijf anno <strong>2021</strong> werk van duurzame innovaties, circulariteit, vooruitgang op vlak van industriële<br />

ontwikkelingen en niet in het minst: digitalisering.<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Bitzer<br />

Bitzer telt 35 verkoopkantoren over de hele wereld.<br />

Het hoofdkantoor voor de Benelux is gevestigd in<br />

Breda. De compressor is niet het meest zichtbare<br />

element van een koelinstallatie, maar ze is wel<br />

onontbeerlijk. “Je ziet ons niet, maar toch zijn we<br />

overal”, zegt Ruud Van Dissel, Managing Director<br />

bij Bitzer Benelux. “In de gebouwde omgeving<br />

is koeling immers alomtegenwoordig. Je vindt<br />

onze producten terug in allerlei industriële<br />

koeltoepassingen, zoals koel- en vrieshuizen,<br />

vriestunnels, in de aardappel-, vlees- en fruitsector,<br />

maar ook in de wereld van transport (scheepvaart<br />

en treinindustrie).”<br />

Ondersteuning gedurende<br />

de hele levensduur<br />

Ook al is het bedrijf wereldwijd actief, toch zet<br />

Bitzer sterk in op customer intimacy. “We kiezen<br />

voor lokale aanwezigheid en bevinden ons<br />

dichtbij onze klanten, zodat we hen de juiste<br />

ondersteuning kunnen bieden.” Installateurs<br />

kunnen daarom beroep doen op Bitzer-experts voor<br />

de inbedrijfstellingen van hun installaties. “Het is<br />

voor installatiebedrijven zo al moeilijk om geschikt<br />

personeel te vinden. Daarom willen we hen in de<br />

mate van het mogelijke ontlasten. We leveren<br />

niet enkel de compressor, we onder steunen<br />

hem ook gedurende de hele levens duur van die<br />

compressor. Ook voor eventuele herstellingen<br />

kunnen onze klanten snel geholpen worden.” ❯<br />

‘We leveren niet enkel de compressor, we<br />

ondersteunen de installateur ook gedurende<br />

de hele levensduur van die compressor’<br />

‘Onze compressoren zijn tegenwoordig voorzien van intelligentie. Daarmee bespaart de installateur<br />

op een aanzienlijke hoeveelheid werk en op de bekabeling die hij moet voorzien.’<br />

Bitzer frequentieregelaar VARIPACK.<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 89


Als innovatief bedrijf is Bitzer steeds op zoek<br />

naar energetische optimalisaties. Duurzaamheid<br />

is immers niet langer een modewoord, maar<br />

een concrete en belangrijke doelstelling. “Duurzaamheid<br />

omvat twee aspecten: enerzijds een<br />

ener getisch performant product, anderzijds<br />

garanderen dat elk product op de energetisch<br />

correcte wijze geïnstalleerd wordt”, merkt<br />

Van Dissel op. Daarom gaat er bij Bitzer<br />

heel wat aandacht naar het energiegebruik<br />

van de installaties, en naar de keuze van<br />

koudemiddelen, mede onder impuls van steeds<br />

strenger wordende wetgeving. We merken dat de<br />

markt steeds meer evolueert in de richting van<br />

natuurlijke koudemiddelen, en daar houden we<br />

rekening mee.”<br />

De firma wil ook een langetermijnperspectief<br />

bieden en houdt rekening met de behoeften<br />

van de circulaire economie. “Kan een compressor<br />

nog een tweede levenscyclus aan, zonder dat we<br />

opnieuw grondstoffen moeten aanboren? Op die<br />

vraag willen we een antwoord bieden met de<br />

zogenaamde Green Points, waar we aan reparatie,<br />

herfabricage van bestaande compressoren doen.<br />

In 2022 openen we een nieuwe Green Point voor<br />

de Benelux, in de omgeving van Rotterdam”,<br />

voegt Van Dissel toe.<br />

Optimalisaties tussen verdamper,<br />

condensor en compressor<br />

De technologie achter compressoren staat niet stil.<br />

Innovatie is daarom een belangrijk onderdeel van<br />

de strategie van Bitzer. Van Dissel: “Zo zetten we<br />

in op industriële ontwikkelingen, met onder meer<br />

complete compressor packs voor installateurs<br />

in industriële toepassingen. We merken dat ook<br />

het belang toeneemt van optimalisaties tussen<br />

verdamper, condensor en compressor. Door werk<br />

te maken van ‘Shell & Tube’-warmtewisselaars<br />

combineren we die drie onderdelen en wordt een<br />

verregaande optimalisatie mogelijk.<br />

Digitalisering wint in de hele bouwsector aan<br />

belang, en dat is in de markt van compressoren<br />

niet anders. Het spreekt dan ook voor zich dat<br />

Bitzer mee op de digitale trein springt. “Onze<br />

compressoren zijn tegenwoordig voorzien van<br />

intelligentie. Daarmee bespaart de installateur<br />

op een aanzienlijke hoeveelheid werk en<br />

op de bekabeling die hij moet voorzien. De<br />

compressoren kunnen verbonden worden met<br />

ons digitale netwerk, zodat de Bitzer-experts<br />

de units vanop afstand kunnen monitoren. In<br />

geval van problemen kunnen zij adviezen geven<br />

om de goede werking van de koelinstallatie te<br />

garanderen of herstellen”, zegt Van Dissel. ❚<br />

De compressor is niet het meest zichtbare element<br />

van een koelinstallatie, maar ze is wel onontbeerlijk.<br />

90 | INSTALLATIEENBOUW.BE


Naamloos-1 ADV_NED.indd 1 1 22-09-<strong>2021</strong> 20.053 25/02/16 Pub <strong>Installatie</strong> 16:35 09:20 en <strong>Bouw</strong> <strong>2021</strong> mei.indd 1 10/05/<strong>2021</strong> 15:03:34<br />

DriSteem luchtbevochtiging voor<br />

een beter en gezonder klimaat<br />

• Gezonder en aangenamer<br />

klimaat bij RV > 40 %<br />

ZIEKENHUIZEN<br />

• Sterk verminderd risico op<br />

verspreiding van bacteriën<br />

en virussen<br />

• Verlaagde afwezigheid<br />

door ziekte<br />

KANTOORGEBOUWEN<br />

PHARMA<br />

• Minder oogirritatie<br />

• Geen risico op elektrostatisch<br />

gerelateerde problemen<br />

• Verhoogd rendement van<br />

productieprocessen<br />

• Betere bewaring van<br />

vochtgevoelige materialen<br />

uw specialist voor textielkanalen<br />

en duurzame installatiematerialen<br />

voor koeling en HVAC<br />

residentieel - industrieel<br />

MUSEA<br />

+32 11 666 880<br />

info@dristeembelgium.be<br />

www.dristeembelgium.be<br />

<strong>Installatie</strong> & <strong>Bouw</strong>_DriSteem ad_95x130mm.indd 1<br />

10/15/2019 1:18:59 PM<br />

GASCOMPONENTEN<br />

DAAR WAAR WARMTE BEGINT<br />

GASCOMPONENTEN<br />

VOOR AL UW<br />

TOEPASSINGEN<br />

Groot gamma<br />

topmerken<br />

Heating<br />

Offerte binnen 24 uur<br />

en snelle levering<br />

Heat<br />

process<br />

Gas engines<br />

Uitstekende kwaliteit<br />

en technisch advies<br />

Engineering van<br />

gasstraten<br />

Kwaliteit in advies, service en voorraad.<br />

Ons team staat voor u klaar.<br />

Gas<br />

Detection<br />

Milieuvriendelijk<br />

en veilig<br />

WWW.GASCOMPONENTEN.BE<br />

TEL + 32 (0)16 35 94 94 - INFO@GASCOMPONENTEN.BE<br />

Pieter Verhaeghestraat 20, 8520 Kuurne<br />

c 056 35 92 94<br />

w www.linum.eu w www.prihoda.be<br />

©20.053


Schone lucht op élke werkplek!<br />

Euromate heeft voor élke werkplek en<br />

élke soort vervuiling een passende oplossing.<br />

Bacteriën<br />

Virussen<br />

Grofstof<br />

Fijnstof<br />

Geuren<br />

Gassen<br />

Vetlucht<br />

Olienevel<br />

www.euromate.com +31 (0)76 578 95 67 request@euromate.com


Nieuwe tool verbindt BIM met het rekenwerk<br />

EEN CONSISTENT EN GEVALIDEERD<br />

REKEN- EN TEKENMODEL<br />

Met zijn eigen gespecialiseerde software voor het valideren en optimaliseren van HVAC-installaties heeft Hysopt een sterke reputatie opgebouwd.<br />

Maar het bedrijf stelt vast dat het reken- en tekenmodel nog al te vaak gescheiden werelden zijn, met tijdsverlies en risico op fouten<br />

tot gevolg. Daarom is Hysopt gestart met de ontwikkeling van de ‘Hysopt BIM Feeder’, die de koppeling legt tussen beide modellen. ‘Onze ambitie<br />

is: het tekenen en het rekenen naar elkaar toe brengen.’ Hysopt kan voor de ontwikkeling rekenen op een subsidie van VLAIO, het Vlaams<br />

Tekst Filip Van der Elst | Beeld Hysopt<br />

Hysopt is een spin-off van de universiteit<br />

Antwerpen en ontwikkelt software voor het<br />

ontwerpen en doorrekenen van HVAC-installaties.<br />

Recent werkt het bedrijf aan een oplossing<br />

voor een veel voorkomend probleem in de<br />

installatiesector. In grote projecten met complexe<br />

systemen worden doorgaans twee modellen<br />

opgesteld: een rekenmodel en een BIM-model.<br />

Kristof Smits, CTO bij Hysopt, licht toe: “Dit zijn<br />

twee gescheiden modellen, zonder onderlinge<br />

interactie. Karikaturaal zeggen we wel eens dat<br />

BIM-modellen hele mooie tekeningen van nietwerkende<br />

installaties zijn, en dat het Hysoptmodel<br />

minder fraaie tekeningen bevat, maar dan<br />

wel van werkende en geoptimaliseerde systemen.<br />

De gebruikers moeten dubbel werk verrichten: de<br />

systemen twee keer uittekenen en alle concrete<br />

informatie in beide modellen invoeren – denk<br />

maar aan het tekenen van de leidingen en alle<br />

componenten in de juiste volgorde plaatsen. Dat<br />

resulteert niet alleen in tijdverlies, maar ook in<br />

een verhoogde foutenlast”, zegt Smits. ❯<br />

Kristof Smits, CTO bij Hysopt.<br />

‘Karikaturaal zeggen we wel eens dat BIM-modellen hele mooie tekeningen van niet-werkende installaties zijn, en dat het<br />

Hysopt-model minder fraaie tekeningen bevat, maar dan wel van werkende en geoptimaliseerde systemen.’<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 93


Voortdurend iteratief proces<br />

Bovendien komen er extra moeilijkheden bij kijken<br />

wanneer er in de loop van het traject aanpassingen<br />

aan het model plaatsvinden. “In het reken model<br />

wordt het verwarmings systeem conceptueel<br />

uitgedacht. De BIM-modelleur bouwt verder op<br />

dat model en voegt details toe. Die informatie<br />

uit dat tekenmodel zou eigenlijk ook terug naar<br />

het rekenmodel gebracht moeten worden om de<br />

berekeningen verder te verfijnen. Zo is het tekenen<br />

en rekenen een voortdurend iteratief proces, maar<br />

de informatie wordt in de praktijk te weinig van<br />

het ene model naar het andere geïmporteerd.<br />

Dat resulteert in niet correct gesynchroniseerde<br />

informatie, en dus in fouten. We hoorden zelfs van<br />

sommige bedrijven dat ze het teken- en rekenmodel<br />

letterlijk op een A3-papier afdrukken en dan met het<br />

blote oog proberen inschatten of een welbepaalde<br />

component in beide modellen aanwezig is.”<br />

Hysopt is niet de eerste partij die tracht om<br />

rekenfunctionaliteit te integreren in het BIMverhaal:<br />

er bestaan al verschillende plug-ins die<br />

berekeningen toelaten vanuit de BIM omgeving<br />

zelf. “Onze aanpak is echter helemaal anders”,<br />

stelt Smits. “We gaan bewust niet rekenen op<br />

basis van het BIM-model, omdat dit model<br />

onvoldoende informatie bevat over hoe de<br />

installatie is samen gesteld, er is geen ‘syteemsemantiek’.<br />

Boven dien is de user interface van<br />

dat pakket doorgaans niet geschikt voor het<br />

weer geven en analyseren van reken resultaten.<br />

HVAC-ingenieurs zijn overigens meestal niet zo<br />

vertrouwd met een BIM-omgeving.”<br />

Werelden naar elkaar toe brengen<br />

Daarom koos Hysopt voor een andere aanpak:<br />

“Onze BIM Feeder brengt beide werelden zo dicht<br />

mogelijk naar elkaar toe, en zorgt ervoor dat zowel<br />

de BIM-modelleur als de HVAC-ingenieur in hun<br />

vertrouwde omgeving kunnen blijven werken. De<br />

gebruiker kan componenten en andere data vanuit<br />

Hysopt genereren in het BIM-model. En de data<br />

die de BIM-modeleur toevoegt in het tekenmodel,<br />

worden dan weer geïnjecteerd in het Hysoptmodel.<br />

Beide omgevingen worden automatisch<br />

op elkaar gemapt, en zijn volledig en voortdurend<br />

met elkaar gesynchroniseerd. Via validaties kan je<br />

verifiëren of beide modellen nog steeds equivalent<br />

zijn en indien nodig correcties doorvoeren.”<br />

“Beide modellen hebben hun bestaansreden<br />

en moeten dus naast elkaar kunnen bestaan”,<br />

vervolgt Smits. “Het BIM-model zegt hoe het<br />

systeem eruit ziet en hoe het dus moet worden<br />

uitgevoerd, het rekenmodel zegt iets over hoe<br />

het systeem zich gedraagt. Dat is allemaal<br />

waardevolle informatie. Door de koppeling<br />

‘‘HVAC-ingenieurs zijn overigens meestal niet<br />

zo vertrouwd met een BIM-omgeving.’<br />

tussen beide modellen te leggen hebben de<br />

HVAC-ingenieur en de BIM-modeleur alle tools in<br />

handen om op basis van hun eigen gedefinieerde<br />

workflow samen te werken aan een consistent en<br />

gevalideerd reken- en tekenmodel.”<br />

Hysopt verwacht de BIM Feeder vanaf 2022<br />

te kunnen verspreiden. “We werken voor de<br />

ontwikkeling samen met verschillende bedrijven<br />

en leggen ons werk voor aan dit feedback panel.<br />

Geïnteresseerde partijen kunnen hier steeds bij<br />

aansluiten”, besluit Smits. ❚<br />

‘Door de koppeling tussen beide modellen te leggen hebben de HVAC-ingenieur en de BIM-modeleur alle tools in handen om op<br />

basis van hun eigen gedefinieerde workflow samen te werken aan een consistent en gevalideerd reken- en tekenmodel.’<br />

94 | INSTALLATIEENBOUW.BE


INSTALLATIE&BOUW<br />

PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT<br />

PARTNER WORDEN<br />

VAN INSTALLATIE & BOUW?<br />

Zowel op de website als in de gedrukte<br />

versie bieden we u de mogelijkheid om<br />

onderdeel uit te maken van het overzicht<br />

met de meest gerenommeerde fabrikanten<br />

en toeleverancieres in de branche.<br />

Zo kunt u onder andere:<br />

• Toegevoegd worden als<br />

partner op de servicepagina’s<br />

van het vaktijdschrift<br />

• Een kosteloze vermelding krijgen in<br />

de geheel vernieuwde bedrijvenindex<br />

op installatieenbouw.be<br />

• Een gesponsorde positie met persoonlijke<br />

profielpagina op installatieenbouw.be<br />

verkrijgen<br />

• Uw eigen profielwidget inzetten,<br />

gekoppeld aan de redactionele content,<br />

nieuwsberichten en overige<br />

relevante marketingtools<br />

Ook geïnteresseerd?<br />

• Bel naar +32 50 36 81 70<br />

• Ga naar installatieenbouw.be/adverteren<br />

• Scan de QR code<br />

SCAN DE<br />

QR CODE<br />

Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze<br />

samenwerkingspakketten<br />

installatieenbouw.be


<strong>Installatie</strong>partners<br />

Voor uitgebreide informatie over de<br />

<strong>Installatie</strong>partners, scan deze QR code<br />

met uw smartphone<br />

installatieenbouw.be/bedrijf<br />

A DIVISION OF<br />

AIRX BVBA<br />

Klein Dalenstraat 45D<br />

3020 HERENT<br />

T +32 498 53 76 48<br />

E info@airx.be<br />

W www.airx.be<br />

BOSTIK BENELUX<br />

Denariusstraat 11<br />

4903 RC OOSTERHOUT<br />

T +31 162 491 205<br />

E infonl@bostik.com<br />

W www.bostik.com<br />

COOLWORLD RENTALS BVBA<br />

Adequat NV Business Center<br />

Brusselsesteenweg 159<br />

9090 MELLE<br />

T +32 9 335 26 90<br />

DUCO PROJECTS<br />

Handelsstraat 19<br />

8630 VEURNE<br />

T +32 58 33 00 33<br />

E info@duco.be<br />

W www.duco.eu<br />

T 0800 88900 (gratis)<br />

ANTARGAZ NV<br />

De Kleetlaan 5A<br />

1831 DIEGEM<br />

T +32 2 246 00 00<br />

E info@antargaz.com<br />

W www.antargaz.be<br />

BOTEC NV<br />

Sportstraat 42-44<br />

2160 WOMMELGEM<br />

T +32 3 354 36 18<br />

F +32 3 354 41 92<br />

E info@botec.be<br />

W www.botec.be<br />

E sales@coolworld-rentals.be<br />

W www.coolworld-rentals.com<br />

ELTAKO SCHAKELMATERIAAL<br />

Verdeeld door SERELEC NV<br />

Gasmeterlaan 207<br />

9000 GENT<br />

T +32 9 223 24 29<br />

AQUADOMO<br />

Stropstraat 1<br />

9000 GENT<br />

T +32 9 240 03 91<br />

E info@aquadomo.be<br />

W www.aquadomo.be<br />

CEBEO<br />

Eugène Bekaertlaan 63<br />

8790 WAREGEM<br />

T +32 56 23 80 00<br />

F +32 56 23 80 10<br />

E info@cebeo.be<br />

W www.cebeo.be<br />

DELABIE BENELUX<br />

Kommenstraat 20<br />

1070 BRUSSEL<br />

T +32 2 520 16 76<br />

E info@delabiebenelux.com<br />

F +32 9 225 46 79<br />

E info@serelec.be<br />

W www.eltako.be<br />

W www.delabiebenelux.com<br />

EURO-INDEX BV<br />

BEGETUBE NV<br />

Kontichsesteenweg 53/55<br />

2630 AARTSELAAR<br />

T + 32 3 870 71 40<br />

F + 32 3 877 55 75<br />

E info@begetube.com<br />

W www.begetube.com<br />

COLT INTERNATIONAL NV<br />

Zandvoortstraat 5<br />

2800 MECHELEN<br />

T +32 15 28 60 80<br />

F +32 15 27 08 28<br />

E info@be.coltgroup.com<br />

W www.coltinfo.be<br />

Leuvensesteenweg 607<br />

1930 ZAVENTEM<br />

T +32 2 757 92 44<br />

F +32 2 757 92 64<br />

E verkoop@euro-index.be<br />

W www.euro-index.be<br />

DEN BRAVEN BENELUX B.V.<br />

BELIMO<br />

Riezebosweg 5<br />

8171 MG VAASSEN<br />

T +31 578 57 68 36<br />

E info@belimo.nl<br />

CLIMAWAYS BVBA<br />

Uilenbaan 148b<br />

2160 WOMMELGEM<br />

T +32 3 218 77 50<br />

E info@climaways.be<br />

Denariusstraat 11<br />

4903 RC OOSTERHOUT<br />

T +31 16 24 910 00<br />

E info@denbraven.nl<br />

FACQ<br />

Leuvensesteenweg 536<br />

1930 ZAVENTEM<br />

T +21 2 719 85 11<br />

E info@facq.be<br />

W www.belimo.nl<br />

W www.climaways.be<br />

W www.denbraven.com/nl-nl<br />

W www.facq.be<br />

96 | INSTALLATIEENBOUW.BE


<strong>Installatie</strong>partners<br />

Voor uitgebreide informatie over de<br />

<strong>Installatie</strong>partners, scan deze QR code<br />

met uw smartphone<br />

installatieenbouw.be/bedrijf<br />

FERNOX<br />

- Alpha Metals Belgium NV -<br />

Hoge Mauw 1050<br />

2370 ARENDONK<br />

T +32 14 44 50 01<br />

HENCO INDUSTRIES NV<br />

Toekomstlaan 27<br />

2200 HERENTALS<br />

T +32 14 28 56 60<br />

E info@henco.be<br />

ITHO DAALDEROP BELGIUM BVBA<br />

Brusselsesteenweg 498<br />

1731 ZELLIK<br />

T +32 2 20 796 30<br />

E info@ithodaalderop.be<br />

W www.ithodaalderop.be<br />

PRIMAGAZ<br />

Kanaalweg 87<br />

3980 TESSENDERLO<br />

T +32 13 61 82 00<br />

E info@primagaz.be<br />

W www.primagaz.be/nl-be<br />

E belgium@fernox.com<br />

W www.henco.be<br />

W www.fernox.com<br />

LEDVANCE<br />

HELIA<br />

Z.1 Researchpark 310<br />

REMEHA NV<br />

FLAMCO BELUX<br />

Monnikenwerve 187/1<br />

8000 BRUGGE<br />

T +32 50 31 67 16<br />

E info@flamco.be<br />

Puursesteenweg 363<br />

2880 BORNEM<br />

T +32 3 899 40 40<br />

E info@helia-elektro.be<br />

W www.helia-elektro.be<br />

1731 ZELLIK<br />

T +32 (0)2 550 68 20<br />

E benelux@ledvance.com<br />

W www.benelux.ledvance.com<br />

Koralenhoeve 10<br />

2160 WOMMELGEM<br />

T +32 3 286 85 50<br />

F +32 3 354 54 30<br />

E info@remeha.be<br />

W www.remeha.be<br />

W www.flamcogroup.com<br />

gas.be<br />

GAS.BE<br />

Masuiplein 15<br />

1000 BRUSSEL<br />

T +32 2 383 02 00<br />

E info@gas.be<br />

INFORMAZOUT<br />

Dauwstraat 12<br />

1070 BRUSSEL<br />

T +32 78 15 21 50<br />

F +32 2 523 97 88<br />

E info@informazout.be<br />

LINUM EUROPE NV<br />

Pieter Verhaeghestraat 20<br />

8520 KUURNE<br />

T +32 56 35 92 94<br />

F +32 56 35 88 47<br />

E info@linum.eu<br />

W www.linum.eu<br />

RENSON® VENTILATION NV<br />

Industriezone 2 Vijverdam<br />

Maalbeekstraat 10<br />

8790 WAREGEM<br />

T +32 56 62 71 11<br />

F +32 56 60 28 51<br />

E info@renson.be<br />

W www.gas.be<br />

W www.informazout.be/nl<br />

W www.renson.be<br />

GRUNDFOS BELUX<br />

Boomsesteenweg 81-83<br />

2630 AARTSELAAR<br />

INTRATONE<br />

Kuiperbergweg 40<br />

PREFLEX<br />

Elisabethlaan 153<br />

9400 NINOVE<br />

REXEL<br />

Zuiderlaan 91<br />

1731 ZELLIK<br />

T +32 3 870 73 00<br />

1101 AG AMSTERDAM<br />

T +32 54 34 46 64<br />

T +32 2 482 48 48<br />

F +32 3 870 73 01<br />

T +32 50 30 301<br />

E info@preflex.com<br />

E info@rexel.be<br />

W www.grundfos.nl<br />

W www.intratone.be<br />

W www.preflex.be<br />

W www.rexel.be<br />

INSTALLATIEENBOUW.BE | 97


<strong>Installatie</strong>partners<br />

Voor uitgebreide informatie over de<br />

<strong>Installatie</strong>partners, scan deze QR code<br />

met uw smartphone<br />

installatieenbouw.be/bedrijf<br />

SWEGON BELGIUM NV<br />

TROX BELGIUM NV<br />

RITTAL NV<br />

Stokkelaar 8<br />

9160 LOKEREN<br />

Chaussée de Tirlemont 102<br />

5030 GEMBLOUX<br />

T +32 81 62 52 52<br />

E info@swegon.be<br />

W www.swegonbelux.be<br />

Paepsemlaan 18g<br />

1070 BRUSSEL<br />

T +32 2 522 07 80<br />

F +32 2 520 21 78<br />

E info@trox.be<br />

VENTILINE NV<br />

Nijverheidslaan 1524<br />

3660 OUDSBERGEN<br />

T +32 89 50 40 02<br />

F +32 89 41 49 43<br />

T +32 9 353 91 11<br />

F +32 9 355 68 62<br />

W www.trox.be<br />

E info@ventiline.be<br />

W www.ventiline.be<br />

E info@rittal.be<br />

W www.rittal.be<br />

TESTO NV/SA<br />

Industrielaan 19<br />

1740 TERNAT<br />

UBBINK<br />

VIEGA<br />

SIEDLE<br />

Antwerpsestraat 20<br />

2840 REET<br />

T +32 3 880 56 00<br />

F +32 3 880 56 09<br />

E info@siedle.be<br />

W www.siedle.be<br />

T +32 2 582 03 61<br />

F +32 2 582 62 13<br />

E info@testo.be<br />

W www.testo.com<br />

Jan Samijnstraat 9<br />

9050 GENTBRUGGE<br />

T +32 9 237 11 00<br />

E info.bouw@ubbink.be<br />

W www.ubbink.com/nl-be<br />

Planet I business park<br />

Tollaan 101 c<br />

1932 SINT-STEVENS-WOLUWE<br />

T +32 2 551 55 10<br />

F +32 2 503 14 33<br />

E info@viega.be<br />

W www.viega.be<br />

THERMOCOMFORT<br />

VASCO GROUP NV<br />

SPIROTECH<br />

Essenschotstraat 1<br />

3980 TESSENDERLO<br />

T +32 800 78 888<br />

W www.spirotech.be<br />

Paardenmarkt 83<br />

2000 ANTWERPEN<br />

T +32 3 231 88 84<br />

F +32 3 231 01 74<br />

E info@thermocomfort.be<br />

W www.engels.be<br />

Kruishoefstraat 50<br />

3650 DILSEN<br />

T +32 89 79 <strong>04</strong> 11<br />

F +32 89 79 05 00<br />

W www.vasco-group.eu<br />

VIESSMANN<br />

Hermesstraat 14<br />

1930 ZAVENTEM (Nossegem)<br />

T +32 2 712 06 66<br />

F +32 2 725 12 39<br />

E info@viessmann.be<br />

W www.viessmann.be<br />

STULZ GROEP BV<br />

Weverij 9<br />

TRIMBLE<br />

Duboisstraat 39<br />

2060 ANTWERPEN<br />

VENTILAIR GROUP<br />

Pieter Verhaeghestraat 8<br />

8520 KUURNE<br />

WAGO BELUX<br />

Excelsiorlaan 11<br />

1185 ZE AMSTELVEEN<br />

T +32 3 289 01 01<br />

T +32 56 36 21 20<br />

1930 ZAVENTEM<br />

T +31 20 545 11 11<br />

F +32 3 297 <strong>04</strong> <strong>04</strong><br />

F +32 56 36 21 21<br />

T +32 2 717 90 90<br />

E info@stulz.nl<br />

E info_bnl@trimble.com<br />

E be@ventilairgroup.com<br />

E info-be@wago.com<br />

W www.stulz.nl<br />

W www.trimble.com<br />

W www.ventilairgroup.be<br />

W www.wago.com/be-nL<br />

98 | INSTALLATIEENBOUW.BE


Vervang je<br />

+20<br />

jaar<br />

oude gasketel<br />

& bespaar €500<br />

gas.be/positieveenergie

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!