Magazine Over Gewicht 3 - 2021

ACHTERGROND
Hoe voorkomen we dat
stigma’s het gesprek
blijven belemmeren?
Door: Paula Wolvers
De Nederlandse Stichting Over Gewicht gaat de komende periode
onderzoek doen naar stigma’s rond overgewicht en obesitas. Maar
wat zijn stigma’s precies? Hoe belemmeren die het gesprek? En welke
vragen zijn daarbij relevant?
Een ‘gebrek aan wilskracht’. Je hebt het ‘zelf
zo ver laten komen’. Je moet ‘gewoon wat
meer bewegen’. Het zijn stigma’s waar mensen
met overgewicht vaak mee te maken krijgen.
Een stigma is een negatief kenmerk dat
toegeschreven wordt aan een hele groep.
Stigma’s zijn per definitie ongegrond. Ze
hebben een negatieve uitwerking, zowel op de
personen die tot de ‘groep’ zelf behoren als op
degenen die daar geen onderdeel van zijn – of
zich dat niet voelen.
De kracht van een stigma is groot.
Stigmatiseren kan – en zal vaak – tot
discriminatie en ongelijke kansen leiden.
Stigma’s zorgen voor onbegrip en afstand
tussen groepen.
Woorden en gevoelens
Hoe kun je dan op een neutrale manier
de verhouding tussen gewicht en lengte
bespreekbaar maken? Noem je iemand
met overgewicht ‘iemand met overgewicht’,
‘dikkerd’, ‘vet’ of iemand met een ‘hoger dan
gezond gewicht’? Is iemand met overgewicht
een ‘patiënt’ of niet? En welke oordelen, of
beter gezegd vooroordelen, zijn met die
termen verweven?
Alleen al aan de naam kleven verschillende
gevoelens, al dan niet negatief. Zo bestaan er
ontelbare stigma’s die een gesprek over het
gewicht belemmeren. Ze kunnen onderhuids
en subtiel aanwezig zijn – zo zit in de vraag
‘maakt deze broek me dik?’ al een negatief
oordeel over dik zijn – maar ook aan de
oppervlakte. Met woorden of daden kunnen
ze zichtbaar worden. Ze kunnen als obstakel
tussen twee mensen in komen te staan of
bij één persoon tot een innerlijke tweestrijd
leiden. Ze kunnen onterecht voor waar worden
aangenomen; ook de gestigmatiseerde
persoon kan het vooroordeel gaan ‘geloven’.
18
OVER GEWICHT MAGAZINE