You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
UITGAVE<br />
2<br />
Duurzaam ijzer smeden<br />
Vergeef ons als we weer maar eens een open deur intrappen, maar wat zijn het toch vreemde tijden! Toen we de laatste hand legden <strong>aan</strong><br />
de vorige editie van dit magazine leefde de voorzichtige hoop dat de stormachtige situatie op de (inter)nationale bouwmarkt zich stil<strong>aan</strong><br />
zou stabiliseren en dat de ongezien steile curves van de energie-, brandstof- en materiaalprijzen eindelijk zouden beginnen afbuigen. Helaas<br />
startte Rusland enkele dagen later een oorlog in Oekraïne, schoten de gas- en olieprijzen opnieuw de lucht in en moeten we vaststellen dat die<br />
vervloekte coronacrisis naadloos is overgevloeid in een geopolitieke impasse (met kerndreiging en een potentiële Derde Wereldoorlog als zure<br />
kersen op de smakeloze taart). Wanneer we dit voorwoord neerpennen, kunnen we niet langer spreken van een ‘grillige’ of ‘instabiele’ markt,<br />
maar is de term ‘labiel’ eerder op z’n plaats. Kortom: er is geen touw meer <strong>aan</strong> vast te knopen.<br />
VOORWOORD<br />
Dat blijkt ook wanneer we de cijfers onder de loep nemen. Onderzoek van de Confederatie Bouw bracht <strong>aan</strong> het licht dat de prijzen van bouwmaterialen<br />
sinds januari gemiddeld 16 % gestegen zijn, boven op de eerdere explosie onder invloed van de schaarste en leveringsproblemen<br />
tijdens de coronacrisis. Vooral de prijzen van staal, hout, pvc en isolatiematerialen scheren onwaarschijnlijk hoge toppen. De gevolgen laten<br />
zich raden: materiaalleveranciers beperken de geldigheid van hun offertes (soms zelfs tot enkele uren!) en heel wat <strong>aan</strong>nemers zien zich<br />
genoodzaakt om met dagprijzen te werken. Bovendien zorgt de ontspoorde inflatie ervoor dat de loonkosten de pan uit swingen (+ 9,22 %!)<br />
en zijn de levertermijnen er niet bepaald korter op geworden, zelfs in die mate dat de overgrote meerderheid van de bouwbedrijven vreest dat<br />
ze bepaalde werven zullen moeten stilleggen als er niet snel beterschap in zicht komt. Kortom: het gaat van kwaad naar erger. En dan hebben<br />
we het nog niet over de energie- en brandstofprijzen gehad, die in hetzelfde bedje ziek zijn.<br />
Intussen is het bij de overheid alle hens <strong>aan</strong> dek om de economische schade enigszins te beperken, al is het door de verdere escalatie van<br />
het Russisch-Oekraïense conflict soms vechten tegen windmolens. Een week nadat de brandstoftaksen fors teruggeschroefd werden, was de<br />
bijbehorende prijsdaling al volledig tenietged<strong>aan</strong>. De tijdelijke werkloosheid is verder verlengd – tussen 15 maart en 15 april maakte 62 %<br />
van de bouwfirma’s er gebruik van – maar de sector pleit inmiddels al voor de toepassing van tijdelijke overmacht bij leveringsproblemen,<br />
verlaagde accijnzen op zakelijk energiegebruik en gedetailleerde prijsherzieningsformules in contracten. En dat terwijl ondersteuningsmaatregelen<br />
zoals de tijdelijke btw-verlaging voor gas en elektriciteit al een flinke inspanning vergden en het gat in de begroting alleen maar<br />
groter wordt. Waar gaat dit eindigen?<br />
Het hoeft geen verder betoog dat de timing van deze gigacrisis hoogst ongelukkig is. Net wanneer het renovatieritme stevig moet worden<br />
opgeschroefd om enigszins op koers te blijven voor de Europese klimaatdoelstellingen, gooien corona en Poetin roet in het eten. In tijden van<br />
economische onzekerheid en torenhoge materiaalprijzen zijn weinig mensen geneigd om te investeren in de energetische performantie van hun<br />
woning. Gelukkig zijn er doekjes voor het bloeden, onder meer in de vorm van een verlaagd btw-tarief voor de installatie van zonnepanelen,<br />
warmtepompen en zonneboilers (geldig tot 31 december 2<strong>02</strong>3). Maar of dergelijke nobele maatregelen zullen volst<strong>aan</strong> om de vernieuwing<br />
van ons verouderde gebouwpatrimonium te versnellen, valt te betwijfelen. ‘Wait and see’ dreigt een beproefde tactiek te worden bij bouwheren,<br />
in de wetenschap dat de prijs op de factuur een stuk hoger kan uitvallen dan op de initiële offerte. Met alle gevolgen van dien voor de<br />
orderboekjes van onze <strong>aan</strong>nemers.<br />
Conclusie: het zijn vreemde tijden, maar laten we ondanks alles toch op een positieve noot eindigen. Optimisme is nu eenmaal een morele<br />
plicht. Als deze noodtoestand één voordeel heeft, dan is het wel dat de Europese afhankelijkheid van Russisch gas en fossiele brandstoffen<br />
versneld zal worden afgebouwd, ten voordele van groenere oplossingen met een lagere CO 2<br />
-footprint. Wie weet is dit de schop onder de kont<br />
die we nodig hadden om eindelijk echt werk te maken van de energetische transitie. Want hoe grootmoedig klimaatbetogingen en andere<br />
planeetreddende initiatieven ook zijn: pas wanneer mensen in hun portefeuille geraakt worden, kan het niet snel genoeg g<strong>aan</strong>. Het is dan<br />
ook tijd om het duurzame ijzer te smeden nu het heet is. Al is het wraakroepend dat we er zo’n hoge (menselijke) tol voor moeten betalen …<br />
Veel leesplezier<br />
Tim Janssens
Change language