You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Voorwoord
Voor jongeren ligt de wereld open: studeren,
werken … alles lijkt mogelijk. Wat nu als dat niet
zo vanzelfsprekend is? Als je een mentale of fysieke
beperking hebt bijvoorbeeld? Of als het in je leven
niet allemaal op rolletjes loopt of je op school je
draai niet vindt? Bij WerkBedrijf Rijk van Nijmegen
komen jongeren tussen 18 en 27 jaar terecht
wanneer het niet lukt om zonder ondersteuning
aan het werk te komen of naar school te gaan.
Dagelijks spreken onze consulenten vele
jongeren. Met een grote diversiteit in achtergrond,
problematiek en ondersteuningsbehoefte. Soms
is er veel nodig voor een eerste stap naar werk of
opleiding, soms volstaat het laatste zetje. Wij zien
veel jongeren die al veel hebben meegemaakt.
Telkens weer raakt hun (verborgen) kracht ons:
hun veerkracht, wilskracht en creatieve talent.
Graag delen wij een aantal verhalen over onze
jongeren en hun verborgen kracht met je. Kracht
die ervoor zorgt dat zij steeds opnieuw stappen
kunnen zetten. We willen je laten zien voor
welke jongeren wij ons dagelijks inzetten. Om
het belang te schetsen van goede begeleiding,
ondersteuning en samenwerking tussen
betrokken partijen en instanties. En om andere
jongeren te laten weten: je staat niet alleen.
Ik ben trots op al onze jongeren. Op wie ze
zijn en wat ze bereiken. Het is mooi dat wij
daar een steentje aan kunnen bijdragen. Maar
uiteindelijk is het hun eigen (verborgen) kracht
die ze heeft gebracht tot waar ze nu zijn!
Veel leesplezier.
Ina Hol
Directeur WerkBedrijf
- 3 -
Inhoud - De verborgen kracht van
Jasper . . . . Stripboeken gaven mij de kracht om door te gaan . . . . . Blz. 6/7
Naomi . . . . Ik wil aanzetten tot denken, voelen of zelfs doorbreken. . . . Blz. 8/9
Robin . . . . One man show zorgt voor richting in Robins leven . . . . . Blz. 10/11
Melissa . . . . Fotografie als ontsnappingsroute . . . . . . . . . . Blz. 12/13
Nina . . . . . Door creatief bezig te zijn laat je je echte ‘ik’ zien. . . . . . Blz. 14/15
Ronnie . . . . Digitaal tekenen geeft kleur aan Ronnies leven . . . . . . Blz. 16/17
Kelsey . . . . Manga tekenen als redmiddel. . . . . . . . . . . . Blz. 18/19
Ottelien. . . Opleiding verandert Otteliens leven . . . . . . . . . . Blz. 20/21
Sanja. . . . . Op weg naar de top . . . . . . . . . . . . . . . Blz. 22/23
Bas . . . . . . Schrijven is mijn uitlaatklep . . . . . . . . . . . . Blz. 24/25
Jayla . . . . . Ik hoop dat ik later met mijn creativiteit mijn geld kan verdienen ∙ Blz. 26/27
- 5 -
Jasper: “Stripboeken
gaven mij de kracht om door te gaan.”
Voor Jasper (27) is het tekenen van strips de
ultieme manier om een boodschap over te
brengen, een verhaal te vertellen. “In mijn
strips deel ik persoonlijke ervaringen. Ik wil
laten zien dat er altijd een weg omhoog mogelijk
is. Ook mijn leven ging niet over rozen. Mijn
beperkingen hebben invloed op mijn leven,
studie- en baankeuze. Daarnaast worstelde ik
als kind met mijn genderidentiteit. Een moeilijke
weg, maar stripboeken hebben mij de kracht
gegeven om door te gaan toen alles tegenzat.”
Taboes doorbreken
“Als kind worstelde ik met mijn genderidentiteit.
Na een zware tijd eindigde mijn zoektocht
met mijn transitie. In de media was er destijds
nog weinig aandacht voor. Mijn missie is om dit
onderwerp nu zo veel mogelijk bespreekbaar
te maken voor jongeren en hun ouders. Om te
laten zien dat het geen taboe hoeft te zijn. Dat
doe ik door middel van strips. Zo heb ik over
dit onderwerp het boekje ‘Mau zoekt’ gemaakt.
Dit karakter spookte al jaren in mijn hoofd en
in mijn schetsboeken. Mau heeft geen vaste
identiteit. Dat geeft kinderen inspiratie om zelf
te beslissen over het einde van het verhaal.”
Leren leven
“De zoektocht en de strubbelingen in mijn leven
zijn voor veel mensen herkenbaar. Door mijn
strips hoop ik hen te kunnen inspireren. Veel mensen
die ik heb ontmoet, hebben soms het gevoel
dat er geen uitweg is uit hun situatie. De strip bij
dit verhaal is bedoeld om mensen die zich ook
zo voelen een hart onder de riem te steken.
“Er zullen altijd slechte dagen zijn,
maar ze zijn niet permanent.”
Het leren leven met mentale condities is geen
rechte lijn naar het ‘beter worden’. Over een langere
tijd leer je echter wel om beter om te gaan
met obstakels. Elke dag is een babystapje, maar
uiteindelijk leg je toch een merkbare afstand af.”
Zoektocht naar werk
“Niet alleen op persoonlijk vlak was het zoeken,
ook op werkgebied. Ik heb een opleiding Desktop
Publishing gedaan. Dat was het niet helemaal,
maar hopelijk vind ik uiteindelijk een leuke baan
in de creatieve industrie. Daar zitten, door mijn
beperkingen, wel randvoorwaarden aan. Mijn
belastbaarheid is bijvoorbeeld niet zo groot.
Op dit moment werk ik, als een soort tussenstap,
als kwaliteitsmedewerker. Voor nu is dat
oké, maar ik hoop ooit een baan te vinden waar
ik mijn creativiteit meer in kwijt kan. WerkBedrijf
helpt me daarbij, door mee te kijken naar vacatures
en me in contact te brengen met bedrijven.”
Impact en inspiratie
“Hoe ik mezelf over 5 jaar zie? Ik hoop sterker
in mijn schoenen te staan en te werken bij een
bedrijf dat goed voelt. Ook hoop ik dat mijn
financiële situatie goed genoeg is om een eigen
huis te hebben. En dat ik nog steeds strips teken.
Voor de verdere toekomst hoop ik aan iets te
kunnen werken dat impact heeft op het leven van
anderen. Ik wil andere mensen inspireren zoals
kunstenaars en strips mij hebben geïnspireerd.”
Uit het boek Mau zoekt
“Wat zijn jullie?”, vraagt Mau.
“Ik ben een jongetje”, zegt Bob.
“Ik ben een meisje”, zegt Sammy.
“Wat denk je dat ik zou moeten
zijn?”, vraagt Mau.
“Een jongetje”, zegt Bob.
“Een meisje”, zegt Sammy.
Dit helpt Mau niet.
“Oké, bedankt”, zegt Mau.
- 7 -
Niks kan me wat maken, ik kan alles aan
De enige achteruitgang is stilstaan
Ik beweeg, ik voel, ik groei, ik leef
Mijn overtuigingen loslaten brengt me op dreef
Ik weet dat ik niet ben wie ik dacht dat ik was
Ik dacht dat ik het doorhad maar nu zie ik het pas
Mijn verleden is net zo onecht als het heden
Het zijn concepten waar onze focus op ligt
Hierdoor raakt wat echt is uit het zicht
Ik ben het waarnemende, niet het claimende
Datgene dat niet opvalt als je in je hoofd leeft
Datgene dat niet meevibreert waneer je lichaam beeft
Datgene dat stil is wanneer je aan het schreeuwen bent
Datgene dat toekijkt wanneer je je ego verwent
Ik ben onverwoestbaar, onaantastbaar
Ik vind niets fijn en ook niets naar
Alleen wanneer ik in mijn emoties geloof
En overtuigd raak van mijn verzonnen betoog
- Naomi Laurentius
Naomi: “Ik wil aanzetten tot denken,
voelen of zelfs doorbreken”
“Woorden komen bij mij vanzelf.
Misschien dat ik er daarom ook
zo van geniet om te schrijven. Al
kunnen woorden alleen een beeld
schetsen van een gevoel of situatie,
het voelt voor mij als een duidelijke
vorm van mezelf uitdrukken.
Ik hou ervan om iets diepers te
raken bij mensen, om fantasie
en inlevingsvermogen aan te
spreken. En tot denken, voelen
of zelfs doorbreken aan te
zetten” aldus Naomi (26).
Trauma’s uit haar verleden maken
het moeilijk om de draad van haar
leven op te pakken. Schrijven helpt
haar met verwerking en met de
juiste begeleiding krijgt haar leven
stap voor stap meer richting.
Overleven
Jarenlang stond Naomi’s leven in het teken van
overleven. “Kort gezegd: ik ken de hel, in vele vormen.
Na ruim de helft van mijn bestaan te hebben
overleefd, wilde ik leven. Toen ik de opleiding Dier,
Gedrag en Ondernemen eindelijk had afgerond,
was het tijd mijn trauma’s te verwerken en me te
focussen op mijn herstelproces”, vertelt Naomi.
Constructieve ondersteuning
Zo’n 2,5 jaar geleden kwam Naomi bij Werk-
Bedrijf terecht. Naomi: “Mijn consulent helpt
me door me te ondersteunen en me niet te
pushen. Ze kijkt met me mee, op een fijne
manier. Er worden vragen gesteld waar ik iets
aan heb. Bijvoorbeeld wat mijn droombaan is.
Daar had ik nooit echt over nagedacht, omdat
ik zo lang geen toekomstperspectief had.”
Dichten als therapie
“Langzaamaan krijg ik meer grip op mijn leven.
Ik heb een dichtbundel uitgebracht, ben
opgeleid tot ervaringsdeskundige en doe vrijwilligerswerk.
De dichtbundel, ‘Soul Survival’,
gaat over mijn traumaverwerking. Schrijven en
dichten helpt mij daarbij. Ik hoop dat ik op mijn
beurt ook weer mensen verder kan helpen.”
Toekomstdromen
“Mijn werkervaring bestaat nu vooral uit werken
aan mijzelf. In de toekomst hoop ik dat ik me niet
meer zo laat tegenhouden door het verleden en
wat het met me heeft gedaan. Mijn doel is om
mezelf te blijven ontwikkelen tot een gezond,
'emotioneel volwassen' mens. Zodat ik zonder
veel moeite in het moment kan zijn, mijn intuïtie
kan verstaan en me niet zo druk maak om hoe
dingen lopen. Praktisch gezien zou ik graag meer
financiële vrijheid hebben en mijn kwaliteiten
gebruiken door te werken als dierenverzorger of
ervaringsdeskundige en succesvol te zijn met mijn
kunst. En ik zou graag op een fijne plek wonen met
veel natuur, dieren en een paar lieve, betrouwbare
mensen om me heen. Ik gun mezelf rust.”
De bundel Soul Survival is verkrijgbaar bij online boekhandels
- 9 -
“In mijn toverwerkkamer heb
ik een huisdier. Zoals een goed
tovenaar betaamd, is dat een
magische vogel. Een feniks.
Hij is nog maar jong, en hij
lijkt meer op een klein uiltje.
Maar zijn vuur brand sterk.
Hij zal sterven, en dan
opnieuw geboren worden.
Opnieuw opnieuw opnieuw...”
One man show zorgt voor richting in
Robins leven
Een depressie zorgde ervoor dat
Robin (28) zijn hbo-opleiding
niet afrondde. Een lange weg
van twijfel, onderzoek en therapie
volgde. Daarover schreef hij
een voordracht die hij in een one
man show met een groter publiek
deelde. “Toen werd me duidelijk:
mijn ervaring kan andere mensen
helpen. Ik had weer een doel. Ik
volgde een opleiding en kan nu als
ervaringsdeskundige bij de HAN
mijn ervaringen zinvol inzetten.”
Robin: “In 2013 kreeg ik een zware depressie.
Daardoor stopte ik met mijn hbo-opleiding
Levensbeschouwing. Ik had nauwelijks sociale
contacten, wist niet wat er met me aan de hand
was en hoe ik verder moest. Het was een donkere
tijd. Na een lange weg volgde de diagnose
autisme. Aan de ene kant was ik opgelucht,
omdat ik nu beter kon plaatsen hoe ik me voelde.
Maar er kwamen ook veel vragen. Wat betekent
dit voor mij? En voor mijn toekomst? Hoe reageert
mijn omgeving? Want er was ook onbegrip.
Ik ben verbaal sterk, dat paste voor sommigen
niet in het beeld dat zij van autisme hadden.”
Kunst als verbindende factor
“Omdat ik een uitkering kreeg, kwam ik bij Werk-
Bedrijf terecht. Al snel werd duidelijk dat een
betaalde baan nog niet haalbaar was. Ik startte
met arbeidsmatige dagbesteding bij ‘Kunstwerk’.
Dat is een re-integratietraject waarin je vaardigheden
kunt ontwikkelen met kunst als middel.
We kregen daar allerlei creatieve opdrachten.
Dat traject heeft me echt zo geholpen! Het zorgde
ervoor dat ik weer aansluiting kreeg. Bij de
deelnemers, bij mijn familie, bij de maatschappij.
Honderd sollicitatiecursussen hadden me niet
kunnen brengen wat dit traject me bracht.”
Schrijven geeft ruimte
“Mijn hoofd maakt altijd overuren. Als eindopdracht
voor ‘Kunstwerk’ schreef ik een voordracht
over mijn ervaringen, die die ik opvoerde in een
one man show. Het schrijven gaf ruimte in mijn
hoofd. Het maakte me ook duidelijk wat ik wil:
mijn ervaringen zinvol inzetten voor anderen.
Ik ben daarom de opleiding tot ervaringsdeskundige
gaan volgen. Daar heb ik nu mijn werk
van kunnen maken bij de HAN. Ik kan doen waar
ik goed in ben: mijn eigen verhaal, ervaringen en
visie loslaten op allerlei vraagstukken en projecten.
Ik ben geen ervaringsdeskundige autisme of
depressie. Het gaat om het totaalplaatje. Alles wat
ik heb meegemaakt, heeft me gevormd tot wie
ik ben. Dat ik dat nu nuttig kan inzetten, is fijn.”
Leven op de rit
“Terugkijkend kun je zeggen dat het opschrijven
en voordragen van mijn ervaringen ervoor
zorgden dat ik mijn leven weer op de rit kreeg.
Het schrijven blijft kriebelen, maar ik vind het ook
lastig. Er zit zoveel in mijn hoofd dat het moeilijk
is om het goed op papier te krijgen. Toch wil ik
het zeker weer oppakken. Net als het voordragen.
Wanneer weet ik nog niet, maar ooit sta ik weer
op het podium met mijn eigen one man show.”
- 11 -
Melissa: Fotografie als ontsnappingsroute
Fotografie is een belangrijke
hobby voor Melissa (26). “Zo leg
ik mooie momenten en herinneringen
vast. Het helpt me om
terug te bladeren en te zien hoeveel
leuks en moois er eigenlijk
is in mijn leven. Want gelukkig is
dat er weer. Op school had ik het
lastig, toen ik ging werken viel ik
uit. Ik bleek autisme te hebben en
ook mijn gezondheid liet te wensen
over. Therapie en de juiste
begeleiding zorgden ervoor dat
ik nu beter weet wat ik wil. En ik
heb geaccepteerd wat ik kan en
niet kan. Ik woon nu op mezelf
en mijn vrijwilligerswerk verandert
binnenkort in een betaalde
baan. Daar ben ik trots op.”
“Dieren zijn alles in mijn leven. Bij mijn hond
kan ik alles kwijt. Toen ik na een hobbelige
weg de havo afrondde, koos ik dan ook voor
de opleiding Dier en Management. Deze
doorliep ik fluitend. Maar eenmaal aan het
werk, ging het mis. Ik werkte veel te veel,
bewaakte mijn grenzen niet goed. Ik voelde
me steeds beroerder. Toen ik flauwviel op mijn
werk was dat een keerpunt. Ik ging met mezelf
aan de slag. Jaren geleden al kreeg ik de
diagnose autisme, maar daar had ik eigenlijk
nooit wat mee gedaan. Dat moest veranderen.
En daarnaast liep ik ook te tobben met
mijn gezondheid. Depressief werd ik ervan.”
Belastbaarheid opbouwen
“Omdat ik niet kon werken kwam ik bij Werk-
Bedrijf terecht. Samen hebben we vooral
gekeken naar wat ik wil en kan. Ik startte met
dagbesteding bij een zorgboerderij en volgde
intussen verschillende therapieën. De dagbesteding
hielp om mijn belastbaarheid op te
bouwen en meer inzicht in mezelf te krijgen.
Intussen bleef fotografie voor mij dé manier
om even te ontsnappen uit mijn hoofd. Lekker
de natuur in, of foto’s maken van dieren. Ieder
mooi moment probeer ik vast te leggen.”
In balans blijven
“Nog steeds heb ik moeite met prikkelverwerking.
Daardoor ben ik sneller vermoeid. Dat is
op zich niet zo erg, maar vermoeidheid vergroot
de kans dat mijn depressie terugkomt. Het
verergert bovendien mijn gezondheidsklachten.
Balans houden is dus belangrijk. Ik woon nu op
mezelf in een project met andere jongeren. We
zeggen daar: “Je woont op jezelf, maar bent niet
alleen.” Die sociale contacten vind ik nu fijn.”
Ik ben wie ik ben
“Ik vind het belangrijk om aan het werk te
gaan. Financieel natuurlijk, maar ook om een
zinvolle dagbesteding te hebben en sociale
contacten op te doen. Daar haal ik voldoening
uit. Ik kan geen volle werkweek werken.
Dat voelde eerst als falen, omdat ik niet kon
voldoen aan de standaard. Maar inmiddels
heb ik het geaccepteerd. Het is wie ik ben.
Binnenkort verandert mijn vrijwilligerswerk als
gastvrouw in een betaalde baan. Daar ben ik
superblij mee. En in mijn vrije tijd ga ik weer
lekker de natuur in om foto’s te maken.”
- 13 -
Nina: “Door creatief
echte ‘ik’ zien”
Voor de 23-jarige Nina is een leven
zonder creativiteit ondenkbaar.
Tekenen, schilderen, hout- en
steenbewerking … ze doet het
allemaal. Als hobby, maar haar
creatieve aanleg had ook grote
invloed op haar studiekeuze. Ze
koos voor de richting beeldende
therapie. “Ik wist dat de banen niet
voor het oprapen zouden liggen.
Maar ik koos toch bewust voor deze
studie. Voor mij komt alles hierin
samen: werken met mensen, van
betekenis kunnen zijn en creatief
bezig zijn.” Met ondersteuning van
WerkBedrijf doet Nina er alles aan
om een baan te vinden waarmee ze
in haar onderhoud kan voorzien.
bezig te zijn, laat je je
Nina: “Als beeldend therapeut gebruik je
allerlei materialen en kunstvormen. Je laat
mensen iets maken of gaat samen aan de
slag. Er wordt minder gepraat dan in reguliere
therapie, maar dat is vaak juist helpend.
Mensen kunnen helemaal zichzelf zijn en
kunnen hun emoties kwijt. Aan de hand van
hun creatie ga je uiteraard wel het gesprek
aan. Ik heb inmiddels een leuke parttime baan
als ambulant gezinsondersteuner, waarin ik
een deel van mijn vaardigheden kwijt kan.
Alleen is de hulp die ik nu bied vooral praktisch,
ik zou graag meer de diepte in willen.”
Denken in mogelijkheden
“Het nadeel van mijn huidige baan is dat ik niet
genoeg verdien om mijn broek op te kunnen
houden. Ik heb geen recht op een uitkering,
maar kan toch terecht bij WerkBedrijf voor
ondersteuning. Zo heb ik bijvoorbeeld een
sollicitatietraining gedaan. Geen overbodige
luxe als je, zoals ik, dyslexie hebt. WerkBedrijf
brengt me in contact met mensen en denkt
met me mee over mogelijkheden. Het allerliefst
wil ik als beeldend therapeut werken op
een school. In die hoek zijn er jammer genoeg
maar weinig banen. Ik breid mijn zoekgebied
dus steeds verder uit. In de dagbesteding,
kinderopvang of jeugdzorg kan ik mijn vaardigheden
misschien ook wel prima kwijt.”
Inspiratie en inspireren
“Of ik het in mijn werk nou wel of niet kan
inzetten, voor mezelf ben ik altijd creatief bezig.
Ik gebruik verschillende materialen en vind
het leuk om deze te combineren. De inspiratie
komt vanzelf in me op. Het maakt ook eigenlijk
niet uit hoe ik me voel. Iedere emotie kan
ik gebruiken in mijn creatie. Je echte ik komt
naar boven, je bent helemaal uit je hoofd.
Hoeveel je daarmee kunt bereiken, wil ik graag
aan zoveel mogelijk mensen meegeven.”
- 15 -
Digitaal tekenen geeft kleur aan Ronnies
leven
Nauwelijks kunnen zien en toch
de mooiste tekeningen maken.
Het lukt Ronnie. Jaren geleden
werd zijn zicht zo beperkt dat
tekenen met potloden en papier
niet meer lukte. Hij ging op zoek
naar een oplossing. Ronnie: “Ik
teken nu met een speciale pen op
mijn tablet. Dat is een heel andere
manier van tekenen, die ik me
echt eigen moest maken. Maar het
levert me evenveel plezier op.”
Houvast
“Ik teken al mijn hele leven. Ik hou van kleurrijke,
gedetailleerde tekeningen. Zodat mensen
steeds iets nieuws ontdekken als ze langer naar
mijn tekening kijken. Ik heb geen vaste onderwerpen.
Soms heeft een tekening een diepere
betekenis, soms is het gewoon iets dat ik mooi
vind. Tekenen helpt me om mijn gedachten te
verzetten. Het is fijn om even niet aan vervelende
dingen te hoeven denken. Het geeft me
houvast. Mijn visuele beperking komt door een
onbekende neurologische afwijking. Rond mijn
16 e nam mijn zicht steeds sneller af en inmiddels
zie ik minder dan 20%. De impact daarvan
is groot. Op mijn dagelijks leven, maar ik moest
bijvoorbeeld ook stoppen met mijn opleiding.”
Menselijke benadering
“Ik voelde me steeds depressiever, ook omdat
er privé wat dingen aan de hand waren.
Ik kwam in een neerwaartse spiraal. Corona
verergerde dat. Gelukkig kon ik via WerkBedrijf
op het REA College terecht. Daar doe ik de
opleiding Webdesign. Het fijne is dat ze binnen
de opleiding echt naar de persoon kijken. Wat
heeft iemand nodig? Zo heb ik ruimte voor
therapie, houden ze rekening met werkdruk en
heb ik bijvoorbeeld meer tijd voor mijn stage.
In webdesign komt mijn gevoel voor design
en interesse in online mooi samen. Door mijn
beperking ligt mijn werktempo lager. Ik moet
continu in- en uitzoomen op het scherm om
mijn werk te kunnen doen. Maar het lukt wel!”
Toekomst
“Het theoretische gedeelte van mijn opleiding
heb ik inmiddels afgerond. Nu ben ik
bezig met mijn stage, bij het bedrijf van mijn
broer. Ik ben meer de designer, hij de techneut.
We vullen elkaar mooi aan. Ik werk er
hard aan om mijn belastbaarheid te vergroten.
De hele dag achter het beeldscherm is
bijvoorbeeld erg intensief voor mij. We blijven
zoeken naar mogelijkheden en oplossingen
die mijn werk makkelijker kunnen maken. Ik
hoop later samen met mijn broer een bedrijf
te beginnen. En natuurlijk nog steeds veel
bezig te zijn met tekenen. Wie weet kan ik mijn
tekeningen wel verkopen. Daar doe ik het niet
voor, maar dat zou natuurlijk wel leuk zijn.”
- 17 -
Kelsey: Manga tekenen als
redmiddel
Tekenen. Voor Kelsey (24) dé
manier om even in haar eigen
fantasiewereld te zijn. Een wereld
waarin alles kan en mag. Even weg
van zich rot en minderwaardig
voelen. Mangafiguren (Japanse
stripfiguren) zijn haar grote
favoriet. Kelsey: “Mangafiguren
stralen kracht uit. Dat vind ik er
zo mooi aan. Ik teken nu vooral
bestaande figuren na. Uiteindelijk
wil ik door veel oefenen mijn
eigen figuur ontwerpen.”
In haar jeugd en op school heeft Kelsey veel negatieve
ervaringen gehad. Zo werd ze vaak gepest.
De gevolgen daarvan ervaart Kelsey nog iedere
dag, “Ik heb de opleiding Bloem, groen en styling
gedaan. Ook daar werd ik veel gepest. Daarna heb
ik een tussenjaar ingelast, om wat rust te krijgen
en weer tot mezelf te komen. Dat hielp wel, maar
toen ik vervolgens met de bbl-opleiding Detailhandel
startte, kwam alles weer in volle hevigheid
terug. De werkdruk was te hoog, er werd te veel
van me gevraagd. Ik voelde me depressief.”
Stappen maken
Via de huisarts zijn er balletjes gaan rollen. Kelsey
krijgt begeleiding bij het werken aan haar zelfbeeld
en werd aangemeld voor dagbesteding.
“Ik ga naar de jongereninloop, ik volg naai- en
tekenles en ik heb een wandelmaatje. Het is fijn
om bezig te zijn, zonder dat er prestaties van je
verlangd worden. De positieve contacten helpen
me om mensen te leren vertrouwen. En ik
weet nu dat het niet erg is om hulp te vragen.”
De toekomst
“Gelukkig voel ik me nu langzaamaan wat beter. Ik
ben minder moe, geestelijk en fysiek. Ik merk dat
ook omdat ik weer veel zin heb om te tekenen. Dat
doe ik vooral als ik in een goede mood ben. Een
helder beeld van mijn toekomst heb ik nog niet.
Ik probeer stapje voor stapje duidelijk te krijgen
wat ik wil en kan. WerkBedrijf helpt me daarbij.
Over 5 jaar? Dan hoop ik een goede baan te
hebben, een eigen appartement, misschien
een relatie. Het allerbelangrijkste voor mij is
dat ik mensen om me heen heb die me accepteren
en dat ik helemaal mezelf kan zijn.”
“Doel voor nu is dat ik op een positieve
manier naar mezelf ga kijken en onthoud
dat het niet erg is om hulp te vragen.”
- 19 -
Opleiding verandert
Otteliens leven
Dat de juiste studie hét verschil kan maken voor je
toekomst, laat het verhaal van Ottelien (23) zien.
Na een lastige schoolperiode en een onafgemaakte
studie was ze aangewezen op een bijstandsuitkering.
Later kwam ze terecht op het REA College. Daar
ontdekt Ottelien haar talent en passie voor Photoshop,
vormgeving en webdesign. Ze ontwikkelt zich
snel, ook in sociaal opzicht. Na haar studie vindt ze
een baan waarin ze haar passie helemaal kwijt kan.
Ottelien: “Ik vind het heerlijk om de hele dag bezig
te mogen zijn met vormgeving en webdesign. Frappant
dat, waar ik het contact met klanten eerst maar
eng vond, dit nu mijn sterke punt blijkt te zijn!”
Zware omstandigheden
Ottelien is 23 jaar en woont met haar
ouders en broertje in Groesbeek. Al in haar
vroege jeugd loopt het niet lekker op school.
Inhoudelijk kan ze het prima bijbenen, maar
haar tekstblindheid en het pestgedrag van
klasgenoten maken haar schoolperiode
lastig. Uiteindelijk haalt ze haar vmbo-tdiploma
en gaat studeren voor Allround
Biologisch Laborant. Het analytische gedeelte
van die studie vindt Ottelien erg leuk. De
lange dagen, prestatiedruk en lange reistijd
groeien haar echter boven het hoofd. Ze
stopt met haar studie en komt thuis te
zitten. Ottelien vraagt een bijstandsuitkering
aan en komt zo bij WerkBedrijf terecht.
Op expeditie naar talent
Na een tip van WerkBedrijf neemt Ottelien
deel aan de TalentenExpeditie. Dit is een
intensief programma van acht weken, waarin
deelnemers ontdekken wat ze leuk vinden
en welke vaardigheden ze al beheersen. Het
programma maakt ook duidelijk wat deelnemers
nog moeten doen en/of leren om de
juiste opleidings- en beroepskeuze te kunnen
maken. Ottelien: “De TalentenExpeditie vindt
plaats bij het REA College. Ik ontdekte daar de
opleiding Mediadesign. Dat was het helemaal
voor mij, niet in de laatste plaats vanwege het
analytische aspect. Die opleiding ben ik gaan
doen.” Het blijkt een gouden greep. “Ik vond
fotografie altijd al leuk. Nu leerde ik ook om
foto’s mooi te bewerken. Bovendien bleken
vormgeving en webdesign me goed te liggen.”
(Zelf)vertrouwen
“Op het REA College kwam mijn zelfvertrouwen
weer terug. Ik leerde dat het niet erg is
om fouten te maken. Ik voelde me erg op
mijn gemak tussen mijn studiegenoten en we
hadden erg veel lol, ook met de docenten. En
ik bleek goed te zijn in het maken van websites
en vormgeving. Dat gaf me vertrouwen.”
’t Werkt!
“Met hulp van de arbeidsbemiddelaar van het
REA College heb ik nu leuk werk gevonden. Ik
heb een drukke en afwisselende baan. Webdesign,
vormgeving en zelfs projectmanagement,
het komt allemaal voorbij. Waar ik het
eerst eng vond om met klanten om te gaan,
vind ik dat nu juist het leukste in mijn werk.
Fotograferen doe ik nog steeds graag. Mijn
droom is om met een drone video’s te gaan
maken. Ik ben blij dat deze opleiding op mijn
pad kwam, het heeft mijn leven veranderd.”
- 21 -
Sanja: Op weg
naar de top
Een bijna onmogelijk pad
vol hindernissen. Zo tekende
Sanja (24) op haar
dieptepunt haar weg naar
geluk. Door dit vast te leggen
in een tekening gaf ze
uiting aan haar gevoelens.
In tekeningen kon ze haar
emoties kwijt. Nu, een paar
jaar later, gaat het beter met
haar. Als ervaringsdeskundige
zet ze haar ervaringen in
om anderen te helpen. Sanja
tekent nauwelijks meer,
ze kan haar creativiteit nu
helemaal kwijt in muziek.
Depressie
Sanja: “Al van jongs af aan kamp ik met depressieve
gevoelens. Ik was een gevoelig
kind met een rijke gevoelswereld en overgevoelig
voor prikkels. Op school voelde ik
me een buitenbeentje. Ik heb uiteindelijk
mijn diploma weten te behalen. Dat ging
wel ten koste van mijn mentale gezondheid.
In het tussenjaar dat volgde werd het eigenlijk
alleen maar erger. Alles kwam eruit,
ik had een depressie en een burn-out.”
Dagbesteding helpt
“Ik twijfelde over mijn studiekeuze. Ik overwoog
zo ongeveer iedere creatieve opleiding in
de omgeving, maar nergens voelde het goed.
Vooral de prestatiedruk schrok me af. Ik was
bang dat ik mijn hobby zou verpesten. Bij het
grafisch lyceum werd ik afgewezen, maar zij
adviseerde mij dagbesteding bij het atelier van
UNIT Academie. Daar ging ik twee jaar lang
naar toe. Soms met tegenzin, want mijn verlo-
ren passie voor tekenen vond ik ook daar niet
terug. Maar het hielp me wel om weer structuur
en ritme te krijgen, fijne mensen te ontmoeten
en positieve ervaringen op te doen. Ik verhuisde
naar Nijmegen en kwam terecht bij Werk-
Bedrijf. Via WerkBedrijf startte ik met de TalentenExpeditie
om meer inzicht te krijgen in mijn
mogelijkheden en wat ik nou eigenlijk wilde.”
Boven op de berg
“De tekening bij mijn verhaal maakte ik voordat
ik met de dagbesteding begon. Ik voelde
me toen zo hopeloos. Ik zag het leven als een
onmogelijk parcours en dacht dat ik die top
nooit ging bereiken. Hoe anders is dat nu.
Voor mijn gevoel sta ik nu boven op die berg.
Niet de hele dag misschien, maar in de basis is
het oké. Alsof niet alles meer zo hard binnenkomt
de hele dag. Verschillende therapieën
en coaching hebben me daarbij geholpen.”
Nuttige ervaring
“Het traject dat ik inging bij WerkBedrijf hielp
me richting te geven aan mijn toekomst. Langzaam
werd het duidelijk: ik wilde graag met
jongeren werken, ze helpen door een luisterend
oor en houvast te bieden. Dat doe ik nu als
ervaringsdeskundige bij de jongerenStip en het
JongerenLab. Nu helaas nog op vrijwillige basis,
maar ik hoop hier ooit betaald werk in te vinden.
Tekenen doe ik eigenlijk nauwelijks meer.
Mijn gevoelens en expressie leg
ik nu helemaal in muziek. Als ik
gitaar of ukelele speel, ben ik even
helemaal ontspannen en weg uit
mijn hoofd. En dat is heerlijk, zeker
als je hoofd altijd maar ‘aan’ staat.”
- 23 -
Bas: “Schrijven is mijn uitlaatklep”
“Click clickety click”
Pen noises fill the silent room
Breaking every soundwave with the clicking
And that constantly ticking
The broken light’s constantly flicking
And the minds of the hardworking
students are constantly tripping
Over those difficult questions no-one can answer
These questions are so tricky
My decree is constantly slipping
My guesses are always missing
The result won’t be good, that I foresee
Just must hold on a little longer
Exam’s almost done
Pens on the table, hand in that paper
Pray for good results
Pray for a good degree
Let the gods of education assess your valuable work
Good, your results are in
Let’s see, you’ve got an A- for geography
And a C+ for mathematics
A B for history
And for stress management, you get a D
Lichamelijke klachten, onzekerheid
en faalangst. De schooltijd
van Bas (25) verliep niet gemakkelijk.
Toen zijn moeder in die
periode overleed, kwam hij in
een depressie terecht. Het schrijven
van gedichten hielp hem zijn
emoties te uiten. “Het is echt
een uitlaatklep, vooral als ik me
niet goed voel. Vaak zien mensen
mijn lachende buitenkant,
terwijl ik van binnen huil. In mijn
gedichten kan ik dat kwijt. Inmiddels
is mijn depressie onder
controle en kan ik steeds beter
over mijn gevoelens praten.”
“Ik ben vaak bang dat ik iets niet kan of niet
goed doe. Daarom ben ik bijvoorbeeld nog niet
begonnen met rijles. Te bang dat ik dat toch
niet kan. Schrijven doe ik heel graag, maar of
ik er goed in ben? Ik durf het niet te zeggen.
Mijn moeder was schrijfster.
Haar laatste boek heeft ze niet af
kunnen maken. Ergens droom ik
ervan om het af te schrijven.
Ik durf er alleen nog niet aan te beginnen;
kan ik het wel zo goed als zij? Hopelijk
durf ik het ooit op te pakken.”
Onzeker over toekomst
“Die onzekerheid uit zich ook in twijfel over
mijn toekomst. Wat wil ik? Wat kan ik? Ik heb
de opleiding Juridisch Financiële Dienstverlening
gedaan. Veel theorie, dingen opzoeken,
zorgvuldig werken… dat past bij mij. Toen ik
eenmaal mijn diploma had, wist ik niet hoe het
verder moest. Via WerkBedrijf kon ik meedoen
met de TalentenExpeditie. Ik probeer duidelijk
te krijgen wat ik wil: werk of school? En waar
komen mijn kwaliteiten goed van pas?”
Schrijven blijft hobby
“Ik heb eraan gedacht om van schrijven mijn
werk te maken, maar ik denk dat ik het beter
als hobby kan blijven doen. Dan kan ik later
altijd nog zien. In de TalentenExpeditie krijg ik
de kans om op verschillende plekken mee te
lopen. Zo kan ik een goed beeld vormen van
een bepaalde beroepen en organisaties en of
het iets voor mij is. Het is nog een beetje puzzelen,
maar ik vind vast iets dat bij me past.”
- 25 -
Jayla verzorgde de opmaak van dit boekje
”Ik hoop dat ik later met mijn
creativiteit mijn geld kan verdienen”
Wie anders dan een creatieve jongere
konden we dit boekje laten
opmaken? Via REA College kwamen
we in contact met Jayla (25). Na een
eerste proefversie was de beslissing
snel genomen: Jayla ging aan de
slag met de vormgeving van Verborgen
kracht. De verhalen in dit boekje
zijn herkenbaar voor haar. Zij is
ook een jongere met een bijstandsuitkering.
Het lukte ook haar om
na een lastige periode weer verder
te gaan. De grootste overeenkomst
die Jayla ziet met de andere jongeren
die in dit boekje aan het woord
komen, is creativiteit. En de kracht
die deze jongeren daaruit halen.
Jayla: “Bezig zijn met mijn creatieve
hobby’s geeft me rust. Het zorgt
ervoor dat ik even uit mijn hoofd
kan ontsnappen. En het maakt
dat ik trots kan zijn op mezelf.”
Jayla deed de opmaak van dit boekje Verborgen
kracht als opdracht voor de opleiding
Mediadesign. Die opleiding volgt ze bij het REA
College. “Ik vond het erg leuk om te doen. Het
is fijn om met vormgeving bezig te zijn. Het is
soms net puzzelen. Hoe komen het verhaal en
de illustraties het best tot hun recht? Soms was
er twijfel: is het wel goed genoeg? Maar dat moet
ik loslaten van mezelf. De verhalen die ik las zijn
herkenbaar. Tegelijkertijd laat ik de emoties die
ze oproepen niet echt toe. Dat is te zwaar.”
Ruimte voor talentontwikkeling
Jayla studeert en is moeder van een 8-jarige dochter.
Naast haar opleiding is ze ook in haar vrije tijd
vaak creatief bezig. “Ik teken, schilder, fotografeer
en speel gitaar. De ene week besteed ik er veel tijd
aan, soms wat minder. Het is top dat ik via de TalentenExpeditie
kennis kon maken met de opleiding
Mediadesign. Het past goed bij me. Ik kan er
creatief zijn en er is ruimte voor individuele invulling.”
Twee jaar geleden ging het bijvoorbeeld niet
zo goed met Jayla, mede door corona. Ze
kreeg depressieve gevoelens en sociale angsten.
Daardoor moest ze even een pauze nemen
van haar opleiding. Door een deeltijdopname
en therapie kon ze een jaar later weer verder.
Op naar de toekomst
“Het gaat nu veel beter met me. Ik zit lekkerder
in mijn vel en de opleiding gaat goed. Ik ben nu
op zoek naar een stageplek. Na mijn opleiding
hoop ik een leuke baan te vinden. Ik wil verder
groeien in webdesign en mediadesign. Als
er maar veel afwisseling in zit. Uiteindelijk
hoop ik zelf een klein bedrijfje te hebben. Dan
kan ik mijn eigen tijd indelen en mijn eigen
opdrachten kiezen. Zodat het op creatief
gebied bij me past. Dat lijkt me wel wat.”
- 27 -
Colofon
‘Verborgen kracht’ is een uitgave van WerkBedrijf Rijk van Njimegen @2022
Redactie
Afdeling communicatie WerkBedrijf
Ontwerp
Jayla Grittes Doublet
In samenwerking met
REA College
Speciale dank
Dank aan de jongeren-consulenten van WerkBedrijf voor het idee
voor dit boekje en het meedenken over de invulling.
Zonder verhalen, geen boekje. Jasper, Naomi, Robin, Melissa, Nina, Ronnie
Kelsey, Ottelien, Sanja, Bas en Jayla … dankjewel voor
julie openheid en het delen van jullie verhaal.
Heb je naar aanleiding van deze uitgave vragen over de
dienstverlening van WerkBedrijf Rijk van Nijmegen? Kijk op
www.werkbedrijf-rvn.nl voor meer informatie of mail naar communicatie@wbrn.nl.
- 29 -