Y-mail 41 - augustus 2022

mail
AUGUSTUS 2022 MAGAZINE VAN HET JAN YPERMAN ZIEKENHUIS
EDITIE 41
Innovatieve
INSULINEPOMPEN
Endoscopische
RUGCHIRURGIE
Achter de schermen van
DE WONDZORGKLINIEK

EDITO
Beste lezer,
Het is mij een eer om als nieuwe
hoofdarts van het Jan Yperman
Zieken huis voor het eerst het
editoriaal van dit blad te mogen
verzorgen.
De inhoud van deze editie illustreert
perfect waarvoor we als ziekenhuis
in onze Westhoek willen staan. Ons
ziekenhuis is dan wel een groot
gebouw, maar het is in de eerste
plaats een gebouw waar mensen er
zijn voor mensen. Waar er gezorgd
wordt voor het welzijn van de medewerkers
en waar de patiënt centraal
staat, zoals in de wondzorgkliniek
en in het geriatrisch dagziekenhuis
(zie pagina 4 en pagina 7). Waar
de zorg ook hoogtechnologisch
en vernieuwend dient te zijn, zoals
bij endoscopische discusoperaties
(zie pagina 10) en bij Hybrid Closed
Loop-therapie in de diabeteszorg
(zie pagina 12). En waar de zorg
sterk verbonden is met de actoren
van de eerste lijn: denk aan de
transmurale medicatiecommunicatie
(zie pagina 17) en de vraag van een
huisarts over eiwitelektroforese
(zie pagina 13).
Ik wens u veel leesgenot!
dokter Hans Feys,
hoofdarts

Lees alle edities
van Y-mail
inhoud
04 Wondzorgkliniek 07 Geriatrisch dagziekenhuis
10 Endoscopische rugchirurgie 12 Innovatieve insulinepompen
Om mensen die mogelijk besmet zijn met monkeypox snel
duidelijkheid te kunnen geven, heeft het labo een PCR-test ontwikkeld.
Huisartsen die een besmetting vermoeden, kunnen hun patiënt
rechtstreeks naar de poli infectieziekten sturen voor een staalafname.
Op weekdagen wordt de PCR-test dagelijks uitgevoerd. Heeft het labo
het staal in de voormiddag, dan volgt het resultaat nog dezelfde dag.
Momenteel worden er geen kosten aangerekend voor de analyse.
Afspraak via 057 35 71 80
3

DE VINGER OP DE WONDE
Het eerste gebod in de
wondzorg: beter te vroeg
dan te laat. “Huisartsen die
zien dat het met een wonde
niet de goede kant opgaat
of dat de heling stagneert,
verwijzen best door naar
de wondzorgkliniek”, zegt
wondzorgverpleegkundige
Filiep Manderyck.
Dokter Stefan Sohier
(algemene en abdominale
heelkunde) toont een
foto van een rood opgezette
teen. Het gevolg van een
klein wondje dat bijna grote
consequenties had.
Dokter Sohier: “Deze
patiënt is door haar huisarts
doorverwezen. Net op
tijd. Door een onderliggend
neurologisch lijden genas
de wonde niet en begon
de teen af te sterven. We
konden op het nippertje
amputatie van de teen
of een deel van het been
voorkomen.”
GEEN TIJDVERLIES
Een slecht genezende
wonde is vaak het gevolg
van een onderliggend
probleem. Wordt dat niet
aangepakt, dan blijft het
dweilen met de kraan
open. De kracht van de
wondzorgkliniek is de
bundeling van expertise:
moeilijke casussen worden
multidisciplinair bekeken.
Dokter Sohier illustreert
dat aan de hand van een
tweede foto, van een wijd
openstaande beenwonde
ten gevolge van veneuze
insufficiëntie.
Dokter Sohier: “Voor dergelijke
gevallen kunnen we
er in de wondzorgkliniek
meteen een vaatchirurg
of een dermatoloog bij
halen. In andere gevallen
zal dat een orthopedist, een
geriater of een algemeen
heel kundige zijn. Zo verliezen
we geen tijd: de patiënt
krijgt snel een diagnose
en een aangepast behandelplan.
De wonde van die
mevrouw is vandaag mooi
dicht.”
BREED GAMMA
Wondzorgverpleegkundige
Filiep Manderyck is het
4

VACUÜM
GENEZEN
Grote, complexe en moeilijk helende wonden
worden geregeld genezen met behulp van
negatieve druktherapie. Die wondbehandelingsmethode
wordt ook VAC-therapie genoemd, kort
voor vacuum assisted closure.
Wondzorgverpleegkundige Filiep Manderyck: “We
vullen de wonde met een sponsachtig materiaal
dat goed vocht doorlaat en plakken alles luchtdicht
af met een folie. Aan die folie bevestigen we
een zuigcanule, die aangesloten wordt op een
vacuümpomp. Die blijft dag en nacht op de wond
bevestigd en zorgt voor de afvoer van wondvocht,
kiemen en debris. Het systeem stimuleert ook de
bloedvoorziening en dus de genezing.”
De behandelduur hangt af van de aard en de
grootte van de wonde. Vaak wordt er vervolgens
een huidgreffe geplaatst.
dokter Stefan Sohier en
wondzorgverpleegkundige
Filiep Manderyck
aanspreekpunt van de
wondzorgkliniek. Hij heeft
het volledige gamma van
wondverzorgingstechnieken
onder de knie en wordt
omringd door een multidisciplinair
team. Daar zitten
niet alleen artsen, maar
ook voedingsdeskundigen,
kinesitherapeuten en
andere paramedici in.
Filiep Manderyck: “Naast
slecht genezende chronische
wonden, zoals
veneuze ulcera of decubitus,
verzorgen we hier ook
traumatische, brand- en
andere acute wonden.
Maar het gaat niet altijd
om hooggespecialiseerde
zorg. Een rolstoelgebruiker
met een stuit of een zijkant
die open wonden vertoont,
is vaak al geholpen met
een aangepaste rolstoelzitting.
Simpel, maar dat
soort zaken werd vaak over
het hoofd gezien bij de
mensen die uiteindelijk
hier terechtkomen.”
Het advies van de wondzorgkliniek
aan de eerste
lijn: wacht niet te lang om
door te verwijzen.
Filiep Manderyck: “Als
thuisverpleegkundigen
merken dat de verzorging
niet aanslaat, moeten ze
snel in actie schieten en de
huisarts verwittigen. Die
kan dan naar het ziekenhuis
doorverwijzen.”
Wondzorgkliniek
057 35 72 00
secheelkunde@yperman.net
5

POSTOPERATIEVE CONTROLE
Armband voor mama
Het Jan Yperman Ziekenhuis wil ouders snel van hun baby laten
genieten, ook na een keizersnede. Dat kan door performante postoperatieve
pijnstilling, en door mama vroeger van de recovery naar
haar eigen kamer te laten gaan.
Dokter Stefan Van Hooreweghe (anesthesie): “Vroeger wil zeggen:
voordat de spinale verdoving volledig uitgewerkt is. Die opvolging
gebeurt nu door de vroedvrouwen. Een handig hulpmiddel daarbij
zijn de regional anesthesia alert bracelets. Op zo’n armbandje ziet de
patiënt wanneer ze haar benen weer zou moeten kunnen optillen.
Als dat lukt, mag ze het polsbandje verwijderen. Anders moet ze de
vroedvrouw verwittigen. Indien nodig, schakelt die de anesthesist in.
Zo worden mama’s actief bij hun herstel betrokken en kunnen we
complicaties tijdig detecteren.”
JAARVERSLAG
Zaadjes planten
‘Hier kiemt iets nieuws’: onder die
titel verscheen het jaarverslag 2021
van het Jan Yperman Ziekenhuis.
Want 2021 was veel meer dan het
tweede coronajaar: er werden
volop zaadjes geplant voor nieuwe
initiatieven, grote projecten en
kleine acties.
Secretariaat anesthesie
057 35 61 21
secret-anesthesie@yperman.net
Lees het verslag via de QR-code
dokter Stefan Van Hooreweghe
NIEUW IN HET CATHLAB
Kransslagader in detail
Sinds kort heeft het cathlab van het Jan Yperman Ziekenhuis twee nieuwe
diagnostische technieken ter beschikking.
Dokter Mathieu Coeman (cardiologie): “Om vernauwingen in de kransslagader
nauwkeuriger in te schatten gebruiken we het nieuwste optimal
coherence tomography-beeldvormingssysteem. Daarbij brengen we een
minuscule lichtcamera via de pols of de lies in de kransslagader in. Zo
kunnen we meer complexe vernauwingen beter evalueren en preciezer
behandelen. Daarnaast werd er geïnvesteerd in Coroventis CoroFlow, om
coronaire vaatdysfuncties te bestuderen. De hartspier krijgt bloed via de
kransslagaders die vertakken tot een netwerk van haarvaten. Die kleine
bloedvaatjes zien we niet op een klassiek angiografisch onderzoek, maar ze
zorgen wel voor 90 procent van het zuurstoftransport. Met het CoroFlowsysteem
kunnen we in de kransslagaders de weerstanden en de bloeddoorstroming
van de kleine bloedvaten in de hartspier meten, via een fijn
draadje met daarop druk- en temperatuursensoren. Dat laat ons toe om een
meer exacte diagnose te stellen.”
GEZOCHT
Nieuwe medewerkers
Momenteel is ons ziekenhuis op
zoek naar:
- een arts-specialist in de
hematologie
- verpleegkundigen
- een kok
- een kinesitherapeut
Bekijk alle vacatures op
jobs.yperman.net of via
de QR-code
Secretariaat cardiologie
057 35 71 90
seccardiopneumo@yperman.net
6

GERIATRISCH DAGZIEKENHUIS
Bij oude, fragiele patiënten doet een
kankerbehandeling soms meer kwaad
dan goed. Een oncogeriatrisch
assessment wijst de weg. Het is maar
één van vele mogelijke redenen voor
een bezoek aan het geriatrisch
dagziekenhuis.
Grote impact
350
patiënten per jaar
in het osteoporosetraject
Dokter Bart
Werbrouck:
“Soms raden
we chemotherapie
af.”
Bij verzwakte geriatrische
patiënten heeft
chemotherapie soms meer
nadelen dan voordelen.
De impact van chemo kan
enorm zijn.
Dokter Bart Werbrouck
(geriatrie): “Ondervoeding,
een lage spiermassa en
beginnende dementie
kunnen de toxiciteit van
chemo sterk doen toenemen.
Op vraag van de
oncoloog of internist gaan
we via een oncogeriatrisch
assessment na hoe zinvol
een behandeling nog kan
zijn. Soms kunnen we
een fraile patiënt weer fit
genoeg krijgen of wordt de
chemo aangepast. Andere
keren raden we chemotherapie
af.”
Het oncogeriatrisch assessment
vindt plaats in het
geriatrisch dagziekenhuis.
Daar kunnen 75-plussers,
op doorverwijzing van de
huisarts, terecht voor nog
veel meer tests, bijvoorbeeld
voor incontinentie,
osteoporose, geheugenproblemen
of polyfarmacie.
Dokter Werbrouck:
“Geriatrie is een specialisatie
van nuances en kleine
details. Door hier en daar
wat bij te sturen, kunnen
we een grote impact op de
zorg- en levens kwaliteit
van onze patiënten
hebben.”
7

GERIATRISCH DAGZIEKENHUIS
DOKTER TINE PECCEU
“In ons osteoporosetraject wordt na beeldvorming
en bloedafname een gerichte behandeling opgestart.
Daarnaast doen we een gang- en valevaluatie en
geven we concrete adviezen. Romosozumab, een
subcutane behandeling, is sinds begin dit jaar
beschikbaar en geeft bij postmenopauzale patiënten
met ernstige osteoporose betere resultaten dan
bifosfonaten. De aanvraag voor terugbetaling gaat
rechtstreeks naar de mutualiteit.”
DOKTER GEERT GABRIEL
“Is het onschuldige vergeetachtigheid of toch
dementie? Dat bekijken we in de geheugenkliniek.
We onderzoeken de patiënt één dag
lang en leggen de puzzelstukjes samen. Daarna
overleggen we met de patiënt en zijn familie. Ons
advies hangt af van het type dementie en de
sociale omkadering.”
270
patiënten per jaar
in de
geheugenkliniek
8
DOKTER ELISABETH DE MONT
“Met de plaskliniek willen we het taboe op urineincontinentie
doorbreken. Tijdens een tweedaags
onderzoek gaan we na om welke vorm van
incontinentie het gaat. Daarna stellen we met
de uroloog en onze referentieverpleegkundige
continentiezorg een advies op. Vaak valt er wel
degelijk iets aan te doen.”
DOKTER BART WERBROUCK
“Bijwerkingen en interactie vormen
een risico wanneer geriatrische
patiënten veel medicamenten nemen.
In de consultatie polyfarmacie wegen
we de kosten tegen de baten af. We
bouwen overbodige medicatie af,
toetsen alles aan de gangbare richtlijnen
en stellen soms supplementen
voor als dat nuttig is.”
Geriatrisch dagziekenhuis
057 35 62 71
gdzh@yperman.net

MOLECULAIRE BIOLOGIE
ONDER DE LOEP
Het klinisch labo van het Jan Yperman Ziekenhuis gebruikt state
of the art moleculaire technieken om viraal, bacterieel en
parasitair genetisch materiaal te testen. De voordelen op een rij.
EEN STIJGING IN CAPACITEIT
tot 96 stalen kunnen
op hetzelfde moment
getest worden
SNELLER NIEUWE TESTS IMPLEMENTEREN
3 positieve gevallen
van apenpokken
geïdentificeerd
MEER MOGELIJKHEDEN
Voor hersenvliesontsteking
kunnen met één test
6 8 1
tegelijk opgespoord worden
Voor respiratoire klachten
kunnen met één test
16 3
tegelijk opgespoord worden
SNELLER RESULTAAT
voor hersenvliestonsteking
na 2 uur in plaats van 1 dag
voor gastro-intestinale klachten
na 2 uur in plaats van 2 dagen
Voor gastro-intestinale klachten
kunnen met één test
6 13 4
tegelijk opgespoord worden
virussen bacteriën parasieten gist
MEEST UITGEVOERD
1
SARS-CoV-2
2
Influenza en RSV
3
Chlamydia trachomatis en
Neisseria gonorrhoeae
HET TEAM
bieke decaesteker
moleculair bioloog
stijn jonckheere
klinisch bioloog
9

NIEUWE TECHNIEK
Minimaal invasief, minder postoperatieve
pijn en sneller herstel: endoscopische
rugchirurgie is nieuw, maar wordt in de
toekomst de standaard, voorspelt dokter
Sam Thomas. In juli gebruikte de orthopedist
de techniek voor de eerste keer om een
patiënt van een hernia te verlossen.
Hernia met de
endoscoop
I
n andere gewrichten
is endoscopie al een
tijdje de norm. Nu
komt de techniek ook op
voor herniaoperaties. De
dienst orthopedie van het
Jan Yperman Ziekenhuis
biedt als één van de eerste
centra in België endoscopische
rug chirurgie aan.
Dokter Sam Thomas
(orthopedie - traumatologie)
is enthousiast:
“Endoscopische rugchirurgie
biedt verschillende
voordelen ten
opzichte van de klassieke
open of mini-open opera tie.
Het is een elegante, minimaal
invasieve techniek.
De patiënt voelt achteraf
minder pijn en revalideert
sneller. Infecties komen
sowieso zelden voor bij
herniaoperaties, maar
door het continue spoelen
met water wordt het risico
zo goed als nihil. Dankzij
dat spoelen ontstaat
er bovendien minder
verkleving en littekenweefsel,
wat een groot
voordeel is als er later op
hetzelfde niveau
bijkomende chirurgie
dient plaats te vinden.”
TWEE TECHNIEKEN
Endoscopische rugchirurgie
volgt het principe van
de andere orthopedische
endoscopische chirurgie,
maar gebruikt wel een
specifieke endoscoop met
bijbehorende instrumenten.
Een huidincisie van
pakweg 1 cm volstaat om
het toestel naar binnen
en tot op zijn plaats te
schuiven.
Dokter Thomas: “De
endoscoop heeft een
diameter van circa 6 mm
en bevat een camera,
een lichtkanaal en een
werk kanaal voor instrumenten
en waterspoeling.
Het zieken huis kocht een
nieuwe endoscopische
toren en twee verschillende
sets van materialen aan.
Dat laatste is nodig omdat
er twee technieken bestaan
om de hernia te benaderen:
interlaminair met iLESSYS
of transfora minaal met
TESSYS.”
Bij iLESSYS gebruikt men
dezelfde corridor als bij een
klassieke herniaoperatie:
via een traject door de
spierlaag wordt een
minimale hoeveelheid bot
en ligament weg genomen
om de zenuw elementen te
kunnen bereiken.
Dokter Thomas: “Daarna
kun je met een technisch
handigheidje de werkcanule
in het kanaal schuiven,
de wortel opzijduwen
en de hernia eruit vissen.
iLESSYS is het meest bruikbaar
op de niveaus waar
het kanaal vrij breed is,
klassiek L5-S1, soms L4-L5.
Boven L5-S1 gebruiken we
meestal TESSYS. Daarbij
brengen we de endoscoop
in vanaf de zijkant, via
het uittredegaatje van de
zenuwwortel, om langs
die weg de hernia uit het
kanaal weg te plukken.”
EEN BLIJVER
Vooral door de dure
wegwerpmaterialen
kost endoscopische
rug chirurgie meer dan
een klassieke ingreep.
Toch is de techniek een
blijver, denkt dokter Sam
Thomas. “Met de klassieke
chirurgische technieken
slagen we er niet goed
in om slijtage gebonden
gewrichts problemen in de
wervelkolom te behandelen.
Daarom geloof
ik in technieken die het
mogelijk maken om met de
minst mogelijke collaterale
schade de zenuwwortelproblemen
ten gevolge van
slijtage aan te pakken. Zo
verwacht ik in de toekomst
ook dingen als spinale
stenose endoscopisch te
kunnen behandelen.”
10

“Het is een elegante,
minimaal invasieve
techniek”
Secretariaat orthopedie - traumatologie
057 35 73 70
secortho@yperman.net
11

INNOVATIEVE INSULINEPOMPEN
Steeds meer patiënten met diabetes mellitus type 1 kiezen
voor een insulinepomp. Sinds kort biedt het ziekenhuis ook
het innovatieve Hybrid Closed Loop-systeem aan. Daarbij
worden de glycemiewaarden van een glucosesensor
doorgestuurd naar de insulinepomp. Die berekent
automatisch de hoeveelheid toe te dienen insuline.
(R)evolutie
De laatste jaren
kwamen er in
de diabetesgeneeskunde
talrijke
nieuwe geneesmiddelen
en elektronische apparaten op
de markt, zoals de insulinepomp.
In het Jan Yperman
Ziekenhuis startte dokter An
Nollet in 2012 de insulinepompconventie
op. Sinds de
komst van dokter Barbara
Deconinck in 2017 vonden
steeds meer patiënten met
diabetes mellitus type 1 de weg
naar het ziekenhuis voor een
insulinepomp.
Dokter Barbara Deconinck
(endocrinologie - diabetologie):
“Zo’n insulinepomp geeft
insuline af via een onderhuidse
katheter, volgens het
principe van CSII – continue
subcutane insuline-infusie.
CSII is een handig alternatief
voor manuele subcutane
insuline toediening. De
patiënt hoeft zichzelf geen
insuline meer toe te dienen
met de insulinepen en de biochemische
parameters zoals
HbA1c zijn ook beter.”
HYBRID CLOSED LOOP
HCL – Hybrid Closed Loop –
betekent een nieuwe
(r)evolutie. De insulinepomp
wordt dan gekoppeld aan een
glucosesensor.
Dokter Deconinck: “De
glucose sensor wordt op de
(buik)huid bevestigd. Hij meet
continu de glucosewaarden,
zodat de patiënt dat niet meer
zelf hoeft te doen via een
vingerprik. De waarden worden
naar de pomp gestuurd. De
pomp is via een leidinkje verbonden
met een katheter ter
hoogte van de buikhuid. Het
systeem berekent dan automatisch
hoeveel insuline de pomp
moet toedienen. De gebruiker
moet bij de maaltijden wel
nog steeds zelf koolhydraten
tellen en bijsturen. Bij een
dreigende hypoglycemie wordt
de insulineafgifte meteen stopgezet.
Een aandachtspunt is
dat de insulinepomp niet mag
los komen of verstoppen, want
dan valt de insulineafgifte stil.”
Het verschil met de klassieke
insulinepompen is dat de
Hybrid Closed Loop bijna
dokter An Nollet en dokter Barbara Deconinck
volautomatisch werkt.
Daardoor bootst het systeem
beter de normale pancreaswerking
na, wat zorgt voor
goede biochemische parameters.
“Een zeldzame keer loopt
de berekening van de automatische
insulinetoediening nog
mank, maar er is steeds een
escapemechanisme.”
Het Jan Yperman Ziekenhuis
gebruikt de Medtronic
Minimed 780G. HCL wordt
terugbetaald binnen de
diabetesconventie.
JONG EN OUD
Ook patiënten die reeds tientallen
jaren diabetes mellitus
type 1 hebben, komen in
aanmerking voor een insulinepomp.
Dokter An Nollet: “Recent zijn
we met insulinepomptherapie
begonnen bij een 72-jarige
patiënte die al 49 jaar diabetes
mellitus type 1 heeft. Na voldoende
educatie en dieetuitleg,
zoals het tellen van koolhydraten,
werd dit ambulant
gestart, in samenwerking met
de thuisverpleging. Dat verliep
vlot. Bij deze patiënte bood
HCL meteen ook een oplossing
voor een al jaren aanslepende
problematiek van ernstige,
nachtelijke hypoglycemieën die
niet meer werden aangevoeld.
De nieuwe technologie draagt
bij tot een duidelijk betere
levenskwaliteit van zowel
patiënten als hun gezin.”
Secretariaat endocrinologie -
diabetologie
057 35 72 70
secinwendige@yperman.net
12

HET VRAGENKABINET
Huisarts dokter Peter
Decloedt: “We weten
niet goed welke waarden
onrustwekkend zijn.”
? BIJ WELKE INDICATIE VRAGEN WE EEN EIWITELEKTROFORESE
AAN? HOE MOETEN WE EVENTUELE AFWIJKINGEN
INTERPRETEREN? EN WANNEER VERWIJZEN WE EEN
PATIËNT DOOR?
Dokter Peter Decloedt
HUISARTS IN ZONNEBEKE
Secretariaat inwendige geneeskunde
057 35 72 70
secinwendige@yperman.net
“
In onze huisartsenpraktijk
vragen we eiwitelektroforese
aan bij aanhoudende
malaise of
vermoeidheid”, vertelt dokter
Peter Decloedt. “Zo screenen
we breder dan met een
standaard bloedafname. Wat is
de beste aanpak?”
Dokter Hélène De Wolf (klinische
biologie) geeft eerst wat
uitleg over de testtechniek:
capillaire zone elektroforese.
“We spuiten het serum in een
fijn capillair, bestaande uit
silica met een basische bufferoplossing,
en wekken een spanningsverschil
op. De eiwitten
migreren over het elektrische
veld van de anode naar de
kathode, met een snelheid
die afhangt van de ladingsdichtheid.
Zo kunnen we moleculen
scheiden in albumine,
α1-globulines, α2-globulines,
β-globulines en γ-globulines.
Elk van die fracties bestaat uit
verschillende eiwitten.”
NIET PLUIS
Serumeiwitelektroforese
wordt vooral gebruikt om
monoklonale proteïnen
(M-proteïnen of paraproteïnen)
op te sporen. Die
identieke antilichamen zijn
het gevolg van een proliferatie
van abnormale B-lymfocyten,
zoals bij de ziekte van Kahler of
multipel myeloom.
Dokter Kurt Geldhof (oncologie
- hematologie): “Dokter
Decloedt heeft gelijk: eiwitelektroforese
is zinvol als je
vermoedt dat er iets niet pluis
is en dat je achter het net vist.
De test is ook betaalbaar.
Bij 2 procent van de algemene
populatie levert hij
para proteïnen op. Slechts
0,2 procent blijkt bij verder
onderzoek Kahler of een
nog zeldzamere aandoening
te hebben. Bij de overige
1,8 procent spreken we van
MGUS – monoclonal gammopathy
of undetermined significance. Dan
is er niets of nog niets aan de
hand. De hamvraag is: hoe volg
je die 1,8 procent op?”
MGUS OPVOLGEN
Van die vraag heeft de
Amerikaanse hematoloog
Robert Kyle zijn levenswerk
gemaakt. Het resultaat is een
handige gids die helpt met
het stellen van de diagnose en
monitoringadvies geeft.
Dokter Geldhof: “Kyle deelt
die 2 procent van de populatie
met paraproteïnen op in drie
groepen, afhankelijk van de
hoeveelheid paraproteïnen,
beenmergplasmacellen en
monoklonale urine-eiwitten.
Die drie groepen zijn MGUS,
smoldering multiple myeloma
(SMM) en multiple myeloma
(MM). Voor de MGUS-groep
legt hij uit hoe je het best kunt
monitoren, gebaseerd op de
aanwezige risicofactoren. Hoe
meer risicofactoren, hoe groter
de kans dat een MGUS-patiënt
in de komende twintig jaar
evolueert naar SMM of MM.
Dankzij de gids kunnen huisartsen
hun MGUS-patiënten
correct opvolgen. Hebben ze
vragen, dan mogen ze natuurlijk
altijd contact met ons
opnemen of doorverwijzen.”
Bekijk de
MGUS-gids
via de QR-code
13

DOKTER IN THE HOUSE
Een man wordt opgenomen
met hevige pijn in de bovenbuik,
misselijkheid en braken.
Hier is meer aan de hand dan
een doordeweekse galcrisis of
leverstoornis.
Ongeluk in een
klein hoekje
Dokter
Lieven Dedrye:
“Klassiek wordt
de diagnose van
het syndroom van
Wilkie gesteld via
beeldvorming.”
De patiënt is 32 en
vertoont lichte
psychische
weerslag door
de COVID-19-pandemie.
Daardoor eet hij ook al
anderhalf jaar moeilijk.
Dokter Lieven Dedrye
(abdominale heelkunde).
“De afgelopen maanden
was hij 10 kilo vermagerd,
maar CT-scans
van thorax, abdomen en
schedel en een gastrointestinale
endoscopie
leveren geen oorzaak op,
behalve asymptomatische
cholelithiase.”
TERUG OP DE SPOED
Wanneer de patiënt zich op
de spoed presenteert, heeft
hij al vijf dagen opstoten
van hevige pijn aan het
rechterhypochondrium,
met geassocieerde nausea
en braken, zonder koorts.
Na enkele dagen zonder
stoelgang heeft hij nu ook
diarree. De diagnose: een
verlengde galcrisis met
biochemisch lichte leucocytose
(11.800) en beperkte
leverfunctiestoornis (met
normaal CRP), beginnende
cholecystitis.
Dokter Dedrye: “We voeren
een laparoscopische cholecystectomie
met peroperatieve
cholangiografie
uit. Na de ingreep is het
cholangiogram normaal
en verloopt de afloop van
contrastvloeistof naar het
duodenum vlot. We zien
wel dat het duodenum wat
breder is.”
Twee dagen later staat de
patiënt opnieuw op de
spoed met uitgesproken
nausea, galbraken en
anorexie. Toch blijkt alles
in orde. De patiënt krijgt
het advies om kleinere
porties te eten en gaat naar
huis. Een week later is hij
terug.
Dokter Dedrye: “Nu gaan
we op zoek naar andere en
meer zeldzame aandoeningen
die met braken
gepaard gaan, mede in het
licht van dat verbrede duodenum.
De CT abdomen
angio toont een nauwe
aortomesenterische ruimte
van 4,5 mm – normaal
is dat 10 à 28 mm. De
aortomesenterische hoek
is 10 graden, wat zorgt
voor druk op het distaal
deel van het D3-segment
van het duodenum. Dat
is afgeplat tot 3 mm. Een
slokdarm-, maag- en
deodenum-RX toont
een normale ligging van
het duodenum zonder
duidelijke distensie,
maar wel een vrij trage
maaglediging en contrastpassage.
De diagnose:
AMSS, arteria mesenterica
superior-syndroom.”
Een conservatieve aanpak
met positiehoudingen en
bijvoeding (zie kader) heeft
geen effect. Samen met de
patiënt wordt gekozen voor
een definitieve oplossing:
een robotgeassisteerde
laparoscopische duodenojejunostomie
(zie kader).
Dokter Dedrye: “Post–
operatief ziet de RX SMD
er gunstig uit. Er volgt nog
een korte opname voor
krampen, wellicht door te
grote porties, en er loopt
nog onderzoek voor diarree,
maar de belangrijkste
klachten zijn verdwenen.”
14

Baron von
Rokitansky
Normaal bevindt zich rond de arteria mesenterica
superior (AMS) een vetstapeling, waardoor die met
een hoek van 30 à 65 graden van de aorta aftakt.
Door fors gewichtsverlies, bijvoorbeeld tijdens
langdurige stress of paraplegie, kan dat vet afnemen
en wordt de hoek tussen de twee bloedvaten
scherper, tussen 6 en 25 graden.
Dokter Lieven Dedrye: “Dat zorgt voor compressie
op het derde deel van het duodenum en anorexie,
misselijkheid en braken. AMSS werd in 1861 voor
het eerst beschreven door de Weense patholoog-chirurg
baron Karl von Rokitansky en staat
ook bekend als het syndroom van Wilkie. Klassiek
wordt de diagnose gesteld op basis van beeldvorming.
Alleen moet je er wel aan denken!”
Robot en 3D
De klachten van AMSS kunnen verminderen door
op de linkerzij te liggen en de knieën naar de borst
op te trekken. Een conservatieve behandeling
houdt ook in dat men de patiënt stimuleert om
meer te eten en zo weer op gewicht te komen.
Dokter Lieven Dedrye: “Maar dat laatste is nu
net heel moeilijk. Vaak is de beste aanpak toch
chirurgisch. Vroeger gebeurde dat door een gastrojejunostoma
aan te leggen, wat meestal niet hielp.
Een andere techniek, de procedure van Strong, is
ook maar zelden toereikend. Het duodenum wordt
dan gemobiliseerd door het ligament van Treitz los
te maken.
De meest adequate techniek is een laparoscopisch
aangelegde duodeno-jejunostomie. Hier hebben
we ervoor gekozen om die uit te voeren met behulp
van de Da Vinci-robot. Die zorgt tijdens de laparoscopie
voor een uitstekend 3D-beeld en optimale
visualisatie.”
15

C-LOUNGE
Al vijf jaar dik OK
Minder bedden, meer patiënten: in de C-lounge
wachten patiënten in hun eigen kledij en stappen
ze zelf naar het OK. Na vijf jaar blijkt het systeem
nog altijd even efficiënt.
Het principe is eenvoudig: om
patiënten zo lang mogelijk uit
een ziekenhuisbed te houden,
krijgen ze er pas één na de
operatie. Daardoor spaart het
ziekenhuis ook C-bedden uit.
Stefaan Peene (verpleegkundig
diensthoofd OK):
“Vroeger kwamen de meeste
patiënten binnen om 7 uur ’s
morgens, ook al moesten ze
pas geopereerd worden om
16 uur. Nu komen ze op afspraak
en wachten ze in hun
eigen kledij in de C-lounge.
Na de voorbereidingen wandelen
ze naar het OK.”
En dat blijkt een meerwaarde.
“In de C-lounge blijven
patiënten langer mobiel
en voelen ze zich minder
patiënt. Wij maken hen klaar
voor de operatie, waardoor
de werkdruk op de andere
afdelingen daalt. Oorspronkelijk
ging het vooral om
orthopediepatiënten, maar
nu komen ook patiënten van
de andere disciplines langs.
Op voorwaarde dat ze mobiel
genoeg zijn en geen ernstige
onderliggende aandoeningen
hebben. In 2018 zagen we
hier 1.869 patiënten, vorig
jaar waren dat er al 2.595. In
september werven we nieuw
personeel aan om nog verder
te kunnen groeien.”
Van
1.869
naar
2.595
patiënten
verpleegkundig diensthoofd
Stefaan Peene
16
INCONTINENTIE EN PROLAPS
Opvolging verzekerd
Om steeds betere zorg te kunnen leveren bevraagt de dienst urologie
alle patiënten die een ingreep wegens urineverlies of een verzakking
ondergaan. Via Mynexuzhealth of op consultatie vullen ze een gevalideerde
vragenlijst in – vóór hun operatie en postoperatief, na drie maanden, één
jaar en vijf jaar. Dokter Anneleen Verbrugghe (urologie): “De vragenlijsten
rond incontinentie lopen in verschillende Vlaamse ziekenhuizen, die over
prolaps zijn een proefproject van ons ziekenhuis en AZ Groeninge. Er zitten
vragen tussen over de risicofactoren van prolaps, andere peilen naar symptomen
of eventuele complicaties. Omdat we patiëntgericht werken, polsen
we ook naar de impact van de ingreep op het dagelijkse bestaan. Wat
zijn de gevolgen voor je sociale leven, je welbevinden en je seksleven? Zo
kunnen we patiënten beter informeren over wat ze van een ingreep mogen
verwachten, weten we welk type patiënt het meest gebaat is met welk type
chirurgie en kunnen we de kwaliteit van onze zorg nog verder verbeteren.”
Secretariaat heelkunde
057 35 72 00
secheelkunde@yperman.net
SAVE THE DATE
Symposium
Op 15 december
houdt de dienst
neurochirurgie van
het Jan Yperman
Ziekenhuis een
symposium voor
huisartsen en andere zorgprofessionals.
Zet de datum alvast
in de agenda en hou yperman.
net/professional/
huisartsen/symposia in de gaten
voor het programma.
Inschrijven via yperman.net/
professional/huisartsen/symposia
of via de QR-code
zie agenda

ZORGPAD
Over de muren
Vergeten, verkeerd
begrepen, twee
keer dezelfde pil met een
andere naam geslikt:
de medicatieoverdracht
tussen het ziekenhuis en
de eerste lijn verloopt niet
altijd foutloos. Dat kan
gevolgen hebben voor de
patiënt. Volgens wetenschappelijke
literatuur
is 20 procent van de
heropnames het gevolg van
een gebrekkig transmuraal
medicatiebeleid. Hoe is dat
mogelijk, terwijl alles toch
al gedigitaliseerd is?
Caroline Gheysen (directeur
beleidsinformatie,
innovatie en netwerken):
“Elke zorgverlener
binnen het zorgteam van
de patiënt zou via het
Vitalink-platform toegang
De overdracht van medicatiegegevens
tussen het ziekenhuis en de eerste lijn kan
beter. Waar de digitale snelweg van Vitalink
nog niet helemaal doorgetrokken is,
overbrugt de groene enveloppe
moeten hebben tot een
actueel en correct digitaal
medicatieschema. Dat is
de theorie. In de praktijk
werkt Vitalink wel al in
de eerste lijn, maar is het
systeem technisch nog
niet helemaal uitgerold
in de tweede lijn. De
ziekenhuisartsen kunnen
het Vitalink-platform al
raadplegen en in hun
lokaal dossier importeren.
voorlopig de kloof.
Maar als ze de medicatie
aanpassen, kunnen ze die
informatie nog niet naar
Vitalink wegschrijven.
Daardoor heeft de eerste
lijn geen zicht op het aangepaste
medicatieschema.”
VICIEUZE CIRKEL
Aan deze kilometerpaal
is de digitale snelweg
dus onderbroken.
Als de huisarts na het
ziekenhuisontslag het
medicatieschema niet zelf
aanpast in Vitalink, krijgen
de verschillende zorgverleners
geen juist beeld
van de gewijzigde situatie.
Caroline Gheysen: “De
huisartsen merken dat
hun oorspronkelijke werk
geen correct vervolg kent
na het ontslag. Soms
geven ze het dan op om
de medicatieschema’s van
hun patiënten actueel te
houden. Zo dreigen we in
een vicieuze cirkel terecht
te komen. Jammer, want
het potentieel is er wel:
het systeem zou prachtig
kunnen werken.”
LEERRIJKE ERVARING
De ziekenhuisactoren
uit de regio willen niet
17

De gele doos
18
werkloos wachten tot de IT
achter Vitalink helemaal
op punt staat. Samen met
de (huis)artsen en (ziekenhuis)apothekers
hebben
ze de hiaten in het systeem
onderzocht. De patiënten
hebben immers recht op
een correcte medicatieoverdracht.
Hun oplossing:
de ‘groene enveloppe’.
Caroline Gheysen: “Het
klinkt wat ouderwets,
maar met die papieren
brief rapen we de steken
op die het digitale systeem
nog laat vallen. Bij hun
ontslag uit het ziekenhuis
bezorgen we de patiënten
een A5-enveloppe met
het opschrift ‘Geef deze
enveloppe aan je (huis)
apotheker’. Daarin zit een
papieren versie van het
medicatieschema. De apotheker
kan dat dan digitaal
beschikbaar maken op
Vitalink. Hij of zij kan ook
contact opnemen met de
huisarts om eventuele
problemen te bespreken.
Het medicatieschema
aanpassen kan alleen
met toestemming van de
huisarts.”
Soms gaat de patiënt eerst
naar de huisarts in plaats
van de apotheker. Heeft hij
de groene enveloppe mee,
dan is het de bedoeling dat
de huisarts het medicatieschema
nakijkt en digitaal
beschikbaar maakt op
Vitalink. In elk geval ontvangt
de huisarts, net zoals
vroeger, de ontslagbrief via
eHealth en/of op papier.
Caroline Gheysen: “Het
maakt niet uit wie Vitalink
up-to-date houdt, als het
maar gebeurt. We hopen
dat dit een leerrijke
ervaring wordt voor alle
partijen en dat het de
samenwerking verder
bevordert. Dat is in
het belang van onze
patiënten!”
START IN GERIATRIE
In het Jan Yperman
Ziekenhuis krijgen alle
gehospitaliseerde patiënten
van de diensten
geriatrie sinds 1 juni de
groene enveloppe mee.
Patiënten opgenomen in
woonzorgcentra en dialysepatiënten
zijn niet in het
project opgenomen.
Om duidelijk te maken wie
welke verantwoordelijkheid
draagt in het transmuraal
medicatiebeleid,
stelden het Jan Yperman
Ziekenhuis, de huisartsenkring
Westhoek en empact,
het chronic care-project regio
Midden West-Vlaanderen,
samen een draaiboek op.
Die procedure transmuraal
beleid is raadpleegbaar via
bit.ly/3GgzSLb of de
QR-code.
De groene enveloppe is niet de enige analoge
depannagedienst bij digitale wegenwerken. In de
gele doos zitten papieren fiches, die de patiënten
samen met hun zorgverleners verzameld en
ingevuld hebben. Naast een print van het Vitalinkmedicatieschema
gaat het om medische en
diagnostische gegevens en de coördinaten van het
zorgteam en de noodcontacten van de patiënt.
Caroline Gheysen: “Al die info zal in de toekomst
in het geïntegreerd patiëntendossier beschikbaar
gemaakt worden, maar dat dossier zit nog in de
startblokken. Vandaar de papieren versie in een
plastieken gele doos. De patiënt bewaart die thuis
in de koelkast en kleeft de bijbehorende sticker op
de binnenkant van de voordeur.
Als de artsen van de mugdienst
langskomen voor een interventie,
weten ze meteen waar ze belangrijke
medische info kunnen vinden.”
Levens redden
Caroline Gheysen
De gele doos is een idee uit Canada – veel
Canadezen hebben er eentje in hun koelkast
zitten. Spoed- en mugarts dokter Katrien Van
Laeken hoopt dat de doos ook hier een vaste
waarde wordt.
Dokter Van Laeken: “Soms treffen we een bewusteloze
persoon aan en hebben we geen zicht op
diens medische voorgeschiedenis. Als iemand
veel bloed verliest, willen we bijvoorbeeld weten
of die persoon bloedverdunners neemt voor we
een antidotum geven. Het zou praktisch zijn – en
zelfs levens kunnen redden – mochten
we die info steeds en zonder tijdverlies op één
vaste plek kunnen vinden. We zouden ook de
huisarts en familieleden kunnen
verwittigen als iemand naar het
ziekenhuis gebracht wordt of in
levens gevaar is. De gele doos
betekent meer gemoedsrust voor
patiënt en familie.”
dokter Katrien Van Laeken

Telkens plaats voor
12
personen
Charlotte Dejonckheere,
ABA-therapeut Jan Yperman
Ziekenhuis
NIEUWE REEKS
ABA-traject
Op 25 oktober gaan het Jan
Yperman Ziekenhuis, PZ Heilig
Hart, Kwadraat en CGG Largo
van start met een nieuwe reeks
van het Ambulant Behandelprogramma
Alcohol. Het traject
werkt vanuit een cognitiefgedragstherapeutische
visie,
loopt over acht halve dagen op
dinsdagnamiddag en biedt plaats
aan vijf tot twaalf personen.
Het doel is om mensen in een
zo vroeg mogelijk stadium van
probleemgedrag bewust te maken
van de risico’s van alcohol voor
zichzelf en hun omgeving. Tijdens
de training wordt er op zoek
gegaan naar een gezonde aangename
levensstijl zonder alcohol.
Het volledige pakket van de
trainingen en de infosessies kost
190 euro.
Praktische info en een zelftest voor
patiënten via aba-ieper.be
DE PATIËNT
ANIMATIEVIDEO
Kostenplaatje
Remgeld, conventiestatus, het
verschil tussen een één- en
een tweepersoonskamer: het is
belangrijke info voor de patiënt,
want het bepaalt mee hoeveel
hij uiteindelijk voor z’n opname
betaalt.
In samenwerking met CAST
Animation en negentien andere
ziekenhuizen heeft het Jan
Yperman Ziekenhuis daarom
een aantrekkelijke animatievideo
over de facturatie laten maken.
Het filmpje vertelt de patiënt
kort en duidelijk wat hij moet
weten wil hij niet voor financiële
verrassingen komen te staan.
Het is al de derde keer dat het
Jan Yperman Ziekenhuis samen
met andere ziekenhuizen via een
groepsaankoop een animatievideo
op maat van de patiënt
heeft ontwikkeld.
Bekijk het filmpje via de QR-code
Jan Yperman Ziekenhuis
Briekestraat 12 Ieper
057 35 35 35
info@yperman.net
Poli Poperinge
Oostlaan 11 Poperinge
057 35 72 50
poli.poperinge@yperman.net
Campus Wervik
Steenakker 30 Wervik
057 35 62 40
dominique.croes@yperman.net
Radiologisch kabinet Komen
Spoorwegstraat 8 Komen
057 35 74 02
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Diksmuide
Kasteelstraat 7 Diksmuide
057 35 74 03
secradio@yperman.net
Radiologisch kabinet Klaverstraat
Klaverstraat 1 Ieper
057 35 74 01
secradio@yperman.net
Kinderpsychiatrie Twoape
Poperingseweg 16 Ieper
057 35 69 30
ieper@twoape.be
Collectieve Autodialyse Veurne
Klinieklaan 1 Veurne
058 33 38 20
nefrologie@yperman.net
Telefoonlijst alle
JYZ-artsen
Alle ziekenhuisinfo voor
huisartsen en andere
zorgprofessionals
Y-mail is het tijdschrift van het
Jan Yperman Ziekenhuis.
www.yperman.net
V.u.: Frederik Chanterie
Bladcoördinatie: Pieter-Jan Breyne
pieter-jan.breyne@yperman.net
Y-mail wordt verzorgd door
f-twee communicatie
www.f-twee.be
19

Financieel infopunt
Vanaf 1 oktober kunnen patiënten met al hun
financiële vragen in een nieuw infopunt terecht. Zo
worden ook mensen die digitaal minder vaardig zijn
of liever rechtstreeks met iemand spreken, zo goed
mogelijk geholpen. Van 8.30 tot 12 uur en van
13 tot 16.30 uur beantwoordt Christel Crombez
vragen over facturen of de betaling ervan.
Ook patiënten die vooraf een raming
wensen van wat een opname hun zal
kosten, mogen bij haar aankloppen.
Zo kunnen ze met een gerust hart
naar hun verblijf in het ziekenhuis
toeleven. Uiteraard
blijft alle info ook online
beschikbaar.
Christel Crombez,
financieel infopunt
057 35 65 29
christel.crombez@yperman.net
Afzendadres: Briekestraat 12, 8900 Ieper
Y-mail
Magazine Jan Yperman Ziekenhuis
trimestrieel - aug - sep - okt 2022
Afgiftekantoor Gent X
P806231
PB-PP B-00703
BELGIE(N) - BELGIQUE