Near East Magazine #41 - Israëlspecial okt 2022

NR. 41 - OKTOBER 2022
NEAREASTMINISTRY.NL
NEAR EAST
MAGAZINE
Interview
Een Joodse
gemeente in
Amersfoort
Bijbelstudie
Is God klaar
met Israël?
UITVERKOREN ISRAËL
Gods kanaal
van zegen

Inhoudsopgave
"Gods keuze voor
Israël gaat dus
niet ten koste
van de wereld."
3 Voorwoord
Geworteld in Israël
4 Hoofdartikel
Gods kanaal
van zegen
7 Tegengas
Muren doorbreken
8 Interview
Een Joodse gemeente
in Amersfoort
10 Bijbelstudie
Is God klaar
met Israël?
12 Recept
Appeltaart
13
De dag van Corine
“Ik kan hier echt
iets betekenen”
15 Prikbord
Bid mee
16 Kids
Wat weet jij
van Israël?
2 NEAR EAST MAGAZINE

VOORWOORD |
Geworteld
in Israël
Dienen, leren en bidden
Colofon
Dit magazine is een gratis uitgave
van stichting Near East Ministry en
verschijnt 3x per jaar. Een bijdrage van
€ 25 per jaar wordt op prijs gesteld.
Redactie Near East Ministry
Veiligheid Om veiligheidsredenen
kunnen (plaats)namen en leeftijden
gefingeerd zijn.
Beeld Unsplash, flaticon, freevector,
freepik, eigen beheer
Ontwerp & Realisatie BladenMakers
Drukker De Hoop Drukkerij
ISSN 2210-7266
Stichting Near East Ministry is een
christelijke organisatie die vanuit de
verzoening in Jezus, de Messias van
Israël, diaconale werkers uitzendt
naar Israël en de Arabische landen. In
Nederland zetten we ons in voor een
Reveil, een terugkeer van Nederland
als natie naar de God van Israël. Wij
geven dit vorm door kleinschalige
activiteiten, grotere evenementen en
conferentieweken te organiseren.
De stichting is volledig afhankelijk van
giften en heeft de ANBI-status.
Doneren NL93 ABNA 0462 453 855
Bezoekadres Voorthuizerweg 5,
3862 PZ Nijkerk
Postadres Postbus 30,
3780 BA Voorthuizen
Telefoon 0342 - 47 13 18
Mail info@neareastministry.nl
Website www.neareastministry.nl
Wat een mooie traditie dat op de eerste
zondag van oktober in veel kerken in Nederland
stilgestaan wordt bij Israël. Als ik
Hebreeuwse woorden lees, dan raakt me
dat telkens weer. Het doet me denken aan
de woorden van het Eerste Testament, die
ook voor ons nu nog grote betekenis hebben.
Onze God is de God van Abraham,
Izaäk en Jacob en onze verlosser is de
Koning der Joden. Als onze wortels dus in
het volk Israël liggen,
dan is het ook belangrijk
om te begrijpen
wat Gods bedoeling
is met dit volk en wat
dat in onze tijd nog
betekent. Hoe moeten
wij tegen de oeroude
beloftes aankijken?
Zijn die beloftes van
het Joodse volk overgegaan naar de kerk?
In Genesis lezen we dat God Abraham
belooft dat zijn nageslacht talrijker zal zijn
dan de sterren in de hemel en zand aan de
oever van de zee. Hij belooft uit Izaäk en
uit Ismaël grote volken te maken. Beide
zullen gezegend zijn, beide zullen vorsten
voortbrengen en beide zullen op hun
eigen manier anders zijn tussen de andere
volken. Met Izaäk gaat God hoogstpersoonlijk
een verbond aan. Een eeuwig
“We worden
gezegend als we
Abraham en zijn
nageslacht zegenen.”
verbond zelfs! Abraham is Gods vriend en
Hij geeft een belofte en waarschuwing: we
worden gezegend als we Abraham en zijn
nageslacht zegenen, maar vervloekt als we
hem vervloeken!
Het is complexe materie en door eeuwen
en kerkmuren heen zijn er veel opvattingen
over de beloftes die zijn gedaan aan
Abraham en zijn zonen. In dit magazine
willen we uitnodigen
om over die beloftes na
te denken en leggen we
graag de Bijbel open
op tafel.
De woorden ‘dienen,
leren, bidden’ zijn de
basis van de missie van
de NEM. We willen
dienen onder de kinderen van Abraham,
bij Jood en Arabier, we willen leren bij de
Bron en bidden. Want met bidden valt en
staat alles. We vragen je om biddend dit
magazine te lezen en God te vragen om je
op jouw weg te leiden.
Wil je naar aanleiding van wat je leest
meer weten, in gesprek gaan, een spreker
uitnodigen of deelnemen aan een gebedsgroep?
Neem gerust contact op of kom
eens langs op ons kantoor bij Voorthuizen.
Peter Verboom is voorzitter van het bestuur van de Near East Ministry en in
het dagelijks leven werkzaam in de gezondheidszorg. In zijn vrije tijd studeert
hij graag in de Hebreeuwse bijbel met als doel de bijbel in onze tijd beter te
begrijpen. Samen met zijn gezin bezoekt hij graag de Reveilweken.
OKTOBER 2022 3

4 NEAR EAST MAGAZINE

HOOFDARTIKEL |
Gods kanaal
van zegen
DOOR ISRAËL HEIL VOOR DE HELE WERELD
Zo’n 4000 jaar geleden, in een tijd waarin de mensheid zich steeds verder
in het verderf stortte, riep God één man, Abram. Uit hem zou een volk
voortkomen dat het kanaal zou worden waardoorheen God de wereld wil
zegenen.
Door: Piet Jonkers
De HEERE nu zei tegen Abram: Gaat u
uit uw land, … naar het land dat Ik u wijzen
zal. Ik zal u tot een groot volk maken,
u zegenen en uw naam groot maken; en
u zult tot een zegen zijn. Ik zal zegenen
wie u zegenen, en wie u vervloekt, zal Ik
vervloeken; en in u zullen alle geslachten
van de aardbodem gezegend worden.
Genesis 12: 1-3
Het woord dat hier steeds weer terugkomt
is het woord ‘zegenen’. Hoewel
de mensheid zich steeds weer van God
afkeert en de aardbodem daardoor
vervloekt is, belooft God dat Hij de
mensheid toch wil zegenen. Allereerst
geldt die zegen voor Abraham en zijn
nakomelingen Izaäk en Ismaël. Maar
door de afstammelingen van Izaäk, door
het volk Israël heen, wil God ook de hele
wereld zegenen. Zo goed is onze God,
eeuwig duurt zijn trouw.
GEEN EXCLUSIVITEIT
God riep één man waaruit een bijzonder
volk voortkwam. Aan dit volk, Israël,
openbaart Hij zich op een bijzondere
wijze en met hen gaat Hij een bijzondere
weg. Niet omdat God vooral en exclusief
van dit volk houdt, maar omdat Hij
“DOOR HET VOLK
ISRAËL HEEN, WIL
GOD OOK DE HELE
WERELD ZEGENEN.”
van de wereld houdt. Gods keuze voor
Israël gaat dus niet ten koste van de
wereld, integendeel. Gods keuze voor
Israël is juist bedoeld tot zegen voor die
wereld. Door Israël heen wil God zich
openbaren en Zijn heil naar de wereld
brengen. Jezus was een Jood, de hele
Bijbel, inclusief het Nieuwe Testament, is
door Joden geschreven, alle apostelen,
inclusief Paulus, waren Joden. Israël is
het kanaal waardoorheen God de hele
wereld wil zegenen.
DE VLOEK VAN DE
VERKIEZING
Sommige christenen ervaren Gods
keuze voor Israël als oneerlijk. Waarom
zou aan één volk zoveel onverdiend
voorrecht ten deel moeten vallen? Maar
dat wat Israël ten deel is gevallen heeft
hun in de praktijk vooral onnoemelijk
lijden gebracht. Als dragers van Gods
beloften en bewaarders van Zijn Woord
hebben ze altijd de satanische machten
vol over zich heen gekregen. In Openbaring
12 lezen we hoe de vrouw (Israël),
die het kind baarde dat de heidenen
zal hoeden met een ijzeren staf (Jezus),
het uitschreeuwde in haar weeën en
barensnood en hoe zij door de woedende
draak vervolgd wordt. Discriminatie,
vervolging, pogroms, brandstapels en
uiteindelijk de Holocaust, dat is wat
Israël in de loop van de geschiedenis ervaren
heeft vanwege de dingen die hun
zijn toegevallen. En ook vandaag nog is
OKTOBER 2022 5

Ruim twintig procent
van de Nobelprijswinnaars
heeft een
Joodse achtergrond.
Israël de paria onder de volken. Welk ander
volk heeft zo moeten lijden vanwege
de NAAM, de naam van God? Er is een
anekdote van een Joods mannetje dat
voor God staat. God vraagt hem of hij
wellicht een wens heeft. Ja, dat heeft hij:
“mag een ander volk nu eens een tijdje
het uitverkoren volk zijn?”
BLIJVENDE ZEGEN
Geen ander volk op aarde heeft zo
moeten lijden als het Joodse volk.
Maar door dat lijden heen is God zijn
volk altijd blijven gebruiken als kanaal
waardoorheen Hij de wereld wil zegenen.
Ruim 20% van de Nobelprijswinnaars
heeft een Joodse achtergrond. Twintig
procent van de belangrijkste bijdragen
aan de vooruitgang van de mensheid op
het gebied van natuurwetenschappen,
geneeskunde en economie komen van
het Joodse volk dat maar 0,2% van de
wereldbevolking uitmaakt. In het bijzonder
zouden de Arabische landen kunnen
profiteren van de aanwezigheid van het
Joodse volk in hun midden. Geen land
ter wereld kan meer betekenen voor het
Midden-Oosten dan Israël; denk bijvoorbeeld
aan de ervaring die Israël heeft in
de ontginning van de woestijn en op het
gebied van techniek en gezondheidszorg.
Ook op geestelijk gebied ontvangt
de wereld nog steeds zegen door het
Joodse volk heen.
De Bijbel is geschreven door Joodse
mensen met een Joodse cultuur in
een Joodse context. Als we daar geen
“GEEN ANDER VOLK
HEEFT ZO MOETEN
LIJDEN ALS HET
JOODSE VOLK.”
rekening mee houden en de teksten
uitsluitend lezen vanuit een westers
denkraam dan lopen we het gevaar
dat we bepaalde essentiële onderdelen
van de Bijbelse boodschap missen.
Joodse denkers en geleerden kunnen
ons helpen om de Bijbel en de woorden
van Jezus beter te verstaan en om ze
dagelijkse toe te passen in een leven dat
volledig in het teken van de navolging
van Jezus mag staan.
GODS TROUW
God heeft Israël geformeerd en gekozen
om het kanaal te zijn waardoorheen Hij
zijn heil naar de wereld wil brengen en
waardoorheen Hij de wereld wil zegenen.
Dat geldt tot op de dag van vandaag.
Want God is trouw, Hij heeft zijn volk niet
verstoten (Romeinen 11: 2). Israël zal
altijd zijn volk blijven, onafhankelijk van
wat dat volk doet of laat (Jeremia 31:
35-37). Laten we Gods keuze respecteren
en Israël zegenen en het goede voor
haar en voor de omringende Arabische
wereld zoeken.
6 NEAR EAST MAGAZINE

TEGENGAS |
Muren
doorbreken
Ik vind het fascinerend te zien hoe in Nederlandse publicaties die met
Israël te maken hebben te pas en vooral te onpas steeds weer ‘De
Muur’ opduikt. ‘De Muur’ is een barrière tussen Israël en de Palestijnse
Gebieden die gebouwd is als reactie op het grote aantal terroristische
aanslagen begin deze eeuw.
Piet Jonkers
Teamleider Midden-Oosten
Het grootste gedeelte van de barrière bestaat uit
hekwerken, maar in dichtbevolkte gebieden wordt een
betonnen muur gebruikt, omdat daar geen ruimte is
voor een brede veiligheidsstrook. Je kunt verschillend
over ‘De Muur’ denken. Sommigen zullen inbrengen
dat het de bewegingsvrijheid van de Palestijnse bevolking
enorm beperkt. Anderen zullen aanvoeren dat het
aantal aanslagen in Israël sinds de bouw met een factor
honderd(!) is afgenomen. Maar hoe je er ook over
denkt, het is fascinerend dat ‘De Muur’ telkens weer
opduikt in publicaties die niets met het droefgeestige
object te maken hebben.
Zo verscheen er ooit een artikel in een landelijk
dagblad waarin een jong echtpaar enthousiast vertelde
over hun roeping voor gehandicapten in de Palestijnse
Gebieden. Haast als vanzelfsprekend moest de journalist
daar dan weer ‘De Muur’ in frommelen. En welke
foto wordt door een redactie gekozen als illustratie bij
de bespreking van een boek dat vooral gaat over ontmoetingen
tussen mensen in Jeruzalem en omgeving?
Je raadt het al: ‘De Muur’.
Waar komt deze obsessie tot het focussen op het
negatieve toch vandaan? Tijdens mijn bezoeken aan
de Palestijnse Gebieden kwam ik vaak heel andere
verhalen tegen. Ik denk aan een Palestijnse instelling
voor kinderen met een ernstige beperking die dankbaar
gebruik maakte van het aanbod van een verwante
Israëlische instelling om hun personeel te trainen. Of
aan die familie in Taybeh, een christelijk dorp in de
buurt van Ramallah, die een succesvolle bierbrouwerij
“Geen Israël-bashing,
maar een enthousiast
verhaal.”
heeft opgezet. Geen politiek discours, geen Israëlbashing,
geen geklaag, maar een enthousiast verhaal
over een wijnhuis dat ze willen starten. In Nederland
wordt vaak gefocust op het negatieve. Als NEM willen
we liever aanhaken bij de positieve projecten die er in
Israël en in de Palestijnse Gebieden volop te vinden
zijn. Rav Kook, de eerste Asjkenazische opperrabbijn
van Israël, zei het al: “de ware rechtvaardige bestrijdt
niet de duisternis, maar brengt licht”.
OKTOBER 2022 7

FRANKLIN EN BETTY DE LIEVER
Een Joodse
gemeente in
Amersfoort
Vandaag mag ik in gesprek met Franklin de Liever en
zijn vrouw Betty. Zij wonen in Amersfoort en Franklin
is al 29 jaar secretaris van de Joodse Gemeente
Amersfoort. Als stadsgenoot viel me onlangs op hoe
weinig ik eigenlijk weet van deze gemeente en van
wat het betekent om anno nu Jood in Nederland te
zijn.
"Er is al genoeg
over ons heen
gelopen."
Franklin begint te vertellen. “In
augustus 1944 werd ik geboren,
in de oorlog. Toen mijn moeder
zwanger werd, konden mijn ouders niet
samen blijven en werd mijn moeder
door het verzet bij de familie Docter te
Wapenveld ‘geplaatst’. In maart van dat
jaar was daar een baby geboren en het
zou niet opvallen of er 10 of 15 luiers aan
de waslijn hingen.”
“Mijn voorouders heb ik nooit gekend”,
haakt Betty aan. “Die zijn niet meer
teruggekomen. Evenals mijn broertje.
Jarenlang heb ik erop gehoopt dat hij ineens
aan zou kloppen en vertellen waar
hij al die jaren was geweest, tegen beter
weten in misschien. Pas vele jaren later
zijn we naar Auschwitz gegaan om te
onderzoeken wat er met hem gebeurd
is. Toen werd het wel duidelijk.”
In het oude Amersfoort liggen
herdenkingsstenen voor enkele huizen.
Is er ook een voor je broertje?
Betty: “Nee, mijn ouders woonden in Den
Bosch en die hebben dankzij dappere
Nederlanders de oorlog overleefd. Wij
hebben de organisatie daar gevraagd
om voor hem geen struikelsteen neer te
leggen. Mensen lopen daar overheen en
er is al genoeg over ons heen gelopen.”
In Amersfoort is een lange Joodse
geschiedenis, kan je daar wat over
vertellen?
Franklin: “Al in de 17e eeuw kwamen
de Sefardiem (uit Spanje en Portugal)
naar Amersfoort. Later kwamen de
Asjkenazische joden (uit Rusland, Polen
en Duitsland) erbij, die de Sjoel in de
Drieringensteeg bouwden. Die is later
uitgebouwd en wordt nu nog steeds
gebruikt. Het is een monument en het
onderhoud daarvan is natuurlijk erg
duur. Toen de subsidiekraan dicht ging
hebben we de Sjoel voor 1 euro verkocht
aan de stichting Stadsherstel. Zij nemen
8 NEAR EAST MAGAZINE

INTERVIEW |
Het interieur van de
synagoge Amersfoort.
Onderduikechtpaar Riek en Cor
Docter hebben voor hun vele
verzetsdaden een onderscheiding
gekregen van Yad Vashem.
Franklin en
Betty de Liever.
het onderhoud op zich en wij mogen het
gebouw twintig jaar kosteloos gebruiken.
In Amersfoort zijn nog drie Joodse
begraafplaatsen. De twee bij de oude
stadsmuur zijn sinds 1727 en 1883 niet
meer in gebruik, we gebruiken sindsdien
de begraafplaats iets buiten het
centrum.”
Hoe actief is de Joodse gemeenschap
in Nederland?
Betty: “Er zijn nog zo’n 30 Joodse gemeenten
in Nederland bij het NIK (koepel
van orthodoxe gemeentes), maar zijn er
ook gesloten door te weinig leden, zoals
die in Nijkerk, waar Franklin vandaan
komt. We zien dat veel jongeren naar
Amsterdam of Israël verhuizen. Zo moeten
we hier toch iedere week wel schrapen
om tien mannen en enkele vrouwen
bij elkaar te krijgen voor een dienst.”
Franklin: “In een dienst wordt de Thora
gelezen. Om die te openen moeten er
minimaal tien mannen van dertien jaar
of ouder bij zijn, dat heet Minjan. We
doen in principe alle diensten in Sjoel,
maar avonddiensten worden vanwege
de tijd weleens bij de Rabbijn thuis
gehouden.
Franklin, wat is jouw rol als secretaris?
“Iedereen vult zijn taak als secretaris
waarschijnlijk op haar/zijn eigen wijze in.
Als er iemand een bijzondere verjaardag
viert dan stuur ik ze een brief of een
email, dat wordt op prijs gesteld. Sinds
een paar jaar bezoeken Betty en ik de
jubilaris, vaak met een ander bestuursechtpaar.
Ik zorg dat de NAW-gegevens
bijgehouden worden. Als er iemand
overlijdt krijg ik een seintje van Rabbijn
Evers om de begrafenis te bespreken.
Die moet binnen 24 uur plaatsvinden,
tenzij het sjabbat, een Joodse feest-of
treurdag is of er iemand uit het buitenland
komt. Ik onderhoud contact met
de Gabbe (die met de Rabbijn de dienst
organisatorisch leidt), hij regelt ook
voldoende volwassen mannen voor een
dienst. De Convo (mededelingen blad)
verzorgt het bestuur ook. Technische
zaken, storingen controles brandweer,
controle brandblussers, nooduitgangen
et cetera regelen Charles en Leo. De
financiële zaken regelt Salco. Het werk
van een secretaris is nooit hetzelfde en
je moet in veel situaties dan gewoon weten
wat je doen moet.Enige tijd geleden
was ik aanwezig bij de onthulling van het
tijdelijke Holocaustmonument Levenslicht
in Amersfoort; 102.000 mensen
die niet zijn teruggekeerd en voor hen
102.000 stenen.
“WE ZIEN DAT VEEL
JONGEREN NAAR
AMSTERDAM OF
ISRAËL VERHUIZEN.”
Gelukkig hebben ca. 5.000 Joden
de vernietiging kampen overleefd of
konden bij dappere Nederlanders een
onderduikadres vinden. Jarenlang ben ik
op 19 april naar de herdenking in Kamp
Amersfoort gegaan.”
Betty: “Wij gaan eigenlijk niet naar de
bekende vernietingskampen. Het is te
confronterend. Net als dat we het altijd
heb over mensen die ‘niet zijn teruggekeerd’.
Ze zijn natuurlijk vermoord, maar
dat klinkt zo zwaar. Het Namenmonument
in Amsterdam is een monument
dat iedereen gezien zou moeten hebben.
Daar heeft iedere vermoorde Jood
een steen. Geen grafsteen, maar wel
allemaal een naam.
Volgend jaar je dertigste jaar als
secretaris?
“Ja, dat wordt ook het jaar dat ik ga
stoppen. We hebben echt een tekort
aan vrijwilligers en bestuursleden. Ik
sprak laatst een oud-bestuurslid die
naar Nieuw-Zeeland verhuisd is. Hij vond
het erg jammer, want, zei hij, er zijn nog
maar zo weinig mensen met wie je over
vroeger kunt praten.”
OKTOBER 2022 9

Hij zal groot zijn en de Zoon van de Allerhoogste genoemd
worden, en God, de Heere, zal Hem de troon van Zijn vader
David geven, en Hij zal over het huis van Jakob Koning zijn tot
in eeuwigheid en aan Zijn Koninkrijk zal geen einde komen.
Lukas 1:32-33
Is God klaar
met Israël?
De vervangingstheologie voorbij
1. Profetieën die wij
nog niet of niet gedeeltelijk
vervuld zien
in de Bijbelse tijd aan
Israël, zijn bijvoorbeeld
Jesaja 2:2-5; 25:6-12;
60:8-9 (een terugkeer
overzee uit het westen)
en Zacharia 12-14.
In deze Bijbelstudie denken we na over wat we op basis
van de Bijbel mogen verwachten wat God gaat doen
met zijn volk Israël of al aan het doen is.
VERVANGING OF VERVULLING
In hoofdstuk 1 van de waardevolle nota ‘Onopgeefbaar
verbonden’ van de Protestantse Kerk in Nederland uit
2020 worden twee theologische posities van christenen
ten opzichte van Israël omschreven. Allereerst de
‘vervangingstheologie’, waarbij de kerk gezien wordt
als het nieuwe Israël. De ‘vervullingstheologie’ zegt
dat het oude Israël niet heeft afgedaan, want de kerk
bestaat ook uit Messiasbelijdende Joden. Maar omdat
alle beloften vervuld zijn in Jezus, speelt Israël zelf als
volk en land geen bijzondere rol meer. Een aantal losse
reacties hierop passeert vervolgens kort de revue,
zonder dat deze onder een Israëltheologie geschaard
worden. Alsof slechts twee hoofdsprekers dit PKN-panel
mogen vormen. De rest mag nog wat vanuit het
publiek roepen. Waar staat de NEM eigenlijk voor in
vergelijking hiermee? Hoe zouden wij ‘onze’ theologie
kunnen noemen? En nog belangrijker: op welke Bijbelteksten
is onze Israëlvisie dan gebaseerd?
HET TEGOED VAN HET OUDE TESTAMENT
De protestantse theoloog Miskotte wilde hiermee aangeven
dat het Oude Testament op bepaalde punten een
blijvende zeggingskracht en meerwaarde heeft voor
nu. Een van de dingen die we daarbij kunnen noemen
zijn de nog niet (helemaal) vervulde profetieën over
het herstel van Israël. Hoewel heel het leven, sterven
en opstaan van de Messias in het Oude Testament
aangekondigd is – Luther beschreef het eerste deel
van de Bijbel als de kribbe waar Jezus in ligt – doe je
bepaalde profetieën geen recht als je die uitsluitend
op Jezus’ leven betrekt. Er lijken nog beloften open
te staan die slechts gedeeltelijk of nog helemaal niet
vervuld zijn 1 . Zo is het werk van de NEM gebaseerd
“Er lijken nog beloften
open te staan die nog
niet vervuld zijn.”
op Jesaja 19:23-25. Hoewel we altijd voorzichtig moeten
zijn bij de toepassing van profetieën, durven we wel
te stellen dat dit visioen in ieder geval nú nog geen
werkelijkheid is. Tot die tijd inspireert deze prachtige
belofte ons om hieraan biddend en dienend onze
bescheiden bijdrage te leveren.
BEKERING VAN ISRAËL
In de Romeinenbrief worstelt Paulus met de afwijzing
van Jezus als Messias door veel van zijn volksgenoten.
Is God nu klaar met ze? In Romeinen 3:1-4 zegt hij dat
Joden nog steeds een bevoorrechte positie hebben:
Gods Woord is aan hen toevertrouwd. Ontrouw aan
die woorden maakt geen einde aan Gods trouw aan
hen. Sterker nog, hij verwacht dat er een moment zal
komen in de tijd dat ‘heel Israël gered zal worden’
10 NEAR EAST MAGAZINE

BIJBELSTUDIE |
(Romeinen 11:12, 15, 23, vooral 25-26 en 30-32). Dat
zal gebeuren nadat de heidenen gelovig zijn geworden.
Het wat, hoe en wanneer van deze ingewikkelde
verzen is voer voor discussie, maar het is duidelijk dat
er volgens hem nog iets heel bijzonders met Zijn volk
staat te gebeuren in de toekomst, dat wereldwijd zegen
zal brengen.
POLITIEK HERSTEL?
Als profeet voorzag Jezus dat Jeruzalem in 70 na
Christus ‘vertrapt zal worden door de heidenen, totdat
hun tijd voorbij is’ (Lukas 21:24). Hiermee hintte Hij
erop dat er een einde zou komen aan de niet-Joodse
overheersing. Iets dat in het licht van de stichting van
de staat Israël nieuwsgierigheid oproept: zou Jezus
hier gedoeld hebben op 1948 – het eerste moment
sinds de verwoesting dat Joden weer (gedeeltelijk)
regeren over de stad van vrede?
JEZUS’ KONINGSCHAP
De leerlingen van Jezus hebben nog één brandende
vraag voordat Hij vertrekt: ‘Herstelt U dan binnenkort
het koningschap over Israël?’ (Handelingen 1:6) De
traditionele uitleg ziet nu een zuchtende Jezus voor
zich. Die zich hoofdschuddend verbaast over zoveel
dwaas ongeloof, zelfs ná zijn dood en opstanding. Maar
Lukas schrijft dat Hij hen gewoon antwoord geeft. Nou
ja, ‘gewoon’: Hij zegt buitengewoon belangrijke dingen
over dat herstel. De Vader heeft hét moment bepaald
dat dit zál gebeuren. Met andere woorden: het was
geen oliedomme vraag van leerlingen die er niets van
begrepen hadden. Integendeel: Jezus zal inderdaad
terugkomen om het koningschap over Israël te herstellen.
Tot die tijd die alleen de Vader weet, moeten
zijn volgelingen zich bezig houden met getuigen van
Hem. Als je Lukas, de schrijver van Handelingen én
het Lukasevangelie een beetje kent, is dit ook eigenlijk
ook helemaal geen nieuwe gedachte: in de geboorteverhalen
zindert het van de verwachting van de
bevrijding van Jeruzalem. De engel Gabriël zegt tegen
Maria dat aan Jezus de troon van zijn vader David
gegeven zal worden en dat Hij voor eeuwig koning zal
zijn over het volk van Jakob (Lukas 1:32-33). Jezus is
de vervulling van de belofte aan zijn voorvader David
dat er voor altijd een nakomeling op zijn troon zal
zitten. Tegelijkertijd betekent dit niet dat daarmee het
volk, het land en de stad geen rol meer zullen spelen
onder zijn regering.
VERWACHTINGSTHEOLOGIE
Als je de nog niet (helemaal) vervulde profetieën uit
het Oude Testament voegt bij de hoop op geestelijk
en politiek herstel van Israël in het Nieuwe Testament
dan staat er nog heel wat te gebeuren of is dit
“Jezus zal inderdaad
terugkomen om het
koningschap over Israël
te herstellen.”
al gaande. De profeten, Jezus, zijn leerlingen, Paulus
en Lukas verwachtten allemaal dat God op zijn tijd en
wijze zijn plannen voor Israël zal vervullen. Daarom
schuiven we graag nog een derde gesprekspartner
naar voren voor het PKN panel: de ‘verwachtingstheologie’.
De verwachtingstheologie stelt grote vragen
aan de gesprekspartner 1, de vervangingsleer: waarom
wordt het duidelijke onderscheid dat Paulus, maar ook
Jezus maakt tussen de heidenen en Israël niet serieus
genomen? Jood zijn en Jeruzalem lossen niet op in de
kerk. Ook de vervullingstheologie mag antwoord geven:
is deze tweede hoofdspreker niet te eng bezig als
ze alle Oudtestamentische beloften en profetieën alleen
op Jezus’ verlossend handelen laat slaan? Spreken
de Nieuwtestamentische schrijvers, allen Joden, niet
ook van het herstel en de bevrijding van Israël? Wat
zegt het dat Jezus ook profetisch voorzeggingen doet
over de tijd na zijn hemelvaart – worden die toekomstige
eindtijdprofetieën ook allemaal in Hem vervuld?
Genoeg gespreksstof! Hopelijk wordt het gesprek met
deze nieuwe hoofdspreker verder gevoerd. Want God
is nog niet klaar met spreken tot Israël en daarmee
ook tot ons.
ds. Marien
Kollenstaart
is getrouwd, vader
van vijf kinderen,
predikant en pastor
en schrijver. Hij is in
dienst van de NEM
en actief voor de
Reveilweken.
OKTOBER 2022 11

| RECEPT
Appeltaart
VOOR EEN GOED EN ZOET NIEUWJAAR
Dit jaar wordt het Joodse nieuwjaar, Rosh Hashana, van zondagavond 25 tot dinsdagavond
27 september gevierd. Dit zijn de eerste twee dagen van de Hoogheilige
Dagen, de belangrijkste dagen in het Joodse jaar. Appels met honing horen bij Rosh
HaShana, daarmee vragen Joden God om een goed en zoet jaar en dat wens je ook
elkaar toe. Een appeltaart is natuurlijk niet weg te denken. Geniet daarom van dit
heerlijke recept!
BEREIDINGSWIJZE
1. Verwarm de oven voor op 160° C. Vet
een tulband bakvorm in.
2. Schil de appels, verwijder het klokhuis
en snij in dunne plakjes. Doe ze met
bloem, suiker en kaneel in een grote
kom en schep ze om tot ze gelijkmatig
bedekt zijn.
3. Meng in een andere grote kom meel,
suiker, bakpoeder en zout. Voeg de
olie, eieren, sinaasappelsap en vanille
toe en roer met een houten lepel tot je
een glad, dik beslag hebt.
4. Giet 1/3 van het beslag in de tulband.
Gebruik een spatel om de bodem van
de pan te bedekken. Leg voorzichtig
1/3 van de appelschijfjes plat op het
beslag. Maak de taart af met lagen
beslag en appels, zodat je 3 lagen
van elk hebt en eindigt met de appels.
Als er nog wat kaneelsuiker’siroop’
achterblijft in de appelschaal, druip
dat dan over de cake heen.
5. Plaats een bakplaat of stuk folie op
het onderste rek van de oven om
eventuele druppels op te vangen.
Plaats de cake in het midden van de
oven en bak 1 uur en 40 minuten. Prik
er tegen het einde zo nu en dan een
tandenstoker in. Als die er schoon uit
komt is hij klaar.
6. Laat de cake afkoelen in de pan.
Maak daarna voorzichtig de zijkanten
Moelijkheid: **
Bereiding: ± 30 min
Bakken: ± 100 min
INGREDIËNTEN
• 2 el bloem
• 4 grote stevige
friszoete appels
• 3 el suiker
• 1 el kaneel
Voor het cakebeslag:
• 400 gr tarwemeel
• 275 gr suiker
• 1 el bakpoeder
• 1/2 tl zout
• 120 ml olie
• 4 grote eieren, licht
geklutst
• 120 ml sinaas appel sap
• 1 el vanille-extract
los met een mes en keer de vorm
om op een bord, dan ligt de cake
ondersteboven. Leg de taartschaal er
bovenop en keer het geheel om.
12 NEAR EAST MAGAZINE

DE DAG VAN... |
DE DAG VAN CORINE*
”Ik kan hier echt
iets betekenen”
Corine heeft in 2021 haar leven opgepakt en is verhuisd naar
Aswan, Zuid-Egypte. Als verpleegkundige werkt ze in de kliniek
van een christelijk ziekenhuis en geeft daar met name wondzorg.
Corine heeft in 2021 haar leven
opgepakt en is verhuisd naar Aswan,
Zuid-Egypte. Als verpleegkundige
werkt ze in de kliniek van een
christelijk ziekenhuis en geeft daar met
name wondzorg. Met een Egyptische
collega is ze bezig om ook thuiszorg op
te zetten. Wat mooi, hoe zij met haar
dienende houding letterlijk de voeten
van haar naasten wast.
7.30 We beginnen de dag standaard
met het hele team in de kapel van het
ziekenhuis met gebed en worship. Zo is
iedereen zich bewust van wat we doen
en waar we dat voor doen. Ons doel
is niet alleen om de patiënt fysiek te
helpen, maar ook om de boodschap van
God mee te geven.
8.00 Ik ga naar de kliniek van de
chirurgie, begin met schoonmaak en vul
wat ontbrekende spullen aan, zodat we
de dag op tijd kunnen beginnen. In de kliniek
verzorgen we verschillende soorten
wonden, maar met name diabetes is hier
een groot probleem. De registratie van
“ER IS GROOT GEBREK
AAN KENNIS OVER
WONDVERZORGING.”
het ziekenhuis gaat om acht uur open en
enkelen zitten al een uur te wachten om
zo, eh, niet te lang te hoeven wachten.
8.30 Het wordt vandaag weer 43
graden, dus terwijl mijn collega’s met de
langer wordende rij patiënten beginnen
ga ik toch eerst op huisbezoek om niet
door de ergste hitte heen te hoeven. Ik
kom aan bij een bedlegerige dame met
doorligwonden. Ze is ontslagen van de
IC, maar heeft nog een neus-maagsonde
en een katheter. Nu zorgen haar twee
dochters thuis voor haar. Ik vertel ze
van alles over voeding en hoe ze haar
kunnen verzorgen en tillen. Er is hier
groot gebrek aan kennis over hoe je
met wonden om moet gaan, zelfs soms
onder artsen. Maar nu ik na twee weken
bij haar terug ben zie ik wel vooruitgang!
10.00 Ik ga door naar een dame
op het eiland. Normaal ga ik alleen op
huisbezoek bij mensen die familie hebben
die ik kan scholen om de wonden te
verzorgen, zodat mensen niet helemaal
van mij afhankelijk zijn. Maar voor deze
dame maak ik een uitzondering. De
*Corine is een schuilnaam
OKTOBER 2022 13

“Diabetesvoeten zijn
een groot probleem
in deze regio.”
De kliniek van de chirurgie. Hier worden
geen operaties uitgevoerd, maar
voornamelijk wonden behandeld.
De hoofdingang
van het ziekenhuis
waar Corine werkt.
voetzorg die ik haar geef kan ze zelf op
de dagen dat ik er niet ben.
11.00 Het is tijd om terug te gaan
naar de kliniek. We hebben niet echt
pauze, dus eet ik mijn broodje vast. In de
kliniek zit de wachtkamer vol met mensen
die een paar uur gereisd hebben;
uit Edfu en Luxor, maar ook van over de
grens uit Sudan. Er zijn niet overal goede
ziekenhuizen en wij staan met name
goed aangeschreven voor wondzorg.
12.00 Een mevrouw komt binnen. Ik
vraag haar hoe lang ze over de reis had
gedaan en ze antwoordt me dat het niet
zo lang was. Na even doorvragen vertelt
ze dat ze er met de bus tien uur over
had gedaan.
Mijn volgende patiënt is een vrachtwagenchauffeur
die we al een half jaar
behandelen. Zijn hele bovenbeen lag
open, maar we hebben alles gedaan dat
we konden om zijn been te behouden. Hij
zou anders niet meer kunnen werken en
dan zouden hij en de mensen om hem
heen geen inkomen meer hebben.
Dan komt er een man binnen die we al
jarenlang hebben behandeld aan diabetesvoeten,
hij komt nu voor ontstekingswonden
aan zijn hand. Soms moet je een
lange adem en veel compassie hebben.
Je moet echt de mens achter de wond
blijven zien. Het liefst zou je willen dat zo
iemand stil blijft zitten tot hij genezen is,
maar deze man is boer.
“JE MOET ECHT DE
MENS ACHTER DE
WOND BLIJVEN ZIEN.”
13.30 Ik neem even vijf minuten
om een kopje koffie te drinken. Het is
vandaag druk, dus zijn we vast pas laat
klaar. Er komt een Soedanese jongen
binnen met grote blaren en ontstekingen
aan zijn handen. Hij en zijn collega’s
werken zonder handschoenen in de
goudmijnen. Het is te ver weg voor hem
om elke keer hierheen te reizen, maar hij
kan bij familie in de buurt logeren.
14.00 Tenslotte behandel ik nog een
aantal patiënten met diabetesvoeten.
Ze hebben veel te lang gewacht om
langs te komen. In Nederland hebben
we mooie preventieve zorg, maar hier
komen mensen alleen naar de dokter
als er al iets goed mis is. Daardoor zijn
er veel complicaties, zoals blindheid en
amputaties die we hadden kunnen voorkomen.
Kennis en de wil van mensen kan
je beïnvloeden, maar als ze geen geld
hebben voor teststrips of betere insuline,
dan is dat heel confronterend.
Ik ben van dit werk gaan houden, omdat
je echt iets kan betekenen als verpleegkundige.
Het is niet zoals in Nederland,
waar je vooral uitvoert wat de arts
voorschrijft. Hier kan ik met basiszorg
en uitleg al zoveel preventieve zorg
meegeven!
15.30 Wij werken niet met shifts,
maar hebben vaste werktijden. Normaal
zijn we om 14.30 uur klaar, maar het
was druk vandaag. De kliniek is leeg,
de mensen zijn naar huis, we hebben
iedereen weer geholpen. Tijd om naar
huis te gaan!
14 NEAR EAST MAGAZINE

PRIKBORD |
PRIKBORD
60 jaar NEM
Dank God dat we al bijna 60 jaar bestaan!
Dat is ook een reden voor een feestje. Bid
je mee voor de voorbereidingen voor ons
60-jarig jubileum? We zien uit naar mooie
ontmoetingen, naar onderwijs over Gods
plan met Israël en de Arabische volken. En
naar momenten van gezamenlijk gebed.
Uitzendingen
Vanaf het begin van ons bestaan
zenden we diaconale werkers uit
naar het Midden-Oosten, naar
Egypte, Israël, de Palestijnse gebieden,
Libanon, Jemen en Jordanië.
We zien zelfs een toenemende
belangstelling! Voor het eerst hopen
we onze presentie uit te breiden
naar Irak, het meest noordelijke
land op de Heerbaan (zie Jesaja
19). Bid je mee voor meer arbeiders
in de wijngaard, in het bijzonder
voor Irak?
Reveilweken
Verheugen was dit jaar het thema dat
centraal stond tijdens de Reveilweken.
Dank je mee dat we in een land wonen
waar we al zoveel jaren Reveilweken
kunnen organiseren? Bid voor Gods
leiding in de hele organisatie, in het uitdenken
van het programma, het benaderen
van de juiste sprekers en bovenal:
de inzet van onze trouwe en toegewijde
vrijwilligers. Dankzij hen zijn deze weken
mogelijk!
De gebedswacht is actief tijdens de
Reveilweken. ’s ochtends vroeg tot in de
nacht bidden zij bijna onophoudelijk!
Wat een geweldige zegen is dat!
Bid met ons mee!
“Wees altijd verheugd, bid onophoudelijk, dank
God onder alle omstandigheden, want dat is
wat hij van u, die één bent met Christus Jezus,
verlangt.” Thessalonicenzen 5:16-18
OKTOBER 2022 15

SPEEL MEE
Wat weet jij
van Israël?
Vul de juiste letters van de antwoorden in en maak daar
een woord mee! Als je dat woord naar ons mailt maak je
kans op het gave bordspel ‘Expeditie in Israël’!
1
Hoeveel Nobelprijs winnaar waren Joods?
A. Tien
B. Negentien
C. Eenentwintig
D. Tweehonderdtien
Noteer de 5e letter van het
juiste antwoord.
2
Wie van onderstaande mensen is niet Joods?
A. Tof
B. Tempel
C. Gein
D. Jatten
3
Welke van de onderstaande woorden komt niet uit het Hebreeuws?
A. Mark Rutte
B. Dieuwertje Blok
C. Elvis Presley
D. Paul de Leeuw
Noteer de 2e letter.
Noteer de 3e letter.
5
Welke van deze gerechten is niet van joodse oorsprong?
4A. Bolus
B. Marsepein
C. Boterkoek
D. Bagel
Wanneer werd het land Israël opnieuw o f icieel een land?
Noteer de 8e letter.
Kijk op kinderwerkeropuit.nl/israelquiz
voor
achtergrondinfo over
de vragen.
A. Negentienhonderd
B. Negentientwintig
C. Negentienachtenveertig
D. Negentiennegentig
Noteer de 2e letter.
Het antwoord:
Welk woord kun jij van de letters maken?
Stuur dit woord, je naam, adres en leeftijd
naar ronald@kinderwerkeropuit.nl.
16 NEAR EAST MAGAZINE