NFM 65 inkijkexemplaar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
€9,50<br />
editie <strong>65</strong> / nr. 3 - 2023<br />
tweemaandelijkse inspiratie voor natuurfotografen<br />
0<strong>65</strong>23<br />
8 719325 841596<br />
bp<br />
Portfolio Mike Coots • Interview Willen wij de wolf?<br />
Tutorial Vossen voor de lens • Thema Verhalende fotografie
Mooie foto! Duimpje omhoog of hartje. De natuurfotografie staat<br />
bol van de mooie foto’s, zoals ook dit magazine steeds weer laat<br />
zien. Doen al deze foto’s echter wel recht aan de werkelijkheid?<br />
Zijn ze niet té perfect?<br />
Deze vragen worden geregeld gesteld door fotografen vanuit<br />
andere disciplines in ‘Door het oog van’. Relevante en terechte<br />
vragen. Ik moet bekennen dat ik me daaraan ook vaak ‘schuldig’<br />
maak. Ik ga op pad onder de omstandigheden die me echt boeien,<br />
die mij in staat stellen de foto’s te maken zoals ik ze graag zie.<br />
Concreet betekent dat laagstaand zonlicht, het liefst een beetje<br />
mist, rijp of sneeuw. Maar ja, het grootste gedeelte van de dag<br />
en het jaar ontbreken dergelijke omstandigheden. Dat zijn de<br />
momenten dat ik overstap naar onderwerpen waarbij het licht<br />
en het weer een minder grote rol spelen.<br />
Mooie foto’s doen het altijd goed, niet alleen op sociale media<br />
of als afdruk boven de bank. Niet voor niets dat vele natuurorganisaties<br />
het publiek tot steun verleiden door middel van<br />
‘schattige’ dierenfoto’s.<br />
De andere kant van het verhaal is dat het helemaal niet goed<br />
gaat met de natuur. Habitatverlies, jacht en stroperij, gif, mest,<br />
verdroging en versnippering zijn zomaar wat factoren die<br />
een enorm stempel drukken op de natuur. Deze gevolgen zijn<br />
voor iedereen zichtbaar: droogvallende vennen en beken in<br />
meerdere recente zomers, eindeloze grasvlaktes waar voorheen<br />
heide groeide, grijs kronkelsteeltje waar tot voor kort zand vrij<br />
kon stuiven, dode (soms eeuwenoude) eiken omdat essentiële<br />
bodemschimmels massaal het loodje leggen, platgereden<br />
verkeersslachtoffers in de wegberm en ontelbare dode vogels<br />
door de vogelgriep (ja, ook die is door ons mensen de wereld in<br />
geholpen, gelijkend aan corona). We kijken er graag voor weg.<br />
Beeld is echter een enorm krachtig medium. Zouden we niet<br />
meer verhalen moeten vertellen over hoe het nu werkelijk gaat<br />
met de natuur?<br />
In deze editie presenteren we daarom het themablok ‘verhalen<br />
vertellen’. We geven je niet alleen handvatten, maar laten ook<br />
praktische voorbeelden zien. Een verhaal hoeft natuurlijk niet<br />
alleen over negatieve zaken te gaan, zolang het maar meer is dan<br />
een enkele mooie foto. Succesverhalen mogen immers ook verteld<br />
worden! Over verhalen gesproken … Feiten en fabels gaan in het<br />
huidige, wat ongenuanceerde tijdperk al snel een eigen leven<br />
leiden. Een mooi voorbeeld daarvan is de informatie rondom<br />
de wolf. We hebben daarom dé wolvenkenner van Nederland<br />
geïnterviewd: Leo Linnartz. Nog een voorbeeld: haaien zijn sinds<br />
de film ‘Jaws’ bloeddorstige moordmachines. In het portfolio van<br />
Mike Coots lees je niet alleen een bijzonder levensverhaal, maar<br />
ontdek je ook de ware aard van dit indrukwekkende dier.<br />
Kortom, weer veel leesplezier en inspiratie. En heb jij een boeiend<br />
fotografisch verhaal te vertellen, laat het ons vooral weten!<br />
Fotogroet,<br />
Bob Luijks<br />
Ps. Zie ik je op 15 april ook op PiXperience?<br />
Voorwoord<br />
3
Inhoud<br />
6 Nieuws<br />
10 Tipje van de sluiter<br />
Onweer<br />
12 Portfolio Mike Coots<br />
18 Interview Willen wij de wolf?<br />
24 Mijn project Wild van Europa<br />
30 Door het oog van Maan Limburg<br />
Tutorials<br />
38<br />
Chris Ruijter<br />
38 Basic Wonderlijke insectenwereld<br />
46 Next level Vossen voor de lens<br />
54 Digitale kamer Color Grading<br />
Tutorials<br />
basic | next level | digitale kamer<br />
Thema Verhalende fotografie<br />
62 Story telling - een praktische aanpak<br />
68 Lockdownreiger<br />
74 Foto's met zeggingskracht<br />
43 Mijn foto Anton Meijer<br />
59 Oogsnoepjes Instagram<br />
10<br />
Paul Begijn<br />
12<br />
Mike Coots<br />
79 Column Grieta Spannenburg<br />
82 Hutspot Ambyerheide<br />
86 Editor's pick Putter in vlucht<br />
88 Photo Challenge Sprekend beeld<br />
91 De 5 van Ronald Zimmerman<br />
94 Achtergrond Wat doet de witbalans?<br />
Wouter Pattyn<br />
24<br />
50<br />
Roeselien Raimond<br />
4 Inhoud - Natuurfotografie Magazine
Thema<br />
Verhalende fotografie<br />
62 68<br />
Jan<br />
Bart van Engeldorp Gastelaars<br />
Lessmann<br />
91<br />
86<br />
Ronald Zimmerman<br />
Arjan Sijtsma<br />
5
Zwaar onweer boven Noord-Frankrijk. Doordat ik me op onbekend terrein begaf, was een voorverkenning niet mogelijk. De belangrijkste voorwaarde was een<br />
mooi vergezicht. 10s bij f/6.3; ISO 100.<br />
Tipje van de sluiter<br />
Onweer<br />
Je kent het vast wel: een zwoele zomerdag die in de avond wordt afgesloten met een onheilspellend<br />
onweer. Het roept gevoelens op van angst, ontzag en vooral ook verwondering. Dat natuurgeweld<br />
wil je mooi vastleggen. Maar hoe doe je dat? Natuurlijk, bij een goede bliksemfoto spelen zowel geluk<br />
als camera-instellingen een belangrijke rol, maar de voorbereiding is minstens zo belangrijk. En daar<br />
kun je het beste nu – net voor het onweersseizoen – al mee beginnen.<br />
Paul Begijn www.instagram.com/paulbegijn<br />
In de landschaps- en natuurfotografie<br />
maken we in Nederland dankbaar gebruik<br />
van de seizoenen en het weer als sfeermaker.<br />
Zo gaan we in de herfst graag de<br />
bossen in met mist, schieten we in de<br />
winter besneeuwde bomen in een desolaat<br />
landschap en trekken we eind zomer<br />
massaal de paarse hei op. Hoewel onweer<br />
jaarrond kan voorkomen, zijn de maanden<br />
mei tot en met september veruit de beste<br />
maanden voor onweersfotografie.<br />
Zonder al te diep in de meteorologie te<br />
duiken, is het goed om te weten dat onweer<br />
vaak gepaard gaat met hoge temperaturen,<br />
een hoop vocht in de onderste<br />
luchtlagen en verstoringen in het weerpatroon<br />
(zoals de aanwezigheid fronten). Het<br />
tweede deel van het voorjaar en de zomer<br />
lenen zich het beste voor het ontstaan van<br />
onweer, als alle puzzelstukjes tenminste<br />
op de juiste plek vallen. En dat zijn er nogal<br />
wat. Hoewel weersverwachtingen steeds<br />
nauwkeuriger worden, blijft onweer een<br />
van de lastigere natuurverschijnselen om<br />
een verwachting op te maken. Wie gericht<br />
onweer wil gaan fotograferen, moet dan<br />
ook goed tegen teleurstellingen kunnen.<br />
Een goede buienradar en bliksemdetectie-app<br />
helpen de kans op succes te<br />
vergroten. Zelf maak ik graag gebruik van<br />
de neerslagradar van Weerplaza en voor<br />
bliksemregistraties Blitzortung. Beide zijn<br />
gratis te downloaden in de appstore.<br />
10 Tipje van de sluiter - Onweer
Portfolio<br />
Mike Coots<br />
De fotografie van Mike Coots heeft twee facetten, met één gemene deler: de oceaan.<br />
Enerzijds maakt Mike ‘feelgoodfoto’s’ van het strandleven, anderzijds van haaien. “Mijn<br />
passie voor de oceaan startte al op jonge leeftijd. Ik moet drie of vier jaar zijn geweest<br />
toen ik voor het eerst op een surfboard stond. Een jaartje later startte ik met duiken en<br />
snorkelen.” Toch duurde het nog een tijdje voordat Mike zijn eerste stappen zette in de<br />
fotografie. “Op mijn zeventiende maakte ik mijn eerste foto’s van mijn surfende vrienden,<br />
met een waterproof wegwerpcamera, gewoon om onze avonturen van het bedwingen<br />
van de golven te delen en om mijn familie te laten zien wat wij in het water zagen.”<br />
Mike Coots www.mikecoots.com; www.instagram.com/mikecoots<br />
12 Portfolio - Mike Coots
Interview<br />
Willen wij de wolf?<br />
De wolf was lange tijd een ver-van-ons-bed-dier, totdat hij in<br />
2015 zomaar vanuit het sprookje de echte wereld binnentrad,<br />
waarmee hij voor flink wat ophef zorgde. Soms lijkt het wel<br />
alsof de keuzes liggen in extremen zoals de wolf plat knuffelen<br />
of hem met veren en pek het land weer uit jagen. Wat willen<br />
we met de wolf en hébben we eigenlijk wel iets te willen?<br />
Tijd voor een bezoekje aan wolvenkenner Leo Linnartz.<br />
Lopend door zijn achtertuin, de Slikken van de Heen, praat<br />
Leo honderduit, ondertussen het landschap scannend op de<br />
aanwezigheid van wisenten.<br />
Leo Linnartz ecoloog bij ARK Rewilding Nederland - www.ark.eu Foto Leo:<br />
Esther Linnartz Foto's wolven: Bob Luijks Interview: Roeselien Raimond<br />
18 Interview - Leo Linnartz
Ochtendgloren in het veen, Finland.<br />
Mijn project<br />
Wild van Europa<br />
Een fascinerende blik op de allermooiste plekken<br />
Er zijn honderden geweldige natuur- en fotoplekken in Europa, maar wat<br />
vindt natuurfotograaf Wouter Pattyn nu de mooiste? Na meer dan 25 jaar<br />
Europa te hebben doorkruist, gidst Wouter je door zijn favoriete regio’s in zijn<br />
nieuwste boek ‘Wild van Europa’.<br />
Wouter Pattyn www.wouterpattyn.com<br />
24 Mijn project - Wild van Europa
Door het oog van<br />
Maan Limburg<br />
“Ik kreeg het Leersumse Veld aangeraden als een van de mooiste natuurgebieden van Nederland!<br />
Misschien kunnen we daar afspreken?” Ik word altijd blij als mijn gast zelf wensen heeft ten aanzien<br />
van de locatie, zeker als het gebied ook nog eens bij mij in de buurt is. Sterker nog, ik ben er zelf<br />
al lang niet geweest. Wat voor weer had Maan erbij gewild? “Zonsondergang die dag is 16.50,<br />
misschien kunnen we die meepakken?” Kijk, dat is nog eens voorbereiding. Nu hoef ik zelf niet eens<br />
meer de apps erop na te slaan. Een zonnige dag dus. En daar begint de ellende …<br />
Johan van der Wielen www.johanvanderwielen.nl | Maan Limburg www.maanlimburg.com<br />
30<br />
Door het oog van - Maan Limburg
Tutorial basic<br />
Wonderlijke<br />
insectenwereld<br />
In onze omgeving leven ongeveer 20.000 insecten, groot en klein, felgekleurd of juist geheel<br />
onopvallend, van lastpost tot publiekslieveling. Het leuke van insecten en andere kleine beestjes is<br />
dat je in je eigen tuin al meteen aan de slag kunt. Sterker nog, je hoeft er soms niet eens je huis voor<br />
uit. Voor de macrofotograaf valt er dus veel te ontdekken en te fotograferen.<br />
Minder leuk is dat het helaas niet goed<br />
gaat met de insecten. De afgelopen 30<br />
jaar is het aantal vliegende insecten<br />
met maar liefst 75% afgenomen, een<br />
nauwelijks te bevatten aantal. Dit heeft<br />
uiteraard grote gevolgen. Insecten<br />
staan aan de basis van de voedselketen<br />
en zorgen ervoor dat veel andere<br />
dieren ook iets te eten hebben. Voor<br />
ons mensen is de rol van bestuiver<br />
het belangrijkst. Zonder bestuiving<br />
geen vruchten!<br />
Onze insectenwereld, en voor het<br />
gemak rekenen we daar alle andere<br />
kleine kruipers, springers en vliegers<br />
ook even onder, mag daarom best op<br />
wat meer waardering rekenen. Ook van<br />
ons natuurfotografen. De insectenwereld<br />
is even veelzijdig als de fotografische<br />
mogelijkheden. Dat bewijst dit<br />
artikel, geschreven door de auteurs<br />
van de gloednieuwe ‘Fotografiegids<br />
wonderlijke insectenwereld’.<br />
Geprikkelde fantasie<br />
Chris Ruijter<br />
Van alle wonderlijke diertjes die ik ooit<br />
nog eens wilde fotograferen, heeft deze<br />
jarenlang bovenaan mijn lijstje gestaan:<br />
de Europese schorpioen. Bij veel kleine<br />
dieren is de uitdaging in de eerste plaats<br />
het vinden ervan. Bij soorten die in<br />
Nederland voorkomen vaak een kwestie<br />
van tijd en moeite, dan komt het wel<br />
goed. Echter, mijn heilige graal was niet<br />
in Nederland te vinden. Dat compliceerde<br />
de zaak. Op naar het buitenland<br />
dus. Ergens in Zuid-Europa moest ik zijn.<br />
Een tripje met wat Instagram-vrienden<br />
bood de ultieme kans. Een paar dagen<br />
naar de hak van de laars van Italië, tussen<br />
de ‘trulli’ van Puglia. Dit was mijn kans!<br />
De eerste dagen bleef het bij een plan.<br />
Al fotograferend trokken we er vaak op<br />
uit en had ik niet de rust of locatie om<br />
goed te zoeken. De laatste dag had ik<br />
op het terrein waar het vakantiehuis<br />
stond een kansrijke berg puin op het<br />
oog. De schorpioen is een nachtdier en<br />
In de nacht onder uv-licht lijkt het alsof de schorpioen in een bad met glow-in-the-dark-verf is gedompeld.<br />
100mm; 1/80s bij f/5.6; ISO 5000.<br />
zit overdag vaak rustig onder een steen.<br />
Heel voorzichtig begon ik steen voor<br />
steen op te lichten, telkens hoopvol dat<br />
ik iets zou aantreffen. Na paar keer tillen<br />
was het raak! Daar zat een exemplaar, in<br />
vol ornaat. Er niet op voorbereid dat het<br />
zo snel zou lukken had ik mijn camera<br />
niet bij me, maar een snel heen-enweer-naar-het-huisje<br />
loste dat op.<br />
Een paar registratiefoto’s verder zocht<br />
38 Tutorial basic - Wonderlijke insectenwereld
Tutorial next level<br />
Vossen voor de lens<br />
De vos komt overal voor in de Lage Landen. Toch laat dit prachtige roofdier zich nog niet zo gemakkelijk<br />
zien, hetgeen we helaas aan onszelf te danken hebben. Eeuwenlange vervolging heeft het dier de<br />
nachtelijke uurtjes in gejaagd. Dat betekent dat het fotograferen ervan lang niet altijd even eenvoudig<br />
is. In dit artikel tonen drie fotografen, die zich lange tijd op hun lokale vossen gestort hebben, hun<br />
eigen aanpak en laten zo zien dat er veel variatie in beeld mogelijk is.<br />
Vossen in de tuin<br />
Arjen Heeres www.arjenheeres.nl<br />
Ons huis staat in een bosrijk gebied op<br />
de Veluwe. Al jarenlang wordt onze tuin<br />
’s nachts bezocht door vooral vossen,<br />
maar ook steen- en boommarter.<br />
Door middel van de beelden van een<br />
wildcamera weet ik welke dieren er<br />
komen en hoe ze zich gedragen.<br />
Vanuit huis<br />
Ik kreeg het idee om ’s nachts vossen te<br />
fotograferen. Aanvankelijk probeerde ik<br />
dat met flitsers, waarbij ik de camera en<br />
de flitsers vanuit huis aanstuurde met<br />
een afstandsbediening. De resultaten<br />
waren niet echt bevredigend. Het was<br />
moeilijk om het juiste moment te kiezen<br />
en je kon maar één keer afdrukken,<br />
omdat daarna de vos was verdwenen.<br />
Zuid-Afrika als game changer<br />
In 2019 ging ik naar Zuid-Afrika om daar<br />
het wild te fotograferen. Tijdens die reis<br />
was er de mogelijkheid om ’s nachts<br />
bij een verlichte drinkpoel foto's te<br />
maken. Dit vond ik echt geweldig om<br />
te doen en de foto’s waren erg sfeervol.<br />
Mijn ervaring met nachtfotografie in<br />
Zuid-Afrika was de aanleiding om te<br />
gaan onderzoeken hoe ik dat in onze<br />
eigen tuin met de vossen zou kunnen<br />
realiseren. Ik had al een vaste schuilhut<br />
met een vijvertje die ik gebruikte om<br />
tuinvogels te fotograferen. Met wat<br />
aanpassingen zou nachtfotografie van<br />
vossen ook moeten kunnen.<br />
Verlichting<br />
Voor het aanleggen van de verlichting<br />
voor de schuilhut had ik de volgende<br />
uitgangspunten:<br />
Half ingegraven fotohut met vijver in mijn tuin.<br />
Verlichting voor nachtfotografie, wildcamera en<br />
stronk met ‘snoep’-gaatjes.<br />
• Het stroomgebruik moet zo laag<br />
mogelijk zijn.<br />
• Er moet zowel belichting van de voorals<br />
de achterzijde mogelijk zijn.<br />
• De verlichting moet te dimmen zijn,<br />
zodat er met front- en backlight<br />
gevarieerd kan worden.<br />
• Spiegelingen van vossen in het vijvertje<br />
moeten mogelijk zijn.<br />
Voor mijn lichtplan heb ik vier 14W<br />
led-spots van elk maximaal 1000 Lm<br />
met een kleurtemperatuur van 2700K<br />
gebruikt. Ze zijn geplaatst in houten<br />
kokers om een gerichte smalle lichtbundel<br />
te krijgen. Twee staan aan de<br />
voorzijde en twee aan de achterzijde.<br />
Via een tijdklokschakelaar gaan drie<br />
lampen ’s nachts op een lage stand<br />
aan, zodat de dieren aan de verlichte<br />
plek wennen. Alle lampen zijn vanuit de<br />
schuilhut te regelen.<br />
Nachtfotografie met kunstlicht bij een drinkpoel in Zuid-Afrika; Afrikaanse buffels. 16mm; 1/100s bij f/4;<br />
ISO 5000.<br />
Iedere avond doe ik in enkele gaatjes van<br />
de stronk wat vogelpindakaas en wat<br />
losse pinda’s. Het is niet de bedoeling<br />
de vossen te veel te verwennen; ze<br />
kunnen bij mij slechts wat vinden<br />
om te snoepen.<br />
46 Tutorial next level - Vossen voor de lens
Tutorial digitale kamer<br />
Color grading<br />
Kleur speelt een belangrijke rol in de natuurfotografie. Kleur is bijvoorbeeld vaak<br />
hard nodig om een onderwerp herkenbaar af te beelden, maar kleur draagt ook<br />
bij aan het overbrengen van emoties en speelt een rol in het vertellen van een<br />
verhaal. Door de kleuren in een foto aan te passen, kun je als fotograaf sturen op<br />
die emoties en je verhaal. Welkom in de wereld van ‘color grading’.<br />
Marijn Heuts www.marijnheuts.nl<br />
54 Tutorial digitale kamer - Color grading
Oogsnoepjes<br />
Elke dinsdag organiseren wij op zowel<br />
Facebook als op Instagram een challenge en de<br />
winnende foto’s worden de maandag daarop,<br />
met naamsvermelding, gepubliceerd op deze<br />
accounts. Omdat veel foto’s te mooi zijn om<br />
alleen online te bewonderen, hierbij een selectie<br />
uit de winnende beelden.<br />
5x Maandags Mooiste<br />
(Instagram)<br />
Astrid Brenninkmeijer (@astridpicturethiz) WINTER '23.<br />
Franka Slothouber (@frankaslothouber) LIEFDE.<br />
Siep Gevers (@siep.photography) WINTEROCHTEND.<br />
Roelof de Hoog (@roelofdehoog) GEVLEUGELD.<br />
Marjolein (@photography_by_marjolein) NOORDERLICHT IN NEDERLAND.<br />
Weekchallenge - Natuurfotografie.nl<br />
59
Thema<br />
Verhalende<br />
fotografie<br />
Een foto zegt meer dan duizend woorden.<br />
Toch zijn de meeste foto's 'alleen maar<br />
mooi'. Foto's zijn een krachtig medium<br />
om verhalen te vertellen. Hoe je dat kunt<br />
aanpakken, lees je in dit themablok.<br />
60 Thema - Verhalende fotografie
Thema<br />
Storytelling: een<br />
praktische aanpak<br />
De bewolking trekt langzaam op en geeft een perfect zicht op de gletsjermeertjes in het dal<br />
en de bergrug op de achtergrond. De alpenmarmot zet weer een voorzichtig stapje in de<br />
richting van het groothoekobjectief, vooruitgesneld door zijn penetrante lichaamsgeur. Dat<br />
krijg je als je maandenlang in een kluwen van harige lijfjes onder de sneeuw leeft! De marmot<br />
pauzeert even op een uitstekende rots en heft alert het hoofd op. ‘Klik’, zegt de camera. Het<br />
resultaat? Een enkele gelaagde foto die een intieme blik werpt op zowel de marmot als zijn<br />
leefomgeving. Is het alleen een fraaie registratieplaat of ook één met een verhaal?<br />
Bart van Engeldorp Gastelaars www.picturingwildlife.com<br />
Een groothoek is een effectieve manier om een omgevingsportret te maken waarin de relatie tussen dier en omgeving goed naar voren komt. Alpenmarmot.<br />
17mm; 1/1250s bij f/4; ISO 400.<br />
62 Thema - Verhalende fotografie
Thema<br />
Lockdownreiger<br />
Het is stil in de nacht. District Greifswald is net de lockdowngrens van covidbesmettingen<br />
gepasseerd. Verlaten straten, een afstandsregel van maximaal<br />
vijftien kilometer rond je huis en een avondklok bepalen het dagelijks leven.<br />
Een griezelige sfeer hangt over de stad. ’s Nachts heeft het gesneeuwd; door<br />
het ontbreken van mensen blijven de straten geheel wit. Mijn werkomgeving<br />
is stiller dan ooit. Ik stap naar buiten en laat de eerste voetafdrukken achter in<br />
het frisse wit. De duisternis van de nacht verzwelgt de sneeuwvlokken in de<br />
verte en breekt in de gele gloed van de straatlantaarns.<br />
Jan Lessmann www.janlessmann.com<br />
Op vijftig meter van mijn appartement<br />
zit mijn nachtvriend op een trapje aan<br />
de waterkant. Anders onopgemerkt kijkt<br />
hij me met grote ogen aan, herkent me<br />
en steekt het volgende moment zijn<br />
snavel in het water. Een blauwe reiger,<br />
die zich heeft aangepast aan het leven<br />
in de stad, vist onaangetast door pandemieën<br />
en beperkingen in de haven van<br />
Greifswald. Ontelbare nachten bezoek<br />
ik hem. Met zijn geduld sleept hij me<br />
door de nacht, waarbij ik alle besef van<br />
tijd en ruimte verlies. Fotografie ‘in<br />
mijn eigen voortuin’ is tegenwoordig<br />
van groot belang voor mij. De onmogelijkheid<br />
van reizen leidt tot een focus op<br />
mijn directe woonomgeving, waardoor<br />
ik me volledig kan onderdompelen in<br />
het nachtelijke leven van de reiger. Bij<br />
elke vangst voel ik de opwinding, ik weet<br />
waar de reiger zijn baars vangt en waar<br />
zijn favoriete plek voor witvis is. Keer<br />
op keer scherpt hij zijn snavel aan een<br />
oud touw en lijkt zeer tevreden. Het dok<br />
zit vol met kleine vissen, met ruisvoorn,<br />
blankvoorn en stekelbaars die overal<br />
zwermen. De overvloed maakt het voor<br />
de reiger moeilijk om zich op één vis<br />
te concentreren. 86mm; 1/50s bij f/16; ISO 1250.<br />
68 Thema - Verhalende fotografie
Thema<br />
Foto's met<br />
zeggingskracht<br />
Zeggingskracht is het toverwoord voor een goede (natuur)foto. Dat is een foto<br />
die niet alleen technisch en esthetisch klopt, maar ook nog een diepere betekenis<br />
heeft. Hoe zorg je voor zeggingskracht in jouw natuurfotografie?<br />
Rob Blanken www.robblankenphotography.com<br />
Diversiteit in de kunsten<br />
Aanvankelijk werd het medium<br />
fotografie toegepast om de werkelijkheid<br />
zo goed mogelijk weer te<br />
geven. Men zag fotografie dan ook niet<br />
zozeer als kunst. Gelukkig kwam daar<br />
later verandering in en inmiddels is<br />
fotografie een volwaardig en heel divers<br />
medium geworden.<br />
Bij een volwaardige kunstvorm horen,<br />
net als bij de schilderkunst en de muziek,<br />
veel verschillende uitingsvormen. Maar<br />
waarom is die diversiteit zo groot?<br />
Waarom maakt de ene muzikant hiphop<br />
en een andere een smartlap of klassieke<br />
muziek? Vanzelfsprekend speelt de tijd<br />
waarin een kunstenaar leeft een grote<br />
rol, maar meer basaal heeft die diversiteit<br />
vooral te maken met het verhaal dat de<br />
maker wil uitdragen. Hiphop leent zich<br />
beter voor activisme dan een romantische<br />
klassieke wals en de boodschap<br />
van de Nachtwacht van Rembrandt is<br />
een totaal andere dan die van Guernica<br />
van Picasso.<br />
En hoe zit dat nu met natuurfotografie?<br />
Is daarin ook sprake van veel diversiteit?<br />
Hmm. Als je kijkt op social media zie je<br />
vooral een weinig originele eenheidsworst.<br />
Dat kopieergedrag is deels wel<br />
begrijpelijk. Immers, wat je mooi vindt, wil<br />
je zelf toch ook graag maken. Daarnaast is<br />
die eenheidsworst ook wel wat inherent<br />
aan natuurfotografie. Een ijsvogel op tak<br />
of een oranjetipje op pinksterbloem biedt<br />
Foto 1. Parende padden. Een gedragsfoto met een afwijkend standpunt, omgezet in zwart-wit. Het stukje<br />
eistreng lijkt wel een halsketting. Een foto waar je wat langer naar kijkt. 105mm; 1/250s bij f/20; ISO 320.<br />
nu eenmaal beperkte creatieve mogelijkheden.<br />
Bij veel natuurfotografen lijkt<br />
het vooral te gaan om het zo esthetisch<br />
mogelijk vastleggen van een bij voorkeur<br />
bijzondere soort en om het delen<br />
van zogenaamde ‘genietmomenten’.<br />
De keerzijde is dat de social media<br />
inmiddels barstensvol staan met (vaak<br />
heel knap gemaakte) foto’s van ijsvogels,<br />
oranjetipjes en genietmomenten, maar je<br />
kunt je wel afvragen of die foto’s nog met<br />
aandacht worden bekeken.<br />
De bedoeling van een foto<br />
In de natuurfotografie zijn verschillende<br />
uitingsvormen te herkennen. Daarmee<br />
bedoel ik niet het onderscheid tussen<br />
macrofotografie, vogelfotografie en<br />
dergelijke, maar het onderscheid in de<br />
beoogde bedoeling van je foto.<br />
Allereerst is er de mogelijkheid een<br />
dier- of plantensoort zo goed en mooi<br />
mogelijk vast te leggen, oftewel registratie<br />
in de zuiverste vorm. Deze vorm<br />
74 Thema - Verhalende fotografie
Column<br />
De bakkenist<br />
Ik zou een hooglander willen zijn. Zo stoïcijns als het<br />
maar kan. Gewoon doorgaan met waarmee je bezig bent,<br />
beseffend dat het prima is zo, en je niets aantrekken<br />
van je omgeving. Hoeft ook niet, je bent groot en sterk,<br />
en even dreigen met de hoorns en er gaat een siddering<br />
door de lucht. Een foto als screensaver moest dit<br />
gevoel bij mij aanwakkeren. Maar dat blijkt nog niet zo<br />
makkelijk. Als je de hooglander in jezelf wilt ontdekken,<br />
krijg je het stokstaartje toegeworpen. Nerveus om zich<br />
heen kijkend waar het gedoe nu weer vandaan komt.<br />
Wat gaat er mis, of wat gaat er binnenkort mis? Er zal<br />
wel gedonder komen, dat is altijd zo. Blijf alert.<br />
Een tijdlang dacht ik dat ik mijzelf niet met een dier<br />
moest vergelijken, maar met een bakkenist, de sidekick<br />
in de zijspancross. Mijn kennis over sport is tamelijk<br />
beperkt en naar mijn idee hing een bakkenist vaak<br />
tegen. Niet dat ik een tegenhanger wil zijn, maar op<br />
sommige punten gebeurt het gewoon vanzelf. Velen<br />
zullen het herkennen. De reisgids zegt: ga naar het<br />
noorden. En zelf denk je dan: dacht het niet. Zelf<br />
ontdekken, zelf zien, eigenhandig eventuele fouten<br />
maken en een wat individueler pad volgen. Zo ging ik<br />
lang geleden niet naar het Zuidereiland van Nieuw-<br />
Zeeland, lekker puh, maar naar het Noordereiland.<br />
Want je ‘moest’ naar het Zuidereiland. En dan wil ik<br />
niet meer. Terwijl het Zuidereiland duidelijk mooier is.<br />
Ik miste dus wel wat. Dat was dan het offer.<br />
Dat heb ik vooral bij plekken waarvan gemeld wordt<br />
dat je ‘er geweest moet zijn’. Lijkt me niet. Of bij<br />
evenementen die ‘op de bucketlist’ prijken. Nee<br />
hoor. Maar ik heb het zelfs bij het weer. Moet ik<br />
uit mijn plaat gaan bij heftig onweer? Nu ben ik als<br />
meteoroloog altijd met de weersomstandigheden<br />
en weersverwachtingen bezig. Net als landschapsfotografen<br />
kijk ik om me heen én altijd naar de lucht.<br />
Vaak maakt het weerbeeld mij niet eens zoveel uit,<br />
als mijn verwachting maar klopt. Haha. Maar terug<br />
naar het tegenhangen. Waardoor het komt weet ik<br />
niet precies, maar als het dagen achtereen zonnig is,<br />
voel ik me niet senang. Het is me te veel. Mijn primitieve<br />
hypothese is dat als er zoveel mensen vrolijk<br />
zijn én dat zo hoort, ik ga tegenhangen. Zo van: nou,<br />
zo lekker is het nu ook weer niet. En andersom dito.<br />
Bij meerdere grijze dagen op rij moet ik toch geregeld<br />
hard lachen bij alle chagrijnige koppies. Als ik op de<br />
radiozender een vijfde natte dag op rij aankondig<br />
en de presentator een diepe zucht laat horen. Ja,<br />
soms knap ik daar gewoon van op. Het humeur van<br />
de mensen daalt, mijn humeur stijgt. Niet netjes<br />
misschien, maar ja.<br />
Enfin. Die bakkenist dus. Ik heb me eens verdiept in<br />
zijn wezen. Hij blijkt in te leunen, in de bocht mee te<br />
hangen. Helemaal niet tegen te hangen. Dan ben ik<br />
dus ook geen bakkenist.<br />
Grieta Spannenburg<br />
www.tekstkameleon.nl<br />
Column<br />
79
Spreeuwenfeest! Noem één hut waar je dit kunt fotograferen. Foto: Bob Luijks. 345mm; 1/80s bij f/8; ISO 800.<br />
Hutspot<br />
Ambyerheide<br />
In de coronaperiode zijn er diverse nieuwe hutten verrezen. Zoals<br />
de fotohut Ambyerheide, gelegen in het buitengebied van Maastricht.<br />
Tijd voor een kennismaking.<br />
Tekst: Bob Luijks | foto's: Bob Luijks en Kim Reijners<br />
Google Maps vindt het maar lastig. Kort na de snelweg stuurt hij<br />
me een onooglijk klein weggetje in waarbij een bord vermeldt:<br />
“Alleen bestemmingsverkeer.” Op zich ben ik dat, dus rijd ik<br />
samen met collega Kim gewoon door. Een degelijk uitgevoerde<br />
tractorsluis maakt echter een einde aan deze route. Na het<br />
nodige gezigzag bereiken we een nog kleiner weggetje, maar<br />
nu klopt het wel.<br />
Als een groene oase ligt het domeintje van Jan Pletzers<br />
tussen de akkers. Niet zomaar akkers, maar deels ingericht<br />
als hamsterreservaat. Het terrein van de hut ligt naast een<br />
kleine paardenweide en grenst aan een hoogstamboomgaard.<br />
Wat een heerlijk plekje! Zo’n plekje waarvan je van<br />
tevoren niet weet welke kant het exact op zal gaan. Je kunt<br />
hier ‘boerenlandvogels’ verwachten, maar ook tuinvogels<br />
82 Hutspot - Ambyerheide
Editor's pick<br />
Putter in vlucht<br />
Deze winter heb ik vooral gefotografeerd in mijn tuin. In de winter komen<br />
vogels gemakkelijk naar de voedertafel en dat biedt soms bijzondere<br />
mogelijkheden om ze te fotograferen met een groothoekobjectief.<br />
Ludo Goossens www.ludogoossens.be<br />
A year in the sun.<br />
Jaren terug nam ik met een groothoekobjectief<br />
al foto’s van een torenvalk,<br />
buizerd en blauwe kiekendief. Dat<br />
leverde enkele geslaagde foto’s op<br />
van een torenvalk. Speciaal voor deze<br />
toepassing kocht ik toen nog een<br />
Canon PowerShot G12, een systeemcamera,<br />
want het grootste probleem<br />
met de spiegelreflex was het geluid van<br />
de spiegel. Maar ook de Canon maakte<br />
een miniem geluid tijdens het fotograferen<br />
en voor bepaalde vogels was dat<br />
voldoende om weer weg te vliegen. Ik<br />
probeerde met de Canon bijvoorbeeld<br />
een blauwe kiekendief te fotograferen,<br />
maar die merkte het minieme geluid<br />
direct op. Niet zo gek, want als je goed<br />
kijkt naar de kop van een kiekendief, lijkt<br />
86 Editor's pick - Putter in vlucht
De VIJF van<br />
Ronald Zimmerman<br />
Natuurfotograaf Ronald Zimmerman gaat met de billen bloot<br />
en deelt enkele tips, guilty pleasures en funfacts.<br />
www.ronaldzimmerman.nl<br />
Mijn favoriete trucje in Lightroom<br />
Zet het schuifje voor de ‘witte tinten’ zo ver<br />
mogelijk naar rechts. Je foto’s komen echt tot<br />
leven! Zorg dat de waarschuwing ‘uitknippen<br />
hooglichten’ aanstaat. Deze functie<br />
waarschuwt wanneer de witte delen van de<br />
foto ‘uitgebeten’ zijn. Meestal is het beter om<br />
nét geen uitgebeten witte delen in je foto te<br />
hebben, maar ik schuif vooral op gevoel.<br />
Over mij<br />
Ik ben geen ochtendmens en een enorme<br />
uitsteller. Daartegenover staat dat ik een<br />
avondmens en een doorzetter ben. Het komt<br />
regelmatig voor dat ik pas in de avond op<br />
pad ga, op zoek naar avond- en nachtactieve<br />
diersoorten. Dit past perfect bij mijn biologische<br />
ritme. De spanning, rust en duisternis van de<br />
nacht wakkeren mijn inspiratie aan.<br />
Mijn belangrijkste fotografische les<br />
Geniet van het fotografische proces en laat het<br />
eindresultaat los. Zelfopgelegde druk om elke<br />
keer een ‘topfoto’ te maken zorgt bij mij voor<br />
frustratie. Een interessante locatie ontdekken,<br />
een nieuwe techniek proberen of een foto maken<br />
met potentie is leerzaam. Het draagt bij aan je<br />
ontwikkeling als natuurfotograaf, waardoor je<br />
steeds betere foto’s gaat maken. Mijn beste foto<br />
komt nog!<br />
Mijn favoriete fotolocatie<br />
Het tropisch regenwoud is geen specifieke<br />
locatie, maar in deze rijkdom rondlopen en<br />
fotograferen is geweldig. Met name de nachten<br />
staan bol van verwondering en ultieme fotomomenten.<br />
De reisbeperkingen hebben mij<br />
geleerd dat ik dichtbijhuis een vergelijkbaar<br />
gevoel kan krijgen. Ook wanneer ik in de duinen<br />
rugstreeppadden fotografeer ben ik helemaal in<br />
mijn element.<br />
Mijn grootste drijfveren<br />
De schoonheid van de natuur geeft mij veel<br />
levensgeluk. Als natuurfotograaf ben ik in<br />
beweging, kom ik in de buitenlucht en op<br />
prachtige locaties en ben ik aan het creëren. Dé<br />
perfecte manier om mijn hoofd leeg te maken.<br />
Wanneer ik vervolgens erkenning en waardering<br />
krijg voor mijn beelden, dan krijg ik daar een<br />
enorme ‘energie injectie’ van.<br />
De vijf van - Ronald Zimmerman<br />
91
Achtergrond<br />
Wat doet de witbalans?<br />
Vrijwel iedere digitale camera heeft een instelbare witbalans. Je kunt dan kiezen voor<br />
‘automatisch’, voor een aantal voorinstellingen, zoals ‘daglicht’, ‘bewolkt’, ‘kunstlicht’, en soms<br />
ook zelf een waarde invullen. Maar wat is de witbalans precies en hoe gebruik je die?<br />
Johan Elzenga www.johanfoto.com<br />
Het menselijk oog, of beter gezegd<br />
het menselijk gezichtsvermogen, is<br />
in veel opzichten een uiterst geavanceerd<br />
systeem. Het oog zelf is niet zo<br />
ingewikkeld en heeft juist behoorlijk<br />
veel beperkingen, maar wat er met het<br />
signaal gebeurt in onze hersenen is wel<br />
heel frappant. Neem als voorbeeld dat<br />
je naar een witte muur kijkt. Een witte<br />
muur is wit, dat lijkt het intrappen van<br />
een open deur. Maar is dat wel zo? Als<br />
je er een sterke rode lamp op richt,<br />
dan is die muur niet wit meer, maar<br />
rood. (Het lijkt misschien of ik hiermee<br />
de tweede open deur intrap.) Een wit<br />
oppervlak weerkaatst alle kleuren<br />
licht in dezelfde mate, een gekleurd<br />
oppervlak weerkaatst bepaalde kleuren<br />
wel en andere kleuren niet of veel<br />
minder. Bevat het licht alleen maar de<br />
kleur rood, zoals bij die rode lamp, dan<br />
zal de witte muur dus ook rood lijken,<br />
omdat er alleen maar rood licht is om<br />
te weerkaatsen. Tot dusver is alles<br />
volkomen logisch.<br />
Zonlicht<br />
Als we geen sterk gekleurde lamp als<br />
voorbeeld nemen, maar zonlicht, dan<br />
blijkt plotseling dat dit verhaal toch<br />
iets gecompliceerder wordt. Vroeg in<br />
de ochtend, bij zonsopgang, is zonlicht<br />
zeker niet wit. Afhankelijk van de<br />
Midden overdag wordt het licht blauw. Onze hersenen corrigeren daar echter voor, en daarom moet een camera dat ook doen. Daarvoor dient de witbalans.<br />
94 Achtergrond - Wat doet de witbalans?
Colofon<br />
In ons volgende nummer:<br />
Natuurfotografie Magazine is een uitgave van<br />
PiXFACTORY en verschijnt 6 keer per jaar.<br />
Coverfoto: Rob Blanken.<br />
De Photo Challenge winnaar<br />
krijgt een ereplaats op de cover!<br />
De overige winnaars en de jurycommentaren<br />
vind je op pagina 88.<br />
Redactieadres<br />
Natuurfotografie Magazine<br />
Postbus 7, 3860 AA Nijkerk | tel + 31 (0)33 2451260<br />
redactie@natuurfotografie.nl | www.natuurfotografie.nl<br />
facebook.com/natuurfotografienl<br />
instagram.com/natuurfotografie.nl<br />
Hoofdredacteur<br />
Bob Luijks - bob@natuurfotografie.nl<br />
Redactieteam<br />
Arno ten Hoeve, Bob Luijks, Roeselien Raimond,<br />
Kim Reijners en Daan Schoonhoven<br />
Portfolio Marina Cano<br />
Tekstredactie<br />
Tekstbureau Met rode letters<br />
Ontwerp en vormgeving<br />
Arno ten Hoeve<br />
Druk<br />
Drukkerij Roelofs, Enschede<br />
Aan dit nummer werkten mee<br />
Paul Begijn, Rob Blanken, Mike Coots, Johan Elzenga, Bart<br />
van Engeldorp Gastelaars, Ludo Goossens, Arjen Heeres,<br />
Marijn Heuts, Jan Lessmann, Bjorn van Lieshout, Maan<br />
Limburg, Leo Linnartz, Anton Meijer, Wouter Pattyn, Ron<br />
Poot, Chris Ruijter, David Sies, Grieta Spannenburg, Johan<br />
van der Wielen, Ronald Zimmerman<br />
Distributie<br />
Aboland www.aboland.nl<br />
VMB press www.vmbpress.nl<br />
Abonnementen<br />
De prijs voor een jaarabonnement bedraagt € 49,50 voor 6 nummers.<br />
Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden automatisch<br />
verlengd. U kunt uw abonnement maandelijks beëindigen. Aanmelding<br />
kan via onze website (www.natuurfotografie.nl/abonneren) of bij Abonnementenland<br />
via telefoonnummer +31 (0)251 257924. U kunt hier ook terecht<br />
voor vragen over bezorging. Adreswijzigingen dienen schriftelijk te worden<br />
doorgegeven aan Abonnementenland met vermelding van de oude en de<br />
nieuwe adressering en het telefoonnummer. Opzeggingen kunt u doorgeven<br />
via www.natuurfotografie.nl/klantenservice of via www.aboland nl. Abonnementenland<br />
is ook bereikbaar via Twitter via @Aboland_klanten. Opgave en<br />
vragen over abonnementen in België: Abonnementenland, Ambachtlaan 21<br />
Ubit 2a, 3001 Heverlee, +32 (0)28 085523. www.bladenbox.be voor abonneren<br />
of aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen. Voor een abonnement<br />
in België betaalt u € 5,- extra aan verzendkosten voor 6 nummers. Abonnee<br />
worden vanuit een ander land? Neem contact met ons op voor de verzendkosten.<br />
Deze bedragen gemiddeld € 10,- tot € 15,- voor 6 nummers. Beëindigen<br />
abonnement België: Opzegging dient 8 weken voor afloop van de<br />
abonnements periode in ons bezit te zijn.<br />
Mijn project Bever<br />
Foto: Marijn Heuts<br />
www.natuurfotografie.nl<br />
© PiXFACTORY<br />
Niets uit deze uitgave mag op welke wijze<br />
dan ook worden verveelvoudigd en/of<br />
openbaar gemaakt zonder voorafgaande<br />
schriftelijke toestemming van de uitgever.<br />
Natuurfotografie Magazine drukken we<br />
op papier van verantwoorde herkomst.<br />
FSC C116979.<br />
Achtergrond ai<br />
Foto: Dmitry Sytnyk<br />
99
Natuurfotografie workshops<br />
Heb je zin om onder begeleiding van een professionele fotograaf<br />
erop uit te trekken en jezelf te ontwikkelen? Hieronder een<br />
overzicht van enkele workshops die je de komende tijd kunt<br />
volgen. Kijk op de website voor een compleet overzicht.<br />
Lange sluitertijden bij<br />
het Palendorp in Petten<br />
11 april<br />
Vogelfotografie Putterpolder<br />
en delta Schuitenbeek<br />
14, 15 en 21 april<br />
Hollandse Jungle<br />
Rhoon<br />
19 april<br />
Voorjaarsbloeiers<br />
Landgoed Mildenburg, Oostvoorne<br />
20 april<br />
Minimalisme met lange<br />
Sluitertijden - Uitgeestermeer<br />
Diverse data in maart, april, mei en juni<br />
Composities<br />
NP Loonse en Drunense duinen<br />
29 april<br />
Landschapsfotografie<br />
Friese Waddenkust<br />
8 april, 10 mei en 24 juni<br />
Landschapsfotografie: overbrug<br />
de kloof tussen werkelijkheid en foto<br />
Wekeromse zand - 13 mei<br />
Landschapsfotografie<br />
Oisterwijkse bossen en vennen<br />
17 juni<br />
Ga naar natuurfotoworkshop.nl en boek een workshop!
Change language