L-Magazine #12 november - december 2022

KUNST AAN DE MAAS
Tree of Life onthuld in Herbricht
Kunst aan de Maas presenteert eerste blijvend kunstwerk in Lanaken!
De meeste bomen lieten ondertussen hun bladeren vallen,
maar in Herbricht staat een wel heel bijzonder exemplaar
te pronken. De Tree of Life, een eerste blijvend kunstwerk
uit het project ‘Kunst aan de Maas’ is sinds kort helemaal
klaar en ondertussen ook feestelijk ingehuldigd. Het
kunstwerk is een ontwerp van de Amerikaanse Mark Dion.
De internationaal gerenommeerde kunstenaar - zijn werk
hangt in de grootste musea van Stockholm tot Los Angeles -
creëerde in Herbricht een ‘levensboom’ met daarin dieren en
voorwerpen die verwijzen naar het omringende landschap.
Tree of Life vol symboliek
Het kunstwerk staat in Herbricht, het
Lanakens gehucht waar de Maasvallei en
de rivier overweldigend aanwezig zijn. De
plek waar de boom staat steekt een beetje
boven het omliggende landschap uit en is
om die reden tijdens hoogwater ook een
vluchtplaats voor dieren. Het maakt Dion’s
Tree of Life des te symbolischer.
De Amerikaanse kunstenaar was in het
land voor de opening van het kunstwerk
en gaf tekst en uitleg.
Mark Dion: “Het is geen levensboom in de
traditionele zin van het woord. Dat vind
ik veel te voor de hand liggend. Hoezeer
ik ook geïnteresseerd ben in biologie, ik
ben geen bioloog, ik ben een kunstenaar.
Ik wil dat de mensen zélf hun associaties
tussen de dieren en voorwerpen leggen en
daarmee een eigen verhaal maken.”
De kunstenaar vertelt dat de voorwerpen
in de boom allemaal op één of andere
manier met de streek te maken hebben,
maar geen rechtlijnige geschiedenis van
de streek vormen. In de boom hangen
sculpturen van dieren die momenteel te
vinden zijn in de Maasvallei - een kikker of
een bever bijvoorbeeld - maar ook dieren
uit de tijd dat de vallei nog een binnenzee
was, zoals de Mosasaurus. Of voorwerpen
"Voor mij gaat dit werk over
het begrijpen van het landschap
in de tijd. De tijd stroomt
door het landschap zoals het
water door de rivier."
Mark Dion
die vertellen over de tijd dat de vallei
bedekt was met ijskappen. Daarnaast zijn
er ook objecten die eerder een symbolische
functie hebben. Een schaar werd in de
klassieke mythologie gebruikt als symbool
voor het eindpunt van iets, bijvoorbeeld
iemands leven.
“Voor mij gaat dit werk over het begrijpen
van het landschap in de tijd. De tijd stroomt
door het landschap zoals het water door
de rivier. We zijn niet de som van gebeurtenissen
in het verleden, maar slechts een
momentopname. De rivier stroomt hier
al duizenden jaren en zal nog duizenden
jaren na ons stromen.”
Geïnformeerd door locals
De kunstenaar is van mening dat een
kunstwerk in zijn omgeving moet passen
en tegelijk uitnodigt om te reflecteren
over die omgeving. “Maar de esthetische
ervaring van het landschap mag niet
verstoord worden. Ik wil iets toevoegen
dat aanspoort om na te denken over het
landschap en het te leren begrijpen, maar
het landschap mag er niet door verpest
worden.”
"Ik werd erg goed geïnformeerd over het
landschap door lokale kenners. Een grote
inspiratiebron voor het werk is het beeld
dat je ziet wanneer de rivier zich terugtrekt
na een overstroming. Bomen en struiken
vol gras en vreemde voorwerpen. “
Hollywood meets Herbricht
Voor de praktische uitwerking van de
dieren en objecten in de boom deed Dion
beroep op Ron Holthuysen. Deze Nederlandse
Amerikaan verdiende zijn sporen
in de filmindustrie in Hollywood en heeft
een art studio in Californië. Samen met zijn
team ging hij op basis van de tekeningen
aan de slag.
Dion: “Elk stuk is handwerk en prachtig
gemaakt. Als je de steur ziet, wéét je dat
het een steur is. Het vakwerk druipt ervan
af.” De boom heeft een stalen structuur
en is afgewerkt met natuurlijk hout. Hij is
zo ontworpen dat hij in de omgeving past,
maar er tegelijk artificieel uitziet. Het is
een complex stukje techniek. Limburgse
8