Columbus Travel editie 116 - 2023 - Inkijkexemplaar

COLOMBIA // KROATIË // VS // JAPAN // INDONESIË // CANADA // SLOVENIË// ARGENTINIË // COSTA RICA
DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
- INDIA Naar het dak
van de wereld in Ladakh
- NOORWEGEN Eilandhoppen
aan de onbekende westkust
- NIEUWE REISTRENDS
Van unieke slaapplekken tot
onvergetelijke roadtrips
Bucketlist
2023
Wandelen in Nieuw-Zeeland,
op safari in Zambia, met de trein
door Mexico & nog veel meer

DE MOOISTE REIZEN WEG VAN DE MASSA
090 109 040
ONTDEK
008 WERELDWIJD
Bucketlist 2023
Ga aan de wandel in Nieuw-
Zeeland, op safari in Zambia, met
de trein door Mexico en meer.
028 Zo verplaatsen we ons
in 2023
Alles wat je wilt weten op
het gebied van vervoer. Van de
nieuwste treinroutes in Europa
en daarbuiten tot fietssafari's
en alternatieve roadtrips.
040 INDIA
De wind van verandering
Ladakh, in het Hoge Noorden
van India, is een mythisch en
verborgen land, ingesloten
tussen zwaarbewaakte grenzen
en machtige Himalayapieken.
Een continuüm uit het verleden,
waar inwoners leven volgens
eeuwenoude tradities.
Maar voor hoe lang nog?
056 Zo plannen we de
bijzonderste reiservaringen
in 2023
Van langeafstandswandelen en
kanovaren en van roadtrippen
tot de handen uit de mouwen
steken in de natuur. Met onze
tips maak je je volgende reisavontuur
onvergetelijk.
068 NOORWEGEN
Stormachtige liefde
Voor de kust van Vestlandet,
waar de rauwe schoonheid
van het landschap en het
onbereken bare Noorse weer
je wegblazen, liggen duizenden
eilanden, scheren en klippen.
Ooit verzwegen vissers in
dit labyrint van water en
rots de beste plekjes voor
elkaar. Nu delen de eilanders
ze juist graag met je.
084 Zo vinden we een
duurzame balans in 2023
Moeten we verre reizen blijven
maken? Of juist anders reizen?
090 Zo logeren we in 2023
Vier muren en een dak zijn
anno nu niet meer voldoende.
De moderne reiziger heeft
zijn zinnen gezet op unieke
slaapplekken. Wij delen er 15.
098 Zo beleven we cultuur
in 2023
Ook dit jaar zijn er veel nieuwe
musea en tentoon stellingen om
naar uit te kijken. Hoe ziet jouw
cultuuragenda er dit jaar uit?
104 Zo verdienen we geld met
reizen in 2023
Geld verdienen met reizen.
Het klinkt als een droom, maar
is verrassend eenvoudig te
realiseren. Zo pak je het aan.
006

INHOUD
010 Groenland
021 Nederland
068 Noorwegen
018 Kroatië
102 VS
029 Spanje
040 India
030 Japan
058 Slovenië
015 Indonesië
027 Mexico
023 Costa Rica
008 Benin
094 Argentinië
016 Zambia
022 Oeganda
056 071
015
VOORPRET
089 Reisjaar 2023 in cijfers
Reisminnend Nederland heeft
gesproken. Ruim tweeduizend
respondenten vulden de jaarlijkse
reistrendsurvey van
Columbus Travel in. Dit zijn
de belangrijkste bevindingen.
106 De beste foto’s
aller tijden van de
Columbus Community
Na 15 mooie jaren houdt de
Columbus Community op te
bestaan. Dat mag uiteraard niet
ongezien voorbij gaan. Wij doken
het archief in en selecteerden de
beste reisfoto’s uit de Columbushistorie.
De maker van de meest
memorabele reisfoto wint een
gloednieuwe Nikon-camera.
VOOR JOU
004 Ontdek de mooiste reizen weg
van de massa. Vanaf € 27,50 reis
je al met ons mee. Neem nu een
abonnement en profiteer van
maximaal 38% korting.
118 Doe je voordeel met Columbus.
Dit keer geven we 12 prijzen weg
t.w.v. € 515: een herenjas van
Regatta, koptelefoon van Teufel
en kaartjes voor Museon-Omniversum.
Ook krijg je korting op
een Goboony-camper en gratis
toegang tot digitale edities.
121 Elke editie testen we jouw
Columbus Quotiënt: hoeveel
weet jij écht van de wereld af?
124 Nieuw: het voorjaarsnummer van
In Eigen Land met 101 tips over
de hoogtepunten van Nederland.
Stel je reisvraag
aan een expert
Om je in 2023 goed op weg te
helpen organiseert Columbus
Travel in februari drie gratis
webinars waarvoor reisexperts
in onze studio aanschuiven.
Zij delen foto’s en praktische
tips, en geven antwoord
op brandende vragen,
columbustravel.nl/webinars
Op de cover
Trektocht door Nationaal
Park Huascarán in Peru
Foto: Björn Snelders
007

BUCKET
LIST
23 TRENDING
BESTEMMINGEN
VOOR 2023
008

BUCKETLIST 2023
1-Voodoo Trail, BENIN
In het West-Afrikaanse Benin is voodoo weer
springlevend. Door de coronapandemie kon
het jaarlijkse Fête du Vodoun of voodoofestival
in de kustplaats Ouidah jarenlang
niet losbarsten. Maar op 10 januari jongstleden
was het weer zover: duizenden
bezoekers keken al dansend, drummend
en biddend toe hoe deelnemers in trance
raakten door een mix van dans, zang,
rituelen en gin. Op deze manier herdenkt
men de zestig miljoen slachtoffers van de
handel in tot slaaf gemaakten. De 2023-
editie heb je helaas gemist, maar je kunt de
voodoocultuur óók op andere plekken en
manieren meemaken. In voodookringen
worden sommige dieren als goden vereerd
in tempels. Zo staat in Ouidah de Temple
des Pythons, een omheind complex waar
(ongevaarlijke) koningspythons rond kruipen.
Wil jij georganiseerd de Voodoo Trail
afleggen? Schakel dan de hulp in van
een reis organisatie, nativeeyetravel.com
009

FOTO PIE AERTS
9
-De nationale parken van ZAMBIA
Afrika telt natuurlijk meerdere bijzondere safaribestemmingen. Maar géén daarvan is zo
contrastrijk als Zambia. De Zambiaanse natuur staat garant voor onvergetelijke ontmoetingen:
overdag peddel je in een kano langs olifanten op de oevers van de Zambezi rivier en ’s nachts
kijk je, onder een deken van fonkelende sterren, toe hoe luipaarden hun prooi besluipen.
Nationale parken als North Luangwa, South Luangwa, Lower Zambezi en Kafue maken de
ongerepte wildernissen toegankelijk. Tijdens een verblijf in Old Mondoro Camp in Lower
Zambezi stap je terug in de tijd, naar het Afrika zoals de eerste pioniers het ervoeren.
Het intieme bushkamp aan de Zambezirivier telt vijf chalets. Hier kom je niet voor de
airconditioning en kingsize bedden met zijden lakens, maar voor een back-to-basics bush -
gevoel. Olifanten, leeuwen, luipaarden, nijlpaarden en hyena’s lopen ‘gewoon’ over het terrein.
Aan alles voel je dat je op bezoek bent in hun terri torium en niet andersom. Als gast kun je ook
op wandelsafari. Grote kans dat je al na enkele honderden meters lopen fantastische sightings
meemaakt. Prijs op aanvraag, unforgettable travel.com/old-mondoro. Kijk voor nog meer
bushkampen op unforgettabletravel.com
016

BUCKETLIST 2023
017

ZO
VERPLAATSEN
WE ONS
IN 2023
028

DE IBERIË-EXPRESS
met de luxetrein door Spanje
De treintrend dendert door en is nu ook aangekomen in Spanje.
Bij Renfe, de nationale spoordienst, kun je in 2023 tal van luxe
treinreizen boeken. Maak bijvoorbeeld een treinbedevaart van
Bilbao naar Santiago de Compostella, of andersom, aan boord van
de Costa Verde Express. Zes dagen lang glijd je langs de prachtige
kust van Baskenland, Cantabrië, Asturië en Galicië. Onderweg krijg
je goddelijk eten voorgeschoteld en word je aangespoord om deel
te nemen aan excursies, € 4000 p.p.. Tijdens een rit in één van de
historische Pullmanrijtuigen van de El Transcantábrico Gran Lujo,
waan je je in de jaren twintig van de vorige eeuw. De vijfsterrentrein
vervoert je in acht dagen van San Sebastián naar Santiago
de Compostella, of vice versa, en komt eveneens met decadente
extra’s € 7500 p.p.. El Expreso de la Robla is iets laagdrempeliger:
de reis duurt ‘slechts’ een weekend en je slaapt in een stapelbed.
Ondertussen bewonder je het landschap tussen Bilbao en León,
€ 1050. Ook Andalusië laat zich per luxetrein verkennen. Tren Al
Ándalus rijdt op en neer tussen Sevilla en Malaga. De reis duurt
een week en kent onderbrekingen in Cadiz, Ronda, Córdoba en
Granada. Wagons uit deze serie werden gebruikt door leden van
het Britse koninkhuis, en staan nog steeds garant voor een royale
treinervaring, € 4700 p.p.. Te boeken op vaste data in 2023,
renfe.com/es/en/experiences
Prijzenoorlog op
het Spaanse spoor
Meerdere budgettreindiensten
vechten om een plekje op het
Spaanse spoor. En daar pluk jij als
reiziger de vruchten van. Met de
hogesnelheidstreinen van Ouigo kun
je al vanaf € 9 p.p. tussen Madrid
en Barcelona reizen. In 2023 komen
daar routes naar Córdoba, Sevilla,
Málaga en de Costa del Sol bij. Net
als sommige airlines rekent Ouigo
extra kosten voor grote bagage-items,
ouigo.com. Ook Avlo reis
je voor € 9 p.p. van Madrid naar
Barcelona en andere steden, avlorenfe.com.
Net als je denkt dat je je
als reiziger geen betere positie kunt
wensen, komt er ook nog een derde
concurrent bij. De pijlsnelle treinen
van Iryo rijden op meerdere trajecten
en zijn spotgoedkoop, iryo.eu
EL TRANSCANTÁBRICO. FOTO RENFE
029

040

DE WIND VAN
VERANDERING
Ladakh, in het Hoge Noorden van India, is een mythisch en verborgen
land, ingesloten tussen zwaarbewaakte grenzen en machtige
Himalayapieken. Een continuüm uit het verleden, waar inwoners leven
volgens eeuwenoude tradities. Maar voor hoe lang nog?
SCHRIJVER HANS ROOZEKRANS FOTOGRAAF PIE AERTS
041

Ladakh is naast Nepal en Bhutan de
enige plek buiten Tibet waar het pure
Tibetaanse boeddhisme nog wordt
beoefend. In de volksmond wordt de
regio dan ook ‘Klein Tibet’ genoemd
Puma-sneakers en Adidas-slippers
eronder. Eén van hen draagt een Fitbithorloge.
De rode pijen zijn kenmerkend
voor de Himalaya. Oorspronkelijk
droegen boeddhistische monniken
­saffraankleurige gewaden. Maar omdat
die kleur schaars en duur was, koos
men in Tibet voor een diepere kleur:
bordeauxrood. Het vijftiende-eeuwse
klooster waarop we staan is als een
huwelijkstaart tegen een heuvel aan
gebouwd. De basis wordt gevormd door
witte stoepa’s, daarboven tellen we tien
lagen met monnikenwoningen, en de
toplaag wordt gesierd door geel- en
roodgeverfde gebedstempels. Nogmaals
blazen de twee monniken op het dak
een diepe bastoon door de vallei.
Vandaag is een belangrijke dag voor de
ongeveer honderd monniken uit het
Thikseklooster. Het is de laatste dag van
een zevendaagse meditatie. Vier van hen
hebben een zandmandala gemaakt.
Met dank aan gids Namgyel dringen
we door tot in het klooster en krijgen
we toegang tot een privaat deel. Hier
bevindt zich de Sri Devitempel, een
kleine gebedsruimte die normaal
gesproken niet toegankelijk is voor
­buitenstaanders. Uit het witte gebouwtje
klinkt een onophoudelijk gezang van
mantra’s. Monniken lopen af en aan met
kartonnen dozen. ‘Offers van de mensen
uit het dorp,’ legt Namgyel uit. De geur
van jeneverbes en wierook vult de
kamer. Ik tel een tiental monniken, jong
en oud. Eén monnik pakt een doos uit
en stalt een blikje cola, een zak koekjes,
rijst en drie pakken jus d’orange uit op
een tafel bij de rest van de offers. In de
hoek, voor een laag tafeltje, zit een
tengere monnik. Zijn handen glijden
over een stapel oud perkament
waarop sierlijke Tibetaanse tekens zijn
afgebeeld. Een tevreden brede grijns
siert zijn gerimpelde gezicht, terwijl hij
­onophoudelijk de mantra’s opzingt.
Jamyang is met zijn tachtig jaar de één
na oudste bewoner van het klooster.
Hij leidt de meditatie voor dit selecte
gezelschap monniken. Een jochie van ik
schat een jaar of zeven gaat rond met
een grote zilverkleurige theepot. Ik knik
instemmend, waarop hij een kopje
boterthee inschenkt. Ik doe mijn ogen
dicht. Het gezang van de monniken
werkt meditatief. Mijn ontzag voor de
heren en jongens is groot. Zij bidden en
mediteren hier nu al zeven dagen achter
elkaar, tien uur per dag. Het dringt tot
me door dat velen van hen al jaren hier
wonen en zingen.
MODERNE VERLEIDINGEN
In de namiddag kloppen we aan bij
Jamyang die, gezien zijn leeftijd, hoog
op de taart woont. Een slaperig hoofd
verschijnt in de deuropening. Na een
lange dag mediteren is hij even plat
gaan liggen. We voelen ons bezwaard en
verontschuldigen ons voor het feit dat
we hem wekten. De oude monnik is
uiterst vriendelijk en staat erop dat wij
binnenkomen. Voor een boeddhist is
compassie het hoogste goed. Een
monnik zal zijn gasten dan ook nooit
wegsturen. Het plafond is laag. Toch is
het huis groter dan vanbuiten zichtbaar
is. Jamyang heeft de beschikking over
een keuken, een woon-slaapgedeelte en
een eigen gebedsruimte. De muren zijn
behangen met kleurrijke afbeeldingen
van monniken en gebedsvlaggetjes.
Deze vlaggetjes zie je overal in Ladakh,
veelal op hoge punten, zoals bruggen,
gebouwen en bergpassen. Ze worden
geacht vrede, compassie, kracht en
­wijsheid te verspreiden. De boeddhisten
geloven dat bij het wapperen in de wind
de gebeden en mantra’s opstijgen naar
de goden en zo voorspoed brengen voor
familie, vrienden en zelfs vijanden.
Jamyang woont al 63 jaar in het
klooster. Hoewel de levenswijze van de
monniken in het klooster nauwelijks
­veranderd is, waait er wel degelijk een
nieuwe wind. ‘De afleidingen voor jonge
monniken zijn veel groter dan toen ik
een jonge monnik was,’ vertelt Jamyang.
‘De tijd die zij besteden aan hun
telefoon en het kijken van voetbal op de
televisie gaat ten koste van het bidden.’
De oude monnik zucht, maar zijn blik is
begripvol. De moderne tijd klopt steeds
nadrukkelijker op de poorten van het
Thikseklooster. ‘Als kind liep ik wel
dertig kilometer naar huis om mijn
ouders te bezoeken in Sakti, mijn
geboortedorp. Tegenwoordig worden
velen van hen op vrijdag opgehaald
door hun ouders en op maandag weer
op de stoep afgezet − met de auto.
Het klooster heeft nu meer een functie
als kostschool, waarvan de drempel om
in en uit te lopen een stuk is verlaagd.’
Lama Gyatso, een monnik uit het
Mathoklooster in Diskit, maakt zich
eveneens zorgen om de toekomst. ‘Het
aantal jongens dat zich aanmeldt neemt
af,’ zegt hij. ‘Voor ons levensonderhoud
zijn wij afhankelijk van de mensen uit
het dorp, maar door invloeden van
buitenaf verbreken steeds meer Ladakhi
046

LADAKH - INDIA
De monniken van het
Thikseklooster vervullen
verschillende taken.
Deze twee monniken zijn
verantwoordelijk voor
het blazen van de longhoorn
ter aankondiging
van het ochtendgebed,
dat iedere ochtend om
zeven uur door de vallei
schalt.
047

FOTO TOMO JESENIČNIK
056

REISTRENDS 2023
ZO PLANNEN WE
DE BIJZONDERSTE
REISERVARINGEN
IN 2023
Van langeafstandswandelen tot kanovaren en van roadtrippen
tot de handen uit de mouwen steken in de natuur. Met onze
tips maak je je volgende reis onvergetelijk.
057

-THRU-HIKING
Langeafstandswandelingen maken een comeback.
FOTO CHRIS KÖNIG
Langeafstandswandelaars worden ten
onrechte weggezet als geitenwollensokkentypes.
Pelgrimages en wandelexpedities
zijn juist ‘hipper’ dan ooit
tevoren. De moderne wandelaar is
geëvolueerd en wil méér zien door
rustiger te reizen. Iemand die doelbewust
een land of gebied doorkruist door lange
afstanden af te leggen, wordt ook wel een
thru-hiker genoemd. Thru-hikers onderscheiden
zich niet alleen qua mentaliteit,
maar ook qua uitrusting: ze dossen
zichzelf uit met kleur rijke kkleding,
technisch schoeisel, professionele wandelstokken
en ultralichte rugzakken — om nog
maar te zwijgen over de vele gadgets die
zowel de in spanning en route nauwkeurig
bijhouden. Het thru-hiken woei de
oceaan over vanuit de VS. Daar vind je de
bekendste langeafstandswandeling of
thru-hike ter wereld: de 4265 kilometer
lange Pacific Crest Trail. De trail verwierf
grote bekendheid door Wild, de verfilming
van het boek van Cheryl Strayed, en in
minder mate Alleen, een prachtig boek
van de Nederlandse avonturier Tim Voors.
Ook dichter bij huis kun je op zoek gaan
naar trail magic. Wist je dat ons continent
bij uitstek geschikt is voor een mooie
thru-hike? In Noorwegen loop je de
St. Olavsleden van de Oostzeekust in
Zweden naar het Noorse Trondheim
aan de Atlantische kust. Dankzij het
allemanns retten oftewel allemansrecht
mag je vrijwel overal je tentje opzetten.
En wat te denken van een thru-hike over
de Via Alpina, dwars door Zwitserland?
Onderweg slaap je in traditionele
berghutten en kijk je uit over machtige
vierduizenders. Nog wat zuidelijker, in
Portugal, vind je één van de mooiste
kustwandelingen ter wereld: de 226,5
kilometer lange Fishermen’s Trail. Wandel
van vissersdorpje naar vissersdorpje langs
de ruige kustlijnen van de Algarve en
Alentejo. Tijdens het thru-hiken geniet
je van de lokale keuken en slaap je in
gezellige hostels voor wandelaars.
Wat thru-hiking zo uniek maakt, is de
verbroedering. Je ontmoet geheid medewandelaars
die dezelfde trail lopen (of
een deel ervan), waarmee je de mooie en
de zware momenten deelt. Want hoe mooi
de trail ook is, je zult jezelf tegen komen —
en je grenzen verleggen. Al uitkijkend over
die ruige zee, diepe fjord of hoge bergtoppen
die je kampeer- of slaapplek
omlijsten, weet je: dit is geluk.
VOOR DE BEGINNENDE THRU-HIKER
Sommige thru-hikes zijn instapklaar!
In Schotland loop je in 154 kilometer van
Milngave naar Fort William over de West
Highland Way. Trakteer jezelf op een welverdiende
pint met chips en slaap in je
tentje of typisch Schotse accommodatie.
Nog steeds niet uitgeblust? Beklim dan
de Ben Nevis, de hoogste berg van Schotland,
voor een extra uitdaging.
Liever iets warmer? Wat denk je van
de Corfu Trail, een wandeling van
190 kilometer langs de westkust van het
Griekse eiland. Op die manier kun je
optimaal genieten van de traditionele
dorpjes, heerlijke Griekse keuken en
gastvrije bevolking.
VOOR DE GEOEFENDE THRU-HIKER
Heb jij al meerdere langeafstandswandelingen
of zelfs een huttentocht
achter je naam staan? Dan ben je klaar
voor de volgende stap. Een aanrader is
de Slovenian Mountain Trail. Tijdens
deze thru-hike van 617 kilometer beklim
je maar liefst dertig toppen en kom je
langs 55 berghutten. Absoluut hoogtepunt
is de beklimming van de Triglav
(afgebeeld), het hoogste punt van
Slovenië. Vergeet niet een bezoek te
brengen aan de gezellige berghut
Pod Špičkom, net onder de Jalovecpiek
in de Julische Alpen.
Wil jij de trail vinden die bij jou past?
En wil je meer weten over de voorbereiding,
planning en het materiaal
dat je nodig hebt voor je volgende
thru-hike? Kijk op thru-hiking.com
en volg @_thru_hiking
058

REISTRENDS 2023
059

Stormachtige
liefde
068

Voor de kust van Vestlandet, waar de rauwe schoonheid van het landschap
en het onberekenbare Noorse weer je wegblazen, liggen duizenden eilanden,
scheren en klippen. Ooit verzwegen vissers in dit labyrint van water en rots de
beste plekjes voor elkaar. Nu delen de eilanders ze juist graag met je.
SCHRIJVER JOOST SMETS FOTOGRAAF BJÖRN SNELDERS
069

De gespleten Kinnaklova
ging in de film Dune door
voor de planeet Caladan,
thuiswereld van het Huis
Atreides. Onder aan de
kloof vindt eens per jaar
het Kinnaspelet plaats.
Tijdens dit theaterfestival
vaart er een aparte
shuttleferry naar het
eiland.
074

VESTLANDET - NOORWEGEN
075

REISTRENDS 2023
Zo vinden
we een
DUURZAME
BALANS
in 2023
Het nieuwe reizen: niet
minder, maar anders
Hoe rijm ik vliegen met duurzaamheid? Met dat
dilemma worstelt DAISY SCHOLTE elke dag.
Als het aan haar en haar collega’s van reisorganisatie
Better Places ligt, gaan we niet
minder reizen, maar anders.
‘Bij Better Places werken we met een enthousiast
en reislustig team. Tijdens onze reizen merken we
dat de effecten van klimaatverandering steeds
extremer worden en hoe belangrijk het is dat we
onze mooie planeet beschermen. De tijd dringt.
We moeten doen wat we kunnen om erger te voorkomen
− ook als dat betekent dat we minder of
zelfs helemaal geen verre reizen kunnen maken.
Hoe je het ook wendt of keert, vliegen is niet
duurzaam. Een retourtje evenaar veroorzaakt
al snel méér vervuilende broeikasgassen dan je met
tien jaar vegetarisch eten goed kan maken. Daar
komt bij dat voor de luchtvaart het de­ vervuilerbetaalt-principe
niet geldt. De gemiddelde prijs
voor een vliegticket staat niet in verhouding tot
wat het de maatschappij en het klimaat kost.
Luchtvervuiling, klimaatschade en geluidsoverlast
worden niet doorberekend in de ticketprijs.
Wie draait er dan op voor de kosten? Heel simpel:
wij allemaal. Via belastingen en zorgkosten die
we betalen en door de negatieve gevolgen die we
ervaren. Met andere woorden: mensen die zelden
of nooit vliegen, betalen mee aan het goedkope
ticket van de veelvlieger.
Maar als de tickets duurder worden, is vliegen
alleen nog maar weggelegd voor de elite, hoor ik je
denken. Ik heb nieuws voor je: vliegen was altijd al
voor de elite. Het is goed om te beseffen dat, zelfs
in een tijdperk waarin de vliegtickets spotgoedkoop
zijn, nog steeds tachtig procent van de wereldbevolking
nog nóóit heeft gevlogen. In Nederland
maakt acht procent van de bevolking veertig
procent van de vluchten. Uiteindelijk zullen de
armste en kwetsbaarste mensen de ernstigste
gevolgen van de opwarming voelen. Het is alleen
maar eerlijk als veelvliegers een stapje terug doen.
Tegelijkertijd moeten we niet vergeten dat reizen
ook veel goeds brengt. Toerisme biedt wereldwijd
werk aan één op de tien mensen. Grote natuurgebieden
en culturele erfgoederen kunnen alleen
bestaan doordat er geld wordt verdiend aan
bezoekers. Stoppen met verre reizen heeft enorme
gevolgen voor de natuur, cultuur en gemeenschappen.
We hebben geen pasklare oplossing
voor je. Zolang er geen alternatief is voor de
vervuilende luchtvaart, moeten we minder vliegen.
Maar dat betekent niet dat we minder moeten reizen.
We moeten ánders reizen. Kies vaker voor een
bestemming dicht bij huis. Europa barst van de
plekken waar je je ogen uitkijkt en onvergetelijke
herinneringen maakt. Pak de trein of auto als dat
mogelijk is. Het avontuur begint zodra je instapt.
Bewaar die verre reis voor eens in de vier jaar. Zo
wordt een verre reis weer bijzonder.’ betterplaces.nl
084

REISTRENDS 2023
Duurzaam reizen naar verre
bestemmingen. Kan dat wel?
Dat vraagt MARJA MOLENAAR van Fair Mundo Travel, een
reisorganisatie gespecialiseerd in duurzame reizen naar Afrika,
zich geregeld af. Want ver betekent vliegen en vliegen betekent
vervuiling. Kunnen verre reizen überhaupt duurzaam zijn?
‘Vliegen is slecht voor het milieu en klimaat, dat valt niet te
ontkennen. Het is wél mogelijk om duurzamere − of moet ik
zeggen: minder slechte − keuzes te maken. Non-stopvluchten,
nieuwe toestellen en schonere brandstof zorgen voor een
reductie van de uitstoot. Als je die uitstoot vervolgens compenseert,
is je vlucht al een stuk minder belastend. Maar nog altijd
vervuilend ... Zijn verre reizen dan per definitie níét duurzaam?
Of is duurzaam reizen méér dan CO 2
-uitstoot?
Voor mij, als Afrikaliefhebber, heeft duurzaam reizen eveneens
te maken met lokale impact. Denk aan inkomsten voor de
lokale bevolking, werkgelegenheid, onderwijs en gezondheidszorg.
En ook aan de invloed van duurzaam reizen op het
behoud van de natuur en de bescherming van wilde dieren.
In de afgelopen coronajaren is de positieve impact van duurzaam
reizen pijnlijk duidelijk geworden. Omdat de inkomsten in één
klap opdroogden, ontstonden er schrijnende situaties on the
ground. Een safarigids onderhoudt vrijwel altijd, naast een eigen
gezin, ook dat van broers, zussen en ouders − de zogeheten
extended family. Door het wegvallen van salaris, komt er niet
genoeg eten op tafel, kan schoolgeld niet meer worden betaald
en is er sprake van een neerwaartse armoedespiraal.
Inkomsten uit duurzaam reizen zijn ook bitter nodig in de
strijd tegen stroperij. Wist je dat de stroperij van neushoorns
en olifanten in coronatijd sterk is toegenomen? Anti-stroperijunits
konden simpelweg niet langer bekostigd worden. Safari’s
hebben bovendien een controlerende werking. Door de absentie
van safarireizigers, kwam die werking tijdelijk te vervallen.
De uitspraak dat niet-reizen de duurzaamste ‘vakantie’ is, klopt
wat mij betreft niet per se. Want duurzaam reizen gaat over veel
méér dan alleen de gevolgen voor het klimaat. En dan heb ik
het nog niet eens gehad over de verrijking die zo’n duurzame
reis met zich meebrengt − letterlijk, als stimulans voor de lokale
economie, en figuurlijk. Reizen maakt mensen gelukkig.
Niet meer reizen is voor velen geen optie.
Wil jij genieten van andere culturen, natuur en wildlife?
Wees dan kritisch en kies bewust voor een duurzame reisorganisatie.
Laat je goed informeren over wat er duurzaam is en
hoe dat wordt gerealiseerd. Reduceer en compenseer de negatieve
impact van je reis en stimuleer de positieve impact. Zo wordt je
reis waarde- en betekenisvol. En vergeet niet: duurzaam reizen
maakt gelukkig.’ fairmundotravel.nl/duurzaam-reizen
Duurzaam reizen
gaat over veel
méér dan alleen
de gevolgen
voor het klimaat
085

ZO
LOGEREN
WE IN 2023
SPIEGELPALZEIZEN
Vier muren en een dak zijn anno 2023 niet
meer voldoende. De moderne reiziger heeft
zijn zinnen gezet op een boomhut, yurt, tipi
of iglo met glazen koepeldak. Grote resorts
en ketenhotels zouden eens in de spiegel
moeten kijken, want qua originaliteit valt er
nog veel te leren van de moderne vakantiehuisjes.
Spiegeltje, spiegeltje aan de wand,
wat is de nieuwste designtrend van het land?
Steeds vaker signaleren we vakantiewoningen
met spiegelwanden, die het groen en de
wolken weerkaatsen, en daardoor volledig
opgaan in hun omgeving. Je kunt wel van
binnen naar buiten kijken, maar niet andersom.
Zelfs vogels en eekhoorns hebben niet in de
gaten dat je hun ‘verhoor’ van achter het
spiegelglas gadeslaat. Wie zich terug wilt
trekken in zo’n spiegelpaleis, hoeft niet eens
ver te reizen. Op het terrein van Basecamp,
een ecoresort met 33 unieke tiny houses
in de Hollandse duinen, staan twee panoramische
ÖÖD Suites, vanaf € 198 per nacht
voor twee personen, basecamp-ijmuiden.nl.
Ook in België kun je je verstoppen onder een
onzichtbaarheidsmantel. MurmuresNamur
is een exclusieve hotelsuite in de buurt van
de Waalse hoofdstad Namen, vanaf € 280
per nacht voor twee personen, murmuresnamur.be.
Verborgen in een eeuwenoud
dennenbos met uitzicht op de Sloveense
Vipavavallei liggen de glazen ‘nesten’ van
Theodosius Forest Village (afgebeeld),
vanaf € 165 per nacht voor twee personen,
theodosius.si. Tot slot raakten wij verwonderd
door de spiegelcabins van WonderInn met
uitzicht op een eveneens reflecterende rivier.
Helaas zul je ook de deftige Noorse prijzen
moeten spiegelen: € 332 per nacht voor
twee personen, wonderinn.no
090

REISTRENDS 2023
FOTO JAN CERMELJ
091

ZO BELEVEN WE
CULTUUR IN 2023
FOTO CULTURESPACES / ERIC SPILLER
Uit een recente Columbus-survey blijkt dat de
Nederlandse reiziger in 2023, bij het uitkiezen
van een reisbestemming, veel waarde hecht
aan het aanbod van culturele voorzieningen.
Ook dit jaar zijn er weer veel nieuwe musea
en tentoonstellingen om naar uit te kijken.
Hoe ziet jouw cultuuragenda er dit jaar uit?
098

REISTRENDS 2023
-UIT DE (VIDEO)KUNST!
Het Franse Culturespaces gebruikt digitale mediatechnieken om nieuw leven
te blazen in industriële ruimtes. Wat begon met een oude ijzer gieterij in Parijs
(Atelier des Lumières) groeide uit tot een wereldwijd netwerk van 360 gradenvideomusea,
van een onderzeeërbasis in Bordeaux (Bassins des Lumières) tot
een bunker op het Zuid-Koreaanse Jeju (Bunker des Lumières) en de oude
Westergasfabriek in Amsterdam (Fabrique des Lumières). De getoonde videokunst
is vaak gebaseerd op de doeken van oude meesters, zoals Vincent van
Gogh en Gustav Klimt (afgebeeld), maar geeft ook ruimte aan andere kunstuitingen.
Zo kon je je in Amsterdam onderdompelen in de waanzinnige
cultuuropnames van onze reisheld Jimmy Nelson. culturespaces.com
099

De beste foto’s aller tijden
COLUMBUS
COMMUNITY
van
de
Na 15 mooie jaren houdt de Columbus Community op te bestaan.
Dat mag uiteraard niet ongezien voorbij gaan. Wij doken het archief
in en selecteerden de beste reisfoto’s uit de Columbus-historie.
De maker van de meest memorabele foto wint een Nikon-camera.
ANITA GROTEWAL
Uitzicht op Meteora
en het dorpje Kalambaka,
Griekenland
106

ALBERT VAN DE
MEERAKKER
Deelnemer aan het
Jiwaka festival in de
Hooglanden van
Papoea-Nieuw-Guinea
107

BJORN SNELDERS Al Khazneh-tombe
in Petra, Jordanië
Van links naar rechts
MARIEN BERGSMA De Shah­
-i-Zinda-laan met mausolea in
Samarkand, Oezbekistan
MONIQUE VOS Inwoner
van West-Papoea, Indonesië
ANITA GROTEWAL Bijeneter
in Hortobágy NP, Hongarije
JOSEE KONING Rustmomentje
in Jaisalmer Fort, India
ARAM VALKEN De bekende
Skogafoss-waterval in IJsland
FRANSJE GRISNICH Arimeisje
in Jinka, Ethiopië
NORMA KARMELK
Mist boven de Ermelose
Heide, Nederland
THIJS VAN DEN BURG
Verdwalen in Mumbai, India
ELISA LEEMAN Gion Matsurifestival
in Kioto, Japan
110

COLUMBUS COMMUNITY
111