Installatie & Bouw (B) 2023-01

1
INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIE&BOUW
installatieenbouw.be
NUMMER 1 - 2023
februari - maart
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIEENBOUW.BE
De zoektocht naar een
betaalbare oplossing
Een nieuwe geslaagde
toepassing voor textielkanalen
Vakbeurzen werpen blik op
een duurzame toekomst
INCLUSIEF HET VAKKATERN

Voor mij is de
nabijheid een
bepalende
facqtor. Marc
Want tijd is geld
Op ons e-commerce platform of via onze app kan je 24u/24 en 7d/7 je artikelen bestellen. Bestel je
voor 19u? Dan ligt je bestelling de volgende ochtend vanaf de opening klaar in je in het Collect&Go
afhaalpunt in je PROcenter. Zo zijn er 47 in het hele land, dus er is er zeker ook eentje in de buurt van
je werf. Heb je geen tijd om langs te komen? Dan leveren we de bestelling gratis op je werf. Dat kan de
hele dag, ook op zaterdag. Een product superdringend nodig? Onze externe spoedkoerierdienst Facq
CHRONO brengt je bestelling binnen de 90 minuten langs. Meer info op www.facq.be
EEN PRO AAN UW ZIJDE

BOUWEN AAN
MORGEN
14 › 19 MAART 2023
Dankzij Installatie & Bouw krijgt u een gratis toegang tot de
professionele dag van BATIBOUW op 17.03.2023.
Uw unieke code
BB23-INSTABOUW
U moet zich online registreren om
uw GRATIS ticket te bemachtigen.
Surf naar www.batibouw.com/register
en gebruik de code hierboven.
INFO & TICKETS : BATIBOUW.COM
INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT

In Memoriam
Bert Louwers (1956-2023)
Geheel onverwacht overleed op 2 januari 2023 Bert Louwers, oprichter van Louwers
Uitgeversorganisatie (nu Louwers Mediagroep). Bert werd slechts 66 jaar.
De eindigheid van het leven versloeg een ondernemer in hart en nieren én een
geweldig mens. Wij kunnen het nog steeds niet bevatten.
We koesteren in deze verdrietige tijd vele mooie herinneringen, zoals bijvoorbeeld
de zorgzaamheid van Bert voor zijn medewerkers. Als er wat te vieren was, dan
regelde hij dat. Zelfs vorige zomer nog: een feest op een partyboot ter ere van
het 35-jarig bestaan van het bedrijf. Iedereen die er was, van directe collega’s tot
freelancers en van leveranciers tot klanten, werd in de watten gelegd. Een event om
nooit te vergeten. De hele dag had Bert een brede glimlach op zijn gezicht. Dit was
voor hem genieten, genieten en nog eens genieten omdat… alle gasten genoten!
Bert wist bovendien als geen ander wat de essentie van succesvol ondernemerschap
was. Inspirerend waren zijn verhalen over de start van Louwers Mediagroep. Met
helemaal niets, pleegde hij gepassioneerd zijn eerste verkoopgerichte telefoontjes.
Op zolder thuis richtte hij een kantoor in. Uiteraard zijn haren keurig gekamd,
altijd een fris overhemd aan en niet op pantoffels aan z’n bureau maar wél met
keurige schoenen. Alleen zó kwam hij in de juiste mindset van verkoop, groei en
ondernemerschap. Hij nam niet alleen zijn klanten serieus maar ook zijn eigen
ambities en dromen.
En wat te denken van het prachtige pand in Weert of de unieke locatie van de
Belgische vestiging in Oostkamp: Bert ging voor zakelijke klasse. Tot in detail wist
hij dat het verhaal van Louwers Mediagroep moest kloppen om te kunnen groeien
en bloeien.
In de afgelopen jaren delegeerde hij werkzaamheden naar zijn zoon Stefan en Wim,
die de zaak stapsgewijs overnamen. Natuurlijk was dit niet altijd even eenvoudig
voor Bert. Zijn bedrijf was immers zijn kindje. Maar hij begreep als geen ander
dat een geleidelijke overdracht een voorwaarde was voor de continuïteit van de
organisatie. Daarmee nam hij als vanzelfsprekend zijn verantwoordelijkheid: zorg
voor de medewerkers, hun gezinnen én het netwerk rondom Louwers Mediagroep.
Dat mocht niet stoppen!
Bert, de ondernemer én mentor voor velen, blijft daarom voor ons altijd de man van
een gezonde, menselijke en verstandige blik op de toekomst. Helaas werd hem die
toekomst niet meer gegund.
Wij wensen zijn echtgenote Mariëlle, zijn zoon Stefan, schoondochter Zoë en
kleinzoon James sterkte en kracht om dit verlies een plekje te kunnen geven. Wij
hopen dat ze niet alleen troost ervaren uit ons warme medeleven maar ook uit de
prachtige onuitwisbare herinneringen aan Bert.

We inspire at www.duco.eu

UITGAVE
1
VOORWOORD
Waar blijft die renovatiegolf?
Op een jaar tijd is het aantal geplaatste warmtepompinstallaties in ons land verdubbeld, tot om en bij de 30.000 units. Dat blijkt uit het
jaarverslag van ATTB, de Belgische vereniging van leveranciers van verwarmingsmateriaal. Ook zonneboilers en warmtepompboilers zitten
duidelijk in de lift. Tot zover het goede nieuws. Het ontbreekt Vlaanderen volgens ATTB nog steeds aan een duidelijk regelgevend kader
dat richting geeft aan de (ver)bouwer. Voor een echte copernicaanse omwenteling is het wachten op een grootschalige renovatie van het
gebouwenpark – dat is intussen wel geweten. Daar knelt nog steeds het schoentje. Uit cijfers van ATTB blijkt dat amper 4,5 procent van de
eengezinswoningen en 6,5 procent van de appartementen in België over een EPC-label A beschikken. Met andere woorden, 96 procent van de
Belgische woningen voldoet nog niet aan de doelstellingen voor 2050.
Bovendien blijkt er van een kentering nog geen sprake te zijn. Was het dan ijdele hoop dat de vreselijke oorlog in Oekraïne een positief
neveneffect met zich zou meebrengen? Want dat was de verwachting: dat de hoge energieprijzen, op zichzelf een gevolg van de volatiele
geopolitieke context, energetische renovaties in de hand zouden werken. Niets blijkt minder waar, zo berichtte De Tijd. In de eerste tien
maanden van 2022 werden in ons land 26.781 renovaties vergund, iets minder dan in dezelfde periode van 2021. De corona-renovatieboom
– toen iedereen thuis zat en niets anders te doen had – is een eenmalige opflakkering gebleven.
Het is nochtans onbegrijpelijk dat de Belg niet meer is gaan renoveren. Het zou zijn of haar energiefactuur ongevoeliger maken voor de
stijgende gasprijzen, en wie de woning later wil doorverkopen, doet een goede zaak bij een renovatie. De ERA-barometer toont aan dat
verkopers van een woning met het A-label vorig jaar een 17,9 procent hogere prijs kregen dan wie een gelijkaardige woning met label D te
koop aanbood. Er wordt vaak gezegd dat er te weinig geschoolde vaklui zijn om zo’n renovatiegolf te realiseren, maar anderzijds blijkt uit de
laatste Bouwbarometer van Bouwunie dat 1 op de 6 bouwondernemers te weinig werk heeft. 40 procent denkt zelfs dat 2023 nog slechter
wordt dan 2022.
Het mag duidelijk zijn: de renovatiegolf moet vanuit de mensen zelf komen. ATTB pleit alvast voor bijkomende subsidieformules. Een
middenklassengezin kan momenteel een subsidie van maximaal 17.500 euro krijgen voor energiezuinige investeringen, terwijl een degelijke
renovatie tussen de 40.000 en 85.000 euro kost. Dat bedrag moet hoger, “zoniet krijgen we een kleine groene elite die het zich kan veroorloven
om in de energietransitie mee te stappen, en een grote groep mensen die dat niet kan.”
In het najaar van 2017 schreef ik mijn eerste voorwoord voor Installatie & Bouw, met als eerste zinnen: “Het is vijf voor twaalf. Begin september
is gebleken dat het halen van de Vlaamse klimaatdoelstellingen stilaan een mission impossible wordt.” Vijf jaar later, bij mijn laatste voorwoord,
is de boodschap eigenlijk onveranderd. Ik zoek binnenkort andere oorden op, als woordvoerder van Vlaams minister Benjamin Dalle, maar neem
afscheid met de hoopvolle gedachte dat deze sector elke dag opnieuw blijk geeft van innovatie, technische knowhow en creativiteit. En wie
innoveert, gaat erop vooruit. Dat moet onze innerlijke overtuiging zijn en blijven.
Veel leesplezier!
Filip Van der Elst

INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK,
HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
COLOFON
Jaargang 11 • nummer 1 • 2023
Verschijnt 6 x per jaar
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER
Hertsbergsestraat 4
B-8020 Oostkamp
+32 50 36 81 70
info@louwersmediagroep.be
louwersmediagroep.be
EINDREDACTIE
Filip Van der Elst
REDACTIETEAM
Tim Janssens, Luc Ophals, Wouter Peeters,
Tom Rampelbergh, Philippe Selke, Filip Van der Elst
10
PROJECTMANAGEMENT
Mathieu Noppe
m.noppe@louwersmediagroep.be
ADVERTENTIES
Een hoge resolutie PDF moet worden aangeleverd via
de AdPortal. Mocht u nog geen uploadlink hebben
ontvangen, stuur een email naar traffic@louwersmediagroep.be
SECRETARIAAT
Riana Holley
Elke Kina
ABONNEMENTSPRIJS
Abonnementsprijs
België: € 70,00 per jaar excl. BTW
Buiten België: € 110,00 per jaar excl. BTW
ING: IBAN BE33 3631 9320 5246
BIC: BBRUBEBB
t.n.v. Louwers Mediagroep
o.v.v. Installatie & Bouw
Informatie over abonnementen:
+32 50 36 81 70
ADRESWIJZIGINGEN
Schriftelijk ten minste drie weken
voor verhuizing naar:
Hertsbergsestraat 4, B-8020 Oostkamp
OPZEGGINGEN
Indien twee maanden voor het verstrijken van de
abonnementsperiode geen schriftelijk bericht van
opzegging is ontvangen, wordt het abonnement
automatisch met een jaar verlengd.
DOELGROEP
Installateurs verwarming, elektriciteit, sanitair, klimatisatie
en luchtbehandeling, leden van de VCB
Vlaamse Confederatie Bouw, BVA Bond van Vlaamse
Architecten, CIB Vlaanderen de Confederatie van Immobiliënberoepen
van Vlaanderen, ORI Organisatie
van Raadgevende Ingenieurs, Engineering- en Consultancybureaus,
opdrachtgevers, projectontwikkelaars,
abonnees, betrokken ministeries en diensten, provinciale
en gemeentelijke overheden en betrokken federale,
Vlaamse en regionale organisaties, facilitymanagers
bedrijven met eigen onderhoudsploeg, fabrikanten,
invoerders en groothandelaars uit de sector.
VORMGEVING/ART DIRECTION
+32 50 36 81 70
studio@louwersmediagroep.be
Ook in gasketels zit nog toekomst 10
Een efficiënte, gemakkelijk te gebruiken en milieuvriendelijke boiler 12
De Pen: Patrick O, Public affair officer ATTB 14
BATIBOUW 2023: inspiratie troef 18
Textielkanalen zorgen ook in zwembaden voor een degelijke klimaatregeling 20
THEMA LUCHTBEHANDELING
20 26
Innovatieve ventilatiesystemen voor renovaties 22
Vraaggestuurd ventilatiesysteem in nieuwbouw appartementen Suikerpark 26
ISH 2023: oplossingen voor een duurzame toekomst 28
Evolutie van de normen voor de dimensionering van collectieve kanalen in overdruk 31
DRUKWERK
Drukkerij Hendrix, Peer
Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen of vermenigvuldigd
zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever en zonder
bronvermelding. Hoewel dit blad op zorgvuldige wijze en naar
beste weten is samengesteld kunnen uitgever en auteurs op geen
enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie.
Zij aan-vaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid
voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen
en/of beslissingen die gebaseerd zijn op deze informatie.

INHOUD
40 44
49 51
68
Nieuw gebouw centraliseert de diensten en verhoogt de efficiëntie 34
Technisch totaalpakket voor studentenresidentie 37
Strakke timing voor omvangrijke technische loten 40
Investeer in je toekomst én die van je klanten met een hybride verwarmingssysteem 42
Nieuwe digitale wetgeving zorgt voor deining in de HVAC-sector 44
25 jaar ten dienste van de waterkwaliteit in verwarmingsinstallaties 46
Nieuwe Managing Director voor nieuwe verse lucht 49
“BIM faciliteert de transitie naar circulair bouwen” 51
1
INSTALLATIE&BOUW PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INSTALLATIEENBOUW.BE
INSTALLATIE&BOUW
NUMMER 1 - 2023
februari - maart
installatieenbouw.be
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
INCLUSIEF HET VAKKATERN
De zoektocht naar een Een nieuwe geslaagde Vakbeurzen werpen blik op
betaalbare oplossing toepassing voor textielkanalen een duurzame toekomst
Cover: iStock
VAKKATERN ELEKTROTECH 57
Installatiepartners 79
Blijf gratis en eenvoudig op de
hoogte van het laatste nieuws.
Volg ons op social media en meld
je aan voor onze nieuwsbrief!
installatieenbouw.be

OOK IN
GASKETELS
ZIT NOG
TOEKOMST
‘De CUBE heeft een zeer toegankelijke vorm voor onderhoud, zowel voor reinigingen als reparaties.’
Warmtepompen hebben de toekomst voor zich: daar is iedereen het intussen wel over eens. Maar, zo stelt HVAC-specialist Van Marcke, vooral
in welbepaalde types projecten. Meer bepaald: nieuwbouwwoningen. In renovatietoepassingen – die nog altijd het overgrote deel van de
bouwsector vertegenwoordigen – is een gas(condensatie)ketel vaak een betere keuze. Met de gloednieuwe, volledig lokaal geproduceerde en
installatievriendelijke hoogrendementsketel CUBE heeft Van Marcke alvast een toekomstgerichte oplossing in petto.
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Van Marcke
Net als andere spelers in de HVAC-markt gelooft
Van Marcke voluit in warmtepompen. De firma
pleit er vooral voor om de warmtepomptechnologie
gericht in te zetten – daar waar ze het meeste tot
haar recht komt. Thierry Geers, Chief Product &
Supply Officer bij Van Marcke, licht toe: “Dat is
vooral de nieuwbouwmarkt, waar het rendement
van een warmtepomp maximaal is en er geen
alternatieven (meer) voorhanden zijn – zo geldt
er vanaf 2023, voor wie een nieuwbouwwoning
koopt, de verplichting om met een warmte pomp
te verwarmen. Maar men mag niet vergeten dat
de nieuwbouwmarkt ruwweg 15 à 20 procent van
de markt vertegenwoordigt.”
80 procent renovaties
En die andere 80 procent? Dat zijn dan natuurlijk
de renovaties, dé achilleshiel van warmtepompen.
Geers: “We weten dat een warmtepomp
voornamelijk geschikt is in woningen die al
grondig gerenoveerd zijn – denk maar aan een
doorgedreven isolatie van de woningen en lage
10 | INSTALLATIEENBOUW.BE

de automobielsector. Niet iedereen die nu nog
met een vervuilende dieselmotor rijdt, kan zich
onmiddellijk de overstap naar een flitsende elektrische
wagen veroorloven”, vervolgt Geers.
Met de condenserende gaswandketel CUBE
– beschikbaar in de uitvoeringen CUBE One en
CUBE Duo – gaat Van Marcke er prat op een
toekomst gerichte en realistische oplossing in
huis te hebben. De firma gelooft zo sterk in het
ver haal van CUBE, dat het in 2022 de productie
ervan volledig overnam. “Deze wordt nu volledig
gefabriceerd in Kruishoutem Daardoor heeft Van
Marcke de productie beter onder controle en
anticipeert het beter aan de nijpende tekorten
van grondstoffen en onderdelen – nochtans een
reëel probleem in deze volatiele tijden in de
bouwsector”, zegt Geers.
En de CUBE condensatieketel biedt nog heel wat
voordelen, niet in het minst voor installateurs.
“Dat is te danken aan de unieke technologische
eigen schappen van de ketel. Anders dan bij de
meeste gasketels beschikt CUBE niet over een
drieweg kraan of meerdere pompen, maar over
een unieke warmtewisselaar zonder bewegende
onderdelen – die zijn immers zeer gevoelig
voor storingen. Onze technische experts staan
ter beschikking van de installateurs om hen,
onder meer via gerichte opleidingen, vertrouwd
te maken met de unieke werking van de
CUBE-condensatieketels.”
Installateur
Dat laatste wordt alvast beaamd door installatiebedrijf
Johnny de Beule bvba, gespecialiseerd in
verwarming en sanitair. “Wij zijn al jaren grote
fan van de CUBE-gasketels”, vertelt installateur
Met de condenserende gaswandketel CUBE gaat
Van Marcke er prat op een toekomstgerichte
en realistische oplossing in huis te hebben.
Steve Bruyninckx, “Ten eerste heeft de CUBE een
zeer toegankelijke vorm voor onderhoud, zowel
voor reinigingen als reparaties. Je hebt eigenlijk
niet eens een schroevendraaier nodig om alle
onderdelen eruit te halen.” ❚
temperatuur afgifte systemen. Dat is echter niet in
elk pand realistisch, of niet voor iedereen betaalbaar.
In honderdduizenden woningen zijn het
nog steeds stookolieketels of niet-condenserende
gasketels die voor de verwarming zorgen –
vervuilende, inefficiënte toestellen, waardoor er
in dit soort woningen nog heel wat marge tot
verbetering en besparing voorhanden is.”
In plaats van aan die huiseigenaren onrealistische
of onbetaalbare eisen inzake warmtepompen
te stellen, is het haalbaarder om in dit soort
woningen met een gascondensatieketel al een
belangrijke, ingrijpende verbetering te realiseren.
Daarin pleit Van Marcke voor een realistische,
gefaseerde aanpak. “Ik vergelijk het graag met
‘CUBE beschikt niet over een driewegkraan of meerdere pompen, maar over een unieke
warmtewisselaar zonder bewegende onderdelen – die zijn immers zeer gevoelig voor storingen.’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 11

Een efficiënte, gemakkelijk
te gebruiken en
milieuvriendelijke boiler
De nieuwste warmtepompboiler van Thermor, de Aeromax Premium V4, biedt een energiezuinige manier om een woning van sanitair warm
water te voorzien. Deze boiler maakt gebruik van warmtepomptechnologie zonder buitenunit, is 100 procent elektrisch en vrij van CO²-uitstoot.
De Aeromax Premium V4 wordt in België verdeeld door Thermo Comfort.
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Engels Group
Warmtepompboilers zitten in de lift, en daar speelt Thermor met deze innovatie
op in. Patrick Leenaerts, business unit manager van Thermo Comfort (Engels
Group): “De technologie achter de Aeromax Premium V4 bestaat al lang, maar
de energiecrisis en stijgende prijzen zijn vandaag meer dan ooit een stimulans
om de elektrische boiler te vervangen. Bovendien is de terugverdientijd van
de Aeromax Premium V4 korter dan ooit – een combinatie van diezelfde hoge
energieprijzen en de relatief beperkte investeringskosten.” Ook de overheid
steunt deze overstap met premies, meer info op mijnverbouwpremie.be.
COP tot 3,2
De warmtepomptechnologie achter de unit staat garant voor een uiterst
zuinige warmwaterproductie. Met een COP tot 3,2 bij +7° is de efficiëntie
van de Aeromax Premium V4 opmerkelijk. Slechts 25 procent van de energie
is afkomstig van het net, terwijl 75 procent van de energie wordt gehaald
uit de lucht. Hierdoor bespaart de gebruiker tot wel 75 procent energie ten
opzichte van een elektrische boiler. De terugverdientijd van de investering is
binnen de twee jaar.
‘De technologie achter de Aeromax Premium V4 bestaat al lang, maar de energiecrisis en
stijgende prijzen zijn vandaag meer dan ooit een stimulans om de elektrische boiler te vervangen.’
12 | INSTALLATIEENBOUW.BE

De studiedienst van Thermo Comfort staat ter dienste van
installateurs die extra ondersteuning nodig hebben.
Keuzevrijheid
Er zijn twee volumes beschikbaar: 200 en 270 liter. “Het vereiste volume hangt
af van de vraag, en dus van het gezin in kwestie”, verduidelijkt Leenaerts. “Is
het bijvoorbeeld de bedoeling om regelmatig tegelijkertijd een bad en douche
te nemen? Dan kan het aangewezen zijn om voor 270l te kiezen.”
Daarnaast heeft de bewoner de keuze tussen modellen met of zonder extra
warmtewisselaar. De warmtewisselaar kan hybride werken op zonnecollectoren
of centrale verwarming. Boven dien is de WPB uitgerust met een ‘smart grid’
contact, waarmee de bewoner, indien gewenst, de overproductie van zijn of
haar zonnepanelen kan opslaan in warm water (thermische opslag).
De warmtepomptechnologie achter de unit staat garant
voor een uiterst zuinige warmwaterproductie.
Leenaerts: “Bij een warmtepomp voor verwarmingsdoeleinden is het type
woning van belang – denk maar aan de isolatiegraad van de woning. Dat
is niet zo voor de Aeromax Premium V4: deze kan in elke woning geplaatst
worden, zonder bijkomende investeringen.”
De unieke eigenschappen van de Aeromax Premium V4 zorgen voor een
aantal aanzienlijke voordelen. Er zijn draaibare en verlengbare in- en uitlaten
aanwezig, waardoor de boiler zowel op buiten- als binnenlucht kunt werken.
Bovendien is er slechts een ruimte van 20 m³ nodig om zonder buitenlucht
te werken.
De boiler is eenvoudig te gebruiken, dankzij het intuïtieve bedieningspaneel
en de mogelijkheid om het toestel met de smartphone te bedienen en te
monitoren. Daarnaast bevat de kuip een ACI Hybrid anti-corrosiesysteem,
dat het reservoir levenslang beschermt. De Steatiettechnologie beschermt uw
droge weerstand tegen hard water.
Opleidingen
De installateur kan het toestel opstarten zonder koeltechnische kennis.
Leenaerts: “De installateur moet enkel de hydraulische aansluiting voor het
koud en warm water voorzien, en evenals de aansluiting op het elektriciteitsnet.
Indien de aanvoer van verse lucht van buiten komt, moet hij de aansluitslangen
naar buiten toe aanbrengen. Er komen dus geen al te ingewikkelde
handelingen bij te pas.”
Toch staat Engels Group ter dienste van installa teurs die extra ondersteuning
nodig hebben. Wekelijks worden in het hoofdkwartier van de firma in Malle
opleidingen gegeven aan professio nele klanten. Er zijn steeds korte tot zelf
meer daagse opleidingen beschikbaar. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 13

De Pen
‘Het defiscaliseren
van de stroomprijs
is een must maar
een lijdensweg’
14 |
INSTALLATIEENBOUW.BE

De Pen
Patrick O
Public affair officer ATTB
WAT BETEKENT EMISSIEVRIJ
WONEN IN 2050?
Bouwen doe je voor een lange periode en de keuzes die we nu maken gaan dus een hele tijd mee. Het is
dus een zoektocht naar een betaalbare oplossing waar we geen spijt van hebben of zullen hebben. Dat
CO 2
het klimaat opwarmt is bewezen en helaas hebben we al 1.1 °C veroorzaakt. Willen we niet hoger
gaan dan 1.5 °C, moeten we nu aan de slag. Aan het actueel CO 2
emissietempo komt dit eraan tegen 2030.
Het grote geluk is dat de technieken nu bestaan. We moeten niets uitvinden. Het defiscaliseren van de
stroomprijs is een must maar een lijdensweg.
Voor nieuwbouw is het relatief helder
De warmteverliezen drukken tot een tiende van 30 jaar geleden is haalbaar en betaalbaar. Voor een klassieke
woning moet 2.5 tot 5 kW bij -8°c mogelijk zijn. Kierdichtheid van 0.6 (zie passiefhuisstandaard) is geen kunst
en vliegwerk. Corona heeft ons extra doen inzien dat ventilatie noodzakelijk is. De Belgische norm om per M²
te ventileren is ongelukkig. Het is beter om per persoon te ventileren en dan is 30 M 3 /pp/h. redelijk. Het is ook
energiezuiniger. Een laag temperatuursysteem (vloerverwarming) is te verkiezen voor het comfort maar ook voor de
energiezuinigheid. Een warmtepomp gaat ter plaatse geen emissie veroorzaken en kan naast de verwarming ook het
sanitair comfort garanderen. Gezien het kleine vermogen van de warmtepomp, moet de boilerinhoud iets ruimer zijn
dan vroeger. Er kan ook voor een warmtepompboiler gekozen worden. Lucht-lucht is technisch ook een alternatief,
maar biedt minder comfort en maakt geruis. Een jaarlijks warmteverbruik van 15 kWh/m² is een uitdaging maar
haalbaar(SWW inclusief). In normale gevallen zou 50 kWh/m²/J een maximum moeten zijn. Een ketel heeft hier
niets te zoeken, tenzij we technologisch op biobrandstoffen wachten, maar we hebben weinig tijd. We moeten ons er
wel van bewust zijn dat er in een gascentrale wel emissies zijn. Het 2’ traject is om dat maximaal zelf groene energie
te produceren met een zonneboiler en PV panelen. ‘A zero energy house’ is dan de doelstelling.
Voor renovatie is het minder evident
Hier ook moet de footprint naar beneden maar dit is veel complexer. Maximaal isoleren, het kierdicht maken en
vakkundig ventileren drukt de warmtevraag en is evident. Een energieverbruik dat maar 30 procent is, vergeleken met
vroeger, moet de doelstelling zijn. Indien er een laag temperatuur afgiftesysteem is, is een warmtepomp mogelijk.
Voor grotere installaties of hogere temperaturen is een hybride oplossing een alternatief. De vermogensverhouding
tussen ketel en warmtepomp moet 70/30 zijn. De emissies zullen dan ongeveer 70 procent dalen. Voor deze markt
zijn groene brandstoffen toch wel wenselijk. Het is niet aan de regelgever om de technologie vast te leggen maar hij
moet zich beperken tot de essentie en dat is de CO 2
reductie te betrachten. Een heel deel woningen zijn bijna niet
te renoveren en dan is nieuwbouw op afbraak een goed alternatief. In steden is stadsverwarming ook te overwegen.
Het beeld in de straat is een bevestiging dat ondertussen mensen er aan beginnen en ondertussen doen we ook
nog méér expertise op.
Het jaarlijkse aantal renovaties van 0.8 % naar 3 procent
Het activeren van de particulieren is noodzakelijk om onze doelstelling te behalen. Europa definieert duidelijke
-55 procent tegen 2030. De oorlog geeft een brutale wake up call en motiveert éénieder eraan te beginnen. De
fabrikanten zijn klaar om de uitdaging aan te gaan. Nu nog Jan met de pet. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 15

www.caleffi.com
OPLOSSINGEN VOOR
WARMTEPOMPSYSTEMEN
NIEUW ! Magnetische vuilafscheiderfilter
CALEFFI XF met een eXtra ‘easy
clean’ Filter voor een ongeëvenaarde
systeemreiniging op superieur niveau.
CALEFFI GUARANTEED.
cale2150274_dEXE_HEAT_PUMP_SOLUTIONS_197x130mm_NL_ADF_v5.indd 1 19/01/2023 13:20:43
Premium koelleidingen voor uw airco en wp installaties
Enkel/dubbel - Brandklasse B-s1-d0
Linum Europe - HVAC/R toebehoren van A tot Z : monteren, opstarten, afwerken en onderhouden.
www.linum.eu
23.017
23.017 I&B 2023 1-2 liggend Inoac.indd 1 25/01/2023 16:20:31

BATIBOUW 2023:
inspiratie troef
Op dinsdag 10 januari vond de persconferentie van BATIBOUW plaats in Cinédoc te Brussel. De volgende editie van de beurs zal rijkgevuld met
nieuwigheden zijn, en legt een bijzondere nadruk op duurzaamheid en energie. Tijdens de conferentie spraken de organisatoren samen met
Niko Demeester van Embuild en Jean-Pierre Waeytens van Bouwunie over de belangrijkste trends in de bouwsector en de weg naar een
koolstofvrije toekomst. Deze duurzame evolutie wordt weerspiegeld in de organisatie van BATIBOUW zelf, met een vermindering van het aantal
beursdagen en concrete maatregelen om het energieverbruik te verminderen.
Tekst en Beeld Fisa
Deze editie zal onvermijdelijk in het teken staan van alternatieven voor ons
huidige energieverbruik. BATIBOUW wil de bouwer en verbouwer van morgen
bijstaan om de juiste beslissingen te nemen in de huidige context. 600m²
van hal 7 zal daarom speciaal gewijd zijn aan energie-efficiëntie. Bezoekers
kunnen nieuwe oplossingen ontdekken, maar ook in gesprek gaan met
neutrale partners en advies krijgen over premies en nieuwe oplossingen.
‘Deze editie staat onvermijdelijk in
het teken van alternatieven voor
ons huidige energieverbruik’
“De huidige energiesituatie is een bron van zorgen voor alle Belgen,
ongeacht hun levensstijl. Daarom willen we dat BATIBOUW dé referentie
blijft, of wordt, op het vlak van energieverbruik, duurzame woningen en de
nieuwe technologieën die daar noodzakelijkerwijs mee verbonden zijn”, aldus
Frédéric Devos, directeur BATIBOUW.
Inspiratie staat centraal
Naast de energiezone stelt BATIBOUW nog verschillende andere thematisch
ingerichte zones voor. De voormalige beurs Cocoon krijgt als onderdeel
van BATIBOUW een volledig Paleis toegewezen. De nieuwste trends op het
gebied van decoratie, lifestyle, serviesgoed (en nog veel meer) komen er
aan bod. De zone Flex-Living, die vorig jaar een groot succes kende, komt
terug met alternatieven voor traditionele huisvesting (tiny-house, containers,
tuinkantoren, enz.).
De beurs BATIBOUW is echter ook en vooral een plaats om knowhow uit
te wisselen. Daarom wordt in hal 5 een Matchmaking area ingericht, waar
neutrale partners bouwers en verbouwers op individuele en persoonlijke
basis adviseren. Ten slotte zal de BATIBOUW Academie een rijk en gevarieerd
programma van conferenties, demo’s en workshops aanbieden.
De schildpad is groen
Fisa, de organisator van BATIBOUW, toont niet alleen duurzame oplossingen
tijdens de beurs, maar draagt daar ook aan bij in de manier waarop de beurs
wordt georganiseerd.
“Als beursorganisatoren hebben wij ook onze verantwoordelijkheid om
richting koolstofneutraliteit te evolueren”, zegt Frédéric François, CEO van
BATIBOUW-organisator Fisa.
Daarom schreef Fisa zich in in het Net Zero Carbon Events-programma,
waarbinnen verschillende initiatieven worden genomen, zoals de vermindering
van materialen voor eenmalig gebruik, een vermindering van de verwarming
en verlichting van de beurshallen en een strategische keuze om de duur van
de beurs tot zes dagen te beperken. Bovendien worden exposanten die een
stand duurzaam bouwen daarvoor beloond. ❚
‘Kom en ontdek tijdens BATIBOUW alle innovaties van uw sector en ontmoet uw collega’s’
18 | INSTALLATIEENBOUW.BE

PRAKTISCH
BATIBOUW, van dinsdag 14 tot en met
zondag 19 maart 2023 in Brussels Expo
Openingsuren : elke dag van 10 tot 19 uur
Nocturne op donderdag 16 en vrijdag 17 maart, tot 21 uur
Bezoekersticket: € 15
Ook Batibouw 2023 kan er niet
omheen: het energiedossier beheerst
de actualiteit en zelfs ons leven.
BATIBOUW, van dinsdag 14 tot en met zondag 19 maart 2023 in Brussels Expo.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 19

De textielkanalen blazen de warme lucht enkel richting de ramen uit – nooit rechtstreeks op het zwembad of de loopzones errond, wat het comfortgevoel ten goede komt.
TEXTIELKANALEN ZORGEN OOK IN ZWEMBADEN
VOOR EEN DEGELIJKE KLIMAATREGELING
De lijst met relevante toepassingen voor de textielkanalen van Prihoda is inmiddels eindeloos: in showrooms, winkelfilialen, horecazaken,
kinderdagverblijven en kunstgalerijen hebben de textielkanalen reeds hun goede werking bewezen. Met de toepassing in een privé-poolhouse
bewijst Prihoda nu dat de unieke kwaliteiten van de textielkanalen ook in zwembaden, klein en groot, een toegevoegde waarde bieden.
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Prihoda
Een zakenman uit West-Vlaanderen zocht naar een kwalitatieve oplossing
voor de klimaat regeling van het poolhouse aan zijn woning. In samenspraak
met het gerenommeerde installatiebedrijf Innotech uit Wielsbeke kwamen de
textielkanalen van Prihoda als oplossing uit de bus. Wesley Verlez, Product &
Sales Manager bij Prihoda: “De klant wilde eerst en vooral een perfect functionerend
ventilatiesysteem, met het nodige comfortgevoel voor de zwembadgebruikers.”
Voor het project in Tielt viel de keuze op een standaard-halfrond
kanaal, dat mooi aansluit op de vormgeving van het gebouw, met een diameter
van 550 mm, een lengte van 18.500 mm en een debiet van 3.500 m³/h.
Kiezen van de uitblaasrichting
De textielkanalen van Prihoda voldeden aan de noden en blijken zo een
perfecte oplossing voor zwembaden, zowel privé- als openbare zwembaden.
“De textielkanalen zijn vervaardigd uit polyester, een stof die resistent is tegen
chloride”, vervolgt Verlez. Ook de montagematerialen zijn uitstekend geschikt
voor gebruik in een zwembadomgeving – denk maar aan de geplastificeerde
kabels en de profielen uit inox, pvc en aluminium.” Bovendien blazen de
textielkanalen de warme lucht enkel richting de ramen uit – nooit rechtstreeks
op het zwembad of de loopzones errond, wat het comfortgevoel ten goede komt.
20 | INSTALLATIEENBOUW.BE

‘De klant wilde eerst en vooral een perfect functionerend ventilatiesysteem,
met het nodige comfortgevoel voor de zwembadgebruikers.’
Daarnaast liggen de kaarten op budgettair vlak gunstiger voor de textielkanalen
dan voor inox kanaalsystemen. De textielkanalen bieden ook een
akoestische meerwaarde ten opzichte van alternatieven in galva of inox,
dankzij de geluiddempende kwaliteiten van het textiel. “En je kan het textiel
eenvoudig wegnemen om het te reinigen in de wasmachine. Er hoeft dus
geen gespecialiseerde firma ter plaatse te komen om de kanalen te reinigen”,
aldus Verlez.
Rustgevende zuiderse tint
Een andere troef van de Prihoda-oplossing, is dat de textielkanalen volgens
de wensen van de klant gepersonaliseerd kunnen worden. “Dat dankzij
Prihoda Art, wat resulteert in een enorme meerwaarde op esthetisch vlak.
Zo beantwoorden de kanalen aan de specifieke wensen van de bouwheer of
inrichtende partij”, zegt Verlez. “In dit geval koos de klant voor een zuiderse
tint, een oceanview met glashelder water. Het effect is bijzonder rustgevend
en ontspannend.” ❚
‘De klant koos voor een zuiderse tint, een oceanview met glashelder water.’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 21

THEMA LUCHTBEHANDELING
Wanneer de leefruimten gebruikt worden, is de CO2-concentratie een goede indicator om na te gaan of er voldoende geventileerd wordt.
Innovatieve ventilatiesystemen
voor renovaties
Dankzij de voltooide onderzoeksprojecten Prio-Climat en Modul’Air werden er enkele innovatieve ventilatieconcepten geïdentificeerd die
makkelijker toepasbaar zijn bij renovaties, en toch performant zijn.
Tekst en beeld Buildwise
Het is algemeen geweten dat ventilatie van
woningen essentieel is voor het handhaven
van een goede binnenluchtkwaliteit om zo het
comfort en de gezondheid van de bewoners te
garanderen. Ventilatie helpt uiteraard bij het
afvoeren van vocht en verontreinigende stoffen
die het gevolg zijn van onze activiteiten in natte
ruimten, zoals badkamers en keukens. Ventilatie
is echter ook cruciaal voor het afvoeren van
menselijke bio-effluenten (zoals geuren) en
andere verontreinigende stoffen die vrij komen
uit materialen, meubels ... in de leefruimten (bv.
slaapkamers, woonkamers ...) waar de bewoners
doorgaans gedurende langere tijd aanwezig zijn.
Monitoring van de luchtkwaliteit
Wanneer deze leefruimten gebruikt worden, is
de CO 2
-concentratie een goede indicator om
na te gaan of er voldoende geventileerd wordt.
Deze concentratie kan eenvoudig ter plaatse
gemeten worden door monitoring. In het kader
van het demonstratieproject Prio-Climat werd er
een monitoring uitgevoerd op een steekproef van
sociale woningen in het Brusselse Gewest. Daaruit
bleek dat de CO 2
-niveaus in woningen zonder
ventilatiesysteem of met onvolledige of slecht
werkende systemen soms behoorlijk hoog kunnen
zijn, vooral ‘s nachts in de slaapkamers.
De resultaten van deze eerste monitoring
bevestigen het belang van ventilatie in woningen,
ook in oudere gebouwen (zelfs al zijn deze niet
altijd even luchtdicht). ❯
22 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Warmtepomp installeren?
At your service
Bosch helpt je met raad en daad
‘Drempelvrees’ om over te stappen naar het
installeren van warmtepompen? Dat begrijpen we
best. Het kost nu eenmaal tijd om jezelf nieuwe
technieken aan te leren. Gelukkig sta je er niet
alleen voor, want Bosch helpt je waar het nodig is!
We bieden jou de volgende diensten voor een
soepele transitie naar de warmtepompen:
▶ Warmtepomptraining bij
Bosch Climate Academy
▶ Pre Sales support
▶ On site support
▶ Inbedrijfstelling voor het geval je (nog)
geen koeltechnisch certificaat hebt
▶ After Sales support
▶ Eerste inbedrijfstelling gratis*
▶ 5 jaar garantie op de warmtepomp bij
inbedrijfstelling door Bosch Climate Service**
Kijk voor meer informatie op
boschatyourservice.be
Eerste
inbedrijfstelling
GRATIS*
* Geldig tot 31-08-2023
** Wanneer de inbedrijfsstelling door Bosch Climate Service gebeurd
Invented for life

THEMA LUCHTBEHANDELING
Het is algemeen geweten dat ventilatie van woningen essentieel is voor het handhaven van een
goede binnenluchtkwaliteit om zo het comfort en de gezondheid van de bewoners te garanderen.
Een gebouw kan immers een slechte algemene
luchtdichtheid hebben (bv. bepaald aan de hand
van een in situ lucht dichtheidsmeting), maar
tege lijker tijd toch enkele bijzonder luchtdichte
ruimten bevatten. Dit is bijvoorbeeld het geval
voor slaapkamers met goede binnenafwerkingen
en nieuwe ramen.
‘Ventilatie is ook cruciaal voor het afvoeren
van menselijke bio-effluenten (zoals geuren)
en andere verontreinigende stoffen’
Vervolgens bestudeerden de onderzoekers verschillende
innovatieve ventilatiesystemen, speci fiek
vanuit een renovatieperspectief. Talloze systemen
werden bestudeerd aan de hand van simulaties, wat
het mogelijk maakte om de prestaties van een groot
aantal varianten te bestuderen. Er werden ook twee
concepten in reële omstandigheden uitgevoerd en
getest door de projectpartner Anderlechtse Haard
(een sociale huisvestingsmaatschappij). Deze
con cepten, aangeduid als ‘D-cascade’ en ‘C-hal’,
worden beschreven in WTCB-Dossier 2020/4.9.
Uit een laatste monitoring bleek dat er in de
gerenoveerde woningen een goede luchtkwaliteit
bereikt werd.
Voorbeelden van
ventilatieconcepten
Enkele van deze innovatieve systemen worden
geïllustreerd aan de hand van de woning configuratie
die bijzonder geschikt is voor elk concept
(andere configuraties zijn echter niet uit gesloten).
Het potentieel en het belang van elk systeem zijn
afhankelijk van de woningconfiguratie.
In het kader van het demonstratieproject Prio-Climat
werd er een monitoring uitgevoerd op een steekproef
van sociale woningen in het Brusselse Gewest.
In een woning met meerdere slaapkamers (of
meerdere woonkamers) en een beperkt aantal
natte ruimten vormt het concept ‘D-cascade’,
een bijzonder interessante optie. Het garandeert
immers een lager debiet dan andere systemen die
in soortgelijke woningen toegepast worden.
Het ‘C-hal’-systeem is bijzonder geschikt in
woningen met verschillende natte ruimten,
wan neer er bijvoorbeeld douche- of badkamerfuncties
in de slaap kamers aanwezig zijn. Het
‘C-hal’-systeem is gebaseerd op het principe van
het C-systeem, met een natuurlijke toevoer via
roosters en een centrale mechanische afvoer.
De ventilatie van de ruimten verloopt hierbij
als volgt:
Het ‘C-cascade’-systeem is gebaseerd op de zelfde
ventilatiestrategie als het ‘D-cascade’-systeem
(vrije doorstroom van de slaapkamers naar de
woonkamer), maar met natuurlijke toe voer en
mechanische afvoer zoals in een systeem C. ❚
24 | INSTALLATIEENBOUW.BE

NIEUW
SPORTING 2
SECURITHERM
Elektronisch douchepaneel
100 % hygiëne: zonder manueel
contact, antibacteriële periodieke
spoeling, antistagnatie elektroventiel
Mengkraan zo dicht mogelijk bij het
gebruikspunt:
antiverbrandingsveiligheid en preventie
van bacteriegroei
Gemaakt voor
de praktijk
Snelle en nauwkeurige resultaten
met onze nieuwe compacte
meetinstrumenten.
80 % waterbesparing:
debiet ingesteld op 6 l/min,
gevraagde of automatische sluiting na
~60 seconden
Eenvoudige plaatsing en onderhoud:
boven- of achteraansluiting op het
douchepaneel, geïntegreerde
stopkraan en toegankelijke filters
Vandaalbestendig: in aluminium
ontworpen, verborgen bevestigingen
en strakke vormgeving
Strak en tijdloos ontwerp
www.testo.be
delabiebenelux.com
Hal 4.1
Stand C06
testo februari.indd 1 3/02/2023 15:48:17

THEMA LUCHTBEHANDELING
Vraaggestuurd ventilatiesysteem in
nieuwbouw appartementen Suikerpark
Wonen, ontspannen en werken in de groene omgeving van een stadspark, midden in het pittoreske Veurne. Wie wil daar nu niet voor tekenen?
Het project Suikerpark omvat 15 hectare natuurgebied, 4 hectare recreatief park en talloze duurzame bouwoplossingen. Iedere woning
staat in directe relatie tot het park, dat zo ook een collectieve plek wordt. Het doel? Maximaal leefcomfort. En dit op een zo energiezuinig
mogelijk manier.
Tekst en beeld Duco
Project Suikerpark omhelst een 70-tal appartementen,
Suikertorens. Ter realisatie van het project
werden heel wat duurzame technieken toegepast.
Zo verwarmt de restwarmte van de chips oven van
de Pepsico-fabriek in de buurt alle woningen in
Suikerpark én wordt deze restwarmte ook gebruikt
om het sanitair water te verwarmen. Daaren boven
zorgt het warmte net ervoor dat alle woningen in
Suikerpark BEN zijn. Ook wordt het grijs water,
afkomstig van de badkamers van de Suikertorens
opgevangen en gefilterd. Dit water kan dan
gebruikt worden om de toiletten door te spoelen.
Vraaggestuurd ventilatiesysteem
De samenwerking met DUCO werd gestart op
perceel 1 & 2, waar zich compacte apparte menten
De CO 2
ruimtesensoren in de woonkamer zorgen
voor een aangenaam en gezond binnenklimaat.
bevinden, bestaande uit twee of drie bouw lagen.
Voor de toevoer van verse lucht in de appartementen
wordt gebruik gemaakt van elektronisch
gestuurde TronicVent ventilatie roosters,
gekoppeld aan het Duco Silent Tronic System. Deze
roosters voorzien de ruimtes continu van goed
geventileerde lucht en dit zonder geluidsoverlast.
Karel Lambert, Projectmanager bij bouwbedrijf
Furnibo: “We hebben zoveel mogelijk kokers
en valse plafonds willen vermijden om de
beschikbare ruimte optimaal te kunnen
gebruiken. Enerzijds gebruikten we hiertoe de
TronicVent ventilatieroosters die discreet verwerkt
zitten in het buitenschrijnwerk. Deze roosters
worden bestuurd door de sensoren die zich in
de woonruimtes bevinden. Afhankelijk van de
kwaliteit van de lucht in deze ruimtes, zal het
rooster meer of minder open gaan en dus enkel
daar ventileren waar en wanneer dit nodig is.
Indien het niet nodig is om verse lucht in de kamer
toe te voeren, zal het rooster sluiten waardoor er
minder buitenlucht binnen komt. Anderzijds heeft
een vraaggestuurd ventilatiesysteem C sowieso
minder kanalen. “
Akoestisch comfort
Daarnaast bevinden zich DucoBox Silent Connect
ventilatieboxen in de berging van de appartementen.
Deze fluisterstille ventilatiebox met
slimme sturing zorgt voor de nodige afzuiging
in de vochtige ruimtes zoals keuken en badkamer.
De DucoBox Silent Connect heeft een
minimaal geluidsvermogen van 57,5 dB(A) bij
aanzuig en 46,5 dB(A) bij afstraling van de
kast. Dankzij de dubbele wand doet de DucoBox
fluisterstil zijn werk in combinatie met een
akoestische bodemplaat. Daarnaast zorgen de
CO 2
ruimtesensoren in de woonkamer voor een
aangenaam en gezond binnenklimaat.
Voor de toevoer van verse lucht in de
appartementen wordt gebruik gemaakt van
elektronisch gestuurde TronicVent ventilatieroosters,
gekoppeld aan het Duco Silent Tronic System.
Het resultaat? Optimaal thermisch en akoestisch
comfort in alle leefruimtes van de appartementen
zodat de bewoners binnenshuis een natuurlijke,
aangename ventilatie ervaren. ❚
26 | INSTALLATIEENBOUW.BE

LUCHTBEHANDELING THEMA
Project Suikerpark omhelst een
70-tal appartementen, Suikertorens.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 27

ISH 2023: OPLOSSINGEN VOOR
EEN DUURZAME TOEKOMST
Welke energiebron gebruiken we voor verwarming, wat zorgt voor een gezonde luchtkwaliteit en hoeveel water hebben we nodig? In het
licht van schaarse energiebronnen, pandemieën en klimaatverandering zijn deze vragen relevanter dan ooit tevoren. Exposanten presenteren
oplossingen op de beurs, ISH van 13 tot 17 maart 2023 in Frankfurt am Main.
Tekst Messe Frankfurt GmbH
ISH, de toonaangevende innovatiebeurs voor verwarming, ventilatie en airconditioning
(HVAC) en water komt in maart 2023 weer terug. Drie vragen aan
Stefan Seitz, Director ISH Brand Management, over de relevantie van de beurs.
1. Met welke verwachtingen kijkt u uit naar ISH 2023?
Stefan Seitz: "Anticiperend, zeer aandachtig en enthousiast. Na de digitale
editie in 2021 kijk ik er erg naar uit om onze exposanten opnieuw op hun
stands te bezoeken, de innovaties voor een duurzame toekomst zelf te ontdekken
en daarover rechtstreeks in gesprek te gaan. De thema's van de ISH
lopen immers absoluut parallel met de tijdsgeest. Ik ben ook realistisch, en
weet dat we momenteel worden beïnvloed door zowel geopolitieke als economische
externe factoren. Daarom ben ik op dit moment erg gefocust op hoe
de situatie zich verder zal ontwikkelen, maar ik ben natuurlijk optimistisch."
2. Welke onderwerpen zullen centraal staan?
Stefan Seitz: “De slogan van ISH 2023 is: ‘Oplossingen voor de toekomst’.
Alles draait rond innovaties die bijdragen aan het bereiken van de
klimaatdoelstellingen en die een verantwoord en efficiënt gebruik van de
beschikbare energiebronnen mogelijk maken. Duurzaamheid is het grote
thema. Het is het verbindende element tussen ISH Energy – bestaande
uit verwarming, airconditioning en ventilatie – en ISH Water. Op vlak van
energie houdt dit in dat we in de toekomst minder afhankelijk mogen zijn
van fossiele brandstoffen en het aandeel van hernieuwbare energiebronnen
snel moeten vergroten. Maar ook voor ons drinkwater is duurzaam gebruik en
voorzieningszekerheid noodzakelijk. De extreem droge en hete zomers van de
voorbije jaren hebben ons nog eens met de neus op de feiten gedrukt.
voor badkamerontwerp. In de toekomst moeten badkamers worden ontworpen
voor alle generaties en behoeften.”
3. Hoe ziet ISH 2023 eruit?
Stefan Seitz: “In het segment ISH Energy leggen we nog meer nadruk op
de technologieën van de toekomst in de verwarmingsmarkt. In dit segment
gaat de elektrificatie sterk vooruit. Daarom concentreren we leveranciers
van warmtepompen, energiemanagementsystemen voor woningen en
energieopslag, evenals fabrikanten van complete verwarmingssystemen, in
hal 12, terwijl we ons in hal 11.0 richten op leveranciers van houtverwarming,
‘Alles draait rond innovaties die
bijdragen aan het bereiken van
de klimaatdoelstellingen’
Op vlak van water heeft duurzaamheid ook betrekking op de gebruikte
materialen, zowel bij de productie als bij de installatie. Het omvat een
efficiënte warmwatervoorziening en strekt zich uit tot duurzame concepten
28 | INSTALLATIEENBOUW.BE

afvalgastechnologie en warmteopwekking en -overdracht. In hal 10 vinden de
bezoekers verder alles wat te maken heeft met huis- en gebouwautomatisering,
energiebeheer, monitoring-, controle- en regeltechniek en testapparatuur.
Net als bij het vorige evenement ligt de nadruk in hal 9 op oplossingen voor
warmteverdeling en in hal 8 op koel-, klimaat- en ventilatietechniek.
Het oostelijke deel van het beursterrein staat in het teken van Water. De
absolute noviteit hier is hal 5, waar de ISH een van de eerste evenementen
is met de nieuw gebouwde hal met installatietechniek en software. Ook
in de hallen 4 en 6 zal installatietechniek te zien zijn. Gereedschappen en
montagematerialen zijn eveneens te vinden in Hal 6. The Bathroom Experience
is thuis in de hallen 2, 3, 4 en het Forum. Het onderdeel International
Sourcing komt in Hal 1. Zo nodigt het unieke, praktische en internationale
aanbod voor de sanitaire, verwarmings-, ventilatie- en airconditioningsector in
maart 2023 bezoekers uit om oplossingen te ontdekken voor de belangrijkste
vragen van deze tijd.” ❚
ISH INDOOR. AIR. TECHNOLOGY.
Haal diep adem en
verbeter je welzijn.
Lucht is vitaal in gebouwen. Kom
de nieuwste innovaties rond energiezuinigheid
en de luchtkwaliteit
binnenshuis ontdekken!
De wereldwijd toonaangevende
vakbeurs voor HVAC + water
christian.hoven@
belgium.messefrankfurt.com
Tel. +32 2 880 95 87
13 – 17. 3. 2023
Frankfurt am Main
73943-020_ISH_KKL_Installatie_Bouw_95x267_NL • FOGRA 39 • CMYK • ph DU: 30.01.2023 Ausland BE-nl
INSTALLATIEENBOUW.BE | 29

Expertise
waar je warm
van wordt.
sanitair - verwarming - installatiemateriaal
• 75 professionele winkels
• Online bestellen 24/7 mogelijk
• Ruim 30.000 producten op voorraad
• Leverbaar waar en wanneer je wil
vanmarcke.com/pro

EVOLUTIE VAN DE
NORMEN VOOR DE
DIMENSIONERING VAN
COLLECTIEVE KANALEN
IN OVERDRUK
De geavanceerde CLV-systemen bieden een werking met een schoorsteenkanaal aan waarbij de verbrandingsgassen in overdruk worden afgevoerd.
In een uitgebreide technische nota verduidelijkt schoorsteenspecialist Poujoulat de nieuwe regels voor het ontwerp van collectieve
overdrukkanalen. Collectieve systemen in overdruk betekenden een revolutie in de wereld van de rookgasafvoer, die onder meer aanzienlijke
ruimtebesparing mogelijk maken.
Tekst en beeld Poujoulat en M&G Group
In België werden rond 2011 voor het eerst collectieve overdrukkanalen in
gebruik genomen. Een echte evolutie, maar ook een revolutie van de tot
dan toe bekende C4 & C8 collectieve kanalen. De klassieke collectieve C4-
systemen (bekend als CLV, 3-CE of LAS) en de C8-systemen (bekend als semi-
CLV) werkten immers met een afvoerkanaal voor verbrandingsproducten in
onderdruk, beter bekend als CLV onder natuurlijke trek.
De geavanceerde CLV-systemen daarentegen, bieden een werking met
een schoor steenkanaal aan waarbij de verbrandingsgassen in overdruk
worden afgevoerd.
Aanzienlijke ruimtebesparingen
Om deze nieuwe praktijken te reglementeren, had CERGA in juni 2012
gewerkt aan de opstelling van een technisch dossier (met de hulp van
fabrikanten van gastoestellen, maar ook met de fabrikanten van metalen
en kunststof schoor stenen) dat het gebruik van condensatieketels in het
kader van reno vaties mogelijk maakt. Met de toen geldende normen en
regels werd een techno logie beschikbaar waarmee meteen aanzienlijke
ruimtebesparingen mogelijk waren.
Deze nieuwe systemen konden al snel hun belang en voordelen ten opzichte
van conventionele oplossingen aantonen. Geleidelijk aan vervingen zij de
“oplossingen van gisteren”, gebaseerd op natuurlijkje trek-CLV’s.
Daarnaast moet worden opgemerkt dat sinds september 2020 de update van
Kesa Aladin (de meest gebruikte berekeningssoftware) er een nieuwe regel
in het eindresultaat van de berekeningsnota staat. Deze regel is bedoeld om
op geautomatiseerde wijze na te gaan wat de EN 13384-2 al enkele jaren
vraagt, namelijk de impact nagaan van "één ketel in deellast ten opzichte van
alle andere ketels in vollast". ❯
INSTALLATIEENBOUW.BE | 31

FIS V Zero
FIS V Zero.
Maximale
veiligheid voor
mens en natuur.
FIS V Zero is de eerste injectiemortel van
fischer zonder etikettering voor
gevaarlijke stoffen. Vanwege de
labelvrije ingrediënten en emissieklasse A+
garandeert FIS V Zero een veilige
installatie met maximale bescherming van
de gebruiker en de omgeving.
Gebruikte kokers kunnen
milieuvriendelijk via het restafval
worden verwijderd en voorkomen zo
kostenintensief gevaarlijk afval.
De uitgebreide ETA-goedkeuringen voor
verankering in beton en metselwerk, voor
nageïnstalleerde wapeningsverbindingen
en met water gevulde boorgaten maken
van deze universele mortel de perfecte
keuze voor elke bouwplaats.

Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
‘Het maximum aantal ketels dat
op eenzelfde kanaal kan worden
aangesloten, daalt’
Het is deze automatische parameter in de software die leidt tot de afwijkende
(grotere) schouwdiameters in vergelijking met de vroegere berekeningsmethode
en -software. Vroeger werd de parameter "tegendruk bij vollast"
manueel gecontroleerd waarmee aan de eisen van EN 13384-2 werd voldaan,
zijnde ervoor te zorgen dat de rookgassen van een ketel in deellast wel degelijk
hun weg zouden kunnen vinden wanneer de andere op vollast werken.
Praktische gevolgen
Na simulatie van honderden configuraties op basis van diverse ketelfabrikanten
die ongeveer 90 procent vertegenwoordigen van de ketels die in België op
collectieve kanalen zijn geïnstalleerd, stelt Poujoulat de volgende algemene
gevolgen vast voor het ontwerp van gemeenschappelijke kanalen voor ketels
in overdruk.
• Globaal gezien daalt het maximum aantal ketels dat op eenzelfde kanaal
kan worden aangesloten, in vergelijking met de oude berekeningsmethode.
• Globaal genomen zijn de berekende diameters groter dan bij de oude
dimensioneringsmethode.
• In sommige gevallen kunnen we een cumulatie zien van beide effecten
(minder ketels en grotere CLV-diameters).
In de meeste gevallen moet de 'oude' dimensionering uit gewoonte of
uit ervaring worden verlaten en worden geverifieerd door middel van een
bijgewerkte berekeningsnota. Aangezien voor deze berekeningen over het
algemeen speciale software moet worden gebruikt, is het van belang te
controleren of de berekeningsnota zelf up-to-date is en de wijzigingen in de
norm bevat.
Op de website van Poujoulat kan u het volledige technische dossier
‘Dimensionering van collectieve kanalen in overdruk, volgens de geldende
Europese regelgeving’ downloaden. ❚
In België werden rond 2011 voor het eerst collectieve overdrukkanalen
in gebruik genomen. Een echte evolutie, maar ook een revolutie
van de tot dan toe bekende C4 & C8 collectieve kanalen.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 33

NIEUW GEBOUW CENTRALISEERT
DE DIENSTEN EN VERHOOGT DE EFFICIËNTIE
‘Onze klanten kunnen rekenen op een volledig in Europa gefabriceerd product, dat voldoet aan alle in
Europa geldende normen en keuringsprocessen.’ (Beeld: egbertdeboer.com).
Sinds eind vorig jaar is M&G Group gehuisvest in een gloednieuw gebouw. Op vrijdag 23 december 2022 overhandigde projectontwikkelaar
Borghese Logistics de sleutels van het nieuwe pand in het Nederlandse Assen.
Tekst en beeld M&G Group
Het pand beslaat een oppervlakte van circa
40.000 m 2 en in totaal heeft de bouw een
jaar geduurd. Het is bestemd voor productie,
inclusief een uitgebreide R&D-ruimte, kantoren
en uiteraard logistiek. In het nieuwe pand langs
de A28 in Assen-Zuid brengt M&G Group de
productie en distributie van rookgasafvoer-,
ventilatie- en warmtepomp-oplossingen onder
1 dak. Het komende jaar staat in het teken van
de verhuizing van de productielijnen en kantoren
vanuit de oude panden in Assen en Groningen
naar de nieuwe locatie.
34 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Het pand beslaat een oppervlakte van circa 40.000 m2 en in totaal heeft de bouw een jaar geduurd.
Duurzaamheid en ecologie
Bij de bouw is maximaal ingezet op duurzaamheid
en ecologie, iets dat geheel past bij de missie
en visie van M&G Group. Eric Pans, CEO van
M&G Group, zegt hierover: “We zijn ontzettend
verheugd dat we de sleutel van het prachtige
pand ontvangen hebben en we kijken uit naar
de verhuizing. We willen iedereen die, op welke
manier dan ook, heeft bijgedragen aan de bouw
en realisatie van dit pand enorm bedanken.
We zijn er trots op dat dit pand geheel past bij
onze missie en visie, waarbij we streven naar
een duurzaam en comfortabel leefklimaat voor
iedereen. Met deze werkplek zetten we daar een
fantastische stap in!”
“Deze ontwikkeling is een showcase voor de bouw
van energiezuinige en natuurinclusieve distributiecentra”,
stelt Rutger-Jan van Broekhoven, director
development van Borghese Logistics "De integratie
van het productieproces van M&G Group met
de bijbehorende warehousing en logistiek laat
bovendien zien hoe veelzijdig en multifunctioneel
het gebouw is geworden, wat we samen met M&G
Group hebben gerealiseerd. Met de uitgebreide
aandacht die daarbij is besteed aan ecologie en
energiezuinigheid, zijn we ervan overtuigd dat we
hiermee de ultieme invulling hebben gegeven
aan de ambitie van een duurzame ontwikkeling,
‘Deze ontwikkeling is een showcase voor de bouw van
energiezuinige en natuurinclusieve distributiecentra.’
namelijk nieuwbouw die ook over vele jaren
nog relevant zal zijn voor de gebruikseisen van
de toekomst”.
Efficiënter productieproces
Ook Belgische klanten zullen de vruchten plukken
van deze reorganisatie, zegt Luc Bal, Country
‘Dankzij deze nieuwbouw kunnen we de
levertijden tot een minimum herleiden’
Manager bij M&G Group: “Dankzij dit nieuwe
gebouw kan M&G Group een vlotter, sneller en
efficiënter productieproces garanderen. Dat levert
uiteraard ook voor de Belgische markt voordelen
op. We kunnen de levertijden tot een minimum
herleiden en kostenefficiënter produceren.”
Nabijheid is de sleutel tot succes, volgens M&G
Group: “We geloven niet in lange, vervuilende
transporten vanuit Azië. Onze klanten kunnen
rekenen op een volledig in Europa gefabriceerd
product, dat voldoet aan alle in Europa geldende
normen en keuringsprocessen”, besluit Bal. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 35

Ventilatie
Nieuw in ons assortiment:
3 x 75
75 m3/u per ventielaansluitstuk
met gereduceerde luchtsnelheid
van 2,2 m/sec.
+ 3 x
=
uiterst compacte
luchtverdeelkast
9 aansluitingen ø 75
+ =
ventielaansluitstuk
DN 125
3 aansluitingen ø 75
BEGETUBE N.V.
Kontichsesteenweg 53 - 55 B-2630 Aartselaar
t + 32 3 870 71 40 - info@begetube.com
www.begetube.com

TECHNISCH TOTAALPAKKET
VOOR STUDENTENRESIDENTIE
Innotech uit Wielsbeke biedt sinds 2001 een totaaloplossing op het vlak van techniek binnen residentiële gebouwen aan. Het boog zich ook over
de technische puzzel van Billie’s Place, een gloednieuwe studentenresidentie met 88 kamers op een boogscheut van UZ Gent.
Tekst Silke Van Parijs | Beeld Innotech
Klanten weten dat ze op Innotech kunnen rekenen
voor allerhande technische uitdagingen. “Van
HVAC-installaties over elektra tot de bekabeling”,
licht zaakvoerder Eddy Gabriëls toe. “Voor
Billie’s Place installeerden we de warmtepompen
voor de vloerverwarming en maakten we
gebruik van drie gasketels – Heatmasters van
ACV – voor het verwarmen van alle sanitaire
warmwatertappunten. Per verdieping regelt één
thermostaat het toerental van de pompen. Verder
ontfermden we ons over de permanente ventilatie
binnen het gebouw.”
Garantie op deskundigheid
“Voor elk van onze realisaties vertrekken we
steevast vanuit een duidelijk stappenplan,
dat we met het hele bouwteam opstellen”,
vervolgt Eddy Gabriëls. “Zo staken we de koppen
bijeen om samen met de opdrachtgever, de
hoofdaannemer, de architect en studiebureau
Exergie het bouwinformatiemodel uit te tekenen,
dat de leidraad vormt voor het hele verhaal.
Aan de hand van het lastenboek stelden we een
prijsvoorstel op voor onze klant. Gezien de strakke
timing, bereidden we intern in ons magazijn de
verschillende prefabelementen in droogbouw voor,
waardoor we op de werkvloer het zogenaamde
‘plug-and-playprincipe’konden hanteren. Doordat
we vooraf zo nauwkeurig te werk gaan, kunnen
we problemen vermijden en de uitvoeringstermijn
aanzienlijk inkorten. Bovendien durven we zelf
initiatief te nemen en werken we vaak samen met
eigen partners. Die garantie op deskundigheid
schept een gevoel van vertrouwen bij onze
klanten. We hebben de vrijheid om een project
tot in de details en volgens onze eigen visie uit
te werken, maar voldoen natuurlijk steeds aan de
vooropgestelde waarden van het lastenboek.” ❚
Innotech installeerde drie gasketels in cascade voor
de warmwaterproductie in Billie’s Place.
Op het dak vinden we een ventilatieunit
en warmtepompen terug.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 37

Voor een gezonde
en comfortabele
binnenlucht.
Belimo ruimtesensoren
De nieuwe Belimo ruimtesensoren en ruimtebedieningsmodules zijn de perfecte aanvulling op het bestaande sensorenassortiment.
Met de uitbreiding van het assortiment voor zichtbare gedeeltes van de ruimte, biedt Belimo aan architecten een esthetisch en tijdloos
ontwerp. Installateurs waarderen een snelle installatie en systeemintegratoren een eenvoudige inbedrijfstelling met een smartphone.
Eindklanten genieten dan weer van een comfortabel ruimteklimaat.
– Tijdloos en esthetisch ontwerp
– Bedieningsmodules met ePaper-touch display
– Snelle installatie dankzij veertrekklemmen en een klikbare afdekking
– Configuratie, instelling van de gewenste waarden en diagnose van actieve apparaten
via de Belimo app
Ontdek de vele voordelen op
www.belimo.com
BELIMO Belgium bv
+32 2 210 56 86, info@belimo.be, www.belimo.be

Het hele jaar door een perfect binnenklimaat
De GOLD RX/HC is een luchtbehandelingskast met warmtewiel en geïntegreerde omkeerbare
warmtepomp.
De ideale combinatie met ongeëvenaarde prestaties voor koeling, verwarming en ventilatie
gedurende het hele jaar. Deze all-in-one oplossing garandeert bovendien ook een eenvoudige
installatie en inregeling.
Uitgebreide werkingstemperaturen (van -25°C tot +35°C).
Ingebouwde regeling met één enkele afstandbediening voor alle functies.
Koelteterugwinning mogelijk dankzij de unieke positie van de batterijen, op beide kanten van
het warmtewiel.
Hoge efficiëntie & laag energieverbruik.
Leverbaar in meerdere delen, ideaal voor moeilijk toegangelijke ruimtes.
Zeer compact en plaatsbesparend.
Ook beschikbaar met kanaalaansluitingen aan de bovenzijde (Top-versie / L-concept versie).
GOLDRX/HC
Brusselsesteenweg 159 | B-9090 Melle | www.swegon.be | info@swegon.be | Tel. 09 324 21 55

STRAKKE TIMING VOOR OMVANGRIJKE
TECHNISCHE LOTEN
Vanaf half november konden de ambtenaren van Stad Brussel kennismaken met Brucity, hun nieuwe werkplek in het hart van onze hoofdstad.
De elegante, ambitieuze en futuristische architectuur maakt er een uniek gebouw van, net als de vele energiezuinige technieken die er
geïnstalleerd zijn. Dit laatste is de verdienste van Cegelec, dat alle technische loten voor zijn rekening nam, inclusief HVAC, sanitair, elektriciteit,
sprinklers en rookafvoer.
Tekst Luc Ophals | Beeld Cegelec, B.Vanden Eynde/Whitevision
Niet enkel op architecturaal, maar ook op technisch vlak is Brucity een zeer vooruitstrevend gebouw.
Van meet af aan moest de architectuur van het
gebouw binnen het duurzaam ontwikkelingsconcept
passen. Missie geslaagd, want aan het
eind van het verhaal werd Brucity beloond met
een BREEAM Very Good-label. De ecologische
footprint en de exploitatiekosten werden vanaf
de ontwerpfase zo veel mogelijk geminimaliseerd.
Enorme hoeveelheden
"Voor het lot elektriciteit hebben we twee
afzonderlijke netwerken geïnstalleerd: één voor
Interparking, dat het publieke gedeelte van de
ondergrondse parking beheert (inclusief een
hoogspanningscabine en generator), en een
tweede hoogspanningsnetwerk dat bestemd is
voor de verdiepingen die door de stad worden
gebruikt, inclusief een UPS, ledverlichting die
intelligent wordt gestuurd op basis van aanen
afwezigheids detectie, een KNX-systeem,
een wifi netwerk en een gsm-netwerk in het
gebouw en 250 camera's met bewaking door
de wacht post op niveau +0,5", vertelt Jean-Marc
Warichet, Business Unit Manager Elektriciteit
bij Cegelec. "We hebben op zich geen grote
technische moeilijkheden ondervonden, maar
om de gigantische omvang van dit project te
illustreren, vermeld ik er graag bij dat elk loket
meer dan zes datapunten heeft en dat we
170 kilometer koperen datakabels, 5 kilometer
glasvezel datakabels en 15,5 kilometer stroomen
verdeelkabels hebben geïnstalleerd. Dat zijn
enorme hoeveelheden. En laten we zeker ook de
zonne panelen niet vergeten, die architecturaal
geïntegreerd zijn in een kap rond de bovenverdieping.
Van buitenaf bekeken, zijn ze
volledig onzichtbaar."
40 | INSTALLATIEENBOUW.BE

De meeste parkeerplaatsen zijn uitgerust met elektrische oplaadpunten,
conform de doelstellingen inzake groene mobiliteit.
De totale verwarmingscapaciteit van Brucity bedraagt
3 MW en de totale koelcapaciteit 3,5 MW.
‘De grootste uitdaging had niet zozeer te maken met de
gebruikte technieken, maar eerder met de strakke timing en
de coördinatie tussen de betrokken partijen’
Timing, coördinatie en kwaliteit
Vincent Deleersnyder, Business Unit Manager
HVAC en Sanitair, voegt daaraan toe: "De
grootste uitdaging had niet zozeer te maken
met de gebruikte technieken, maar eerder met
het respecteren van de strakke timing in een
periode die bemoeilijkt werd door de uit braak van
het coronavirus en de goede coördinatie tussen
de verschillende partijen die actief waren op de
werf. Wat de HVAC-technieken betreft, hebben
we de nieuwste generatie dynamische plafondverwarming
en -koeling geïnstalleerd. Enkele
kerncijfers om een idee te geven: een ventilatiedebiet
van 240.000 kubieke meter lucht per uur,
verdeeld over vier luchtbehandelingskasten, een
totale verwarmings capaciteit van 3 MW en een
totale koel capaciteit van 3,5 MW. De coördinatie
werd aanzienlijk ver gemakkelijkt door het gebruik
van 3D-technologie, de leanaanpak van de aannemer
en de dagelijkse vergaderingen met de
werfleiders. De nadruk lag duidelijk op de kwaliteit
van het werk, tot grote tevredenheid van de
bouwheer. In dit verband willen we het volledige
team, dat voorbeeldig werk heeft geleverd en de
vooropgestelde deadline heeft gehaald, feliciteren
en bedanken." ❚
De ledverlichting wordt intelligent gestuurd op basis van aan- en afwezigheidsdetectie.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 41

Met een hybride opstelling besparen bewoners tot wel 30 procent op hun energiefactuur.
Investeer in je toekomst én die
van je klanten met een hybride
verwarmingssysteem
De energieprijzen rijzen de pan uit en gezinnen gaan steeds meer op zoek naar manieren om te besparen. Een hybride verwarmingssysteem
biedt hiervoor een gepaste oplossing. Buderus kan installateurs helpen bij het realiserenvan een vlotte installatie, dankzij tal van trainingen
op maat in de Buderus Academy.
Tekst en beeld Buderus
We zijn met z’n allen op zoek naar manieren waarop we kunnen besparen. De
hoge gasprijzen, de onzekerheid rond stookolie en de enorme voorschotten
op de elektriciteitsfactuur zorgen ervoor dat gezinnen hun spaarcenten zien
slinken. U kent ongetwijfeld het gezegde ‘alle beetjes helpen’. Een hybride
verwarmingssysteem van Buderus zorgt meteen voor een grote impact.
Gebruiksgemak en personaliseerbaarheid
Met een hybride opstelling – een combinatie van een gas- of stookoliecondensatie
ketel en een warmtepomp – besparen bewoners tot wel
30 procent op hun energiefactuur. Bij koudere temperaturen start de ketel
altijd op om op een rendabele manier in de verwarmingsbehoefte te voorzien.
42 | INSTALLATIEENBOUW.BE

‘Kiezen voor een hybride
systeem is niet alleen een
ecologische stap, maar ook een
investering in de toekomst’
Bij warmere temperaturen is het dan weer voordelig de warmtepomp te laten
draaien om er het maximale uit te halen.
Een van de grote voordelen van een hybride opstelling: de personaliseerbaarheid
van het systeem. Afhankelijk van de gewenste instellingen van de klant
kiest het systeem automatisch welk apparaat het meest rendabel is om te
verwarmen. Bovendien is dit type systeem ideaal voor renovaties – huizen met
weinig isolatie – omdat de ketel het piekverbruik kan dekken met een hoger
rendement dan een 100 procent elektrisch systeem.
Buderus Academy: trainingen
De installatie van een hybride verwarmingssysteem is eenvoudig, maar vereist
wel de nodige expertise en knowhow. Buderus is al jaren een vaste waarde
op de verwarmingsmarkt en bewees gedurende die periode zijn expertise en
betrouwbaarheid. Om de installateur de nodige steun te bieden, zet de firma
volop in op de eigen Buderus Academy.
Dit state-of-the-art opleidingscenter biedt de installateur tal van gratis
opleidingen op maat. Zo krijgt de technicus zorgvuldig de nodige expertise
mee voor de optimale installatie van een hybride verwarmingsinstallatie. Van
In de Buderus Academy krijgt de technicus de nodige expertise mee voor
de optimale installatie van een hybride verwarmingsinstallatie.
de opstart tot de effectieve installatie, het onderhoud en de herstelling: je
leert alles wat je moet weten.
Go for green
Kiezen voor een hybride systeem is niet alleen een ecologische stap, maar ook
een investering in de toekomst. Niet alleen in je eigen toekomst, maar ook in
die van het milieu. Dit verwarmingssysteem voldoet aan alle energievereisten
en dankzij het zeer lage gas-/ stookolieverbruik en de hoge energieprestaties
in de zomermaanden is het een ideale investering voor de toekomst. Kortom:
een win-winsituatie voor iedereen. ❚
Het hybride systeem kiest automatisch welk apparaat het meest rendabel is om te verwarmen.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 43

Nieuwe digitale wetgeving zorgt
voor deining in de HVAC-sector
Het Vlaamse stooktoestellenbesluit zorgde voor onrust in de installatiesector. En dan vooral de verplichting voor elke installateur om manueel
zijn uitgevoerde onderhoudsinterventies aan te geven in een speciaal ontwikkelde webapplicatie. Testo helpt de vakman een eindje op weg
door werk te maken van een koppeling tussen de applicatie en het eigen digitale platform Pro +.
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Testo
In 2019 besliste Testo om voluit de kaart van de
digitalisering te trekken. En met succes: het cloudplatform
testo Pro+ telt intussen al meer dan
2.700 abonnees. Met ProHeat en ProCool modules
voor installateurs van zowel verwarmings- als
koelings oplossingen. Zo kunnen de techniekers
hun metingen digitaal registreren, alle klant- en
installatie gegevens beheren, en digitale attesten
genereren. “Vooral bij koelinstallateurs zien we
de vraag toenemen, dankzij de snelle transitie
naar warmtepompen.”
Ook andere partijen, van fabrikanten tot facility
managers maken gebruik van de digitale tools.
Testo zorgt bovendien voor een naadloze koppeling
met bekende ERP-pakketten, zodat de klanten
eenvoudig data kunnen synchroniseren tussen
beide platformen.
Overheidsinitiatieven
Nieuwe wetgevende initiatieven geven de
digitalisering van de installatiebranche een
duwtje in de rug. Zo is het Brussels Hoofdstedelijk
Gewest al twee jaar aan de slag met een eigen
digitaal platform voor de verwerking van digitale
attesten. “Het probleem was dat installatiebedrijven
die niet met hun platform werkten
– maar bijvoorbeeld met het onze – tot nu toe
hun attesten manueel moesten doorsturen.
Recent hebben we, samen met de Brusselse overheid,
hierin een belangrijke doorbraak kunnen
forceren. We gaan beide platformen met elkaar
synchroniseren, zodat de data automatisch op het
Brusselse platform terechtkomen, zonder dat de
vakman zijn vertrouwde Pro+ moet verlaten.”
‘De digitale trein staat niet stil en
installateurs zullen hoe langer, hoe meer
aangemoedigd worden om erop te springen.’
44 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Het cloudplatform testo Pro+ telt intussen al meer dan 2.700 abonnees.
Daarmee staat het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
verder dan het Vlaamse Gewest, dat pas recent
nieuwe stappen in het digitale ver haal heeft
gezet. Nu is er wel een Vlaamse webapplicatie,
die evenwel nog in de kinder schoenen staat.
Maar er staan grote veranderingen op til, zegt Van
Nieuwenhoeve: “Het Vlaamse stook toestellenbesluit
stipuleert dat elke installateur die bij
een klant een onderhoud verricht, dit binnen de
maand handmatig moet aangeven in de Vlaamse
cloudbased applicatie. Door massaal data te
verzamelen wil Vlaanderen meer zicht krijgen op
de miljoenen verwarmingstoestellen in dit land –
wie laat zijn gasketel tijdig onderhouden en wie
niet? Door data op te vragen bij de installatiebedrijven,
krijgen ze daar inzage in.”
Persoonlijk invoeren
Aanvankelijk zou de verplichting al op 1 januari
ingaan. “Dat had voor grote problemen gezorgd.
Zeker bij grote bedrijven, die tientallen of honderden
techniekers tewerkstellen, is dat dat haast
onbegonnen werk. De techniekers zouden de taak
zelfs niet kunnen uitbesteden aan de back office.
Elke melding moet persoonlijk gebeuren, door
aan te melden via Itsme.”
meldingsplicht uitgesteld tot 1 september. “Een
welgekomen adempauze voor vele installateurs
die zich ongerust maakten. Onze programmeurs
kunnen nu aan het werk, zodat we klaar zijn om de
verbinding tussen Pro+ en het Vlaamse platform
te leggen”, aldus Van Nieuwenhove. “Het is
alweer een teken dat onze digitale aanpak loont.
De trein staat niet stil en installateurs zullen hoe
langer, hoe meer aangemoedigd worden om erop
te springen.” ❚
Testo kreeg talloze bezorgde reacties en vragen
binnen over deze plannen, en ging met de
Vlaamse overheid rond de tafel zitten. Testo zorgt
er zelf voor dat installateur eenvoudig een rapport
kunnen opvragen, met daarin alle uitgevoerde
interventies in een bepaalde periode. Dat rapport
zal dan automatisch geüpload kunnen worden in
de Vlaamse webapplicatie. Bovendien wordt de
Testo zorgt er zelf voor dat installateur eenvoudig een rapport kunnen opvragen, met
daarin alle uitgevoerde interventies in een bepaalde periode. Dat rapport zal dan
automatisch geüpload kunnen worden in de Vlaamse webapplicatie.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 45

25 jaar ten dienste van de waterkwaliteit
in verwarmingsinstallaties
Wat hebben Paolo Caci, een zelfstandige verwarmingstechnicus in Blaton, en Fernox Belgium gemeen? Beiden zijn al 25 jaar actief op het
gebied van waterkwaliteit in verwarmingsinstallaties. De man die zichzelf graag de ‘Bulex-man’ noemt, vertelt ons alles over zijn strijd tegen
verwarmingsslib, die hij al sinds het prille begin voert met Fernox-producten.
Tekst Philippe Selke | Beeld Paolo Caci
Paolo Caci is sinds 2018 zelfstandig verwarmingsinstallateur.
Daarvoor werkte hij 19 jaar als
technicus bij Bulex-Vaillant. Zijn talloze interventies
op het terrein leverden hem een unieke
expertise op.
Paolo Caci: "Ik ken de toestellen van Bulex en
Vaillant door en door. Ik kan deze wandgasketels
veel grondiger reinigen dan die van andere
merken. Het slib, dat de goede werking van de
units belemmert, ontstaat voornamelijk in het
verwarmingslichaam. Daar bereikt de vlamkern
zeer hoge temperaturen, waardoor de in het
water aanwezige kalk en vervuiling zich afzet
als harde schilfers. Die gaan zich vervolgens
overal verspreiden: in het circuit, de pomp, de
driewegklep, de platenwisselaar, ... Aangezien
wandgasketels zeer nauwe doorgangen hebben,
kunnen deze zo gemakkelijk worden geblokkeerd.”
Circuit spoelen
In dat geval zit er maar een ding op: het circuit
volledig spoelen. "Soms voeg ik, een tweetal
weken voor ik begin, Fernox F3 reiniger toe. Als de
klant zo lang niet kan wachten – omdat zijn verwarming
defect is – werk ik met F8. Deze reiniger
is krachtiger en dus sneller, en heeft weliswaar
nog steeds een neutrale pH."
‘Ik weiger
een nieuwe
gaswandketel te
installeren zonder
Fernox-filter’
Fernox en Paolo Caci voeren al een kwarteeuw strijd tegen verwarmingsslib.
46 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Geld winnen dankzij Fernox
Om zijn 25-jarig bestaan te vieren, organiseert
Fernox Belgium doorheen heel 2023 een unieke
actie. Elke maand kan u als installateur 2.500 euro
aan Fernox producten winnen (behalve in juli en
augustus). Het enige wat u moet doen om deel te
nemen, is het invoeren van uw gegevens en het
serienummer van elke TF1-filter die u geïnstalleerd
heeft. Elk serienummer maakt kans op winst. ❚
Caci zweert trouw bij de oplossingen van Fernox.
De technicus sluit dan zijn Fernox Powerflow MKIII
pomp rechtstreeks aan op de pompplaats van de
ketel, via een Fernox-aansluiting, en dus niet in
plaats van de filter. "Aangezien dit ketels zijn die
zowel verwarmings- als sanitair water produceren,
bedien ik met toegangscodes de driewegklep. Zo
komt het spoelwater overal, zowel in het sanitaire
als in het verwarmingsgedeelte van de ketel – en
dus ook in de platenwisselaar en in de bypasses."
Voor andere ketels dan die van Bulex en Vaillant,
die geen toegangscodes hebben, is de logica
dezelfde. Hierbij bedient Paolo Caci bedient de
driewegklep handmatig.
Paolo Chauffage voert geen volledige installaties
uit, om de eenvoudige reden dat hij in zijn eentje
geen zware radiatoren kan vervoeren. Paolo
Caci: "En ik weiger een nieuwe gaswandketel te
installeren zonder Fernox-filter. Ik heb altijd alle
filtermodellen (TF1, Omega, Compact, ...) in mijn
bestelwagen. Zo heb ik begin deze maand 10
TF1-filters tegelijk gekocht. Ik heb er nu nog maar
enkele over.”
Paolo Caci is sinds 2018 zelfstandig verwarmingsinstallateur.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 47

Het complete administratiepakket
voor elke bouwprofessional en installateur.
Meer tijd voor wat
echt toe doet.
Offertes, facturatie, nacalculatie,
agenda, digitale werkbonnen,
koppeling boekhoudpakketten
en leveranciers, overzicht bewaren,…
Het ging nooit zo snel!
Maak sneller offertes dankzij de koppeling
met jouw leveranciers
Nieuw! koppeling met Testo
Beschikbaar op pc, tablet en smartphone
Contacteer ons via
info@bouwsoft.be - 050 45 40 80
Scan hier
Scan de QR code of vraag
je gratis demo aan op
www.bouwsoft.be/info

Nieuwe Managing Director
voor nieuwe verse lucht
Sinds januari 2023 is Edvardas Gongapsevas de nieuwe Managing Director van FläktGroup Belux. Hij vervangt Jacques Ectors, die had
aangegeven een stapje opzij te willen zetten.
Tekst en beeld FläktGroup
Met meer dan 10 jaar ervaring binnen
FläktGroup alleen, en meerdere jaren in soortgelijke
bedrijven, is Dhr. Gongapsevas geen onbekende
binnen de sector. In zijn nieuwe rol zal
hij FläktGroup Belux nieuw leven inblazen en de
verdere groei ervan stimuleren en ontwikkelen.
Jacques Ectors heeft aangegeven dat hij uit
zijn MD-functie ontheven wilde worden. Hij zal
de over dracht van lopende projecten verzekeren
tot 31 maart 2023. FläktGroup maakt van de
gelegen heid gebruik om Dhr. Ectors te bedanken
voor zijn bijdrage aan FläktGroup gedurende
de afgelopen jaren en zijn aanhoudende
Edvardas Gongapsevas.
betrokkenheid, en wenst hem het allerbeste voor
zijn toekomst.
In ieder geval staat het team van FläktGroup
tot uw dienst om u zo goed mogelijk te helpen.
Voor al uw verkoops gerelateerde vragen kunt u
zoals voorheen terecht bij sales.be@flaktgroup.
com of sales.lu@flaktgroup.com. Voor al uw
financiële vragen, neemt u contact op met
accounting.be@flaktgroup.com en voor service met
sav.be@flaktgroup.com. Telefonisch kunt u de
firma bereiken via +32 2 240 61 61. FläktGroup
kijkt uit naar een verdere succesvolle samenwerking,
zij het met nieuwe verse lucht. ❚
Het team van FläktGroup
staat tot uw dienst om u zo
goed mogelijk te helpen.
‘Met zijn vele jaren ervaring is Dhr. Gongapsevas
geen onbekende binnen de sector’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 49

Compact en doeltreffend:
WOLF WTW-unit CGL-2
Duurzaam en hygiënisch
De nieuwe WTW-unit CGL-2 van WOLF is uitermate
doeltreffend: hoge CO 2
-concentraties, geurstoffen
fijnstof en aerosoldeeltjes worden vervangen door
frisse, schone lucht. De warmteterugwinning van de
CGL-2 haalt een rendement van 90% en de unit wordt
stekkerklaar geleverd.
Door verschillende opstellingsmogelijkheden en een
stille werking zorgt de CGL-2 onopvallend voor een
hygiënisch en aangenaam klimaat in ruimten waar
mensen samenkomen.
www.wolf.eu

Dé grote revolutie in de toekomst wordt de waardering van materialen, denkt Johan Klaps.
“BIM FACILITEERT DE TRANSITIE
NAAR CIRCULAIR BOUWEN”
Circulariteit is de nieuwe heilige graal in het bouwwezen. Slimme digitale tools kunnen helpen om circulair bouwen futureproof en economisch
voordelig te maken. In een podcast van architectura en Circubuild legden Joeri Beneens (Beneens), Véronique Orens (Yugening Architecture)
en Johan Klaps (Madaster Belgium) uit hoe BIM zijn steentje kan bijdragen, onder meer als ideaal vertrekpunt voor de creatie van
een materialenpaspoort.
Tekst Tim Janssens | Beeld Xella, Gijbels, B2Ai architects
“BIM is op dit moment de meest gangbare tool
om een gebouw inzichtelijk te maken in 3D.
Maar het is niet uitgevonden omdat we plots
moreel verheven aan ecologie wilden doen. Nee,
dat we nu veel efficiënter aan circulair bouwen
kunnen doen, is louter een van de vele positieve
consequenties van BIM”, benadrukt Véronique
Orens. “Anno 2022 is BIM echter slechts een
stipje op de radar. Want wat komt er na BIM?
Misschien ‘BAM’ (Building Artificial intelligence
Modeling), waarbij drones gebouwen scannen
en rechtstreeks naar de Metaverse projecteren?
Het is moeilijk te zeggen wat de volgende
stap zal zijn, maar het zou wel goed kunnen
dat heel het BIM-verhaal een maatschappelijke
revolutie zal ontketenen die we vandaag moeilijk
kunnen inschatten …”
Veel extra mogelijkheden
“Het belang van BIM kan op dit moment moeilijk
overschat worden”, beaamt Johan Klaps. “De
stap van BIM naar een materialenpaspoort – en
dus naar een concrete leidraad voor circulair
bouwen – is relatief klein. Eens je alle technische
parameters op punt hebt gesteld, verloopt het
eigenlijk automatisch. Met alle info die vervat zit
in het BIM-model, kan je tot concrete resultaten
komen. Dat is momenteel het grote voordeel van
BIM. Hopelijk zal ons dat in de toekomst nog veel
extra mogelijkheden bieden.”
Joeri Beneens ziet eveneens heil in de creatie van
een materialenpaspoort via BIM. “Dat is een van
de uitgelezen manieren om onze BIM-tekeningen
verder te benutten als het gebouw in kwestie klaar
is. Naast alle gebruikte materialen, hun technische
fiches en hun manier van (de)monteren kunnen
we alle gebouwelementen dan ook een soort
circulariteitsscore geven. We zouden elk bouwmateriaal
ook kunnen koppelen met unieke NFCtags,
zodat we het gebouw in kwestie gedurende
zijn volledige levensduur kunnen monitoren. ❯
INSTALLATIEENBOUW.BE | 51

BURGERHOUT
CONCENTRISCH
ROOKGASAFVOERSYSTEEM
TwinSafe is een uiterst veelzijdig, concentrisch
rookgasafvoersysteem voor HR-ketels. De buitenkant is
vervaardigd van gepoedercoat metaal. De binnenpijp is gemaakt
van PP met een HR EPDM afdichtring.
TwinSafe geeft geen vervuiling in de HR cv-ketel door de
kunststof binnenpijp. Met de uitzetting van de kunststof
binnenpijp hoeft u geen rekening te houden. De uitzetting
van de binnenpijp is namelijk fabrieksmatig in de constructie
geborgd. Met het TwinSafe concentrische rookgasafvoersysteem
van Burgerhout bent u langdurig verzekerd van een veilige
werking voor al uw nieuwbouw en renovatie projecten.
Voor meer informatie: burgerhout.com/be/nl/twinsafe/
VOORDELEN:
• EFFICIËNT: Concentrisch PP, simpel op maat gemaakt en
gemakkelijk te installeren.
• VEILIG: Gesloten systeem waardoor de rookgassen niet in
de leefruimte kunnen komen.
• SCHOON: Geen corrosie van aluminium door inwerking van
condens, dus geen vervuiling in de HR cv-ketel.
• DUURZAAM: Het hoogwaardige PP-materiaal is condens
bestendig en getest voor een lange levensduur. De binnenen
buitenpijp zijn eenvoudig te scheiden voor recycling.

‘Het belang van
BIM kan op dit
moment moeilijk
overschat worden’
Door de combinatie van al die tools zouden
we als het ware een statiegeldsysteem kunnen
introduceren voor onze bouwmaterialen. Ook
als ze gedemonteerd zijn en ergens opgestapeld
liggen, zouden we al hun kenmerken en gegevens
snel kunnen achterhalen door ze te scannen.
Dit zijn enorme troeven met het oog op circulair
bouwen.”
Start van revolutie
Maar hoe moeten we ons zo'n materialenpaspoort
nu concreet voorstellen? En welke extra info
biedt het ten opzichte van BIM? “BIM is het
vertrekpunt, het dataplatform waar we in tweede
instantie extra lagen informatie aan toevoegen
– productinformatie, EPB's, gegevens over waardering
van materialen … – om tot een heus
‘paspoort’ te komen. Naast de eerder vermelde
circulariteitsscore kunnen we ook een cijfer geven
om aan te tonen hoe demonteerbaar een gebouw
is”, legt Johan Klaps uit.
Dé grote revolutie in de toekomst wordt de
waardering van materialen, denkt Klaps: “Vandaag
zijn we met z’n allen aan het discussiëren over
De stap van BIM naar een materialenpaspoort – en dus naar een
concrete leidraad voor circulair bouwen – is relatief klein.
bouwkosten die de pan uitswingen. Als materialen
al te vinden zijn, dan zijn ze heel duur. Maar op
het moment dat een gebouw wordt opgeleverd,
hebben die materialen an sich geen waarde
meer. Als we ervoor kunnen zorgen dat dit wel
nog het geval is wanneer een gebouw het einde
van zijn levensduur heeft bereikt, dan zal dat een
heel grote invloed hebben op de commerciële
waarde van dat gebouw en de manier waarop
het gefinancierd wordt. Op een gegeven moment
zullen we het ons economisch niet meer kunnen
veroorloven om zonder materialenpaspoort te
werken. Daar moeten we uiteindelijk naartoe
om meer circulariteit en meer duurzaamheid te
kunnen creëren. BIM is van goudwaarde omdat
het die broodnodige transitie sterk faciliteert.” ❚
BIM is op dit moment de meest gangbare tool om een gebouw inzichtelijk te maken in 3D.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 53

Carrodrain
Liquid
epoxy
gietvloeren
microcement

Carrodrain Liquid is dè oplossing voor inloopdouches die worden afgewerkt met gietvloeren of microcement.
Deze douchegoot werd ontwikkeld in nauwe samenwerking met ervaren specialisten in deze vloertechnieken.
Na afwerking blijft er slechts een minimale roosteropening van 26mm zichtbaar. Superstrak en volledig naadloos.
Met het inlegrooster van 20 mm breed is Carrodrain Liquid veruit de smalste douchegoot voor gietvloeren.
Toch blijft de sifon eenvoudig uitneembaar en makkelijk te reinigen. Carrodrain Liquid is verkrijgbaar in
negen standaardkleuren en in vier roosterlengtes : 60, 70, 80 en 90 cm.
AQUA SENSA

NIEUW: VIVARES HCL VAN LEDVANCE
VOOR EFFECTIEVE WERKPLEKCONCEPTEN IN KANTOREN
VIVARES HCL brengt biologisch effectief
licht – human centric lighting – naar
kantoortuinen en hele verdiepingen.
Het bootst de natuurlijke veranderingen
in het daglicht zeer nauwkeurig na, wat
aantoonbaar de prestaties, het welzijn en
de tevredenheid van alle medewerkers
ten goede komt. Bovendien biedt het
innovatieve IoT-lichtmanagementsysteem
potentiële energie- en CO 2 -besparingen
tot 80% in vergelijking met conventionele
technologie.
EFFECT BEWEZEN
Met behulp van een gecertificeerd algoritme
bootst VIVARES HCL, in combinatie met
BIOLUX HCL-armaturen, de natuurlijke
veranderingen in daglicht tot 95% na. Zelfs
in donkere kamers voelt de verlichting aan
alsof u buiten zit. Het zorgt voor maximale
concentratie in de ochtend en ontspanning
in de avond. Verschillende studies hebben
het effect van identiek gesimuleerd daglicht
bewezen.
De resultaten variëren van twee uur extra
effectieve werktijd per maand tot een
productiviteitsstijging van 4,5% en een
jaar lang langer personeelsbehoud.
Tegelijkertijd daalt het foutenpercentage
met 2% en het ziekteverzuim met 1%
(bron: AT Kearney, Quantified benefits of
Human Centric Lighting, 2015).
COMFORTABEL LICHTBEHEER
OP KANTOOR
VIVARES HCL kan een groot aantal HCLlichtbronnen
en -sensoren per besturingseenheid
aansluiten, waardoor het ideaal is
voor open kantoren of verdiepingen. Naast
de human centric lighting functie biedt het
systeem, dat beschikbaar is als een zeer
compatibele DALI- of draadloze Zigbeeversie,
alle andere voordelen van het
innovatieve VIVARES IoT-lichtmanagementsysteem.
Het is comfortabel voor installateurs
en gebruikers en creëert optimale lichtomstandigheden
voor alle gedefinieerde eisen.
Bovendien biedt het potentiële energie- en
CO 2 -besparingen tot 80% in vergelijking
met armaturen met fluorescentielampen.
Dankzij de optionele clouddiensten van
VIVARES kan de efficiëntie nog verder
worden verhoogd.
GEAVANCEERDE HULPMIDDELEN,
PERSOONLIJK ADVIES
Lichtplanning, preconfiguratie, inbedrijfstelling
en onderhoud tijdens de werking
verlopen snel en eenvoudig dankzij goed
ontworpen tools zoals het VIVARES-portaal
en de VIVARES-app. Heeft u vragen over
VIVARES, dan helpt het team deskundigen
u graag (benelux@ledvance.com).
Scan voor meer informatie
de QR code of kijk op
benelux.ledvance.com/vivares

Markt van omvormers en batterijen
ontwikkelt zich razendsnel
Lampenverbod geeft
led duwtje in de rug
Automatisatie is
het codewoord
Innovatie die elektriciteitsstromen
in huis managet

221 INLINE
CONNECTOR
UNIVERSELE GELEIDERAAN-
SLUITING IN DOORGANGS-
RICHTING
Een doordachte en geavanceerde aansluiting voor
alle soorten geleiders van 0,2 tot 4 mm² – daarvoor
staat de nieuwe inline connector van de serie 221 met
bedieningshendel. Een universele geleideraansluiting
die, dankzij de hendel, zonder gereedschap bediend
kan worden en een veilige aansluiting garandeert.
Meer informatie op www.wago.com/221-inline

INHOUD
Solarmarkt schittert tijdens vakbeurs voor zonne-energie 60
Persoonlijker en groener 63
De beste tijd om te veranderen is… nu 66
De pionier van aansluittechniek innoveert ook in automatisering 68
Nieuwe sensor meet relatieve vochtigheid, temperatuur en barometrische druk 71
Vlakbandkabel voor indoorgebruik: eenvoudig, snel en flexibel 72
Vlaams bedrijf ontwikkelt toestel dat elektriciteitsverbruik dynamisch stuurt en spreidt 74
Architect kiest voor knowhow inzake elektriciteit 76
60
71
66 74
INSTALLATIEENBOUW.BE | 59

ELEKTROTECH
Met de nieuwste lay-out- en calculatietools die op InterSolution gepresenteerd werden, kunnen projecten razendsnel berekend worden.
SOLARMARKT SCHITTERT TIJDENS
VAKBEURS VOOR ZONNE-ENERGIE
De sector van zonne-energie bruist, en dat was op InterSolution niet anders! Meer dan 5.800 professionals – meer dan twee keer zoveel
als vorig jaar – brachten op 25 en 26 januari een bezoek aan de internationale solarvakbeurs in Gent. Ook de voornaamste aanbieders en
producenten in de solarmarkt, uit alle hoeken van de wereld, waren talrijk vertegenwoordigd met indrukwekkende stands.
Tekst en beeld InterSolution
Met een beursvloer die 40 procent ruimer was
dan vorige keer, viel er voor solarprofessionals
weer heel wat kennis en business te rapen op dé
netwerk- en vakbeurs voor zonne-energie voor de
Benelux. Omdat de beurs vroeg in het jaar plaatsvindt,
kreeg de bezoeker een goed beeld van de
innovaties die de markt van zonnepanelen, om-
vormers, energieopslag, laad oplossingen, montagesystemen,
regel technieken, software en monitoring
dit jaar in petto heeft.
Met exposanten uit 12 verschillende landen
(onder meer België, Nederland, Duitsland,
Frankrijk, China, Oostenrijk, Zwitserland, Verenigd
Koninkrijk, Slovenië, Korea…) mag InterSolution
zich met recht en reden een internationale beurs
noemen. De bezoekers – elektriciens, solarteurs,
aan nemers, installateurs, dakwerkers, loodgieters,
architecten enzovoort – komen voornamelijk uit
België (82%) en Nederland (16%). Voor vele
standhouders is en blijft de tweedaagse vakbeurs
60 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
in Flanders Expo de voornaamste toegangspoort
tot de Benelux-solarmarkt.
De grote belangstelling dit jaar zegt veel over het
enthousiasme en de verwachtingen die heersen in
de markt. Delphine Martens, Exhibition Manager:
“Het bruiste op de beursvloer en er was veel
bedrijvig heid op de standen. Dat bevestigt het
gevoel dat het een bijzonder jaar wordt voor de
zonne-energiesector. We zijn trots op de kwaliteit
van de contacten die hier gelegd worden. De
beurs ongetwijfeld weer heel wat zakelijke
opportuniteiten voor de aanwezigen opgeleverd,
waar zij de rest van dit jaar de vruchten van
kunnen plukken.”
vaker hybride omvormer oplossingen aan, die
componenten van een pv-omvormer en batterijomvormer
combineren.
Ook software was een groot onderdeel van
het beursaanbod. Met de nieuwste lay-out- en
calculatietools die op InterSolution gepresenteerd
werden, kunnen projecten razendsnel berekend
worden – inclusief materiaallijst, ballastplan en
duidelijke tekeningen voor op het dak. Op het
gebied van montage is er een groeiende aandacht
voor circulariteit en het beperken van materialen.
20 masterclasses
Dit jaar werden er niet minder dan 20 masterclasses
georganiseerd door exposanten (Bebat,
Durasun, Esdec, Fronius, Growatt, ODE PV-
Vlaanderen, Qcells, SMA Benelux, SolarEdge,
TW Solar en Virto). Onderwerpen waren onder
andere het pv-beleid in Vlaanderen, de do’s &
don’ts voor grootschalige zonnedakprojecten, het
vermijden van verbruikspieken in het kader van
het Vlaamse capaciteitstarief en de toekomst van
hernieuwbare energie.
De beursorganisatie kijkt graag vooruit naar de
volgende editie, op woensdag 17 en donderdag
18 januari 2024 (met nocturne op woensdag) in
Gent. Geïnteresseerde standhouders kunnen zich
nu al aanmelden via info@intersolution.be. ❚
Energie-uitdagingen
De uitdagingen voor de solarmarkt op het vlak van
energietransitie zijn enorm, en dat was duidelijk
zicht baar op InterSolution. Solarbedrijven investeren
voortdurend in het zoeken naar nieuwe
oplossingen op het gebied van zonnepanelen,
om vormers, montagematerialen en opslag voor
residentieel en commercieel gebruik. De markt
van omvormers en batterijen blijft zich razendsnel
ontwikkelen. Het elektriciteitsnet vereist dan
ook alsmaar meer intelligente omvormers. Op
de residentiële markt bieden leveranciers steeds
De beursorganisatie kijkt graag vooruit naar de volgende editie,
op woensdag 17 en donderdag 18 januari 2024.
‘De beurs ongetwijfeld weer heel wat zakelijke opportuniteiten voor de aanwezigen opgeleverd, waar zij de rest van dit jaar de vruchten van kunnen plukken.’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 61

ELEKTROTECH
PERSOONLIJKER EN GROENER
Over het belang van een goede verlichting in en rond een gebouw zijn
we het allemaal eens. Een kamer, woning of ander gebouw mag nog
zo mooi en functioneel perfect opgetrokken zijn, voeg er een slechte
of onvoldoende adequate verlichting aan toe en het verliest van zijn
pluimen. Maar ook in de verlichtingssector dendert de trein der
evolutie onverminderd verder. Wat zijn de vooruitzichten vandaag,
zowel op designvlak als qua techniek en technologie?
Tekst Tom Rampelbergh | Beeld Royal Botania, Gervi, Signify, iF Design, Ledvance
De pendelarmatuur Jewelz, één van de 3D-geprinte modellen in de Philips MyCreation-collectie van Signify, won vorig jaar een iF Award.
Dat we een open deur intrappen bij het statement dat energie-efficiëntie
ultiem belangrijk is geworden, dat staat als een paal boven water. De hoge
energieprijzen, nog stijgend of wat stagnerend, van vandaag zijn nog maar
eens het bewijs dat we moeten kijken naar het verbruik van al onze toestellen
in de woning en dus ook naar welke besparingsmogelijkheden er zijn qua
verlichting. Het is een trend die al langer dan vandaag gaande is natuurlijk,
zeker met het uitfaseringstraject dat energieverslindende lampen volgen.
Zo namen we, u wel bekend uiteraard, al een tijd geleden afscheid van de
gloeilamp en staat het afscheid van de TL-verlichting voor de deur. Vanaf
september 2023 valt bijvoorbeeld het doek voor de gekende T8 lamp, een
lamp die zijn bijdrage wel geleverd heeft aan de moderne verlichting. Maar
geen nood, nu ledverlichting toch al meer dan 15 jaar op de markt is en er
continu innovaties blijven gebeuren, is er zeker een waardig ledalternatief
beschikbaar. Vraag zeker advies aan de vele lichtspecialisten die ons land
rijk is, het levert u de nodige kennis op én een goed lichtontwerp erbovenop.
Duurzame verlichting
Spreken we over huidige hot topics, dan springt duurzaamheid meteen
op de voorgrond. Alles wat met duurzaamheid, circulariteit en de groene
gedachte te maken heeft, wint aan belang. We zien ook verschillende
nieuwe businessmodellen ontstaan die licht/verlichting aanbieden ‘as a
service’. Meer zelfs, we zien bij ETAP de voorzichtige intrede van Circular
Light as a Service. Juist, het volledig ontzorgen vanaf het eerste ontwerp tot
en met het circulair hergebruik aan het einde van de levensduur. Enerzijds
zorgt voor ledverlichting op maat van de werknemers van dat bepaald
bedrijf en houdt het bedrijf ook het investeringsbudget vrij voor andere
investeringen. En anderzijds is er de zekerheid dat op het einde van de rit
alle componenten op de juiste manier worden verzameld en opnieuw ingezet.
Ook het vermelden waard, de service van Signify die klanten in staat stelt hun
armaturen zelf en op maat te ontwerpen of aan te passen. In de oude fabriek
te Turnhout print de fabrikant dan het 3D design om zo een kwaliteitsproduct
te kunnen leveren. “Een besparing op tijd, energiekosten, afval in productie,
verpakkingen en transport”, somt de fabrikant op. “Het opent bovendien de
deuren naar meer innovatieve ontwerpen en complexere vormen en kleuren.
Familiefoto van de lampen die in 2023 uitgefaseerd worden. (Foto: Ledvance)
62 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
Het mag wat specialer zijn qua vormgeving zolang de kwaliteit
van het licht bewaard blijft. (Foto: Royal Botania)
Binnen en buiten vloeien in elkaar. Waarom dan niet
gebruikmaken van verplaatsbare armaturen? (Foto: Gervi)
En al onze armaturen zijn recycleerbaar, volledig in lijn met de circulaire
economie.”
Hybride ontwerpen
Natuurlijk wil het oog ook wat en blijven we ook hoge verwachtingen
hebben rond het design van de armaturen. Het 3D printen bij Signify
geeft daarbij de teugels mee in handen van de eindgebruiker maar dat is
uiteraard niet voor iedereen weggelegd.
Gelukkig blijven heel veel (gerenommeerde) ontwerpers hun beste
beentje voorzetten om ons de mooiste, elegantste, meest organische tot
psychedelische designs aan te bieden, dit bij een enorm scala fabrikanten
uit binnen- en buitenland. En dat we allemaal graag eens uitpakken
met iets unieks, blijkt ook bij de verlichtingstrends. Personaliseerbare
armaturen, aan de persoonlijke voorkeuren en/of aan het eigen interieur of
exterieur, staan klaar. Denk maar aan bijvoorbeeld de armaturen waarvan
de lampenkappen beschik baar zijn in x aantal bekledingsopties. En dat
het wat ‘gekker’ mag zijn, bewijzen de armaturen die onze drang naar
de natuur proberen te stillen. Een tuinpad met speelse grondspots in de
vorm van een paddenstoel, niet toevallig ook de naam van het toestelletje.
Ook opvallend, de vervaging tussen binnen en buiten. Corona heeft ons
geleerd dat onze eigen woning de veilige haven moet zijn waar we ten
allen tijde kunnen ontsnappen aan de rat race daarbuiten. Dan willen we
die natuurlijk ook zo creëren dat we in de vier seizoenen volop kunnen
genieten. Binnen- en buitenruimten zijn dus evenwaardig van belang en
dat sluipt ook in het design van de verlichtingsarmaturen. Een onderscheid
wordt hoe langer hoe minder gemaakt. We willen binnen dezelfde
vormgeving als buiten. Meer zelfs, we pakken ‘simpelweg’ onze draagbare
armaturen mee naar binnen of naar buiten. Maar dit alles uiteraard zonder
de kwaliteit van de verlichting uit het oog te verliezen. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 63

Beheer al uw assets onafhankelijk
van het communicatieprotocol
Protocol Translators
Bidirectionele besturing
van elk device in het veld
AC Interfaces
Ontwikkeld in samenwerking
met de belangrijkste
AC-fabrikanten
Cloud Solutions
Toegang op afstand en
monitoring
HMS Networks Benelux
benelux-sales@hms-networks.com
+31 (0)487 203000
www.hms-networks.com

Exiway Trend
De weg naar veiligheid en duurzaamheid
DRAADLOOS
Activa-link modellen met radiofrequentie
communicatie en bewaking op afstand
via APP Facility Expert SB
EXIT SIGN
Vetrosignaalkit (25m)
of zelfklevende pictogrammen (20m)
voor alle richtingen
CONFIGUREERBAAR
Van 50 tot 500lm,
4 configureerbare autonomieën
(1u/ 1,5u / 2u/ 3u) en permanent en
niet-permanent modus selecteerbaar
via jumpers
FLEXIBILITEIT
Maximale gebruiksflexibiliteit.
Inbouw, opbouw, plafond en
verlaagd plafond
DUURZAAMHEID
Meer dan 40% van de
kunststof onderdelen is gemaakt van
gerecycleerd materiaal. Zeer efficiënte
LEDs en verhoogde energie-efficiëntie
dankzij batterij LiFePO4.
se.com/be

ELEKTROTECH
Aankomend lampenverbod is signaal om voor led te kiezen
DE BESTE TIJD OM TE
VERANDEREN IS… NU
In de strijd tegen klimaatverandering en gevaarlijke stoffen in elektrische en elektronische apparatuur mogen kwikhoudende en inefficiënte
lampen vanaf bepaalde data in 2023 in de hele EU niet meer op de markt worden gebracht. Vooral fluorescentielampen vallen onder het
lampenverbod. Professionele verlichtingspartner en totaalleverancier LEDVANCE biedt overtuigende alternatieven voor de overstap naar
energie-efficiënte, toekomstbestendige ledtechnologie.
Tekst en beeld LEDVANCE
De EU Commissie heeft in haar EU-verordening
inzake Ecodesign 2019/2020 (Single Lighting
Regulation, SLR) strenge eisen vastgesteld ten
aanzien van ecologisch ontwerp voor lichtbronnen.
In het voorjaar van 2022 heeft zij ook de EU-
ROHS-RICHTLIJN 2011/65/EU herzien en de in
bijlage III omschreven uitzonderingen voor kwik
in lichtbronnen verder beperkt. Als gevolg van
deze wettelijke maatregelen mogen de volgende
lampen binnenkort in de hele EU niet meer in de
handel worden gebracht:
• Circulaire T5-fluorescentielampen; vanaf
25 februari 2023
• Compact fluorescentielampen met stekkervoet
(CFLni); vanaf 25 februari 2023
• Lineaire T5- en T8-fluorescentielampen; vanaf
25 augustus 2023
• Halogeenlampen (G4, GY6.35, G9); vanaf
1 september 2023
Omschakelen naar led
Efficiënte en veelzijdige ledoplossingen zijn
geschikte klimaat vriendelijke, toekomst besten-
Efficiënte en veelzijdige ledoplossingen zijn geschikte klimaatvriendelijke,
toekomstbestendige alternatieven voor fluorescentielampen
die het einde van hun levensduur hebben bereikt.
66 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
2. OMBOUW
Als er geen retrofit-alternatief is of als de nadruk
ligt op maximale efficiëntie en weinig onderhoud,
is herbedrading de oplossing. Dit is vooral
gemakkelijk met de LEDVANCE-ombouwset. Het
externe systeem van ledbuizen, bestaande uit een
ledbuis en een externe voeding, is de perfecte
oplossing om een dimbare DALI-installatie om te
zetten naar dimbare ledtechnologie.
Ter vervanging van conventionele fluorescentiebuizen biedt
LEDVANCE een breed assortiment ledbuizen.
‘Efficiënte en veelzijdige ledoplossingen
zijn geschikte klimaatvriendelijke,
toekomstbestendige alternatieven voor
fluorescentielampen’
dige alternatieven voor fluorescentie lampen
die het einde van hun levensduur hebben
bereikt. Vanwege de verschillende plaatselijke
omstandigheden is het echter vaak een uitdaging
om bestaande verlichtingssystemen
van fluorescentie- naar ledtechnologie om te
bouwen. U moet voor elk project de volgende
vragen beantwoorden:
• Welke voedingen zijn geïnstalleerd: conventionele
voorschakelapparaten of elektronische
voorschakelapparaten?
• Zijn er compatibele ledbuizen voor bestaande
elektronische voorschakelapparaten?
• Zijn alle geïnstalleerde voedingen ter plaatse
intact?
• Moet een dimbare installatie worden omgebouwd
naar led?
• Moet een DALI-gestuurde installatie worden
omgebouwd naar led?
3. UPGRADEN
De LINEAR MAGNETIC BATTEN T5 upgrade-kit
kan worden geïntegreerd in bestaande T5 en T8
metalen jaloezielampen volgens het armatuurin-armatuur-principe.
Positionering en montage
met behulp van instelbare magneten is net zo
snel en eenvoudig als het opnieuw bedraden
zonder gereedschap dankzij de aansluitdoos met
pianosleutelklemmen.
4. NIEUWE INSTALLATIE
LEDVANCE biedt een breed scala aan inno vatieve
ledarmaturen voor nieuwe bouw- of renovatieprojecten,
bijvoorbeeld in kantoor-, industrie-,
buiten- en parkeertoepassingen. Ze hebben
allemaal een aantrekkelijk ontwerp, een hoge
kwaliteit en functionaliteit, een lange levensduur
en een maximaal rendement.
Knowhow, service en producten
In combinatie met diverse handige diensten,
zoals de Tube Finder, verlichtingsplanning
op maat en het uitgebreide productportfolio,
geven de vier oplossingen van LEDVANCE u als
retailer, installateur of verlichtingsontwerper de
zekerheid dat u altijd het juiste antwoord hebt
op klimaatverandering, lampenverboden en
energietekorten. ❚
Vier opties
LEDVANCE biedt vier oplossingen voor de omschakeling
naar ledtechnologie, in ver schillende
situaties. Als totaalleverancier kan LEDVANCE
u ook alle benodigde producten uit één enkele
bron leveren:
1. RETROFIT
Ter vervanging van conventionele fluorescentiebuizen
biedt LEDVANCE een breed assortiment
ledbuizen in verschillende wattages, lichtkleuren
en klassen voor eenvoudige directe vervanging op
conventionele voorschakelapparaten of compatibele
elektronische voorschakelapparaten.
LEDVANCE biedt vier oplossingen voor de omschakeling
naar ledtechnologie, in verschillende situaties.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 67

ELEKTROTECH
De pionier van aansluittechniek
innoveert ook in automatisering
WAGO is al meer dan een halve eeuw wereldwijd bekend als de innovator van kwalitatieve ansluittechniek. Daarnaast is WAGO ook een zeer
belangrijke aanbieder voor gebouwautomatisering geworden. De renovatie van zijn gebouw in Zaventem is, in dit opzicht, tweeledig opgevat.
Enerzijds wordt er een kantoor gecreëerd dat een aangename werkomgeving is, anderzijds doet het ook dient als ‘experience center’. De
klanten kunnen hier de modernste technologieën op gebied van duurzaam gebouwbeheer ontdekken.
Tekst Filip Van der Elst | Beeld WAGO
WAGO is in de installatiemarkt algemeen gekend
voor zijn performante verbindings klemmen.
Van uit zijn nabijheid in de bouwsector houdt
WAGO de vinger aan de pols wat betreft elektrotechnische
evoluties in deze markt. En die
evoluties gaan vandaag razendsnel, zegt Philippe
Kygnée, BU Manager Building Technologies
bij WAGO. “Vandaag is automatisatie hét codewoord.
In grote projecten kunnen architecten,
studiebureaus, installatiebedrijven en eindklanten
daar niet meer omheen. Ook op dat gebied bieden
wij heel wat oplossingen.”
Het brengt een nieuwe benadering met zich mee.
Kygnée: “Vroeger verkochten we componenten,
nu bieden we totaaloplossingen aan. Klanten zijn
vandaag overstelpt door informatie, het is onze
rol om hun via expertise optimaal te adviseren in
hun project. Om die reden investeert WAGO zeer
sterk in de kennis van zijn medewerkers, zowel
technisch als commercieel.”
Totaaloplossingen
Zo kan WAGO ondersteuning bieden op vlak van
sturing voor de verschillende technieken in een
gebouw. In een ideaal scenario zijn de verlichting,
zonwering, zonnepanelen, laadpalen en HVACsystemen
perfect op elkaar afgestemd. “Door
middel van building controllers laten we deze
technieken met elkaar interageren, in functie
van externe parameters als de temperatuur,
de bezetting, beschikbaarheid en kost van de
energie. De mogelijkheden zijn eindeloos – zo
nemen we toenemend laadinfrastructuur voor
elektrische voertuigen en PV-installaties mee in
het totaalconcept.”
In een snel evoluerende technische wereld, waar
de grenzen tussen diverse technieken stilaan
vervagen en van een HVAC-installateur verwacht
wordt dat hij ook elektrotechnisch specialist
wordt, vervult WAGO een bijzondere rol. Kygnée:
“Wij zijn een van de weinigen die dagelijks
Laadpaal: ‘De mogelijkheden zijn eindeloos – zo nemen we toenemend laadinfrastructuur
voor elektrische voertuigen en PV-installaties mee in het totaalconcept.’
68 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
Elektrische kast: In een ideaal scenario zijn de verlichting, zonwering, zonnepanelen, laadpalen en HVAC-systemen perfect op elkaar afgestemd.
in contact komen met het brede gamma aan
technieken op vlak van sturing. Het levert ons
een unieke expertise op, die we willen inzetten.
Bij grote, complexe projecten zijn we dus graag
van in het prille beginstadium betrokken, om de
uitwerking van a tot z mee te ondersteunen.”
Het experience center
Het gonst van de bedrijvigheid op de WAGO-site
in Zaventem, naast zijn sterke groei stond het
voorbije jaar ook in het teken van de renovatie van
het eigen hoofdkantoor. WAGO greep de gelegenheid
aan om van de renovatie een duur zaam
totaalproject te maken die de sterke ambitie en
ecologische zienswijze van de firma weerspiegelt.
“Het nieuwe gebouw is één grote showroom, die
toont waartoe we in staat zijn”, vervolgt Kygnée.
‘Vandaag is
automatisatie hét
codewoord’
Neem gerust contact op (info-be@wago.com) om
zelf een kijkje te nemen in het nieuwe, duurzame
WAGO-hoofdkwartier. Vooral dan om zelf ideeën
op te doen voor eigen projecten. “WAGO heeft
heel wat ervaring op vlak van automatisatie en
integratie van technieken, en die delen we graag
met onze partners”, besluit Kygnée. ❚
In het nieuwe gebouw wordt niets aan het
toeval overgelaten. Zo houdt de sturing rekening
met de introductie van het capaciteitstarief,
waarmee pieken in het verbruik zo veel als
mogelijk vermeden worden. “Daar hebben we een
bijzonder systeem voor, load balancing genaamd:
we kunnen regelen welke verbruikers op een
bepaald moment worden aan-of uitgeschakeld.
Dit soort functionaliteiten zijn allemaal geïntegreerd
in ons nieuwe gebouw en kunnen we op
verhelderende wijze tonen aan de klanten. De
volledige werking wordt gemonitord met het
SCADA-gebouwbeheersysteem.”
‘Het nieuwe gebouw is één grote showroom, die toont waartoe we in staat zijn.’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 69

M E E T I N S T R U M E N T A T I E
VelociCalc en VelociCalc Pro multifunctionele ventilatie meters, 9600, 9630 en 9650 (Pro) serie
De VelociCalc is ontworpen om te werken met een breed scala aan voelers voor het meten van luchtsnelheid, temperatuur,
relatieve vochtigheid, CO en CO 2. Het ergonomische ontwerp omvat een voeler houder en geïntegreerde magneten voor
bevestiging aan kanalen of andere metalen oppervlakken voor handsfree bediening.
Toepassingen:
Features:
-HVAC testen en balancere n
-Geavanceerde hoge resolutie kleuren display
-Cleanroom testen
-Optionele slimme voelers
-Biologische veiligheidskast en laboratorium zuurkast testen
-Levering in koffer
-IAQ onderzoeken
-Kalibratie certificaat
-Binnen klimaatanalyse
info@catec.nl - www.catec.be - +31 174 272330
Gesis® NRG
Vlakbandkabel voor binnengebruik
Met gesis® NRG kunnen aftakkingen eenvoudig worden geïnstalleerd en verwij derd zonder de kabel door te knippen of te strippen.
Het vlakband kabelsysteem vereenvoudigt zo de installatie en planning en garandeert niet alleen de zuivere energiedistributie, maar
ook de gecombineerde distributie van energie en gegevens (KNX, SMI, DALI) in gebouwen. Met gesis® NRG presenteert Wieland
een uitstekende oplossing voor een gestructureerde en snelle elektrische installatie.
ROBUUST EN PRAKTISCH
• Klein aantal verschillende componenten
• Connectoren en voedingen zij n compact
en robuust
• Eenvoudige en snelle installatie
• Contact met de vlakbandkabel door middel van
doorsteektechnologie (geen snij den of
strippen nodig)
• Voldoet aan alle eisen van vaste installaties
BESPAREND OP MATERIAAL EN ENERGIE
ATEM NV
Bedrij venpark De Veert 4
2830 Willebroek - België
Tel: +32 03 866 18 00 - info@atem.be
Kant en klare oplossing: de kabel kan
op maat van de klant geconfectioneerd
worden
Scan de QR code of bezoek onze website
voor meer informatie over Gesis® NRG.
https://www.wieland-electric.com/en/products/
electrical-installation/flat-cable-systems/gesis-nrg/
• Snelle planning en installatie
• Minder kabelmateriaal (koper en kunststoffen)
• Korte aansluitkabels voor eindgebruikers
• Energiebesparing door driefase bekabeling
EENVOUDIG TE COMBINEREN.
De connectoren van het gesis® NRG systeem zij n ontworpen
om direct insteekbaar te zij n. Na het verlaten van de
vlakbandkabel is het mogelij k om onmiddellij k over te
stappen op gesis® CLASSIC om de elektrische installatie
naar alle verbruikers te leiden.
Atem_1-2 Adv.indd 1 02-02-2023 14:08

ELEKTROTECH
Nieuwe sensor meet relatieve vochtigheid,
temperatuur en barometrische druk
De nieuwe Thies 1.1006.54 sensor van Thies is ontwikkeld voor meteorologische meetapplicaties. De opnemer is uitgerust met een universele
interface en is hierdoor geschikt voor een breed toepassingsgebied met de nadruk op buitenmetingen.
Tekst en beeld Catec
De KCD-HS serie CO 2
-opnemers zijn robuuste en
vooral stabiele CO 2
-transmitters voor een breed
toepassings gebied. Ze zijn ontwikkeld om te kunnen
functioneren in uiteenlopende projecten, zoals in
de industrie, tuinbouw, broed stoven (incubatoren),
fruitopslag; buiten en in koelapplicaties.
Er zijn twee verschillende modellen beschikbaar:
KCD-HS100, voor bereiken van 2000 ppm tot
10.000 ppm CO 2
, en KCD-HS300 voor bereiken van
2 tot 20 procent CO 2
. De sensor is gehuisvest in een
geëloxeerde aluminium robuuste behuizing en is
eenvoudig te instaleren. Bovendien is de behuizing
van de sensor voorzien van een dunne teflonfilter,
ter bescherming van de optische meetcel.
Uniek aan deze buitenopnemer is de verwisselbare
rela tieve vochtigheidssensor. Kalibratie en justering
is niet nodig, wat de onderhoudskosten
sterk redu ceert. De barometrische drukopnemer
is geïntegreerd.
Kalibratie en justering is niet nodig, wat de onderhoudskosten sterk reduceert
‘Uniek aan deze buitenopnemer
is de verwisselbare relatieve
vochtigheidssensor’
De elektronica is hermetisch afgesloten van het
meetgedeelte, zodat bij metingen in agressieve
omgevingen de elektronica niet kan worden
aangetast. De sensor is standaard uitgerust met
1 analoge uitgang: 0-10V of 4-20mA (instelbaar
door de leverancier) en is daarnaast voorzien van
een RS 485 Modbus RTU uitgang.
Er zijn twee verschillende modellen beschikbaar: KCD-HS100, voor bereiken van 2000
ppm tot 10.000 ppm CO 2
, en KCD-HS300 voor bereiken van 2 tot 20 procent CO 2
.
Optioneel is een sintered filter leverbaar, aan gezien
de sensor zelf al is uitgerust met een membraanfilter.
Voor buitengebruik is het natuur lijk aan te
raden een weer- en stralingskap te gebruiken. ❚
INSTALLATIEENBOUW.BE | 71

ELEKTROTECH
Vlakbandkabel voor indoorgebruik:
eenvoudig, snel en flexibel
Het gesis ® NRG vlakbandkabelsysteem combineert alle voordelen van een moderne en decentrale elektrische installatie. Wieland maakt met
gesis ® NRG elektrisch installeren gestructureerd én snel.
Tekst Filip Van der Elst | Beeld Wieland Electric
‘De kabel kan zowel in het plafond gebruikt worden voor de verlichting, als in de vloer – voor de energieverdeling naar de verschillende werkposten.’
Het vlakbandkabelsysteem garandeert niet alleen de zuivere energieverdeling,
maar ook de gecombineerde verdeling van energie en gegevens (KNX, SMI,
DALI) in gebouwen. Insteekbare uitgangen bieden een soepele overgang
naar de wereld van gesis ® CLASSIC - met alle voordelen van een insteekbare
elektrische installatie.
Flexibele aftakpunten
“Met de vlakbandkabel gesis ® NRG zet Wieland Electric vooral in op
installatiegemak”, zegt Koen Notelaers, Sales Director Building Solutions
BeLux bij Wieland Electric. Zo is het, dankzij de ‘Piercing-technologie’
niet nodig om de kabel te ontbloten en te strippen om hem te verbinden.
72 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
“Bovendien heeft gesis ® NRG flexibele aftakpunten. Zo is het eenvoudig om
on-site nog aanpassingen door te voeren.”
“De kabel kan zowel in het plafond gebruikt worden voor de verlichting, als
in de vloer – voor de energieverdeling naar de verschillende werkposten. Er
is ook een connector die de mogelijkheid heeft om, per connector, te kiezen
welke fase van de driefasige kabel gebruikt wordt. De kabel kan op maat van
de klant geconfectioneerd worden, zodat de kabel op lengte afgewerkt is en
de connectoren al op de juiste aftanden bevestigd zijn.”
Gesis ® NRG vereenvoudigt zo ook de planning van de installatie. Bestaande
installaties kunnen eenvoudig worden uitgebreid of verplaatst. Het
vlakbandkabelsysteem ondersteunt bovendien een ‘slimme’ installatie met
duidelijke structuren – denk maar aan onderscheidende kleurcoderingen voor
de bekabeling van het gewone netwerk en het IT-netwerk.
Decentrale gebouwautomatisering
Decentrale installaties zijn volgens Wieland Electric de toekomst. Ook
gesis ® NRG speelt in op die trend. “Het klassieke verhaal van de elektrische
installaties is stilaan uitverteld – één grote installatie beneden in de kelder,
van waar uit honderden kabels vertrekken doorheen het hele gebouw.
Derge lijke installaties zijn duurder op vlak van materiaalgebruik, de
installatie tijd ligt hoger en er is een hogere brandlast”, aldus Notelaers.
Gesis ® NRG maakt het inderdaad mogelijk om de brandlast te beperken én
op materiaal verbruik te besparen: er zijn immers minder meters kabel nodig
in vergelijking met een conventionele kabel. Zo moet er tot 66 procent
minder koper gebruikt worden.
‘De kabel kan op maat van de klant
geconfectioneerd worden, zodat de kabel
op lengte afgewerkt is en de connectoren
al op de juiste aftanden bevestigd zijn.’
Met de 7-polige gesis ® NRG vlakbandkabel kunnen energie en signalen
immers via één kabel naar het veld worden geleid. De direct insteekbare
gesis ® installatieconnectorsystemen maken de distributie naar de verbruiker
mogelijk. Zo ontstaat een gestructureerde installatie, die gemakkelijk kan
worden aangepast en uitgebreid.
Voor laadpunten van elektrische voertuigen biedt Wieland Electric overigens
een gelijkaardige oplossing aan – in dat geval worden kabels met een grotere
diameter voorzien. ❚
‘Het is mogelijk uitgangen eenvoudig te installeren en te verwijderen
zonder de kabel door te knippen en te strippen’
‘Met de vlakbandkabel gesis® NRG zet Wieland
Electric vooral in op installatiegemak.’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 73

ELEKTROTECH
Nieuw toestel stuurt en
spreidt elektriciteitsverbruik
dynamisch
Sinds 1 januari, met de invoering van het capaciteitstarief, zorgen pieken in je elektriciteitsverbruik ook voor pieken op je factuur. Althans voor
wie al een digitale meter heeft. Het Vlaamse Qbus ontwikkelde met Luqas een slimme en eenvoudige oplossing om deze pieken te vermijden.
Het toestel verbindt alle grootverbruikers en stuurt ze aan. Dit om het verbruik af te stemmen op de eigen energieproductie (via bijvoorbeeld
zonnepanelen) en beter te spreiden doorheen de dag. Het gloednieuwe, slimme toestel is vanaf vandaag te koop. “We zijn ervan overtuigd dat
Luqas een welkom nieuw lid zal worden van veel gezinnen in Vlaanderen. De ambitie is groot! Binnen dit en vijf jaar verwachten we dat Luqas
de grootverbruikers zal aansturen in zo’n 100.000 woningen”, zegt Tom Vanden Bussche, CEO van Qbus. Dankzij Luqas kan een gemiddeld gezin
in een woning met warmtepomp en laadpaal tot bijna 1.500 euro per jaar besparen.
Tekst Wavemakers | Beeld Qbus
Luqas.
“Met de invoering van het capaciteitstarief is er
veel veranderd in Vlaanderen”, weet Tom Vanden
Bussche van Qbus. “Maar dat is niet het enige. Er is
al jaren iets aan het veranderen. De wereld wordt
stilaan elektrisch. Onze huizen verbruiken, kopen,
bufferen en genereren elektriciteit - het is niet
meer mogelijk om dat zelf allemaal in de hand te
houden. De dagen van dag- en nachttarief en dus
het laten draaien van de wasmachine ’s nachts,
liggen stilaan achter ons. Met Luqas hebben we
een toestel ontwikkeld dat zo slim is dat het de
elektriciteitsstromen in huis helemaal managet.”
Luqas is zo groot als een smartphone, en wordt
in de elektriciteitskast geïnstalleerd. Het toestel
is gekoppeld aan de digitale meter en stuurt je
laadpaal, je warmtepomp, je boiler en al de rest
in functie van je actuele elektriciteitsverbruik. Als
Tom Vanden Bussche en Nick De Plus.
je zonnepanelen hebt, wordt jouw consumptie
gericht op je eigen productie. Luqas stuurt alles
aan en verspreidt je verbruik doorheen de dag.
Zo vermijd je grote pieken. “Duurzaam comfort
noemen wij dat”, zegt Tom Vanden Bussche nog.
“Economisch ecologisch ook, in de verhouding
die jij aangeeft.” Met de energieslider kan je
Luqas sturen via de app. Of je gaat vol voor de
Ecomodus, of je kiest voor een gematigde aanpak.
Je bepaalt zelf hoeveel elektriciteit je maximaal
wilt aankopen. Je kan ook altijd bijsturen, zoals
jij dat wenst op het moment dat jij het wil. Je
krijgt berichtjes als de kwartierpiek overschreden
zal worden, zodat de factuur onder controle blijft.
En via de app kan je je eigen actueel verbruik
monitoren, en de historische gegevens over
kwartierpieken en verbruik van elektriciteit, gas
en water raadplegen.
74 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
helpen, maar het blijft cruciaal om je energieverbruik
te spreiden doorheen de dag. “Van zodra
zonne panelen geen elektriciteit opwekken, zoals
‘s avonds, neem je namelijk ook elektriciteit van
het net af”, legt Vanden Bussche uit. “Als je dan
plots al je grootverbruikers zoals een warmtepomp
of een laadpaal voor je elektrische wagen laat
werken, zal de maandpiek de hoogte inschieten.
Daar helpt Luqas je bij.”
Luqas met branding.
‘We hebben een toestel ontwikkeld dat
zo slim is dat het de elektriciteitsstromen in
huis helemaal managet’
Besparing tot 1.470 euro per jaar
Twee jaar was men bij Qbus aan de slag voor de
ontwikkeling van Luqas. Het toestel is uitvoerig
getest en de besparing is overduidelijk. Voor
een gemiddeld gezin dat verwarmt met een
warmtepomp, een elektrische wagen heeft en
zonnepanelen heeft liggen op het dak, kan het
toestel een besparing realiseren van maar liefst
1.470 euro per jaar. Voor een gemiddeld gezin
met zonnepanelen en een warmtepomp of
elektrische boilers zorgt Luqas voor een jaarlijkse
besparing van 763 euro. Wie verwarmt op gas,
zonne panelen en een elektrische wagen heeft,
kan met Luqas 680 euro per jaar besparen. Maar
zelfs zonder warmtepomp of elektrische wagen
bespaart een gemiddeld gezin dat een digitale
meter en zonnepanelen heeft al 168 euro per jaar
door Luqas te gebruiken.
Luqas is vanaf vandaag te koop voor 495 euro.
Op de website www.luqas.be kan je op zoek gaan
naar een installateur in jouw buurt die het toestel
bij jou thuis komt plaatsen. ❚
Capaciteitstarief
Tot eind 2022 werden de nettarieven aangerekend
op basis van de afname van het net (kWh), het
elektriciteitsverbruik met andere woorden. Sinds
januari 2023 is dit veranderd. Nu wordt een deel
van de nettarieven aangerekend op basis van
de netcapaciteit (kW) die je gebruikt. Dit is het
zogenaamde capaciteitstarief.
De digitale meter meet je elektriciteits verbruik
per kwartier in kWh. Tijdens dit kwartier neem
je niet altijd even veel elektriciteit van het
net af waar door er hogere en lagere pieken
in elektriciteits verbruik zijn. Het gemiddelde
verbruik gedurende vijftien minuten heet het
kwartier vermogen (in kW). De maand piek is
gelijk aan het hoogste kwartier vermogen in
één maand. Voor het capaciteits tarief berekent
de netbeheerder elke maand opnieuw het
gemiddelde van de 12 laatste maandpieken.
Pieken op de factuur
Deze maandpieken afvlakken, betekent dus
zoveel als besparen op je energiefactuur. Zonnepanelen
en een thuis batterij kunnen daarbij
De Luqas applicatie.
INSTALLATIEENBOUW.BE | 75

ELEKTROTECH
ARCHITECT KIEST VOOR KNOWHOW
INZAKE ELEKTRICITEIT
Elektriciteitswerken Janssens (Zonhoven) voerde in het kantoorgebouw Hendrik & Co alle elektriciteitswerkzaamheden uit, te beginnen met de
hoogspanningscabine. “Nadien volgde ook het algemeen laagspanningsbord met meting naar elke tussenverdieping”, zegt bestuurder Peter
Ledoux. “Alle units werden uitgerust met een individueel bord, terwijl we tussen elk SAPPceiling de verlichting monteerden.”
Tekst Wouter Peeters | Beeld Beeld Elektriciteitswerken Janssens
Daarnaast is iedere kantoorruimte voorzien van een datanetwerk in
Cat6, waarvoor Elektriciteits werken Janssens ook de volledige glasvezelvoorzieningen
voor zijn rekening nam, net als de automatisch gestuurde
zonwering. “In alle ruimtes is de verlichting aanwezigheidsgestuurd om
energiezuinig te kunnen werken”, aldus Peter Ledoux. “We stonden ook
in voor de gehele brand detectie, uiteraard volledig conform de norm- en
regelgeving, evenals voor de nood- en vluchtweg verlichting. Je kan gerust
stellen dat alles wat met een koper draadje te maken heeft door Elektriciteitswerken
Janssens geleverd en geplaatst werd.”
Expertise delen
De onderneming werkte ook voor deze realisatie vlot samen met de architect,
die de professionele aanpak van Elektriciteitswerken Janssens erg waardeert.
Het bedrijf nam dan ook de volledige engineering op zich, vertrekkend
van een blanco plan. Er was enkel een resultaatlastenboek voor handen.
Ook daarom werd voor Elektriciteits werken Janssens gekozen, vermits het
voordien al heel wat gelijkaardige projecten tot een goed einde bracht.
“Het verkooplastenboek conform de normeringen naleven: dat was de enige
vereiste”, zegt Ledoux.
76 | INSTALLATIEENBOUW.BE

ELEKTROTECH
“Het project verliep van een leien dakje dankzij de goede voorbereiding en
onze flexibele werkmethodiek. Wij werken graag met deze opdrachtgever
en architect samen. Het was leuk dat we vanaf het begin bij alle
werfvergaderingen betrokken waren en zo een deel van onze expertise
konden delen. Wat gewaardeerd wordt. Dat siert ons ego en houdt het
leuk. Dat was voor Elektriciteitswerken Janssens de meerwaarde om mee te
stappen in deze realisatie: weten dat de architect een beroep op ons deed
voor onze knowhow.” ❚
‘Het project verliep van een
leien dakje dankzij de goede
voorbereiding en onze flexibele
werkmethodiek’
INSTALLATIEENBOUW.BE | 77

ons testlabo zoekt
TECHNICI
( M | V )
BEN JIJ DE TECHNICUS
DIE WE ZOEKEN?
Beste technicus, heb jij zin om
te werken in een hoogwaardig en kwalitatief labo?
testen uit te voeren op huishoudelijke en andere toestellen?
deel uit te maken van een klein maar fijn team?
een (inter)nationaal netwerk uit te bouwen?
expert te worden in je vakgebied?
In het expertisecentrum van gas.be (een organisatie van Belgische
transport- en distributienetbeheerders van gas)
zijn er nu plaatsen vrij.
Neem jij een van deze plaatsen in?
Surf snel naar www.gas.be/nl/nieuwsberichten/jobs-gasbe

INSTALLATIE&BOUW
PLATFORM OVER INSTALLATIETECHNIEK, HVAC, SANITAIR EN ELEKTRICITEIT
PARTNER WORDEN
VAN INSTALLATIE & BOUW?
Zowel op de website als in de gedrukte
versie bieden we u de mogelijkheid om
onderdeel uit te maken van het overzicht
met de meest gerenommeerde fabrikanten
en toeleverancieres in de branche.
Zo kunt u onder andere:
• Toegevoegd worden als
partner op de servicepagina’s
van het vaktijdschrift
• Een kosteloze vermelding krijgen in
de geheel vernieuwde bedrijvenindex
op installatieenbouw.be
• Een gesponsorde positie met persoonlijke
profielpagina op installatieenbouw.be
verkrijgen
• Uw eigen profielwidget inzetten,
gekoppeld aan de redactionele content,
nieuwsberichten en overige
relevante marketingtools
Ook geïnteresseerd?
• Bel naar +32 50 36 81 70
• Ga naar installatieenbouw.be/adverteren
• Scan de QR code
SCAN DE
QR CODE
Onze projectmanagers vertellen u graag meer over onze
samenwerkingspakketten
installatieenbouw.be

Installatiepartners
Voor uitgebreide informatie over de
Installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.be/bedrijf
AIRX BVBA
Klein Dalenstraat 45D
3020 HERENT
T +32 498 53 76 48
E info@airx.be
W www.airx.be
BEGETUBE NV
Kontichsesteenweg 53/55
2630 AARTSELAAR
T + 32 3 870 71 40
F + 32 3 877 55 75
E info@begetube.com
W www.begetube.com
CLIMAWAYS BVBA
Uilenbaan 148b
2160 WOMMELGEM
T +32 3 218 77 50
E info@climaways.be
W www.climaways.be
EQUANS BELUX
Boulevard Simón Bolívarlaan 34
1000 BRUSSEL
T +32 2 370 31 11
E info@equans.be
W www.equans.be
DELABIE BENELUX
ANTARGAZ NV
De Kleetlaan 5A
1831 DIEGEM
T +32 2 246 00 00
E info@antargaz.com
W www.antargaz.be
BELIMO BELGIUM
Cokeriestraat 3A
1850 GRIMBERGEN
T +32 2 210 56 86
E info@belimo.be
W www.belimo.be
Bergensesteenweg 106 A, bus 5
1600 SINT-PIETERS-LEEUW
T +32 2 520 16 76
E info@delabiebenelux.com
W www.delabiebenelux.com
EURO-INDEX BV
Leuvensesteenweg 607
1930 ZAVENTEM
T +32 2 757 92 44
F +32 2 757 92 64
E verkoop@euro-index.be
W www.euro-index.be
DUCO PROJECTS
AQUADOMO
Stropstraat 1
9000 GENT
T +32 9 240 03 91
E info@aquadomo.be
W www.aquadomo.be
CALEFFI INTERNATIONAL N.V.
Moesdijk 10
6004 AX Weert
T +31 495 54 77 33
F +31 495 54 84 02
E info.nl@caleffi.com
W www.caleffi.com
Handelsstraat 19
8630 VEURNE
T +32 58 33 00 33
E info@duco.be
W www.duco.eu
FACQ
Leuvensesteenweg 536
1930 ZAVENTEM
T +21 2 719 85 11
E info@facq.be
DRISTEEM BELGIUM
W www.facq.be
Grote Hellekensstraat 54b
BECKHOFF AUTOMATION BVBA
Klaverbladstraat 11.2/2
3560 LUMMEN
T +32 13 25 22 00
F +32 13 25 22 01
E info@beckhoff.be
W www.beckhoff.be
CATEC
Turfschipper 114
2292 JB Wateringen
T + 31 174 272 330
E info@catec.nl
W www.catec.be
3520 ZONHOVEN
T +32 11 66 68 80
E info@dristeembelgium.be
W www.dristeem.com
FERNOX
- Alpha Metals Belgium NV -
Hoge Mauw 1050
2370 ARENDONK
T +32 14 44 50 01
E belgium@fernox.com
W www.fernox.com
ELTAKO SCHAKELMATERIAAL
B.E.G BELGIUM
Generaal de Wittelaan 17 C
2800 MECHELEN
T +32 3 8878100
E luxomat@beg-belgium.be
CEBEO
Eugène Bekaertlaan 63
8790 WAREGEM
T +32 56 23 80 00
F +32 56 23 80 10
E info@cebeo.be
Verdeeld door SERELEC NV
Gasmeterlaan 207
9000 GENT
T +32 9 223 24 29
F +32 9 225 46 79
E info@serelec.be
FISCHER
Schaliënhoevedreef 20 D
2800 MECHELEN
T +32 152 8 47 00
E info@fischer.be
W www.beg-luxomat.com/nl-be
W www.cebeo.be
W www.eltako.be
W www.fischer.be
80 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Installatiepartners
Voor uitgebreide informatie over de
Installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.be/bedrijf
FLAMCO BELUX
Monnikenwerve 187/1
8000 BRUGGE
T +32 50 31 67 16
E info@flamco.be
W www.flamcogroup.com
KESSEL AG
Bahnhofstrasse 31
85101 LENTING
E info@kessel.de
W www.kessel.com
LINUM EUROPE NV
Pieter Verhaeghestraat 20
8520 KUURNE
T +32 56 35 92 94
PRIMAGAZ
Kanaalweg 87
3980 TESSENDERLO
T +32 13 61 82 00
E info@primagaz.be
W www.primagaz.be/nl-be
E info@linum.eu
W www.linum.eu
gas.be
GAS.BE
Masuiplein 15
1000 BRUSSEL
T +32 2 383 02 00
E info@gas.be
W www.gas.be
KSB BELGIUM
Rue de l’Industrie 3
1301 WAVRE
T +32 10 435 211
E infoBE@KSB.com
W www.ksb.com/nl-be
M&G GROUP
Bleyveldstraat 11
3320 HOEGAARDEN
T +32 16 76 80 00
E info-be@mg-group.com
PROMAT
Bormstraat 24
2830 TISSELT
T +32 15 71 80 50
E techniek@etexgroup.com
W www.promat.com
W www.burgerhout.be
REMEHA NV
GIRA GIERSIEPEN GMBH & CO
Dahlienstraße 12
42477 Radevormwald
T +49 21 95 602 0
E info@gira.de
W www.gira.de
LASERTOPO
Markt 4
9550 HERZELE
T +32 53 62 71 67
F +32 53 62 17 97
E info@lasertopo.be
W www.lasertopo.be
OBO BETTERMAN
Bist 14
Koralenhoeve 10
2160 WOMMELGEM
T +32 3 286 85 50
F +32 3 354 54 30
E info@remeha.be
W www.remeha.be
HENCO INDUSTRIES NV
Toekomstlaan 27
2200 HERENTALS
T +32 14 28 56 60
E info@henco.be
LECOT
Vier Linden 9
8501 HEULE
T +32 56 36 45 11
E info@lecot.be
W www.lecot-raedschelders.com
2630 AARTSELAAR
T +32 (0)3 870 74 00
F +32 (0)3 887 40 00
E info@obo.be
W www.obo.be
RENSON® VENTILATION NV
Industriezone 2 Vijverdam
Maalbeekstraat 10
8790 WAREGEM
T +32 56 62 71 11
F +32 56 60 28 51
E info@renson.be
W www.renson.be
W www.henco.be
LEDVANCE
PANASONIC FRANCE
ITHO DAALDEROP BELGIUM BVBA
Z.1 Researchpark 310
1-7, Rue du 19 Mars 1962
RESIDEO
Brusselsesteenweg 498
1731 ZELLIK
T +32 2 20 796 30
E info@ithodaalderop.be
1731 ZELLIK
T +32 (0)2 550 68 20
E benelux@ledvance.com
92238 GENNEVILLIERS CEDEX
T +33 1 70 48 91 73
E info@eu.panasonic.com
Hermes Plaza
Hermeslaan 1H
1831 DIEGEM
T +32 2 4042300
W www.ithodaalderop.be
W www.benelux.ledvance.com
W www.panasonic.com/fr/
W www.resideo.com/be/nl/
INSTALLATIEENBOUW.BE | 81

Installatiepartners
Voor uitgebreide informatie over de
Installatiepartners, scan deze QR code
met uw smartphone
installatieenbouw.be/bedrijf
REXEL
Zuiderlaan 91
1731 ZELLIK
T +32 2 482 48 48
E info@rexel.be
SWEGON BELGIUM NV
Chaussée de Tirlemont 102
5030 GEMBLOUX
T +32 81 62 52 52
E info@swegon.be
W www.swegonbelux.be
VAN MARCKE
LAR Blok Zuid Z5
8500 KORTRIJK
T +32 56 23 75 11
VIESSMANN
Hermesstraat 14
1930 ZAVENTEM (Nossegem)
T +32 2 712 06 66
F +32 2 725 12 39
E info@viessmann.be
W www.viessmann.be
W www.rexel.be
W www.vanmarcke.be
VISMA BOUWSOFT
Molenweg 9
RITTAL NV
Stokkelaar 8
9160 LOKEREN
T +32 9 353 91 11
F +32 9 355 68 62
E info@rittal.be
TESTO NV/SA
Industrielaan 19
1740 TERNAT
T +32 2 582 03 61
F +32 2 582 62 13
E info@testo.be
W www.testo.com
VENTILAIR GROUP
Pieter Verhaeghestraat 8
8520 KUURNE
T +32 56 36 21 20
F +32 56 36 21 21
E be@ventilairgroup.com
W www.ventilairgroup.be
8377 MEETKERKE
T +32 50 45 40 80
E info@bouwsoft.be
W www.bouwsoft.be/nl
WAGO BELUX
Excelsiorlaan 11
1930 ZAVENTEM
T +32 2 717 90 90
W www.rittal.be
THERMOCOMFORT
VENTILINE NV
Nijverheidslaan 1524
3660 OUDSBERGEN
E info-be@wago.com
W www.wago.com/be-nL
Industrieweg 19
T +32 89 50 40 02
SPELSBERG
2390 MALLE
F +32 89 41 49 43
Tiensesteenweg 36
3000 LEUVEN
T +32 3 231 88 84
F +32 3 231 01 74
E info@ventiline.be
W www.ventiline.be
WEISHAUPT
Paepsemlaan 7
T +32 2 486 75 75
E info@thermocomfort.be
1070 BRUSSEL
E sales@spelsberg.be
W www.spelsberg.be
W www.engels.be
E info@weishaupt.be
W www.weishaupt.be
SPIROTECH
Essenschotstraat 1
3980 TESSENDERLO
T +32 800 78 888
TROX BELGIUM NV
Paepsemlaan 18g
1070 BRUSSEL
T +32 2 522 07 80
F +32 2 520 21 78
E info@trox.be
VIEGA
Planet I business park
Tollaan 101 c
1932 SINT-STEVENS-WOLUWE
T +32 2 551 55 10
F +32 2 503 14 33
E info@viega.be
a Wieland Holding company
WIELAND ELECTRIC
Bedrijvenpart de Veert 4
2830 WILLEBROEK
T +32 3 866 18 00
E info@wieland-electric.com
W www.spirotech.be
W www.trox.be
W www.viega.be
W www.wieland-electric.com
82 | INSTALLATIEENBOUW.BE

Het is tijd om fossiele en hernieuwbare
energiebronnen te combineren.
Makkelijk te installeren. Hybride verwarmingssystemen van Buderus.
Hybride verwarmingssystemen van Buderus combineren het beste van twee werelden.
Deze plug & play-oplossingen combineren fossiele brandstoffen - stookolie- of
gasketels - met hernieuwbare energie - bivalente lucht-waterwarmtepompen. Deze
verwarmingssystemen zijn makkelijk te installeren en ideaal voor renovatie. Ze kunnen
de CO2-uitstoot aanzienlijk verminderen en uw klanten kunnen tot 60% besparen op hun
energiefactuur. Dankzij onze expertise helpt Buderus u bij de installatie van deze hybride
systemen. Meer info op www.warmtepompen.buderus.be
* Deze afbeelding is niet representatief voor een echt systeem. De binnenunit van de warmtepomp moet worden toegevoegd om het hybride systeem te vervolledigen.