01.03.2023 Views

2023 03 02 Ligeti - I SOLISTI

Transform your PDFs into Flipbooks and boost your revenue!

Leverage SEO-optimized Flipbooks, powerful backlinks, and multimedia content to professionally showcase your products and significantly increase your reach.

Do 2 mrt <strong>2<strong>02</strong>3</strong><br />

Grote Zaal<br />

20.15 uur<br />

Donderdag<br />

avondserie<br />

<strong>Ligeti</strong><br />

I <strong>SOLISTI</strong>, Jappe Dendievel,<br />

Lucas Lipari-Mayer, Anthony<br />

Devriendt, Katrien Baerts<br />

+ Martijn Dendievel<br />

Het gratis beschikbaar stellen van dit digitale<br />

programmaboekje is een extra service<br />

ter voorbereiding op het concert. Het is<br />

uitdrukkelijk niet de bedoeling deze versie<br />

tijdens het concert te raadplegen via je mobiele<br />

telefoon. Dit is namelijk zeer storend voor de<br />

andere concertbezoekers.<br />

Bij voorbaat dank.


Programma<br />

<strong>Ligeti</strong><br />

I <strong>SOLISTI</strong><br />

Jappe Dendievel fagot<br />

Lucas Lipari-Mayer trompet<br />

Anthony Devriendt hoorn<br />

Katrien Baerts sopraan<br />

Martijn Dendievel muzikale leiding<br />

Kenza Koutchoukali regie<br />

Juliëtte Mout vormgeving<br />

Donderdag<br />

avondserie<br />

Do 2 mrt <strong>2<strong>02</strong>3</strong><br />

Grote Zaal<br />

20.15 – 21.40 uur<br />

ca. 35 minuten voor de pauze<br />

ca. 30 minuten na de pauze<br />

Inleiding<br />

Foyerdeck 1<br />

19.15 – 19.45 uur<br />

Door Joep Stapel<br />

Dit concert wordt live<br />

uitgezonden door de NTR<br />

op NPO Klassiek<br />

Staat je mobiele telefoon al uit?<br />

Dank je wel.<br />

2


Programma<br />

Wim Henderickx (1962 - 2<strong>02</strong>2)<br />

Ronddolen (1987) *<br />

Samir Amarouch (1991)<br />

Analogies (2017)<br />

··<br />

Violent et implacable comme une machine<br />

··<br />

Nuit d’été<br />

··<br />

Apparitions électroniques<br />

··<br />

Coma<br />

György <strong>Ligeti</strong> (1923 - 2006)<br />

Hamburg Concerto (1998-1999)<br />

I Praeludium<br />

II Signale · Tanz · Choral<br />

III Aria · Aksak · Hoketus<br />

IV Solo · Intermezzo · Mixtur · Kanon<br />

V Spectra<br />

VI Capriccio<br />

VII Hymnus<br />

Na afloop<br />

Entreehal<br />

ca. 15 minuten na afloop<br />

The Big Loud Thing 0<strong>03</strong><br />

door<br />

Ensemble Klang<br />

+ Neo-fanfare 9x13<br />

John Luther Adams (1953)<br />

For Jim (rising)<br />

Paul Termos (1952)<br />

Via, via<br />

Anna Meredith (1978)<br />

Nautilus<br />

Pauze<br />

Olga Neuwirth (1968)<br />

... miramondo multiplo... (2006)<br />

György <strong>Ligeti</strong><br />

Mysteries of the Macabre (1974-1977)<br />

* later toegevoegd aan het programma als eerbetoon aan<br />

Wim Henderickx<br />

3


Toelichting<br />

Geen enkele componist kan zich onttrekken aan de muziekcultuur die hem omgeeft<br />

en geen componist kan zich afsluiten voor wat er buiten de muziek in de maatschappij<br />

gebeurt. Wat wel kan, is goed om je heen kijken en luisteren om zo toch wat<br />

onafhankelijker van de tijdgeest – een beetje meer voor de eeuwigheid misschien – te<br />

componeren.<br />

De drie componisten van wie vanavond<br />

muziek te horen is, maken – of in het geval<br />

van György <strong>Ligeti</strong>, maakte – muziek die bij<br />

hun generatie hoort, maar daar toch ook<br />

van afwijkt. Behalve dat eigenwijze hebben<br />

ze een groot gevoel voor klank gemeen.<br />

Samir Amarouch<br />

Analogies<br />

György <strong>Ligeti</strong> had Samir Amarouchs<br />

grootvader kunnen zijn en Olga Neuwirth<br />

zijn moeder. Amarouch studeerde in<br />

2019 af in Parijs. Hij componeert in een<br />

tijdsgewricht waarin de complexiteit van<br />

de oude muzikale avant-garde geen groot<br />

belang meer heeft, maar aan zijn muziek<br />

is dat niet te horen.<br />

Amarouch schrijft systematisch<br />

georganiseerde werken waarin de<br />

abstractie van weleer en de interesse in<br />

puur muzikale processen een hoofdrol<br />

spelen, processen die dus niet aan emotie<br />

of de beleving van de luisteraar gekoppeld<br />

zijn. Die manier van componeren, wortelt<br />

toch wel degelijk in de hedendaagse<br />

beleving van de wereld van Amaraouch.<br />

Hij ziet de digitale revolutie als het<br />

belangrijkste vraagstuk van zijn generatie.<br />

Die roept ‘een gevoel van opwinding’ bij<br />

hem op vermengd met ‘de angst die hoort<br />

bij elke grote revolutie’. ‘Wat we horen,<br />

zien, lezen en zeggen heeft een digitaal<br />

formaat gekregen. Relaties met vrienden<br />

en de buitenwereld worden door onze<br />

beeldschermen gefilterd’, schrijft Amarouch.<br />

Hij formuleert een aantal tegenstellingen<br />

die hij als gevolg ziet van het ‘dwalen door<br />

een digitaal landschap’. Natuurlijk staat<br />

tegenover kunstmatig, organische vormen<br />

staan tegenover mechanische structuren<br />

en continuïteit botst met onderbroken<br />

tijdsbelevingen. Die conflicten liggen aan de<br />

basis van zijn muzikale opvattingen en de<br />

formulering in tegenstellingen past bij het<br />

constructivisme van zijn muziek.<br />

Analogies is ‘een reis door een virtueel<br />

landschap’, aldus Amarouch. De<br />

instrumenten imiteren een gedigitaliseerde<br />

natuur, refereren soms aan natuurlijke<br />

geluiden – in het tweede deel Nuit d’été –<br />

en soms aan synthetisch samengestelde<br />

klanken, te horen in het machinale eerste<br />

deel. Het stuk beweegt zich tussen die twee<br />

polen van kunstmatigheid en organische<br />

klank. Klank, kleur, massa en beweging<br />

bepalen het discours in deze weerbarstig<br />

eigenzinnige muziek die klinkt als<br />

elektronisch gegenereerd geluid, maar die<br />

toch puur instrumentaal is.<br />

4


Toelichting<br />

György <strong>Ligeti</strong><br />

Hamburg Concerto<br />

Het Hamburg Concerto uit 20<strong>03</strong> is<br />

<strong>Ligeti</strong>’s laatste werk. Net als Mysteries<br />

of the Macabre later op het programma<br />

is dit hoornconcert een stapje terug in<br />

vergelijking tot de muziek die <strong>Ligeti</strong> in de<br />

hoogtijdagen van de naoorlogse muzikale<br />

avant-garde tussen 1960 en 1975 maakte,<br />

zonder dat eerdere werk te verloochenen.<br />

Dit hoornconcert heeft dezelfde<br />

preoccupatie met microtonalitiet die<br />

er al was in het beroemde Requiem dat<br />

regisseur Stanley Kubrick in 2001: A Space<br />

Odyssey (1968) zo effectief als filmmuziek<br />

gebruikte bij de hallucinerende scènes met<br />

eenzame zwevende astronauten in een leeg<br />

universum vol mysterieus koel lichtende<br />

sterren. De geheimzinnig in zichzelf<br />

bewegende klankstructuren waarin <strong>Ligeti</strong><br />

een nieuwe muzikale wereld verkende – met<br />

die prachtig zwevende clusters van dicht<br />

opeengepakte klank die als vloeistofdia’s<br />

van kleur en dichtheid verschieten – zijn<br />

vertaald in het contrast tussen de moderne<br />

solohoorn en vier oude natuurhoorns.<br />

Die natuurhoorns kunnen niet in de<br />

gelijkzwevende stemming spelen en<br />

botsen met de stemming van de moderne<br />

hoorn en het ensemble – de stemming<br />

die sinds Bachs Wohltemperiertes Klavier<br />

gemeengoed is en moduleren door alle<br />

toonsoorten mogelijk maakt zonder dat er<br />

schrijnende, ‘valse’ wolfskwinten ontstaan.<br />

In <strong>Ligeti</strong>’s concert gaat het nou juist om<br />

de clash met die tegen de gelijkzwevende<br />

stemming aanschurende wolfstonen. Maar<br />

dit concert gaat ook over de inventie,<br />

de fantasie en het gevoel voor klank en<br />

structuur dat elke goede componist boven<br />

een minder getalenteerde collega uittilt.<br />

Behalve die magisch licht verschoven<br />

harmonieën, is er de pure schoonheid<br />

van het onthechte begin, de virtuoze<br />

solohoornpartij en zijn er de vreemd<br />

verspringende dansritmes in het tweede<br />

deel.<br />

Olga Neuwirth<br />

…miramondo multiplo…<br />

…miramondo multiplo… is de titel van<br />

Olga Neuwirths theatrale trompetconcert<br />

uit 2006. Vrij vertaald betekent dat<br />

‘gelaagde wondere wereld’. …miramondo<br />

multiplo… is een caleidoscopisch stuk dat<br />

de wijd uitgedijde, gefragmenteerde staat<br />

reflecteert van de muziekcultuur waarin<br />

Neuwirth carrière maakt.<br />

Net als veel van haar generatiegenoten<br />

van na de vernieuwende avonturen van<br />

de twintigste-eeuwse avant-gardisten,<br />

componeert Neuwirth eclectische muziek.<br />

Muziek die eerder teruggrijpt dan nieuwe<br />

horizonten verkent – wat gegeven de<br />

experimenteerdrift van de componisten<br />

van direct na de Tweede Wereldoorlog ook<br />

moeilijk is. Ze onderscheidt zich van haar<br />

leeftijdgenoten doordat ze zich minder<br />

5


Toelichting<br />

tegen de klank en het avonturisme van de<br />

oude modernisten afzet.<br />

Neuwirth heeft niets met neoromantiek<br />

of de nieuwe tonale eenvoud en de op het<br />

sentiment mikkende nieuwe spiritualiteit,<br />

die in eenvoudige structuren, herkenbare<br />

harmonieën en melodieën de luisteraar wil<br />

behagen. Ze ziet muziek niet als drager van<br />

prozaïsche emotionele betekenissen, maar<br />

houdt vast aan de opvatting dat muziek een<br />

eigen wereld is die niet te vergelijken is met<br />

de inhoud van een film of literatuur die over<br />

het dagelijkse leven gaat. Ze noemt haar<br />

muziek ‘onpuur, een kunst tussen alles in’<br />

waarin van alles naast elkaar bestaat. Muziek<br />

waarin vanuit Neuwirths herinnering aan<br />

andere muziek iets nieuws ontstaat.<br />

…miramondo multiplo… schiet van de<br />

fanfares uit Gustav Mahlers Vijfde symfonie<br />

naar een aria van Georg Friedrich Händel,<br />

van een lick van Miles Davis naar een<br />

stukje Stephen Sondheim. De instrumentale<br />

omgeving is zo vol met gelijktijdige andere<br />

gebeurtenissen dat alle citaten niet exact te<br />

registreren zijn en daar gaat het ook niet om.<br />

Het gaat om het muzikale prisma waardoor<br />

gestes uit andere muziek uit andere tijden<br />

in een dramatisch gebaar de suggestie van<br />

een voorstelling wekken; een theaterstuk<br />

waarin de solist en het ensemble als in een<br />

woordloze opera een gelaagde, wondere<br />

wereld van herinneringen, nieuwe verbanden<br />

en nieuwe perspectieven laten horen. Het<br />

klinkt minder behaaglijk dan andere muziek<br />

van vandaag die uit het verleden put –<br />

Neuwirth houdt van Pierre Boulez, van Iannis<br />

Xenakis en van <strong>Ligeti</strong> – maar … miramondo<br />

multiplo… is beeldend, theatraal en<br />

dramatisch geladen als de symfonieën van<br />

haar landgenoot Gustav Mahler, waar ze ook<br />

affiniteit mee heeft.<br />

György <strong>Ligeti</strong><br />

Mysteries of the Macabre<br />

Mysteries of the Macabre is een<br />

bewerking van drie sopraanaria’s uit<br />

<strong>Ligeti</strong>’s opera Le Grand Macabre. Toen<br />

<strong>Ligeti</strong> in 1977 aan die opera begon, ging<br />

hij tegen de tijdgeest van het modernisme<br />

in door te kiezen voor een traditioneel<br />

gestructureerd verhalend libretto en<br />

scènes met aria’s en ensembles zoals al<br />

eeuwenlang gebruikelijk was.<br />

Het verhaal is een satire op de ook<br />

toen al weinig verheffende staat van de<br />

wereld. Het speelt in een veelzeggend<br />

‘Breughelland’ waar grote angst heerst<br />

voor de dood. In Mysteries of the Macabre<br />

komt een panische Gepopo, hoofd van<br />

de geheime dienst, de ondergang van<br />

de wereld aankondigen, maar ze is zo in<br />

de war dat ze alleen flarden begrijpelijk<br />

tekst weet uit te brengen. Mysteries of the<br />

Macabre is een parodie op de romantische<br />

waanzinaria, virtuoos en komisch als een<br />

aria van Gioachino Rossini. Muzikaal gezien<br />

is het een vervolg op Aventures, nouvelles<br />

aventures, een stuk voor drie zangstemmen<br />

en ensemble dat <strong>Ligeti</strong> tussen 1962 en 1965<br />

componeerde.<br />

6


Toelichting<br />

Aventures, nouvelles aventures is eigenlijk<br />

ook al komische opera, maar veel abstracter<br />

dan Mysteries of the Macabre. Zo is er<br />

geen tekst: de drie solisten brengen<br />

alleen klanken voort. Die klanken zijn<br />

wel gerangschikt alsof het een taal is<br />

en de vele uitroepen geven herkenbare<br />

emoties weer. Je hoort angst, vreugde en<br />

verbazing in een virtuoos betoog waarin<br />

de geheimzinnig dicht geweven atonale<br />

klankwolken waar <strong>Ligeti</strong> bekend mee werd,<br />

afwisselen met abstracte melodieflarden.<br />

In Mysteries gebeurt hetzelfde, alleen is<br />

het vaker tonaal gekleurd en is er genoeg<br />

begrijpelijke tekst om te vermijden dat het<br />

puur abstracte muzikale emotie blijft. Dat<br />

neemt niet weg dat het vooral gaat om het<br />

virtuoze vuurwerk, de komische verklanking<br />

van wanhoop en het absurde en niet om<br />

de inhoud van de tekst. <strong>Ligeti</strong>’s muziek<br />

werd eclectischer en minder abstract en de<br />

tonaliteit wordt niet vermeden, maar blijft<br />

onvervreemdbaar <strong>Ligeti</strong>. Origineel, komisch,<br />

briljant van kleur verschietend en grandioos<br />

gestructureerd.<br />

Roeland Hazendonk<br />

7


Liedtekst<br />

György <strong>Ligeti</strong><br />

Mysteries of the Macabre<br />

Tekst: Michael Meschke en György <strong>Ligeti</strong>,<br />

Engelse versie Geoffrey Skelton<br />

Psst!<br />

Ps—psst!<br />

Ps—pss—psst!<br />

Shsht!<br />

Co!<br />

Co-co!<br />

Co-co-co-co!<br />

Co-co-co!<br />

Co-co-ding zero!<br />

Co-co-coding<br />

Zero zero: highest security grade!<br />

Zero, Zero!<br />

Birds on the wing!<br />

Double—you—see!<br />

Snakes in the grass!<br />

Rabble, rabble, rabble!<br />

Riot, riot!<br />

Unlawful assemblies!<br />

Communal insurrection!<br />

Mutinous masses!<br />

Turbulence!<br />

Panic!<br />

Panic!<br />

Pa—pa—pa—panic!<br />

Groundless! Groundless!<br />

Phobia!<br />

Wide of the mark!<br />

Right off the mark!<br />

Hypo-po—<br />

Hypo—po—po—po—po—po—pota<br />

Hypo—po—chondria!<br />

Rsch!<br />

Rsch!March!<br />

March—t!<br />

March target!<br />

Direction! -rection!<br />

Direction!<br />

Prince! Your Place!<br />

March target royal palace! Paace!<br />

Password: Go-go-go-go-lash, Go-go-lash!<br />

Demonstration!<br />

Protestations, ha!<br />

Provocations, ha!<br />

Pst! Pst!<br />

Much discretion!<br />

Close observation!<br />

Take precautions!<br />

That’s all!<br />

Pst! Pst!<br />

Not a squeak!<br />

Confidential!<br />

One more thing:<br />

Bear in mind:<br />

Silence is golden!<br />

What is it now? [in a local vernacular]<br />

Secret cypher!<br />

Codename: Loch Ness Monster!<br />

Comet in sight!<br />

Red glow! Burns bright!<br />

Pst!<br />

Sit tight!<br />

No fright!<br />

Yes!<br />

No!<br />

No!<br />

Yes!<br />

No!<br />

No! Yes!<br />

Yes! No!<br />

Beyond all doubt!<br />

Satellite!<br />

Asteroid!<br />

Planetoid!<br />

8


Liedtekst<br />

Polaroid!<br />

Coming fast!<br />

Hostile!<br />

Perfidious!<br />

Menacing!<br />

Momentous!<br />

Fatal!<br />

Stern measures!<br />

Stern measures!<br />

Stern measures?<br />

Stern measures!<br />

Kukuridu!<br />

Kikeriki!<br />

He’s coming! Coming!<br />

Coming!<br />

Coming!<br />

Coming!<br />

Kekerikeke!<br />

Kokorikoko!<br />

Kukurikuku!<br />

Kakarikakaka!<br />

Makarikaka!<br />

Makabrikaka!<br />

Makabrika!<br />

Kamakabri!<br />

Kabrikama!<br />

Brikamaka!<br />

Makrabi!<br />

Makrabi!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Makrabey!<br />

Coming!<br />

Coming!<br />

Look there!<br />

There!<br />

There!<br />

There!<br />

He’s getting in!<br />

He’s getting in<br />

He’s getting in!<br />

He’s in!<br />

Where’ s the guard?<br />

Where’ s the guard?<br />

The guard!<br />

The guard!<br />

The guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

Call the guard!<br />

all the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call the gua’!<br />

Call guarda!<br />

Da!<br />

Da!<br />

Da!<br />

Da!<br />

Da!<br />

Da!<br />

Da!<br />

Ada! [etc.]<br />

Da! [etc.]<br />

Psst<br />

Da.<br />

9


Biografieën<br />

Componisten<br />

Samir Amarouch<br />

10<br />

foto: Rui Camilo Photography<br />

Samir Amarouch (1991) is<br />

een Franse componist van<br />

akoestische en<br />

elektronische muziek. Zijn<br />

muziek is geïnspireerd door<br />

muziek van Gérard Grisey,<br />

Salvatore Sciarrino en<br />

Fausto Romitelli, door de<br />

elektronische muzikanten<br />

Rashad Becker, Oval en<br />

Mark Fell en door<br />

traditionele muziek, met<br />

name Gnawa-muziek.<br />

Door natuurlijke geluiden<br />

(zoals vogelgezang,<br />

wolvengehuil of andere<br />

soundscapes) en<br />

kunstmatige geluiden (zoals<br />

synthetische geluiden,<br />

vocoders en andere effecten<br />

uit de elektronische muziek)<br />

te transcriberen naar het<br />

instrumentale of vocale<br />

domein, ontwikkelt hij een<br />

bijzondere esthetiek die onze<br />

relatie tot het milieu en tot<br />

de technologie bevraagt.<br />

Hij studeerde musicologie<br />

aan de Sorbonne (master<br />

in 2014), klassieke gitaar<br />

en compositie aan het<br />

Conservatoire de Boulogne<br />

Billancourt en ging in 2015<br />

naar het Conservatoire<br />

National Supérieur de<br />

Musique et de Danse in<br />

Parijs voor compositielessen<br />

van Stefano Gervasoni en<br />

Luis Naon. Daar behaalde<br />

hij een eerste prijs voor<br />

Analyse en de Master of<br />

Composition met de hoogste<br />

eer. Hij ontving in 2019 de<br />

Prix d’encouragement de<br />

l’Académie des beaux-arts de<br />

Paris. In 2<strong>02</strong>0 ontving hij de<br />

prestigieuze compositieprijs<br />

van de Ernst Von Siemens<br />

Foundation.<br />

György <strong>Ligeti</strong><br />

foto: Guy Vivien<br />

György <strong>Ligeti</strong> (1923 -<br />

2006) geldt als een van de<br />

belangrijkste componisten<br />

van de afgelopen eeuw. Hij<br />

werd geboren als kind van<br />

Joodse Hongaarstalige<br />

ouders in een dorpje in<br />

Transsylvanië.<br />

Tijdens de Tweede<br />

Wereldoorlog ontsnapte hij<br />

meermalen ternauwernood<br />

aan een zekere dood,<br />

terwijl zijn vader en zijn<br />

broer omgebracht werden<br />

in concentratiekampen.<br />

In het naoorlogse<br />

Hongarije probeerde<br />

<strong>Ligeti</strong> na zijn studie aan<br />

het conservatorium van<br />

Boedapest een bestaan als<br />

componist op te bouwen. Hij


Biografieën<br />

kreeg daar te maken met een<br />

Stalinistisch regime, dat niet<br />

gediend was van dissonante<br />

muziek en vluchtte in 1956<br />

naar Wenen. <strong>Ligeti</strong> bleef zijn<br />

hele leven een grondige hekel<br />

houden aan elk systeem dat<br />

vrijheid wil inperken. Eind<br />

jaren vijftig ontwikkelde<br />

hij een volstrekt eigen stijl<br />

van componeren, die hij<br />

micropolyfonie noemde. In<br />

de jaren tachtig kwam hij in<br />

aanraking met de composities<br />

van Conlon Nancarrow en<br />

muzikale tradities uit Afrika<br />

en Indonesië. Dat leidde tot<br />

het verwerken van gelaagde<br />

ritmepatronen in zijn muziek.<br />

Andere invloeden op zijn<br />

muziek zijn de rijkdom van<br />

vorm, klank en betekenis in<br />

de gedichten van landgenoot<br />

Sándor Weöres; de boeken<br />

van Lewis Carroll met hun<br />

subversieve humor; de<br />

schilderijen van Jeroen Bosch<br />

en Pieter Breugel de Oude,<br />

die hem inspireerden tot zijn<br />

opera Le Grand Macabre; en<br />

fractals, meetkundige figuren<br />

die op basis van betrekkelijk<br />

eenvoudige formules leiden<br />

tot complexe beelden.<br />

In april 2018 wijdde het<br />

Muziekgebouw een festival<br />

aan <strong>Ligeti</strong>.<br />

Olga Neuwirth<br />

foto: Harald Hoffmann<br />

Olga Neuwirth (1968),<br />

geboren in Graz (Oostenrijk)<br />

studeerde in San Francisco<br />

compositie, schilderen en<br />

film. Ze vervolgde haar<br />

studie in Wenen, waar ze<br />

zich onder andere toelegde<br />

op elektronische muziek.<br />

Op tweeëntwintigjarige<br />

leeftijd maakte ze<br />

internationaal furore met<br />

twee mini-opera’s op teksten<br />

van Elfriede Jelinek. Sinds ze<br />

tiener was heeft Neuwirth een<br />

levendige belangstelling voor<br />

wetenschap, architectuur,<br />

literatuur, film en beeldende<br />

kunst. In haar composities<br />

laat ze muziek, elektronica<br />

en videoprojecties<br />

versmelten tot een genre<br />

overschrijdende visuele en<br />

akoestische belevenis. Ze<br />

schreef meerdere composities<br />

bij films, waarin ze zich<br />

vaak laat inspireren door<br />

de Anglo-Amerikaanse<br />

cultuur. Zo maakte ze ook<br />

muziektheaterwerken rond<br />

het leven van Moby Dickauteur<br />

Herman Melville en<br />

Lost Higway, gebaseerd op de<br />

gelijknamige film van David<br />

Lynch. Sinds 2006 is ze lid<br />

van de Akademie der Künste<br />

in Berlijn. In 2010 ontving<br />

ze de grote Oostenrijkse<br />

staatsprijs voor haar werk. In<br />

2<strong>02</strong>2 ontving ze de Ernst von<br />

Siemens Muziekprijs.<br />

11


Biografieën<br />

Uitvoerenden<br />

Lucas Lipari-Mayer<br />

Trompet<br />

De Franse Lucas Lipari-<br />

Mayer (1996) was in 2018<br />

halve finalist van het ARDconcours<br />

in München, won<br />

datzelfde jaar de 1e prijs<br />

en de publieksprijs op het<br />

Città di Porcia International<br />

Trumpet Competition (Italië)<br />

en ontving in november<br />

2019 de 1e prijs op het<br />

Théo Charlier International<br />

Competition (België).<br />

Lucas Lipari-Mayer<br />

studeerde aan het Conservatoire<br />

à rayonnement<br />

régional de Paris en behaalde<br />

daar unaniem de 1e prijs in<br />

2013, na talrijke successen<br />

12<br />

en verschillende nationale en<br />

internationale wedstrijden.<br />

Hij behaalde zijn bachelor<br />

aan California Institute of<br />

the Arts in Los Angeles en<br />

zijn master in Malmö aan de<br />

Musikhögskolan bij Håkan<br />

Hardenberger. Sinds 2018 is<br />

hij solist van het Ensemble<br />

intercontemporain. Hij<br />

speelt verder regelmatig<br />

met orkesten en ensembles<br />

als Opéra de Paris,<br />

Orchestre Philharmonique<br />

de Radio France, Ensemble<br />

Musikfabrik, Malmö<br />

Symphony Orchestra,<br />

American Youth Symphony<br />

Orchestra, Brass Band<br />

Aeolus, en het experimentele<br />

gezelschap The Industry uit<br />

Los Angeles.<br />

Anthony Devriendt<br />

Hoorn<br />

foto: Koen Broos<br />

Anthony Devriendt (1982)<br />

is geboren in Roeselare<br />

en behaalde in 2006 zijn<br />

master hoorn aan het<br />

Koninklijk Conservatorium<br />

van Brussel. Dat jaar werd<br />

hij hoornist van de Opéra<br />

Royal de Wallonie en sinds<br />

2009 is hij solohoornist van<br />

het Nationaal Orkest van<br />

België.<br />

Devriendt is daarnaast een<br />

veelgevraagd gastsolist<br />

bij de andere Belgische<br />

Orkesten, maar ook in<br />

het buitenland bij onder<br />

meer het Orchestre<br />

Philharmonique de Radio<br />

France, het Gelders Orkest,<br />

Filharmonie Zuid-Nederland,


Biografieën<br />

WDR Symfonie Orchester en<br />

KBS orkest in Seoul. Hij is lid<br />

van het ensemble I <strong>SOLISTI</strong><br />

en het Koperkwintet van<br />

het Nationaal Orkest<br />

van België. Ook is hij<br />

vaak te gast bij Oxalys,<br />

het Nederlands Blazers<br />

Ensemble en bij diverse<br />

gelegenheidsensembles.<br />

Katrien Baerts<br />

Sopraan<br />

foto: Claudia Hansen<br />

De Belgische sopraan<br />

Katrien Baerts staat<br />

bekend om haar krachtige<br />

en sensuele stem en haar<br />

diepgaande en oprechte<br />

interpretatie.<br />

Bij De Nationale Opera<br />

maakte Katrien haar<br />

debuut in een nieuwe<br />

productie van Lulu. In Tokyo<br />

debuteerde ze met House<br />

of the Sleeping Beauties<br />

van Kris Defoort. Katrien<br />

vertolkte verschillende<br />

wereldpremières waaronder<br />

Clara in Loevendies opera<br />

The Rise of Spinoza en de<br />

titelrol in Robert Zuidams<br />

Suster Bertken, samen<br />

met Asko|Schönberg.<br />

Onlangs voerde ze met<br />

Asko|Schönberg o.l.v. Bas<br />

Wiegers Lonely Child van<br />

Claude Vivier uit in de NTR<br />

ZaterdagMatinee. Baerts'<br />

concertrepertoire reikt van<br />

muziek van Bach, Mozart en<br />

Brahms tot Vivier en <strong>Ligeti</strong>,<br />

onder meer uitgevoerd<br />

met het Koninklijk<br />

Concertgebouw Orkest, het<br />

Radio Filharmonisch Orkest,<br />

het WDR Sinfonieorchester,<br />

het BBC Philharmonic<br />

Orchestra en het Chamber<br />

Orchestra of Europe. Ze<br />

werkte met dirigenten als<br />

Richard Egarr, Vladimir<br />

Jurowski, Oliver Knussen,<br />

Reinbert de Leeuw en Emilio<br />

Pomárico. Haar debuut in het<br />

Barbican Center in London<br />

evenals haar Berg-Zemlinsky<br />

album met Het Collectief<br />

werden erg enthousiast<br />

ontvangen door de pers.<br />

13


Biografieën<br />

Martijn Dendievel<br />

Muzikale leiding<br />

14<br />

foto: Guido Werner<br />

De Vlaamse dirigent Martijn<br />

Dendievel is Associate<br />

Conductor bij<br />

Symfonieorkest Vlaanderen<br />

en winnaar van de Deutsche<br />

Dirigentenpreis 2<strong>02</strong>1. In<br />

hetzelfde jaar won hij ook<br />

de eerste Conductors’<br />

Academy van het Tonhalle-<br />

Orchester Zürich en was hij<br />

finalist in de LSO Donatella<br />

Flick Competition.<br />

In juni 2<strong>02</strong>2 werd hij laureaat<br />

van de eerste editie van de<br />

International Conducting<br />

Competition Rotterdam.<br />

Van 2016 tot 2<strong>02</strong>0 was<br />

hij eerste gastdirigent<br />

van het Akademisches<br />

Orchester Halle en hij wordt<br />

als ‘Maestro von Morgen’<br />

door het Forum Dirigieren<br />

van de Duitse Muziekraad<br />

ondersteund. Dendievel<br />

is regelmatig te gast bij<br />

orkesten zoals het Orchestra<br />

del Teatro Comunale<br />

Bologna en philharmonie<br />

zuidnederland. In het huidig<br />

seizoen debuteert hij bij<br />

het Tonkünstler-Orchester<br />

Wien, het Orchestra<br />

Sinfonica Siciliana en<br />

Sinfonia Varsovia. Hij keert<br />

ook terug naar het Belgian<br />

National Orchestra en de<br />

Hofer Symphoniker. In de<br />

voorbije jaren dirigeerde hij<br />

eveneens gerenommeerde<br />

orkesten zoals het<br />

Concertgebouworkest,<br />

het London Symphony<br />

Orchestra, het WDR<br />

Sinfonieorchester Köln, het<br />

Gürzenich Orchester Köln,<br />

de Staatskapelle Weimar,<br />

het Antwerp Symphony<br />

Orchestra en het Orchestra<br />

della Svizzera Italiana.<br />

I <strong>SOLISTI</strong><br />

Voor I <strong>SOLISTI</strong> is geen<br />

uitdaging te groot,<br />

zolang er maar geblazen<br />

wordt. Wat begon als een<br />

traditioneel blazersoctet<br />

groeide onder de leiding<br />

van artistiek directeur<br />

Francis Pollet uit tot<br />

een internationaal<br />

productiehuis met oog<br />

voor dramaturgie en<br />

beleving.<br />

I <strong>SOLISTI</strong> verenigt topmusici<br />

met elk afzonderlijk een<br />

stevige reputatie als solist,<br />

orkest- of kamermusicus.<br />

De vaste kern van 25<br />

muzikanten wordt<br />

uitgebreid of ingeperkt<br />

afhankelijk van elk project.<br />

Reflecterend op 250 jaar<br />

blazers(r)evolutie maakt het<br />

ensemble een gevarieerd<br />

en kleurrijk spectrum aan<br />

originele projecten, van<br />

intieme kamermuziek,<br />

imposante meesterwerken,<br />

creaties en verrassend<br />

opera- en muziektheater<br />

voor jong en oud tot het<br />

ondersteunen van jong<br />

musicerend, creërend en<br />

componerend talent met de<br />

I <strong>SOLISTI</strong> Academy.


Biografieën<br />

foto: Annelies Vanhove<br />

Tille Van Gastel fluit, piccolo<br />

Samantha Arbogast fluit, piccolo (stage)<br />

Roger Cramers hobo<br />

Tomonori Takeda (es-, bas)klarinet,<br />

bassethoorn<br />

Emile Souvagie bassethoorn<br />

Jappe Dendievel (contra)fagot<br />

Francis Pollet fagot (Amarouch)<br />

Bertel Schollaert saxofoon<br />

Joannes Van Meensel (natuur)hoorn<br />

Rozanne Descheemaeker, Quinten De Gelaen,<br />

Diechje Minne natuurhoorn<br />

Frankie De Kuyffer trompet<br />

Jan Smets trombone<br />

Wouter Loose bastrombone<br />

Bernd Van Echelpoel tuba<br />

Pieter Mellaerts, Sylvie Erauw slagwerk<br />

Bart Verheyen piano, celesta<br />

Pieter-Jan Vercammen mandoline<br />

Pieter Jansen, Sophie Naïsseh viool 1<br />

Veerle Houbraken, George Van Dam viool 2<br />

Tony Nys altviool<br />

Seraphine Stragier cello<br />

Ben Faes contrabas<br />

15


The Big Loud Thing<br />

In aanloop naar de concertavond Mapping Andriessen in het Minimal Music Festival <strong>2<strong>02</strong>3</strong><br />

presenteert Ensemble Klang een reeks korte pop-up performances na afloop van vijf<br />

concerten. In deze afterconcerts staat de opzwepende muziek van Orkest De Volharding<br />

centraal, met werken van Louis Andriessen, Julia Wolfe, Hanna Kulenty, Misha Mengelberg,<br />

Steve Martland en vele anderen.<br />

Straatorkest De Volharding, vijftig jaar<br />

geleden opgericht door Louis Andriessen<br />

en Willem Breuker, stond aan de wieg van<br />

honderden werken van toonaangevende<br />

componisten en was een grote inspiratiebron<br />

voor de volgende generatie artiesten.<br />

Ensemble Klang bundelt nu de krachten<br />

met de blazers van Neo-fanfare 9x13<br />

en jonge spelers voor een spetterend<br />

eerbetoon aan dit icoon van de Nederlandse<br />

ensemblecultuur.<br />

Het Haagse Ensemble Klang maakt sinds<br />

20<strong>03</strong> naam met uitdagende en vlekkeloos<br />

uitgevoerde concerten en cd-opnames.<br />

Onder leiding van gitarist Pete Harden<br />

bouwen ze een eigentijds repertoire op dat<br />

zich uitstrekt van minimalcomponist Tom<br />

Johnson tot de obscure Italiaan Fausto<br />

Romitelli. De unieke maar veelzijdige<br />

instrumentatie – saxofoons, trombone,<br />

keyboards, percussie, gitaar, elektronica<br />

– zorgt voor de energieke drive en<br />

passie van een band. Neo-fanfare 9×13<br />

is een tienkoppige ensemble, bestaande<br />

uit professionele klassieke musici. In<br />

enkele jaren heeft het zich geprofileerd<br />

als toonaangevende nieuwe speler die<br />

hedendaagse muziek naar een breed, divers,<br />

en vooral nieuw publiek weet te brengen.<br />

Ensemble Klang<br />

foto: Jasper van Gheluwe<br />

16


Verwacht<br />

Játékok II - subtiele poëzie<br />

Pierre-Laurent Aimard<br />

+ Tamara Stefanovich<br />

Donderdag<br />

avondserie<br />

Do 9 mrt <strong>2<strong>02</strong>3</strong><br />

Grote Zaal<br />

20.15 uur<br />

György Kurtág is haast vergroeid met zijn piano. Geen luxe<br />

concertvleugel, maar een eenvoudige staande pianino,<br />

waaraan hij dagelijks Bach speelt – tot haar dood in 2019<br />

samen met zijn vrouw Márta. Muziek als dagelijks brood van<br />

de homo ludens: dat is de geest die Kurtágs negen boeken<br />

met Játékok (‘spelletjes’) animeert. Specialist Pierre-Laurent<br />

Aimard bracht al veel muziek van Kurtág in première.<br />

In dit recital belicht hij de recentste Játékok en andere<br />

pianostukken, waarvan sommige nog nooit zijn uitgevoerd.<br />

Zelf noemde Kurtág de laatste Játékok-bundels<br />

‘dagboeknotities en persoonlijke berichten’. Kurtágs late werk is<br />

intiemer dan ooit, vaak donker en melancholisch van toon – veel<br />

van deze stukken componeerde hij voor overleden vrienden.<br />

Aimard wisselt ze af met een selectie walsen en Ländler<br />

(Oostenrijkse volksdans) van Franz Schubert, eveneens korte<br />

stukjes van een iriserende schoonheid. Kurtágs bijzondere<br />

voorliefde heeft de ‘piano con supersordino’: een gewone<br />

staande piano met het studiepedaal permanent ingedrukt,<br />

een lap vilt tussen hamers en snaren zorgt dan voor een<br />

mysterieuze, omfloerste klank.<br />

György Kurtág<br />

foto: Akos Stiller<br />

Programma: György Kurtág selectie uit Játékok vol. 9 en vol. 10<br />

recente ongepubliceerde stukken / selectie Játékoks voor twee<br />

piano’s of piano en pianino / selectie Ländlers en Waltzes<br />

Kurtág Festival<br />

Dit concert is onderdeel van het Kurtág Festival, een eerbetoon aan de<br />

meester van de miniatuur, van woensdag 8 t/m zondag 11 maart. Zie<br />

voor het volledige programma: muziekgebouw.nl/kurtag.<br />

17


Verwacht<br />

Maart<br />

za 4 mrt / 20.15 uur<br />

Orpheus<br />

Nederlands Kamerkoor +<br />

Grete Pedersen<br />

zo 5 mrt / 11.00 uur /<br />

Kleine Zaal<br />

Huygens’ Cosmotheoros<br />

Melle Weijters + Ere Lievonen<br />

zo 5 mrt / 15.00 uur<br />

Open je Oren met zangeres<br />

Shirma Rouse (8+)<br />

Presentatie: Dieuwertje Blok<br />

zo 5 mrt / 20.15 uur<br />

Tell Me the Truth About Love<br />

Roderick Williams +<br />

Iain Burnside<br />

Kurtág Festival<br />

di 7 t/m za 11 mrt<br />

Zie voor het volledige programma<br />

muziekgebouw.nl/kurtag<br />

wo 8 mrt<br />

20.15 uur<br />

…quasi una fantasia…<br />

Asko|Schönberg<br />

do 9 mrt<br />

17.00 uur<br />

Játékok I - elementaire<br />

experimenten<br />

Pierre-Laurent Aimard,<br />

Lorenzo Soules +<br />

Fabian Müller<br />

20.15 uur<br />

Játékok II - subtiele poëzie<br />

Pierre-Laurent Aimard +<br />

Tamara Stefanovich<br />

vr 10 mrt<br />

17.00 uur<br />

Játékok III - levendige<br />

contrasten<br />

Pierre-Laurent Aimard<br />

20.15 uur<br />

Vocale sleutelwerken van<br />

Kurtág<br />

Asko|Schönberg +<br />

Pierre-Laurent Aimard e.a<br />

za 11 mrt<br />

15.00 uur<br />

Kafka-Fragmente<br />

Viktoriia Vitrenko +<br />

Nurit Stark<br />

Mis geen enkel concert!<br />

Blijf op de hoogte en schrijf<br />

je in voor onze nieuwsbrief<br />

SoundLAB Workshop<br />

Maak je eigen muziek met de<br />

wonderlijkste instrumenten.<br />

Voor kinderen (7+) met<br />

volwassenen. Elke zondag,<br />

13.00 uur in de Atriumzaal.<br />

Kaartjes via muziekgebouw.nl/<br />

soundlab.<br />

WannaSwing<br />

Op de kade voor het<br />

Muziekgebouw staat de<br />

interactieve muziekinstallatie<br />

WannaSwing van theatermaakster<br />

Caecilia Thunissen<br />

en scenograaf Jan Boiten. Acht<br />

schommels sturen composities<br />

aan van hedendaagse<br />

componisten als Joey Roukens,<br />

Mayke Nas en Rob Zuidam.<br />

Zie voor meer informatie<br />

muziekgebouw.nl/wannaswing<br />

Huil van de Wolff<br />

Elke 22e van de maand<br />

klinkt om 20.00 uur het<br />

geluidsmonument Huil van<br />

de Wolff van Martijn Padding<br />

ter herinnering aan oprichter<br />

van het Muziekgebouw<br />

Jan Wolff (1941 - 2012).<br />

muziekgebouw. nl/<br />

huilvandewolff<br />

Geheimtips<br />

Bijzondere concerten<br />

die je niet mag missen.<br />

muziekgebouw.nl/geheimtips<br />

18


Foto: Erik van Gurp<br />

4’33 grand café<br />

Kom voor of na het concert eten<br />

in 4’33 Grand café. Reserveren:<br />

<strong>02</strong>0 788 2090 of 433grandcafe.nl.<br />

Bij de prijs inbegrepen<br />

Reserveringskosten zijn bij de<br />

kaartprijs inbegrepen.<br />

Ook een drankje, tenzij anders<br />

vermeld op je concertkaartje.<br />

Rondom het concert<br />

- Na aanvang van het concert heb je<br />

geen toegang meer tot de zaal.<br />

- Zet je mobiele telefoon uit voor<br />

aanvang van het concert.<br />

- Het maken van beeld- of<br />

geluidsopnamen in de zaal alleen<br />

met schriftelijke toestemming.<br />

- Algemene Bezoekersvoorwaarden<br />

zijn na te lezen op muziekgebouw.nl<br />

Steun het Muziekgebouw<br />

Inkomsten uit kaartverkoop dekken<br />

ten dele onze kosten. Word vriend<br />

of doneer: met jouw extra steun<br />

kunnen we concerten op het<br />

hoogste niveau blijven organiseren.<br />

Meer informatie:<br />

muziekgebouw.nl/steunons<br />

Op de hoogte blijven?<br />

Blijf op de hoogte van nieuw<br />

geboekte concerten of ander<br />

nieuws. Volg ons via onze<br />

e-nieuwsbrief (aanmelden op<br />

muziekgebouw.nl/nieuwsbrief),<br />

Facebook, Twitter of Instagram.<br />

Dank!<br />

Wij kunnen niet zonder de steun van<br />

onze vaste subsidiënten en Vrienden<br />

van het Muziekgebouw. Wij zijn hen<br />

daarvoor zeer erkentelijk.<br />

Druk binnenwerk<br />

druk & printservice<br />

19

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!